28 november 2013 – nummer 24
BIG-herregistratie niet op orde
Digitaal aangifte doen loont
Examen IC is logistiek huzarenstuk
Bijwerkingen onder de loep
‘Koester gemeenschappelijke diensten’
Ongeveer een derde van de verpleegkundigen heeft de bevestiging van de BIG-herregistratie nog niet ingestuurd ▶ pagina 2
Door aangifte te doen van diefstal, kunnen medewerkers van receptie & beveiliging actie ondernemen ▶ pagina 4
Tijdens het klinisch Europees examen IC werden 36 kandidaten stevig aan de tand gevoeld in het KTC ▶ pagina 7
Suzanne Gordijn onderzocht de consequenties van therapie met hoge doses glucocorticoïden ▶ pagina 8
Als bedrijfsarts en directeur arbo en milieu VU en VUmc bracht Marten van Til talloze partijen tot elkaar ▶ pagina 9
Pensioenoverstap naar PFZW De umc’s stappen per 1 januari 2015 over van het pensioenfonds abp naar pfzw. Nieuwe medewerkers zullen vanaf 1 januari 2014 direct bij pfzw hun pensioen opbouwen. Er moeten nog definitieve afspraken worden gemaakt over financiering van de uittreedsom die de umc’s aan abp moeten betalen. Daarnaast moet de Nederlandsche Bank met de pensioenovergang instemmen. Uitgangspunt bij de overstap is dat de overstap niet leidt tot achteruitgang van het inkomen, noch tot een verlies van pensioenafspraken. De rechten die medewerkers bij abp hebben opgebouwd gaan één op één over naar pfzw.
Britse School houdt taartenactie voor kinderafdeling Een delegatie van de Britse School in Amsterdam heeft een cheque van 735 euro overhandigd aan pedagogisch medewerker Michelle de Lange. Zij kan daarmee poppen kopen, die worden gebruikt bij het voorbereiden van kinderen op
behandelingen. Door van tevoren te laten zien wat er gaat gebeuren, vermindert de angst bij het kind. Tot nu toe werden daarvoor beren gebruikt, maar deze zijn inmiddels ‘op’. De nieuwe poppen die zijn uitgezocht hebben bovendien als
voordeel dat ze tien individuele vingers en tenen hebben, wat heel handig is om saturatiemeters en vingerprikken te demonstreren. De stoffen poppen worden geprepareerd met een infuus, een sonde, een diepe lijn of een katheter.
De zeven- tot elfjarigen brachten het geld bijeen met een taartenactie. Ze hadden thuis, samen met hun ouders een taart gebakken en verkochten die op school aan medeleerlingen.
Bevolkingsonderzoek darmkanker
Werken aan de test van de toekomst n Barbara van Male
“Wegen de baten op tegen de kosten? Dat is altijd de vraag bij een landelijk bevolkingsonderzoek.” Gerrit Meijer, hoogleraar pathologie, stond aan de basis van de landelijke screening naar darmkanker, die vanaf 1 januari door heel Nederland plaatsvindt. Vanaf dan worden Nederlanders tussen de 55 en 75 jaar iedere twee jaar uitgenodigd hun ontlasting te laten onderzoeken. “Ondertussen werken we in VUmc al aan de volgende generatie test die poliepen opspoort die nog geen kanker zijn, maar wel gevaarlijk zijn.”
Voor een landelijk bevolkingsonderzoek gelden strikte criteria. Het moet om een ernstige aandoening gaan die veel voorkomt en via zo’n onderzoek goed op te sporen is, én waarvan de behandeling in een vroeg stadium echt iets oplevert. “In 1993 hebben Amerikaanse studies al aangetoond wat de screening van darmkanker oplevert: vroeg ontdekken betekent meer mensen op tijd behandelen en minder sterfte aan darmkanker”, aldus Gerrit Meijer. “Per jaar krijgen zo’n 13.000 Nederlanders darmkanker, en ongeveer de helft overlijdt eraan. Onze verwachting is dat door het onderzoek jaarlijks 2.400 minder mensen hieraan sterven.”
Stapsgewijs Nadat in 2003 alle eu-landen besloten
op darmkanker te screenen, heeft Nederland zich vanaf 2005 voorbereid op het landelijke onderzoek. Via verschillende commissies, van consensusgroep en Gezondheidsraad tot adviescommissies van het Centrum voor Bevolkingsonderzoek van het rivm, is Meijer daarbij nauw betrokken geweest. De screening wordt tot 2019 stapsgewijs ingevoerd: in het eerste jaar worden 360.000 mensen uitgenodigd en uiteindelijk in 2019 ruim twee miljoen. Meijer: “Dat vraagt ook duidelijke informatie-uitwisseling van analyses en registratie. Zo zijn binnen VUmc de afdelingen maag-, darm- en leverziekten en pathologie met een heel nieuw ict-systeem gekoppeld aan het landelijke ict-systeem voor screening. Ook hebben beide afdelingen, dankzij de
inzet van velen een speciale accreditatie behaald.” Per post ontvangt elke deelnemer een monsterafnamekit, die ook weer per post teruggestuurd wordt. Is er iets afwijkends, dan wordt de deelnemer in kwestie uitgenodigd voor een coloscopie, een kijkonderzoek van de dikke darm. “Ondertussen werken veel onderzoekers van cca aan de test van de toekomst. We kijken daarbij niet meer alleen naar bloed in de ontlasting, maar vooral naar biomarkers: biologische veranderingen die duiden op poliepen die nog geen kanker zijn, maar wel gevaarlijk zijn. Over een jaar of twee denken we zover te zijn, dat we deze test in het bevolkingsonderzoek kunnen vergelijken met de huidige test.”
Foto Jean-Pierre Jans
Sterftecijfers (HSMR) voor VUmc Uit de recent bekend geworden sterftecijfers blijkt dat VUmc in 2012 een gestandaardiseerd sterftecijfer van 96 heeft. Het gemiddelde voor alle ziekenhuizen in Nederland bedraagt 100. Deze gestandaardiseerde cijfers zijn gecorrigeerd voor het patiëntenprofiel, zoals de leeftijd van de patiënt en of de patiënt ook nog andere ziekten heeft (co-morbiditeit). De gemiddelde HSMR (hospital standardised mortality ratio) van VUmc voor de afgelopen drie jaar bedraagt 91 en is daarmee significant lager dan gemiddeld in Nederland. De HSMR is gebaseerd op de sterfte aan vijftig ziektebeelden, variërend van slokdarmkanker tot urineweginfecties. De uitkomsten zijn in VUmc gelijk aan het landelijke gemiddelde of significant beter, nooit significant slechter, noch in 2012 noch in de periode 2010-2012. Ook wanneer de sterftecijfers per oudere leeftijdsgroep worden beschouwd, scoort VUmc gemiddeld of beter dan het landelijk gemiddelde. Op basis van deze cijfers blijft het vooralsnog toch lastig om ziekenhuizen met elkaar te vergelijken. Voor meer informatie over de sterftecijfers, zie www.nfu.nl.
Reductie inkoopkosten Voor 2014 zal stevig worden ingezet op het terugdringen van de inkoopkosten. De raad van bestuur heeft besloten dat er voor 5 miljoen euro minder mag worden ingekocht. Dit komt boven op de maatregelen die divisies en stafafdelingen al was opgelegd. De 5 miljoen zal worden gebruikt voor VUmc-brede projecten, zoals medicatieveiligheid, kwetsbare ouderen, CanMeds en de alliantievorming. Begin januari 2014 moeten de divisies, afdelingen en diensten hun aangepaste inkoopplannen klaar hebben. Ze zullen daarbij voor de inhuur van extern personeel worden ondersteund door P&O en voor het overige door de afdeling inkoop. Projectleider vanuit inkoop is Han Lutterman.
Wouter Bos
Patiëntveiligheid Het is de week van de patiëntveiligheid. Een onderwerp waarop ik VUmc ambitieus en leidend wil zien. Dat kan, maar vergt heel wat. Een bijzondere inspirator voor mij is daarbij Don Berwick, de man die het Amerikaanse Institute for Healthcare Improvement leidt, een absolute expert op het gebied van veiligheids- en kwaliteitsvraagstukken in de zorg. Don heeft één van de mafste maar tegelijkertijd baanbrekendste speeches ooit gehouden over kwaliteit en veiligheid in de zorg. De titel van zijn verhaal luidde: ‘My right knee’. Hij vertelde zijn gehoor dat hij een nieuwe rechterknie nodig had maar dat hij wel eisen stelde aan de operatie: hij wilde niet dood gaan, hij wilde geen onnodige pijn lijden, hij wilde zich niet hulpeloos voelen, hij wilde niet nodeloos wachten en hij wilde niet dat zijn tijd en geld verspild werden. Volgens Don zijn dit eisen die elke patiënt aan zijn zorgaanbieder mag stellen en des te triester was zijn conclusie dat geen zorgaanbieder deze garantie durft te geven. Hij maakte er zelfs een officiele aanbestedingsprocedure van, waarbij aanbieders mochten inschrijven op deze operatie op basis van deze eisen. Dat durfde dus bijna niemand. Don concludeerde haast filosofisch dat als we ooit in de buurt willen komen van ‘total quality’ dat van mensen in de gezondheidszorg vraagt ‘to see images of ourselves in the people we help’. Het is de Eerste Wet Van Berwick: behandel patiënten zoals je zelf behandeld zou willen worden. Een betere fundering van onze veiligheidsambities lijkt me niet mogelijk. Er is ook nog een Tweede Wet Van Berwick: durf specifieke doelen te stellen, wees er transparant over, deel ze met de buitenwereld, ga de discussie aan. Of, in de woorden van Berwick: ‘Some is not a number; soon is not a time’ (sommige is geen getal, spoedig is geen tijdstip). Zo zou ik het ook graag zien. We kunnen het, dat weet ik zeker.
Verloskunde & gynaecologie heeft BIG-herregistratie helemaal op orde Alle verpleegkundigen moeten vóór 1 januari hun BIG-herregistratie in orde maken. Ongeveer een derde van hen heeft de bevestiging van de herregistratie nog niet ingestuurd naar P&O. Verloskunde & gynaecologie heeft extra inspanning geleverd om de registratie op tijd rond te krijgen. n Jeroen Kleijne “Alle verpleegkundigen op de poli zijn opnieuw geregistreerd”, vertelt afdelingshoofd Anneke Tiemersma. “Dit betekent dat ze ook na 1 januari 2014 als verpleegkundige mogen blijven werken. Ik ben blij dat iedereen zelf de verantwoordelijkheid heeft genomen om die herregistratie in orde te maken. Het is onderdeel van profes-
sioneel handelen en hoort nu eenmaal bij je vak. Voor de poli betekent het dat we na 1 januari gewoon door kunnen draaien en iedereen in zijn normale functie kunnen inzetten.”
