1
EĞİTİM VE BİLİM İŞ GÖRENLERİ SENDİKASI
“ÖĞRETMENLERİN EKONOMİK, MESLEKİ VE SOSYAL DURUMLARINA İLİŞKİN ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERİ” ARAŞTIRMASI
Kasım, 2017 EĞİTİM İŞ (Eğitim ve Bilim İşgörenleri Sendikası)
EĞİTİM VE BİLİM İŞGÖRENLERİ SENDİKASI “ÖĞRETMENLERİN EKONOMİK, MESLEKİ VE SOSYAL DURUMLARINA İLİŞKİN ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERİ” ARAŞTIRMASI KASIM 2017
2
EĞİTİM İŞ (Eğitim ve Bilim İşgörenleri Sendikası) “ÖĞRETMENLERİN EKONOMİK, MESLEKİ VE SOSYAL DURUMLARINA İLİŞKİN ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERİ” ARAŞTIRMASI 1.BÖLÜM BULGULAR VE SONUÇLAR Araştırmaya Katılan Öğretmenlere Ait Kişisel Bulgular 1. Öğretmenlerin gelirlerine ilişkin araştırma 26 ilde 906 kişi ile yüz yüze görüşme yöntemi kullanılarak yapılmıştır. 2. Bu başlık altında araştırmaya katılan 906 öğretmen ile ilgili bulgular yer almaktadır. GRAFİK A: Grafik A’da araştırmaya katılan ÖĞRETMENLERİN cinsiyet dağılımı verilmiştir.
Object 3
Grafik A’da araştırmaya katılan öğretmenlerin %44’ü erkek, %51’i ise kadın olduğunu belirtmiş, %5’i ise cinsiyet belirtmemiştir. EĞİTİM VE BİLİM İŞGÖRENLERİ SENDİKASI “ÖĞRETMENLERİN EKONOMİK, MESLEKİ VE SOSYAL DURUMLARINA İLİŞKİN ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERİ” ARAŞTIRMASI KASIM 2017
3
GRAFİK B: Grafik B’de araştırmaya katılan ÖĞRETMENLERİN sendikalara üyelik durumu verilmiştir.
Object 5
Grafik B’de araştırmaya katılan öğretmenlerin %66’sı herhangi bir sendikaya üye olmadıkları, %28’inin herhangi bir sendikaya üye olduğu, %6’sının ise bu ifadeye görüş belirtmediği tespit edilmiştir. Öğretmenlerin %66’sının hiçbir sendikaya üyeliğinin olmaması araştırmanın objektifliği açısından olumlu bir veridir.
EĞİTİM VE BİLİM İŞGÖRENLERİ SENDİKASI “ÖĞRETMENLERİN EKONOMİK, MESLEKİ VE SOSYAL DURUMLARINA İLİŞKİN ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERİ” ARAŞTIRMASI KASIM 2017
4
2.BÖLÜM ÖĞRETMENLERİN EKONOMİK, MESLEKİ VE SOSYAL DURUMLARINA İLİŞKİN ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERİ 1-“ Ev kredisi ödüyorum.” ifadesine öğretmenlerin verdiği cevaplar grafik 1’de verilmiştir.
Object 7
Grafik 1’e göre, araştırmaya katılanların %41’i ev kredisi ödediğini, %59’u ise ödemediğini ifade etmiştir.
EĞİTİM VE BİLİM İŞGÖRENLERİ SENDİKASI “ÖĞRETMENLERİN EKONOMİK, MESLEKİ VE SOSYAL DURUMLARINA İLİŞKİN ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERİ” ARAŞTIRMASI KASIM 2017
5
2-“ Araba kredisi ödüyorum.” ifadesine öğretmenlerin verdiği cevaplar grafik 2’de verilmiştir.
Object 9
Grafik 2’de araştırmaya katılanların %24’ü araba kredisi ödediğini ifade etmiştir.
