22 minute read
COWORKING
Katrien Beyers, Koekenfabriek:
Binnenkomen in de Koekenfabriek in hartje Merksem is de stress van de drukke voorstad achter je laten en zuchten ‘aah, thuis!’. De gezellige groene coworkingplek ademt ruimte, licht en lucht. Gastvrouw Katrien Beyers gaat resoluut voor een thuisgevoel, met de focus op ontmoeting en diversiteit.
door Katrien Verreyken fotografie Vincent Callot
De Koekenfabriek is een knap voorbeeld van reconversie van een industrieel pand. Knusse afsluitbare units met houten of bakstenen muren en grote glazen wanden kijken uit op een centrale binnenplaats met groene hangplanten en lange houten banken. Het vijf meter hoge Koekiemonster dat u vanop een zijmuur aanstaart, is ook een grappige herinnering aan de vroegere Biscuiterie Frans Ophey die er tot eind jaren 1950 huisde. Op dit moment biedt de Koekenfabriek een werkplek aan een 30tal ondernemers, met Katrien Beyers als gastvrouw.
ONDERWIJS VS. ONDERNEMERS ‘Aanvankelijk hadden we een klein coworkinginitiatief in Ekeren, met een zestal ondernemers uit verschillende sectoren. Dat was heel plezierig en verrijkend. Op een bepaald moment was mijn man op zoek naar studioruimte voor zijn bedrijf. In het toenmalige pand botste dat op zijn limieten. Zo stootten we toevallig op dit perceel in Merksem’, steekt ze van wal. Meteen begonnen de ideeën te bruisen. ‘Het gebouw was ideaal voor onze plannen. Daarvoor was het een school voor volwassenonderwijs geweest. De afgesloten units die op de open ruimte uitkeken, waren erg geschikt voor een coworkingruimte. Ik heb zelf een onderwijsverleden en wat ik toen vooral deed, was mensen uit hun eigen ruimte halen en verbinden om van elkaar te leren. Dat kon ik in een andere context gaan doen. Ik vind het ondernemersklimaat heel boeiend. Ondernemers zijn in de regel gepassioneerd, positief ingesteld en fijn om mee te werken. Zo zijn we in 2017 gestart.’
BEWUST GEEN AUTOPARKING De locatie is trouwens mooi centraal: dichtbij de stad, maar toch buiten de Ring. Dat beantwoordt aan een duidelijke vraag van de zes ondernemers uit de noordrand. Parkeergelegenheid voor auto’s is er bewust niet, wel veel fietsenparking en mogelijkheden voor openbaar vervoer. ‘Op de eerste plaats moest het een plek zijn waar mensen rustig konden werken in een professionele context, met perfecte verlichting, akoestiek, internet, …’, geeft Katrien Beyers aan. ‘Daarnaast moest het een plek worden die uitnodigt tot ontmoeten. Met een paar kleinere ingrepen konden we de spontane ontmoetingskansen maximaliseren. Zo hebben we maar één koffieruimte in het gebouw. Vanaf het moment dat één iemand op het knopje drukt en het geluid van de malende koffie weerklinkt, trippelen er opeens heel wat mensen naar beneden.
Polypane Glasindustrie is reeds meer dan 40 jaar actief betrokken in de productie, ontwikkeling en onderzoek van productverbeteringen en nieuwe toepassingsmogelijkheden van isolerende beglazingen. Binnen de glassector is het bedrijf reeds 75 jaar actief in de levering en/of plaatsing van glasproducten voor zowel buiten- als binnen toepassingen.
