September 2017 nummer
9
PARTNER INSTALLER
INFORMATIE- EN INSPIRATIEMAGAZINE OVER GEVEL- EN DAKTOEPASSINGEN IN VMZINC
Pagina 4
CM-gebouw Creagora: waar zink streelt en bespeelt
Pagina 20
Oude Gasbelsite: gelukt dankzij VMZINC
Pagina 28
AZENGAR® als expressief gezicht voor Isofinish®-woning
1
Oude Gasbelsite: 8620 Nieuwpoort Bouwheer: Woonmaatschappij IJzer & Zee Architect: Architectenatelier Vyvey & Partners Algemeen aannemer: Braet nv 8620 Nieuwpoort Oppervlakte VMZINC-bekleding: 1.700 m² Techniek: VMZ Staande naad Oppervlakteaspect: QUARTZ-ZINC VMZINC at WORK-installateur: Six bvba 8870 Izegem
Een
Bedrijfsvideo te bekijken op www.passion.vmzinc.be . en op
“
Bij Six hebben we heel wat ervaring en knowhow op het vlak van zink. En die kwam hier goed van pas, beaamden ook de architecten. Want de Oude Gasbelsite is een van de moeilijkste gebouwen die ze ooit al hebben gerealiseerd.
”
20
Geert De Noose, Jolijn Mortier en Bieke Declerck zitten er nog ietwat verweesd bij. Hun vroegere vriend/architect-collega Jan Vyvey, voormalig afgevaardigd bestuurder van het naar hem genoemde Nieuwpoortse architectenatelier Jan Vyvey & Partners, is vorig jaar – op amper 57-jarige leeftijd – overleden. Een van de laatste grote projecten waaraan Jan ‘full’ heeft gewerkt – de Oude Gasbelsite in Nieuwpoort – is bij hen alvast in goede handen. Geert, Jolijn en Bieke zullen het architectenbureau verder uitbouwen, en doen dat met evenveel enthousiasme voor architectuur als Jan hen dat heeft voorgedaan. “We hebben het gevoel dat dit een muziekstuk is dat is geschreven door Jan. Wij zijn de orkestmeester die ervoor moeten zorgen dat bij de uitvoering geen valse noten te horen zijn”, zo klinkt het. Het ontwerp van het prachtig sociaal woonproject, met zijn torusvorm, is op zijn minst ambitieus te noemen. Ook de uitvoering was allesbehalve evident. “Qua detaillering is dit een van de moeilijkste uitdagingen waarvoor we ooit hebben gestaan”, zeggen zowel hoofdaannemer Braet als onderaannemer Six. “Maar het is ons gelukt. Dankzij de veelzijdigheid van zink als materiaal. En dankzij de ondersteuning van de technici van VMZINC.” Van wedstrijd tot uitvoering Ons verhaal gaat terug tot 2006, naar een architectuurwedstrijd die Woonmaatschappij IJzer & Zee uitschreef voor de bouw van een sociaal woonproject van 43 woongelegenheden op de oude gassite, langs het kanaal
van de moeilijkste vormen ooit. Maar met zink is het gelukt. Nieuwpoort - Duinkerke. De winnaar werd een ontwerp met een gebogen vorm waarmee Architectenatelier Vyvey & Partners verwijst naar de oude gasbel die vroeger op het terrein heeft gestaan. De bouw van het project is gestart in april 2015, de oplevering is voorzien voor dit najaar.
Veruit de beste keuze voor de daken Bij de opmaak van de aanbesteding werd al heel snel gekozen voor zink. “Door de boogvormige daken heeft zink eigenlijk al van in de basis meegespeeld”, zegt Jolijn.
