Samenvatting participatiedecreet 2014 05 05 by Vlaamse Scholierenkoepel

Versie 2014

Het enige echte

Participatiedecreet voor leerlingenraden en schoolraden:

De samenvatting Door de Vlaamse scholierenkoepel

Niet te veel blabla… Sinds 2004 bestaat er een ‘participatiedecreet’ dat in 2014 werd aangepast. Wat is dit nu eigenlijk, een decreet? En wat staat er juist allemaal in? Het is belangrijk dat elke secundaire school in Vlaanderen dit weet. Daarom heeft de Vlaamse Scholierenkoepel, koepel van leerlingenraden in Vlaanderen, hiervan een samenvatting gemaakt. Niet te veel blabla, maar rechtuit het antwoord op jullie vragen! Een decreet is een Vlaamse wet. Wat in het decreet beschreven staat moeten alle scholen in Vlaanderen dus volgen. Daarom is het zeker interessant dat jouw leerlingenraad weet wat zijn rechten en plichten zijn: breng het boekje dus eens ter sprake op de volgende vergadering van de leerlingenraad. Maar anderzijds moet ook jouw school weten wat hier allemaal in staat. Aarzel dus niet om dit boekje te laten lezen door jouw leerkrachten en directie. Het participatiedecreet heeft twee grote hoofdstukken: één over de leerlingenraad en een tweede hoofdstuk over de schoolraad. In dit boekje vatten we samen wat er in deze 2 hoofdstukken staat.

Inhoudsopgave De leerlingenraad 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9.

Wat is een leerlingenraad? Moet iedere school een leerlingenraad hebben? Moeten we verkiezingen organiseren om onze leerlingenraad samen te stellen? Als we geen leerlingenraad willen, tussen welke andere vormen van leerlingenparticipatie kunnen we dan kiezen? Wat zijn de taken van de leerlingenraad? Moet er altijd een leerkracht bij de vergadering van de leerlingenraad aanwezig zijn? Moet de leerlingenraad een eigen lokaal krijgen? Moet de directie aanwezig zijn tijdens de leerlingenraad? Waarover mag een leerlingenraad het hebben?

p.3 p.3 p.3 p.3 p.3 p.4 p.4 p.4 p. 4

De schoolraad 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8.

Wat is een schoolraad? Ik zit op een gemeenschapsschool, hoe werkt de schoolraad daar? Wie zit in de schoolraad? Hoeveel personen mogen er in de schoolraad zitten? Mag de directeur aanwezig zijn bij de schoolraad? Hoe worden de leerlingen voor de schoolraad aangeduid? Wat moet een schoolraad doen? Waarover mag een schoolraad het hebben?

p.5 p.5 p.5 p.5 p.5 p.5 p.6 p.6

De leerlingenraad 1. Wat is een leerlingenraad? Een leerlingenraad is een groep van scholieren die op hun school regelmatig samenkomen. Ze geven hun mening over thema’s die voor hen belangrijk zijn. Ze vertegenwoordigen de stem van alle leerlingen op school. 2. Moet iedere school een leerlingenraad hebben? Iedere school is verplicht een leerlingenraad of een andere vorm van leerlingenparticipatie te organiseren. Een leerlingenraad is niet verplicht als deze 2 dingen in jouw school het geval zijn: 1. De leerlingen op een andere manier bij het schoolbeleid betrokken worden. 2. Minder dan 10% van de leerlingen wil een leerlingenraad. 3. Moeten we verkiezingen organiseren om onze leerlingenraad samen te stellen? Nee, volgens de aanpassingen in het participatiedecreet zijn verkiezingen niet meer verplicht. De huidige leerlingenraad beslist hoe de volgende leerlingenraad (in september dan) wordt samengesteld. Dat kan via verkiezingen, maar even goed volgens het principe ‘wie zin heeft, komt er bij’. Wil de huidige leerlingenraad dit niet kiezen of is er nog geen leerlingenraad, dan is het aan de school om verkiezingen te organiseren. 4. Als we geen leerlingenraad willen, tussen welke andere vormen van leerlingenparticipatie kunnen we dan kiezen? Er zijn verschillende dingen mogelijk: werkgroepen rond bepaalde thema’s (milieu, sport, cultuur,…), 3 keer per jaar een open forum met iedereen die wil, elke maand een klasdiscussie…. Dit zijn allemaal goede vormen van leerlingenparticipatie! Als meer dan 10 procent van de leerlingen hiermee akkoord gaat én het staat in het schoolreglement, dan moet er dus geen leerlingenraad worden opgericht. Uiteraard kan je ook zowel een leerlingenraad hebben als andere vormen van leerlingeninspraak, zoals werkgroepen. 5. Wat zijn de taken van een leerlingenraad? In het decreet staan 3 taken die een leerlingenraad minstens kan doen: 1. Advies geven aan de school:  Aan de schoolraad advies uitbrengen over bepaalde thema’s, als de schoolraad het vraagt. Jullie moeten reageren op de vraag van de schoolraad.  Op eigen initiatief advies uitbrengen aan de school over bepaalde thema’s. Dit is niet verplicht, maar de school moet wel binnen de 30 dagen antwoorden op jullie advies. 2. Informatie vragen (niet verplicht): aan de schoolraad bijvoorbeeld een informatieve vraag stellen, of aan het schoolbestuur. 3. Informatie geven (verplicht): de andere leerlingen informeren over wat de leerlingenraad doet, jullie standpunten en hoe jullie werken. Dat kan met een verslag, een website, een gesprek in de klas…. Natuurlijk mag de leerlingenraad nog veel meer doen dan dit. Leuke activiteiten zijn zeker een galabal, sportcompetitie, filmforum… Laat je hierin zeker en vast volledig gaan!

