Feiten&Cijfers Voor Agro&Co Brabant

Page 1

FEITEN & CIJFERS


02

AGRO & CO BRABANT

INHOUDSOPGAVE


03

INHOUDSOPGAVE Inleiding

4

Algemeen

7

Agrofood

11

Agro-non-food

30

AgroPlus (multifunctionele landbouw)

34

Groene Ruimte

37


04

AGRO & CO BRABANT

INLEIDING

INLEIDING De Brabantse agrofoodsector is zeer divers en zonder veel moeite onder te verdelen in talloze deelsectoren. Met allemaal cijfers en kengetallen die duidelijk maken hoe elk specifiek onderdeel zich verhoudt tot de ander en zich gaat ontwikkelen. Om een goede inschatting te kunnen maken waar de agrosector de komende jaren naar toe gaat is het belangrijk de onderliggende data paraat te hebben. Met zulke gegevens wint uw presentatie aan kracht, uw speech aan gewicht. Agro & Co helpt u op weg met een selectie uit de belangrijkste kengetallen die voor de sector

en groene ruimte voorhanden zijn. Wij hebben absoluut niet de pretentie volledig te zijn en de keuze is gemaakt op basis van veronderstelde relevantie voor het werkterrein van Agro & Co. Wij hebben vooral geput uit de meest recente cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) en LEI Wageningen UR. Daarnaast kan Agro & Co vanuit haar eigen projecten inmiddels putten uit een rijke database. Wij hopen op een dankbaar gebruik van dit beknopte naslagwerk.


05


06

AGRO & CO BRABANT

ALGEMEEN


07

ALGEMEEN

Aantal inwoners Aantal inwoners Nederland per 1-1-10

16.578.000 2.445.000

Aantal inwoners Noord-Brabant per 1-1-10 Opmerking: Noord-Brabant levert al geruime tijd stabiel aandeel van de Nederlandse bevolking (Âą 15%). Werkgelegenheid in 2009 Aantal banen (marktsector) in Nederland

5.823.900 (72,5%)

Aantal banen (publieke sector) in Nederland*

2.208.200 (27,5%)

Aantal banen (marktsector) in Noord-Brabant

948.300 (75,6%)

Aantal banen (publieke sector) in Noord-Brabant*

306.600 (24,4%)

Aantal banen in de 5 grote steden van Noord-Brabant**

503.600

Aantal banen op platteland Noord-Brabant

751.100

* SBI 2008, Afdelingen 84 t/m 88 + 99 ** Breda, Tilburg, Den Bosch, Eindhoven, Helmond Bron: LISA Vestigingenregister 2009

Opmerking: Werkgelegenheid Noord-Brabant: ruim 1,25 miljoen arbeidsplaatsen, 15,6% van Nederland. 60% van de banen zijn buiten de grote steden van Brabant. Accent in Brabant ligt sterk op de marktsector ( > 75%); ook buiten de grote steden (B5).


08

AGRO & CO BRABANT

ALGEMEEN

Leeftijdsopbouw Noord-Brabant (%) jaar

< 20 jr.

20-64 jr.

≼ 65 jr.

2010

23,4

60,9

15,7 (15,3)*

2020

22,0

57,6

20,5 (19,7)*

*: vergelijkbare % voor Nederland Bron: CBS, waarneming (2010) en bevolkingsprognoses PEARL (2020)

Opmerking: Bevolking Nederland vergrijst snel. In Brabant vanwege het relatief grote aantal babyboomers verhoudingsgewijs nog sneller.


09


10

AGRO & CO BRABANT


AGROFOOD

AGRO-NON-FOOD

AGROPLUS

GROENE RUIMTE

AGROFOOD Betekenis food en non-food productie per provincie Raming economische betekenis agrarisch productievolume (nge) in food en non-food per provincie (2009). Totaal food in Nederland: 7.420.000 nge (5.690.000 nge food en 1.740.000 nge non-food)

1.400 1.200 1.000 800 non-food food

600 400 200

Noord-Brabant

Limburg

Zeeland

Zuid-Holland

Noord-Holland

Utrecht

Gelderland

Flevoland

Overijssel

Drenthe

Friesland

Groningen

nge* x 1000

0

* nge = Nederlandse grootte-eenheid, een tot 2010 gangbare rekenmaat om de economische omvang van een bedrijf te berekenen

