Tracer nummer 23,

Page 1

17 november 2011 – nummer 23

Ronald McDonald draagt Kinderstad over

Gedrag en dialoog blijken cruciaal

Klinisch genetisch centrum kan goudmijn worden

‘We lieten zien waartoe we als team in staat zijn’

Ontspannen wachten in locatie Spaarnepoort

De patiëntjes kunnen hier net als altijd blijven spelen nu VUmc de exploitatie van Kinderstad overneemt ▶ pagina 2

Het draaide de afgelopen drie jaar bij Idealoog om duurzame inzetbaarheid van medewerkers ▶ pagina 3

Hanne Meijers verwacht dat VUmc en AMC op alle vlakken profijt gaan hebben van samenwerking ▶ pagina 4

In onvoorziene situaties begrijpen we met een halve blik of een interventie is vereist, aldus Philip de Witt Hamer ▶ pagina 7

Kunstenaar Andrew March bracht rust en privacy in de wachtruimten ▶ inDrukken

Gezocht: Kandidaten Teamprijs

Foto: Mark van den Brink

Smakelijk drankje helpt conditie op peil te houden

Patiënten verwend met heerlijke smoothies Een enthousiaste Lenny Jansen voorzag patiënten en bezoekers van een hartige spinazie-walnoten smoothie of een zoete aardbeien-cranberry smoothie

Elke tweede woensdag in de maand wil de foodbar ‘De Lounge’ op de zesde verdieping van de polikliniek VUmc CCA diagnose en behandeling speciale gerechten serveren voor oncologiepatiënten en hun begeleiders. Hiermee hoopt de dienst diëtetiek en voedingswetenschappen het belang van voeding tijdens ziekte en behandeling onder de aandacht te brengen. n Monique Krinkels Soep, melk, chocolademelk, gebak, koek, snoep en natuurlijk koffie en thee, dat zijn de zaken die patiënten op dit moment in de foodbar kunnen krijgen. “Het assortiment is nog

volop in ontwikkeling”, legt hoofd unit voeding Martin Roosemalen uit. “We willen eerst kijken waar patiënten behoefte aan hebben. Op 8 november zijn we gestart met gerechten uit het kookboek ‘Gezond eten rond chemotherapie’.”

Heerlijke recepten De gerechten worden samen met de koks door diëtist Marja Lantinga bereid. “Ik ben gespecialiseerd in oncologiepatiënten”, vertelt ze. “Hoewel ik gepensioneerd ben, houd ik me nog steeds bezig met voedingsadviezen.” Op die manier kwam ze in contact met José van Mil, de auteur van het kookboek, en hielp haar de gerechten af te stemmen op oncologiepatiënten. “Probleem is dat deze patiënten vaak

een droge, gevoelige mond hebben én een gebrek aan eetlust. Het is belangrijk dat ze in conditie blijven, maar de bestaande drinkvoeding vindt niet iedereen even smakelijk. Die zijn zo gemaakt dat je met drie pakjes voldoende voedingstoffen binnenkrijgt. Het kookboek staat vol met heerlijke recepten die gemakkelijk zelf te maken zijn van verse ingrediënten. Er is dus een goed alternatief. De eerste woensdag stonden de smoothies op het menu, maar in december maak ik soep en de maand daarna verschillende mousses.” ‘Gezond eten rond chemotherapie’ van José van Mil is te koop bij de boekhandel en kost 19,95 euro.

Venkelsoep ½ sneetje volkorenbrood (zonder korsten) 1 venkel 1 klein uitje 3 eetlepels olijfolie 250 ml kippenbouillon (van tablet) 5 eetlepels room of sojaroom Snufje zout en peper Snij het brood in kleine stukjes. Maak de venkel schoon en snij deze in kleine stukjes (het fijne groen bewaren als versiering). Pel en hak het uitje fijn. Verhit de olijfolie in een steelpannetje en bak hierin de venkel en het uitje 3 minuten op een matig vuur. Voeg het brood en de bouillon toe en kook 15-20 minuten, tot de venkel heel zacht is. Voeg de room toe en kook nog 1 minuut. Pureer de soep zo fijn mogelijk met een staafmixer of foodprocessor. Voeg zout en peper naar smaak toe en bestrooi met venkelgroen. Uit: ‘Gezond eten rond chemotherapie’

Onderzoekers én beleidsmakers waarderen LASA

Schat aan gegevens over veroudering Een overvol auditorium, gevuld met belangstellenden die gemiddeld duidelijk ouder waren dan gebruikelijk bij de VU. Lezingen over onderwerpen die varieerden van de gevolgen van pensionering, voeding en leefstijl tot eenzaamheid en psychische gezondheid. De première van een film, de presentatie van een boek en een kennisquiz. Met al deze ingrediënten is de twintigste verjaardag van LASA op 10 november zeker niet onopgemerkt voorbijgegaan.

In 1991 ging de Longitudinal Aging Study Amsterdam (lasa) van start. Sinds dat jaar wordt een breed scala aan data over 55-plussers verzameld. “Er staan per persoon gemiddeld zo’n 50.000 variabelen in onze databank. Hiermee onderzoeken wij allerlei aspecten van het ouder worden”, vertelt wetenschappelijk directeur Dorly Deeg. Zij heeft vanaf de start leiding gegeven aan dit project, de laatste tien jaar als hoogleraar.

Vergrijzing Het begon allemaal in 1991 toen het

ministerie van vws harde gegevens wilde hebben over de gevolgen van vergrijzing. Wat zijn de fysieke, emotionele, cognitieve en sociale gevolgen van het ouder worden en wat voor consequenties moet de overheid daaruit trekken voor het beleid? “Dat ze daarvoor bij VU/ VUmc terecht kwamen is logisch. We hadden bijvoorbeeld al het amstel-project waar onderzoekers onder leiding van psychiater Willem van Tilburg naar de gevolgen van depressie en dementie onder ouderen keken. Ook hoogleraar

sociale gerontologie Kees Knipscheer deed bevolkingsonderzoek onder ouderen.” Bovendien was de VU al eerder betrokken bij het nestor-onderzoek (Nederlands Stimuleringsprogramma Ouderenonderzoek).” In oktober 1992 werd de eerste groep van 3.100 55- tot 85-jarigen onderzocht. Daarvan zijn er 700 nog steeds bij het onderzoek betrokken, want vrijwel iedereen is bereid om elke drie jaar opnieuw aan het onderzoek deel te nemen. “Onze oudste deelnemer is inmiddels 102 Vervolg op pagina 4

De raad van bestuur roept medewerkers op een team voor te dragen voor de jaarlijkse teamprijs VUmc-ggz inGeest 2012. Deze prijs is bestemd voor een groep van minimaal zes mensen die zich hebben onderscheiden door een opvallende multidisciplinaire samenwerking in het afgelopen jaar. Samenwerking in teamverband op alle niveaus is essentieel voor het bereiken van de gezamenlijke doelstellingen van VUmc en ggz inGeest, of het nu om samenwerking in de zorg, het onderwijs of het onderzoek gaat. De winnaar wordt bekendgemaakt tijdens de nieuwjaarsreceptie VUmc- ggz inGeest 2012. De prijs bestaat uit een kunstwerk en een diner met de raden van bestuur van VUmc en ggz inGeest in medewerkersrestaurant ‘Het Plein’. Voordrachten voor de Teamprijs VUmc - ggz inGeest 2012 kunnen tot uiterlijk 5 december schriftelijk worden ingediend bij: Orian van der Beek, secretaris raad van bestuur, zh 3d38, oga.vanderbeek@VUmc.nl

Fondsenwerving bij alumni Oud-studenten geneeskunde zijn op diverse manieren betrokken bij hun faculteit. Als ambassadeur van de opleiding, als spreker op bijeenkomsten of als lid van de alumnikring geneeskunde VUmc. VUmc voegt daar nu een extra manier aan toe: als donateur van een van de projecten. Eind november ontvangen alle afgestudeerde artsen van VUmc een brief thuis met het verzoek het project Doctor2Doctor te steunen met een donatie. De keuze voor dit project ligt voor de hand: artsen en verpleegkundigen helpen hun collega’s in Eldoret, Kenia om de zorg in hun ziekenhuis op een hoger niveau te brengen. Zij doen dit door hun kennis en vaardigheden over te dragen en door medische materialen mee te nemen. Alumni kunnen nu hun collega’s helpen door dit project te steunen en de symbolische ‘Medical Kit’ van Doctor2Doctor te helpen vullen. Zie ook www.VUmc.nl/d2d. n BH

Onderzoek aan de top VUmc staat op een gedeelde eerste plaats staat wat betreft de kwaliteit van het wetenschappelijk onderzoek in Nederland. Dit blijkt uit de meest recente cwts-analyse (2005-2009), een citatieanalyse van het Centrum voor Wetenschaps- en Technologische Studies. VUmc deelt de eerste plaats met Erasmus mc. Een andere belangrijke uitkomst uit de analyse is dat de impact van het VUmc-onderzoek een stijgende lijn vertoont. De afgelopen drie jaar stond het wetenschappelijk onderzoek al op de tweede plaats van de umc's. n CA


Ronald McDonald VU Kinderstad gaat verder als VUmc Kinderstad

n Pauline Diemel Het Ronald McDonald Kinderfonds heeft Kinderstad in 2007 gebouwd als een gebaar naar het ziekenhuis. Hiermee ging de wens van het Ronald McDonald VU Huis om een huiskamer te realiseren en de wens van het ziekenhuis om een speelplek te realiseren tegelijkertijd in vervulling. Door de exploitatie weer in handen te geven van VUmc kunnen beide partijen zich weer richten op hun kernactiviteit. Kees Klarenbeek, manager bedrijfsvoering divisie III, wordt eindverant-

woordelijk voor de exploitatie van Kinderstad. “Dat de exploitatie zou worden overgenomen door VUmc heeft altijd tot de mogelijkheden gehoord omdat het speelgedeelte een wens van VUmc was.” Volgens Klarenbeek verandert er in de praktijk weinig. “Kinderstad blijft gewoon open, dus voor de patiëntjes in het ziekenhuis verandert er niets. De medewerkers van Kinderstad, de stadhouder en de assistent-stadhouder blijven gewoon in dienst van VUmc.”

Gedeeld donateursbestand Wat gaat er dan wel veranderen? “De naam wijzigt in VUmc Kinderstad, met als pay off ‘mogelijk gemaakt door Ronald McDonald Kinderfonds’.” Het Ronald McDonald VU Huis en Kinderstad vallen nu nog onder één stichting en hebben een gedeeld donateursbestand. “Dat wil zeggen dat donateurs op dit moment zowel het Huis als Kinderstad steunen. Alle donateurs zullen daarom gebeld worden met

Foto: Mark van den Brink

VU medisch centrum neemt per 1 januari 2012 de exploitatie van de Ronald Mc Donald VU Kinderstad over van de stichting Ronald McDonald VU Huis. De huiskamer in Kinderstad blijft wel onder de verantwoordelijkheid van stichting Ronald McDonald VU Huis.

