Vlaanderen is landbouw & visserij
JAARRAPPORT CENTRA VOORTPLANTINGSTECHNIEKEN RUND 2021 21.11.2022
DEPARTEMENT LANDBOUW & VISSERIJ
www.vlaanderen.be/landbouw
DEPARTEMENT LANDBOUW & VISSERIJ ////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////
JAARRAPPORT CENTRA VOORTPLANTINGSTEC HNIEKEN RUND 2021 21.11.2022 ////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////
www.vlaanderen.be
DARTEMENT LANDBOUW & VISSERIJ Colofon Samenstelling Departement Landbouw en Visserij Auteurs Elout Van Liefferinge Hanne Geenen Verantwoordelijke uitgever Patricia De Clercq, secretaris-generaal Lay-out Departement Landbouw en Visserij Druk Vlaamse overheid Aansprakelijkheidsbeperking Dit rapport werd door het Vlaams Gewest met de meeste zorg en nauwkeurigheid opgesteld. Er wordt echter geen enkele garantie gegeven over de juistheid of de volledigheid van de informatie in deze brochure. De gebruiker van deze brochure ziet af van elke klacht tegen het Vlaams Gewest of zijn ambtenaren, van welke aard ook, met betrekking tot het gebruik van de via deze brochure beschikbaar gestelde informatie. In geen geval zal het Vlaams Gewest of zijn ambtenaren aansprakelijk gesteld kunnen worden voor eventuele nadelige gevolgen die voortvloeien uit het gebruik van de via deze brochure beschikbaar gestelde informatie.
www.vlaanderen.be
INHOUD 1 2
De fokkerijreglementering ............................................................................................................................................4 Handel in sperma ..............................................................................................................................................................6
2.1 2.1.1 2.1.2 2.1.3 2.1.4 2.2 2.2.1 2.2.2 2.2.3
De centra Aantal centra Verspreiding over het Vlaamse Gewest Activiteitsgraad van de centra Verkoopsystemen Specifieke kenmerken van de handel Herkomst van het sperma Evolutie van de handel Rassen
6 6 7 7 7 11 11 12 13
3
Handel in embryo’s ........................................................................................................................................................ 15
3.1 3.2
De centra Specifieke kenmerken van de handel
4
Handel in eicellen ........................................................................................................................................................... 16
15 15
www.vlaanderen.be
1 DE FOKKERIJREGLEMENTERING De fokkerijreglementering heeft als voornaamste doel de kwaliteit van het uitgangsmateriaal te verbeteren en in stand te houden. Onder uitgangsmateriaal worden zowel de dieren als de levende producten (sperma, eicellen en embryo’s) ervan bedoeld. Operatoren, in de reglementering ‘centra’ genoemd, die levende producten winnen, produceren, behandelen en opslaan om ze in de nationale handel of het intracommunautair handelsverkeer te brengen, moeten beschikken over een zoötechische erkenning. Die zoötechnische erkenning komt bovenop de veterinaire erkenning die voor rundvee voorgeschreven is in de richtlijnen 88/407/EG (sperma) en 2003/43/EEG (embryo’s en eicellen). De veterinaire erkenning behoort tot de federale bevoegdheid. Informatie hierover kan u vinden bij het Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen. De nieuwe Animal Health Law (Verordening 2016/429 en de Gedelegeerde verordening 2020/686) voor deze materie treedt in werking op 21 april 2021. De (Europese) Fokkerijverordening 2016/1012 trad in werking op 1 november 2018. Het (Vlaamse) Fokkerijbesluit van 17 mei 2019 - dat een aantal bijkomende bepalingen bevat i.v.m. de erkenning van centra voor het winnen, produceren, behandelen en opslaan van levende producten trad in werking op 23 september 2019. De zoötechnische erkenning van de centra werden automatisch verlengd in uitvoering van dit Fokkerijbesluit. De voorwaarden waaraan de werking van de centra moet voldoen, werden aangepast. -
Donor(en) van levende producten zijn ingeschreven, opgenomen of geregistreerd in een rasstamboek bijgehouden door een erkende stamboekvereniging. Met ‘andere dieren dan donor(en)’ worden de dieren aangeduid die niet aan deze voorwaarde voldoen.