Bron: CBS Landbouwtellingen; bewerking VDWresearch

Opmerking:

Noord-Brabant is de grootste foodproducent van Nederland: Noord-Brabant is goed voor 20% van de hele Nederlandse foodproductie (Noord-Brabant ver voor op Gelderland en Zuid-Holland). In non-food productie staat Noord-Brabant op nr. 3 (na Zuid-Holland en Gelderland). Noord-Brabant is Zuid-Holland (nipt) voorbijgestreefd als belangrijkste agroprovincie.

11


12

AGRO & CO BRABANT

Agrarisch algemeen Aantal agrarische bedrijven in land- en tuinbouw Nederland (2009)

73.000

Aantal agrarische bedrijven in land- en tuinbouw in Noord-Brabant (2009)

13.000

Aantal bedrijven voedings- en genotmiddelenindustrie in Noord-Brabant (2009)

1.000

Bedrijven food met meer dan 1 mld omzet in Noord Brabant (2009) (gezamenlijke omzet van deze bedrijven: ca. € 29 mld.)

8

Bron: jaarverslagen bedrijven

Opmerking:

Jaarlijks stopt/verdwijnt ca. 3% van alle agrarische bedrijven, zowel in Brabant als in Nederland. Verwachting is dat deze trend zich doorzet. Wel blijven de productie- en verdiencapaciteit op hoofdlijnen intact. De output per bedrijf gaat omhoog door schaalvergroting of andere marktbenadering.

Agrofoodbedrijven in Brabant met een geconsolideerde jaaromzet + € 1 mld.

Bedrijf

Omzet (2009) (* € 1 mld.)

Vion Food Group

9,0

Friesland Campina

8,2

Nutreco

4,5

Sligro

2,3

Cosun

1,8

Jumbo

1,6

The Greenery

1,1

Cehave

1,0

Omzet totaal 8 bedrijven in 2009: (idem in 2008:

29,5 30,9)

Bron: Jaarverslagen

Opmerking:

Forse bijdrage agrofoodbedrijven met Brabantse roots; 30 miljard euro omzet in acht nationaal en internationaal toonaangevende bedrijven.


AGROFOOD

AGRO-NON-FOOD

AGROPLUS

GROENE RUIMTE

13


14

AGRO & CO BRABANT

Toegevoegde waarde agrobusiness Toegevoegde waarde agrobusiness* Noord-Brabant in % van Nederland (2007)

16%

Toegevoegde waarde agrobusiness* Noord-Brabant in % bruto regionaal product Noord-Brabant (2007)

8,8%

*: gebaseerd op binnenlandse grondstoffen Bron: LEI/WUR en CBS

Werkgelegenheid agrobusiness Werkgelegenheid agrobusiness* Nederland in Fte in 2007 Werkgelegenheid agrobusiness* Noord-Brabant in Fte in 2007

390.000 72.000

*: gebaseerd op binnenlandse grondstoffen Bron: LEI berekeningen, o.a. in LEB 2009

Opmerking:

Werkgelegenheid in Noord-Brabantse agrobusiness: 72.000 arbeidsjaren/18% landelijke cijfer (2007)


AGROFOOD

AGRO-NON-FOOD

AGROPLUS

GROENE RUIMTE

15


AGRO & CO BRABANT

Arbeidskrachten (arbeidsjaareenheden; = f.t.e.) in de land- en tuinbouw Regelmatig werkzaam Gezinsarbeidskrachtenen Niet-gezinsarbeidskrachten

Nederland

Niet-regelmatig werkzaam

aantal AJE x 1000

16

210 200 190 180 170 160 150 140 130 120 110 100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0

138.900

111.400

57.700 48.300

101.500

49.500

15.300

15.500

18.600

2000

2005

2007

96.700

49.300

25.400

2009

periode

Bron: CBS

Opmerking:

In 2009 bedroeg het arbeidsvolume van de primaire sector in Noord-Brabant 30.000 fte. Na forse dalingen (2000-2005) is er recent (2007-2009) weer sprake van een stijging van het arbeidsvolume in de land- en tuinbouw. Gezinsarbeid is nog altijd beeldbepalend (55%), maar neemt wel structureel af. De inzet van niet-gezinsarbeidskrachten en niet-regelmatig werkzamen (seizoenarbeid uit Midden- en Oost-Europa) is stabiel en stijgend.


