7 minute read
Energiebeheer
Efficiënt energiebeheer in de zorgsector: een hot
item! De zorgsector kampt momenteel met heel wat uitdagingen. Na de schokken van de coronacrisis zorgen vandaag stijgende energieprijzen voor de nodige kopzorgen. De op hol slaande energiemarkt jaagt facturen de hoogte in, en dus staat de zoektocht naar energiebesparende maatregelen hoog op de agenda. Hoe pakken het Algemeen Ziekenhuis Vesalius in Tongeren en het OPZC Rekem dit aan? En hoe ondersteunt het Vlaams Energiebedrijf hen hierbij?
Het Vlaams Energiebedrijf: alle expertise onder één dak Destijds opgestart om gebouwen van de Vlaamse overheid energie-efficiënter te maken, begeleidt en ontzorgt het Vlaams Energiebedrijf (VEB) vandaag tal van publieke marktspelers op weg naar een duurzamer en efficiënter energiebeheer. CEO Frederik Hindryckx legt uit hoe het VEB een meerwaarde biedt. Ontzorging van a tot z “Vanuit de waarden dienstbaar, wendbaar, professioneel en transparant willen we publieke instellingen – van scholen tot ziekenhuizen – van a tot z begeleiden bij de voorbereiding en realisatie van hun plannen in energiebeheer”, bevestigt Frederik. “Als aankoopcentrale bieden we een brede waaier van diensten, en dit volledig conform de wet op de overheidsopdrachten, zodat de klant geen eigen aanbesteding hoeft te doen. We pakken het ook structureel en planmatig aan. Bij efficiënt energiebeheer starten we bijvoorbeeld met het uitwerken van een vastgoed- en energiestrategie, gevolgd door de nodige studies om energiebesparende maatregelen in kaart te brengen op het vlak van bijvoorbeeld terugverdientijden en CO2-uitstoot. Ook voor de uitvoeringsfase kunnen klanten op ons rekenen.”
Resultaatgericht energieprestatiecontract “Bij de uitvoering van energiebesparende maatregelen bieden we twee opties aan: ofwel een design & build-formule (met een studiebureau voor het voorbereidende werk en een aannemer die de werken uitvoert), ofwel een energieprestatiecontract, met een ESCO – Energy Service Company – die instaat voor een volledig traject, tot en met een besparingsgarantie op uitgevoerde maatregelen. In elk geval bieden we klanten – zoals az Vesalius en OPZC Rekem – de garantie dat we proactief meedenken met hun noden en wensen op energievlak, zodat alle puzzelstukken mooi in elkaar vallen.”
Dynamische en hands-on aanpak “Als ‘single point of contact’ voor onze klanten leveren we een belangrijke bijdrage om de concurrentie tussen leveranciers te bevorderen en zo de prijzen te drukken”, besluit Frederik. “Als onderhandelaar met ESCO’s halen we ook steeds alles uit de kast om de beste voorwaarden te verkrijgen, met tegelijk een correcte toewijzing van risico’s en verantwoordelijkheden in bouw- of renovatiedossiers. Onze dynamische en hands-on aanpak, waarbij we klantenwensen omzetten naar praktijkadviezen, wordt steeds heel erg geapprecieerd.” ►
Als facilitair directeur van az Vesalius in Tongeren heeft Marc Jackmaert vandaag de handen meer dan vol. Binnen zijn dagelijkse takenpakket – het coördineren van bouwwerken, schoonmaak, keuken, transport en logistiek – krijgt de uitrol van energiebesparende maatregelen heel wat aandacht. Hij legt uit welke inspanningen het ziekenhuis op dit vlak levert.
Az Vesalius in cijfers Met 326 bedden (verdeeld over 19 afdelingen), 130 artsen en 800 personeelsleden is az Vesalius een mooi perifeer ziekenhuis in onze provincie. Marc vult deze cijfers aan: “Via twee campussen – Tongeren en Bilzen – willen we als regionaal ziekenhuis dicht bij onze patiënten staan. Samen met mijn facilitair team zorg ik er als facilitair directeur voor dat zij, samen met bezoekers, steeds in alle comfort bijgestaan worden door onze artsen en medewerkers. Dat comfort kost letterlijk de nodige energie. Met de enorm gestegen energieprijzen is het vandaag een grote uitdaging om maximaal comfort te combineren met een energiezuinige aanpak.” Schaalvoordelen via HospiLim Voor contracten met energieleveranciers bundelt az Vesalius samen met 9 andere Limburgse zorginstellingen de krachten via de aankoopcentrale HospiLim. “Die gezamenlijke aanpak levert ons de nodige synergieën en schaalvoordelen op”, bevestigt Marc. “Daarnaast gaan we binnen ons ziekenhuis voortdurend op zoek naar nieuwe energiebesparende technieken. Zo installeerden we de voorbije jaren glas met betere isolatiewaarden, controleerden we ramen op eventuele tochtproblemen, installeerden we zuinige ledverlichting en vervingen we glasdallen door hoogrendementsglas.”
