Pagina 6: Het portret
Thomas Rustemeyer, dermato-allergoloog nummer 9 – september 2014
pagina 3
VUmc-ers welkom bij Anatomische Les Pagina 4 Dossier fondsenwerving
Ik steun
Geld, tijd of kennis: donateurs helpen VUmc verder
de ambities van VU medisch centrum
Pagina 6
‘ Aanbesteding is een ticket voor besparingen’ Pagina 7: De ontmoeting
‘ Ik zeg vaak tegen patiënten: koop een loep of een leesbril, zodat je de etiketten kunt lezen’
‘ Die saamhorigheid moeten we vasthouden’ Kwart meer wetenschappelijke publicaties
Monique Krinkels // Wetenschap pelijke artikelen van VUmc worden 71% vaker geciteerd dan het wereldgemiddelde. Daarmee is het samen met het Erasmus mc het meest geciteerde umc van Nederland. Dat blijkt uit een onderzoek van het Rathenau Instituut. Dit instituut stimuleert de publieke en politieke meningsvorming over wetenschap en technologie, onder meer door onafhankelijk onderzoek naar de organisatie en ontwikkeling van het wetenschapssysteem. Uit het onderzoek ‘Feiten & cijfers universitair medische centra’, het eerste brede overzicht van gegevens over de umc’s, blijkt dat alle acht umc’s wetenschappelijk heel goed presteren. In totaal hebben onderzoekers van de Nederlandse umc’s in de periode 2008-2011 meer dan 44.000 wetenschappelijke publicaties uitgebracht. Dat was een kwart meer dan in de drie jaar daarvoor. Sinds de periode 2004-2007 zijn die citatiescores bovendien bij alle umc’s gestegen. Het hoge aantal citaties
door andere wetenschappers is een graadmeter voor de kwaliteit van die publicaties. De umc’s werven ook veel geld voor wetenschappelijk onderzoek: in 2012 was dat in totaal 575 miljoen euro. Het geld is afkomstig van onderzoekfinanciers zoals nwo, de gezondheidsfondsen en de eu, maar ook van bedrijven en particulieren ontvangen de umc’s geld voor wetenschappelijk onderzoek. VUmc kreeg in 2012 ruim 81 miljoen euro aan extra onderzoeksgeld, na het amc en het Erasmus mc het hoogste bedrag van alle umc’s. Opvallend daarbij is dat VUmc overall hoog scoort, waar het Erasmus mc (eu), amc (Nederlandse overheid), en umcu (bedrijven) vooral van één bron veel geld krijgen. Een ander opvallende score is het aantal vrouwelijke hoogleraren bij VUmc. Onder de 159 professoren zijn 34 vrouwen, 21,4%, en dat is hoger dan elk ander umc. In totaal hebben de umc’s 1304 hoogleraren in dienst, 9% meer dan in 2009.
eer lezen over het onderzoek m van het Rathenau Instituut: www.rathenau.nl
Foto yvonne compier
Rathenau Instituut geeft umc’s een pluim
‘ We waren eigenlijk doodsbang voor de discussie. Ik hoop dat mijn opvolgers in Den Haag moediger zijn dan ik destijds was’ Bestuursvoorzitter Wouter Bos over het prijsplafond voor zorgkosten in EenVandaag, zaterdag 16 augustus
pagina 2
Uitdagend Workshops
COACH ruesivdA
Recruiter
Carrière
Nieuwe start
Zinvol
Vragen
Collegiaal X-factor
Feestelijk jubileumjaar in de maak
Ontplooiing
Begeleiding
volg ons ook op Twitter @VUmcAmsterdam
Carrièrecafé
Kansen
passant, 13 juli om 0.57 uur
Poets je cv op P&O // Het curriculum vitae is de eerste kennismaking van een werkgever met potentiële kandidaten voor een functie. Het is dus heel belangrijk dat zij (of hij) in één oogopslag kan zien wat voor persoon er achter de tekst schuilt. Het is een visitekaartje, dat er blinkend uit moet zien: kort, formeel, met de nadruk op ervaringen, vaardigheden, hobby’s en/of nevenactiviteiten die aansluiten bij de aangeboden functie.
meer informatie: kijk op: intranet/mijlpalen-van-VUmc
tip 1
tip 2
eer informatie: intranet/ m samenkiezenvoorbeter – acties - bloom
Maak een profiel aan! Wie ben je op de arbeidsmarkt en wat is jouw meerwaarde.
operatie (een liesbreuk) op 2 november 1964, de bouw van de polikliniek in september 1980, of de ingebruikname van de eerste vierdimensionale ct-scanner in april 2004, of een van die vele andere bijzondere momenten die de geschiedenis van onze organisatie kleuren? Laat via beter@VUmc. nl weten wat de belangrijkste mijlpalen zijn.
Cliëntenraad vervangt patiëntenparticipatieraad
Gezocht: Serious game-spelers
Meer weten over solliciteren: kom op 28 augustus tussen 15.00 en 17.00 uur naar het carrièrecafé in de Waver. Deze eerste bijeenkomst heeft als thema: ‘hoe maak je een goede eerste indruk?’ Naast de workshop is er ruimte voor persoonlijke vragen aan de recruiter, loopbaanadviseur of transitiecoach. Ook is er een fotograaf die een professionele foto kan maken voor gebruik op social media. Zorg dat je cv aansluit op de vacature! Wat heb jij concreet in huis wat jou geschikt maakt?
Forum van de toekomst // De eerste voorbereidingen zijn gestart voor de viering van het vijftigjarig jubileum van VUmc in 2016. Eén van de onderdelen zal een ‘wall of fame’ zijn, een tentoonstelling waar alle hoogtepunten uit de geschiedenis van VUmc een plaatsje krijgen. Medewerkers wordt gevraagd om ‘hun’ hoogtepunten door te geven. Is het de eerste
Dienst communicatie // Innovatieve en patiëntgerichte collega’s kunnen meedoen met een experimentele, nieuwe leermethode, namelijk een serious game. Met een team van collega’s van verschillende disciplines voeren deelnemers verschillende opdrachten uit op het gebied van patiëntgericht werken. Het winnende team ontvangt een bedrag van 2.500 euro, te besteden aan een patiëntgerichte verbetering in VUmc. Het spel begint op 6 oktober, duurt drie weken en vraagt ongeveer anderhalf uur per week, verdeeld in kleine blokken op zelfgekozen momenten. Aanmelden kan via beter@VUmc.nl
Zorgsupport // Sinds 1 augustus heeft VUmc een cliëntenraad. Deze opvolger van de patiëntenparticipatieraad behartigt de belangen van de patiënt. De afgelopen vijftien jaar hadden de acht academische ziekenhuizen samen één centrale cliëntenraad, de craz, ondergebracht bij de Nederlandse Federatie van umc’s (nfu). Voorzitter Paul Cohen: “In de craz zaten maar liefst 52 afgevaardigden van patiëntenverenigingen. Hoewel er op een gegeven moment wel twee contactpersonen waren voor elke umc vonden de ziekenhuizen zo’n centrale raad toch te weinig flexibel.
