10 februari 2011 – nummer 3
Overlast kabelvervanging onvermijdbaar
Lean werpt eerste vruchten af
Amsterdamse specialisten naar de Caraïben
Alsof het een hotel is
‘Dokter-docent is een Siamese tweeling’
Tot aan 2015 worden alle kabels voor ICT en de brandmeld- en ontruimingscentrale vernieuwd ▶ pagina 2
Een ‘stand-up’ bij zorgeenheid 6B en een verbeterbord bij de OK; voorbeelden hoe Lean in de praktijk werkt ▶ pagina 4
VUmc helpt om de gezondheidszorg in de nieuwe gemeentes Bonaire, St. Eustatius en Saba te verbeteren ▶ pagina 7
Bij KNO krijgen patiënten bij opname een tasje met verzorgingsproducten zoals tandpasta en shampoo ▶ pagina 8
Op 4 maart neemt Ale Gercama, universitair docent huisartsgeneeskunde, na 33 jaar officieel afscheid van VUmc ▶ pagina 9
Overstap pensioenfonds in 2012
Foto Mark van den Brink
De universitair medische centra stappen per 1 januari 2012 over van pensioenverzekeraar abp naar Pensioenfonds Zorg en Welzijn (pfzw). Er is hierover op hoofdlijnen een akkoord bereikt met beide pensioenfondsen. Met de overstap van de umc’s zijn alle zorgorganisaties aangesloten bij pfzw. “Voor ziekenhuiswerknemers is dit een doorbraak”, stelt Elmer Mulder, voorzitter van de raad van bestuur én voorzitter van de nfu. De verdere invulling wordt gebaseerd op voorwaarden die vooraf waren afgesproken, namelijk: - De overstap mag niet leiden tot achteruitgang in het netto salaris voor medewerkers. Medewerkers gaan dus niet meer premie betalen dan ze nu kwijt zijn aan pensioen en fpu. - De overstap mag niet leiden tot verlies van bestaande aanspraken van medewerkers. Er vindt nader overleg plaats met pfzw over de aanspraken. Uitgangspunt hierbij is dat er geen pensioenbreuk optreedt. Meer informatie: intranet/pensioenakkoord
Modelkamer ICV ‘Alle techniek en inrichting optimaal afstemmen’ De zorg voor patiënten op de intensive care volwassenen (ICV) stelt hoge eisen aan de werkomgeving van verpleegkundigen en medici. Met een modelkamer zoekt een multidisciplinair team van medici, verpleegkundigen, medisch fysici en medewerkers projectbureau huisvesting naar de meest optimaal ingerichte ICkamer. Manager projectbureau huisvesting Wessel Koopmans vertelt. n Ellen Kleverlaan
De modelkamer van de icv is een 2-bedskamer, die zorgverleners meer ruimte biedt dan in de huidige situatie. Een belangrijk verschil met nu is, dat de bedden in de modelkamer in de vrije ruimte zijn geplaatst, waardoor ook langs het hoofdeinde gelopen kan worden door verpleegkundige en arts.
puzzel.” In het plafond komen onder meer ophangsystemen voor onderzoekslampen, bedside-computers en pendels met gassen en stroomvoorziening. Daarnaast moet er crash-verlichting zijn, een tillift met railsysteem en een koelplafond om de kamertemperatuur met alle apparatuur er in te kunnen beheersen.
Koelplafond Het is een continu zoeken naar de beste oplossing voor alles, legt Koopmans uit. “Alle apparatuur moet zoveel mogelijk van de vloer af. Door het in het plafond te plaatsen, wordt de coördinatie van alle ophangsystemen en de techniek in het plafond een ingewikkelde
Natte en droge kant De nieuwe ic wordt een functioneel en technisch hoogstandje. Met heel veel apparatuur en losse en vaste inrichting. Met een droge kant voor apparatuur als computer en computerschermen en dergelijke en een natte kant voor infuuspompen. Omdat er verschillende opties zijn,
wordt de modelkamer uitgebreid getest. Verschillende verpleegkundigen en specialisten hebben al een rondleiding gehad in de proefopstelling en hebben daarover hun mening gegeven. Er gaat nu nog een laatste opstelling getest worden, waarin weer verschillende alternatieven zijn doorgevoerd. Dan gaat in de tweede helft van februari een besluit vallen. Het definitieve besluit neemt een groepje vertegenwoordigers van de betrokken beroepsgroepen. Koopmans: “We gaan in fases bouwen en opleveren. In september van dit jaar is de eerste fase klaar. Medio 2013 zal de hele ic klaar zijn.”
Opleiding psychiatrie scoort goed Elk jaar worden de artsen die in opleiding zijn tot psychiater op hun vakkennis getoetst. Bij de landelijke kennistoets behaalden de artsen in opleiding tot psychiater van de opleiding ggz inGeest-Buitenamstel onlangs de hoogste score met maar liefst 71,07. Alle opleidingen doen mee aan deze landelijke voortgangstoets. Door een intensieve samenwerking van clinici van ggz inGeest en de wetenschappelijke staf van de afdeling psychiatrie van VUmc betreft het een moderne, evidencebased opleiding die aantrekkelijk is voor ambitieuze aanstaande medisch specialisten. De opleiding biedt de assistenten een evenwichtig pakket, waarin stages kliniek, polikliniek, sociale psychiatrie, consultatieve psychiatrie, rehabilitatie, ouderenpsychiatrie en kinder- en jeugdpsychiatrie vertegenwoordigd zijn. Er is ruim aandacht voor de psychotherapie: individuele, groeps-, gedrags- en systeemtherapie wordt onder supervisie door de assistent uitgevoerd. n AB
Vriendenloterij helpt VUmc CCA Steun VUmc Cancer Center Met de nieuwe polikliniek wordt de tijd van onzekerheid voor mensen met kanker teruggedrongen. Binnen 48 uur hoort de patiënt wat de beste behandeling is. En hier worden levens mee gered! Door uw bijdrage kan de kliniek met de beste apparatuur worden ingericht.
Mogelijk gemaakt door:
dat de groenten en fruit voorverDe actie van de Sponsor Bingo Lotepakt), en Albert Heijn. rij, waarmee geld wordt opgehaald SPEEL MEE! voor VUmc cca, krijgt een vervolg. Speel mee voor Ook voor collega’s Albert Heijn heeft sinds 7 februari VUmc Cancer Center stickers op de vers verpakte groente, De sticker nodigt mensen uit om een waarmee mensen zich kunnen code te activeren op www.vrienaanmelden voor de Vriendenloterij, denloterij.nl. Het lotnummer is het vriendenloterij.nl/ah Activeer uw van de organisatie. de nieuwe naam 06-nummer van de deelnemers, al unieke code: Tot 27 februari zullen zo’n 5,5 miljoen er ook voor een fictief nummer VOOR 27mag FEBRUARI! stickers verspreid. Deze worden gekozen. Ze spelen vervol123worden 456 789 fondsenwervende actie is bedoeld gens in maart gratis mee. Daarna om polikliniek VUmc Cancer wordt de helft van de inleg gedoEN de MAAK IN MAART Center Amsterdam – diagnose en neerd aan het VUmc cca. Deelname behandeling te realiseren. Het is een aan de Vriendenloterij kost 2,20 euro initiatief van de Stichting VUmc cca, per week. Het bijzondere aan deze Vezet Groente en Gemak (het bedrijf nieuwe loterij is, is dat de winnaar
ACTIVEER UW CODE OP:
GRATIS KANS OP
€100.000,-
de prijs mag delen met vijf vrienden die ook deelnemer zijn. Het mogen natuurlijk ook collega’s zijn. Krijgt iemand een auto, dan zijn er ook auto’s voor vijf vrienden, wint iemand 100.000 euro dan krijgen de anderen ieder 20.000 euro. Sponsor Bingo Loterij helpt al sinds 2007 met fondsenwerving voor de polikliniek VUmc Cancer Center Amsterdam – diagnose en behandeling. In het eerste jaar startten 100.000 mensen na de Grootste Bingo Ooit met deelnemen. In 2008 deden Mies Bouwman en Ivo Niehe opnieuw mee aan een actie om loten te verkopen.
Tot dusver heeft dat bijna 16 miljoen euro opgeleverd.
Veel aandacht De huidige actie krijgt veel aandacht. Naast de opvallende stickers op de zakjes groenten, wordt er ook in de bonusfolder, de ah-website en in Allerhande melding van gemaakt. Ook in het weekblad Story worden lezers opgeroepen deel te nemen. Irma Verdonck zal bovendien op 15 februari in het tv-programma Koffietijd op rtl4 om 10.00 uur een uitleg geven over ‘leven met kanker’ en wat VUmc cca doet. n MK
Nieuwe kabelinfrastructuur
‘Overlast tot een minimum beperken’
Foto Jean-pierre jans
Floor van der Feltz (links), programmamanager, en Karel Stegenga, directeur FB en voorzitter van de Stuurgroep BRAND_NEW staan voor een megaklus, die ze alleen goed uit kunnen voeren in samenwerking met alle collega’s
Tot aan 2015 wordt binnen VUmc de kabelinfrastructuur voor ICT en de brandmelden ontruimingscentrale vernieuwd. “Een operatie die zo min mogelijk overlast mag veroorzaken. Maar helemaal te vermijden is het niet”, vertelt programmamanager Floor van der Feltz. n Ellen Kleverlaan
Het is een gigantische operatie: alle brandmelders, ontruimingsmelders en ict-bekabeling van VUmc vervangen. Een project waarvoor de voorbereidingen al in september 2009 begonnen; in 2015 zal heel VUmc voorzien zijn van de nieuwe installaties voor brandmelding en ontruiming en een nieuw, betrouwbaar en overzichtelijk ict-netwerk. Een belangrijke aanleiding voor brand_new, zoals het project is genoemd, zijn de aangescherpte brandveiligheidsregels.
Voorbereid Floor van der Feltz: “De laatste jaren hebben we in Nederland een paar calamiteiten gehad met brand in ziekenhuizen. Ondermeer daardoor zijn de landelijke normen en criteria aan-
Tracer
gescherpt.” Met de nieuwe bekabeling is VUmc bovendien toegerust op de toekomstige ict-ontwikkelingen; een voorwaarde voor het leveren van state-of-the-artzorg.
Doorgaand proces Het project duurt een flink aantal jaren, want eenvoudig is het niet. Van der Feltz: “Een ziekenhuis is een doorgaand proces: het gaat 24 uur per dag, zeven dagen in de week door. Dat maakt dit project zo complex. We kunnen niet een deel van een zorgeenheid leegruimen, zonder daarvoor vervangende huisvesting te zoeken.” Een deel van de werkzaamheden kan in de weekenden en avonduren plaatsvinden, maar er zijn natuurlijk ook afdelingen waar patiënten verblijven die niet na een
dagopname weer naar huis gaan. De vele factoren die het proces kunnen bemoeilijken, maakten het noodzakelijk om met een deskundige partner in zee te gaan. Die is inmiddels gevonden: Burgers Ergon, een installatiebedrijf dat ervaring heeft met het ziekenhuiswezen en met ons meedenkt in het streven de overlast tot een minimum te beperken.