“
“De eerste voorstudie omvatte een stedenbouwkundige anaWe overwogen alternatieven als “Het project heeft wel nog lyse van het terrein in het kaeventjes aan een zijden draad geprofileerde staalplaten, kunststofbanen der van een totale reconversie gehangen omdat het relatief met daarop een houten lat,... Maar die aan de Oude Veurnevaart, duur bleek te zijn”, vertelt hadden allemaal hun beperkingen. Zink waarvan de Oude Gassite een Geert. “We zijn dus alternableek veruit de beste keuze te zijn voor de deelaspect is”, schetst Geert tieven moeten gaan zoeken. daken. En toen hebben we gedacht: als we De Noose. “Op grond daarvan Maar die hadden allemaal hun al zink gebruiken voor het dak, waarom het hebben we de inplanting vastbeperkingen. Geprofileerde niet laten doorlopen op de gevel? gelegd, en gezorgd voor de staalplaten hebben absoluut nodige verbindingen en ontsluitingen. Gebaseerd op onze niet de mogelijkheid om een dubbelzijdige buiging te creëplannen werd er vervolgens een wachtbekken aangelegd, ren. Ze vereisen daarenboven heel wat detaillering die we niet enkel om de waterhuishouding beter te kunnen behenooit konden realiseren zonder toevoeging van zink. Dat ren, maar ook omdat water de bewoning een meerwaarde zou het project nog duurder hebben gemaakt. We hebben geeft. Vooral de huurappartementen zijn in een boogvorm ook gedacht aan kunststofbanen met daarop een houten naar het water gericht, zodat de bewoners er volop uitzicht lat die opstaande naden moet suggereren. Maar dat gaf over hebben. Tegelijk verwijst de cirkelvorm naar de oude esthetisch een probleem. Voor kunststofbanen moet de opslagruimte voor gas waarvan het stalen frame nog in de ondergrond immers perfect glad zijn, want elke onregelondergrond aanwezig is.” matigheid is heel duidelijk te zien. Daarbij kwam nog het
”
21
Oude Gasbelsite
Architecten Geert De Noose, Jolijn Mortier en Bieke Declerck
aspect van de 10-jarige garantie en verantwoordelijkheid die zeker gerealiseerd moest worden. Zink bleek veruit de beste keuze te zijn voor de daken. En toen hebben we gedacht: als we al zink gebruiken voor het dak, waarom het niet laten doorlopen op de gevel?”
Ook voor de gevel, de passerelle en de borstwering Het gebouw kan worden gezien als een eerder gesloten verhaal met aan de straatzijde een overdekte passerelle, zodat de circulatie zich nog in de dakschil bevindt, maar dan wel volledig aan de buitenzijde. Dat had als voordeel dat kon worden bespaard door het aantal trappen, maar vooral het aantal liften te beperken. Bijkomend voordeel is dat de passerelle veeleer beschutting biedt in plaats van een tochtgat te zijn. Ook de borstwering is in zink uitgevoerd. Zo oogt het gebouw niet te druk inzake kleuren en materialen. Aan de straatzijde loopt de gevelschil in zink tot volledig beneden. Aan de voorzijde, de kant waar het water is, werd ook een paramentgevelsteen gebruikt. Zowel de gevels, het dak, de borstweringen als de binnenzijde van de overdekte passerelle zijn uitbekleed met QUARTZ-ZINC van 0,8 mm. Dat het VMZ Staande naad werd, stond al in de aanbesteding. “We wilden de boogwerking zo strak mogelijk hebben, en VMZ Staande naad lijnt heel mooi af”, verduidelijkt Geert De Noose. “Staande naad is ook het systeem waarmee je technisch het meest kunt doen op het vlak van buigingen
22
en detailleringen. Dit project was echt wel een uitdaging, want op het dak is geen enkel detail een traditioneel detail. Typisch voor Jan.”
“
Met VMZ Staande naad kan je technisch het meest doen op het vlak van buigingen en detailleringen. Al was dit project was echt wel een uitdaging, want op het dak is geen enkel detail een traditioneel detail.
”
Goede raad vooraf is goud waard “Jan was een ontwerper die zich niet liet beperken tot de traditionele details, hij dacht graag out of the box.”, gaat Geert verder. “Ik heb 17 jaar met hem samengewerkt, en ik denk dat hij geen enkele dakgoot heeft getekend die dezelfde was. Bij Jan primeerde het ontwerp. Niet het materiaal. Het materiaal moest zich aanpassen aan wat hij als ontwerper voor ogen had. Heel boeiend was dat. En uiteraard ook bijzonder leerrijk. Maar allesbehalve simpel! Voor het opmaken van de uitvoeringsdetails hebben we er daarom onmiddellijk Jeroen Seynaeve bijgeroepen, de ‘technieker’ van VMZINC. Uit het verhaal met de Oude Gasbelsite hebben we een belangrijke les geleerd: als je met iets moeilijks zit, vraag dan direct raad aan een expert van de fabrikant, en werk het samen uit. We doen dat sindsdien met alle vertegenwoordigers.“
Oude Gasbelsite
“Voorkomen is inderdaad altijd veel beter dan genezen”, repliceert Jeroen Seynaeve: “Soms worden we er te laat bijgeroepen, en kunnen we enkel nog vaststellen dat het verkeerd is. Dat is heel spijtig. Bij de Oude Gasbelsite hebben we gelukkig tijdig kunnen nagaan of alles technisch wel juist was. En of het ook haalbaar was. Uiteindelijk bleek het project zodanig karakteristiek te zijn, dat er specifiek voor het gebouw bepaalde details moesten worden ontwikkeld.”
“
Een les die we uit het verhaal met de Oude Gasbelsite leerden: als je met iets moeilijks zit, vraag dan direct raad aan een expert van de fabrikant, zoals we deden met de VMZINC, en werk het samen uit.