Nieuw richtingbord wijst voetgangers de weg
tip 3
Neem je cv mee naar het carrièrecafé en laat hem scannen door de recruiter of een andere adviseur. meer informatie: intranet/afdelingen/thema/ carrierecentrum
F o t o m a r k va n d e n b r i n k
tracer
Langs @VUmcAmsterdam rijden doet altijd iets met mijn emotie. Leven verwacht en leven geëindigd tussen dezelfde muren. Bouwstenen vh leven
Daarom heeft de nfu besloten dat elke umc zijn eigen cliëntenraad krijgt. De nfu heeft voor de cliëntenraden een concept-reglement gemaakt, maar de verschillende umc’s kunnen daar op hun eigen manier invulling aan geven. Het accent zal hoe dan ook meer komen te liggen op beleid en minder op uitvoering.” “Het belangrijkste is dat we ons ‘zesde zintuig’ gebruiken”, stelt Cohen. “Als cliëntenraad zijn we
tracer
vooral alert op zaken waar artsen en verpleegkundigen misschien niet zo snel bij stil staan. Een goed
13e jaargang nr 9, september 2014 Tracer is het medewerkersblad van VUmc
voorbeeld is het hoofdbehandelaarschap, dat mede
Copyright © 2014 VUmc, Amsterdam Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of op enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de redactie.
F o t o m a r k va n d e n b r i n k
tot stand is gekomen met hulp van de landelijke eindredactie Monique Krinkels redactie Caroline Arps, Ellen van den Boomgaard, Bernie Hermes, Edith Krab, Marcel Licher, Marre Roozen, Marieke Schutte en Jan Spee redactieadviesraad Erik van Aalst, Marcel van der Haagen, Inèz de Jonge, Willy Schuppert en Cora Visser redactiesecretariaat dienst communicatie, kamer PK4X199, tst. 43444, e-mail: redactie@VUmc.nl oplage 4.500 vormgeving De Ontwerperij, Amsterdam druk Boom+Verweij Grafiservices
cliëntenraad. Juist voor patiënten met meerdere aandoeningen is het voor patiënten heel prettig om één aanspreekpunt te hebben.” Vicevoorzitter Onika Pinkus: “De cliëntenraad richt zich op alle zaken die voor de patiënt belangrijk zijn en waardoor hij of zij zich prettiger en veiliger Vastgoedbeheer // Net zoals in het centrum van Amsterdam verschijnen er rond VUmc zwart met gouden bewegwijzeringsborden die voetgangers en fietsers de goede kant op wijzen. Het is het resultaat van overleg tussen VUmc en de gemeente om dwalende patiënten en bezoekers te voorkomen. “Al sinds 2011 zijn we samen met de gemeente bezig om het verkeer in onze omgeving naar de juiste bestemming te leiden”, vertelt Evelien Taira Idrissi, projectleider bewegwijzeringsprojecten bij vastgoedbeheer. “In eerste instantie ging het om automobilisten die op zoek zijn naar een parkeerplaats. De nieuwe borden wijzen voetgangers en fietsers naar hun doel.” Opvallend is dat alle teksten goudkleurig zijn, behalve het ziekenhuispictogram: dat is blauw/wit. “Daar hebben we bewust voor gekozen, zodat ook slechtzienden de weg naar VUmc weten te vinden.”
voelt tijdens het behandelingsproces. Vooral bij opname en ontslag kan een patiënt bijvoorbeeld onveiligheid ervaren, omdat er dan ineens veel op hem afkomt. Duidelijke voorlichting en procedures kunnen dat gevoel wegnemen.” Cohen: “En natuurlijk helpt het ook als medewerkers zich er meer van bewust zijn dat dit soort gevoelens spelen.” eer lezen over de nieuwe cliëntenraad: m intranet/clientenraad
In cijfers In 2013 produceerde VUmc 1.531.490 kilo afval, verdeeld in 343.610 kg papier/karton en 1.187.880 kg restafval. Sinds 2008 is de hoeveelheid afval gedaald met 6,3%. Een gemiddeld Nederlands gezin produceert bijna 500 kg afval. VUmc produceert jaarlijks dus net zo veel afval als 3.063 gezinnen.
Naast de kerncijfers zijn er meer en intrigerender gegevens over wat er binnen de organisatie gebeurt.