Overlast “Dat sprake zal zijn van enige overlast is helaas niet te voorkomen”, vertelt Van der Feltz. “Vooral ook omdat er maatregelen getroffen moeten worden voor het beperken van de geluidsoverlast en voor stofbeheersing, want de patiëntveiligheid staat natuurlijk voorop.” De voorbereidende werkzaamhe-
den zijn in volle gang. Begin maart begint de uitvoering met de primaire bekabeling en de bouw van ictkasten. Er zijn dan al werklui binnen de muren van VUmc te bespeuren. Van der Feltz en collega’s stemmen voor de uitvoering veelvuldig met het afdelingsmanagement af. Voor de bekabeling per etage en per afdeling, worden in overeenstemming en overleg met het zorg- en afdelingsmanagement draaiboeken samengesteld. Een afstemming waarbij men vanzelfsprekend niet over één nacht ijs gaat. “De afdelingen moeten goed weten wat hun boven het hoofd hangt. Het plannen en organiseren gaat in nauwe samenwerking met alle betrokkenen.”
10e jaargang, nummer 3, 10 februari 2011
Tracer is het tweewekelijkse medewerkersblad van VU medisch centrum. Oplage: 5.100. Tracer wordt gemaakt onder verantwoordelijkheid van de dienst communicatie. Eindredactie Monique Krinkels Redactie Caroline Arps, Dyske Beelen, Maartje van Boekel, Mariet Bolluijt, Annemarie Burgers, Bernie Hermes, Jeroen Klompenhouwer, Edith Krab, Marcel Licher, Marcia Sanderse, Jan Spee Redactieraad Henk Groenewegen, Lies Pelger, Tom Stoof, Riekie de Vet Redactie-adviesgroep Erik van Aalst, Ronald Gabel, Marcel van der Haagen, Peter de Haan, Kris Hemmink, Marga Jaspers, Inèz de Jonge, Willy Schuppert, Maybritt Stal, Esther van ’t Riet en Cora Visser Vaste bijdragen Rick Dros, Armand Girbes, Henriëtte van der Horst, Chris Mulder Redactiesecretariaat
dienst communicatie VUmc, kamer PK4x190 telefoon (020) 44 43 444, email: tracer.info@VUmc.nl Vormgeving De Ontwerperij, Amsterdam Druk RotoSmeets, Utrecht Abonnement De abonnementsprijs bedraagt voor ex-medewerkers en andere geïnteresseerden 30,00 euro per jaar. Gepensioneerden betalen 20,00 euro per jaar. Opgave en vragen over abonnementen
Abonnementenland, Postbus 20, 1910 AA Uitgeest Tel. 0251-313939, e-mail aboservice@aboland.nl.
Volgende Tracer
D e volgende Tracer verschijnt op donderdag 24 februari Deadline voor kopij is 16 februari om 12.00 uur.
2
Sinds 1 september studeert VUmc-er Hester Velthuis aan het Hôpital de la Pitié-Salpêtrière in Parijs. In dit uit de zeventiende eeuw stammende psychiatrische ziekenhuis hebben vele bekende namen gewerkt of gestudeerd, onder wie George de la Tourette, Pierre Marie en Sigmund Freud. Het is lange tijd het Europese centrum geweest voor onderzoek naar hysterie en dissociatieve aandoeningen. In Tracer vertelt Hester over haar belevenissen in dit Franse ziekenhuis.
Wankel Ik ben inmiddels van stageafdeling verhuisd naar medische kinderpsychologie, een gratis consultatiebureau voor kinderen van 3 tot 18 jaar. W. van 16 is na alcoholgebruik bewusteloos in het ziekenhuis beland, waarna zij vrijwillig een consult heeft aangevraagd. Ze vertelt te drinken om haar ellende te vergeten. Terwijl W. over haar problemen verteld, zie ik in gedachten een gekleurde blokkentoren op een kinderbureautje. Rood: Ouders gescheiden, wonen nu drie jaar later (ruziënd) nog in hetzelfde huis. Groen: Na een gewelddadige ontgroening is ze opgenomen in de bende ‘Sugarfactory’, die rondhangt op treinstations, mensen besteelt, in elkaar slaat, bedreigt en doodt. Geel: Ze wil graag weer structuur in haar leven om niet te eindigen in de prostitutie, maar er valt moeilijk te ontkomen aan haar
Tracer 3 – 10 fe b ru ar i 201 1 – O rg a n isat ie – O n d e r zo e k – O n d e r w i j s – Pati ë nte n zo rg
bendegenoten, die met losse handjes wapperen. In mijn ooghoek zie ik dr. D. een gezicht trekken alsof ze plotseling kiespijn heeft. Blauw: Niemand uit de groep weet dat ze iemand heeft gedood. Ze ergert zich nu eenmaal aan mensen die disrespectvol zijn. De blokkentoren staat inmiddels vervaarlijk te wiebelen. Het verhaal is lang maar helder met een gezonde portie zelfinzicht. Dr. D. vertelt over Unité Esquirol, waar adolescenten met een moeilijke (thuis)situatie kunnen worden opgenomen om even weg te zijn van alles. Daar zou ze aanspraak op kunnen doen. Voor een vervolgafspraak krijgt W. een kaartje met datum en tijd mee, zoals ik het ken van de tandarts. Ik voel me in mijn witte vest net een tandartsassistente.
2
In dialoog
Informatiemarkt kan iedereen inspireren Wil je inspiratie opdoen voor je persoonlijke ontwikkeling, loopbaan of voor een goede dialoog tussen medewerkers en leidinggevenden? Kom dan op maandag 28 februari naar de open informatiemarkt van In dialoog. Van ‘anders roosteren’ of een ‘loopbaancheck’ tot een stoelmasseur: van 12.00 tot 18.00 uur kun je in de foyer bij de Amstelzaal profiteren van een gevarieerd aanbod. n Jeroen Kleijne “Door de toenemende vergrijzing ontstaan steeds meer personeelstekorten. Bovendien willen mensen graag op een andere manier werken, met meer invloed op hun werktijden en taken. We móeten dus wel met elkaar in dialoog over goed, gezond
en met plezier blijven werken. De dialoogmarkt inspireert medewerkers, leidinggevenden en beleidsmakers bij het investeren in duurzame inzetbaarheid. Op deze reizende dialoogmarkt is te zien wat VUmc te bieden heeft. Ook is er informatie be-
schikbaar over succesvolle projecten in andere umc’s”, aldus projectleider Mirjam Schipper. Iedereen die bij VUmc werkt, is op 28 februari welkom op de dialoogmarkt. De hele middag kun je er terecht voor informatie over onder meer communicatie, loopbaan en gezondheid. Interessant zijn ook de gratis sessies over ‘anders roosteren’ (13.30 en 14.40 uur). “Bij de ‘fitcheckzuil’ kun je een gezondheidstest doen, de ‘loopbaancheck’ geeft je handvatten voor je verdere loopbaanontwikkeling. Je
Stoelmasseur op de Dialoogmarkt “Wie maakt me los?”
krijgt op de markt ook antwoord op de vraag hoe je je persoonlijk budget kunt inzetten voor duurzame inzetbaarheid. En in de tombola kun je een training of een andere ‘dialogische’ activiteit met collega’s winnen.”
Werkplezier Mirjam Schipper is ervan overtuigd dat het voor veel medewerkers én leidinggevenden de moeite waard is om een bezoek te brengen aan de dialoogmarkt, desnoods vijf minuten. “Het is een goede manier om inspiratie op te doen voor het investeren in
je werkplezier, in je loopbaan of voor het verbeteren van je afdeling. Zelf ben ik bijvoorbeeld benieuwd naar de stand van Lean en ‘best practices’ van andere umc’s.” Lachend: “Ik verheug me ook op de stoelmasseur, want na al dit organisatiewerk ben ik toe aan een beetje ontspanning.” Met de campagne ‘In dialoog’ maakt VUmc duidelijk dat het belangrijk is dat medewerkers en leidinggevenden met elkaar in gesprek gaan over gezond en met plezier werken, nu en in de toekomst.
NMa pleit VUmc vrij De Nederlandse mededingingsautoriteit NMa heeft het onderzoek naar VUmc en andere Amsterdamse ziekenhuizen afgerond. Bijna een jaar geleden kwamen de inspecteurs langs voor een onaangekondigd bedrijfsbezoek. Zij verdachten VUmc, amc en de andere leden van de sectie ziekenhuizen van sigra (een zelfstandig samenwerkingsverband van de ziekenhuizen in de regio Amsterdam) ervan onderling concurrentiegevoelige informatie over onder meer patiëntenstromen en gerealiseerde productie uit te wisselen. Inmiddels is het onderzoek afgesloten met de toezegging van de betrokken ziekenhuizen om bepaalde vormen van informatie-uitwisseling in de toekomst achterwege te laten. Er zijn geen boetes of andere sancties opgelegd. De ziekenhuizen hebben toegezegd dat zij geen commercieel gevoelige informatie zullen delen als deze niet ouder is dan twaalf maanden. Een uitzondering hierop is informatieuitwisseling in de vorm van een geanonimiseerd marktonderzoek of een benchmark. Verder mogen ook andere aanbieders van medischspecialistische zorg in de regio kennis nemen van de uitgewisselde informatie. Dit was voor NMa voldoende reden om af te zien van verdere maatregelen.
Opvallend Sportieve Valentijn krijgt korting Op Valentijnsdag biedt het Sportcentrum VU aan alle VUmc-medewerkers een extra korting aan van 20% op een passé-partout. Hiermee kan men onbeperkt meedoen met fitness, zumba, steps, BBBB, spinning, body shape, Xco, krav maga, kickboksen, pilates, capoeira, looptraining, frisbee, basketbal of volleybal. Normaal kost een passé-partout 42 euro per maand, maar voor degenen die zich op 14 februari inschrijven zal dat slechts 33,60 euro zijn. De korting geldt ook voor de kwartaal- en jaarabonnementen. Meer informatie en inschrijven: www.sportcentrumvu.nl.
Henriëtte van der Horst
Perverse prikkels Met een misschien wel pervers genoegen heb ik mijn toga aangetrokken, om op 21 januari in Den Haag in optocht naar de Academische Zitting der Treurnis te lopen. De cirkel is rond. Een van mijn eerste wapenfeiten als kersverse student was de bezetting van het hoofdgebouw van de VU, omdat ‘we’ het niet eens waren met het besluit om het collegegeld te verhogen naar 1.000 gulden. Protesteren zit me blijkbaar toch in het protestantse bloed. Dat protest heeft toen niet veel geholpen en het is de vraag of het hooglerarenprotest veel uitricht, maar af en toe moet een mens duidelijk laten weten dat de maat vol is. En voor mij was de maat, net als voor zo’n slordige 1.000 andere togadragers, helemaal vol. De wegen van ons kabinet zijn, net als die van
de goden, ondoorgrondelijk, en de besluiten van ministers en staatssecretarissen niet te volgen. Het besluit om niet alleen langstudeerders te beboeten, maar ook de universiteiten en hogescholen voor elke langstudeerder te korten, is van de zotten en spant voorlopig even de kroon. Nooit gehoord van perverse prikkels daar in Den Haag, waarschijnlijk. Zelfs de uiterst formele en formalistische Raad van State was voor een keer ondubbelzinnig duidelijk en scherp in haar afkeuring van dit verwerpelijke plan. Een devaluatie van het diploma en afname van de kwaliteit dreigt en dat terwijl Nederland met gezwinde spoed moet opklimmen tot in de top vijf van kenniseconomieën in de wereld. Aan gebrek aan ambitie lijdt ons kabinet in elk geval niet.