-
Het centrum moet alle winnings-, productie-, behandelings- en opslagactiviteiten van levende producten evenals de inkomende en uitgaande levende producten registreren en hierover jaarlijks rapporteren aan het Departement Landbouw en Visserij van de Vlaamse overheid.
-
Certificaten voor levende producten worden afgeleverd door de stamboekvereniging waarbij de donor(en) is/zijn ingeschreven, opgenomen of geregistreerd, tenzij het centrum/ embryo(productie)team over een overeenkomst hiervoor beschikt met de betreffende stamboekvereniging om dit te doen.
-
Ter informatie van de koper moet het centrum/embryo(productie)team de geactualiseerde documenten over de zoötechnische kwaliteit van de donor(en) openbaar maken. Dit betreft ten minste: o het identificatienummer; o het ras, de stamboekvereniging en de sectie waartoe de donor behoort; o de afstamming;
//////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// 21.11.2022
Jaarrapport centra voortplantingstechnieken rund 2021
pagina 4 van 16
o o
de genetische evaluatie; de actuele status voor toelating tot de voortplanting.
Voor ‘andere dieren dan donoren’ moet in de documenten van het centrum/ embryo(productie)team duidelijk vermeld worden dat deze dieren niet behoren tot een rasstamboek en dat geen informatie beschikbaar is over genetische evaluatie.
//////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// 21.11.2022
Jaarrapport centra voortplantingstechnieken rund 2021
pagina 5 van 16
2 HANDEL IN SPERMA Dit rapport brengt niet de volledige handel in Vlaanderen in rundveesperma in kaart. Aan de hand van de jaarverslagen van de erkende centra kan enkel een beeld geschetst worden van de handel door de in Vlaanderen gevestigde centra. Wat door Waalse centra rechtstreeks aan Vlaamse veehouders wordt geleverd, is niet meegenomen. De Waalse overheid verzamelt geen cijfers over de werking van de centra op Waals grondgebied. De werkelijke aankopen door de Vlaamse veehouders zijn bijgevolg hoger dan in dit rapport getoond wordt.
2.1 DE CENTRA 2.1.1 Aantal centra In 2021 waren in het Vlaamse Gewest 29 centra zoötechnisch erkende centra actief, waarvan 25 voor opslag van rundveesperma. Het Vlaams Gewest heeft geen centra voor winning van rundveesperma. De coördinaten van alle huidige erkende centra zijn te vinden op de webpagina http://lv.vlaanderen.be/nl/dier/runderen/voortplantingstechnieken Van de 25 sperma-opslagcentra zijn er 22 actief in de intracommunautaire handel. Drie centra hebben enkel een nationale erkenning.
Evolutie van het aantal erkende centra in Vlaanderen 35 30 25 20
19
19
20
2012
2013
2014
29
29
2020
2021
26
22
23
24
23
2015
2016
2017
2018
15 10 5 0 2019
Figuur 1 Evolutie van het aantal erkende centra
//////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// 21.11.2022
Jaarrapport centra voortplantingstechnieken rund 2021
pagina 6 van 16
Vergeleken met de paarden- en de varkenssector is het aantal centra voor rundveesperma relatief beperkt. Rundveesperma wordt in hoofdzaak in bevroren toestand verhandeld. Dat laat een grotere actieradius toe per centrum. Inseminatie is geen diergeneeskundige handeling. Toch zijn er heel wat dierenartsen die een centrum voor opslag van sperma uitbaten. In het Fokkerijbesluit van 17 mei 2019 werd niet langer het begrip ‘depot’ opgenomen. Daardoor moet elkeen die sperma van raszuivere stieren wint, produceert, behandelt of opslaat, beschikken over een erkenning.
2.1.2
Verspreiding over het Vlaamse Gewest
Opgedeeld naar vestigingsplaats, zijn 8 opslagcentra gevestigd in West-Vlaanderen, 12 in OostVlaanderen, 4 in Antwerpen, 4 in Limburg en 1 in Vlaams-Brabant. Deze spreiding vertoont dus geen verband met de veestapel aanwezig in de provincies.