AGROFOOD

AGRO-NON-FOOD

GROENE RUIMTE

Regelmatig werkzaam Gezinsarbeidskrachtenen Niet-gezinsarbeidskrachten

Noord-Brabant aantal personen x 1000

AGROPLUS

Niet-regelmatig werkzaam

50 45 40 35

24.300

30

19.000

17.400

16.500

25 20 15 10

8.500

8.500

8.600

2.400

2.300

2.900

2000

2005

2007

5 0

9.100

4.300

periode

2009

Bron: CBS * aandeel niet-gezinsarbeidskrachten neemt gestaag toe: inmiddels aandeel van 45% niet-gezinsarbeidskrachten in Noord-Brabant

Opmerking:

Aandeel niet-gezinsarbeidskrachten neemt gestaag toe. Inmiddels bedraagt dit in Noord-Brabant 45%.

17


18

AGRO & CO BRABANT

Ruimtegebruik in Nederland en Noord-Brabant in 2006

2,5%

3,3%

3,1%

9,6%

2,5%

3,3%

9% 12,5%

10,2% 61,7%

12,9%

16,6%

Nederland

61,8%

Noord-Brabant

Land- en tuinbouw

Bebouwd

Recreatie

Natuur en bos

Infrastructuur

Water

Ruimtegebruik

Nederland

Brabant

Totaal* in ha.

3.735.000

508.000

* totale oppervlakte in ha., excl. buitenwater (NL.: 417.000 ha.; NBr : 0 ha.) bron: Bodemstatistiek CBS

Opmerking: Land- en tuinbouw zijn met ruim 60% de belangrijkste gebruikers en land(schap)beheerders, zowel in Nederland als in Brabant.


AGROFOOD

AGRO-NON-FOOD

AGROPLUS

GROENE RUIMTE

Productiestructuur agrarische sector in fysieke eenheden

Grondgebruik land- en tuinbouw Noord-Brabant

Ontwikkeling

Categorie en arealen grondgebruik

2004

2009

2004-2009

Aandeel NB/NL 2009

grondgebonden productie:

ha

ha

in ha.

in %

in %

Grasland totaal

101.368

107.465

6.098

6,0

10,6

totaal blijvend + nat. grasland

43.764

50.400

6.637

15,2

6,1

tijdelijk grasland

57.604

57.065

-539

-0,9

30,1

Bouwland totaal

144.398

129.622

-14.776 -10,2

16,1

17.238

17.133

-105

11,0

aardappelen

-0,6

mais

73.746

68.836

-4.911

-6,7

25,6

granen

17.429

16.292

-1.136

-6,5

8,1

suikerbieten

12.002

9.100

-2.902 -24,2

12,5

overige gewassen

23.982

18.260

-5.722 -23,9

17,5

Tuinbouw open grond totaal

14.661

18.256

3.595

24,5

21,0

1.506

2.379

873

58,0

77,9

aardbeien

ov. tuinbouwgroenten

4.699

5.253

554

11,8

25,0

fruit

1.485

1.751

266

17,9

8,9

bloemen+ sierplanten

1.418

1.422

4

0,3

5,2

boomkwekerij

5.552

7.451

1.899

34,2

47,0

Tuinbouw onder glas totaal

1.256

1.430

174

13,9

13,9

glasgroenten + fruit

861

1.043

182

21,1

21,3

sierteelt

395

388

-7

-1,9

7,1

Opmerking:

Totale bijdrage Noord-Brabant aan Nederlandse agrarische productie in nge: 18% (nge = Nederlandse grootte-eenheid, een tot 2010 gangbare rekenmaat om de economische omvang van een bedrijf te berekenen) In plantaardige productie valt toenemend aandeel opengrondstuinbouw (21%) op. Brabantse aardbeien goed voor 77,9% Nederlandse productie (Noord-Brabant: 2500 ha). Brabantse boomkwekerijen goed voor 47% Nederlandse productie (vooral bos- en haagplantsoen, laan- en parkbomen, buxus, sierheesters en sierconiferen).

