Januari 2014, jaargang 3, no 12
Nieuwsbrief
Geneeskunde opleidingen
Heraccreditatie master Oncology p.5 EACPT-congres p.7
Inspirerend rolmodel p.10 Docent- en blok足 verkiezingen p.19
Inhoud | In dit nummer p.2 Honours Programme p.4 De witte jassenceremonie p.5 Heraccreditatie master Oncology; Alliantie AMC-VUmc p.6 Human Health and Life Sciences; Speed-daten met de rector p.7 EACPT-congres; p.8 Decentrale selectie nieuwe stijl p.9 Digitalisering; Ontbijtsessies p.10 Afscheid Henk Groenewegen p.14 Hidden curriculum; Project Blackboard p.15 Afstudeerrichting klinische wetenschappen
Talentvolle studenten ontvangen HP-certificaat
p.16 AMEE-congres p.17 AMEE-congres; Een informele kennismaking
Het Honours Programme Geneeskunde is een traject voor studenten geneeskunde dat start in het tweede jaar van de bacheloropleiding en
p.18 Korte berichten;
eindigt in het eerste semester van het tweede jaar van de masteropleiding.
Studenten volgen in dit programma bovenop het reguliere curriculum
Instellingstoets Kwaliteitszorg
p.19 Docent- en blokverkiezingen
verbredende interdisciplinaire vakken en verdiepen zich uitgebreid in
p.20 Motivatie profielen van
een medisch wetenschappelijk onderzoekstraject.
geneeskunde studenten
H
et Honours Programme Geneeskunde is een traject voor studenten geneeskunde dat start in het tweede jaar van de bacheloropleiding
| Rubrieken
en eindigt in het eerste semester van het tweede jaar van de masteropleiding. Studenten volgen in dit programma bovenop het
reguliere curriculum verbredende interdisciplinaire vakken en verdiepen zich
p.3 Kort nieuws uit het veld
uitgebreid in een medisch wetenschappelijk onderzoekstraject.
p.20 De studentenraad aan
Donderdagmiddag 22 november jl. sloten 12 talentvolle geneeskunde
het woord
studenten hun Honours Programme af tijdens het Honours-Eindsymposium. Het eindsymposium was een feestelijke bijeenkomst waarin de studenten uitstekende presentaties gaven over het door hen uitgevoerde wetenschappelijke onderzoek. De presentaties boden een grote variatie aan onderwerpen;
| Colofon
van onderzoek naar voeding voor prematuur geboren kinderen tot verbeterde zorg bij bevallingen in Tanzania. De in de zaal aanwezige jongere jaars Honours studenten stelden kritische en prikkelende vragen aan hun collegae-
Nieuwsbrief Geneeskunde
studenten en ook trotse ouders participeerden in de levendige discussies.
opleidingen
Anne Duvekot won die middag de prijs voor de beste presentatie over haar
Frequentie : 5 x per jaar
onderzoek met de titel: “Hyperfibrinolysis following out-of-hospital cardio
Oplage : 300
pulmonary arrest is more prevalent in patients with low cerebral tissue
Druk : Reprografie VU
oxygenation during cardiopulmonary resuscitation”. Uit handen van de
Kopij: m.vandereijk@vumc.nl
opleidingsdirecteur Gerda Croiset en de voorzitter van het Honours
Coverfoto: Mark van den Brink
Programme Maarten Boers ontvingen de studenten hun zeer verdiende
Vormgeving: designyard
Honours certificaten. Inge van Wijk, coördinator wetenschappelijke stages
2
Kort nieuws uit het veld BACHELOR-
De inschrijving voor deze opleiding
wetenschappers van VUmc hadden
VOORLICHTINGSDAG
tot arts en klinisch onderzoeker is
het onderzoek van Frank Slotman tot
GROOT SUCCES
sinds half november geopend en de
beste onderzoek uitverkozen. Het
Zaterdag 2 november
eerste aanmeldingen voor het derde
publiek mocht tijdens de dag hun
jl. stroomden bijna achthonderd
cohort studenten stromen alweer
favoriet kiezen.
scholieren en ouders VUmc binnen
binnen. Studenten kunnen zich
om informatie te krijgen over de
aanmelden voor het zij-instroom
opleiding Geneeskunde van VUmc
programma geneeskunde van
EVALUEREN VAN
School of Medical Sciences tijdens de
VUmc tot 15 januari 2014. Inge van
ONDERWIJS GAAT
bachelorvoorlichtingsdag.
Wijk, voorzitter zij-instroomprogamma
DIGITAAL
Een team van bijna vijftig
Vanaf dit collegejaar
medewerkers, van opleidingsdirecteur
vindt de evaluatie van het
tot student, stond klaar voor de
ONLANGS VERSCHENEN
onderwijs VU-breed (behalve bij de
nieuwsgierige bezoekers met een
Het boek Medisch
ACTA) digitaal plaats. Een lange
gevarieerd programma. Scholieren
teamwork CRM (Crew
voorbereiding is hieraan voorafgegaan.
en hun ouders kregen informatie over
Resource Management) in
Voor de geneeskunde opleidingen
de opleiding. Daarnaast was er ook
de gezondheidszorg onder redactie
geldt dat bijna alle cursussen in de
van alles te doen. Er kon vast
van MC. De Bruijne en F. Bleeker. Het
bachelor digitaal worden geëvalueerd.
geoefend worden met hechten of
boek verbreedt en verscherpt het zicht
Een aantal cursussen zal nog
infuusprikken bijvoorbeeld of
op de veiligheid en op de
schriftelijk worden afgenomen.
reanimeren. De volgende
verbeterkansen. ISBN
De masteropleiding volgt later dit
bachelorvoorlichtingsdag is op 8
9789031398973.
studiejaar. Studenten ontvangen na
februari a.s.
de toets, via VUnet, een link voor het invullen van het evaluatieformulier. UITREIKING
Studenten hebben dan 14 dagen de tijd
WEER VEEL
STUDENTEN
om het evaluatieformulier in te vullen.
BELANGSTELLING
ONDERZOEKSPRIJS
Door het invullen van het evaluatie
VOORLICHTINGS-
VUMC 2013
formulieren leveren studenten een
Frank Slotman heeft de
bijdrage aan verbetering van een
INSTROOMPROGRAMMA
StudentenOnderzoeksPrijs VUmc
cursus of laten weten hoe tevreden
In oktober en november
2013 gewonnen. Martijn Klaver nam
ze zijn.
vonden net als vorig jaar twee
de publieksprijs in ontvangst.
voorlichtingsavonden plaats
Tijdens de voorlichtingsmiddag over
voor het zij-instroomprogramma
het vak ‘keuzeonderwijs wetenschap’
RECTIFICATIE BROK
geneeskunde van VUmc. Dit keer was
en de wetenschappelijke stages van de
In de nieuwsbrief van september
gezorgd voor een grote collegezaal
opleiding geneeskunde ontving Frank
stond vermeld “In VUmc wordt de
aangezien vorig jaar bleek dat de
Slotman de StudentenOnderzoeksPrijs
volledige BROK nu ook aangeboden
belangstelling erg groot was. Ook dit
– een geldbedrag van €1.000 euro – uit
in het geneeskundecurriculum.
jaar werden beide avonden goed
handen van prof. dr. Gerda Croiset voor
Excellente studenten krijgen de
bezocht door vele geïnteresseerde
zijn medisch wetenschappelijk
mogelijkheid om in een vroeg stadium
studenten van diverse opleidingen en
onderzoek bij de afdeling huisarts
hun BROK certificaat te behalen.
uit alle hoeken van Nederland.
geneeskunde van VUmc. Het was de
Vanaf 2013 volgen de zij-instromers
Na de presentatie van programma
achtste keer dat de Studenten
en HP studenten de BROK en leggen
coördinator Inge van Wijk, deelden de
OnderzoeksPrijs van VUmc werd
zij het BROK examen af.” Dit is niet
huidige zij-instroomstudenten (eerste
uitgereikt. De opleiding geneeskunde
geheel correct; alle zij-instromers
en tweedejaars) hun ervaringen met
van VUmc School of Medical Sciences
volgen wel de BROK, HP-studenten
de zaal waarna zij werden bestookt
wil hiermee het belang van de
echter (nog) niet.
met vragen over het programma, de
wetenschappelijke stage benadrukken.
begeleiding en de selectieprocedure.