Kees Klarenbeek: ‘De patiëntjes kunnen hier net als altijd blijven spelen nu VUmc de exploitatie van Kinderstad overneemt’ de vraag of zij per 1 januari 2012 hun donatie ten goede willen laten komen aan het Huis of Kinderstad.” Klarenbeek geeft aan dat de exploitatie voor komende jaren gewaarborgd is. “Voor de periode daarna zal een fondsenwervingsplan opgezet moeten worden. Wat in ieder

geval jaarlijks gaat plaatsvinden, is een gezamenlijk fondsenwervend evenement van de Ronald McDonald VU huis en VUmc Kinderstad waarbij de opbrengst wordt gedeeld.” Klarenbeek benadrukt dat de samenwerking met het Ronald McDonald Kinderfonds altijd

uitstekend was. “Het is fantastisch dat we gezamenlijk deze geweldige plek hebben kunnen realiseren. Een klein voordeel in de nieuwe situatie is misschien het feit dat er minder ruggespraak nodig is, omdat nog maar één partij verantwoordelijk is.”

P&O-servicedesk werkt hard aan verbetering In april ging de nieuwe p&o-organisatie van start. Met onder meer een centrale servicedesk voor alle vragen, mutaties en declaraties die medewerkers hebben. Een uniforme dienstverlening van p&o moest het gevolg zijn. Hoewel de servicedesk met veel enthousiasme van start ging, loopt het allemaal nog niet zoals de bedoeling was, vertelt Marlo Ozinga, manager p&o-service. “We laten een dip in onze dienstverlening zien, terwijl we de regels voor het indienen van mutaties en

declaraties juist strenger hebben gemaakt. Dat is moeilijk verkoopbaar”, vertelt Marlo Ozinga. Wat is het struikelblok? “De administratieve afhandeling van de mutaties is nog niet zoals het moet gaan. Het gebeurt nog niet op tijd, de kwaliteit ervan is niet goed genoeg en we communiceren er ook nog niet helemaal naar behoren over.” Hoewel het natuurlijk in veel gevallen gewoon goed gaat, is het voor de mensen bij wie het niet goed gaat, natuurlijk heel vervelend. “Stel dat

10e jaargang, nr 23, 17 november 2011

Redactiesecretariaat

dienst communicatie VUmc, kamer PK4x190 (020) 44 43 444, e-mail tracer.info@VUmc.nl

Volgende Tracer

De volgende Tracer verschijnt op ­donderdag 1 december. Deadline voor kopij is 23 november om 12.00 uur.

2

Foto: Lizzy Kalisvaart

Opgave en vragen over abonnementen

claraties en de bereikbaarheid van de servicedesk. Toch hoopt Ozinga dat steeds meer mensen hun vragen via het portaal ‘p&o-direct’ laten lopen. “Alle mutaties verwerken we inmiddels via het systeem. Daardoor kunnen medewerkers van a tot z volgen wat er met hun mutaties gebeurt.” n EKl

Zuinig met energie

Herman van Rossum heeft zich als een pionier ingezet voor het medisch onderwijs. Het VUmc-compas is in 2005 van start gegaan en in september 2011 zijn de eerste masterstudenten afgestudeerd

Woensdag 2 november nam Herman van Rossum afscheid van VUmc. Als hoogleraar medisch onderwijs was hij tien jaar lang verbonden aan het instituut voor onderwijs en opleiden. Hij ontwikkelde een nieuw curriculum voor de opleiding geneeskunde, het VUmc-compas. Het afscheidssymposium was geheel gewijd aan het onderwijscurriculum. Van Rossum liet in zijn presentatie ‘Medisch onderwijs, wegen zoeken en wegen vinden’ zien hoe dokters tijdens zijn eigen opleiding geneeskunde werden opgeleid en hoe dat nu wordt gedaan. Een wereld van een verschil, waar tegenwoordig het werken met de patiënt, het klinisch redeneren en de aandacht voor wetenschappelijke vorming centraal staan. Naast Van Rossum spraken onder andere Janke Cohen-Schotanus, hoogleraar onderzoek van onderwijs in de medische wetenschap aan umc Groningen en Lowijs Perquin van de psychiatrieopleiding Amsterdam.n MR

Tr a c e r 2 3 – 17 n o ve m b e r 20 11 – O r g a n i s a t i e – O n d e r z o e k – O n d e r w i j s – P a t i ë n t e n z o r g

I l l u s t r a t i e R i ck D r o s

Tracer is het tweewekelijkse medewerkersblad van VU medisch centrum. Oplage: 4.850. Tracer wordt gemaakt onder verantwoor­de­lijk­ heid van de dienst communicatie. Eindredactie Monique Krinkels Redactie Caroline Arps, Dyske Beelen, Maartje van Boekel, Mariet Bolluijt, Annemarie Burgers, Bernie Hermes, Gert de Jager, Edith Krab, Marcel Licher, Marre Roozen, Marcia Sanderse, Jan Spee Redactieraad Henk Groenewegen, Lies Pelger, Tom Stoof, Riekie de Vet Redactie-adviesgroep Erik van Aalst, Ronald Gabel, Marcel van der Haagen, Peter de Haan, Marga Jaspers, Inèz de Jonge, Willy Schuppert, Maybritt Stal, Esther van ’t Riet en Cora Visser Vaste bijdragen Rick Dros, Armand Girbes, Henriëtte van der Horst, Chris Mulder dienst communicatie VUmc, kamer PK4x190 telefoon (020) 44 43 444, email: tracer.info@VUmc.nl Vormgeving De Ontwerperij, Amsterdam Druk RotoSmeets, Utrecht Abonnement De abonnementsprijs bedraagt voor ex-medewerkers en andere geïnteresseerden 30,00 euro per jaar. Gepensioneerden betalen 20,00 euro per jaar.

deling naar één centrale afdeling gegaan. We zitten daarom met zeven verschillende manieren van werken, die niet meteen in één uniforme werkwijze zijn omgevormd.” Er zijn extra medewerkers ingezet om de achterstand weg te werken. “We werken bovendien aan een uniforme wijze van werken en eenduidige verwerkingstermijn. Over maximaal vier maanden moet onze dienstverlening op peil zijn.” Wat wel als heel positief wordt beoordeeld, is de verwerking van de-

Wegen zoeken en wegen vinden

Op peil Wat is de reden van deze situatie? “We zijn vanuit divisies en stafaf-

Afscheid Herman van Rossum

Tracer

je van afdeling a naar b bent gegaan met een verhoging van je salaris tot gevolg”, zegt Ozinga, “Dan wil je natuurlijk dat je vanaf de maand dat je daar begint meteen je goede salaris op je rekening gestort hebben.” Vanaf oktober zijn de salarismutaties goed gegaan, dat is al een grote stap in de goede richting. Maar we zijn er nog niet, zegt Ozinga.

Terug in de zak Sinterklaas is weer in het land en menigeen peinst zich suf wat we elkaar dit jaar moeten geven. Hopelijk zijn dat geen elektrische apparaten voor op het werk. Eigen of afdelings- senseo-apparaten, tosti-ijzers, campingkoelkastjes, kookplaatjes, waterkokers en aquaria, kosten VUmc namelijk handenvol geld. Als we alleen al alle koffiezetmachines, Senseo-apparaten, tosti-ijzers en magnetronnen terug in de zak stoppen, bespaart dat jaarlijks ongeveer 20.000 euro. Dat geld kunnen we beter gebruiken!


In dialoog

Opvallend

Wordt vervolgd

!

Maartje de Wit van de afdeling medische psychologie heeft op de ispad (International Society for Pediatric and Adolescent Diabetes) in Miami, de prijs voor beste poster gewonnen. Zij presenteerde daar haar onderzoek ‘Psychological support for children with diabetes: are the guidelines met?’, een internationale survey naar de implementatie van richtlijnen voor psychologische zorg aan kinderen met diabetes.

Foto: Mark van den Brink

‘ Gedrag en dialoog blijken cruciaal', meent Mirjam Schipper

Duurzame inzetbaarheid van medewerkers: daar draaide het de afgelopen drie jaar om bij de projecten van Idealoog. Met de bewustwordingscampagne ‘In Dialoog’ heeft projectleider Mirjam Schipper geprobeerd om medewerkers en leidinggevenden duidelijk te maken hoe belangrijk het is om stil te staan bij je (toekomstige) inzetbaarheid. Haar werk als projectleider zit er nu op, maar ‘In Dialoog’ krijgt een vervolg in de nieuwe CAO UMC 2011-2013.

“Met ‘In Dialoog’ hebben we duidelijk gemaakt dat medewerkers en leidinggevenden in gesprek moeten gaan over duurzame inzetbaarheid”, vertelt Mirjam Schipper. “Zeker in tijden van bezuinigingen en reorganisaties moet je hier mee aan de slag, zodat je precies weet wat je in huis hebt en of dat voldoende is. Hoe blijven we lang, gezond en met plezier aan het werk? Zelf moest ik door de reorganisatie van p&o op zoek naar een nieuwe plek, ik ben nu p&o-adviseur bij divisie vi. Ook voor mijzelf was die duurzame inzetbaarheid dus een hot issue het afgelopen jaar.”

n Jeroen Kleijne

Duurzaam inzetbaar De nfu en werknemersorgani-

saties van de umc’s hebben het project Idealoog eind 2008 opgezet. Vanwege de toenemende vergrijzing was het doel van het project om medewerkers zo lang mogelijk inzetbaar te houden. In augustus 2009 werd Schipper bij VUmc aangesteld als projectleider. “Essentieel binnen alle Idealoogprojecten is steeds geweest het bespreekbaar maken van belangrijke zaken door leidinggevenden en medewerkers. Denk bijvoorbeeld aan het onderzoek naar werkdrukbeleving van arts-assistenten en de dialoog over die onderzoeksresultaten. Of de lunchtafels en het symposium waar dilemma’s over interculturalisatie en leiderschap met elkaar werden gedeeld. Maar ook de trainingen

‘conflicthantering’ voor leidinggevenden en de loopbaantrainingen voor wetenschappers.” Met de Idealoogsubsidie is ook de introductie van het 360 graden feedbackinstrument versneld en binnenkort komt daar ook het digitaal loopbaancentrum bij. Een nog lopend project is zelfroosteren; ook bij dit project blijken gedrag en dialoog cruciaal. “Hiernaast is het persoonlijk budget een onderwerp dat blijvende aandacht verdient, want nog lang niet iedereen weet precies wat je met dit budget kunt doen en hoe je dit bespreekt in je jaargesprek. Ik ben dan ook heel blij dat Idealoog een vervolg krijgt in de nieuwe cao.”