Tracer 3 – 1 0 februar i 201 1 – O rg an isat ie – O n d er zo e k – O n d e r w i j s – Pati ë nte n zo rg
De korting op het universitaire budget voor langstudeerders is voorlopig van de baan, maar het is een sigaar uit eigen doos. Want er moet en zal bezuinigd worden op het hoger onderwijs. Dat we al onderaan bungelen in Europa als het gaat om de hoeveelheid geld die we over hebben voor ons onderwijs, en dus voor onze toekomst, mag de pret niet drukken. Maar geef toe: wat zijn onze problemen vergeleken bij de problemen die ontstaan in Malawi, waar een wetsvoorstel is ingediend om iedereen die de lucht bevuilt met scheten of anderszins strafbaar te stellen. Daar moet iedereen nu leren discreet geurloze winden te laten en als dat leerproces te lang duurt dan word je beboet. Kijk, dat kunnen ze dan weer van ons leren. Henriëtte van der Horst is hoogleraar huisartsgeneeskunde
!
Alper van Sijl, arts-onderzoeker reumatologie, heeft de Rheumatology Grant 2011 gewonnen. Deze prijs wordt jaarlijks toegekend aan een jonge onderzoeker op het gebied van de reumatologie en bestaat uit een geldprijs van 15.000 euro en een oorkonde. Van Sijl zal de Rheumatology grant gebruiken voor de financiering van (een gedeelte van) twee nieuwe onderzoeken. De prijs werd uitgereikt tijdens de jaarvergadering van de Nederlandse Vereniging voor Reumatologie.
Benoemingen Met ingang van 1 november 2010 is dr. P.P.M. van Zuijlen benoemd tot bijzonder hoogleraar brandwondengeneeskunde. Deze bijzondere leerstoel is aan de VU/VUmc gevestigd vanwege de Nederlandse Brandwonden Stichting en ingebed in de afdeling plastische, reconstructieve en handchirurgie. Met ingang van 1 januari is dr. M.E. Numans benoemd tot bijzonder hoogleraar innovatie en kwaliteit van de academische werkplaatsfunctie huisartsgeneeskunde. Deze bijzondere leerstoel is aan de VU/ VUmc gevestigd vanwege Univévgz-iza-Trias en ingebed in de afdeling huisartsgeneeskunde. 3
Plan do check act Uitkomst audit nog steeds een verrassing
Check en act In de week van 22 november hebben niaz-auditoren een week lang bij VUmc rondgekeken. Aan het einde presenteerde de voorzitter van het auditteam zijn bevindingen. Henk van der Steeg gaf aan dat het werken aan de accreditatie de motor is geweest naar kwaliteitsverbeteringen en noteerde een behoorlijk aantal sterke punten. “Maar er was ook kritiek. Bij veel afdelingen is men in de cyclus plan-do-check-act nog niet aan check en act toegekomen”, legt Bijvank uit. De rapportage was op zichzelf geen verrassing. De papieren versie kwam goed overeen met wat Van der Steeg na afloop van het auditbezoek al concludeerde. “Hoe het niaz-bestuur de uitkomst waardeert, is echter onzeker. We weten immers niet hoe de positieve en negatieve zaken worden gewogen.”
Foto Jean-pierre jans
Het concept van de rapportage van de niaz-auditoren is inmiddels gecontroleerd op feitelijke onjuistheden, maar wat de beslissing zal zijn van het niaz-bestuur is nog niet duidelijk. “Krijgen we een accreditatie, moeten we versneld orde op zaken stellen of zijn we nog helemaal niet accreditatiewaardig? Het kan nog alle kanten opgaan”, stelt hoofd kwaliteit Elise Bijvank. Ze heeft zich daarom op alle scenario’s voorbereid.
Lean werpt eerste vruchten af
Blijven doorgaan Wat in ieder geval zeker is, is dat het werk doorgaat. “We móeten een accreditatie hebben”, stelt Bijvank. “Maar zelfs als we het gehaald hebben, kunnen we niet achterover leunen, want in dat geval komen ze over een jaar terug om ons opnieuw te beoordelen. niaz vereist immers dat we continu aan kwaliteitsverbetering werken. Dus zelfs als we geaccrediteerd worden, moeten we werken aan achterblijvende punten. Hebben we een ‘ja, mits’ dan komen de auditoren over drie maanden al controleren of we de zwakke onderdelen hebben opgelost.” En als ze VUmc een onvoldoende geven? “Daar wil ik liever niet aan denken”, aldus Bijvank. “Wordt het een feestje, of juist niet? Half maart weten we waar we staan met de niaz accreditatie.” n MK
Een ‘stand-up’ bij zorgeenheid 6B, een verbeterbord bij de OK, het zijn beide voorbeelden hoe Lean in de praktijk werkt. Het enthousiasme bij de medewerkers is groot. De resultaten zijn dan ook onmiddellijk zichtbaar. n Jeroen Kleijne In 2010 zijn VUmc en ggzinGeest begonnen met het introduceren van Lean, een filosofie die erop gericht is om de kwaliteit van een organisatie te verbeteren. Twee afdelingen binnen VUmc zijn sinds december met hulp van een Lean-coach bezig om verbeterpunten in beeld te brengen en daarmee aan de slag te gaan. Zorgeenheid 6b komt elke werkdag stipt om kwart voor vier bijeen voor
een ‘stand-up’. Op een ‘whiteboard’ noteert teamleider Joyce Jansen een kwartier lang alle punten die staan voor verspilling van tijd of energie. “Bijvoorbeeld patiënten die niet op de geplande datum met ontslag gaan, infuuspompen die niet op de juiste plaats liggen, telefoontjes die je werk verstoren. Verpleegkundigen doen zelf onderzoek naar de mogelijke oorzaken. En daarna gaan we met zijn allen aan de slag om verbeteringen te realiseren.” In de ok hangt sinds december een ‘verbeterbord’. Iedereen die dat wil kan daar punten opschrijven die voor verbetering vatbaar zijn. Operatieassistent Christa Jonker: “Het gaat om eenvoudige dingen binnen je eigen invloedssfeer. Praktische dingen, zoals materiaal dat in de weg ligt of juist niet goed te vinden is. Twee keer
per week analyseren we een kwartier lang de aangedragen ‘problemen’ en formuleren we de bijbehorende actiepunten. Omdat we op dit punt allemaal nog moeten leren, stuurt de Lean-coach ons waar nodig. Dat is heel prettig.”
Enthousiast Het werken met Lean begint op beide afdelingen nu al vruchten af te werpen. Jonker: “Mensen zijn enthousiast, omdat ze de geconstateerde problemen zelf kunnen aanpakken. De korrelmatrassen lagen bijvoorbeeld altijd in de weg. We hebben nu eindelijk een vaste opbergplaats gevonden, gewoon door de onsteriele berging efficiënter in te richten.” Jansen: “Wij hebben een werkgroep in het leven geroepen die gaat bekijken hoe we de ontslagprocedure kunnen
versoepelen. Zodat meer patiënten op de afgesproken dag ontslagen kunnen worden. Ik vind dat de Lean-methode beter werkt dan een ‘gewone’ dagevaluatie. Er zit meer structuur in en dat werkt motiverend.” Beide vrouwen raden andere afdelingen dan ook aan om een keer een Lean-coach uit te nodigen. Jansen: “Mensen mopperen graag op alles wat niet goed gaat, maar dit is een constructieve manier om aan de slag te gaan met belangrijke verbeterpunten.” Jonker: “Op elke afdeling valt veel winst te behalen. Dat heb ik ook gezien op een symposium bij de presentatie van een Tilburgs ziekenhuis, dat al een paar jaar met Lean werkt. Op diverse punten in de organisatie van de zorg zijn simpele verbeteringen mogelijk.”
Mindfulness-centrum aan Amstel Academie Fitness voor de geest voor intervisie, supervisie of workshops op het gebied van mindfulness. Maar er komt ook een opleiding voor professionals. Behandelaars in zowel de ggz als de somatische zorg kunnen daar leren hoe ze de inzichten en technieken van mindfulness zelf kunnen toepassen in hun contacten met patiënten en hoe ze zelf mindfulnesstrainingen kunnen geven.”
‘Als een olievlek’, zo moet mindfulness zich gaan verspreiden over VUmc en GGZ inGeest, is de ambitie van Mila de Koning. Samen met Inez Dirkzwager en Tineke de Roos werkt zij sinds 1 januari aan de opzet van een Expertisecentrum Mindfulness aan de Amstel Academie. De Koning als projectleider, Dirkzwager en De Roos als trainers.
Mila de Koning heeft jarenlange ervaring als trainer, aanvankelijk bij ggz inGeest, later ook bij Prezens, dat zich als onderdeel van ggz inGeest onder meer richt op preventie. Zij gaf daar mindfulnesstrainingen aan zowel medewerkers als cliënten. Dat blijft, net als de mindfulnesstrainingen voor medewerkers van VUmc. Maar er komt een heleboel bij. De Koning: “De Amstel Academie vond de tijd rijp om alle kennis en kunde te bundelen. Alle bestaande trainingen en workshops voor me4
Foto Mark van den Brink
n Marianne Meijerink
Inez Dirkzwager (links) en Mila de Koning ontdekten dat de impact van de training mindfulness veel groter is dan mensen van tevoren inschatten dewerkers worden bij het centrum ondergebracht. Het mindfulnesscentrum wordt hét referentiepunt voor iedereen bij VUmc, ggz inGeest
en VU, die beroepshalve iets met mindfulness te maken heeft of wil hebben. Een echt expertisecentrum dus, waar mensen terecht kunnen
Tracer 3 – 10 fe b ru ar i 201 1 – O rg a n isat ie – O n d e r zo e k – O n d e r w i j s – Pati ë nte n zo rg
Voorbereiding De Koning werkt er hard aan om de opleiding najaar 2011 van start te laten gaan. Ze benadrukt dat mensen die interesse hebben, nu al de kans moeten grijpen om een speciale voorbereidende training te volgen, “want je moet natuurlijk eerst zelf ‘mindful’ zijn, voordat je het kunt overbrengen.” De eerste training start nog voor de zomer. Daarnaast begint Inez Dirkzwager binnenkort weer met ‘Mentaal Fit op het werk’ voor medewerkers. Dirkzwager: “Die training is gericht op persoonlijke ontwikkeling, maar onze ervaring is dat veel mensen naderhand zeggen dat ze heel anders met patiënten en collega’s omgaan. De impact is dus veel groter dan je zou denken!”
Aanmelding voor de voorbereidende training voor professionals kan rechtstreeks bij Mila de Koning, m.dekoning@ggzingeest.nl. Kijk voor informatie en aanmelding over ‘Mentaal fit op het werk’ bij www.amstelacademie.nl, rubriek ‘Functiegerichte trainingen’. De trainingen worden na werktijd gegeven in VUmc.
Wat is mindfulness? De techniek, in feite een leefwijze, waarbij het richten van de aandacht centraal staat, is vooral bekend vanwege het bewezen positieve effect op de mentale veerkracht en balans. Mindfulness is dertig jaar geleden ontwikkeld door de Amerikaanse medicus Jon Kabat Zinn, speciaal voor mensen met chronische pijn voor wie geen behandeling meer mogelijk was. Mindfullness bleek de pijn draaglijker te maken. 4
Vacatures VUmc Alle vacatures zijn te lezen op intranet onder ‘P&O’, klik op: ‘interne vacatures en werving’ en daarna op, ‘interne vacatures’. Ons adres is: Werving & selectie, polikliniek 7Z 163.
