Jaarmagazine
2013 Instituut voor onderwijs en opleiden
kiezen
5
Vumc jaarmagazine 2013 van het Instituut voor onderwijs en opleiden verschijnt 1 x per jaar
Interviews en artikelen Wilma Mik
A
Eindredactie Marre Roozen; m.roozen@vumc.nl
9
Hoofdredactie Margreeth van der Meijde
GENEESKUNDE
TROOMPRO G RA -INS ZIJ M M
Colofon
A VI
M TANDART S ROO ST STROOM STUD EN N I - - IN 41 EERST ENT 6 1 EJA EN 3 2 AR S
3 T O T A A L 2.4
samen kiezen voor beter
inhoud
6
26
Concept en vormgeving Designyard in samenwerking met Kazeze grafisch ontwerp
15
Fotografie Yvonne Brandwijk, Daniel Cohen, DigiDaan, An Sofie Kesteleyn, Martijn Steiner Lovisa Infographics Kay Coenen, Infographicmedia.nl Drukwerk Delta Hage Redactieadres VUmc, dienst communicatie PK4X190 Postbus 7057 1007 MB Amsterdam jaarmagazine@vumc.nl
10
Oplage 3.000 ex.
bij- en nascholingen congres- en symposiumorganisatie bedrijfsopleidingen
bachelor geneeskunde, master geneeskunde, zij-instroomprogramma geneeskunde, master oncology, research master cardiovascular, postinitiële masteropleiding epidemiologie, medisch specialistische vervolgopleidingen
verpleegkundige (vervolg)opleidingen, medisch ondersteunende opleidingen Op de voorpagina (van link snaar rechts) Ricardo Scholten,Kawtar Mejdoubi, Mèdelyn Wennekers, Cor Camps, Elise Jansen, Marko Phernambucq, Meike Valk, Denzel Mecidi.
30
In dit jaarmagazine 4 voorwoord Margreeth van der Meijde | 5 infographic VUmc School of Medical Sciences 6 interview internist Michiel van Agtmael over zijn onderwijsmissie | 9 quotes waarom kozen zij voor onderwijs bij VUmc? | 10 reportage terug naar Zuiderduin - over de totstandkoming van het managementcontract 14 testimonials medewerkers, studenten en docenten over werk en kiezen 25 infographic VUmc Amstel Academie | 26 gesprek over het bijzondere ontstaan van VUmc Academie 29 infographic VUmc Academie | 30 fotoreportage onderwijs in beeld 35 quotes waarom kozen zij voor onderwijs bij VUmc?
kiezen 3
voorwoord
A VI
Bachelor geneeskunde
Master geneeskunde
Zij-instroomprogramma geneeskunde
Biomedische masters
Master oncology Cardiovascular research master Master epidemiology
TROOMPRO G RA -INS ZIJ M M
8
A
MA
44 TA 47 GE
Y
C
78
ES
G
NS
AP 72 PE L IJ K
BIOMEDISCHE MASTERS
CH AR
O STER O N COL
BUITENLANDSTAGES
E STAGE 59
KE
UZ
IOVASCULAR R RD ES CA 35 E
31
TIJKSTAGE PRAK ZO RG M2 WER KST 88 AG E 97
Academie
2
TE
H
Amstel Academie
2012 JAARS STE L 2012 R A E - E OTA 15 -T
83
N GE IN G N
4 Jaarmagazine Instituut voor onderwijs en opleiden
5
WE
Margreeth van der Meijde
42
L
Het streven van het Instituut voor onderwijs en opleiden om te leren, te verbe teren en uiteindelijk vernieuwend en state of the art te zijn is geen doel op zich. Het is een middel om uiteindelijk de patiënt de best opgeleide mensen in de meest passende omgeving te kunnen bieden. En daar zijn wij trots op.
AA
Opmerkelijk is ook dat op verscheidene plekken in het instituut de VUmc- belofte al gestalte krijgt. Lees het verhaal over de totstandkoming van het nieuwe managementcontract. ‘Mensen willen invloed en willen meebeslissen over zaken die er voor hen toe doen.’ Deze strofe uit de belofte bestaat niet langer alleen uit woorden, maar is destijds in het jaarlijkse overleg in Egmond aan Zee leven ingeblazen. Bewust niet alleen met leden van het managementteam maar met vele medewerkers en docenten samen. Aan het huidige contract hebben ruim zeventig mensen meegedacht en geschreven. En kijk naar de bouw van de VUmc Academie. Heel bewust van onderop ‘intuïtief georganiseerd’, met grote inbreng van de medewerkers. Of zie hoe een team van studenten op de studentenpoli samen moet kiezen welk behandelplan het meest geëigend is. En hoe hun docent er telkens voor pleit samen met de patiënt tot besluiten te komen. Dat komt aardig in de richting van een andere strofe uit de belofte: ‘Patiënten en hun naasten willen invloed op hoe zij behandeld worden en betrokken zijn bij beslissingen.’ Het instituut maakt op dit gebied wellicht al aanspraak op de titel best practice.
MEDISCH SPECIALISTISCHE VERVOLGOPLEIDINGEN
GENEESKUNDE
ES 2011 DSTAG LAN DSTAGES 201 N 2 AN TE UI TENL I-ARTSST M E B S I - U 9 AG E -B 5
NDE MEDISC RKE AAL MEDI H SP E SCH EC T 25 TO 0 AIOS GES SPE IA 6 27 TA C RT
TOT
Verschillende zaken springen in het oog. De breedte van het instituut bijvoorbeeld: van een trotse medewerkster van de studentenbalie die samen met haar hele team het nieuwe studentregistratiesysteem van alle bugs heeft gezuiverd, via de docent die sparring partner is bij het opstellen van precies die goede vraag zodat je echt de leerstof toetst, tot de medewerkster van het congresen organisatiebureau VUmc Academie (het voormalige PAOG) die klanten adviseert en nieuwe wegen verkent – van de keuze van de badge tot de standup comedian.
8%
School of Medical Sciences
9
Het Instituut voor onderwijs en opleiden is uniek in Nederland en combineert kennis en kunde van medewerkers en docenten vanuit zowel mbo-, hbo- als wo-perspectief. Ook doen we onderzoek naar onderwijs en zo ontstaat er meer gespecialiseerde en unieke kennis binnen VUmc over onderwijs en opleiden. Dit resulteert in een breed en divers onderwijsaanbod. Flexibel en inspelend op nieuwe behoeften vanuit zowel de overheid als de diverse beroepsgroepen. Dit was van meet af aan de inzet van de reorganisaties van de afgelopen jaren. In hoeverre is het instituut daarin geslaagd en hoe wordt dit ervaren door medewerkers en studenten? In dit jaarmagazine kunt u hun belevenissen lezen.
Studenten in honourstrajecten
OM TANDAR TRO ROOM STU TSEN S T D - IN INS 41 EERST ENT 6 1EJA EN 3 2 AR S
3 T O T A A L 2.4
V
oor u ligt de jaaruitgave van het Instituut voor onderwijs en opleiden van VUmc. Betrokkenen vertellen vanuit hun eigen perspectief en specialisme wat hen het afgelopen jaar bezighield. Waar ze trots op zijn, wat hen drijft, en wat er beter kan. De rode draad van dit jaarmagazine is ‘kiezen’, het tweede woord van de VUmc-belofte ‘samen kiezen voor beter’.