Wiel Arets Architects - ELD Partnership Antwerp Tower - Antwerpen
Alles in de Koekenfabriek is gericht op het creëren van ontmoetingen. Ook met de buurt waar we gevestigd zijn. De Koekenfabriek is geen onpersoonlijk kantoorgebouw. We integreren echt in deze wijk met zijn dertig verschillende nationaliteiten. Ik ken mijn buren persoonlijk. Zij mogen me altijd aanspreken of bellen. We bieden ook bewust geen catering aan, maar verwijzen onze leden altijd door naar de lekkere eetgelegenheden op de Bredabaan. En onze brede dorpels bieden een spontane ontmoetingsruimte aan de voordeur. Onze samenleving is al zo gepolariseerd. Met de Koekenfabriek wil ik mijn steentje bijdragen om die polarisatie tegen te gaan.’
DIVERS, OPEN EN VRIJ Het profiel van het Koekenfabrieklid is heel divers, wat past in een bewuste strategie. ‘Zo zit een zelfstandige met 30 jaar ervaring op de teller naast een jonge YouTuber met 100.000 volgers op zijn kanaal en een Marokkaanse ondernemer met een eigen poetsbedrijf’, geeft Katrien Beyers als voorbeeld mee. ‘Net die diversiteit maakt het zo rijk. Open, vrij en divers: die waarden moet onze bedrijfscultuur uitademen.
We mikken ook op het ‘doorgroeigegeven’. Mensen die hun thuisplek zijn ontgroeid, vinden hier een wat professionelere omgeving. Soms komt er dan een eerste werknemer bij en daarna nog een tweede. Dan is er de mogelijkheid om als team een afgesloten bedrijfsunit te huren. Afhankelijk van de grootte van het team kan die ook variëren. We bieden plek op maat van de noden van onze klanten.’
COMMUNITY BIEDT EXTRA STEUN Corona heeft ook op de Koekenfabriek een stevige impact gehad. ‘Wat er zich maatschappelijk afspeelde, hebben we in het klein zien gebeuren in onze coworking’, vertelt Katrien nog. ‘Tijdens de eerste lockdown zagen we ondernemers ineens zonder inkomsten vallen, terwijl andere bedrijfjes net ongelooflijk boomden. Nog anderen gingen voor de status quo. Hoewel de abonnementen on hold stonden en iedereen thuis moest blijven, was het communitygevoel nog nooit zo sterk als toen. We hebben heel wat online momentjes ingericht en onze ondernemers hebben veel steun aan elkaar gehad.’
Na enkele maanden vonden de ondernemers een weg in die nieuwe werkelijkheid en kwam een aantal onder hen weer coronaproof over de vloer. ‘Het was toen heel moeilijk om die community levendig te houden zonder veel contact’, getuigt de gastvrouw van de Koekenfabriek. ‘Ondertussen is de nood om van thuis weg te zijn en werk en privé weer gescheiden te houden, duidelijk weer groot. Want we zitten nu op hetzelfde aantal abonnementen als voor de coronacrisis.’
GEEN DUIVENTIL Katrien Beyers onthoudt twee belangrijke noden uit het voorbije anderhalve jaar. ‘Ten eerste een erg grote nood aan ontmoeting. Ondernemers willen zich laten voeden, willen leren van elkaar en er opnieuw invliegen. En ten tweede is er de behoefte aan flexibiliteit. Ondernemers willen niet meer huren in rigide huurcontracten. Het thuiswerken heeft een vaste plek veroverd. Coworking biedt hier een goed antwoord op.’ ‘Onze ondernemers kunnen de leerlingen van de school om de hoek ‘s middags misschien wel helpen met het marketingplan van hun minionderneming. We moeten nog meer over de grenzen van de baksteen durven wippen.’
De Koekenfabriek blijft wel bewust met maandcontracten werken. Katrien Beyers: ’Dag- of uurcontracten maken het verhaal voor ons te volatiel. Ik wil veel leven in de brouwerij, maar geen duiventil. Ik wil een plek aanbieden waar mensen zich thuis voelen en problemen durven delen. De Koekenfabriek moet ook een functionele plek zijn waar verschillende activiteiten kunnen plaatsvinden, gericht op zowel focus en rust als ontmoeting en kruisbestuiving.’