Een jury bestaande uit docenten en
AVONDEN ZIJ-
3
Bachelor
BEELD Jean Pierre Jans
Grensoverschrijdend?
De witte jassenceremonie is een plechtig moment voor
gootsteengeruis bij een ileus voorstelde. U heeft uw werk
studenten geneeskunde. Studenten krijgen een witte
“thuis” goed verbeeld. Dat doet vermoeden dat u straks
jas aangereikt bij de bachelor diploma-uitreiking. Dit
ingewikkelde medische informatie en verdriet
najaar traden Abel Thijs en Sonja Zweegman als
teweegbrengende diagnoses ook goed aan de patiënt zult
ceremoniemeester op en deelden hun ervaringen als
uitleggen! Grenzen overschrijden is ook in letterlijke zin goed,
co-assistent en als dokter met de aanwezigen.
een blik buiten Nederland, doet de ogen soms verder openen.
D
En ook zullen eigen grenzen geen beperking moeten zijn. at was het orgelspel qua geluid tijdens de
Niet alleen in de komende tijd maar altijd zullen we meer niet
diensten die Abel en ik in de jaren 90 samen
weten dan wel. Dus niet alleen de app of het zak-boekje, ook
deden zeker wel. In een ‘rustige’ dienst bespeelde
een echt boek!
Abel het orgel in de kapel, terwijl ik de dienst-
piepers nauwlettend in de gaten hield op het verschijnen van
Dat niet alles wat daarin staat toepasbaar is en boeken ook
een rood signaal, immers te horen waren ze niet meer.
verre van volledig zijn, bleek uit onze 93-jarige patiënte op de eerste hulp. Soms is niet-doen het devies. Dus overschrijdt
Grenzen
de grenzen van de patiënt niet.
Dat tekent in ieder geval de voordelen van samenwerken; Bach horen en toch het rode signaal zien. En dat geldt ook
Liefdevolle dokters
voor de aankomende co-assistent; samen hoor en zie je meer
Maar wel die van Abel; hij danste samen met mij! En dat
en dat zal dan ook vaker tot een goede diagnose leiden. Dat
hopen wij nog lang voor de collegezaal te doen samen.
ook de toeziende ogen in de zaal daar goed in zijn, bleek uit
En dus dan nog even de muziek waarop we dansten; geen
het beoordelen van beeldmateriaal dat onder andere souffles
Bach, maar dr Love, opdat jullie dat allen worden; liefdevolle
bij stenose, verlengd piepend expirium bij astma en
dokters. Abel Thijs en Sonja Zweegman
4
Master Oncology
H eraccreditatie master Oncology startschot voor programma innovatie
Alliantie AMC-VUmc
Schakeljaar voor de opleiding Op vrijdag 22 november jl. wisselden opleiders van AMC en VUmc en regioziekenhuizen ideeën uit over een schakeljaar voor de
De missie en visie van de master Oncology is kritisch bekeken en de
opleiding geneeskunde.
eindtermen zijn aangescherpt. Marjan van Duist is projectleider. Het was een eerste bijeenkomst die op De master Oncology bestaat sinds 2002 in haar huidige structuur, maar is
5 februari in VUmc een vervolg zal
inhoudelijk de afgelopen jaren sterk veranderd. Resultaten uit het snel
krijgen. Onder de bezielende leiding
ontwikkelende oncologisch onderzoeksveld worden jaarlijks verwerkt in het
van Wim Stalman sprak Saskia
programma. In het najaar van 2012 is de opleiding gevisiteerd en
Peerdeman over het schakeljaar vanuit
geheraccrediteerd als master (NVAO).
het perspectief van de medische vervolgopleiding.
Aanbevelingen visitatiecommissie De projectgroep die verantwoordelijk was voor de voorbereidingen van de
Vervolgopleiding
visitatie is na de accreditatie doorgegaan als curriculumcommissie onder
Gerda Croiset ging in op de
leiding van Marjan van Duist (IOO). Deze curriculumcommissie, bestaande
consequenties voor de basisopleiding
uit VUmc toponderzoekers die de inhoudelijke invulling van de opleiding
geneeskunde. Een aantal opleiders uit
verzorgen, wordt onderwijskundig ondersteund door Hanneke Hoekstra.
de perifere ziekenhuizen zoals het
De groep is begin 2013 direct actief aan de slag gegaan met de
OLVG en Sint Lucas Andreas Ziekenhuis
aanbevelingen van de visitatiecommissie en er wordt hard gewerkt om de
reflecteerde op het schakeljaar. Sven
master Oncology in de toekomst als research master te accrediteren (KNAW).
Danner leidde vervolgens de plenaire
De afgelopen maanden heeft de curriculumcommissie kritisch naar de missie
discussie aan de hand van vier
en visie gekeken en zijn de eindtermen aangescherpt en geformuleerd als
onderwerpen te weten selectie,
competenties. De aankomende maanden zal er worden gewerkt aan het
inhoud, toetsing en bevoegdheden.
vernieuwde programma waarin o.a. academische vaardigheden een
Het opleiden van medisch specialisten
prominentere rol gaan krijgen. Gefaseerd over twee jaar zal ook de inhoud
is een kostbare en langdurige zaak.
op andere wijze worden gestructureerd. Marjan M. van Duist, PhD,
Ruim tien jaar geleden is in het rapport
Opleidingscoördinator en projectleider
‘De arts van straks’ een pleidooi gehouden voor een betere afstemming tussen de basis- en de vervolg opleidingen. Idee is om het laatste jaar van de basisopleiding als ‘schakeljaar’ te beschouwen naar de vervolgopleiding. Hierbij kunnen competenties die een arts verworven heeft voorafgaand aan de opleiding tot medisch specialist bijdragen aan een verkorting van de duur van de vervolgopleiding. Franciska Koens, stafmedewerker team Innovatie & Kwaliteit
Onderzoekers participeren actief bij vormgeving master Oncology onderwijs
5
Jaarprogramma
Human Health and Life Sciences 2014
Onderwijsvisie
S peed-daten met de rector van de VU Prof.dr. Frank van der Duijn Schouten bracht onlangs een bezoek aan de faculteiten Geneeskunde en Tandheelkunde (ACTA) in het kader van een nieuwe
In samenspraak hebben de rector VU en
onderwijsvisie VU.
de decaan VUmc besloten in 2014 het profielprogramma Human Health and
De VU is druk bezig om de instellingstoets kwaliteitszorg
Life Sciences te continueren. Margreeth
voor te bereiden. Hierbij hoort het opstellen van een nieuwe
van der Meijde (vicedecaan onderwijs
onderwijsvisie. De nieuwe visie is inmiddels vastgesteld,
VUmc en directeur IOO VUmc) is
maar voor het zover was, kregen de faculteiten Geneeskunde
gecontinueerd programmadirecteur.
en Tandheelkunde (ACTA) bezoek van de rector, prof. dr. Frank van der Duijn Schouten. Tijdens dit bezoek legde de
VU en VUmc hebben vier profielprogramma’s
rector uit dat de onderwijsvisie een levend document is en
uitgezet waarin krachten gebundeld worden
hij wilde graag weten of beide faculteiten zich konden
op het gebied van onderwijs en onderzoek in
herkennen in de onderwijsvisie van de VU. Om hierachter te
undergraduate en graduate schools. Binnen
komen gingen de aanwezigen al speed-datend in gesprek met
het domein van de medische en mens
elkaar over de onderwijsvisie.
gebonden gezondheids- en levensweten schappen, heeft deze bundeling, in de vorm
Status aparte
van het programma Human Health and Life
Na afloop vond een plenaire terugkoppeling plaats. Hieruit
Sciences, inmiddels geleid tot een sterk
kwam naar voren dat geneeskunde en tandheelkunde
inhoudelijk en fysiek samenwerkings
eigenlijk een status aparte hebben binnen de VU. Beide
verband: op 13 november 2013 heeft het
richten zich op het opleiden voor een bepaald beroep;
nieuwe labgebouw O|2 het hoogste punt
veel andere opleidingen aan de VU zijn daarentegen breder
bereikt.