”
Een van de moeilijkste gebouwen qua detaillering
“Het voorbereidend werk is effectief zeer intensief geweest”, beaamt Luc Diopere, werfleider bij de nv Braet, het bedrijf dat bij de openbare aanbesteding de laagste inschrijver was, en dat - leuk detail - recht tegenover de werf is gesitueerd. “Toen ik nog bij bij een andere firma werkte, heb ik samen met Jeroen Seynaeve – hij was toen nog aannemer zink –
Werfleider Luc Diopere, hoofdaannemer Braet
23
Oude Gasbelsite
al eens een relatief groot project in zink gerealiseerd: het van residentie Prior Estate op de Graanmarkt te Kortrijk, de dak van Icon. Gezien de moeilijkheidsgraad van de Oude dakbedekking van het piramidevormige kantoorgebouw Gasbelsite heb ik hem gevraagd welke zinkwerkers een van Arseus/Omega Pharma aan de E17 Gent-Kortrijk, de dergelijke megawerf aankunnen én daarvoor ook over de bedekking van het bolvormige dak van de showroom van technische bekwaamheid befirma Dewaele in Deerlijk, en schikken. Ik heb een lijst gede bolvormige bedekking van kregen, en daaruit heb ik Six VMZINC at WORK-installateur Six heeft het dak van het Q8-station in gekozen. De firma heeft heel Aische-on-Refail langs de E42 heel wat ervaring en knowhow op het vlak wat ervaring en knowhow richting Namen. Naast metavan zink, zat heel goed qua prijs, en bleek op het vlak van zink, zat heel len dak- en gevelwerken is Six ook heel veel goede referenties te kunnen goed qua prijs, en bleek ook eveneens gespecialiseerd in voorleggen. Gelukkig maar, want de Oude heel veel goede referenties te renovatie en hvac/sanitair. Gasbelsite is één van de moeilijkste kunnen voorleggen. Gelukkig gebouwen die we ooit al hebben maar, want de Oude Gasbelsite Stijn Feys, afdelingshoofd van gerealiseerd. is één van de moeilijkste gede afdeling metalen dak- en bouwen die we ooit al hebben gevelbekleding, gelooft heel gerealiseerd. De standaarddetails van VMZINC bleken niet erg in zink.“Vooreerst is het een natuurlijk product, en bijte volstaan. Daarom hebben Geert Deboodt – van bij Six gevolg 100% recyleerbaar. In Europa wordt tot 90% van – en Manuel Cools – van bij ons – in samenspraak met de het ‘oud’ zink hergebruikt. architecten en met Jeroen Seynaeve een 20-tal heel specifieke details van knooppunten en overgangen uitgewerkt.” Daarnaast is zink bijzonder degelijk. Bij een kwalitatief hoogstaande plaatsing is een levensduur van 100 jaar niet uitzonderlijk. Zink is ook erg onderhoudsvriendelijk. De paHonderden referenties in zink tine die zink na verloop van tijd krijgt, zorgt voor een natuurlijke bescherming van het onderliggende zink. Six bestaat sinds 1947 en telt momenteel 190 werknemers. In 2016 haalde het bedrijf een jaaromzet van ruim 45 milZink is bovendien een licht bekledingsmateriaal. Daardoor joen euro. Op het vlak van gevel- en dakbekleding in zink moet de onderliggende structuur dikwijls minder zwaar kan Six al honderden mooie referenties voorleggen, waarworden uitgevoerd dan voor andere materialen, en door onder de gevelbekleding van de bovenste verdiepingen
“
”
24
Oude Gasbelsite
zijn niet-verluchte opbouw kan de gebouwenschil veel slanker worden gerealiseerd. Een andere grote troef is dat het zich heel gemakkelijk laat manipuleren. In tegenstelling tot andere metalen materialen voor dak- en gevelbekleding kan zink op de werf worden gesoldeerd, en kan het worden bewerkt tot zowat elke vorm. Zink is dan ook uitermate geschikt als gootbekleding en voor andere waterdichte toepassingen. En dan zijn er uiteraard nog de esthetische kwaliteiten. Zink is het perfecte materiaal voor maatwerk, je kan het aanpassen aan elke situatie en – mede door de vele mogelijke oppervlakteaspecten – ook aan elke woonstijl.”
“
VMZ Staande naad, continu toegepast op gevels en daken, verleent het gebouw een indruk van lichtheid en ritmiek. Het heeft het grote voordeel dat het vlot alle rondingen aan kan, laat grote baanlengtes toe en houdt rekening met de uitzetting en de inkrimping van het zink.