Armand Girbes

U bent uitbehandeld bestaat niet De arts wordt bij de behandeling voortdurend geconfronteerd met de beperkingen van onze kennis en kunde. Uiteindelijk is iedere arts – zoals Fons Jansen lang geleden zei – een condolerend geneesheer. Het is mensenwerk en we kunnen nog maar erg weinig. Ook begrijpen we eigenlijk nog maar weinig van het menselijk lichaam, al is de kennis van de (patho-)fysiologie in de laatste 65 jaar enorm toegenomen. Ik realiseerde me hoeveel de kennis en onze mogelijkheden als arts zijn toegenomen bij het lezen van de memoires van Baron Dominique Jean Larrey (1766-1842), militair arts en chirurg. Hij vergezelde Napoléon Bonaparte bij al zijn expedities. Larrey is de bedenker van de ambulances en medisch interventie team op het slagveld. Uit zijn verhalen blijkt hoe onmachtig de artsen destijds waren bij vrijwel alle ziektes. Wonderlijke smeerseltjes en geurende zalfjes, braak verwekkende medicij-

nen, aderlatingen en bronwater speelden een belangrijke rol. Bij de wondbehandeling was het voorkomen van tetanus een belangrijke factor en frequent moest overgegaan worden tot amputaties van arm of been. Dat moest wel heel snel gebeuren, want er was geen anesthesie. De vaardigheden van deze chirurgen moeten indrukwekkend zijn geweest. Larrey beschrijft hoe lastig het soms was de zenuw in de stomp weg te werken. Het geeft me koude rillingen. Hoe anders is het nu. Zowel geneeskundig als chirurgisch kunnen we zoveel meer. Maar we blijven tegen grenzen van het mogelijke aanlopen. Ook bij de behandeling van bijvoorbeeld kanker. En de arts bereikt vaak het moment dat zij moet zeggen dat er geen genezing meer mogelijk is. Bijvoorbeeld wanneer er ondanks de zoveelste behandeling veel uitzaaiingen bij zijn gekomen. Ik hoor patiënten of familie dan wel eens zeggen dat de dokter zegt: ‘U bent

Tr a c e r 2 3 – 17 n ove m b e r 20 11 – O r g a n i s a t i e – O n d e r z o e k – O n d e r w i j s – P a t i ë n t e n z o r g

uitbehandeld. Wij kunnen niets meer voor u doen’. Een groot misverstand natuurlijk. Wanneer duidelijk is dat genezing niet meer mogelijk is en wanneer het overlijden spoedig wordt verwacht, is een goede behandeling juist erg belangrijk. Die behandeling bestaat uit het begeleiden van de patiënt en zijn familie/dierbaren tot de dood met kennis, kunde en compassie. Ook op dat gebied is het aantal mogelijkheden enorm toegenomen. Er is maar één moment dat de behandelend arts tegen een patiënt kan zeggen dat zij niets meer voor hem kan doen. Dat is direct na het overlijden.

Onderzoekers van het VUmc ms Centrum hebben drie prijzen gewonnen tijdens het internationale congres ectrims&actrims. De prijs voor beste poster is gewonnen door Veronica Popescu van de afdeling radiologie. In haar onderzoek richt zij zich op het vinden van de beste mri- techniek om het krimpen van de hersenen (atrofie) bij ms te meten. Menno Schoonheim van de afdeling radiologie en de afdeling anatomie & neurowetenschappen heeft een prijs gekregen voor beste presentatie van een jonge onderzoeker. Hij concludeerde in zijn onderzoek dat mannen met ms vaak erger aangedaan zijn dan vrouwen. Deze prijzen werden uitgereikt door het Europese comité voor onderzoek en behandeling van ms, ectrims. De prijs van de internationale ms federatie, msif, was bestemd voor de jonge onderzoeker met het beste translationele onderzoek. Deze werd uitgereikt aan Maarte Witte van de afdeling pathologie voor zijn onderzoek naar mitochondriën, de energiecentrales van cellen. Hij heeft een eiwit geïdentificeerd dat het disfunctioneren van de mitochondriën in de hersenen van ms-patiënten kan verklaren.

De Nationale Zorg Jaarprijs heeft VUmc uitgeroepen tot winnaar in de categorie ‘Top Academisch Ziekenhuis 2011’. Daarnaast kreeg VUmc het ‘stempel’ beste ziekenhuis van de provincie Noord-Holland. De Nationale Zorg Jaarprijs onderzoekt onder andere de kwaliteitsindicatoren van de Inspectie voor de Gezondheidszorg, patiënttevredenheid, faciliteiten en services, de financiële prestaties, transparantie en ziekteverzuim van medewerkers. Bovendien heeft een mystery patiënt alle ziekenhuizen bezocht en beoordeeld op patiëntbeleving. Christina Vandenbroucke-Grauls heeft de gouden fc Donders penning ontvangen. Dit gebeurde op de jaarlijkse dag van het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde. De penning wordt uitgereikt wegens bijzondere verdiensten en bestaat ook in brons en zilver. Tijdens het 150-jarig bestaan van het ntvg is de penning slechts twintig keer uitgereikt, waarvan drie maal goud. VandenbrouckeGrauls was 8 jaar bestuurslid en 5 jaar voorzitter. Onder haar leiding werd het blad grondig gereorganiseerd en een nieuwe hoofdredactie benoemd. Daardoor groeiden het lezersaantal en de appreciatie voor het tijdschrift en keerde het financiële tij.

Armand Girbes is hoogleraar intensive care

3


Vervolg van pagina 1 jaar”, vertelt Deeg niet zonder trots. Ze komen trouwens niet alleen uit Amsterdam. Om een goede afspiegeling van de Nederlandse bevolking te krijgen vindt het onderzoek in meerdere steden en dorpen plaats verspreid over het land. “In 2002 toen de jongste deelnemers van de eerste lichting in de aow terecht kwamen, hebben we een nieuwe groep van 1.000 55-65 jarigen in lasa opgenomen en dat doen we volgend jaar weer. Daarnaast gaan we volgend jaar ook naar allochtone ouderen kijken. In 1992 en 2002 maakten allochtonen nog maar een klein percentage uit van de 55-plussers. Inmiddels is dat gestegen tot 5%, dus gaan we ook de gegevens van 400 Marokkaanse en 400 Turkse senioren aan ons databestand toevoegen.”

Uit de Agenda

Kijkje in de keuken bij plastische chirurgie

Zonlicht beschermt tegen tuberculeuze meningitis

Wat doen onderzoekers van VUmc eigenlijk precies en wat kan dat in de toekomst voor patiënten betekenen? Dit keer Douwe Visser van de afdeling kindergeneeskunde.

Foto: jean pierre jans

Schat aan gegevens Er is in de loop van 20 jaar een schat aan gegevens over ouderen beschikbaar gekomen. Dat heeft het lasateam 350 internationale publicaties, 100 artikelen in Nederlandstalige uitgaven, talloze hoofdstukken in wetenschappelijke boeken en 39 promoties opgeleverd. Maar ook andere onderzoekers uit binnen- en buitenland gebruiken de data. Deeg: “We krijgen maandelijks zeker vijf aanvragen van wetenschappers die onze databank willen raadplegen.” En ook de overheid weet waar ze met vragen over de oudere Nederlander terecht kan. Niet voor niets was Deeg dit jaar een van de genomineerden voor de social impact award. “Sinds 2003 rapporteren we jaarlijks aan ambtenaren van vws onderzoeksresultaten die ze nodig hebben bij het opstellen van beleid. Dit jaar wilde Den Haag bijvoorbeeld meer weten over het eetgedrag van senioren en waarom sommige hulpbehoevenden geen enkele zorg krijgen terwijl anderen bij de officiële instanties aankloppen. In januari hebben wij het antwoord voor ze.” n MK

Onderweg naar morgen

In de eerste helft van de vorige eeuw was het de geëigende aanpak: iemand met tuberculose ging naar een sanatorium en genas door schone buitenlucht, bedrust en gezonde voeding. Pas sinds de jaren vijftig wordt de ziekte met antibiotica bestreden. Hoewel opname in een sanatorium nu ouderwets lijkt, was het in sommige gevallen wel effectief. Kinderarts Douwe Visser zocht uit waarom. “We hebben aangetoond dat zonlicht het voorkomen van tuberculeuze meningitis (hersenvliesontsteking als gevolg van tuberculose) bij kinderen beïnvloedt. Dit heeft

meest waarschijnlijk te maken met vitamine D, dat onder invloed van (ultraviolet) zonlicht in de huid wordt geproduceerd. Behalve dat vitamine D essentieel is voor een goede bothuishouding, is men er de laatste jaren achter gekomen dat vitamine D ook een belangrijke rol speelt in het immuunsysteem.” Visser voert, onder begeleiding van hoogleraar Marceline van Furth onderzoek uit in het Tygerbergziekenhuis in Kaapstad, Zuid Afrika. “We hebben in eerste instantie gekeken naar de relatie tussen zonuren en het aantal opnames op de kinderaf-

deling als gevolg van tuberculeuze meningitis. Wat we gevonden hebben is dat er een relatie is tussen het aantal zonuren en het aantal opnames drie maanden later. Hoe minder zonuren, hoe meer tuberculeuze meningitis en andersom.” Een tekort aan zonuren in Afrika klinkt misschien vreemd, maar Kaapstad ligt ten zuiden van de steenbokskeerkring met als gevolg dat in de wintermaanden de hoeveelheid zonlicht onvoldoende kan zijn om het vitamine D-gehalte op peil te houden. Dit geldt zeker voor de mensen met een donkere huidskleur.

Voor zijn promotieonderzoek gaat Visser nog regelmatig naar Zuid Afrika. Hij combineert dit met zijn werk als kinderarts op de neonatologie afdeling. “De eerstvolgende stap is het meten van het vitamine D-gehalte in het bloed van deze kinderen. Daarna zou een vervolgstudie naar het effect van vitamine D-suppletie als onderdeel van de behandeling kunnen worden opgezet en eventueel worden geadviseerd om alle kinderen met een donkere huidskleur in de wintermaanden extra vitamine D te geven.” n MK

Zaterdag 25 november – receptie V, 9.00-16.00 uur, Dag van de plastische chirurgie

De afdeling plastische, reconstructieve en handchirurgie neemt deel aan de eerste landelijke Dag van de plastische chirurgie. Deze dag wordt op 25 november georganiseerd door de Nederlandse Vereniging voor Plastische Chirurgie (nvpc). Van 9.00 tot 12.00 uur en van 13.00 tot 16.00 uur zullen er bij plastische chirurgie, receptie V in de polikliniek, doorlopend presentaties zijn over de speerpunten van VUmc: hand- en polschirurgie (met de nadruk op de veelzijdigheid van dit onderdeel van de plastische chirurgie), reconstructieve chirurgie (voor/na foto’s bij borstreconstructies, hoofd/hals reconstructies), genderchirurgie (informatie over vrouw/man en man/ vrouw transformatie) en kinderplastische chirurgie (met name lipspleet en open gehemeltechirurgie). Ook is er aandacht voor onderzoek. De plastisch chirurgen laten de nieuwste ontwikkelingen op het gebied van wondgenezing en littekenbehandeling zien. Bezoekers kunnen daarnaast kennismaken met de humanitaire missies in het buitenland. Zo reizen VUmc-artsen jaarlijks naar Vietnam, Bangladesh en Laos om kinderen met schisis te opereren, naar Cuba voor genderchirurgie en naar Noord-Nigeria en Ghana voor nomachirurgie. n MK 4

Samenwerking VUmc en AMC

Klinisch genetisch centrum kan een goudmijn worden Door de omstandigheden geholpen kan hoofd afdeling klinische genetica Hanne Meijers een mogelijke alliantie onderzoeken met dezelfde afdeling bij het AMC. “We gaan op alle vlakken profijt hebben van samenwerking tussen beide organisatie.” n Ellen Kleverlaan Toen het hoofd klinische genetica bij amc vertrok, moest de afdeling bij amc opnieuw worden ingericht. Hanne Meijers werd gevraagd om deze klus op zich te nemen. Ze begon op 1 september van dit jaar. Meijers kreeg twee opdrachten mee. “Ik werd gevraagd om de afdeling bij amc te versterken. Tegelijkertijd kreeg ik de vraag een business case te begeleiden over een mogelijke alliantie tussen de afdelingen klinische

genetica bij VUmc en amc.” Duidelijk is nu al dat nauwe samenwerking van de afdelingen grote voordelen gaat opleveren op meerdere terreinen. “We gaan onder meer laboratoriumtaken en laboratoriuminnovatie onderling verdelen en ontwikkelen. Dat levert een veel efficiënter wijze van onderzoek doen op.”