georiënteerd qua beroepsperspectief. Als voorbeeld kan hier genoemd worden dat zowel bij geneeskunde als
Op 9 september 2013 is de blauwdruk
tandheelkunde waarde wordt gehecht aan Nederlandse
voor de brede bachelor Human Health and
taalvaardigheid (communicatie met patiënten). Voor
Life Sciences opgeleverd; deze is door de
wetenschappelijk onderzoek kan echter zowel Nederlands
stuurgroep enthousiast ontvangen. De
als Engels als voertaal worden gebruikt. Een belangrijk thema
verkenningen op het gebied van graduate
in de onderwijsvisie is academisering. Dat lijkt vooral terug te
onderwijs Masters en PhD zullen worden
slaan op zelf onderzoek uitvoeren, echter academisering is
voortgezet in 2014. Bovendien werkt Human
meer dan alleen onderzoek doen. Het gaat hierbij ook om het
Health and Life Sciences samen met de
ontwikkelen van academische vaardigheden zoals
interfacultaire onderzoeksinstituten aan de
analyseren, beargumenteren, interpreteren en het geleerde
praktische uitwerking van het aangescherpte
toepassen in nieuwe situaties. De verkregen input uit deze
promotiereglement van de VU.
speed-date is verwerkt in een definitieve versie van de onderwijsvisie. De nieuwe onderwijsvisie van de VU geeft
In december 2013 wordt het Jaarplan 2014
een impuls aan het vernieuwen van een eigen missie en visie
opgeleverd en daarin komt de aanpak,
van de School of Medical Sciences (SMS).
samenhang, bemensing en het budget van het profielprogramma aan de orde.
Op dinsdag 28 en donderdag 30 januari 2014 (8:30-
Liesbeth Koot, stafadviseur Human Health
10:00 uur) worden in het kader van een eigen missie
and Life Sciences
en visie van SMS- ontbijtsessies georganiseerd. Franciska Koens, stafmedewerker team Innovatie & Kwaliteit
6
EACPT-congres
Staf farmacotherapie en student assistenten bij Europees congres
In augustus 2013 hebben elf medewerkers van de
sectie farmacotherapie van de afdeling interne
Er waren ook twee poster-presentaties waarvan er een review
geneeskunde aan het European Association for
over leeropbrengsten van ‘student run clinics’ ging en de
Clinical Pharmacology & Therapeutics congres
andere poster over relevante parate kennis die ‘future
(EACPT) in Genève deelgenomen.
prescribers’ zouden moeten bezitten. Een aantal stafleden
D
Actieve deelname
was actief bij een meeting van de Education subcommittee e groep bestond naast stafleden uit zes
van de EACPT. Daar werd onder andere ons voorstel voor een
studentassistenten. Onder voorzitterschap van
Network for European Pharmacotherapy Teachers
prof. Simon Maxwell en dr. Michiel van Agtmael
goedgekeurd.
waren er twee mondelinge voordrachten in een
onderwijssessie. Michiel is internist-klinisch farmacoloog en
Participatie studenten
sinds kort het nieuwe hoofd van de sectie farmacotherapie;
De congresbezoekers waren verbaasd maar positief verrast
hij volgt prof. Theo de Vries op die met emeritaat ging.
dat studenten participeerden in het congres. Het was een
Twee masterstudenten hielden ook een presentatie. David,
positieve en stimulerende ervaring voor een ieder van de
M1 student, presenteerde een ‘track en trace’ model in het
sectie waar ook zeker de boottocht op het meer van Genève
medisch onderwijs om kennis en vaardigheden van
en de heerlijke kaasfondue met Zwitserse witte wijn aan
studenten op het gebied van voorschrijven tijdens de
bijdroegen.
opleiding te kunnen volgen en analyseren. In een tweede ‘oral’ presenteerde Robert, M2 student, de resultaten van een
Volle kracht vooruit voor nieuwe onderzoeksresultaten op
studie naar een gestructureerd therapieblad in de medische
het EACPT congres in 2015 in Madrid! Michiel van Agtmael,
status voor een beter inzicht in therapiekeuzes.
hoofd sectie Farmacotherapie 7
Bachelor
BEELD DigiDaan
Decentrale selectie nieuwe stijl
Sinds studiejaar 2012-2013 is gekozen voor een
Deelnemers
nieuwe procedure die scholieren met een duidelijk
Doordat deze nieuwe, op een specifieke groep gerichte,
Âvergelijkbare achtergrond selecteert
selectieprocedure nog niet voldoende bekend was, is het
D
aantal deelnemers aan onze afgelopen decentrale selectie e decentrale selectie van VUmc was tot en met het
minder geweest dan voorafgaande jaren: 430 deelnemers
studiejaar 2012 gericht op iedere kandidaat die
(voorheen ~650 deelnemers). Interessant is dat de
toelaatbaar was voor de studie geneeskunde.
verhouding meisjes/jongens gedurende de gehele
Deze procedure bleek echter vooral selectie van
selectieprocedure gelijk is gebleven: vanaf de aanmelding
kandidaten met een WO-achtergrond te bevoordelen. De sterk
tot en met het uiteindelijk aantal geselecteerde
uiteenlopende achtergrond van de kandidaten maakte een
studenten.
bevredigende selectie lastig. Daarom is vanaf 2013 gekozen voor een selectieprocedure gericht op een groep met een dui-
Selectieprocedure
delijk vergelijkbare achtergrond: scholieren die allen in
Voor het komende studiejaar (2014-2015) zal deze selectie-
schooljaar 2012-2013 voltijds in 6 VWO zaten. Schoolpresta-
procedure eveneens gevolgd worden: 60% decentraal (voor
ties, buitenschoolse activiteiten en cognitie konden zo goed
voltijds 6 VWO’ers in schooljaar 2013-2014) en 40%
gewogen worden.
(instellings)loting.
Toegang
We verwachten dat door een meer gerichte voorlichting en
Andere kandidaten bleven nog steeds toegang houden tot
door een grotere bekendheid van onze selectieprocedure,
de studie geneeskunde bij VUmc via loting: 40% van de 350
het aantal deelnemers vanuit 6 VWO voor het komende
beschikbare plaatsen werd door loting toegewezen.
studiejaar zeker zal toenemen. Dus een ruimer aanbod
Talentvolle kandidaten met een verwante afgeronde bachelor
waaruit wij onze nieuwe studenten kunnen selecteren.
kunnen bovendien meedoen aan de selectie voor het
ď Ź Ton van Lambalgen, voorzitter decentrale selectie VUmc SMS
zij-instroomprogramma van VUmc. 8
Digitalisering
D igitalisering in het onderwijs niet meer weg te denken
NSE
Ontbijtsessies met studenten in het kader van de Nationale Studenten Enquête (NSE)
Door de komst van iPAds en tablet-PC’s verandert het onderwijs voorgoed. Een blik in de collegezalen bevestigt dit; er is een ware opmars gaande van deze digitale middelen. Er zijn gigabytes aan digitale leerstof voor mobiele apparaten. E-mail lezen of verzenden kan op elk gewenst
In oktober en november hebben
moment, er is toegang tot sociale netwerken en er is een app voor bijna
er twee ontbijtsessies plaats
elke behoefte. Voor het onderwijs liggen er ongekende kansen. Eigen
gevonden met studenten,
materiaal kan aantrekkelijker gemaakt worden, maar vooral ook door
docenten, leiding en medewerkers
docenten zelf worden ontworpen en efficiënter dan ooit tevoren worden
van de School of Medical Sciences
gedeeld. In de zomer van 2013 is, om te demonstreren wat er al mogelijk is,
(SMS). Onderwerp van gesprek was
de “Mobile Learning Inititative” van start gegaan, geïnitieerd door
de uitslag van de NSE-enquête
prof.dr. Gerda Croiset en dr. Jochen Bretschneider.
2013.