2080 uur Voor de herregistratie moeten alle verpleegkundigen vóór 1 januari met een formulier duidelijk maken dat ze de afgelopen vijf jaar 2080 uur als verpleegkundige hebben gewerkt. Om de registratie op tijd rond te krijgen, heeft verloskunde & gynaecologie vanaf de zomer extra moeite gedaan. “We hebben onder meer posters opgehangen en er verschillende keren aandacht aan besteed in onze eigen nieuwsbrief. Binnen een paar weken bleek dat iedereen er mee bezig was, mensen hebben elkaar ook gemotiveerd. De 80 euro die een verpleegkundige moet betalen voor herregistratie krijgt ieder-
Tracer is het tweewekelijkse medewerkersblad van VU medisch centrum. Oplage: 4.750. Tracer wordt gemaakt onder verantwoordelijkheid van de dienst communicatie. Eindredactie Monique Krinkels Redactie Caroline Arps, Dyske Beelen, Ellen van den Boomgaard, Bernie Hermes, Edith Krab, Marcel Licher, Marre Roozen, Marieke Schutte, Jan Spee Redactieraad Henk Groenewegen, Tom Stoof, Riekie de Vet Redactie-adviesgroep Erik van Aalst, Ronald Gabel, Marcel van der Haagen, Marga Jaspers, Inèz de Jonge, Willy Schuppert, Maybritt Stal, Esther van ’t Riet en Cora Visser Vaste bijdragen Rick Dros, Henriëtte van der Horst, Chris Mulder, Redactiesecretariaat
dienst communicatie VUmc, kamer PK4x190 telefoon (020) 44 43 444, email: tracer.info@VUmc.nl Vormgeving De Ontwerperij, Amsterdam Druk DeltaHage, Den Haag Opgave en vragen over abonnementen
dienst communicatie VUmc, kamer PK4x190 (020) 44 43 444, e-mail tracer.info@VUmc.nl Copyright © 2013 VUmc, Amsterdam Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of op enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de redactie. Volgende Tracer
2
D e volgende Tracer verschijnt op donderdag 12 december Deadline voor kopij is 4 december om 12.00 uur.
een overigens gewoon vergoed van VUmc.” Als afdelingshoofd moest Anneke Tiemersma begin november ook zelf het big-examen afleggen. “Ik heb zelf lang bij het facilitair bedrijf gewerkt en ben na elf jaar weer terug in de zorg. Het examen was dus best pittig, omdat ik vrij veel moest weten
over de verpleegkundige manier van werken. Wat is methodisch handelen, wat zijn voorbehouden handelingen? Maar ik ga er vanuit dat ik het gehaald heb. Daarmee is onze herregistratie definitief rond en dat geeft me toch een trots gevoel.” Meer informatie: de intranetpagina van p&o.
Verbouwing intensive care en medium care afgerond Met de ingebruikname van de nieuwe medium care, behorend tot de intensive care, sluit VUmc een periode van drie jaar verbouwen af. Er zijn nu 32 intensive care en 12 medium care bedden om ernstig zieke patiënten op te vangen. Dit alles op 1 etage waar ook de onderwijsfunctie is ingevuld: er is een simulatietrainingsruimte en een ruimte voor patiëntbesprekingen en onderwijs. Beiden ingericht met de nieuwste interactieve technische middelen. De verbouwing was een ingenieus staaltje techniek omdat er gebouwd moest worden binnen bestaande muren. Tijdens deze nieuwbouw waren telkens twee
andere IC locaties open. Een behoorlijke puzzel om op elkaar af te stemmen. De nieuwe afdelingen zijn licht, bieden patiënten rust en privacy, de technische voorzieningen zijn ‘state of the art’ en voor familie zijn er prettige ruimtes waar zij kunnen verblijven. Door de indeling in een of twee persoonskamers zijn problemen met infecties, wat een actueel thema is, beter het hoofd te bieden.
op alle bedplekken om optimaal toezicht te waarborgen. Bedgordijnen zijn vervangen door moderne kamerschermen. Alle details zijn in ontwerp en realisatie getoetst aan de modernste standaarden die beschikbaar waren. Met de aanschaf van gloednieuwe bewakingsmonitoren en de aanschaf van nieuwe beademingsmachines bijna afgerond is de intensive care van VUmc klaar voor de toekomst.
Noviteiten Ook voor de patiëntenzorg zelf zijn er behoorlijk wat noviteiten ingebouwd. Elke kamer heeft een geïntegreerde tilllift aan het plafond, er zijn toezichtcamera’s
Rust Veel aandacht is besteed aan omgevingsaspecten, om het verblijf voor de patiënt en het werkklimaat voor verpleegkundigen en artsen zo aangenaam mogelijk te
Tracer 12e jaargang nr 24, 28 november 2013
Ingrijpende gevolgen Voor verpleegkundigen die hun BIGherregistratie niet bijtijds in orde maken, kunnen de gevolgen ingrijpend zijn, legt zorgmanager Gerda Berkhout uit. “Al deze mensen mogen vanaf 1 januari niet meer als verpleegkundige worden ingezet. Ze lopen het risico dat ze onder supervisie moeten werken, of zelfs niet-verpleegkundig werk moeten doen. De registratie in het BIG-register is belangrijk voor de patiëntveiligheid: de overheid wil geen mensen aan het bed die misschien al tien jaar niet meer in de zorg hebben gewerkt. Als professional heb je gewoon de verantwoordelijkheid om hiervoor te zorgen en het formulier bijtijds in te vullen. Gelukkig biedt P&O ondersteuning en advies aan iedereen die dat nodig heeft.”
Nieuw labgebouw O|2 bereikt hoogste punt Het nieuwe labgebouw O|2 van VUmc en de VU heeft het hoogste punt bereikt. Wim Stalman, lid raad van bestuur, Carolien Gehrels, wethouder economische zaken van Amsterdam en René Smit, voorzitter college van bestuur VU, benadrukten tijdens het traditionele feest voor de bouw het maatschappelijk belang van deze duurzame en unieke onderzoeksinfrastructuur. Gehrels onderstreepte de betekenis voor de versterking van kennismetropool Amsterdam: “Door samenwerking tussen overheid, bedrijfsleven en kennisinstellingen kunnen we de metropool verder brengen. Daar zie je nu de resultaten van. De lerende economie is de toekomst en O|2 is daarvan de invulling avant la lettre.” O|2 is het eerste academische gebouw in Nederland dat op onderzoeksthema wordt gebouwd. In het gebouw zullen
vanaf 2015 de afdelingen anatomie en neurowetenschappen, moleculaire celbiologie en immunologie, fysiologie, dermatologie en medische microbiologie en infectiepreventie worden ondergebracht. In totaal zullen zo’n 750 onderzoekers van VUmc, VU en de Universiteit van Amsterdam intensief samenwerken aan belangrijke maatschappelijke vraagstukken binnen het domein Human Health & Life Sciences. Door samenwerking van onderzoekers van verschillende achtergronden ontstaat een interessante mix van fundamenteel en toegepast bètamedisch onderzoek, dat zowel maatschappelijk relevant is als interessant voor het bedrijfsleven.
Tracer 24 – 28 nove m b e r 201 3 – O rg a n isat ie – O n d e r zo e k – O n d e r w i j s – Pati ë nte n zo rg
maken. Het Brightsite VUmcprincipe is toegepast. Zo kan er bijvoorbeeld, via een geavanceerd belichtingssysteem, uit een breed spectrum aan lichtkleuren gekozen worden. Hoofd van de afdeling Toon van Galen: “Het effect van licht heeft een gunstig effect op de gemoedstoestand van de patiënt. De rust die heerst op een of twee persoonskamers versterkt dit effect verder. Er is veel minder geluidshinder voor de patiënt, en daarmee minder prikkels die angsten en verwardheid bij de patiënt kunnen veroorzaken. Natuurlijk werkt dit ook voor verpleegkundige en artsen veel rustiger. Dat horen we frequent terug.”
Bevallen boven de Noordpool
Foto Mark van den Brink
Vlucht KL677 van Amsterdam naar het Canadese Calgary op 14 november zal niet licht vergeten worden. Ergens boven het poolgebied kreeg een 19-jarige passagier plotseling weeën. Hanneke de Vries, opleider bij de afdeling verloskunde en gynaecologie, en neonatoloog Inge Zonnenberg gaven ondersteuning bij de bevalling. “Ik werd ’s avonds gebeld door de KLM of ik bij een bevalling kon helpen”, vertelt De Vries. “Het was echt hulp op afstand. Er was een arts aan boord, maar deze had geen ervaring met bevallingen en een kraamverzorgster. We onderhielden contact via een open verbinding met de cockpit. Een bemanningslid liep heen en weer tussen de co-piloot
en de business class, waar de vrouw apart was gelegd, om informatie door te geven.” Bijkomend probleem was dat de vrouw alleen Arabisch sprak. Als materiaal waren er handschoenen en twee navelklemmen aanwezig. “Omdat we er in eerste instantie vanuit gingen dat het om een nietvoldragen baby ging, werd collega Zonnenberg ingeschakeld. Terwijl de bevalling vorderde namen we de optimale beademingstechnieken door. Weliswaar is er voldoende zuurstof aanwezig in een vliegtuig, maar bij een pasgeborene kun je beter starten met mond op mond- en neusbeademing. Ook bedachten we oplossingen om de baby op temperatuur
te houden en adviezen in geval van bloedverlies na de geboorte.” Gelukkig bleek de baby een gezonde jongen van geschat een pond of zeven te zijn. “De moeder hield de baby warm met behulp van de kangoeroe-methode.” Een kwartier na de bevalling maakte het vliegtuig een noodlanding in Yellowknife, de hoofdstad van Northwest Territories in het uiterste noorden van Canada. “Ik bewonder de koelbloedigheid van de piloten, die de Airbus 330 op een voor hen onbekend vliegveld met een korte landingsbaan veilig aan de grond wisten te zetten.” Moeder en baby werden in goede conditie met een klaarstaande
ambulance naar Stanton Territorial Hospital overgebracht en maken het voor zover bekend goed. “Hoewel de hulp vanuit VUmc zich beperkt heeft tot het aandragen van diverse scenario’s en inspelen daarop, heeft
In een goed gevulde Waver opende Wouter Bos op 25 november de Week van de patiëntveiligheid. Hij wees op de ervaringen van Don Berwick, een bekende Amerikaanse expert op het gebied van veiligheids- en kwaliteitsvraagstukken in de gezondheidszorg (zie zijn column op pagina 2). Bos werkte samen met Berwick in een KPMG-project om de gezondheidszorg in Portugal te verbeteren. Ook haalde hij de bekende uitspraak van Mahatma Gandhi aan: ‘Wees de verandering die je in de wereld wilt zien.’ Vervolgens werd de film ‘Medicatieveiligheid’ vertoond waarin Chris Polman en Mark Kramer (links) afdelingen bezochten op zoek naar verbeterinitiatieven en uitdagingen op het gebied van medicatieveiligheid. Hun bevindingen lokten een levendige discussie met de zaal uit. De eindconclusie: veiligheid gaat ons allemaal aan en daar moeten we samen, stap voor stap, aan werken.
