Programmazine Vormingplus MZW zomer 2016 by Avansa Mid- en Zuidwest

bpost PB- PP B- 06487 BELGIE(N) - BELGIQUE

VO O R WO O R D

LEVENSLANG Levensbreed?

ommige slogans zijn zo veel gebruikt dat ze hun betekenis verliezen. Een van die slogans bij Vormingplus is dat we ‘levenslang en levensbreed’ vorming willen aanbieden. ‘Levenslang' mag dan al klinken als een veroordeling, het wil vooral een uitnodiging zijn, om bij te blijven, om met een betrokken houding op de wereld gericht te zijn én om je zelf te blijven ontdekken en ontwikkelen. En ‘levensbreed’ omdat we alle domeinen van het leven willen bestrijken. Blader even door dit magazine, en je ziet in welke domeinen we je willen aanspreken. En wie weet maken we zo wel de wereld een beetje menselijker. Dat kan ambitieus klinken, en misschien té ambitieus.

"Leg de lat hoog genoeg," zegt een collega ... "dan kan je er makkelijker onderdoor." "Leg de lat hoog genoeg," zegt een collega ... "dan kan je er makkelijker onderdoor." Goed gevonden en het helpt ook om wat te relativeren. En toch blijft het een betrachting. Zelfs met

de zomervakantie in zicht. Zelfs als straks het voetbal-delirium weer losbarst en we ons weer massaal, voor zo lang het duurt, hullen in de tricolore-kleuren om onze favoriete elf naar voor te stuwen. We willen steeds weer het positieve versterken, en hoe kritisch ook, we willen niet alleen een barometer voor slecht nieuws zijn. Daarom schotelen we je in deze zomermaanden weer een aantal exquise gerechten voor. Zowel een vakantiecursus fotografie als een gesprek met de Brusselse striptekenaar Judith Vanistendael. Er is aandacht voor vegetarisch koken en voor de aanleg van de groenparking aan het Vormingplushuis. Tijdens onze zomerweek van 4 tot 8 juli beginnen we trouwens elke dag met een meditatie en kan je mee komen ontbijten. Zo leren we elkaar niet alleen (nog) beter kennen, we brengen in de zomer ook onze versie van 'brood en spelen'. De zomer staat voor de deur, de terrasjes lopen weer vol, heerlijk om de zon weer op je lijf te voelen, de vogels 's morgens vroeg te horen, de draaglijke lichtheid van de vakantie te proeven. We hopen je deze zomer te mogen verwelkomen, in ons Vormingplushuis of elders in de regio, wij zijn er alvast klaar voor. ■ Namens het team van Vormingplus Jan Timmerman, stafmedewerker

VORMINGPLUS | 3

INHOUD MAATSCHAPPIJ & MILIEU

DIGITAAL & MEDIA

6 Stadsfestival De Tuin der Lusten

12 Fotografie voor beginners

Op zoek naar de ideale stad.

Vakantiecursus.

8 Les Liberterres Een radicale visie op de boerenstiel.

13 Windows 10 Praktische workshop.

9 De Groene Parking Gratis workshop - maak Vormingplus groener.

10 Wijsneuzen Gidsen op de sociale kaart.

KUNST & CULTUUR 14 Het beeldatelier Workshop audiovisuele kunst bij Vormingplus.

16 De troost van schoonheid Els Vermeersch belicht actuele visies op kunst.

17 Fietstocht Langs de Menin Road / Ypernstrasse.

18 De stilte van het licht Een eerbetoon aan Joost Zwagerman.

ZOMERWEEK VORMINGPLUS 19 Wat weet ik? Expeditie Zomer van 4 tot 8 juli 2016.

4 | VORMINGPLUS

24 Vier mee Potjebuur

31 Michel de Montaigne

Stap met een hapje naar je buren.

Een renaissance-auteur voor deze tijd.

NIEUW BLOED 25 Geen groot lawaai, maar een luide doener Kennismaking met Kurt Declercq.

PROJECT

CONFUTUUR 32 Confutuur Wat is de toekomst van solidariteit? En wat is de solidariteit van de toekomst?

PERSOON & RELATIE

26 Time Zone

34 De innerlijke glimlach

Rituelen die verbinden.

Viviane Van Pottelberghe: lachanimator.

36 Zomersporen Tijd voor jezelf.

37 De kracht van voelen Positief omgaan met je gevoelens.

FILOSOFIE & ZINGEVING 30 In gesprek met Judith Vanistendael Over Compostela, terreur en ... de liefde.

PROGRAMMA 38 Aanbod van juli t.e.m. september

VORMINGPLUS | 5

M A AT S C H A P P I J E N M I L I E U

STADSFESTIVAL DE TUIN DER LUSTEN Op zoek naar de ideale stad De ideale stad: Utopia. Stadsfestival De Tuin der Lusten beweert niet dat ze die gevonden heeft. Maar de weg ernaartoe is ook plezant. Je ontdekt het op zaterdag 17 en zondag 18 september op Site Noord in Roeselare. Een cultureel pretpark voor en door vrijwilligers. Een festival voor iedereen.

at is De Tuin der Lusten. Een weekend lang neemt de tuin Site Noord in, waar je ook de Kringwinkel vindt. Verwacht je aan kunst, circus en installaties die samen een kleurrijk en vrolijk Utopia vormen. Met een geefplein, videomapping, een open keuken waar iedereen welkom is, een mobiel bos, straattheater, telegeleide auto’s en heel wat meer.

6 | VORMINGPLUS

Dat De Tuin der Lusten uniek is, blijkt snel als je de werking kent. Voor het festival slaan zowat 120 vrijwilligers en 25 organisaties de handen in elkaar. Zonder beperking qua leeftijd, rang of stand. CC De Spil coördineert, maar de vrijwilligers – kunstenaars en mensen met ervaring met armoede – nemen de beslissingen. Via volksvergaderingen en intense maakmomenten geven ze het festival zelf vorm. “Die samenwerking is uniek in Vlaanderen. Uiteraard moet het eindresultaat van een artistiek niveau zijn, maar de weg ernaartoe is minstens even belangrijk. Vanuit De Spil zouden we zelf een festival kunnen organiseren, 

M A AT S C H A P P I J E N M I L I E U

BEZOEK STADSFESTIVAL DE TUIN DER LUSTEN zaterdag 17 september van 14.00 u. tot middernacht zondag 18 september vanaf 11.00 tot 19.00 u. Op Site Noord, D. Mergaertstraat 15, Roeselare Gratis toegang

maar door vrijwilligers uit kwetsbare groepen actief te betrekken, stijgen ze boven zichzelf uit. Enkele vaste gezichten nemen zelfs op eigen houtje werkgroepen op sleeptouw. Los van het onderwerp Utopia, maakt dat enthousiasme van zoveel mensen de stad op zich al mooier”, vertelt Kasper Verhelst die de verschillende trajecten, voorstellingen en vrijwilligers begeleidt en op elkaar afstemt. De werking is democratisch, de festivalprijzen zijn dat ook. Koffie, water en thee zijn zelfs gratis. IMPACT Het stadsfestival is meer dan een weekend plezier. Heel wat onderdelen leiden ook na het feestweekend een eigen leven. Als rondreizend kunstwerk in Vlaanderen, maar ook door nog steeds mensen haast wekelijks samen te brengen. Zo zijn het Roeselaarse textielatelier en Télécommandé twee natrajecten van De Tuin der Lusten. “De Tuin der Lusten heeft een maatschappelijke impact. Het zindert na en dat is fijn. De boodschap om mensen te betrekken en de stad mooier te maken, brengen we niet met de wijzende vinger, maar door leuke dingen te creëren. Dat we daarmee mensen uit alle lagen van de bevolking bereiken, is schitterend”, besluit Kasper Verhelst. ■

Vormingplus werkt op haar eigenzinnige manier mee aan De Tuin der Lusten om Utopia te verbeelden en te creëren, zowel in de aanloop naar als op het festival zelf. Het thema utopie komt in het najaar nog volop aan bod bij Vormingplus, met onder meer een busuitstap, een bezoek aan de tentoonstelling in Leuven, een leesgroep en een onderzoek naar literatuur en film. Hou zeker onze website en najaarstijdschrift in de gaten!

VORMINGPLUS | 7

M A AT S C H A P P I J E N M I L I E U

LES LIBERTERRES Een radicale visie op de boerenstiel Ze zijn rebels, gepassioneerd en visionair. André, Giuseppe, Olga en Remi zijn landbouwers met een radicale andere visie op de boerenstiel. Voeren ze een verloren strijd of is er hoop op een groene revolutie? De boeren kunnen niet meer leven van de opbrengst van hun stiel: de prijzen blijven kelderen en 1 miljard mensen zijn ondervoed. De gangbare landbouwindustrie is niet langer economisch rendabel, schaadt het milieu én slaagt er niet in om voldoende voedsel te produceren. Toch schijnt er maar weinig te veranderen. ‘Les Liberterres’ laat vier landbouwers aan het woord die geloven dat het anders kan. ■ I.s.m. Voedselteams en Stadsboerderij Kortrijk

Nagesprek met o.a. Jan De Vry di 5 juli 2016 - 19.30 u. Vormingplus, Wandelweg 11, Kortrijk