VUmc School of Medical Sciences in cijfers 2012
VERVOLGOPL E HE VERVOLG IDIN ISC SCHE OP GE L (VOORST TI N ) E O P LI LIS T EEN LE ID IA E ID M I
Inbreng voor wie dat wil en waar dat kan
infographic
MAN-VROUWVERDELING INSTROOM OPLEIDING GENEESKUNDE
MANNEN
66%
1974
34%
30%
2008
70%
29%
2012
71%
VROUWEN
DIPLOMA’S PER COLLEGEJAAR OPLEIDING GENEESKUNDE 82%
1975
18%
27%
2008
73%
VERDELING SPECIALISMEN IN NEDERLAND IN 2010 EN GERAAMD IN 2028 MEDISCH SPECIALISTEN
17.350 27.660
HUISARTSEN 11.212 16.281 SOCIAAL GENEESKUNDIGEN 10.259 5.832
SPECIALISTEN OUDERENGENEESKUNDE 1,443 1.987 ARTSEN VOOR GEHANDICAPTEN 194 272 - CIJFERS 2010
STUDIESUCCES CIJFERS (COHORT 2006-2009): GEMIDDELDE VAN ALLE STUDENTEN
7 0
8+ GESLAAGDEN MIDDELBARE SCHOOL
7 5
DECENTRAAL GESELECTEERDE STUDENTEN
7 0
STUDENTEN DIE BINNENKWAMEN VIA LOTING
6 9
- SCHATTING 2028
kiezen 5
interview
interview
Leren beter voorschrijven
Een toekomst met artsen die beter kunnen voorschrijven. Dat is de missie van internist Michiel van Agtmael. Waar hij kan, probeert hij studenten te trainen, te prikkelen, te laten reflecteren over farmacotherapie. “We zien dat er nog steeds te veel fouten worden gemaakt.”
Michiel van Agtmael Internist, infectioloog klinisch farmacoloog unversitair docent hoofd sectie farmacotherapie
T
oen hijzelf na zeven jaar studie als kersverse dokter ging werken, ontdekte hij dat hij veel te weinig had geleerd over het voorschrijven van geneesmiddelen en het opstellen van een behandelplan. Dat komt later wel, hoorde hij om zich heen. “Maar later komt niet”, zegt Van Agtmael, in retrospectief vol ongeloof. “Je bent een jonge dokter en eigenlijk weet je niet wat je moet doen. Dus kopieer je het gedrag van je supervisor, zonder dat je hebt geleerd er zelf goed over na te denken. Maar waar gaat het in ons vak nou eigenlijk om? Naar mijn idee is dat je een goed behandelplan op kunt stellen, met als essentieel onderdeel daarvan het correct voor schrijven van geneesmiddelen.” Het kan op tal van manieren en momenten fout gaan. Met de indicatie, welk middel geef je voor wat? Bij de monitoring, in de dosering, in de duur. Hoe vaak gebeurt het niet dat de patiënt zijn medicatie intraveneus krijgt toegediend, terwijl hij veel eerder kan overschakelen naar tablet ten? “Dat is belangrijk”, verklaart Van Agtmael. “Met tabletten kan de patiënt immers eerder naar huis.” In het voorschrijf gedrag is kortom nog een hele slag te slaan. “Vandaar dat we, als een rode draad door het hele curriculum heen, onderwijs in farmacotherapie gestructureerd aanbieden.”
Studentenpoli
“ Interactie tussen patiënt en student is een uniek moment” 6 Jaarmagazine Instituut voor onderwijs en opleiden
Van Agtmael is sinds 1 mei dit jaar hoofd van de sectie farmaco therapie, die sindsdien onder verantwoordelijkheid van interne geneeskunde valt. Hij volgt professor Theo de Vries op, onder wiens leiding de leerlijn farmacotherapie vanaf 1996 gestalte kreeg. Van Agtmael, met specialisatie klinische farmacologie en infectieziekten, is op alle niveaus betrokken bij het onderwijs en opleiden. Hij is cursuscoördinator en tutor bij de bachelors, geeft bedside teaching aan de eerstejaars masterstudenten en begeleidt de tweede- en derdejaars in de kliniek. Alle werkvormen, van kleinschalige werkgroepen tot hoorcolleges kent hij. Van Agtmael is dus bij uitstek in staat zo’n rode draad farmacotherapie door de jaren heen te weven. Maar op welke wijze kun je de toekomstige arts tot een better prescriber maken? “Meestal zitten studenten vrij lang tamelijk passief naast een dokter te kijken wat die doet. Door passieve observatie leert hij, denk ik, minder snel dan als hij
“Als student heb je nog reddingsfantasieËn”
eigen verantwoordelijkheid neemt.” Dus ontstond een boud plan: een polikliniek geheel door studenten gerund, telkens uiteraard onder zorgvuldige begeleiding van een internist en met uitgebreide voorlichting aan patiënten en baliemede werkers. Onderwijscoördinator Jelle Tichelaar nam samen met twee zesdejaars studenten, Tim Schutte en Ramon Dekker, en diverse internisten het initiatief. Sinds begin maart draait de studentenpoli. Elke vrijdagmiddag een een keer per maand op woensdagavond coördineert een team van een eerste, derde- en vijfdejaars studenten de zorg voor een patiënt op de poli. Ze functioneren met zijn drieën in een team als één arts. Deelname is op vrijwillige basis, maar volstrekt niet vrijblijvend. Ieder heeft een aparte rol. De eerstejaars houdt een intakegesprek, de derdejaars mag al wat lichamelijk onderzoek doen, de vijfdejaars coacht en begeleidt. Samen maken ze een behandelplan met alles erop en eraan: leefstijladviezen, medicatie, recept uitschrijven. “Een compleet consult dus, dat ze heel goed moeten voorberei den, ze hebben daar een week de tijd voor. Op de dag zelf nemen we het behandelplan van tevoren door en bespreken we kort na hoe het is gegaan. In principe zou de >>
kiezen 7
interview
quotes
Leren beter voorschrijven
“De kern van ons vak is dat je een goed behandelplan kunt opstellen”
Waarom kozen zij voor onderwijs bij VUmc? VUmc Academie
supervisor in een paar minuten klaar moeten zijn, want ook de hele coördina tie en planning wordt door studenten gedaan.” Deze innovatieve onderwijsvorm wordt geëvalueerd door wetenschappelijk onderzoek. Uiteindelijk zal duidelijk moeten worden of studenten die de studentenpoli draaien sneller en beter voorschrijven in vergelijking met hun collega’s die alleen het reguliere program ma volgen.
• Deelnemers cursus Patiëntveiligheid •
Leerzaam, interactief en eye- opener voor bepaalde zaken
Prima dag, goed georganiseerd
Goed onderwerp om meer bewust van te zijn • Niet-Nederlandstalige deelnemers aan de cursus Advanced Immunology •
I was really impressed by the quality of the course
Good interactions with the speakers and the discussions
Samenspraak Een belangrijk kenmerk van een behandel plan is volgens Van Agtmael dat het in samenspraak met de patiënt tot stand is gekomen. Shared decision making is een terugkerend aandachtspunt in zijn farmacotherapie onderwijs. Ook achter dit facet van het vak kwam hijzelf door schade en schande. “Een patiënt heeft een aandoening. Gelukkig zijn daar medicij nen voor. Mooi, denk je. Receptje uit schrijven en over twee maanden zien we een heel andere patiënt terug. Zo werkt het dus niet. Daar leg ik ook de nadruk op in mijn onderwijs: het is heel belangrijk om de patiënt te motiveren daadwerkelijk iets te gaan doen. Iemand dringend advise ren tien kilo af te vallen, omdat er anders problemen ontstaan is onvoldoende om zijn leefstijl te veranderen. Je moet probe ren achter iemands drijfveren te komen. Iemand met veel psychosociale problemen is niet meteen in staat om ook nog eens trouw zijn medicatie in te nemen. En niet altijd is de drang tot overleven aanwezig. Als student heb je die reddingsfantasieën, in de loop van je studie relativeert dat wel. Er zijn zoveel factoren die bepalen of iemand het uiteindelijk redt of niet. Een daarvan is de motivatie van de patiënt en de situatie waarin die zich bevindt. Ook dit soort zaken moet je in je behandelplan meenemen.”