Endoscopie verpleegkundige D1.2011.00004 Hou je van korte maar intensieve patiëntencontacten en een nauwe samenwerking met de medisch specialist? Afdeling: maag-, darm- en leverziekten, Divisie I
Medewerker medische administratie (MMA) D1.2011.00003 Vind je het een uitdaging om net dat beetje meer te bereiken in klantgerichtheid en kwaliteit van zorg? Afdeling: maag-,darm-en leverziekten, Divisie I
Medische techniek
Projectmedewerker D7.2011.00006 ‘De goede projecten, goed doen!’ Ben je een ambitieuze starter en wil je je ontwikkelen in een professionele omgeving? Afdeling: strategie, beleid en projecten, Facilitair bedrijf / Stafdiensten
Staf/management
Technicus support functie- en verpleegkundige apparatuur D5.2011.00009 Zorg voor een optimale staat van onderhoud van de apparatuur. Afdeling: fysica en medische technologie, Divisie V
Administratief/secretarieel
Wetenschappelijk onderzoek/onderwijs Hoofd huisartsopleiding D6.2011.00003 Gaat u als het hoofd van de huisartsopleiding de komende jaren de uitdaging aan om onze aios een uitstekende opleiding en opleidingsklimaat te bieden? Afdeling: huisartsgeneeskunde, Divisie VI Wetenschappelijk onderzoeker soma en psyche D6.2011.00010 Bent u geïnteresseerd in het onderzoek op het grensvlak van soma en psyche? Afdeling: huisartsgeneeskunde, Divisie VI Assistant professor ‘advanced analysis and quantification of molecular imaging in drug development studies’ D1.2011.00008 Do you want to take part in a research project aiming at quantification of oncological clinical and preclinical PET studies, thereby enhancing drug development ?
Afdeling: nuclear medicine & PET research, Divisie I Phd student ‘pharmacokinetic modelling’ D1.2011.00007 Nuclear Medicine and PET Research Afdeling: nucleair medicine & PET research, Divisie I Verpleegkundigen/Verzorgenden Verpleegkundige special care cardiologie D4.2011.00007 Special care cardiologie: Een veelzijdig specialisme waar jij je kan ontwikkelen! Afdeling: cardiologie, Divisie IV Genetisch consulent D3.2010.00088 Jij wilt jouw patiënten goed adviseren over kanker en erfelijkheid! Afdeling: polikliniek klinische genetica, Divisie III
Secretaresse D7.2011.00004 Ben je toe aan een volgende stap in je carrière? Afdeling: stafdienst p&o, Facilitair bedrijf / Stafdiensten Assistent bureaumanager / secretaresse bij- en nascholingen D6.2011.00007 Versterk jij het secretariaat voor de bij- en nascholingen aan de Amstel Academie? Afdeling: amstel academie, Divisie VI Onderwijsassistent didactische scholing huisartsopleiders D6.2011.00008 Ondersteun jij bij het uitvoeren van het onderwijs voor huisartsen? Afdeling: IOO / huisartsgeneeskunde, Divisie VI
Staf/management - ICT
Junior fondsenwerver D7.2011.00005 Heb je een paar jaar werkervaring en ben je per direct beschikbaar? Kom ons team tijdelijk versterken als fondsenwerver voor een bijzonder goed doel! Afdeling: communicatie, Facilitair bedrijf / Stafdiensten
Datamanager EMGO D6.2011.00009 Voor de ondersteuning van een aantal (longitudinale) onderzoeksprojecten is er op korte termijn een vacature voor een flexibel ingestelde en breed inzetbare datamanager. Afdeling: EMGO+ instituut, Divisie VI Artsen/specialisten Klinisch biochemisch geneticus in opleiding D5.2011.00008 Bioloog, biochemicus of chemicus in opleiding tot Klinisch Biochemisch Geneticus in het laboratorium Metabole Ziekten van de afdeling Klinische Chemie. Afdeling: metabool lab klinische chemie, Divisie V
Oproepen & advertenties
Mw. I. R’gui, planningsfunctionaris was 5X 014 wordt 5-014 Mw. H van Veluwen, Floormanager was 5X 014 wordt 5-014 Adreswijzigingen Met ingang van 22 februari zal afdeling PCD verhuizen naar ZH 7 D. De nieuwe adressen zijn: Secretariaat: Hanneke Klein Yolanda Janssen Mw. dr. A.D. Boenink Mw. H.M. Heller Mw. dr. O.A.van den Heuvel Mw. dr. A. Schadé
ZH 7 D 169 ZH 7 D 169 ZH 7 D 167 ZH 7 D 165 ZH 7 D 165 ZH 7 D 165
40196 (volgt) 40195 42361 40199 40199
Dhr. A.M. Eeckhout Dhr. K.J. Nauta Mw. dr. M.A. Bremmer Prof. dr. A.D. Honig
ZH 7 D 172 ZH 7 D 172 ZH 7 D 172 ZH 7 D 172
40194 40189 (volgt)
Mw. M.G.A. Jaspers Mw. M. Kuiper Mw. T. Kuut ZH 7 D 168 Mw. S.D. Broekmans
ZH 7 D 168 ZH 7 D 168 (volgt) ZH 7 D 168
40198 (volgt)
Dhr. R. Groenendaal Dhr. J. Sibon ZH 7 D 170
ZH 7 D 170 44717
44717
VA N
R NE
■ DRijfvEREN
vAN cEo’S Marry de Gaay
fortman (vNo-NcW) Lex Bouter (vu) Elmer Mulder (vumc) ■ LESSEN uiT DE NATuuR
jan van Hooff, primatoloog patrick vermeren, auteur
(volgt)
| AMSTERDAM | Zuidas | ABN AMRO hoofdgebouw, zaal 1 | Gustav Mahlerlaan 10 | 13.00 - 15.15 uur | Toegang € 12,50 | Members, leden Vereniging VU-Windesheim € 7,50 | Studenten gratis |
Meer informatie en aanmelden op
in samenwerking met © mooifraai
12 maart: Medisch Interfacultair Congres! Het Medisch Interfacultair Congres (MIC) is het grootste congres voor Nederlandse geneeskunde studenten. Op zaterdag 12 maart 2011 zal in de Jaarbeurs te Utrecht de 21ste editie van het MIC plaatsvinden. Dit jaar zullen rond het thema ‘Immortality’ de grenzen van veroudering en (on)sterfelijkheid worden opgezocht. Op het congres zal er onder andere gesproken worden door: Dr. A. Thijs (VUmc),Pim van Lommel (cardioloog en auteur van de bestseller “Eindeloos bewustzijn”) en Prof. dr. R.G.J. Westendorp(Leyden Academy/ LUMC). Verder is er de mogelijkheid om deel te nemen aan een aantal uitdagende workshops. Na het dagprogramma word je per bus naar het USC gebracht voor een heerlijk diner en kan je je onsterfelijk maken op het feest! Voor meer informatie check de website: www.stichtingmic.nl Tot de 12e!
Tracer 3 – 1 0 februar i – S er v icep ag in a
N
was 5X 008 wordt 5-008 was 5X 008 wordt 5-008 was 5X 012 wordt 5-012
DE
TOT Z
Mw. drs B. Vonk Noordergraaf, arts, KTC docent Dhr. drs M Visser, arts coord. KTC docent Mw drs M. Kooiman, arts KTC docent
■ SyMpoSiuM Natuurlijk én dienend leiderschap
ME
was 5X 004 wordt 5-004 was 5X 004 wordt 5-004 was 5X 004 wordt 5-004 was 5X 004 wordt 5-004
A
Mw.drs C. Bemelmans, arts, KTC docent Mw. drs P. Drijvers, arts, KTC docent Mw. drs K. Reefman, arts, KTC docent Dhr. Dr C van Rees,arts KTC docent
Darwin voor CIAA . LeiDers
L
was 5X 002 wordt 5-002 was 5X 002 wordt 5-002
ON
Wijziging hotelnummering KTC Mw A. v.d Berg, management assistent Mw R. Teunissen, management assistent
• Vrijdag 18 februari 2011 •
SO
Medewerkers en vrijwilligers van VUmc kunnen gratis een advertentie plaatsen. Niet meer dan 25 woorden en voorzien van achternaam en toestelnummer. Prijzen niet hoger dan 2250 euro. Aanleveren via communicatie@VUmc.nl
5
Menu
In memoriam
Informatie over het menu vindt u ook op de startpagina van intranet
In memoriam
Jos Spijkers
Johan van Mourik Op 16 januari 2011 is Johan van Mourik thuis overleden. Hij werd 73 jaar. Van 1 november 1972 tot 1 augustus 2002 was hij als chirurg aan VU medisch centrum verbonden.
