Infokrant 1
VLAAMSE LANDMAATSCHAPPIJ
RU IL
VE RK A
VE LI NG
januari 2001
Elingen
Voorwoord
LENNIK
Beste lezer, In Elingen en omgeving staat een ruilverkaveling op stapel. Eigenaars en gebruikers van gronden in het ruilverkavelingsgebied hebben al eerder kennis gemaakt met het begrip ‘ruilverkaveling’. Onlangs werden zij officieel op de hoogte gebracht van de start van de ruilverkaveling. Maar voor anderen klinkt het woord misschien nog niet bekend in de oren. Deze eerste krant biedt daarom een kennismaking met ruilverkaveling in het algemeen en met de ruilverkaveling Elingen in het bijzonder. Ruilverkaveling houdt in dat landbouwgronden gegroepeerd en herverdeeld worden onder de eigenaars en gebruikers (herverkaveling) met als doel een meer rendabele en duurzame landbouwuitbating mogelijk te maken. De landbouwpercelen worden herschikt tot aaneengesloten, regelmatige en goed toegankelijke kavels die zo dicht mogelijk bij de bedrijfszetel liggen.
SINT-PIETERS-LEEUW
GOOIK
De ruilverkaveling Elingen heeft een oppervlakte van 1.868 ha Pepingen Lennik Gooik Sint-Pieters-Leeuw Halle
PEPINGEN
775 ha 463 ha 262 ha 193 ha 175 ha HALLE
Een werk van jaren Een ruilverkaveling is een meerjarenproject dat vele fasen doorloopt. Dat is niet anders in de ruilverkaveling Elingen. WAT IS AL VOORBIJ ?
Maar ruilverkaveling betekent vandaag wel meer dan enkel perceelsgroepering. In huidige ruilverkavelingen gaat ook de nodige aandacht naar landschapszorg, natuurontwikkeling, kleinschalige waterzuivering, recreatie, archeologie, verkeersveiligheid, enz. Hoe dit in de ruilverkaveling Elingen concreet vorm krijgt, vindt u op de bladzijden 2 en 3.
Inhoud p1
voorwoord situering een werk van jaren
p 2-3 projectgebied de ruilverkaveling Elingen : enkele ingrepen plannen voor de nabije toekomst
p4
wie betaalt ? partners openbare onderzoeken contactpersonen
Situering van de ruilverkaveling Elingen
De voorbereidingsfase was een periode van plannen maken : het onderzoeksgebied werd afgebakend en het nut van de ruilverkaveling werd onderzocht. Na een grondige inventarisatie werd een visie over het gebied ontwikkeld (1995). Daarna werd door de VLM een ruilverkavelingsplan opgemaakt (1996). Dit plan geeft de voorziene ingrepen weer op vlak van ontsluiting, waterbeheersing, natuur- en landschapszorg ... Daarna volgde een milieu-effectenrapport (MER) (1998). In mei 1998 kregen alle eigenaars van gronden een brief met het verzoek gegevens over eigendom en gebruik van hun percelen bekend te maken. De VLM stelde op basis van die gegevens een kavelplan op en een lijst van alle kavels (oppervlakte in eigendom, oppervlakte in gebruik, naam en adres van eigenaar, gebruiker, vruchtgebruiker) gelegen binnen de ruilverkaveling. In de periode november-december 1998 volgde een openbaar onderzoek over het ruilverkavelingsplan, het MER en het kavelplan. Gedurende 30 dagen kon iedereen bezwaren of suggesties formuleren. Op 3 infoavonden werd de bevolking geïnformeerd zodat iedereen met kennis van zaken kon reageren. Dit openbaar onderzoek leidde tot enkele aanpassingen aan het ruilverkavelingsplan o.m. op het vlak van natuur- en landschapszorg, landbouwwegen, fiets- en wandelpaden. Zo worden ecologisch waardevolle bossen in privé-eigendom behouden. In de zone voor herverkaveling en kavelinrichting is de aanleg van 7 ha wildakker voorzien. De afbakening van het ruilverkavelingsgebied wijzigde niet. De definitieve versie van
het ruilverkaveligsplan was klaar in juni 1999. Een maand later, op 9 juli 1999, heeft toenmalig Minister voor Leefmilieu en Tewerkstelling T. Kelchtermans de ruilverkaveling nuttig verklaard en zijn goedkeuring gegeven over de afbakening en het ruilverkavelingplan. Op 8 november 2000 werden door de Minister van Leefmilieu en Landbouw V. Dua het ruilverkavelingscomité en de commissie voor advies ingesteld. Dat was meteen het startsein voor de uitvoering van het project.