MEER KANSEN IN KRUISBESTUIVING Katrien Beyers focust momenteel vooral op het halen van een volledige bezetting. En als ze verder mag dromen? ‘Hoe fantastisch zou het zijn als onderwijs, arbeid én ondernemen allemaal in dit huis een plek zouden krijgen? Als ik hoor dat de school om de hoek miniondernemingen opstart met de zesdejaars Economie, dan denk ik: kom dat hier doen! Dan kunnen de leerlingen ‘s middags een babbeltje doen met onze ondernemers. Die kunnen hen misschien wel helpen met hun marketingplan. We moeten nog meer over de grenzen van de baksteen durven wippen. In die kruisbestuivingen liggen de kansen.’
www.koekenfabriek.be
Griet Boodts, stad Sint-Niklaas:
‘Voor een stad als Sint-Niklaas zijn er vandaag nog te weinig kantoren terug te vinden in de stationsomgeving’, stelt Griet Boodts, beleidsadviseur stadsontwikkeling. Maar er is beterschap op komst: vanaf 2023 gaat het stationsplein op de schop voor een groenere invulling, wat zuurstof moet geven voor nieuwe kantoorprojecten.
door Jan Van de Poel fotografie Stefaan Van Hul
Een multifunctioneel geheel over de spoorlijn 59 heen, ruimte voor kantoren en tal van ondersteunende functies op een steenworp van het stadscentrum en zijn winkels. Dat is het ideaalbeeld dat Sint-Niklaas voor ogen heeft voor zijn stationsomgeving. Maar nog voor de stad de noordzijde vanaf de Noordlaan totaal gaat herdenken, neemt ze eerst de zuidzijde van de stationsbuurt onder handen.
‘Het huidige Stationsplein is heraanlegd in 2002. Bijna twintig jaar later willen we er meer groen brengen, net zoals eerder al de Grote Markt en de winkelwandellus zijn aangepakt. Dat past in ons streven naar een aangenamere publieke leefomgeving in het centrum’, legt Griet Boodts uit. Die investering moet de stationsbuurt meteen ook aantrekkelijker maken voor zakelijke functies. ‘De stationsomgeving heeft heel wat troeven hiervoor. Eerst en vooral garandeert ze bedrijven een vlotte bereikbaarheid. Naast de treinverbindingen met onder andere Antwerpen en Gent, fungeert ze ook als een knooppunt voor de bussen van De Lijn. Vlakbij het station zijn vandaag al twee ruime parkings voor auto’s. En de aanleg van de oostelijke tangent (verbinding tussen de N70/R42 en de E17 langs de spoorlijn Sint-NiklaasMechelen, red.) zal de stationsbuurt voor het autoverkeer nog beter bereikbaar maken. Voor dit project worden de gronden volop verworven, zodat de bouwvergunning in 2023 kan worden aangevraagd’, schetst de beleidsadviseur stadsontwikkeling.
MULTIMODAAL IS TROEF Onder andere met oog op de Oosterweelwerken rond Antwerpen, moet die combinatie van die verschillende vervoersmodi Sint-Niklaas toelaten om zich als kantoorstad sterker op de kaart te zetten. ‘Op het ganse Sint-Niklase grondgebied is geen kantoorwijk te vinden. Ondanks haar troeven is de ontwikkeling van kantoorruimte zelfs in de stationsomgeving onder de verwachtingen gebleven. Dat blijkt ook uit een ruimtelijke economische studie uit 2020, die de vergelijking maakt tussen Sint-Niklaas en gelijkaardige centrumsteden. Naast de al ingevulde ruimte, is daar nog marge voor zo’n 22.000 m² aan bijkomende kantoorontwikkelingen’, legt Griet Boodts uit. ‘Als stad is het belangrijk om daarbij een faciliterende rol op te nemen. Het Stationsplein aanpakken, zal zeker helpen om de buurt aantrekkelijker maken voor zulke projecten. Want de plinten voor een stationswijk met meer kantoren liggen er vandaag al, met onder meer het Leisure Center in bioscoopcomplex Siniscoop en de aanwezigheid van bedrijven zoals OMCollective. Ruimtelijk gezien kan die buurt een verdere gefaseerde ontwikkeling dragen. De gebouwen die er al zijn, hebben het in zich om een reconversie te kunnen dragen. En de omgeving kan ook verder worden verdicht. Voor een zichtlocatie bij het station kan in de hoogte gaan zelfs behoren tot de mogelijkheden. De zuidzijde van het station moet dan de katalysator zijn voor een ontwikkeling van de noordzijde.’