8 | VORMINGPLUS

€5

M A AT S C H A P P I J E N M I L I E U

DE GROENE PARKING Gratis workshop - maak Vormingplus groener De Kortrijkse uitvalsbasis van Vormingplus ligt charmant naast het mooie Parc Saint-Georges. Maar op enkele bomen na is er op het perceel van Vormingplus momenteel weinig groen te vinden. Daar willen we deze zomer iets aan doen. De Kortrijkse landschapsarchitect Rutger Davidts creëerde een plan dat we tijdens de zomerweek willen uitvoeren. Geen tijdelijke cosmetica, maar een duurzame vergroening van onze eigen buitenruimte. Daarvoor hebben we jouw hulp nodig. Ben je een handige Harry of een minder handige Freddy? Wil je meewerken om onze parking te vergroenen én tegelijk veel inspiratie

opdoen om zelf op een kleine oppervlakte een maximum aan resultaat te halen? Gedurende vijf voormiddagen ben je bij ons welkom voor deze gratis workshop. Intussen geniet je vanop de eerste rij van de bijzondere sfeer tijdens onze zomerweek. ■

ma 4, di 5, wo 6, do 7, vr 8 juli 2016 - 09.30 u. Vormingplus, Wandelweg 11, Kortrijk Gratis

VORMINGPLUS | 9

M A AT S C H A P P I J E N M I L I E U

WIJSNEUZEN Gidsen op de sociale kaart Wijsneuzen zijn vrijwilligers die mensen uit kwetsbare groepen wegwijs maken en ondersteunen. Met het opleidingsproject ‘Wijsneuzen’ won A’kzie, de Kortrijkse vereniging waar armen het woord nemen, in 2015 de Federale Armoedeprijs. Het project wordt ondersteund door het OCMW Kortrijk en de provincie West-Vlaanderen. Vormingplus staat in voor een deel van het vormingstraject.

ie mag zich Wijsneus noemen? Rie Vanduren, die vanuit Vormingplus het project opvolgt, legt uit. “Het zijn mensen met ervaring in de armoede en sociale uitsluiting die een opleiding volgen om de sociale kaart van Kortrijk beter te leren kennen: waar kan je terecht voor welke oplossingen? Zij zijn actief als vrijwilliger op plaatsen waar veel kwetsbare mensen zich bevinden. Doordat de Wijsneuzen vertrekken vanuit hun eigen ervaring genieten ze sneller het vertrouwen van andere kwetsbare mensen. Vanuit deze positie nemen zij mensen letterlijk en figuurlijk bij de hand om zo een brug te vormen tussen dienstverlening en mensen in armoede. Maar ze vangen ook signalen van mensen op waardoor de toegankelijkheid van diensten en organisaties voor de meest kwetsbaren kunnen worden verbeterd.” In maart 2016 ging een nieuwe opleiding van start, waar een dertigtal vrouwen met etnisch-culturele achtergrond momenteel aan deelnemen. Wanneer we enkele van hen spreken hebben ze er - er moet even worden nagedacht - negen ontmoetingen opzitten. Nog zes bijeenkomsten te gaan. Het gaat snel. Keltauma geeft uitleg bij de inhoud van het traject: “Tijdens de opleiding krijgen we veel informatie over verschillende organisaties in Kortrijk:

10 | VORMINGPLUS

het OCMW, CAW, het Huis van het Nederlands, A’kzie ... Soms gingen we bij die organisaties op bezoek, meestal kwamen de organisaties zich voorstellen aan de groep.” Op de vraag waarom ze de opleiding willen volgen, is het antwoord quasi unaniem. Khadija verwoordt haar motivatie als volgt: “Ik wil graag mensen helpen en de informatie die ik hier leer doorgeven aan anderen. Voor hen is het gemakkelijker als ik hen de informatie bezorg en er uitleg bij kan geven.” Die uitleg is vaak heel praktisch: waar kan je terecht als je een huis wil huren? Waar vind je sociale woningen? Welke rechten heb je als huurder? Maar ook andere complexe onderwerpen, zoals kinderopvang of werk, kunnen een woordje uitleg goed gebruiken. Om door de bomen het bos nog te zien.

“Ieder probleem heeft een oplossing.” Want wat blijkt? Veelal zijn instanties als het OCMW, CAW of VDAB wel gekend, maar is de kennis erover eerder beperkt. “Veelal associeert men VDAB met ‘werken’, maar je kan er ook veel opleidingen volgen. 

M A AT S C H A P P I J E N M I L I E U

zijn, durven spreken, mensen kunnen overtuigen om ergens (mee) naar toe te gaan. “Je moet een aanspreekpunt zijn. Veel mensen vertellen ons waar ze mee zitten. Luisteren naar hun situatie is de eerste voorwaarde.” Op de vraag wat er zo leuk is aan de opleiding, wordt in koor geroepen: alles! “Niet alleen de informatie die we krijgen, ook het dansen en zingen en de vriendelijkheid van Ingrid (Jacobs) en Liesbet (Tyvaert) van A’kzie, die ons op ons gemak stellen.” Dat de groep enkel uit vrouwen bestaat vinden ze een voordeel, omdat er ook specifieke onderwerpen aan bod komen waar vrijuit kan over worden gepraat, zoals radicalisering bij jongeren en hun puberteit. Sibel besluit: “Toen ik hier de eerste keer kwam, was ik niet zeker of ik iets zou bijleren. Maar hoe meer ik kwam, hoe positiever de ervaring werd.” Ook al kenden sommige vrouwen aanvankelijk niemand, ze leerden elkaar kennen en waarderen. “Het is mooi om te horen hoe iedereen zoveel ervaring heeft opgedaan.” ■ Interview: Maarten Vanhee Meer info: akzie@live.be | 0479 05 55 25

VORMINGPLUS | 11

Ook andere organisaties hebben vaak meer te bieden dan je zou vermoeden. Maar om dat te weten heb je iemand nodig die je begeleidt en die je vragen daarover kan beantwoorden”. Aan het woord is Sibel, uit Macedonië afkomstig. Ze geeft nog het voorbeeld van de UiTpas, en hoe weinig mensen die kennen. Voor Karema is het duidelijk: “De opleiding is een meerwaarde voor de anderen, maar ook voor onszelf.” Want de aanvankelijke schrik om Nederlands te spreken is verdwenen. Hind haalt herinneringen op. “Vroeger was ik heel bang als ik met anderen Nederlands moest spreken, omdat ik hen niet goed begreep. Maar dankzij dit project heb ik meer contact met mensen en sta ik zelfzeker in het leven.” Want dat is het voordeel van een hechte groep: je kan twijfels bespreekbaar maken, en dan blijkt vaak dat wel méér mensen in de groep die twijfels hebben. En ze weten nu: ieder probleem heeft een oplossing. Karema vult aan met een van de belangrijkste lessen van de opleiding: dat het belangrijk is om de vragen waarmee je zit op tijd te stellen, en niet te wachten tot de problemen te groot worden. Dat is één van de kwaliteiten waaraan een Wijsneus moet voldoen, maar er zijn er nog: sterk

FOTOGRAFIE VOOR BEGINNERS Vakantiecursus In deze cursus leer je de mogelijkheden van je eigen fototoestel - groot of klein - beter kennen. Je leert spelenderwijs enkele knepen van het vak, om nadien met opmerkelijk betere, originele en creatievere vrijetijdsfoto’s voor de dag te komen. We gaan ook op stap om gezamenlijke opdrachtjes uit te voeren. De resultaten worden dan op een volgend cursusmoment besproken. Ook hoe je achteraf, zonder al te veel computerkennis,

12 | VORMINGPLUS

Flickr.com - Dmitriy

D I G I TA A L & M E D I A

de foto’s kan verbeteren, bewaren en mailen komt tijdens de basiscursus aan bod. Lesgever Wouter Missiaen is reclamefotograaf en parttime lesgever in het volwassenenonderwijs. ■

Wouter Missiaen

ma 4, di 5, wo 6, do 7, vr 8 juli 2016 - 10.00 u. Vormingplus, Wandelweg 11, Kortrijk € 125

D I G I TA A L & M E D I A

WINDOWS 10 Praktische workshop Medio 2015 werd Windows 10 vrijgegeven. Windows 10 moet ons zo snel mogelijk de vorige versie (Windows 8.x) doen vergeten, want deze versie is een mislukking gebleken, zowel bij critici (een 'schizofreen' systeem) als bij de gewone gebruikers (magere adoptie). Microsoft-baas Satya Nadella hoopt dat gebruikers de nieuwe versie zullen "willen in plaats van nodig hebben." Om de wilskracht echter een handje toe te steken kunnen alle Windows 7- of 8.x-gebruikers een jaar lang gratis upgraden (tot de zomer van 2016). Windows 10 brengt niet alleen de startknop terug (die zat er al terug in bij Windows 8.1) maar ook het bijhorende startmenu. Andere nieuwigheden zijn: Spartan browser (opvolger van Internet Explorer), Continuüm (naadloos

switchen tussen touch- en muisbediending), Notificaties (i.p.v. Charms), Cortana (persoonlijke assistent). Aan de hand van praktische oefeningen overlopen we in deze workshop de belangrijkste functionaliteiten van Windows 10. Er is steeds ruimte voor individuele vragen. ■

Carina Gülcher € 38 do 8, 15, 22 september 2016 - 14.00 u. Kenniscentrum ARhus, De Munt 8, Roeselare wo 5, 12, 19 oktober 2016 - 19.30 u. Vormingplus, Wandelweg 11, Kortrijk