•
8 Jaarmagazine Instituut voor onderwijs en opleiden
Koortsachtig overleg Vrijdagmiddag half 2, poli interne geneeskunde, vijf mensen in een te kleine kamer. Koortsachtig overleg, de tijdsdruk is voelbaar, het gaat nu om het echhie. De vijf mensen: een eerstejaars, een derdejaars en een vijfdejaars, de onderwijscoördinator en een van de twee onderzoekers die de organisatie, evaluatie en logistiek verzorgt. De studenten overleggen met elkaar over het behandelplan van een patiënt die over een half uurtje op het spreekuur komt. Een van de begeleiders suggereert om nog even navraag te doen bij het lab. Dan schuift nummer zes aan: internist Michel van Agtmael. De vijfdejaars presenteert de patiënt. Kort, zakelijk. Van Agtmael stelt vragen, legt uit, geeft tips: Formuleer preciezer. Hoe komt mevrouw aan opgezette klieren? Kijk altijd kritisch naar de voorgeschiedenis van een patiënt. Wat je leest, is dat slechts een gedachte van een dokter of is het aangetoond? Denk om je formulering. Wat is het beleid bij een patiënt met dergelijke klachten? Weet je dat zeker of moet je nog even bellen met een specialist? De studenten maken een plan wie wat gaat zeggen en doen en gaan de spreekkamer in. Het doel bij dit consult is de patiënt gerust te stellen. Van Agtmael gaat ook mee, hij observeert nauwlettend de student-patiëntrelatie. Na afloop zijn de studenten enthousiast. Wat een leuke patiënt! Ze stelde ons meteen op ons gemak. Van Agtmael schuift aan voor de evaluatie: Zijn er dingen die beter kunnen? Die zijn er. Zo was de patiënt niet angstig, maar bleven de studenten toch vasthouden aan hun oorspronkelijke plan. Meer lekentaal was op zijn plaats geweest, minder in detail treden ook. En wat komt het aan op de formulering! Voorkom te allen tijde dat de patiënt ongerust vertrekt! En dan moet de volgende patiënt alweer worden voor besproken. Probeer te bedenken wat de patiënt allemaal kan vragen over de medicatie, begint Van Agtmael.
Very well organized • Deelnemer Mindfulness symposium •
Bijzonder volledig allemaal weer! Goed dat de inschrijving automatisch verloopt, scheelt gedoe Interessant dat er wetenschappelijk onderzoek wordt gedaan naar de effecten van mindfulness op verschillende patiënten categorieën
VUmc Amstel Academie Er zit deskundigheid vanuit een academisch ziekenhuis
Ze kennen onze organisatie en we hebben al goede ervaringen met hen opgedaan
Ze luisteren goed naar ons, en we hebben echt het gevoel dat we samen de opleiding ontwikkelen
Ik vind vooral de kennis van zaken uitstekend, ze staan boven de materie
Het zijn mensen uit de praktijk, sterk vind ik de deskundigheid en praktijkgerichtheid Ze werken vanuit onze protocollen en in de loop der tijd is er een vertrouwensband ontstaan
kiezen 9
reportage
reportage
Terug naar Zuiderduin
Terug naar Zuiderduin
Samen tot keuzes komen Lilian Rodenburg stafadviseur van Instituut voor onderwijs en opleiden
Marian de Haan teamleider Innovatie en Kwaliteit
Barth Koster opleidingsadviseur bij- en nascholing VUmc Academie
Terug naar Zuiderduin
De koffie is op, de kennismaking gedaan, we kunnen naar buiten. Een herfstachtige wind speelt het spel mee: je zou je zo aan het strand wanen. Want dat is het doel van deze bijeenkomst: een terugblik op de dagen in Zuiderduin, Egmond aan Zee, waar het Managementcontract 2012-2013 voor het grootste gedeelte tot stand is gekomen. Een inspirerend voorbeeld hoe ‘samen kiezen voor beter’ in de praktijk gestalte kan krijgen. 10 Jaarmagazine Instituut voor onderwijs en opleiden
Franciska Koens beleidsmedewerker Innovatie en Kwaliteit
Wim Stalman decaan VUmc School of Medical Sciences en lid raad van bestuur VUmc
P
laats van handeling is deze keer de VU Hortus Botanicus. We strijken neer op een bankje in de zon. Lilian Roden burg, stafadviseur van het Instituut voor onderwijs en opleiden legt uit hoe het allemaal zo is gekomen. “Eigenlijk zijn we nog helemaal niet zolang samen in één instituut met de VUmc School of Medical Sciences, VUmc Academie, en VUmc Amstel Academie. We zoeken nog steeds naar manieren om dat proces van bij elkaar komen en samenwerken te verbeteren.” Een eerste stap was om in mei 2011 met alle leiding gevenden de hei op te gaan - in dit geval dus de duinen in - om in alle rust belangrijke zaken met elkaar uit te wisselen, elkaar te leren kennen, en een breed draagvlak te creëren voor de toekomst plannen. Op de tweede dag schoven van iedere afdeling teamleden aan. In totaal is er die dag met 22 mensen gewerkt aan de voorbereiding van het managementcontract 2012-2013. De enorme opbrengst van deze strategische conferentie is gedurende de zomerperiode in alle teams binnen het instituut besproken en aangevuld. In het najaar volgde een omvangrijk vervolg. Lilian: “We wilden iedereen de gelegenheid geven om invloed uit te
“Een aansprekende manier om met zoveel input van medewerkers beleid te formuleren” Wim Stalman oefenen, het moest niet alleen maar van het MT komen. Dus nodigden we voor de vervolgconferen tie nog meer medewerkers uit om mee te denken over de inhoud van het contract. In totaal waren we toen met 45 mensen.”
Creativiteit “De grootste opbrengst vind ik dat je het met elkaar doet”, begint Marian de Haan, teamleider Innovatie en Kwaliteit, terwijl we over de kronkelige paadjes manoeuvreren. “Dat klinkt ontzettend cliché, maar het is echt heel belangrijk. En zoveel krachtiger dan dat iemand in zijn eentje achter zijn bureau gaat bedenken wat we de komende tijd eens zullen gaan doen. Dan is er geen sprake van context, >>
kiezen 11
reportage
reportage
Terug naar Zuiderduin
Terug naar Zuiderduin
“We wilden iedereen de gelegenheid geven invloed uit te oefenen"
“Nee zeggen, of nu nog even niet, is ook een keuze” Marian de Haan
“We moeten bij onze studenten en deelnemers toetsen wat ze willen” Barth Koster
Lilian Rodenburg
Franciska Koens
commitment, of draagvlak. Er komt zoveel creativiteit los als je met elkaar nadenkt: waar willen we heen, hoe gaan we dat doen, hoe giet je het vervolgens in een project? Zo’n proces is niet altijd even makkelijk. Je kunt hardop dromen, maar als je een projectplan wilt schrijven moet je heel concreet worden.” Barth Koster, opleidingsadviseur bij- en nascholing VUmc Academie: “Ik zat in een groepje met allemaal mensen van de opleiding geneeskunde. Mijn invalshoek is een andere en van daaruit kon ik een ander licht laten schijnen over een aantal projecten. Samen kwamen we verder. Het grappige was ook dat we naast de verschillen ook allerlei overeenkomsten ontdekten.” Franciska Koens, beleidsmedewerker Innovatie en Kwaliteit: “Kijk, een organisatie bestaat uit heel veel mensen. Dan kun je in je eentje wel beslissen wat de organisatie moet doen, maar ja, of het dan ook zo gebeurt, is maar zeer de vraag. Zo van: hier is jouw project. Veel plezier ermee! Het werkt veel prettiger om ook zelf ideeën aan te kunnen dragen en erover mee te denken.”
doen, ik had eerlijk gezegd amper een idee. Ik ben met allerlei mensen in aanraking gekomen die ik normaal gesproken niet spreek. Nu weet ik wie ik kan raadplegen als je ergens tegenaan loopt. Dat is heel erg prettig. Je voert ook andere gesprekken met elkaar, bijvoorbeeld tijdens een strandwandeling. Je bent in een andere omgeving. Daardoor kun je je ook laten inspireren en tot nieuwe inzichten komen.” Marian: “Je drinkt ‘s avonds een drankje met elkaar, je hebt het eens over iets anders dan over het werk. Dat maakt dat je daarna veel makkelijker samenwerkt. Dat is leuk, nuttig en belangrijk. Je ziet ook de capaciteit van mensen op een andere manier. Bijvoorbeeld als ze meedenken met een project waar ze normaal niet bij stilstaan. Dat kan heel verfris send zijn. Als ik de sfeer van nu vergelijk met de sfeer van twee jaar geleden is dat een wereld van verschil. We zijn allemaal veel losser, er zit veel meer humor en lucht in, je kunt meer jezelf zijn.”