GEMENGDE INVULLING Vooral een verdere invulling met zakelijke dienstverleners, bijvoorbeeld in de consulting- of IT-wereld, zou volgens SintNiklaas goed samengaan met enkele mooie spelers die daar al zijn gevestigd, zoals studiebureau SBE. ‘Er zijn ook mogelijkheden voor bedrijven om er regionale hubs te maken, waar collega’s kunnen vergaderen en elkaar inspireren. Daarmee kunnen bedrijven ook tegemoetkomen aan de wensen van medewerkers om minder tijd te verliezen in het verkeer op weg naar het hoofdkantoor’, klinkt het.
Zowel de eigenaar van het Leisure Center als OMCollective hebben vandaag trouwens al plannen in Sint-Niklaas. Als die in uitvoering gaan, heeft meteen tot 10.000 m² in de stationsomgeving een gepaste invulling gekregen. ‘Dan spreken we over een gemengde invulling met verschillende functies, met naast ruimte om te werken ook faciliteiten om bijvoorbeeld een hapje te eten, te ontspannen en te sporten. Voor zuivere kantoorbuurten loopt niemand meer warm’, merkt Griet Boodts. ‘Zulke ontwikkelingen zullen Sint-Niklaas ook helpen om zich nog beter te profileren als aangename woonstad, waar inwoners ook een werkplek vinden. Want ook naar wonen bieden zich de komende jaren nog mooie opportuniteiten aan, met enkele grote sites die nog liggen te wachten op residentiële ontwikkeling. Dat zal bedrijven ook helpen bij het aantrekken van medewerkers. Dat kan dan weer een gunstig effect hebben op de relatief lage tewerkstellingsgraad. En het sluit ook aan op onze identiteit als scholierenstad. De brug maken tussen de scholen en het bedrijfsleven, zal helpen om jong talent via hun werk ook te binden aan de stad. In die zin willen we ook inzetten op gesprekken met universiteiten en hogescholen, om na te gaan of bijvoorbeeld spin-offs of onderzoekslabo’s hier een plaats kunnen hebben.’
Michel De Baer, OMcollective:
‘Deze buurt heeft álle troeven’
Groen voor de deur is volgens Michel De Baer het enige dat nog ontbreekt om van de SintNiklase stationsomgeving een werkomgeving uit de duizend te maken. Nu Sint-Niklaas daarvan ook werk wil maken, acht de CEO van OMcollective de tijd rijp om de leegstaande panden rondom zijn bedrijf zelf eindelijk een invulling te geven als modern bedrijvencentrum.
fotografie Wim Kempenaers | Beeld OMcollective
Een aangename omgeving met parkeergelegenheid in een bruisende buurt die zich ’s middags leent voor een wandeling en bovendien uitstekend bereikbaar is met het openbaar vervoer. Met die vereisten voor ogen verhuisde Michel De Baer in 2015 OMcollective van een bedrijvencentrum in een grauwe industriezone naar het Stationsplein in Sint-Niklaas. ‘We hoefden de stad niet te verlaten, omdat onze stek in de stationsbuurt simpelweg aan alle wensen voldoet’, geeft hij aan.
Vreemd genoeg kreeg de komst van OMcollective naar het toen nagelnieuwe complex geen navolging. De aanpalende ruimtes bleven zelfs tot nu steevast leegstaan.
