Studie 205 Opleidingsprofiel Informatiemanagement en Support
Studie 205 Opleidingsprofiel Informatiemanagement en Support Beroep: Studiegebied: Opleiding:
Informatiemanager Handelswetenschappen en bedrijfskunde Informatiemanagement en Support
Werkgroep opleidingsprofielen van de Vlaamse Hogescholen in opdracht van de Vlaamse Onderwijsraad D/2004/6356/2 De leden van de werkgroep opleidingsprofielen zijn inhoudelijk verantwoordelijk voor het opleidingsprofiel. De Vlor heeft enkel ingestaan voor een uniforme en toegankelijke lay-out.
OPLEIDINGSPROFIEL INFORMATIEMANAGEMENT EN SUPPORT
1
INLEIDING
1.1
Identificatie van het opleidingsprofiel
Studie 205 bevat het opleidingsprofiel van de opleiding Informatiemanagement en Support, opleiding van één cyclus (bachelor). Leden van de werkgroep: Gerd Van Den Eede (redacteur), Anneliese Messens (opleidingshoofd), Chris Vandermeiren, Yvan Rooseleer, Ivo Jacobs (docenten), Rik Belmans (Vlor), Wim Diericx, Danny Lievens (IT-experts), Dany Buyse (Agoria, ICT-sectorfederatie) 1.2
Opdracht
In opdracht van de Vlaamse minister van Onderwijs heeft de Vlor de ontwikkeling van opleidingsprofielen gecoördineerd. Met dat doel zijn verschillende sectorcommissies uitgebreid en zijn werkgroepen gevormd. Deze studie maakt de vertaalslag van Studie 175 Beroepsprofiel Informatiemanagement [D/2000/6356/45] naar het overeenkomstige opleidingsprofiel. De richtlijnen voor deze vertaalslag zijn in extensu terug te vinden in de “Handleiding voor het Schrijven van Opleidingsprofielen voor het Hogeschoolonderwijs” van de Dienst voor Ontwikkelingsontwikkeling [D/1996/3241/245]. 1.3
Ontwikkelingsproces - Methodiek
De Raad Hoger Onderwijs van de Vlor aanvaardde in mei 2001 het beroepsprofiel Informatiemanagement als een beroepsprofiel van de eerste generatie. De werkgroep Opleidingsprofiel IMS vergaderde op de volgende data: -
28 maart 2002 25 april 2002 3 september 2002 17 oktober 2002
Op 10 februari 2004 keurde de Raad Hoger Onderwijs dit opleidingsprofiel goed. 1.4
Legitimatie
De legitimator van dit opleidingsprofiel is de Raad Hoger Onderwijs van de Vlor.
3
OPLEIDINGSPROFIEL INFORMATIEMANAGEMENT EN SUPPORT
2
SITUERING VAN DE OPLEIDING
2.1
Gegevens uit de beroepenwereld
2.1.1
Beroepenstructuur
Vlaanderen kent inzake studie- en catalogeringswerk van beroepenstructuren enkele belangrijke spelers (SERV, Vlor, CEVORA, AGORIA, …). Maar een holistische benadering van de informaticasector ligt op dit 1 2 ogenblik nog niet voor . De jure zijn er bijgevolg geen grenzen tussen de verschillende ICT-subdisciplines . Enkel de beroepenstructuren van de SERV verwijst naar de cluster Informatievoorzieningen, met als 3 verwant profiel dat van de bibliothecaris als informatiemanager . Zoals beschreven in het beroepsprofiel Informatiemanager [D/2000/6365/45] bestaat het Vlaamse hoger onderwijslandschap inzake ICT uit meerdere agenten. Zonder exhaustief te willen/kunnen zijn, zijn dat: -
Studiegebied Handelswetenschappen en Bedrijfskunde -
-
de opleidingen Toegepaste Informatica de opleiding Handelsingenieur in de Beleidsinformatica de opleiding Informatiemanagement en Support
Studiegebied Industriële Wetenschappen -
de opleiding Multimedia en Communicatietechnologie de opleiding Industrieel Ingenieur
Al die opleidingen beschikken over een beroeps- en/of opleidingsprofiel, ontwikkeld in opdracht van de Vlor. Daarnaast zijn er beroepsprofielen ontwikkeld door de SERV (bibliotheek- en informatiewetenschappen) of 4 Cevora (internetontwikkelaar en pc-technicus) . Deze profielen bieden echter geen antwoord op de vraag naar onderlinge afbakeningen. Het Nederlandse 5 Beroepsprofiel en opleidingsprofiel HBO-I doet dat wel. Deze profilering biedt een uiterst bruikbaar platform om de nucleus van de diverse profielen af te bakenen. Er wordt uitgegaan van een driedeling die ook in een Vlaamse context relevant is: 6
Nederlands typologieën
Vlaamse analoge opleidingen
Bedrijfskundig Informaticus
Informatiemanagement en Support, Handelsingenieur Beleidsinformatica
Informaticus
Toegepaste Informatica, Lic. informatica
Technisch Informaticus
Elektronica, Industrieel Ingenieur
1
Voor de ruimere ICT-sector is er een structuur in voorbereiding bij de SERV (Leen Vanaerschot en Veerle De Keersmaecker). 2 De facto is er echter wel een afbakening. We verwijzen bijvoorbeeld naar personeelsadvertenties of bedrijfsinterne beroepsprofielen. 3 Een geïntegreerde analyse van de sectoriële beroepenstructuur is - zoals gezegd - op dit ogenblik niet voorhanden. Zo een analyse zou nochtans een zinvol instrument kunnen zijn voor de uitkristallisering van de beroepen/opleidingen/competenties. De buitenwacht - en zelfs ingewijden - zien door de bomen niet altijd het bos meer. De vraag naar wat de gemeenschappelijke stam is en waarin deze opleidingen/beroepen zich van elkaar onderscheiden, dringt zich op. Dat is een opzet dat het niveau van één opleiding overstijgt en het veronderstelt een objectieve en methodologische sturing vanuit de overheid. 4 Bits, bytes en bugs, Tendenzen en nieuwe profielen in de informaticasector in België, inclusief profielen pc-Engineer & Internetontwikkelaar, HIVA in opdracht van CEVORA, 1999, 154 bladzijden. 5 Beroepsprofiel en opleidingsprofiel HBO-I, p. 24. 6 Verwantschap op het vlak van beroeps- en studieinhouden, niet noodzakelijk qua beroeps- en studieniveau.
4
OPLEIDINGSPROFIEL INFORMATIEMANAGEMENT EN SUPPORT
De ICT-er, ongeacht zijn profiel (supra), is in staat zelfstandig een breed scala van taken uit te voeren. Tot 7 hun kern herleid, zijn de beroepscompetenties te beschrijven als de ICT-er die : -
de context betrekt bij het opstellen van een advies flexibel is qua samenwerkingsverband en ICT-domein zelfstandig kan werken in een multidisciplinair team, resultaatgericht samenwerkt de belangen van de verschillende partijen van de informatievoorziening betrekt bij het adviseren over en het inrichten van een projectorganisatie kan functioneren in een internationale omgeving kan reflecteren op het eigen gedrag om feedback te geven en te ontvangen op diverse manieren effectief kan communiceren met verschillende geledingen de juiste beroepshouding heeft, betrokken is bij zijn taakstelling, intrinsiek gemotiveerd, kwaliteitsgericht, prestatiegericht en gericht is op dienstverlening kan omgaan met ethische aspecten die samenhangen met de beroepsuitoefening kennis up-to-date kan houden en uitbreiden, kennis kan uitdragen en een lerende houding heeft.
