Uitspraak beroepsinstantie OVB/2022/262
Vlaamse overheid Beroepsinstantie inzake openbaarheid van bestuur en hergebruik van overheidsinformatie Afdeling openbaarheid van bestuur Havenlaan 88, bus 20 1000 BRUSSEL T : 02 553 57 25 Mail: openbaarheid@vlaanderen.be Dossiernummer: OVB/2022/262
DE BEROEPSINSTANTIE - Afdeling openbaarheid van bestuur Bevoegdheid beroepsinstantie Bestuursdecreet van 7 december 2018, titel II, hoofdstuk 3, afdeling 6. Besluit van de Vlaamse Regering van 19 juli 2007 tot oprichting van de beroepsinstantie inzake openbaarheid van bestuur en hergebruik van overheidsinformatie. Voorafgaande procedure Op 2 augustus 2022 diende xxx (hierna vermeld als: verzoeker), een verzoek in bij de stad Peer betreffende de infovergadering over de invulling en het concept van de verkaveling Teutenlaan. In het kader van openbaarheid van bestuur vroeg verzoeker de tijdens de infovergadering voorgestelde powerpoint presentatie, het verslag van de vergadering en het advies van AWV met betrekking tot de aansluiting van dit project op de gewestweg Lillerbaan. Op 17 augustus 2022 bezorgde de stad Peer een afschrift van het verslag van de vergadering. Omdat het een eerste voorontwerp is, wenste de ontwikkelaar de gepresenteerde powerpoint met de plannen niet vrij te geven maar hij nodigde wel iedereen uit om voor inzage en eventuele vragen langs te komen op zijn kantoor. Over het advies AWV werd niet gesproken in het antwoord van 17 augustus 2022. Per mail van 18 augustus 2022 drong verzoeker nogmaals aan om de powerpoint van het voorontwerp te mogen ontvangen alsook bracht hij zijn verzoek voor een afschrift van het advies van AWV in herinnering. Na een herinnering liet de stad Peer op 8 september 2022 aan verzoeker weten dat de ontwikkelaar zijn standpunt handhaaft maar wel bereid is de plannen toe te lichten op zijn kantoor met vermelding van de contactgegevens van de ontwikkelaar. De vraag i.v.m. het advies van AWV bleef onbeantwoord. Op 8 september 2022 diende verzoeker beroep in bij de beroepsinstantie tegen de beslissing van de stad Peer. Dit beroep werd geregistreerd op 12 september 2022.
www.vlaanderen.be
Op 12 oktober 2022 werd de beslissingstermijn van de beroepsinstantie, in toepassing van artikel II.50, §1, tweede lid van het Bestuursdecreet van 7 december 2018, verlengd van dertig kalenderdagen naar vijfenveertig kalenderdagen. Ontvankelijkheid van het beroep Het oorspronkelijke verzoek dateert van 2 augustus 2022. De aangevochten beslissing van de stad Peer dateert van 8 september 2022. Deze beslissing maakt geen melding van de beroepsmogelijkheid en -modaliteiten, zoals voorgeschreven in artikel II.43, §1, derde lid van het Bestuursdecreet. De beroepstermijn vangt bijgevolg pas aan vier maanden na kennisgeving van de beslissing. Het beroepschrift van verzoeker d.d. 8 september 2022 is tijdig ingediend en wordt dan ook als ontvankelijk beschouwd. Gegrondheid van het beroep Overeenkomstig artikel II.31, eerste lid Bestuursdecreet heeft het recht op passieve openbaarheid betrekking op bestuursdocumenten. Op grond van deze bepaling is elke instantie in principe verplicht aan eenieder die erom verzoekt inzage te geven in, uitleg te verschaffen over of een afschrift te bezorgen van de gewenste bestuursdocumenten. De openbaarmaking kan slechts geweigerd worden mits toepassing wordt gemaakt van één of meerdere uitzonderingen, zoals gestipuleerd in de artikelen II.33 tot en met II.39 van voormeld decreet.
1.