19


20

AGRO & CO BRABANT

Biologische bedrijvigheid Nederland

Areaal biologische landbouwgrond 2009

55.000 ha

1.500

Aantal biologische boeren in 2009

36,7 ha

Gemiddelde bio-bedrijfsgrootte in 2009

2,7%

Bio-areaal in 2009 in % totaal landbouwareaal Bron: Biomonitor 2009, Biologica, juli 2010

Bio-areaal, reeds gecertificeerd \ Areaal gecertificeerde biologische landbouwgrond 2004

39.700 ha

Areaal gecertificeerde biologische landbouwgrond 2009

43.000 ha

Areaal gecertificeerde biologische landbouwgrond 2004 (Noord-Brabant)

Areaal gecertificeerde biologische landbouwgrond 2009 (Noord-Brabant) Opmerking:

3.463 ha 4.626 ha

Aandeel gecertificeerd bio-areaal in Nederland (2,7%) laag in vergelijking tot andere landen (2007: Oostenrijk 11,7%, Zweden 9,9%, ItaliĂŤ 9,0%. Bron: Eurostat 2010). 2004-2009: areaal biologische landbouwgrond groeit in Noord-Brabant sterker (33%) dan in de rest Nederland (8,5%). 2004-2009: aandeel biologisch in totale areaal Brabantse landbouwgrond van 1,3% naar 1,8%.

Provincies met grootste aandeel in totale areaal biologische landbouwgrond 2009 Flevoland

15%

Gelderland

14%

Friesland

12%

Noord-Brabant

11%

(alle) overige provincie Bron: Compendium voor de Leefomgeving, Bio landbouw 2009, juni 2010 en CBS

<10%


AGROFOOD

AGRO-NON-FOOD

AGROPLUS

GROENE RUIMTE

21


22

AGRO & CO BRABANT


AGROFOOD

AGRO-NON-FOOD

AGROPLUS

GROENE RUIMTE

Veestapel Noord-Brabant

NB

NB

Ontwikkeling NB

Categorie en aantallen dieren:

2004

2009

2004-2009

2009

1.000 st.

1.000 st.

1.000 st.

in %

in %

Aandeel NB/NL

Rundvee totaal

643

659

16

2,5

melk- en fokvee, totaal

409

411

2

0,5

14,8

waarvan melk- en kalfkoeien (≥ 2 jr.)

213

214

1

0,5

14,4

234

249

15

6,4

20,9

168

189

21

12,5

21,1

105

135

30

28,6

36,1 44,9

vlees- en weidevee, totaal

waarvan vleeskalveren voor

wit-/rosévlees (≤1 jr.)

Geiten totaal

16,6

Varkens totaal

4.819

5.474

655

13,6

biggen, totaal

1.979

2.318

339

17,1

45,7

vleesvarkens, totaal

2.295

2.598

303

13,2

44,2

fokvarkens, totaal

545

558

13

2,4

44,8 26,8

Kippen totaal

23.634

25.918

2.284

9,7

vleeskuikens

16.243

16.263

20

0,1

32,4

leghennen

7.392

9.655

2.263

30,6

20,7

Bron: CBSstatLine 2009

Opmerking:

Vlees- en weidevee laten binnen de totale Brabantse veestapel de sterkste groei (6,4%) zien. Brabant kent een grote dierendichtheid: • kippen: 10 per inwoner • varkens: 2 per inwoner • rundvee: 0,25 per inwoner • geiten: 0,05 per inwoner Noord-Brabant is de provincie met de meeste geitenhouderijen, ver voor Gelderland en Overijssel. Brabant kent relatief veel hokdieren, vooral varkens (45% van het totaal aantal varkens) en kippen (ruim 25%).

23


AGRO & CO BRABANT

24

Weidegang van melkvee

Nederland Noord-Brabant*

100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 1997

2001

2004

2006

2007

2008

* Invulling voor Noord-Brabant = Zuidelijk weidegebied: Noord-Brabant (excl. Biesbosch, Noordwesthoek, Oostelijke Langstraat) + Noord-Limburg

Bron: CBS Landbouwtellingen


AGROFOOD

AGRO-NON-FOOD

AGROPLUS

GROENE RUIMTE

25

Consumptieve bestedingen food 2009 (NL)

abs. mld. euro

%-mutatie 2009 (t.o.v. 2008)

Consumptie via foodretail

37,6

via supermarkten

26,5

3,5%

via overige foodretail (speciaalzaken, e.d.)