Sfeer
Vooruitkijken, daar zijn de gesprekspartners nu aan toe. We zijn inmiddels in een van de kassen beland. De kas met cactussen hebben we links laten liggen, stekeligheden passen in het geheel niet bij een terugblik op Egmond. Het volgende MT-contract moet worden vormgegeven. Wordt deze aanpak gecontinueerd?
Samen doen, is absoluut geslaagd. En elkaar leren kennen? “Ik vond het ook heel prettig om andere mensen te leren kennen”, zegt Franciska. “Allemaal werken we voor het instituut, maar wat ze allemaal bij VUmc Amstel Academie
12 Jaarmagazine Instituut voor onderwijs en opleiden
“Je werkt veel prettiger als je ook zelf ideeën aan kunt dragen”
Beperken
Lilian: “Jazeker! Onze werkwijze wordt ook breder met interesse gevolgd. Decaan Wim Stalman noemde onze werkwijze best practice: een aansprekende manier om met zoveel input van mede werkers beleid te formuleren. Het is voor ons een groot leerproces en we worden steeds professioneler. De bedoeling is dat we in mei gerichter gaan praten over onze strategie op hoofdlijnen, zodat we in september al veel concreter de projecten vorm kun nen geven en meer aandacht kunnen schenken aan prioriteits stelling.” Marian: “We hebben nog niet helemaal helder waar we onze focus op moeten leggen in relatie tot onze missie. En waarom dan wel.” Barth: “Kijkend naar de slogan: samen kiezen voor beter, dan zul je ook bij je doelgroep, de studenten en deelnemers, moeten toetsen of die wel zitten te wachten op al die leuke plannen die wij verzinnen.” Lilian springt in: “Ja, hoe geef je studenten invloed? Eigenlijk zouden we ook studenten en relaties mee moeten nemen naar Egmond. Maar hoe houd je het behapbaar? We gaan nu al met tegen de zestig mensen.” Marian: “Laten we kijken wat haalbaar is, ook wat betreft het aantal projecten. Anders rennen we onszelf voorbij. Nee zeggen, of nu nog even niet, is ook een keuze.” Tijd om naar binnen te gaan, het weer slaat om.
•
Het managementcontract 2012-2013 van het Instituut voor onderwijs en opleiden In mei 2011 vindt in Egmond aan Zee de eerste strategische conferentie van het Instituut voor onderwijs en opleiden plaats. Op de tweede dag buigt de top van IOO zich samen met vertegenwoordigers uit alle afdelingen, in totaal 22 man, over de stand van zaken van het prille instituut. Bezuinigingen, soma en psyche, de verpleegkundige visie 2020, ICT, passeren de revue. Berenschot verzorgt een werkcollege over het vormen van een shared service center en een expertise centrum. Eind september 2011 wordt een vervolg georganiseerd: een werkconferentie om projecten te definiëren. De eerste dag met dezelfde 22 medewerkers uit mei. Netwerkvorming en de alliantievoorbereidingen VUmc-AMC, het HRM beleid VUmc-instituut en de instituutsvorming, komen deze keer aan bod. Op de tweede dag schuiven nog meer experts uit alle geledingen van het instituut aan, uit ondersteunende afdelingen en inhoudelijke teams, in totaal 45 medewerkers. In groepen werken ze mee aan de totstandkoming van het nieuwe MT contract 2012 – 2013.
kiezen 13
testimonials
1/10 testimonial
Bouchra Oulad Yousef medewerker onderwijs service centrum
Het Instituut voor onderwijs en opleiden zou niet bestaan zonder zijn medewerkers, docenten en studenten. In dit jaarmagazine vertellen zij wat hen beweegt, waar ze mee bezig zijn en wat kiezen voor hen inhoudt. 14 Jaarmagazine Instituut voor onderwijs en opleiden
“Sinds dit collegejaar is de facultaire website in de lucht en die wordt goed geraad pleegd. We merken het echt aan de balie, het is een stuk rustiger. En ook de mail neemt af vanwege de ‘meest gestelde vragen’ op de site. Het was wel een hele klus: wat moet er op, is de infor matie duidelijk, is het goed te vinden, maar het resultaat is ernaar. Een ander groot project was de overgang van drie naar één cijferregistratiesysteem dat alles bijhoudt van de studen ten. De conversie verliep helaas niet vlekkeloos. De studentenadministratie moest op de zaterdagen door werken om het allemaal voor elkaar te krijgen. Nu het loopt, levert het een enorme efficiencywinst op. In één oogopslag zie je alles wat je nodig hebt. We hebben nu dus meer tijd om te werken aan onze kwaliteit. Leveren we wat we beloven? Doen we het zoals het hoort?”
“Wij gaan voor kwaliteit!”
kiezen 15
2/10
3/10
testimonial
testimonial
“De keuze van de lesstof ligt vaak bij ons. Heel prettig!”
Maartje Mechielsen
verpleegkundige katheterisatiekamers MCA, student VUmc Amstel Academie
“Ik heb altijd op cardiologie gewerkt en wilde me verder verdiepen. Dat lukt uitstekend met de twee opleidingen die ik nu doe: theoretische hart bewaking en interventiecar diologie. Het is superleuk, we krijgen zoveel informatie, zoveel verdieping. Het is wel afzien, deze combinatie, maar aan de andere kant sluiten de opleidingen heel goed op elkaar aan. En ik ben nu in negen maanden klaar, dat is dus te overzien. We krijgen vooral les van mensen uit de praktijk, wat ik leer kan ik meteen toepassen in mijn werk. De hele opleiding is dus heel sterk gericht op de prak tijk. Maar ook op de leerlin gen. Aan het eind van elke lesweek krijgen we een evalu atieformulier: heb je tips, verbeterpunten, wat mis je, hoe vond je de kwaliteit van de lessen, van de leraren. En in een evaluatieles bespreken we de uitkomsten weer met onze mentrix. Ze doen echt iets met onze inbreng. Dat vind ik heel bijzonder.”
16 Jaarmagazine Instituut voor onderwijs en opleiden
Anke Millenaar studievoorlichter
“We kijken steeds beter wie we binnen willen krijgen. Onze opleiding kent veel contacturen, kleine groepen en persoonlijke begeleiding. Als je dat wilt, ben je van harte welkom. Wil je meer vrijheid: kies dan voor een andere universiteit. Tijdens een 'dagje geneeskunde studeren' kun je onze werk wijze zelf ervaren. In een dag doorloop je een studieweek: patiëntcollege, in een werk groepje onder begeleiding van de echte tutoren werken aan opdrachten over dat college, de uitkomsten aan elkaar presenteren. De scholieren die hieraan meedoen, zo'n 120, weten al dat ze genees kunde willen gaan studeren. Naar de open dagen komen wel duizend belangstellenden, een grote groep van super enthousiaste studenten staan hen te woord. Van tevoren train ik hen, bijvoorbeeld in het omgaan met lastige situaties. Stel: het kind wil eigenlijk geen geneeskunde studeren, maar de ouders pushen sterk. Wat doe je dan? Niemand zit te wachten op een ongemotiveerde student.”