donderdag 10 februari pizza naar keuze, canneloni, in salata, foccacia, gebonden minestronesoep, heldere groentesoep, gebonden vegetarische minestronesoep, heldere vegetarische groentesoep vrijdag 11 februari roti met kip, roti vegetarisch, gebonden kip-kerriesoep, heldere tomaat-vermicellisoep, gebonden vegetarische kerriesoep, heldere vegetarische tomaat-vermicellisoep zaterdag 12 februari hawaiïburger, vegetarische schnitzel, paprikasaus en vegetarische jus, koninginne melange, frituur aardappel, gebonden goulashsoep, heldere vermicellisoep, gebonden vegetarische paprikasoep, heldere vegetarische vermicellisoep zondag 13 februari gestoofde zalm, spinazietaart, hollandaisesaus, wortelen, gekookte aardappelen, gebonden tomatensoep, heldere kippensoep, gebonden vegetarische tomatensoep, heldere vegetarische groentesoep maandag 14 februari tjap tjoy met kip, vegetarische tjap tjoy, witte rijst, bruine bonensoep, heldere kerriesoep, vegetarische bruine bonensoep, vegetarische heldere kerriesoep dinsdag 15 februari gebakken mosselen, kerriesaus, rauwkost, frites, gebonden champignonsoep, heldere Madrileense soep, vegetarische gebonden champignonsoep, vegetarische heldere Madrileense soep woensdag 16 februari tortilla con carne, tortilla sin carne, ensalada mixta, Arroz con verduras, guacamole, gebonden tandoorisoep, heldere aspergesoep, vegetarische gebonden tandoorisoep, vegetarische heldere aspergesoep donderdag 17 februari lasagne, Italiaanse salade, foccacia, gebonden tomatensoep, heldere Chinese kippensoep, vegetarische gebonden tomatensoep, vegetarische heldere Chinese soep vrijdag 18 februari Çevapcici, Tzatziki, Griekse salade, rösti aardappelen, gebonden aspergesoep, heldere groentesoep, vegetarische gebonden aspergesoep, vegetarische heldere groentesoep zaterdag 19 februari sukadelapje, omelet champignons, jus, spitskool, gekookte aardappelen, gebonden kip-kerriesoep, heldere tomaatvermicellisoep, vegetarische gebonden kerriesoep, vegetarische heldere tomaatvermicellisoep
dinsdag 22 februari gebakken vis, groente-kaas medaillon, remouladesaus, Koninginne melange, gekookte aardappelen, gebonden linzensoep, heldere Mulligatawnysoep, vegetarische gebonden linzensoep, vegetarische heldere Mulligatawnysoep, woensdag 23 februari tonijn-tomatensaus, salade “Pescatore”, penne, gebonden champignonsoep, heldere Madrileensesoep, vegetarische gebonden champignonsoep, vegetarische heldere Madrileensesoep
6
hebben wij het droevige bericht ontvangen dat
Van Mourik was niet alleen een imposante verschijning, als chirurg dwong hij ook respect af. Hij was thuis op vele terreinen, variërend van ingewikkelde buikoperaties tot operaties aan de schildklier en van geruptureerde aorta-aneurysmas tot de behandeling van traumapatiënten. Maar of het nu om ingewikkelde of om eenvoudige operaties ging, hij was altijd goed voorbereid, kende zijn patiënten en eiste bij de indicatiestelling, bij operaties en de nazorg perfectie, zowel van anderen als van zichzelf. Later, met de toenemende specialisering binnen de algemene chirurgie, heeft hij zich volledig toegelegd op de endocriene chirurgie en de longchirurgie. Vooral op dit laatste gebied heeft hij veel bereikt. Niet alleen ten aanzien van de operatieve behandeling van longkankerpatiënten maar ook als opleider van nieuwe longchirurgen verwierf hij nationale erkenning. Op landelijke en internationale cursussen en congressen was Van Mourik een zeer gewaardeerde docent en onvergetelijke spreker. Na zijn pensionering en vertrek uit VU medisch centrum is hij nog jaren actief geweest als longchirurg en opleider in diverse grote klinieken waaronder het AvL. Hij was een opleider in hart en nieren. Vele artsassistenten zijn mede onder zijn verantwoordelijkheid opgeleid tot chirurg. Tot voor kort was hij betrokken bij het cursorisch onderwijs voor chirurgen in opleiding. Bij de jonge garde had hij altijd veel succes, niet alleen door inhoudelijk een goed verhaal te houden, maar ook door de nodige dramatiek toe te voegen. Hij kreeg steevast groot applaus als hij daarbij De Nachtegalen van de dichter Bloem voordroeg. Vele medische en tandheelkundestudenten hebben van dr. Van Mourik college gehad. Het zijn er waarschijnlijk een paar duizend geweest, die nu praktiseren als huisarts, tandarts of medisch specialist. In VUmc was Van Mourik bij velen geliefd. Zijn directheid werd overigens niet door iedereen op prijs gesteld. Zijn motto was ‘Liever een echte vijand dan een halve vriend’. Een wat cynische tekst maar altijd met een humoristische ondertoon. Zelfspot was hem daarbij niet vreemd. Dat hij door velen werd gewaardeerd bleek ook uit de grote belangstelling bij zijn afscheid van de VU. Het afscheidsdiner bij John Halvemaan was een grootse en waardige afsluiting. Als liefhebber van poëzie droeg hij aan het eind van de avond onderstaand gedicht van Maria Vasalis voor.
onze collega Jos Spijkers thuis is overleden. Jos was een bijzondere man, die ondanks vele tegenslagen toch van het leven genoot. Door zijn ziekte heeft hij helaas niet meer de tijd gekregen om al zijn plannen nog te kunnen realiseren. Jos werkte sinds 1 oktober 2000 bij het VU medisch centrum. Eerst als parttime financieel beleidsmedewerker bij het EMGO Instituut en later bij divisiebureau VI. In deze functie was hij verantwoordelijk voor de administratie van de aan divisie VI gelieerde stichtingen en BV’s. Op geheel eigen wijze gaf hij invulling aan deze werkzaamheden tot grote tevredenheid van zijn opdrachtgevers. Door een brede interesse, enthousiasme en deskundigheid heeft hij de afgelopen jaren zijn stempel weten te drukken op het beheer van het wetenschappelijk onderzoek binnen divisie VI. We nemen afscheid van een gewaardeerd collega en vriend. Met diep respect en bewondering denken we aan hem terug. We wensen zijn familie en naasten veel
Enkele jaren terug werd hij getroffen werd door een hersenbloeding. Niet geheel ongeschonden herstelde hij hiervan, maar met de discipline en het doorzettingsvermogen die hem eigen waren wist hij zich terug te vechten. Tot het noodlot opnieuw toesloeg.
sterkte en kracht toe met het verwerken van dit verlies. Jos is 52 jaar geworden. Michel Telkamp, divisiebestuur divisie VI
Sub Finem En nu nog maar alleen het lichaam los te laten – de liefste en de kinderen te laten gaan alleen nog maar het sterke licht het rode, zuivere van de late zon te zien, te volgen – en de eigen weg te gaan. Het werd, het was, het is gedaan. Uit: ‘De Oude Kustlijn’, Maria Vasalis Afdeling heelkunde In 2009 wijdde Armand Girbes zijn column in Tracer aan Johan van Mourik. Deze is te vinden op www.VUmc.nl/Tracer/VanMourik.
Personeel en organisatie Informatie over personele zaken vindt u ook op intranet onder de rubriek ‘personeel’
zondag 20 februari visstick, remouladesaus, gemengde salade, frituur aardappel, gebonden goulashsoep, heldere vermicellisoep, vegetarische gebonden paprikasoep, vegetarische heldere vermicellisoep maandag 21 februari varkensfricandeau, groene pepersaus + jus, bloemkool, gekookte aardappelen, gebonden Franse uiensoep, heldere kippensoep, vegetarische gebonden Franse uiensoep, vegetarische heldere groentesoep
Op 27 januari 2011
Administratie Declaraties & Vervoer De Administratie Declaraties & Vervoer heeft op 21, 22 en 23 februari beperktere openingstijden i.v.m. de voorjaarsvakantie. Tussen 13-16 uur hebben wij telefonisch spreekuur en inloopspreekuur op kamer 5 Z 178 (polikliniek). Ons centraal telefoonnummer is 41777 of u stuurt een e-mail naar declaraties@ vumc.nl of vervoer@vumc.nl. Verlenging Openbaar Vervoer abonnementen per 1 maart 2011 Het collectieve contract van VUmc met de NS en GVB wordt verlengd per 1 maart 2011. Beiden voor de duur van één jaar. Indien u een OV abonnement via uw werkgever heeft, is volgende informatie voor u van belang. Per 1 maart voert zowel de NS als GVB een prijsverhoging door. De kortingspercentages in het collectieve contract blijft voor het GVB
Tracer 3 – 10 fe b ru ar i – S er v icep ag in a
2% ten opzichte van de loketprijs en voor de NS is het kortingspercentrage verhoogd naar 5% voor jaartrajectkaarten en voor NS en OV kaarten blijft het kortingspercentage 3,5% van kracht. De Administratie Declaraties & Vervoer krijgt van de NS en GVB uw nieuwe maandprijs door en houdt dat in op uw salaris in maandelijkse termijnen vanaf 1 maart 2011. De tegemoetkoming in de reiskosten van 50% of 60% wordt aan het nieuwe bedrag aangepast. Heeft u een abonnement voor stad- en streekvervoer? De verlenging van uw abonnement gaat als volgt: De kaarthouders die een verlenging hebben opgegeven, krijgen begin februari 2011 voor het verlopen van hun huidige jaarabonnement een brief van GVB, waarmee zij hun jaarabonnement kunnen laten verlengen bij een GVB Tickets & Info vestiging. Helaas is
het nog niet mogelijk om een abonnement op afstand op een OV-chipkaart te laden. Vergeet niet uw afhaalbrief, OV chipkaart en uw legitimatiebewijs mee te nemen! Let op: Heeft u een abonnement wat in januari of februari 2011 is ingegaan? Dan staat het jaarabonnement vanaf 1 maart 2011 al op de pas geladen volgens het GVB! U kunt dit eenvoudig controleren door bij een OV oplaadpunt de einddatum van geldigheid van uw abonnement te checken bij het item reisproducten. Er staat ook een oplaadpunt in de hoofdhal van het VUmc. Staat uw nieuwe abonnement onverhoopt toch niet op uw kaart, neem dan z.s.m. contact op met de Administratie Declaraties & Vervoer in de maand februari. Wilt u alsnog uw abonnement verlengen, een nieuw abonnement aanvragen of heeft u geen afhaalbrief gekregen om uw abonnement te verlengen? Neem dan z.s.m. contact op met de Administratie Declaraties & Vervoer. Het GVB heeft ook een nieuw abonnement geintroduceerd: het zogenaamde GVB only abonnement. Met dit abonnement kunt u alleen met het vervoer van het GVB reizen en dus niet met andere busmaatschappijen zoals Connexxion en Arriva. Het GVB geeft u een hoger kortingspercentage. Dit abonnement heeft een vaste prijs van €741,00 per jaar (incl. korting van 5%). Op onze internetsite kunt u de nieuwe prijzen van het GVB bekijken per 1 maart 2011.
Ga hiervoor naar http://intranet/vervoer. Heeft u een abonnement van de NS? Wilt u uw NS abonnement verlengen per 1 maart 2011? Dan hoeft u niets te doen. U krijgt uw pas automatisch thuisgestuurd. Wilt u uw abonnement opzeggen per 1 maart 2011? Dan kunt u zonder opgaaf van reden uw nieuwe pas inleveren bij de Administratie Declaraties & Vervoer, uiterlijk op 1 maart a.s.. U moet dan wel het formulier opzegging abonnement invullen. Met uw NS inlog kunt u uw abonnement wijzigen bijvoorbeeld i.v.m. een adreswijziging of upgraden naar een duurder abonnement. Er zijn ook een aantal medewerkers die nog een pasfoto op moesten laden, hierover heeft de Administratie Declaraties & Vervoer deze medewerkers een e-mail gestuurd begin februari 2011. Heeft u nog geen abonnement via uw werkgever en wilt u deze aanvragen? Neem dan contact met ons op. Bij vragen kunt u terecht bij de Administratie Declaraties & Vervoer. De openingstijden van het inloopspreekuur zijn verruimd. U kunt bij ons terecht van maandag t/m vrijdag tussen 10-16 uur. Er is een speciaal frontoffice ingericht, bij kamer 5 Z 178 (polikliniek). Ook hebben we een centraal telefoonnummer 41777, telefonisch spreekuur is van 10-12 uur. U kunt ook een mail sturen naar vervoer@vumc. nl. Zo hopen we u beter van dienst te zijn. Voor algemene vragen kunt u ook terecht op onze site http://intranet/vervoer.
Amsterdamse specialisten aan de slag in de Caraïben VU medisch centrum start samen met het AMC een jumelage met het Fundashon Mariadal, de overkoepelende zorgorganisatie van Bonaire. Het is de bedoeling dat specialisten van de Amsterdamse UMC’s op het Caribische eiland worden gestationeerd. “Wij willen een bijdrage leveren om de gezondheidszorg te verbeteren in de nieuwe Nederlandse gemeentes Bonaire, St. Eustatius en Saba”, stelt Jean Savelkoul.