tracer
pagina 3
VUmc CCA lanceert ‘help de Held’ campagne
VUmc CCA // De campagne ‘Help de Held’ moet er voor zorgen dat meer lopers zich tijdens de tcs Amsterdam Marathon laten sponsoren voor VUmc cca. Deelnemers aan de marathon worden via flyers, posters en op andere manieren opgeroepen Held te worden. En echte Helden lopen natuurlijk voor VUmc cca. Met de sponsoropbrengst wordt een superresolutiemicroscoop aangeschaft voor onderzoek naar kanker. Deze brengt – driedimensionaal – levende kankercellen in beeld. Onderzoekers kunnen daarmee ‘live’ zien hoe de kanker reageert op een bepaalde chemotherapie of hoe de tumor nieuwe bloedvaatjes laat groeien. De campagne kan de publieksprijs winnen van de NRC Charity Award. De hoofdprijs bestaat uit een advertentie in NRC Handelsblad en/of nrc.next, ter waarde van 75.000 euro. Onder de stemmers wordt driemaal een digitaal abonnement van zes maanden op nrc.next of NRC Handelsblad verloot. s temmen kan tot 15 september via http://www.nrccharityawards.nl/ help-de-held-vumc-cancer-center
Wouter Bos
Storing
H
et was me de zomer wel. Twee keer een stroomstoring en één keer forse water overlast. En dan ook nog, voor niet velen
merkbaar geweest, één dag dat de temperatuur buiten zo hoog opliep dat we qua koelingsmoge lijkheden in de serverruimten wel heel dicht in de buurt van kritische grenzen kwamen. Het zijn van die momenten dat je je opeens allerlei dingen realiseert die je in een normale dagelijkse gang van zaken al niet meer als bijzonder ervaart, maar die het natuurlijk wel zijn. Bijvoorbeeld op hoeveel plekken in huis tegelijkertijd mensen in zeer kwetsbare situaties aanwezig kunnen zijn. Waarbij het uitvallen van stroom of beeldvormende apparatuur letterlijk een kwestie van leven of dood kan zijn. Kennen we die plekken eigenlijk? Bestaat de goede checklist? Weten we
VUmc-ers welkom bij Anatomische Les
wat we moeten doen als het mis gaat? Weten onze mensen welke risico’s ze op zo’n moment wel of niet kunnen nemen? Ook realiseer je je hoeveel van onze huidige medische technologie inmiddels onlosmakelijk verbonden is geraakt met informatietechnologie. Toen bij de tweede stroomstoring het hart van onze ict letterlijk kapot was gegaan, bleek opeens hoe kwetsbaar we waren. Zonder netwerk. Zonder voip-telefonie. Zelfs een eenvoudige printer of kopieermachine bleek moeilijk te vinden; dat staat tegenwoordig ook allemaal op het netwerk. En dan de procedures waarbij actuele beeldvorming van vitaal belang is. Vielen vroeger je computers uit, dan vielen je computers uit; nu valt bijna alles stil. We zijn er uiteindelijk prima doorheen gekomen. En op alle punten hierboven waar het de afgelopen weken misschien niet altijd gesmeerd ging, hebben we weer geleerd en zullen we het een volgende keer anders en beter doen. Hier was een lerende organisatie aan het werk waarin iedereen
De titel Anatomische Les is ontleend aan ‘De anatomische les van dr. Nicolaes Tulp’, een groepsportret van zeven chirurgijns en medicus Nicolaes Tulp dat Rembrandt in 1632 schilderde
wist wat er moest gebeuren. En als je het niet wist, wist je wel aan wie je het moest vragen. Foto: Mauritshuis, Den Haag
Ook voor mij was het de eerste bedrijfsnoodplansituatie in mijn tijd bij VUmc. En hopelijk voorlopig ook weer de laatste. En ondanks dat
Raad van bestuur // Voor de ningen, van astma tot diabetes soepel geportretteerd in Geld, eerste keer zal VUmc deelneen hooikoorts. Hij beschouwt ijdelheid en hormonen. men aan de Anatomische Les, het in kaart brengen van het miAanvragen een evenement waar wetencrobioom als een stille revolutie schap, kunst en samenleving in de gezondheidszorg. Voor VUmc-ers zijn tweehonharmonisch in elkaar grijpen. De beeldende kunst is derd kaarten gereserveerd, Naast genodigden en vertegenvertegenwoordigd met een geldig voor het middagprogramwoordigers van VUmc en amc nieuw werk in de serie ‘De ma in de zaal. De aansluitende kunnen ook medewerkers hierMenselijke Gedaante’, een prent receptie is alleen voor genodigvoor toegangskaarten aanvravan Daniëlle van Ark. Voor het den. Toegangsbewijzen kunnen gen. Het is de 21e keer dat amc muzikaal intermezzo treedt het vanaf 11 september worden dit samen met de Volkskrant Osiris Trio aan. Celliste en triolid aangevraagd; belangstellenden organiseert. Er worden op donLarissa Groeneveld vormt de wordt aangeraden contact op te derdag 13 november zo’n tweeverbinding met een ander nemen met hun afdelingshoofd, duizend belangstellenden in het cultureel programmaonderdeel. directie of de directeur van hun Concertgebouw verwacht. Groeneveld is namelijk de dienst. De Anatomische Les wordt achterkleindochter van Wie achter het net vist, kan dit jaar gegeven door Martin endocrinoloog Ernst Laqueur, vanaf zaterdag 4 oktober een Blaser, aan het New York Uniwiens biografie op de middag poging wagen via internet versity Langone Medical Center van deze Anatomische Les (amc.nl/anatomische les). De verbonden in de dubbelfunctie ten doop wordt gehouden. De benodigd informatie staat op van hoogleraar inwendige Duitse Amsterdammer die dezelfde dag in de Volkskrant, geneeskunde én hoogleraar de weg baande voor zowel die zoals gebruikelijk een microbiologie. In zijn ogen is het klinisch gebruik van interview met de spreker de wankele toestand van onze insuline als de ontdekking van publiceert. darmflora een drijvende kracht het testosteron, werd door achter legio ‘moderne’ aandoehistoricus PéJé Knegtmans
de aanleiding zo beroerd was, trots was ik wel. Op de professionaliteit van onze mensen. Omdat de verpleegkundigen en artsen het belang van de patiënt voor ogen hielden. Omdat onze medewerkers bij fmt, ict en fb hun vak verstonden en letterlijk bij nacht en ontij problemen gingen oplossen; tot en met de koks van het bedrijfsrestaurant die door hadden wanneer je een crisisteam een broodje kroket voor moet zetten! Maar het verhaal dat mij het meeste bijbleef, was dit. Op het moment dat de stroom uitviel, renden tal van ‘witte jassen’ naar de intensive care om te kijken of ze daar iets konden betekenen. Een prachtig bewijs van een buitengewone taakopvatting.
Dossier fondsenwerving Monique Krinkels // Al sinds het begin van de vorige eeuw wordt er geld geworven door wat nu VUmc heet. In het begin met de groene busjes was het doel om een medische faculteit op gereformeerde grondslag op te richten. Tegenwoordig is het doel meer onderzoek mogelijk te maken en patiënten meer en betere zorg te verlenen. De fondsenwervers van VUmc benaderen zowel particulieren als bedrijven en stichtingen. Daarnaast begeleiden ze sportclubs, scholen en particulieren die acties organiseren.
tracer
Onderzoek is het steunen waard “ Onderzoek in Nederland staat wereldwijd hoog aangeschreven, maar kan niet zonder financiële ondersteuning van particulieren”, zegt Geert Kazemier, directeur van VUmc Cancer Center Amsterdam. “Vooral voor erg vernieuwend onderzoek is vanuit reguliere fondsen, overheid en industrie vaak geen geld beschikbaar, terwijl dat ons nu juist vooruit helpt en ons de mogelijkheid geeft ongebaande wegen in te slaan.”