Deze beroepscompetenties zijn zeer generiek en differentiëren de ICT-er niet of onvoldoende van menig andere beroepstypologie. Dat hoeft echter geen verwondering te wekken: als men een willekeurige selectie neemt uit Vlaamse beroepsprofielen (hoger onderwijs) komt men hier immers ook vaak dezelfde sleutelkwalificaties tegen. In wat volgt wordt dan weergegeven op welke terreinen het onderscheid wel wordt gemaakt. 8
2.1.1.1 Bedrijfskundig informaticus
De centrale activiteiten van de bedrijfskundig informaticus hebben te maken met bedrijfsprocessen en de bijhorende informatiesystemen. Voorbeelden van bedrijfsprocessen zijn logistieke processen, marketingprocessen, financieel-administratieve processen, registratiesystemen, informatie- en communciatieprocessen. Bedrijfskundige informatiesystemen ondersteunen bedrijfsprocessen. Kenmerkend voor bedrijfskundige informatiesystemen is: -
de relatie tot het bedrijfskundig domein, het toepassen van software- en hardwarecomponenten, de interactie met de gebruiker, het toepassen van databasemanagementsystemen. 9
Centrale activiteiten : -
analyse van bedrijfsprocessen en informatiesystemen om te komen tot verbetervoorstellen; het adviseren van beleid om te komen tot een optimale inzet van ICT ten behoeve van de bedrijfsvoering; het ontwerpen van een bedrijfsproces en het daarvan afgeleide informatiesysteem; organiseren en implementeren van bedrijfsprocessen en daarbij horende informatiesystemen; het in een veranderende organisatie adequaat reageren op de gevolgen voor het bedrijfsproces en de daarbij horende informatiesystemen. 10
De benodigde beroepscompetenties : -
kan een analyse van bedrijfsproces uitvoeren
7
Beroepsprofiel en opleidingsprofiel HBO-I, p. 24. Ibid. p. 25. 9 Ibid. p. 25. 10 Ibid. p. 25. 8
5
OPLEIDINGSPROFIEL INFORMATIEMANAGEMENT EN SUPPORT
-
kan een bedrijfsanalyse uitvoeren, kan de interactie tussen de bedrijfsprocessen onderling en in samenhang met hun omgeving analyseren kan een informatieanalyse uitvoeren kan op basis van ICT-ontwikkelingen voorstellen doen voor verbetering en innovatie van bedrijfsprocessen kan een specificatie van een bedrijfsproces opstellen en vertalen naar de specificaties van een informatiesysteem en houdt rekening met de consequenties voor het vervolgtraject kan een (deel van) een bedrijfskundig informatiesysteem ontwerpen, bouwen en implementeren binnen de randvoorwaarden van het domein kan elementen van een ICT-infrastructuur benoemen kan beoordelen of, en in welke mate, nieuwe ontwikkelingen financieel, organisatorisch, cultureel en juridisch, haalbaar en aanvaardbaar zijn kan in een beheersorganisatie functioneren kan in een multidisciplinaire omgeving methoden selecteren en toepassen op de gebieden bedrijfsprocesanalyse, informatieanalyse en beleidsformulering kan in een multidisciplinaire omgeving een onderzoekstraject, ontwikkeltraject en beheertraject inrichten en in elke fase een geschikte methode kiezen en toepassen.
2.1.1.2 De informaticus Samengevat richt de rol van de informaticus zich op de vertaling van door domeinspecialisten aangeleverde specificaties in de richting van systeemcomponenten. In deze context passen de centrale activiteiten van de informaticus: -
onderzoek uitvoeren om te komen tot de architectuur van een informatiesysteem; adviseren over een optimale inzet van informatiesystemen in een gebruikersomgeving; informatiesystemen en/of softwaresystemen ontwerpen en bouwen; informatiesystemen en/of softwaresystemen implementeren; informatiesystemen beheren en onderhouden.
Beroepscompetenties: -
kan samen met domeindeskundigen een procesanalyse uitvoeren; kan een informatieanalyse uitvoeren; kan op basis van een analyse adviseren om een optimale inzet van systemen in het betreffende domein te bekomen; kan een computersysteem specificeren; kan een groot en complex informatiesysteem ontwerpen, bouwen en implementeren; kan een informatiesysteem beheren en onderhouden; […]
2.1.1.3 Technisch informaticus De centrale activiteiten van de technisch informaticus liggen op het vlak van technische bedrijfsprocessen, technische informatiesystemen, embedded software en technische processen. Voorbeelden van een technisch bedrijfsproces zijn het aansturen van een productiestraat, van analyseapparatuur, van robots en het verwerken van binnenkomende informatie bij een telefooncentrale. De centrale activiteiten van een technisch informaticus zijn: 6
analyse van technische informatiesystemen en technische (bedrijfs)processen; analyse van de interactie van de omgeving met een technisch informatiesysteem; adviseren over een optimale inzet van technische informatiesystemen in een omgeving;
OPLEIDINGSPROFIEL INFORMATIEMANAGEMENT EN SUPPORT
-
het ontwerpen en bouwen van een technisch informatiesysteem en van de koppeling van verschillende systemen; een technisch informatiesysteem implementeren; het technisch beheer en onderhoud van de infrastructuur en van de technische informatiesystemen.
Beroepscompetenties: -
-
kan samen met een domeindeskundige een technisch bedrijfsproces en een technisch proces analyseren; kan de interactie tussen technische processen onderling en in samenhang met hun omgeving analyseren; kan een analyse uitvoeren van de werking van technische bedrijfsprocessen om te komen tot een informatiemodel en een procesmodel; kan op basis van een analyse adviseren om een optimale inzet van systemen in een technische omgeving te bekomen; kan een specificatie van een technisch bedrijfsproces of een technisch proces opstellen en vertalen naar de specificaties van een technisch (informatie) systeem en houdt rekening met de consequenties voor het vervolgtraject; kan een (deel van een) technisch informatiesysteem ontwerpen, bouwen en implementeren dat bestaat uit één of meer gekoppelde processen, eventueel verbonden via netwerken; kan een (deel van een) embedded systeem ontwikkelen, bouwen en testen voor een bepaald eindproduct; kan een technische infrastructuur ontwerpen; kan een technisch informatiesysteem beheren en onderhouden; kan de exploitatie en het beheer van een technisch informatiesysteem en de onderliggende infrastructuur vormgeven en uitvoeren; kan advies inwinnen en nagaan of, en in welke mate, nieuwe ontwikkelingen financieel, organisatorisch en juridisch, haalbaar en aanvaardbaar zijn; kan in een beheerorganisatie functioneren; kan in een (multidisciplinaire) omgeving methoden selecteren en toepassen op het gebied van analyse van technische bedrijfsprocessen en technische processen; kan in een (multidisciplinaire) omgeving een onderzoekstraject, ontwikkeltraject en beheertraject inrichten en in elke fase een geschikte methode kiezen en toepassen.