11,1

-4,0%

Consumptie via foodservice

18,1

-3,1%

via horeca

9,2

-7,3%

via catering

3,5

-4,8%

via ‘gemak’

5,4

4,9%

Totaal consumptieve bestedingen aan food

55,7

-0,3%

Bron: Jaarverslagen FSIN 2009 en Sligro 2009

1,6%

Opmerking: Voor het eerst sinds jaren dalen in 2009 de consumptieve bestedingen aan food in Nederland. Binnen dit uitgavenpatroon wisten de supermarkten hun positie verder te versterken (47% totale consumptieve bestedingen food). De verwachting is dat deze trend zich zal voortzetten. Naast supermarkten is in 2009 alleen de markt voor gemaksvoedsel gegroeid.


26

AGRO & CO BRABANT

Consumptie vlees en eieren Consumptie per hoofd (NL) in 2009:

20,9

Varkensvlees

9,6

Rundvlees (incl. kalfsvlees)

11,6

Pluimveevlees (vnl. kip)

1,2

Overig (schapen e.a.) Totaal

kg/hoofd

43,3

Eieren (consumptie vers en in verwerkt eiproduct)

stuks/hoofd 184

Bron: PVE, voorlopige jaarcijfers 2009, jan. 2010

Opmerking:

Totale vleesconsumptie per Nederlander in 2009 licht toegenomen. Mogelijke oorzaak is economische crisis (meer consumptie binnenshuis). Pluimveeconsumptie stijgt 2000-2009 licht, aandeel varkensvlees blijft constant, aandeel varkens daalt licht. Eierconsumptie is stabiel. Aandeel leghennen in alternatieve houderijsystemen (scharrel, vrije uitloop, biologisch) in Nederland meer dan 50%.


AGROFOOD

AGRO-NON-FOOD

AGROPLUS

GROENE RUIMTE

27

Biologische voeding en productie

Omzet biologische voeding Nederland in 2009

% t.o.v. 2008 + 10,8%

647 mln. euro Opmerking: Groei bestedingen biologische voeding: 2006 – 9% 2008 – 12% 2007 – 13% 2009 – 11% Bron: CBL

Verdeling omzet bioproducten in 2009 naar afzetkanaal supermarkten

44,2%

+11%

overig food retail (speciaalzaken)

39,2%

+ 8%

catering

8,7%

+21,5%

8,0%

+10,5%

2,3% (2008: 2,1%)

overig (o.a. huisverkoop)

groei omzet 2009

Marktaandeel biologische voeding:

Aandeel omzet bioproducten in 2009 in totale omzet eieren

7,6%

zuivel

4,9%

aardappelen, groenten, fruit

4,0%

dkw (droge kruidenierswaren)

1,4%

totaal gemiddeld aandeel 2009

2,3%

Bron: Biomonitor 2009

Opmerking:

Biologisch kent onder versproducten een sterkere positie dan onder houdbare producten. Verhouding vers:houdbaar in biologisch is 7:3, in het totale Nederlandse productaanbod zijn vers en houdbaar gelijkwaardig.


28

AGRO & CO BRABANT

Export

Export agrarische producten (incl. bereidingen) vanuit Nederland in 2009*,

naar productgroep, waarde (+ontwikkeling 2008-2009)

2009

2009 abs.

Ontwikkeling 2008-2009 per productgroep in %:

Productgroep

%

x 1 mln. Euro

mutatie in %

opgebouwd uit: volumemut.* prijsmutatie

Akkerbouwproducten

15,1

9.200

-6,0

-3,1

-2,9

Tuinbouwproducten

31,3

19.100

-3,5

1,6

-5,1

Veeteeltproducten (incl. vis)

26,2

15.900

-5,7

3,0

-8,7

Overige producten

27,4

16.700

-6,7

-1,2

-5,5

100,0

60.900

-5,4

0,5

-5,9

(w.o. dranken en tabak) Totaal

* voorlopige cijfers

Export agrarische producten (incl. bereidingen) vanuit Nederland in 2009*,

naar productgroep, waarde (+ontwikkeling 2008-2009)

2009

2009 abs.