Niet meer te stuiten Op beide afdelingen werken ongeveer 150 mensen en de medewerkers van beide umc’s zijn enthousiast over de veranderingen, zegt Meijers. “Ik ben op het juiste moment aan deze klus begonnen. De mensen zijn er klaar voor. Er is een enorme nieuwsgierigheid naar wat samenwerking ons kan brengen. Of het samenwerkingsmodel nu a, b of c wordt, dat laat onverlet dat het proces al niet meer te stuiten is.” Model a, b of c houden verschillende graden van samenwerking in, tot en met de vorming van één

Tr a c e r 2 3 – 17 n o ve m b e r 20 11 – O r g a n i s a t i e – O n d e r z o e k – O n d e r w i j s – P a t i ë n t e n z o r g

centrum. In VUmc gebeurt momenteel meer basaal onderzoek. Dat wil zeggen onderzoek naar de fundamentele biologische processen van de mens. In amc vindt binnen de afdeling meer patiëntgebonden onderzoek plaats naar de betekenis van genetische afwijkingen in relatie tot risico’s en de psychosociale effecten daarvan. De business case gaat ook over keuzes tussen thema’s als onderzoek naar dementie of naar aangeboren afwijkingen. Momenteel ontwikkelt Meijers in samenspraak met de medewerkers van beide afdelingen een visie op

deze keuzes voor de toekomst. Ondertussen is er al intensief contact tussen beide labs. Maar dat niet alleen. “Ook de betrokken artsen kijken al naar de mogelijke winst die is te boeken door samenwerking. Winst die we ook moeten zien in het licht van de nationale en internationale concurrentiepositie die Amsterdam hierdoor verwerft. Een klinisch genetisch centrum in Amsterdam, waaraan hopelijk ook het Antonie van Leeuwenhoek op termijn zal deelnemen, heeft de potentie van een goudmijn voor patiëntenzorg, onderzoek en opleiding.”


Vacatures VUmc

Vacatures 7 november tot 14 november. Uiterlijke reactie datum zie intranet.

Alle vacatures zijn te lezen op intranet onder ‘P&O’, klik op: ‘interne vacatures en werving’ en daarna op, ‘interne vacatures’. Ons adres is: Werving & selectie, polikliniek 7Z 163.

Verpleegkundigen/Verzorgenden

Vacatures 31 oktober tot 7 november. Uiterlijke reactie datum zie intranet.

Staf/management - ICT

Opleidingsplaatsen

Senior systeembeheerder microsoft D7.2011.00056 Werken in ICT én bijdragen aan een betere patiëntenzorg? Kom bij VUmc! Afdeling: ICT, sectie beheer, Facilitair bedrijf / Stafdiensten Laboranten

Opleiding medium care (MC) verpleegkundige april 2012 D4.2011.00086 Kom jij hier een step-up maken in je ontwikkelingsniveau? Afdeling: medium care, Divisie IV

Senior verpleegkundige D1.2011.00052 Ben jij ambitieus en heb je ervaring als verpleegkundige? Dan is de rol van senior verpleegkundige jou op het lijf geschreven! Afdeling: interne geneeskunde, Divisie I

Junior onderzoeker - ‘evaluatie van empowerment van de werkvloer in de langdurige zorg’ D6.2011.00120 Bijdragen aan de verhoging van arbeidsproductiviteit, -vreugde, kwaliteit van zorg en cliënt tevredenheid. Afdeling: EMGO+ instituut / metamedica, Divisie VI Paramedisch

Verpleegkundigen/Verzorgenden Opleider verpleegkundige vervolgopleiding acute zorg D6.2011.00111 Draagt u bij aan het competentiegericht leerplan? Afdeling: amstel academie, Divisie VI Staf/Management – Overig Clinical research associate D6.2011.00113 Het begeleiden en monitoren van investigator initiated studies in een nieuw op te zetten onderzoeksinfrastructuur. Afdeling: clinical research bureau, Divisie VI

Administratief/secretarieel Radiodiagnostisch laborant met MRI affiniteit D5.2011.00088 VUmc zoekt radiodiagnostisch laboranten die echte teamspelers zijn! Afdeling: radiologie, Divisie V

Secretaresse D6.2011.00115 Draag bij aan diverse nieuwe ontwikkelingen op secretarieel vlak! Afdeling: amstel academie, Divisie VI

Artsen/specialisten

Wetenschappelijk onderzoek/onderwijs

Arts assistent in opleiding tot patholoog D5.2011.00089 Arts Assistent in opleiding tot patholoog Afdeling: pathologie, Divisie V

Onderzoeker in opleiding ‘diabetes research on patient stratification’ (DIRECT) D6.2011.00117 Neem deel aan een Europees project om patiënten met diabetes type 2 beter te behandelen. Afdeling: epidemiologie & biostatistiek, Divisie VI

Personeel en organisatie P&O direct Informatie over personele zaken vindt u ook op intranet onder de rubriek ‘P&O direct’

Extra en verhoogd persoonlijk budget Heeft u recht op extra of verhoogd persoonlijk budget? Dan kunt u op ieder moment in het jaar kiezen of u dit wilt besteden aan vrije tijd of persoonlijke ontwikkeling. Hierop is echter één uitzondering. Wilt u in 2012 uw keuze wijzigen in vermindering jaaruren of extra verlofuren dan dient u dit vóór 1

Medisch psycholoog D3.2011.00069 Jonge kinderen, spraak- en taalontwikkeling en gehoor in een medische setting. Afdeling: pediatrische psychologie, Divisie III

december te doen. Hetzelfde geldt ook andersom. Als u niets wijzigt hoeft u ook niets te doen. U kunt uw wijziging doorgeven door het ‘formulier persoonlijk budget: keuze extra en verhoogd persoonlijk budget’ in te vullen. U vindt dit formulier op P&O direct. U kunt hier ook meer informatie vinden over extra of verhoogd persoonlijk budget.

Vacaturebeheersing VUmc staat voor de opdracht om te komen tot een structurele bezuiniging voor de komende jaren. Als onderdeel van deze structurele bezuiniging heeft de raad van bestuur besloten om te starten met de maatregel vacaturebeheersing. Meer informatie onder nieuwsberichten op P&O direct.

Assistent manager Ronald McDonald Huis VUmc (m/v 24 uur) Ben jij een duizendpoot met leidinggevende kwaliteiten? Wij zoeken een collega die graag onze 80 vrijwilligers begeleidt, actief fondsen zal werven en een thuis wil bieden aan onze gasten. Kijk op de website: www. ronaldmcdonaldvuhuis.nl Reageren tot uiterlijk 8 december, zie informatie website

adressen van nuttige websites zoals LVAG, CBOG, CCMS, de Jonge Orde, congressen et cetera. En ten derde contactadressen; bij wie moet je zijn als je een vraag hebt die niet over de inhoud van je werk gaat? Meer informatie onder nieuwsberichten op P&O direct

Agenda vrijdag 18 november - aula, 11.45 uur, R. Lieverse, ‘Chronobiopsychosocial perspectives of old age major depression. A Randomized Placebo Controlled Trial with Bright Light’ promotoren: prof.dr. W. Hoogendijk, prof.dr. A.T.F. Beekman vrijdag 18 november - aula, 13.45 uur, K. van den Hurk, ‘Diabetes and the Heart’ promotoren: prof.dr.ir. J.M. Dekker, prof.dr. M.G.A.A.M. Nijpels copromotoren: dr. O. Kamp, dr. M.J. Alssema dinsdag 22 november – aula, 13.45 uur, N.N. Driessen, ‘Sugar caps of mycobacteria: virulence factors or decorative elements?’ promotor: prof.dr. C.M.J.E. Vandenbroucke-Grauls copromotor: dr. B.J. Appelmelk donderdag 24 november - aula, 15.45 uur, A.B. van Gageldonk-Lafeber, ‘Enhancing surveillance for control of respiratory infections in the Netherlands’ promotor: prof.dr. F.G. Schellevis copromotoren: dr. M.A.B. van der Sande, dr.ir. I.M. van der Lubben vrijdag 25 november - aula, 11.45 uur, A. Mert, ‘Motion-based Equilibrium Reprocessing Therapy. Fundamental and Clinical aspects’ promotor: prof.dr. C.R. Leemans copromotoren: dr. W. Bles, prof.dr. J.E. Bos Zaterdag 25 november – polikliniek, receptie V, 9.00-16.00 uur, Dag van de plastische chirurgie dinsdag 29 november - aula, 13.45 uur, M.A. de Leeuw, ‘Psoas compartment – sciatic nerve block for prosthetic hip surgery. Clinical efficacy versus undesirable side effects’ promotor: prof.dr W.W.A. Zuurmond copromotor: dr. R.S.G.M. Perez woensdag 30 november - aula, 11.45 uur, A. Seldenrijk, ‘Depression, Anxiety and Subclinical Cardiovascular Disease’ promotoren: prof.dr. B.W.J.H. Penninx, prof.dr. M. Diamant copromotoren: dr. H.P.J. van Hout, dr. H.W.J. van Marwijk

Oraties vrijdag 2 december - aula, 15.45 uur, prof.dr. R.J.A. van Moorselaar, ‘Urologie, op weg naar triple A’

App voor AIOS Aios kunnen binnenkort arbeidsgerelateerde informatie opzoeken met hun mobiele telefoon. De informatie is onder te verdelen in drie soorten. Ten eerste naslaginformatie in pdf-formaat over bijvoorbeeld het arbeidstijdenbesluit, het digitale portfolio of de arbeidsinspectie. Ten tweede

Afscheid vrijdag 9 december - aula, 15.45 uur, prof. dr. M.W. Ribbe, Academisering van de ouderengeneeskunde Symposia donderdag 24 november: Opening Nederlandse Moedermelkbank meer informatie: Ingrid van de Vegte en Jitta Reddingius, tst. 48444, www.paog.nl vrijdag 25 november - Afscheidssymposium Karel Jakobs meer informatie: Irene van Baardwijk, tst. 48444, www.paog.nl ,

Oproepen & advertenties Medewerkers en vrijwilligers van VUmc kunnen gratis een advertentie plaatsen. Niet meer dan 25 woorden en voorzien van achternaam en toestelnummer. Prijzen niet hoger dan 2250 euro. Aanleveren via communicatie@VUmc.nl

Cursus voor PhD studenten De Graduate School (samenwerking VU/ AMC/NKI) organiseert een interessante cursus voor PhD students. Bijgaand treft u de link aan: http:// www.ooa-graduateschool.org/ html/2005/08/courses.html BEDRIJFSYOGA (dinsdag in de namiddag in het VUmc) Wil je de werkdag ontspannen afsluiten? Dat kan! Op dinsdag in de namiddag kan je meedoen aan de bedrijfsyoga. Er is een groep van 16.30 tot 17.25 uur en een groep van 17.35 tot 18.30 uur.