Downloads
Deze enquête wordt jaarlijks landelijk
De projectgroep, bestaande uit KNO-arts dr. Jochen Bretschneider en
onder studenten gehouden. Dit jaar
7 geneeskundestudenten, realiseert hiermee samen met de
heeft de VU ingezet op een hogere
cursuscoördinatoren van bachelorjaar 1een lang bestaande wens.
respons. Die respons is VU breed
De papieren cursusklappers van bachelorjaar 1 geneeskunde krijgen een
gestegen en ook bij SMS is de respons
volledige make-over tot downloadbare interactieve digitale “boeken”.
met ongeveer een derde toegenomen.
Anatomische kleurtekeningen (Bonamy anatomieatlas1860) illustreren
De cijfers zijn onder de gestegen
teksten, er zijn eigen radiologieplaatjes en er zijn interactieve
respons niet of nauwelijks gewijzigd.
vragenverzamelingen en fotos gemaakt door de studenten zelf. De cursuscoördinatoren lichten in korte videofragmenten de cursusweken
Opbrengst ontbijtsessies
toe. Cursusdocumenten en aanbevolen studiestof (apps,weblinksetc.) zijn
Door middel van deze opzet wil de
gratis te downloaden uit iTunes.
organisatie in contact komen met
Het is nog makkelijker om een abonnement te nemen op een cursus (iPads).
studenten om bredere achtergrond-
Er zijn inmiddels meer dan tweeduizend downloads van de eerste twee
informatie te krijgen. De uitkomsten
cursussen. Jochen Bretschneider,projectleider Mobile Learning Initiative
van de NSE die betrekking hebben op toetsing en informatievoorziening
Meer weten: www.mlivumc.com
scoren ver beneden de maat die SMS en de VU wenst. Deze twee sessies hebben informatie op verschillende terreinen opgeleverd en laat zien waar de schoen volgens de student wringt. Onder de opmerkingen zitten zaken die snel kunnen worden opgepakt, de eerste acties worden nu al uitgezet; andere onderwerpen vergen een langere voorbereiding. Elise Baartman, stafmedewerker team Innovatie & Kwaliteit
Anatomische kleurtekeningen (bron: Atlas D’ Anatomie Descriptive du Corps Humain, C.Bonamy, P.Broca & M.E. Beau, Paris 1860)
9
Afscheid Henk Groenewegen
Een inspirerend rolmodel Op 1 september nam neuro-anatoom, hoogleraar èn onderwijzerszoon Henk Groenewegen afscheid als programmaleider van de bacheloropleiding. Een terugblik op 35 jaar medisch onderwijs en het plezier dat hij beleeft als docent. Dat plezier ervaren ook zijn studenten. Jaren op rij behoorde hij tot de drie favoriete docenten van het eerste jaar.
P
rogrammaleider werd Groenewegen in 2007, toen
kwamen absoluut niet aan de orde. De studiegroep, waarin
hij al zo’n dertig jaar in dienst was bij VUmc. Maar
studenten met zijn drieën een opdracht moesten uitwerken,
vanaf zijn eerste werkdag in 1978 had hij veel te
zou dat verbeteren. Het grappige is dat studenten niet deden
maken met onderwijs. “Ik studeerde in Leiden af
wat we verwachtten. Ze gingen wel bij elkaar zitten, maar
als arts en wilde psychiater worden, maar moest
alleen om het werk te verdelen. Daarom is het goed wanneer
jaren wachten op een plaats. Toen werd ik op de VU aangeno-
studenten bijvoorbeeld in besturen zitten. Daar móet je wel
men als universitair docent anatomie. We bepaalden groten-
samenwerken en organiseren.”
deels zelf wat we in ons onderwijs naar voren brachten. Dat is nu nauwelijks meer voor te stellen, net zomin als dat we in
Verschillende leerstijlen
een cursus 27 uur college gaven over de hersenanatomie.”
“Zo’n curriculum kun je op heel veel verschillende manieren
Onderwijs heeft hij altijd erg leuk gevonden. Het zal wel
opzetten, maar ik denk dat we te weinig rekening houden
genetisch bepaald zijn, want zijn grootvader was een echte
met de verschillende leerstijlen van studenten. We bieden in
schoolmeester in de Betuwe en zijn vader docent op de
zekere zin een eenheidsworst. Onze gestructureerdheid
lagere tuinbouwschool in Boskoop.
werkt voor een grote groep goed: de manier waarop we bezig zijn in de studiegroep, de practica, een beperkt aantal
Curriculum ‘91
colleges, helderheid over de studiestof. Terwijl het in Maas-
Eind jaren tachtig moest het medisch onderwijs meer thema-
tricht veel vrijer is. Een studielandschap, zelf op zoek gaan
tische samenhang krijgen en niet langer georganiseerd wor-
naar je eigen studiebronnen en wat bij jou past. Ook het AMC
den rond de verschillende disciplines. De VU doopte haar
heeft een heel ander curriculum dan wij. Studenten kunnen
plan Curriculum ‘91 en het onderwijs was inderdaad veel
dus ook wel op basis van hun eigen leerstijl de universiteit
meer geïntegreerd. Groenewegen: “Die verschuiving heeft me
kiezen die het beste bij hen past. Dat is dan weer mooi.”
altijd aangesproken. Toevallig deed ik zelf al veel samen met de neurologen. Met neuroloog Erik Wolters had ik een geïnte-
Alles verandert
greerde syllabus voor de cursus ‘Werking van het zenuwstel-
in 2005 was het curriculum rond en nu wordt al weer over
sel’ samengesteld, waarin we probeerden hersenanatomie en
een nieuw nagedacht. Groenewegen: “Blijkbaar gaat een
klinische neurologie geïntegreerd te behandelen.” Een unieke
curriculum gemiddeld tien jaar mee. Een beetje verwarrend,
benadering, die voor een uitgever reden was er een studie-
want je probeert een programma te maken dat goed in elkaar
boek van te maken. Het heeft drie drukken gehaald. Aange-
zit, dat stààt. Maar wat ooit goed was kan tien jaar later veel
zien het onderwijs steeds internationaler gericht is, staan er
minder werken. Alles verandert: studenten, de buitenwereld,
nu steeds meer Engelstalige boeken op de lijst. Dus offerde
inzichten van leiding en docenten. En een aantal zaken komt
Groenewegen een paar jaar geleden zijn eigen boek op.
in het huidige curriculum onvoldoende uit de verf. Bijvoorbeeld de keuzevrijheid die studenten zouden moeten hebben
Balans tussen competenties
of de internationalisering die lastig op gang te brengen is. We
Eind jaren negentig moest het curriculum opnieuw verande-
hebben veel verplicht onderwijs, met een soort schoolsheid
ren. Er werd een blauwdruk gemaakt, het VUmc-compas. “Ik
tot gevolg. Een groep studenten gedijt heel erg goed bij die
zag het wel zitten en wilde er graag bij betrokken zijn, dan
structuur. Bij anderen kan het leiden het tot vervlakking.”
weet je ook wat er staat te gebeuren.” In 2003 werd hij semestercoördinator voor het tweede semester vanjaar 1.
Docentprofessionalisering
“Langzaam drong tot me door wat het allemaal in hield. Onze
Ondanks het feit dat de VU een onderwijsinstelling is, was
opdracht was om de competenties en inhoud van alle cursus-
er tot eind jaren negentig weinig aandacht voor de vraag
sen zo goed mogelijk met elkaar te integreren. De balans tus-
hoe je dat lesgeven nou verantwoord aan kunt pakken. “Ook
sen de competenties van medisch expert en de zeven andere
niet bij mij. Er werd verwacht dat je dat van nature kon. Als
competenties was ongelooflijk belangrijk. Wat wij als oplei-
promovendus in Leiden werd ik bijvoorbeeld gewoon voor
ding al goed deden waren bijvoorbeeld de communicatieve
een klas leerling-verpleegkundigen gezet. Nu denken we
vaardigheden. Samenwerken en organiseren daarentegen
echt niet meer dat een academisch geschoold iemand auto-
10
BEELD RIECHELLE VAN DER VALK
Initiatieven van studenten moet je als opleiding koesteren, want dit is de toekomstige generatie die veranderingen wil matisch les kan geven. Van docenten wordt ook veel flexibi-
Lof
liteit gevraagd, omdat het curriculum regelmatig verandert.