Week van de patiëntveiligheid enthousiast geopend
VIEW terugblik
‘We stoppen met pleisters plakken’ Dit jaar werd de nieuwe digitale werkomgeving VIEW in gebruik genomen. Een belangrijke stap om de VUmc werkplek veiliger, stabieler en flexibeler te maken. Voor de afdeling ICT is de invoering van VIEW een omvangrijk project waarin successen en tegenslagen elkaar afwisselden. Directeur ICT Ineke Molenaars kijkt terug op de eerste fase van VIEW. n Margreet Lindeboom “Ik kijk met gemengde gevoelens terug op de invoering van view. Over de overstap van de Terminalserver2008 naar view ben ik tevreden. Uit het tevredenheidsonderzoek bleek dat de gebruikers hierover ook overwegend positief waren. Zij reageerden enthousiast op de ondersteuning die dichtbij aanwezig was en op de nieuwe mogelijkheden die view met zich meebrengt”, vertelt Ineke Molenaars. “Niet lang daarna kwamen er klachten van gebruikers. De meeste klachten hadden met printen of Mirador te maken. Mirador liep te vaak vast of werkte erg traag. Hier moesten
we prioriteit aan geven. Ik heb een onderzoeksteam aangesteld om de oorzaak van de problemen te achterhalen en tot oplossingen te komen.”
Vorderingen “In een korte tijd is er een heleboel werk verzet om de meest dringende hinder te voorkomen. Er zijn vele ‘pleisters’ geplakt. De problemen met verschillende soorten printers zijn nu grotendeels verholpen en om te voorkomen dat view-sessies wegvallen zijn er technische aanpassingen gerealiseerd. Een nieuwe versie van Mirador heeft de fouten in de profielen opgelost. Ook is het gelukt om de problemen met de zwarte schermen te verhelpen. Op dit moment wordt er een oplossing getest, die voorkomt dat het tegelijktijdig uitloggen van view en Mirador problemen geeft. Instructie “De afgelopen periode hebben we met medewerkers van verschillende afdelingen in het ziekenhuis gesproken over hun ervaringen met view. Tijdens deze gesprekken en observaties bleek, dat we gebruikers onvoldoende hebben geïnstrueerd over hoe ze view het beste kunnen gebruiken. Er is een handleiding op de view themasite geplaatst. Binnenkort zullen we uitgebreidere instructies aanbieden.”
de bemanning het als ondersteunend ervaren. Na 45 minuten namen we afscheid van elkaar.” De Canadese media vroegen zich wel af hoe een ooievaar in een vliegend vliegtuig terecht was gekomen.
Benoemingen De raad van bestuur heeft Christianne de Groot met ingang van 25 november benoemd tot opvolger van Léon Eijsman als afdelingshoofd verloskunde & gynaecologie ad interim. De benoeming geldt tot het moment dat een definitief afdelingshoofd is benoemd. Hiervoor loopt een gezamenlijke procedure met het amc. De Groot is al werkzaam in VUmc als hoogleraar verloskunde.
Opvallend
! Ineke Molenaars: ‘Het is tijd om het totale VIEW concept te herijken’
En nu? “Een belangrijke conclusie die we kunnen trekken, is dat view niet optimaal kan functioneren als we blijven werken met verouderde computers, lokale printers en computers waarop de gebruikers instellingen kunnen aanpassen en programma’s kunnen installeren. Op deze manier kan ict onvoldoende controle over haar sy-
Tracer 24 – 2 8 nove m b e r 201 3 – O rg a n isat ie – O n d e r zo e k – O n d e r w i j s – Pati ë nte n zo rg
stemen uitoefenen. Hierdoor popt er na het oplossen van het ene probleem subiet een volgend probleem op. “Nu is het tijd om het totale view concept te herijken. We stoppen met het plakken van pleisters en zullen tot een structurele oplossing komen. In de Tracer van januari kom ik graag terug op onze plannen.”
Plastisch chirurg-in-opleiding Pauline Verhaegen heeft de Kreisprijs 2013 gewonnen. Volgens de jury schreef de jonge onderzoeker de beste publicatie over brandwondenzorg in de afgelopen twee jaar. Verhaegen toont met haar onderzoek aan dat door ‘skin stretching’ een beter litteken kan worden gevormd. De Kreisprijs is een bedrag van 3.000 euro voor brandwondenonderzoek, ingesteld door het Rode Kruis Ziekenhuis/ Brandwondencentrum in Beverwijk als eerbetoon aan prof. dr. Robert Kreis. Kreis heeft zich 32 jaar lang ingezet voor de brandwondenzorg en was als chirurg verbonden aan het rkz. De prijs is bedoeld om artsen en onderzoekers te stimuleren onderzoek te doen naar brandwonden en daarover te publiceren. 3
Dankzij Anneloes Rijnders
‘Mijn werk werd door collega’s opgevangen’ n Jasper van Buren
Digitaal aangifte doen loont Patiënten, bezoekers, studenten en medewerkers voelen zich veilig in VUmc. Eén van de vele manieren om ervoor te zorgen dat men zich veilig voelt, is het doen van aangifte van diefstal, zodat medewerkers van receptie & beveiliging actie kunnen ondernemen. Jan Betlem is coördinator van de afdeling en vertelt dat het vanaf nu ook mogelijk is digitaal aangifte te doen. n Ellen Kleverlaan
A
nneloes Rijnders, research analist bij het Radionuclidencentrum, is al zeven jaar lid van het team dat radiofarmaca produceert. Dat zijn injecteerbare radioactief gelabelde vloeistoffen waarmee de pet-camera ziektes kan opsporen; van kanker tot alzheimer en van parkinson tot hartkwalen. “Na mijn hbo-studie Chemistry ben ik meteen aan de slag gegaan bij VUmc. Dus dit is mijn eerste echte baan. Het
nneloes Rijnders Dankzij mijn collega’s kan ik binnenkort mijn studie HRM afronden’ Anneloes Rijnders, research analist
team waarin ik werk is fantastisch. Het is gezellig, maar we zijn ook heel serieus in ons vak. Indirect zijn we toch bezig met het redden van levens. Daarbij weet ik: we kunnen altijd op elkaar rekenen. Ja, je mag wel zeggen dat ik trots ben op mijn collega’s.”
Flexibiliteit “Het komt dan ook absoluut niet door het team dat ik toe ben aan verandering. Na zeven jaar is het gewoon tijd voor een nieuwe uitdaging. Ik ben mijn collega’s juist bijzonder dankbaar. Dankzij hun flexibiliteit kan ik begin 2014 mijn studie hrm aan de Hogeschool Utrecht afronden. Drie jaar lang één dag per week studeren en dan heb ik sinds kort ook nog twee mamadagen: allemaal werk dat door collega’s opgevangen moet worden. Mijn manager heeft dat prima geregeld. Bijvoorbeeld door me de mogelijkheid te bieden van een tweedagencontract.”
Pittig “Eerlijk gezegd ben ik ook een beetje trots op mezelf. Want ik heb weliswaar een goede combinatie van werk, studie en privé, maar af en toe is zo’n traject toch behoorlijk pittig. Gelukkig kan ik mijn afstudeeropdracht binnen VUmc doen; daar ben ik heel blij mee! Ik ga nog een essay schrijven en momenteel inventariseer ik voor p&o hoe VUmc in de toekomst talentmanagement op touw kan zetten. Wat ik zou aandragen als verbeterpunt? Nou, er blijkt bij VUmc veel mogelijk te zijn op het gebied van persoonlijke ontwikkeling, alleen is de communicatie daarover niet altijd even duidelijk. Dat zie ik graag veranderen.” Vind jij dat iemand een belangrijke bijdrage levert binnen VUmc? Wie maakt volgens jou het verschil? Geef jouw collega(s) op via www.DankzijJou.nl.
Apps
Een app voor ziek- en pieksituaties Er zijn al veel apps ontwikkeld voor de zorgsector. Social media expert Marlin Burkunk recenseert er in elk nummer een.
Voor wie: planners, verpleegkundigen Website: www.qlinx.nl Opdrachtgever: Qlinx
4
Volgens recente cijfers van het cbs heeft de smartphone in Nederland de laptop verdrongen als apparaat voor mobiel internet. Thuis, op het werk en onderweg: iedereen is met een smartphone met wifi of een belverbinding online te bereiken. Via mobiele diensten als sms en whatsapp zijn groepen personen continu met elkaar verbonden. Desondanks is het veelzijdige apparaat nog maar mondjesmaat geïntegreerd in bedrijfsprocessen. De meeste intranetten zijn nog niet smartphone-ready, laat staan dat bedrijfsapplicaties te benaderen zijn. De smartphone kan echter veel tijdwinst opleveren, ook in zorginstellingen. Op zorgeenheden en ic’s is de personeelsbezetting onregelmatig. Planners zijn veel tijd kwijt met het adhoc regelen van personeel via telefoon. De website en app van Qlinkx biedt hiervoor een oplossing. Met een online uitnodigingssysteem kan een planner personeel in een keer benaderen en de planning beheren. Elke deelnemer heeft een app die in een overzichtelijk scherm de werkuitnodiging toont, met tijd en datum. Hij accepteert of weigert de klus, waardoor de planner direct ziet wie wanneer en waar beschikbaar is. Is een dienst ingevuld, dan wordt de uitnodiging bij de deelnemer geblokkeerd. Ook kan de medewerker zelf aangeven wanneer hij beschikbaar is. Sneller dan bellen of gebeld worden.
Tracer 24 – 28 nove m b e r 201 3 – O rg a n isat ie – O n d e r zo e k – O n d e r w i j s – Pati ë nte n zo rg
De medewerkers van receptie & beveiliging geven 24/7 invulling aan een veilige verblijf- en werkomgeving binnen VUmc. Jan Betlem: “De medewerkers lopen rondes door de gebouwen en controleren op veiligheid en beveiligingsaspecten in de breedste zin van het woord. Dat betekent onder meer het controleren of vluchtroutes vrij van obstakels zijn, dat brandweerslangen toegankelijk zijn, dat er geen ramen of deuren openstaan die dicht behoren te zijn en dat er zich in huis geen ongewenste personen ophouden.”
Tips Receptie & beveiliging krijgt van medewerkers en afdelingen geregeld vragen. Dan komen Betlem en zijn collega’s graag uitleg geven, bijvoorbeeld in werkoverleggen. “Wij vertellen over huisregels, wet- en regelgeving, maar vertellen ook wat
medewerkers zelf kunnen doen om de veiligheid te vergroten en wij adviseren hen hierin.” Betlem zegt dat het vaak gebeurt dat een rondslingerende smartphone of portemonnee wordt meegenomen. Het gaat niet alleen om persoonlijke eigendommen, ook van diefstal van materialen/ eigendommen van VUmc dient aangifte te worden gedaan. “Door aangifte te doen krijgen wij een beter inzicht in het aantal en soort diefstallen en kan door het nemen van extra maatregelen en geven van extra voorlichting en advies diefstal voorkomen worden.”