Ontwikkeling 2008-2009 per productcategorie in %

Productcategorie

%

x 1 mln. Euro

mutatie in %

opgebouwd uit: volumemut.* prijsmutatie

Vee

11,5

1.800

10,0

14,5

-4,5

Vlees

40,6

6.500

-7,3

-1,0

-6,3

Eieren

6,4

1.000

24,0

29,6

-5,6

Zuivel

27,9

4.400

13,8

3,3

-17,1

Vis

13,7

2.200

-4,1

-3,3

-0,8

100,0

15.900

-5,9

3,0

-8,7

Totaal veeteeltproducten

Opmerking: Voor de export gaat het gehele agrocomplex gebukt onder prijsdruk. De waardeontwikkeling neemt – m.u.v. vee en eieren – zichtbaar af. Vooral de zuivel (-14,3%) kent een zware prijsval t.o.v. 2008).


AGROFOOD

AGRO-NON-FOOD

AGROPLUS

GROENE RUIMTE

29


AGRO & CO BRABANT

30

AGRO-NON-FOOD Biogas: nuttig energetisch verbruik van biomassa (NL)

Tj= Terajoule=10**12 joule

Meer dan verdubbeling biogasverbruik in 5 jaar. Forse biogasproductiegroei dankzij biogas op landbouwbedrijven. Aandeel biogas op landbouwbedrijven nadert 50%.

12.000

5.131 Biogas op landbouwbedrijven

10.000 8.000 6.000 4.000

3.697

Andere bronnen/technieken

488

1.872 591

82

5.318

5.013

2.000

5.382

5.753

5.845

55

0 2005 Andere bronnen/technieken: biogas uit stortplaatsen biogas uit rioolwaterzuiveringsinstall. biogas, overig*

2006

2007

2008

2009

Aandeel 2009 (16%) (19%) (19%)

* m.n. vergisting van afval van plantaardige oorsprong in industrie en vergisting van groente-, fruit- en tuinafval (gft)

jaar

Bron: CBS Statistiek Hernieuwbare energie

Opmerking:

Meer dan verdubbeling biogasverbruik in 5 jaar. Forse biogasproductiegroei dankzij biogas landbouwbedrijven. Aandeel biogas op landbouwbedrijven nadert 50%.


AGROFOOD

AGRO-NON-FOOD

AGROPLUS

GROENE RUIMTE

31


32

AGRO & CO BRABANT

De productie, beschikbaarheid en inzet van Nederlandse biomassa in 2009

Reststromen Stro Grasstro

productie kton natte stof kton droge stof 1.100

935

100

85

Natte gewasresten akkerbouw

6.567

985

Natte gewasresten tuinbouw

2.543

356

Groenbemester

467

70

Fruit- en boomteelt

160

80

Hout uit bos zonder oogst

752

376

2.488

1.244

Hout uit bos met oogst Hout uit landschap

960

480

Natuurgras

2.700

1.080

Bermgras en gras van waterwegen

1.600

640

172

146

Heide Riet

47

40

Energieteelt binnen landbouw

24.750

9.900

Energieteelt buiten landbouw

588

500

Hout uit bebouwde omgeving

400

280

Natte biomassa bebouwde omgeving

700

490

66.667

10.000

Gras voor bioraffinage Resthout uit houtverwerkende industrie

640

576

Pluimveemest en andere steekvaste mest

5.404

2.972

Rundermest, kalvermest en varkensmest

61.145

4.892

1.363

341

Aquatische biomassa

-

0

Swill

6

2

RWZI slib

Bron: “Beschikbaarheid van Nederlandse Biomassa voor elektriciteit en warmte in 2020� van Procede Biomass BV, november 2009


AGROFOOD

AGRO-NON-FOOD

AGROPLUS

GROENE RUIMTE

33

Reststromen productie kton natte stof kton droge stof Voedings- en genotmiddelenindustrie Aardappelrestproducten Oliezadenschroot