We doen losmaakoefeningen, klassieke yogahoudingen, ademhalingsoefeningen en ontspanningsoefeningen. Je hoeft niet jong of lenig te zijn om mee te doen. Het is vooral belangrijk dat je de oefeningen vanuit je gevoel en met aandacht doet. Om daarna fit naar huis te gaan en van je avond te genieten! Zin om mee te doen? Er zijn in beide groepen nog enkele plaatsen vrij. De kosten bedragen 7 euro per keer (per kwartaal vooruit te betalen). Als je interesse hebt, kan je een gratis proefles meedoen. Voor informatie en aanmelding: Karin de Wildt tel. 0206109567 e-mail karunadewildt@cs.com

Apoptosis cursus voor PhD studenten In this course, a number of international apoptosis experts from academia and pharmaceutical/biotech industry will present the basis of apoptosis signaling, the key clinical targets and their mechanism of action, the process of drug development and the evaluation of clinical efficacy or promise. The course consists of literature studies and presentations, invited lectures and connected discussions with the lecturer of the day. A total of 9 invited lectures is foreseen, with a closing symposium-style meeting with 3 lecturers on new targetable processes on December 1. Lectures are open to all non-participants. Datum: November 21 – December 1, 2011 Tijd: Daily 15:00 pm (On December 1st, 11:00 am!) Locatie: NKI-AVL, Plesmanlaan 121, Amsterdam, Piet Borst Auditorium Organization: J. Borst, M. Verheij (NKI), J.P. Medema, E. Eldering (AMC) http://www.ooa-graduateschool. org/html/2005/08/courses.html

Tr a c e r 2 3 – 17 n ove m b e r 20 11 – O r g a n i s a t i e – O n d e r z o e k – O n d e r w i j s – P a t i ë n t e n z o r g

PhD Day 2011 Op maandag 12 december 2011 organiseert ProVU, promovendivereniging van VU en VUmc, haar grootste evenement voor promovendi en postdocs: PhD Day. Tijdens deze dag is er een uitgebreid aanbod aan workshops (bv. subsidieaanvragen, successful conferencing, omgaan met stress, hoe maak ik een proefschrift, en nog veel meer), een plenaire sessie over omgaan met media-aandacht en een informatiemarkt met diverse drukkers van proefschriften en andere interessante bedrijven. Na afloop is er een borrel. PhD Day vindt plaats in het Hoofdgebouw van de VU en is gratis toegankelijk voor alle geïnteresseerden. Meer informatie en updates over het programma zijn te vinden op www.provu.nl.

Cursussen Common Trunk onderwijs Contactgegevens: Voor data + info, kijk op www.paog.nl PAOG cursus- en congresorganisatie, Romke Langezaal, tel 48446 Discipline Overstijgend Onderwijs Contactgegevens: Voor data + info, kijk op www.paog.nl PAOG cursus- en congresorganisatie, Romke Langezaal, tel 48446 donderdag 17 november – Foetale Echocardiografie: van vier-kamerbeeld tot gecorrigeerde transpositie meer informatie: Patricia van Meekeren en Jitta Reddingius, tst. 48444, www.paog.nl vrijdag 18 november – Terugkomdag Basiscursus Echografie meer informatie: Ingrid van de Vegte en Romke Langezaal, tst. 48444, www. paog.nl dinsdag 22 november – Counselen over Prenatale Screening meer informatie: Patricia van Meekeren en Romke Langezaal, tst. 48444, www.paog.nl

5


Menu

Personalia

Informatie over het menu vindt u ook op de startpagina van intranet

donderdag 17 november gestoofde zalm karbonade, Hollandaisesaus, groente schnitzel, wortelen jus + vegetarische jus, puree met bieslook, gemengde groenten, gekookte aardappelen, gebonden tomatensoep, heldere Chinese kippensoep, vegetarische gebonden tomatensoep, vegetarische heldere Chinese soep vrijdag 18 november tortilla con carne saucijsje, tortilla sin carne jus, ensalada mixta, bloemkool met bechamelsaus, arroz con verduras gekookte aardappelen, guacamole, Zuid-Afrikaanse gele paprikasoep, heldere groentesoep, vegetarische Zuid-Afrikaanse gele paprikasoep, vegetarische heldere groentesoep zaterdag 19 november kipkarbonade, groente ragout, roomsaus + jus, snijbonen, gekookte aardappelen, gebonden kip-kerriesoep, heldere tomaat-vermicellisoep, vegetarische gebonden kerriesoep, vegetarische heldere tomaat-vermicellisoep zondag 20 november groente curry met kip, groente curry, witte rijst, gebonden goulashsoep, heldere vermicellisoep, vegetarische gebonden paprikasoep, vegetarische heldere vermicellisoep maandag 21 november döner kebab, rodeen knoflooksaus, rauwkost, turksbrood, gebonden tomatensoep, heldere kippensoep, vegetarische gebonden tomatensoep, vegetarische heldere groentesoep dinsdag 22 november klapstuk, vegetarische worst, jus + vegetarische jus, hutspot, gebonden linzensoep, heldere mulligatawnysoep, vegetarische gebonden linzensoep, vegetarische heldere mulligatawnysoep woensdag 23 november osso bucco, milanesesaus, Italiaanse salade, tagliatelle verde, gebonden champignonsoep, heldere madrileensesoep, vegetarische gebonden champignonsoep, vegetarische heldere madrileensesoep donderdag 24 november gebakken vis, remouladesaus, koninginne melange, frites, gebonden kippensoep, heldere aspergesoep, vegetarische gebonden crème soep, vegetarische heldere aspergesoep vrijdag 25 november macaronischotel, vegetarische macaronischotel, komkommersalade, geraspte kaas, gebonden tomatensoep, heldere Chinese kippensoep, vegetarische gebonden tomatensoep, vegetarische heldere Chinese soep zaterdag 26 november cordon bleu, groentestrüdel, jus + vegetarische jus, doperwten, frituur, aardappel, gebonden aspergesoep, heldere groentesoep, vegetarische gebonden aspergesoep, vegetarische heldere groentesoep zondag 27 november canneloni, rauwkost, foccacia, gebonden kip-kerriesoep, heldere tomaat-vermicellisoep, vegetarische gebonden kerriesoep, vegetarische heldere tomaat-vermicellisoep maandag 28 november goulash, vegetarische goulash, doperwten, witte rijst, gebonden champignonsoep, heldere madrileense soep, gebonden vegetarische champignonsoep, heldere vegetarische madrileense soep dinsdag 29 november ajam bali, sajorboontjes, mihoen, gebonden kippensoep, heldere aspergesoep, gebonden vegetarische crème soep, heldere vegetarische aspergesoep woensdag 30 november rookworst, vegetarische rookworst, erwtensoep, vegetarische erwtensoep, roggebrood, katenspek, mosterd, gebonden Zwitserse kaassoep, heldere Chinese kippensoep, gebonden vegetarische Zwitserse kaassoep, heldere vegetarische Chinese soep

6

In deze rubriek kunnen medewerkers en vrij­ willigers een bericht plaatsen over geslaagden of een afscheid. Niet meer dan 25 woorden. Aanleveren via tracer.info@VUmc.nl

Afscheid Jeany Huijser (projectcoordinator) Jeany Huijser, projectcoördinator van de afdeling Klinische Chemie, gaat in december van haar pensioen genieten. U bent van harte uitgenodigd op haar afscheidsreceptie! Deze zal plaatsvinden op donderdag 15 december vanaf 16.30 uur in de Lounge. Dankwoord Op 28 oktober jl. heb ik mijn afscheidsreceptie mogen beleven en daar wil ik de afdeling Revalidatiegeneeskunde, Ergotherapie en Fysiotherapie veel dank voor zeggen. Jullie inspanningen m.b.t de organisatie, de warme woorden en niet te vergeten de 1e Salsa les; onvergetelijk. Daarnaast alle bezoekers aan deze receptie; veel dank voor jullie komst, de cadeaus en vooral het uitwisselen van persoonlijke ervaringen. Ik heb het als een bijzonder sfeervolle afscheidsreceptie ervaren. Het had zelfs iets van een reünie. Ik zal dit als een dierbare herinnering bij mij houden. Nogmaals veel dank voor de ruim 29 jaar samenwerking en het ga jullie allen goed en denk eraan: “HAKUNA MATATA”.

Fase 2 verbouw 7B naar IC gestart Na de succesvolle verbouwing en ingebruikname van de eerste nieuwe IC op 7C is inmiddels een start gemaakt met de verbouwing van zorgeenheid 7B tot IC. De verbouwing zal ongeveer een jaar in beslag nemen. Helaas gaan de werkzaamheden soms gepaard met(geluids)overlast. Momenteel zijn er lichte sloopwerkzaamheden en worden er gevelsteigers geplaatst. De meeste overlast is te verwachten in januari en februari omdat er dan oude tegelvloeren moeten worden verwijderd en er diverse boorwerkzaamheden zijn. Ook in andere perioden tijdens de verbouwing kan er kortdurend geluidsoverlast zijn. Ook de gang voor zorgeenheid 7B is afgesloten en zal, behalve bij noodsituaties, tot eind november 2012 niet toegankelijk zijn. Vanwege de verbouwing is een aantal zorgeenheden tijdelijk verhuisd. Zorgeenheid VTRA is weer van 7B verhuisd naar de oude locatie 6C. Zorgeenheid VHON verhuist op 20 december van 6B naar 2D. De Medium Care blijft voorlopig op 6D en zal na de verbouwingwerkzaamheden terugverhuizen naar 2D. Meer informatie over deze werkzaamheden: secretariaat projectbureau huisvesting, tst. 44166.

VUmc ontspitst Kies een traject, geef aan hoeveel minuten je maximaal in de file wilt staan en de nieuwe app FileWekker geeft aan of je meteen in de auto kunt stappen, of beter eerst thuis kunt werken c.q. langer op je werk blijven. Met deze app wil de taskforce Ontspits het fileprobleem aanpakken. Naast VUmc bieden ook ABN AMRO, Dura Vermeer, HP, KPMG, TNT, UPC en Vodafone de FileWekker aan hun medewerkers aan. Doel van de actie is de bereikbaarheid van de stad te verbeteren. Dagelijks hebben ruim 190.000 werknemers, die tijdens de spits per auto naar het werk reizen, te maken met de files in de metropoolregio Amsterdam. Als 10.000 mensen deze files mijden, wordt het op de weg net zo rustig als tijdens de herfstvakantie. Daarnaast zet de app mensen aan het denken, om het vaste gedragspatroon van reizen in de spits te doorbreken. De FileWekker is eenvoudig in gebruik en gemakkelijk in te stellen. Zodra de route geen of de vooraf ingestelde acceptabele hoeveelheid vertraging heeft, gaat het stoplicht op groen en geeft de Filewekker een signaal. De app kan in heel Nederland worden gebruikt. De app is gratis te downloaden voor iPhone en Android op www.FileWekker.com.

Rob van Klaveren

Amstel Academie De Boelelaan 1109 1081 HV Amsterdam Centrum voor Leiderschapsontwikkeling en Effectiviteitsverbetering en Bij- en nascholingen F. Broekhof Medisch ondersteunende opleidingen en Verpleegkundige vervolgopleidingen K. Jonker www.amstelacademie.nl

Bij- en Nascholingen voor Academici Promovendi Persoonlijke ontwikkeling voor promovendi Om een promotie succesvol tot een goed einde te brengen is meer nodig dan inhoudelijke en wetenschappelijke vaardigheden. In deze training leert u om te gaan met de lastigste klus van uw promotie: uzelf managen. De Criticus ontmaskerd Onzeker of last van perfectionisme? In deze 1-daagse cursus leer je omgaan met deze criticus in jezelf. Gepromoveerd, en hoe nu verder? Verder in de wetenschap? Iets anders? Wat wil ik nu écht? Workshop “The do’s en dont’s of giving a presentation” Within 2 hours you will learn how your presentation will be remembered among many other talks.