zoek te steunen. Het merendeel van de patiënten realiseert zich niet dat dat mogelijk is. Terwijl ze wel erg betrokken zijn bij het onderzoek en nieuwe ontwikkelingen in de patiëntenzorg. Campagne VUmc start daarom een campagne om de bekendheid van fondsenwerving te vergroten. “Vanaf dit najaar draait op de narrowcastingschermen in de polikliniek en het ziekenhuis een korte film. Daarin maken we duidelijk dat het onderzoek van VUmc het steunen waard is en op welke manier dat kan.” Een belangrijk uitgangspunt bij de campagne is de vrijwil-
Financiële steun voor onderzoek door particulieren begint bij bekendheid. Slechts enkele afdelingen vragen hun patiënten en bezoekers om hun onder-
ligheid. Mensen die geïnteresseerd zijn, besluiten zelf om hun gegevens achter te laten op de website of anderszins. Zij worden dan geïnformeerd over het onderzoek en andere ontwikkelingen binnen VUmc en over de manieren waarop zij kunnen steunen, financieel of anderszins. Kazemier: “En heel belangrijk: in de spreekkamer gaan we niet vragen om geld. Of je nu een miljoen geeft, 10 euro of niets, de behandeling blijft hetzelfde. Altijd!”
een uitgebreidere versie van dit interview is te vinden in Eigen-wijs van augustus 2014: intranet/eigenwijs
Geld, tijd of kennis: donateurs help ‘ Hard lopen voor hardlopen’ VUmc cca // Vorig jaar wisten de fondsenwervers de opbrengst van de tcs Amsterdam Marathon te verdubbelen. Dit jaar staat hen hetzelfde doel voor ogen. Van 260.000 in 2013 naar 500.000 euro voor onderzoek naar kanker. Maar daar gaat heel wat werk aan vooraf. “Ik schat dat ik sinds april wekelijks twee tot drie dagen met dit evenement bezig ben”, vertelt Elsbeth Tak-
kenberg. “Samen met Geert Kazemier, Jeroen Zweers, Joke van Diemen, Wendy IJsbrandij en Claudia Addens bedenken we veel acties om aan ons streefbedrag te komen. Van de hoofdsponsor tcs ontvangt VUmc cca een vast sponsorbedrag, maar daarnaast willen we zoveel mogelijk donaties binnenhalen.” Takkenberg benadert grote en kleine bedrijven die een team van medewerkers willen laten meelopen. “We
Kerk en levensbeschouwing Sport en recreatie
%
%
Internationale hulp
%
Waaraan geeft Nederland
%
Maatschappelijk en sociale doelen
%
%
Onderwijs en onderzoek
, miljard euro
%
%
cijfers , bron: Geven in Nederland
%
Gezondheid miljoen euro
geven deze mensen rondleidingen in ons cca-lab, bieden ze hardloop clinics aan en geven ze tools om zelf sponsors te werven. Ook proberen we de hardlopers te bereiken die niet in een bedrijfsteam aan de start verschijnen. Dit jaar is de campagne www. helpdeheld.nl in het leven geroepen, om alle renners op de mogelijkheid te wijzen zich te laten sponsoren voor VUmc cca. En natuurlijk proberen we ook zoveel mogelijk VUmc-ers mee te krijgen voor het evenement.” Dat is dan alleen nog maar het enthousiast maken van deelnemers. “Daarnaast moeten we ook voor de dag zelf, 19 oktober, het nodige regelen. We stellen een dagvullend programma samen voor de expo, regelen parkeerplekken voor ‘onze’ lopers en organiseren een spectaculaire kickoff, om maar wat te noemen.” Kortom, je bent bekaf tegen de tijd dat het startschot klinkt? “Welnee, we zijn met het VUmc cca-team keihard aan het trainen, want natuurlijk ren ik zelf ook mee.”
Cultuur
Onderwijs en onderzoek
(cijfers )
CCA Alzheimercentrum Kinderkanker PH (longziekte) Kinderstad MS overig ( projecten) Bron: jaarverslagen VUmc Fonds en VUmc CCA
‘Dat geeft rust’ ..
eer informatie: cca@VUmc.nl of m www.helpdeheld.nl
Milieu, natuurbehoud en dierenbescherming
Overig
Hoeveel ontvangt VUmc
..
Ondersteuning nodig? Sponsoring en fondsenwerving is een onderdeel van de dienst communicatie. Voor vragen en ondersteuning: PK4 X199, tst. 43165, fondsenwerving@VUmc.nl.
. . . . .
VUmc MS Centrum Amster dam // “Ik heb altijd gewerkt, ben heel vitaal en heb een rijk en actief leven. Het gaat prima met me, maar in mijn achterhoofd was ik bezig met de vraag hoe ik mijn nalatenschap moest organiseren. Het is a hell of a job, waar ik eigenlijk niemand mee wilde belasten”, aldus Xandra Spiekman-Peekstok (66). Ze is weduwe zonder kinderen en nam VUmc ms Centrum Amsterdam op in haar testament. Na haar overlijden treedt Stichting VUmc Fonds op als executeur. “Alles is geregeld. Dat geeft rust.” Een uitgebreid interview met Xandra Spiekman staat in het VUmc donateursblad Eigen-Wijs van augustus 2014: intranet/ eigenwijs
tracer
pagina 5
pen VUmc verder ‘Er moet een band ontstaan’ VUmc Alzheimercentrum // Philip Scheltens, directeur Alzheimercentrum, start met zijn team de 100+ studie. Hiermee wil hij te weten komen waarom sommige mensen géén alzheimer krijgen. Marcel Boekhoorn, onder andere bekend wegens de koop- en verkoop van bedrijven als Telfort en eigenaar van Ouwehand Dierenpark, staat in de top tien van de Quote 500. Hij legt mede de financiële basis voor dit project.
Van ludieke grap tot groots evenement
Hoe hebben jullie elkaar leren kennen? Philip Scheltens: “Eén van de vaste donateurs van het Alzheimercentrum is Ton aan de Stegge. Hij gaf aan dat ik een keer met Marcel Boekhoorn moest afspreken. Zo gaat dat eigenlijk meestal. Je kunt
niet zomaar naar iemand toestappen, het gaat altijd via via.” Marcel Boekhoorn: “Ton is een goede vriend, met wie ik in het verleden vaak heb samengewerkt. Hij dacht dat het alzheimeronderzoek van VUmc mijn belangstelling zou trekken.” Waarom kiest iemand voor het steunen van alzheimeronderzoek? Philip Scheltens: “Er is altijd een persoonlijke reden. Mensen komen op een leeftijd dat ze zich zorgen gaan maken over hun einde, of ze hebben iemand in hun omgeving met alzheimer. Of ze vinden onze aanpak interessant.” Marcel Boekhoorn: “Er moet een vonk overslaan en een band ontstaan. En natuurlijk moet het onderzoek aanspreken. Wat ik bij het
ric Ma ast
UM C
UM CG
ron
ing
en
ht
onbekend
.. AVL
onbekend
..* MC us
.. VU mc
Era sm
.. t tre ch
.
