Tracer 3, 2014

6 februari 2014 – nummer 3

Ombuigingen maakt de organisatie beter

Alliantie ja, alliantie nee

IC-overleg zet de puntjes op de i

Inzicht in liesbreuken

‘Onze expertise is uniek’

De komende vier jaar moet er 40 miljoen euro worden bezuinigd. Efficiëntie en doelmatigheid zijn uitgangspunten

▶ pagina 2

Voor- en tegenstanders van de alliantie met het AMC aan het woord. Gaat het te vlug of juist te langzaam?

▶ pagina 4

De IC en de preoperatieve screening ontwikkelden een format voor multidisciplinair overleg: een topformule

▶ pagina 7

Promovendus Baukje van den Heuvel illustreerde haar proefschrift met eigenhandig gemaakte tekeningen

▶ pagina 8

Annelou de Vries, voorzitter a.i. van het genderteam, hoopt dat de patiëntenstop snel kan worden opgeheven

▶ pagina 9

VUmc-er en auto

3D-printer helpt bij reconstrueren botten

Een paar jaar geleden bleek in een serie in Tracer dat heel wat medewerkers van VUmc een passie voor auto’s hebben. Beschik jij ook over een bijzondere auto? Is autorijden je hobby? Vind je het leuk om met mede-liefhebbers een bijzondere rit te maken? Doe dan mee met de 3e Alzheimer rally op vrijdag 11 april. De rally is uitgezet in de omgeving van De Schiphorst in Drenthe. Voor de start en finish, de borrel en het afsluitende diner is gekozen voor havezate ‘De Havixhorst’.

Het doel van de Alzheimer rally is zoveel mogelijk geld op te halen voor onderzoek aan het VUmc Alzheimercentrum. Het inschrijfgeld bedraagt daarom 500 euro per equipe. Daarbij is alles inbegrepen, van de koffie bij aankomst ’s morgens tot de drankjes na het diner ’s avonds. Inschrijven is mogelijk op www.alzheimerrally.nl

Voor een hightech omgeving oogt het behoorlijk ouderwets: kamer PK2Z 042 is een gewoon kantoor met in de hoek twee grijze apparaten. Maar één blik door de plexiglas kap en je weet meteen dat hier iets bijzonders plaatsvindt.

Uit het witte gipspoeder rijst langzaam een exacte duplicaat van een schedel.

Foto Mark van den Brink

Toppositie voor IVF-centrum

Het groene deel in de schedel geeft aan hoe de oogkas kan worden hersteld “Het begon anderhalf jaar geleden, toen de kaakchirurgie een 3d-printer aanschafte”, vertelt promovendus Angela Ridwan. Ze is tandarts met als specialisatie maxillofaciale prothetiek, een vakgebied dat zich bezighoudt met het herstel van onder meer aangeboren en verworven kaakdefecten.

De afdelingen mondziekten, kaak- en aangezichtschirurgie (mka), fysica en medische technologie (fmt) en het centre of translational regenerative medicine (ctrm) werken samen aan het opzetten van het 3d Innovation Lab waar scan, print- en modelleertechnieken voor iedereen van VUmc beschikbaar zullen zijn.

“Wat we hier doen is een zo exact mogelijke replica maken van bijvoorbeeld

een schedel of een kaak. Die willen we vervolgens gebruiken om hersteloperaties preoperatief te plannen”, vertelt Ridwan.

Replica De basis is een 3d-opname met een zogenaamde ct-scan. “Deze kunnen we digitaal bewerken en het resultaat, een stl-file, sturen we naar de 3d-printer.

Dit apparaat bouwt laagje voor laagje een natuurgetrouwe weergave van de botten op. Elke keer wordt er een laagje met fijn gipspoeder op een metalen plaat gestrooid, gevolgd door een laagje lijm in de vorm van de eerder gemaakte scan. Een schedel kan wel uit 2.000 laagjes gips bestaan en daar is de printer dan zo’n acht uur mee bezig.”

Een gipsen kaak kan worden gebruikt bij het maken van een gebitsprothese.

“Stel dat iemand een tumor van zijn kaak heeft en een deel van het bot moet worden verwijderd. Door voor de operatie een ct-scan te maken, kunnen we precies zien hoe het bot er voor de operatie uitziet en kunnen we het zo goed mogelijk met kunststof herstellen. Bij een ongeluk waarbij de schedel is beschadigd, kunnen we op een replica aangeven hoe bijvoorbeeld de oogkas het beste kan worden hersteld.

Uitgebreid Er lopen inmiddels verschillende onderzoeken op vakgebieden zoals oogheelkunde, radiologie en radio-

therapie. De afdeling orthopedie gebruikt 3d-prints van de wervelkolom tijdens operaties en voor de uitleg aan patiënten. Ook neurochirurgen zijn geïnteresseerd. Bij het maken van schedelimplantaten zou de 3d-printer goede diensten kunnen bewijzen.

“Waar ik me nu vooral mee bezighoud is de nauwkeurigheid waarmee de printer replica’s produceert en welke materialen het best gebruikt kunnen worden als implantaat in het maxillofaciaal gebied.”

Voor meer informatie kun je mailen naar 3Dinnovationlab@VUmc.nl. n MK

Zorgsupport: een nieuwe naam en een nieuwe rol Het Instituut Ondersteuning Patiëntenzorg (IOP) gaat 1 februari over in de dienst Zorgsupport.

Anders georganiseerd, met een servicecentrum en expertisecentrum. En met een duidelijke focus op het verbeteren van de kwaliteit van de patiëntenzorg. Joep van der Velden: “Wij stellen onze expertise ter beschikking, maar de verantwoordelijkheid voor de kwaliteit van de patiëntenzorg ligt bij de professionals zelf.”

“Het iop werd steeds meer een vergaarbak van alles wat ook maar iets met patiëntenzorg te maken had”, vertelt Joep van der Velden, die samen met Piet ter Wee, directeur medische zaken a.i., leiding geeft aan Zorgsupport. “Het aantal fte’s binnen ons instituut groeide daardoor naar 45.

Professionals legden hun kwaliteitsvraagstukken snel bij ons neer. En iop werkte daaraan mee door – met de beste bedoelingen – snel oplossingen aan te dragen. Om bijvoorbeeld te voldoen aan de kwaliteitseisen van het niaz-keurmerk, vertelden wij wel wat er moest gebeuren. Dat

moest anders. De verantwoordelijkheid moest terug naar waar zij hoort, namelijk naar de professionals. En wij moesten ons werkterrein duidelijker afbakenen. Dat doen we nu met een nieuwe dienst en een nieuwe naam: Zorgsupport.”

Cultuur en structuur Om de kwaliteit van de patiëntenzorg te verbeteren, is een cultuur van ‘elkaar aanspreken’ nodig. De afspraak is bijvoorbeeld dat medewerkers op de OK tijdens hun werk vanwege de hygiëne geen sieraden dragen. Doen ze dat toch, dan moeten ze daarop worden

aangesproken door hun collega’s. Ook zijn veranderingen in de structuur nodig: in de managementcontracten en in de kwartaalrapportages moet het niet meer alleen over geld gaan, maar ook over kwaliteit.

Van der Velden: “Maar dan moet je de resultaten op het gebied van kwaliteit wel kunnen meten. Daarom ontwikkelen we een kwaliteitsmonitor. De focus van Zorgsupport hebben we duidelijk omschreven. We richten ons op vier elementen van kwalitatief goede patiëntenzorg: veiligheid, effectiviteit, patiëntgerichtheid en doelmatigheid.”

Vervolg pagina 2

Voor de vierde achtereenvolgende keer is het VUmc ivf centrum als beste van Nederland uit de bus gekomen.

Er werden in 2012 752 baby’s geboren uit 1871 gestarte behandelingen, een slagingspercentage van meer dan 40 procent. Het landelijk gemiddelde is 26,4 procent. Op een gedeelde tweede plaats staan het lumc en het Medisch Centrum Kinderwens uit Leiderdorp met een slagingskans van 34%. Bij alliantiepartner amc leidde 23% van de behandelingen tot een geboorte.

Een van de redenen waarom dat VUmc met kop en schouders boven andere ziekenhuizen uitsteekt is dat er volgens strikte protocollen wordt gewerkt en er veel aandacht wordt besteed aan kwaliteitscontrole.

In 2012 werden in Nederland 16.748 ivf-behandelingen uitgevoerd, waaruit ongeveer 4700 baby’s zijn geboren.

Effectiever bestralen De afdeling radiotherapie maakt met 3d-printers betere hulpmiddelen voor de bestraling van tumoren. De tumor wordt zo effectiever bestreden. Om oppervlakkige tumoren te kunnen bestralen wordt soms gebruik gemaakt van ‘opbouw’ materiaal, een kunstmatige ophoging van de huid om de dosering op de juiste plek te krijgen. Deze materialen worden op maat gemaakt.

Medewerkers van de afdeling radiotherapie hebben informatie uit een ct-scan omgezet in printbare 3d-informatie, waarmee deze bestralingshulpmiddelen veel efficiënter kunnen worden gemaakt. De ct-scan is immers beschikbaar en de patiënt hoeft dus geen extra afspraak te maken voor het maken van deze hulpmiddelen. De nieuwe middelen zijn ook veel preciezer: 3d-printen is nauwkeurig tot op 0,1 mm. Omdat de hulpmiddelen op de ct-scan worden ingetekend, kan de arts nu doelgerichter deze hulpmiddelen positioneren.

Openbaar vervoer gaat over hobbels

Wouter Bos

‘ Van ombuigingen wordt de organisatie als geheel beter’ Het urgentiebesef is nog niet overal doorgedrongen, maar de noodzaak is er niet minder om: tenminste 40 miljoen euro minder uitgeven is het devies voor de komende vier jaren. Hans Brug is als divisievoorzitter van divisie VI voorzitter van de stuurgroep Ombuigingen. Onder leiding van voormalig bedrijfskundig manager van divisie I Gerard Hoskens, wordt de programmatische aanpak uitgevoerd. n Ellen Kleverlaan

Tracer 12e jaargang nr 3, 6 februari 2014

Tracer is het tweewekelijkse medewerkersblad van VU medisch centrum. Oplage: 4.750.

Tracer wordt gemaakt onder verantwoor­de­lijk­heid van de dienst communicatie.

Eindredactie Monique Krinkels Redactie Caroline Arps, Dyske Beelen, Ellen van den Boomgaard, Bernie Hermes, Edith Krab, Marcel Licher, Marre Roozen, Marieke Schutte, Jan Spee Redactieraad Henk Groenewegen, Tom Stoof, Riekie de Vet Redactie-adviesgroep Erik van Aalst, Ronald Gabel, Marcel van der Haagen, Marga Jaspers, Inèz de Jonge, Willy Schuppert, Maybritt Stal, Esther van ’t Riet en Cora Visser Vaste bijdragen Rick Dros, Henriëtte van der Horst, Chris Mulder, Redactiesecretariaat

dienst communicatie VUmc, kamer PK4x190 telefoon (020) 44 43 444, email: tracer.info@VUmc.nl Vormgeving De Ontwerperij, Amsterdam Druk DeltaHage, Den Haag

We spreken over ombuigingen, niet over bezuinigingen, zegt Hans Brug. “Want een deel van dat geld is nodig voor nieuwe projecten als het Imaging Centre en eva. Dat moet ergens vandaan komen, want van extra externe financiering erbij is in ieder geval geen sprake. Zorgverzekeraars onderhandelen scherp over prijzen en de onderwijs- en onderzoeksfinanciering staat onder druk.

Daarnaast hebben we te maken met groeiende personeelslasten vanwege onder meer de nieuwe cao.” Het betekent dat de kosten van VUmc als geheel sneller stijgen dan de opbrengsten.

Fases Het plan kent verschillende fases. Voor dit jaar krijgt iedere divisie de opdracht om 2,7 procent minder uit te geven. Stafdiensten krijgen 4 procent minder. De plannen daarvoor maken de divisies en stafdiensten zelf.

Daarnaast gaat VUmc een aantal organisatiebrede plannen uitvoeren, vertelt Brug. “Over centralisatie van processen, bijvoorbeeld centraal inkopen, waardoor in 2014 al 5 miljoen moet worden bespaard. Maar ook over het efficiënter inrichten van processen rondom patiëntenzorg en over het doelmatiger werken van medisch specialisten en verpleegkundigen.”

Antibiotica Er is nog altijd inefficiëntie in de organisatie, vertelt Gerard Hoskens. “Als we slimmer gaan werken, dan wordt VUmc daar een betere organisatie van. Zetten we onze ok wel efficiënt in? Is iedere plek in de kliniek de beste plek voor deze patiënt of is de polikliniek of dagbehandeling beter? Processen anders inrichten en een doelmatiger medisch en verpleegkundig beleid voeren, daar profiteert de organisatie alleen maar van.”

VUmc kijkt voor dit project ook naar andere ziekenhuizen die eigenlijk allemaal met een soortgelijke situatie kampen. Hoskens: “De

meeste umc’s hebben net als wij meerjarenplannen waarmee men niet alleen in de kosten snoeit, maar ook de processen efficiënter en doelmatiger organiseert. Kostenreductie en het slimmer organiseren van het werk gaan hand in hand, net als bij ons.” Uit een benchmark bleek dat we bij VUmc veel antibiotica voorschrijven. Ook dat kan en moet anders. “Niet alleen uit kostenoverwegingen, maar juist in het belang van onze patiënten.

Ook zo verbeteren we onze organisatie.”

Heilige huisjes Er zat al weinig vlees op het bot door de bezuinigingen van afgelopen jaren, dus kunnen divisies en stafdiensten voor lastige keuzes komen te staan, weet Brug. “Artsen, wetenschappers, onderwijsgevenden: we voeren ons vak uit gedreven door inhoud. Dan zitten we niet te wachten op weer een bezuinigingsronde.” Maar het moet wel, waarschuwen Brug en Hoskens in koor. Want als we nu niets doen, dan zal VUmc voor nog veel drastischer maatregelen komen te staan.

Brug: “We willen voorkomen dat we een vacaturestop moeten instellen of een verbod op tijdelijk personeel. Als we de inefficiëntie uit de organisatie halen, dan moet het lukken om de gestelde doelen te halen.” Hoskens: “De ombuigingen vragen om het ter discussie durven stellen van heilige huisjes. Van iedereen: facilitaire dienst tot medisch specialist.”

Meer informatie: http://intranet/ombuigingen of Gerard Hoskens, g.hoskens@VUmc.nl.

Opgave en vragen over abonnementen

dienst communicatie VUmc, kamer PK4x190 (020) 44 43 444, e-mail tracer.info@VUmc.nl Copyright © 2013 VUmc, Amsterdam Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of op enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de redactie.

Volgende Tracer

2

D e volgende Tracer verschijnt op ­donderdag 20 februar Deadline voor kopij is 12 februari om 12.00 uur.

Vervolg van pagina 1

Servicecentrum en expertisecentrum Zorgsupport telt nu 34 fte, medewerkers hebben nieuwe functiebeschrijvingen en worden bijgeschoold. “We gaan een servicecentrum inrichten in het bestaande patiënteninformatiecentrum. Hier kunnen patiënten en medewerkers terecht met vragen en klachten.”

De adviseurs en leancoaches van Zorgsupport gaan werken in een nieuw op te zetten expertisecentrum.

Bovendien zijn drie medische specialisten als adviseur een dag per week gedetacheerd bij Zorgsupport. Van der Velden: “Zo krijgen we een betere verbinding met de werkvloer. We gaan de ondersteuning van de kwaliteit van patiëntenzorg beter organiseren, maar het zal nog wel enige tijd duren voordat zowel VUmc als Zorgsupport helemaal gewend zijn aan deze nieuwe rol.” n BG

Tracer 3 – 6 fe b ru ar i 201 4 – O rg a n isat ie – O n d e r zo e k – O n d e r w i j s – Pati ë nte n zo rg

Twee weken terug was ik in Londen bij een 24-uurs-seminar voor bestuurders van academische ziekenhuizen. Ik ontmoette daar collega’s vanuit de hele wereld in de hoop iets te kunnen leren over wat wij aan het doen zijn in onze samenwerking met het amc. Is het elders al eens een keer gedaan? Zijn daar lessen uit te leren? Bestaat er een best practice?

Het slechte nieuws is, dat ik tot nu toe nergens een geval ben tegengekomen wat exact lijkt op het onze.

Ook in Londen niet.

Dat heeft er mee te maken dat op zich de figuur van een umc al heel uniek is. Meestal valt de faculteit niet onder het academische ziekenhuis, dat het bij ons allemaal onder één gezag valt, maakt het Nederlandse umc als organisatie al behoorlijk uniek. Komt bij dat de figuur van twee umc’s die met elkaar samen gaan en afgesproken hebben dat er op termijn nog maar op één plek aan acute, complexe en traumazorg zal worden gedaan, ook uniek is. De vraag hoe je in zo’n situatie de zorg het beste over twee locaties verdeeld, lijkt bijna nergens beantwoord op een manier die we 1-op-1 kunnen overnemen.

Het goede nieuws was er gelukkig ook. Want ook al is er geen geval dat 1-op-1 op het onze lijkt, er zijn genoeg gevallen bekend waar we altijd wel iets van kunnen leren. Hoe belangrijk het bijvoorbeeld is om als gelijkwaardige partijen zo’n fusieproces in te gaan; als de ene zich minderwaardig voelt aan de ander, gaat het snel mis. Of hoe belangrijk het is dat de fusiebeweging niet louter top-down wordt verordonneerd maar breed door beide organisaties heen gedragen wordt.

Maar was dit de beste les. Een fusie betekent heel veel werk. Voor je het weet is dat werk dat je afleidt van je eigenlijke werk: topzorg bieden, toponderwijs geven, topwetenschap bedrijven. De winkel moet wel open blijven als ‘ie verbouwd wordt. Daarom is het ook zo belangrijk dat we straks, als de fusie eenmaal in gang is gezet, de inhoud centraal blijven zetten. Ook daar ging het over in Londen.

Waarbij mij opviel hoe belangrijk het wereldwijd wordt gevonden dat umc’s zich niet in hun ivoren toren opsluiten maar multidisciplinaire samenwerking blijven zoeken, ook met niet-medische disciplines. En hoe allesoverheersend daarbij het vermogen wordt om grote hoeveelheden data adequaat te kunnen analyseren. Infomatics was het nieuwe buzzword. Ja, er zit iets hips aan, als je het er niet over hebt, tel je niet mee; maar tegelijkertijd is het een revolutie die je niet wil missen.

Voor mij bleef vooral hangen dat we de samenwerking met het amc niet moeten definiëren in termen van structuren en organisaties, maar vooral op inhoud. Bijvoorbeeld door ons af te vragen of we door die samenwerking beter in staat zullen zijn ook op dit nieuwe informaticagedomineerde speelveld, internationaal beter mee te tellen.

Medewerkers kunnen vanaf 1 maart niet langer gebruik maken van een ns jaartrajectkaart gecombineerd met een abonnement op stad- en streekvervoer. Dit omdat de ns geen overeenstemming heeft bereikt met onder meer het gvb. Medewerkers moeten nu een apart abonnement afsluiten voor stad- en streekvervoer, wat extra kosten met zich meebrengt.

Een en ander is het gevolg van de introductie van een nieuw product: de ‘ns Business Card’, die de oude abonnementsvormen vervangt.

Verschillende werkgevers onderhandelen al maanden met de ns om de nadelen van dit product weg te nemen. Net als veel andere umc’s heeft VUmc er daarom voor gekozen om het

ns jaartrajectabonnement te verlengen tot 1 juli, de maximale termijn. Het contract voor een gvb abonnement is wel met een jaar verlengd. p&o heeft al het mogelijke gedaan om de overlast voor de medewerkers te beperken, maar helaas geconfronteerd met de beperkingen bij de ov-leveranciers.

VUmc gaat de komende periode samen met het amc onderzoeken of het mogelijk is een gezamenlijk contract met de ns af te sluiten, waarbij de nadelen van de ns Business Card door de ns opgelost dienen te zijn.

Zodra bekend is wat er ná 1 juli gaat gebeuren, zal dat worden gecommuniceerd. Meer informatie en veelgestelde vragen op intranet: p&o direct.

KNAW-president spreekt op VUmc Wetenschapsdag

Keynote speaker Hans Clevers zal spreken over ‘Wetenschap in ontwikkeling; visie van de knaw’. Daarnaast heeft elk van de vijf onderzoekinstituten een spreker voorgedragen om een korte mondelinge presentatie te geven van het onderzoek waar hij of zij zich mee bezighoudt.

zullen schenken aan dat ene onderzoek. Nieuw is ook de deelname van onderzoekers van de Human Health and Life Sciences-instituten aimms en Laserlab. Net als wetenschappers van emgo+, ICaR-VU, move, nca en VUmc cca hebben zij abstracts van hun onderzoek ingediend. Deze zullen worden gebundeld in een digitaal boekje dat te vinden zal zijn op de VUmc intranetthemasite van de vcw/wetenschapsdag 2014: intranet/wetenschapsdag2014 Op de Wetenschapsdag zelf presenteren alle wetenschappers die een abstract hebben ingediend hun onderzoek door middel van een poster. De posters worden per onderwerp ingedeeld, en zijn te bezichtigen in de foyer. Dit levert altijd een gezellige drukte op en er ontstaan levendige gesprekken tussen de onderzoekers.

Aan het eind van de dag zullen er drie prijzen zijn: een voor de onderzoeker met het beste abstract, een voor degene met de beste posterpresentatie én een voor de beste mondelinge presentatie.

Interactieve workshops Nieuw dit jaar is dat het programma begint met interactieve workshops over zes verschillende onderwerpen, zoals verbeteren van een cv, of van een presentatie, en hoe iemand ervoor kan zorgen dat de media aandacht

Aanmelden De VUmc-Wetenschapsdag vindt plaats op vrijdag 7 maart en begint om 9.00 uur in de Amstelzaal en de foyer. Er zijn nog plaatsen beschikbaar voor de workshops. Aanmelden kan tot 28 februari bij Ellen Dijkstra, e.dijkstra@VUmc.nl.

Op 7 maart vindt voor de achtste keer de VUmc Wetenschapsdag plaats. De Vaste Commissie voor de Wetenschapsbeoefening (VCW), organisator van deze dag, wil VUmc-wetenschappers van verschillende afdelingen en onderzoekinstituten met elkaar in contact brengen. Dit jaar is bovendien een externe spreker aangetrokken: Hans Clevers, hoogleraar moleculaire genetica en president van de KNAW. n Caroline Arps

F o t o : H e n k Th o m a

Foto Mark van den Brink

Hoe uniek zijn we eigenlijk?

Als spreker komt Hans Clevers, sinds 1 juni 2012 president van de KNAW.

Leo de Haan

Some is not a number….

E

venals Wouter Bos heb ik ook het genoegen gehad om Donald Berwick, voormalig grote baas van het Amerikaans Institute for Healthcare Improvement (IHI) te horen spreken. Zijn fameuze ‘Some is not a number, Soon is not a time’ speech. Het gaat over resultaatgerichte, heldere afspraken, meetbaar in tijd en hoeveelheid. Een inspirerende man, zijn woorden grepen me. Nog steeds een krachtig statement, ook al is het zeker tien jaar geleden dat ik ze hoorde.

Dat kunnen ze, die Amerikanen. Met veel gevoel voor drama en mooie oneliners inspireren, je meenemen in hun verhaal. Visionair, grote woorden worden niet geschuwd. Niets voor ons, zou je denken. Doe maar gewoon, dan doe je gek genoeg. Maar ze krijgen dingen voor elkaar. In een wereld waarin marktwerking, commercie en zorg al jaren hand in hand gaan.

Wij staan nog maar aan het begin.

Twee toonaangevende zorgorganisaties in Amerika, the Mayo Clinics en ThedaCare, hebben iets moois gedaan. In te mission statement van Mayo staat bovenaan: ‘the patient always comes first’. ThedaCare zegt dat het ultieme resultaat van hun organisatie ‘Patient satisfaction’ is. Alle activiteiten van beide organisaties zijn er op gericht de patiënt tevreden te laten zijn. En dat geldt voor alle ( kern)taken. Je kunt er van vinden wat je wilt. Maar zoiets zeggen, dat is positie innemen.

Er zijn grote dingen gaande in VUmc. Interne Prestatie Bekostiging, ombuigingen en bezuinigingen, productieafspraken en verzekeraars, EVA, Alliantie. En natuurlijk gaat het daarin over resultaatgerichte afspraken. En om cijfers. En over wanneer we iets bereiken. Heel belangrijk.

Naast al deze dingen zien we ook iets anders

Tracer 3 – 6 februa r i 2 014 – O rganisatie – O n de r zo e k – O n de r wijs – Patië nte n zorg

ontstaan. Nadat de visie op verpleegkunde in VUmc is beschreven, is de Verpleegkundige Standaard ontwikkeld. In deze standaard staat beschreven wat er van je verwacht wordt als je als verpleegkundige in VUmc werkt. Heel duidelijk, concreet, meetbaar.

Eén ding is daarin heel duidelijk gesteld. De patiënt staat centraal in al ons handelen. Het gaat over regie op zorg, organiseren van al het werk om de patiënt heen. De patiënt in het midden van alles wat we doen. En over bewust zijn dat de behoefte van de patiënt het leidende principe is dat ons denken en werken bepaalt.

Dat is positie bepalen en innemen. Zo krijg je tevreden patiënten.

The patient is not a number

Opvallend

!

nwo heeft immunoloog Marjolein van Egmond en statistisch geneticus Daniëlle Posthuma beide een Vici-subsidie van anderhalf miljoen euro toegekend.

Zij kunnen hiermee hun team uitbreiden om de komende vijf jaar onderzoek te doen.

Van Egmond bestudeert het verstoorde afweersysteem bij patiënten met chronische darmontsteking. Zij wil de Vici gebruiken om uit te zoeken hoe de negatieve bijdrage van het eiwit IgA aan het verstoorde afweersysteem bij patiënten met chronische darmontsteking kan worden gestopt. Op basis daarvan kunnen op termijn nieuwe medicijnen worden ontwikkeld.

Posthuma onderzoekt gen-netwerken in de psychiatrie. Zij wil met de subsidie een start maken met het blootleggen van de biologische processen die ten grondslag liggen aan psychiatrische stoornissen, zoals schizofrenie, depressie en autisme. Op basis van die kennis kan de behandeling van psychiatrisch patiënten worden verbeterd.

Vici maakt onderdeel uit van de Vernieuwingsimpuls van nwo, bestaande uit Veni, Vidi en Vici.

Van Egmond ontving al eerder een Veni en een Vidi; met deze Vici is het rijtje compleet. Ook Daniëlle Posthuma kreeg al een Vidi.

Nieuw MFVUbestuur presenteert zich Op 16 januari is het 63e bestuur der Medische Faculteitsvereniging VUmc geïnstalleerd. Het nieuwe bestuur bestaat uit: Isabelle van der Meulen (voorzitter), Sophie Bergmans (vicevoorzitter), Thomas Hoevers (penningmeester), René de Vries (secretaris internus), Eva Panneman (secretaris externus), Yvette de Haan (sponsorcoördinator), Jantine Röttgering (onderwijscontactpersoon) en Siger Numans (winkelcoördinator).

Het bestuur zal het komende de vereniging leiden, onderwijsgerelateerde activiteiten zoals workshops organiseren en er natuurlijk voor zorgen dat geneeskundestudenten aan de VU de tijd van hun leven krijgen. “Wij willen alle studenten een fijne studententijd aanbieden en hiermee beginnen we al tijdens de introductieweek, waarin we geneeskundestudenten elkaar, de stad en de mfvu laten leren kennen. Na de introductieperiode gaan we hier mee door actief leden te werven voor onze 21 commissies”, aldus Van der Meulen. “Een nieuw bestuur moet ook een beleidsplan opstellen. Wij hebben als speerpunten onder andere het optimaliseren van onze website en het oprichten van een heuse mfvuband.”

De mfvu is bereikbaar op info@mfvu.nl; en op werkdagen tussen 11.00 en 13.30 uur in de bestuurskamer mf-d014, tst. 48353.

Leo de Haan is zorgmanager bij divisiebureau II

3

Vacatures VUmc

Alliantie ja, alliantie nee Is de alliantie van VUmc en AMC een briljant idee om de toekomst van de universitair medische zorg in Amsterdam zeker te stellen? Is het een mooi uitgangspunt om verder te exploreren, of is het een té ambitieus plan: interessant voor bestuurders, maar het stort de rest van de organisatie in de ellende? Of iets wat er tussenin zit misschien? Het is in ieder geval een onderwerp dat zich leent voor discussie. Uw mening is van harte welkom in Tracer. Stuur uw bijdrage van circa 350 woorden naar tracer.info@VUmc.nl en deel uw gedachten met alle VUmc-ers. Meer informatie over de ontwikkelingen rond de alliantie is te vinden op de vernieuwde themasite: http://intranet/alliantie.

Overwegingen bij de alliantie

M

omenteel rekent een alliantie-projectgroep de consequenties door van twee unilocatievarianten en twee bilocatievarianten (activiteitenvariant en themavariant). Voor die exercitie hebben alle afdelingshoofden getallen aangedragen en daarbij veel aannames gedaan. Misschien wel zoveel aannames dat het voorspellend vermogen van de verschillende modellen niet groter is dan het opgooien van het spreekwoordelijke kwartje.

De getalsmatig ingestoken exercitie roept de vraag op of kwalitatieve overwegingen wel voldoende

meegenomen worden. We willen een paar overwegingen vanuit het extramurale werkveld inbrengen in de discussie over de vraag waar het naar toe moet met de alliantie.

Dit extramurale werkveld ˗ denk daarbij onder andere aan de zorg die de huisarts en de specialist ouderengeneeskunde leveren ˗ profiteert sterk van een umc waarin zorg, onderzoek en onderwijs/opleiding hand in hand gaan. Dat onderwijs en opleiding buiten de discussie over de locatievarianten gehouden wordt, roept vragen op over de validiteit van deze rekenexercitie.

De integratie van de drie kerntaken

onderscheidt een umc van een topklinisch ziekenhuis: vragen vanuit de zorg inspireren tot relevant onderzoek, goede zorg biedt een leerzaam opleidingsklimaat en onderzoek en onderwijs leiden weer tot kwaliteitsverbetering in de zorg. Dit pleit tegen een activiteitenvariant met een knip tussen onderzoek en zorg.

Ook een themavariant heeft meer nadelen dan voordelen. Huisartsen en specialisten ouderengeneeskunde zijn generalisten en onderhouden relaties met alle in het umc aanwezige zorgafdelingen. In de themavariant komt de samenwerking met de huisartsen en specialisten

D

e verkenningen rond de alliantie zijn in volle gang.

Dat het geen eenvoudige opgave is hebben wij, zowel de collegae uit amc als VUmc, al ervaren. Beide academische huizen kennen hun eigen mores, grondslag, gedachtegoed. Soms expliciet, maar vaker onuitgesproken en vanzelfsprekend.

Dat dit fundament geplaveid is met kennis en kunde, georganiseerd in vakgroepen en onderzoeksgroepen, is gemakkelijker te bevatten. Deze worden dan ook vertaald – voor zover mogelijk – in rekenkundige exercities. Dit is geruststellend en tegelijkertijd verontrustend. Hoe laten deze twee multidimensionale huizen zich vereenvoudigen tot rekensommen?

Ook het onderwijs is bezig zichzelf te ontleden en waar mogelijk te vermenigvuldigen. Om dit wat meer langs de universele landelijke meetlat te leggen, is gekeken naar trends en bewegingen in het hoger onderwijs.

Flexibiliteit en doorstroom gecombineerd met een focus op excellentie is

D

trial, het eerste gerandomiseerde onderzoek naar nieuwe behandelmethoden van het aneurysma van de aorta. Effectieve, bijna spontane samenwerking, zonder verschuiving van mensen en zonder vérgaande organisatorische veranderingen. Hierdoor is geen van beide ziekenhuizen verstoken van de brandweerfunctie van vaatchirurgen en iv-radiologen die 24/7 klaarstaan; daar waar bloed kruipt waar het niet gaan kan.

En dáár zit de crux, het zere been van

VUmc-bedrijf wil via vaatgroei tumoren de pas afsnijden Met een ondersteunende subsidie van 100.000 euro zijn onderzoekers het bedrijf AngioVacs BV gestart. Dat gaat een vaccin testen dat de groei van bloedvaten in tumoren moet remmen. Zonder nieuwe bloedvaten kan een tumor niet verder groeien. n Jim Heirbaut

4

Onderwijs

Staf/management

Onderwijs

Rapportage (BI) specialist D7.2014.00002MB Wil jij bijdragen aan één van de grootste veranderprogramma’s uit de historie van het AMC en VUmc? Programma EVA zoekt TOPPERS! Afdeling Programmabureau EVA, Facilitair bedrijf / Stafdiensten

(Junior) Medewerker docentprofessionalisering D6.2014.00003YO Help jij mee aan optimaal onderwijs?

Afdeling instituut voor onderwijs en opleiden (IOO), Divisie VI

Informatiearchitect D7.2013.00170MB Programma EVA zoekt teamspelers met een visie!

Programmabureau EVA

Onderwijskundige medischspecialistische vervolgopleidingen D6.2014.00008MB Helpt u mee aan optimaal opleiden?

Instituut voor onderwijs en opleiden (IOO), Divisie VI

Informatie analist D7.2014.00003MB Wil jij bijdragen aan één van de grootste veranderprogramma’s uit de historie van het AMC en VUmc? Programma EVA zoekt TOPPERS! Afdeling Programmabureau EVA, Facilitair bedrijf / Stafdiensten

Onderzoeker in Opleiding ‘Perioperative care by e-health and ICT’ D6.2014.00004WH Kostenactiviteit van e-health en ICT, advies op maat en e-consult in de peri- en postoperatieve zorg Afdeling Sociale geneeskunde, Gyneacologie, Heelkunde en Urologie,

Senior controller D3.2013.00060YO Ben jij een kritische denker met financieel inzicht en goede communicatieve vaardigheden?

Afdeling divisiebureau II en III, Divisie III

Verpleegkundigen/Verzorgenden

Junior Researcher ‘novel vaccine for treatment of cancer’ D5.2014.00013WH Research with state-of-the-art biomedical and cellular techniques!

Afdeling Molecular Cellbiology and Immunology

Subsidieadviseur wetenschappelijk onderzoek D6.2014.00005YO Help jij mee de slagingskansen van het binnenhalen van onderzoeksopdrachten te vergroten?

Afdeling Subsidiedesk, Divisie VI

Verpleegkundige traumatologie D4.2013.00174MB Werk als verpleegkundige op een afwisselende afdeling met een hoogcomplex zorgaanbod!

Afdeling traumatologie en plastische chirurgie, Divisie IV

Senior stafadviseur internationale samenwerking D6.2014.00007MB VUmc IOO, al het onderwijs en opleiden in de zorg onder één dak.

Afdeling Instituut voor onderwijs en opleiden, Divisie VI

(Medisch) analisten

Namens de afdeling huisartsgeneeskunde & ouderengeneeskunde VUmc henriëtte van der horst en nettie blankenstein

ICT medewerker D5.2013.00137MB ICT medewerker RIS/PACS bij de radiologie en nucleaire geneeskunde.

Afdeling Radiologie en nucleaire geneeskunde, Divisie V Subsidieadviseur domein public health D6.2013.00090YO Help jij mee de slagingskansen van het binnenhalen van onderzoeksopdrachten te vergroten?

Afdeling Subsidiedesk, Divisie VI

margreeth van der meijden, algemeen directeur ioo

Zorgvuldig doorontwikkelen at mensen en middelen van twee umc’s gezamenlijk meer bereiken dan alleen, behoeft geen betoog. Zo werken de afdelingen vaatchirurgie en interventieradiologie van VUmc en amc al samen sinds het begin van de eeuw met betrekking tot wetenschappelijk onderzoek (financiering, uitvoering én publicatie), patiëntenzorg en onregelmatigheidsdiensten. Tastbaar resultaat is bijvoorbeeld de ‘ajax’

Junior Onderzoeker ‘Moleculaire veranderingen bij HPVgeïnduceerde tumoren’ D5.2014.00018WH Het opsporen van ziektemerkers in progressieve voorloperstadia van vulvakanker Afdeling pathologie, Divisie V

Staf/management

dere scenario’s en flexibiliteit. Niet door klakkeloos alles bij elkaar op te tellen – maal twee – maar door te differentiëren binnen het onderwijs.

Met voldoende aanbod voor reguliere studenten, excellente studenten en die studenten die via andere routes naar de artsenopleiding toe komen.

Talentvol. Gemotiveerd.

Vorige week werd de sr (studentenraad) van VUmc bijgepraat over de alliantie. Wat bijbleef was niet de presentatie en niet de discussie. Wat bijbleef was het enthousiasme, zonder alle overwegingen hoe noodzakelijk die ook zijn. ‘Was het maar zover, wij kunnen niet wachten’, verzuchtte de sr. Zij gaan het meemaken! Voor hen is die toekomst nu. Het wordt vast een lange weg met onvoorziene uitdagingen. Maar voor de studenten is het zonneklaar, het gaat gebeuren.

En dat is goed.

het credo. Geen zesjes, geen zittenblijvers maar overal de juiste student op het juiste niveau op de juiste plaats. Universiteiten hebben te maken met prestatieafspraken met het ministerie van ocw en worden afgerekend op doorstroom en uitstroom op basis van de nominale studieduur.

Ach, geneeskunde presteert overal – op alle acht de universiteiten in Nederland – ruim boven de rendementsnormen.

Toch is er heel wat te winnen. De uitval binnen de studie mag dan gering zijn, het aantal afgestudeerden dat daadwerkelijk aan de slag gaat als arts-in-opleiding is al aanzienlijk minder dan de uitstroom, en het aantal afgestudeerden artsen in opleiding die na tien jaar nog het door hen gekozen vak volledig beoefenen is nog steeds dalende. Om één medisch specialist met tien jaar werkervaring voltijds op de werkvloer te hebben, moet je ongeveer twee medisch studenten opleiden.

Hier biedt de alliantie kansen! Als voorbeeld voor de umc’s. Met meer-

Onderwerpen die in de ondernemingsraad aan de ORde zijn:

over hoe ons umc Amsterdam er moet uitzien, met uiteindelijk één weldoordachte en goed voorbereide operatie die al onze idealen realiseert.

Like ons op Facebook!

En blijf op de hoogte van waar je ondernemingsraad mee bezig is: Daarnaast zijn wij natuurlijk ook te vinden op intranet.

willem wisselink, vaatchirurg

Wissel in dagelijks bestuur van de OR Na 8 jaar heeft Andy Higgs afscheid genomen als lid van het dagelijks bestuur (DB) van de OR. Gelukkig blijft hij behouden voor de OR als gewoon lid. Tot het moment van het jaarlijkse aftreden en (her)benoemen van het DB in de maand april, heeft de OR uit haar midden Erik van Halsema gekozen om de plaats van Andy in het DB op te vullen.

“Er bestaan al wel geneesmiddelen om de vaatgroei in tumoren af te remmen, maar die leiden vroeger of later tot resistentie; de tumor past zich een beetje aan zodat het geneesmiddel niet meer werkt”, vertelt Arjan Griffioen, hoogleraar angiogenese bij de afdeling medische oncologie en oprichter van AngioVacs.

vaten uit een tumor en vergelijken het genetisch profiel daarvan met het endotheel van gezond bloedvatweefsel.

Daar rollen genetische verschillen uit, die met een geneesmiddel hopelijk te benutten zijn. “Dankzij de nieuwste gene sequencing-technieken hebben we mogelijke targets gevonden.

Daarvan gaan we nu de meest hoopgevende onderzoeken.”

Voor dit onderzoek heeft AngioVacs een investering van 100.000 euro gekregen van een gedeeld fonds van het ministerie van Economische Zaken en de Vrije Universiteit.

Eerst gaat het bedrijf een te ontwikkelen vaccin testen op muizen, maar over een jaar of drie hoopt Griffioen te kunnen beginnen aan de eerste proeven op mensen. Hij gelooft heilig in deze nieuwe aanpak om tumoren tot staan te brengen door de groei van nieuwe bloedvaatjes te remmen. “Ik ben ervan overtuigd dat het concept chemotherapie is uitontwikkeld. Er zijn nog wel steeds mini-verbeterstapjes mogelijk, maar als we echt een grote stap willen maken moeten we met iets beters komen.”

Wetenschappelijk onderzoek

PhD student ‘novel vaccine for treatment of cancer’ D5.2014.00014WH A PhD challenge in research with state-ofthe-art biomedical and cellular techniques!

Afdeling Moleculaire celbiologie en immunologie

Specialist inrichting EPD / Instructional designer D7.2014.00004MB Wil jij bijdragen aan één van de grootste veranderprogramma’s uit de historie van het AMC en VUmc? Programmabureau EVA Artsen/specialisten Arts-assistent in opleiding tot neuroloog D2.2014.00001FS Heb jij de ambitie om de opleiding neurologie in een universitair medisch centrum te volgen?

Afdeling neurologie, Divisie II Senior specialist inrichting EPD met medische achtergrond D7.2014.00001MB Wil jij bijdragen aan één van de grootste veranderprogramma’s uit de historie van het AMC en VUmc? Programmabureau EVA

Adviesaanvraag voorzitterschap divisie II en III Een delegatie van de OR heeft een eerste gesprek gehad met Hans van Goudoever en René Leemans over hun kandidatuur voor deze functies. Het advies van de OR volgt z.s.m.

Senior/regie verpleegkundige D1.2014.00003MB Ben jij ambitieus en heb je ervaring als verpleegkundige? Dan is de rol van senior/regie verpleegkundige jou op het lijf geschreven!

Afdeling vaatchirurgie/urologie/ nefrologie, Divisie I Kinderverpleegkundige D3.2014.00005YO Zorg voor kind en ouder is jou op het lijf geschreven!

Afdeling kinderkliniek, Divisie III

Stagiair management en organisatie D2.2014.00003MV Kom jij het Alzheimercentrum helpen haar relatie met het bedrijfsleven verder te intensiveren?

Afdeling alzheimercentrum, Divisie II

Personalia

Bezoek de medische en verpleegkundige bibliotheek in VUmc op locatie 0B100 (nabij personeelsrestaurant).

Openingstijden: maandag t/m donderdag van 9 tot 21 uur en vrijdag van 9 tot 17 uur. Tel: (020) 444 1237.

Web: www.ubvu.vu.nl/geneeskunde

In deze rubriek kunnen mede­ werkers en vrij­ willigers een bericht plaatsen over geslaagden of een afscheid. Niet meer dan 25 woorden. Aanleveren: tracer.info@VUmc.nl

UB-toegang nu via VIEW Toegang tot e-journals en bestanden als UpToDate en Cochrane loopt nu via VIEW > UBVU. Na inloggen met je VUmc-account kun je vervolgens bij al onze digitale bronnen. Check de details hier: www.ub.vu.nl/nl/nieuws-agenda/ nieuwsarchief/2013/2apr-jun/view.asp Problemen en klachten over toegang tot tijdschriften en bestanden via VIEW meldt u bij de ICT-servicedesk VUmc: 020-4440777.

Bedankt!

Ons afscheidssymposium op 10 januari was een groot succes.

Velen, ook “uit huis”, gaven acte de présence of hebben er op een andere wijze aandacht aan besteed. Het heeft ons beiden goed gedaan.

Hartelijke groet, Theo Starink en Tom Stoof

Toegangsproblemen Web of Science Voor Web of Science doet zich nog een extra probleem voor: de compatibiliteitsweergave. Binnen VIEW staat deze standaard ‘aan’. De toegang tot de Web of Science werkt dan niet naar behoren.

Door de compatibiliteitsweergave uit te zetten werkt de Web of Science weer normaal.

Verruimde openingstijden UB Voorafgaand aan tentamenweken zijn

Tracer 3 – 6 februa r i 2 014 – S er vice pagin a

Specialist inrichting EPD oncologie/cytostatica D7.2014.00005MB Wil jij bijdragen aan één van de grootste veranderprogramma’s uit de historie van het AMC en VUmc? Programmabureau EVA

Stagiaires

Bibliotheek

Overlegvergadering met RvB op 4 februari Dinsdag 4 februari heeft de OR haar periodieke overlegvergadering gehad met de RvB. Deze werd vertegenwoordigd door Chris Polman en Wim Stalman. Vaste punten op de agenda zijn bezuinigingen, interne prestatiebekostiging en EVA. Verder is gesproken over de samenwerking met ziekenhuis Amstelland en het Imaging Center.

Verpleegkundigen/Verzorgenden

Administratief/secretarieel Management assistent / afdelingssecretaresse D6.2014.00009WH Wil je de praktische steun en toeverlaat zijn van onze onderzoekers?

Afdeling midwifery science, Divisie VI

Kernanalist immunohistochemie D5.2013.00173FS Ben jij een zelfstandige kernanalist met specialisatie immunohistochemie?

Afdeling pathologie, Divisie V

Dagelijks bestuur OR; Willy Arjaans (voorzitter), Jan Rauwerda (vice-voorzitter), Klaske van den Berg (lid), Erik van Halsema (lid), Rene van Andel (ambtelijk secretaris) Inlichtingen: Bureau medezeggenschap, Hoogbouw H 322, Tel 43478, e-mail or@VUmc.nl, http:// intranet/afdelingen/orgaan/OR/

er geschoven wordt en de uitgebalanceerde samenhang twee uitstekende academische ziekenhuizen verstoord wordt. In Zweden zijn ze ook niet in fasen links gaan rijden destijds.

Dus, als het aan mij ligt, ongeremd doorgaan met het stimuleren van maximale samenwerking op gebied van patiëntenzorg, onderzoek en onderwijs, het creëren van bestuurlijke eenheid en financiële gezondheid.

Tegelijkertijd het zorgvuldig doorontwikkelen van een uitgedacht plan

Tracer 3 – 6 fe b ru ar i 201 4 – O rg a n isat ie – O n d e r zo e k – O n d e r w i j s – Pati ë nte n zo rg

Dialyse verpleegkundige in opleiding D1.2013.00089MB Dialyse, een vak dat continu in beweging is!

Afdeling dialyse, Divisie I

Ondernemingsraad

de nu vigerende alliantiescenario’s: bijna alle berusten ze op gefaseerde lateralisatie van individuele of geclusterde afdelingen. Je hoeft niet slim te zijn om te zien dat dit zal leiden tot kaartenhuis-taferelen, resulterend in twee geamputeerde academische ziekenhuizen en een lachende derde in de vorm van het stz olvg. Of er nu voor een uni- of bilocatiemodel gekozen wordt, ik denk dat er zorgvuldig naar een eindmodel zal moeten worden toegewerkt vóórdat

Andere aanpak Daarom pakken Griffioen en collega’s het heel anders aan. Ze halen endotheelcellen (aaneengesloten celen die de binnenwand vormen) van bloed-

Wetenschappelijk onderzoek

Staf/management - ICT ICT integratiespecialist D7.2013.00096YO Ervaren Microsoft BizTalk / .Net developer voor migreren en ontwikkelen van koppelingen Dienst ICT, delivery team basisdiensten

Driekwart van de grote fusies mislukt, of kosten veel meer dan ze opleveren. Om over na te denken.

Het gaat gebeuren

Vacatures 27 januari tot 3 februari.

Uiterlijke reactie datum zie intranet.

Coördinator stafsecretariaat verloskunde en gynaecologie D3.2013.00062MV Neem jij - in deze nieuwe functiede verantwoording voor de dagelijkse gang van zaken?

Afdeling Verloskunde en gynaecologie, Divisie III

Alle vacatures zijn te lezen op intranet onder ‘P&O’, klik op: ‘interne vacatures en werving’ en daarna op, ‘interne vacatures’. Ons adres is: Werving & selectie, polikliniek 7Z 163.

Vacatures 20 januari tot 27 januari.

Uiterlijke reactie datum zie intranet.

ouderengeneeskunde ernstig onder druk te staan, evenals de diverse ketenzorgvormen. Dit is nadelig voor de kwaliteit van zorg, in het bijzonder de zorg aan kwetsbare groepen, zoals ouderen met multimorbiditeit en Nederlanders met een andere etnische achtergrond.

Bij samengaan op één locatie treden bovengenoemde nadelen niet op. Wel treedt schaalvergroting op, waarvan de gevolgen nog niet in kaart gebracht zijn. Wat is de optimale schaal voor zorg, voor onderzoek, voor onderwijs/opleiding? Het zou wel eens zo kunnen zijn dat dit voor de verschillende kerntaken anders uitpakt.

Paramedisch

de studie- en computerzalen van de UB in de B-vleugel van het Hoofdgebouw tot 22.00 uur open. Dit geldt voor elke twee weekenden voorafgaand aan tentamenweken.

Kijk voor meer info op: http://bit.ly/ ublangeropen Webcursussen Word informatievaardiger met onze webcursussen: - Systematic literature search for reviews - PubMed - Verpleegkundige informatievaardigheden Via: www.ub.vu.nl > hulp, advies > webcursussen Medische informatievragen? Bel of mail de medisch informatiespecialist!

René Otten: (020-44)42027, r.otten@ vu.nl; Hans Ket: (020-44)42523, h.ket@ vu.nl; Ilse Jansma: (020-44)41248, i.jansma@vu.nl.

5

VUmc Academie

Informatie over het menu vindt u ook op de startpagina van intranet

donderdag 06 februari gebakken vis, remouladesaus, Koninginnemelange, frites, gebonden GadoGadosoep, vegetarische gebonden GadoGadosoep, heldere aspergesoep, vegetarische heldere aspergesoep vrijdag 07 februari macaronischotel, vegetarische macaronischotel, komkommersalade, geraspte kaas, gebonden tomatensoep, vegetarische gebonden tomatensoep heldere Chinese kippensoep, vegetarische heldere Chinese soep zaterdag 08 februari Cordon Bleu, groentenstrudel, jus + vegetarische jus, doperwten, frituuraardappel, gebonden aspergesoep, vegetarische gebonden aspergesoep, heldere groentesoep, vegetarische heldere groentesoep zondag 09 februari lasagne, rauwkost, foccacia, gebonden kip-kerriesoep, vegetarische gebonden kerriesoep, heldere tomaat-vermicellisoep, vegetarische heldere tomaat- vermicellisoep maandag 10 februari rookworst, vegetarische rookworst, jus + vegetarische jus, stamppot zuurkool, gebonden champignonsoep, vegetarische gebonden champignonsoep, heldere Madrileense soep, Vegetarische heldere Madrileense soep dinsdag 11 februari Kipsaté, omelet naturel, satésaus, bami, vegetarische bami, atjar+kroepoek, gebonden kippensoep, vegetarische gebonden crème soep, heldere aspergesoep, vegetarische heldere aspergesoep woensdag 12 februari gebakken vis, remouladesaus, voorjaarssalade, frites, gebonden Thaise red currysoep, vegetarische gebonden Thaise red currysoep, heldere Chinese kippensoep, vegetarische heldere Chinese soep donderdag 13 februari Italiaans varkensfiletlapje, groente/kaas medaillon, ratatouille, gekookte aardappelen, gebonden aspergesoep, vegetarische gebonden aspergesoep, heldere groentesoep, vegetarische heldere groentesoep vrijdag 14 februari kip Masala, Quorn Masala, pandanrijst, gebonden kipkerriesoep, gebonden vegetarische kerriesoep, heldere tomaatvermicellisoep, vegetarische heldere tomaatvermicellisoep zaterdag 15 februari kipfilets, vegetarische schnitzel, jus + vegetarische jus, stoofprei, gekookte aardappelen, gebonden goulashsoep, vegetarische gebonden, paprikasoep, heldere vermicellisoep, vegetarische heldere vermicellisoep zondag 16 februari Wienerschnitzel, boerenomelet, jus, spinazie, frituuraardappel, gekookte aardappel, gebonden tomatensoep, vegetarische gebonden tomatensoep, heldere kippensoep, vegetarische heldere groentesoep maandag 17 februari tjap tjoy met kip, tjap tjoy vegetarisch, witte rijst, gebonden bruine bonensoep, vegetarische gebonden bruine bonensoep, heldere kerriesoep, vegetarische heldere kerriesoep dinsdag 18 februari Bretonse gehaktbal, jus , spruitjes, gekookte aardappel, gebonden mosterdsoep, vegetarische gebonden mosterdsoep, heldere Madrileensesoep, vegetarische heldere Madrileensesoep woensdag 19 februari tortilla con carne, tortilla sin carne, ensalata mixta, arroz con verduras, gebonden kippensoep, vegetarische gebonden crémesoep, heldere aspergesoep, vegetarische heldere aspergesoep

6

‘De patiënt wordt vanuit alle invalshoeken benaderd’

Personeel en organisatie

De Boelelaan 1109, 1081 HV Amsterdam (020) 444 4229 Centrum voor Leiderschapsontwikkeling en Effectiviteits­ verbetering en Bij- en nascholingen: F. Broekhof (020) 444 4213 Medisch ondersteunende opleidingen en Verpleegkundige vervolgopleidingen: K. Jonker (020) 444 2020 www.amstelacademie.nl

Informatie over personele zaken vindt u ook op intranet onder de rubriek ‘P&O direct’

VUmc Academie aanbod voorjaar 2014

Conferentie! P&O carrièrecentrum ‘in beweging’ P&O nodigt op maandag 10 februari van 15.30 tot16.45 uur alle leidinggevenden in VUmc uit in het Atrium (medische faculteit) voor een inspirerend, belangrijk programma. Er is een vernieuwd sociaal beleidskader vastgesteld met de vakbonden en OR ter voorbereiding op mogelijke personele vraagstukken als gevolg van reorganisaties, organisatieverandering en mobiliteit. Verder is ook een visie op mobiliteit in VUmc bepaald en is het P&O carrièrecentrum ingericht.

P&O wil leidinggevenden hierover zo goed mogelijk informeren en hen daarbij zoveel mogelijk ondersteunen. Na deze bijeenkomst bent u beter in staat om vragen over dit onderwerp te beantwoorden. Meer informatie: intranet/ carrierecentrum.

Mindfulness Lunchworkshops Velen van ons kennen wel eens betoverende momenten waarop je zonder te oordelen met aandacht in het hier en nu bent. Dat kan gebeuren als je in de natuur rondloopt of naar muziek luistert. Dan ben je met onverdeelde aandacht aanwezig bij wat zich aandient zonder het anders te willen dan het nu is. En zonder ergens anders te willen zijn dan waar je nu bent. Maar al te vaak echter functioneren we op de automatische piloot en vergeten we stil te staan bij het huidige moment.

Mindfulness leert je de automatische piloot uit te zetten zodat je meer in het hier en nu leeft.

Bewust en aandachtig leven maakt het leven interessanter, levendiger en plezieriger. In deze lunchworkshop leer je iets over de achtergrond van mindfulness en maak je kennis met mindfulness door middel van een aantal oefeningen.

Data: op 3 maart en op 19 mei 2014 van 12:00 – 13:00 uur.

De lunchworkshops zijn kosteloos en alleen voor VUmc medewerkers.

Inschrijven kan via: http://www.vumc.nl/onderwijs Bijscholingen: Neonatologie: ontwikkelingsgerichte zorg: 3 en 21 maart 2014 (hele dagen) Hechten: 6 maart 2014 (18:00 – 21:00 uur) OA: Hoofd-hals oncologie: 11 maart 2013 ( hele dag)

Windows en Word 2010: een kennismaking: 13 maart 2014 (ochtend) Immuno Targeted Therapy: 17, 18 en 19 maart 2014 (hele dagen) Psychiatrie en somatiek: 18 en 19 maart 2014 (hele dagen) Leiderschapsontwikkeling Leidinggeven, iets voor mij?: 25 en 26 maart 2014 (hele dagen) Taal- en schrijftrainingen Nederlandse taal en cultuur voor half gevorderden: 25 maart, 1, 8, 15 en 22 april, 13, 20 en 27 mei, 3, 10, 17 en 24 juni 2014 (15:00 – 17:00 uur ) Persoonlijke ontwikkeling De tijd de baas: 11(hele dag) en 25 (ochtend) maart 2014 Omgaan met agressie: 12 maart 2014 (hele dag) Wetenschappers en (arts-) onderzoekers Begeleiden van promovendi: van inhoud naar proces: 23 en 24 april en 15 mei (ochtend) 2014 (hele dagen) Voor meer informatie kunt u ook contact opnemen met met Sharon Schoo via tel. (020) 22 44253 / e-mail: s.schoo@vumc.nl of met Editha Samsom via tel. (020) 44 45084 / e-mail e.samsom@ vumc.nl Het volledige VUmc Academie aanbod kunt u vinden op http://www.vumc.nl/onderwijs

Titel voorbeeld titel

Het Heilig VU-UUR Donderdag 20 februari in de Amstelzaal, VUmc

Adjiedj Bakas

Verlenging abonnementen NS De NS biedt zakelijke klanten alleen nog maar de mogelijkheid om een nieuw contract af te sluiten op basis van het nieuwe NS product de ‘NS Business card’. VUmc is (net als meerdere werkgevers) al maanden in onderhandeling met de NS over dit nieuwe product.

Helaas zijn deze nadelen (nog) niet weggenomen. VUmc heeft er voor gekozen om het NS contract te verlengen van 1 maart tot 1 juli 2014. Zodra bekend is wat er ná 1 juli gaat gebeuren, zal dat uiteraard worden gecommuniceerd.

Voor meer informatie over NS en GVB, de meest gestelde vragen: http://intranet/direct/vergoedingenenvervoer/ vervoer/7926990/ Workshops Kleurrijk VUmc Kleurrijk VUmc: lastig of een mogelijkheid tot vernieuwing? In interactieve workshops dit voorjaar krijgt u het antwoord uit de praktijk. Na de workshop kunt u effectiever omgaan met cultuurverschillen, zowel in relatie tot collega’s als ook tot patiënten.

‘Interculturele dynamiek in teams’ op woensdag 19 maart van 9.15 tot 12.45 uur in de Waver, inclusief gratis lunch ‘Interculturele samenwerking’ op donderdag 27 maart van 12 tot 15.30 uur in

de Waver, inclusief gratis lunch ‘Gesprekken: hoe selecteer je op kwaliteit in een intercultureel team’ op dinsdag 1 april van 9.15 tot 12.45 uur in de Lek, inclusief gratis lunch Aanmelding met vermelding van naam, functie, afdeling en naam van de workshop naar a.sarsini@vumc.nl.

Nieuw instrument medewerkersonderzoek Vanaf februari zullen alle medewerkers die uit dienst treden vanuit P&O een vernieuwde exitvragenlijst toegestuurd krijgen. In deze exitvragenlijst worden positieve en negatieve ervaringen geïnventariseerd en worden deze ervaringen per divisie of dienst zichtbaar. P&O is niet alleen geïnteresseerd in vertrekredenen van medewerkers, maar ook in de redenen van nieuwe medewerkers om bij VUmc te werken. Daarom ontvangt iedere nieuwe medewerker nog voor ze beginnen een korte ‘welkomstvragenlijst’ over het sollicitatieproces en hun verwachtingen over de organisatie.

Hierbij wordt ook gekeken naar de ‘cultural fit’ tussen de persoon en VUmc. Na 90 dagen ontvangen zij een tweede vragenlijst over hun praktijkervaringen en hun verwachtingen naar de toekomst.

Door deze antwoorden te vergelijken ontstaat een dieper inzicht in wat de reputatie en identiteit van VUmc is.

Het exitonderzoek zal vanaf februari as. worden uitgezet. De vragenlijsten voor nieuwe medewerkers en het medewerkerstevredenheidsonderzoek staan gepland voor het tweede kwartaal in 2014.

Tip van Boots: workshop schilderen met acrylverf Wegens groot succes vorig jaar wordt op zaterdag 15 februari om 11 uur de workshop ‘Schilderen met acrylverf’ worden gehouden. Locatie is in het ziekenhuis op het medewerkersplein ZH -1.

Geef u dus nog snel op via em.boots@ vumc.nl. Meer details over de workshop en de prijs ervan vindt u terug op www. tipvanboots.nl bij het onderwerp Activiteiten VU/VUmc.

Trendwatcher

“De Toekomst van Gezondheid” Stelling I

Health en Food zijn de combinatie van de toekomst

Stelling II

Zorg wordt volkomen IT-driven Medewerkers van VUmc kunnen het boek privé bestellen.

“De Toekomst van Gezondheid” voor slechts 9,95 + 3,50 verzendkosten via: www.bakas.nl/ tvgactie met de unieke actiecode: vumc-bakas-2013 De lezing is bedoeld voor alle medewerkers.

Aanvang: 12.00 uur (met broodjes, melk en fruit). Begin voordracht: 12.30 uur (duur voordracht is 25 tot 30 minuten met aansluitend 10 minuten discussie).

vrijdag 31 januari 14

Tracer 3 – 6 fe b ru ar i 201 4 – S er v icep ag in a

Personeelsactiviteiten

‘We komen altijd tot een gemeenschappelijke conclusie’, aldus (van links naar rechts) Donald van der Peet, Barend van Royen, Katrin Stoecklein, Hans van der Spoel en Chris Dickhoff

IC hoogrisico-overleg zet de puntjes op de i luisteren

luisteren

Praten

luisteren

Praten

luisteren

luisteren Praten Praten Praten luisteren luisteren luisteren luisteren Praten

n Ursula Wopereis

Door de concentratie van hoogcomplexelaagvolume zorg stijgt het aantal complexe ingrepen met verhoogd risico in VUmc. Plaatsvervangend hoofd ICV Hans van der Spoel en Katrin Stoecklein, medisch hoofd preoperatieve screening, sloegen de handen ineen en ontwikkelden een format voor multidisciplinair overleg voor hoogrisico-operaties van patiënten met ernstige co-morbiditeit. Het IC hoogrisico-overleg schept helderheid voor alle betrokkenen en verkleint de kans op complicaties na de ingreep.

Hoe kunnen we de onderlinge communicatie verbeteren en het aantal complicaties verminderen? Met die tweekoppige vraag als uitgangspunt organiseerden Hans van der Spoel en Katrin Stoecklein een brainstormsessie met de belangrijkste chirurgische stakeholders. Op basis van de uitkomsten ontwierp het tweetal een zorgpad voor hoogrisico-operaties voor complexe patiënten, inclusief een digitaal format voor uitwisseling van informatie en een tweewekelijks IC hoogrisico-overleg. Daarin bespreken hoofdbehandelaars, een (gespecialiseerde) anesthesioloog, een intensivist en medewerkers van aanpalende disciplines de risico’s van de geplande operaties. Met succes.

Informatie over activiteiten ‘Tip van Boots’, ruimte –1 A 14.2, tst. 43799, website: www.tipvanboots.nl.

U kunt de Tip van Boots ook bezoeken op de intranet homepage /direct naar/Tip van Boots.

‘Wij op de POS hebben een signalerende functie’

Spektakel !!, 15 Maart 2014 Op zaterdag 15 maart 2014 zal het altijd gezellige en sportieve Future bowlingtoernooi weer georganiseerd worden in bowlingcentrum De Kegel te Amstelveen. Het toernooi start om 16.00 uur en er zal gebowld worden tot 18.00 uur. Inderdaad, twee uur spektakel van de bovenste plank met een DJ waar je U tegen zegt met disco light, rook en veel verrassingselementen.

kunt een team formeren van minimaal 4 personen tot maximaal 6 personen, een combinatie van dames en heren (één introducé per team is toegestaan)? En heeft u ook nog een leuke teamnaam?

Tijdens het toernooi worden u lekkere hapjes aangeboden. En natuurlijk krijgt u ook weer een aantal consumptiebonnen aangeboden.

Wees er snel bij VOL=VOL

De prijsuitreiking zal onder het genot van het diner en muziek plaats vinden!!!

Er kunnen aan dit toernooi maximaal 16 teams meedoen.

Wilt u aan dit spektakel meedoen en u

Geef u dan vòòr 4 maart 2014 op per e-mail via em.boots@vumc.nl Het toernooi kost voor u slechts € 20,00 per persoon

luisteren

“Elke electieve patiënt krijgt een preoperatieve screening (pos). Dat is hét moment om het totaalplaatje van de patiënt tegen het licht te houden. We werken al jaren met een elektronisch patiëntendossier en zien op jaarbasis zo’n 9.500 patiënten. Natuurlijk hebben we onze klinische blik om hoogrisicopatiënten te herkennen, maar daarnaast hebben we, in samenwerking met ict, ook een digitaal ‘vangnet’ voor deze patiëntengroep ontwikkeld. Als de anesthesioloog op de pos de patiënt met al zijn aandoeningen in kaart brengt en deze in het digitale dossier afvinkt, verschijnt een alert-melding dat de patiënt moet worden aangeboden aan het hoogrisico-team.

“Ik coördineer vervolgens het ic hoogrisico-overleg en nodig alle betrokken specialisten uit. Tijdens ons overleg schetst de hoofbehandelaar het

verloop van de operatie. De anesthesioloog completeert de casus, waarna de overige specialisten zich uitspreken over de huidige ziektebeeld-situatie en we samen met de intensivist overleggen over de patiënt. Zijn er misschien behandelalternatieven? Zijn de patiënt en de familie op de hoogte van de risico’s?

Zo ontstaan vaak nieuwe inzichten.

“Het is een wederzijds leerproces. In 2013 hebben we 65 patiënten besproken.

Vijf operaties werden multidisciplinair afgekeurd. Vijf andere patiënten zijn uiteindelijk om verschillende redenen evenmin geopereerd. Aanvullende diagnostiek leidde bijvoorbeeld tot nieuwe resultaten, of er is gekozen voor een andere, minder ingrijpende behandeling. Het is van cruciaal belang dat we juist voor deze meest kwetsbare patiëntengroep met co-morbiditeit de beste kennis en kunde bundelen.”

Katrin Stoecklein, anesthesioloog en medisch hoofd preoperatieve screening

Tracer 3 – 6 februa r i 2 014 – O rganisatie – O n de r zo e k – O n de r wijs – Patië nte n zorg

‘Dankzij het hoogrisico-overleg zien we eigenlijk geen complicaties meer’ “Per jaar behandelen we gemiddeld vijftig patiënten voor grote wervelkolomchirurgie. Het zijn voornamelijk jongere patiënten met idiopatische of neuromusculaire scoliose. Vijftig tot tachtig procent komt postoperatief terecht op de ic.

Afhankelijk van het gewicht kan een zestien- of achttienjarige op de Volwassenen of op de Kinder ic worden opgevangen.

“Voorheen werden dergelijke beslissingen ad hoc genomen. Het goede is dat het overleg nu gestructureerd is. In het voortraject worden alle kinderen preoperatief gezien door de kinderarts en de anesthesioloog. Van elke patiënt waarbij maar de geringste verdenking bestaat van postoperatieve complicaties bespreken de kinderarts, de anesthesioloog, een intensivist en de hoofdbehandelaar in het ic hoogrisico-overleg de risico’s en waar de patiënt wordt opgevangen. Op de dag van de operatie weet iedereen, ook de patiënt en familie, waar hij aan toe is.

“Sinds we de operaties zo goed voorbereiden, zien we eigenlijk geen postoperatieve complicaties meer. Dat is echt een heel mooi resultaat.”

Barend van Royen, afdelingshoofd orthopedie

‘We zijn meer als team betrokken bij de patiëntenzorg’ “Met respect tot het verleden is het heel prettig dat we nu een formele mogelijkheid hebben om overleg te plegen en dat te documenteren. Alle informatie is digitaal beschikbaar en patiënten worden zorgvuldig geselecteerd voor hoogrisico-ingrepen.

De slokdarmpatiënten die we opereren zijn vrijwel allemaal op leeftijd en hebben vaak co-morbiditeit. Het zijn pittige ingrepen waarbij vaak buik, borst en hals worden geopereerd. Zo’n operatie duurt gemiddeld zes tot acht uur en heeft een enorme impact op het hele lichamelijke systeem.

Foto Mark van den Brink

Menu

“Onze populatie hoogrisico-patiënten bestaat voornamelijk uit 50+ers met longkanker. Een aanzienlijk deel heeft een slechte voedingstoestand en een slechte pulmonale status.

Een aantal heeft een matige cardiovasculaire conditie, is nierpatiënt en/of voorbehandeld met chemo- of chemoradiotherapie. Van deze groep gaat een aantal postoperatief naar de ic. Door te anticiperen op mogelijke complicaties, kun je een groot aantal problemen ondervangen.

“Juist bij multi-morbiditeit heeft het grote meerwaarde als vanuit verschillende invalshoeken en specialismen naar de patiënt wordt gekeken. Als second opinion center hebben we daarin de nodige expertise opgebouwd, maar de verwachtingen ten aanzien van de operatie zijn bij de familie toch vaak aan de hoge kant. Het ic hoogrisico-overleg is hét moment om als team duidelijk te maken wat de beste optie is voor de patiënt. Die onderbouwing neem je mee in de uitleg aan de patiënt en de familie.

“De operatie-indicatie wordt gesteld in het multidisciplinair overleg met de longartsen, de radiotherapeuten, maar het hoogrisicooverleg biedt uitgebreid de mogelijkheid de puntjes op de i te zetten rondom de operatie.”

Chris Dickhoff, longchirurg

‘Dit overleg biedt ruimte om gevoelige onderwerpen te bespreken’ “De ic is een breed specialisme dat alle disciplines binnen het ziekenhuis voorbij ziet komen. In het kader van het hoogrisico-overleg kunnen we vanuit onze expertise in een vroeg stadium nuttige adviezen geven, bijvoorbeeld over optimalisering van de patiënt in de preoperatieve behandeling. Door uitstel van een operatie, extra voeding, fysiotherapie en/of longtechnische en cardiologische zorg kun je de conditie van patiënten verbeteren, waardoor ze beter de operatie ingegaan en na afloop eerder van de ic naar een gewone verpleegafdeling kunnen worden overgeplaatst. Dat is pure winst; voor de patiënt, voor de familie, maar ook voor het ziekenhuis en de maatschappij, qua kosten.

“Daarnaast stellen we kritische vragen en zijn we erg goed in het aanzwengelen van discussies. Dit overleg biedt ook ruimte om gevoelige onderwerpen te bespreken. Moeten we wel alles moeten doen wat mogelijk is? Soms is het beter om niet eindeloos actief door te behandelen. Niet zozeer uit operatietechnische overwegingen, maar vanwege de co-morbiditeit en algehele conditie van de patiënt. Bij een aantal patiënten hebben we een vroegtijdige behandelbeperking ingesteld. Dat hebben we tot nu toe niet hoeven toepassen, maar je moet wel bespreken waar de grens ligt.

“We komen altijd tot een gemeenschappelijke conclusie. Dat geeft de operateur ook steun, waardoor hij nog een keer naar de patiënt kan gaan en goed kan uitleggen waarom het verstandiger is om niet te opereren.”

Hans van der Spoel, intensivist en plaatsvervangend hoofd ICV

“Ik denk dat het heel goed is als een onafhankelijk iemand meedenkt over onze inschatting van de risico’s en aangeeft welke maatregelen we moeten nemen. Op basis van het advies van collega’s bewandelen we soms een andere weg of besluiten we de behandeling te beperken. Dat is in balans.

Door de concentratie van hoogcomplexelaagvolume zorg zal het aantal complexe ingrepen met verhoogd risico alleen maar toenemen. Sec kijkend naar dit overleg zijn we in vergelijking met vijf of tien jaar geleden veel meer als team betrokken bij de patiëntenzorg.”

Donald van der Peet, gastro-enterologisch chirurg

7

Oratie vrijdag 7 februari – aula, 15.45 uur, prof. dr.

A.C. Moll, ‘Oog voor de mens. Over maatwerk en teamwerk’ donderdag 13 maart – aula, 15.45 uur, prof. dr. N.H. Hendrikse, ‘De beeldspraak van het geneesmiddel’ Afscheid vrijdag 28 maart – aula, 15.45 uur, prof. dr. J.J. Heimans, ‘De kwetsbare kern’

8

Er staan ongeveer 19.000 geregistreerde medische apparaten verspreid door VUmc. Van piepklein tot kamergroot en van muisstil tot echte lawaaimonsters. Wat doen deze hulpmiddelen precies en waar worden ze voor gebruikt? Tracer gaat op onderzoek uit.

‘Met het ouder worden, wordt de huid dunner. Kan die huid überhaupt nog wel voldoende vitamine D aanmaken?’ Promovendus Victor Chel over zijn onderzoek onder ouderen of een oudere huid ook vitamine d kan aanmaken via de zon of kunstlicht. Uit het onderzoek blijkt dat die oudere huid daar prima toe in staat is. Leidsch Dagblad, 29 januari

‘ De expertise van ons Genderteam is uniek’

Ontwikkelaar Rianne van Loenen en onderzoeker Pieter-Paul Vergroesen

Het ritmisch gesis van een pneumatisch aangedreven pomp is luid en duidelijk, maar in eerste instantie rijst de vraag waar het geluid vandaan komt.

Dat blijkt een uit de kluiten gewassen koelkastachtig gevaarte te zijn. Het is echter allesbehalve een koelkast. Als de deur opengaat voel je de warmte. “In deze stoof houden we tussenwervelschijven in leven”, leggen onderzoeker Pieter-Paul Vergroesen van orthopedie en systeemontwikkelaar Micha Paalman van fysica en medische technologie uit.

“Normaal werden er voor onderzoek aan de wervelkolom melkgeiten ge-

bruikt. Dankzij dit door fmt gebouwde apparaat kunnen de onderzoekers hetzelfde werk met slachtafval uitvoeren”, aldus Paalman. In 2007 startte de intensieve samenwerking met de afdeling orthopedie voor de ontwikkeling van de stoof. Inmiddels is de 7e generatie al weer bijna verouderd. Er komt later dit jaar een compleet nieuwe versie.

Bovenop de stoof staan enkele computerschermen. “Hierop kunnen we zien wat er binnenin gebeurt.”

Binnenin is het precies 37,5°c en hoewel de deur even open mag, gaat er niet te veel warmte verloren. Er is namelijk nog een glazen deur voor de potten met tussenwervels. Ze staan op een ronde metalen voeten, de actuatoren. “Om tussenwervelschijven in leven te houden, moeten ze in beweging blijven. De actuatoren

zorgen voor een belasting vergelijkbaar met wat tussenwervels tijdens het lopen ervaren”, legt Vergroesen uit. “Vandaar het ritmische geluid.

Hiermee kunnen we ze drie weken in leven houden.”

Verlengde levensduur De tussenwervels hebben naast beweging ook voeding nodig. “Dat is de roze vloeistof die door de potten wordt rondgepompt. Het bevat suikerwater en antibiotica. Collega Rianne van Loenen heeft het verversen afgelopen zomer geautomatiseerd”, aldus Paalman. “Die antibiotica is nodig om bacteriegroei te remmen.

Op dit moment winnen de bacteriën het na ongeveer drie weken, maar we zijn druk bezig om de houdbaarheid van de tussenwervelschijven naar acht weken te verlengen.”

En wat doet een onderzoeker met levende tussenwervelschijven? “In samenwerking met onderzoekers van het cca onderzoek ik, met behulp van het licht van ingebouwde stukjes vuurvlieg dna, waar vetstamcellen zich in de wervel hechten. Daarnaast bekijk ik samen met de Universiteit Twente welke lijm geschikt is om het gat te dichten na een herniaoperatie.

Onderzoek dat enkele jaren geleden nog met levende geiten werd uitgevoerd. Daarnaast kunnen we door dit apparaat te weten komen hoe de biomechanische eigenschappen van tussenwervelschijven veranderen bij het ouder worden. Dit doen we samen met de faculteit bewegingswetenschappen.”

Uit de Agenda

vrijdag 28 februari – aula, 13.45 uur, B. van den Heuvel, ‘Inguinal hernia surgery perspectives beyond Lichtenstein’ hebben zij minder pijn na de operatie.

Nu er steeds meer ervaring is met de kijkoperatie, komen nieuwe inzichten en dilemma’s aan het licht.

Door de kijkoperatie kan nu ook de achterkant van de lies worden bekeken. Van den Heuvel beschrijft in haar proefschrift de anatomie van de lies en kijkt daarbij in het bijzonder naar zogenaamde lipomen. Dat zijn vetbulten in de lies die tot dezelfde klachten leiden als een liesbreuk, maar anders behandeld zouden moeten worden.

Ook kan er met een kijkoperatie direct worden achterhaald of er sprake is van een tweede liesbreuk, die (nog) geen klachten geeft en daarom onbekend is. De vraag ‘wel of niet direct opereren?’ kan beter worden

Tracer 3 – 6 fe b ru ar i 201 4 – O rg a n isat ie – O n d e r zo e k – O n d e r w i j s – Pati ë nte n zo rg

beantwoord met ‘wel’, blijkt uit het proefschrift van Van den Heuvel.

Vaak krijgt de patiënt later namelijk alsnog last van de liesbreuk, vond zij.

Van den Heuvel baseert haar onderzoek op retrospectief -, prospectiefen literatuuronderzoek en consensus-

Kettenis en Henriëtte Delemarre gestart met een behandelwijze waarbij puberteitsremmers werden ingezet.

Part of the deal was dat ik ook consulten voor het Genderteam zou doen en adolescenten met genderdysforie zou begeleiden. Sindsdien ben ik gegrepen door de mogelijkheden van het Genderteam om deze groep te helpen. Ik wil wat hier is opgebouwd behouden en verder uitbreiden.”

n Ursula Wopereis

Patiëntenstop “De expertise van het Genderteam is uniek. VUmc behandelt 85 procent van de mensen met genderdysforie in Nederland. We hebben 2000 mensen in het transitietraject. Anderhalf jaar geleden stelden de zorgverzekeraars budget beschikbaar om de wachtlijsten structureel terug te dringen. Met dat

Pioniers “Al tijdens mijn studie vond ik kinderpsychiatrie het allerleukste vak. De roerselen van de ziel hebben me altijd geboeid. In 2003 ben ik door Theo Doreleijers aangenomen als ziekenhuiskinder- en jeugdpsychiater.

Kort daarvoor waren Peggy Cohen-

Vijf x V volgens Annelou de Vries Verwanten Samen met mijn vriendin heb ik twee prachtige jongens van zeven.

We waren tegelijkertijd zwanger Vrije tijd ’s Winters schaats ik, ’s zomers fiets ik Vakantie We trekken eropuit, naar de bergen Verbouwing Met een groep vrienden knappen we al vijftien jaar onze boerderij in Noord-Frankrijk op. Dat blijft een heerlijk project Verkeerd lichaam Transgenders voelen zich niet alleen fysiek, maar ook in hun denken en handelen, dus in hun hele wezen van het andere geslacht.

De nieuwe DSM-5 spreekt van incongruentie tussen het biologische - of geboortegeslacht en het ervaren geslacht

Huisartsen kunnen digitaal verwijzen met ZorgDomein

Meer inzicht in liesbreuken en hun behandeling Liesbreuken worden steeds vaker behandeld met een kijkoperatie. Dat betekent sneller herstel en minder pijn voor de patiënt, en bovendien geeft het beter inzicht in de anatomie van een lies. Tegelijkertijd leiden kijkoperaties tot nieuwe dilemma’s en vragen. In haar promotieonderzoek geeft chirurg in opleiding Baukje van den Heuvel antwoord.

Speciaal voor de leek ontwikkelde ze een website over liesbreuken, met striptekeningen van eigen hand.

Aan het einde van de vorige eeuw werd een nieuwe manier bedacht om een liesbreuk te behandelen, namelijk middels een kijkoperatie. Deze nieuwe manier wordt steeds populairder.

Patiënten herstellen sneller en ook

Annelou de Vries is sinds november voorzitter van het ad interim bestuur van het Kennis- en Zorgcentrum voor Genderdysforie (KZcG). Na een teleurstellend aanbod van de zorgverzekeraars kondigde VUmc een tijdelijke patiëntenstop af voor de genderzorg.

bijeenkomsten. Verder maakte zij een toegankelijke website voor de leek die meer wil weten over liesbreuken. Zie www.baukjevandenheuvel.com Een liesbreuk is een veel voorkomend probleem. Het ontstaat door een zwakke plek in de bindweefsellaag van de buikwand en presenteert zich als een pijnlijke zwelling in de lies.

Het komt vooral voor bij mannen omdat de lies bij hen anatomisch een zwakke plek is. Een kwart van de mannen krijgt gedurende zijn leven uiteindelijk een liesbreuk. Een liesbreuk die klachten veroorzaakt wordt standaard behandeld met een operatie, waarbij een kunststof matje wordt gebruikt om het defect in de buikwand (de breuk) af te dekken.

Met de applicatie ZorgDomein kunnen huisartsen digitaal verwijzen naar het ziekenhuis.

Verwijsinformatie is sneller beschikbaar en het ziekenhuis kan zich beter profileren. Op 17 februari neemt VUmc ZorgDomein in gebruik.

“Met ZorgDomein is de verwijsinformatie voor de specialist sneller beschikbaar”, legt projectleider Maarten van Haagen uit. “De specialist hoeft niet meer te wachten tot de patiënt de verwijsbrief meeneemt en kan zich beter voorbereiden op het eerste gesprek.

Bovendien is de verwijsbrief nodig voor

de declaratie bij de zorgverzekeraar.

Met ZorgDomein loop je niet meer het risico dat de brief van de patiënt op de keukentafel blijft liggen. In de applicatie kun je ook nog aangeven welke informatie de patiënt verder mee moet nemen naar de specialist, zodat de patiënt zich beter kan voorbereiden.”

Etalage ZorgDomein is een applicatie die al door veel ziekenhuizen en huisartsen wordt gebruikt. Met de applicatie kunnen huisartsen hun verwijsbrieven digitaal doorsturen naar het ziekenhuis. “Je kunt ZorgDomein zien als een etalage van het ziekenhuis. Huisartsen kunnen in de applicatie precies zien welk zorgaanbod het ziekenhuis

‘De combinatietest die zwangere vrouwen ondergaan als ze willen weten of hun ongeboren kind het downsyndroom heeft, kan veel nauwkeuriger.’ Arts-echoscopist Melanie Engels naar aanleiding van haar promotie op nu.nl en telegraaf.nl, 30 januari Foto Mark van den Brink

Promoties donderdag 6 februari – aula, 13.45 uur, L.P.E. van der Steen, ‘Immunoglobulin A-induced neutrophil migration. How the IgA receptor FcαRI can aggravate tissue damage’ promotor: prof. dr. R.H.J. Beelen; copromotoren: dr. M. van Egmond, dr. J.E. Bakema donderdag 6 februari – aula, 15.45 uur, A.B.A. Vonk, ‘Improvements of blood management in open heart surgery’ promotor: prof. dr. S.A. Loer; copromotoren: prof. dr. L. Eijsman, dr. C. Boer vrijdag 7 februari – aula, 11.45 uur, J.M. Fernandez Alvira, ‘Inequalities in children’s energy balance-related behaviours: a European perspective’ promotoren: prof. dr. ir. J. Brug, prof. dr.

L. Moreno; copromotoren: dr. A.S. Singh, dr. S.J. te Velde woensdag 12 februari – aula, 13.45 uur, K.W. Maas, ‘Minimally invasive esophagectomy for cancer: beyond techniques’ promotor: prof. dr. M.A. Cuesta; copromotoren: dr. D.L. van der Peet, dr. S.S.A.Y. Biere donderdag 13 februari – aula, 11.45 uur, L. van Berge, ‘Leukoencephalopathy with brain stem and spinal cord involvement and lactate elevation: Molecular mechanisms, clinical aspects and opening for treatment’ promotor: prof. dr. M.S. van der Knaap; copromotor: dr. G.C. Scheper woensdag 19 februari – aula, 15.45 uur, L. van Wely, ‘Physical activity in children with spastic cerebral palsy’ promotor: prof. dr. J.G. Becher; copromotor: dr. A.J. Dallmeijer vrijdag 28 februari – aula, 13.45 uur, B. van den Heuvel, ‘Inguinal hernia surgery perspectives beyond Lichtenstein’ promotor: prof. dr. H.J. Bonjer; copromotor: dr. B.J. Dwars dinsdag 4 maart – aula, 13.45 uur, A.D. Cornet, ‘The role of coagulopathy and blood transfusion in acute respiratory distress syndrome’ promotoren: prof. dr. A.B.J. Groeneveld, prof. dr. A.R.J. Girbes; copromotor: dr. A. Beishuizen dinsdag 4 maart – aula, 15.45 uur, M.R. Beijer, ‘Dendritic cells and macrophages in the spleen. Development, function, and collaboration’ promotor: prof. dr. G. Kraal copromotor: dr. J.M.M. den Haan woensdag 5 maart – aula, 15.45 uur, D.A. Heuveling, ‘Novel molecular imaging approaches in the management of head and neck cancer’ promotoren: prof. dr. R. de Bree, prof. dr. G.A.M.S. van Dongen vrijdag 7 maart – aula, 11.45 uur, J.M. van de Kamp, ‘X-linked creatine transporter deficiency’ promotoren: prof. dr. E.J. MeijersHeijboer, prof. dr. G.S. Salomons; copromotor: dr. G.M. Mancini woensdag 12 maart – aula, 11.45 uur, E.M. Weerdenburg, ‘Mycobacterial virulencea delicate balance’ promotoren: prof. dr. W. Bitter, prof. dr.

C.M.J.E. Vandenbroucke-Grauls woensdag 12 maart – aula, 15.45 uur, S.P. Verweij, ‘Chlamydia trachomatis in the Dutch population: epidemiology, serological responses, and host genetics’ promotor: prof. dr. S.A. Morré; copromotoren: dr. S. Ouburg, dr. R.P.H. Peters maandag 17 maart – aula, 13.45 uur, J.C. Haan, ‘Analysis of chromosomal copy number aberrations in gastrointestinal cancer’ promotoren: prof. dr. G.A. Meijer, prof. dr. C.J.A. Punt; copromotoren: prof. dr.

B. Ylstra, prof. dr. I.D. Nagtegaal

Het is roze en het sist

Foto Mark van den Brink

Agenda

Annelou de Vries (1967, Leiden) studeert geneeskunde aan de VU. Ze volgt haar A-opleiding tot psychiater in het UMCU, specialiseert zich bij het AMC tot kinderpsychiater, start in 2003 als kinder- en jeugdpsychiater in VUmc en promoveert in 2010 op onderzoek naar behandeling en psychisch functioneren van adolescenten met genderdysforie. Sinds november 2013 is Annelou de Vries voorzitter van het ad interim bestuur van het KZcG. projectgeld hebben we het team van onder andere psychologen, psychiaters, chirurgen, gynaecologen en endocrinologen bijna verdubbeld. De afgelopen jaren was er een flinke toename van het aantal aanmeldingen.

In 2013 waren dit er 600, waarvan 200 kinderen en adolescenten. Voor die instroom is dit jaar tien miljoen euro nodig. Toen bleek dat de zorgverzekeraars onvoldoende budget beschikbaar wilden stellen voor genderzorg besloot de rvb in december tot een voorlopige patiëntenstop. Dat genereerde veel media-aandacht. Er zijn Kamervragen gesteld en er wordt stevig gelobbyd. De onderhandelingen zijn gaande. Ik vertrouw erop dat het goed komt.”

Levensgeluk “Adolescenten met genderdysforie zijn een dankbare en boeiende groep. We proberen altijd duidelijk te maken dat een geslachtsaanpassing niet je levensgeluk kan bepalen, maar man- of vrouw-zijn is wel een kernelement van je identi-

heeft en doorverwijzen naar de juiste specialist. In het systeem kun je ook zien welke wachttijden er gelden voor welk ziekenhuis. Met ZorgDomein kan VUmc zich dus goed profileren naar de huisartsen toe.”

Huisartsen kunnen zich kosteloos aanmelden voor ZorgDomein, dat goed aansluit op het Huisarts Informatie Systeem. Landelijk gebruikt ongeveer 75 procent van de huisartsen ZorgDomein

teit. Jonge transgenders geven hun vruchtbaarheid op in ruil voor hun geluk. Dat is nogal wat. Wat mijn persoonlijke levensgeluk bepaalt? Ik voel me een gezegend mens, maar zou nog meer willen genieten van het hier en nu.”

Wet geslachtswijziging “Per 1 juli treedt de nieuwe Wet geslachtswijziging in werking. Transgenders hoeven dan niet langer absoluut onvruchtbaar te zijn of fysiek van geslacht te veranderen; met een deskundigenverklaring kunnen ze zelf een geslachtswijziging in hun geboorteakte regelen bij de burgerlijke stand. Samen met het umcg en lumc spelen we een rol in het ontwikkelen van het protocol voor die deskundigenverklaring. In de praktijk betekent dit, dat mogelijk ook mannen zwanger kunnen worden. Voor ons team is dat weer een heel nieuwe uitdaging.”

voor verwijzen, in Amsterdam ligt dat percentage iets lager. Van Haagen: “We verwachten dat dit aantal nog verder stijgt. Hoe meer ziekenhuizen meedoen, des te interessanter ZorgDomein wordt voor de huisartsen. Bij VUmc wordt dit jaar in elk geval een coördinator aangesteld, die ervoor zorgt dat de applicatie up-to-date blijft en zo effectief mogelijk wordt ingezet.”

‘Patiënten sneller op hun plek’ Huisarts Gijs Mackay gebruikt ZorgDomein al tweeënhalf jaar. Het bevalt hem prima. “Je krijgt in de applicatie een goed overzicht van de verwijsmogelijkheden naar de aangesloten ziekenhuizen.

Ik kan de patiënt gerichter verwijzen en beter voorlichten over bijvoorbeeld wachttijden – gelukkig zijn die wachttijden meestal wel reëel. Je moet er even handigheid in krijgen, maar daarna werkt het echt sneller dan de ouderwetse verwijsbrief. Ik vind het logisch dat VUmc ZorgDomein nu ook gaat gebruiken, voor mij als jonge huisarts hoort ICT gewoon bij het vak. Het is niet zo dat ik vaker naar VUmc zal verwijzen, de verwijzing blijft vooral afhangen van de wensen van de patiënt. Maar patiënten zitten via Zorgdomein wel sneller en beter op hun plek.”

Tracer 3 – 6 februa r i 2 014 – O rganisatie – O n de r zo e k – O n de r wijs – Patië nte n zorg

‘Wat het project bijzonder maakt, is het innovatieve idee erachter, wat toch een ‘simpele’ oplossing is, het combineert namelijk twee bestaande technieken.’ Lynda Juffermans, research manager, over Het StemBell-onderzoek van promovendus Benno Naaijkens.

In rtlnieuws.nl op 31 januari ‘Ik denk dat ouderen onvoldoende buiten komen. Het is heel belangrijk dat ouderen vaker buiten in de zon komen of als dat niet kan dan bijvoorbeeld een zonnebank gebruiken.’ Promovendus Victor Chel over zijn onderzoek naar vitamine D bij ouderen. bnr Nieuwsradio, 3 februari ‘Iedere beslissing die je nu neemt is voorbarig.’ Hoogleraar Guus van Dongen over het investeren in de nieuwe kernreactor Pallas in Petten. Van Dongen denkt dat de technologie voor het produceren van medische isotopen die onder meer gebruikt worden voor de behandeling van mensen met kanker zich de komende drie jaar zo sterk zal ontwikkelen dat dan pas duidelijk zijn of de reactor nodig zal zijn. Zelf verwacht hij van niet. VUmc zet dan ook vol in op de komst van een nieuwe, uit Canada afkomstige, cyclotron (een deeltjesversneller). NoordHollands Dagblad, 28 januari ‘Bij mijn eerste bestraling sprak ik met een radioloog van Iraanse komaf. Ik was samen met mijn vrouw, die net zo oud is als ik, maar een stuk jonger oogt. De man zei met een accent in zijn Nederlands: ik zie u heeft een jonge vrouw. U moet het wel blijven doen hoor, anders huurt u maar een vieze filmpje. Dat vond ik zo komisch, en ook zo fijn. In die paar zinnen sneed hij een onderwerp aan waar de gemiddelde behandelaar krampachtig omheen draait.’ Scheidend hoogleraar Ivan Wolffers noemt een voorbeeld van een arts die erg goed communiceert. In Volkskrant, 1 februari ‘Wetenschappers zijn het er al langer over eens dat er waarschijnlijk een externe oorzaak, zoals een bacterie of een virus, aan de basis ligt van de aandoening.' Onderzoeker Charlotte Teunissen geeft een reactie op een Amerikaans onderzoek dat aantoont dat antilichamen tegen een gifstof uit de bacterie clostridium perfringes type b tien keer zo vaak voorkomt bij ms-patiënten.

De bacterie is vooral te vinden in vlees. Volkskrant, 1 februari 9

Overal herkenbaar Binnenkort zijn medewerkers van vastgoedbeheer die storingen komen verhelpen goed herkenbaar. Op hun nieuwe bedrijfskleding staat namelijk duidelijk vermeld dat ze bij gebouw & techniek werkzaam zijn. Zo weet iedereen dat het niet om een ‘vreemde’, maar om een collega gaat.

Ze komen storingen op allerlei gebied verhelpen. Omdat de organisatie van vastgoedbeheer ‘gekanteld’ is, kunnen de medewerkers problemen oplossen van zowel bouwkundige, elektrotechnische als werktuigbouwkundige aard. Voordeel van deze mix van kennisgebieden is dat de oplossing voor een probleem vaak sneller gevonden kan worden en dat er betere prioriteiten kunnen worden gesteld.

Alle storingen kunnen via het Servicepunt van het facilitair bedrijf worden aangemeld, tst. 44666, servicepuntfb.info@VUmc.nl.

Wereldkankerdag ook in VUmc Op 4 februari wordt over de hele wereld stilgestaan bij kanker. Vrijwel iedereen heeft familie, vrienden of collega’s die kanker hebben of hebben gehad of heeft deze ziekte zelf. Tenslotte krijgt één op de drie Nederlanders in de loop van zijn of haar leven met kanker te maken. Ook VUmc cca nam deel aan de activiteiten. Gastvrouwen en -heren deelden op verschillende plaatsen in het ziekenhuis en de polikliniek waar oncologie- en

hematologiepatiënten komen gouden veters uit. Deze staan symbool voor de verbinding die ons team voelt met de patiënt en zijn omgeving, niet alleen op 4 februari maar 365 dagen per jaar.

In VUmc maar ook elders in het land schonken vrijwilligers ‘doorgeefrozen’ aan voorbijgangers, die deze op hun beurt aan patiënten konden geven.

Inloophuizen en psycho-oncologische centra openden de deuren voor mensen die behoefte hebben aan een luis-

terend oor. Ook in de media was volop aandacht voor kankeronderzoek. Zo gaf Geert Kazemier, directeur van VUmc cca, een radio-interview op at5 in het kader van Wereldkankerdag.

Het Parool publiceerde een artikel van Arjan Griffioen, hoogleraar angiogenese, over zijn onderzoek naar een vaccin dat de groei van bloedvaten in tumoren remt om zo de tumor een halt toe te roepen.

Tweet #VUmc

Op het social medium Twitter wordt veel gezegd over VUmc. Door patiënten, bezoekers, studenten, medewerkers en vele anderen. Een greep uit de leukste (geanonimiseerde) reacties van afgelopen weken: Eerste werkdag @VUmcAmsterdam. Heb er zin in!

Nieuwe collega, 3 februari om 7.33 uur Acht (ja ACHT!) top Vicibeurzen voor VU-wetenschappers à 1,5 M € #trots Docent VU, 29 januari om 15.40 uur Studenthoofdbehandelaar... klinkt leuk toch?!?! Zin in! #Studentenpoli VUmc Student, 30 januari om 21.26 uur Mooi onderzoek van @VUmcAmsterdam collega RT@ MedischeTweets: #Hardloop #blessures onder de loep #artsen #gezondheid Sportarts, 29 januari om 18.07 uur Jaa aangenomen om les te geven bij mijn opleiding!

Veel zin in, weer een nieuwe uitdaging! #VUmc

Alice Lindner wint fotowedstrijd ‘Trots op VUmc’ En de winnaar is… ‘Radiotherapie’ ingezonden door Alice Lindner.

Deze foto vertegenwoordigt volgens VUmc-ers het beste ‘Trots op VUmc’. De foto heeft 53 stemmen van de 293 stemmen gekregen. Alice: “Wij zijn trots om te werken op de afdeling Radiotherapie. Het is bij ons met elkaar en voor elkaar. Als team staan we samen sterk om elke dag de best mogelijke patiëntenzorg te verlenen. Daarnaast werken we elk jaar mee aan een actie voor het goede doel, deze keer een inzamelactie voor Serious Request. ” Op de foto staan (v.l.n.r) Alice Lindner, Frederieke Vriends, Veronica van der Ploeg en Milou Teeuwen.

Lorenzo

#Geneeskunde Student, 24 januari om 22.55 uur Zeer onder de indruk van de efficiëncy en klantvriendelijkheid vanochtend. #Hospitality #VUMC Facility Professional, 22 januari om 11.44 uur

In cijfers Elk jaar publiceert VUmc de kerncijfers over het afgelopen jaar. BIZA heeft echter veel meer en spannender gegevens over wat er binnen de organisatie gebeurt.

34.576 In 2013 hebben in VUmc 34.576 dagbehandelingen plaatsgevonden (voor fijnproevers: volgens de oude definitie). Ten opzichte van 2012 zijn dat 3.675 minder dagbehandelingen, een productiedaling van 9,6%.

10

Tracer 3 – 6 fe b ru ar i 201 4 – O rg a n isat ie – O n d e r zo e k – O n d e r w i j s – Pati ë nte n zo rg