(020) 444 4229

(020) 444 4213 (020) 444 2020

plaatsen vrij in november) Beter begeleiden in minder tijd? Dat kan. Door meer inzicht te hebben in intermenselijke processen en de rol die u als begeleider speelt in het vergroten van de autonomie van de promovendus. Hoogleraren Masterclasses voor hoogleraren/onderzoeksleiders De masterclasses gaan over zaken op het werk die u bezig houden, waar u zich zorgen over maakt of waar u graag écht verandering in wilt brengen. Dit leert u in deze masterclasses met als motto: “als je doet wat je deed, dan krijg je wat je kreeg”. Informatie Dr. ir. Roel Breuls, trainer/adviseur/coach Centrum voor Leiderschapsontwikkeling en Effectiviteitsverbetering VUmc Amstel Academie Tel. (020) 44 45084 of (020) 44 44572 E-mail: rgm.breuls@vumc.nl

Postdocs/UD Persoonlijk leiderschap voor postdocs Waar sta jij over 5 jaar? In een boeiende zoektocht leer je hoe je het heft in eigen hand kunt nemen op weg naar een succesvolle toekomst. Begeleiden van promovendi: van inhoud naar proces (let op, nog enkele

Tr a c e r 2 3 – 17 n o ve m b e r 20 11 – O r g a n i s a t i e – O n d e r z o e k – O n d e r w i j s – P a t i ë n t e n z o r g

Bent u hoogleraar, UD, postdoc of promovendus? Denk ‘Out of the Box’ en volg een training bij VUmc Amstel Academie

Waar sta ik over 5 jaar? Wat wil ik nu echt?

Hoe hou ik de werk-privé balans gezond?

Ik heb la st van perfectio nisme, h oe ga ik om met de critic us in meze lf?

www.amstelacademie.nl bij- en nascholingen voor academici


‘Het is zeker niet normaal om bij de diagnose preseniele dementie biopten weg te laten halen. Het weghalen van hersenweefsel gebeurt alleen bij hoge uitzondering en in gespecialiseerde centra.’ Neuroloog Philips Scheltens over het weghalen van hersenweefsel door de omstreden ex-neuroloog Jansen Steur (voorheen mst). Tubantia, 3 november ‘Een concreet product maakt duidelijk wat het bedrijf onder andere doet: in 2008 werd een zelftest voor de geslachtsziekte Chlamydia op de markt gebracht. Een thuistest op het kwaliteitsniveau van het onderzoek in een ziekenhuis.’ Microbioloog Paul Savelkoul over het bedrijf Microbiome dat hij in 2005 oprichtte. Financieele Dagblad, 3 november

Foto: Mark van den Brink

‘ Het is heel leuk om te laten zien waartoe we als team in staat zijn’

Vijf x V volgens Philip de Witt Hamer Verwanten Ik heb een vrouw en drie kinderen van 10, 5 en 3, een gezellige boel Vrije tijd Lezen, in huis knutselen, piano en met de kinderen spelen Vakantie De Waddeneilanden, heerlijk! Verstand op nul en zandkastelen bouwen Voer Van een studente die had meegewerkt aan een onderzoeksproject kreeg ik een fabelachtige hersenchocoladetaart. Alle windingen waren minutieus geboetseerd uit marsepein. Superlekker en fantastisch om te zien Vraagje Dokter, vergeet u wel eens de stickertjes waarmee u de hersenfuncties labelt? Lossen ze op? - Geen idee! Al het operatiemateriaal wordt altijd heel zorgvuldig geteld

Op 28 oktober werd voor de tweede keer Kijken naar (kijk) operaties georganiseerd. Voor het oog van de camera verwijderde neurochirurg Philip de Witt Hamer in OK 2 een hersentumor. De patiënt werd tijdens de operatie bijgebracht en leverde een actieve bijdrage aan de behandeling. Het publiek was diep onder de indruk. n Ursula Wopereis

Tips en trucs “De fusie van de afdelingen neurochirurgie van het amc en VUmc was voor mij een uitgelezen kans om hersentumorchirurgie te combineren met epilepsiechirurgie. Nadat ik mijn opleiding had afgerond heb ik een fellowjaar gedaan en meegekeken bij dr. Duffau in Montpellier en bij dr. Berger in San Francisco. Dat was ongelooflijk inspirerend, ik bleef maar vragen stellen. Het grote voordeel is dat je de tips en trucs gelijk zelf kunt toepassen.”

Richtlijnen, bedden en een cursus

VUmc helemaal toegerust op ontvangst zwaarlijvige patiënt Het aantal mensen met zwaar overgewicht (obesitas) neemt toe. Ook VUmc krijgt daardoor steeds vaker te maken met patiënten die 150 kilo of meer wegen. Dat stelt medewerkers van de afdelingen waar ze terechtkomen voor allerlei problemen. n Marianne Meijerink

7

Bedden en hulpmiddelen – van bloeddrukmeter tot nekkraag – zijn niet berekend op lichamen met afwijkende proporties. Het is moeilijker – letterlijk zwaarder – om patiënten met obesitas te verzorgen, maar ook mentaal kan het belastend zijn. Met richtlijnen, een aankoopbeleid én een cursus is VUmc beter toegerust voor de ontvangst van deze groep patiënten.

Medewerkers beschermen Hoe verplaats je iemand met obesitas van een brancard op een bed, zonder je rug geweld aan te doen? Hoe draai

Philip de Witt Hamer (Amsterdam, 1973) studeert geneeskunde in Amsterdam. Hij start zijn opleiding tot neurochirurg in het AMC en voltooit deze in 2008 in VUmc. Philip de Witt Hamer is gespecialiseerd in functionele hersentumorchirurgie en epilepsiechirurgie. Teamwork “Het bijzondere van een wakkere hersenoperatie is dat de patiënt een wezenlijk onderdeel van het behandelteam is. Tijdens de ingreep wordt de patiënt tijdelijk bijgebracht en testen we zijn hersenfuncties. We bereiden alles minutieus voor. Ons team is goed op elkaar ingespeeld, ik kan lezen en schrijven met de neuropsycholoog en neuroanesthesist. In onvoorziene situaties begrijpen we met een halve blik of een interventie is vereist of niet.” Interactie “Het is heel leuk om tijdens zo’n publieksdag te laten zien waartoe we als team in staat zijn als we de basale regeltjes van de droge theorie toepassen, maar het fenomeen dat er mensen meekijken en dat je uitlegt wat je doet is niet anders dan anders. Op de ok zijn altijd collega-artsen, coassistenten en aio’s aanwezig. Nu loopt er ook een cameraman rond die je af en toe bijpraat. Alles wordt

je zo’n zwaar persoon om? Hoe ga je te werk als je hem of haar moet wassen? Verplegend en verzorgend personeel kan in zulke gevallen meestal niet handelen volgens de reguliere protocollen. “Het is een vraagstuk met heel veel kanten”, vertelt Elly Kroes, stafadviseur van divisie I. “In de eerste plaats moesten er richtlijnen komen, al is het alleen al om medewerkers te beschermen tegen vertillen of andere lichamelijke klachten. Maar het is natuurlijk ook in het belang van de patiënt dat hij of zij net zo goed wordt verzorgd als iedereen.” De richtlijnen zijn er nu. Ze zijn te vinden op kwaliteitsnet. Daarnaast zijn afspraken gemaakt met een leverancier van speciale bedden voor obese patiënten. Kroes: “We schaffen geen bedden aan, die zijn namelijk peperduur. Medisch inkoper Gerben Bekema en ik hebben in samenspraak met verpleegkundigen een goed huurcontract kunnen afsluiten. We hebben de garantie dat een afdeling die zo’n bed nodig heeft, het binnen drie uur in huis heeft.”

Tr a c e r 2 3 – 17 n o ve m b e r 20 11 – O r g a n i s a t i e – O n d e r z o e k – O n d e r w i j s – P a t i ë n t e n z o r g

professioneel geregisseerd. Saskia Peerdeman gaf tekst en uitleg in de Amstelzaal. De interactie met het publiek, in de zaal of via twitter, ging grotendeels aan me voorbij. De patiënt was zo gefocust dat hij niets van de camera’s heeft gemerkt. Het gaat overigens goed met hem.”

Inspirerende club “De vooruitzichten voor hersentumoren zijn de afgelopen tien jaar spectaculair verbeterd, maar dat is nog niet goed genoeg. Nieuwe inzichten ontstaan vooral op de snijvlakken tussen disciplines. De samenwerking met bijvoorbeeld preklinische wetenschappers van het cca en het megonderzoek leveren een schat aan informatie op. Die analyses kunnen wij weer toepassen in de dagelijkse praktijk. Dat is het inspirerende van deze club. De komende tien jaar komen we hopelijk tot nieuwe behandelmethoden, die deze vorm van chirurgie minder noodzakelijk en vooral minder risicovol maken.”

Vooroordelen Maar een goed obesitasbeleid is niet alleen een kwestie van richtlijnen en materiaal, vertelt Kroes. “Als verpleegkundige moet je soms ook weerstand en vooroordelen overwinnen. Zulke gevoelens zijn begrijpelijk en het is goed ze te onderkennen. Meer kennis over achtergronden en oorzaken van obesitas kan helpen om ongemakkelijke situaties te hanteren. Bijvoorbeeld uitleggen aan een patiënt die op dieet staat, waarom die dikke buurman wél een Mars mag van de snackkar. Professioneel omgaan met deze patiënten én met de reacties van medepatiënten, dat is waar het om gaat.” Omgaan met zwaarlijvige en andere patiënten die heftige gevoelens oproepen, is het thema van de cursus ‘Omgaan met weerzin’, die wordt aangeboden door de Amstel Academie. Zie www.amstelacademie.nl

‘Artsen zijn vooral gericht op de puur medische zaken zoals bijvoorbeeld tumorgroei, bloedafwijking, therapeutische bijwerkingen. Vraagt een arts niet hoe het verder met je gaat, dan hou je als patiënt daarover je mond. Zo werkt dat nu eenmaal.’ Irma Verdonck, hoogleraar leven met kanker, over de aandacht voor de patiënt. Medische Oncologie, november ‘Een IC-opname is voor de familie van een patiënt vaak het begin van een angstige en onzekere periode. De afdeling intensive care van VUmc werkt al twee jaar met familiebegeleiders die zorgen voor praktische, sociale en emotionele opvang en ondersteuning.’ Intensivist Armand Girbes over de inzet van familiebegeleiders op zijn afdeling. Medisch Contact, 4 november ‘Een van die teksten heeft me nog behoorlijk in de problemen gebracht. Een column over Bram Peper die meer op de man dan op de bal was gespeeld. Dat was niet goed, maar gelukkig waren er ook mensen het met mij eens.’ Wouter van Ewijk, psychiater, over zijn columns voor De Psychiater, november ‘Sprinting is a high intensity anaerobic activity, marathons are aerobic, lower intensity but long duration. It is the hugely efficient processing of oxygen that separates good marathon runners from ordinary people.’ Willem van Mechelen, hoogleraar sociale geneeskunde, over 100 meter hardlopen binnen 10 seconden. Of kan het nog sneller? Holland Herald, november ‘Bezuinigingen op de zorg in de eerste lijn zouden in strijd zijn met alles wat het kabinet zou moeten voorstaan.’ Henriëtte van der Horst met collega hoogleraren huisartsgeneeskunde over bezuinigingen in de eerstelijn. Volkskrant, 8 november ‘Ik zou zeggen: wacht eerst het wetenschappelijk onderzoek maar even verder af. Als ooit echt duidelijk wordt dat we geen vrije wil hebben - en dat is zeer de vraag - dan moeten we met wetenschappers van verschillende disciplines om tafel om te kijken wat de consequenties zijn. Maar dan moet ten minste duidelijk worden gedefinieerd wat we onder vrije wil verstaan.’ Hersenonderzoeker Jeroen Geurts over de vrije wil. Nederlands Dagblad, 11 november


Prikbord

Ge vraa gd: pl as tic do pp en

foto Paul le Clercq

Het prikbord op intranet biedt medewerkers de mogelijkheid om oproepen te plaatsen. Dagelijks zijn er nieuwe vraag- en aanbodadvertenties te vinden. Som mige berichten zijn wel erg bijzonder.