*Opbrengst in
UM CU
AM C
.* LUM C
Ra d
bo u
dM C
.
Hoeveel ontvangen andere umc’s
Bron: jaarverslag op website
VUmc Kinderstad // Al sinds 1998 heeft Ajax een partnerschap met de kinderkliniek van VUmc. Elk jaar komen spelers en technische staf op bezoek op de afdelingen 9B, 9C, neonatologie, kinder IC en natuurlijk VUmc Kinderstad. De spelers delen handtekeningen, posters en vlaggen uit en gaan uitgebreid met de kinderen op de foto. Als het kan spelen ze een partijtje voetbal met ze in het Ajax Spelershome van Kinderstad. Het is voor de kinderen (en hun ouders) een bijzondere belevenis om hun voetbalhelden van dichtbij te zien.
100+ project zo mooi vind, is dat het een complete andere benadering is. Niet waarom krijgt iemand alzheimer, maar waarom krijgt iemand het juist niet. Ik pak mijn zaken ook graag van de andere kant aan.” Wat houdt het 100+ onderzoek in? Philip Scheltens: “Er zijn families waarin mensen gezond oud worden en dat maakt het waarschijnlijk dat erfelijkheid een rol speelt. In de 100+ studie wordt daarom het erfelijk materiaal van gezonde 100-plussers verzameld. In dat materiaal gaan we op zoek naar factoren die de hersenen beschermen tegen dementie. Deze nieuwe aanpak leidt hopelijk tot nieuwe inzichten en hopelijk uiteindelijk tot nieuwe medicijnen die onze hersenen beschermen tegen dementie.” Hoeveel kost zo’n onderzoek? Philip Scheltens: “Onze eerste schatting is minimaal 500.000 euro. Het geld dat we van een donateur krijgen kunnen we voor 100% aan onderzoek besteden. Dat geeft een enorme voorsprong, want we hoeven niet eerst een uitgebreide aanvraag in te dienen en kunnen direct aan de slag.” Marcel Boekhoorn: “Ik draag in eerste instantie 100.000 euro bij. Philip heeft me al gevraagd of ik dat de komende twee jaar wil herhalen. Dat hangt natuurlijk af van hoe dit project het eerste jaar vordert, dus hij houdt me op de hoogte.”
Hoeveel ontvangen de zes grootste Nederlandse gezondheidsfondsen (cijfers )
Bron: Jaarverslagen fondsen
Benaderen van bedrijven, particulieren en stichtingen voor het steunen van VUmc Adviseren van afdelingen en medewerkers over aanpak fondsenwerving Verwerken en beheren van donaties Onderhouden van de contacten met bestaande en nieuwe donateurs o.a. door middel van EigenWijs Volgen van trends en het vertegenwoordigen van de belangen van de fondsenwerving in VUmc
VONK // Dit jaar staan in Pijnacker voor de twaalfde keer honderden deelnemers aan de start voor de 12 inch race. Wat ooit begon als een ludieke grap van enkele inwoners van het Zuid-Hollandse dorp is uitgegroeid tot een enorm evenement. Vorig jaar telde de race 500 deelnemers die in opvallende kleding gestoken op hun versierde minifietsjes de route van zeven kilometer aflegden. Het resultaat: ruim 140.000 euro voor goede doelen, waarvan 66.000 voor vonk (VUmc Onderzoek Naar Kinderkanker). Op zaterdag 13 september is vonk voor de achtste keer het goede doel van de 12 inch race.
Het gaat niet alleen om geld
Filantroop Boekhoorn steunt 100+ studie
KWF .. Hartstichting .. KIKA .. Nierstichting .. .. Reumafonds .. Longfonds .. Alzheimer nl
Fondsenwervers aan de slag
Meer weten? ● www.VUmc.nl/fondsenwerving ● www.VUmc.nl/cca ● www.VUmc.nl/alzheimercentrum ● www.VUmc.nl/kinderstad ● www.VUmc.nl/d2d ● www.VUmc.nl/mscentrum
Bezuinigen op inkoop door marktverkenning
Edith Krab // Ook op inkoop van goederen en materialen moet een forse bezuiniging gehaald worden. Van de in totaal te realiseren ombuiging van 15 miljoen euro in 2014, moet er 3,6 miljoen via inkoopvoordelen worden verwezenlijkt. De afdeling inkoop ondersteunt afdelingen en diensten hierbij. Hoe gaan ze te werk? Reinier Kalmijn, hoofd inkoop medisch vertelt.
tracer
‘ Aanbesteding is een ticket voor besparingen’
“Het inkoopteam medisch beheert 450 leveranciers, met een jaarlijkse inkoopwaarde van 40 miljoen euro”, begint Reinier Kalmijn. “Er is veel te besparen door te onderzoeken of er betere prijzen in de markt worden geboden dan die we nu betalen. Maar dat betekent een ander contract en dus vaak een andere leverancier. Die bereidheid om van leverancier te wisselen moet er zijn. Voor inkoop biedt dat kansen: op het moment dat we een nieuwe aanbesteding doen is de
prijs bespreekbaar en is er voordeel te halen. Voor artsen en verpleegkundigen, onze opdrachtgevers, ligt dat anders. Met de leverancier verandert ook het assortiment. Als je al jaren met een zelfde implantaat of infuussysteem werkt, er aan gewend bent en meent dat dat het beste is voor de patiënt, wil je alles bij het oude laten. Maar een verkoper weet dat hij VUmc ‘in zijn zak heeft’ en dat uit zich in hoge prijzen. Dat is een lastige spagaat voor inkoop. We willen klantvriendelijk
Foto shutterstock
pagina 6
zijn, maar om echt te bezuinigen moeten we ook regisseur zijn.” Er zijn mooie successen geboekt, meent Kalmijn. Hij vermijdt uit tactische overwegingen, om
exacte bedragen of percentages te noemen, ‘dan brengen we leveranciers op ideeën’, knipoogt hij. Een succes is de samenwerking tussen de inkoopafdelingen van VUmc en amc. Bij de gezamenlijke inkoop van alginaten en schuimverbanden is een prijsdaling van tientallen procenten behaald. “Nu loopt de aanbesteding van hechtmateriaal. We kopen op dit moment beide bij dezelfde leverancier in, maar slechts 15% van het assortiment overlapt. De
Marianne Meijerink // Ze hadden hem in Duitsland graag zien terugkeren, maar Thomas Rustemeyer (Essen, 1967) had het zo naar zijn zin bij VUmc dat hij is gebleven. Alweer bijna 19 jaar is hij hier op zoek naar ‘onnozele kleine dingetjes’, die grote impact kunnen hebben op iemands leven: allergenen.