VORMINGPLUS | 13

K U N S T & C U LT U U R

HET BEELDATELIER Workshop audiovisuele kunst bij Vormingplus Koen Moerman is visueel kunstenaar en actief als videast, fotograaf en audiovisuele installatie-kunstenaar. Na zijn opleidingen kunstfotografie (KASK Gent) en regie (RITCS Brussel) creëerde hij vooral lichtontwerpen en video's voor hedendaagse dansproducties. Naast zijn eigen artistiek parcours bouwde hij ook een loopbaan uit via originele video-opdrachten en workshops. Hij begeleidt binnenkort ‘Het beeldatelier’, een workshop audiovisuele kunst bij Vormingplus. WAT MOGEN MENSEN VERWACHTEN VAN ‘HET BEELDATELIER’? Kunst met de grote 'K’ hoeft niet doodserieus, ernstig en elitair te zijn. Integendeel, het durven creëren is net een spel, met zo weinig mogelijk regeltjes of dogma’s. En als die er toch zijn, dan is er niks leuker dan ze te overtreden. Het is uit enthousiasme en een kinderlijke blik dat de grootste kunst kan ontstaan. Met de camera in de hand gaan we dit bewijzen: dat je met je persoonlijke ideeën, hoe zot ook, de mensen raken kan. Want dat is voor mij essentieel in kunst; het is een communicatiemiddel waarbij jij als individu een gevoel wil overbrengen naar de toeschouwer. Dat is het centrale thema waarrond gewerkt wordt. HOE PAK JE DE WORKSHOP AAN? Beginnen doe ik met een korte inleiding over wat 'videokunst’ is. Let wel, in de workshop werken we niet enkel rond video. Ook geluidskunst en audiovisuele installaties komen aan bod. Die inleiding geeft niet enkel inzicht in wat kunstenaars met dit medium aanvatten, maar ook met wat een open en spontane geest sommige kunstenaars in het leven (durven) staan. Zij vormen een trigger om zelf aan de slag te gaan; het uitwerken van een eerste idee (een draai-

14 | VORMINGPLUS

boek), de creatie ervan, en daarna het belangrijkste: het uitdiepen en uitpuren tot een krachtig en duidelijk kunstwerk. JE BENT VISUEEL KUNSTENAAR, IN DE WORKSHOP ZAL OOK WORDEN GEWERKT MET BEELDEN. MOETEN MENSEN TECHNISCH ONDERLEGD ZIJN OM MEE TE DOEN? Het accent bij deze workshopreeks ligt op het artistieke, de zoektocht naar de verschillende mogelijkheden om een idee creatief uit te werken. De technische aspecten worden ook behandeld, maar vooral als hulpmiddel om het beoogde kunstwerk te kunnen realiseren. Wie overweg kan met zijn smartphone, zijn klein videocameraatje of een superdigitaal reflextoestel is welkom. Want niet het toestel speelt in deze workshop de hoofdrol, wel de creatieve ideeën van zijn eigenaar. WANNEER IS ‘HET BEELDATELIER’ VOOR JOU ALS BEGELEIDER GESLAAGD? Veelal bezoek ik foto- en videotentoonstellingen en moet ik steeds de vakkennis van de exposanten erkennen, maar wat ik mis is de communicatie met de maker van die werken. Wat ik wil bijbrengen is dat kunst niet enkel gaat om 'gulden snedes’, 'perspectief’ en 'perfecte

K U N S T & C U LT U U R

”Durven creëren is net een spel, met zo weinig mogelijk regeltjes of dogma’s. En als die er toch zijn, dan is er niks leuker dan ze te overtreden.”

belichting’, maar bovenal om een verhaal, emotie of gevoel. Als ik die vonk kan doorgeven bestaat er voor mij niets mooiers. WE LEVEN IN EEN ZEER VISUELE MAATSCHAPPIJ: HOE GA JE DAAR ALS KUNSTENAAR MEE OM? Overdaad schaadt. Het bos en de bomen, weet je wel. Gelukkig blijft het koren steeds overeind. Fototentoonstellingen zitten terug in de lift, audiovisuele projecten die een artistieke meerwaarde bieden winnen terug aan belangstelling. Het is dus niet omdat iedereen denkt te kunnen fotograferen en filmen - en alles nog eens via Photoshop of dergelijke 'mooier’ te maken - dat die persoonlijke, intieme, eigenzinnige benadering eigen aan een kunstenaar verdwijnt. Mensen hebben behoefte aan kunst, kunst biedt een directe communicatie tussen ons die een uniek karakter behoudt. Dit is de kerngedachte die ik in deze workshopreeks hoop over te brengen.

WAT IS DE KRACHT VAN BEELDEN? WAT KUNNEN ZE TEWEEG BRENGEN? De kracht van een beeld ligt in de maker ervan, net als bij literatuur, poëzie, schilderkunst of muziek. Het is dus niet zozeer het medium, wel de impact - de communicatie met de kijker, lezer of luisteraar - die de kracht genereert. ■ Interview: Maarten Vanhee

Koen Moerman

di 13, 20, 27 september 4, 11, 18 oktober 2016 - 18.00 u. Vormingplus, Wandelweg 11, Kortrijk € 75

VORMINGPLUS | 15

K U N S T & C U LT U U R

DE TROOST VAN SCHOONHEID Els Vermeersch belicht actuele visies op kunst Kunst heeft een signaalfunctie. Het is onmogelijk om exact te formuleren wat kunst is. Als we de hedendaagse kunst bekijken als de ‘polsslag’ van het culturele leven dan kan dat ons zowel verontrusten als troosten. Aan de ene kant zien we de kunstmarkt met een ratrace aan veilingen en ‘onmenselijke’ prijzen voor één werk. Aan de andere kant zien we de kunstwereld met een groot aantal integere kunstenaars die allerlei creatieve projecten ontplooien. Enerzijds zien we mensen die willen ‘beleggen’ in kunst. Anderzijds gaan meer en meer (politieke) stemmen op die zich afvragen of kunst nog wel een plek verdient in onze samenleving. En toch. Op elk kantelmoment in het leven zoeken mensen een vorm voor wat onuitspreekbaar is: een sterk gedicht, een aangrijpende compositie of een mooie tekening. We belichten de actuele visies op kunst aan de hand van de theorie van filosoof Alain de

16 | VORMINGPLUS

Botton en antropoloog Rik Pinxten. Met concrete voorbeelden toont de Botton aan dat kunst ons bijvoorbeeld kan helpen te herinneren, weer in balans te komen en een bron van hoop kan zijn. Rik Pinxten beschouwt cultuurparticipatie als een recht. Kunst en cultuur wordt volgens hem in de toekomst een cruciale toetssteen voor democratie en inclusie. Aan de hand van concrete voorbeelden wordt aangetoond hoe kunst kan leiden tot een volwaardiger bestaan en hoe schoonheid troost. Je kan inschrijven voor alle bijeenkomsten, of apart. ■

Els Vermeersch di 5, wo 6, do 7, vr 8 juli 2016 - 17.00 u. Vormingplus, Wandelweg 11, Kortrijk Gratis

K U N SLO T & R ECM U LT IPS UU UM R

FIETSTOCHT Langs de Menin Road / Ypernstrasse De legendarische Menin Road – Ypernstrasse, of de weg van Ieper naar Menen, speelde een cruciale rol tijdens de Eerste Wereldoorlog. Vier jaar lang streden Britten en Duitsers om de steden Menen en Ieper, zonder veel succes. De vier gemeenten langs de weg - Ieper, Zonnebeke, Wervik en Menen - willen deze gebeurtenissen herdenken. Dat gebeurt onder meer met het kunstparcours 'Landscape, Form & Psyche', gecureerd door Johan Tahon. Voor dit uitzonderlijk artistiek project worden 40 nationale en internationale kunstenaars uitgenodigd om zich te verdiepen in de landschappelijke en architecturale overblijfselen van de Eerste Wereldoorlog, langs de weg Menen - Ieper. Het vertrekpunt van de tentoonstelling is de idee van het graven in de aarde. Het gegeven van het oorlogslandschap wordt benadrukt of verborgen via monumentale sculpturen, land art, schilderkunst en literatuur, maar ook door minimale en poëtische ingrepen. De kunstwerken worden gepresenteerd op en nabij de weg van Ieper naar Menen, in 19 verrassende binnenlocaties en in open lucht. We rijden met de fiets zo’n 25 kilometer langsheen deze belangrijke en beladen weg, samen met Jan Yperman, organisator van dit kunstproject. ■ ▲ Francis Alÿs - When Faith Moves Mountains,

Jan Yperman

Lima, Peru, April 11, 2002

za 16 juli 2016 - 14.00 u.

afspraak aan Stadsmuseum ‘t Schippershof, Rijselstraat 77, Menen €5

VORMINGPLUS VORMINGPLUS|| 17

K U N S T & C U LT U U R

DE STILTE VAN HET LICHT Een eerbetoon aan Joost Zwagerman Eind 2015 overleed één van Nederlands grote auteurs. Dit gebeurde in de week waarin twee nieuwe boeken van hem verschenen: het ene een openhartig onderzoek naar de gevolgen van zelfdoding bij nabestaanden, het andere een verzameling indringende essays over de relatie tussen stilte en kunst. Met deze causerie wil Joris Capenberghs (Waerbeke vzw) tegelijk een eerbetoon aan Zwagerman brengen én een voortzetting van zijn werk tot stand brengen. Hij wil de aandachtige kijker inwijden in de rijke materie van ‘De stilte van het licht’. Hij stelt in vijf stappen een aantal thema’s uit het oeuvre van Joost Zwagerman voor. Hierbij staat niet zozeer de analyse van het werk centraal, maar tracht hij – in woord en beeld – vooral de voortzetting van diens gedachtegoed te bewerkstelligen. In deze causerie gaat Joris Capenberghs op een poëtische, zeer persoonlijke manier in dialoog met de kunstwerken zelf. ■

Joris Capenberghs do 7 juli 2016 - 19.30 u. Vormingplus, Wandelweg 11, Kortrijk €8

18 | VORMINGPLUS

ZO M E R W E E K

WAT WEET IK? Expeditie Zomer van 4 tot 8 juli 2016 Que sais-je? De Franse filosoof Michel de Montaigne vertolkte een half millennium geleden al een grondhouding waar we ons met Vormingplus graag achter scharen. Gezonde twijfel in een context waar individuele en gezamenlijke expedities kunnen vertrekken, met ruimte voor introspectie en reflectie en een bijzondere kijk op de buitenwereld.