Patroon Medewerkers kunnen vanaf 1 december digitaal aangifte van diefstal doen. Zo moet het zo gemakkelijk mogelijk zijn om aangifte te doen, legt Betlem uit. “Het is enorm belangrijk dat van alle diefstallen aangifte wordt gedaan, van zowel persoonlijke eigendommen als van eigendommen van VUmc. Als wij het niet weten, kunnen we ook geen actie ondernemen. Maar als we een bepaald patroon ontdekken, diefstallen op een bepaalde afdeling bijvoorbeeld, dan kunnen we daarop actie ondernemen. Daarom hebben we het aangifteproces zo gemakkelijk mogelijk gemaakt. Iedere medewerker met toegang tot het digitale systeem kan nu aangifte doen, gewoon vanaf de werkplek.” Op de voorpagina van de intranetsite is het formulier te vinden. Zoek onder: Belangrijk > (bijna) incident medewerkersveiligheid > formulier melden diefstal.
Vacatures VUmc
Teamleider verloskunde & gynaecologie D3.2013.00039YO Ter vervanging van zwangerschapsverlof voor een periode van 5 maanden. Afdeling: Verloskunde & gynaecologie, Divisie III
Alle vacatures zijn te lezen op intranet onder ‘P&O’, klik op: ‘interne vacatures en werving’ en daarna op, ‘interne vacatures’. Ons adres is: Werving & selectie, polikliniek 7Z 163.
Research verpleegkundige D1.2013.00088MB Zet je expertise in voor klinisch onderzoek! Afdeling: medische oncologie/ neuro oncologie, Divisie I Paramedisch
PostDoc researcher ‘Predictive models for oral cancer reoccurrence’ D6.2013.00085WH Creation, implementating and comparison of predictive models Afdeling: Epidemiology & biostatistics, Divisie VI
Staf/management
Vacatures 11 november tot 17 november. Uiterlijke reactie datum zie intranet. Administratief/secretarieel Senior secretaresse D5.2013.00150YO Ben jij de zelfstandige en daadkrachtige senior secretaresse die wij zoeken? Afdeling: divisiebureau, Divisie V Administratief financieel medewerker/secretaresse D1.2013.00077MV Je hebt financieel administratieve werkervaring en werkt graag in een drukke en afwisselende omgeving. Afdeling: longziekten, Divisie I Medewerker projectadministratie D5.2013.00151YO Medewerker bedrijfsvoering projectadministratie bij het divisiebureau V Afdeling: Divisiebureau V, Divisie V
Senior Secretaresse D1.2013.00079MB Ben jij onze duizendpoot? Afdeling: Interne geneeskunde, Divisie I Paramedisch Apothekersassistent(e) D5.2013.00146MV Wist je dat je als apothekersassistent(e) verschillende mogelijkheden hebt bij VUmc? Afdeling: apotheek en klinische farmacie, Divisie V
Onderzoeker in Opleiding ‘Waarom kiest men voor deelname aan een bevolkingsonderzoek?’ D6.2013.00083WH Een onderzoek naar de publieke opinie, keuzes en bevolkingsonderzoek naar darmkanker. Afdeling: Sociale geneeskunde, Divisie VI
Staf/management - ICT
Senior Onderzoeker ‘Midwifery Science’ Groningen D6.2013.00078WH Draag bij aan healthy ageing vanuit Midwifery science Groningen Afdeling: EMGO+ / Midwifery Science / AVAG / UMCG V&G, Divisie VI
Vacatures 18 november tot 24 november. Uiterlijke reactie datum zie intranet. Verpleegkundigen/Verzorgenden Research verpleegkundige MDL D1.2013.00078MB Zet je expertise in voor onderzoek! Afdeling: Polikliniek Maag,- Darm,en Leverziekten (MDL), Divisie I
Onderzoeker in opleiding ‘De rol van groeifactoren in hersenstamtumoren bij kinderen’ D3.2013.00041WH Welke (genees)middelen stoppen de groei van hersenstamtumoren? Afdeling: kindergeneeskunde, Divisie III (Medisch) analisten Kernanalist histotechniek D5.2013.000158FS Ben jij een zelfstandige kernanalist met specialisatie histotechniek? Afdeling: pathologie, Divisie V
Junior onderzoeker ‘Guidelineconcordant continence care’ D6.2013.00084WH Guideline-concordant continence care instead of the non-curative use of absorbant producs Afdeling: Huisartsgeneeskunde en ouderengeneeskunde, Divisie VI
Personeel en organisatie
Bibliotheek Bezoek de medische en verpleegkundige bibliotheek in VUmc op locatie 0B100 (nabij personeelsrestaurant). Openingstijden: maandag t/m donderdag van 9 tot 21 uur en vrijdag van 9 tot 17 uur. Tel: (020) 444 1237. Web: www.ubvu.vu.nl/geneeskunde
Informatie over personele zaken vindt u ook op intranet onder de rubriek ‘P&O direct’
Thuis werken Onze tijdschriften en bestanden zijn ook buiten het VUmc raadpleegbaar. Zie voor uw juiste computerinstellingen: www.ub.vu.nl > faciliteiten > thuis werken
Via: www.ub.vu.nl > hulp, advies > webcursussen Medische informatievragen? Bel of mail de medisch informatiespecialist! René Otten: (020-44)42027, r.otten@vu.nl; Ilse Jansma: (020-44)41248, i.jansma@vu.nl.
Webcursussen Word informatievaardiger met onze webcursussen: Systematic literature search for reviews PubMed Verpleegkundige informatievaardigheden
Vernieuwde protocollen MRSA en BRMO De Werkgroep Infectie Preventie (wip) heeft de landelijke richtlijnen mrsa en brmo (bijzonder resistente micro-organismen) op een aantal punten grondig herzien. Dit is een reden om binnen VUmc de eigen richtlijnen verder aan te passen. De wijzigingen in het mrsa protocol in het kort: Op een aantal poliklinieken hoeven géén maatregelen meer genomen te worden bij mrsa positieve of verdachte patiënten. Dit heeft te maken met de aard en de duur van het contact: op een polikliniek is dit in het algemeen minder intensief en korter dan in de kliniek. Voor de kliniek (behalve voor hematologie en ic’s) geldt dat de isolatie van patiënten die in een buitenlands ziekenhuis waren opgenomen, wordt vereenvoudigd. Begin december worden er bijeenkomsten gehouden waarin de
Wetenschappelijk onderzoek
Lead architect D7.2013.00171YO Ben jij de ervaren Lead Architect die richting kan geven aan de ontwikkeling van de architectuur binnen VUmc? Afdeling: dienst ICT, team ICT office, Facilitair bedrijf / Stafdiensten
Wetenschappelijk onderzoek
Endoscopieverpleegkundige D1.2013.00083MB Heb je gevoel voor techniek en wil je dit combineren met patiëntenzorg? Afdeling: maag,- darm,- en leverziekten, Divisie I
UB-toegang nu via VIEW Toegang tot e-journals en bestanden als UpToDate en Cochrane loopt nu via VIEW > UBVU. Na inloggen met je VUmcaccount kun je vervolgens bij al onze digitale bronnen. Check de details hier: www.ub.vu.nl/nl/nieuws-agenda/ nieuwsarchief/2013/2apr-jun/view.asp
Logopedist D2.2013.00086MV Voor het spraaktaalteam en de gehoorteams van het Audiologisch Centrum Hilversum. Afdeling: audiologie & logopedie (KNO), Divisie II
Informatiearchitect D7.2013.00170MB Programma EVA zoekt teamspelers met een visie! Afdeling: Programma EVA, Facilitair bedrijf / Stafdiensten
Verpleegkundigen/Verzorgenden
Bezoek de medische en verpleegk. bibliotheek in VUmc, locatie 0B100, nabij personeelsrestaurant. Open ma. t/m do. 9-19 uur, vrij. 9-17 uur. Tel: (020-44)41237. Web: www.ub.vu.nl/geneeskunde
Doktersassistent radiologie D5.2013.00154FS Ben jij die belangrijke spil binnen radiologie? Afdeling: radiologie, Divisie V
(senior) Business analisten EPD D7.2013.00168MB Programma EVA zoekt teamspelers met een visie! Afdeling: Programma EVA, Facilitair bedrijf / Stafdiensten
belangrijkste veranderingen in het mrsa-protocol toegelicht worden. Deze bijeenkomsten vinden plaats in 3B92 en zijn bedoeld voor alle VUmc medewerkers die ermee te maken (kunnen) hebben. De data: Woensdag 4 december, 12.00 uur Donderdag 5 december, 15.00 uur Woensdag 11 december, 12.00 uur Donderdag 12 december, 15.00 uur Alle veranderingen staan ook op Kwaliteitsnet. Via snelwijzers kunnen de juiste protocollen snel gevonden worden. Als u niet aanwezig kunt zijn bij een van de informatiebijeenkomsten, informeer dan bij uw leidinggevende of kijk op Kwaliteitsnet. brmo De wijzingen in de brmo richtlijn hebben voor VUmc minder grote consequenties. Deze zullen tijdens de bijeenkomsten over de verander-
Tracer 24 – 2 8 nove m b e r 201 3 – S er v icep ag in a
de mrsa protocollen ook aan bod komen en worden uiteraard gewijzigd op Kwaliteitsnet. In het kort komt het erop neer dat er patiënten uit een buitenlands ziekenhuis gescreend worden en er bij het beëindigen van een isolatie desinfectiemaatregelen noodzakelijk zijn.
Aanmelden voor de nieuwsbrief P&O direct Wilt u op de hoogte blijven van nieuws op het gebied van CAO UMC of wetswijzigingen? Nu kunt u zichzelf aanmelden voor de nieuwsbrief P&O direct. Ga naar P&O direct, nieuwsberichten, aanmelden nieuwsbrief. De nieuwsbrief is bedoeld voor alle medewerkers van VU medisch centrum en verschijnt maandelijks. Hier komen onderwerpen aan de orde als: nieuwe CAO UMC, gebruik van persoonlijk budget, de digitale salarisstrook, loopbaanontwikkeling etc.. Heeft u geen mailadres en account van VUmc dan kunt u dat aanvragen bij ICT. Wie niet BIG herregistreerd mag vanaf 1 januari 2014 niet werken! De herregistratie BIG is in volle gang. VUmc is er alles aan gelegen dat diegenen die moeten herregistreren dat op tijd doen. Werkgevers kunnen vanwege de privacywetgeving via het BIG-register niet controleren wie hergeregistreerd is. P&O controleert de herregistratie daarom op basis van de ingediende declaraties. Op dit moment heeft 60% van alle medewerkers die moeten herregistreren hun declaratie ingediend. Een mooi resultaat maar nog niet voldoende. Maak tijdig uw BIG-herregistratie in orde! Wie vanaf 1 januari 2014 niet hergeregistreerd is, mag niet werken als verpleegkundige/ verloskundige/ fysiotherapeut en maakt zich schuldig aan plichtsverzuim. Als u niet wilt declareren vragen we in elk geval uw bewijs van herregistratie in te leveren bij P&O service. Premie basisverzekering UMC Zorgverzekering 77,58 euro Volgens een artikel in het Financieel Dagblad d.d. 8 november behoort de premie van UMC Zorgverzekering tot de laagste in Nederland. De premie van de basisverzekering van UMC Zorgverzekering was in 2013 107,25 euro exclusief collectiviteitskorting. In 2014 wordt dat op basis van alleen het wettelijk verplicht eigen risico inclusief collectiviteits-
korting 77,58 euro. UMC Zorgverzekering werkt zonder winstoogmerk. Bent u in dienst van VUmc dan kunt u zich aanmelden voor deze zorgverzekering. Vermeld dan ook de collectiviteitskorting (VUmc medewerkers - 40714, AIOS - 41851). Op de website (www.umczorgverzekering.nl) vindt u meer informatie over deze UMC Zorgverzekering. Pensioenoverstap medewerkers UMC’s naar PFZW Pensioenoverstap naar Pensioenfonds Zorg en Welzijn( PFZW) was de afgelopen maanden een ‘hot topic’, zo ook in de UMC’s. Zowel op landelijk niveau als op umc-niveau speelden veel ontwikkelingen en onzekerheden rond dit onderwerp. Zo dreigde ondermeer het ABP-pensioenakkoord de geplande overstap van de UMC’s van pensioenfonds ABP naar PFZW te doorkruisen. In het LOAZ (Landelijk Overleg Academische Ziekenhuizen) maakten werkgevers- en werknemersorganisaties deze week nieuwe afspraken om de overgang toch verantwoord te kunnen uitvoeren. De besturen van de UMC’s gingen donderdag 14 november akkoord met deze afspraken. Meer informatie op P&O direct. Proces externe inhuur aangescherpt VUmc staat voor de uitdaging om een behoorlijke besparing te realiseren. Extern inhuren van medewerkers is nog steeds een grote kostenpost voor VUmc. Door uitvoering van het inhuurbeleid (akkoord raad van bestuur, oktober 2011) aan te scherpen probeert VUmc meer grip op de kosten te krijgen. Raad van bestuur heeft de dienst personeel en organisatie en de afdeling inkoop opdracht gegeven het proces aan te passen. De managers bedrijfsvoering en de directeuren hebben een brief ontvangen over de aankondiging van de nieuwe beleid. Meer informatie op P&O direct.