Spermacentra in Vlaanderen 14 12
12
10
8
8 6
4
4
4
1
2 0
Figuur 2 Verdeling spermacentra in Vlaanderen
2.1.3 Activiteitsgraad van de centra In Vlaanderen werden in 2021 792.343 dosissen sperma verkocht. De omvang van aan- en verkoop verschilt sterk tussen de centra. Op basis van de verkoopcijfers kunnen de centra opgedeeld worden in 5 centra die meer dan 25.000 dosissen per jaar verkopen, 2 centra die tussen de 25.000 en de 15.000 dosissen sperma verkopen en de resterende centra die minder dan 15.000 dosissen per jaar verkopen. Meer dan 92% van het sperma wordt verkocht door de 5 centra die meer dan 25.000 dosissen per jaar verkopen.
2.1.4 Verkoopsystemen Bij controle op het terrein worden 3 verkoopsystemen aangetroffen:
//////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// 21.11.2022
Jaarrapport centra voortplantingstechnieken rund 2021
pagina 7 van 16
• • •
sperma verkopen aan een ander erkend centrum (doorverkoop) sperma verkopen aan een veehouder/doe-het-zelver sperma verkopen aan een veehouder via een inseminatiedienst
2.1.4.1 Verkoop tussen centra Elke verkoop tussen centra brengt een bijkomende kost mee. Om die reden blijven spermaverkopen tussen centra beperkt. In 2021 werden in totaal 46.187 dosissen sperma verhandeld tussen centra, waarvan 16.553 dosissen afkomstig van Vlaamse opslagcentra. Daarvan was 45% gewonnen van het Holstein-Friesian-ras (HF), 23% van het Belgisch-Witblauw ras (BWB), 3% ander ras en 29% van een onbekend ras. De weergegeven data in figuur 3 zijn voor de periode 2017 tot 2021. Het aantal verkochte dosissen naar andere centra in dit jaar gedaald naar 46.184, terwijl vorig jaar in totaal nog 74.877 sperma-dosissen verkocht werden naar andere centra. De daling is zowel waarneembaar voor HF als BWB koeien. Het aantal spermadosissen van andere rassen is gestegen.
Evolutie van het aantal verkochte dosissen naar andere centra 45000 40000 35000 30000 25000 20000 15000 10000 5000 0
39579 30447 24704
20221 20776
18188
14560
2894 805 2017
2530 793 191 2018
Holstein
Belgisch-Witblauw
2711 1055 160 2019 andere rassen
13224 10678 1509
517 2020
2021
onbekend ras
Figuur 3 Spermaverkoop per ras aan andere centra
2.1.4.2 Verkoop aan doe-het-zelvers De verkoop van sperma aan veehouders/doe-het-zelvers neemt elk jaar toe maar niet in gelijke mate voor alle rassen. De grafiek in figuur 4 toont een zekere stagnatie van de verkoopscijfers sinds 2017.In de rundveefokkerij neemt het aantal kruisingen tussen melkvee dat niet voor de fokkerij wordt weerhouden, en vleesveestieren elk jaar toe. Uit de jaarverslagen van de centra blijkt sinds 2018 dat er ook sperma verkocht wordt van stieren dat niet raszuiver zijn. In 2021 bedraagt het aantal verhandelde dosissen sperma van ‘onbekend ras’ ruim 2%.
//////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// 21.11.2022
Jaarrapport centra voortplantingstechnieken rund 2021
pagina 8 van 16
Evolutie van het aantal verkochte dosissen naar doe-het-zelvers 400000 359435 350000
354767
359371
356559
313187
300000 250000 200000
160605
172967
175926
174466
182189
150000 100000 50000 0
11006 2017 Holstein
10956 8064 2018 Belgisch-Witblauw
8669 9782 2019
8824
10045
2020
andere rassen
15188 9215 2021
onbekend ras
Figuur 4 Spermaverkoop per ras aan doe-het-zelvers
2.1.4.3 Verkoop via inseminator Dierenartsen die voor rekening en onder verantwoordelijkheid van een erkend centrum insemineren, waren tot het in werking treden van het nieuwe Fokkerijbesluit van 17 mei 2019 niet erkenningsplichtig. Dierenartsen die zelf sperma aankopen om te insemineren op de bedrijven waren ook vroeger al erkenningsplichtig. Wie sperma opslaat om het te insemineren op een bedrijf, moet de koper kunnen bijstaan bij het afleveren van een zoötechnisch certificaat door: - ofwel informatie over de levering/inseminatie te sturen aan de stamboekvereniging, die dan een zoötechnisch certificaat levert aan de koper, - ofwel zelf een zoötechnisch certificaat af te leveren voor het geleverde sperma. In dit geval moet het centrum ook over een erkenning voor het intracommunautair handelsverkeer beschikken voor winning en/of opslag van sperma en een overeenkomst hebben met de stamboekvereniging die voor het betreffende ras in het Vlaamse Gewest een fokprogramma uitvoert.