WAT GAAT ER VERDER GEBEUREN ? De maatregelen opgenomen in het ruilverkavelingsplan, zullen nu op het terrein gerealiseerd worden. Het gaat om werken aan wegen, fiets- en wandelpaden, waterlopen, kleinschalige waterzuivering, natuurinrichtingsen beplantingswerken ... De werken zullen meerdere jaren in beslag nemen. Vanaf nu wordt gestart met de studie van de herverkaveling. Er zullen diverse openbare onderzoeken gehouden worden over o.m. de landbouwkundige waardebepaling van de grond, het nieuw en af te schaffen openbaar domein, de bouwvergunningen, de herverkaveling, de aangerekende kosten ... Meer informatie over die openbare onderzoeken vindt u op blz. 4. In een laatste fase volgt dan het verlijden van de ruilverkavelingsakte. Daarin wordt de nieuwe eigendoms- en gebruikerssituatie juridisch vastgelegd. Nadien komt er nog een aanvullende ruilverkavelingsakte die de kostenverdeling regelt.
uuu
De ruilverkaveling Elingen : enkele ingrepen ... Foto’s : links : Vallei van de Karenbergbeek. rechts : Zone voor bosontwikkeling aan Pelikaan. Foto : Verbinding tussen Geynsberg en Pelikaan. Deze veldweg wordt niet verbeterd om zo sluipverkeer tegen te gaan.
L e ge n de ONTSLUITING te verbeteren weg
Projectgebied
aan te leggen weg A = asfalt - B = beton - S = steenslag - K = kassei RECREATIE
Het ruilverkavelingsgebied Elingen, dat is : een mooi stukje Pajottenland, open kouters en bosrijke beekvalleien, waardevolle stukjes natuur, poelen, hoogstamboomgaarden, prachtige zichten op het kasteel van Gaasbeek, de alomtegenwoordige aanblik van de VRT-zendmast, kerken en kapellen, mooie vierkantshoeven, een lust voor fietsers en wandelaars.
te verbeteren fietspad aan te leggen fietspad aan te leggen fietspad met bijbehorende wegverbetering
Erfbeplanting
aan te leggen wandelpad NATUUR- EN LANDSCHAPSZORG zone voor natuurontwikkeling HERVERKAVELING zone voor herverkaveling en kavelinrichting zone voor kavelruil met behoud valleikarakter WATERBEHEER rietvelden
Er liggen 98 landbouwbedrijven in de ruilverkaveling. Meer dan de helft daarvan zijn gemengde bedrijven met melkvee. De belangrijkste teelten zijn granen, maïs, suikerbieten en aardappelen.
bebouwde zone uitgesloten zone
De meeste gronden in dit gebied zijn leemgronden. 52 % van de gronden wordt voor akkerbouw gebruikt, 29 % is grasland; de rest is bos, bebouwing, ruigte, boomgaard ...
Natuur- en landschapszorg
Plannen voor de nabije toekomst ... Wegen De ruilverkaveling biedt een uitgelezen kans om de wegen in het gebied te verbeteren. Dit wordt zo aangepakt dat de wegen hun landelijk karakter behouden en geen sluipverkeer of snelheidsduivels aantrekken. Ongeveer 36 km bestaande landbouwwegen worden aangepakt (1,5 km kassei, 1,5 km beton, 14 km asfalt en 20 km steenslag). Er komen 4 km nieuwe wegen in steenslag en er worden 2,2 km wegen in cultuur gebracht.