Editha Samsom spaart op een hele bijzondere manier voor een blindengeleidehond voor haar 83-jarige vader. Tijdens de tweede wereldoorlog is hij aan één oog blind geraakt en het andere oog heeft nog maar beperkt zicht. “Wat in 2005 als iets ludieks begon, is inmiddels een groot succes. Vrijwilligers van het Belgisch Centrum voor Geleidehonden (bcg) wilden dopjes van plastic flessen inzamelen en met de opbrengst blindengeleidehonden helpen financieren”, vertelt Editha over haar spaartocht naar 68.000 doppen. “Mijn vader heeft met zijn beperkte zicht leren leven, maar hij begrijpt als geen ander

het belang van onafhankelijkheid en zelfredzaamheid. Dat is één van de redenen waarom hij zich inzet voor deze actie en daarbij onze hulp heeft gevraagd. In je eentje, spaar je natuurlijk geen 68.000 doppen bij elkaar.” Een goede stap om het benodigd aantal doppen te verzamelen is een advertentie op het prikbord, vervolgt Editha. “Veel afdelingen in het ziekenhuis gebruiken doppen voor een scala van activiteiten en die worden na gebruik meestal weggegooid of vernietigd. Wanneer iedere afdeling zou meewerken met inzamelen is de hond zo bij elkaar gespaard, is mijn vader intens blij en scheiden

we afval op een goede manier!” Zijn alle doppen geschikt? “Nee, doppen van olie, chemicaliën, zeep of andere detergenten evenals plastic deksels of andere materialen kunnen niet worden gebruikt. Echter plastic dopjes van drankflessen, zoals mineraal- en spuitwater, van frisdrank (zoals Cola en Fanta), van melk, van fruitsap of de dopjes van plastic labbuizen zijn perfect!” Heb je doppen over en wil je op een milieuvriendelijke manier het Editha en bcg steunen? Stuur dan je doppen naar Editha, Amstel Academie, locatie ozw gebouw, 6C-02. n VK

Een maatje groter In Tracer 22, 3 november bood Jantina Marsman, secretaresse van het afdelingshoofd radiologie, een gloednieuw paar Ralph Lauren schoenen, model instappers aan. Doordat de in Amerika bestelde schoenen een maatje te groot zijn, bood Jantina ze aan op het prikbord. De schoenen zijn nog niet verkocht. ”Ik heb heel veel leuke mondelinge reacties gekregen naar aanleiding van het artikel. Er is echter slechts één persoon komen passen, maar de schoenen waren helaas te groot. Ze blijken niet maat 40, maar maat 41 te zijn.”n VK

VUmc Xtra Awards

De jubilaris

12,5 jaar Medewerkers die 12½, 25, 40 en zelfs 50 jaar aan VUmc verbonden zijn, blijken geen uitzondering. Elke dag is er wel een medewerker die zijn of haar jubileum viert. Voor hen is het gras nergens groener dan hier. Deze keer Jolein Pleijster, research analist bij de afdeling immunogenetica.

ander werk te zoeken. Ik heb leuke collega’s en een leidinggevende die mij de vrijheid geeft om mijn werkzaamheden zelfstandig in te mogen plannen en om nieuwe dingen te leren.” Wat voor werk doe je? “Ik ben research analist bij pathologie, afdeling immunogenetica. Wij kijken naar de genetische bouw van de gastheer en hoe dit de interactie tussen het afweersysteem en de ziekteverwekkers beïnvloedt, en dan vooral Chlamydia trachomatis.”

Hoe kijk je terug op de afgelopen 12½ jaar? “Positief! Door mijn werkzaamheden kom ik veel in contact met andere laboratoria, zowel binnen als buiten VUmc. Hierdoor kom je in aanraking met verschillende collega’s en maak je een hoop contacten, wat het werk erg leuk maakt.”

Waarom werk je al zo lang bij VUmc? “Dat gaat eigenlijk helemaal vanzelf. Mijn contract werd steeds verlengd en er was geen noodzaak om

Wat heb je zien veranderen? “De komst van steeds meer geautomatiseerde systemen en computers op en in het laboratorium. Het werk gaat daardoor steeds

sneller en artsen krijgen eerder een uitslag, wat natuurlijk alleen maar een positieve ontwikkeling is.”

VUmc Kinderstad was het decor van de uitreiking van de VUmc Xtra Awards 2011. Deze Awards werden dit jaar voor de tweede maal uitgereikt aan donateurs,die VUmc op een bijzondere wijze met geld, met kennis of hun inzet ondersteunen. De eerste Award van 2011 werd uitgereikt aan de Stichting Life Live Max, die geld inzamelt voor de zeldzame ernstige longziekte pulmonale arteriële hypertensie (ph). Rotary Spinoza ontving een Award omdat de organisatie al jaren het project vonk (VUmc onderzoek naar Kinderkanker) steunt door het organiseren van grote evenementen op bijzondere locaties. De derde Award ging naar Mark Osinga, die het onderzoek naar borstsparende operaties bij borstkanker ondersteunt. De laatste Award van de avond was voor Jaap en Els Blokker, die al jaren Kinderstad en verschillende initiatieven binnen de oncologie steunen. Jaap Blokker is helaas in juli dit jaar overleden. Zijn vrouw Els nam de aan hun beide toegekende Award uit handen van Elmer Mulder in ontvangst.

Wat vind je het meest aantrekkelijk in je werk? “De afwisseling van labwerk en computerwerk vind ik wel prettig. We krijgen ook steeds nieuwe studenten en buitenlandse gasten op bezoek, die ik dan mag begeleiden op het lab. Dat vind ik ook heel fijn om te doen. Door de vragen die je krijgt van deze bezoekers, ben je gedwongen om voortdurend kritisch naar je eigen werk te kijken.” Hoe heb je, je jubileum gevierd? “Nog niet, maar ik heb wel al een cadeaubon van VUmc gekregen.” n VK

Lorenzo

In cijfers Elk jaar publiceert VUmc de kerncijfers over het afgelopen jaar. BIZA heeft echter veel meer en spannender gegevens over wat er binnen de organisatie gebeurt.

38,87

De gemiddelde leeftijd van VUmc medewerkers is in 2011 38,87 jaar. In 2006 was de gemiddelde leeftijd nog 39,97 jaar. Ondanks dat de Nederlandse bevolking vergrijst is in vier jaar tijd de gemiddelde leeftijd in huis met meer dan een jaar gedaald. 8

Tr a c e r 2 3 – 17 n o ve m b e r 20 11 – O r g a n i s a t i e – O n d e r z o e k – O n d e r w i j s – P a t i ë n t e n z o r g


medewerkersblad van

donderdag 17 november 2011 nummer 15

Foto Jean-Pierre Jans

Maak kans op de Teamprijs 2012

Volleyballen voor betere samenwerking Op 4 november organiseerde verpleegkundige-in-opleiding Karin Middelberg in de Fit-Inn een volleybaltoernooi met teams van verschillende locaties. “Om elkaar beter te leren kennen, zodat onze samenwerking verder kan verbeteren. Iedereen was laaiend enthousiast.” n Liesbeth Kuipers Karin Middelberg werkt al sinds 1991 bij ggz inGeest. Nu volgt zij de verkorte opleiding tot ggz-

verpleegkundige en komt zij als leerling op de locaties Bennebroek en Zuiderpoort. Het viel haar op dat de medewerkers van deze locaties regelmatig met dezelfde cliënten te maken hebben, maar elkaar niet kennen. Dat geldt ook voor de locatie Spaarnepoort. “Daarom leek het mij zinvol om de afdelingen eens kennis met elkaar te laten maken. Zodat je wat sneller de telefoon pakt of eens naar een andere locatie gaat. We kunnen nog veel van elkaar leren.”

Fit-Inn Ook wilde zij het nieuwe sportcomplex Fit-Inn in Bennebroek,

dat in april is opgeleverd, op de kaart zetten. “Het is een prachtig complex met een sportzaal en een zaal met fitness- en cardioapparatuur. Veel medewerkers van ggz inGeest kennen het nog niet en er wordt nog te weinig gebruik van gemaakt. Als collega’s van opnameafdelingen het kennen, kunnen zij er alvast over vertellen aan patiënten die opgenomen gaan worden in Bennebroek. Als de begeleiding enthousiast is over het sportcomplex, dan werkt dat door op de patiënt.” Middelberg organiseerde daarom op 4 november in de Fit-Inn een volleybaltoernooi. Zes teams deden mee:

drie teams van de locatie Bennebroek, teams van Actenz en de opnameafdelingen van de locaties Spaarnepoort en Zuiderpoort. Randolph Vellinga van Sport Support floot.

Fanatiek Vanaf de tribune keken collega’s en cliënten toe. Christien van Santen praatte de avond aan elkaar. Middelberg: “De teams speelden fanatiek, met locatie Spaarnepoort als winnaar. Ik kreeg ontzettend positieve reacties en meteen het verzoek een nieuw toernooi te organiseren. Het doel, meer samenwerking, is nu al bereikt!”

Herstelgerichte zorg

Zelfstandig maar met een vangnet Wat doen we allemaal op het gebied van herstelgerichte zorg? Wie doet wat, waar en met welk succes? Wat kunnen we van elkaar leren? In deze rubriek worden een aantal programma’s en initiatieven nader toegelicht waarbij ‘herstel’ het leidende principe is. n Gert de Jager Met een nieuw huis verandert er veel in het dagelijks leven, verhuizen kan veel stress veroorzaken. “Dat geldt zeker voor mensen die na een verblijf binnen de muren van ggz

inGeest terugkeren in de maatschappij. Daarom ben ik ook zo blij met het convenant dat we met woningcorporatie Pré Wonen hebben gesloten.” Aan het woord is Elly Driebergen, maatschappelijk werker bij het circuit sociale psychiatrie Zuid-Kennemerland. “Op 1 november hebben we onze handtekening gezet onder de afspraken. Er zijn nu in een flat net buiten ons terrein in Bennebroek jaarlijks maximaal drie woningen beschikbaar voor onze cliënten.”

Sociale leven De woningen zijn bedoeld voor mensen die langdurig op locatie Bennebroek hebben gewoond. Zij hebben hier in de loop der tijd hun

hele sociale leven opgebouwd en veel contacten van buiten verloren. Driebergen: “Een woning op loopafstand van het vertrouwde terrein biedt net dat kleine beetje extra veiligheid, de zekerheid van een vangnet, dat die stap mogelijk maakt. De woonomgeving blijft hetzelfde, en hulp is om de hoek.” We kunnen hier met recht spreken van een win-win-winsituatie.

Echt zelfstandig Wanneer de cliënt zijn handtekening zet onder het huurcontract, is er in feite sprake van een afspraak tussen drie partijen. De huurder woont echt zelfstandig, net als zijn buren in de flat. Naast alle gebruikelijke

bepalingen in het huurcontract belooft hij bij eventuele problemen direct de hulp van ggz inGeest in te roepen. Pré Wonen kan de bewoner ook aan die afspraak houden. Driebergen: “Het staat immers in het huurcontract. Bij twijfel of klachten kan Pré Wonen contact met ons opnemen en wij gaan dan ook actief bij de huurder op bezoek.”