Inhoud van het beroepschrift
Beroeper vraagt zich af of het stadsbestuur haar burgers mag doorverwijzen naar de ontwerper om de plannen toe te lichten terwijl de stad de infovergadering over de verkaveling organiseerde, leidde en er een verslag van maakte. Verzoeker wenst de plannen in alle rust thuis te kunnen bekijken.
2. Toelichting door de stad Peer Na kennisname van het ingestelde beroep bezorgt de stad Peer de nodige info en documenten aan de beroepsinstantie. Over het advies van AWV heerst volgens de stad wat spraakverwarring. De heer Vandael formuleerde zijn vraag als volgt: “Anderzijds wordt er meermaals (ook door het Stadsbestuur) gesteld dat Bruggen en Wegen
(AWV) geen toelating geeft tot de ontsluiting via de Lillerbaan. Deze uitspraken zullen wel gefundeerd zijn op een advies van deze dienst (AWV) . Ook dit advies heb ik tevergeefs opgevraagd.” Het standpunt van AWV waar de Stad Peer mee aan de slag ging is echter niet gebaseerd op een advies dan wel op regelgeving die ook publiek terug te vinden is op hun website: https://wegenenverkeer.be/veelgestelde-vragen/regelgeving/mijn-bedrijf-of-woning-grenst-aan-eengewestweg-wat-zijn-de-regels Hier staat vermeld dat verkavelingen dienen te ontsluiten via een weg van lagere categorie indien het perceel eraan grenst. M.b.t. dit dossier bestaat er dus geen advies van AWV dat kan worden overgemaakt. Bij gebrek aan toestemming van de ontwerper, handhaaft de stad verder haar standpunt zoals uiteengezet in de beslissing van 8 september 2022. Aangezien verzoeker de plannen steeds kan gaan inkijken bij de ontwikkelaar die bereid is ook de nodige uitleg te verschaffen en aangezien gelijkaardige verzoeken van
https://www.vlaanderen.be/openbaarheid-van-bestuur
uitspraak beroepsinstantie OVB/2022/262
pagina 2 van 5
andere buurtbewoners reeds op die manier werden afgehandeld, acht de stad Peer op die manier ook tegemoet te zijn gekomen aan haar openbaarheidsverplichtingen.
3. Standpunt van de beroepsinstantie Onderdeel 1 : het advies van AWV Gelet op de toelichting van de stad Peer kan de beroepsinstantie niet anders dan concluderen dat het gevraagde advies niet bestaat. Aangezien een openbaarheidsverzoek enkel maar betrekking kan hebben op informatie die in het bezit is van een overheidsinstantie, zoals omschreven in artikel I.4, 3° van het Bestuursdecreet, dient het beroep voor wat betreft het gevraagde advies van AWV als ongegrond te worden beschouwd, daar het een onbestaand document betreft. Onderdeel 2 : de PowerPointpresentatie van de plannen voor de nieuwe verkaveling In overeenstemming met artikel van II.31 van het Bestuursdecreet, houdt het recht op toegang tot bestuursdocumenten een recht op inzage, een recht op een afschrift of een recht op uitleg in. Deze drie concrete wijzen waarop het grondwettelijk recht inzake openbaarheid van bestuursdocumenten, zoals gegarandeerd door artikel 32 van de Grondwet, kan uitgeoefend worden, zijn evenwaardig. In principe is het de aanvrager die vrij kiest hoe hij van zijn recht op openbaarheid gebruik zal maken. Evenwel vallen plannen in principe onder de bescherming van intellectuele rechten (waaronder het auteursrecht) zoals bepaald in artikel XI.165 van het Wetboek van economisch recht, waardoor zonder toestemming van de auteur geen afschrift ervan kan worden verleend. In het bestuursdecreet komt de bescherming van het auteursrecht niet als uitzondering voor, en de intellectuele eigendom is volgens artikel 6, §1, VI, lid 5, 7° van de bijzondere wet van 8 augustus 1980 tot hervorming der instellingen, een federale aangelegenheid. Het ontbreken van regels op het vlak van de bescherming van intellectuele rechten, waaronder het auteursrecht, in het bestuursdecreet is dus een gevolg van de onbevoegdheid van de decreetgever. Het bestuursdecreet laat de federale regelgeving betreffende intellectuele rechten