8.061 990

178

3.475

3.093

250

213

1.658

415

Cacaodoppen

66

56

Koffiedik

40

16

Suikerbietenreststromen

661

132

Bierbostel

500

100

Groenteafval

115

23

Diermeel Aardappel/tarwe zetmeel en meel

Visafval Restvetten

76

15

100

100

130

130

Gescheiden ingezameld GFT

1.340

659

Reststoffen van papierverwerking

1.103

256

Frituurvetten

111

95

Gescheiden ingezameld oud en bewerkt hout

1.485

1.337

Restfractie van HHA

3.965

2.758

Gescheiden ingezameld textiel

Restfractie van industrieel afval Restfractie van KWD Veilingafval Papierslib Composteeroverloop

900

827

1.500

1.104

160

32

2.307

531

50

30 0

Solid Recovered Fuels Totaal

Opmerking:

210.361

48.568

Merendeel van de reststromen heeft al een economische bestemming. Opvallend is het grote aandeel van grassen (31%) en dierenmest (29%).


34

AGRO & CO BRABANT

AGROPLUS

(Multifunctionele landbouw)

Aantallen bedrijven met verbredingsactiviteit 2009

Nederland

Noord-Brabant

Aandeel NB/NL

Verkoop aan huis

2.252

414

18,4

Stalling van goederen of dieren

2.193

347

15,8

Agrotoerisme

2.237

307

13,7

Verwerking landbouwproducten

731

70

9,6

Zorglandbouw*

707

106

15,0

Aquacultuur

18

5

27,8

Loonwerk voor derden

2.180

201

9,2

Agrarisch natuur- en landschapsbeheer

5.773

246

4,3

64

7

10,9

108

16

14,8

18 à 21%

22 à 25%

1.088

138

Agrarische kinderopvang Boerderij-educatie Schatting aandeel verbredingsactiviteiten in totaal opbrengst van bedrijven met verbredingsactiviteiten * Vergelijk: Opgave van Verenigde Zorgboeren voor Bestaande zorgboerderijen’ in 2009:

12,7

Bron: CBS, Landbouwtellingen, bewerking VDWresearch

Opmerking:

Brabant is landelijk leidend bij verkoop aan huis, stalling goederen/dieren en aquacultuur. Bij agrotoerisme, zorglandbouw, agrarische kinderopvang en boerderijeducatie neemt Brabant de tweede plaats in (vaak na Gelderland).


AGROFOOD

AGRO-NON-FOOD

AGROPLUS

GROENE RUIMTE

Multifunctionele landbouwactiviteiten in Noord-Brabant Omzet 2007 Economische activiteit

* € 1 mln. 10,1

Agrotoerisme Stalling

2 (e.i.)

Verwerking van producten

2 (e.i.) 16,1

Huisverkoop Zorgtaken

5,8

Natuurbeheer

2,5

Bron: CBS Landbouwtelling, LEI bewerking/LNV Zuid en eigen inschatting LIB *: (e.i.)=eigen inschatting LIB Opgenomen in: Agribusiness in Noord-Brabant 2009, VDWresearch, i.o. van LIB

Opmerking:

Ruim 10% van de Brabantse landbouwbedrijven kent een of meer vormen van multifunctionele landbouw. De multifunctionele landbouwactiviteiten in Brabant vertegenwoordigen een omzetwaarde van 40 miljoen euro (2007). Dat bedrag komt overeen met 1-2% van de totale economische waarde van de primaire sector in Noord-Brabant.

Paardenhouderij Meer dan 1.000 bedrijven met meer dan 1 paard in Noord-Brabant (professioneel en hobby) Geschatte omzet primaire en afgeleide activiteiten: € 300 mln/jr. in Noord-Brabant (€ 1,5 mld/jr. in NL) Geschatte omzet primaire activiteiten paardenhouderij: € 100 mln/jr. in Noord-Brabant (2007) Bron: Agribusiness in Noord-Brabant 2009, VDWresearch, i.o. van LIB

35


36

AGRO & CO BRABANT


AGROFOOD

AGRO-NON-FOOD

AGROPLUS

GROENE RUIMTE

GROENE RUIMTE

Landgoederen Aantal landgoederen in Nederland (2010) Aantal landgoederen in Noord-Brabant 2010