Die lof is wederkerig. Esmee Smits: “Groenewegen nam ons
Daar moet je als bestuur van een opleiding rekening mee
serieus en gaf ons een kans. Als hij dat niet had gedaan, dan
houden. Maar mensen zijn heel gemotiveerd om docentpro-
hadden we ons EHO-project nooit voor elkaar gekregen.
fessionalisering te omarmen. Op allerlei gebieden: college
Inmiddels hebben we bewezen dat studenteninitiatieven
geven, begeleiden, de toetsing. Een forse groep docenten
heel waardevol zijn.” Ook Hanaâ Benjeddi van HLSS prijst
wil graag het tutorschap. Dat is heel positief.”
hem: “Als je weet dat er mensen binnen de academie zijn die achter je staan en je steunen helpt dat enorm. Professor
Lef
Groenewegen is daar een van en ik ben hem daar erg dank-
Toen het curriculum in 2005 startte, werd Groenewegen
baar voor.” Christianne van Lieshout van VUsap: “Hij heeft
ontwikkelcoördinator en in 2007 programmaleider van de
heel veel hart voor de anatomie en als docent heeft hij aan-
bachelor. Wat al die jaren hetzelfde bleef zijn het enthousi-
zien. Dat merk je meteen als hij college geeft. Hij voelt zich
asme en de creativiteit van studenten, en ook de puurheid
enorm betrokken bij ons project. Voor mij is hij ook het
en naïviteit waarmee ze dingen willen, zegt hij. Bij sommige
gezicht van de opleiding.” Anne Spanjaart van Compassion
van hun initiatieven is hij nauw betrokken geweest, zoals
for Care: “Voor ons is Groenwegen een geweldig rolmodel.
VUSap en EHO, en andere heeft hij op meer afstand gevolgd,
Hij inspireert omdat hij heel goed is in zijn vak en dat ook
zoals Compassion for Care en Health Care Leadership. “Die
kan overbrengen. En je kunt altijd terecht bij hem met
initiatieven moet je koesteren, ook als opleiding, want dit is
vragen, plannen – zelfs als die buiten zijn vakgebied liggen.
de toekomstige generatie die veranderingen wil. Toen ik zo
Hij is het type mens dat we graag zien in onze toekomstige
oud was als zij nu, had ik het lef niet om daar zo actief mee
gezondheidszorg.”
bezig te zijn. Als ‘zittende’ generatie kunnen we echt wat van hen leren. Groepjes studenten die iets bedenken en het gewoon doen, echt geweldig!” 11
Afscheid Henk Groenewegen
Ruim baan voor studentinitiatieven
Anne Spanjaart
Hanaâ Benjeddi
zesdejaars, voorzitter Compassion for Care
vijfdejaars, voorzitter Health Leadership Summer School
“Bij de IFMSA zijn we allemaal heel erg geïnteresseerd in
“Hoe kunnen wij patiënten helen als we niet leren om onszelf
maatschappelijke veranderingen, internationale uitwisseling,
te helen? Het is helemaal niet gek dat het percentage bur-
de toekomst van de gezondheidszorg. Samen kijken we naar
nouts onder artsen zo hoog is. We leren niet hoe we voor ons
TED talks, naar exposities, organisaties die duurzaam wer-
zelf moeten zorgen, hoe we empathisch en echt menselijk
ken. Zo laten we ons inspireren om zelf ook iets op te zetten,
kunnen zijn. Het systeem waarin we straks gaan functione-
iets te creëren voor een betere toekomst. Maar hoe houd je
ren, is niet zoals ik als dokter zou willen werken. Dan kun je
dat vast tijdens je studie, in je werk later? Hoe blijf je creatief,
proberen de organisatie, de processen te veranderen, maar
innovatief en bevlogen? Al pratend, zoekend, en aftastend bij
de meest duurzame verandering is om de verandering te
een aantal rolmodellen, kwamen we op het belang van com-
beginnen bij onszelf. Deze benadering is het krachtigst als
passie in de zorg. Dat is voor ons de essentie. Niet als een
we het uitstralen en compleet belichamen en daarvoor is een
competentie, maar als een natuurlijke grondhouding. Er moet
persoonlijk ontwikkelingstraject nodig. Dus ben ik in septem-
voldoende ruimte zijn om vanuit deze grondhouding te kun-
ber 2011 met een aantal gelijkgestemden het idee voor een
nen werken, daarmee neemt de kwaliteit van de zorg toe, net
Healthcare Leadership Summer School gaan uitwerken: wat is
als het werkplezier van de zorgverlener. Dat gedachtegoed
de reden dat je geneeskunde studeert, wat is jouw rol in de
hebben we in 2010 gepresenteerd aan zorgverleners, patiën-
maatschappij als arts, hoe kan het dat je mindset invloed
ten, managers, verzekeraars, mensen van de inspectie. Met
heeft op je lichaam, hoe motiveer je jezelf, hoe motiveer je
honderd man hebben we gebrainstormd over ons ideaalbeeld
mensen om je heen? In de zomer van 2012 kwamen 64 stu-
van de zorg, die weer gebaseerd is op vertrouwen, mede-
denten uit 25 verschillende landen bijeen. Heel bijzonder was
menselijkheid, en die hebben we vastgelegd in een charter
de komst van de Amerikaanse arts Patch Adams die altijd ver-
dat inmiddels al door ruim 1300 mensen is ondertekend.
kondigt dat menselijkheid en creativiteit essentieel is voor
Deze charter hebben we gepresenteerd op TED-x Maastricht.
goede zorg. Ik kan niet goed in woorden uitdrukken wat die
Het groeit: we geven lezingen, workshops, we hebben
week heeft gebracht, maar voor iedereen is het een transfor-
ambassadeurs, vrienden van, een samenwerkingsverband
merende ervaring geweest. In 2013 was het weer een groot
met de VVAA. Het breidt zich als een olievlek uit.”
succes en we gaan door!”
www.compassionforcare.com
www.healthlss.com
12
Opmerkelijk, al die actieve VUmc-studenten. De huidige generatie is creatief, neemt verantwoordelijkheid, heeft behoefte aan gemeenschapszin, en beschikt over de instrumenten om daar ook gestalte aan te geven. Vier van
BEELD RIECHELLE VAN DER VALK
hen presenteerden hun initiatieven tijdens het afscheid van Henk Groenewegen – op zijn verzoek.
Esmée Smits
Christianne van Lieshout
voorzitter Eerste hulp onderwijs
derdejaars, voorzitter VUsap: Vrije Universiteit Studenten Anatomie Project
“Dat kunnen wij beter, dachten we. Dus begonnen we met drie studenten met het idee om het Eerste hulp onderwijs (EHO) in
“Het bachelorprogramma telt maar een paar anatomielessen,
het eerste jaar op een hoger niveau te brengen. Als je genees-
terwijl je juist heel veel kunt leren op de snijzaal. Op plaatjes
kundestudent bent, verwacht iedereen dat je wel even een
staat vaak de ideale anatomische situatie, terwijl er tussen
verbandje kunt aanleggen en dat je kunt reanimeren. Maar
echte lichamen nogal wat variatie is. Een paar jaar geleden
met drie uur eerste hulp-les kom je niet zover. Dertig studen-
hebben een paar studenten het initiatief genomen om een
ten haalden hun oranje kruis-diploma en daaruit selecteerden
anatomieproject op te zetten, met als voorbeeld een dergelijk
we tien student-assistenten die ons onderwijs gingen geven.
initiatief op de Erasmus Universiteit. De afdeling Anatomie
Dat programma hebben we zelf geschreven en ter controle
helpt ons daar enorm mee. Zij betaalt de lichamen en de
voorgelegd aan de specialisten. Ik dacht dat die dat door zou-
handleidingen, en geeft ons het vertrouwen om zelfstandig
den schuiven naar arts-assistenten, maar ze vonden het alle-
gedurende twaalf weken vier avonden in de week op de snij-
maal zo’n leuk initiatief dat ze zelf van harte meewerkten. Het
zaal aan het werk te gaan. Hoe mooi is dat! De belangstelling
EHO bedraagt 16 lesuren, een examen en een nationaal Rode
is heel groot, voor elke cursus doen we een sollicitatieproce-
Kruis diploma. In 2010 draaiden we een pilot met 60 studen-
dure. Nu VUsap steeds bekender wordt, raken ook clinici
ten, synchroon aan het gewone onderwijs. De evaluatie was
geïnteresseerd. Ze maken er soms zelfs ruzie over wie voor
heel positief en ook de bachelorraad reageerde enthousiast.