“Wij maken kiezen minder stressvol”
kiezen 17
4/10
5/10
testimonial
testimonial
“Welk doel dient e-learning? Daar moeten we met elkaar keuzes in maken”
Ingrid van de Vegte
projectmanager VUmc A cademie cursus- en congresorganisatie
Cor Camps
team Innovatie en Kwaliteit: e-learning en digitaal toetsen
“Je begrijpt iets niet, je spant je in en dan begrijp je het ineens wel. Dat is leren. Dat is diep leren. Het verandert je blik op de werkelijkheid. In tegenstelling tot feitjes leren, dat is oppervlakkig leren. Hoe kun je ICT inzetten bij dit leerproces? Hierover nadenken en docenten onder steunen is mijn dagelijkse bezigheid. Ik ben bijvoorbeeld sparringpartner van de cursuscoördinatoren bij het ontwikkelen van vragen voor de parate-kennistoets. Voort durend zijn we met elkaar op zoek naar vragen die over de essentie van de leerstof gaan. E-learning is enorm in ont wikkeling en als je het goed inzet heeft het ook invloed op het overige onderwijs. Hoorcolleges kunnen interes santer en leerzamer worden als de studenten zich voor bereiden met e-learning. Hoewel ik geboeid ben door e-learning, zie ik het als een aanvullende vorm van onder wijs en niet als doel op zich.”
18 Jaarmagazine Instituut voor onderwijs en opleiden
“Pragmatisch, nieuwsgierig, uitgaan van mogelijkheden. Zo zitten we hier in elkaar. Wij organiseren bij- en na scholing zowel binnen als bui ten het Instituut voor onder wijs en opleiden. Cursussen, symposia, congressen. Groot, klein, nationaal en internati onaal. De opdrachtgever vult de inhoud in. Wij ondersteu nen en adviseren bij al het overige, zijn verantwoordelijk voor de gehele logistiek. Een passende locatie, begelei ding van sprekers, de juiste badges, een stand-up come dian, een prettige plek om te dineren. We raden overigens ook wel eens wat af. Bijvoor beeld twintig posterpresen taties in een uur. Sommige cursussen lopen al heel lang. Daar sleutelen we samen met de inhoudelijke mensen voortdurend aan. Onze in breng reikt dan veel verder dan alleen de logistiek. Ik kan daar enorm van genieten. Zo kijk ik ook uit naar de verdere uitwerking van VUmc Acade mie waarvan wij onderdeel zijn. Die samenbundeling brengt zoveel extra's. We kun nen echt gebruik gaan maken van elkaars sterke punten en zo verder groeien.”
“Kiezen is toekomst”
kiezen 19
“Gedurende de hele bachelorfase zoeken we naar de beste match”
6/10 testimonial
hoogleraar aan de VU, kinderarts opleidingsdirecteur Gezondheid & Leven
twee keer uitgeloot voor geneeskunde, bachelor biomedische wetenschappen, eerstejaars zij-instromer vertegenwoordiger tutorgroep
“We willen voor human health en de life sciences een breed bachelorprogramma ontwikkelen. De bachelorprogramma’s gezondheid en leven, biomedische wetenschappen, gezondheidsweten schappen en geneeskunde zullen daarin gaan participeren. Als eerste stap in deze richting gaan we in studiejaar 2014-2015 starten vanuit de al bestaande bachelor gezondheid en leven met de eerste interfacultaire major klinische weten schappen van de faculteiten geneeskunde en aard- en levenswetenschappen.”
“Het is loodzwaar maar onwijs leuk, nog leuker dan ik had verwacht. Ik heb zolang op dit mo ment gewacht en dan gebeurt het eindelijk. Iedereen is super gemotiveerd en we genieten elke dag van wat we leren. Ongelooflijk ook hoe wij als groep functioneren. We werken heel in tensief samen en steunen elkaar door dik en dun. Dat schept een enorme band. Ik heb een bachelor biomedische wetenschappen. Daarmee kun je halverwege de studie geneeskun de instromen. Na een startcursus volgen we hetzelfde programma als de derdejaars bachelor studenten. Van de 140 aanmeldingen zijn er uiteindelijk 21 gegadigden toegelaten.”
Wat is een major? “Een samenhangend geheel van een aantal keu zevakken die een profiel vormen waarop je als bachelor kunt afstuderen. Denk aan de profielen van het vwo. Een systeem dat in de Angelsaksi sche landen al heel lang bestaat, binnen de VU werken we er met de opleiding gezondheid en leven al acht jaar naar volle tevredenheid mee.”
Wat maakt het zo zwaar? “Normaal sport ik zo’n acht uur per week, maar daar was de afgelopen weken geen ruimte voor. We moeten heel veel lezen. Dat ben ik niet ge wend van biomedische wetenschappen, ik heb mijn leerproces helemaal moeten aanpassen. Eerst maar gewoon stampen. Het doorgronden van het achterliggende principe komt later wel. En aangezien we 4800 euro moeten betalen voor dit studiejaar, werkt een deel van ons er naast. Ik ook: als teamleider bij AH, dinsdagavond en zondagochtend van 7 tot 12.”
Vanwaar deze majeure move?
Welke richting ga je op?
Hebben studenten voldoende keuzemoge lijkheden? “Reguliere studenten wel. Voor de zij-instromers ligt heel veel al vast. Ik vind dat geen enkel pro bleem. Het geeft me houvast, structuur. Je kunt ook verzuipen in teveel keuzevrijheid. De oplei ding geneeskunde biedt sowieso weinig keuze ruimte. Na mijn master moet ik gewoon keihard aan het werk. Aan de andere kant: Na de master heb ik de vrijheid me te ontplooien tot de arts die ik wil zijn.”
20 Jaarmagazine Instituut voor onderwijs en opleiden
testimonial
Margot van Eck van der Sluijs-van de Bor
Ricardo Scholten
“Ik wil heel graag iets betekenen voor kinderen. Tegelijkertijd weet ik dat het me emotioneel veel doet en dat ik me machteloos voel als ze ernstig ziek zijn. Kindergeneeskunde is dan niet zo'n verstandige keuze. Maar ik wil wel mijn weten schappelijke stage wijden aan een onderwerp waar kinderen baat bij zullen hebben en daar hoop ik ook op te promoveren. Daarna wil ik me specialiseren tot traumachirurg of IC-arts. Er moet flink veel actie in zitten en adrenaline aan te pas komen. Lange dagen maken, veel stress verduren: daar gedij ik bij.”
7/10
“Kiezen is complex. Daarin probeer ik jonge studenten te begeleiden”
“Veel leerlingen met een vwo-diploma weten niet precies waar hun sterke en zwakke kanten liggen, of welk vak het best bij hen past. Als ze starten met een brede opleiding, hebben ze langer de gelegenheid na te denken over hun precieze studiekeuze. Zo’n aanpak verkleint de kans op uitval. Bovendien verlies je geen tijd door een verkeerde studiekeuze. Ook zijn er veel vwo- scholieren die geneeskunde willen studeren, maar slechts een derde van hen kan geplaatst worden. Aanverwante opleidingen hebben veel uitgelote geneeskundestudenten. Deze veelzijdige problematiek kunnen we wellicht het hoofd bieden door ze allemaal in een grote, brede opleiding te laten instromen. En door ze, niet alleen bij de start, maar ook gedurende de bachelorperiode te begeleiden, proberen we hun sterke en zwakke kanten, hun affiniteit en moti vatie te ontdekken. Zo kunnen we ze de meest passende major adviseren. Elke student op de juiste plek. En als je merkt dat die plek toch niet de juiste is, kun je zonder al teveel studieverlies overstappen naar een andere major. Elke major heeft natuurlijk zijn specifieke vakkenpakket, maar een aantal vakken is van belang voor verschillende majoren. Eenieder die iets met de gezondheid van de mens te maken krijgt, moet immers kennis hebben van de anatomie en fysio logie van de mens. Zo’n brede opleiding kan ten slotte ook een oplos sing vormen voor het toenemende tekort aan professionals in de gezondheidszorg.”