De komende zomer verbeelden we deze queeste met onze zomerexpeditie. We zetten onze deuren in Kortrijk open voor een week onversneden plezier en educatieve diepgang. Er zal kunst zijn en zomers gefilosofeer, lichaamswerk en meditatie, geluid en stilte. Er wordt gefietst en gewandeld, dichtbij en iets verder weg. We hebben trage en minder trage dagen, dagen waarop het kampvuur hoog oplaait en het vakantiekampgehalte evenredig de hoogte in schiet. Caravans zullen het zomergevoel aanwakkeren. Heb je onze parking altijd een nogal grijze en stenen woestenij gevonden, dan hebben we goed nieuws: je kan er zelf iets aan doen. Samen met andere enthousiastelingen kan je onze eigenste hortus conclusus komen verfraaien. ď ľ

VORMINGPLUS | 19

Nieuwe stemmen worden gehoord, enkele vasten waarden keren terug, en er wordt af en toe eens uit de band gesprongen. Op het einde van de week verzamelen we rond het kampvuur, met drank, hapjes en muziek. Het is immers maar één keer per jaar zomer. Het kloppende hart van onze zomerweek is de lange tafel. Je kan er niet alleen elke dag terecht voor het ontbijt, de tafel doet eveneens dienst als ontmoetingsplek voor, na of tijdens een activiteit. Maar je kan er gewoon ook even langskomen voor de gezelligheid en een tas koffie. En wil je de innerlijke mens versterken, dan kan je iedere middag aan onze lange tafel aanschuiven voor de Lange Tafellunch, geserveerd door de mobiele keuken van Ooogst.

Op de volgende pagina's vind je een overzicht van alles wat er deze week te doen is. Sommige programma's zijn gratis, andere zijn dat dan weer niet. Opgelet! Voor de meeste activiteiten kan je apart inschrijven, andere workshops of cursussen duren meerdere sessies of dagen. Voor deze programma's kan je je enkel inschrijven als je de hele reeks volgt. Voor het ontbijt ‘s morgens betaal je telkens € 5, voor de lunch ‘s middags is dat € 12. Omwille van praktische redenen is inschrijven op voorhand verplicht. Meer praktische info en details over de inhoud van de diverse activiteiten vind je achteraan dit tijdschrift en op vormingplusmzw.be. 

ZO M E R W E E K

Maandag 4 juli 8 - 9:

Meditatie - De start van je dag

8.30 - 9.30: Ontbijt 8 - 12:

13.30 - 16.30: Michel de Montaigne: een renaissance-auteur voor deze tijd

De taal van mijn lichaam (incl. meditatie)

13.30 - 16: Fotografie voor beginners vakantiecursus 17 - 18.30:

Boeken die doen groeien

19.30 - 21.30: In gesprek met Judith Vanistendael

Dinsdag 5 juli 8 - 9:

Meditatie, de start van je dag

9.30 - 12.30: De Groene Parking (5 sessies t.e.m. 8 juli) 10 - 12.30: Zeker van mezelf, rust in mezelf - Doorwerk-2-daagse assertiviteit (4 sessies t.e.m. 5 juli) 10 - 12.30:

Michel de Montaigne een renaissance-auteur voor deze tijd

10 - 12.30: Fotografie voor beginners vakantiecursus (10 sessies t.e.m. 7 juli) 12 - 13.30:

8.30 - 9.30: Ontbijt 9.30 - 12.30: De Groene Parking 10 - 12.30: Zeker van mezelf, rust in mezelf: doorwerk-2-daagse assertiviteit 10 - 12.30: Fotografie voor beginners vakantiecursus

Lange Tafellunch

13.30 - 16.30: Zeker van mezelf, rust in mezelf - doorwerk-2-daagse assertiviteit

21 | VORMINGPLUS

12 - 13.30:

Lange Tafellunch

13 - 18:

Korte Ketting Fietstocht

VORMINGPLUS | 21

ZO M E R W E E K

13.30 - 16.30: Zeker van mezelf, rust in mezelf: doorwerk- tweedaagse assertiviteit 13.30 - 16: Fotografie voor beginners vakantiecursus 17 - 18:

De troost van schoonheid: actuele visies op kunst

12 - 13.30:

Lange Tafellunch

14 - 15.30:

Oto-date: geluidswandeling in Kortrijk

13.30 - 16:

Pimp onze stiltecaravan

13.30 - 16: Fotografie voor beginners vakantiecursus

19.30 - 21.30: â&#x20AC;&#x2DC;Les Liberterresâ&#x20AC;&#x2122;: een radicale visie op de boerenstiel - film met nagesprek

14.30 - 15.30: De helende werking van klank begrijpen en ervaren

Woensdag 6 juli 8 - 9:

Meditatie, de start van je dag

8.30 - 9.30: Ontbijt 8 - 12.30:

14.30 - 18.30: De helende werking van klank ervaren met klankschalen

Pimp onze stiltecaravan (incl. meditatie) (4 sessies t.e.m. 7 juli)

9.30 - 12.30: De Groene Parking

17 - 18:

De troost van schoonheid: actuele visies op kunst

19.30 - 21:

Ligconcert met klankschalen

19.30 - 21:

Inspiratieavond fotografie

Donderdag 7 juli

10 - 12.30:

Zingen vanuit je stilte. Zingen vanuit je hart

8 - 9:

10 - 12.30:

Fotografie voor beginners

8.30 - 9.30: Ontbijt 8 - 12.30:

22 | VORMINGPLUS

Meditatie, de start van je dag

Pimp onze stiltecaravan (incl. meditatie)

ZO M E R W E E K

9.30 - 12.30: De Groene Parking 10 - 12:

Tai Chi: traag en stil genieten

10u - 12.30: Fotografie voor beginners vakantiecursus 12 - 13.30:

Lange Tafellunch

Vrijdag 8 juli 8 - 9:

Meditatie, de start van je dag

8.30 - 9.30: Ontbijt 9.30 - 12.30: Potjebuur, we koken voor de buurt 9.30 - 12.30: De Groene Parking 10u - 12.30: Fotografie voor beginners

13.30 - 17:

Wandelen ten noorden van de spoorlijn in Kortrijk

13.30 - 16:

Pimp onze stiltecaravan

13.30 - 16:

Fotografie voor beginners

17 - 18:

De troost van schoonheid: actuele visies op kunst

12 - 13.30:

Potjebuur - Lange Tafellunch

13.30 - 17:

Wandelen ten zuiden van de spoorlijn in Kortrijk

13.30 - 16:

Fotografie voor beginners

17 - 18:

De troost van schoonheid: actuele visies op kunst

19.30 - â&#x20AC;Ś:

Kampvuur

19.30 - 21.30: De stilte van het licht: eerbetoon aan Joost Zwagerman

VORMINGPLUS | 23

ZO M E R W E E K

VIER MEE POTJEBUUR Stap met een hapje naar je buren Naar aanleiding van Potjebuur stappen we op 8 juli met Vormingplus met een lekker hapje naar de buurt.

Potjebuur is dé nieuwe feestdag in ons land, die ieder jaar samenvalt met het islamitisch Suikerfeest. Op die dag wil Potjebuur dat we met zijn allen, ongeacht afkomst, religie, taal en cultuur met een smakelijk hapje naar iemand uit de buurt stappen. Want eten schept een band. Potjebuur is een deugddoend signaal van waardering aan alle culturen en bevolkingsgroepen in ons land, en een smakelijke initiatief om samenhorigheid in de buurt te creëren. Al sedert 2009 ondersteunen een pak organisaties en bekende mensen deze nieuwe feestdag. Stad Kortrijk profileert zich sedert dit jaar bovendien als Potjebuurstad. Omdat ook Vormingplus MZW veel belang hecht aan nabuurschap, diversiteit en inclusief samenleven, doen wij tijdens de zomerweek mee aan Potjebuur. Op 8 juli stappen we tijdens de middag met onze potjes naar onze buren. We koppelen daar zelfs een heuse kookworkshop aan in samenwerking met Ooogst, een kersverse kookcaravan die met dagverse en biologische ingrediënten van lokale velden verrassende lunches op tafel tovert. ■

24 | VORMINGPLUS

SCHRIJF JE IN Zin om mee te koken aan een smakelijke lunch voor Potjebuur, maar ook voor de medecursisten tijdens de zomerweek, medewerkers van Vormingplus en andere aangelanden? Je draait niet alleen een voormiddag mee in een kookteam en scherpt zo je kookkunsten aan, maar geeft op het einde van de rit iets terug aan de samenleving met Potjebuur. Twijfel niet, en schrijf je vandaag nog in voor de kookworkshop op vrijdag 8 juli. Tijdens de zomerweek kan je trouwens elke middag aanschuiven aan de Lange Tafellunch, geserveerd door de foodtruck van Ooogst. Meer info over Potjebuur op www.potjebuur.be

N I E U W B LO E D

“Ik schep er genoegen in om aan de slag te gaan met nieuwe ideeën en daar orde in te creëren.” ‘Tot ergens onderweg’ luidt zijn motto. En met de moto of fiets is hij dan ook niet zelden onderweg. Op ontdekking, steeds curieus naar nieuwe dingen, op zoek naar de verhalen en passies van mensen en op het spoor van de evoluties in de samenleving. Daarom engageert hij zich voor diverse warme organisaties: vzw Wit.h, Stadsboerderij Kortrijk, cinéPalace, Hart boven Hard ...

GEEN GROOT LAWAAI, MAAR EEN LUIDE DOENER Kennismaking met Kurt Declercq Sedert 2 mei is het team van Vormingplus versterkt met Kurt Declercq. Kurt gaat bij ons aan de slag als projectmedewerker en neemt er meteen de organisatie van de zomerweek, waar je hiervoor al over kon lezen, voor zijn rekening. Een kennismaking. “Ik woon in het rurale Otegem, samen met twee uitfladderende jongvolwassen zonen.” Uitwaaien doet hij zelf ook geregeld.