EĞİTİM VE BİLİM İŞGÖRENLERİ SENDİKASI “ÖĞRETMENLERİN EKONOMİK, MESLEKİ VE SOSYAL DURUMLARINA İLİŞKİN ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERİ” ARAŞTIRMASI KASIM 2017
6
3-“ Kirada oturuyorum.” ifadesine öğretmenlerin verdiği cevaplar grafik 3’te verilmiştir.
Object 11
Grafik 3’e göre, araştırmaya katılanların %27’si kirada oturduğunu belirtmiştir.
EĞİTİM VE BİLİM İŞGÖRENLERİ SENDİKASI “ÖĞRETMENLERİN EKONOMİK, MESLEKİ VE SOSYAL DURUMLARINA İLİŞKİN ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERİ” ARAŞTIRMASI KASIM 2017
7
4-“ Çocuklarımın eğitimi için kredi çektim.” ifadesine öğretmenlerin verdiği cevaplar grafik 4’te verilmiştir.
Object 13
Grafik 4’te araştırmaya katılanların %15’i çocuklarının eğitimi için kredi çektiğini belirtmiştir.
EĞİTİM VE BİLİM İŞGÖRENLERİ SENDİKASI “ÖĞRETMENLERİN EKONOMİK, MESLEKİ VE SOSYAL DURUMLARINA İLİŞKİN ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERİ” ARAŞTIRMASI KASIM 2017
8
5-“ İkiden fazla kredi kartım var.” ifadesine öğretmenlerin verdiği cevaplar grafik 5’te verilmiştir.
Object 16
Grafik 5’te araştırmaya katılanların %44’ü ikiden fazla kredi kartı olduğunu belirtmiştir.
EĞİTİM VE BİLİM İŞGÖRENLERİ SENDİKASI “ÖĞRETMENLERİN EKONOMİK, MESLEKİ VE SOSYAL DURUMLARINA İLİŞKİN ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERİ” ARAŞTIRMASI KASIM 2017
9
6-“ Ek iş yapıyorum.” ifadesine öğretmenlerin verdiği cevaplar grafik 6’da verilmiştir.
Object 19
Grafik 6’ya göre, araştırmaya katılanların %21’i ek iş yaptığını belirtmiştir. Bu verilerle her 5 öğretmenden birinin ek iş yaptığı ortaya çıkmaktadır.
EĞİTİM VE BİLİM İŞGÖRENLERİ SENDİKASI “ÖĞRETMENLERİN EKONOMİK, MESLEKİ VE SOSYAL DURUMLARINA İLİŞKİN ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERİ” ARAŞTIRMASI KASIM 2017
10
7-“ Esnafa borcum var.” ifadesine öğretmenlerin verdiği cevaplar grafik 7’de verilmiştir.
Object 21
Grafik 7’ye göre, araştırmaya katılan öğretmenlerin %20’si esnafa borcu olduğunu belirtmiştir. Öğretmenlerin %44’ünün ikiden fazla kredi kartı olmasına rağmen %20’sinin esnafa borcu olması dikkat çekicidir.
EĞİTİM VE BİLİM İŞGÖRENLERİ SENDİKASI “ÖĞRETMENLERİN EKONOMİK, MESLEKİ VE SOSYAL DURUMLARINA İLİŞKİN ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERİ” ARAŞTIRMASI KASIM 2017
11
8-“ Şahıslara nakit borcum var.” ifadesine öğretmenlerin verdiği cevaplar grafik 8’de verilmiştir.
Object 24
Grafik 8’e göre, araştırmaya katılanların %23’ü şahıslara borcu olduğunu belirtmiştir.
EĞİTİM VE BİLİM İŞGÖRENLERİ SENDİKASI “ÖĞRETMENLERİN EKONOMİK, MESLEKİ VE SOSYAL DURUMLARINA İLİŞKİN ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERİ” ARAŞTIRMASI KASIM 2017
12
9-“ Kredi kartımın sadece asgari borcunu ödeyebiliyorum.” ifadesine öğretmenlerin verdiği cevaplar grafik 9’da verilmiştir.