De bewoners van Saba en de toeristen kunnen voor zorg terecht bij een huisartsenkliniek, voor overige behandelingen worden ze overgebracht naar Sint Maarten, dat op 30 minuten vliegen ligt
n Monique Krinkels Sinds 1 januari zijn Bonaire, St. Eustatius en Saba, de zogenaamde bes-eilanden, Nederlandse gemeenten geworden. De inwoners hebben dezelfde zorgverzekeringswet als Nederlanders, maar de gezondheidszorg is er nog niet erg ver ontwikkeld. Patiënten moeten voor hun behandeling vaak uitwijken naar omringende landen, Curaçao of Sint Maarten en ook komen er regelmatig specialisten vanuit Curaçao naar Bonaire. “Onze ambitie is om de zorg daar binnen vijf jaar op hetzefde niveau te brengen als de Nederlandse gezondheidszorg”, aldus Jean Savelkoul, vice-voorzitter van de raad van bestuur.
eilanden op zich nemen. Daarnaast zal de Amstel Academie bijscholingscursussen gaan verzorgen, onder meer voor de radiologisch laboranten en verpleegkundigen. Met de hulp van roc asa zullen de doktersassistentes worden bijgeschoold. Voor het personeel gaat
ook een management development programma van start. Studenten zullen vanaf de zomer hun praktijkstage in Fundashon Mariadal kunnen lopen en verwacht wordt dat er in de toekomst ook plaats is voor een keuze-coschap. De eerste twee specialisten zijn in-
middels gedetacheerd in Kralendijk, de hoofdstad van Bonaire. Het gaat om anesthesioloog Hans Huitink en internist Roos Perenboom, beiden van VUmc. “In de loop van het jaar zullen er constant zes of zeven specialisten op Bonaire worden gestationeerd. Ze blijven er voor een periode van drie tot zes maanden”, vertelt Savelkoul. De belangrijkste taak van de artsen is het gestalte geven van medisch specialistische zorg en het verbeteren van de kwaliteit van het ziekenhuis op Bonaire. “De komende maanden zal het team worden aangevuld met een nefroloog, een kinderarts, een gynaecoloog, een psychiater en een klinisch verloskundige. Ze blijven deel uitmaken van hun afdeling in Amsterdam, dus ze kunnen hun collega’s hier altijd raadplegen.”
Het Fundashon Mariadal is met tweehonderd medewerkers een van de grootste organisaties op Bonaire. Dit tropische eiland heeft ruim 15.000 inwoners. Fundashon Mariadal bestaat uit het ziekenhuis ‘Hospitaal San Francisco’ met 35 bedden, het verpleeghuis ‘Kas di Kuido’ met tachtig bedden en een zorgcentrum ‘Sentro di Salú’, waar wijkverpleging, bejaardenwerk, verloskundige- en kraamzorg, jeugdgezondheidszorg en schoolgezondheidszorg onder vallen. De eilanden St. Eustatius en Saba liggen meer dan 850 kilometer van Bonaire verwijderd. De eilanden tellen respectievelijk 3.400 en 1.500 inwoners en hebben alleen huisartsenklinieken. Voor ziekenhuiszorg moeten patiënten daarom naar het nabij gelegen Sint Maarten worden overgebracht.
Uitwisseling VUmc en amc zijn daarom voor vijf jaar een samenwerkingsovereenkomst aangegaan met Fundashon Mariadal, de overkoepelende zorgorganisatie op Bonaire. Nederlandse specialisten gaan daar de zorg voor de 20.000 inwoners van de bes-
Onderweg naar morgen
‘Vragenlijst geeft zicht op proces van dementeren’ ‘Kennis maakt ons beter’ luidt de missie van VUmc en het succes van ons wetenschappelijk onderzoek laat zien dat we daar hard aan werken. Maar wat doen de onderzoekers nu eigenlijk precies en wat gaat dat in de toekomst voor patiënten betekenen? Dit keer Sietske Sikkes over haar diagnostisch instrument voor de ziekte van Alzheimer.
Internist-nefroloog Azam Nurmohamed reikte de eerste speld uit aan Jan Baars, die in april 2007 als eerste patiënt een nier doneerde aan zijn zoon
Een nier schenken aan een familielid, een vriend(in), een collega of zelfs een onbekende blijft iets bijzonders. Vandaar dat de Nierstichting een speciaal cadeau voor deze donoren heeft laten ontwerpen. Op donderdagavond 26 januari werd in de Amstelzaal aan 46 nierdonoren een zilveren speld uitgereikt. De Nierstichting organiseerde in samenwerking met het transplantatieteam van VUmc een feestelijke avond voor de nierdonoren en hun familie. Met dit blijk van waardering hoopte de Nierstichting daarnaast levende nierdonatie meer onder de aandacht te brengen. Die opzet is geslaagd, want naast de donoren en introducés was er ook volop pers aanwezig. “Levende nierdonatie komt steeds meer voor, omdat de resultaten hiervan heel goed zijn voor de patiënt en de consequenties voor de donor heel aanvaardbaar zijn”, aldus transplantatiecoördinator Carla Schrauwers. Inmiddels zijn er bij VUmc 82 niertransplantaties uitgevoerd met levende donoren.
Feniks De speld is ontworpen door edelsmid Laura Waterham en stelt een feniks voor, de mythologische vogel die uit zijn as herrijst. Dit symboliseert het nieuwe begin. Het hart in de speld staat voor verbintenis, dankbaarheid, liefde en waardering. Emoties die uitdrukking geven aan de waarde van het gebaar voor zowel de gever van de nier als de ontvanger, legde Elles van Cromvoirt, programmamanager bij de Nierstichting, uit. Internist-nefroloog Azam Nurmohamed hield een presentatie Feniks symboliseert nieuw begin nierpatiënten
Foto Jean-pierre jans
n Monique Krinkels
“Ik heb de rol van het dagelijks functioneren onderzocht bij het stellen van de diagnose dementie”, vertelt neuropsycholoog en epidemioloog Sietske Sikkes. “Bij die ziekte gaat het cognitief functioneren geleidelijk achteruit. Niet alleen het geheugen, maar ook het taalgebruik, het herkennen van voorwerpen en het maken van een planning kunnen worden beïnvloed door dementie. De vragenlijst die wij hebben ontwikkeld, brengt in kaart in hoeverre deze cognitieve stoornissen het dagelijks leven beïnvloeden.” “Neem bijvoorbeeld koken: dat bestaat uit heel verschillende activiteiten. Van het onthouden van de verschillende stappen, tot het plannen zodat alle gerechten tegelijkertijd klaar zijn en de aandacht erbij houden zodat niets overkookt. Problemen in het dagelijks leven
Donoren ontvangen zilveren speld
Sietske Sikkes gebruikt een iPad voor haar vragenlijst, zodat de partner of kind van de patiënt de vragen gemakkelijk kan beantwoorden zijn vaak één van de eerste gevolgen van de ziekte die de patiënt en zijn omgeving opmerken. Daarom willen wij deze informatie beter gebruiken voor het stellen van de diagnose.”
valideren “We zijn nu bezig om de vragenlijst te valideren. Er is geen ‘gouden standaard’. Je kunt de uitslag van
de vragenlijst bijvoorbeeld niet vergelijken met een mri-scan, omdat een scan weinig zegt over het dagelijks functioneren. Het is inmiddels duidelijk dat deze vragenlijst goed onderscheid kan maken tussen patiënten met en zonder dementie. De vragenlijst werkt ook goed bij jongere mensen en bij alle opleidingsniveaus. De oude vragenlijsten
Tracer 3 – 1 0 februar i 201 1 – O rg an isat ie – O n d er zo e k – O n d e r w i j s – Pati ë nte n zo rg
waren voor hen minder geschikt.” Sikkes hoopt eind dit jaar op haar onderzoek te promoveren. “Maar het onderzoek gaat gewoon verder. Ik wil de vragenlijst gebruiken om verandering in de tijd meetbaar te maken. Het dagelijks functioneren is een belangrijke uitkomstmaat voor studies naar medicijnen die het dementieproces vertragen.”
getiteld ‘En ze leven nog lang en gelukkig’ over de ontwikkelingen in de nierdonatie door de jaren heen. Hierin kwam ook het actuele nieuws aan bod, of betaald doneren in de toekomst een optie wordt. Transplantatiechirurg Arjan Hoksbergen toonde in een diapresentatie de verschillende operatietechnieken om een nier te verwijderen. Hij liet zien dat de littekens na een laparoscopische nierverwijdering na een aantal weken bijna niet zichtbaar meer zijn. Tot slot bedankte Henk Palte namens alle getransplanteerde patiënten de donoren. Hij ontving in 2008 een nier van zijn zus. Palte schetste hoe zijn leven er voor en na donatie uitzag. Dit riep in de zaal veel herkenning op. Inmiddels heeft de Nierstichting 2.400 speldjes in heel Nederland uitgereikt. n MK
7
Agenda
Onze patiënten zijn onze gasten
Alsof het een hotel is Bij de zorgeenheid keel-, neus-, en oorheelkunde krijgen alle patiënten bij opname een tasje met verzorgingsproducten zoals een tandenborstel, tandenpasta en shampoo. Het idee is afkomstig van hoofd zorgeenheid Patty Veenvliet.
“Dit tasje is een van de middelen om het verblijf in het ziekenhuis zo aangenaam mogelijk te maken. Zo zorgen we ook dat de kamers superschoon zijn en proberen we rekening te houden met de individuele wensen van de patiënt. Onze patiënten zijn onze gasten en we willen aan hen de best mogelijke service bieden.” In het verzorgingstasje zitten ook twee kaartjes. Een ‘Tipkaartje’ waarop de patiënt een tip ter verbetering van de zorg kwijt kan en een ‘Topkaartje’ om aan te geven wat goed was aan de zorg. “Uit ervaring blijkt dat mensen in een hotel eerder een klacht uiten dan in een ziekenhuis. Mensen zijn al lang blij als ze naar huis mogen. Het verzorgingstasje is een lokkertje om de kaartjes ook daadwerkelijk in te vullen.”
Afscheid Woensdag 16 maart – aula, 15.45 uur, prof. dr. H. Joenje, ‘DNA instabilitiet: de voors en tegens’
Cursussen Common Trunk onderwijs Meer informatie: Romke Langezaal, tst. 48446, www.paog.info Discipline Overstijgend Onderwijs Meer informatie: Romke Langezaal, tst. 48446, www.paog.info maandag 31 januari tot 11 februari – Advanced immunology meer informatie: Patricia van Meekeren en Jitta Reddingius, tst. 48444, www.paog.info donderdag 10 en vrijdag 11 februari – KTC, Teach the teacher, cursus 1 meer informatie: Ingrid van de Vegte en Christel Sluis, tst. 48444, www.paog.nl maandag 14 en dinsdag 15 februari – KTC, Teach the teacher, cursus 1 meer informatie: Ingrid van de Vegte en
8
Krakende matrassen Een aantal zaken is naar aanleiding van de tipkaartjes opgepakt. “Het bleek dat sommige gesprekken tussen artsen of verpleegkundigen door patiënten gevolgd konden worden. We hebben daarom gedragsregels opgesteld, over welke zaken je waar en vooral ook waar niet bespreekt.”