Water De ingrepen aan de waterlopen blijven beperkt. Tussen ilingen en Vijversele in Lennik en aan de Zwartemolenstraat in Pepingen worden twee stukjes ‘ingebuisde’ waterloop opnieuw open gemaakt (0,7 km). Duikers in slechte staat worden vernieuwd. Lokale waterproblemen worden aangepakt na de herverkaveling. Enkele rietvelden dienen te zorgen voor een waterkwaliteitsverbetering : twee in Gooik ter hoogte van de Leerbeek, één in Lennik (F. Luckxstraat), één in Elingen en drie in Sint-Pieters-Leeuw (twee te Oudenaken en één ter hoogte van de Pelikaan). Alle poelen - 25 in totaal - blijven behouden. Ook de aanleg van nieuwe poelen is voorzien.
De Vlaamse overheid gaat ongeveer 30 ha gronden verwerven om ze dan natuurvriendelijk in te richten en te beheren. 11 ha dienen om nieuw bos aan te planten, nl. bij de boskernen aan Pelikaan, de Smissestraat en op 2 oude storten, 11 ha dienen voor natuur, 7 ha voor wildakkers en 1 km voor groenstroken.
Foto : Zicht op de Molenbeek.
Herverkaveling en kavelinrichting Een belangrijk streefdoel van de ruilverkaveling is de vorming van regelmatige kavels, zo dicht mogelijk bij de landbouwbedrijven. De zone van herverkaveling en kavelinrichting bedraagt 1.454 ha. De valleien (154 ha) zijn zones voor kavelruil met behoud van de aanwezige kleine landschapselementen (bomen, struiken, grachten ...).
In de valleien worden alle bomen- en struikenrijen, heggen en alleenstaande bomen behouden. Op het openbaar domein van wegen en waterlopen worden in totaal 7 km bomen of struiken aangeplant. Langs de holle wegen nabij Bree-Eik en Grote Vijverselenweg komt er langs de bovenzijde van de taluds een beplantingsstrook.
Recreatie Tussen de dorpskernen van Pepingen, Elingen en Vlezenbeek wordt een fietspad aangelegd. Ook het wegdek wordt mee verbeterd (ongeveer 4 km). Tussen Breedhout, Elingen en Lennik komt een fietspad (5 km deels te verbeteren, deels nieuw aan te leggen). Het bestaande fietspad Breedhout-Pepingen wordt verbeterd. Er worden wandelcircuits gerealiseerd vanuit de verschillende dorpen door het verbinden van bestaande veldwegen met nieuwe wandelpaden (4,4 km).
Foto’s : links : Aan te leggen fietspad Lennik-Elingen-Breedhout. rechts : Veldweg te verbeteren in steenslag.
Landbouwers die dat willen, zullen in het kader van de ruilverkaveling kunnen deelnemen aan een erfbeplantingsactie. Die wordt in hoofdzaak opgezet om in dit stukje Pajottenland de bestaande hoogstamboomgaarden te herstellen en nieuwe aan te planten. De Vlaamse Landmaatschappij stelt samen met de landbouwer een plan op voor de beplanting van het erf. De landbouwer betaalt slechts 20 % van de kosten van de beplanting die wordt uitgevoerd door een aannemer ; de overige 80 % worden door het Vlaams Gewest gedragen. Ook landbouwbedrijven, gelegen in de uitgesloten zones kunnen meedoen aan de erfbeplantingsactie.
Foto : De kerkwegel ter hoogte van de dorpskern van Oudenaken wordt verbeterd.
De ruilverkaveling Elingen : enkele ingrepen ... Foto’s : links : Vallei van de Karenbergbeek. rechts : Zone voor bosontwikkeling aan Pelikaan. Foto : Verbinding tussen Geynsberg en Pelikaan. Deze veldweg wordt niet verbeterd om zo sluipverkeer tegen te gaan.