“Ik laat me graag verwonderen door het onbekende en de kleine, toffe, onzichtbare dingen net om het hoekje.” Hij heeft interesse in datgene waar mensen mee bezig zijn, en draagt daar graag zijn steentje toe bij. Hij noemt zich “geen groot lawaai, maar wel een luide doener.” Zelfstandig, pragmatisch en no-nonsens, zo omschrijft hij zich ook nog. "Ik hou van chaos, van nieuwe ideeën, en schep er genoegen in om daar in te duiken en orde te creëren. … Op mijn omzwervingen plak ik met genoegen ideeën, verhalen en mensen op mijn innerlijke velcro. Ik vind het monsterlijk spannend om - ogenschijnlijk totaal verschillende - ideeën, verhalen en mensen van de velcro te halen, in de blender te smijten en te zien wat er dan van lekker drankje ontstaat.” ■ Je kan Kurt bereiken via kurt.declerq@vormingplus.be of 056 26 06 05

VORMINGPLUS | 25

PROJECT

TIME ZONE Rituelen die verbinden In het project Time Zone gingen bewoners van Staden en het opvangcentrum van Poelkapelle samen aan de slag met dans, foto's en graffiti. ‘Time Zone’ bundelt de krachten van diverse partners met Staden en Poelkapelle als uitvalsbases. Op 24 april werden beide locaties via een ‘Time Zone Route’ en het thema ‘rituelen’, met elkaar verbonden. RITUELEN VAN BIJ ONS, RITUELEN IN ANDERE CULTUREN Een heterogene groep animatoren, vormings- en erfgoedwerkers, leerkrachten en kunstenaars besloot eind vorig jaar de handen in elkaar te slaan. Maar hoe divers de samenstelling van het team ook mag zijn, het project komt niet uit de lucht gevallen. Op de persbijeenkomst in basisschool ‘t Klavertje, één week voor Erfgoeddag, duidt directeur Benny Claeys op een reeds langer bestaande samenwerking tussen de school en het opvangcentrum in Poelkapelle. Veel kinderen die er verblijven lopen immers school in Staden. Waar de naam ‘Time Zone’ vandaan komt, en wat hij betekent, vraag ik aan Boujema Kasrioui, die al vier jaar als AMA (alleenstaande minderjarige asielzoekers)-begeleider in het opvangcentrum werkt. Volgens hem verwijst het naar de verschillende culturen die ‘Time Zone’ wil verbinden met elkaar, of anders gezegd: de bewoners van het opvangcentrum en zij die er buiten wonen. Het bijeenbrengen van mensen die uit een andere levenssfeer en maatschappij komen is een van de doelstellingen. Rie Vanduren (Vormingplus) vult aan: “het is vanuit

26 | VORMINGPLUS

de werking van Vormingplus belangrijk om te benadrukken dat er niet twee verschillende culturen bestaan, maar dat er net veel culturen zijn, en dat ze overal te vinden zijn: in de klas, in het opvangcentrum, in een gemeenschap en in een gemeente. ‘Time Zone’ werkt hier concreet rond aan de hand van graffitikunst, fotografie, dans, verhalen en muziek.” Jonas De Ruytter, door Bart Noels van Vormingplus op het persmoment met een kwinkslag omschreven als “lokaal verankerd maar internationaal gereputeerd”, stond in voor de begeleiding van de fotografie-opdracht, waar een gemengde groep van vluchtelingen en vier amateur-fotografen uit Staden zich aan waagde. De kunstenaar legt uit hoe hij aanvankelijk bezorgd was over de gemengde groep, maar zag die bezorgdheid al snel smelten door de gemeenschappelijke interesse in fotografie. Een volgende stap was het in beeld brengen van rituelen. “We kozen voor wegwerpcamera’s. Die geven niet alleen een interessanter beeld, met een snapshot sta je als fotograaf ook dichter bij de actie. Maar het belangrijkste argument hiervoor was echter dit: dat iedereen met een zelfde materiaal dezelfde kwaliteit van beelden kan maken. Een Porsche en een geitje rijden ook niet even rap.” 

PROJECT

ONZICHTBARE RITUELEN

ICT’er Omar kwam 8 maanden geleden vanuit Irak naar België en wacht het resultaat af van de twee interviews die hij in Brussel bij het Commissariaat-Generaal voor de Vluchtelingen en Staatlozen gaf. Hij bekijkt het begrip ‘ritueel’ vanuit verschillende perspectieven en verwijst naar sport als een plaats waar veel rituelen te zien zijn. Heel vaak zijn rituelen echter niet zo zichtbaar. “Een ritueel kan religieus zijn, maar ook kleinere (familie)gemeenschappen hebben dikwijls hun eigen rituelen, die je gewoon uitvoert omdat anderen het ook doen en omdat ze geluk brengen, voor jezelf en voor de gemeenschap. Ik geef een voorbeeld: wanneer iemand vertrekt wordt er in Irak nadien water op de grond gegooid om de persoon die vertrokken is te zegenen. In die zin beogen rituelen uit verschillende culturen vaak hetzelfde, ze willen geluk afdwingen. Ze zijn dus niet zo vreemd als je op het eerste zicht zou denken.”

Diezelfde dag ontmoet ik Omar in het Fedasil-Opvangcentrum van Poelkapelle. Hij is een van de deelnemers aan het fotografieproject van Jonas.

Boujema, afkomstig uit Marokko, heeft in de vier jaar waarin hij in Fedasil Poelkapelle werkt de relatie met de buurt zien verbeteren. 

“Je zag de oprechte aandacht en openheid in het luisteren.” De Ruytter heeft veel voeling met de thematiek. Hij staat er soms van te kijken hoe het debat over vluchtelingen hier gevoerd worden. In Berlijn, waar hij een tijdje woonde, ligt de kwestie veel gevoeliger, vindt hij. “Werken met de mensen van het opvangcentrum is enorm verrijkend, maar ook confronterend, vooral als ik jonge mensen zie met veel talent dat mogelijk niet tot ontplooiing zal komen.”

VORMINGPLUS | 27

PROJECT

“We organiseren veel activiteiten in het centrum, en stimuleren zo de dialoog tussen de bewoners binnen en buiten het centrum.” Hij vindt het belangrijk dat de bewoners deelnemen aan activiteiten, ‘om het glas te vullen’, zo zegt hij. Actief deelnemen aan de maatschappij opent je eigen vizier, schept ruimte in je eigen denken, waardoor je blik verruimt. Voor Boujema betekent een ritueel jezelf mogen zijn en die dingen doen die je graag doet. “Kijk naar de rituelen van mensen en je verstaat elkaar beter.” AANDEELHOUDERS Terug in ‘t Klavertje is Katelyn Sabbe, kleuteronderwijzeres in de school, enthousiast over het dansproject waaraan de leerlingen van het 5e en 6e leerjaar mee doen. “In een school zitten kinderen vaak in een stramien. Als je mensen van buitenaf betrekt, breng je hen even uit dat stramien.” Katelyn verwijst naar Pol Coussement

“Het thema ‘rituelen’ zorgt voor samenhorigheid. Je leert kijken hoe anderen kijken.” van Passerelle, de Kortrijkse organisatie die kinderen en jongeren begeleidt om zich via dans en expressie te ontplooien. Coussement schetst zijn engagement in Staden binnen het verhaal van Passerelle. “We werken vaak samen met een school, en dat is drempelverlagend, omdat je

28 | VORMINGPLUS

kinderen mee krijgt voor wie hedendaagse dans misschien een hoge drempel zou zijn buiten de schoolmuren. We hebben de laatste jaren ook wat expertise opgebouwd in het werken met kansengroepen. Passerelle werkt ook al vier jaar samen met een schooltje in Roubaix. Daarom interesseerde dit project ons heel erg.” Het zijn ook de kinderen die de dansvoorstelling mee vorm geven. “Een Passerelle-voorstelling gebruikt vaak dezelfde methodieken en je zal er vaak een zelfde structuur in terug vinden. Maar het zijn de kinderen die je het materiaal aanreiken en waar ik mee aan de slag ga. Ze zijn ‘aandeelhouders’ van het stuk.” Met hen werken rond rituelen bleek niet zo moeilijk te zijn. “We vertrokken vanuit de gewoonten van de kinderen – heel individueel – maar je zag ook terugkerende gewoonten, bijvoorbeeld de manier waarop mensen elkaar begroeten.” Katelyn Sabbe vervolgt. “Het thema ‘rituelen’ zorgt voor samenhorigheid. Je leert kijken hoe anderen kijken. Het verruimt je blik, ook als school. Je leert er jezelf en je werking in vraag stellen. Dat is belangrijk, want het leert je de vraag stellen: waarom reageren kinderen op een bepaalde manier? Reageren ze vanuit een bepaalde situatie, vanuit een cultureel gegeven dat ons onbekend is? Het is belangrijk je daar bewust van te zijn, zodat het kind zich goed kan voelen. Je moet het hele scala aan gedragingen zien en genuanceerd oordelen. Als we ons bewust zijn van de westerse bril waardoorheen we kijken, kunnen we ook de drempel verlagen in het contact met de kinderen en hun ouders.” ‘I’m gonna make a change, for once in my life’ is de onderliggende intentie in de dansvoorstelling. “Als je naar de cover van Michaels Jacksons ‘Man in the Mirror’ luistert hoor je de tekst beter dan in het origineel”, lacht Pol Coussement. “Verandering begint immers bij jezelf, 

en als je in de spiegel kijkt , ben je daar al mee bezig.” Coussement geeft na de persvoorstelling de laatste instructies aan de kinderen. Op zondag spelen ze de vijftien minuten durende voorstelling voor een publiek van ongeveer 100 mensen, die weer en wind trotseren om naar ‘t Klavertje te komen, en daarna de wandeling naar Poelkapelle af te leggen. De route loopt grotendeels langsheen de Vrijbosroute. De wind waait koud en hard over de vlakte tussen Staden en Poelkapelle. Af en toe schijnt de zon, terwijl een ferme hagelbui tegemoet komt aan de weersvoorspellingen. Op de ‘Time Zone Route’ spreek ik de 17-jarige Omran, die 8 maanden geleden naar België kwam met zijn vader. Hij loopt school in de OKAN-klas in Roeselare, en wil het hier maken. En dat begint, zo zegt hij, bij het leren van het Nederlands, dat hij inderdaad al bijzonder goed meester is. “Nederlands is geen moeilijke taal, als je je inzet om het te willen leren”, zo zegt hij stellig. In het Open Huis toont hij me trots zijn foto’s, waar de resultaten van het fotografieproject worden getoond aan de wanden en op de grond. Foto’s van gezamenlijke maaltijden, backgammon spelende bewoners, van het landschap rondom het opvangcentrum en foto’s van het tentenkamp daarbinnen.