kiezen 21
8/10
9/10
“Bij ons geen vage opdrachten. Wij leiden op vanuit de praktijk”
testimonial
“Beperkte keuzevrijheid pakt voor mij goed uit”
Mèdelyn Wennekers
tweedejaars student geneeskunde, vicevoorzitter MFVU
“Mijn eerste jaar verliep heel soepel, maar nu loop ik ver traging op vanwege het werk voor de faculteitsvereniging. Dat heb ik ervoor over omdat je heel veel leert: samenwer ken, met zijn achten beslui ten nemen. En het staat natuurlijk goed op je cv. Het is wel druk. Tutorgroepen en practica, promotie van al onze verenigingsactiviteiten, website en facebook bijhou den. In totaal zo'n 60 uur per week. Toen ik zelf begon en niemand kende, was ik heel blij met de vereniging. Je leert er snel mensen door kennen. Wat ik prettig vind aan de opleiding is dat we behoorlijk wat contacturen hebben. Zelfstudie is niet mijn sterk ste punt. Welke richting ik op ga? Dat houd ik nog open. Geen huisarts. Dan weet je van alles een heel klein beetje. Revalidatiegeneeskunde spreekt me aan. Je hebt gedu rende langere tijd contact met patiënten en je kunt echt wat betekenen.”
22 Jaarmagazine Instituut voor onderwijs en opleiden
testimonial
Marko Phernambucq
biomedisch wetenschapper, docent klinisch chemisch analist, Vumc Amstel Academie
“We zijn streng, werken met vaste deadlines, en er is amper sprake van zelfstudie. Dat lijkt ouder wets, wij noemen het liever retro. Onze aanpak heeft wel wat van de aanpak van 30 jaar geleden toen iedereen de opleiding tot klinisch chemisch analist nog goed vond. De laatste jaren ontstond er gemor bij de ziekenhuizen. Ze kregen stagiairs die in de praktijk niet konden wat van hen ver wacht werd. De opleiding sloot niet goed aan op de praktijk. Vandaar dat in 2010 VUmc, AMC en OLVG zijn gestart met deze driejarige BBL-oplei ding. Een opleiding naast het bestaande aanbod.
Een theorieopleiding die door de praktijk is bedacht “Ja. En dat blijkt een sterk punt. De praktijk heeft een stevige vinger in de pap. Urinediagnostiek bijvoorbeeld, kregen de cursisten aanvankelijk laat in het jaar. Dat is op verzoek van de zieken huizen naar voren geschoven. Met dit vrij een voudige onderzoek kunnen de studenten name lijk al snel productie draaien. Ze worden op het lab ook niet beschouwd als studenten, ze zijn collega's. De praktijk neemt ze in dienst, eender de van de tijd zijn ze op VUmc Amstel Academie.”
Hoe doen ze het? “In het voorjaar studeren de eerste cursisten af. Spannend! Dan wordt duidelijk of we het goed hebben gedaan. Dit laatste half jaar doen ze onderzoek, een meesterproef in het lab. Denk bijvoorbeeld aan de validatie van een nieuwe test. Bij een positief resultaat kan die test worden ingevoerd in het lab. Ik vind het heel leuk om te rommelen in het lab en wat ik zelf heb opgedaan aan kennis en vaar digheden over te brengen op anderen. Maar dan moeten die wel gemotiveerd zijn. Bij onze cursis ten spat de motivatie ervan af. We hebben drie groepen van elk zo’n acht deelnemers. Kleinscha lig dus. Je kent elkaar persoonlijk en er heerst een fantastische groepssfeer. Ze steunen elkaar door dik en dun. De meesten krijgen hopelijk een baan in het ziekenhuis waar ze nu al werken. Er is veel belangstelling voor de opleiding, vanuit deelne mers en vanuit ziekenhuizen. Het aantal oplei dingsplaatsen is helaas beperkt.”
kiezen 23
10/10
infographic
testimonial
ST UD EREND DI PL OM EER D: 3 7 JAAR /
6%
7% GED VO IPL O
7%
STU DE NT 22% OVERIG EN
G
ENTEN EN TUD CS UM
GKUNDIGEN LEE PER JAAR RP E V
Verpleegkundige (vervolg-)opleidingen
IJS
OPLEIDINGEN INTENSIEVE CLUSTER** VUMC IN 2012
HBO-V 46%
STU DE NT E 7% N G O 8% VE VO
Academie
Verpleegkundige basisopleidingen en stages
E 6 VA N D EELNA M 10 A% VER PLE GE V E EG KU N DIGE OMI /G MB DD % R 2 2 ELD AA E LE ,2 J EFTIJD START: 31
END
/
STU DER
Acute zorg
E
89%
Intensieve zorg
BE % 20
TA RT :
IG
Amstel Academie
2: 41 201 IN TUDENT T EAU S EN : AR NIV T ES U T D S E NT US EN AT : ST JDIG GESTOPT I T D R EER O M
W
D
D
Medisch ondersteunende opleidingen
8
9
BO-V %H 44
OPLEIDINGEN ACUTE CLUSTER* VUMC IN 2012
VERPLEEGKUNDIGE (VERVOLG-) OPLEIDINGEN 2012
11
2: 61 201 IN T EAU STUDENTEN R NIV : TA S E T U S D S ENT G TATU RI GESTOPT EN: S DIG J I RT O
ER ME N G E DIPL O U 3% GK E S PLE A-VER IJD FT 11% LEE LDE GEMIDDE
“Kill your darlings. Daar ben ik voortdurend mee bezig”
“Dertig keer zoveel anatomie onderwijs kreeg ik als de stu denten van nu, terwijl de eindtermen hetzelfde zijn gebleven. Ik moet dus voort durend kiezen welke onder werpen ik in mijn onderwijs aansnijd. Welke anatomie is klinisch relevant voor de toekomstige arts, welke minder? Welke afbeelding geeft het beste inzicht? Wat kun je via zelfstudie onder de knie krijgen? En ik vraag me ook telkens af hoe ik het zelf prettig zou vinden om onder wijs te krijgen. Ik ben jong en sta dicht bij de studenten. En ik ben arts. Ik weet dus waar de toekomstige collega's naartoe moeten en ben een geïnformeerde gesprekspart ner voor de clinici. Voor Vusap (studenten anatomie project) ben ik het aanspreekpunt vanuit de staf. Het is een initiatief vanuit een groepje studenten die meer anatomie willen. Ik vind het ontzettend leuk om mee te helpen ook dit onderwijs op een zo hoog mogelijk peil te brengen.”
UNDIGE VERVO EGK PROGRAM LGOP E L LE MA’ ERK RP ID VE AATW NASCHOLING S IN GE 25 0 M IJ- EN IJ- EN NAS SMO B CHO D 3 0 B 00 UL 5 2 P L R A L E E A TS IN E 0 L 178 EN M GS 20 63 B 8C O
PLEEGKUNDIGEN VER OOR VERPLEE GK OR S V E U L ND VO DU BO-V AARV W A S H IG N O N 1 M EN ISTE 78 S V UR
universitair docent anatomie- en neurowetenschappen. Vaste positie in top 3 beste docent.