Object 26
Grafik 9’da araştırmaya katılan öğretmenlerin %24’ü kredi kartının sadece asgari borcunu ödeyebildiğini belirtmiştir.
EĞİTİM VE BİLİM İŞGÖRENLERİ SENDİKASI “ÖĞRETMENLERİN EKONOMİK, MESLEKİ VE SOSYAL DURUMLARINA İLİŞKİN ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERİ” ARAŞTIRMASI KASIM 2017
13
10-“ Maaşımda icra var.” ifadesine öğretmenlerin verdiği cevaplar grafik 10’da verilmiştir.
Object 28
Grafik 10’a göre araştırmaya katılanların %3’ü maaşında icra olduğunu belirtmiştir.
EĞİTİM VE BİLİM İŞGÖRENLERİ SENDİKASI “ÖĞRETMENLERİN EKONOMİK, MESLEKİ VE SOSYAL DURUMLARINA İLİŞKİN ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERİ” ARAŞTIRMASI KASIM 2017
14
11-“ Maaşıma en az bir kez icra geldi.” ifadesine öğretmenlerin verdiği cevaplar grafik 11’de verilmiştir.
Object 30
Grafik 11’e göre araştırmaya katılan öğretmenlerin %9’u maaşına en az bir kez icra geldiğini belirtmiştir.
EĞİTİM VE BİLİM İŞGÖRENLERİ SENDİKASI “ÖĞRETMENLERİN EKONOMİK, MESLEKİ VE SOSYAL DURUMLARINA İLİŞKİN ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERİ” ARAŞTIRMASI KASIM 2017
15
12-“ Her ay borç para bulmam gerekiyor.” ifadesine öğretmenlerin verdiği cevaplar grafik 12’de verilmiştir.
Object 33
Grafik 12’de araştırmaya katılan öğretmenlerin %16’sı gelirlerinin yetersiz olması nedeniyle her ay borç para bulması gerektiğini belirtmiştir.
EĞİTİM VE BİLİM İŞGÖRENLERİ SENDİKASI “ÖĞRETMENLERİN EKONOMİK, MESLEKİ VE SOSYAL DURUMLARINA İLİŞKİN ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERİ” ARAŞTIRMASI KASIM 2017
16
13-“ Annemden, babamdan, birinci derece yakınlarımdan ya da arkadaşlarımdan maddi yardım alıyorum.” ifadesine öğretmenlerin verdiği cevaplar grafik 13’te verilmiştir.
Object 36
Grafik 13’e göre araştırmaya katılanların %36’sı annesinden, babasından, birinci derece yakınlarından ya da arkadaşlarından maddi yardım aldığını belirtmiştir.
EĞİTİM VE BİLİM İŞGÖRENLERİ SENDİKASI “ÖĞRETMENLERİN EKONOMİK, MESLEKİ VE SOSYAL DURUMLARINA İLİŞKİN ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERİ” ARAŞTIRMASI KASIM 2017
17
14-“ Son bir yıldır tiyatroya gitmedim.” ifadesine öğretmenlerin verdiği cevaplar grafik 14’te verilmiştir.
Object 39
Grafik 14’te araştırmaya katılan öğretmenlerin %60’ı son bir yılda hiç tiyatroya gitmediğini belirtmiştir.
EĞİTİM VE BİLİM İŞGÖRENLERİ SENDİKASI “ÖĞRETMENLERİN EKONOMİK, MESLEKİ VE SOSYAL DURUMLARINA İLİŞKİN ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERİ” ARAŞTIRMASI KASIM 2017
18
15-“ Son bir yıldır sinemaya gitmedim.” ifadesine öğretmenlerin verdiği cevaplar grafik 15’te verilmiştir.
Object 42
Grafik 15’e göre araştırmaya katılan öğretmenlerin %37’si son bir yılda hiç sinemaya gitmediğini belirtmiştir.