4 6. Moet er altijd een leerkracht bij de vergadering van de leerlingenraad aanwezig zijn? Neen, de leerlingenraad mag volgens het decreet vergaderen zonder leerkracht erbij. Uiteraard is het wel handig om een leerkracht te hebben als aanspreekpersoon binnen de school. Op deze manier verloopt de communicatie vaak vlotter tussen de school en leerlingenraad. Een leerkracht kan ook tips geven en mee nadenken tijdens de vergadering. Toch wel handiger dus, met een leerkracht erbij. 7. Moet de leerlingenraad een eigen lokaal krijgen? Neen, het schoolbestuur moet wél de nodige logistieke ondersteuning geven aan de leerlingenraad. Wat dat precies betekent staat niet in het decreet. Maar in de praktijk komt dit onder andere neer op een vergaderlokaal, kopieermachine, plaats op het prikbord … Het vergaderlokaal van de leerlingenraad zal vaak ook met andere mensen/groepen moeten gedeeld worden. 8. Moet de directie aanwezig zijn tijdens de leerlingenraad? Neen, er hoeft niemand aanwezig te zijn van de directie tijdens de leerlingenraad. Overleg tussen directeur en leerlingenraad is natuurlijk wel een goed idee. Zo weten beide partijen van elkaar waar ze mee bezig zijn. Het is dus zeker interessant om soms de directie uit te nodigen op de leerlingenraad. Of je kan met de leerlingenraad zelf eens langsgaan op het bureau van de directie. 9. Waarover mag een leerlingenraad het hebben? Waar je het binnen de leerlingenraad allemaal over hebt, dat beslis jezelf. Maar als jullie advies willen uitbrengen aan de school, mag dat alleen over deze thema’s gaan. Dit zijn dezelfde als voor de schoolraad. -

Het profiel van de directeur, wat moet hij kunnen, kennen en zijn?

Welke studierichtingen de school aanbiedt

De samenwerking met andere scholen en organisaties (zoals bijvoorbeeld Zuiddag)

Het busvervoer van leerlingen (als dit door de school wordt georganiseerd)

Waarover en wanneer leraren nascholing volgen (dus ook pedagogische studiedagen)

Beleid over experimenten en projecten (zoals brede eerste graad al eens uitproberen, nieuwe studierichting testen)

Het schoolreglement

De samenwerking van de school met het clb

Verbouwingen op de school

Hoe een lesdag eruit ziet, wanneer de pauzes vallen, hoeveel ‘uren’ een leraar heeft…

Het welzijns-, veiligheids- en gezondheidsbeleid voor leerlingen (drankautomaten, gezonde maaltijden, anti-pestacties, fietspaden voor de school…)