Foto yvonne compier
Thomas Rustemeyer
‘ Ik ben gek op uitrafelen hoe dingen in elkaar zitten’
Met de beurs die hem als dermatoloog in opleiding naar VUmc bracht, ging een hartenwens van Thomas Rustemeyer in vervulling: experimenteel immunologisch onderzoek doen. Zo raakte hij in de ban van de vraag hoe het komt dat het immuunsysteem bij sommige mensen zo heftig reageert op bepaalde stoffen. “Onlangs was er een patiënt die het in een restaurant zo benauwd had gekregen dat hij moest worden gereanimeerd. Door zo’n ervaring kun je je heel onveilig gaan voelen. We hebben alles wat hij gegeten had geanalyseerd en kwamen uit bij de mosterd. Daar zat een stofje in waar hij niet tegen kan. Hij weet nu dat hij dat moet mijden. Ik zeg vaak tegen patiënten: koop en leesbril of een loep, zodat je de etiketten goed kunt lezen!” Preventief screenen op allergie is niet mogelijk. “Je merkt het pas als je het hebt”, zegt Rustemeyer Cruyffiaans. De afdeling die Rustemeyer leidt – dermato-allergologie en arbeidsdermatologie – is uniek in haar zorgvuldig geprotocolleerde ‘opsporingsmethoden’. Rustemeyer vindt het fascinerend werk. “Ik ben
winnaar van de aanbesteding krijgt de opdracht om het assortiment te standaardiseren. Het idee is dat chirurgen in beide huizen straks ingrepen verrichten met exact hetzelfde assortiment hechtmateriaal.” Of de 3,6 miljoen dit jaar gehaald wordt is nog geen zekerheid volgens Kalmijn: “Aanbesteden heeft gevolgen voor de gebruiker. Dat is niet altijd prettig, maar we zullen wel moeten. Aanbesteden is een ticket voor besparingen.”
gek op chemie, uitrafelen hoe dingen in elkaar zitten.” Patiënten worden uitgemolken over hun leefstijl, er is een veilige omgeving voor het uitlokken van allergische reacties en er wordt intensief samengewerkt met specialisten zoals MDL-artsen, bedrijfsartsen, internisten en longartsen, bij wie patiënten vaak als eerste terechtkomen, en met allerlei beroepsgroepen met een verhoogd risico op allergieën. Rustemeyer geniet van die veelzijdigheid aan contacten. “Ik heb enorme mazzel met zo’n leuk vak.” Ook zijn vrije tijd moet er soms aan geloven – met Kerst zette hij nog een allergieschema voor patiënten in elkaar – maar hij gaat er ook graag op uit met zijn vier kinderen, hij tuiniert en zeilt. De bakker, de verpleegkundige, de vinoloog, de schilder… ze komen allemaal bij Rustemeyer en zijn collega’s over de vloer om er vervolgens achter te komen dat ze allergisch zijn voor bijvoorbeeld rogge, latex, een bepaalde druif of een stofje in de verf. Met een passend advies gaan ze de deur weer uit. Als enige ter wereld kan de afdeling ook suikerpatiënten helpen die geen insuline kunnen verdragen. Gelukkig zijn niet alle allergieën een kwestie van leven of dood. Rustemeyer laat een foto zien van een tattoo: een fel rood hart met guirlandes eromheen. “Morgen komt deze patiënt. Als blijkt dat zij allergisch is voor de rode inkt moet zij afstand doen van haar hart. Sneu, maar daar valt in dit geval mee te leven.”
Het apparaat
Als je niet beter weet, loop je er zo voorbij: de Retcam van oogheelkunde ziet er allesbehalve indrukwekkend uit. Maar schijn bedriegt, want het is een uniek apparaat dat een retinoblastoom in beeld kan brengen. “VUmc maakt al tien jaar gebruik van de Retcam. Het huidige apparaat is de tweede generatie dat de firma Clarity Medical Systems heeft gemaakt”, legt Ronald van Almere, senior technicus fysica en medische technologie, uit. “Het is speciaal bestemd om het netvlies te controleren.” Het grootste deel van de Retcam bestaat uit computer en geheugen. Aan de zijkant hangt een pistoolvormig onderdeel die recht op het oog kan worden gericht. Een korte flits en het netvlies is in beeld gebracht. “Omdat retinoblastoom, een vorm
van oogkanker, heel zeldzaam is, was VUmc jarenlang het enige ziekenhuis in Nederland dat er een had. Tegenwoordig worden ze ook gebuikt om het netvlies van neonaten te controleren en om netvliesbloedingen bij shakenbabysyndroom vast te leggen.” Dat heeft onverwachte ‘bijwerkingen’. Zo kunnen de data die de Retcam eenmaal opslaat nooit meer worden verwijderd. Dit omdat het als bewijs moet kunnen dienen in rechtszaken over kindermishandeling in de VS. “En nog een consequentie: het is lastig om de gegevens aan onze ict-omgeving te koppelen. Dat is nodig, want de opnames moeten beschikbaar zijn in het elektronisch patiëntendossier. Een uitdaging voor de ict-ers dus.” Annette Moll, hoogleraar oogheel kunde en gespecialiseerd in
F o t o m a r k va n d e n b r i n k
Het is grijs en het flitst retinoblastoom, laat een afbeelding van een aangetast oog zien. “We kunnen dankzij de Retcam precies volgen hoe de kanker reageert op therapie. En het is veel gemakkelijker om met collega’s over een patiënt te overleggen als ik ze er een beeld bij kan laten zien.” Hoog op haar verlanglijst staat een derde generatie Retcam. “Daarop zit een fluorescentie angiografie module, waardoor ook de bloedflow in de adertjes te zien is.” En ze heeft er nog een. “Eigenlijk moet neonatologie een eigen Retcam krijgen, want het heen en weer rijden is niet goed voor dit apparaat.” Deze dus naar neonatologie en een nieuwe, derde generatie, Retcam voor oogheelkunde? “Als dat toch eens zou kunnen.”