EĞİTİM VE BİLİM İŞGÖRENLERİ SENDİKASI “ÖĞRETMENLERİN EKONOMİK, MESLEKİ VE SOSYAL DURUMLARINA İLİŞKİN ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERİ” ARAŞTIRMASI KASIM 2017
19
16-“ Çocuğum/çocuklarım özel okula gidiyor.” ifadesine öğretmenlerin verdiği cevaplar grafik 16’da verilmiştir.
Object 44
Grafik 16’ya göre araştırmaya katılan öğretmenlerin %37’si çocuğunun özel okula gittiğini ifade etmiştir.
EĞİTİM VE BİLİM İŞGÖRENLERİ SENDİKASI “ÖĞRETMENLERİN EKONOMİK, MESLEKİ VE SOSYAL DURUMLARINA İLİŞKİN ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERİ” ARAŞTIRMASI KASIM 2017
20
17-“ Haftada bir kez ailemle birlikte yemeğe gidiyorum.” ifadesine öğretmenlerin verdiği cevaplar grafik 17’de verilmiştir.
Object 46
Grafik 17’ye göre araştırmaya katılan öğretmenlerin %69’u haftada bir kez bile ailesi ile yemeğe çıkamadığını belirtmiştir.
EĞİTİM VE BİLİM İŞGÖRENLERİ SENDİKASI “ÖĞRETMENLERİN EKONOMİK, MESLEKİ VE SOSYAL DURUMLARINA İLİŞKİN ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERİ” ARAŞTIRMASI KASIM 2017
21
18-“ Her yıl bir otele tatile gidiyorum.” ifadesine öğretmenlerin verdiği cevaplar grafik 18’de verilmiştir.
Object 49
Grafik 18’e göre araştırmaya katılan öğretmenlerin %68’i otelde tatil yapamadığını belirtmiştir.
EĞİTİM VE BİLİM İŞGÖRENLERİ SENDİKASI “ÖĞRETMENLERİN EKONOMİK, MESLEKİ VE SOSYAL DURUMLARINA İLİŞKİN ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERİ” ARAŞTIRMASI KASIM 2017
22
19-“ Tatilimi evimde ya da köyümde geçiriyorum.” ifadesine öğretmenlerin verdiği cevaplar grafik 19’da verilmiştir.
Object 51
Grafik 19’a göre araştırmaya katılan öğretmenlerin %63’ü tatilini evinde ya da köyünde geçirdiğini belirtmiştir.
EĞİTİM VE BİLİM İŞGÖRENLERİ SENDİKASI “ÖĞRETMENLERİN EKONOMİK, MESLEKİ VE SOSYAL DURUMLARINA İLİŞKİN ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERİ” ARAŞTIRMASI KASIM 2017
23
20-“ Her gün bir gazete alıyorum.” ifadesine öğretmenlerin verdiği cevaplar grafik 20’de verilmiştir.
Object 53
Grafik 20’ye göre araştırmaya katılan öğretmenlerin sadece %19’u her gün bir gazete aldığını belirtmiştir. %80’i ise gazete almadığını ifade etmiştir.
EĞİTİM VE BİLİM İŞGÖRENLERİ SENDİKASI “ÖĞRETMENLERİN EKONOMİK, MESLEKİ VE SOSYAL DURUMLARINA İLİŞKİN ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERİ” ARAŞTIRMASI KASIM 2017
24
21-“ Her ay bir kitap alıyorum.” ifadesine öğretmenlerin verdiği cevaplar grafik 21’de verilmiştir.
Object 55
Grafik 21’e göre araştırmaya katılan öğretmenlerin sadece %45’i her ay bir kitap aldığını ifade etmiştir.
EĞİTİM VE BİLİM İŞGÖRENLERİ SENDİKASI “ÖĞRETMENLERİN EKONOMİK, MESLEKİ VE SOSYAL DURUMLARINA İLİŞKİN ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERİ” ARAŞTIRMASI KASIM 2017
25
3. BÖLÜM 22-“ Mesleğimden elde ettiğim gelirlerim yetersizdir.” ifadesine öğretmenlerin verdiği cevaplar grafik 22’de verilmiştir.