5
Menu
VUmc Academie
Informatie over het menu vindt u ook op de startpagina van intranet
donderdag 28 november Carbonara saus, vegetarische Carbonara, tomatensalade, tagliatelle verde, geraspte kaas, gebonden pindasoep, gebonden vegetarische pindasoep, heldere Chinese kippensoep, heldere vegetarische Chinese soep vrijdag 29 november Chili con carne, Chili sin carne, taco’s, IJsbergsalade, gebonden aspergesoep, gebonden vegetarische aspergesoep, heldere groentesoep, heldere vegetarische groentesoep zaterdag 30 november kalfslapje, champignonschotel, roomsaus + jus, stoofprei, gekookte aardappelen, gebonden kip-kerriesoep, gebonden vegetarische kerriesoep, heldere tomaat-vermicellisoep, heldere vegetarische tomaatvermicellisoep zondag 1 december kiprollade, groenteloempia, ananassaus + jus, haricots verts, frituur aardappelen, gekookte aardappelen, gebonden goulashsoep, gebonden vegetarische paprikasaoep, heldere vermicellisoep, heldere vegetarische vermicellisoep maandag 2 december gebakken mosselen, gevulde paprika, kerriemayonaise, wintersalade, frites, gebonden Minestronesoep, vegetarisch gebonden minestronesoep, heldere Kippensoep, vegetarisch heldere groentensoep dinsdag 3 december ½ braadkuiken, vegetarische braadworst, mayonaise, doperwten, appelmoes, frites, gebonden linzensoep, vegetarisch gebonden linzensoep, heldere Mulligatawnysoep, vegetarisch heldere Mulligatawnysoep woensdag 4 december Döner kebab, Boerenomelet, Rode- Knoflooksaus, rauwkost, Turksbrood, Frites, gebonden Champignonsoep, vegetarisch gebonden Champignonsoep, heldere Madrileensesoep, vegetarische heldere Madrileensesoep donderdag 5 december Gebakken vis, bloemkool-kaasburger, Remouladesaus, Koninginne melange, frituuraardappel, gebonden Zwitserse kaassoep, vegetarische gebonden Zwitserse kaassoep, heldere aspergesoep, vegetarische heldere aspergesoep vrijdag 6 december Macaronischotel, vegetarische macaronischotel, komkommersalade, geraspte kaas, gebonden tomatensoep, vegetarische gebonden tomatensoep, heldere Chinese kippensoep, vegetarische heldere Chinese soep zaterdag 7 december Kip Marrakech, doperwten, couscous, gebonden aspergesoep, vegetarische gebonden aspergesoep, heldere groentensoep, vegetarische heldere groentensoep zondag 8 december runder Hawaiiburger, vegetarische Hawaiiburger, BBQsaus, wintersalade, frituur aardappel, gebonden kip-kerriesoep, vegetarische gebonden kip-kerriesoep, heldere tomaat-vermicellisoep maandag 9 december kibbeling, vegetarische goulash, cocktailsaus, rauwkost, frites, gebonden champignonsoep, gebonden vegetarische champignonsoep, heldere Madrileense soep, heldere vegetarische Madrileense soep dinsdag 10 december kippenbout, jus, uientaart, Hongaarse zuurkool, aardappelpuree, gebonden kippensoep, gebonden vegetarische crémesoep, heldere aspergesoep, heldere vegetarische aspergesoep woensdag 11 december Indisch gesmoord rundvlees, vegetarische smoor, gesmoorde boontjes, noedels, gebonden mosterdsoep, gebonden vegetarische mosterdsoep, heldere Chinese kippensoep, heldere vegetarische Chinese soep
Personeelsactiviteiten
De Boelelaan 1109, 1081 HV Amsterdam (020) 444 4229 Centrum voor Leiderschapsontwikkeling en Effectiviteits verbetering en Bij- en nascholingen: F. Broekhof (020) 444 4213 Medisch ondersteunende opleidingen en Verpleegkundige vervolgopleidingen: K. Jonker (020) 444 2020 www.amstelacademie.nl
VUmc Academie aanbod 2013-2014 Bij- en nascholingen
27 mei, 3, 10, 17 en 24 juni 2014 (15:00 – 17:00 uur )
Lichte sedatie/anxiolyse en sedatiebewaking: 17 december 2013 (hele dag) ProActive Nursing: Zorgthema ademhaling en circulatie: 16 december 2013 ( hele dag) Werkbegeleiding: 10 jan(ochtend), 4 feb en 24 april 2014 (hele dagen) Enterale en parenterale voeding basis: 15 (hele dag)en 16 januari 2014 (ochtend) Werken met stralingsbronnen: 16 januari 2014 Urologie: 22, 23 en 24 januari 2014 (hele dagen)
Persoonlijke ontwikkeling Mindfulness voor medewerkers: 28 jan, 4, 11 en 18 feb, 4, 13, 18 (stiltedag 09.00 - 14.00) en 25 mrt en 1 april 2014 (09.00 - 12.00 uur) Communiceren: als je doet wat je deed krijg je wat je kreeg: 4 februari 2014 (hele dag) De tijd de baas: 11(hele dag) en 25 (ochtend) maart 2014 Omgaan met agressie: 12 maart 2014 (hele dag) Volgende stap: 18 en 25 mrt, 1 en 15 april, 6 en 13 mei (19.00 - 21.30) en 8 april 2014 van 09.30 tot 17.00 uur
Het volledige aanbod VUmc Academie kunt u vinden op http://www.vumc.nl/onderwijs Voor meer informatie over de Bij- en nascholingen, kunt u ook contact opnemen met Sharon Schoo via tel. 44253of per e-mail : s.schoo@vumc.nl Centrum voor Leiderschapsontwikkeling en Effectiviteitsverbetering Leiderschapsontwikkeling Leidinggeven, iets voor mij?: 25 en 26 maart 2014 (hele dagen) Taal- en schrijftrainingen Nederlandse taal en cultuur voor half gevorderden: 25 maart, 1, 8, 15 en 22 april, 13, 20 en
Wetenschappers en (arts-) onderzoekers Begeleiden van promovendi: van inhoud naar proces: 23 en 24 april en 15 mei (ochtend) 2014 (hele dagen) Voor meer informatie kunt u ook contact opnemen met Editha Samsom via tel. (020) 44 45084 of per e-mail e.samsom@vumc.nl Het VUmc Academie aanbod 2013-2014 van Bij & nascholingen en het Centrum voor Leiderschapsontwikkeling kunt u vinden op http://www.vumc.nl/onderwijs
Tracer 24 – 28 nove m b e r 201 3 – S er v icep ag in a
Kerstmarkt Keulen 2013 Op zaterdag 14 december 2013 organiseert de Tip van Boots in samenwerking met Bakker Travel een dag busreisje naar: Bij voldoende deelname (40) wordt u om 8.00 uur ‘s morgens voor VUmc opgepikt door de luxe touringcar van Bakker Travel. U wordt ‘s avonds rond 20.00 uur weer netjes bij VUmc afgezet. Wilt u gezellig met
deze leuke kerstmarktdagreis mee? Geef u dan per e-mail op via em.boots@ vumc.nl ! De kosten bedragen slechts € 25,00 euro per persoon, introducés zijn natuurlijk welkom! Geef u snel op want VOL = VOL Sluitingsdatum is 6 december 2013 !
De verbouwing van de genderpoli is klaar en het is bijna kerst….
Demonstratie door nieuwe EPD leverancier Alle medewerkers zijn welkom!
3 december 2013 Alle medewerkers van VUmc en AMC zijn van harte welkom een demonstratie van Epic bij te wonen. Epic is de gekozen leverancier voor het nieuwe EPD. De demonstratie geeft op hoofdlijnen weer wat het nieuwe EPD kan.
dus tijd voor…..een borrel met een hapje!!!! Het bestuur van het genderteam nodigt u van harte uit om te toosten op de opening van de verbouwde genderpoli én de kersttijd met ons in te luiden Wanneer: Maandag 16 december 2013 vanaf 17:30 Waar: Polikliniek Kennis- en Zorgcentrum Genderdysforie Wachtruimte PK 1Y Met vriendelijke groet, Namens Bestuur KZcG Mick van Trotsenburg & Annelou de Vries Namens medewerkers Receptie K Sonja Snel In verband met de catering zou het fijn zijn indien u uiterlijk 10 december laat weten of u aanwezig kunt zijn via genderteam-bestuur@ vumc.nl
Programma
Toelichting op planning en proces door directie Programma EVA. Demonstratie systeem door leverancier Epic.
Locatie VUmc Dinsdag 3 december 16.00 –17.30 uur Collegezaal De Rijn
Locatie AMC Dinsdag 3 december 12.00 –13.30 uur Collegezaal 4 Kom op tijd, de ruimte in de zalen is beperkt.
6
Informatie over activiteiten ‘Tip van Boots’, ruimte –1 A 14.2, tst. 43799, website: www.tipvanboots.nl. U kunt de Tip van Boots ook bezoeken op de intranet homepage /direct naar/Tip van Boots.