‘De reden hiervoor is ook voor mij een raadsel. Want nog steeds vind ik dit de beste buurt om een kantoor te hebben. Met de beste wil van de wereld begrijp ik niet waarom sommige bedrijven zo nodig in het hart van een grootstad willen zitten. Zo veroordelen ze hun mensen wel om elke dag in de files te staan en vaak ook te werken aan de rand van een autosnelweg, waar soms amper iets te beleven is. Veel van mijn medewerkers wonen in Antwerpen of Gent en de meerderheid van hen komt met de trein. Zo geraken ze supervlot op kantoor’, gaat Michel De Baer voort.
LICHT, LUCHT, RUST EN KLEUR Zeker nu het stadsbestuur wil inzetten op een groener Stationsplein, wil hij collegaondernemers warm maken om er de buurt mee extra elan te geven. ‘We krijgen nagenoeg een park voor de deur, met
Carl Seys, Starius:
Terwijl het Sint-Niklase stadsbestuur de esplanade aan het station wil aanpakken, broedt de Wase projectontwikkelaar Starius ook op een nieuwe toekomst voor het Leisure Center. Het huidige, donker ogende complex dat vooral door de Siniscoop bij de meesten een belletje doet rinkelen, dateert trouwens eveneens van 2002.
Het grote publiek kent het Leisure Center vooral dankzij de Siniscoop. Maar naast de bioscoop die er toch wel de sterkhouder is, omvat het complex ook nog horecagelegenheden en winkels. In zijn oefening voor de herontwikkeling van de noordelijke stationsbuurt met kantoorfuncties, betrekt het Sint-Niklase stadsbestuur al sinds 2018 ook de lokale ondernemers. Carl Seys van Starius suggereerde toen al om zo snel als mogelijk een referentieproject te starten. ‘Bij toeval konden we in 2019 de 8.000 m² commerciële ruimtes van het Leisure Center verwerven. Het stadsbestuur was opgezet met onze intentie om de site een nieuw elan te geven, om daarmee een eerste fase van de ambitieuze stationsbuurtontwikkeling te kunnen realiseren’, geeft hij aan.
Sinds de resultaten van de economische studie bekend zijn, lijkt een globale aanpak van het Stationsplein en het Leisure Center een logische aanpak. Om de toekomstplannen van de stad waar te maken, kan volgens Starius maar beter snel werk worden gemaakt van de transformatie van het Stationsplein naar een groene, verbindende verblijfplaats.
aansluiting op een wandelroute. Daarmee biedt de stationsomgeving echt alle facetten van een ideale werkplek’, heeft Michel De Baer onthouden van een zelf uitgevoerd onderzoek. ‘Wat een leuke atmosfeer op het werk moet inhouden, houdt me al langer bezig. Om daarvan een goed beeld te krijgen, heb ik een vierhonderdtal werknemers, een veertigtal bedrijven en uiteenlopende specialisten zoals bedrijfspsychologen bevraagd. Daaruit bleek dat licht, lucht, rust en heldere kleuren vier uitgesproken parameters zijn voor een aangename werkomgeving. Als je dat kan bieden op een vlot bereikbare locatie, heb je echt alle troeven in handen voor gelukkige medewerkers. Vanuit deze vaststelling heb ik dan de kans benut om de leegstaande ruimte naast onze kantoren aan te kopen.’
Naast extra kantoren voor OMcollective om een groeispurt op te vangen, laat Michel De Baer die 1.500 m² casco ruimte deels inrichten als eigentijds bedrijvencentrum. ‘We maken er kantoren voor één tot negen à tien medewerkers. Tegen september volgend jaar moeten die kwaliteitsvol afgewerkt zijn. Het grote voordeel aan een casco ruimte is dat je met de inrichting vanaf een wit blad kan starten. In de net afgewerkte plannen schenken we uiteraard veel aandacht aan die vier belangrijke parameters. Zo plannen we een grote veranda, waar tot vijftig personen in buitenlicht kunnen werken. Daarnaast is er plaats voor een cocktailbar, een café, een boardroom en een tiental inspirerende vergaderzalen.’
www.omcollective.com
Daarbij moet ook de disconnectie met het Leisure Center waarvoor de busterminal zorgt, worden weggewerkt.