echter onverlet en ontslaat instanties er niet van die regelgeving te eerbiedigen bij het nemen van beslissingen over aanvragen tot openbaarmaking. Uit artikel XI.165 en volgende van het Wetboek van economisch recht volgt dat het recht om een werk van letterkunde of kunst te reproduceren op welke wijze en in welke vorm ook, direct of indirect, tijdelijk of duurzaam, volledig of gedeeltelijk, uitsluitend is voorbehouden aan de auteur. Een werk geniet de bescherming van het auteursrecht als het van oorspronkelijkheid getuigt, wat inhoudt dat het werk de persoonlijke stempel draagt van de maker. De bescherming ontstaat van rechtswege. De stad Peer is er als overheidsinstantie toe gehouden om met deze wettelijke bepaling rekening te houden bij het behandelen van aanvragen in het kader van openbaarheid van bestuur. De stad Peer verwijst in haar beslissing enerzijds naar de expliciete weigering van de projectontwikkelaar om een afschrift te verlenen van de tijdens de infovergadering gepresenteerde PowerPoint met plannen en anderzijds naar de uitnodiging van de ontwikkelaar om de plannen te komen inkijken waarbij tevens de nodige uitleg zal worden verschaft, zoals aan verzoeker werd meegedeeld op 17 augustus en 8 september 2022. De stad Peer acht zich gebonden door de weigering van de auteur aangezien het overmaken van een afschrift zonder toestemming van de auteur een schending van het auteursrecht zou impliceren. Gelet op de auteursrechtelijke bescherming en gezien er geen toelating voorligt van de auteur om de plannen te reproduceren en te verspreiden, is het dus niet mogelijk om een afschrift ervan te bezorgen.
https://www.vlaanderen.be/openbaarheid-van-bestuur
uitspraak beroepsinstantie OVB/2022/262
pagina 3 van 5
De beroepsinstantie heeft kennis kunnen nemen van de betrokken plannen uit de PowerPoint en oordeelt op basis daarvan als volgt: De betrokken plannen die het voorwerp uitmaken van het voorliggende beroep werden opgemaakt door een projectontwikkelaar en werden tijdens een infovergadering aan de buurtbewoners voorgesteld aan de hand van een PowerPointpresentatie. Deze plannen zijn een eerste ontwerp van de nieuw te creëren verkaveling welke dus als een eigen intellectuele schepping van de auteur (zoals bedoeld in de regelgeving omtrent het auteursrecht) kunnen beschouwd worden. Om die reden is de beroepsinstantie van oordeel dat deze plannen voldoende de persoonlijke stempel dragen van de auteur en voldoende origineel zijn om te kunnen genieten van het vereiste individuele karakter om door het auteursrecht te worden beschermd. Bijgevolg houdt de overhandiging van een afschrift van deze plannen, zonder toestemming van de auteur (of de auteursrechthebbenden) ervan, een schending in van het auteursrecht, behoudens de in het bovenvermeld wetboek vermelde uitzonderingen. Inzage is wel mogelijk. De opgevraagde plannen zijn te beschouwen als oorspronkelijke creaties van de auteur, zodat deze plannen vallen onder de auteursrechtelijke bescherming. Uit de plannen blijkt de nodige originaliteit en het vereiste individuele karakter om door het auteursrecht te worden beschermd.
Toestemming van de auteur of de auteursrechthebbende? Het Bestuursdecreet bevat geen bepaling die een overheidsinstantie verplicht de auteursrechthebbende te vragen of, en onder welke voorwaarden, een aanvrager een afschrift van een auteursrechtelijk beschermd document overhandigd mag worden. Het auteursrecht geldt tot 70 jaar na de dood van de auteur. Na afloop van deze termijn komen de werken in het publiek domein en kunnen ze worden geëxploiteerd zonder toestemming van de houders van het auteursrecht. Nu de plannen dateren van het jaar 2022 is de auteursrechtelijke bescherming uiteraard nog steeds van kracht. In casu werd meermaals de toestemming van de projectontwikkelaar gevraagd en telkens uitdrukkelijk geweigerd.