Vlaams Energiebedrijf: grondige energiescan Die acties deden de energiefactuur al dalen. Toch was er nood aan een grondigere en structurele aanpak wat energie-efficiënte maatregelen betreft. Daarom startte az Vesalius eind 2019 een samenwerking op met het Vlaams Energiebedrijf. Marc licht toe: “Omdat we binnen ons ziekenhuis niet over een uitgebreide studiedienst beschikken, rekenen we op de externe expertise van het VEB. Een grondige energiescan leverde een lijst van 12 energiebesparende maatregelen voor de toekomst op, goed voor een investering van 1,5 miljoen euro, uitgevoerd door een ESCO. Deze investering verdient zich terug door enerzijds overheidssubsidies en anderzijds door de energiebesparingen op korte en middellange termijn van maximaal 11 jaar.”
“Ik ben erg tevreden over de samenwerking met het VEB, omdat deze organisatie ons van a tot z ontzorgt. Hun experts bewaken het volledige proces, regelen subsidies, spreken hun contacten bij de overheid aan en weten hoe zo’n ingewikkeld bestek, met onderhoud van een energieprestatiecontract, correct opgemaakt moet worden. Als extra troef is er de faire kostprijs, zonder buitensporige commissies.”
Aan de slag met concrete maatregelen Welke energiebesparende maatregelen duidt Marc met stip aan? “Alle maatregelen op basis van de VEB-energiescan vergen de nodige aandacht: van het isoleren van cv-leidingen tot het plaatsen van PV-panelen... Zelf plaats ik stookplaatsrenovatie, de frequentiegestuurde luchtgroepen en de plaatsing van zonnepanelen in mijn top drie. Maar mijn eigen mening doet er hier weinig toe. De uiteindelijke besparing in combinatie met de terugverdientermijn, daar gaat het om.”
“Het vervangen van verlichting door energiezuinige leds is ook een actiepunt dat we verder zullen oppikken, meer bepaald in ruimtes waar het licht dag en nacht blijft branden, zoals in gangen op de verpleegdiensten.”
Concrete en meetbare targets Eén ding is zeker: de professionele ondersteuning van het VEB legt az Vesalius concrete targets vast om energiebesparende maatregelen in de praktijk om te zetten. “De uitvoering van de 12 energiebesparende maatregelen is voorzien vanaf 2023. Door de stijgende energieprijzen hebben we geen tijd te verliezen!” ►
Ben je directeur in de zorgsector en wil je graag bij ons netwerk Health & Care aansluiten?
Meer info:
Ook het Openbaar Psychiatrisch Zorgcentrum Rekem (OPZC Rekem) maakt volop werk van een zo zuinig en efficiënt mogelijk energiebeheer. Meer nog, als entiteit van de Vlaamse overheid kruisten de paden van OPZC Rekem en het VEB elkaar al in 2013. Joeri Reulens, diensthoofd onderhoud en logistiek, is best trots op deze pioniersrol binnen het Vlaamse zorglandschap.
Het OPZC Rekem in cijfers Het OPZC is samengesteld uit een psychiatrisch ziekenhuis en psychiatrisch verzorgingstehuis, verdeeld over 2 campussen: Rekem en Lanaken. “Onze instelling telt 122 gebouwen, goed voor 46.000 m² brutovloeroppervlakte”, bevestigt Joeri. Met 460 erkende bedden en 650 medewerkers spelen we in op individuele zorgbehoeften en leveren we een belangrijke bijdrage aan de Vlaamse forensische zorg. Maar ook op het vlak van energiezuinig gebouwbeheer willen we toonaangevend zijn. Net zoals az Vesalius zijn we aangesloten bij HospiLim voor onze energiecontracten. En met het VEB hebben we een zeer professionele energiepartner aan boord die ons vakkundig adviseert.”
VEB als facilitator voor EPC “Het VEB fungeerde voor ons als facilitator voor de opstart van een energieprestatiecontract (EPC). Deze piste was voor ons erg interessant, omdat de gebouwen van het OPZC Rekem destijds flink verouderd waren en dus dringend gerenoveerd moesten worden. Maar voor ons was dit een complex en potentieel duur dossier om zelf op te volgen. De mooie referenties die het VEB kon voorleggen, in combinatie met een stapsgewijze aanpak van het EPC-project, overtuigden onze directie om met deze partner in zee te gaan. In juli 2016 ging het contract in voor een periode van 9 jaar, waarbij alle energiebesparende investeringen midden 2017 gerealiseerd waren. Met een energiebesparing van maar liefst 30% kunnen we mooie cijfers voorleggen!”
Investeren in groene toekomst Bij een EPC is één ESCO verantwoordelijk voor alle fases van een energiebesparende investering én wordt de geplande besparing contractueel vastgelegd. “Interessant hierbij is dat we de ESCO betalen met het budget dat we uitsparen door de energiebesparing”, stelt Joeri. “In ons geval ging het om een investering van 700.000 euro, waarbij we jaarlijks een vergoeding betalen voor het EPC en onderhoudskosten. In de praktijk maakten we werk van een grondige renovatie van daken, frequentiegestuurde luchtgroepen, relighting, gasabsorptiewarmtepompen en warmtekrachtkoppelingstechnologie. De installatie van zonnepanelen is momenteel nog niet aan de orde, maar kan in de toekomst zeker nog uitgerold worden. In 2019 realiseerden we trouwens een nieuwbouw op onze campus – voor een nieuw administratief gebouw – waarbij we wel zonnepanelen hebben voorzien, gecombineerd met ecologische materialen, zuinige ledverlichting met daglichtsturing en bewegingsmelders.” ◀