MAATSCHAPPELIJKE MEERWAARDE Intussen gaf de ontwikkelaar opdracht tot een haalbaarheidsstudie voor de herontwikkeling van het Leisure Center, geïntegreerd in die vernieuwde Stationsomgeving. ‘We beogen het genereren van een belangrijke maatschappelijke meerwaarde voor bewoners én bezoekers van de ruime stationsomgeving en de plaats waar nu het Leisure Center staat. We zien ook de mogelijkheid dat bedrijven, nu nog van buiten het Waasland, hier een aantrekkelijke vestigingsplaats vinden dankzij de optimale bereikbaarheid’, stelt Carl Seys. ‘De locatie leent zich echt om het woon-werkverkeer van honderden mensen te reduceren. Minder file staat gelijk met meer vrije tijd en betere ecologie. Ook voor het dakvolume van meer dan een hectare, zoeken we een passende invulling. Denk daarbij aan horeca, sport, groen, een eventruimte, …’
Alle pistes naar omvang, vormgeving en bestemming liggen nu nog open. Begin 2022 wordt de conceptfase afgerond met een architecturaal concept, dat mogelijk ook de realisatie van bijkomend volume inhoudt. Uit de studie moet ook blijken welke mix van elkaar versterkende functies wenselijk is. Dat kan gaan van kantoren en retail over vrije tijd en sport tot zelfs stadsateliers die het economisch en sociaal stelsel activeren. Siniscoop kan ook zalen openstellen als aula of presentatieruimte. Carl Seys: ‘Onze haalbaarheidsstudie wordt een inspiratiedocument. Dat moet de overheden finaal overhalen om een juridischplanologisch kader te scheppen voor de herontwikkeling van het stationsgebied. Een renovatieproject dat zich beperkt tot ons huidige pand hebben we nog niet bekeken als alternatieve oplossing. Dat zou om vele redenen een gemiste kans voor de hele buurt inhouden.’
Starius hoopt dat Sint-Niklaas zich snel toevoegt aan het lijstje van centrumsteden zoals Roeselare, Kortrijk en Mechelen, waar eerder al succesvolle ontwikkelingen in de stationsomgeving zijn gebeurd. ‘Die hebben een groot effect op het leven en werken in de stad. Ook in Sint-Niklaas zou dit een katalysator zijn voor een ruimere omgeving.’
Rikkert Leeman is topman van Alides, een Gentse investeerder en ontwikkelaar van vastgoed gespecialiseerd in residentieel vastgoed en kantoorprojecten op sterke locaties. Momenteel heeft hij achttien vastgoedprojecten lopen, verspreid over België. Maar Alides is ook actief in Luxemburg en Polen.
door Saskia Castelyns fotografie Vincent Callot
Alides diende onlangs de vergunning in voor het project ‘Fifty Nine Park’ bij het station in Berchem. Het project met 30.000 m² aan kantoorruimte zal het eerste gebouw zijn met BREEAM-label Outstanding in de Scheldestad. Het startschot is gepland voor begin volgend jaar. Momenteel realiseert het ook residentieel complex Elysia Park in Edegem, goed voor 350 wooneenheden langs de Prins Boudewijnlaan. ‘We zijn een hybride speler, want zowel investeerder als ontwikkelaar. Hierdoor hebben we kennis van beide kanten van de markt’, onderstreept de CEO. Vanuit zijn ervaring staat corona niet synoniem aan een crisis. ‘Dit was een pandemie. Dat is een groot verschil: de economie en ons sociaal leven zijn op pauze gezet. Maar economische of demografische aanleidingen waren er daarvoor niet. Er was evenmin een run op de banken. Er was gewoon geen draaiboek. We hadden geen idee waar we naartoe gingen.’