Artikel XI.190, 1° van het Wetboek van economisch recht: afschrift met oog op informatie? De beroepsinstantie stelt vast dat artikel XI.190, 1° van het Wetboek van economisch recht een uitzondering op het principieel verbod tot reproductie van auteursrechtelijk beschermde werken bevat. De betrokken bepaling stelt dat, wanneer het werk op geoorloofde wijze openbaar is gemaakt, de auteur zich niet kan verzetten tegen de reproductie en de mededeling aan het publiek met oog op informatie, van korte fragmenten uit werken of van integrale werken van grafische of beeldende kunst in een verslag dat over actuele gebeurtenissen wordt uitgebracht. De reproductie en de mededeling aan het publiek van het werk bij gelegenheid van een verslag dat over actuele gebeurtenissen wordt uitgebracht overeenkomstig het voorgaande lid, moeten uit een oogpunt van voorlichting gerechtvaardigd zijn, en de bron, waaronder de naam van de auteur, moet vermeld worden, tenzij dit niet mogelijk blijkt. In casu werd op 4 juli 2022 in het kader van de nieuw te realiseren verkaveling door het stadsbestuur van Peer een infovergadering georganiseerd en werden de plannen getoond en toegelicht door de projectontwikkelaar aan de hand van een PowerPointpresentatie. Aangezien beroeper de infovergadering tijdens zijn vakantie niet kon bijwonen, vroeg hij achteraf een afschrift van de gepresenteerde PowerPoint
https://www.vlaanderen.be/openbaarheid-van-bestuur
uitspraak beroepsinstantie OVB/2022/262
pagina 4 van 5
op bij het stadsbestuur, welke weigerde bij gebrek aan toestemming van de projectontwikkelaar die wel inzage in de plannen toestond. De gevraagde PowerPoint met alle plannen werd in casu dus reeds vooraf actief aan het publiek voorgesteld tijdens de infovergadering, zodat de uitzonderingsgrond van artikel XI.190, 1° van het Wetboek van economisch recht van toepassing is. Per mail van 17 augustus en 8 september 2022 werd beroeper reeds de naam en alle contactgegevens van de ontwerper meegedeeld, zodat hiermee tevens aan de in artikel XI.190, 1°, 2e lid WER gevraagde bronvermelding is voldaan. Uit voorgaand onderzoek dient de beroepsinstantie af te leiden dat het beroepschrift bijgevolg als gegrond dient te worden beschouwd. Na beraadslaging,
BESLUIT: Het beroepschrift van xxx d.d. 8 september 2022 tegen de beslissing van de stad Peer dd. 8 september 2022 wordt als ontvankelijk en gegrond beschouwd. Bijgevolg dient de stad Peer de tijdens de infovergadering gepresenteerde PowerPoint over de verkaveling Teutenlaan openbaar te maken door er een afschrift van te verlenen aan beroeper.
Geen toestemming tot hergebruik van bestuursdocumenten In zoverre dit beroep gegrond werd verklaard, geldt dat deze inwilliging van de aanvraag tot openbaarmaking GEEN toestemming inhoudt om de gevraagde bestuursdocumenten te hergebruiken, als vermeld in titel II, hoofdstuk 4 van het Bestuursdecreet van 7 december 2018 (zie artikel II.44, §3, van het Bestuursdecreet). Brussel, 19 oktober 2022 Voor de beroepsinstantie, afdeling openbaarheid van bestuur, Bruno ASSCHERICKX Voorzitter
https://www.vlaanderen.be/openbaarheid-van-bestuur
uitspraak beroepsinstantie OVB/2022/262
pagina 5 van 5