L e ge n de ONTSLUITING te verbeteren weg
Projectgebied
aan te leggen weg A = asfalt - B = beton - S = steenslag - K = kassei RECREATIE
Het ruilverkavelingsgebied Elingen, dat is : een mooi stukje Pajottenland, open kouters en bosrijke beekvalleien, waardevolle stukjes natuur, poelen, hoogstamboomgaarden, prachtige zichten op het kasteel van Gaasbeek, de alomtegenwoordige aanblik van de VRT-zendmast, kerken en kapellen, mooie vierkantshoeven, een lust voor fietsers en wandelaars.
te verbeteren fietspad aan te leggen fietspad aan te leggen fietspad met bijbehorende wegverbetering
Erfbeplanting
aan te leggen wandelpad NATUUR- EN LANDSCHAPSZORG zone voor natuurontwikkeling HERVERKAVELING zone voor herverkaveling en kavelinrichting zone voor kavelruil met behoud valleikarakter WATERBEHEER rietvelden
Er liggen 98 landbouwbedrijven in de ruilverkaveling. Meer dan de helft daarvan zijn gemengde bedrijven met melkvee. De belangrijkste teelten zijn granen, maïs, suikerbieten en aardappelen.
bebouwde zone uitgesloten zone
De meeste gronden in dit gebied zijn leemgronden. 52 % van de gronden wordt voor akkerbouw gebruikt, 29 % is grasland; de rest is bos, bebouwing, ruigte, boomgaard ...
Natuur- en landschapszorg
Plannen voor de nabije toekomst ... Wegen De ruilverkaveling biedt een uitgelezen kans om de wegen in het gebied te verbeteren. Dit wordt zo aangepakt dat de wegen hun landelijk karakter behouden en geen sluipverkeer of snelheidsduivels aantrekken. Ongeveer 36 km bestaande landbouwwegen worden aangepakt (1,5 km kassei, 1,5 km beton, 14 km asfalt en 20 km steenslag). Er komen 4 km nieuwe wegen in steenslag en er worden 2,2 km wegen in cultuur gebracht.
Water De ingrepen aan de waterlopen blijven beperkt. Tussen ilingen en Vijversele in Lennik en aan de Zwartemolenstraat in Pepingen worden twee stukjes ‘ingebuisde’ waterloop opnieuw open gemaakt (0,7 km). Duikers in slechte staat worden vernieuwd. Lokale waterproblemen worden aangepakt na de herverkaveling. Enkele rietvelden dienen te zorgen voor een waterkwaliteitsverbetering : twee in Gooik ter hoogte van de Leerbeek, één in Lennik (F. Luckxstraat), één in Elingen en drie in Sint-Pieters-Leeuw (twee te Oudenaken en één ter hoogte van de Pelikaan). Alle poelen - 25 in totaal - blijven behouden. Ook de aanleg van nieuwe poelen is voorzien.
De Vlaamse overheid gaat ongeveer 30 ha gronden verwerven om ze dan natuurvriendelijk in te richten en te beheren. 11 ha dienen om nieuw bos aan te planten, nl. bij de boskernen aan Pelikaan, de Smissestraat en op 2 oude storten, 11 ha dienen voor natuur, 7 ha voor wildakkers en 1 km voor groenstroken.
Foto : Zicht op de Molenbeek.
Herverkaveling en kavelinrichting Een belangrijk streefdoel van de ruilverkaveling is de vorming van regelmatige kavels, zo dicht mogelijk bij de landbouwbedrijven. De zone van herverkaveling en kavelinrichting bedraagt 1.454 ha. De valleien (154 ha) zijn zones voor kavelruil met behoud van de aanwezige kleine landschapselementen (bomen, struiken, grachten ...).
In de valleien worden alle bomen- en struikenrijen, heggen en alleenstaande bomen behouden. Op het openbaar domein van wegen en waterlopen worden in totaal 7 km bomen of struiken aangeplant. Langs de holle wegen nabij Bree-Eik en Grote Vijverselenweg komt er langs de bovenzijde van de taluds een beplantingsstrook.