1.500 229

Bron: landgoederen.net 2010

Historische landgoederen Totaal in Noord-Brabant

141

In particulier bezit

94

Groter dan 100 ha

39

Bron: Grontmij 2009

Opmerking:

Definitie van een historisch landgoed: - een voor 1940 gestichte landschappelijke eenheid - circa 50 ha of groter - een historisch pand - landschaps- en natuurwaarden aanwezig - van oorsprong een productiedoelstelling zoals bosbouw en/of landbouw of als buitenverblijf

37


38

AGRO & CO BRABANT

Kloosters met cultuurhistorische waarde - Religieus Erfgoed 247

Aantallen kloosters in Noord-Brabant (2008)

61

In gebruik als klooster

4

Prognose: in gebruik als klooster (2018)

Totaal aantal Nederlandse religieuzen in binnen- en buitenland

Zusters

45.000

Broeders 40.000

Priester-religieuzen

35.000

Totaal

30.000 25.000 20.000 15.000 10.000 5.000 0 1967

1975

1985

Bron: Van Oude Waarde naar nieuwe Waarde, Instituut Nijfer 2009

1995

2007

jaar


AGROFOOD

AGRO-NON-FOOD

AGROPLUS

GROENE RUIMTE

39


40

AGRO & CO BRABANT

Retraite-oorden in Noord-Brabant

Retraite-oord

Locatie

Retraite-oord

Locatie

- Croy-gemeenschap

Bakel

- Gastenhuis OLV Abdij

Oosterhout

- Gemeenschap

Bergeijk

Benedictinessen

De Hooge Berkt

- Priorij De Ark

Someren

- Karmelietenklooster

Boxmeer

- Priorij Manna

Teteringen

- Missiehuis

Deurne

Absconditum

Sint Willibrord

- Elimgroep

Tilburg

- Abdij van Berne

Heeswijk-Dinther

- De Korvel

Tilburg

- Clarissenklooster

Megen

- Abdij Maria Refugië

Uden

- Sint Benedictus Abdij

Valkenswaard

- Emmausklooster

Velp

Sint Josephsberg - Klooster Minderbroeders

Megen

Franciscanen

- Zin

Vught

- Abdij Mariënkroon

Nieuwkuijk

- Gemeenschap Emmanuel

Waalre

- Sint Paulusabdij

Oosterhout

- Adbij Maria Toevlucht

Zundert

Bron: www.bijzonderbrabant.nl


AGROFOOD

AGRO-NON-FOOD

AGROPLUS

GROENE RUIMTE

41


42

AGRO & CO BRABANT

Disclaimer De in deze publicatie facts en figures zijn gebaseerd op door Agro & Co Brabant betrouwbaar geachte gegevens en informatie, die op zorgvuldige wijze zijn verwerkt. Agro & Co Brabant kan niet aansprakelijk worden gesteld voor in deze publicatie eventueel aanwezige onjuistheden. Bij diverse tabellen kunnen bij de optellingen afrondingsverschillen voorkomen. Š Deze publicatie is alleen bedoeld voor eigen gebruik. Het gebruik van tekstdelen en/of cijfers is toegestaan mits de bron duidelijk wordt vermeld. Verveelvoudiging en/of openbaarmaking van deze publicatie is niet toegestaan, behalve indien hiervoor schriftelijke toestemming is verkregen door Agro & Co Brabant. Het onderzoek is beÍindigd op 31 december 2010.


AGROFOOD

AGRO-NON-FOOD

AGROPLUS

GROENE RUIMTE

43


Colofon Uitgave januari 2011 Feiten & cijfers is een uitgave van

Agro & Co Brabant | Goirleseweg 15 I Postbus 5067 I 5004 EB Tilburg

T 013 - 460 92 50 | www.agro-co-brabant.nl

Hoofdredactie & Coรถrdinatie

Monique Beukers I Agro & Co Brabant

Vormgeving

Vormvreters Breda | www.vormvreters.nl

Tekst

Coenraadts Communicatie | www.coenraadts-communicatie.com

Fotografie

Nancyleephotography | www.nancylee.nl

Drukwerk

Drukkerij Romein | www.drukkerijromein.nl

Onderzoek

VDWresearch


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.