2.1.2
Geraadpleegde beroepsprofielen en opleidingsprofielen
-
Studie 76 Opleidingsprofiel Toegepaste informatica,Vlor, Brussel, 1998 (D/1998/6365/15). Beroepsprofiel bibliothecaris, informatiemanager, Sociaal-Economische Raad van Vlaanderen, Brussel, 2003, 81 p. Beroepsprofiel en opleidingsprofiel HBO-I (Bedrijfskundig Informaticus - Informaticus - Technisch Informaticus) HBO-I platform, augustus 2000. (ISBN. 90-74793-17-7)
-
2.1.3
Visie
Ondanks de economische laagconjunctuur die in het bijzonder de ICT-sector hard getroffen heeft, blijft er in de toekomst een grote behoefte bestaan aan goed opgeleid personeel. In de toepassing van ICT bij organisaties is tegelijk een verbreding én een verenging waar te nemen. Enerzijds is er door de beweeglijkheid van de ICT-markt een grote vraag naar breed inzetbare professionals die over een groot lerend vermogen beschikken. Enkele voorbeelden: de multidisciplinaire verwevenheid, de integratie van bedrijfsprocessen, de globalisering van werk, de virtuele organisatie, de concurrentie, kennismanagement en kunstmatige intelligentie. De studie dient deze basis te leggen door de toekomstige informatiemanager te
7
OPLEIDINGSPROFIEL INFORMATIEMANAGEMENT EN SUPPORT
leren hoe vanuit de diverse subdisciplines de theorie en praktijk te integreren, hen het belang en de kunde 11 van abstract denken bij te brengen . Anderzijds stijgt de vraag naar doorgedreven vakspecialisten. Zowel het profiel van de generalist als dat van de specialist zijn dus maatschappelijk zeer relevant. De informatiemanager is een brede ICT-generalist met een specialisatie op het terrein van informatievoorziening en -verzorging. Hij/zij komt op die manier tegemoet aan de noden van de arbeidsmarkt. 2.2
Gegevens uit het onderwijsveld
2.2.1
Studiegebied, opleidingen en opties
De Katholieke Hogeschool Mechelen is de enige hogeschool die de opleiding Informatiemanagement en Support (IMS) aanbiedt als basisopleiding. De Hogeschool Zuid-West-Vlaanderen organiseert een 12 afstudeertraject IMS onder de koepel van haar basisopleiding Toegepaste Informatica . 2.2.2
Aanverwante studiegebieden en opleidingen
De opleiding ressorteert onder het studiegebied “Handelswetenschappen en bedrijfskunde” en heeft vanuit haar economische insteek verwantschap met de basisopleidingen Bedrijfsbeheer en Toegepaste Informatica. Met het studiegebied “Industriële wetenschappen” heeft het affiniteit via de opleidingen Industrieel ingenieur en de bacheloropleiding Multimedia- en Communicatietechnologie. 2.2.3
Diploma’s en getuigschriften 13
Diploma gegradueerde Informatiemanagement en Support . 2.2.4
Recente evoluties in het aantal uitgereikte diploma’s voor de opleiding
2000-2001
14
23
2001-2002
48
2002-2003
79
2.2.5
Gelijkaardige opleidingen en diploma’s in Nederland
-
Informatie Dienstverlening en Management (IDM) Bedrijfskundige Informatica (BKI)
2.2.6
Infrastructuur
Gebouwen: auditoria, praticalokalen, labo’s, groepswerkruimtes, bibliotheek en cateringfaciliteiten. Uitrusting: De hogeschool beschikt voor haar studenten over 1000 genetwerkte werkstations. De ratio binnen de opleiding IMS is 1 pc per student. Verder zijn op het vlak van ICT drie Cisco CCNA en CCNP labo’s (Switches Catalyst 1900 – 2900, Routers Cisco 2500 - 2600 - 3620, Catalyst 5000).
11
Computing curricula 2001. Computer Science. Final Report. IEEE, p. 12. Voor het eerst ingericht in academiejaar 2003-2004. 13 We verwijzen hier ook naar het (waarschijnlijk) nieuwe diploma “Bachelor in Informatiemanagement en Systemen”. 14 Eerste afstudeerlichting. 12
8
OPLEIDINGSPROFIEL INFORMATIEMANAGEMENT EN SUPPORT
2.2.7 ste
1
Kwantitatieve beschrijving van het totaal aantal studenten in de opleiding (2002-2003)
studiejaar
236
de
2 studiejaar
183
de
81
3 studiejaar 2.2.8
Kwantitatieve beschrijving van de eerstejaarsstudenten van de opleiding
De onderstaande tabellen geven een overzicht van de studieresultaten volgens vooropleiding in het eerste studiejaar. Schooljaar 2000-2001 1IMS 2000-2001
ste
1
zit
Gesl.
Uitgest.
Uitgeschr.
Totaal
Perc. gesl.
Pers. gesl/uitg.
ASO
23
24
3
50
46,00%
48,94%
TSO
43
79
8
130
33,08%
35,25%
4
1
5
0,00%
0,00%
107
12
185
35,68%
38,15%
BSO totaal
66
1IMS 2000-2001
2
de
ste
zit
1
de
+2
zit
Perc. gesl/uitg.
Gesl.
Gesl.
ASO
10
33
66,00%
70,21%
TSO
15
58
44,62%
47,54%
BSO
1
1
20,00%
25,00%
totaal
26
0
0
92
49,73%
53,18%
Gesl.
Uitgest.
Uitgeschr.
Totaal
Perc. gesl.
Perc. gesl/uitg.
ASO
31
22
6
58
53,45%
59,62%
TSO
84
79
28
193
43,52%
50,91%
1
1
0,00%
0,00%
10
3
15
13,33%
16,67%
1
1
0,00%
0,00%
111
39
268
43,66%
Schooljaar 2001-2002 1IMS 2001-2002
ste
1
zit
KSO BSO
2
NVTP totaal
117
51,09%
9
OPLEIDINGSPROFIEL INFORMATIEMANAGEMENT EN SUPPORT
1IMS 2001-2002
de
2
ste
zit
1
de
+2
zit
Gesl.
Gesl.
Perc. gesl/uitg.
ASO
8
39
67,24%
75,00%
TSO
38
122
63,21%
73,94%
KSO
0
0
0,00%
0,00%
BSO
2
4
26,67%
33,33%
NVTP
0
0
0,00%
0,00%
totaal
48
165
61,57%
72,05%
Schooljaar 2002-2003 1IMS 2002-2003
ste
1
zit
Gesl.
Uitgest.
Uitgeschr.
Totaal
Perc. gesl.
Perc. gesl/uitg.
ASO
17
31
3
51
33,33%
35,42%
TSO
37
120
12
169
21,89%
23,57%
0,00%
0,00%
15
6,67%
7,14%
1
0,00%
0,00%
236
23,31%
25,00%
KSO BSO
1
13
NVTP
1
1
totaal
55
1IMS 2002-2003
2
de
165
zit
16
ste
1
de
+2
zit
Gesl.
Gesl.
ASO
6
23
45,10%
47,92%
TSO
29
66
39,05%
42,04%
0,00%
0,00%
KSO
Perc. gesl/uitg.