Recreatie Tussen de dorpskernen van Pepingen, Elingen en Vlezenbeek wordt een fietspad aangelegd. Ook het wegdek wordt mee verbeterd (ongeveer 4 km). Tussen Breedhout, Elingen en Lennik komt een fietspad (5 km deels te verbeteren, deels nieuw aan te leggen). Het bestaande fietspad Breedhout-Pepingen wordt verbeterd. Er worden wandelcircuits gerealiseerd vanuit de verschillende dorpen door het verbinden van bestaande veldwegen met nieuwe wandelpaden (4,4 km).
Foto’s : links : Aan te leggen fietspad Lennik-Elingen-Breedhout. rechts : Veldweg te verbeteren in steenslag.
Landbouwers die dat willen, zullen in het kader van de ruilverkaveling kunnen deelnemen aan een erfbeplantingsactie. Die wordt in hoofdzaak opgezet om in dit stukje Pajottenland de bestaande hoogstamboomgaarden te herstellen en nieuwe aan te planten. De Vlaamse Landmaatschappij stelt samen met de landbouwer een plan op voor de beplanting van het erf. De landbouwer betaalt slechts 20 % van de kosten van de beplanting die wordt uitgevoerd door een aannemer ; de overige 80 % worden door het Vlaams Gewest gedragen. Ook landbouwbedrijven, gelegen in de uitgesloten zones kunnen meedoen aan de erfbeplantingsactie.
Foto : De kerkwegel ter hoogte van de dorpskern van Oudenaken wordt verbeterd.
Partners in de ruilverkaveling Elingen Bij een ruilverkaveling zijn heel wat mensen en instanties betrokken. We bekijken het eens van dichterbij ... Op de eerste plaats zijn er de 1.290 belanghebbenden, dit wil zeggen de eigenaars en gebruikers van gronden in de ruilverkaveling Elingen.
Wie betaalt ? De kosten voor de voorbereiding en de uitvoering van het ruilverkavelingsproject Elingen worden gedragen door : Het Vlaams Gewest, dat het grootste deel voor zijn rekening neemt. Het Vlaams Gewest staat onder meer in voor de studiekosten (100 %), de financiering van aankoop van gronden (100 %) en voor een belangrijk deel van de kosten van de werken aan wegen en waterlopen, werken van landschapszorg en de inrichting van nieuwe kavels (60 à 80 % subsidie). De gemeenten Pepingen, Lennik, Gooik, Sint-Pieters-Leeuw en de stad Halle. Zij betalen op vrijwillige basis een deel van de kosten van de werken (20 - 30 %), behalve de werken aan de geklasseerde waterlopen en de kavelinrichtingswerken. De eigenaars van de gronden in de ruilverkaveling. Zij betalen in de eindfase 40 % van de kosten van de kavelinrichtingswerken (bv. rooien van hinderlijke begroeiing en in cultuur brengen van bepaalde wegen).
De Vlaamse Minister van Leefmilieu en Landbouw die het beleid bepaalt inzake ruilverkaveling, laat zich in de besluitvorming over het nut van een project bijstaan door de coördinatiecommissie. Daarin zetelen vertegenwoordigers van de instanties die later in het project betrokken zijn (landbouw, ruimtelijke ordening, natuur, monumenten en landschappen en financiën), de provincie en de provinciale landbouwkamer. De voorzitter van deze commissie evenals in latere fase van het ruilverkavelingscomité en de commissie van advies, is een vertegenwoordiger van AMINAL afdeling Land.
De Vlaamse Landmaatschappij (VLM), een openbare instelling met als opdracht ‘de zorg voor de open ruimte in Vlaanderen’, ondersteunt de voorbereiding en de uitvoering van het ruilverkavelingsproject. De VLM neemt het secretariaat van de commissie van advies en het comité waar, voert studies uit of laat die uitvoeren, zorgt voor de uitvoering van de werken, maakt de herverkavelingsstudie ... De gemeenten Pepingen, Lennik, Gooik, SintPieters-Leeuw en de stad Halle en de provincie Vlaams-Brabant verleenden advies bij de planvorming en zullen nauw betrokken worden bij de uitvoering van de ruilverkaveling op het terrein.