Object 58
Grafik 22’ye göre araştırmaya katılan öğretmenlerin yaklaşık %75’i mesleğinden elde ettiği gelirlerin yetersiz olduğunu ifade etmiştir.
EĞİTİM VE BİLİM İŞGÖRENLERİ SENDİKASI “ÖĞRETMENLERİN EKONOMİK, MESLEKİ VE SOSYAL DURUMLARINA İLİŞKİN ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERİ” ARAŞTIRMASI KASIM 2017
26
23-“ Eğitim öğretime hazırlık ödeneği yetersizdir.” ifadesine öğretmenlerin verdiği cevaplar grafik 23’te verilmiştir.
Object 61
Grafik 23’e göre araştırmaya katılan öğretmenlerin yaklaşık %68’i eğitim öğretime hazırlık ödeneğinin yetersiz olduğunu belirtmiştir.
EĞİTİM VE BİLİM İŞGÖRENLERİ SENDİKASI “ÖĞRETMENLERİN EKONOMİK, MESLEKİ VE SOSYAL DURUMLARINA İLİŞKİN ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERİ” ARAŞTIRMASI KASIM 2017
27
24-“Maaşımın düşük olması nedeniyle toplumdaki saygınlığım azalıyor .” ifadesine öğretmenlerin verdiği cevaplar grafik 24’te verilmiştir.
Object 64
Grafik 24’e göre araştırmaya katılan öğretmenlerin %74’ü maaşının düşük olması nedeniyle toplumdaki saygınlığının azaldığını ifade etmiştir.
EĞİTİM VE BİLİM İŞGÖRENLERİ SENDİKASI “ÖĞRETMENLERİN EKONOMİK, MESLEKİ VE SOSYAL DURUMLARINA İLİŞKİN ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERİ” ARAŞTIRMASI KASIM 2017
28
25-“ Borçlarım nedeniyle mesleki verimim düşüyor.” ifadesine öğretmenlerin verdiği cevaplar grafik 25’te verilmiştir.
Object 66
Grafik 25’e göre, araştırmaya katılan öğretmenlerin %59’u borçları nedeniyle mesleki veriminin düştüğünü, %23’ü ise mesleki veriminin az da olsa düştüğünü belirtmiştir.
EĞİTİM VE BİLİM İŞGÖRENLERİ SENDİKASI “ÖĞRETMENLERİN EKONOMİK, MESLEKİ VE SOSYAL DURUMLARINA İLİŞKİN ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERİ” ARAŞTIRMASI KASIM 2017
29
26-“ Gelirlerimdeki yetersizlik, psikolojik sorunlar yaşamama neden oluyor.” ifadesine öğretmenlerin verdiği cevaplar grafik 26’da verilmiştir.
Object 69
Grafik 26’ya göre araştırmaya katılan öğretmenlerin %28’i gelir yetersizliği nedeniyle psikolojik sorunlar yaşadığını, %27’si orta düzeyde, %24’ü ise az seviyede psikolojik sorunlar yaşadığını belirtmiştir. Katılımcıların sadece %19’u psikolojik sorun yaşamadığını ifade etmiştir. Öğretmenlerin %80’inden fazlası bu ifadeye az, orta, çok, tam cevapları vererek gelir yetersizliğinin psikolojisine olumsuz etki yaptığını belirtmiştir.
EĞİTİM VE BİLİM İŞGÖRENLERİ SENDİKASI “ÖĞRETMENLERİN EKONOMİK, MESLEKİ VE SOSYAL DURUMLARINA İLİŞKİN ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERİ” ARAŞTIRMASI KASIM 2017
30
27-“ Elde ettiğim maddi gelirler, öğrencilerime örnek olabilecek şekilde giyinmeme yetmiyor.” ifadesine öğretmenlerin verdiği cevaplar grafik 27’de verilmiştir.
Object 71
Grafik 27’ye göre, araştırmaya katılan öğretmenlerin %69’u gelir yetersizliği nedeniyle öğrencilerine örnek olabilecek şekilde giyinemediğini belirtmiştir.