Foto Mark van den Brink
n Pauline Diemel
Oratie donderdag 17 februari – aula, 15.45 uur, prof.dr. E.K. Hutton, ‘Midwifery science: Keeping women at the centre of care’ donderdag 3 maart – aula, 15.45 uur, prof. dr. W. Bitter, ‘Wat een tering secreet’
Symposia donderdag 17 februari – ‘Midwifery science: Keeping women at the centre of care’ meer informatie: Ingrid van de Vegte en Patricia de Waal, tst. 48444, www.paog.nl maandag 28 februari – Reizende dialoogmarkt in VU medisch centrum meer informatie: Ingrid van de Vegte en Romke Langezaal, tst. 48444, www.paog.nl woensdag 2 tot 4 maart - 4th International Meeting on Angiogenesis meer informatie: Ingrid van de Vegte en Jitta Reddingius, tst. 48444, www.paog.nl
Vijftien decanen van middelbare scholen uit ’t Gooi kregen een workshop ‘hechten en prikken’ bij VUmc. Het was een van de onderdelen van het kennismakingsprogramma op donderdag 27 januari. De decanen lieten zich informeren over de opleiding geneeskunde van VUmc en kregen ook inlichtingen over de andere mens & medisch opleidingen op de campus. Voor deze kennismaking worden speciaal opgeleide studenten ingezet. VUmc nodigt regelmatig vertegenwoordigers van middelbare scholen uit om hen kennis te laten maken met VUmc en de verschillende opleidingen die men hier kan volgen. Decanen informeren op hun beurt middelbare scholieren over de mogelijkheden voor een vervolgopleiding. Naast de workshop werd ook een bezoek gebracht aan Kinderstad en kregen zij een rondleiding over de ok. De voorlichters van de opleiding geneeskunde kregen direct uitnodigingen om ook op de scholen langs te komen.
Foto Mark van den Brink
Promoties donderdag 10 februari – aula, 13.45 uur, R. Mauritz, ‘Determinants of antifolate and 5-fluorouracil efficacy’ promotoren: prof.dr. G.J. Peters, prof.dr. H.M. Pinedo; copromotor: dr. G. Jansen vrijdag 11 februari – auditorium, 9.45 uur, M. Larsen, ‘Composite tissue allotransplantation by modulation of immunosuppression’ (onder voorbehoud) promoter: prof.dr. M.J.P.F. Ritt; copromotor: dr. H.A.H. Winters dinsdag 15 februari – aula, 11.45 uur, J.N.P. Zwemmer, ‘Heterogeneity in multiple sclerosis, a bio-marker approach’ promotoren: prof.dr. C.H. Polman, prof.dr. B.M.J. Uitdehaag; copromotor: prof.dr. F. Barkhof dinsdag 15 februari – aula, 13.45 uur, V. Kooij, ‘Contractile function of the human myocardium. Impact of troponin phosphorylation’ promotor: prof.dr. G.J.M. Stienen; copromotor: dr. J. van der Velden woensdag 16 februari – aula, 15.45 uur, Y.M. de Mooij, ‘Increased nuchal translucency. Lymphatic development and blood flow alterations in fetuses with nuchal edema’ promotoren: prof.dr. J.M.G. van Vugt, prof.dr. A.C. Gittenberger-de Groot; copromotor: dr. M.N. Bekker vrijdag 18 februari – aula, 11.45 uur, I.F. Groeneveld, ‘Health under construction. A lifestyle intervention for construction workers at risk for cardiovascular disease’ promotoren: prof.dr. W. van Mechelen, prof.dr. A.J. van der Beek; copromotor: dr. K.I. Proper donderdag 24 febrauri – aula, 11.45 uur, M.A. Smit, ‘Dissecting pathways contributing to oncogenic transformation by the tyrosine kinase receptor TrkB’ promoter: prof.dr. D.S. Peeper vrijdag 4 maart – aula, 11.45 uur, W.A. Hofstra, ‘Circadian rhythmicity and epilepsy: the significance of chronobiological time’ promoter: prof.dr. C.J. Stam; copromotor: dr. A.W. de Weerd
Schooldecanen leren hechten en prikken
Een andere veel gehoorde klacht was het kraken van de matrassen. “Ik heb daarover contact opgenomen met de beddencentrale. Het blijkt dat dit te maken heeft met nieuwheid van de matrassen. Als het over een half jaar nog zo kraakt dan ga ik er natuurlijk weer achteraan; de nieuwigheid is er dan wel van af.”
Gerichte vragen Aan een aantal wensen van patiënten is inmiddels voldaan. “Zo staat er een
computer waar men op kan internetten. We hebben een blender aangeschaft in verband met verschillende diëten. Ook hebben we nu een aparte spreekkamer waar patiënten en hun familie in alle rust kunnen worden geïnformeerd over hun ziekte en de mogelijkheden van de behandeling ervan. Om zowel de patiënten als de medewerkers te informeren hebben we een bord opgehangen, waar op staat wat er met een klacht of opmerking is gebeurd.”
De verzorgingstasjes worden sinds oktober vorig jaar uitgereikt. De reacties zijn heel positief en ook de kaartjes worden goed ingevuld. “Het kan altijd beter. We denken er nu over om in plaats van een open vraag, een paar gerichte vragen over onze dienstverlening op het kaartje te plaatsten. Op die manier hopen we onze patiënten nog beter dienst te kunnen zijn.”
Uit de Agenda
Verloskundige zorg krijgt kwaliteit impuls
donderdag 17 februari – aula, 15.45 uur, prof.dr. E.K. Hutton, ‘Midwifery science: Keeping women at the centre of care’
Eileen Hutton is de eerste verloskundige die is benoemd tot bijzonder hoogleraar midwifery science in Nederland. Op donderdag 17 februari houdt zij haar inaugurele rede. De leerstoel is ingesteld door de Academie Verloskunde Amsterdam en Groningen, avag, die dit jaar 150 jaar bestaat. Hutton houdt zich voornamelijk bezig met onderzoek naar de kwaliteit van de verloskundige zorg in Nederland. Naast haar leerstoel is zij wetenschappelijk docent en onder-
zoeker aan de McMaster University in Hamilton, Canada. Jarenlang was zij ook werkzaam als verloskundige. Het verloskundige systeem in Canada is vergelijkbaar met dat in Nederland, omdat het in de jaren negentig is opgezet naar Nederlands model. In beide landen hebben laagrisicozwangeren de keuze uit een thuis- of ziekenhuisbevalling onder begeleiding van een verloskundige. Professor Hutton wil een antwoord vinden op vragen als: Hoe verloopt de samenwerking tussen verloskun-
Tracer 3 – 10 fe b ru ar i 201 1 – O rg a n isat ie – O n d e r zo e k – O n d e r w i j s – Pati ë nte n zo rg
digen en andere zorgprofessionals? Is de zorg voldoende toegankelijk? Welke vormen van pijnbestrijding zijn effectief? Op de dag van haar oratie vindt er een symposium plaats gericht op alle professionals, beleidsmakers en onderzoekers die betrokken zijn bij de verloskundige zorg. Sprekers uit binnen- en buitenland geven hun visie op de verloskunde in Nederland en in hun eigen land. In Nederland is momenteel een levendig debat aan de gang over de kwaliteit en veiligheid
van de verloskundige zorg. Hutton heeft een uitgesproken mening hierover. “Zwangere vrouwen en hun families hebben uit de media begrepen dat bevallen in Nederland risicovol is. Door halve waarheden in de pers zijn die vrouwen angstig geworden. Het is hoog tijd dat vroedvrouwen, verloskundigen en politici gezamenlijk zorgen dat er wetenschappelijk betrouwbare informatie voorhanden komt. We moeten de vrouwen in het centrum van de zorg houden.”
8
‘Dokter-docent is een Siamese tweeling’ n Ursula Wopereis
Tropenjaren “Na mijn studie heb ik 4,5 jaar in een klein regionaal ziekenhuis in Ghana gewerkt. Uit maatschappelijke betrokkenheid, maar werken in de tropen was voor mij ook een mogelijkheid om me als persoon verder te ontwikkelen. Ik was erg geïnspireerd door Medical Care in Developing Countries (1969) van Maurice King. Volgens King zijn dokter en docent twee zijden van dezelfde medaille. Als arts moet je je patiënt in beweging kunnen zetten; je resultaten zijn dus deels afhankelijk van je didactische expertise. Dokter-docent is een Siamese tweeling.” Liefde “Mijn vrouw Jannet was destijds net afgestudeerd als sociologe. Ze verdiepte zich in de Ghanese Vijf x V volgens Ale Gercama Verwanten Vrouw, drie dochters + partners en twee kleinkinderen Vakantie Kamperen, liefst bij ‘bergen aan zee’, zoals in Normandië Vrije tijd Blokfluiten, ik heb les van Bert Honig, fantastisch! Voer Ik kook graag, lam of à l’ improviste Vrijwillig Voorzitter van de kerkenraad van de PKN in Rijsenhout. Is eigenlijk ook een community
samenleving en zette een veldonderzoek op naar de impact van het ziekenhuis op het district. Die bleek heel gering, waarop we met succes mobiele hulpposten hebben opgezet. Later is ze als nt2-docent met migranten gaan werken en heeft ze cursussen opgezet die primair aansloten bij de interesse en achtergrond van de deelnemers. We delen de liefde voor het onderwijs.”
‘Een kleine groep van zes astronauten zit voor een langere periode, van meer dan vijfhonderd dagen, samen in een afgesloten ruimte. We willen kijken wat zo’n reis met iemand doet.’ Psychologe Berna van Baarsen over Mars500 waarmee de echte Marsreis wordt nagebootst. Nederlands Dagblad, 31 januari.
Gevestigde orde “Terug in Nederland werd ik parttime huisarts in de praktijk van een studievriend en kon ik later aan de slag bij professor Van Aalderen, de eerste hoogleraar huisartsgeneeskunde aan de VU. Hij introduceerde een nieuwe vorm van dokteren waarin de patiënt meer centraal stond. Die visie is nu gemeengoed, maar stuitte jarenlang op enorme weerstand bij de gevestigde orde. Binnen het onderwijs wordt pas sinds VUmc-compas (2005) structureel aandacht besteed aan de maatschappelijke en persoonlijke context waarin je als arts opereert.” Docentcommunities “In het vorige curriculum werd meer aandacht besteed aan klinisch redeneren, maar het verschil in denken tussen een student en een artsdocent bleek groot. Om die kloof te dichten zijn we gestart met studentdocenten. In de training vóóraf oefenden ze het opstarten van hun onderwijsgroep en in vervolgbijeenkomsten bespraken we hun ervaringen en problemen. Waar relevant bracht ik kennis over groepsprocessen in. Zo kwam men zelf tot praktische tips om knelpunten aan te pakken. Binnen zo’n community is de leercyclus van onderwijs naar uitvoering dus heel kort en heel effectief. In samenwerking met het Onderwijscentrum VU hebben we
Foto Mark van den Brink
Op 4 maart neemt Ale Gercama, universitair docent huisartsgeneeskunde, na 33 jaar officieel afscheid van VUmc. Met een symposium over docentcommunities.
‘Uiteindelijk heb je dan een puzzel die heel mooi in elkaar past en veel mooier is dan je eerder had gedacht. En het leukste is dan als collega ’s en media enthousiast gaan reageren over wat je hebt ontdekt.’ Yvette van Kooyk, immunoloog, over succes tijdens je onderzoek. Casa Luna, ncrv, Radio 1, 5 februari.