BSO
2
3
20,00%
21,43%
NVTP
0
0
0,00%
0,00%
totaal
37
89
37,71%
40,45%
10
OPLEIDINGSPROFIEL INFORMATIEMANAGEMENT EN SUPPORT
2.2.9
Reële studieduur
Aantal derdejaars dat uitstroomt. Academiej.
Tot. stud
Fin. stud
Leeftijd 20
21
22
23
23+
2000-2001
23
23
17
6
0
0
0
2001-2002
49
49
25
12
9
2
1
2002-2003
81
80,5
35
27
12
5
1
Gemiddelde studieduur ASO
3,20 jaar
TSO
3,04 jaar
2.2.10 Inhoudelijke profilering van de opleiding in binnen- en buitenland Zie 2.1.1 2.3
Verantwoording van de opleiding
Behalve wat onder 2.1.1. werd aangegeven over de behoefte aan direct inzetbare informatiebeheerders, geven de volgende factoren een duidelijke aanwijzing over de maatschappelijke relevantie van de opleiding Informatiemanagement en Support. -
De gesprekken, bij de oprichting en daarna, in de werkgroepen en daarbuiten (stagecontacten, beursbezoeken, etc.). De studentenaantallen (en vooral de sterke groei ervan) geven een reële indicatie van de maatschappelijke relevantie. De opleiding IMS was in het Vlaamse hoger onderwijs de enige informatica-gerelateerde opleiding die in het academiejaar 2002-2003 haar instroom kon handhaven. Alle andere jaren van haar bestaan werkte de opleiding trouwens met een aanzienlijke wachtlijst (telkens meer dan 100 kandidaten).
11
OPLEIDINGSPROFIEL INFORMATIEMANAGEMENT EN SUPPORT
3
HET OPLEIDINGSPROFIEL
3.1
Exacte benaming van de opleiding 15
Informatiemanagement en Support . 3.2
Globale omschrijving van de opleiding
De informatiemanager is in staat om aan hand van heuristieken en discursieve vaardigheden de informatiecontext (informatiebehoefte, -voorziening en -verzorging) in te schatten en er een gepast antwoord op te voorzien. Hij doet dit vanuit het perspectief van de bedrijfsprocessen, van de informatietechnologie en van de communicatie. De informatieverwervende competenties vormen de rode draad in het profiel van de afgestudeerde en worden extra geëxpliciteerd onder de vorm van competenties o.a. inzake deskresearch, informatiearchitectuur en document management. Informatiekunde is tegelijk object en subject van zijn studie: informatiemethodologie die hem in staat stelt om de informatiestromen van een organisatie te beheren en hem toelaat om de eigen beroepsspecifieke informatie terug te vinden en op te zoeken. De informatiemanager is in staat bij de uitoefening van zijn beroep het eigen functioneren continu te evalueren en bij te sturen en m.b.v. een aangereikt ethisch en groepsdynamisch denkkader de eigen loopbaan te managen. De afgestudeerde is getraind in commerciële en groepsdynamische vaardigheden als onderhandelen en coachen/motiveren. Hij kan met opdrachtgevers, leveranciers en klanten communiceren over alle aspecten van de opdracht (tijd, budget, analyse) en dit zowel schriftelijk als mondeling, in nationale of internationale context. Hij gaat hierbij projectmatig/methodologisch tewerk en weet zich in te leven in de gedachtewereld van zijn gesprekspartners. De noodzaak tot levenslang studeren is inherent aan zijn functioneren en gedurende de opleiding is hij hiermee geconfronteerd doordat hij begeleid zelfstandig de kennis/informatie naar zich toe moet trekken (pull vs. push). De steeds wijzigende technologische en bedrijfs/procesmatige context is hier debet aan. De competenties inzake samenwerking worden aangereikt d.m.v. kleine en grote groepswerken, rollen- en bedrijfsspelen, stages en eindprojecten, … waarbij de vorm steeds de inhoud versterkt. De kennis, kunde en attitude inzake oplossingsgericht werken worden voornamelijk getraind onder de vorm van systeemanalyse, besluitvormingstechnieken en ontwikkeling. De aanpak is concentrisch en gradueel: een competentie uit een lager opleidingsjaar wordt verderop in de studie hernomen en uitgediept. De informatiemanager is bij machte om informatietechnologie in te zetten in functie van het proces van informatie vinden, ontsluiten en beschikbaar stellen, te beheren en te onderhouden (databanken, datawarehousing, business intelligence,…) steeds vanuit een eindgebruikersperspectief. Hij gaat echter niet alleen oordeelkundig om met de technische aspecten, maar ook m.b.t. het inrichten en managen van het gebruik van deze hulpmiddelen in organisaties (management informatiesystemen, IT-service management, information economics). Hij functioneert dan ook vanuit een geïntegreerde benadering van ICT in de context van de organisatie. Zowel voorbereiding/ontwerp en ontwikkeling als gebruik, toepassing/implementatie en onderhoud/beheer van deze IS behoren tot zijn discipline.
15
Vanuit de Associatie KULeuven werd een voorstel ingediend voor een naamswijziging van de opleiding naar “Informatiemanagement en Systemen”. Dit voorstel werd via VLHORA overgemaakt aan de minister.
12
OPLEIDINGSPROFIEL INFORMATIEMANAGEMENT EN SUPPORT
3.3
Beroepsgericht opleidingsprofiel
3.3.1
Bijeenbrengen van de relevante beroepsprofielen
Beroepsprofiel van de informatiemanager, Studie 175, Vlor, Brussel, 1998. 3.3.2
De concrete uitwerking van de vertaalslag
A
Refererend aan de takenclusters uit het beroepsprofiel Informatiemanager (Studie 175, p. 12 e.v.) is een nieuwe score (schaal van 1 tot 3) toegevoegd aan de ICT-taken. Aangezien het opleidingsprofiel - integenstelling tot het beroepsprofiel - a priori de beginnende beroepsbeoefenaar voor ogen heeft, werd voor elke takencluster nagegaan hoe waarschijnlijkheid het is dat de beginnende informatiemanager in aanraking zou komen met de samenstellende taken. Binnen de cluster geldt dan: 1 2 3
taak is niet weggelegd voor de startende informatiemanager (wel voor de gevorderde beoefenaar) taak is mogelijk weggelegd voor de startende informatiemanager taak is zeker weggelegd voor de startende informatiemanager
Op het niveau van een cluster wordt gewerkt met (ongewogen) gemiddelde scores van de samenstellende taken. B
Vervolgens werd een weging bepaald van de onderlinge verhouding van de takenclusters. Hoe hoger het percentage van de cluster, hoe belangrijker deze cluster is binnen het opleidingsprofiel van de informatiemanager.
C
Het “product” (gewogen score) van beide scores (op niveau taak) zou dan bepalen in welke mate de opleiding die voorbereidt op het beroep van informatiemanager de competenties omtrent die taak moet ondersteunen.
D
Idem als C. maar dan relatief t.o.v. het geheel.