TUSSENTIJDSE CONCLUSIES Voorlopig kunnen we volgens hem ook moeilijk inschatten wat op onze weg ligt. ‘Daarvoor weten we tot op vandaag nog onvoldoende. We kunnen wel een paar tussentijdse conclusies maken, maar dit verhaal is nog niet geschreven. De allereerste lockdown bracht ons slow living in het lentezonnetje. De tweede lockdown in de donkere dagen van het jaar viel ons al heel wat zwaarder. Het duurde allemaal te lang en we begonnen onze collega’s, en dus ook het kantoor te missen’, vertelt hij. Toch is vanuit de vastgoedwereld weinig spectaculairs te melden. ‘In het begin vreesden we voor wanbetalingen, faillissementen. Niets van dat, al merkten we wel een lagere take-up. Bedrijven waren plots minder geneigd om door verhuizing extra vierkante meter kantooroppervlakte op te nemen. Veel bedrijven gaven voorrang aan het beredderen van hun business. Belangrijke beslissingen zoals een verhuizing werden voor zich uit geschoven. Met flexibele commerciële oplossingen werden moeilijkheden door corona overkomen. Zo werden bijvoorbeeld aflopende huurcontracten met een of twee jaar verlengd. Ook de onderverhuur boomde, net als de verhuur op korte termijn aan bevriende bedrijven van ruimte die niet werd benut.’
WERKVORMEN IN VERSNELLING Volgens Leeman kwamen wel nieuwe werkvormen plots in een versnelling. ‘Door digitalisering was veel mogelijk, zeker wat betreft plaats- en tijdsonafhankelijk werken. Ook businesstrips waren plots niet meer nodig. Hotels die zich toespitsen op zakenreizen gaan het hierdoor wel moeilijk krijgen’, verwacht hij. Voor de millennials is dit volgens Leeman hun finale doorbraak.
‘Zij kunnen nu niet alleen hun lifestyle openlijk cultiveren en meer tijd maken voor het flexibel combineren van privé met werken. Ze zien de oude knarren dit ook doen. Intussen is er weer een draagvlak om terug te keren naar kantoor. Tegen een camera praten, bleek niet onze sterkste kant.’
Wat hebben we van het voorbije anderhalf jaar dan geleerd? ‘Werken gaan we voortaan hybride doen. Een stukje thuis, deels op kantoor. Het wordt een wisselwerking
tussen bricks, bytes en behaviour’, legt de CEO van Alides uit. Met bricks bedoelt hij een plaats waar je kan connecteren met anderen. Bytes staan digitaal in die beleving, liefst op een zo gebruiksvriendelijke manier. En behaviour staat voor de veranderende managementstijl die door corona opgang moet maken: leidinggeven met vertrouwen, autonomie schenken aan zelfsturende teams. ‘Iedereen heeft geproefd van de voordelen. Die kan je mensen niet meer afnemen. Experience is daarbij king. De ervaring moet beter zijn dan thuis. Als je talent weer naar kantoor wil halen, moet je ervoor zorgen dat de connectiviteit, het comfort, de uitrusting, de koffie en vooral de beleving beter is dan bij hen thuis. Ze willen ook niet meer werken in grijze bedrijvenzones, wel in stedelijke gemengde locaties waar rondom ook iets te gebeuren valt. Want ze willen terug voluit leven.’
Dat heeft volgens Rikkert Leeman een niet te onderschatten weerslag op vastgoed. ‘Bij veel bedrijven was telewerken wel al ingeburgerd. Maar we zullen verder moeten gaan dan dat. Technologie speelt ook daar een belangrijke rol in. Want door de opmars van flexibel en hybride werken, weet je niet meer wie wanneer naar kantoor komt. Als de werknemers komen, moeten ze werkplekken en een parkeerplaats kunnen reserveren, bijvoorbeeld met een boekingssysteem, een app of een QR-code. Technologie zal ook de ventilatie en de verwarming aansturen van zodra iemand op zijn werkplek plaatsneemt.’