ons een presentatie mag houden. We gaan nu een stichting
Ons programma werd geïntegreerd in het curriculum! Wij had-
oprichten, zodat we ook zelf geld kunnen genereren. Dan
den uitdagend gesteld dat ons programma vele malen beter
hebben we een wat ruimer budget voor een handleiding in
zou zijn en dat we dat voor dezelfde prijs konden doen. Het is
kleur – anatomische plaatjes in zwart-wit zijn vrij lastig te
uiteindelijk wel iets duurder geworden omdat we geen reke-
‘lezen’. En we kunnen symposia wat groter aanpakken en
ning hadden gehouden met bijvoorbeeld de kosten voor de
misschien een extra lichaam financieren. Zonder de steun
bewaking ‘s avonds. Het grappige is als je met zoiets bezig
van Michael van Emden en Henk Groenewegen hadden we
bent, begin je gewoon en sta je absoluut niet stil bij al dat
dit nooit van de grond kunnen trekken.”
soort aspecten. Je wilt gewoon het beste onderwijs.”
www.vusap.nl
https://nl-nl.facebook.com/EHO.VUmc
13
Hidden curriculum Om de week vindt op maandag een
Blackboard
P roject Blackboard: Opschoning & Herstructurering afgerond
refereerbijeenkomst plaats over onderwijs en opleiden voor medewerkers van de School of Medical Sciences, de research
Weet je nog van vroeger? Dit was in 2011-2012 een
masters, VUmc Academie en Amstel
veelgehoorde klacht van studenten dat ze te veel
Academie.
Blackboard (Bb) announcements kregen of dat ze informatie niet konden vinden in Bb of dat informatie
Op 4 november hield ik een presentatie over
in Bb verouderd was.
een artikel met de titel ‘Decoding the learning environment of medical education: a hidden
Dit was, samen met lage scores voor de informatie
curriculum perspective for faculty
voorziening in de Nationale StudentenEnquete (NSE), de reden
development’.*
om het Project Blackboard Opschoning en Herstructurering op te starten.
Ik koos voor dit artikel omdat de auteurs hun visie beschrijven op de professionalisering van
Vakinhoudelijk
docenten en opleiders voor 2020. Hierbij gaan
Ondertussen is BB alleen nog in gebruik voor het aanbieden
zij uitgebreid in op de onuitgesproken
van vakinhoudelijke informatie. Elke module heeft zijn eigen
kenmerken van een organisatie en afdeling die
BB course met een uniforme courseindeling. Alle
een rol spelen bij onderwijs en opleiden. Welke
vakoverstijgende informatie is geactualiseerd en op de
normen en waarden draag je als organisatie
nieuwe facultaire website geplaatst med.vu.nl.
onbewust (of informeel) uit? Zowel voor
Studenten hebben intussen ook meer overzicht van de actuele
studenten als voor docenten en opleiders is er
zaken die spelen: wat ze móeten weten lezen ze in hun BB
zo’n ‘hidden curriculum’ te onderscheiden.
announcements (vakinhoud) en in hun VUnet mededelingen (vak-overstijgende informatie, redactie: Mieke Pullens) en
Voor docenten en opleiders moeten we denken
natuurlijk in hun e-mail. Interessante of leuke berichtjes delen
aan promotie- en loopbaanbeslissingen,
IOO en docenten via de VUnet nieuws- en agenda, en via de
beschikbare tijd, salaris én leiderschap.
facebook pagina van SMS (redactie: med.vu@vumc.nl).
Mogelijke effecten van dit ‘hidden curriculum’ zijn ontevredenheid van studenten over
VUnetID
docenten en opleiders, toegenomen verloop
Aan de achterkant van BB is ook veel veranderd: studenten
van medewerkers, slechte moraal, verminderde
worden door het boeken van het onderwijs of een toets in het
productiviteit en slechte prestatie als organisatie.
Studenten Informatie Systeem ook automatisch enrolled op
De auteurs sluiten af met de aanbeveling
de BB courses die ze nodig hebben. Docenten hebben
om een nieuwe definitie te kiezen van
intussen via de VU een VUnetID gekregen. Dit kan nu gebruikt
professionalisering van docenten en opleiders,
worden om in VUnet in te loggen (voor VU intranet
waarin aandacht is voor zowel de formele
informatie), en in de toekomst zal het VUnetID meer functies
scholingsactiviteiten als voor het ‘hidden
ontsluiten voor VUmc docenten.
curriculum’ en de socialisatie van docenten en opleiders in organisaties. Anita Jacobs, team
Voor technische ondersteuning in Bb blijft uw vertrouwde
Professionalisering en Onderzoek van Onderwijs
adres blackboard@vumc.nl . Voor algemene vragen over Bb en VUnet kunt u terecht bij het hoofd O&S (Florien de Ruiter).
*) Ref.: JP Hafler, AR Ownby, BM Thompson, CE Fasser, K Grigsby, P Haidet, MJ Kahn, FW Hafferty. Decoding the learning environment of medical education: a hidden curriculum perspective for faculty development. Academic Medicine, 86( 4), 2011.
14
Ine Vos, stafmedewerker team Innovatie & Kwaliteit
Afstudeerrichting klinische wetenschappen
BEELD DigiDaan
Een aanloop naar een intensievere samenwerking
Op de campus van de Vrije Universiteit zijn – naast
farmacotherapie, en organisatie van de gezondheidszorg
de faculteit der geneeskunde – natuurlijk ook andere
aan bod komen. Meer dan in de Biomedische en
faculteiten die opleidingen aanbieden binnen het palet
Gezondheidswetenschappelijke majors is de patiënt (en
van de levenswetenschappen en gezondheidszorg.
het patiëntgebonden onderzoek) uitgangspunt voor het
Te denken valt dan aan tandheelkunde en aan de
onderwijs. Afgestudeerde klinisch wetenschappers kunnen
faculteit aard- en levenswetenschappen (FALW). In de
pre-klinisch onderzoek verbinden met klinisch relevante
toekomst is het de bedoeling dat die opleidingen
vragen. Ze zijn in staat klinische problemen naar
intensiever gaan samenwerken dan nu het geval is.
wetenschappelijk onderzoek te vertalen en weten
I
schappelijke bevindingen in te passen in de klinische n aanloop naar die intensievere samenwerking wordt
praktijk. Kortom: zij spreken de taal van arts en biomedisch
binnen de bachelor ‘Gezondheid en Leven’ van de FALW
onderzoeker.
een afstudeerrichting ontworpen luisterend naar de naam ‘klinische wetenschappen’: een samenwerkings
Belangstelling
verband op het snijvlak van de faculteit der geneeskunde
De opleiding hoopt zo in twee behoeften te voorzien. In de
en FALW. De bedoeling is, dat deze afstudeerrichting (een
eerste plaats kan de overgang tussen biomedisch
‘major’, zoals dat in de Angelsaksische landen heet) in het
onderzoek en dagelijkse praktijk worden verkleind, en in de
academische jaar 2014-2015 zal starten.
tweede plaats bestaat er onder schoolverlaters een overweldigende belangstelling voor levenswetenschappen
Patiënt als uitgangspunt
en gezondheidszorg. Daarnaast is het natuurlijk een
Het is de bedoeling dat in deze major naast vakken uit
vingeroefening voor de verschillende faculteiten als het gaat
biomedische wetenschappen en gezondheids
om samenwerking in bovengeschetst groter verband. Abel
wetenschappen ook leerlijnen als klinisch redeneren,
Thijs, semestercoördinator bachelorjaar 3
15
AMEE-congres
Praag 2013 in het teken van AMEE
BEELD Marianne Mak
(Association for Medical education)
“AMEE” is het grootste jaarlijkse internationale
Scheele en Michiel Westerman. Michiel presenteerde ook zijn
congres op het gebied van medisch onderwijs.