Functioneel geheel
Score [A]
Weging [B]
Gewogen score [C]
Relatieve gewogen score [D]
1 Presales
1,25
9
11,25
5%
2 Architectureren
2
19
38
17%
3 Ontwikkelen
2,5
12
30
14%
4 Implementeren
2,67
9
24,03
11%
5 Beheer en Exploitatie
1
7
7
3%
6 Gebruikersondersteuning
2,67
7
18,69
8%
7 Beleid en management
1,83
16
29,28
13%
8 Kennismanagement
3
21
63
28%
100
221,25
100%
Bij huidige en toekomstige curriculumhervormingen zal een opleiding IMS hiermee rekening moeten houden. Zaak is om het evenwicht na te streven tussen enerzijds de finaliteit van het bachelor-diploma inzake directe inzetbaarheid en anderzijds de bekommernis om de loopbaanontwikkeling van de student.
13
OPLEIDINGSPROFIEL INFORMATIEMANAGEMENT EN SUPPORT 3.3.3
De concrete uitwerking van de vertaalslag
3.3.3.1 Functioneel geheel 1: (Pre)Salesactiviteiten Deelfuncties
16
(5%)
Vaardigheden
Kennis
Attitude
Beroepsspecifiek en algemeen ondersteunend Relatiebeheer
1
Een presentatie geven over een beroepsspecifiek en algemeen onderwerp [Ned, Eng, Fr.]
Situatieafhankelijk non- en paraverbaal gedrag kunnen analyseren, beoordelen en toepassen
Abstractievermogen
1
Effectief en efficiënt kunnen communiceren
Onderhandelingsstijlen kennen
Dienstgericht (ITservicegericht i.p.v. systeemgericht)
1
Denken in functie van diensten i.p.v. systemen
Het verband tussen de diverse ITactiviteiten
Offertes technisch uitwerken
2
Gevraagde diensten omzetten naar onderliggende technische vereisten
Voorbereiden van een offerteaanvraag (=schrijven tender)
1
Kostprijsbepaling van diensten
Account (relation) management Diensten niveau beheer Service level management Aanbieden offertes (commercieel)
Effectiviteit van onderhandelen
Enable business opportunities
RFP preparations
16
14
Onderhandelen over diensten en kostprijs Opzetten van een kwaliteitsmeetsysteem
Alertheid voor kostenbatenverhouding Empathie (aanvoelen wat klant wil en wat hij wil betalen)
De structuur van ITIL
Commerciële houding
Context
OPLEIDINGSPROFIEL INFORMATIEMANAGEMENT EN SUPPORT
Deelfuncties Technische mogelijkheden vertalen naar bedrijfsopportuniteiten
1
Vaardigheden
Kennis
Vertalen business-noden klant in Haalbare informatie-oplossing
Markt en producten
Attitude
Context
Translate technology opportunities in business enabling Bedrijfsoplossingen creëren
Informatiesysteemtypologieën
1
Create business solutions Tevredenheidsonderzoek voeren
2
Conduct customer satisfaction survey
Kan een rapport schrijven over een beroepsspecifiek en algemeen onderwerp
Functioneel geheel 2: Architectureren (17%) Deelfuncties Ontwerpen procesarchitectuur
3
Process architecture design
Vaardigheden
Kennis
Attitude
Context
Gangbare methoden van architecturen toepassen
Gangbare methoden
Contactbereidheid Communicatie Empathie Flexibiliteit Leergierigheid
DFD, UML
idem
ERD
Het resultaat moet een model zijn dat op diverse manieren grafisch, in tekstvorm kan worden gepresenteerd
Opstellen functionele specificaties
Gangbare methodologieën van procesmodellen
Informatiebronnen zelfstandig raadplegen
Functional specification design Ontwerpen gegevensarchitectuur Data architecture design
3
Normaliseren Denormaliseren
Datamodellen en normalisatietechnieken
Dimensionele modellen
15
OPLEIDINGSPROFIEL INFORMATIEMANAGEMENT EN SUPPORT Deelfuncties Ontwerpen ICT-architectuur
2
ICT architecture design
Vaardigheden
Kennis
Keuze van systemen (hardware en software, netwerktopologie)
Besturingssystemen, hardwareplatformen, netwerktypologieën
Uittekenen van delen van de ICTarchitectuur Ontwerpen systeembeveiliging
Idem
Kritische ingesteldheid
1
Een voor het proces typische tool kunnen gebruiken
Case-tool
Dienstverlenende ingesteldheid Leergierigheid
3
Database server opzetten
Componenten van een database server in hun context beschrijven
Resultaatgerichtheid Planmatigheid Precies werken Doorzettingsvermogen Aandacht voor beveiliging
Tool specialist Data Base Administration
Servers en cliënts in een TCP/IPnetwerk integreren Clienttools configureren
Functionaliteit van back-end, middletier en front-end van elkaar kunnen onderscheiden
Toegang geven tot de database DBA-hulpmiddelen gebruiken Gebruik van systeembronnen aanpassen Performance verbeteren Specialist beveiligingstools
2
Security technology specialist Advies over software Advise packages
16
2
Onderzoek doen om adviezen te ondersteunen om informatieproblemen op te lossen
Context Beheersbare kleinschalige constellaties
2
Security architecture designs Specialist automatische hulpmiddelen
Attitude
Productkennis
Kritische ingesteldheid
Casetool (m.i.v. warehouses)
OPLEIDINGSPROFIEL INFORMATIEMANAGEMENT EN SUPPORT Deelfuncties Planning beschikbaarheid v/h systeem
1
Kennis
Attitude
Context
Het uitvoeren van berekeningen aangaande beschikbaarheid
IT-service management
Kritische ingesteldheid Veiligheidsbewustzijn
ITIL
Statistiek
Plannen van procedures voor backupsystemen
Availability planning Opstellen calamiteitenplan
Vaardigheden
1
Contingency planning Inschatten nieuwe technieken
3
Het aanbod van nieuwe technieken detecteren
Beschikken over een onderzoeksmethodologie
Leergierigheid
2
Procedures opstellen en eenduidig beschrijven
Kennis van de processen
Contactbereidheid Accuratesse Veiligheidsbewustzijn Beslissingsvermogen
Kennis van de operationele parameters van de te bewaken producten
Alertheid Kwaliteitsbewustzijn Perfectionisme (accuratesse) Volharding
Assess emerging technologies Ontwerp standaarden en regels
Haalbaarheid van de ontworpen regels kunnen inschatten
Design standards & directions
Capaciteitsonderzoek en -planning Capacity audit/planning
1
Kennis van tools Kennis van SLA’s
17
OPLEIDINGSPROFIEL INFORMATIEMANAGEMENT EN SUPPORT Functioneel geheel 3: Ontwikkelen (14%) Deelfuncties Analyse van gewenste functionele wijzigingen
3
Functional analysis
ICT-projectbeheer
Kennis
Attitude