Onderzoekers ontwikkelen vaccin tegen leukemie
Eerste e-learningmodule cardiotocograaf
Blended leren beklijft het beste
n Ellen Kleverlaan “Het draaien van een cardiotocograaf (ctg) is een routinematige handeling in ons ziekenhuis. Het interpreteren van zo’n ctg echter, is echter allesbehalve routinematig”, legt Petra Kunkeler uit. “ctg’s worden heel vaak gemaakt. Het is enorm belangrijk om alles wat afwijkt van het normale te zien en benoemen en er een conclusie aan te verbinden.” Gynaecologen worden opgeleid om een dergelijke interpretatie goed te doen, maar een verpleegkundige niet. Er is zelfs geen opleidingsboek voor verpleegkundigen. Terwijl het ook verpleegkundigen zijn, die moeten kunnen opmerken of een ctg een normaal patroon laat zien, of dat er afwijkingen zijn. Dan immers moet de gynaecoloog erbij worden
gehaald. Het komt er dus ook op aan dat de verpleegkundige de juiste woorden geeft aan datgene wat zij waarneemt.
Blended learning De e-learningmodule is stap 1 in het blended learning-traject dat is opgezet om verpleegkundigen obstetrie & gynaecologie bij te scholen. Stap 2 is klassikale scholing, waarin het bespreken van casuïstiek centraal staat. De e-learningmodule bestaat uit een grote hoeveelheid vragen. Op het moment dat een cursist een vraag niet goed heeft, volgt een stuk theorie. “Als je het wel goed hebt, dan ga je naar de volgende vraag. De vragen die je niet goed had, komen telkens weer voorbij. Wie een bepaald percentage van een bepaald deel goed heeft, gaat naar een volgend deel.” Zo wordt de stof al helemaal behandeld voordat de verpleegkundige klassikaal les krijgt van een docent. Door deze blended vorm van leren zijn er minder docenturen nodig. Belangrijker evenwel is dat er een bepaalde didactische gedachte achter zit. Want blended leren, dus het tot je nemen van de stof door verschillende leermethoden, blijkt nou eenmaal het beste te beklijven.
In VUmc is een vaccin (DCOne) ontwikkeld en klinisch getest voor Acute Myeloïde Leukemie (AML), een agressieve vorm van bloedkanker. Dit gebeurde onder leiding van Tanja de Gruijl en Arjan van de Loosdrecht van de afdelingen medische oncologie en hematologie. Uit onderzoek onder twaalf patiënten blijkt dat het veilig en haalbaar is om vervolgonderzoek bij meer patiënten te doen. n Ben de Graaf Met een cardiotocograaf wordt de hartslag van een foetus en de weeën van de zwangere vrouw geregistreerd
Heidens karwei Kunkeler is trots op de e-learningmodule. “Het was een heidens karwei, maar wat er nu ligt, is een prachtig resultaat. Er is al heel veel belangstelling voor getoond. Ook van organisaties buiten VUmc.” Het
Europees klinisch examen IC is logistiek huzarenstuk Vrijdag 15 november werd voor eerst het klinisch Europees examen IC afgenomen. In het Klinisch TrainingsCentrum werden 36 kandidaten stevig aan de tand gevoeld. n Ursula Wopereis Het European Diploma in Intensive Care Medicine is ontwikkeld door de European Society of Intensive Care Medicine (esicm) en bestaat uit een schriftelijk en een mondeling, klinisch examen (edic i en edic ii). Internist-intensivist Armand Girbes is lid van de Commissie edic en wierp zich op om het examen in VUmc te organiseren. Wat houdt dat klinisch examen precies in? “Het examen
wordt door 21 Nederlandse examinatoren afgenomen bij 36 examenkandidaten. Ze zijn afkomstig uit de hele wereld en worden opgedeeld in drie groepjes van twaalf. Elke kandidaat doorloopt in zes verschillende stations drie clinical case scenario’s en drie computer based assignments en moet in korte tijd alle parate kennis demonstreren.”
Gestandaardiseerd examen Behalve in VUmc werd edic ii ook in andere Europese steden afgenomen. Een logistiek huzarenstukje. “Er zit maanden voorbereiding in”, aldus Girbes. De examenvragen zijn gebaseerd op de competenties zoals die zijn geformuleerd voor CoBaTrICE (Competence Based Training in Intensive Care in Europe) en geënt op de klinische praktijk. Alle vragen zijn
opgesteld in overleg met deskundigen van diverse nationaliteiten en beoordeeld door gerenommeerde onderwijsinstituten in Heidelberg en Bern. Na afloop worden de examens samengevoegd en geëvalueerd op het hoofdkantoor van esicm in Brussel. Voor sommige kandidaten staat er heel veel op het spel. “De lat ligt hoog”, erkent Girbes, “Maar alles is briljant voorbereid en gecoördineerd door onze secretaresses en acht studenten, die als host de tijd bewaakten en de kandidaten en examinatoren in de watten legden.”
Verrijking Door de goede voorzieningen en met Schiphol om de hoek is VUmc uitermate geschikt als internationale examenlocatie. Toch is het geen
Tracer 24 – 2 8 nove m b e r 201 3 – O rg a n isat ie – O n d e r zo e k – O n d e r w i j s – Pati ë nte n zo rg
is de eerste e-learningmodule die met externe partijen is opgezet: het ExpertCollege en gynaecoloog Petra Bakker, een expert op het gebied van foetale bewaking.
“Het is de eerste keer dat we met ons team een vaccin van ons laboratorium naar de kliniek hebben getild”, zegt Tanja de Gruijl, hoogleraar translationele tumorimmunologie. “Dat is op zich al een fantastisch resultaat. Uit een fase 1-trial blijkt nu dat het veilig en haalbaar is om verder te gaan, maar om het echt op de markt te brengen is kostbaar vervolgonderzoek nodig. Daarvoor moeten investeerders aan boord komen. De resultaten zijn veelbelovend, maar we zijn vele jaren en miljoenen euro’s verder voordat het vaccin daadwerkelijk op de markt komt.”
Waakhonden Bij het vaccin gaat het om dendritische cellen. Dit zijn in ons lichaam de waakhonden die het immuunsysteem alarmeren als er iets aan de hand is. De Gruijl: “Uit ons onderzoek blijkt ook, dat het vaccin het afweersysteem activeert. Een aantal patiënten in een gevorderd stadium van aml die aan het onderzoek meededen, leefden langer dan we gezien hun situtatie zouden mogen verwachten. Daar zijn we erg enthousiast over. We hebben er vertrouwen in dat het vaccin daadwerkelijk helpt, maar wetenschappelijk kunnen we die conclusie nog niet trekken. We mogen geen valse verwachtingen wekken. Patiënten met leukemie moeten nu niet VUmc gaan bellen dat ze dit vaccin willen hebben. Zo ver is het nog lang niet.”
Foto Jean-Pierre Jans
Een nieuwe e-learningmodule ziet eind november het licht: de bijscholing cardiotocograaf (CTG) voor verpleegkundigen obstetrie en gynaecologie. Het is de eerste e-learningmodule over het CTG in Nederland, vertelt senior opleider van de Amstel Academie Petra Kunkeler.
VUmc-feestje, benadrukt Girbes. “Europa maakt vrij verkeer van professionals mogelijk. Dat vind ik een verrijking en ik merk dat dit examen de onderlinge relaties versterkt. edic is een internationaal erkend visitekaartje en de wereldwijde vraag naar het praktijkexamen is enorm. Wil Nederland op Europees niveau mee blijven praten dan moeten we het klinisch examen in de toekomst blijven aanbieden. Dat kan alleen als het wordt gedragen door Nederlandse intensivisten en opleidingsinstituten. De locatie kan eventueel rouleren.” In december wordt in Maastricht voor het laatst het ‘oude’ Nederlandse klinisch examen afgenomen. Met ingang van 2014 wordt edic ii twee keer per jaar georganiseerd.
Op zoek naar investeerders Bij het ontwikkelen van het vaccin en het onderzoek ernaar was ook het VUmc spin-off bedrijf dcPrime betrokken. Een vaccin mag namelijk pas aan patiënten worden toegediend als dit volgens bepaalde richtlijnen is gemaakt. Daar heeft dcPrime voor gezorgd. Ook is dit bedrijf bezig investeerders te vinden voor vervolgonderzoek. “Het is in deze tijd van crisis niet gemakkelijk om geldschieters te vinden”, zegt De Gruijl. “Gelukkig wordt de immuuntherapie door recente successen steeds serieuzer genomen, maar de ontwikkeling van dit vaccin kan, ondanks het veelbelovende begin, dus toch nog een stille dood sterven. Dat is de realiteit. Maar dat zou wel doodzonde zijn. Het zou een geweldig succes zijn als ons vaccin ooit daadwerkelijk mensen met deze ernstige vorm van bloedkanker gaat helpen.”
7
Promoties donderdag 28 november – aula, 13.45 uur, I.A. van Rossum, ‘Diagnosis and prognosis of Alzheimer’s disease in subjects with mild cognitive impairment’ promotor: prof. dr. Ph. Scheltens; copromotor: dr. P.J. Visser vrijdag 29 november – aula, 11.45 uur, J. Krul, ‘Mass gathering medicine at raves: Incidents and substance-related emergencies’ promotor: prof. dr. A.R.J. Girbes; copromotor: dr. E.L. Swart vrijdag 29 november – aula, 13.45 uur, W. van den Ancker, ‘Immunodiagnostics and immune surveillance in an era of evolving immunotherapeutic strategies in AML’ promotoren: prof. dr. G.J. Ossenkoppele, prof. dr. A.A. van de Loosdrecht; copromotoren: prof. dr. T.D. de Gruijl, dr. T.M. Westers maandag 2 december – aula, 11.45 uur, M.S. Gordijn, ‘Neuroendocrine and psychosocial consequences of childhood acute lymphoblastic leukemia and lymphoma’ promotoren: prof. dr. G.J.L. Kaspers, prof. dr. R.J.B.J. Gemke; copromotor : dr. J. Rotteveel woensdag 4 december – aula, 11.45 uur, M. Smits, ‘microRNA and epigenetic signaling in glioma angiogenesis’ promotor: prof. dr. W.P. Vandertop; copromotoren: dr. T. Wurdinger, dr. D.P. Noske donderdag 5 december – aula, 11.45 uur, M.J. Nahuis, ’Polycystic ovary syndrome: fertility work-up and treatment strategies’ promotoren: prof. dr. B.W.J. Mol, prof. dr. F. van der Veen; copromotoren: dr. P.G.A. Hompes, dr. L. van Wely maandag 9 december – aula, 15.45 uur, H. Galenkamp-van der Ploeg, ‘Feeling healthy versus being healthy: change and stability in older peoples self-rated health’ promotoren; prof. dr. D.J.H. Deeg, prof. dr. A.W. Braam; copromotor: dr. M.A. Huisman dinsdag 10 december – aula, 11.45 uur, S. Woudstra, ‘Framing depression in a SN(a)Pshot. Imaging risk factors of MDD’ promotoren: prof. dr. D.J. Veltman, prof. dr. W.J.G. Hoogendijk; copromotoren: prof. dr. N.J.A. van der Wee, dr. M.J. van Tol dinsdag 10 december – aula, 13.45 uur, J. Bosma, ‘Quality control in vascular surgery’ promotor: prof. dr. W. Wisselink; copromotor: dr. A.C. Vahl woensdag 11 december – aula, 13.45 uur, E.M. Sizoo, ‘The end-of-life phase of highgrade glioma patients.Towards a dignified death’ promotoren: prof. dr. M.J.B. Taphoorn, prof. dr. L.H.J. Deliens; copromotoren: dr. H.R.W. Pasman, dr. J.C. Reijneveld donderdag 12 december – auditorium, 13.45 uur, H.M.A. Hofstee, ‘Structural and functional microcirculatory aspects of patients with (suspected) connective tissue disease and pulmonary arterial hypertension’ promotoren: prof. dr. Y.M. Smulders, prof. dr. A. Vonk Noordegraaf; copromotoren: dr. E.H. Serné, dr. A.E. Voskuyl Afscheid donderdag 12 december – aula, 15.45 uur, prof. dr. M.A. Cuesta, ‘Chirurgie: kunst en wetenschap’ vrijdag 20 december – aula, 15.45 uur, prof. dr. ir. J.M. Festen, ‘Goed verstaan met halve woorden’ PICA-seminars maandag 9 december – De Koog, 16.00 uur, Tessa Bouwhuis en Ger Koole: Integrale planning in EPD VUmc en AMC VU Connected donderdag 12 december – Genoeg: Consumenten leven in een paradijs vol overvloed, maar met een hiernamaals houden we geen rekening. Welke keuzes moeten we maken? Twitterdebat onder leiding van @RuardGanzevoort.