Om de interactie te verhogen, gaan we naar een groter aandeel ontmoetingsruimtes ten nadele van het aantal individuele werkplekken. ‘Die zullen wel groter worden. Ook het belang van me space is toegenomen. Dat weerspiegelt zich in het meubilair. Dat gaat niet alleen over grotere tafels om met enige afstand tot elkaar te kunnen werken. Ook scheidingselementen zoals kasten zullen groter worden.’
GEZONDE BINNENLUCHT Vroeger focuste de vraag naar vastgoed sterk op de harde kpi’s van een gebouw, zoals het energie- en waterverbruik. ‘Nu is de vraag vooral toegespitst op veiligheid, hygiëne en comfort. Zijn de kantoren wel pandemic proof? De vraag naar kwalitatieve filtering van de binnenlucht is heel belangrijk geworden. Die specifieke vraag heb ik de voorbije 23 jaar nauwelijks gekregen. En die anderhalve meter willen de mensen niet meer afgeven’, zegt Rikkert Leeman nog. ‘Daarnaast rijzen er andere vragen naar wellbeing. Is er voldoende daglicht, een goede airco, een Co2-meter in de vergaderruimtes? De gang is ook niet meer zomaar plaatsverspilling. Dat moet een circulatieruimte worden om elkaar veilig te kunnen passeren. Ik ben ervan overtuigd dat bedrijven nog steeds eigen ruimtes willen. Ook de overheid heeft daar een voorbeeldrol in op te nemen, al doet ze dat vooralsnog niet. Want ambtenaren werken nog in groten getale thuis. Nu alles grotendeels genormaliseerd is, moeten ook zij weer de weg naar het kantoor vinden.’
www.alides.be
Achter elk dossier staat een team van 64 gespecialiseerde advocaten
Reeds 35 jaar vormt GSJ de juridische partner voor private ontwikkelaars en andere vastgoedspelers in Vlaanderen. Een team van 64 advocaten beschikt over een doorgedreven specialisatie in o.a. ruimtelijke ordening, omgevingsrecht, milieu, vergunningverlening, publiek-private samenwerking (PPS), bouw en aanneming, vastgoedprojecten en over-heidsopdrachten. Wij adviseren zowel private ontwikkel-aars, aannemers, architecten en andere vastgoedprofessionals, als overheden bij juridische kwesties en zijn bijzonder geplaatst om ook u bij complexe aan-gelegenheden bij te staan.
Samen met u gaan wij steeds op zoek naar de beste oplossing. GSJ advocaten groeit, verjongt en innoveert. Het kantoor verhuisde aan het einde van 2019 naar het duurzame en moderne kantor-
encomplex Post X in Antwerpen-Berchem. Een duidelijke keuze voor een professionele werkom-geving en een uitstekende bereikbaar-heid voor cliënteel en medewerkers.
Heeft u een vraag voor ons? Wenst u een beroep te doen op onze diensten? Neem dan contact op via +32 (0)3 232 50 60 of info@gsj.be. Wij helpen u graag verder.
DC Belgium
Bloeiende buurtontwikkelingen
DC Belgium, expert in projectontwikkeling
DC Belgium is al meer dan 20 jaar een ervaren projectontwikkelaar in Vlaanderen, Brussel en Wallonië. Met de ontwikkeling van zo’n 250 woonunits per jaar, behoort DC Belgium bij de top van de Belgische projectontwikkelaars. We creëren woonomgevingen met appartementen en woningen waarbij betaalbare kwaliteit centraal staat. Onze expertise bevindt zich in grootschalige gebiedsontwikkelingen met een gevarieerd woonaanbod en veel ruimte voor groen.