EĞİTİM VE BİLİM İŞGÖRENLERİ SENDİKASI “ÖĞRETMENLERİN EKONOMİK, MESLEKİ VE SOSYAL DURUMLARINA İLİŞKİN ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERİ” ARAŞTIRMASI KASIM 2017
31
28-“ Maaşımın düşük olması gazete, dergi ve kitap almamı olumsuz etkiliyor.” ifadesine öğretmenlerin verdiği cevaplar grafik 28’de verilmiştir.
Object 73
Grafik 28’e göre, araştırmaya katılan öğretmenlerin %70’i maaşının düşük olması nedeniyle gazete, dergi ve kitap almakta zorlandığını ifade etmiştir.
EĞİTİM VE BİLİM İŞGÖRENLERİ SENDİKASI “ÖĞRETMENLERİN EKONOMİK, MESLEKİ VE SOSYAL DURUMLARINA İLİŞKİN ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERİ” ARAŞTIRMASI KASIM 2017
32
29-“ Kazandığım para ile çocuklarımın gıda ihtiyaçlarını rahat bir şekilde karşılayabiliyorum.” ifadesine öğretmenlerin verdiği cevaplar grafik 29’da verilmiştir.
Object 76
Grafik 29’a göre araştırmaya katılan öğretmenlerin sadece %28’i çocuklarının gıda ihtiyaçlarını tam olarak karşıladığını, %42’si orta seviyede, %18’i az karşıladığını, %10’u ise hiç karşılayamadığını belirtmiştir. Öğretmenlerin neredeyse %30’u çocuklarının gıda ihtiyaçlarını karşılayamayacak durumdadır. Bu sonuçlar öğretmenlerin kendi çocuklarını bile düzenli ve dengeli besleyemediklerini ortaya koymaktadır.
EĞİTİM VE BİLİM İŞGÖRENLERİ SENDİKASI “ÖĞRETMENLERİN EKONOMİK, MESLEKİ VE SOSYAL DURUMLARINA İLİŞKİN ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERİ” ARAŞTIRMASI KASIM 2017
33
30-“ Kazandığım para ile çocuklarımın kılık kıyafet ihtiyaçlarını rahat bir şekilde karşılayabiliyorum.” ifadesine öğretmenlerin verdiği cevaplar grafik 30’da verilmiştir.
Object 79
Grafik 30’a göre araştırmaya katılan öğretmenlerin sadece %22’si çocuklarının kılık kıyafet ihtiyaçlarını tamamen karşıladığını, %42’si orta seviyede, %21’i az, %13’ü ise hiç karşılayamadığını ifade etmiştir. Öğretmenlerin kendi çocuklarının kılık kıyafet ihtiyaçlarını bile tam olarak karşılayamaması ekonomik olarak ne kadar zor durumda olduklarını ortaya koymaktadır.
EĞİTİM VE BİLİM İŞGÖRENLERİ SENDİKASI “ÖĞRETMENLERİN EKONOMİK, MESLEKİ VE SOSYAL DURUMLARINA İLİŞKİN ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERİ” ARAŞTIRMASI KASIM 2017
34
31-“ Kazandığım para ile çocuklarımın eğitim ihtiyaçlarını rahat bir şekilde karşılayabiliyorum.” ifadesine öğretmenlerin verdiği cevaplar grafik 31’de verilmiştir.
Object 82
Grafik 31’e göre, araştırmaya katılan öğretmenlerin sadece %15’i tam olarak çocuklarının eğitim ihtiyaçlarını karşılayabildiğini, %40’ı orta, %28’i az seviyede karşılayabildiğini, %14’ü ise hiç karşılayamadığını belirtmiştir.
EĞİTİM VE BİLİM İŞGÖRENLERİ SENDİKASI “ÖĞRETMENLERİN EKONOMİK, MESLEKİ VE SOSYAL DURUMLARINA İLİŞKİN ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERİ” ARAŞTIRMASI KASIM 2017
35
32-“ Gelecekten ümitliyim.” ifadesine öğretmenlerin verdiği cevaplar grafik 32’de verilmiştir.