De ontmoeting
tracer
Samen kiezen voor beter presenteerde dit voorjaar het thema 'Verbinding'. In dat kader tekent Edith Krab op wat twee collega's elkaar te vragen hebben. Deze keer Ineke Toereppel en Barend Klickermann naar aanleiding van de ict-storing op 8 augustus. pagina 7
Ineke Toereppel werkt sinds 2004 als ic-verpleegkundige in VUmc: daarvoor werkte zij als verpleegkundige op diverse afdelingen en ziekenhuizen. Ze heeft vele jaren ervaring, ook als leidinggevende. Barend Klickermann werkt sinds oktober 2013 bij ict als manager infrastructuurbeheer. Daarvoor werkte Foto jean-pierre jans
hij acht jaar bij Twynstra Gudde als organisatieadviseur. Hij startte zijn carrière bij kpmg op de ictafdeling. Hij studeerde
‘ Die saamhorigheid moeten we vasthouden’ Barend Klickermann: “Het was goed om te zien dat de stroomstoring voor enorme saamhorigheid zorgde op de ict-afdeling om de gevolgen van de storing zo snel mogelijk te verhelpen.” Ineke Toereppel: “Dat herken ik. Tijdens de stroomstoring kwamen direct medewerkers uit het ziekenhuis naar de ic, die hun hulp aanboden.”
bedrijfskundige informatica aan de heao en cultuur, organisatie en management aan de VU.
Klickermann: “Vanuit mijn functie bij ict zit ik nooit aan tafel bij mensen die direct in de zorg werken. Wat gebeurde er toen de stroom uitviel? Toereppel: “Het was in een klap donker en doodstil, zo raar. Klickermann: “Wat heb je gedaan?” Toereppel: “Ik verving die dag de leidinggevende. Collega’s kwamen meteen terug van hun pauzes. We zijn alles na gaan lopen om te checken of de apparatuur overging op batterijen.
De beademingsapparatuur, de infuuspompen, et cetera. Gelukkig was dit het geval.” Klickermann: “En jullie ict-systemen vielen ook uit?” Toereppel: “De bewakingsmonitoren bij de bedden zijn via het netwerk gekoppeld aan de centrale monitor. Zo ook de camera’s. Dit viel uit waardoor we vanuit de centrale post geen informatie over de patiënten kregen. En ons patiëntdata-managementsysteem Metavision viel uit.” Klickermann: “Zijn er dan noodprocedures?” Toereppel: “Zeker, met het uitvallen van Metavision kunnen we bijvoorbeeld niet bij medicatieoverzichten en controles, maar nog wel in de hoofdcomputer. Die is met een printer verbonden en dus konden we de gegevens tot aan de storing uitprinten. Dan
draaien we noodsetjes uit en gaan we handmatig verder. En bij jou?” Klickermann: “Alle ict-ers stonden voor 200% klaar om de storing op te lossen. We hebben met twintig collega’s de beide mer’s (ruimtes waarin de ict-apparatuur staat, red.) onderzocht. Ik zat in het crisisteam en had continu contact met mijn collega die het zoeken naar de oorzaak coördineerde. Op de vragen van het crisisteam – wat draait er niet, waarom niet en wanneer is het opgelost – hadden we niet meteen antwoord en dat geeft stress. Maar de sfeer in het crisisteam was heel coöperatief en professioneel waardoor je ruimte had om na te denken over wat er aan de hand was en de oplossing. Uiteindelijk hadden we kpn nodig om de storing in onze twee kerncomponenten te verhelpen.”
Klickermann: “Wat heb je geleerd van deze storing?” Toereppel: “Tijdens de storing moesten we een niet zo vaak gebruikte medicatieoplossing voor een infuuspomp maken, maar we konden niet in het digitale systeem. We hebben dus toch een boek met medicatieoplossingen in de noodkast nodig. En jij?” Klickermann: “We hebben in VUmc gekozen voor een zogenoemd redundantsysteem. Dat wil zeggen dat als een tak van het netwerk uitvalt, de tweede tak het moet overnemen. Toch hebben we daar in de acute fase niet op durven vertrouwen. En ons voorstel is om één of twee keer per jaar een ict-systeemtest te doen. Dan testen we in overleg met het huis de redundantie van ict. Maar voor dat kan gebeuren is nog veel afstemming nodig.”
lees het uitgebreide gesprek tussen Ineke en Barend op intranet/samenkiezenvoorbeter
De metamorfose
F o t o m a r k va n d e n b r i n k
Bouwers bezig met de laatste loodjes
Nog een paar weken en dan kunnen de allerjongste patiënten terug naar hun eigen afdeling. Al sinds maart wordt er keihard gewerkt om de afdeling neonatologie een eigentijds gezicht te geven. Het begint meteen al in de gang van 8D. De wanden zijn bekleed met vrolijke tekeningen van grachtenpanden en de oude ikeazithoek voor familieleden krijgt chiquer meubilair. De twee zalen waar de couveuses komen te staan, hebben een ware metamorfose ondergaan. Weg zijn de gele vloeren, de gordijnen en de planken vol met materialen. In plaats daarvan strakke witte muren (de gekleurde platen op de foto staan op het punt te verdwijnen) en rijen met kasten, waar alle benodigdheden overzichtelijk kunnen worden opgeborgen. “Bij het ontwerp heeft hygiëne de meeste aandacht gekregen, vertelt Anja Esmeijer, hoofd van de afdeling. “De gordijnen, stofnesten, zijn vervangen door zonwering die in de ramen is verwerkt. De camera’s waarmee ouders hun kind ook thuis kunnen volgen, zijn gladde, stofvrije bollen. En we gaan clean-desk werken.” Het ophangen van de camera’s was een heel nauwkeurig klusje. Met een couveuse werd precies uitgemeten waar de bol moest hangen. “Ouders moeten op hun computerscherm natuurlijk wel het hele kind te zien krijgen. Alleen de voetjes heeft weinig zin.”
Het spreekuur
De achterkant
Wie schrijft die blijft (of juist niet) Monique Krinkels // De helft van de hoogleraren in de
medische sector voelt zich onder druk staan om meer te publiceren. Ze willen hun H-index, het cijfer dat het aantal artikelen en de hoeveelheid citaties aanduidt, omhoog brengen. “Maar publicatiedruk werkt vaak con traproductief”, meent Yvo Smulders, hoogleraar interne geneeskunde.