Meer informatie: vuconnected.nl/programma/twitterdebat-genoeg
8
Het is beige en het giert Er staan ongeveer 19.000 geregistreerde medische apparaten verspreid door VUmc. Van piepklein tot kamergroot en van muisstil tot echte lawaaimonsters. Wat doen deze hulpmiddelen precies en waar worden ze voor gebruikt? Tracer gaat op onderzoek uit.
Foto Mark van den Brink
Agenda
René Suiker en Cheryl Meyer leggen uit hoe het kleurapparaat werkt
Voor een patholoog weefsel kan beoordelen, moet er in het pathologielaboratorium heel wat gebeuren. Het gefixeerde weefsel wordt in paraffine gegoten en vervolgens in flinterdunne plakjes (ongeveer 1/10 dikte van een haar) gesneden, de zogenaamde coupes. Vervolgens worden deze op een voorwerpglaasje geplakt. Maar om afwijkingen zichtbaar te maken is meer nodig: de kleurmachine geeft de coupes kleur.
“Kijk, hier aan de voorkant gaan de coupes het apparaat in en aan de linkerkant komen ze er gekleurd en wel weer uit”, wijst René Suiker, supportmedewerker bij fysica en medische technologie. “Het hele proces is geprogrammeerd via het scherm rechts. Een arm verplaatst de houder met coupes naar de rijen met bakjes, waarin zich verschillende concentraties chemische stoffen bevinden. Precies op het juiste moment worden de coupes in het ene bakje gestopt om na enkele minuten naar de volgende te worden getild.” Suiker begeleidt bij storingen. “En ik coördineer het planmatig onderhoud.”
Roze, blauw of paars “We maken hier tussen de tweehonderd en vierhonderd coupes per dag”, legt analist Cheryl Meyer uit. Elke houder bevat een twintigtal coupes, meestal van meerdere patiënten. Het nummer op het glaasje geeft aan bij welke patiënt het weefsel hoort. “De coupes moeten eerst van paraffine worden ontdaan want kleurstoffen zijn op waterige basis en dat stoot paraffine af. Dat doen we met xyleen en een aflopende concentratie reeks van alcohol. De meest gebruikte kleuringen zijn paars, met haemotoxiline en roze, met eosine, de he kleuring,
maar we kunnen onderdelen van het weefsel ook blauw, zwart of geel kleuren.” Als de kleur is aangebracht, moeten het glaasje worden afgedekt. “Hiervoor moet de coupe eerst weer waterafstotend worden gemaakt.” Dat gebeurt met een stijgende alcoholreeks. “De houder gaat vervolgens in een bakje naar het linkerdeel van het apparaat waar de coupes met een doorzichtig tapeje worden afgedekt. Klaar om door de patholoog onder de microscoop bekeken te worden.”
Uit de Agenda
Bijwerkingen geneesmiddelen kinderleukemie onder de loep maandag 2 december – aula, 11.45 uur, M.S. Gordijn, ‘Neuroendocrine and psychosocial consequences of childhood acute lymphoblastic leukemia and lymphoma’
Behandeling met hoge doses glucocorticoïden bij kinderleukemie (all) en lymfomen kan de ziekte succesvol bestrijden maar geeft ook bijwerkingen, zoals onderdrukking van de bijnieren, wat levensbedreigend kan zijn. Arts-onderzoeker Suzanne Gordijn onderzocht de consequenties van therapie met hoge doses glucocorticoïden tijdens en na de behandeling van all en lymfomen op de kinderleeftijd. Glucocorticoïden als prednison en dexamethason zijn belangrijk bij de behandeling van acute lymfatische leukemie (all) en lymfomen, de meest voorkomende vormen van kanker bij kinderen en adolescenten, omdat zij de kankercel doden. Een bijwerking van deze middelen is onderdrukking van de bijnieren. Dit
resulteert in minder aanmaak van het stresshormoon cortisol. Hierdoor kunnen levensbedreigende complicaties ontstaan, zoals een te lage bloeddruk en een te lage bloedsuikerspiegel. Daarnaast is er ook kans op een verminderde afweer tegen infecties, wat bij deze kwetsbare groep kinderen extra gevaarlijk is. Gordijn onderzocht hoe vaak deze bijwerking voorkomt en hoe lang, door de bijnierfunctie van kinderen met all en lymfomen op verschillende tijdstippen te testen. In de eerste dagen na een vierweekse prednisonkuur treedt bijnieronderdrukking bij bijna alle patiënten op. Gemiddeld duurt het vier weken voordat de bijnieren weer voldoende cortisol aanmaken. Echter, een derde deel van de patiënten houdt langdu-
Tracer 24 – 28 nove m b e r 201 3 – O rg a n isat ie – O n d e r zo e k – O n d e r w i j s – Pati ë nte n zo rg
rig bijnieronderdrukking. Er blijken grote verschillen tussen patiënten te bestaan in de duur van bijnieronderdrukking, berustend op genetische variatie in de gevoeligheid van het lichaam voor de medicijnen prednison en dexamethason. Tevens blijkt dat bijnieronderdrukking vaker bij jongens dan bij meisjes voorkomt.
Trauma Gordijn onderzocht ook het cortisolgehalte in overlevers van kinderleukemie. Zij vond bij hen een hogere cortisolaanmaak dan in gezonde leeftijdsgenoten. Uit eerdere studies blijkt dat kinderen die op jonge leeftijd een trauma doormaken, op latere leeftijd hogere cortisolspiegels hebben. Het is aannemelijk dat het doormaken van kanker op de kinderleeftijd een trau-
matische gebeurtenis is en dat dat de oorzaak van de hogere cortisolaanmaak is. En deze hogere cortisolspiegels in overlevers van all gingen gepaard met meer vermoeidheid en een slechtere kwaliteit van leven. Op basis van de resultaten van dit onderzoek stelden Gordijn en collega’s richtlijnen op om levensbedreigende complicaties als gevolg van bijnieronderdrukking te voorkomen. Zo ontvangen patiënten met all en lymfomen tijdens perioden van lichamelijke of psychische stress in de eerste weken na het staken van een kuur corticosteroïden synthetisch cortisol. Ook worden er standaard bijnierfunctietesten uitgevoerd om te kijken of de eigen cortisolaanmaak weer voldoende op gang is gekomen.
‘We moeten wetenschap niet langer zien als een eindproduct, maar als een proces. (…) Het vertrouwen in de wetenschap moeten we verdienen door het publiek er veel directer bij te betrekken.’ Neurowetenschapper Jeroen Geurts, voorzitter van de Jonge Akademie. Nieuwsbrief Science Guide, november
Als bedrijfsarts en directeur Arbo en milieu (AMD) kijkt Marten van Til zowel in de keuken van de VU als van VUmc en bracht hij talloze partijen tot elkaar. Op 28 november is zijn afscheidsymposium. n Ursula Wopereis
Bruggenbouwer “Ik ben een uit de Groninger klei getrokken protestantse jongen met een brede interesse. Aanvankelijk wilde ik huisarts worden in een gezondheidscentrum, maar dat bleek moeilijk te verwezenlijken. Ik ben doorgegaan in de sociale
geneeskunde en daar heb ik geen dag spijt van gehad. Als bedrijfsarts heb ik de taak te zorgen dat mensen niet ziek worden van hun werk - en als ze wel ziek zijn te zorgen dat ze weer aan het werk kunnen. Zowel in mijn werk als bedrijfsarts als in mijn bestuurlijke functies ben ik iemand die verbind. Ik ga graag met tegenstellingen aan de slag, breng mensen met elkaar in gesprek, probeer met beide partijen een goede relatie op te bouwen en tot een werkbare oplossing te komen.”
Liefdesbaby “Onze dienst neemt een bijzondere positie in: amd is onderdeel van de VU, maar we werken op basis
Vijf x V volgens Marten van Til Verwanten Mijn vrouw Catja heeft drie zonen. Ik ben bonusopa van twee kleinkinderen Vakantie Onze vakanties zijn een combinatie van cultuur, natuur, muziek en lekker eten Vervoer Ik fiets naar mijn werk, 25 km heen en 25 km terug Vrije tijd We roeien en gaan elke week naar een concert Vervoering De cantates van Bach zijn mijn grote passie en lopen als een rode draad door mijn leven. Ik weet er net zo veel van als Maarten ’t Hart en heb ze vaker gehoord dan Bach zelf. Na mijn pensioen wil ik uitzoeken voor wie Bach de Hohe Messe geschreven heeft
Na zijn studie geneeskunde en opleiding huisartsgeneeskunde aan de VU werkt Marten van Til (Middelstum, Groningen, 1949) als invaller in gezondheidscentra. In 1979 treedt hij als bedrijfsarts in dienst bij de VU. Van Til voltooit de opleiding tot bedrijfsarts, is actief in tal van advies- en bestuursfuncties en is ondermeer betrokken bij de ontwikkeling van het onderwijs en de academische werkplaatsen arbeid en gezondheid (AWAG). Sinds 2000 is Marten van Til directeur arbo en milieu VU/ VUmc. van dienstverleningsovereenkomsten met VUmc. VU en VUmc zijn tot elkaar veroordeeld en met elkaar vervlochten en zouden hun gemeenschappelijke diensten moeten koesteren. We kunnen een rol spelen in het onderhouden van de gezamenlijke band, met name als er sprake is van tegengestelde belangen. We kennen de mensen en de percepties, leggen makkelijk contact en kunnen eventueel bemiddelen.”