FA concretiseren naar een hardwareof softwareoplossing
Begrip van architectuurmodellen
Resultaatgericht
De modellen vanuit de architectuurfase kunnen concretiseren in componenten 3
Manage ICT projects Opstellen technische specificaties
Vaardigheden
Architectureringstool Ontwikkeltools Bruikbare componenten
Planmatig aan de nood aan bedrijfsinformatie voldoen via ICToplossingen
Projectbeheer (technieken, timemanagement, budgetbeheer)
Een abstractie maken van een reallife situatie en een probleem oplossen door de constructie van een sluitend algoritme
syntax VB, syntax SQL, ADOobjecten, VB-objecten
ICT-methodologieën
Planmatig en methodisch werken Accuratesse
3
Technical specification design Ontwikkelen en programmeren Development
3
Een programma logisch opdelen (incl. code) Fouten in een programma op een gestructureerde wijze opsporen (herkennen) en corrigeren (verbeteren)
18
Functionaliteiten om in VB aan foutbehandeling te doen C-programma volledig uittesten Techniek van objectgeoriënteerd programmeren Inheritance Aggregatie
Een syntax respecteren
Polymorfisme
Een semantiek respecteren
Voordelen en het belang van het objectgericht denken
Een logische structuur opbouwen in een procedurele programmeertaal,
Context
Accuratesse Langdurig geconcentreerd werken Doorzettingsvermogen Regelmaat en nauwkeurigheid Communicatief met andere programmeurs en met de gebruiker Leergierig om nieuwe technieken op te zoeken en te leren gebruiken Kwaliteitsbewust
SDM, CRUD, XP (extreme programming)
OPLEIDINGSPROFIEL INFORMATIEMANAGEMENT EN SUPPORT Deelfuncties
Vaardigheden
Kennis
Attitude
Context
tegenover eisen aan programmeren en codeontwikkeling Resultaatgericht Methodologische nauwkeurigheid Abstractievermogen Architecturaal inzicht en creativiteit Zelfstandig probleemoplossend denken Creatief in het zoeken naar oplossingen
om gegevens correct te verwerken Correcte, logische voorwaarden schrijven die overeenkomen met wat gewenst is Databanken connecteren via ADO Grafische elementen gebruiken om een optimale interface te bekomen Modulair en eventgestuurd programmeren SQL integreren in termen van ADO, Inline en stored procedures Objecten programmeren Objectgericht denken Een klassenhiërarchie opstellen Inheritance toepassen Aggregatie toepassen Polymorfisme toepassen Interfaces bouwen in een OO-taal Packages bouwen in een OO-taal Een grafische interface bouwen in een OO-taal Uittesten programma’s en vereist kwaliteitsniveau waarborgen Software testing, quality
3
Acceptatietesten omschrijven en evalueren (unit-test, integratietest, acceptatietest) Functionele specificaties omzetten in
Kwaliteitscontroleprocedures (ISO)
Accuraatheid Kritische zin Empathie
Belangrijk dat gebruiker de software accepteert om ze te laten 19
OPLEIDINGSPROFIEL INFORMATIEMANAGEMENT EN SUPPORT Deelfuncties
Vaardigheden
assurance
een testscenario
Installatie
2
Opleggen ICT-regels en -procedures
1
Kennis
Attitude
slagen. Dit hoort bij een brede invulling van begrip “testing”
Planmatig en gesystematiseerd software installeren
Operating systemen en ondersteunende software
Planmatig werken Accuratesse
Accuraat bestaande toestand hardware en software vaststellen
Weten hoe hardware en software in elkaar zitten, welke opties genomen zijn
Accuratesse
Enforce ICT policies & procedures Beheer configuratiegegevens
3
Configuration management
Kennis van de tools Construeren trainingsprogramma End user training design
1
Documentatie opstellen voor training
3
20
Didactiek – leerprocessen
Empathie
Inschatten behoeften trainee Redactionele vaardigheden
Context
Didactiek Softwarekennis
Empathie
Ghost
OPLEIDINGSPROFIEL INFORMATIEMANAGEMENT EN SUPPORT Functioneel geheel 4: Implementeren (11%) Deelfuncties Implementatie/integratie
2
Vaardigheden
Kennis
Attitude
Context
Troubleshooting
Kennis van de te implementeren systemen en hun impact op de gebruikers
Creatief denken Communicatiebereidheid
Implementatie van websites (intranet), databasesystemen, ERP, Datawarehouses, BIprojecten, enz
Planmatig denken en handelen
Kennis specifieke tools en methoden
Analyse van bestaande situatie
Kennis software die uitgerold wordt
Systematisch denken en handelen Accuratesse
Roll-out scripting
Didactische vaardigheden
Kennis van de producten
Presentatievaardigheden
Kunnen inleven in de omgeving (omgevingskennis) van de trainee. (technisch en processen)
Empathie Geduld Leadership (het voortouw nemen) Klantgerichtheid Commerciële attitude
Intern (informeel)
Impact van problemen kunnen inschatten Snel kunnen beslissen Inschatten sociale context waarin een IT-project plaatsvindt Communicatieve vaardigheden Software distributie
3
Roll-out
Trainen eindgebruikers Provide end-user training
3
Een ingewikkeld onderwerp eenvoudig kunnen weergeven
Intern (formeel) Extern
21
OPLEIDINGSPROFIEL INFORMATIEMANAGEMENT EN SUPPORT Functioneel geheel 5: Beheer & exploitatie (3%) Deelfuncties Performancebewaking en tuning
1
Vaardigheden
Kennis
Attitude
Context
Inschatten van de impact van gevolgen
Kennis van operationele parameters van te bewaken producten
Alertheid Kwaliteitsbewustzijn Perfectionisme (accuratesse) Volharding
Systemen (sw-hw)
Kritische ingesteldheid Realisme Communicatief zijn
Zorgen dat de dienstverlening de norm haalt
Performance monitoring
Kennis van tools Kennis van SLA’s
Beheersbaarheidsonderzoek, onderhoudbaarheidsstandaarden bepalen
Wijzigingsbeheer Change management
1
Gestructureerd denken, methodologisch werken Goed begrip van SLA’s
1
Idee hebben van de betekenis van de parameters
Meewerken aan redactie van SLA’s
Inschatten van de financiële gevolgen van mogelijke verbeteringen
De impact inschatten van het mislopen van een implementatie.
Organisatie goed kennen
Ervaring met implementaties gelukt of mislukt Back-out-planning Changes goed kunnen plannen
22
Opstellen van de norm.