waait. Tijdens ‘De Ontmoeting’ gaat Rie Vanduren (Vormingplus) in de animatieruimte van het opvangcentrum samen met enkele kinderen die er wonen in gesprek met de bezoekers. De kinderen vertellen enthousiast over het dagelijkse reilen en zeilen in het centrum: waarvoor de receptie dient (“altijd je badge meenemen”), wat je moet doen als je ziek bent of een job in het centrum wil uitoefenen en waar de bewoners wonen (“de AMA’s wonen in blok D”). Achteraf blikt Rie terug. “Het verhaal raakte bij de mensen een gevoelige snaar, op een manier die ik op voorhand niet had kunnen inschatten. Je zag de oprechte aandacht en openheid in het luisteren.” “Met ‘Time Zone Route’ hebben we mensen bereikt die wellicht nooit naar een debat of een lezing rond diversiteit zouden zijn gegaan. Dat was precies de bedoeling en het opzet. Dat die diversiteit ook te zien was in de organisaties die dit mogelijk maakten, zorgde ervoor dat er van alles kon ontstaan. Hoe we allen daarin onze weg gevonden hebben, uit onze eigen comfort zone zijn getreden, dat vind ik grandioos.” ■ Maarten Vanhee ‘Time Zone’ is een organisatie van Fedasil (Fedasil

De laatste halte van de route is het opvangcentrum zelf. De Peace Project Sijsele-band brengt oosterse vibes naar Poelkapelle, waar de wind tussen de blokken van de vroegere legerkazerne

Poelkapelle), basisschool ’t Klavertje in Staden, Passerelle vzw, cultuurcentrum De Spil, Vormingplus MZW, Erfgoedcel TERF en gemeente Staden. Time Zone wordt financieel ondersteund door Erfgoedcel TERF en Cera.

VORMINGPLUS | 29

Flickr.com - European Parliament

F I LO S O F I E & Z I N G E V I N G

IN GESPREK MET JUDITH VANISTENDAEL Over Compostela, terreur en ... de liefde In haar graphic novels verbeeldt Judith Vanistendael zowel kwetsbare, persoonlijke verhalen als belangrijke, maatschappelijke kwesties. Grote thema's brengt ze tastbaar en concreet, en complexe, existentiële ervaringen vertelt ze op een direct aansprekende manier. Met 'De maagd en de neger' I en II

30 | VORMINGPLUS

(2009), 'Toen David zijn stem verloor' (2012) en 'Pelgrim of niet? Een voettocht naar Santiago' (2015) maakte ze aangrijpende verhalen, die zowel vertederend als bikkelhard kunnen zijn. Ze vestigde definitief haar naam als striptekenaar. Haar nieuw boek ‘Mikel’ behandelt het ETA-terrorisme in Baskenland. Op 4 juli komt Judith Vanistendael vertellen over haar leven en werk. Ze zal het o.a. hebben over wat haar drijft en inspireert en, naar aanleiding van haar nieuwe boek, ook over terreur, Brussel en Molenbeek, waar ze woont. ■

Judith Vanistendael ma 4 juli 2016 - 19.30 u. Vormingplus, Wandelweg 11, Kortrijk €8

Flickr.com - Stampest

F I LO S O F I E & Z I N G E V I N G

MICHEL DE MONTAIGNE een renaissanceauteur voor deze tijd Michel Eyquem de Montaigne (1533-1592) heeft geen groot filosofisch systeem ontwikkeld. Maar in zijn essays onderzoekt deze oud-burgemeester van Bordeaux uiteenlopende thema's waarbij zijn eigen persoonlijke ervaring steeds een belangrijke rol speelt. Hij wordt de tweede vader van de moderniteit genoemd (de eerste is Descartes). En al werd hij zowat 500 jaar geleden geboren, hij lijkt een tijdgenoot van ons. Montaigne staat voor een tolerante, humanistische levensvisie, met eerder een geloof in de 'praktische rede' dan in grote wetenschappelijke verhalen, met oog voor de kleinheid van de mens, waarbij relati-

vering en zelfkennis hand in hand gaan. Hij portretteert zichzelf, maar onderzoekt tegelijk vreemde culturen, de actuele politieke tegenstellingen (de godsdienstoorlogen), alledaagse gebruiken en besognes ... steeds met auteurs uit de klassieke oudheid als referentiekader. Zijn heldere stijl, zijn ironie en associatieve manier van schrijven maken hem tot een aangenaam gesprekspartner. Op deze dag bespreken we een aantal klassiek geworden essays en toetsen hun actualiteitswaarde. â&#x2013;

Jan Timmerman ma 4 juli 2016 - 10.00 u. Vormingplus, Wandelweg 11, Kortrijk â&#x201A;Ź 25

VORMINGPLUS | 31

CONFUTUUR

CONFUTUUR Wat is de toekomst van solidariteit? En wat is de solidariteit van de toekomst? Het project ‘Confutuur’ ging de voorbije maanden op expeditie in Harelbeke. We bezochten er bekende en minder bekende Harelbekenaren, met uiteenlopende achtergronden. We vroegen wat ‘solidariteit’ voor hen betekent, en hoe nieuwe vormen van solidariteit er in de toekomst kunnen uitzien. Daarna trokken we met onze ‘Caravan Solidair’ de straat op: op de markt, aan de bib en aan de school wilden we van nog meer mensen horen hoe zij over solidariteit denken.

32 | VORMINGPLUS

Verder bouwend op onze ‘Caravan Solidair’ vond op 4 juni ‘Salon Solidair’ plaats, een boeiende namiddag met live gesprekken, documentaire bijdragen en artistieke interventies van Zorgelozen rond het thema ‘solidariteit’. Dit is een impressie van het werk van de voorbije maanden ...  Volg het project op confutuur.be en

CONFUTUUR

VORMINGPLUS | 33

P E R S O O N & R E L AT I E

Wie Vormingplus de voorbije jaren heeft gevolgd, is wellicht de naam Viviane Van Pottelberghe al eens tegengekomen. Eind augustus begeleidt ze de cursus ‘sporen naar je innerlijke lach’. Daarin kom je met pen en papier en veel creatieve verbeelding je eigen verhalen op het spoor. Er wordt ook gewerkt met lachyoga, waarin ze de deelnemers aanmoedigt ‘te lachen om niets’. Hoe ze dat aanpakt, vraagt Vormingplus-stafmedewerker Conny Vercaigne. VIVIANE, JE BENT LACHANIMATOR. WAT MOET IK ME DAARBIJ VOORSTELLEN? HOE BEN JE ERTOE GEKOMEN OM LACHANIMATOR TE WORDEN?

In onze maatschappij wordt aandacht besteed aan duurzaamheid en hergebruik van middelen. Twee van die middelen - onze glimlach en onze lach - hebben we gratis ter beschikking en

Tijdens de opleiding Total Acceptance (actief emotioneel lichaamswerk) maakte ik kennis met de lachmeditatie van Osho en ondervond ik de weldaden van het lachen zowel ‘aan den lijve’ als ‘in het koppeke’. Ik putte uit mijn rugzakje om Lichaamswerk-Lachen-Meditatie (Li-La-Me) te geven in groepsverband. Toen ik erkend werd als lachanimator startte ik met lachyoga in vivapo’s lachclub en gaf ik initiaties lachyoga aan zee. Sinds september 2015 begeleid ik lachwandelingen in de natuur.

“Samen lachen ervaar ik als een uitwisseling van energie.”

WORDT ER IN ONZE MAATSCHAPPIJ ZO WEINIG GELACHEN DAT WE DAARVOOR LACHANIMATOREN NODIG HEBBEN?

vermenigvuldigen zich zelfs bij ieder gebruik. Moeder Theresa was zich daarvan bewust. Van haar is de uitspraak “Everytime you smile at someone, it is a gift.”

Dat er momenteel in België meer dan 30 actieve lachanimatoren zijn en er in 2005 dertig mensen de lachanimator-opleiding volgden in de Lachacademie van België, toont volgens mij aan dat de maatschappij vragende partij is.

YOGA BEOEFENEN IS AL TAMELIJK INGEBAKKEN IN ONZE MAATSCHAPPIJ, MAAR LACH-YOGA NOG NIET ECHT. IS DAT NIET OMDAT LACHYOGA 'GEFORCEERD', KUNSTMATIG IS? 