promotieonderzoek “Mind the gap; the transition to hospital
Dit jaar vond het congres in Praag plaats.
consultant”. Rashmi Kusurkar gaf eerst een workshop waarin
D
de deelnemers leerden hoe zij de intrinsieke motivatie van ertig collega’s van VUmc School of Medical
hun studenten kunnen bevorderen, en later zat zij een sessie
Sciences maakten deel uit van een inspirerende
over feedback voor. Gerda Croiset en Anouk Wouters
ontmoeting van drieduizend mensen uit honderd
organiseerden samen met collega’s uit Rotterdam een
verschillende landen, die op één of andere manier
symposium over Selectie van geneeskunde studenten.
allemaal betrokken zijn bij medisch onderwijs. Allen waren naar Praag afgereisd om nieuwe ideeën op te doen, collega’s
Presentaties
te ontmoeten, zich te scholen of om resultaten van eigen
Voor een enthousiast en geïnteresseerd publiek van
ervaringen en onderzoek te presenteren.
gelijkgestemde collega’s werden korte presentaties gegeven over Interprofessioneel leren (Cora Visser), Professioneel
Actieve bijdrage
gedrag (Marianne Mak), en Studentpercepties van stress en
Onze VUmc collega’s leverden een actieve bijdrage aan het
gender (Petra Verdonk). Marc Soethout presenteerde zijn
congres door middel van workshops, presentaties en
poster over het Patiëntgericht doceren van de organisatie van
symposia. Eén van de workshops, “Omgaan met de dood”,
de gezondheidszorg, en Inge van Wijk haar poster over het Zij-
werd verzorgd door Veronica Selleger. Ditzelfde onderwerp
instroomprogramma van de VUmc SMS. Marianne Mak,
kwam ook aan bod in het symposium genaamd “Don’t
team Onderzoek van Onderwijs
mention the ‘d’ word”: Balancing living with dying in medical education and practice, georganiseerd door o.a. Fedde
16
AMEE-congres
Symposium: Selectie van studenten
Kick-off
Een informele kennismaking
Het VUmc en Erasmus MC, in de vorm van promovendi Anouk Wouters
De studentvertegenwoordigers
(VUmc) en Susanne Lucieer (Erasmus MC) hadden tijdens het AMEE
van de facultaire studenten
congres dit jaar hun krachten gebundeld voor de organisatie van een
organisaties wilden elkaar beter
symposium, met de titel “Selection methods in medical school:
leren kennen en organiseerden
Where are we now and where are we heading?”
een kick-off in de laatste week van oktober.
Een internationaal palet aan sprekers maakte het mogelijk een overzicht te geven van de huidige leidende selectiemethoden voor de
Doel van deze kick-off was dat de ver-
geneeskundeopleiding, waarbij de focus vooral lag op de assessment van
schillende leden van de besturen elkaar
zogenaamde non-cognitieve aspecten en de hieruit voortvloeiende
beter zouden leren kennen, maar
uitdagingen. Prof. Fiona Patterson van City University London sprak over het
vooral beter inzicht kregen in hun
ontwikkelen van selectie instrumenten en zoemde in op de Situational
taken en verantwoordelijkheden ten
Judgment Test (SJT), een test waarbij kandidaten moeten aangeven hoe het
opzichte van elkaar, zodat dit zou gaan
beste gehandeld kan worden in een bepaalde situatie. Prof. Geoff Norman van
resulteren in een betere samenwerking.
Mc Master University Canada behandelde het Multi Mini Interview (MMI), een
Om dat te bewerkstelligen hadden wij
selectiemethode, lijkend op het stationsexamen, bestaande uit een reeks korte
– de assessoren – een korte presentatie
interviews. De MMI wordt inmiddels door enkele Nederlandse universiteiten,
voorbereid over de structuur van de
waaronder VUmc, gebruikt bij de selectie van studenten.
organisatie. Daarnaast hadden wij een
Dr. Kelly Dore, eveneens van McMaster University Canada, legde uit hoe een
paar casus meegebracht zodat de
computer-based assessment van persoonlijke eigenschappen, de CASPer,
studenten vervolgens ook het een en
ingezet kan worden. Prof. Axel Themmen van het Erasmus MC presenteerde
ander konden toepassen.
bevindingen uit Nederland; onderzoek waar internationaal altijd veel interesse voor is, vanwege ons unieke toelatingssysteem. Prof. Gerda Croiset, onze
Informeel
opleidingsdirecteur geneeskunde, sloot af met een discussie.
Alle studentenorganisaties waren ruim-
Niet alleen het congresprogramma maar ook Praag trok onze belangstelling
schoots vertegenwoordigd en het was
met haar bezienswaardigheden en terrasjes. Het was genieten in Mala Strana
ontzettend leuk om iedereen bij elkaar
aan de overkant van de Karelsbrug, waar alle VUmc-ers samen aan een lange
te hebben, los van de studenten die
tafel genoten van een heerlijk diner. Anouk Wouters, Team Onderzoek van
elkaar regelmatig bij het periodiek
Onderwijs
overleg tussen de studentenorganisaties zagen. De avond werd geopend
In 2014 organiseert AMEE haar jaarlijkse congres van 30 augustus
door onze opleidingsdirecteur, die op
tot 3 september in Milaan. Het thema zal zijn “Excellence in Education,
een open en persoonlijke manier de
the 21st Century Teacher”. Op www.amee.org kun je alle informatie
studenten te woord stond over haar
vinden.
visie met betrekking tot student medezeggenschap en de opleiding van artsen-in-spe. Al met al was het een zeer geslaagde avond waarin de studentvertegenwoordigers op een informele manier met elkaar en elkaars taken kennis konden maken. Kortom, het was een avond die zeker voor herhaling vatbaar is! Casey Grandbois van Ravenhorst Studentassessor VUmc 2013-2014
17
Instellingstoets Kwaliteitszorg
Cum laude promotie voor Isa Houwink Onlangs is op 20 december jl. Isa Houwink gepromoveerd bij prof.dr. Martina Cornel. Haar proefschrift is getiteld: Training in genetics and genomics for primary health
De Nederlands-Vlaamse Accreditatie Organisatie (NVAO) bezoekt in het voorjaar de VU
care workers’. Isa heeft een hiaat in de oncogenetische kennis
In het kader van de Instellingstoets Kwaliteitszorg
van huisartsen geïnventariseerd en de
die de VU net als alle andere universiteiten in
onderwijsbehoeften afgestemd met de
Nederland graag wil halen bezoekt de commissie
huisartsen en anderen in combinatie met
van de NVAO de VU op 18 en19 maart.
experts op dit gebied. Daarna heeft zij online en live onderwijsmodules gebouwd en de
Zij spreekt op die dagen onder andere met de raad van
effecten van deze scholing gemeten ten
toezicht, college van bestuur, college van decanen,
aanzien van kennis en attitude met behulp van
portefeuillehouders onderwijs, stafmedewerkers, docenten
een randomized control trial.
en studenten. Aan het einde van haar bezoek geeft de
Het proefschrift is een voorbeeld voor hoe
commissie aan welke faculteiten zij op 22-24 april wil
onderwijs en opleiden evidence based kan
bezoeken.
worden vorm gegeven. Het is een omvangrijk onderzoek geweest, waarbij het opzetten van
Trails
de trainingen een onderdeel is geweest.
Er zijn zogenaamde horizontale en verticale trails. Bij een
Gerda Croiset, opleidingsdirecteur VUmc
horizontale trail worden meerdere faculteiten bezocht met
School of Medical Science
betrekking tot hetzelfde onderwerp bijvoorbeeld internationalisering. Als een opleiding op het gebied van kwaliteitszorg helemaal wordt doorgelicht dan spreekt men
Goud voor het Nederlands hockeyteam
van een verticale trail.