Systemen goed kennen Snel kunnen analyseren, verbanden leggen Processen kennen
Coördineren verschillende partijen (leveranciers, interne klanten, …) Kritische ingesteldheid Uit hoofde van het bedrijf defensief opstellen Leadership Resultaatgerichtheid
Opmerking: we gebruiken “change management” zoals in de ITILgedachte, niet in zijn organisatiekundige betekenis (management change)
OPLEIDINGSPROFIEL INFORMATIEMANAGEMENT EN SUPPORT Functioneel geheel 6: Gebruikersondersteuning (8%) Deelfuncties Leren
3
Vaardigheden
Kennis
Attitude
Context
Idem supra
Kennis van e-learning (multimediale technieken)
Geduld Communicatief
Helpdeskfunctie (minitraining) Levenslange taak (niet alleen bij implementatie)
Probleembeheer
2
Analytische werkwijze om oorzaken van problemen te vinden
Processen kennen
Analytisch Prioriteiten leggen Inventief (formuleren workarounds en quick fixes)
Helpdeskfunctie
3
Advies formuleren
Hoe prioriteiten worden gelegd
Stressbestendig Abstractievermogen Inventiviteit
Helpdeskfunctie
Problem management
ICT-incident management Incident management
Probleemanalytisch denken en handelen Logisch denken Gestructureerd werken
23
OPLEIDINGSPROFIEL INFORMATIEMANAGEMENT EN SUPPORT Functioneel geheel 7: Beleid en management (13%) Deelfuncties Het afstemmen van business strategie en ICT-strategie (tweerichtingsverkeer)
2
Vaardigheden
Kennis
Attitude
Context
Principes van balanced scorecard toepassen op concreet praktijkgeval
Business drivers en processen
Inlevingsvermogen Kritisch denken Georganiseerd (informatie ordenen en gestructureerd doorgeven)
Information Economics
Kunnen omgaan met informatie Beoordelingsvermogen Zaken systematisch aanpakken volgens aangeleerde methoden Kwaliteitsbewust Kritische ingesteldheid Informatie ordenen en structureren Analytisch vermogen Planmatig werken Zin voor structuur Creativiteit Probleemanalyse Kan in groep werken
Twee luiken: technologisch plan en informatieplan
Heel snel kunnen denken Adviesrapporten kunnen schrijven Technical authoring Engels
Strategisch ICT-plan
1
Visie Strategisch denken
24
Bedrijfskundige begrippen op domein van basis boekhouden, financieel management, bedrijfseconomische technieken, producentengedrag, kostprijsrekenen en investeringsanalyse Kunnen werken met gegevens die zich vandaag nog niet voordoen
ITgovernance
Met aandacht voor integratiebewaking van beide
OPLEIDINGSPROFIEL INFORMATIEMANAGEMENT EN SUPPORT Deelfuncties
Vaardigheden
Kennis
Attitude
Context
Conflictbeheersing Organisatievermogen ICT budgetbeheer
3
ICT budget management
Financieel inzicht
What-if analyse
Financiële kunde
Simulaties
Kunnen werken met veronderstellingen
Algemene problematiek (bedrijfskundig, wiskundig, statistisch) interpreteren
Basis en gevorderde mogelijkheden gebruiken van een rekenblad Risicobeheersing m.b.t. ICT
1
Risk management
Strategisch denken in termen van what-if analyses
Ethisch denken Perfectionisme Gestructureerd
Grondige kennis van het bedrijf en haar processen
Calamiteitenplan Opvangen uitval van systemen en processen
Advies verstrekken bij keuze van leverancier en/of keuze van specifieke technologie
3
Bedrijfseconomische achtergrond Communicatietechnieken
Kennis van de markt (producten en actoren)
Een blik op de wereld via literatuur, internet
Technology / vendor advise Competentie beheer Competence management
1
Planning
Inzicht in huidige en toekomstige noden Inzicht in de mogelijkheden van de mensen
Welke competenties heeft bedrijf over enkele jaren nodig?
25
OPLEIDINGSPROFIEL INFORMATIEMANAGEMENT EN SUPPORT Functioneel geheel 8: Kennismanagement (28%) Deelfuncties Ondersteunen inhoudcreatie
Vaardigheden 3
Kennis
Oplossingsgericht denken
(Content creation)
Analytisch denken
Op basis van de gebleken informatiebehoefte 'veredelde' informatie leveren
SQL
Attitude
Context
Open geest Meedenken Empathie naar behoefte v.d. klant
Pl-SQL
Informatiebronnen opsporen gegeven tijd en middelen
Deskresearch Datawarehousing
3
Gegevens extraheren, manipuleren
Onderscheid tussen:
Gegevens cleanen
operationele database en datawarehouse
Een dimensioneel model maken Gegevens via scripts in een dimensioneel model laden
ER- en dimensioneel modelleren
Geavanceerde queries maken op een dimensioneel model
De mogelijkheden van een database + bijhorende tools.
Performance van queries verbeteren
De (uitgebreide) regels en methoden van het dimensioneel modelleren
Fouten in scripts vinden en oplossen Een database en -tools gebruiken om een datawarehouse te bouwen
26
Datawarehouse en datamart
Dimensioneel denken Analytisch denken Assertiviteit (durven vragen stellen) Doorzettingsvermogen Kritische ingesteldheid (datacleaning) Accuratesse (PLSQL) Zin voor initiatief Zin voor samenwerking Zelfstandigheid Systematiek, planmatigheid, methodiek (projectaanpak) Details kaderen in
OPLEIDINGSPROFIEL INFORMATIEMANAGEMENT EN SUPPORT Deelfuncties
Vaardigheden
Kennis
Attitude
Context
een groter geheel Business Intelligence
3
Een OLAP-tool gebruiken als exploratietool OLAP-rapporten op maat maken Een bedrijfskundige vraag van de "business" interpreteren en er een zinvolle analyse (via data exploratie) en rapport (via standaardrapporten) over opstellen
Basisregels dimensioneel modelleren (oefeningen kunnen gezien worden als toepassing van theorie die in datawarehousing wordt gezien) Manier waarop kenniscreatie in een bedrijf kan gebeuren en welke rol alle partijen en systemen in een bedrijf daarin spelen
Dimensioneel denken Nadenken over behoeften van de business
Een OLAP-model maken dat beantwoordt aan functionele vereisten. Met de nodige aandacht voor: Ondersteunen van strategie Strategy De (strategische, tactische en operationele) informatiebehoefte analyseren, bepalen, volgens de doelen van de organisatie en van haar opdrachtgevers
3
dimensies hiërarchieën meerdere gegevensbronnen gegevensallocatie (versleuteling)
Probleemanalytisch denken
Kennis van organisatiestructuren en organisatie-typologieën
Kunnen denken op korte, middellange en lange termijn Kunnen omgaan met vertrouwelijke gegevens Zich bewust zijn van en handelen naar de notie “levenslang leren” en de “lerende organisatie” als achtergrond voor
Bij het vastleggen of herzien van het ICT-plan ofwel naar aanleiding van informatieplanning als project
27
OPLEIDINGSPROFIEL INFORMATIEMANAGEMENT EN SUPPORT Deelfuncties
Vaardigheden
Kennis
Attitude een gedreven kennislogistiek
Beheer en onderhoud
3
Kennis van de bestaande kennisinformatiesystemen
Maintenance & management
Inzicht in het gebruik ervan
Belangrijke bijdrage leveren aan onderhoud en beheer van de informatievoorzieningen in de organisatie Ontsluiting Dissemination Bijdragen aan een zodanige inrichting van de informatievoorziening, dat de relevante informatie op een bruikbare manier voor de gebruiker beschikbaar is
28
3
Integriteitsvraagstukken benoemen, analyseren en er met anderen over communiceren Een logische vraag van de leden van een organisatie omzetten in de logische taal SQL Een constructieve dialoog voeren over ethische vraagstukken
Kan de notie integriteit invullen als professionele verantwoordelijkheid
Klantgerichtheid (interne klant) Kunnen redeneren in termen van kosten en baten
Analytisch Moreel competent
Context
OPLEIDINGSPROFIEL INFORMATIEMANAGEMENT EN SUPPORT
3.4
Sleutelkwalificaties
De lijst met sleutelkwalificaties is een samenvatting van de sleutelkwalificaties die in de opleiding van belang zijn. H: M: L:
Hoog belang Gemiddeld belang Ondergeschikt belang
Sleutelkwalificaties
Belangrijkheid
Abstract denken
H
Accuratesse
H
Assertiviteit
H
Beslissingsvermogen
M
Commercieel inzicht
H
Contactbereidheid
H
Creativiteit
H
Dienstverlenende ingesteldheid
H
Doorzettingsvermogen
H
Een werkplan kunnen maken
M
Empathie
H
Flexibiliteit
H
Imagobewustzijn
M
Inzicht in de arbeidsorganisatie
H
Kritische ingesteldheid
H
Kunnen omgaan met de informatie
H
Kwaliteitsbewustzijn
H
Leerbekwaamheid
H
Leergierigheid
H
Loyauteit
M
Omgaan met stress
H
Planmatig denken
H
Problemen onderkennen en oplossen
H
Productieve taalvaardigheid Moedertaal
M
Productieve taalvaardigheid MVT
M
Receptieve taalvaardigheid Moedertaal
M
Receptieve taalvaardigheid MVT
M
29
OPLEIDINGSPROFIEL INFORMATIEMANAGEMENT EN SUPPORT
Resultaatgerichtheid
H
Solidariteit
M
Veiligheids- en milieubewustzijn
L
Verantwoordelijkheidszin
H
Zelfstandigheid
H
Zelfvertrouwen
M
Zin voor esthetiek
H
Zin voor initiatief
H
Zin voor samenwerking
H
3.5 Zie 3.2
30
De kern van het opleidingsprofiel
OPLEIDINGSPROFIEL INFORMATIEMANAGEMENT EN SUPPORT
4
DOELGROEPEN VAN HET AFGEWERKTE OPLEIDINGSPROFIEL
Dit opleidingsprofiel wil een basisdocument zijn voor: -
hogescholen die wensen over te gaan tot de inrichting van een opleiding Informatiemanagement en Support; huidige studenten die een accuraat zicht op hun studie willen ontwikkelen; toekomstige studenten bij het funderen van hun keuze; afgestudeerden, initieel bij de sollicitatie en later bij de loopbaanontwikkeling; selecteurs (intern of extern) voor de desbetreffende functies; lectoren uit de opleiding als houvast voor de inrichting van hun onderwijs; visitatie- en accreditatiecommissies bij de voorbereiding en uitvoering van hun werkzaamheden.