Object 84
Grafik 32’ye göre, araştırmaya katılan öğretmenlerin sadece %14’ü gelecekten ümitli olduğunu, %23’ü orta, %27’si az seviyede ümitli olduğunu, %35’i ise hiç ümidinin olmadığını ifade etmiştir. Öğretmenlerin %62’si gelecekten ya ümitli olmadığını ya da az seviyede ümidinin olduğunu belirtmiştir. Grafikteki veriler öğretmenlerin umu düzeyinin çok düşük olduğunu ortaya koymaktadır.
EĞİTİM VE BİLİM İŞGÖRENLERİ SENDİKASI “ÖĞRETMENLERİN EKONOMİK, MESLEKİ VE SOSYAL DURUMLARINA İLİŞKİN ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERİ” ARAŞTIRMASI KASIM 2017
36
33-“ Ortaöğretim kurumlarına giriş sınavı ile ilgili yapılan değişiklikleri olumsuz buluyorum.” ifadesine öğretmenlerin verdiği cevaplar grafik 33’te verilmiştir.
Object 86
Grafik 33’e göre araştırmaya katılan öğretmenlerin nerdeyse %85’i liselere giriş sınavı ile ilgili yapılan değişikliği olumsuz bulduğunu ifade etmiştir. Son günlerde ülke kamuoyunu meşgul eden değişiklik öğretmenler arasında kesin olarak olumlu bulunmamıştır.
EĞİTİM VE BİLİM İŞGÖRENLERİ SENDİKASI “ÖĞRETMENLERİN EKONOMİK, MESLEKİ VE SOSYAL DURUMLARINA İLİŞKİN ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERİ” ARAŞTIRMASI KASIM 2017
37
34-“ Üniversite giriş sınavı ile ilgili yapılan değişiklikleri olumsuz buluyorum.” ifadesine öğretmenlerin verdiği cevaplar grafik 34’te verilmiştir.
Object 89
Grafik 34’e göre araştırmaya katılan öğretmenlerin %77’si üniversite giriş sınavı ile ilgili yapılan değişikliği olumsuz bulmuş ve onaylamadığını belirtmiştir. Ayrıca %13’ü kısmen olumsuz bulmuş, sadece %4’ü kesin olarak olumlu olduğu görüşünü dile getirmiştir.
EĞİTİM VE BİLİM İŞGÖRENLERİ SENDİKASI “ÖĞRETMENLERİN EKONOMİK, MESLEKİ VE SOSYAL DURUMLARINA İLİŞKİN ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERİ” ARAŞTIRMASI KASIM 2017
38
35-“ Öğretmenlik saygın bir meslek olma özelliğini kaybediyor.” ifadesine öğretmenlerin verdiği cevaplar grafik 35’te verilmiştir.
Object 92
Grafik 35’e göre, araştırmaya katılan öğretmenlerin %77’si öğretmenliğin saygın bir meslek olma özelliğini kaybettiğini belirtmiş, sadece %3’ü bu görüşe katılmadığını ifade etmiştir.
EĞİTİM VE BİLİM İŞGÖRENLERİ SENDİKASI “ÖĞRETMENLERİN EKONOMİK, MESLEKİ VE SOSYAL DURUMLARINA İLİŞKİN ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERİ” ARAŞTIRMASI KASIM 2017
39
36-“Devlet okullarında niteliğin düşmesi nedeniyle özel okullara talebin arttığını gözlemliyorum.” ifadesine öğretmenlerin verdiği cevaplar grafik 36’da verilmiştir.
Object 94
Grafik 36’ya göre, araştırmaya katılan öğretmenlerin %77’si Devlet okullarında niteliğin düştüğünü belirtmiş, sadece %3’ü bu görüşe tam olarak karşı görüş ifade etmiştir. Grafikteki veriler Devlet okullarındaki niteliğin düştüğünü ve özel okullara olan ilginin artışını ortaya koymaktadır.
EĞİTİM VE BİLİM İŞGÖRENLERİ SENDİKASI “ÖