Tracer 4, 2014

20 februari 2014 – nummer 4

Onderzoek anders gefinancierd

Milieuplein krijgt groene uitstraling

Overvallen door VUmc-guerrilla's

Uitzicht op een langer leven

‘ Ik bied eerstelijns dienstverlening’

Ook bij het onderzoek worden de historische budgetten vervangen door bekostiging op basis van prestaties

▶ pagina 2

Naast de hoogbouw komt een overdekte ruimte voor de afvalcontainers, met daarnaast het gassendepot

▶ pagina 3

Tientallen VUmc-ers schoven tijdens een meet ’n eat aan bij collega’s die ze niet kenden om samen te lunchen

▶ pagina 4

Niertransplantaties verbeteren de kwaliteit van leven enorm. Een VUmcteam ging in Kenia aan de slag

▶ pagina 7

VUmc kent een nieuwe functie: huismeester. Jorgen Toele is eerste aanspreekpunt voor onderhoud

▶ pagina 9

Studenten op oorlogspad

Tracer verandert Met ingang van het volgende nummer heeft Tracer een ander uiterlijk en zal het medewerkersblad van VUmc minder vaak verschijnen.

Hiermee komt de redactie tegemoet aan de wens om de interne communicatie in print beter af te stemmen met de digitale informatie die via intranet, VUmc Deze Week en e-mails onder medewerkers wordt verspreid.

Bovendien betekent een frequentieverlaging een aanzienlijke kostenbesparing. Vanaf april verschijnt Tracer maandelijks in een nieuw jasje.

In dit nummer op elke pagina een terugblik op de dertienjarige geschiedenis.

Alleen nog chippen

n Monique Krinkels Sinds 2011 krijgen alle eerstejaars geneeskundestudenten eerstehulponderwijs (eho). Het was een initiatief van studenten. “Als geneeskundestudent wordt er van je verwacht dat

je weet wat je in noodgevallen moet doen”, aldus Philip Frankenmolen, voorzitter van het bestuur van het eho. Dit bestuur organiseert elk jaar een verdiepingsles voor de practicumbegeleiders.

Snel afvoeren “Ik wilde een onderwerp dat enigszins out-of-the-box was”, legt Frankenmolen uit. “Eerder hebben we bijvoorbeeld aandacht besteed aan partydrugs. Deze keer wilden we meer weten over eerstehulp als er weinig voorzieningen en materialen aanwezig zijn.” Frankenmolen nam contact op met Majoor Peter van Ree, hoofd cluster militair geneeskundige opleidingen (milgo) van het instituut defensie geneeskundige opleidingen (idgo), die met tien

instructeurs naar VUmc kwam.

De avond startte met een theorieles, waarin de verschillen tussen militaire en civiele prehospitale zorg aan bod kwamen. “Een belangrijk

‘ Als geneeskundestudent wordt er van je verwacht dat je weet wat je in noodgevallen moet doen’ verschil met de civiele traumazorg is, dat het afvoeren van slachtoffers een erg hoge prioriteit heeft. In een gevechtssituatie is geen tijd voor uitgebreide behandeling.” Er werd ook aandacht besteed aan materialen zoals tourniquetten, tractiespalken

voor benen en botboren. “Interessant is dat veel kennis uit de militaire gezondheidszorg zijn weg vindt naar de civiele zorg. Zo blijkt uit uitgebreide Amerikaanse gegevens dat de restschade na het aanleggen van tourniquetten minder ernstig is dan altijd werd aangenomen.”

Bloederig Later op de avond was er ruimte voor de studenten om te oefenen met slachtoffers. Het militaire protocol ‘battlefield advanced trauma life support’ lijkt op het atls dat eerstejaarsstudenten aanleren. Toch was het een uitdaging om deze gewonde militair met een schotwond en een slagaderlijke bloeding in zo kort mogelijke tijd klaar te maken voor helikoptertransport.

Nieuw en beter is vrijwel altijd ook duurder Maakt innovatie de gezondheidszorg niet alleen beter maar ook goedkoper? Die vraag stond centraal in de slotlezing van bestuursvoorzitter Wouter Bos aan het einde van het congres ‘Innovation for Health’, dat op 11 februari in de RAI werd gehouden. n Jan Hol Wouter Bos toonde in grote lijnen twee gezichten van innovatie in de gezondheidszorg. Het eerste gezicht is een gelukkig gezicht: we kunnen dankzij tientallen vernieuwingen steeds meer doen voor onze patiënten. We leven langer, sommige ziekten lijken onder controle, we weten steeds meer van wat we mankeren of gaan mankeren en de technologie is tot steeds meer in staat.

Maar er is ook een minder vrolijk gezicht. Technologische vooruitgang heeft nog nooit tot lagere kosten geleid, dus waarom nu wel? Staat tegenover elke prijsverlaging niet een volumeverhoging omdat we steeds meer weten, kunnen en willen? Hoe lang houden we het vol dat de kosten van de gezondheidszorg ruim twee keer zo hard groeien als de kosten van ons nationaal inkomen?

Bos diepte een plaatje op uit de Miljoenennota van september 2013, waaruit blijkt dat we nu ongeveer even rijk zijn als vijf jaar geleden maar dat in die periode de kosten van de gezondheidszorg met 22% zijn gestegen. “Dat zet de financiering van de zorg én de solidariteit tussen de burgers onder druk.”

Vervolgens ging Bos dieper in op één

van de meest intrigerende innovaties: targeted medicine, denk aan gen- en immunotherapie, helemaal toegesneden op wat één persoon heel specifiek mankeert. Potentieel heel effectief en heel gericht dus. Maar vaak ook met hopeloze economics. Hij haalde in dit verband herinneringen op aan het advies van het College voor Zorgverzekeringen om heel dure medicijnen (tot euro 700.000 per jaar) voor de ziekte van Pompe en de ziekte van Fabry niet meer te vergoeden.

Bermuda-driehoek In de nasleep van die discussie werd wel gesteld dat de nieuwste generatie medicijnen tegen bijvoorbeeld kanker, steeds meer gaat lijken op deze Pompe en Fabry-medicatie. Bos

noemde het de Bermuda-driehoek van innovatieve medicatie: medicatie voor een heel kleine groep patiënten, met hoge kosten en vaak geringe gezondheidswinst.

Alvorens vergaande beperkingen op te leggen aan de vergoeding van heel dure medicijnen, adviseerde Bos zijn toehoorders om eerst ondoelmatigheden uit het systeem van de Nederlandse gezondheidszorg te verwijderen. Vervolgens is het van belang om bij innovatie niet slechts over kwaliteit of zelfs ‘outcome’ te praten maar over ‘waarde’: outcome per euro. “Als we vervolgens ook de patiënt een rol geven in dat gesprek, is het wellicht mogelijk te komen tot een zekere afremming van steeds meer doen voor steeds minder mensen tegen steeds hogere kosten.”

Marceline van Furth van VUmc Kids2KidsAfrica heeft van de Postcode Loterij 1,5 miljoen euro gekregen voor haar onderzoek naar hiv bij kinderen in Zuid-Afrika. Van Furth, VUmc hoogleraar infectieziekten bij kinderen, gaat samen met de Desmond en Leah Tutu Legacy Foundation in Zuid-Afrika een thuisbehandeling voor deze kinderen ontwikkelen. Door het koppelen van religieuze leiders en medici aan de voorlichting zullen de kinderen en hun ouders beter leren de medicijnen te blijven gebruiken.

4

Ria Bremer over medici en media

Zorg en wetenschap één in Alzheimer Centrum

5

nr 01– donderdag 11 oktober 2001

Tracer

is

heT

Tweewekelijkse

medewerkersblad

van

heT

vU

medisch

cenTrUm

–

UiTgave:

diensT

pUblic

r e l aT i o n s

11

en

Enquête medewerkers: grijp die kans!

voorlichTing

Geachte lezer, Voor u ligt de eerste uitgave van Tracer, de nieuwe medewerkerskrant van het VU medisch centrum. Het maandelijkse blad Op de Hoogte en het wekelijkse Infobulletin zijn hiermee definitief verleden tijd. Tracer ligt iedere twee weken op donderdag tegen lunchtijd in de rekken. U ontvangt het dus niet thuis. Om te voorkomen dat u de krant misloopt, is het aantal rekken uitgebreid.

Alle praktische informatie uit het Infobulletin, zoals het menu, de vacatures en de personalia, treft u in Tracer aan op de pagina’s 8, 9 en 10. Verder brengt de krant nieuws en achtergronden uit alle onderdelen van de organisatie.

Tracer moet alle medewerkers objectief informeren over de ontwikkelingen binnen het VU medisch centrum, vindt de half augustus in dienst getreden eindredacteur Monica van der Garde. ‘Om met Johan Cruijff te spreken: ieder voordeel heeft z’n nadeel en omgekeerd. Aan ieder verhaal zitten dus twee kanten. Als je maar één kant beschrijft, maak je jezelf ongeloofwaardig.’

Verder wil Van der Garde nadrukkelijk nieuws uit alle onderdelen en uit alle lagen van de organisatie brengen. ‘In zo’n grote organisatie als het VU medisch centrum moet veel nieuws zijn. Ik hoop dat medewerkers snel de weg naar de redactie weten te vinden.’

De eerste uitgave is nog niet ‘af’, stelt ze verder met nadruk. ‘Sinds half augustus hebben we heel hard gewerkt om Tracer op te zetten.

Met zo’n krant is het echter net als met een nieuw huis. Pas als je er woont, ontdek je hoe je het beste je meubels neer kunt zetten en waar je nog een lamp mist. Ik roep alle medewerkers op ons te helpen om een voor hen zo goed en leuk mogelijk blad te maken.

Mail ons uw reactie of stuur ons een briefje!’

VU moet ideale leerplaats worden

Nog geen besluit over Slotervaart Minister Borst heeft nog geen knopen doorgehakt over de toekomst van het Slotervaartziekenhuis. In een brief aan de Tweede Kamer van maandag 8 oktober doet ze een ‘klemmend beroep’ op alle betrokkenen om samen snel tot een oplossing te komen. Het VU medisch centrum is niet bij de besluitvorming betrokken, maar wacht straks mogelijk wel een belangrijke rol in de uitvoering.

De commissie Simons heeft de minister geadviseerd de klinische zorg van het Slotervaartziekenhuis over te hevelen naar andere ziekenhuizen in Amsterdam. Het Slotervaartziekenhuis wil een deel hiervan houden. De commissie Simons werd afgelopen voorjaar door de zorgverzekeraars, de gemeente Amsterdam en de Provincie NoordHolland ingesteld. Aanleiding waren bestuurlijke en financiële problemen bij het Slotervaart. De bank heeft de kredietfaciliteit van het ziekenhuis inmiddels met een maand verlengd tot 1 november.

Volgens de commissie Simons is het huidige gebouw van het Slotervaartziekenhuis niet meer geschikt als ziekenhuis. Amsterdam zou bovendien nu en in de toekomst een beddenoverschot hebben. In

plaats van te investeren in nieuwbouw vindt de commissie het daarom verstandiger om de klinische zorg van het Slotervaart voort te zetten in andere ziekenhuizen in Amsterdam.

In het Slotervaartziekenhuis zou een polikliniek gevestigd moeten blijven. Ook zou daar ruimte geboden kunnen worden aan nieuwe initiatieven, zoals een huisartsenkliniek en een zorghotel. De klinische zorg zou voortgezet moeten worden in het VU medisch centrum en het St. Lucas Andreas Ziekenhuis. De opleidingen die het Slotervaart verzorgt, zouden door het AMC en het VU medisch centrum gecontinueerd moeten worden.

Het VU medisch centrum zou volgens de commissie Simons leiding moeten geven aan de uitvoering van haar advies. Als de minister dit advies overneemt, wil de raad van bestuur kijken hoe het VU medisch centrum hieraan kan bijdragen.

‘Dat doen wij omdat wij ons verantwoordelijk voelen voor de continuiteit van de patiëntenzorg en voor het behoud van het zorgpersoneel in de regio’, aldus voorzitter Elmer Mulder. Hij onderstreept echter dat het VU medisch centrum nu nog niet aan zet is. ■ MvdG

Interview van de week

Ineke Koop: ‘Als wij ergens stage liepen wisten we eigenlijk alles al’ pagina 6+7

■ Monica van der Garde

Tracer is er voor uw nieuws en uw mening. tracer.info@vumv.nl, redactie Tracer, dienst prv, kamer 0b106

Een schotwond in de borst, een ingeklapte long én een slagaderlijke bloeding aan de onderarm; het zijn verwondingen die een EHBO-er niet vaak tegen zal komen. Maar voor soldaten in oorlogsgebieden is het realiteit. Majoor Peter van Ree gaf de student-assistenten van het eerstehulponderwijs een kijkje in wat ‘battlefield advanced trauma life support’ inhoudt.

HIV-project krijgt fiks bedrag

f oto y v o n n e c o M p i e r & d a a n va n e i j n d h o v e n

Foto Mark van den Brink

Op 26 februari worden de kassa’s vervangen in restaurant ’t Plein, de koffiecorner en het uitgiftepunt in de polikliniek. Medewerkers kunnen dan niet meer betalen met hun medewerkerspas, maar alleen nog met de chipknip op de bankpas (dus niet pinnen!). Chip oplaadpunten hangen in de hal van ziekenhuis en polikliniek. Bij restaurant ’t Plein zijn tijdelijk twee extra chip oplaadpunten geplaatst. Een eventueel restsaldo, op de medewerkerspas, wordt overgezet op de nieuwe pas, die in juni 2014 zal worden verstrekt.

Op 1 oktober was het precies veertig jaar geleden dat de Verpleegstersschool van het VU ziekenhuis startte. Een opleiding die vanwege zijn vooruitstrevendheid regelmatig de krantenpagina’s haalde. Nu is het VU medisch centrum via het Opleidingscentrum betrokken bij de vorming van een uniek Opleidingsinstituut voor Zorg en Welzijn. Tegelijkertijd wordt in het ziekenhuis fors geïnvesteerd in praktijkopleiders. Zij moeten de verpleegeenheden en werkeenheden helpen om een ideale leerplaats te worden.

Tussen 1961 en 1997 leverde de Verpleegstersschool van de VU ruim tweeduizend verpleegkundigen af, schat Arie Kleijn, directeur van het Opleidingscentrum. In 1997 namen mbo en hbo alle in-service opleidingen over. Het Opleidingscentrum, zoals de Verpleegstersschool inmiddels heette, specialiseerde zich in verpleegkundige vervolgopleidingen en bijscholingen en in bedrijfsopleidingen. Nu bedient het naast het VU medisch centrum ook bijna alle andere ziekenhuizen in Noord-Holland.

Na drie jaar van voorbereidingen is het inmiddels vrijwel zeker dat het Opleidingscentrum samen met het Europacollege en de Hogeschool Holland een nieuw gebouw gaat bewonen. ‘Opleidingsinstituut voor Zorg en Welzijn’ moet dit gaan heten. Volgens het huidige tijdschema worden de handtekeningen voor de bouw in december gezet.

Samenwonen is echter niet het ultieme doel. Sinds 1 oktober bereidt projectdirecteur prof.dr.

Joost Dekker een bestuurlijke samenwerking van de drie opleidingsinstituten voor. Zo’n verregaande samenwerking tussen mbo, hbo en academisch medisch centrum is voor Nederland uniek.

‘Wij willen graag samenwerken om aan elke opleidingsvraag van het VU medisch centrum te kunnen voldoen’, reageert Kleijn. ‘Onze doelgroepen, onze cultuur en onze functies zijn echter verschillend. Ik zou het dan ook jammer vinden als wij bestuurlijk zouden moeten integreren óm het integreren.’

Ondertussen doet het ziekenhuis zelf weer steeds meer aan het opleiden van verpleegkundigen.

Per 1 september is een nieuwe opleidingsvariant van start gegaan: de verkorte, duale hbo-v. Negen verpleegkundigen van niveau 4 gaan werkend leren om niveau 5 te halen. Op 1 oktober is een tweede groep van 24 verzorgenden begonnen aan een verkorte opleiding tot verpleegkundige op niveau 4.

Verder is per 1 oktober Irene Slootweg formeel benoemd tot opleidingscoördinator van het VU medisch centrum. In deze functie is zij het hoofd van de praktijkopleiders. Drie jaar geleden werd gestart met drie praktijkopleiders, nu zijn dat er tien, om meer dan voorheen stagiaires en leerlingen te begeleiden.

Op donderdag 11 oktober legt Slootweg haar visie op hun werk

afscheid van tracer

voor aan de zorgmanagers. ‘Sinds 1 oktober vorig jaar heb je verpleegkundige opleidingen op verschillende niveaus en in verschillende varianten. De meerwaarde daarvan is dat iedereen de manier van leren kan kiezen die hem of haar het meeste aanstaat. Alleen is hierdoor voor de verpleegeenheden en werkeenheden het begeleiden van stagiaires en leerlingen wel lastiger geworden. De praktijkopleiders gaan de eenheden ondersteunen om een ideale leeromgeving voor de stagiaires en leerlingen te worden. Niet vanuit hun kamertjes, maar op de verpleeg- en werkeenheden’, licht zij toe.

Overigens is de invulling van haar plannen nog nadrukkelijk onderwerp van gesprek. ‘Wij staan ten dienste van de verpleegkundig hoofden en de eenheden. Ik wil weten wat zij willen.’

■ Onderscheiding Op vrijdag 9 november zal prof.dr. Han Kemper worden onderscheiden met een eredoctoraat van de Semmelweis University te Budapest, Hongarije.

Kemper geeft sinds 1974 leiding aan het Amsterdamse Groei en Gezondheids Onderzoek (www. emgo.nl). Hij ontving in 1998 een eredoctoraat van het St. Mary’s College van de University of Surrey, Verenigd Koninkrijk.

11 oktober 2001 Het allereerste nummer van Tracer verschijnt. Het is de opvolger van het magazine Op de Hoogte. De krant is ontwikkeld door Monica van Garderen, die speciaal voor dit doel als eindredacteur is aangesteld. Marcel Bakker van De Ontwerperij is verantwoordelijk voor de vormgeving.

Wouter Bos

Klantvriendelijkheid Een vriendin van mij was in VUmc geopereerd voor borstkanker. Haar borst was verwijderd en met plastische chirurgie was een mooie reconstructie verricht. Ze was blij en opgelucht en kwam een kopje koffie drinken.

Op mijn vraag of iemand haar eigenlijk wel eens, na afloop van de behandeling, had gevraagd of ze tevreden was en haar in de gelegenheid had gesteld commentaar, waardering of kritiek te geven op haar behandeling in VUmc, reageerde ze verbaasd en ontkennend. Nee, dat was niet gebeurd.

Jammer, dacht ik, van tevreden patiënten horen we graag.

Vervolgens bleek tijdens die kop koffie dat we dan waarschijnlijk ook nog wel een paar andere dingen van haar zouden hebben gehoord. Bijvoorbeeld hoe zenuwachtig ze werd van het feit dat ze toch al bang was hoe het met haar ziekte af zou lopen, maar dat je dan ook nog eens zenuwachtig moet zijn over of al die briefjes wel in het dossier zitten en er niet per ongeluk uit vallen; of elke behandelaar wel de goede briefjes voor zich heeft; en wat een zegen het zou zijn als ze tegenover

Foto Mark van den Brink

alle dossiers in VUmc papieren dossiers zijn. Dat

een arts had gezeten die met een simpele druk op

Op de informatiemarkten die op 11 en 13 februari plaatsvonden in de restaurants van het ziekenhuis en de polikliniek brachten medewerkers van de programma’s ‘interne prestatiebekostiging’, ‘ombuigingen’ en ‘DOT’ deze thema’s onder de aandacht

de knop haar dossier tevoorschijn had getoverd,

Onderzoekers gaan ook over op prestatiebekostiging

compleet en altijd up-to-date.

Eén-nul voor eva, dacht ik.

Doorpratend was er nog wel wat anders wat ze kwijt wilde, nu ze er toch was. Wist ik dat geen arts haar eigenlijk behoorlijk had kunnen uitleggen wat ze mankeerde? De eerste keer dat ze het vroeg kreeg ze een verwijsbrief mee die ze maar moest lezen; onbegrijpelijk natuurlijk. De tweede

Vanaf 1 januari 2015 gaat VUmc stapsgewijs over op prestatiebekostiging. De historische budgetten worden vervangen door bekostiging op basis van prestaties. Ook onderzoekers krijgen te maken met deze nieuwe manier van financiering. “Iedereen is het er wel over eens dat betere prestatie beter beloond moeten worden”, stelt Hans Brug, vice-decaan voor wetenschappelijk onderzoek.

keer dat ze het vroeg kreeg ze twee wetenschappelijke artikelen toegestuurd; net zo onbegrijpelijk.

Toen de koffie op was en ze goedgemutst naar buiten liep, vroeg ik me af waarom we zoveel kansen laten liggen om van onze patiënten te leren.

n Jeroen Kleijne

Tracer

4

Maarten Boers bewaakt rol academicus

5

Kinderhospice van start

6

Patiëntenzorg centraal in 2004

22 januari 2004 T r ac e r i s h e T T w e e w e k e l i j k s e m e d e w e r k e r s b l a d va n h e T v U m e d i s c h c e n T r U m – U i Tg av e : d i e n s T co m m U n i c aT i e

nUmmer 2

Languit op het gras

Tuin in maart klaar

Tracer is het tweewekelijkse medewerkersblad van VU medisch centrum. Oplage: 4.750.

Tracer wordt gemaakt onder verantwoor­de­lijk­heid van de dienst communicatie.

Eindredactie Monique Krinkels Redactie Caroline Arps, Dyske Beelen, Ellen van den Boomgaard, Bernie Hermes, Edith Krab, Marcel Licher, Marre Roozen, Marieke Schutte, Jan Spee Redactieraad Henk Groenewegen, Tom Stoof, Riekie de Vet Redactie-adviesgroep Erik van Aalst, Ronald Gabel, Marcel van der Haagen, Marga Jaspers, Inèz de Jonge, Willy Schuppert, Maybritt Stal, Esther van ’t Riet en Cora Visser Vaste bijdragen Rick Dros, Leo de Haan en Nicole Plas Redactiesecretariaat

dienst communicatie VUmc, kamer PK4x190 telefoon (020) 44 43 444, email: tracer.info@VUmc.nl Vormgeving De Ontwerperij, Amsterdam Druk DeltaHage, Den Haag Opgave en vragen over abonnementen

dienst communicatie VUmc, kamer PK4x190 (020) 44 43 444, e-mail tracer.info@VUmc.nl Copyright © 2014 VUmc, Amsterdam Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of op enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de redactie.

2

Strak, met veel rechte lijnen, vierkante blokken en recht gesnoeide hagen; dat zijn de kenmerken van het nieuwe tuinontwerp. “Een strak ontwerp past het beste bij de vormgeving van het nieuwe gebouw”, verklaart Koopmans de keuze.“De tuin wordt in februari en maart aangelegd.”

Het wordt een hele klus. Zo moet er onder andere een hellingbaan voor bedden en rolstoelen van 40 meter worden aangelegd. Koopmans: “Het niveauverschil tussen de begane grond binnen en de tuin is twee meter. Volgens de voorschriften moet de hellingshoek 1:20 zijn. Om de twee meter hoogteverschil te overbruggen is dus een lengte van 40 meter nodig.”

De hellingbaan wordt aan beide zijden begrensd door houten damwanden met daarachter begroeiing. Hoewel er eerst was gekozen voor een lage reling langs de hellingbaan, komt daar nu 70 cm bovenop, zodat patiënten zich goed vast kunnen houden. Ook komt er een nieuwe brandweerweg, c.q. pad, omdat de huidige weg te dicht tegen het nieuwe gebouw ligt. Aansluitend aan de nieuwe brandweerweg komt, zoals voor de bouw, gras.

Het gras biedt komende zomer dus weer voldoende ruimte om te liggen en te zitten, maar daar blijft het niet bij. Koopmans; “Achter de nieuwe zaal ‘de Waver’, komt een zitkuil, 60 cm lager dan het grasniveau. En ook achter de B en de C toren komen terrassen met banken.” Mocht de zomer van 2004 weer net zo mooi worden als die van vorig jaar, dan biedt de tuin ruimte om van de zon te genieten. ■ eK

Sinds 1999 is de tuin van het VU medisch centrum gebruikt voor nieuwbouwactiviteiten. Deze zomer kunnen de medewerkers weer op het gras zitten

F oto S i d n e y V e r V u u r t

de nieuwbouw is klaar en de bouw­ keten verdwijnen op dit moment uit wat vroeger de tuin was. als het aan wessel koopmans van project­ bureau nieuwbouw ligt, kunnen we deze zomer weer languit op het gras liggen. aan oppervlakte is flink ingeboet, maar uitgangspunt bij het ontwerp van de ‘nieuwe tuin’ is om de tuin zoveel mogelijk in de oorspronkelijke staat terug te brengen.

Wetenschappers VU medisch centrum

‘Onderzoek bij ziekte van Parkinson moet veranderen’ het onderzoek naar de ziekte van Parkinson krijgt binnenkort misschien een totaal andere benadering. als onderzoek van de afdeling anatomie de gevolgen krijgt die de onderzoekers vermoeden, betekent het dat aan Parkinson een heel ander mechanisme ten grondslag ligt, dan onderzoekers tot nu toe hebben verondersteld.

Onderzoekers Piet Hoogland en Evelien Timmermans zijn er nog redelijk nuchter over. Toch merk je aan hen dat zij er stiekem rekening mee houden dat de resultaten van hun onderzoek tot een revolutie in het denken over de ziekte van Parkinson zullen leiden. Zij hebben ontdekt dat er bij Parkinsonpatiënten in het deel van de hersenen dat bulbus olfactorius heet, twee keer zoveel dopamine houdende cellen zitten. Dat is bijzonder, omdat onderzoekers er nog steeds vanuit gaan dat de ziekte van Parkinson ontstaat door een tekort aan dopamine houdende cellen.

Dopamine is een neurotransmitter, een boodschapperstof die nodig is om signalen van het ene hersendeel naar het

andere over te brengen. In die bulbus olfactorius wordt het reukvermogen bepaald. Bij de ziekte van Parkinson neemt als eerste het reukvermogen af, dus het is vreemd dat in dat deel juist dubbel zoveel dopaminecellen zitten.

“Onze vinding betekent dat het denken over de ziekte van Parkinson nu echt anders wordt. Wetenschappers dachten al langer dat de ziekte van Parkinson niet alleen kon worden verklaard door een tekort aan dopamine, maar wij leveren het bewijs”, zegt Piet Hoogland, universitair hoofddocent van de afdeling anatomie. “Wij hadden nooit gedacht, dat in de bulbus olfactorius zoveel dopamine zou zitten” vult analist Evelien Timmer-

mans aan. “We wilden alleen maar weten op welke manier de bulbus olfactorius een rol speelde bij de ontwikkeling van Parkinson. Wij denken nu dat een teveel aan dopamine juist slecht is. Dat een grote dosis dopamine een storende invloed op hersenfuncties kan hebben.”

In het onderzoek, maar ook de behandeling van de ziekte van Parkinson, dringen zich heel andere gedachten op. “Voordeel is, dat we nu wel dichter bij de verklaring van het feit zijn, dat middelen als Levadopa niet tegen alle symptomen van de ziekte van Parkinson werken. Maar het mechanisme achter de ziekte is nog lang niet opgehelderd”, verzucht Hoogland.

■ JtH

OCV en BIGRA grootste aanbieder vervolgopleidingen

Robuust opleidingsinstituut geheit na jaren voorbereiden is het zover: staatssecretaris van ocw annette nijs verrichtte de eerste bouwhandeling en gaf daarmee op 19 januari het start­ sein voor de bouw van het opleidings­ instituut Zorg en welzijn (oZw). volgend jaar moet het nieuwe gebouw naast het hoofdgebouw van de vrije Universiteit en vlakbij het vU medisch centrum gereed zijn.

Voor het eerst in Nederland komt er één opleidingsinstituut waarin zorgen welzijnopleidingen op mbo-, hboen wo-niveau samen vertegenwoordigd zijn: ROC ASA (ASA College Zorg en Welzijn), Hogeschool INHOLLAND (School of Health) , VU medisch centrum (inclusief het Opleidingscentrum dat onlangs is gefu-

seerd met BIGRA) en de Vrije Universiteit Amsterdam. “Iedereen houdt zijn eigen bestuur, maar we gaan intensief samenwerken in projecten.

Dat bestaat nu ook al, maar krijgt een institutioneel karakter”, aldus projectdirecteur Joost Dekker. Het opleidingsinstituut OZW zal een eigen raad van advies krijgen, bestaand uit vertegenwoordigers uit ‘het veld’. Dit om uit eerste hand te weten welke behoeften leven onder de klanten van het OZW.

Grootste aanbieder Het OCV is recentelijk flink uitgebreid met de incorporatie van de stichting BIGRA. Het is daarmee de grootste regionale aanbieder van vervolgonderwijs voor de gezondheidszorg.

Door hun opleidingen te combineren,

kunnen OCV en BIGRA straks geheel voorzien in de vraag naar onderwijs van regionale ziekenhuizen, verpleeghuizen en andere zorginstellingen.

Zowel OCV als BIGRA bieden vervolgen nascholingsonderwijs voor verpleegkundigen en paramedisch personeel. Ook kunnen schoolverlaters bij de onderwijsinstellingen terecht voor beroepsopleidingen, zoals operatieassistent en radiodiagnostisch laborant.

Daarnaast biedt het OCV nog verschillende bedrijfsopleidingen. De nieuwe organisatie blijft onder het bestuur van het VU medisch centrum vallen, naar een gezamenlijke naam wordt nog gezocht.

Voor de medewerkers van zowel het OCV als de BIGRA zal het in ieder geval even wennen zijn. In maart 2004 verhuizen de medewerkers van

Het nieuwe opleidingsinstituut zal een substantiële bijdrage leveren aan het verlichten van de personeelstekorten in de zorg- en welzijnssector

de stichting BIGRA al naar het Opleidingscentrum, in afwachting van de oplevering van het OZW in 2005. Arie Kleijn geeft leiding aan de nieuwe organisatie: “We zullen moeten improviseren, want met de huidige zestig medewerkers barsten we al bijna uit onze voegen.” Daarom komt op het gras naast het opleidingscen-

afscheid van tracer

trum een tijdelijk onderkomen om de opleidingscapaciteit te vergroten.

Ondanks de forse uitbreiding blijft het OCV kleinschaligheid hoog in het vaandel houden. De nauwe contacten die er bestaan tussen opleiders en praktijk blijven garant staan voor een zeer praktijkgericht opleidingsaanbod. ■ ivW

22 januari 2004 Eind 2003 is het nieuwe beddenhuis klaar. Gedurende de winter wordt er hard gewerkt om de tuin, die sinds 1999 door bouwketen en bouwmateriaal werd bezet, lenteklaar te maken. In het voorjaar kunnen medewerkers in hun pauze van het groen genieten.

F oto H e n K o l i J H o e K

13e jaargang nr 4, 20 februari 2014

“Met interne prestatiebekostiging gaat VUmc als organisatie toe naar een andere manier van financiering, ook voor wetenschappelijk onderzoek”, legt Hans Brug uit. “Hoeveel geld je krijgt, is gebaseerd op wat je presteert. Kosten en opbrengsten hangen dus veel meer met elkaar samen. De afdeling waar de meeste en beste onderzoeken plaatsvinden, krijgt dus vanzelf meer middelen.

Het gaat daarbij overigens om de verdeling van middelen uit de eerste geldstroom, dus het geld dat we krijgen van de ministeries. Een bijkomende reden voor invoering van prestatiebekostiging is dan ook dat we naar de overheid beter moeten verantwoorden hoe we onze middelen besteden.”

Alle kerntaken VUmc begint vanaf 1 januari 2015 met de invoering van prestatiebekostiging voor alle kerntaken: patiëntenzorg, onderwijs, opleiding én onderzoek. Alle kerntaken hebben hun eigen financieringsmodel. Bij onderzoek is model dat opgebouwd uit basisfinanciering – een vaste voet voor een periode van vier jaar – en een directe prestatievergoeding – een jaarlijks vast te stellen budget op basis van het aantal promoties en de hoeveelheid externe financiering die een afdeling realiseert.

Tracer 4 – 2 0 fe b ru ar i 201 4 – O rg a n isat ie – O n d e r zo e k – O n d e r w i j s – Pati ë nte n zo rg

Ook onderzoeksinfrastructuur en beleidsruimte zijn onderdeel van het model. Manager bedrijfsvoering Michel Telkamp: “Het beleidsdeel kunnen we strategisch en vooruitkijkend inzetten, op de zwaartepunten van de organisatie. Zo kunnen we de positie van VUmc versterken.”

Met het beleidsdeel kan VUmc zijn innovatiekracht en excellentie extra stimuleren en dus ook de kansen op toekomstige externe onderzoeksfinanciering, vult Brug aan. “Een nadeel van prestatiebekostiging zou kunnen zijn dat onderzoekers intern te sterk gaan concurreren en zich te veel richten op de eigen afdeling.

De kracht van VUmc ligt juist in de interdisciplinaire samenwerking die nodig is voor het beantwoorden van de belangrijke wetenschappelijke vragen voor de innovatie en verbetering van de gezondheidszorg. En dat is ook waar externe subsidiegevers en financiers geld in willen investeren. Externe acquisitie zal dus zwaar wegen bij de vaststelling van het budget. Niet alleen is acquisitie een goede indicator voor maatschappelijke relevantie, maar het vormt vaak ook de basis voor het aantal promoties, publicaties en citaties.”

Wennen De meeste afdelingen zullen er aan moeten wennen dat de budget-

ten in de toekomst veel flexibeler worden. Brug: “Het komt er simpel gezegd op neer dat het budget wordt bepaald op basis van de prestaties in het verleden en de plannen voor de toekomst.” Telkamp: “De budgetten zullen van jaar tot jaar enigszins fluctueren. We hebben er in ons model natuurlijk wel voor gezorgd dat de jaar tot jaar variatie niet te groot wordt, want dan kun je als afdeling niet werken. Zoals altijd bij dit soort grote veranderingen zijn er voor- en tegenstanders. Eventuele bezwaren hebben we geprobeerd zo goed mogelijk tegemoet te komen in dit uitgebalanceerde model.” Brug: “Overigens is er weinig discussie over het principe dat betere prestaties beter moeten worden beloond. Daar is vrijwel iedereen het wel over eens.”

Stapsgewijs Hoe het invoeringstraject er precies uit komt te zien, is op dit moment nog niet duidelijk. De komende tijd is dit onderwerp van overleg tussen de raad van bestuur en de verantwoordelijke stuurgroep, geleid door Geert Kazemier en Pieternel Hummelen. Brug: “We willen geen schokgolf teweeg brengen, maar dit model stapsgewijs, op een nette manier invoeren.” Telkamp: “Deze zomer zal de kaderbrief meer duidelijkheid geven over het invoeringstraject. Ik ga er zelf vanuit dat prestatiebekostiging in 2015 wordt ingevoerd voor alle kerntaken, maar dat er wel een regeling komt om de effecten van de overgang naar prestatiebekostiging de eerste jaren geleidelijk door te voeren.”

op enkele afdelingen gewerkt zal worden volgens dezelfde protocollen en enkele specialisten in beide centra werkzaam zijn, kunnen er grote voordelen voor de patiënt worden behaald. De patiënt wordt behandeld op de plek die hem of haar de hoogste kwaliteit biedt en het liefst natuurlijk ‘aangenaam dichtbij’ thuis wanneer dat kan.

VUmc en Ziekenhuis Amstelland

werken al sinds 2005 samen. Omdat steeds meer artsen én afdelingen uit beide huizen contact met elkaar hebben, is tot deze raamovereenkomst besloten. VUmc en Ziekenhuis Amstelland hebben al een samenwerkingsverband op de gebieden van spoedeisende hulp, nierdialyse, nucleaire geneeskunde, pathologie, vaatchirurgie en apotheek.

Recent is de samenwerking

uitgebreid met VUmc Cancer Center. Sinds een klein jaar is Annette van Zweeden, internist-oncoloog, vanuit VUmc werkzaam in Ziekenhuis Amstelland. Sinds oktober 2013 is op het gebied van geneeskunde voor ouderen, samen met VUmc, een behandelcentrum Ouderengeneeskunde van start gegaan in Ziekenhuis Amstelland.

Leeuwenkamp Architecten

De raden van bestuur van VUmc en Ziekenhuis Amstelland hebben een overeenkomst getekend, die de samenwerking tussen beide ziekenhuizen regelt. De ziekenhuizen willen hiermee de zorg voor patiënten in de regio verder verbeteren.

Ziekenhuis Amstelland speelt als regionaal algemeen ziekenhuis een complementaire rol aan de academische zorgfunctie van VUmc. Omdat

‘Milieuplein’ krijgt groene uitstraling Binnenkort starten de voorbereidende werkzaamheden voor de inrichting van het milieuplein. Naast de hoog­ bouw komt een overdekte ruimte voor de afvalcontainers van VUmc, met daarnaast het gassen­depot. Het geheel komt er uit te zien als een groene doos. De reden voor de verhuizing: waar nu de afval­stoffen- en gasopslag staat, is het Imaging Center ingetekend. n Monique Krinkels “Zo’n verhuizing is een goed moment om het wensenlijstje van de gebruikers te vervullen. En we willen er echt iets moois en duurzaams van maken. Daarom hebben we Leeuwenkamp Architecten opdracht gegeven om er een ontwerp voor

te maken”, aldus Monique de Loos, manager ontwerp & realisatie bij projectbureau huisvesting. “Het was een echte ontwerpopdracht, zoals ze die voor andere gebouwen maken.”

Ruime hal Eén van de wensen van de gebruikers was, dat de afvalcontainers voor het huishoudelijk- en ziekenhuisafval in een overdekte ruimte zouden komen te staan. Nu staan ze in weer en wind hun karretjes te legen in de container. Daarna moeten ze bij goederenontvangst het materiaal met een slang schoonspuiten. Dat wordt heel anders als het milieuplein klaar is”, belooft De Loos. “De containers komen in een ruime hal te staan, waar de medewerkers van het facilitair bedrijf zo met hun karretje naar binnen kunnen rijden. Er

komt daglicht vanuit de daklichten en de ramen in de achterwand. En er komt een waskantelmachine, die de karretjes een voor een automatisch schoonmaakt.”

Het geheel zal een groene uitstraling hebben. De hal krijgt een zogenaamd groendak, een dak beplant met vetkruid oftewel sedum. Het hekwerk om het milieuplein zal in korte tijd volledig zijn begroeid met hedera, klimop. Ook de milieuveiligheid heeft natuurlijk aandacht gekregen.

“De vloer is vloeistofdicht en er is een gootsysteem die eventueel vocht naar een speciale put afvoert. Daarmee voorkomen we dat er vloeistof in het grondwater terecht zou kunnen komen.”

Nieuwe leidingen De verhuizing van het gassendepot

heeft grote gevolgen: de leidingen moeten allemaal worden verlegd.

“De pijpen komen op een andere plaats het ziekenhuis binnen. We hebben het leidingverloop ‘lean’ uitgedacht. De gassen komen op de meest efficiënte manier op de gewenste plek. En dit is ook het goede moment om het inpandige gasverdeelstation in de kliniek te vervangen.”

Natuurlijk zitten er ook nadelen aan de verhuizing. “Er wordt wéér een hoekje van de tuin volgebouwd”, aldus De Loos. “En we zullen een paar bomen en struiken moeten opofferen. Maar dat zijn geen bijzondere exemplaren”, benadrukt ze, “die hebben we kunnen behouden. En uiteindelijk krijgen we hier weer een hele mooie zorgtuin voor terug.”

Trots op een 1,7 n Caroline Arps

VUmc-onderzoekers schreven tussen 2007 en 2011 7.207 wetenschappelijke artikelen en die zijn 112.776 maal geciteerd, blijkt uit de citatie-analyse. “Daarmee scoren we met een 1,7 voor het derde jaar op rij als beste Nederlands umc”, zegt een trotse Wim Stalman.

VUmc draait al jaren mee in de absolute top van de internationale medische wetenschap. Dat blijkt onder andere uit de analyse van de wetenschappelijke literatuur door het Centrum voor Wetenschap- en Techniekstudies, het cwts in Leiden.

Dit instituut analyseert het aantal keren dat specifieke artikelen worden geciteerd in de wetenschappelijke literatuur, legt de Leidse cwtsonderzoeker Thed van Leeuwen uit.

“We kijken naar een Mean Normalised Citation Score, de mncs, voor een bepaald vakgebied. Kom je daarbij precies op 1 uit, dan presteer je volgens het gemiddelde van jouw vakgebied. De artikelen die door onderzoekers van VUmc werden gepubliceerd tussen 2008 en 2011, werden tot eind 2012 veel vaker (+ 70%) dan gemiddeld geciteerd door anderen. Dat leidde tot de score van maar liefst 1,7.”

Maatschappelijke impact Voor decaan Wim Stalman halen actuele discussies over de integriteit van de wetenschap als geheel de glans niet af van de eerste plek voor VUmc op de cwts-lijst. “Als je alléén naar het aantal publicaties zou kijken, dan kunnen onderzoekers misschien een perverse prikkel ervaren om te gaan goochelen met extra publicaties. Maar het gaat om méér. Het gaat over maatschappelijke en intercollegiale waardering voor ons werk. Het gaat verder over de mate waarin onderzoek zijn vertaling vindt in medische richtlijnen.

Het gaat over de mate waarin je als onderzoeker in staat bent om fondsen te verwerven. En dan constateer ik met trots dat VUmc het op al die fronten goed doet.”

Die trots van VUmc is terecht, vindt Van Leeuwen. “De Nederlandse wetenschap als geheel doet het goed; die scoort met 1,24 ruim boven het internationale gemiddelde. De Nederlandse medische wetenschap zit daar met een score van 1,58 nog boven.” Het lijken kleine verschillen, maar het gaat om vele duizenden publicaties per instelling. Eén honderdste puntverschil staat voor honderden extra citaties. “Dan is de 1,7 van VUmc helemaal een mooie score.”

2

Cees Buren nieuwe directeur financiën

4

Gang mortuarium; griezelig maar veilig

10 juni 2004 T r ac e r i s h e T T w e e w e k e l i j k s e m e d e w e r k e r s b l a d va n h e T v U m e d i s c h c e n T r U m – U i Tg av e : d i e n s T co m m U n i c aT i e F oto Y v o n n e C o m p i e r

VUmc en Ziekenhuis Amstelland verstevigen samenwerking

7

Vóór stoppen met de pil al vinger aan de pols nUmmer 12

In Holland staat een (zieken)huis Een ieder die wel eens naar het woonmetamorfose programma ‘In Holland staat een huis’ kijkt zal het er mee eens zijn: de gedaanteverwisseling van het behandelhuis op de zevende etage had er zo in gekund.

Weliswaar is de gedaanteverwisseling in plaats van door de buren uitgevoerd door de unit gebouw- en installatiebeheer van het facilitair bedrijf, maar het resultaat is opmerkelijk. De 25 jaar oude vloerbedekking is vervangen door marmoleum, er zijn nieuwe plafonds met ingebouwde verlichting aangebracht en alle kantoren zijn binnen en buiten geschilderd.

Al met al een prachtig resultaat, waar de bewoners erg tevreden over zijn.” ■ eK

Nicole Plas

De vrouw die Nederland beter maakte

Eerste ‘MEG’ promovendus een feit

Minister geeft toestemming bouw Westflank ■ edith Krab

E

ls Borst, de Grand-Dame van D66 is, naar nu blijkt, om het leven gebracht in de schuur bij haar woning in een lommerrijke, rustige buurt in Bilthoven. Hier woonde zij alleen na het overlijden van haar man. Haar indrukwekkende carrière, van arts naar minister, laat een krachtige vrouw zien die duidelijk een missie heeft gehad en deze vertaalde via de politiek naar de zorg; niet altijd even succesvol, maar wel met hart voor de zorg. Zij kreeg met name te maken met medisch-ethische kwesties zoals de donorregistratiewet en de euthanasiewet, waarvoor ze in beide gevallen ontzettend veel werk heeft verzet.

Toen zij minister van vws werd was ik 20 en niet echt met bovenstaande onderwerpen bezig.

Nu 17 jaar later ben ik met beide kwesties door privéomstandigheden in aanraking gekomen.

Enerzijds door de wens tot euthanasie van een familielid en anderzijds door de diagnose van IgA nefropathie dat bij mij acht jaar geleden is vastgesteld. Mijn opa en oma zijn inmiddels een mildere dood gestorven door de mogelijkheden van nu (kan nog milder maar dat is een ander verhaal). En gelukkig is een plek op de wachtlijst voor een donororgaan mij bespaard gebleven.

Een half jaar geleden is hier in VUmc bij mij preemptief (voor de dialyse uit) succesvol een nier-

Tracer 4 – 20 fe bruar i 201 4 – O rg an isat ie – O n d er zo e k – O n d e r w i j s – Pati ë nte n zo rg

transplantatie uitgevoerd, met behulp van een nier van een vriendin (te lezen in Tracer nummer 15 van vorig jaar).

Door deze ‘rugzakjes’ ben ik mij gaan verdiepen in beide onderwerpen en maak ik mij hard voor meer pre-emptieve transplantaties en het algemeen donorregistratiesysteem. Ik ben inmiddels 37 en mevrouw Borst is 81 geworden en ik hoop nu dat op deze gebieden volgende stappen kunnen worden genomen. Stappen waarvoor mevrouw Borst mede de weg heeft geplaveid.

Tot slot een quote van neuroloog Steven Laureys: ‘Er is leven na de dood en we noemen het orgaandonatie.’

■ Bernie Hermes op 14 juni verdedigt arent de jongh zijn proefschrift. op zich geen voorpaginanieuws, want dit jaar zullen er bijna 90 promoties plaatsvinden.

Toch is deze speciaal. de jongh is straks de eerste die gepromoveerd is bij het meg-centrum. met behulp van een magnetische encefalogram (meg) – het broertje van de veelbekendere eeg – is het mogelijk om heel precies in de hersenen activiteit te lokaliseren. het vU medisch centrum beschikt als enige ziekenhuis in nederland over een meg. een gesprek met de promovendus en zijn copromotor dr. jan de munck.

Het meg apparaat zelf ziet er uit als een reuzendroogkap en is geplaatst in een bunker met dikke metalen muren om elke storing van buiten tegen te gaan. Arent de Jongh: “De meg-techniek is heel gevoelig voor

storing. Alles wat elektriciteit gebruikt of produceert, levert ook magnetisme op en dat veroorzaakt storing. Ook de vloer en het plafond zijn afgeschermd, omdat zelfs het aardmagnetisch veld het apparaat stoort.”

Copromotor Jan de Munck legt de werking van het apparaat uit: “Elke elektrische stroom, groot of klein, produceert ook een magnetisch veld. Bij een eeg, meten we de elektrische spanningen op het hoofd en bij een meg meten we de bijbehorende magnetische veldjes.

Het eeg bestaat al lang, maar het nadeel is dat de schedel waar de elektroden opgeplaatst worden de stroom slecht geleidt. Het is dan niet goed mogelijk om heel precies te lokaliseren waar die stroompjes in de hersenen geproduceerd worden.

Bij magnetische velden heb je daar geen last van. Voor een hele nauwkeurig plaatsbepaling is een meg dus veel beter geschikt.

Laatste nieuws missie & visie traject

Jeugdige delinquenten: straf liever de hersenen Openbaar college door Theo Doreleijers (volgens studenten een van de beste docenten van het jaar) op dinsdag 15 juni (tussen 12.00 en 13.00 uur) Zie voor meer informatie de servicepagina of http:// intranet/communicatie/missie/rondleidingen.html ‘Veel overschrijdingen zowel in de productie als de kosten. Er zullen dit jaar nog bergen werk moeten worden verzet om de exploitatie acceptabel te krijgen.’ Elmer Mulder in zijn nieuwste weblog. Zie: http://intranet/ communicatie/missie/weblog_ elmer_mulder.html

Bovendien hoef je bij een meg geen elektroden te plakken.”

MRI plaatje Het onderzoek van de Jongh richtte zich op de vraag of de locatie waar een meg afwijkende hersenactiviteit meet, samenvalt met de plek waar epilepsie bij patiënten met een hersentumor ontstaat. De Jongh: “Mensen die aan epilepsie lijden kunnen vaak met medicijnen geholpen worden om aanvallen te voorkomen. Bij een beperkte groep lukt dit niet en bij hen wordt steeds vaker chirurgisch ingegrepen. Ook bij mensen zonder epileptische aanvallen is met behulp van de meg activiteit te zien die bij gezonde mensen niet voorkomt. Het doel van het onderzoek was om te bepalen of die afwijkende meg-activiteit samenvalt met het centrum van de epileptische aanval.

Een probleem is dat je met een meg geen afbeelding van de hersenen kunt maken. Dat hebben we opgelost door de meg plaatjes over een mri-plaatje van dezelfde persoon te leggen.”

Voor het onderzoek is gebruik gemaakt van patiënten met een hersentumor. “Van deze patiënten is bekend dat de epilepsie-activiteit plaatsvindt op de rand van de tumor.

Met een meg hebben we precies naar de plek gekeken. Het blijkt dat de meg inderdaad activiteit meet aan de rand van de tumor en wel aan één specifieke kant. De resultaten van het onderzoek kunnen van invloed zijn op een eventuele chirurgische ingreep: in hoeverre neem je alleen de tumor weg of ook weefsel daar omheen”, besluit de Jongh.

Met het afgeven van een verklaring van geen bezwaar is de belangrijkste hindernis genomen om de nieuwbouw voor SEIN en GGZ aan de Westflank te realiseren. Geert Hermsen, directeur project bureau nieuwbouw, verwacht dat de bouw medio 2006 van start kan gaan.

“Met deze verklaring van geen bezwaar is de procedure met de centrale overheid afgerond. Volgende stap is om de plannen uit te werken en een bouwvergunning en de bestemmingsplanaanvragen voor te leggen aan het College Bouw ziekenhuisvoorzieningen en de plaatselijke overheid: de gemeente Amsterdam”, aldus Hermsen. Met de verklaring van de minister zijn ook de middelen om te bouwen gelabeld. “De minister heeft onder andere gekeken naar de verhouding bouwomvang en bouwkosten en naar aanleiding daarvan budget vastgelegd.”

Twee parkeerlagen In het nieuwe gebouw aan de Westflank komen het rcg (Regionaal Centrum Geestelijke Gezondheidszorg) van de ggz Buitenamstel en de Randstadkliniek van Stichting Epilepsie Instellingen Nederland (sein). Er komen klinische- en poliklinische functies, laboratoria, diagnostische behandelmogelijkheden en kantoorruimtes. Bij het sein komen 80 klinische behandelplaatsen en bij het regionaal ggz centrum 125 plaatsen.

Ook de seh wordt uitgebreid en verplaatst naar deze nieuwbouw. En er komen twee parkeerlagen met in totaal 420 parkeerplekken.

Voor de nieuwbouw aan de Westflank zal het huidige D, R en W huis moeten sneuvelen en ook de Meander en ’t Olifantje zullen verdwijnen. Ook de naast het VUmc gelegen woonhuizen aan de Amstelveense weg moeten wijken. “Bij de vergunningaanvraag die we nu indienen zullen we specifiek toestemming vragen om met de bewoners te overleggen om hun huizen te kopen”, aldus Hermsen.

volgens plan ziet de westflank er in 2008 zo uit. 1. ggZ-gebouwdeel, 2. sein-gebouwdelen, de seh komt onder het ggZ gebouw

afscheid van tracer

10 juni 2004 Het behandelhuis op de zevende verdieping ondergaat een metamorfose. De 25 jaar oude vloerbedekking is vervangen door marmoleum, er zijn nieuwe plafonds met ingebouwde verlichting aangebracht en alle kantoren zijn binnen en buiten geschilderd. Tot grote tevredenheid van de medewerkers.

3

Pilot senior kwalificatie onderwijs

SKO draait om persoonlijke ontwikkeling Voor senior docenten en onderwijs­ coördinatoren is er een senior kwalificatie onderwijs (SKO) ontwikkeld. Hoewel het de bedoeling is dat de SKO voor iedere universiteit gaat gelden, is VU/VUmc een van de eerste universiteiten die de registratie invoert. Een van de deelnemers was Marianne Kooiman, jaarcoördinator Masterjaar 1 van VUmc Compas.

Foto Mark van den Brink

n Ellen Kleverlaan

Op tweederde van het traject was er een coachingsgesprek, waar Marianne Kooiman veel aan had.

‘Toen ging bij mij de knop om’

Aan de pilot in 2013 deden veertien mensen mee, vertelt Marianne Kooiman, elf van de VU, drie van VUmc. Naast Kooiman waren dat Thecla Hekker en Saskia Peerdeman. Mensen van andere faculteiten hebben weer een heel andere kijk op dingen, wat heel verfrissend kan zijn, zegt Kooiman. “Wat het traject oplevert, is voor iedereen verschillend. De sko biedt verdieping en verbreding aan je eigen functioneren. Waaraan jij behoefte hebt, dat komt aan bod.

Dat kan dus voor iedereen verschillend zijn. Waar de basiskwalificatie onderwijs (sko) juist om veel theorie draaide, gaat de sko vooral om het eigen functioneren.”

Voor Kooiman betekende het dat zij daardoor meer visie heeft ontwikkeld op haar eigen functie en de plek die zij inneemt in de organisatie. “Ik heb mijn positie beter leren begrijpen en kan die nu beter inzetten. Als middle manager zit je tussen de werkvloer en het hogere management in.

Ik vond het wel eens lastig hoe ik

mij daartussen moest bewegen.

Nu voel ik mij meer in mijn kracht staan om bijvoorbeeld tegen mijn leidinggevende te beargumenteren waarom iets wel of niet werkt voor de mensen op de werkvloer.”

Knop om De pilot van het sko-traject heeft in totaal een jaar in beslag genomen, van intakegesprek in januari 2013 tot en met de uitreiking in december van datzelfde jaar. Er waren vijf bijeenkomsten met een heel divers karakter. De onderwerpen varieerden van projectmanagement tot het ontwerpen van een studeerbaar onderwijsprogramma en het ontwikkelen van een visie. Op tweederde van het traject was er een coachingsgesprek waaraan Kooiman veel had. “Toen ging bij mij de knop om, begreep ik mijn rol en hoe ik die veel sterker kan inzetten. Ik ben daarover ook gaan sparren met mijn leidinggevende.”

Het traject werd afgesloten met een assessment waarin een zelf samengesteld dossier werd bevraagd en beoordeeld. Vier nieuwe groepen zijn momenteel in voorbereiding voor een nieuwe lichting sko.

Voor mensen die menen dat ze niks meer te leren hebben, is het minder geschikt, denkt Kooiman.

“Dit traject draait om persoonlijke ontwikkeling. Daar moet je zin in hebben. Je moet naar jezelf en je eigen functioneren willen kijken.

Dan kan het een enorme meerwaarde hebben voor jou en de organisatie.”

Meet ’n eat

VUmc-guerrilla’s overvallen lunchende medewerkers n Linda van de Sande

Een beetje verrast en soms onwennig schoven op 14 februari tientallen VUmc-ers aan bij collega’s die ze niet kenden om samen te lunchen in ’t Plein.

De aanleiding was een meet ’n eat, georganiseerd door de ‘VUmc-guerrilla’s’.

3

Restaurant verbouwd

4

Werken met competenties

7

Gegrepen door genen

21 juli 2005 TR ACER IS HE T T WEE WEKELIJKSE MEDE WERKERSBLAD VAN HE T VU MEDISCH CENTRUM – UITGAVE: DIENST COMMUNIC ATIE

NUMMER 15

Tuin nodigt uit tot zitten Hoewel de tuin opnieuw gedeeltelijk in beslag is genomen voor de verbouw van de oostvleugel, blijft er voldoende ruimte over, om tussen de middag even van de zon te genieten.

Medewerkers en studenten maken daarom volop gebruik van het vorig jaar nieuw ingezaaide grasveld. Trouwens, ook de Hortus is in de zomermaanden extra populair tijdens de lunchpauze.

Het jaarverslag 2004 van het VUmc is uit. Ook dit jaar is gekozen voor één geïntegreerd jaarverslag. Er verschijnt dus geen apart financieel, kwaliteits- of sociaal jaarverslag.

Thema dit jaar zijn de tien ambities, zoals geformuleerd in VUmc op koers. Dit thema komt terug in interviews met medewerkers.

Het verslag is wederom opgebouwd aan de hand van het inkmodel en wordt afgesloten met de jaarrekening. Nieuw dit jaar is een bijlage prestatie-indicatoren. Sinds de wettelijke verplichting om deze indicatoren met ingang van 1 juni 2004

openbaar te maken zijn ze te vinden op internet en nu dus ook in het jaarverslag. Het VUmc jaarverslag 2003 kreeg van accountantsbureau Ernst en Young op het onderdeel ‘corporate governance’ een pluim, het VUmc stond op een tweede plaats na het Haagse Leyenburg ziekenhuis. De verwachtingen voor dit jaar zijn dan ook hoog gespannen.

Het jaarverslag is vanaf 21 juli digitaal beschikbaar via de startpagina op intranet. Dan is ook de papieren versie, in een beperkte oplage, verkrijgbaar bij de dienst communicatie.

■ EK

GezondheidsKatern Gezondheidskatern 21 juli 2005, nummer 2 Het GezondheidsKatern is een blad van het VU medisch centrum – uitgave: dienst communicatie

Feiten en cijfers 4,82% De eerste vijf maanden

van 2005 laten een stijging ten opzichte van 2004 van 0,17% zien van het verzuim korter dan een jaar, waarmee dit cijfer voor 2005 tot nu toe uitkomt op 4,82%.

1,72 De verzuimfrequentie in

2004 lag voor het VUmc op 1,72 ziekmelding per persoon per jaar. De frequentie varieert tussen de academisch medische centra van 0,72 tot 1,72.

Oorzaken Van alle door de

amd geregistreerde verzuimoorzaken staat verzuim vanwege psychische klachten bovenaan met 31,34%, gevolgd door verzuim vanwege fysieke klachten (27,34%).

gemiddelde verzuimdag het VUmc ongeveer 210 euro.

Indien het verzuim in loonkosten wordt vertaald, is het VUmc jaarlijks circa 17,5 miljoen euro kwijt aan niet verrichtte arbeid.

Yolande Schaeffer: ‘We proberen dus zoveel mogelijk faciliteiten te creëren voor medewerkers, zodat ze snel weer terug kunnen naar hun werk of naar een andere plek’

van vrouwen - zij verzuimen volgens de statistieken ongeveer anderhalf keer zoveel als mannen - heeft bijna alleen maar te maken met de aard van de functies die door hen worden vervuld en niet met het geslacht.

Aandacht voor gezondheidsbeleid

VUmc legt nadruk op wat iemand wèl kan

Ouderen Het gemiddelde verzuim korter dan 1 jaar neemt licht toe naarmate de medewerker ouder wordt, maar deze is in de categorie 61 tot 65-jarigen het laagste.

“

L

eidraad bij het hrm-beleid van het VUmc is dat je oog hebt voor mensen, voor hun kwaliteiten en ontwikkeling. Als je zorgt dat ze het naar hun zin hebben op hun werk draagt dat bij aan het welzijn. Maar het kan natuurlijk voorkomen dat iemand niet volledig inzetbaar is. Hoe gaan we daar op een goede manier mee om, zodat zowel de persoon als

de organisatie ermee geholpen zijn?”

Yolande Schaeffer, hoofd hrm, licht het nieuw ontwikkelde gezondheidsbeleid toe.

Viel iemand vroeger uit het arbeidsproces, dan was er een gedegen vangnet aan sociale voorzieningen. “Dat is in rap tempo aan het verdwijnen. Je zult dus alles op alles moeten zetten om mensen aan het werk te houden”,

stelt Schaeffer. Het VUmc ziet daar een taak voor zichzelf weggelegd, waarbij het uitgangspunt is wat mensen nog wel kunnen in plaats van ze af te schrijven.

Het gezondheidsbeleid is inmiddels geformuleerd, er is omschreven wie welke taken en verantwoordelijkheden heeft op dit terrein. Nu is het tijd om het beleid van papier in de praktijk

Column Werken maakt gezond Ron Lemmens

Voor u ligt alweer het tweede Gezondheidskatern waarin het welzijn van de medewerkers van het VUmc centraal staat. Vanuit p&o centraal, unit hrm is het de bedoeling u tweemaal per jaar via een katern in Tracer te informeren over het gezondheidsbeleid in het VUmc. Er worden lopende en geplande activiteiten belicht en we blikken terug op wat er in de tussentijd allemaal is gebeurd.

De voorpagina van het eerste katern van 9 december, kopte: ‘VUmc draait de zaak om’. Het katern vormde de introductie van het nieuwe gezondheidsbeleid per 1 januari 2005. De nieuwe benadering impliceert een geheel andere manier van denken, met elkaar omgaan en vraagt een hele ander instelling van zowel leidinggevenden als medewerkers. Er is het afgelopen half jaar veel gedaan om het nieuwe gezondheidsbeleid handen en voeten te geven. Preventieprogramma’s moeten voorkomen dat een mede-

werker te maken krijgt met ziekteverzuim, werkhervattingadviseurs dragen bij de verzuimduur te beperken en leidinggevenden worden opgeleid om zo goed mogelijk met (dreigend) verzuim om te gaan. Dit gezondheidskatern geeft een overzicht van de manieren waarop het VUmc haar gezondheidsbeleid in praktijk brengt.

Uitgangspunt is dat het gezondheidsbeleid voor een integrale aanpak van activiteiten en maatregelen op het gebied van preventie staat, met aandacht voor adequate verzuimbeheersing en eventueel reïntegratie naar ander, passend werk. Optimale inzetbaarheid van medewerkers op basis van hun belastbaarheid is het belangrijkste goed. Het is zowel in het belang van de medewerker als voor de organisatie om verzuim zoveel als mogelijk te voorkomen.

Leidinggevenden en medewerkers zijn samen primair verantwoordelijk voor het voorkomen van (onnodig lang) verzuim. Een open dialoog, een goede werksfeer en verantwoorde werkomstandigheden, om maar wat te noemen, alles is daarin belangrijk. Adequate verzuimbeheersing begint bij verzuimpreven-

tie en in geval van verzuim met alarmbellen voor dreigend langdurig verzuim er zo vlug mogelijk alles aan doen om onnodig lang verzuim te voorkomen.

Voor ondersteuning zowel op het gebied van preventie als op het gebied van werkhervattingbegeleiding kunnen leidinggevende en medewerker zich laten bijstaan door deskundigen, zoals de p&o adviseur, de bedrijfsarts, een bedrijfsmaatschappelijk werker, fysiotherapeut en loopbaanadviseur. Over wie, wanneer in te schakelen en wat dan kan worden verwacht, zijn duidelijke werkafspraken gemaakt.

Ziekte wordt binnen het VUmc nadrukkelijk niet gelijk gesteld aan verzuim. Het is vanuit de wetenschap bekend dat 80% van het verzuim niet primair medisch bepaald is. Dat biedt ruimte aan zowel leidinggevenden als medewerkers om verzuim bespreekbaar te maken en te beïnvloeden. Thuisblijven werkt onnodig verzuim in de hand, waarbij het herstel vaak juist langer duurt. De uitdrukking luidt niet voor niets: ‘Werken is gezond’.

te brengen. Schaeffer: “We merken dat deze visie leidinggevenden op middelmanagement erg aanspreekt.

Ze hebben er ook een belangrijke rol in. Lastiger is het natuurlijk om het toe te passen. Je zult een open houding moeten tonen, zodat een medewerker zich uitgenodigd voelt naar je toe te komen om er zelf over te beginnen.

Hoe pak je zo’n gesprek aan? Wat kun je vragen en wat niet? Kan het zijn dat het werk te zwaar is of dat er een conflict op de achtergrond speelt? Maak het bespreekbaar.

Tal van faciliteiten Als er inzet nodig is van derden, kan dit worden geregeld. Er is een systeem van verwijzingen opgezet. Schaeffer: “We hebben natuurlijk de bedrijfsarts en het bedrijfsmaatschappelijk werk met tal van mogelijkheden. Voor medewerkers met meer specifieke of complexe klachten organiseren we een adequaat vangnet van zorgverleners. Soms kan het nodig zijn een mediator in te schakelen. Ook daarin kunnen wij voorzien. We proberen zoveel mogelijk faciliteiten te creëren voor medewerkers, zodat ze snel weer terug kunnen naar hun werk of naar een andere plek. Reïntegratie hoort dus ook bij dit beleid.

Meedenken De medewerker zelf draagt ook verantwoordelijkheid in dit proces. “Ik zou er naartoe willen dat de medewerker kan aanschuiven bij het sociaalmedische team. Dan kun je samen bekijken wat er aan de hand is en wat de mogelijkheden zijn. Medewerkers kunnen vaak prima oplossingen aandragen. Maak daar gebruik van, luister naar ze en biedt ze de ruimte om mee te denken. Dan spreek je niet over de medewerker, maar met hem of haar.” WM

FOTO: DAAN VAN EIJNDHOVEN

Kosten In 2004 kostte een

Vrouwen Het hogere verzuim

Deskundigheidsbevordering van leidinggevenden, een groot aantal preventieprogramma’s, een werkhervattingadviseur; het VUmc wil met het gezondheidsbeleid het verzuim en de wao-instroom nog verder terugdringen. Dat gebeurt niet alleen omdat ziekteverzuim een grote postenkost voor de organisatie is.

Door maatregelen van de overheid vallen medewerkers die langer dan een jaar thuis zitten, sinds kort in een financieel gat. Voor het VUmc een extra stimulans om alle collega’s aan het werk te houden. Meer informatie hierover in het GezondheidsKatern in dit nummer van Tracer.

Alliantie Slotervaart en VUmc

FOTO: DAAN VAN EIJNDHOVEN

Zomerse temperaturen Jaarverslag is uit

Commissie Jonkman wacht alliantiebesprekingen af ■ Roy Buijze

In de alliantieplannen van het Slotervaart ziekenhuis (SLZ) en het VU medisch centrum speelt de commissie Jonkman een belangrijke rol. Deze commissie adviseert de zorgverzekeraars over de invulling van de ziekenhuiszorg in de Amsterdamse regio West. De zorgverzekeraars zien de mogelijke alliantie van SLZ en VUmc als het belangrijkste scenario voor een herstructurering van het ziekenhuisaanbod in Amsterdam West. Zowel de commissie Jonkman als de opdrachtgevers van de commissie, verzekeraars en het Ministerie van Volksgezondheid hebben besloten de uitkomsten van de alliantiebesprekingen tussen SLZ en VUMC af te wachten. Jonkman zal pas op basis van die uitkomsten een eindadvies geven.

“Dat is een belangrijk winstpunt”, zegt professor Jan Carpay. De oud bestuurder van het Academisch Ziekenhuis Maastricht leidt de besprekingen tussen VUmc en Slotervaartziekenhuis als voorzitter van de stuurgroep alliantie VUmc/Slotervaart. Hij schetst de ontwikkelingen van de afgelopen maanden. “Het begon ermee dat de zorgverzekeraars de commissie Jonkman in het leven hebben

geroepen, om het probleem van de overcapaciteit in Amsterdam West in kaart te brengen. Jonkman moet met voorstellen komen voor een capaciteitsreductie.

Daarvoor bleek hij vier scenario’s te hebben. De eerste voorkeur van Jonkman was een fusie tussen het slz en het Sint Lucas Andreas.”

Maar een vergaande alliantie van VUmc en slz is volgens Carpay voor beide ziekenhuizen aanzienlijk interessanter. “Vanwege de subacademische functies van het slz, de organisatieculturen die beter bij elkaar passen, de onderwijsbehoefte van het VUmc en de mogelijkheid om nu de hele ketenzorg vanuit een bestuurlijk centrum aan te sturen.”

Opboksen De commissie Jonkman heeft inmiddels in een tussentijdse rapportage laten weten dat ze niet voor de zomer, zoals aanvankelijk gepland was, met een advies zal komen. Jonkman wacht de uitkomsten van de alliantiebesprekingen af. Dat is in lijn met de opvattingen van de opdrachtgevers van Jonkman, de verzekeraars en het Ministerie van Volksgezondheid. Carpay en bestuursvoorzitter Elmer Mulder van het VUmc hebben dat persoonlijk van de verzekeraars vernomen.

“Hier zijn we blij mee”, zegt Mulder. “We hoeven nu niet op te boksen tegen andere scenario’s van de commissie Jonkman. Integendeel, we kunnen gebruik maken van de denkkracht van de commissie Jonkman, die nu mede is ingezet op de alliantie. En dan gaat het met name over drie speerpunten voor de zorg in Amsterdam West: over gynaecologie/verloskunde en kindergeneeskunde, over spoedhulp en over neurochirurgie. Met Jonkman is afgesproken dat de besprekingen hierover geleid zullen worden door professor Savelkoul, lid van de raad van bestuur VUmc.” Bij het ter perse gaan van dit nummer werd bekend, dat drs. Paul Sturkenboom, voorzitter raad van bestuur a.i. van het Slotervaartziekenhuis, zijn functie per half september neerlegt. In afwachting van een nieuwe voorzitter gaan de alliantie besprekingen gewoon door.

afscheid van tracer

21 juli 2005 Hoewel de tuin nu gedeeltelijk wordt gebruikt voor de verbouwing van de oostvleugel is er genoeg ruimte voor medewerkers en studenten om tussen de middag van de zomerse temperaturen te genieten. Ook de Hortus is in de zomermaanden extra populair tijdens de lunchpauze.

4

Wie zijn de VUmc-guerrilla’s?

“Wie wij zijn is eigenlijk niet zo belangrijk, het gaat ons meer om wat wij willen bereiken”, aldus een van de organisatoren. “Wij hebben ons een beetje gekscherend de VUmc-guerrilla’s genoemd, in navolging op guerrilla-gardening en guerrilla-marketing. Wij willen op een positieve en praktische manier bijdragen aan een verbeteringen bij VUmc. Dat heeft verder niks te maken met nare dingen die in ZuidAmerika gebeuren. Wij zijn trots op VUmc en denken dat ‘Samen kiezen voor beter’ begint bij jezelf.”

Waarom organiseren jullie een meet ’n eat?

“De medewerkers die bij deze groep betrokken zijn komen uit alle hoeken van de organisatie.

Al tijdens de eerste overleggen was het zo interessant om al die verschillende collega’s te ontmoeten. Het lag daarom voor de hand dat we met onze eerste actie meer collega’s met elkaar in contact wilden brengen. Elkaar meer zien en spreken levert VUmc heel veel

op. Dat helpt bij het begrijpen van de organisatie en vergroot je waardering voor alles wat we doen.”

Wat heb je eraan gehad?

“De mensen met wie ik tijdens de meet ’n eat heb gesproken, waren heel enthousiast. Ik heb in minder dan een uur gesproken met twee coassistenten, twee medewerkers van het facilitair bedrijf, twee onderzoekers bij oncologie en

Tracer 4 – 2 0 fe b ru ar i 201 4 – O rg a n isat ie – O n d e r zo e k – O n d e r w i j s – Pati ë nte n zo rg

een medewerker van revalidatie.

Allemaal hele leuke mensen met verhalen over hun werk; dingen die ik nog niet wist, maar die wel duidelijk maken wat voor geweldige dingen we hier allemaal doen. In de vijf jaar dat ik hier werk, heb ik nog nooit in één dag zoveel geleerd over de organisatie.

Leuk en leerzaam dus!”

Wat gaan jullie verder nog doen?

“Naar aanleiding van de positieve

reacties zullen we vaker een meet ’n eat organiseren of misschien moet er zelfs een permanente meet ’n eat-tafel komen. We hebben nog veel meer ideeën en bij onze volgende actie willen we in ieder geval iets voor patiënten doen. We hopen ook dat meer medewerkers enthousiast worden en met ons meedoen, zoveel betrokken en creatieve mensen bij VUmc. Daar moeten nog veel goede ideeën zitten.”

Vacatures VUmc Dankzij jou kan VUmc het verschil maken. Alle interne vacatures zijn te vinden via ‘P&O direct’; klik op ‘Werven en selecteren’ en daarna op ‘interne vacatures’.

Wij zijn bereikbaar via tst. 45635 of werkenbij@VUmc.nl – #DankzijJou

Vacatures 3 februari tot 10 februari.

Uiterlijke reactie datum zie intranet.

Staf/management Assistent manager pathologie D5.2014.00006YO Hou jij het financiële overzicht?

Afdeling: pathologie, Divisie V

Wetenschappelijk onderzoek Junior Onderzoeker ‘From molecules to behaviour via brain networks’ D2.2014.00007WH Een translationeel en multidiciplinair onderzoek bij patiënten met hersentumoren om de cellulaire basis van communicatie binnen de hersenen beter te begrijpen.

Afdeling anatomie en neurowetenschappen, Divisie II

Stagiair Stagiair management en organisatie D2.2014.00003MV Kom jij het Alzheimercentrum helpen haar relatie met het bedrijfsleven verder te intensiveren?

Afdeling: alzheimercentrum, Divisie II

Vacatures 10 februari tot 17 februari.

Uiterlijke reactie datum zie intranet.

Staf/management Programmaleider Interculturalisatie D7.2014.00010YO Bouwen aan Kleurrijk VUmc Dienst Pastoraat en Geestelijke Verzorging (PGV), Facilitair bedrijf / Stafdiensten

Senior secretaresse D1.2014.00004MV Je hebt een grote mate van zelfstandigheid en kunt goed organiseren en prioriteren.

Afdeling maag-, darm- en leverziekten, Divisie I

Afdelingssecretaresse/ medewerker informatiebalie D7.2014.00015YO Ben je de secretaresse waar onze afdeling communicatie op kan rekenen?

Dienst Communicatie, Facilitair bedrijf / Stafdiensten Opleidingsplaatsen Opleiding anesthesie medewerker september 2014 D4.2014.00015MB Ben jij wakker genoeg? Kies dan voor de opleiding anesthesie medewerker!

Dienst operatiekamers, Divisie IV Opleiding operatie assistent september 2014 D4.2014.00013MB Ben jij méér dan OK? Kies dan voor de opleiding tot operatie assistent in VUmc! Dienst operatiekamers, Divisie IV

Administratief/secretarieel Functioneel beheerder debiteurensysteem D7.2014.00013YO Beheer, onderhoud en overgang naar een nieuw EPD! Afdeling Debiteurenbeheer (zorgadministratie), Facilitair bedrijf / Stafdiensten

Artsen/specialisten Fellow intensive care D4.2014.00004FS Binnen een nieuw gebouwde ICU en Medium Care bieden wij u een uitstekende leeromgeving om u te specialiseren in de intensive care volwassenen.

Afdeling: intensive care volwassenen, Divisie IV

Onderzoeker in Opleiding ‘Vincristine-geïnduceerde neuropathie bij kinderen’ D3.2014.00009WH Promoveer jij op dit prospectieve, gerandomiseerde onderzoek bij kinderen met acute lymfatische leukemie?

Afdeling kinderoncologie, Divisie III Verpleegkundigen/Verzorgenden

Applicatiespecialist beeldmanagement D7.2014.00014MB Afdeling Programmabureau EVA, Facilitair bedrijf / Stafdiensten Assistent controller D7.2014.00016YO Ben jij de assistent controller die verder kijkt dan alleen de cijfers?

Afdeling Projectbureau huisvesting, Facilitair bedrijf / Stafdiensten

Administratief/secretarieel

Afdeling radiologie, Divisie V

Logistiek planner D5.2014.00026MB Zorg voor een optimaal proces zodat wij optimaal kunnen zorgen voor de patient

Transfermedewerker D7.2014.00011MB Werk op het transferbureau als verpleegkundige.

Afdeling Transferbureau, Facilitair bedrijf / Stafdiensten SEH verpleegkundige in opleiding D4.2014.00018MB Onze opleiding tot verpleegkundige SEH is Snel, Enerverend en Hoogcomplex!

Afdeling spoedeisende hulp, Divisie IV

Klinisch fysicus radiotherapie in opleiding D5.2014.00008FS Als fysicus werken in de patiëntenzorg.

Afdeling radiotherapie, Divisie V Klinisch fysicus nucleaire geneeskunde in opleiding D5.2014.00009FS Als fysicus werken in de patiëntenzorg.

Afdeling radiotherapie, Divisie V Wetenschappelijk onderzoek

De Boelelaan 1109, 1081 HV Amsterdam (020) 444 4229 Centrum voor Leiderschapsontwikkeling en Effectiviteits­ verbetering en Bij- en nascholingen: F. Broekhof (020) 444 4213 Medisch ondersteunende opleidingen en Verpleegkundige ver­ volgopleidingen: K. Jonker (020) 444 2020 www.amstelacademie.nl

VUmc Academie aanbod voorjaar 2014 Bijscholingen: Voortplantingsgeneeskunde: 20 en 21 maart, 10 en 11 april, 22 en 23 mei en 12 (middag) juni 2014 (hele dagen) Lichte sedatie/anxiolyse en sedatiebewaking: 17 april 2014 (hele dag)

3

Mondige patiënt favoriet

4

Minder diefstal in VUmc

6

NUMMER 11

Partytime voor VUmc medewerkers Wat een feest! Zo’n 3.000 medewerkers en tientallen introducees gingen helemaal‘los’ tijdens de medewerkersfeesten op 18 en 19 mei in de Westergasfabriek.

Yes-R, de Corona’s, maar vooral de VUmc huisband DOCTORDOCTOR zorgden voor een geweldige sfeer. De afsluitende DJ met danseressen en vuurwerkact bracht de beloofde spetterende afsluiting. Twee feestavonden om niet snel te vergeten. Meer over het medewerkersfeest op pagina 6 en 7. Ook op intranet staan foto’s van

Ziekteverzuim FB fors gedaald

Verpleegkundeprijs 2006

Voorlichting op maat wint eerste prijs Basil Waldmann, verpleegkundig teamleider neurologie, en Melanie Pouderoijen, gespecialiseerd verpleegkundige neurologie, hebben met hun projectvoorstel ‘Voorlichting op maat’ de verpleegkundeprijs 2006 gewonnen. Hilde Ket overhandigde hen op 12 mei, de dag van de verpleging, de bij deze prijs horende beeldjes. Daarnaast kregen de winnaars duizend euro van de VU Vereniging en mogen zij gedurende een half jaar één dag per week aan het project werken.

Waldmann en Pouderoijen constateerden een aantal knelpunten in de voorlichting aan patiënten. Zo weet deze vaak onvoldoende over zijn gezondheidstoestand, het ziektebeeld en de gevolgen ervan. Het project van Waldmann en Pouderoijen zorgt voor gestructureerde informatievoorziening. Patiënten leren daardoor beter met de gevolgen van hun ziekte leven en weten waar ze

FOTO:DIGIDAAN

het feest, zie het hoofdmenu. ■ EK

zich in het zorgproces bevinden.

Daardoor neemt hun zelfstandigheid toe.

Bij de implementatie van dit project willen de verpleegkundigen een methode toepassen die uiteenlopende theorieën en benaderingen ten aanzien van effectieve implementatie integreert. Zij willen beginnen met voorlichting op maat bij patiënten met hersenbloedingen en het project vervolgens uitbreiden naar andere patiëntencategorieën.

De jury, bestaande uit vier interne deskundigen van VU medisch centrum, oordeelde dat het voorstel duidelijk is toegespitst op het verbeteren van de patiëntenzorg, waarbij de relevantie voor patiënt en praktijk kraakhelder zijn beschreven. Zij meende bovendien dat het niet alleen bruikbaar is voor de cvapatiënt, maar dat het zeer goed vertaalbaar is naar andere patiëntengroepen. ■ MK

Hilde Ket (midden) overhandigde de verpleegkundeprijs 2006 aan Melanie Pouderoijen en Basil Waldmann

‘Ziekte overkomt je, verzuim is een keuze’ Het ziekteverzuim bij het facilitair bedrijf (FB) is spectaculair gedaald.

Met een nieuwe visie op verzuim en gericht beleid onder het motto ‘werken is goed voor u’ daalde het kort verzuim in 2005 van 9,6 % naar 5,4%. Daarmee komt de daling van het ziekteverzuim VUmc, voor het grootste deel op het conto van het FB. Directeur FB Karel Stegenga en leidinggevenden Hans Meijer en Loek Mijnes lichten toe.

■ Edith Krab

Het gebruik van het woord ziekteverzuim is bij het FB sinds een jaar ‘not done’, er wordt nu gesproken over ‘verzuim’. “Ziekte overkomt je en verzuim is een keuze”, verklaart Stegenga de nuancering. “Verzuim heeft niet altijd ziekte als oorzaak, er kunnen bijvoorbeeld problemen thuis zijn. Voorheen melden medewerkers zich hiervoor ziek. Nu bespreken de leidinggevende en de medewerker samen het probleem en zoeken ze ook samen naar een oplossing. Bijvoorbeeld het aantal te werken uren op een andere manier verdelen.”

Onacceptabel Aanleiding om verzuim anders te benaderen was het onacceptabele hoge totale ziekteverzuimpercentage van 12%. Waar landelijk het ziekteverzuim daalde, bleef het verzuim bij het FB hoog. Met alle gevolgen van dien: extra belasting

voor gezonde medewerkers en hoge kosten. Stegenga: “Het verzuim bij facilitaire diensten is hoger dan bij andere sectoren door de grotere fysieke belasting van medewerkers. Ook sociale problematiek speelt een grote rol. Wij, het managementteam van het FB, vonden dat het zo niet langer kon.”

En dus schakelde het FB een extern bureau in en formuleerde ze een nieuwe visie op verzuim. “De meest essentiële stap is de gewijzigde rol van zowel de leidinggevende als de bedrijfsarts. Waar de bedrijfsarts voorheen bepaalde wanneer een medewerker het werk hervatte, doet nu de leidinggevende dat. Soms is het verstandig om niet te werken bij ziekte. Vaker is het verstandig wel te werken, maar anders of korter. De leidinggevende beslist op welke manier de verzuimende medewerker terug kan keren en laat zich daarbij adviseren door de bedrijfsarts. Maar de leidinggevende blijft met de zieke medewerker in gesprek. Samen bedenken ze manieren om toch te kunnen werken.”

Kentering Mijnes en Meijer bevestigen dat de nieuwe aanpak werkt. “Natuurlijk werd er in het begin vreemd tegenaan gekeken”, aldus Meijer, “maar nu is er een kentering. Er ontstaat creativiteit. Medewerkers zoeken andere oplossingen dan ziekmelden, bijvoorbeeld wanneer ze een ziek kind hebben. Als leidinggevende moet je je hierbij flexibel

opstellen. Waar kun je elkaar ontmoeten? Als iemand echt ziek is, houden we de vinger aan de pols zonder mensen op te jagen. Maar donderdag beter, betekent op donderdag werken en niet zoals voorheen pas op maandag. Die duidelijkheid werkt.”

Een ander effect van het nieuwe beleid is volgens Mijnes het positieve signaal naar gezonde medewerkers. “Medewerkers die niet of nauwelijks verzuimen, zien dat er iets aan het verzuim van collega’s wordt gedaan. Dat sterkt ze.” Is er ook weerstand tegen deze aanpak?

“Sommige medewerkers moeten nog steeds wennen”, aldus Mijnes.

“De opmerking ‘als ik ziek ben, ben ik ziek’, met ander woorden bemoei je er niet mee, valt nog regelmatig te horen.”

Waardering In het managementcontract 2006 legde het FB een verdere daling van het totale ziekteverzuim vast.

“Het blijft een kwestie van investeren en onder de aandacht brengen”, stelt Stegenga. “Verzuim komt steeds terug in werkoverleggen en jaargesprekken. Bovendien laten we medewerkers zien wat het nieuwe beleid oplevert en dat we dat waarderen.” Dus kregen alle FB medewerkers tijdens een presentatie van de verzuimcijfers op 22 mei als dank voor hun bijdrage een gezonde waardebon voor onder andere sauna, fitness, aerobic, squash, of nordic walking uitgereikt.

afscheid van tracer

Meike de Wit, PhD

Friday 7 March 2014; 9.00 – 15.30 Amstel Lecture theatre & Foyer of VU University Medical Center 09.00 – 09.30

Registration

09.30 – 10.00

Introduction session I: 1. Outstanding: Make your grant application stand out! Dr. L. Klomp, Director Grants Desk 2. Shining: Pimp your Curriculum Vitae but don’t overdo! Prof. dr. G.A.M.S. van Dongen, department of Nuclear Medicine & PET Research 3. Swift: Speeding up your publication, Prof. dr. P.J.F. Snijders, department of Pathology 4. Compelling: Powering your presentation, Prof. dr. M. Boers, department of Epidemiology & Biostatistics 5. Impressive: Grab media attention, E. Krab & drs. C. Arps, Communications department 6. Virtous: Moral excellence in research, Prof. dr. J.C.J.M. de Haes, Ombudsman Scientific Integrity, Academic Medical Center

10.10 – 10.40

Introduction session II; Similar as session I

10.40 – 11.00

A sweet break with coffee and tea

11.00 – 11.30

Welcome by prof. dr. A.J.G. Horrevoets, chairman VCW & Introduction of the programme Marjolein Glas, MSc. (AIMMS) Sandra Zwijsen, MSc. (EMGO+) Erik Valent, MSc. (IcarVU)

11.30 – 13.30

Poster presentation

12.00 – 13.00

Lunch available (only if registered before 28 February 2014)

13.30 – 14.00

Introduction this part of the programme by prof.dr. A.J.G. Horrevoets Boy Braaf, MSc. (Laserlab) Joost van Kordelaar, MSc. (MOVE) Martijn Steenwijk, MSc. (NCA) Esther Kleibeuker, MSc. (Vumc CCA)

14.05 – 14.35

The evolution of science by prof. dr. J.C. Clevers, President, Royal Netherlands Academy of Arts and Science (KNAW)

14.35 – 14.50

Prize ceremony  Best abstract, Best poster, Best presentation

14.50 – 15.00

End of the programme

15.00 – 15.30

Informal reception in the Foyer

Taal- en schrijftrainingen Nederlandse taal en cultuur voor half gevorderden: 25 maart, 1, 8, 15 en 22 april, 13, 20 en 27 mei, 3, 10, 17 en 24 juni 2014 (15:00 – 17:00 uur )

Feestende medewerkers op de foto

24 mei 2006 TR ACER IS HE T T WEE WEKELIJKSE MEDE WERKERSBLAD VAN HE T VU MEDISCH CENTRUM – UITGAVE: DIENST COMMUNIC ATIE

Enterale en parenterale voeding, verdieping: 3 en 4 april 2014 (hele dagen) Stralingsdeskundigheid voor medisch specialisten (4 A/M): 3, 4 , 10 en 11(middag) april 2014 (hele dagen) Prezi 2.0: basis: 3 april 2014 (ochtend) Acute buikchirurgie: 8 april 2014 (hele dag) Cardiac Care: 8 en 15 april 2014 (hele dagen) Excel 2010: basis: 8 april en 15 april 2014 (middagen)

VU University Medical Center 8th Science Exchange Day

24 mei 2006 Zo’n 3.000 medewerkers en introduces genieten uitbundig van het lustrumfeest in de Westergasfabriek. Gedurende twee dagen, 18 en 19 mei, zijn er optredens van DJs, musici, cabaretiers en niet te vergeten de VUmc huisband doctor-doctor. Onder leiding van Joep van der Velden illustreren de bandleden de samenwerking door de hele organisatie heen.

Persoonlijke ontwikkeling De tijd de baas: 11 (hele dag) en 25 (ochtend) maart 2014 Assertief communiceren: 26 maart, 2 april, 9 april, 16 april, 7 mei, 14 mei en 21 mei 2014 (ochtenden) Mindfulness voor medewerkers: 8, 15 en 22 april, 6, 13, 20 en 27 mei en 3 juni 2014 (ochtenden) Stiltedag: 19 mei 2014.

Terugkomochtend: 8 juli 2014 Wetenschappers en (arts-) onderzoekers Begeleiden van promovendi: van inhoud naar proces: 23 en 24 april en 15 (ochtend) mei 2014 (hele dagen) Voor meer informatie kunt u ook contact opnemen met met Sharon Schoo via tel.

(020) 22 44253 / e-mail: s.schoo@vumc.nl of met Editha Samsom via tel. (020) 44 45084 / e-mail e.samsom@vumc.nl Het volledige VUmc Academie aanbod kunt u vinden op http://www.vumc.nl/onderwijs

Tracer 4 – 20 fe bruar i 201 4 – S er v icep ag in a

Photograph: Mark van den Brink

VUmc Academie

Free entrance Please register before 28 February 2014: e.dijkstra@vumc.nl

5

In memoriam

Ondernemingsraad

Informatie over het menu vindt u ook op de startpagina van intranet

Dagelijks bestuur OR; Willy Arjaans (voorzitter), Jan Rauwerda (vice-voorzitter), Klaske van den Berg (lid), Andy Higgs (lid), Rene van Andel (ambtelijk secretaris) Inlichtingen: Bureau medezeggenschap, Hoogbouw H 322, Tel 43478, e-mail or@VUmc.nl, http://intranet/afdelingen/ orgaan/OR/

Humphrey Foe-A-Man

donderdag 20 februari sukadelapje, groentengehaktbal, jus + vegetarische jus, hutspot, gebonden tomatensoep, vegetarische gebonden tomatensoep, heldere Chinese kippensoep, vegetarische heldere Chinese soep vrijdag 21 februari oosterse kippendijen, ketjapboontjes, pandanrijst, gebonden gele paprikasoep, vegetarische gebonden gele paprikasoep, heldere groentesoep, vegetarische heldere groentesoep zaterdag 22 februari gepaneerde kipfilet, omelet champignons, Provencaalsaus, broccoli, gekookte aardappel, gebonden kip-kerriesoep, vegetarische gebonden kerriesoep, heldere tomaat- vermicellisoep, vegetarische heldere tomaat- vermicellisoep zondag 23 februari gebakken vis, kerrie/ champignonragout, remouladesaus + jus, doperwten, frituuraardappel, gekookte aardappel, gebonden goulashsoep, vegetarische gebonden paprikasoep, heldere vermicellisoep, vegetarische heldere vermicellisoep maandag 24 februari kipnuggets, cocktailsaus, voorjaarssalade, frites, gebonden tomatensoep, vegetarische gebonden tomatensoep, heldere Franse uiensoep, vegetarische heldere Franse uiensoep dinsdag 25 februari gegrild tartaartje, west-Morelandsaus, gegrilde groenten, aardappelschotel Bockxmeer, gebonden linzensoep, vegetarische gebonden linzensoep, heldere Mulligatawnsoep, vegetarische heldere Mulligatawnysoep woensdag 26 februari Italiaans gestoofd runderlapje, tomaten-olijvensalade, tagliatelle, gebonden champignonsoep, vegetarische gebonden champignonsoep, heldere Madrileensesoep, vegetarische heldere madrileensesoep donderdag 27 februari Kalfsvink, bloemkool-kaasburger, jus, snijbonen, gekookte aardappelen, gebonden pindasoep, vegetarische gebonden pindasoep, heldere aspergesoep, vegetarische heldere aspergesoep vrijdag 28 februari Hongaarse goulash, Vegetarische goulash, doperwten, witte rijst, gebonden tomatensoep, vegetarische gebonden tomatensoep, heldere Chinese kippensoep, vegetarische heldere Chinesesoep zaterdag 01 maart Italiaansesaus, vegetarische Italiaansesaus, rauwkost, pasta, geraspte kaas, gebonden aspergesoep, vegetarische gebonden aspergesoep, heldere groentesoep, vegetarische heldere groentesoep zondag 02 maart Wienerschnitzel, vegetarische schnitzel, jus + vegetarische jus, snijbonen, frituuraardappel, gebonden kip-kerriesoep, vegetarische gebonden kerriesoep, heldere tomaat-vermicelliesoep, vegetarische heldere tomaat-vermicelliesoep maandag 03 maart rookworst, vegetarische rookworst, jus + vegetarische jus, stamppot zuurkool, gebonden champignonsoep, gebonden vegetarische champignonsoep, heldere Madrileense soep, heldere Madrileense soep dinsdag 04 maart kipsaté, omelet naturel, satésaus, bami, vegetarische bami, atjar + kroepoek, gebonden kippensoep, gebonden vegetarische crème soep, heldere aspergesoep, heldere vegetarische aspergesoep woensdag 05 maart gebakken vis, remouladesaus, wortelen, frites, gebonden Thaise red currysoep, gebonden vegetarische Thaise red currysoep, heldere Chinese kippensoep, heldere vegetarische Chinese soep

6

Op zondag 26 januari is onze zeer gewaardeerde collega Humphrey Foe-A-Man overleden. Humphrey was de eerste medewerker van de Biobank Klinische Chemie. In die tijd was Humphrey de Biobank. Velen zullen hem ook bij naam kennen, want in die eerste periode volstond het om op het lab-aanvraagformulier ‘’Voor Humphrey’’ te schrijven om de patiëntenmonsters op de juiste plek in de Biobank te laten komen. Hij was zeer klantvriendelijk, en zorgvuldig in zijn werk. Zijn credo was dat hij op God en de wetenschap vertrouwt en hij heeft zich daardoor altijd sterk verbonden gevoeld met VUmc. Zijn gezondheid was al lange tijd een bron van zorg. Humphrey wilde graag met vervroegd pensioen, omdat hij

Onderwerpen die in de ondernemingsraad aan de ORde zijn: Like ons op Facebook!

En blijf op de hoogte van waar je ondernemingsraad mee bezig is: Daarnaast zijn wij natuurlijk ook te vinden op intranet.

Adviesaanvraag beeldinfrastructuur Er ligt een adviesaanvraag inzake beeldinfrastructuur. In de OR heeft de commissie FSR een beeldvorming over de beeldinfrastructuur verzorgd. De ondernemingsraad geeft positief advies

aan het voorgenomen besluit om de Europese aanbesteding voor de beeldinfrastructuur te starten.

Samenwerking met ziekenhuis Amstelland De OR heeft de adviesaanvraag over de samenwerking ontvangen. De portefeuillehouders hebben een beeld- en oordeelsvorming verzorgd. Tijdens de laatste overlegvergadering met de RvB is opheldering gevraagd rond enkele onduidelijkheden. Hierover zijn afspraken gemaakt. De OR is positief over het eindresultaat.

het gevoel had dat zijn tijd snel zou komen. Dat gevoel bleek helaas juist te zijn, want een paar maanden later werd bij hem een ernstige ziekte geconstateerd. Hij had een groot vertrouwen in VUmc, en koos het daarom als plek waar hij behandeld wilde worden en rustig kon sterven. Gelukkig hebben we de beëindiging van zijn werkzame periode nog samen kunnen vieren, en zijn diepste wensen zijn nog in vervulling gegaan, namelijk een laatste keer naar Suriname om bij zijn broers en zussen te zijn, en samen met zijn naaste

Oproepen & advertenties Medewerkers en vrijwilligers van VUmc kunnen gratis een advertentie plaatsen. Niet meer dan 25 woorden en voorzien van achternaam en toestelnummer. Prijzen niet hoger dan 2250 euro. Aanleveren via tracer.info@VUmc. nl

familie naar het Vaticaan in Rome. Wij zullen zijn aanwezigheid, vriendelijke en wijze woorden enorm missen.

Namens de afdeling Klinische Chemie, Rien Blankenstein Charlotte Teunissen Marieke Strik

Personeelsactiviteiten Informatie over activiteiten ‘Tip van Boots’, ruimte –1 A 14.2, tst. 43799, website: www.tipvanboots.nl.

U kunt de Tip van Boots ook bezoeken op de intranet homepage /direct naar/Tip van Boots.

Reserveren vergaderruimtes (in beheer servicepunt) gaat weer van start Vanaf 1 maart 2014 kunt u uw wensen kenbaar maken aan het servicepunt wat betreft het reserveren van ruimtes voor de periode september 2014 t/m augustus 2015.

Deze zullen op volgorde van binnenkomst worden behandeld.

De ruimtes in de polikliniek en het ziekenhuis Betuwe, Beemster, Koog, Blink, KTC, Lek en Waver worden direct ingeboekt.

Linge worden door ons gearchiveerd.

Pas nadat alle colleges zijn verwerkt kunnen deze ingeboekt worden en zult u een bericht van ons ontvangen.

Wij begrijpen dat het voor de organisatie van een symposium belangrijk is dat u zo snel mogelijk weet, of dit doorgang kan vinden. In overleg met onderwijs zal er gekeken worden naar de mogelijkheden en wij brengen u hiervan direct op de hoogte.

Graag willen wij uw aanvraag per mail ontvangen.

De aanvragen voor de collegeruimtes Amstelzaal, Maas, Rijn, IJssel, Drecht en

Bibliotheek Bezoek de medische en verpleegkundige bibliotheek in VUmc op locatie 0B100 (nabij personeelsrestaurant).

Openingstijden: maandag t/m donderdag van 9 tot 21 uur en vrijdag van 9 tot 17 uur. Tel: (020) 444 1237.

Web: www.ubvu.vu.nl/geneeskunde

Hotspot voor content Met plezier en trots laat ik u weten dat het Meerjarenbeleidsplan 2014-2016 Hotspot voor content – de Universiteitsbibliotheek, contentmanager van de Vrije Universiteit’ nu in definitieve versie is verschenen. Deze visie zal de basis vormen voor de reorganisatie van de Universiteitsbibliotheek (UB) in de komende maanden.

Berlijn 16 mei - 18 mei 2014 Berlijn is tegenwoordig één van de meest toeristische steden van Europa. Miljoenen toeristen bezoeken jaarlijks deze kosmopolitische hoofdstad. Met 3,4 miljoen inwoners is het tevens de grootste stad van Duitsland. Berlijn is hip en historisch tegelijk. De stad kent vele gezichten. Van groen tot grauw en van historisch tot ultra modern. Berlijn ligt aan de rivier de Spree die zich door en om de stad heen kronkelt.

Maak een rondvaart door Berlijn en verbaas je over de vele prachtige architectonische hoogstanden. Berlijn verwierf in de 20e eeuw met name bekendheid vanwege de verdeling tussen oost en west met de beroemde Berlijnse muur als symbool.

Wie nu de stad bezoekt zal merken dat er van dat regime niet veel meer te zien is. Met uitzondering van musea en herdenkingsstenen is oost volledig met west geïntegreerd. Toch zijn er wel degelijk verschillen. Het westen komt nog altijd veel rijker over waar het oosten een meer

Tracer 4 – 2 0 fe b ru ar i 201 4 – S er v icep ag in a

culturele en bohemien sfeer heeft. Wat je ook gaat doen in Berlijn, de stad leeft 24 uur per dag en zal je niet snel vervelen. Op vrijdag 16 mei vertrekken we om 06.00 uur vanaf VUmc naar Berlijn, waar u 2 nachten zult overnachten in het ****Estrel Hotel.

Een rondleiding zal uiteraard ook voor u worden verzorgd langs de highlights van Berlijn. Zondag 18 mei vertrekken we rond 14.30 uur vanuit Berlijn naar Amsterdam VUmc. Voor deze reis betaald u slechts € 139,= per persoon op basis van het verblijf in een 2-persoons kamer met logies en ontbijtbuffet.

Voor een 1-persoonskamer betaalt u € 40,= extra. Zoals gebruikelijk zijn introducés van harte welkom!

Sluitingsdatum voor deze reis is: 16 maart 2014. Wees er snel bij, want vol = vol! www.tipvanboots.nl of em.boots@vumc.nl.

2

Vragen of reacties kunt u mij mailen: j.s.calff@vu.nl Medische informatievragen? Bel of mail de medisch informatiespecialist! René Otten: (020-44)42027, r.otten@vu.nl; Hans Ket: (020-44)42523, h.ket@vu.nl; Ilse Jansma: (020-44)41248, i.jansma@vu.nl.

7

Een nieuwe nier van Pa

T R AC E R I S H E T T W E E W E K E L I J K S E M E D E W E R K E R S B L A D VA N V U M E D I S C H C E N T R U M – U I TG AV E : D I E N S T CO M M U N I C AT I E

8

Nieuwe vorm studentenonderwijs

N U M M E R 1 2

Bedrijfstijduitbreiding operatiekamers na brand Het zal tenminste zes maanden duren om de schade te boven te komen. Dat is de verwachting na de brand waarbij acht operatiekamers op de tweede etage AVB werden verwoest. De directe materiele schade bedraagt tenminste 50 miljoen euro.

Het strafrechtelijk onderzoek naar de oorzaak van de brand is afgerond. De conclusie is, dat er geen indicatie voor opzet is en dat de oorzaak van de brand van technische aard is. Het onderzoek wordt vervolgd door het Brand Technisch Bureau (BTB), namens de verzekeraars en TNO, namens VUmc. De verwachting is dat zij half juni hun conclusies rapporteren.

Vanaf 4 juni wordt‘s avonds tot 22 uur en in de weekenden extra geopereerd. Door de bedrijfstijduitbreiding kunnen de ‘eigen’geplande patiënten in VUmc behandeld worden. Deze verlenging van de OK tijden duurt tot er een noodvoorziening is gerealiseerd. Het heeft veel consequenties, niet alleen voor de OK, maar ook voor de laboratoria, zorgeenheden en de ondersteunende diensten.

De raad van bestuur verwacht dan ook dat er de komende zes maanden nog een groot beroep op de inzet en flexibiliteit van medewerkers moet worden gedaan.

Als noodvoorziening komen er tijdelijke operatieruimten elders op het terrein van VUmc. In december moet dit gerealiseerd zijn. Meer over de brand op pagina 2 en 3.

VUmc en SBG bundelen krachten

Anders dan in eerdere plannen zullen de afdelingen Onderwijsadvisering (OA) en Audiovisueel Centrum (AVC) geen deel meer uitmaken van de dienst UB. Voor de taken van beide onderdelen zijn door het College van Bestuur (deel)kwartiermakers aangewezen, die plannen zullen ontwikkelen voor de wijze waarop de taken van de onderdelen zodanig kunnen worden belegd dat zij maximale meerwaarde hebben voor de VU. Het plan Hotspot voor content betreft alleen het bibliotheek-deel van het huidige domein UBVU.

Dagboek van een brand

7 juni 2007

COM VU: YVONNE COMPIER

Menu

Grootste academisch psychiatrische afdeling in oprichting Woensdag 30 mei tekenden GGZinstelling Stichting Buitenamstel Geestgronden en VU medisch centrum een bijzondere intentieverklaring. Hierin spreken zij zich uit voor een intensieve samenwerking. Met deze unieke samenwerking ontstaat per 1 januari 2008 de grootste psychiatrische afdeling bij een universitair medisch centrum in Nederland. Beide instellingen verwachten dat de kwaliteit van zorg voor zowel mensen met lichamelijke als voor mensen met psychische klachten aanzienlijk zal verbeteren.

■ Jan Spee

De samenwerking tussen Stichting Buitenamstel Geestgronden (sbg) en VUmc sluit aan bij de ontwikkeling om de somatische en geestelijke gezondheidszorg meer naar elkaar toe te laten

groeien. Voorheen had de psychiatrie een ‘status aparte’ binnen de algemene gezondheidszorg. Dat is niet langer gewenst, in de top tien van meest voorkomende chronische ziekten staan namelijk drie psychische stoornissen: angst (2), depressie (4) en alcoholafhankelijkheid (8). Zo’n 40% van de patiënten die in VUmc worden opgenomen, heeft naast lichamelijke ook psychische klachten. Deze worden vaak onvoldoende onderkend en behandeld.

“Onze patiënten houden zich niet aan de kunstmatige scheiding tussen de somatische- en geestelijke gezondheidszorg”, aldus Aartjan Beekman, hoogleraar psychiatrie VUmc. “Door de verregaande samenwerking krijgen we de mogelijkheid om deze patiënten beter te behandelen. Denk maar aan patiënten die met onbegrepen lichamelijke klachten verwezen worden en vruchteloos in één, of vaak meerdere somatische kanalen blijven steken. Of patiënten met een chronische lichamelijk ziekte en daarnaast een depressie of een angststoor-

nis. Uit indrukkwekkend veel onderzoek blijkt dat het onverstandig is om de chronische lichamelijke ziekte of de depressie los van elkaar te behandelen.

Gecombineerde behandelingen zijn effectiever, prettiger voor de patiënt en goedkoper. Tenslotte komen er bij de grote psychiatrische stoornissen, zoals schizofrenie en de manisch-depressieve stoornis heel veel comorbide lichamelijke ziekten voor. Ook bij deze patiënten is het erg belangrijk om het schot tussen de somatiek en de psychiatrie te slechten.”

Stichting Buitenamstel Geestgronden is per 1 januari 2007 ontstaan uit een fusie tussen ggz-instellingen ggz Buitenamstel en De Geestgronden. Van oudsher bestaat al een intensieve samenwerking tussen ggz Buitenamstel en VUmc. Al 85 jaar wordt bij ggz Buitenamstel academisch onderzoek verricht naar de oorzaak en verloop van psychische klachten.

Nieuwe CAO: 1,5% loonsverhoging Afgelopen weekend is er een onderhandelaarsakkoord bereikt over een nieuwe cao. In afwachting van de modernisering cao-umc (zie ook Tracer nr 11) wordt daarin de huidige cao verlengd tot 1 januari 2008. Dit heeft tot gevolg dat eerdere afspraken zoals de seniorenregeling en de huidige afspraken m.b.t. de werktijdregelingen van kracht

blijven. Daarnaast is een aantal aanvullende afspraken gemaakt. Zo krijgen umc medewerkers een salarisverhoging van 1,5% per 1 augustus 2007. Bij een dienstverband van minder dan 2 jaar wordt de proeftijd verkort tot 1 maand.

Partijen zullen vanaf de tweede helft 2007 aan de slag gaan met modernisering van de cao-umc. Het streven is om

een duurzaam personeelsbeleid te gaan voeren voor medewerkers van alle leeftijden, waarbij ontwikkeling van medewerkers centraal staat.

Het akkoord wordt voorgelegd aan de diverse achterbannen.

Meer informatie over deze cao op de p&o site. ■ EK

Percentage decubitus VUmc fors gedaald Van 8,9% in 2005 naar 3,4 % in 2007, de incidentie van decubitus binnen VUmc is in twee jaar met ruim 5% gedaald. Meer draagvlak bij de (zorg)managers waardoor middelen beschikbaar kwamen is een van de belangrijkste factoren bij deze spectaculaire daling, aldus Annemiek van Delft en Mirjam Goedhart.

De beide wond- en decubitusverpleegkundigen zijn heel erg blij met het resultaat. “Het succes is te danken aan een optelsom van factoren. Toen decubitus in 2004 een doorbraakproject binnen Sneller Beter werd, kwam er meer aandacht voor decubitus bij het management. Ook het feit dat decubitus een prestatie-indicator werd, speelt hierbij een rol.

Er werd geld vrijgemaakt om investeringen te doen en zo zijn bijvoorbeeld de oude matrassen vervangen en hebben alle nieuwe matrassen een anti-decubituswerking. Voor de ic’s zijn speciale wigkussens aangeschaft waardoor wisselligging ook voor ic patiënten beter mogelijk werd”, aldus Goedhart.

Beiden zijn bescheiden over hun eigen rol, maar erkennen dat jarenlange herhaling van de boodschap effect heeft gehad.

Van Delft: “Hielen vrijleggen

afscheid van tracer

door middel van een kussen onder het onderbeen geeft heel veel minder hieldecubitus.

Inmiddels zijn de meeste verpleegkundigen daar wel van doordrongen. Ze zien ook zelf steeds meer het belang van dit soort eenvoudige maatregelen.” “En”, vult haar collega aan: “De trouwe groep decubitus-contactpersonen doen op hun zorgeenheid heel veel werk. Wij scholen en informeren ze. Zij zorgen ervoor dat de informatie onder de aandacht van verpleegkundigen komt.

Op die manier ontstaat een sneeuwbaleffect.”

Is er nog wel een uitdaging nu het getal zo laag ligt? Van Delft: ‘We realiseren ons dat deze score een momentopname is.

Daarom willen we in de toekonst twee keer per week de decubitus incidentie meten.

Dan ontstaat een reëler beeld.

De meetresultaten slaan we op in visy zodat ingrijpen en bijsturen beter mogelijk wordt.

Een dergelijke proef loopt nu de ze’s traumatologie en neurologie.” “Daarnaast willen we dat verpleegkundigen bij opname een risicoscorelijst invullen.

Aan de hand van die score krijgt de verpleging aandachtspunten mee om decubitus bij die patiënt te voorkomen. En tot slot wordt de patiëntenfolder aangepast, want als patiënten zelf wat meer draaien in bed wordt al veel voorkomen”, besluit Goedhart. ■ EK

7 juni 2007 De brand die op 26 mei 2007 acht operatiekamers verwoestte lijkt de grootste ramp in de geschiedenis van het ziekenhuis. De directe materiële schade bedraagt ruim 50 miljoen euro. Met man en macht wordt gewerkt om operaties toch te kunnen laten doorgaan. Tot in de late uurtjes zijn de beschikbare ok’s in gebruik en al snel verschijnen er nood-ok’s in de tuin.

Niertransplantaties in Afrika

Keniaanse dialysepatiënten krijgen uitzicht op een langer leven

Keniaanse collega’s assisteerden vaatchirurgen Willem Wisselink en Arjan Hoksbergen bij de niertransplantaties vanuit het D2D principe: see one, teach one, do one

n Edith Krab Het primaire doel van het VUmc project Doctor2Doctor (d2d) is om kennis over te dragen aan artsen en verpleegkundigen. In de eerste week van februari ging een ok-team team

naar het moi Teaching and Referral Hospital in Eldoret, Kenia om nierpatiënten te helpen.

Lang reizen De omstandigheden voor dialysepatiënten in Kenia zijn matig. Er is te weinig dialysecapaciteit en patiënten moeten vaak lang reizen om gedialyseerd te kunnen worden. Een keer per week dialyseren is realiteit, terwijl patiënten in de Westerse wereld drie keer per week worden gespoeld. Een niertransplantatie is een optie die de kwaliteit van leven enorm verbetert, maar het is een lastige operatie die in het ziekenhuis in Eldoret nog niet werd gedaan. En

dus trok een ok-team van VUmc naar Kenia en deed daar twee succesvolle niertransplantaties. Artsen van het moi assisteerden en de ok-assistenten werden gecoacht door een VUmc ok-assistente.

Hoksbergen: “Het was niet eenvoudig om deze transplantaties daar te doen, maar ik had het nog moeilijker verwacht. Ik was er al eerder geweest en wist dus enigszins wat me te wachten stond. De Keniaanse chirurgen zijn enthousiast en leergierig, maar aan de omstandigheden op ok is nog een hoop te verbeteren.”

Verrast Hoksbergen was verrast door de

kwaliteit van de opvang op de intensive care en de nazorg. “Dit was beter dan verwacht. De ic is klein, maar de apparatuur is goed en verpleegkundigen en artsen zijn zeer betrokken. Wat me ook opviel op de zalen is dat er zeer veel verpleging aanwezig is, patiënten worden vaak één op één verpleegd.

Ook de familie wordt intensief ingeschakeld bij de zorg.”

Tijdens zijn vorige bezoek aan het moi leerde Hoksbergen zijn Keniaanse collega’s shunts aan te leggen. “We zijn twee keer geweest om ze dit te leren en dat kunnen ze nu goed zelf. We hebben fraai functionerende dialyseshunts

Nieuwe Da Vinci robot breder inzetbaar

gezien, waarmee dialysepatiënten uitzicht op een langer leven hebben.” De niertransplantaties zijn een grote stap voorwaarts en de toekomst zal moeten uitwijzen of we dat de chirurgen en nefrologen daar kunnen leren, meent Hoksbergen. Er zijn nog wel verbeteringen nodig.

“De preoperatieve diagnostiek kan beter en wij weten nu welk instrumentarium daar voorhanden is. Daar kunnen we op inspelen bij een volgend bezoek.”

Doctor2Doctor is een samenwerkingsverband tussen VUmc, KLM en KLM Health Services.

4

Afspraken maken is kinderspel

7

Wetenschaps­ dag 2009 wil inspireren

9

Wim Polderman heeft er zin in

12 maart 2009 Tr ace r is heT T we ewe k e lij k se m e dewe r k e rsbl ad van vU m e disch ce nTrUm – UiTgave: die nsT commUnic aTie

nUmm e r 6

Foto ANP

VUmc artsen en verpleegkundigen reizen regelmatig af naar het MOI Teaching and Referral Hospital om hun collega’s in Eldoret te helpen.

Het team dat nu in Kenia was, deed daar twee niertransplantaties.

Arjan Hoksbergen was één van de vaatchirurgen. “D2D bereikt veel in Kenia.”

n Jeroen Kleijne

Sinds eind januari heeft VUmc een nieuwe Da Vinci robot voor kijkoperaties. Het gebruik van deze operatierobot heeft grote voordelen voor de patiënt. Behalve door urologie wordt de robot daarom ook steeds meer gebruikt door andere specialismen.

“We gebruiken Da Vinci robot voor kijkoperaties aan verschillende organen”, legt hoofd urologie Jeroen van Moorselaar uit. “Bij urologie voeren we met de robot met name operaties uit aan de prostaat, maar we willen de robot ook vaker gaan gebruiken voor nier- en blaasoperaties. Dat kan omdat deze robot kleiner is. Ook andere specialismen kunnen door deze verbetering makkelijker met deze robot werken zoals de kno en de gastro-intestinale chirurgen. Daarnaast is het beeld nu van hd kwaliteit. En we kunnen nu met fluorescentie licht werken, waarmee we gemakkelijker

lymfeklieren en eventuele metastasen kunnen vinden.”

Uroloog André Vis: “Voor patiënten hebben de robotoperaties een duidelijke meerwaarde boven normale kijkoperaties, zoals een kortere opnameduur en minder bloedverlies. Voor prostaatoperaties is dat allemaal wetenschappelijk aangetoond. We gaan dit jaar onderzoek doen naar de effecten bij nier- en blaasoperaties. Bij de robot zit ook een trainingsmodule, dus we kunnen hem ook in de opleiding gebruiken en als voorbereiding op operaties.”

Andere ingrepen Urologie gebruikt de Da Vinci robot al sinds 2003, maar heeft eind januari een nieuw exemplaar in gebruik genomen. De Da Vinci robot is een op afstand bestuurbare operatierobot die zeer nauwkeurig werkt. Een robotoperatie is een kijkoperatie (laparoscopie) waarbij de camera en drie instrumenten door

belang dat zo’n duur apparaat goed gebruikt wordt, dus ik ben blij dat ook steeds meer andere specialisten ermee werken. We zullen dat onderling natuurlijk goed moeten afstemmen, maar voorlopig zitten we nog niet aan de grenzen van de groei.”

één operateur worden bediend. In VUmc wordt de robot ook gebruikt door andere afdelingen, zoals vaatchirurgie, algemene heelkunde en gynaecologie. “Ook longchirurgie en kno gaan ermee werken. Er komen steeds meer indicaties voor andere ingrepen.”

De urologen hopen dat de Da Vinci Robot straks vijf dagen per week gebruik wordt. Vis: “We halen er echt betere resultaten mee. Je hebt met de robot een beter zicht en kunt je instrumenten makkelijker bedienen.

Ook hechten gaat simpeler en dus sneller. Van Moorselaar: “Het is van

Tracer 4 – 20 fe bruar i 201 4 – O rg an isat ie – O n d er zo e k – O n d e r w i j s – Pati ë nte n zo rg

Goedkopere zorg Het enige nadeel van het gebruik van de Da Vinci robot is dat de operaties relatief duur zijn. Verzekeraars zijn niet altijd bereid de extra kosten te vergoeden. Van Moorselaar: “Dat is in mijn ogen niet terecht, omdat de zorg na de operatie juist goedkoper is. Patiënten kunnen het ziekenhuis eerder verlaten, omdat de robotoperaties minder invasief zijn. Het is aan ons om de verzekeraars te laten zien dat het gebruik van de robot voor sommige operaties duidelijk voordelen heeft ten opzichte van conventionele kijkoperaties. Ik ga ervan uit dat we ze kunnen overtuigen met goed wetenschappelijk onderzoek.”

Impact Schipholcrash groot

‘We hebben het goed gedaan’ n Edith Krab

acht en twintig gewonden op de spoed eisende hulp, tientallen bezorgde familieleden in huis en de media die onophoudelijk aandacht vroeg. het was me het dagje wel, die woensdag 25 februari. onmiddellijk nadat de melding van een neergestort vliegtuig binnenkwam werd het Zibo/ ZiroP (ziekenhuis rampenopvang) in werking gesteld, fase 3. opvallend was dat uit alle spreekwoordelijke hoeken en gaten medewerkers van alle disciplines hun hulp aanboden om te ondersteunen in deze noodsituatie. aan het eind van de dag was er maar een conclusie mogelijk: ‘we hebben het goed gedaan’.

Frank Bloemers, chirurg, hoofd zibo team en vanaf de eerste minuut bij de crash betrokken, kijkt tevreden terug op de ingezette acties in VUmc. ‘Nog voordat we door de verantwoordelijk instantie waren gebeld (de ghor, Geneeskundige Hulpverlening bij Ongevallen en Rampen red) wisten we al via de media dat er iets ergs was gebeurd vlakbij Schiphol. Dan ben je

eigenlijk al paraat. Toen de officiële melding kwam hebben we meteen zibo fase iii afgekondigd. En ja dan komt er een enorme rits aan acties op gang.” Bij zibo fase iii worden er meer dan twintig slachtoffers in een uur verwacht. “Binnen de kortste keren werden er enkele ok’s ontruimd, waren er ic plekken vrijgemaakt en bedden ingericht op de

binnenkomende patiënt. Op die manier konden alle patiënten snel geholpen worden. In totaal zijn er 28 patiënten op de seh binnengebracht, veelal met botbreuken en/ of hersenletsel. 17 patiënten zijn uiteindelijk opgenomen waarvan twee op de intensive care. Op het moment van uitkomen van deze Tracer liggen er nog vijf patiënten in VUmc. Bloemers is vooral de inzet van alle medewerkers het meest bij gebleven. Bovendien was er totaal geen paniek en bleef iedereen professioneel handelen. “Ik wil vooral iedereen bedanken die zich op die dag en ook de dagen erna heeft ingezet.

Van de medewerker van de beddencentrale die kwam tolken tot medisch maatschappelijk werk, tot verpleegkundigen en artsen. Er was een enorme bereidwilligheid en saamhorigheid. Mede daardoor is alles zo goed verlopen.”

haar afdeling bij de Schiphol crash.

“Er was een enorme betrokkenheid en inzet op de afdeling. Iedereen werkte goed samen en zorgde ervoor dat de slachtoffers goed werden opgevangen. Er was een groot saamhorigheidsgevoel ook met de patiënten en hun familie die vaak met grote groepen tegelijk hier kwamen. Een paar patiënten zijn nog teruggekomen omdat het allemaal zo snel ging en ze er nog niet helemaal bij konden wat er was gebeurd. Je ziet dan dat alle medewerkers zo’n patiënt aanschieten, vragen hoe het gaat. Daaruit spreekt een enorme betrokkenheid.

Achteraf gezien had ik de patiënten ook graag hier gehouden en niet overgedragen aan een andere afdeling. Dan hadden we het ook met zijn allen af kunnen maken.

Misschien was er dan wel een deskundigheidsprobleem ontstaan maar dat had je ook anders kunnen regelen. Dat is voor mij zeker een aandachtspunt voor de toekomst.”

Ann van Putten leidinggevende van kort verblijf (1b), de ‘rampenafdeling’ zoals ze het zelf noemt, kijkt zeer tevreden terug op de inzet van

Nu weer business as usual Op de afdeling traumatologie is vooral daags na de crash de grootste drukte ontstaan, vertelt

Er was totaal geen paniek, iedereen bleef professioneel handelen afdeling kort verblijf. Iedereen laat bijna letterlijk het normale werk uit zijn handen vallen en stelt zich in op de komende crisissituatie. “

Voortreffelijk De opvang op de seh liep voortreffelijk, er werden teams geformeerd bestaand uit een verpleegkundige, een chirurg en een anesthesist.

Elk team ontfermde zich over een

verpleegkundig hoofd Marjan Ouwens. “Op de dag van het ongeval zijn de slachtoffers opgenomen op de afdelingen kort verblijf, medium- en intensive care. De dagen erna hebben wij in totaal elf patiënten opgenomen, waarvan er nu nog vier bij ons liggen.” De impact op de afdeling traumatologie is groot. “Naast de patiënten zijn er ook heel veel familieleden in huis. Daarbij hebben we te maken met een andere cultuur, wat andere verwachtingen schept. Dat vraagt veel energie van ons team. Een ander voorbeeld is de belangstelling van hoogwaardigheidsbekleders.

We hebben het eerste weekend twee burgemeesters en de Turkse ambassadeur op de afdeling gehad.

Heel goed al die aandacht voor de slachtoffers, maar het brengt voor de afdeling extra drukte met zich mee. Wij streven er nu naar om zo snel mogelijk terug te gaan naar business as usual.”

Psychosociale hulp Medewerkers van ggz inGeest namen deel aan de psychosociale zie verder pagina 4

afscheid van tracer

12 maart 2009 Achtentwintig gewonden op de spoedeisende hulp, tientallen bezorgde familieleden in huis en media die onophoudelijk aandacht vroegen. Het was me het dagje wel, die woensdag 25 februari. Opvallend was dat uit alle spreekwoordelijke hoeken en gaten medewerkers van alle disciplines hun hulp aanboden om te ondersteunen in deze noodsituatie. Aan het eind van de dag was er maar een conclusie mogelijk: ‘we hebben het goed gedaan’.

7

Agenda

Oratie donderdag 13 maart – aula, 15.45 uur, prof. dr. N.H. Hendrikse, ‘De beeldspraak van het geneesmiddel’ Afscheid vrijdag 28 maart – aula, 15.45 uur, prof. dr.

J.J. Heimans, ‘De kwetsbare kern’

8

Foto Mark van den Brink

Promoties vrijdag 28 februari – aula, 13.45 uur, B. van den Heuvel, ‘Inguinal hernia surgery perspectives beyond Lichtenstein’ promotor: prof. dr. H.J. Bonjer; copromotor: dr. B.J. Dwars dinsdag 4 maart – aula, 13.45 uur, A.D. Cornet, ‘The role of coagulopathy and blood transfusion in acute respiratory distress syndrome’ promotoren: prof. dr. A.B.J. Groeneveld, prof. dr. A.R.J. Girbes; copromotor: dr. A. Beishuizen dinsdag 4 maart – aula, 15.45 uur, M.R. Beijer, ‘Dendritic cells and macrophages in the spleen.

Development, function, and collaboration’ promotor: prof. dr. G. Kraal; copromotor: dr. J.M.M. den Haan woensdag 5 maart – aula, 15.45 uur, D.A. Heuveling, ‘Novel molecular imaging approaches in the management of head and neck cancer’ promotoren: prof. dr. R. de Bree, prof. dr. G.A.M.S. van Dongen vrijdag 7 maart – aula, 11.45 uur, J.M. van de Kamp, ‘X-linked creatine transporter deficiency’ promotoren: prof. dr. E.J. MeijersHeijboer, prof. dr. G.S. Salomons; copromotor: dr. G.M. Mancini woensdag 12 maart – aula, 11.45 uur, E.M. Weerdenburg, ‘Mycobacterial virulence- a delicate balance’ promotoren: prof. dr. W. Bitter, prof. dr.

C.M.J.E. Vandenbroucke-Grauls woensdag 12 maart – aula, 15.45 uur, S.P. Verweij, ‘Chlamydia trachomatis in the Dutch population: epidemiology, serological responses, and host genetics’ promotor: prof. dr. S.A. Morré; copromotoren: dr. S. Ouburg, dr. R.P.H. Peters maandag 17 maart – aula, 13.45 uur, J.C. Haan, ‘Analysis of chromosomal copy number aberrations in gastrointestinal cancer’ promotoren: prof. dr. G.A. Meijer, prof. dr. C.J.A. Punt; copromotoren: prof. dr.

B. Ylstra, prof. dr. I.D. Nagtegaal woensdag 19 maart – aula, 15.45 uur, S.R. Martens-de Kemp, ‘Towards personalized and targeted treatment of head and neck cancer’ promotoren: prof. dr. R.H. Brakenhoff, prof. dr. C.R. Leemans; copromotoren: dr. B.J.M. Braakhuis, dr. V.W. van Beusechem donderdag 20 maart – aula, 13.45 uur, C.G. Vergouw, ‘Non-invasive embryo assessment in IVF’ promotor: prof. dr. C.B. Lambalk; copromotor: dr. R. Schats vrijdag 21 maart – aula, 11.45 uur, M.A.A. Binnewijzend, ‘Functional and perfusion MRI in dementia’ promotoren: prof. dr. F. Barkhof, prof. dr. Ph. Scheltens; copromotor: dr. J.P.A. Kuijer vrijdag 21 maart – aula, 13.45 uur, M. van de Lagemaat, ‘The effects of postdischarge nutrition on growth, body composition, and bone development of preterm infants’ promotor: prof. dr. H.N. Lafeber; copromotoren: dr. M.M. van Weissenbruch, dr. J. Rotteveel

Het is blauw en het plingt en plongt

Er staan ongeveer 19.000 geregistreerde medische apparaten verspreid door VUmc. Van piepklein tot kamergroot en van muisstil tot echte lawaaimonsters. Wat doen deze hulpmiddelen precies en waar worden ze voor gebruikt? Tracer gaat op onderzoek uit.

De meeste couveuses op de neonatale intensive care unit (nicu) zijn bedekt met een lichtblauwe doek.

De patiëntjes die er in liggen zijn te vroeg geboren; véél te vroeg, soms al na een zwangerschap van 24 weken.

Het doek dient om de kleintjes aan zo min mogelijk prikkels bloot te stellen. Zij moeten hun energie maar voor één ding gebruiken: groeien.

Pas als ze 1200 gram wegen, 32 weken oud zijn en verder gezond, mogen ze van de ic naar de ‘gewone’ neonatologieafdeling. donderdag 7 oktober – nummer 20

Vergissen is menselijk

Medewerkers medeverantwoordelijk

VUmc krijgt een 7,9

Kindergeneeskunde 50 jaar

‘Reumatoïde artritis is onzichtbaar geworden’

Het is belangrijk van fouten te leren; dat is de kernboodschap tijdens het symposium Patiëntveiligheid op 12 november ▶ pagina 2

In de laatste aflevering van de veiligheidscampagne: hoe kunnen we zelf bijdragen aan een veilige werkomgeving ▶ pagina 3

Aan de hand van elf aandachtsgebieden gaven medewerkers hun mening over VUmc. Het medewerkeronderzoek 2009-2010 ▶ pagina 4 en 7

In oktober 1960 kwam het allereerste patiëntje bij het toenmalige VU ziekenhuis. Het jubileum wordt uitbundig gevierd ▶pagina 8

Hoogleraar reumatologie Ben Dijkmans hield dit jaar de prestigieuze Jan van Breemenoratie ▶ pagina 9

Bij de couveuse staan drie monitoren, een infuuszakje met water en een infuuspomp. Achter het plexiglas de helft van een tweeling: een jongetje van 27 weken. “We creëren een ideale omgeving voor dit kindje”, vertelt Roel Heslinga, technicus support van fysica en medische technologie. Eén monitor registreert de ademhaling, één de temperatuur en luchtvochtigheid en de derde hartslag en bloeddruk. “De temperatuur in de couveuse is bij deze baby afgesteld op 32°C”, wijst hij op een van de monitors, “en de lichaamstemperatuur is 37,7°C. De verwarmde lucht wordt van onder de couveuse door een ventilator tussen de dubbele wanden geblazen en daalt van bovenaf op het kind.

Omdat te vroeg geboren kinderen veel vocht verliezen door hun huid, houden we de luchtvochtigheid extra hoog, op 64%. Aan het voeteneinde van de couveuse zit daarom een bakje met water dat verdampt.” Ook

de apparatuur voor de beademing is speciaal voor te vroeg geboren kinderen gemaakt en gaat rechtstreeks in het neusje. “De lucht wordt voorverwarmd en bevochtigd, zodat ze geen last krijgen van uitdroging.”

Heslinga en zijn collega’s onderhouden de apparatuur zelf. “We hebben een speciale opleiding gevolgd bij de fabrikant”, legt hij uit. “En we kunnen ook reparaties uitvoeren en software updaten. We staan 24/7 stand-by op problemen op te lossen, maar er zijn op de afdeling altijd reserveapparaten voor het geval er iets uitvalt.”

Alarm Eén van de monitoren geeft een zacht pling-geluid en er flitst een oranje lichtje. Een waarschuwing dat het zuurstofgehalte in het bloed iets te laag is. “Als het nog verder daalt gaat er een rood lampje branden en klinkt er een iets alarmerender plong-geluid”, legt verpleegkundige

Ellen Spijkerman uit. De baby ligt stijfgewikkeld in een dekentje. “Dat doen we om de situatie in de baarmoeder zoveel mogelijk te imiteren.

Als we ze moeten verschonen, zetten we eerst een warmteval aan voor de twee deurtjes opengaan. Zo blijft het binnen bijna tropisch. Kleintjes van deze leeftijd koelen nog te snel af.

Zelfs een wasbeurt mag alleen als het echt niet anders kan en dan nog met zo min mogelijk water.”

Als het kindje plotseling beweegt, kijkt ze oplettend toe. “We monitoren of ze geen pijn hebben. Als ze heel jong zijn en aan de beademing liggen, kunnen ze nog niet huilen, maar een gefronst gezichtje, gebalde vuistjes of wilde bewegingen kunnen er op wijzen dat pijnstilling nodig is.”

Naast de zorg voor de baby’s krijgen ook de ouders veel aandacht. “We moeten er voor zorgen dat de band tussen moeder en kind goed komt. Die zorg hoort ook bij ons werk.”

Uit de Agenda

Parkeerpassen De toewijzing van toegangspassen voor de parkeergarages van VUmc is een maand uitgesteld. Volgens de nieuwe planning ontvangen de divisies en stafdiensten op 13 oktober de vastgestelde lijsten met de namen van medewerkers die in aanmerking komen voor een parkeerpas, uitgesplitst op kostenplaats. Op basis daarvan zullen de verschillende parkeerpassen worden aangemaakt.

De instemming van de ondernemingsraad is voorwaarde voor de uitvoeringsregeling parkeerbeleid.

Afhankelijk daarvan start op 10 november de uitgifte van de nieuwe parkeerpassen. Hierover volgt nog nadere informatie. Vanaf 1 december, 0.00 uur zijn de parkeergarages alleen toegankelijk met de nieuwe passen.

Om vragen van medewerkers te beantwoorden is de helpdesk van Parc Facility, de organisatie die de uitgifte van de passen verzorgt, dagelijks te bereiken via tel. 020-620 86 46. n MK

Koningin opent Alzheimercentrum Het meest verrassende van het bezoek van Koningin Beatrix was wel haar grote belangstelling voor het alzheimeronderzoek. In plaats van zoals gepland klokslag 12.00 uur, vertrok ze een half uurtje later. Er was oorspronkelijk dertig minuten in het programma ingeruimd voor korte presentaties door jonge onderzoekers. In plaats daarvan liet de Koningin zich een uur lang informeren over hun vorderingen.

De opening van het nieuwe VUmc Alzheimercentrum op dinsdag 28 september was een feestelijke gebeur-

tenis. In de patio stond de ‘bloem’, zoals de nieuwe wachtruimte wordt genoemd, mooi in blauw uitgelicht.

Zo’n 130 gasten woonden de officiële opening bij, waaronder Koningin Beatrix. Al bij binnenkomst wachtte haar een ontroerend moment. De jong dementerende Juliette Fleers overhandigde haar een bosje bloemen.

Philip Scheltens legde de aanwezigen tijdens zijn korte inleiding uit dat zijn droom is uitgekomen; met de bouw van het nieuwe Alzheimercentrum is de basis gelegd voor meer onderzoek naar de ziekte van Alzheimer. Als kind zag hij hoe zijn opa als gevolg van dementie wegkwijnde in een verpleeghuis. Als neuroloog in oplei-

ding raakte hij gefascineerd door het Alzheimeronderzoek en tegenwoordig zorgt hij met het VUmc Alzheimercentrum dat patiënten uit heel Nederland een optimale behandeling krijgen.

Erehaag Na de sprekers werd de film getoond die over Juliette Fleers gemaakt is.

Daarin komt zij met haar man en kinderen aan het woord om uit te leggen wat de ziekte voor impact heeft op een gezin. Tot slot kreeg Hare Majesteit een rondleiding en wandelde zij door een erehaag van jonge onderzoekers naar korte presentaties over specialistische onderzoeksmethoden, zoals de pet, mri en meg-technieken.

Jubileum Valeriuskliniek

De rondleiding werd afgesloten in de nieuwe bloem met het managementteam van het Alzheimercentrum, waar de Koningin haar oprechte interesse opnieuw liet blijken.

Voor het middagprogramma waren zo’n vierhonderd belangstellingen uitgenodigd. Zij kregen, naast de presentaties en rondleiding ook optredens van onder meer Youp van ’t Hek en Freek de Jonge. Van ’t Hek zong het ontroerende lied Meneer Alzheimer, over zijn dementerende moeder. De Jonge las voor uit zijn boek over zijn aan Alzheimer lijdende moeder. Johannette Zomer (zang) en Fred Jacobs (luit) zorgden voor de muzikale omlijsting. n MK

Ponsplaatjes in de vuilnisbak

VU-tiketten en barcodes vergroten veiligheid Nog twee weken en dan zullen alle patiënten in VUmc zonder ponsplaatje in het ziekenhuis terecht kunnen. Stickervellen met barcodes nemen de functie over.

Het werkt gemakkelijker voor de baliemedewerkers, de patiënt is nóg beter te identificeren en ook bijvoorbeeld de laboratoriumonderzoeken zijn op een snelle en veilige manier aan een bepaalde patiënt toe te wijzen. n Monique Krinkels Drie jaar geleden vervingen etiketten de ponsplaatjes in de polikliniek, vertelt zorgadministrateur René Hilhorst. Samen met Peter Kuyper,

projectmanager ict, is hij verantwoordelijk voor de introductie van de ‘vu-tiketten’ in de kliniek. “Dankzij de aandacht voor patiëntveiligheid, én natuurlijk de niaz-accreditatie binnenkort, stapt in de loop van de komende weken ook het hele ziekenhuis over op de sticker.”

Polsbandjes Het project om de ponsplaatjes ziekenhuisbreed te vervangen stamt eigenlijk al uit 1995. “Tenminste, ik heb correspondentie gevonden uit dat jaar”, aldus Hilhorst. “We hebben indertijd gekozen om niet voor een kant-en-klare oplossing te gaan, maar om zelf iets te ontwikkelen”, vult Kuyper aan. “We wilden als ict afdeling zelf een functionaliteit bouwen, die de gegevens van patiënten door de hele zorgketen heen vastlegt.

De barcode staat op het dossier, op etiketten die op de afdelingen worden gebruikt, op stickers die op het labmateriaal worden geplakt en op de polsbandjes van de patiënten.”

Vooral dat laatste is bijzonder. In de meeste ziekenhuizen worden de polsbandjes nog apart aangemaakt, maar door het in het systeem te integreren is de identificatie van een patiënt nu veel betrouwbaarder.

“En niet alleen betrouwbaarder, ze zijn ook veiliger en hygiënischer. De nieuwe polsbandjes hebben een antibacteriële coating, zijn watervast en zijn niet af te scheuren. We hebben ze in drie maten: voor volwassenen, voor kinderen en hele kleintjes voor de baby’s op de afdeling neonatologie. De laatste zijn niet alleen extra klein, maar ook extra zacht. Om het leesbaar te houden staan de gegevens

op een labeltje dat aan het bandje vastzit”, meldt Hilhorst.

Aanpassen De gegevens die op de stickers zitten zijn in overleg met de gebruikers vastgesteld. “Maar we kunnen ze relatief eenvoudig aanpassen, net zoals de lay-out. Alleen moeten we het daar dan wel allemaal over eens zijn”, waarschuwt Kuyper. En zijn de stickers op dan kunnen ze door een medewerker ter plekke op de afdeling worden uitgeprint.

Zitten er dan helemaal geen nadelen aan het nieuwe systeem? Eigenlijk kan het tweetal maar één ding bedenken: we moeten nóg zorgvuldiger met papieren omgaan. Tenslotte staan de persoonlijke gegevens van de patiënt uitgebreid op de sticker vermeld.

afscheid van tracer

De Valeriuskliniek, onderdeel van ggz inGeest, bestaat dit jaar precies een eeuw. Om dat te vieren worden er diverse activiteiten georganiseerd. De jubileumviering begint op 3 november met een extra Valeriussymposium over neuro- en ouderenpsychiatrie. Van oudsher heeft in de Valeriuskliniek een sterke traditie bestaan van onderzoek naar neuropsychiatrische aandoeningen.

Tot midden jaren tachtig vorige eeuw waren neurologie én psychiatrie ook daadwerkelijk gezamenlijk in de Valeriuskliniek gehuisvest. In de ontwikkelingen na die tijd, heeft het circuit ouderen van ggz inGeest in samenwerking met VU medisch centrum een belangrijke rol gespeeld bij het op de kaart zetten van het vakgebied ouderenpsychiatrie. Meer informatie over alle activiteiten in het kader van de viering van 100 jaar Valeriuskliniek: www.ggzingeest. nl/100jaarvaleriuskliniek. n MK

12-inch fietsers racen voor VONK Gert-Jan Kaspers, heeft als hoofd van de afdeling kinderoncologie in Pijnacker een cheque van 75.140 euro in ontvangst genomen. Het bedrag is bij elkaar gefietst door ruim vijfhonderd deelnemers aan de 12-inch race in Pijnacker. De jaarlijkse race werd dit jaar al voor de achtste gehouden en vonk was voor de vierde keer op rij gekozen tot het goede doel. n MK

7 oktober 2010 De opening van het nieuwe VUmc Alzheimercentrum op dinsdag 28 september was een feestelijke gebeurtenis. Het meest verrassende van het bezoek van Koningin Beatrix was wel haar grote belangstelling voor het alzheimeronderzoek. In plaats van zoals gepland klokslag 12.00 uur, vertrok ze een half uurtje later.

Farmacotherapie op maat in optima forma donderdag 13 maart – aula, 15.45 uur, prof. dr. N.H. Hendrikse, ‘De beeldspraak van het geneesmiddel’

‘Het gebruik van pet-imaging met radioactief gelabelde geneesmiddelen geeft de mogelijkheid om het juiste geneesmiddel, in de juiste dosering, op het juiste tijdstip, aan de juiste patiënt toe te dienen. Personalized medicine, ofwel farmacotherapie op maat, in optima forma!’ Dat is de kern van de oratie van de eerste hoogleraar klinische radiofarmacologie in Nederland, Harry Hendrikse.

Geneesmiddelonderzoek doorloopt verschillende fasen, waarbij het risico aanwezig is dat de ontwikkeling van een betreffend geneesmiddel stagneert of zelfs stopt gedurende de periode van ontwikkeling. Dat kan komen doordat het geneesmiddel niet het gewenste effect heeft,

Tracer 4 – 2 0 fe b ru ar i 201 4 – O rg a n isat ie – O n d e r zo e k – O n d e r w i j s – Pati ë nte n zo rg

of zelfs onaanvaardbare bijwerkingen heeft. Daardoor wordt het traject van geneesmiddelontwikkeling vaak langdurig, inefficiënt en zeer kostbaar. Om genoemde risico’s te verminderen, is het van belang om in een zo vroeg mogelijk stadium van het ontwikkelproces de potentie van een nieuw te ontwikkelen geneesmiddel te bestuderen. Met de benoeming van Harry Hendrikse geeft VUmc een extra aanzet tot dergelijk onderzoek.

Behulpzaam Hendrikse schetst in zijn oratie de mogelijkheden van klinisch radiofarmacologisch onderzoek.

Hij focust daarbij op radioactief gelabelde geneesmidelen met behulp van imaging technieken zoals

positron emissie tomografie (pet).

Deze zijn zeer behulpzaam om in korte tijd de mogelijkheden van een nieuw te ontwikkelen geneesmiddel vast te stellen.

Daarnaast komen ook andere aspecten van pet aan de orde. Zo is dit ook bruikbaar voor het meten of een geneesmiddel op de juiste plaats van werking terechtkomt (targeting). Verder heeft klinisch radiofarmacologisch onderzoek de mogelijkheid om de effectiviteit van een farmacotherapeutische behandeling te meten (monitoring). Door de farmacokinetiek en farmacologie van een radioactief gelabeld geneesmiddel met behulp van pet vast te stellen, kan bepaald worden of een patiënt al dan niet goed op een therapie reageert. n CA

‘Op het moment dat iemand geheugenklachten krijgt, zijn zenuwcellen beschadigd en is de hersenfysiologie grondig verstoord.

Het is moeilijk dat weer te corrigeren.’ Neuroloog Niels Prins over de ziekte van Alzheimer. Aftakelingsprocessen beginnen veel eerder dan gedacht en hierdoor worden mogelijke therapieën te laat gestart. De Volkskrant, 8 februari

‘ Ik bied eerstelijns dienstverlening aan VUmc’ In september 2013 kantelde de unit vastgoedbeheer van het facilitair bedrijf de organisatie. Onder het motto Samen kiezen voor beter is huismeester Jorgen Toele aangesteld als eerste aanspreekpunt voor medewerkers van VUmc. n Ursula Wopereis

VUmc-gevoel “Toen ik hier als 24-jarige binnenkwam, was ik de jongste van de club. Veel collega’s werkten al jaren in VUmc; ik kon me niet voor-

stellen dat ik zelf zo lang zou blijven.

Inmiddels zijn we 12,5 jaar verder en herken ik dat VUmc-gevoel. Buiten dat VUmc een goede werkgever is, krijg je de kans om jezelf te ontwikkelen. Je moet wel openstaan voor nieuwe initiatieven. Ik heb bijvoorbeeld zes jaar in de or gezeten, in de onderdeelcommissie fb. Zo leer je de organisatie nog beter kennen.”

Vastgoedbeheer 2.0 “Om de efficiëntie te vergroten en de dienstverlening te verbeteren heeft de unit vastgoedbeheer in 2013 de organi-

Vijf x V volgens Jorgen Toele Verwanten Ik ben 30 augustus voor de tweede maal getrouwd. Mijn dochter Famke is 7 jaar Vrije tijd Ik squash en bouw websites voor verenigingen. Daarnaast ben ik kraandrijver bij de Watersport Vereniging Amsterdam. Met mooi weer zit ik vanuit mijn werk in vijf minuten in onze sloep op de Nieuwe Meer Vakantie In het voor- en najaar ga ik op familiebezoek naar Gran Canaria. In de zomervakantie zit ik fulltime met Famke op de glijbaan Vormvast Om onze herkenbaarheid te vergoten hebben we onlangs nieuwe werkkleding gekregen. Een mooie aanleiding om weer te gaan hardlopen! Samen met twee collega’s loop ik elke woensdag een rondje rond de Bosbaan. We bereiden ons voor op de Dam tot Damloop. En natuurlijk doe ik in oktober weer mee met de Gebouwenloop Vissen Samen met Jos Boxmeer onderhoud ik de aquariums van het medewerkersrestaurant. Jos weet alles van vissen en is in the lead. Ik volg en vind het vooral leuk om buiten mijn werk iets voor VUmc te doen

‘Dit is een belangrijke stap op weg naar screening van mensen die een groot risico lopen op longkanker.’

Longarts Hans Daniëls naar aanleiding van zijn onderzoek naar een nieuw type dna-test die ‘vlekjes’ op de luchtwegen die onschadelijk zijn onderscheidt van vlekjes die mogelijk tot longkanker zullen ontwikkelen. Medical facts, 6 februari

Na zijn LTS-opleiding Techniek ontwikkelt Jorgen Toele (1977, Amsterdam) zich via een BBL-opleiding tot gezel-timmerman. Hij rondt de opleiding assistent-uitvoerder af en komt in 2000 in dienst bij aannemersbedrijf Van Westen en Bakker. In 2001 wordt Toele technisch service medewerker en vervolgens onderhoudscoördinator bij VUmc. Sinds september 2013 is Jorgen Toele huismeester in VUmc.

satie gekanteld. Binnen vb was het werk georganiseerd per discipline, maar bij veel klussen was vaak sprake van overlap. Om de processen beter door te laten lopen zijn onder het motto ‘Samen kiezen voor beter’ drie nieuwe teams ontwikkeld: gebouw & techniek, beheer & onderhoud en vastgoedmanagement.”

Herkenbaar “Om de herkenbaarheid in huis verder te vergroten ben ik in september 2013 aangesteld als centraal aanspreekpunt voor medewerkers.

Namens Gebouw & Techniek bied ik eerstelijns dienstverlening voor heel VUmc. Orde, netheid en veiligheid maken deel uit van mijn takenpakket. Als alle 6.000 medewerkers me persoonlijk zouden bellen zou het best druk worden, dus het service-

punt filtert alle storingen, meldingen en aanvragen. Maar soms komen medewerkers ook direct bij mij.”

Klantgericht “Vroeger was het: ‘u vraagt wij draaien’. Sinds de kanteling stemmen we de vraag en onze dienstverlening beter op elkaar af en denken we meer mee met de klant. Ieder team heeft nog steeds zijn eigen aandachtsgebied, maar alle onderhoudscoördinatoren zitten op één locatie, de lijnen zijn korter en we pakken vragen uit het huis multidisciplinair op. Dat betekent minder overlast voor medewerkers en patiënten. Samenwerken maakt alles makkelijker. De teams zijn eigenlijk op natuurlijke wijze in elkaar geschoven, de samenwerking verloopt heel soepel. We gaan ervoor, met zijn allen.”

‘Eurofit is nog in voorbereiding. We willen in de competitie 2015-2016 bij vijftien clubs van start gaan. Na de komende zomer gaan we op zoek naar supporters met overgewicht of met een duidelijk ongezonde leefstijl.’ Onderzoeker Hidde van der Ploeg over een project waarbij voetbalfans worden begeleid door trainers en voedingsadviseurs van hun favoriete club om af te vallen en een gezonde leefstijl aan te leren. De Persdienst (Tubantia, De Gelderlander en De Stentor), 14 februari ‘In dit onderzoek hebben we gevonden dat cellen in het hart heel stijf zijn. Op dit moment worden er klinische studies gedaan om te zien of Viagra, hoe tegenstrijdig het ook klinkt, kan helpen om de hartspier te ontspannen.’ Hoogleraar Jolanda van der Velden over haar onderzoek naar nieuwe methoden om hartproblemen te behandelen.

Rádio e Telvisão de Portugal, 8 februari

donderdag 18 november – nummer 23

Pensioenfonds ABP houdt zich kranig

Penny-wise, pound-foolish

Wachten is geen werk

Ik was Colin, maar nu heet ik Jasmijn

‘Als je werkt, doe het dan met plezier’

Een hogere premie en geen prijsindexatie van de pensioenen.

Pensioenadviseur Jan van Diest blijft echter optimistisch ▶ pagina 2

Wanneer begint de échte discussie over bezuinigingen in de gezondheidszorg, vraagt Armand Girbes zich af.

‘Wie durft?’ ▶ pagina 3

‘Lean’ is een nieuwe manier van denken en werken. Het levert de afdelingen rust op en meer tijd voor het echte werk ▶ pagina 7

Een boek over genderdysfore kinderen moet het beeld over deze stoere meisjes en meisjesachtige jongens veranderen ▶ pagina 8

Maarten Soetendal, hoofd personele diensten, klimt af en toe op de trekker en doet graag klusjes op de boerderij ▶ pagina 9

Stem op onze Topartsen

Emoties tijdens IC terugkomdag

Ook op de intensive care draait de wereld door

De verkiezingen voor de Mednet Topartsen 2010 zijn weer van start gegaan. Tot 1 december kunnen medisch specialisten binnen hun specialisme de beste generalist aanwijzen. Het motto is: aan welke arts vertrouwt u uw dierbaren toe. De uitslag van de verkiezingen wordt gepubliceerd in Mednet Magazine en de uitreiking vindt plaats tijdens de Mednet Nieuwjaarsborrel op 13 januari 2011.

Bij de vorige editie was het animo om te stemmen onder een aantal specialismen fors gegroeid. Een van de verklaringen daarvoor is dat artsen meer openlijk waardering voor elkaar durven uitspreken. Binnen de specialismen kindergeneeskunde was vorig jaar het aantal nominaties verdrievoudigd, bij de cardiologen verdubbeld en onder internisten en chirurgen stemden anderhalf keer zoveel artsen als voorgaande jaren op de arts die in hun ogen het predicaat: de best presterende praktiserende generalist binnen het vakgebied verdient. n Mk

Ex-chemopatiënt voert actie De proeverij moet blijven!

Blij verrast was Roel Rovers toen hij tijdens een van zijn chemotherapieën in de poli van het CCA, een heerlijk hapje kreeg aangeboden: diep gekoelde yoghurt met gemengd rood fruit. Hij genoot. Voor het eerst sinds hij met de kuren was begonnen, at hij weer iets wat hem wél smaakte. “Ik ben een enorme lekkerbek maar door zo’n chemo verlies je je eetlust totaal. En dat terwijl het zo belangrijk is om goed te eten, want die behandeling maakt je in feite doodziek.” n Marianne Meijerink Roel Rovers (51), sinds kort genezen verklaard, voert nu actie voor het behoud van de proeverij. Binnen het gekrompen budget van de centrale keuken was er namelijk geen ruimte meer voor. Het dreigde dus afgelopen te zijn met de eetlustopwekken-

de verwennerij voor chemopatiënten. Rovers stak daar een stokje voor door onlangs op zijn verjaardagsfeest geld in te zamelen onder vrienden en familie. Daardoor kon de draad alvast weer worden opgepakt. Maar om de proeverijen het hele jaar veilig te stellen is nog meer geld nodig.

Rovers werft daar nu fondsen voor en promoot de proeverij op allerlei manieren.

Ineke van der Jagt, hoofd zorgeenheid hematologie van het cca, ooit initiatiefnemer van de proeverij, is heel blij met de actie van Rovers.

“De proeverij wordt door patiënten erg gewaardeerd, weten we uit een enquête. Het zijn heerlijke gerechten uit het boek Gezond eten rond chemotherapie van José van Mil. Ze worden speciaal bereid door sous-chef Martijn Boering. Vrijwilligers brengen ze rond, met daarbij het recept, zodat het ook thuis kan worden gemaakt.

Goede en voedzame recepten, gebaseerd op onderzoek naar de smaakbeleving van chemopatiënten.

Het blijkt zo goed te werken! Mensen krijgen echt hun eetlust terug.”

Het uitdelen van de recepten vindt Rovers een geweldige vondst. “Mijn dochter maakte ze voor me. Ze vond het zo fijn om op die manier iets te kunnen doen dat niet alleen plezierig

Tracer 4 – 20 fe bruar i 201 4 – O rg an isat ie – O n d er zo e k – O n d e r w i j s – Pati ë nte n zo rg

en gezellig was maar ook belangrijk voor mijn herstel. Normaal staat het ‘thuisfront’ met lege handen.”

Care, cure en comfort Van der Jagt: “Wij hebben hier de kennis en faciliteiten in huis. VUmc hematoloog Otto Visser doet sinds enige tijd onderzoek naar smaakbeleving bij chemopatiënten, en dat is niet voor niets. Ook Martin van Roosmalen, het hoofd van de centrale keuken, is blij dat we door kunnen gaan. Juist omdat wij een centrale keuken hebben, kunnen we deze unieke service bieden. Die proeverij is helemaal wat we beogen met onze filosofie van care, cure en comfort.

Het gaat in dit geval om alle drie!”

Steun het initiatief via http:// roelroverssteuntdeproeverijvanvumc. alvarum.net/roelrovers

Foto Mark van den Brink

Foto Mark van den Brink

‘Artsen zeggen steeds vaker “nee” tegen veeleisende patiënten. Dat is vaak beter voor de patiënt en bespaart geld. Maar de manier waarop artsen moeten declareren, kan dit doorkruisen.’ Hoogleraar kinderchirurgie Hugo Heij over de beperkingen van het huidige declaratiesysteem voor medische behandelingen. Trouw, 13 februari

Winnend team gezocht

Met een dankbaar applaus voor alle medewerkers van de intensive en medium care werd de patiëntenterugkomdag op 14 november afgesloten. Het was me het middagje wel. In een propvolle Amstelzaal luisterden 350 voormalig patiënten en hun naasten naar, door Matthijs van Nieuwkerk geleide, interviews met medewerkers en een ex-patiënt. Emoties werden niet geschuwd. Maar er werd ook hartelijk gelachen, bijvoorbeeld om de ex-patiënte die na een aantal schrijnende verhalen vertelde: “Ik slaap goed, ik eet goed, ik voel me goed, is dat wel normaal?” Wat bijblijft is dat de nazorg voor ic-patiënten weliswaar beter wordt, maar nog steeds beter kan. Patiënten voelen zich in het traject na de ic/mc door hun specifieke lichamelijke en psychische problemen niet altijd begrepen door hun behandelaar of huisarts. Het was een bijzondere zondagmiddag. n ek

OK levert recordprestatie De medewerkers van de operatiekamers gaan dit jaar een recordprestatie neerzetten. “Op 31 oktober stond de teller al op 24.533 OK-uren en we hopen dat we op 31 december op 30.000 uur uitkomen”, aldus hoofd OK Kjeld Aij. “Dat zijn er 1.800 meer dan in 2009. Alle specialismen hebben dit jaar de toegewezen sessies daadwerkelijk gekregen.

Sterker nog, we konden tachtig extra sessies aan de planning toevoegen.” n Monique krinkels Er zijn verschillende redenen waarom er dit jaar zoveel operaties konden plaatsvinden. In de eerste plaats noemt Kjeld Aij de personele slagkracht. “De tien Indiase ok-assistenten hebben zich ontwikkeld tot prima collega’s. Het inwerken heeft langer geduurd dan we hadden verwacht, maar het loopt nu uitstekend. Ze beheersen de taal en hebben zich aangepast aan onze manier van werken.”

In India is er veel meer personeel beschikbaar op een ok en hebben medewerkers kleinere deeltaken. “Ze

moesten wennen aan ons systeem waarbij er één ok-assistent aan de tafel staat en een tweede als omloop voor de benodigde instrumenten zorgt.” Op dit moment worden de Indiase ok-assistenten nog alleen in de dagdiensten ingezet. Ze beheersen ieder twee specialismen en buiten kantooruren moet een ok-assistent allround inzetbaar zijn voor acute operaties. “Volgend jaar gaan ze volledig in het rooster meedraaien.”

Het personeelstekort is verder teruggedrongen door nieuwe aanwas.

Gedetacheerde ok-assistenten kozen voor een vaste baan in VUmc en mensen die de opleiding hebben

afgerond, willen ook hier blijven.

“Maar het zijn niet alleen de okassistenten die dit mogelijk hebben gemaakt. Ook bij de centrale sterilisatie afdeling wordt hard gewerkt en natuurlijk is het ook aan de anesthesiologen, chirurgen, anesthesie-, logistieke- en recovery-medewerkers te danken dat we zoveel patiënten hebben kunnen helpen.”

Hoog gespannen Voor 2011 zijn de verwachtingen hoog gespannen. Aij: “Het streven is 32.000 ok-uren. Met 16 ok’s zijn we dan fulltime bezet tijdens kantooruren. We zijn daarom al

StudentenOnderzoeksprijs zorgt voor hoofdbrekens De StudentenOnderzoeksprijs 2010 heeft de jury voor een moeilijke opgave gesteld. De drie genomineerde kandidaten Rosaline Mentink, Niels Wijkstra en Nick Koning eindigden na twee juryrondes alle drie gelijk. Na de presentaties van

voorzichtig aan het nadenken over verdere uitbreiding van de ok-tijd.

Patiënten zouden voor dagchirurgie graag in het weekend naar het ziekenhuis komen en natuurlijk zou het goed zijn als we de kostbare ok-ruimtes ook ’s avonds gebruiken. Maar of dat mogelijk is, hangt niet alleen van de okmedewerkers af. Ook bijvoorbeeld de laboratoria, radiologie en de zorgeenheden moeten daar hun personele bezetting op afstemmen.

Na de brand heeft iedereen het werken buiten kantoortijden heel gemotiveerd opgepakt. Ik hoop dat we dit opnieuw kunnen realiseren.” de studenten voor een volle Amstelzaal werd bekend gemaakt dat zij de eerste prijs daarom gezamenlijk delen. Voor deze unieke situatie heeft het instituut voor onderwijs en opleiden (ioo) het bedrag eenmalig verhoogd, zodat iedere winnaar, naast een bos bloemen en een certificaat, een cheque voor 500 euro in ontvangst mocht nemen. Rosaline Mentink heeft haar stage gelopen bij de afdeling biomedical engineering & physics in het amc, Nick Koning

Teams van VUmc-ers die het beste samenwerken, komen in aanmerking voor de Teamprijs 2010. Deze prijs wordt uitgereikt tijdens de nieuwjaarsreceptie op 3 januari 2011 en bestaat uit een diner en een kunstwerk.

Divisiebesturen, directeuren, afdelingshoofden en leden van de var, de or en het stafconvent zijn inmiddels opgeroepen om mogelijke kandidaten voor deze prijs te melden, maar alle medewerkers van VUmc zijn gerechtigd een team voor te dragen. De teams moeten uit minimaal zes personen bestaan. Verder gelden er geen formele eisen om voor de prijs in aanmerking te komen.

De beoordelingscriteria zijn: het resultaat moet direct of indirect bijdragen aan de kerntaken; het resultaat moet een zichtbaar uitzonderlijke prestatie zijn; het resultaat moet zichtbaar door teaminspanning gerealiseerd zijn; het doel moet in gezamenlijkheid worden bereikt; en het moet passen in de kernwaarden: betrokken, zorgvuldig en ambitieus.

Voordrachten kunnen worden gestuurd naar de raad van bestuur, Orian van der Beek, kamer zh 3D38, oga.vanderbeek@VUmc. nl. Deze moeten uiterlijk op 4 december binnen zijn. n Mk

bij de afdeling anesthesiologie van VUmc en Niels Wijkstra bij de afdeling klinische genetica van VUmc. De overhandiging van de prijs vond plaats op maandag 8 november.

Het was de vijfde maal dat de jaarlijkse onderscheiding van het ioo werd uitgereikt. De prijs bestaat uit een geldbedrag van 1.000 euro voor de student die de beste wetenschappelijke stage heeft gelopen tijdens de masterfase van de studie geneeskunde. n Mk

afscheid van tracer

18 november 2010 In een propvolle Amstelzaal luisterden 350 voormalig patiënten en hun naasten naar, door Matthijs van Nieuwkerk geleide, interviews met medewerkers en een ex-patiënt. Emoties werden niet geschuwd. Maar er werd ook hartelijk gelachen, bijvoorbeeld om de ex-patiënte die na een aantal schrijnende verhalen vertelde: “Ik slaap goed, ik eet goed, ik voel me goed, is dat wel normaal?”

9

Op de foto van links naar rechts: Harriette Loeffen, communicatieadviseur VUmc CCA, Marieke van Schaik, directeur VriendenLoterij, Wouter Bos, voorzitter raad van bestuur, en Geert Kazemier, directeur Stichting VUmc CCA

Ruim 2 miljoen voor Cancer Center Amsterdam De VriendenLoterij heeft vorig jaar 2.064.752 euro bij elkaar gebracht voor VUmc Cancer Center Amsterdam. De VriendenLoterij maakte dit bekend tijdens het Goed Geld Gala op 13 februari in de Nieuwe Kerk in Amsterdam.

In totaal hebben de 500.000 deelnemers in 2013 ruim 48,7 miljoen euro opgehaald voor organisaties op het gebied van gezondheid en welzijn. Dit geld is bestemd voor 43 goede doelen en 3.200 (sport)clubs en verenigingen.

VUmc cca gebruikt het geld voor onderzoek naar vroegere opsporing van kanker, naar therapie op maat en naar de verbetering van de kwaliteit van leven van mensen met kanker.

Sinds januari kost deelname aan de Vriendenloterij 12 euro per maand. Naast kans op een van de vele prijzen steunen de deelnemers hiermee goede doelen. Loterijdeelnemers hebben de mogelijkheid om voor een zelfgekozen goed doel mee te spelen.

Tweet #VUmc

Op het social medium Twitter wordt veel gezegd over VUmc. Door patiënten, bezoekers, studenten, medewerkers en vele anderen. Een greep uit de leukste (geanonimiseerde) reacties van afgelopen weken:

24 februari 2011 – nummer 4

Rendez-vous bij McDonald’s

Honderdste niertransplantatie gevierd

EMGO+ scoort excellent

Een baby kan niet wachten

De traumaheli mag sinds kort ook in het donker uitvliegen. Op 19 februari rukten ze voor het eerst ’s avonds uit ▶ pagina 4

Azam Nurmohamed en zijn team vierden feest: voor de honderdste keer kreeg een patiënt in VUmc een donornier ▶ pagina 4

Het onderzoekinstituut EMGO+ heeft zichzelf overtroffen; de visitatie­ commissie gaf opnieuw de hoogst mogelijke score ▶ pagina 7

Het baby­peuterteam ondersteunt ouders en jonge patiëntjes om de ouder­kindrelatie goed te houden ▶ pagina 8

Samen met leidinggevende van de keuken Bart van Nes zorgt hij ervoor dat medewerkers bij Het Plein niet alleen lekker en gezond eten, maar ook dat het milieu zo min mogelijk wordt belast. En natuurlijk moet het restaurant ook bedrijfseconomisch gezond zijn en blijven.

Maatschappelijk verantwoord ondernemen, mvo, daar draait het om. “We zijn daar al heel ver in en ook heel vernieuwend”, vertelt Henk Grevelt niet zonder trots. “De voorraden worden bijvoorbeeld dagelijks, in één vrachtauto, in één keer tegelijk afgeleverd. Vroeger kwamen er wel vijf vrachtauto’s op één dag!

Producten worden zo veel mogelijk uit regio gehaald. Het afbakbrood komt uit Amsterdam-Noord. De

kroketten zijn van Van Dobben.”

Want een kroket, ja dat mag heus wel op z’n tijd, net als pizza, patat of pannenkoeken. Maar bij de samenstelling van het assortiment wordt wel gelet op richtlijnen van het Voedingscentrum en gaat de voorkeur uit naar eko- en ‘Ik kies bewust’-producten.

Biologisch Net als de kaas- vleeswaren, koffie en brood die al gedeeltelijk biologisch zijn, wil Grevelt ook meer biologische groenten en fruit inkopen. Dat is nog even puzzelen want de maaltijden moeten betaalbaar blijven. Bovendien is het niet gemakkelijk biologische leveranciers te vinden die continuïteit kunnen garanderen aan zo’n grote afnemer.

Het Plein krijgt op een doordeweekse dag gemiddeld 2.400 gasten.

Maatschappelijk verantwoord ondernemen is een bewuste keuze van VUmc. Grevelt: “Het is in het belang van het ziekenhuis dat onze medewerkers gezond blijven. Ze zijn de handen van de organisatie.”

Vers, gezond, variatie en verantwoord zijn daarom sleutelwoorden.

Bart van Nes: “Veel mensen vinden dat belangrijk, maar hun ‘versbeleving’ wordt vooral bepaald door de kroketten die ze zien liggen en de aangemaakte salades. Daarom zetten we bij het rauwkostbuf-

Versbeleving, maar ook kroketten en toekomstige biodiesel

naar een raffinaderij om te worden gerecycled tot biodiesel. Wij kijken dus verder dan alleen naar de kwaliteit van de kroket! Dat doen we met alles wat we aanbieden. Het gaat ons om het terugdringen van co2 uitstoot, minimaliseren van de verpakkingsmaterialen, maar ook om eerlijke handel. Dat zie je allemaal terug in onze koffie en thee: biologisch/organisch, voorzien van eko én Fair Trade keurmerk. Onze klanten stellen dat zeer op prijs.”

Biodiesel De friteuse is voorzien van een zogeheten Hicom systeem, dat op restwarmte draait. Als de olie bijna de optimale temperatuur bereikt, wordt hij niet meer verwarmd.

Dat is energie- en oliebesparend, en er komen ook geen schadelijke stoffen vrij. Bovendien is het veel gezonder en beter voor de smaak.

Grevelt: “De gebruikte olie gaat via een intern buizenstelsel naar containers. De olie gaat vervolgens

Genieten En daarmee komt hij bij de ‘p’ van people. “Het restaurant moet meer bieden dan eten en drinken alleen”, zegt Grevelt, terwijl hij als een herbergier door Het Plein beent. “Iedereen kan hier een plek vinden om even afstand te nemen van de werkomgeving en om van het eten te genieten. Ik zie dat als een cadeautje, dat verdienen ze.”

Althans, de meesten. En passant maant hij een arts in spe met vriendelijke maar besliste Amsterdamse toon om zijn schoenen van de bank te halen. “Als je wilt slapen ga je maar naar het beddenhuis.”

aan de VU-zijde (zuidzijde). Het autoverkeer inclusief openbaar vervoer en nood- en hulpdiensten komende vanaf de Amstelveenseweg wordt omgeleid via de Van der Boechorststraat, A.J. Ernststraat en de Buitenveldertselaan.

Door de werkzaamheden aan

de De Boelelaan is de verkeersdrukte toegenomen. Waar nodig en mogelijk worden verkeerslichten aangepast voor een betere doorstroming, zodat de afwikkeling van het verkeer sneller verloopt.

Voor meer informatie zie www.zuidas.nl

fet erbij waarmee de salades zijn aangemaakt. En we frituren in verantwoorde, goede olie.”

De Boelelaan afgesloten De De Boelelaan tussen de Buitenveldertselaan en de Van der Boechorststraat wordt vanaf vrijdagavond 25 februari 21.00 uur tot maandagochtend 28 februari 5.00 uur in beide richtingen volledig afgesloten voor autoverkeer. Dit is noodzakelijk om een persleiding

Bijzonder om te volgen, het nierteam van

▶ pagina 9

@VUmcAmsterdam (incl. onze chirurg) op dit moment in

Het overleg over een nieuwe cao umc is opgeschort tot 21 maart.

Werknemersorganisaties willen eerst hun (kader)leden raadplegen.

De onderhandelingen voor een nieuwe cao voor de umc’s worden gevoerd door werkgeversorganisatie nfu (Nederlandse Federatie van universitair medische centra) en de vier werknemersorganisaties Abvakabo fnv, cmhf, ac/ fbz en cnv Publieke Zaak; ook wel de ‘Centrales’ genoemd.

Foto: Jean-Pierre Jans

n Marianne Meijerink

Epie Boven is sinds 1 februari voorzitter van de Commissie Medische Ethiek

CAO-overleg opgeschort tot 21 maart

Het Plein: lekker, verantwoord en ondernemend

“De drie p’s”, zegt leidinggevende van het restaurant Henk Grevelt met grote stelligheid, “zijn de kern van onze filosofie.” En met die drie p’s bedoelt hij niet pizza, patat en pannenkoeken, maar people, planet, profit.

‘Verdiep je in medischethische vraagstukken’

te verplaatsen en opnieuw aan te sluiten op het hoofdriool. De huidige leiding ligt precies onder het wegdek van de De Boelelaan.

Voor het openbaar vervoer en de nood- en hulpdiensten vanaf de Buitenveldertselaan richting VUmc wordt een weggedeelte vrijgemaakt

Kenia. Lees de Blog Patiënt, 7 februari om 13.16 uur

Nieuwe CAO In de nieuwe cao wil de nfu een begin maken met het verder flexibiliseren van de bedrijfsvoering en inzet van medewerkers. Dit heeft gevolgen voor overwerk, bereikbaarheids- en aanwezigheidsdiensten en onregelmatige diensten. Ook heeft de nfu aangegeven in 2011 geen mogelijkheid te zien om de lonen verder te verhogen. Oorzaak hiervoor is het toegenomen financieel zware weer. De loonsverhoging van 3,5 % in 2010 heeft een zware last gelegd op de begroting van de umc’s. Deze loonsverhoging was achteraf gezien ruim en niet passend in het economisch klimaat. Daarbij komt dat door de overheid een groot aantal bezuinigingen is, en nog zal worden, opgelegd. Voor een meerjarige cao ziet de nfu wel ruimte om tot een loonsverhoging te komen.

Fijn geholpen op eerste hulp van @VUmcAmsterdam gister

Overleg Werknemersorganisaties hebben aangegeven eerst met hun leden te willen spreken voordat zij verder kunnen onderhandelen. Op 21 maart wordt het cao-overleg vervolgd.

De huidige cao blijft van toepassing tot er een nieuw akkoord is.

Patiënt, 8 februari om 10.07 uur

Laatste kans Inmiddels heeft 78% van alle VUmc-ers gebruik gemaakt van het keuzekado. Wie alsnog een eindejaarsgeschenk wil bestellen moet snel zijn: na 28 februari zal de website worden gesloten. De trolley is veruit het meest populaire cadeau gebleken, op afstand gevolgd door de Pathé film voucher, de online boekenshop, het Denver wake up light en de personenweegschaal.

Ook het goede doel de ‘Fit Inn’ is goed bedacht. Voor dit bewegings- en onstpanningscentrum voor (ex-) patiënten in Bennebroek hebben VUmc-ers samen met de collega’s van ggz inGeest 3290 euro bijeengebracht.

Ook de prijswinnaars zijn inmiddels bekend. J. Mash heeft als 500ste VUmc-er het eindejaarsgeschenk besteld en krijgt een lang weekend voor twee personen in Berlijn aangeboden. E. van Gelderen was de 1500ste medewerker die zijn keuzekado uitzocht en mag met twee personen voor een lang weekend naar Parijs. R.L.J. Jonkers krijgt tenslotte als 2000ste medewerker een lang weekend naar Londen voor twee personen.

Kersverse ouders opgelet: @VUmcAmsterdam: Vroeg bijvoeden voorkomt #voedselallergie bij #kinderen Journalist, 11 februari om 21.26 uur Zo tevreden over mijn afspraak op poli kaakchirurgie van het @VUmcAmsterdam. Dinsdag weer naar mijn eigen

afscheid van tracer

24 februari 2011 Goed en gezond eten is belangrijk voor patiënten en medewerkers. Henk Grevelt, leidinggevende restaurant, en Bart van Nes, leidinggevende keuken, volgen de filosofie van de drie p’s. En daarmee bedoelen ze niet pizza, patat en pannenkoeken, maar people, planet, profit: lekker en gezond eten, het milieu zo min mogelijk belasten en bedrijfseconomisch gezond werken.

kaakchirurg.

Patiënt, 12 februari om 8.55 uur Leuke, nuttige, interactieve 1e netwerkbijeenkomst #geriatrische #revalidatie bij #Gerion #VUmc. Wordt zeker vervolgd!

Vrijwilligers op de Huishoudbeurs Ook dit jaar verkoopt de Lions Amsterdam Zuid lootjes voor het goede doel op de huishoudbeurs. De Lions zetten zich al jaren in voor vonk (VUmc Onderzoek Naar Kinderkanker). Met op iedere dag zo’n vijftien vrijwilligers die de lootjes verkopen en veel bedrijven die prijzen ter beschikking stellen. Op die manier helpen de Lions al jaren mee aan het onderzoek van vonk. n JSTu

Lorenzo

Specialist ouderengeneeskunde, 12 februari om 13.57 uur Bij afdelingshoofdenconvent @VUmcAmsterdam in @NEMOamsterdam. Lezing over #shareddecisionmaking Interessant!

Collega, 13 februari om 15.13 uur

In cijfers Elk jaar publiceert VUmc de kerncijfers over het afgelopen jaar. BIZA heeft echter veel meer en spannender gegevens over wat er binnen de organisatie gebeurt.

323

Sinds de start op 11 oktober 2001 zijn er 323 nummers van Tracer verschenen. In eerste instantie met twaalf bladzijden, sinds 2007 tien en in de zomermaanden met acht pagina’s. In totaal zo’n 3460 pagina’s – ruim vier miljoen woorden – vol met informatie over VUmc en de medewerkers.

10

Tracer 4 – 2 0 fe b ru ar i 201 4 – O rg a n isat ie – O n d e r zo e k – O n d e r w i j s – Pati ë nte n zo rg