34 | VORMINGPLUS

Flickr.com - Suzanne Schroeter

DE INNERLIJKE GLIMLACH Viviane Van Pottelberghe: lachanimator

P E R S O O N & R E L AT I E

Inderdaad, lachyoga start met neplachen en dat is voor heel wat mensen een (te) hoge drempel. Ik blijf mensen, die niet vertrouwd zijn met deze vorm van actieve meditatie, uitnodigen om te komen ‘proeven’ van lachyoga. Tijdens een initiatie kunnen zij zelf ervaren dat lachen in groep aanstekelijk werkt en dat neplachen ongemerkt overgaat in spontaan lachen. JE GAF AL ENKELE MALEN EEN DAGWORKSHOP LACHYOGA, MAAR DIT JAAR VERANDERDE JE HET PROGRAMMA. JE MAAKT NU EEN COMBINATIE MET SCHRIJVEN EN JE TREKT OOK, ALS HET KAN, DE NATUUR IN. WAAROM DIE VERANDERING? Het was tijdens de opleiding Total Acceptance dat ik voor het eerst kennis maakte met de energie van bomen. In mijn persoonlijk leven en in het begeleiden van groepen werd meditatieve natuurbeleving steeds belangrijker. Samen met anderen ontdekte ik de natuur in mezelf en rondom mij en die evolutie weerspiegelde zich ook in het begeleiden van groepen. Stonden in 2006 hoofdzakelijk Osho-meditaties op mijn programma, vanaf 2008 trok ik maandelijks met bewuste aandacht de natuur in om me met haar verbinden. Vanaf 2010 begeleidde ik stiltewandelingen en daarna ook ochtendmeditaties aan het water. Tussen 2012 en 2015 deelde ik mijn ervaringen bij het gebruik van boomoliën, ging ik samen met kinderen in de natuur naar stilte luisteren en organiseerde ik workshops natuurbeleving. Tot … de natuur in mij aangaf dat ik aan rust en herbronning toe was. In die rustperiode ontdekte ik het meditatief en reflectief schrijven. Ik schreef dagelijks drie ochtendpagina’s die mij dan weer inspireerden voor schrijfopdrachten in de natuur, in schrijfgroepen en nu ook voor een dagworkshop ’sporen naar je innerlijke lach’.

HOE REAGEREN TOEVALLIGE PASSANTEN ALS JE NAAR BUITEN GAAT, IN DE NATUUR, VOOR EEN LACHSESSIE? VERSTOOR JE TROUWENS DE STILTE IN DE NATUUR NIET TEVEEL? Toevallige passanten, meestal op stap met hun hond, kijken soms verwonderd of hoofdschuddend en vertrekken dan meestal weer … mét een glimlach. Kinderen in het bosklasje kijken zelfs niet eens op. Een enkele keer ging een man twee uur met ons op stap om achteraf mee te delen dat wij de rust in de natuur hadden verstoord. Ik vind niet dat een aantal lachsalvo’s in de natuur storend zijn, zoals dat evenmin het geval is voor een onweer of een hevige wind. Wij benaderen de natuur trouwens met respect. IN JE TITEL LEES IK 'INNERLIJKE LACH'. DIT DOET ME DENKEN AAN DE INNERLIJKE GLIMLACH VAN DE TIBETANEN... OF HEBBEN BEIDE NIETS MET ELKAAR TE MAKEN? Lachyoga eindigt met een lachmeditatie gevolgd door stilte die wordt ingeleid met een visualisatie. In de vorige dagworkshops liet ik de deelnemers na de lachmeditatie contact maken met hun innerlijke glimlach om die te laten reizen van hun buik naar hun ogen. Ik liet mij door deze oefening inspireren voor de titel van de nieuwe dagworkshop die ik deze zomer mag begeleiden. IS HET EIGENLIJK WEL GEPAST OM IN DEZE TIJDEN VAN TERREUR EN ANGST UITBUNDIG TE LACHEN? KAN DAT OOK NIET ALS AANSTOOTGEVEND ERVAREN WORDEN? Samen lachen ervaar ik als een uitwisseling van energie, zoals ik dat ook ervaar in het samen zingen of schilderen of schrijven. Ik voel dan energie stromen in mij, maar ook tussen mij en de anderen, tussen mij en mijn natuur en 

VORMINGPLUS | 35

P E R S O O N & R E L AT I E

dé natuur waar ik lachwandelingen begeleid. In deze tijden van terreur ervaar ik dat heel wat mensen vast zitten in individuele en collectieve angst. Persoonlijk zoek ik naar mogelijkheden om hieraan te ontsnappen en een lachwandeling in de natuur is voor mij één van die mogelijkheden. EEN BEKEND FILMPJE OP YOUTUBE IS 'BUDDHA ON THE TRAIN': EEN JONGEMAN STAPT OP EEN TREIN EN BEGINT TE LACHEN, OM NIETS. EERST ZIE JE AARZELENDE REACTIES VAN PASSAGIERS, MAAR ENKELE HALTES LATER ZIT DE HELE WAGON TE LACHEN... OM NIETS. IS DAT JOUW OPZET? DE WERELD AAN HET LACHEN KRIJGEN? Neen, zo groots zie ik het niet. Mijn opzet is wél om via lachyoga mensen in mijn directe omgeving in contact te brengen met hun natuur, met het kind in zichzelf dat soms werd verdrongen, met de natuur om hen heen én met andere mensen. Wist je dat sommigen via de lachyoga - maar evenzeer via het schrijven - uit hun sociaal isolement geraken? Ik voel me dankbaar wanneer ik vriendschappen zie ontstaan en afspraken worden gemaakt voor andere activiteiten of voor een gezamenlijke lunch na afloop van de lachwandeling. ■ Interview: Conny Vercaigne

ZOMERSPOREN Tijd voor jezelf Deze zomer bieden we drie sporen aan om dichter bij jezelf te komen, om jezelf beter te leren kennen op een creatieve en ontspannen manier. Over de cursus ‘sporen naar je innerlijke lach’ las je op de voorgaande bladzijden al. Eind augustus kan je met kunstenares Ann Deman aan de slag met klei en houtskool. Vertrekkend vanuit meditatie en stilte komt een uniek creatieproces op gang dat gestuwd wordt door ons gevoel en ons hart. Enkele dagen later begeleidt Manuela De Meester een workshop waarin je dankzij het Bomenspel ‘Boom der Geheimen©’ een stapje dichter bij je eigen authenticiteit komt. ■

INTUÏTIEF EN MEDITATIEF CREËREN MET KLEI EN HOUTSKOOL Ann Deman za 20 en zo 21 augustus 2016 - 10.00 u. Atelier Ann Deman, Lindestr. 1, Tiegem € 110

HET BOMENSPEL EN TRANSFORMEREND SCHILDEREN Viviane Van Pottelberghe

Manuela De Meester

ma 22 augustus 2016 - 09.30 u.

vr 26 augustus 2016 - 10.00 u.

Vormingplus, Wandelweg 11, Kortrijk € 25

36 | VORMINGPLUS

Vormingplus, Wandelweg 11, Kortrijk € 28

Flickr. com - lauren rushing

P E R S O O N & R E L AT I E

DE KRACHT VAN VOELEN Positief omgaan met je gevoelens Gevoelens zijn er, of je dat nu wilt of niet. De vraag is hoe je ermee omgaat en of dit je vooruithelpt. Gevoelens hebben je iets te zeggen. Je kunt er leren naar luisteren. Je kunt er zo leren mee omgaan dat ze een kracht worden, voor jezelf en in relatie met anderen. Deze cursus helpt je daarin concreet op weg. JE WIL: • de waarde van je gevoel ontdekken; • de boodschap van je gevoelens begrijpen; • een goede wisselwerking tussen je verstand en je gevoelens bereiken; • in je eigen leven komaf maken met een cultuur waarin 'voelen' ondergewaardeerd wordt of als hinderlijk of lastig beschouwd wordt. JE KRIJGT: • een exploratie van je capaciteit om te voelen; • begeleide oefeningen en zelfreflectie om dit thema te verkennen; • de ervaring dat de belevingen van je gevoel en je lichaam dragers zijn van ‘boodschappen’

die je iets over jezelf kunnen leren; • duidelijkheid over het ‘voelen’ als middel om krachtig te leven; • aanzetten om positief met je gevoel te leren omgaan in functie van je zelfontwikkeling. ■

Machteld Govaerts

di 23, wo 24, do 25 augustus 2016 - 09.30 u. Vormingplus, Wandelweg 11, Kortrijk € 38

VORMINGPLUS | 37

38 | VORMINGPLUS

5 1 3 1

FOTOGRAFIE VOOR BEGINNERS (VAKANTIECURSUS)

DIGIPINGUÏNS: workshop CyanogenMod

WINDOWS 10: praktische workshop

DIGIDOKTER: pc-beveiliging

DIGITAAL & MEDIA

DE SCHEMERZONE: gesprekken over de actualiteit

za 17/9 - 10.00 u.

do 8/9 - 14.00 u.

di 6/9 - 19.00 u.

ma 4/7 - 10.00 u.

ma 19/9 - 17.00 u.

za 16/07 - 14.00 u.

di 5/7 - 13.00 u.

FIETSTOCHT LANGS DE MENIN ROAD - YPERNSTRASSE

KORTE KETTING FIETSTOCHT

ma 4/7 -19.30 u.

vr 8/7 - 13.30 u.

IN GESPREK MET JUDITH VANISTENDAEL

di 5/7 - 19.30 u.

LES LIBERTERRES: film met nagesprek

ma 4/7 - 9.30 u.

WANDELEN TEN ZUIDEN VAN DE SPOORLIJN IN KORTRIJK

DE GROENE PARKING

za 25/6 - 10.30 u.

wo 6/7 - 13.30 u.

DEELCAFÉ MET LES REBELLES D’ANVERS

datum

WANDELEN TEN NOORDEN VAN DE SPOORLIJN IN KORTRIJK 1

#sessies

titel

MAATSCHAPPIJ & MILIEU

Kortrijk

Roeselare

Kortrijk

Menen

Kortrijk

locatie

Dries Terryn

Carina Gülcher

Jesus Isern Comas

€3

€ 38

€3

€ 125

€0

Jan Timmerman, Maarten Vanhee

Wouter Missiaen

€5

€7

€8

€5

Jan Yperman

Geert Callens

Vanya Verschoore

Judith Vanistendael

Gastdocent

€0

Emelie Vervecken, Veerle Spaepen

€0

prijs

docent

PROGRAMMA

WORDPRESS: bouw een website voor je vereniging

wo 6/7 - 13.30 u. vr 8/7 - 13.30 u.