Ale Gercama (Rotterdam, 1944) studeert geneeskunde aan de VU en werkt 4,5 jaar in Ghana. In 1977 keert hij terug naar Nederland, waar hij start als parttime huisarts in Amsterdam. In 1978 wordt Gercama parttime wetenschappelijk hoofdmedewerker huisartsgeneeskunde in VUmc en vervolgens universitair docent.
de werkwijze verder ontwikkeld, gestructureerd en vertaald naar tutoren die de eerste- en tweedejaars studenten begeleiden. Daarin werken we ook samen met het ioo.”
Veteranenclub “Mijn directe verantwoordelijkheden heb ik inmiddels afgestoten, maar ik blijf actief binnen de docentcommunities en medische
consultvoering. Met chirurg Dick de Jong wil ik bovendien een seniorencommunity opzetten voor collega’s die, net als wij, met hun kennis, ervaring en ideeën graag iets voor het onderwijs willen blijven betekenen. Join the club.”
Verpleegkundige besteedt prijs aan webportal
Freek Gillissen, verpleegkundig zorgcoördinator bij het Alzheimercentrum, heeft een cheque van 5.000 euro ontvangen die bij de Paul van Eerde Award hoort. De Award was door de Nederlandse Vereniging voor
een Vrijwillig Levenseinde (nvve) toegekend aan de familie van Eerde. Zij mochten het bij de prijs behorende geldbedrag schenken aan een persoon of organisatie die zich bezighoudt met dementie. De familie liet
hiermee hun waardering blijken voor Gillissen.
Zoektocht Alzheimerpatiënt Van Eerde kon met zijn euthanasieverzoek niet terecht bij zijn huisarts. Gillissen ondersteunde
Tracer 3 – 1 0 februar i 201 1 – O rg a n isat ie – O n d er zo e k – O n d e r w i j s – Pati ë nte n zo rg
hem bij zijn zoektocht naar een alternatief en trad op als mantelzorger tijdens het proces van achteruitgang. Gillissen wil de prijs daarom besteden aan goede voorlichting over een vrijwillig levenseinde bij dementie, gericht op huisartsen en mantelzorgers. Deze informatie komt beschikbaar op een deel van het portal van de website van het Alzheimercentrum. Daarnaast komt er een brochure over dit onderwerp. De Paul van Eerde Award is in het leven geroepen door de Nederlandse Vereniging voor een Vrijwillig Levenseinde. Reden was de moed die de familie Van Eerde heeft getoond om het onderwerp dementie en het zelfgewilde levenseinde op de kaart te zetten. Met het deelnemen aan de film Voor ik het vergeet… en de medewerking aan negen publieksdebatten en het debat met artsen hebben zij de problematiek rondom het zelfgewilde levenseinde
bij dementie een gezicht gegeven.
Wlsbekwaam Euthanasie bij dementie mag, maar komt tot nog toe nauwelijks voor. Een euthanasieverklaring, opgesteld op het moment dat iemand nog wilsbekwaam is, is meestal niet voldoende. Op het moment dat er sprake is van ´ondraaglijk lijden´ is de ziekte vaak al te ver gevorderd om van wilsbekwaamheid te kunnen spreken. Hoewel euthanasie volgens de wet is toegestaan als er uitzicht is op ondraaglijk lijden, is dat voor artsen meestal niet voldoende. Paul van Eerde besloot uiteindelijk zelf uit het leven te stappen. Zijn vrouw en kinderen laten sindsdien geen mogelijkheid liggen om het publiek te informeren over wat hem en het gezin is overkomen. n MK
‘Een menswaardig bestaan hangt niet alleen samen met autonomie en zelfbeschikking maar ook en vooral met goede zorg. Een belangrijk kenmerk van goede zorg is, dat de zorg gericht is op het vergroten van de mogelijkheden en ontplooiingskansen.’ Brenda Frederiks, docent gezondheidsrecht, over de behandeling van Brandon die al drie jaar is vastgeketend in een centrum voor psychiatrische zorg. Volkskrant, 31 januari. ‘De prijs die we betalen om de bacterie buiten de deur te houden is heel hoog.’ Intensivist Armand Girbes over de oprukkende antibioticaresistentie in Nederlandse ziekenhuizen, vpro gids, 29 januari. ‘De vragenlijsten werden wel al vertaald, maar er is nooit getoetst of de vragenlijsten dan ook nog valide zijn.’ Rianne Hoopman, gezondheidswetenschapper, over de vraag waarom vragenlijsten naar kwaliteit van leven niet eerder werden vertaald voor Marokkaanse en Turkse kankerpatiënten. Goedemorgen Nederland, kro, Radio 1, 28 januari. ‘Ruim tweederde van de dementerende ouderen in de verpleeghuizen slikt psychofarmaca. Bij 86 procent gebeurt dat op aandringen van de zorg, bij 17 procent vraagt de familie om medicatie.’ Martin Smalbrugge, specialist ouderengeneeskunde, over onhandelbare dementerenden die agressief zijn en er soms op los meppen. Trouw, 26 januari. ‘Laat je niet gek maken. Aan welk apparaat je trekt, maakt niets uit. Train liever drie keer per week een half uur. Dat is voldoende om fit te worden en te blijven. Tenminste, als je de overige dagen minimaal een half uur matig beweegt. Hoogleraar bedrijfs- en sportgeneeskunde Willem van Mechelen over zinvol bewegen op de sportschool. Financieel Dagblad, 22 januari. ‘Het vinden van de juiste proportie is nog een hele zoektocht. Factoren als volume, complexiteit, intensiteit van behandeling en reistijd spelen bij de verdeling van zorg een belangrijke rol.’ Elmer Mulder, voorzitter raad van bestuur VUmc en nfu, over de concentratie en herverdeling van de complexe zorg die door umc’s wordt geleverd. Zorgvisie Magazine, januari. 9
Prikbord
Aangeboden: Mickey Mouse bodywarmer
foto Paul le Clercq
Het prikbord op intranet biedt medewerkers de mogelijkheid om oproepen te plaatsen. Dagelijks zijn er nieuwe vraag- en aanbodadvertenties te vinden. Sommige berichten zijn wel erg bijzonder.
Dat tieners een heel eigen smaak hebben wist Max Appeldoorn van receptie en beveiliging al, maar dat ze de Mickey Mouse bodywarmer helemaal niet zagen zitten, vond hij toch verrassend. Het is nota bene een limited edition die in Disneyland Parijs is gekocht. “Mijn oudste dochter van 18 draagt alleen zwart en deze bodywarmer is wit en als je hem omkeert grijs. De jongste van 16 houdt van fleurige kleding; zij vindt wit een saaie kleur.” Max had de bodywarmer overigens niet zelf ge-
kocht. “Ik kreeg hem van een kennis, die hem eigenlijk voor zijn eigen dochter had aangeschaft. Helaas was de maat, m, niet goed. Hopelijk is er iemand in VUmc die de jas wel mooi vindt. Ik vraag er maar 50 euro voor.” Hij kijkt zelf regelmatig op het prikbord op intranet. “Ik houd van oldtimer brommers, maar helaas ben ik daar nog nooit een advertentie over tegengekomen.”
De jubilaris
25 jaar
Medewerkers die 12,5, 25, 40 en zelfs 50 jaar aan VUmc verbonden zijn, blijken geen uitzondering. Elke dag is er wel een medewerker die zijn of haar jubileum viert. Voor hen is het gras nergens groener dan hier. Deze keer Ans van Manen, senior zorgadministrateur.
foto Paul le Clercq
gewoon achter een typemachine wilde en omdat ik altijd al graag in een ziekenhuis wilde werken, sloot een baan medisch secretaresse goed aan.”
Sinds wanneer werk je bij VUmc? “Sinds 1 maart 1986. Daarvoor heb ik jaren als sociaal cultureel werkster bij een peuterspeelzaal gewerkt in een buurthuis in de Jordaan. Helaas werd dat gesloten. Ik heb toen nog korte tijd een baan als volwassenenwerkster gehad, maar dat was niets voor mij. Clubjes organiseren en educatieve bijeenkomsten, ik had het er na korte tijd helemaal mee gehad. Ik bedacht dat ik
Waarom ben je gebleven? “Omdat ik hier de kans kreeg mezelf verder te ontwikkelen. Achter die typemachine begon ik me al snel te vervelen. Maar bij VUmc was er altijd wel tijd en geld als ik een opleiding wilde volgen. Ik begon met een opleiding tot leidinggevende, maar nu ben ik al weer jaren zorgadministrateur.” Nooit twijfels gehad? “Ik heb zelfs een keer elders gesolliciteerd. In 2005 heb ik een burnout gehad. Het lag echt aan mezelf. Ik ben te perfectionistisch en wil
bovendien graag andere mensen helpen. Ik was bang dat ik als ik bij VUmc zou blijven mijn manier van werken niet zou kunnen veranderen. Maar na het eerste gesprek bij een ander umc wist ik het zeker: ik wil hier blijven. Ik vind het bij VUmc gewoon leuker. Ik heb ondertussen wel een andere taak. Ik houd me nu met het elektronisch patiëntendossier bezig. Ik zit dus veel dichter bij het primaire proces en dat vind ik heerlijk!”
Acteertalent De potentiële lotusslachtoffers staan nog niet te dringen om deel te nemen aan de cursus van Corina Bestebreur, medewerkster medische administratie ICV. Ontbreekt het VUmc-ers aan acteertalent of zijn de collega’s liever hulpverlener dan slachtoffer? “Lotussen zijn onontbeerlijk bij rampoefeningen. Maar we beginnen pas in maart, dus er is nog even tijd”, aldus Corina.
Secretaressemiddag in het teken van gastvrijheid Hoe voelt het om gastvrij te worden ontvangen en hoe voelt het om gastvrij te zijn, dat waren de stellingen waar ruim zeventig secretaresses van VUmc en ggz inGeest zich samen met een aantal sprekers over bogen tijdens secretaressemiddag. Sandra Heschel, unithoofd front office, putte uit haar ervaringen in de hotelbranche en vertaalde die naar de gezondheidszorg. Programmamanager Lean, Marco van de Noordaa, varieerde op het boek ‘If Disney ran your hospital’. Zijn betoog was dat als Disney een secretariaat zou runnen, gastvrijheid een prominente plaats zou innemen. Marion Voorpostel, assistent huismanager, liet een diapresentatie zien over het Gastenverblijf. Ze vertelde wat het betekent voor
familie dat ze dicht bij een zieke kunnen overnachten. Hoogtepunt van de middag was de voordracht van Armand Girbes, hoofd intensive care volwassenen, over lichaamstaal. Hij liet zien hoe zelfs kleine zaken als iemand in de ogen kijken veel kunnen betekenen. Een patiënt aankijken en aanraken op de icv wordt als zeer gastvrij ervaren. Hij had ook voorbeelden hoe het niet moet, bijvoorbeeld over dominant gedrag. Hij illustreerde dat met foto’s van politici en bn-ers. Zo steekt de Amerikaanse president Obama bij het handenschudden altijd als eerste zijn hand uit en houdt hij daarbij de rug van zijn hand naar boven. Een typisch dominant gebaar, legde Girbes uit.
Hoe ga je het vieren? “Met koffie en gebak met de collega’s en verder gaan we met een kleiner gezelschap uit eten. Voor het geld heb ik ook al een bestemming: mijn MacBook is dringend aan vervanging toe.”
foto Paul le Clercq
Lorenzo
10
Tracer 3 – 10 fe b ru ar i 201 1 – O rg a n isat ie – O n d e r zo e k – O n d e r w i j s – Pati ë nte n zo rg
10