//////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// 21.11.2022
Jaarrapport centra voortplantingstechnieken rund 2021
pagina 9 van 16
Evolutie van het aantal verkochte dosissen naar inseminators 160000 140795 140000 120000 100000
139449
96879
140302
93532
134734
93113
124550 92884
89780
80000 60000 40000 20000 0
11096 2017
10775 71 2018
Holstein
Belgisch Witblauw
13617 4 2019 andere rassen
11670 763 2020
8541 402 2021
onbekend ras
Figuur 5 Spermaverkoop per ras aan inseminators
Spermaverkoop via inseminatie was vóór 2001 de regel. Met de liberalisering van de EU-markt voor sperma, neemt de veehouder het initiatief om zelf stierkeuzes te maken en om het sperma op het eigen bedrijf te bewaren. Sinds 2001 verliest spermaverkoop via inseminatie aan belang ten voordele van de spermaverkoop aan veehouders/doe-het-zelvers. In de periode 2003/2004 werd nog 61% van het sperma verkocht via inseminatie. In 2012 is dit gedaald tot 35,56%. Sindsdien lijkt het aantal inseminaties zich te stabiliseren op iets minder dan 250.000 dosissen per jaar, waarbij de laatste twee jaar een dalende trend zichtbaar is.
//////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// 21.11.2022
Jaarrapport centra voortplantingstechnieken rund 2021
pagina 10 van 16
Evolutie van de verhouding in verkoopsystemen 1000000 900000 800000 700000 600000 500000 400000 300000 200000 100000 0
2011
2012
2013
2014
2015
2016
2017
2018
2019
2020
2021
Inseminator 250015 228427 256464 259418 257917 248785 248770 243827 247036 236947 226377 Doe-het-zelf 387280 413943 435902 451277 506142 535888 531046 546754 550936 552706 519779 Centra
48586
62536
205704
34220
Centra
28950
Doe-het-zelf
32386
21887
28218
34373
74877
46187
Inseminator
Figuur 6 Spermaverkoop tussen centra versus doe-het-zelf versus inseminatie
De evolutie van de verkoop verloopt verschillend per ras. De laatste jaren blijft de verhouding tussen de verschillende verkoopsystemen relatief stabiel. Het grootste aandeel verkocht sperma wordt verkocht aan veehouders/doe-het-zelvers, gevolgd door de verkoop aan inseminators en verkoop tussen centra.
2.2 SPECIFIEKE KENMERKEN VAN DE HANDEL 2.2.1 Herkomst van het sperma Centra moeten de herkomst van het sperma registreren. Dit is een verplichting opgenomen in de dierengezondheidswetgeving én in de fokkerijwetgeving. In het jaarverslag wordt aan de centra gevraagd hoeveel dosissen sperma ontvangen en afgeleverd werden, opgedeeld per ras en per leverancier en bestemmeling. Vlaanderen is een importgebied voor sperma. In 2021 kwam 89,7% van het aangevoerde sperma uit Nederland, gelijkaardig aan vorig jaar. De aanvoer uit Nederland maskeert in belangrijke mate de aanvoer van sperma uit derde landen en andere lidstaten. Hierover worden geen cijfers verzameld om dit verder te kunnen duiden.