1 1 1 1 1 1

6 9 10 10

DE TROOST VAN SCHOONHEID: actuele visies op kunst

INSPIRATIEAVOND FOTOGRAFIE MET KOEN DE BUCK

DE STILTE VAN HET LICHT: eerbetoon aan Joost Zwagerman

WANDELEN TEN NOORDEN VAN DE SPOORLIJN IN KORTRIJK 1 1

DE TROOST VAN SCHOONHEID: actuele visies op kunst

WANDELEN TEN ZUIDEN VAN DE SPOORLIJN IN KORTRIJK

HET BEELDATELIER: workshop audiovisuele kunst

VERVOLGCURSUS FOTOGRAFIE: straat, portret & ZW

BASISCURSUS FOTOGRAFIE

Flickr. com - Daniel

do 7/7 - 19.30 u.

OTO-DATE: geluidswandeling in Kortrijk

do 29/9 - 19.00 u.

di 27/9 - 19.00 u.

ma 26/9 - 19.00 u.

di 13/9 - 18.00 u.

wo 6/7 - 19.30 u.

vr 8/7 - 17.00 u.

do 7/7 - 17.00 u.

wo 6/7 - 17.00 u.

di 5/7 - 17.00 u.

wo 6/7 - 14.00 u.

ma 4/7 - 19.30 u.

do 29/9 - 19.30 u.

wo 28/9 - 19.00 u.

IN GESPREK MET JUDITH VANISTENDAEL

KUNST & CREATIEF

LIGHTROOM: de digitale donkere kamer

Roeselare

Kortrijk

Peter Berghman

Koen Moerman

Geert Callens

Joris Capenberghs

Koen De Buck

Els Vermeersch

Joost Fonteyne

Judith Vanistendael

Wouter Missiaen

Peter Berghman

€ 125

€ 75

€5

€8

€0

€5

€8

€ 18

€ 150

PROGRAMMA

VORMINGPLUS | 39

40 | VORMINGPLUS

1 1 1 1 1

MICHEL DE MONTAIGNE: een renaissance-auteur voor deze tijd

OTO-DATE: geluidswandeling in Kortrijk

MYSTIEK IN DIALOOG MET DE WERELD

KIESLOWSKI DEKALOG 1: film met inleiding en nagesprek

FILOSOFISCH CAFÉ

ma 4/7 - 10.00 u. ma 4/7 - 17.00 u.

ZEKER VAN MEZELF, RUST IN MEZELF: doorwerk-tweedaagse 2 1 1 2 1

START JE DAG MET MEDITEREN

BOEKEN DIE DOEN GROEIEN

MEDITATIE, DE START VAN JE DAG

ZOMERSE VEGETARISCHE PICKNICKS EN BUFFETTEN

MEDITATIE, DE START VAN JE DAG

wo 6/7 - 8.00 u.

di 5/7 - 10.00 u.

di 5/7 - 8.00 u.

ma 4/7 - 8.00 u.

ma 19/9 - 20.00 u.

ma 29/8 - 19.30 u.

do 25/8 - 10.00 u.

wo 6/7 - 14.00 u.

ma 4/7 - 10.00 u.

ma 4/7 -19.30 u.

DE TAAL VAN MIJN LICHAAM

PERSOON & RELATIE

IN GESPREK MET JUDITH VANISTENDAEL

FILOSOFIE & ZINGEVING

Kortrijk

Heule

Kortrijk

Tielt

Kortrijk

Rie Vanduren

Peter Vandermeersch

€0

€ 43

€0

Conny Vercaigne, Linda Accou Rie Vanduren

€ 60

€0

€ 10

€0

€8

€ 25

€5

€ 25

€8

Linda Accou

Rie Vanduren

Alfons Vandormael

Koen Dekorte

Johannes Schiettecatte

Joost Fonteyne

Jan Timmerman

Judith Vanistendael

PROGRAMMA

2 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 2 1 4 3 1

PIMP ONZE STILTECARAVAN

ZINGEN VANUIT JE STILTE. ZINGEN VANUIT JE HART

DE HELENDE WERKING VAN KLANK BEGRIJPEN EN ERVAREN

DE HELENDE WERKING VAN KLANK ERVAREN MET KLANKSCHALEN

LIGCONCERT MET KLANKSCHALEN: zomers ontspannen en genieten

MEDITATIE, DE START VAN JE DAG

TAI CHI: traag en stil genieten

MEDITATIE, DE START VAN JE DAG

POTJEBUUR - WE KOKEN VOOR DE BUURT

EEN ENERGIEKE EN GEZONDE DAG

MEDITATIEF BOOGSCHIETEN

OMARM HET KIND IN JEZELF

ZOMERSPOREN NAAR JEZELF: intuïtief en meditatief creëren met klei en houtskool

ZOMERSPOREN NAAR JEZELF: sporen naar je innerlijke lach

JE IMMUUNSTELSEL ALS BONDGENOOT

DE KRACHT VAN VOELEN

ZOMERSPOREN NAAR JEZELF: het bomenspel en transformerend schilderen

vr 26/8- 10.00 u.

di 23/8 - 9.30 u.

ma 22/8- 19.00 u.

ma 22/8 - 9.30 u.

za 20/8 - 10.00 u.

ma 11/7 - 10.00 u.

za 9/7 - 10.00 u.

za 9/7 - 9.00 u.

vr 8/7- 9.30 u.

vr 8/7 - 8.00 u.

do 7/7 - 10.00 u.

do 7/7 - 8.00 u.

wo 6/7 - 19.30 u.

wo 6/7 - 14.30 u.

wo 6/7 - 10.00 u.

wo 6/7 - 8.00 u.

Kortrijk

Tiegem

Rumbeke

Kortrijk

Tiegem

Kortrijk

€ 110

€ 25

€ 27,5

€ 60

€0

€8

€0

€8

€ 10

€0

€8

€0

Manuela De Meester

Machteld Govaerts

Lieven Ostyn

€ 28

€ 38

€ 50

Viviane Van Pottelberghe € 25

Ann Deman

Anouk Maeckelberghe

Lieven Ostyn

Hilde Demurie

Jozefien Lecluyse

Rie Vanduren

Marc Deforche

Rie Vanduren

Ann Cornilly

Conny Vercaigne

Rie Vanduren

PROGRAMMA

VORMINGPLUS | 41

1 4 2 1 3 1 7 10 1

EEN ENERGIEKE EN GEZONDE DAG

NLP: leven (z)onder invloed

BEWUST WORDEN VAN WAT JE LICHAAM JE VERTELT

ZOMERSEIZOENSKOOKLES

42 | VORMINGPLUS

ZEKER VAN MEZELF: een assertiviteitstraining voor studenten

WEGWIJS IN DE PRODUCTEN EN IDEEËN VAN DE VEGETARISCHE KEUKEN: lezing

BASISCURSUS VEGETARISCH KOKEN

ZEKER VAN MEZELF, RUST IN MEZELF

VEGETARISCHE BURGERS EN KROKETTEN wo 28/9 - 19.00 u.

do 22/9 - 19.00 u.

wo 21/9 - 19.00 u.

wo 14/9 - 19.00 u.

ma 5/9 - 10.00 u.

di 30/8 - 19.00 u.

za 27/8 - 10.00 u.

za 27/8 - 9,00 u.

Heule

Waregem

Lendelede

Kortrijk

Heule

Rumbeke

Kortrijk

Tiegem

Peter Vandermeersch

Linda Accou

Peter Vandermeersch

Linda Accou

€ 21

€ 151

€ 150

€ 12

€ 30

€ 21

€ 50

Lieve Desimpel, Pieter Dedeckere Peter Vandermeersch

€ 60

Pieter Tuytten

Hilde Demurie

PROGRAMMA

COLOFON MEER LEZEN Lees over wat ons boeit op www.detoekomstmakers.be Volg ons op Facebook - Vormingplus MZW INSCHRIJVEN Via onze website www.vormingplusmzw.be of via 056 26 06 00. Voor activiteiten van partners schrijf je rechtstreeks in bij onze partners. Je vindt die informatie bij de cursusbeschrijving op onze website. Je inschrijving is pas definitief na ontvangst van je betaling, binnen de 5 dagen. Gebeurt dit niet, dan wordt jouw inschrijving geschrapt en spreken we de eventuele wachtlijst aan om de vrijgekomen plaats in te nemen. INFORMATIE Vragen over betalingsvoorwaarden en reductietarief, annuleren van een inschrijving ...? www.vormingplusmzw.be/faq - 056 26 06 00 info@vormingplusmzw.be. Het onthaal in de Wandelweg 11 in Kortrijk is elke werkdag open van 8.30 tot 12.30 u. en van 13.30 tot 17 u. Op vrijdag tot 12.30 u.

VERANTWOORDELIJKE UITGEVER Bart Noels p/a Wandelweg 11, 8500 Kortrijk EINDREDACTIE Maarten Vanhee VORMGEVING Hannes Desmet - buro345.be Iconen: Flaticons.com - Freepik DRUK Van der Poorten AFGIFTEKANTOOR Kortrijk mail, Doenaertstraat 13, 8500 Kortrijk VORMINGPLUS MZW Wandelweg 11, 8500 Kortrijk 056 26 06 00 info@vormingplusmzw.be www.vormingplusmzw.be IBAN BE 69 0014 0920 44 78 Volkshogeschool Midden- en Zuid-West-Vlaanderen vzw is erkend door het Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap.

LO R E M I P S U M

44 | VORMINGPLUS