Regie Voor ggz inGeest vormen deze woningen een prachtige aanvulling op zorg vanuit de herstelgedachte. We werken samen met de cliënt aan het stukje bij beetje terugnemen van de regie over het eigen leven.

Laat zien welke uitzonderlijke prestatie jouw team dit jaar door een goede samenwerking met andere disciplines heeft gerealiseerd en misschien wint jouw team wel de Teamprijs VUmc – ggz inGeest 2012. Met de Teamprijs VUmc - ggz inGeest willen de raden van bestuur van beide instellingen teams in de schijnwerper zetten die door een goede, multidisciplinaire samenwerking in 2011 een uitzonderlijke prestatie hebben neergezet. Alle medewerkers van VUmc en ggz inGeest mogen een team van minimaal zes personen voordragen bij de beoordelingscommissie. Bij de beoordeling van de voordrachten bekijkt de commissie of het resultaat direct of indirect bijdraagt aan de kerntaken, tot een zichtbaar uitzonderlijke prestatie heeft geleid, zichtbaar door multidisciplinaire teaminspanning gerealiseerd en in gezamenlijkheid bereikt is, en past binnen de kernwaarden betrokken, zorgvuldig en ambitieus. De winnaar wordt bekendgemaakt tijdens de nieuwjaarsreceptie VUmc- ggz inGeest 2012. De prijs bestaat uit een kunstwerk voor aan de muur en een diner met de raden van bestuur in VUmc- ggz inGeest in medewerkersrestaurant 'Het Plein' in VUmc.

Voordragen Voordrachten voor de Teamprijs VUmc - ggz inGeest 2012 kunnen tot uiterlijk 5 december 2011 schriftelijk worden ingediend bij: Orian van der Beek, secretaris raad van bestuur VUmc, zh 3d38, VU medisch centrum, Postbus 7057, 1007 mb Amsterdam. E oga.vanderbeek@vumc.nl

Psychiatrie en filosofie: het debat Naar aanleiding van het verschijnen van het Handboek Psychiatrie en Filosofie (red. Gerben Meynen - ggz inGeest en Damiaan Denys - amc) debatteren Trudy Dehue, Damiaan Denys, Bert Keizer, Gerben Meynen, Dick Swaab en Stijn Vanheule op 14 december aanstaande in De Rode Hoed, Amsterdam. Er is geen geneeskundige discipline die zoveel aandacht opeist en emoties oproept als de psychiatrie. Ze kan helen, maar ook ziek maken, bevrijden en opsluiten, begrijpen en veroordelen, binden en breken. Dagelijks wordt de psychiater met vragen overvallen die de filosoof al eeuwen wil beantwoorden: Wie ben ik, wat wil ik, waarom ben ik hier, ben ik wel echt vrij, wat is een deugdzaam leven, is er een realiteit? Filosofie en psychiatrie delen een gemeenschappelijke interesse in de mens, zijn essentie en fundamenteel tekort. De avond bestaat uit twee debatten onder leiding van Damiaan Denys en Gerben Meynen: 1. ‘Classificatie (dsm) in psychiatrie is onwetenschappelijk’: Trudie Dehue vs. Stijn Vanheule 2. ‘Psychiatrische ziekten zijn hersenaandoeningen’: Dick Swaab vs. Bert Keizer Meer informatie: amcpsychiatry.research@amc.uva.nl


Gastvrijheid

Ontspannen wachtruimten voor locatie Spaarnepoort

n Xandra de Jongh

De fysieke ruststand van de wachtende mens is van een bedrieglijke soort. Inherent aan wachtruimten is dat je lichaam weliswaar in de wacht wordt gezet, maar je mentaal alle kanten opspringt. Alle zintuigen lijken te worden aangescherpt. Het maakt van een wachtruimte een sensitievere ruimte dan de ruimten rondom.

Kunstenaar In samenwerking met Created in Noord-Holland werd kunstenaar Andrew March gevraagd om de wachtruimten onder handen te nemen. Uitgangspunt was dat de beleving van de ruimte door de cliënt centraal zou staan. Om deze beleving te doorgronden, bracht March een halve dag

Focuspunt De lange houten leestafel vormt het focuspunt van de wachtruimte. March koos voor een van een natuurlijk materiaal als tegenhanger van de steriele omgeving van de polikliniek. De tijdschriftstaander over de gehele lengte van de tafel geeft een beschut gevoel en voorkomt ongewild oogcontact. Rond de tafel staan stoelen die qua stijl een intermediair vormen tussen de strakke schermen en de huiselijke houten tafel. In zijn doordachte ontwerp laat Andrew March de menselijke maat prevaleren en geeft daarmee de wachtruimten van Spaarnepoort een voorbeeldfunctie. Van een rustige en gastvrije ruimte waarin wachten eerder als vrijblijvend dan als een verplichting wordt ervaren. Bovenstaande tekst is een ingekorte versie van de tekst op de kunstflyer over de nieuwe wachtruimten van kunstenaar Andrew March.

Prezens! Innovatieve GGZ in de eerste lijn

3e jaargang, nummer 15 17 november 2011 inDrukken is het tweewekelijkse medewerkersblad van GGZ inGeest. Oplage: 4.850. inDrukken wordt gemaakt onder verantwoordelijkheid van de dienst communicatie. Eindredactie Annemarie Burgers Redactie Dienst communicatie Aan dit nummer werkten mee Gert de Jager, Xandra de Jongh, Liesbeth Kuipers Vormgeving De Ontwerperij, Amsterdam Drukwerk RotoSmeets, Utrecht Redactieadres GGZ inGeest, dienst communicatie T.a.v. inDrukken Postbus 74077 1070 BB Amsterdam T (020) 444 7011 E indrukken@ggzingeest.nl

inDrukken – 17 n o v e m b e r 2 0 11

App begeleidt starten of stoppen met antidepressiva Het onafhankelijke Instituut voor Verantwoord Medicijngebruik (www.ivm.nl) heeft in samenwerking met zorgverzekeraar Menzis een applicatie ontwikkeld waarmee medicijngebruikers geholpen worden om te stoppen of te starten met antidepressiva. Door de app ‘Start & Stop Antidepressiva’ te downloaden op zijn iPhone, iPod of iPad krijgt de gebruiker advies wat te doen bij moeilijkheden. De stopper of starter heeft zo altijd een digitale bijsluiter op zak met aanvullende informatie over bijwerkingen en afbouwverschijnselen. Met de zogenaamde MoodMeter op de app kunnen gebruikers van antidepressiva hun stemming meten, in een grafiek zetten en eventueel mailen aan hun behandelaar. De informatie van de app is gebaseerd op de multidisciplinaire richtlijn depressie bij volwassenen.

wat verwacht een huisarts eigenlijk van de geestelijke gezondheidszorg?

Valeriussymposium 2011

In de Amstelzaal van VUmc vond donderdag 10 november het zevende Valeriussymposium plaats. Dit jaar stond het in het teken van het innovatieve programma van Prezens. Zo’n 150 deelnemers namen deel aan het plenaire ochtendprogramma en konden ’s middags kiezen uit een aantal interessante workshops. De dag werd afgesloten met een debat tussen vertegenwoordigers van verschillende instanties.

In deze rubriek vind je nieuwe apps, websites en andere ITtoepassingen in de wereld van de geestelijke gezondheidszorg. Helder uitgelegd, zonder jargon. Suggesties voor deze rubriek kun je mailen naar indrukken@ggzingeest.nl of via Yammer@inDrukken.

IAPT-programma Professor David Richards van de universiteit van Exeter (uk) heeft een programma ontwikkeld om de toegankelijkheid van de geestelijke gezondheidszorg in Engeland te verbeteren (iapt, Improving Access tot Psychological Therapies). Het programma is gestoeld op bouwstenen als evidence based behandelingen, collaborative en stepped care, een uitgekiende it- en telefonieomgeving en goed opgeleide professionals. Tijdens een onderhoudend betoog gaf Richards voorbeelden en resultaten uit zijn iapt-programma.

Meer weten: http://www.startenstop.nl Download: http://itunes.apple.com/nl/app/ start-stop/id460022879?mt=8

Het biedt efficiënte en effectieve zorg en – in zijn eigen woorden – “has changed the landscape of mental healthcare in England”.

Interactief debat Het Valeriussymposium werd afgesloten met een debat over het nut en de noodzaak van preventie. Voorkomen is beter dan genezen, daarover is weinig discussie nodig. Maar hoe organiseer je doelgerichte, effectieve en efficiënte vormen van preventie in en om een grote stad als Amsterdam? Onder leiding van dagvoorzitter Ralph Kupka wisselden Thijs Stoop (raad van bestuur ggz inGeest), Henriëtte van der Horst (hoofd afdeling huisartsgenees-

kunde VUmc), Filip Smit (hoogleraar publieke geestelijke gezondheid VUmc, Trimbos-instituut), Marjolein Verstappen (directeur zorginkoop Achmea) en Paul van der Velpen (directeur ggd Amsterdam) – ook met de zaal - van gedachten over deze complexe problematiek. Achmea gaf aan belang te hechten aan een goede en vroegtijdige preventie en behandeling van psychische problematiek en wil in de komende periode met een aantal ggz-instellingen (waaronder ggz inGeest) en huisartsen de mogelijkheden hiervoor versterken. Alle presentaties van het Valeriussymposium kun je vinden op www.paog.nl.

n Annemarie Burgers Door een toenemende hulpvraag bij psychische problemen, kostenstijgingen, een beperkte capaciteit in de tweede lijn en opgelegde bezuinigingen wordt de eerste lijn steeds belangrijker binnen de geestelijke gezondheidszorg. Tijdig signaleren voorkomt het ontstaan of verergeren van psychische problemen en verbetert de efficiëntie. De sprekers op het symposium gingen nader in op vragen als welke preventieve programma's er bestaan en hoe effectief deze zijn. Welke behandelmethodes zijn er? Zijn internetinterventies net zo effectief als face-to-face therapie? En

Foto Mark van de Brink

Open etalage Rust en privacy is belangrijk voor de wachtenden, stress kennen ze al genoeg. De twee voormalige wachtruimten in Spaarnepoort stonden haaks op dit gegeven. Ze gaven cliënten het weinig ontspannen gevoel van in een open etalage te zitten. Door schermen en plantenbakken te plaatsen, werd geprobeerd het probleem op te lossen. De aanpassing creëerde echter een hokkerige ruimte, die als claustrofobisch werd ervaren.

door in de wachtruimte. Zijn conclusie was dat de wachtruimte op geen enkele manier geïntegreerd was in de ruimten rondom. In de rommelige wachtruimte zelf ontbrak het aan een focuspunt. De wachtende cliënten zaten aan ronde tafeltjes ongewild vooral naar elkaar te kijken. March vertaalde zijn bevindingen naar een ontwerp waarin de twee nieuwe wachtruimen enerzijds worden geïntegreerd in de omringende ruimte en anderzijds op zichzelf staande private ruimten worden. Hiervoor ontwierp March schermen die van plafond tot vloer lopen; op ooghoogte zijn de schermen dicht, boven en onder zijn ze open. Zo krijgen de wachtruimten de gewenste balans tussen privacy en luchtigheid.

F o t o M e l i ss a P e l t e n b u r g - S c h a l k e

Gastvrijheid is een van de speerpunten van GGZ inGeest. Maar wat is gastvrijheid en hoe geven we dit vorm? Op 17 november zijn de vernieuwde wachtruimten van de poliklinieken in locatie Spaarnepoort officieel geopend. Rust, privacy en gastvrijheid staan hier centraal.

GGZ inGeest 2.0

2

9


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.