Foto’s yvonne compier
VUmc heeft liever teamspelers dan topspelers, tenminste dat is de boodschap die de organisatie wil uitdragen. Tegelijkertijd is de H-index een belangrijk onderwerp tijdens jaargesprekken en evaluaties van wetenschappers. “En dat zou niet het enige punt moeten zijn”, vindt Yvo Smulders, “want daar doe je mensen mee tekort. Veelbelovende wetenschappers die deze publicatiecultuur liever
Het fietsen heb ik moeten opgeven; ik durf het niet meer na een val en drie heupoperaties. Héél jammer, maar ik vind toch dat ik bof. Ik beeldhouw drie keer per week, ga er veel op uit. Ik kan mijn trap nog op. Maar als ik dat allemaal niet meer kan, dan wil ik wel ‘zo’n pilletje’. Dat is toch
Ook aangepast schoeisel kan stijlvol zijn. Mijn orthopedische
schoenmaker Santulli is een vakman en kunstenaar Kruip niet weg in jezelf als je alleen komt te staan. Blijf de
‘De aantrekkings kracht van een getal is, dat het een gemakkelijk meetinstrument is’
geneugten van het leven opzoeken, alleen of met anderen Ik hou niet van zeuren. Dus als ik me zorgen maak over mijn
gezondheid ga ik direct naar de huisarts
‘ Kunt u niet zorgen dat het wat gezelliger wordt in die verpleeghuizen?’ F o t o : A n i ta E d r i d g e
Ik ben behoorlijk fit, dus heb nog nooit een specialist ouderen geneeskunde nodig gehad. Gelukkig! Maar ik heb wel vragen. Bijvoorbeeld of ik kans heb om kanker te krijgen, want dat komt in onze familie voor. Die kans is zeker aanwezig, want één op de drie mensen krijgt het. Maar het hoeft niet te betekenen dat u eerder overlijdt. Misschien merkt u het niet eens. En als de ziekte wel klachten geeft, kijken we in de eerste plaats naar de gevolgen voor uw kwaliteit van leven. Daarover gaan we dan in gesprek. Bij oudere mensen, zeker als zij meerdere aandoeningen tegelijk hebben, zijn we terughoudend met ziektegerichte behandeling. De kunst is om overbehandeling tegen te gaan, want geregeld is het middel erger dan de kwaal. Het klinkt vreemd, maar minder ziektegericht handelen biedt vaak meer bestaanskwaliteit. Toen u binnenkwam zag ik dat u aangepast schoeisel draagt. En u loopt met een stok, maar dat gaat u goed af. Dat zijn dingen waar ik op let. U vertelde dat u lang geleden bent geopereerd aan een chronische afwijking aan uw voeten. Als u nu bij mij zou komen met deze aandoening, dan zou ik met u gaan kijken hoe we de pijn en andere ongemakken kunnen beperken, zodat u kunt blijven doen wat u belangrijk vindt.
Tips van Marrigje van der Brug
veel gemakkelijker te krijgen dan vroeger? Uw huisarts zal u dat niet zo maar geven. En het is ook nog maar de vraag of u het wel echt wilt op dat
‘ Geregeld is het middel erger dan de kwaal’
moment. Onze ervaring is dat mensen een groot vermogen hebben om zich aan te passen aan nieuwe, beperkende omstandigheden. Onze rol is om ze daarbij te adviseren en ondersteunen. De pianist Arthur Rubinstein, die op zijn tachtigste nog de sterren van de hemel speelde, vertelde ooit in een interview hoe hij dat voor elkaar kreeg: hij was selectief in wat hij speelde,
mijden, verdwijnen uit de academische wereld.” Het is overigens niet alleen VUmc die zijn mensen naar hun H-index beoordeelt. “Ook subsidieverleners kijken er naar. Als je minder publiceert, maak je minder kans op een beurs. De schandalen rond de Tilburgse hoogleraar sociale psychologie Diederik Stapel en collega-wetenschappers kun je niet los zien daarvan.” Al voor in september 2011 de Stapel-affaire losbrak, was Smulders een onderzoek gestart naar de be-
studeerde die stukken extra goed in en verdoezelde zijn verlies aan vingervlugheid met tempowisselingen. Ofwel: selecteren, oefenen en compenseren. U doet dat in feite nu ook al. U brengt in praktijk wat wij onze patiënten proberen te leren!
Terug van vakantie
Er komt misschien een moment dat ik niet meer alleen kan wonen. Naar een verpleeghuis, ik moet er niet aan denken! Kunt u niet zorgen dat het daar wat gezelliger wordt? Ik begrijp uw vrees. Maar vergeet u niet dat de ouderenzorg in Nederland behoort tot de wereldtop. We doen er alles aan die kwaliteit te behouden, ondanks bezuinigingen. Tegelijkertijd werken we hier hard aan de ontwikkeling van zorgtechnologie, middelen waarmee ouderen thuis hun zorg en behandeling kunnen ontvangen. Zo kunnen zij langer zelfstandig blijven wonen. Want dat is toch wat de meeste mensen het liefst willen!
i l l u s t r at i e R i c k D r o s
Marianne Meijerink // De toekomst van de ‘oude dag’, is het thema van een symposium (5 september) ter gelegenheid van het 25-jarig jubileum van de opleiding specialist oude rengeneeskunde bij Gerion/ VUmc. Reden om hoogleraar Cees Hertogh uit te nodigen voor Het spreekuur. Wat kan de specialist ouderengenees kunde voor een oudere beteke nen? Marrigje van der BrugVan Campen (82) voelt Cees Hertogh aan de tand.
trouwbaarheid van de medische wetenschap en de effecten van publicatiedruk. Onder zijn leiding wijdde psychiater-in-opleiding Joeri Tijdink daar zijn afstudeeropdracht aan. Samen schreven ze het artikel ‘De gelukkige wetenschapper’. Inmiddels heeft hij voor Tijdink een door VUmc, ZonMw en het Rathenau Instituut gefinancierde promotieplaats verworven. Ook subsidieverleners willen namelijk weten wat het effect is van sturen op kwantitatieve outputparameters, zoals de H-index. Het is een kwalitatief onderzoek waarbij hij de meningen binnen verschillende focusgroepen peilt. Daarnaast houdt de promovendus een enquête om persoonlijkheidskenmerken van de geïnterviewde wetenschappers vast te stellen. “Natuurlijk is het gemakkelijker om iemand te beoordelen met behulp van een cijfer dan op grond van moeilijker-meetbare factoren. Maar als een toponderzoeker maar drie of vier artikelen per jaar publiceert, kán dat optimaal zijn.” Het idee om de H-index een minder prominente rol te geven komt van meerdere kanten. Zo vindt ook de groep ‘Science in transition’, dat het wetenschappelijke systeem moet veranderen. “Wetenschap moet gewaardeerd worden om de originaliteit en de maatschappelijke meerwaarde die het oplevert”, stellen zij. Wat zijn eigen H-index is, weet Smulders niet. “Ik wil er niet naar leven”, stelt hij. “Ik besteed ongeveer een derde van mijn werk aan wetenschap en ik kom tot twintig à dertig artikelen per jaar, maar wat dat voor een cijfer oplevert: ik heb géén idee.”