Nu de ruilverkaveling nuttig verklaard is, neemt het ruilverkavelingscomité, dat een gelijkaardige samenstelling heeft als de coördinatiecommissie, het roer over. Het comité bestaat uit elf leden en neemt alle beslissingen. Het comité wordt bijgestaan door de commissie van advies, waarin de eigenaars (2), de gebruikers (2), de gemeenten (4) en de natuur- en milieuverenigingen (2) vertegenwoordigd zijn. De commissie bestaat uit tien leden en de voorzitter.
Foto’s : boven : Hoeve Bree-Eik. rechts : Landschap nabij hoeve Groot-Scheisingen.
De provincie Vlaams-Brabant, die 40 % van de werken aan de geklasseerde waterlopen betaalt.
Openbare onderzoeken
Nog dit jaar zullen een aantal openbare onderzoeken georganiseerd worden.
Contactpersonen u
u
u
Vlaamse Landmaatschappij Gent Ganzendries 149, 9000 Gent Projectleider: ir. Godfried Bekaert Communicatieverantwoordelijke: Els Seghers tel.: 09/244.85.03 - fax: 09/244.85.99 e-mail: els.seghers@vlm.be AMINAL afdeling Land Gebr. Van Eyckstraat 2-6, 9000 Gent Voorzitter ruilverkavelingscomité: ir. Paul Kouckuyt tel.: 09/265.46.34 - fax: 09/265.46.37 e-mail: land.ovl@lin.vlaanderen.be Deze krant wordt verspreid onder de inwoners van het ruilverkavelingsgebied en directe omgeving.
De ruilverkaveling wil door het ruilen en groeperen van gronden optimale kansen creëren voor de landbouw. Grondruil is echter niet eenvoudig : de ene grond is de andere niet (qua samenstelling, vochtigheidsgraad, geschiktheid voor bepaalde teelten, …). Iedereen moet na herverkaveling ongeveer evenveel grond terugkrijgen met dezelfde landbouwkundige waarde. Dit alles steunt op een puntensysteem, de ‘grondclassificatie’. Zo zullen in het voorjaar alle eigenaars en gebruikers via een aangetekend schrijven op de hoogte gebracht worden van hun ingebrachte oppervlakte en hun punten.Het volledige dossier wordt gedurende 30 dagen neergelegd in het gemeentehuis van Pepingen. Iedereen heeft dan 30 dagen om bij de burgemeester of bij een ambtenaar van de ruilverkaveling bezwaar in te dienen. Op twee info-avonden en gedurende de zitdagen zal de nodige uitleg verstrekt worden over dit puntensysteem. Wanneer de bezwaren zijn onderzocht en verwerkt, volgt een tweede openbaar onderzoek. Eigenaars en gebruikers krijgen opnieuw 30 dagen de tijd om hun bezwaren kenbaar te maken. Openbaar domein Ook over het ‘nieuw en af te schaffen openbaar domein’ wordt een openbaar onderzoek gehouden. Een ruilverkaveling heeft immers veranderingen tot gevolg aan het juridisch statuut van wegen en waterlopen. Zo kunnen nieuwe openbare wegen, waterlopen en wandelpaden worden aangelegd of kunnen overbodige of in onbruik geraakte voetwegen worden afgeschaft. Dit openbaar onderzoek wordt georganiseerd door de betrokken gemeenten. Bouwvergunningsaanvragen Vooraleer met de diverse werken kan gestart worden, dient een bouwvergunning aangevraagd. Per bouwvergunningsaanvraag wordt eveneens een openbaar onderzoek georganiseerd en krijgt iedereen de mogelijkheid om opmerkingen of bezwaren in te dienen.
VU: ir. P. Demeester, administrateur-generaal, VLM - Gulden-Vlieslaan 72, 1060 Brussel
Inbreng
uuu