School of Medical Sciences
N
Michael van Emden
VUmc Amstel Academie in cijfers 2012
AR JA 38% M B O-V 31 ,5 9 ,4 J D: 3 AAR / GEDIPLOMEER
MEDISCH ONDERSTEUNENDE OPLEIDINGEN 2012 10 OPLEIDINGEN
20 BIJ- EN NASCHOLINGSMODULES
51 STUDENTEN VAN VUmc
TOTAAL 493 STUDENTEN
* onder acute cluster vallen intensive care, cardiac care, spoedeisende hulp, intensive care neo en intensive care kinderen ** onder intensieve cluster vallen obstetrie, kinderen, oncologie, neurologie, dialyse en klinische geriatrie
24 Jaarmagazine Instituut voor onderwijs en opleiden
Kiezen 25 kiezen 25
gesprek
gesprek VUmc Academie
Hoe geef je een nieuw instituut vorm, dat al wordt bevolkt door zo’n 40 à 50 medewerkers? Samen met die medewerkers! Dat is in elk geval de aanpak bij het bouwen van VUmc Academie. Intuïtief organiseren noemt directeur Wim Polderman het.
en elk groepje gaat over een bepaald thema in gesprek. Het MT manoeuvreert als een soort ideeënvangers tussen de tafeltjes door. Al die ideeën zijn samengevat en in twee vervolgbijeenkomsten in januari 2013 teruggekoppeld naar de deelnemers.
Bouwen aan de VUmc Academie Wim Polderman directeur VUmc Amstel Academie en VUmc Academie
Ans van Eil manager VUmc Academie bij- en nascholing
Christien van Santen manager VUmc Academie, centrum voor leiderschapsontwikkeling en effectiviteitsverbetering, gezamenlijke bij- en nascholing GGZinGeest en VUmc
Lies Pelger interim manager VUmc Academie, congres en symposiumorganisatie – (voormalige PAOG)
E
ven terug naar het begin: de start van het Instituut voor onderwijs en opleiden. Daarin gaan in 2009 twee instituten op: de Amstel Academie en Genees kunde. De laatste heeft een duidelijk profiel en een aparte geldstroom van OCW en heet nu VUmc School of Medical Sciences. Neem je de Amstel Academie onder de loep dan is het profiel veel minder eenduidig. Polderman: “Je kunt twee groepen onderscheiden. Een die gericht is op in-service onderwijs voor verpleegkunde en paramedische beroepen, de ander houdt zich bezig met bij- en nascholing, zeg maar de afdeling bedrijfsopleidingen.” De groepen zijn uit elkaar getrokken. Al het beroepsonderwijs valt nu onder VUmc Amstel Academie, alle bedrijfsopleidingen onder de nieuwe VUmc Academie met een tweeledig doel: hét instituut voor deskundig heidsbevordering van alle VUmc-medewerkers, en waar dat kan een stevige opleidingspartner voor externe partijen. Potentie De organisatiestructuur is helder, nu de vorming van de VUmc Academie waarin diverse teams bijeen zijn gebracht. Teams die tot voor kort tamelijk los van elkaar opereerden. Lies Pelger noemt het splendid isolation: “Er zit hier zoveel deskundigheid, maar we weten vaak niet van elkaar wat we doen.” Christien van Santen: “We hebben nu al zoveel te bieden met elkaar. Als de schotjes tussen de verschillende teams wegvallen, wordt dat alleen maar meer.” Ans van Eil: “In potentie kunnen wij heel
26 Jaarmagazine Instituut voor onderwijs en opleiden
“We willen de kracht van de medewerkers gebruiken” Wim Polderman
veel betekenen in de ontwikkeling en deskundigheidsbevordering van alle VUmc’ers. Het MT van het instituut buigt zich over de vraag hoe deze potentie het best tot wasdom kan komen. Polderman: “Dat levert een vuurtoren in de verte op. Beelden, contouren, maar beslist nog niet uitgewerkt. Die uitwerking willen we van onderop plaats laten vinden. Dan krijg je meer commitment en beleving. We hopen dat we de kracht van de mensen kunnen gebruiken. Dat werkt veel beter dan dat je zoiets van achter je bureau gaat beden ken.” Dus volgen er in het najaar van 2012 verschillende brainstormsessies met het voltallige personeelsbestand. Een soort caféopstelling: diverse tafeltjes, drankjes
Wijsheid De volgende stap is om werkgroepen in het leven te roepen, waaraan medewerkers van de verschillende teams op vrijwillige basis kunnen participeren. Ongeveer de helft van de medewerkers draait mee in een van de groepen: stip op de horizon, hoe inrichten en besturen, marketing en communicatie, onderwijslogistiek. De eerste bijeenkomsten zijn in april en de eerste nieuwe ontmoetingen een feit. Halverwege 2013 staat VUmc Academie op papier, en eind 2013 in bedrijf. Hoe werkt deze bottom-upaanpak? Van Eil: “Ik zie het eerste enthousiasme ontstaan, naast enkele ja-maar reacties. Het is belangrijk naar de medewerkers te luisteren, vanaf het begin. Zij zijn degenen die het uiteindelijk moeten gaan doen.” Pelger: “Maar het is best moeilijk om over grenzen heen te kijken, de team indeling los te laten. Ook voor onszelf in het begin.” Van Santen: “Daarin hebben we de medewerkers ook hard nodig. Als MT blijven we natuurlijk met elkaar in gesprek over de toegevoegde waarde van deze exercitie, maar op een gegeven moment heb je het wel gehad met zijn vieren. De denkkracht en wijsheid zit vooral in onze eigen mensen. Zij vullen onze witte vlekken heel goed aan. Zo wordt het van elkaar voor elkaar.” Energie Vraag Polderman om toch even in te zoomen op die vuurtoren en hij is niet meer te stuiten.“We willen meer kansen bieden aan medewerkers. Eigen initiatief moet de ruimte krijgen. De manier waarop we de organisatie organiseren kan daaraan bijdragen. Eigenlijk zou je van iedereen in
“De kunst is vernieuwend te zijn en tegelijkertijd te behouden waarin je goed bent” Christien van Santen
beeld willen hebben waar hij goed in is, waar zijn perspectief ligt, de groeimogelijkheden. Daar buigt een van de werkgroepen zich nu over. Dan kan blijken dat je niet alleen maar opleider bent, maar ook totaaloplossingen ziet als je ergens op gesprek bent.” Van Santen: “Dan ga je naast de klant staan in het ziekenhuis en kun je adviezen geven en zorgen voor borging.” Zo ontstaan complete oplossingen waar VUmc Academie voor kan zorgen, zelf of als makelaar. Het grote open aanbod blijft uiteraard bestaan, dat is historisch zo gegroeid. En in het kernproces verandert ook niet zoveel. De medewerkers zitten alleen niet meer in een op thema samengesteld team, bijvoorbeeld alleen maar trainers, maar worden herkend op hun expertise. Relatiebeheer wordt heel belangrijk voor VUmc Academie. Het komt soms voor dat in een week tijd verschillende managers of opleiders van VUmc Academie bij dezelfde relatie zitten. Dat kan handiger. De werkgroep marketing en communicatie gaat alle klanten in beeld brengen en een relatiepiramide inrichten. >>
kiezen 27
gesprek
infographic
VUmc Academie
G
RS
ERS OEK RZ JKE ONTWIKK EL DE NLI IN O
GEBRUIK PORTAAL VUMC ACADEMIE 2012
ERS OEK RZ E D
S
UNIEKE G NTAL E AA 855 AANT BRU 5 I A 32 1144 L G KER EB S A A D: 1945 NT R RON A GE AF
9KERS RT 5R TA EWE SCHAPPE RS/ ES ED ETEN ON M W R
7 2 9 9 L O GI N
Bij- en nascholingen
IE
E
VUMC TEN EN EEN LEERPL4A4N UD31 DIE BRUIKERS 4 ZIJN ST ERS KE GE K IE LEIDING VU7M G E N UI UN 52 OP VO C L 19 O
EM
Congres- en symposiumorganisatie
C-
U INSTIT UT VOO RO MC XTERNE PA R T VU S E NE N – GIN RS O
D
A
N OPLEIDEN JS E WI ER D
28 Jaarmagazine Instituut voor onderwijs en opleiden
•
BEZOEK RUIMTES FRONTER* IN 2012
AC
Ontwikkelingen VUmc Academie moet in staat zijn snel in te springen op nieuwe ontwikkelingen. Welke ontwikkelingen zien de vier op zich afko men? E-learning is niet meer te stuiten, dat zal een grote vlucht nemen en daar doet VUmc Academie volop aan mee. Docenten zullen getraind moeten worden in het gebruik van multimedia in hun onderwijs. Van Santen ziet een grotere rol weggelegd voor het welzijnsaspect in de zorg. “Bij zorg aan de patiënt gaat het niet alleen om instrumentele vaardigheden maar ook om er te zijn voor de patiënt. Wij kunnen de zorgverlener ondersteunen in die rol.” En hoe moet het 'opgelapte' gebouw van de medische faculteit eruit zien? Hoe leren we dan? Neemt ieder zijn eigen lesmateriaal mee? Is het vooral een gebouw dat bruist van de activiteit met tal van informele ontmoetingsplaatsen? Pelger ziet ook bij congressen
A M STEL
Maar komt ook met voorstellen over huisstijl, over de wijze waarop je de telefoon opneemt, doorverwijzingen.