Facultaire audit Begin december werd in het kader van de voorbereiding op
Joyce Sombroek, student geneeskunde,
de Instellingstoets de derde facultaire audit uitgevoerd bij
won samen met de dames van het
onze faculteit. Alle faculteiten zijn in november of december
Nederlands hockeyteam goud in de
beoordeeld op de onderdelen die nog verbetering of
Hockey World League.
verduidelijking behoefden. De facultaire audit is goed
Het Nederlands hockeyteam versloeg in de
verlopen en de faculteit heeft laten zien dat zij ook de
finale Australië met een ruimte zege (5-1). Het
laatste opmerkingen van de vorige audit goed heeft
was de eerste editie van de Hockey World
opgepakt. Elise Baartman, stafmedewerker team Innovatie
League. Het toernooi vond plaats in Australië.
& Kwaliteit
In dienst acqueline Gerritsen, stafmedewerker team J Professionalisering orien Kruijswijk, jaarcoördinator master J C éline van Oirschot, ambtelijk secretaris examencommissie School of Medical Sciences
18
Docent- en Blokverkiezingen
Beste docenten en cursussen 2012-2013 ALLE PRIJSWINNAARS OP EEN RIJ Beste docenten jaar 1: 1e prijs: Drs. Michael van Emden 2e prijs: Prof. dr. Henk Groenewegen 3e prijs: Dr. Henk de Vries Beste blok: Hersenen en zintuigen (Cursuscoördinator en vice-cursuscoördinator: Prof. dr. H.J. Groenewegen & dr. R.J.P. Musters) Beste docenten jaar 2: 1e prijs: Dr. Sonja Zweegman 2e prijs: Prof. dr. Peter Huijgens 3e prijs: Prof. dr. Wolter Mooi Ieder jaar organiseren het JVB (Jaar Vertegenwoordigings Bestuur)
Beste blok:
en de MFVU (Medische Faculteitsvereniging Vrije Universiteit) de
Hematologie en oncologie (Cursuscoör-
Docent- en BlokVerkiezingen. Voor de zomervakantie hebben meer
dinator en vice-cursuscoördinator: Dr. S.
dan 900 bachelorstudenten hun stem uitgebracht op hun favoriete
Zweegman & dr. J.W. van Oostveen)
docenten en cursussen van het collegejaar 2012-2013. De verkiezingen stonden in het teken van ambitie.
Beste docenten jaar 3:
O
1e prijs: Prof. dr. Theo Doreleijers p woensdag 11 december was eindelijk de dag aangebroken
2e prijs: Dr. Abel Thijs
waarop de prijzen werden uitgereikt. Alle docenten en studen-
3e prijs: Dr. Stijn van Weyenberg
ten waren van harte uitgenodigd voor de uitreiking, die plaatsvond in een feestelijk aangeklede Amstelzaal.
Beste blok:
Het thema van de verkiezing was dit jaar “Ambitie”. Olympisch hockeyster
Spijsvertering en stofwisseling (Cursus-
Joyce Sombroek kwam vertellen over haar ambities en het combineren van
coördinator en vice-cursuscoördinator:
topsport en de studie geneeskunde. Daarnaast gaf internist dr. Nanayakkara
dr. R.A. de Vries & Dr. S.J.B. van Weyen-
een presentatie over zijn interpretaties van en associaties met het woord
berg)
‘ambitie’. Naast deze twee inspirerende verhalen werd er door studenten voor wat muzikale afwisseling gezorgd. Maar uiteindelijk draaide het
SPECIALE PRIJZEN
natuurlijk allemaal om de uitreiking van de felbegeerde prijzen.
Best bereikbare docent:
Voor bachelorjaar 1 behaalde Michael van Emden de eerste prijs, voor
Prof. dr. H.J. Groenewegen &
bachelorjaar 2 Sonja Zweegman en voor bachelorjaar 3 Theo Doreleijers.
Prof. dr. W.J. Mooi
Naast de prijs voor beste docent en studieblok was er dit jaar nog een
Beste docent van de bachelor:
aantal speciale prijzen, zoals ‘best bereikbare docent’, ‘beste tentamen’ en
Dr. S. Zweegman
‘meest toegewijde docent’.
Beste tentamen:
Over elke winnende docent werd een persoonlijk stukje verteld, waardoor
Bouw en bewegen (Cursuscoördinator:
de aanwezigen de docenten beter hebben leren kennen. Alle winnaars
drs. M.W. van Emden)
ontvingen een trofee en werden, onder een enorme ballonnenboog, op de
Beste semestercoördinator:
foto gezet. Naast de docenten maakten de aanwezige studenten ook kans
Dr. A. Thijs
op een aantal leuke prijzen. Al met al was het een leuke middag, die werd
Meest toegewijde docent:
afgesloten met een gezellige borrel in de Amstelfoyer. Lisanne Oei,
Dr. T.A.M. Hekker
secretaris JVB en Suzanne Vrancken, voorzitter JVB 19
Motivatie profielen van geneeskunde studenten:
Studentenraad aan het woord
Zijn deze belangrijk voor leer strategie en studieprestaties?
Studenten kunnen verschillende redenen hebben om geneeskunde te studeren. Sommigen kiezen hiervoor uit interesse, anderen willen hun ouders een plezier doen.
B
este allemaal, Zoals jullie in de vorige nieuwsbrief hebben kunnen lezen en misschien ook op de VU gemerkt hebben, is sinds september een nieuwe studentenraad VUmc actief.
Inmiddels zijn we alweer vier maanden verder en zijn we gewend aan onze nieuwe taak. Ook de nieuwe eerstejaars zijn hopelijk
Deze (verschillende) soorten motivatie sturen
gewend en hebben hun plek op onze faculteit kunnen vinden.
hun leerstrategie, studieprestaties en rendement. Dit blijkt uit de studie die ik bij UMC
Misschien vraag je je af: wat doet de studentenraad zoal in een
Utrecht heb gedaan/uitgevoerd. “Self-
week? Elke maandagavond vergaderen we over zaken die
determination theory” categoriseert motivatie
studenten op dat moment bezighouden. De afgelopen weken
als intrinsiek of extrinsiek. Intrinsieke motivatie
hebben we kennis gemaakt met veel mensen die zich binnen de
betekent dat iets vanuit oprechte interesse
VU (maar ook erbuiten!) inzetten voor het onderwijs.
wordt gedaan en extrinsiek betekent vanwege een externe druk of voor de status. Bij elke
Ook zijn we druk geweest met het lezen en beoordelen van de
student speelt de combinatie van intrinsieke en
OERen: dit zijn de Onderwijs- en Examenreglementen. Een aantal
extrinsieke motivatie een belangrijke rol in het
van onze leden is aanwezig geweest bij het LMSO (Landelijk
leren/studeren en studiesucces.
Medisch Studenten Overleg)- en NVMO (Nederlandse Vereniging voor Medisch Onderwijs)-congres. Natuurlijk zijn wij altijd druk
Classificatie Achthonderdvierentachtig studenten van
om met onze “studentenkijk” voor een nog betere kwaliteit van onze opleiding te zorgen.
UMC Utrecht werden geclassificeerd volgens vier motivatie profielen: hoog intrinsiek laag
Namens de hele studentenraad wens ik jullie een gelukkig en
extrinsiek, hoog intrinsiek hoog extrinsiek,
inspirerend 2014! Voor vragen of suggesties kunnen jullie ons
laag intrinsiek hoog extrinsiek en laag intrinsiek
altijd bereiken via de mail: studentenraad@vumc.nl of voeg ons
laag extrinsiek. Het bleek dat de studenten van
toe op facebook.
het “hoog intrinsiek laag extrinsiek” profiel, in vergelijking met de andere profielen, hoog
Vriendelijke groeten,
scoren op diepe leerstrategie, studie-uren en
Tess Vader
eindcijfers en laag scoren op oppervlakte
Secretaris internus Studentenraad VUmc
leerstrategie en studievermoeidheid. Geslacht was van invloed op het motivatie profiel. 30 procent van de meisjes en 15 procent van de jongens had een “hoog intrinsiek laag extrinsiek” profiel en 29 procent meisjes en 40 procent jongens had een “laag intrinsiek hoog extrinsiek” profiel. Mogelijk hebben jongens een andere soort begeleiding nodig dan meisjes om zo hun intrinsieke motivatie te stimuleren. Rashmi Kusurkar, MD, PhD, Team Onderzoek van Onderwijs Voor het artikel zie: www.biomedcentral.com /1472-6920/13/87