”
Complexe technische uitdagingen “Zowel het ontwerp als de uitvoering van de Oude Gasbelsite kenden complexe uitdagingen”, vervolgt Stijn Feys. “De combinatie van een gebogen oppervlak met een gerond gebouw vroeg onmiddellijk een speciale aanpak. De gangbare opmetingsmethoden zijn veelal gericht op rechtlijnige elementen en vlakke oppervlakken, maar in dit project is alles tweezijdig rond. Daarom hebben we geopteerd voor een 3D-computermodel als uitgangselement. Eerst werd in opdracht van de hoofdaannemer, de firma Braet nv, het hele gebouw laag voor laag uitgezet door een landmeter. Aan de hand van referentiepunten kon vervolgens de ruwbouw worden opgetrokken en konden de houten dakspanten worden geplaatst. Aangezien de dakspanten zorgen voor de rondingen van het gebouw, werd ze vervaardigd met een CNC-gestuurde machine, waarna alle elementen minutieus ter plaatse werden gemonteerd. Na plaatsing van de ondergrond in bebording volgde een nieuwe opmeting van de toestand en werd het 3D-model aangepast waar nodig. Zo konden de afmetingen van de staandenaadbanen nauwkeurig worden bepaald. De staandenaadbanen zijn niet enkel in de lengterichting gebogen of concaaf, om zo de plaatsing op een gerond oppervlak mogelijk te maken. Ze zijn ook conisch of taps geproduceerd, om in de dwarsrichting de boog van het ge-
25
Oude Gasbelsite
bouw te kunnen volgen. De standaardbreedte van 53 cm aanhouden was niet mogelijk; de banen versmallen naar boven toe.” Het staandenaadsysteem werd continu toepast, zodat gevels en daken naadloos in elkaar overlopen. Ook de borstweringen werden met VMZ Staande naad uitbekleed. De geringe hoogte van de Staande naad – standaard 25 mm – op een regelmatige afstand verleent het gebouw een indruk van lichtheid en een ritme.
“
luchtingslaag bevindt zich een dampopen onderdakfolie die rechtstreeks op de geronde dakspanten is bevestigd en geklemd zit tussen de verluchtingslat en het dakspant. Tussen de dakspanten zitten mineralewoldekens van 225 mm dik. De isolatie werd samen met het dampscherm aangebracht door de nv Isolteam.
De zinken banen werden in deze houten bebording bevestigd met behulp van klangen: meestal vaste klangen bovenaan, en schuifklangen over de volledige lengte van de banen, om thermische zettingen toe te staan. Deze klangen werden samen met de opAls lid van het VMZINC at WORK-netwerk staande naden van de banen hebben we gebruik kunnen maken van de machinaal gesloten of dubbel technische ondersteuning van VMZINC en gefelst. ten allen tijde een beroep kunnen doen op
“Er bestaan nog tal van andere gevelsystemen, zoals VMZ Overlappingsprofiel, VMZ Gevelpaneel, VMZ Sinus profiel, VMZ Aangehaakte profielen, maar voor dit project dienhun expertise. Vanaf het ontwerp tot op de “We durven gerust stellen den ze de duimen te leggen”, werf. dat de ondersteuning en begaat Stijn verder. “Het VMZ geleiding van VMZINC onontStaande naadsysteem heeft beerlijk zijn geweest voor het welslagen van dit project”, het grote voordeel dat het vlot alle rondingen aanneemt, besluit Stijn Feys. “De vertegenwoordiger en de PRO-ZINCdat het grote baanlengtes toelaat, en dat het perfect reketechnicus hebben ons bijgestaan op verscheidene werfverning houdt met de uitzetting en de krimp van het zink. De gaderingen of zijn bij ons op kantoor langsgekomen voor dubbele plooi staat garant voor een perfecte waterdichtverdere besprekingen. Van hen kregen ook de uitvoerders heid.” een enorme hoeveelheid aan ervaringen met gelijkaardige projecten en ook heel veel tips, advies en begeleiding Ondersteuning van VMZINC was onontbeerlijk waar mogelijk. VMZINC zorgde voor uitvoeringsdetails voor zowat elke mogelijke bouwknoop in het project. Wij zijn Om de verluchte opbouw mogelijk te maken, heeft schrijndan ook heel blij dat we lid zijn van het VMZINC at WORKwerkerij Borra nv het volledige gebouw uitgetimmerd met netwerk. Want daardoor hebben we gebruik kunnen maeen bebording bestaande uit gedrenkte planken van rode ken van de technische ondersteuning van VMZINC en ten Noorse den die werden aangebracht met een tussenafallen tijde een beroep kunnen doen op hun expertise. Vanaf stand van enkele millimeter. De verluchtingslatten onder het ontwerp tot op de werf.“ de bebording zijn om en bij de 25 mm dik. Onder deze ver-
”
VMZINC-technicus Jeroen Seynaeve en werfleider Geert Deboodt van VMZINC at WORK-installateur Six
26
Oude Gasbelsite
27