MC
Ans van Eil
V
UM
LOGINS ALG EM 925 245 EEN 8 L VU
“We proberen zo min mogelijk te sturen in dit proces. Dat is best lastig”
Droom VUmc Academie wil voor alle VUmc- medewerkers de partner zijn als het gaat om ontwikkelen, leren, coachen. Dat hebben alle medewerkers inmiddels wel helder. Dat kan top-down, bijvoorbeeld als er in heel VUmc een nieuw EPD wordt ingevoerd, moet iedereen ermee leren werken. Dan staat VUmc Academie klaar. En bottom-up: elke medewerker wil zich ontwikkelen, of dat nu horizontaal is of verticaal. Polderman: “In het ideale geval is opleiden en ontwikkelen in lijn met de doelstellingen van VUmc en met de indi viduele ontwikkeldoelstellingen van de medewerkers. Zo maak je opleiden en ontwikkelen strategisch. Want dan heb je het over budgetten, hoe groeien we als organisatie? Dan weet je ook welke medewerker welke voorbehouden hande lingen op welke plekken mag doen in het ziekenhuis.” De ambities stoppen niet bij de VUmc-campus. “Alles waar we als aca demisch ziekenhuis goed in zijn, willen we naar buiten tillen”, zegt Polderman. “Noem het kennistransfer.” Van Eil vat samen: “De droom in de verte is om vanuit een universitair medisch centrum een be langrijke plaats in te nemen in de deskun digheidsbevordering van alle professionals in de zorg. Hier en buiten VUmc.”
28 W AARVAN 8
Opleidingen leiderschapsontwikkeling
en symposia verschuivingen optreden. Het gaat daar steeds minder om alleen het overdragen van kennis, maar veel meer om samenspraak en dialoog. Van Eil ziet veel nieuwe kansen bij de alliantie met AMC.
Opleidingen persoonlijke ontwikkeling
BEDRIJFSOPLEIDINGEN
Cursussen taal en schrijven
Lies Pelger
Academie
Amstel Academie
Trainingen computer
EN IST RS EIDINGEN LEID U C OPL RAININGEN T ERSCH 8 5 7T AA L AP 86 RAINING 9 T OPLEID EN CO EN S ING S 10 EN MP V
Opleidingen voor wetenschappers/onderzoekers
1
School of Medical Sciences
Bedrijfsopleidingen
VUmc Academie in cijfers 2012
G ELIN KK WI 1EN NT IJ3V O HR R ENSCHAPPER C E WET S/ N G I E N PER ON UT OR PLEID SO O 8O 2
“ ‘Mensen willen invloed hebben en meebeslissen over zaken die er voor hen toe doen.’ Mooier kunnen we het niet zeggen”
BIJ- EN NASCHOLINGEN 2012
80 BIJ- EN NASCHOLINGEN CONGRES- EN SYMPOSIUMORGANISATIE 2012 CONGRESSEN, SYMPOSIA 25 EN BIJZONDERE EVENEMENTEN
7.000 DEELNEMERS
MAATWERKVRAGEN 2012
UITGEBRACHT 45 OFFERTES VOOR BIJ-EN NASCHOLINGEN
UITGEBRACHT VOOR CENTRUM 141 OFFERTES VOOR LEIDERSCHAPSONTWIKKELING EN EFFECTIVITEITS-VERBETERING ( CLE )
* Fronter: E-learning omgeving voor o.a. lange afstandsonderwijs
kiezen 29
fotoreportage
fotoreportage onderwijs in beeld
Onderwijs in beeld
Tutortraining VUmc School of Medical Sciences
Fysiologie practicum VUmc School of Medical Sciences
30 Jaarmagazine Instituut voor onderwijs en opleiden
kiezen 31
fotoreportage
fotoreportage
onderwijs in beeld
onderwijs in beeld
Cursus Teach the Teacher VUmc Academie
Overleg tussen kinderlongarts en arts-assistent kindergeneeskunde VUmc School of Medical Sciences
Neuroanatomie practicum VUmc School of Medical Sciences
Laboratorium practicum VUmc School of Medical Sciences
Kindergeneeskunde practicum VUmc School of Medical Sciences
Discipline Overstijgend Onderwijs
cursus Patiëntveiligheid VUmc Academie
32 Jaarmagazine Instituut voor onderwijs en opleiden
kiezen 33
fotoreportage
quotes
onderwijs in beeld
Waarom kozen zij voor onderwijs bij VUmc? VUmc Amstel Academie Opleiding Intensive Care Verpleegkundige - practicum Advanced Life Support VUmc Amstel Academie
Het is fijn dat je met vaste contactpersonen spreekt
De tarieven die het opleidingscentrum hanteert zijn reëel
De opleiders met wie ik samenwerk komen hun afspraken na, hebben kennis van zaken en zijn flexibel Het niveau op school ligt vrij hoog, maar dat is juist uitdagend. Door de goede coaching die we hier krijgen, is het allemaal goed te overzien. Het is heel persoonlijk
VUmc School of Medical Sciences • Studenten bachelor geneeskunde VUmc School of Medical Sciences •
Wij maken vroeg in de opleiding al contact met de praktijk, elke week minstens één patiëntencollege!
Goed dat de inschrijving automatisch verloopt, scheelt gedoe
De gezellige sfeer, iedereen kent elkaar • Scholieren bij dagje geneeskunde studeren • Ik vond het leuk dat bij het patiëntcollege op een speelse manier informatie werd gegeven waardoor je niet het idee had dat je aan het studeren was Het patiëntcollege is heel anders dan gewone hoorcolleges, heel boeiend en interactief
Ik kreeg een goed idee van wat de studenten doen
Vet Cool
Door de bachelorvoorlichtingsdag heb ik een goed beeld kunnen krijgen van het onderwijs
Ik hoorde dat er kleinschalig onderwijs wordt gegeven in de vorm van leergroepen. Sommigen vinden dat schools, ik vind het juist fijn. Ik hou niet van alleen maar massale colleges
Ik doe aan topsport in mijn huidige woonplaats. Dus met de topsportregeling bij de VU en de korte reistijd sla ik twee vliegen in één klap!
Zorgeenheid kortverblijf (VEKV), locatie 1 B VUmc Amstel Academie
Geneeskundestudenten VUmc School of Medical Sciences
34 Jaarmagazine Instituut voor onderwijs en opleiden
kiezen 35
2014 Samen kiezen voor beter
samen kiezen voor beter
Jaarmagazine 2014 van het Instituut voor onder wijs en opleiden zal gaan over beter. Iedereen wil actief betrokken zijn bij ‘beter’ worden. VUmc staat voor topkwaliteit door integratie van zorg, onderwijs en opleiden en onderzoek. Beter worden door patiënten te laten participeren, studenten te stimuleren en onderzoekers uit te dagen. Met ruimte voor eigen inbreng en eigen keuzes, uitgaand van ieders persoonlijke kracht. Zo word je beter.