//////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// 21.11.2022
Jaarrapport centra voortplantingstechnieken rund 2021
pagina 11 van 16
Evolutie van de aanvoer van sperma vanuit de EU en derde landen 700000 600000 500000 400000 300000 200000 100000 0 Nederland 2011
Wallonië 2012
Canada 2013
2014
Italië 2015
2016
Spanje 2017
Duitsland 2018
2019
Frankrijk 2020
andere landen
2021
Figuur 7 Aanvoer van sperma uit EU en derde landen
2.2.2 Evolutie van de handel De globale aan- en verkoop van rundveesperma in Vlaanderen vertoont de laatste jaren een stijgende trend, alhoewel in 2021 een daling zichtbaar is. De trend is voor beide activiteiten zowat even sterk. De totale verkoop bevat naast de verkoop aan gebruikers ook de doorverkoop aan andere centra. Dit geeft een lichte overschatting van de verkoopscijfers. De verkoop aan gebruikers omvat spermaverkopen met en zonder inseminatiedienst. Het verlies aan sperma om redenen zoals genetische kwaliteit van de donor of kwaliteitsverlies bij bewaring is niet gekend. Over de omvang van de spermareserve op de veebedrijven is evenmin informatie beschikbaar. De piek in de verkoop in 2013 betreft een eenmalige verkoop uit de reserve van een centrum.
//////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// 21.11.2022
Jaarrapport centra voortplantingstechnieken rund 2021
pagina 12 van 16
Evolutie van aan- en verkoop van sperma 1000000 800000 600000 400000 200000 0
2011
2012
2013
2014
2015
2016
2017
2018
2019
2020
Totaal aanvoer
Totaal verkoop
Lineair (Totaal aanvoer )
Lineair (Totaal verkoop)
2021
Figuur 8 Evolutie in de aan- en verkoop van spermahandel
2.2.3 Rassen Als enkel het sperma van raszuivere stieren wordt beschouwd, is in 2021 ongeveer 60% van het sperma afkomstig van Holstein-Friesian stieren, 37% van Belgisch Witblauwstieren (inclusief dubbeldoelvariant) en ongeveer 3% is afkomstig van andere rassen. In 2020 was het aandeel Holstein-Friesian-sperma ongeveer 64%, 33% was afkomstig van Belgisch Witblauw stieren en minder dan 3% van andere rassen. De forse toename van de verkoop in 2013 heeft te maken met een eenmalige actie waarbij Belgisch Witblauw-sperma verkocht werd aan een ander centrum. Los daarvan toont de handel in sperma voor Belgisch Witblauw een stijgende trend. Diezelfde stijgende trend was de laatste jaren ook zichtbaar voor Holstein-Friesian, maar wordt in 2021 niet verdergezet. De aandacht voor andere rassen dan Holstein-Friesian of Belgisch Witblauw, blijft beperkt. Het jaarlijks gemiddelde berekend over de laatste 10 jaar is ± 24.000 dosissen. Deze groep omvat alle andere rassen waarvoor maximum 10.000 dosissen per jaar worden verhandeld binnen het Vlaamse Gewest. Het betreft zowel de rassen waarvoor een goedgekeurd fokprogramma wordt uitgevoerd in het Vlaamse Gewest (Rood ras, Witrood ras, Kempens Roodbont, Blonde d’Aquitaine) als rassen waarvoor in het Vlaams Gewest geen goedgekeurde fokprogramma’s uitgevoerd worden. Op vraag van de veehouder registreren de stamboekverenigingen deze dieren voor zover ze deelnemen aan bepaalde diensten/activiteiten die zij organiseren. Via deze bronnen wordt wel duidelijk dat sommige rassen bijdragen tot de verbetering van de melkveepopulatie en andere tot de verbetering van de vleesveepopulatie.
//////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// 21.11.2022
Jaarrapport centra voortplantingstechnieken rund 2021
pagina 13 van 16
Evolutie verkoop sperma per ras 600000 500000 400000 300000 200000 100000 0
2011
2012
2013
2014
2015
2016
2017
2018
2019
Holstein
Belgisch Wit-Blauw
Andere rassen
Lineair (Holstein)
Lineair (Belgisch Wit-Blauw)
Lineair (Andere rassen)
2020
2021
Figuur 9 Spermaverkoop per ras
In de jaarverslagen van 2018 werd vastgesteld dat er eveneens handel was in sperma van donoren die niet als raszuiver fokdier kunnen worden beschouwd volgens de Fokkerijverordening. Het pakket werd aanvankelijk geplaatst onder ‘ander ras’. Het was daar verantwoordelijk voor een toename van meer dan een kwart hogere verkoop. Ondertussen werden de statistieken bijgewerkt. Er werd naast de categorie andere rassen, een categorie ‘onbekend ras’ ingevoerd om het toenemende belang van deze groep te kunnen beschrijven. De cijfers van 2018 t.e.m. 2020 werden ook in dit rapport bijgewerkt.
//////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// 21.11.2022
Jaarrapport centra voortplantingstechnieken rund 2021
pagina 14 van 16
3 HANDEL IN EMBRYO’S In tegenstelling tot bij spermawinning, -opslag en –inseminatie, zijn het winnen en inplanten van embryo’s diergeneeskundige handelingen en gebeurt het winnen van embryo’s, meestal op het bedrijf van de veehouder, door een veterinairrechtelijk erkend embryoproductieteam. In de fokkerijreglementering worden geen bijkomende eisen gesteld aan de infrastructuur van het centrum. Zoals voor sperma het geval is, mogen embryo’s enkel in de handel worden gebracht als ze door een erkend embryo(productie)team werden gewonnen, geproduceerd, behandeld en opgeslagen.
3.1 DE CENTRA In het Vlaamse Gewest opereerden in 2021 7 embryo(productie)teams erkend voor de winning en de opslag van embryo’s. Daarnaast zijn er 3 spermaopslagcentra erkend voor de opslag van embryo’s.
3.2 SPECIFIEKE KENMERKEN VAN DE HANDEL Centra/embryo(productie)teams kunnen enkel embryo’s aankopen bij erkende centra in binnen- en buitenland. Voor 2021 werden per ras volgende aantallen gerealiseerd: -
1.729 embryo’s werden aangekocht waarvan 1.717 van het Holstein-Friesian ras;
-
Er werden 2.217 embryo’s gewonnen waarvan 573 van het Holstein-Friesian ras, 1.644 van het Belgisch Witblauw ras;
-
Er werden 3.844 embryo’s ingeplant door de embryoteams, waarvan 2.110 van het HolsteinFriesian ras, 1.705 van het Belgisch Witblauw ras en 29 van andere rassen.
Sinds 2016 worden ook cijfers opgevraagd over het aantal gewonnen embryo’s. Op basis daarvan kunnen de eerste voorzichtige besluiten worden geformuleerd: -
Meer dan 99% van de aankopen door de veehouders betreffen Holstein-Friesian embryo’s.
-
De verkoop aan andere centra is beperkt. Er werden in slechts 4 centra embryo’s verkocht aan andere centra, allen afkomstig van het Holstein-Friesian ras.
-
Van de gewonnen embryo’s is 26% van het Holstein-Friesian ras en 74% van het Belgisch Witblauw ras. Er werden in 2021 geen embryo’s gewonnen van andere rassen.
//////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// 21.11.2022
Jaarrapport centra voortplantingstechnieken rund 2021
pagina 15 van 16
Evolutie van het aantal aangekochte, gewonnen, verkochte en getransplanteerde embryo's 5000 4000 3000 2000 1000 0 Totaal aantal aangekochte embryo's
-
2011
2012
2013
Totaal aantal gewonnen embryo's 2014
2015
Totaal aantal Totaal aantal verkochte embryo's getransplanteerde embryo's
2016
2017
2018
2019
2020
2021
Figuur 10: Evolutie van aankoop, winning, verkoop en transplantatie van embryo's
4 HANDEL IN EICELLEN De winning en opslag van eicellen zijn eveneens zowel veterinairrechtelijk als zoötechnisch gereglementeerd. Slechts één embryoproductieteam beschikt over een zoötechnische erkenning hiervoor. Er werd in 2021 voor het eerst een melding gemaakt van eicellen die gewonnen, geproduceerd, behandeld of opgeslagen werden in het Vlaamse Gewest. Daarbij werden 51 eicellen via Ovum Pick-Up (OPU) gewonnen bij 4 Belgisch-Witblauw koeien. ******
//////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// 21.11.2022
Jaarrapport centra voortplantingstechnieken rund 2021
pagina 16 van 16