Hoe de school omgaat met de komende doorlichting

Het gok-beleid, over gelijke onderwijskansen voor iedereen

De schoolraad 1. Wat is een schoolraad? Een schoolraad is de raad die enkele keren per jaar samenkomt om belangrijke dingen van de school te bespreken. Om die bespreking zo goed mogelijk te kunnen doen, is het belangrijk dat alle ‘betrokkenen’ rond de tafel zitten: de leerlingen, de ouders, personeel en de lokale gemeenschap. Al deze mensen hebben iets te zeggen over wat de school moet doen. Een schoolraad is verplicht, tenzij ouders/personeel/leerlingen al bij de inrichtende macht (dit is het hoofdbestuur) worden betrokken. 2. Ik zit op een gemeenschapsschool (GO!), hoe werkt de schoolraad daar? Vanaf september 2015 is het voor gemeenschapsscholen ook verplicht om leerlingen in de schoolraad te hebben. Sommige GO!-scholen kozen er wel al voor om leerlingen te betrekken. De taken van de schoolraad zijn wel dezelfde in het GO!. En er zitten in de GO!-schoolraad ook altijd ouders, personeelsleden en mensen uit de lokale gemeenschap. 3. Wie zit in de schoolraad? In de schoolraad zijn enkele vaste groepen vertegenwoordigd: 1. Het personeel (de leerkrachten, het onderhoudspersoneel, het secretariaat,…) 2. De ouders 3. De leerlingen 4. De lokale gemeenschap (bedrijven waar de school vaak stageplaatsen heeft, eigenaar van het buurtwinkeltje …) – deze mensen worden gevraagd door de eerste 3 groepen. 5. Het schoolbestuur Het schoolbestuur is normaal altijd aanwezig op een schoolraad, tenzij de andere leden er expliciet om vragen om er een keertje niet bij te zijn. Dit kan bijvoorbeeld als het over een gevoelig thema gaat voor de school en de schoolraad dit eerst onderling helemaal wil uitklaren. De leerlingen die in de schoolraad zitten, krijgen hiervoor ondersteuning vanuit de school. Hoe ze dat doen, hangt van school tot school af. 4. Hoeveel personen mogen er in de schoolraad zitten? In de schoolraad moet er een gelijk aantal vertegenwoordigers zijn per groep: minimaal twee. Dus bijvoorbeeld 2 leerlingen, 2 ouders… Dit aantal wordt vastgelegd in het huishoudelijk reglement. 5. Mag de directeur aanwezig zijn bij de schoolraad? Ja, dat mag. De directeur kan als deel van het schoolbestuur de schoolraad bijwonen en mag daarbij informatie en raad geven. Maar de directeur mag de schoolraad niet voorzitten. 6. Hoe worden de leerlingen voor de schoolraad aangeduid? Hiervoor zijn twee mogelijkheden. 1. De leerlingenraad duidt een aantal leerlingen uit de leerlingenraad aan als vertegenwoordiger in de schoolraad.

6 2. Als er geen leerlingenraad is, of de leerlingenraad wil geen vertegenwoordiger aanduiden: de school organiseert verkiezingen.  Iedereen kan zich kandidaat stellen  Iedereen mag zijn keuze doorgeven  De keuze of stemming is ‘geheim’ Uitzondering: in het bijzonder onderwijs kan het schoolbestuur in overleg met de leerkrachten een leerling aanduiden om in de schoolraad te zetelen. 7. Wat moet een schoolraad doen? In het decreet staan 4 grote van taken beschreven die de schoolraad minstens moet doen. Uiteraard mag de schoolraad altijd meer doen. 1. Advies geven: De schoolraad kan op eigen initiatief advies geven aan de school, over een bepaald aantal thema’s (zie 8). De school is verplicht hierop binnen de 30 dagen te antwoorden (met meer dan alleen ‘ja’ of ‘nee’). 2. Overleggen: Het schoolbestuur moet over diezelfde thema’s verplicht overleggen met de schoolraad wanneer ze aan de orde zijn. Na dit overleg beslist het schoolbestuur wat er zal gebeuren. Al zal het in de praktijk heel moeilijk zijn om de beslissing van de schoolraad naast zich neer te leggen. 3. Informatie vragen: De schoolraad kan aan de directie informatie vragen over alle dingen die met de school te maken hebben. De directie is verplicht antwoord te geven. 4. Informatie geven: De leden van de schoolraad moeten informatie geven aan alle leerlingen, ouders en het personeel van de school over wat ze doen, hun standpunten en beslissingen en hoe ze werken. Zo kan iedereen op de hoogte blijven. 8. Waarover mag een schoolraad het hebben? Over volgende thema’s mag een schoolraad advies uitbrengen (op eigen initiatief) en moet een school overleggen met de schoolraad. Dit zijn dezelfde als de leerlingenraad. -