31
OPLEIDINGSPROFIEL INFORMATIEMANAGEMENT EN SUPPORT
5
BEKNOPTE BIBLIOGRAFIE
Computing Curricula 2001. Computer Science. Final Report, december 15, 2001. The Joint Task Force on Computing Curricula. IEEE Computer Society. pp. 236. Handleiding voor het schrijven van opleidingsprofielen voor het Hogeschoolonderwijs. Dienst voor Onderwijsontwikkeling, Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, Brussel, 1996, pp.72. Van Merriënboer, J. e.a. Competenties: van complicaties tot compromis. Over schuifjes en begrenzers, Onderwijsraad, Den Haag, november 2002. pp. 106 + Bijlagen. Santema, P. e.a. Beroepsprofiel en Opleidingsprofiel. Bedrijfskundig informaticus, Informaticus, Technisch informaticus. HBO-I platform, s.l., augustus 2000, 68 pp. Beroepsprofiel Informatiemanagement, Studie 175, Vlaamse Onderwijsraad, Raad Hoger Onderwijs, Brussel, 2000, pp. 20. Opleidingsprofiel Toegepaste informatica, Studie 76, Vlaamse Onderwijsraad, Raad Hoger Onderwijs, Brussel, 1998. Bits, bytes en bugs. Tendenzen en nieuwe profielen in de informaticasector in België, inclusief profielen PCEngineer & Internetontwikkelaar. HIVA in opdracht van CEVORA, 1999, 154 pp.
32
OPLEIDINGSPROFIEL INFORMATIEMANAGEMENT EN SUPPORT
6
LIJST VAN DE MEDEWERKERS
Onderwijsveld G. Van Den Eede
Redactie
ex-KHMechelen
A. Messens
Opleidingshoofd
KHMechelen
I. Jacobs
Lector IMS
KHMechelen
Y.Rooseleer
Lector IMS
KHMechelen
C. Vandermeiren
Lector IMS
KHMechelen
W. Dierckx
Zaakvoerder
3x (Gent)
D. Lievens
Senior Consultant
Quint Wellington Redwood (Antwerpen)
Manager
Agoria ICT (Brussel)
Secretaris Raad Hoger Onderwijs
Vlaamse Onderwijsraad
Beroepenveld
Sectorfederatie D. Buyse
Onderwijsoverheid R. Belmans
33
OPLEIDINGSPROFIEL INFORMATIEMANAGEMENT EN SUPPORT
INHOUDSTAFEL 1
Inleiding ...................................................................................................................................................... 3 1.1
Identificatie van het opleidingsprofiel ................................................................................................... 3
1.2
Opdracht............................................................................................................................................... 3
1.3
Ontwikkelingsproces - Methodiek ........................................................................................................ 3
1.4
Legitimatie ............................................................................................................................................ 3
2
Situering van de opleiding.......................................................................................................................... 4 2.1
2.1.1
Beroepenstructuur ....................................................................................................................... 4
2.1.2
Geraadpleegde beroepsprofielen en opleidingsprofielen............................................................ 7
2.1.3
Visie ............................................................................................................................................. 7
2.2
Gegevens uit het onderwijsveld ........................................................................................................... 8
2.2.1
Studiegebied, opleidingen en opties............................................................................................ 8
2.2.2
Aanverwante studiegebieden en opleidingen.............................................................................. 8
2.2.3
Diploma’s en getuigschriften ....................................................................................................... 8
2.2.4
Recente evoluties in het aantal uitgereikte diploma’s voor de opleiding..................................... 8
2.2.5
Gelijkaardige opleidingen en diploma’s in Nederland ................................................................. 8
2.2.6
Infrastructuur................................................................................................................................ 8
2.2.7
Kwantitatieve beschrijving van het totaal aantal studenten in de opleiding (2002-2003)............ 9
2.2.8
Kwantitatieve beschrijving van de eerstejaarsstudenten van de opleiding ................................. 9
2.2.9
Reële studieduur........................................................................................................................ 11
2.2.10
Inhoudelijke profilering van de opleiding in binnen- en buitenland............................................ 11
2.3
3
Gegevens uit de beroepenwereld ........................................................................................................ 4
Verantwoording van de opleiding ....................................................................................................... 11
Het opleidingsprofiel................................................................................................................................. 12 3.1
Exacte benaming van de opleiding .................................................................................................... 12
3.2
Globale omschrijving van de opleiding............................................................................................... 12
3.3
Beroepsgericht opleidingsprofiel ........................................................................................................ 13
3.3.1
Bijeenbrengen van de relevante beroepsprofielen.................................................................... 13
3.3.2
De concrete uitwerking van de vertaalslag................................................................................ 13
3.3.3
De concrete uitwerking van de vertaalslag................................................................................ 14
3.4
Sleutelkwalificaties ............................................................................................................................. 29
3.5
De kern van het opleidingsprofiel....................................................................................................... 30
34
OPLEIDINGSPROFIEL INFORMATIEMANAGEMENT EN SUPPORT
4
Doelgroepen van het afgewerkte opleidingsprofiel.................................................................................. 31
5
Beknopte bibliografie................................................................................................................................ 32
6
Lijst van de medewerkers ........................................................................................................................ 33
Inhoudstafel ..................................................................................................................................................... 34
35