Emancipatie “VUmc is, mede dankzij het emgo+ Instituut, geëmancipeerd van kindje van de VU tot wetenschappelijke topinstituut. Ik ben acht jaar lid van de raad van advies van emgo+ geweest, dus daar ligt een beetje mijn hart. Al met al is die ontwikkeling een geweldige prestatie. Het succes is mede te danken aan de organische
groei van de organisatie. De ervaring heeft geleerd dat snelle, grootscheepse ingrepen buitengewoon verleidelijk zijn - maar ook bijzonder risicovol. Laten we de alliantie met amc vooral de tijd geven.”
Imaging Center “Ik vind het zonde om na mijn pensioen niets meer met mijn ervaring te doen. Ik mag me een dag per week bezighouden met de verwijdering van het cyclotron, die door de bouw van het Imaging Center overbodig wordt. Dat is een complex project op het snijvlak van techniek, bestuur en financiën, precies wat ik leuk vind. Daarnaast ga ik als klinisch arbeidsgeneeskundige door met een project op het gebied van gehoorbeperking en werk.”
Patiënten brengen geld bijeen voor onderzoek naar levensbedreigende longziekte Op 22 november hield de afdeling longziekten een minisymposium over pulmonale hypertensie (PH). Patiënten hebben onlangs zelf 60.000 euro bijeengebracht voor onderzoek naar deze zeldzame en levensbedreigende longziekte. De cheque overhandigden ze tijdens het symposium aan raad van bestuursvoorzitter Wouter Bos. n Jeroen Kleijne “In Brabant woont een grote familie met de erfelijke vorm van pulmonale hypertensie”, vertelt longarts Harm Jan Bogaard, van het PH Kenniscentrum. “Zij hebben in juni in Schijndel een 24-uurs evenement gehouden
om geld op te halen voor onderzoek. De actie heeft ruim 60.000 euro opgebracht. Wij hebben vervolgens dit symposium georganiseerd om te vieren dat de patiënten dit voor elkaar hebben gekregen.”
Oorzaak onbekend Tijdens het symposium hebben de patiënten de opbrengst overhandigd aan Wouter Bos en verteld over het hoe en waarom van hun actie. Boogaard hield zelf een presentatie over de achtergrond van pulmonale hypertensie. “De ziekte kent verschillende verschijningsvormen. In alle gevallen zie je een verhoogde druk in de longslagader, die veroorzaakt wordt door een afwijking van de bloedvaten in de longen. Als de ziekte niet tijdig wordt behandeld, kan pulmonale hyper-
tensie binnen een paar jaar leiden tot hartfalen en dus tot overlijden. Er zijn wel behandelingen, maar we weten nog niet veel over de oorzaken van de ziekte.” Met het geld van de actie wil het Kenniscentrum onderzoek doen naar familiaire pulmonale hypertensie. “Niet iedereen die de erfelijke afwijking heeft, krijgt ook de ziekte. We weten nog niet goed hoe dat komt. Het is in elk geval van belang om te weten hoe de rechterhartkamer zich aanpast aan de hogere bloeddruk, want dat bepaalt hoe lang iemand nog leeft. We willen nu onderzoek doen naar de genmutatie in de hartcellen, om te zien of de mutatie invloed heeft op de manier waarop het hart zich kan aanpassen. We kunnen met dit geld in elk geval een pilotonderzoek
Tracer 24 – 2 8 nove m b e r 201 3 – O rg a n isat ie – O n d e r zo e k – O n d e r w i j s – Pati ë nte n zo rg
doen en met de resultaten daarvan wellicht grotere onderzoekssubsidies binnenhalen.”
Nuttig Het was uiteindelijk een zeer nuttig symposium, vindt Bogaard. “We sloten af met een paneldiscussie, waaraan alle aanwezigen actief deelnamen. Mensen stelden hele zinvolle vragen. Als je de genmutatie hebt, wat betekent dat bijvoorbeeld voor je kinderen, je broers of je zussen? Patiënten vertelden echt persoonlijk verhalen. Natuurlijk zullen we ze op de hoogte houden van de voortgang. Sowieso houden we één keer per jaar een patiëntendag en ook brengen we twee keer per jaar een nieuwsbrief uit. Ik hoop dat we nu weer een stap vooruit kunnen zetten met ons onderzoek.”
Foto Mark van den Brink
‘ VUmc en VU moeten hun gemeenschappelijke diensten koesteren’
‘Net zoals een te hoog stressniveau onprettig voelt, lijkt het erop dat een te laag stressniveau ook niet comfortabel is. (…) In een poging dat gevoel te laten verdwijnen en hun stressniveau op te krikken, kunnen pubers gaan spijbelen of ander antisociaal gedrag vertonen.’ Evelien Platje, onderzoeker. Telegraaf, 13 november ‘Wij hebben een onderzoek gedaan naar de behoefte onder vierdejaars Sociaal Pedagogisch Hulpverlening studenten op de HvA. Daaruit bleek dat 83 procent behoefte heeft aan meer voorlichting over kindermishandeling.’ Medisch pedagoog Daniëlle Loup in Metro, 13 november ‘Tekort aan slaap kan invloed hebben op de gezondheid. Hoe eerder ouders hun kinderen aanleren om voldoende te slapen, hoe beter.’ Onderzoeker Saskia te Velde. Spits, 13 november ‘Er zijn steeds meer patiënten die na testen geen coeliakie blijken te hebben, maar toch geen gluten verdragen (buikpijn, moe). Bij 8 à 9 van de 10 mensen met non-coeliac gluten sensitivity vinden we geen oorzaak.’ Chris Mulder, hoogleraar maag-, darmen leverziekten. nrc Next, 14 november ‘Valerius liep vaak voorop. (…) Met slaapkuren, onderzoek naar dementie, opnames vervangen door dagbehandeling, het betrekken van families bij behandelingen en het gebruik van de scanner.’ Psychiater Aart-Jan Beekman naar aanleiding van de sluiting van de Valeriuskliniek. Volkskrant, 18 november ‘Hoe iemand opstaat, dat zegt al zoveel. Gaat het moeizaam, maar zijn de ogen sprankelend en opmerkzaam, dan weet ik: de problemen zijn waarschijnlijk lichamelijk. Kijken mensen wazig en zoeken ze hulp bij degene die met hen is meegekomen, dan vermoed ik ook cognitieve problemen.’ Internist-gerontoloog Andrea Maier naar aanleiding van haar oratie ‘Puberteit van de ouderengeneeskunde.’ In nrc, 15 november ‘We zijn voorlopig nog niet klaar met deze uitbraak.’ Jan Kluytmans, hoogleraar microbiologie, in reactie op de uitbraak van de darmbacterie Klebsiella pneumoniae. fd, 21 november ‘Er zijn de afgelopen jaar veel richtlijnen bijgekomen. (…) Als er dan zo’n grote daling is, betekent het dat veel ziekenhuizen deze veranderingen daadwerkelijk hebben doorgevoerd.’ Cordula Wagner, hoogleraar patiëntveiligheid, over onderzoek waaruit blijkt dat het aantal vermijdbare sterfgevallen daalde van 1.960 in 2008 naar 970. nrc 19 november 9
F o t o P IETER VAN L IERO P
Dienst communicatie actief op de Wallen
Een portret van gezichten Tijdens het symposium ter gelegenheid van het 15-jarig bestaan van VUmc MS Centrum Amsterdam is afscheid genomen van Chris Polman. Het symposium vond plaats op maandag 25 november in De Rode Hoed. Chris was als directeur 15 jaar lang het gezicht van het MS Centrum. Daarom kreeg hij als geschenk zijn portret in een mozaïek van foto’s van de medewerkers van het centrum. Tijdens het symposium is ook het MS-magazine gepresenteerd. Hierin vertellen mensen met MS , familie, vrienden en wetenschappers over de ziekte multiple sclerose. Het magazine is gratis te bestellen via www.VUmc.nl/msmagazine. n AvdG
Vrijdag 15 november zette de dienst communicatie zich tijdens een teamuitje in voor cliënten van De Regenbooggroep op de Amsterdamse Wallen. Een deel van het team ging naar De Kloof om een lunch te maken. De Kloof is een van de oudste inloophuizen voor dak- en thuislozen in Amsterdam. Dagelijks worden hier 50 tot 100 Amsterdammers opgevangen. Aan het eind van de ochtend waren
ruim 100 pannenkoeken gebakken en een deel van de keuken schoongemaakt. Andere teamleden maakten een rondvaart met Amsterdammers die wel wat aandacht kunnen gebruiken bijvoorbeeld psychiatrisch patiënten en eenzame stadsbewoners. Alle medewerkers waren enthousiast over deze bijdrage aan de participatiesamenleving. Het middagprogramma stond in teken van ontspanning en vertier. n JSp
Tweet #VUmc
Op het social medium Twitter wordt veel gezegd over VUmc. Door patiënten, bezoekers, studenten, medewerkers en vele anderen. Een greep uit de leukste (geanonimiseerde) reacties van afgelopen weken: Toets #verpleegkunde gehaald! Mag mij voor de volgende 5 jaar nog steeds geregistreerd #Verpleegkundige noemen. @VenVN #VUmc Collega, 13 november om 19.26 uur Nu patiënt in eigen ziekenhuis VUmc, vriendelijk geholpen bij receptie P! Fijn!! #trotsewerknemer Collega, 18 november om 8.46 uur Anniversary today! 1 yr ago the whole #breastcancer hospital saga started. And look where I am now! Thanks @VUmcAmsterdam for yr great care Oud- patiënt, 19 november om 7.21 uur #college Taal Spraak Stem... om sprakeloos van te
VONK luidt de beursgong Hoogleraar kinderoncologie en projectleider vonk, Gert-Jan Kaspers luidt samen met fondsenwerver Judith Stuijt de gong in de Beurs van Amsterdam. Dit gebeurde ter ere van het 25-jarig bestaan van VUmc Onderzoek Naar Kinderkan-
ker (vonk). vonk heeft in die tijd een belangrijke bijdrage geleverd aan de gestegen overlevingskansen van kinderen met kanker van 60% naar 75%. Meer kinderen genezen met minder bijwerkingen is het belangrijkste doel
worden. #Ilike #VUmc
van het VUmc kinderoncologisch centrum. Dit is mede bereikt dankzij trouwe sponsors en donateurs. vonk richt zich met name op de groep patiëntjes die ongevoelig zijn voor de behandeling met cytostatica en bestraling.
Lorenzo
Student, 20 november om 12.14 uur On my way to the best rheumalogist I’ve met in my life. :) @VUmcAmsterdam #lupus #RA Patiënt, 21 november om 10.10 uur
In cijfers Elk jaar publiceert VUmc de kerncijfers over het afgelopen jaar. BIZA heeft echter veel meer en spannender gegevens over wat er binnen de organisatie gebeurt.
26.050.986 euro Patiënten krijgen voor ruim 26 miljoen euro aan geneesmiddelen bij VUmc. Daarvan wordt 13.054.935 euro uitgegeven aan dure geneesmiddelen, die apart moeten worden gefactureerd. Het gaat om oncologische medicatie en bijvoorbeeld botuline toxine. De overige geneesmiddelen worden binnen de DBC-systematiek vergoed.
10
Tracer 24 – 28 nove m b e r 201 3 – O rg a n isat ie – O n d e r zo e k – O n d e r w i j s – Pati ë nte n zo rg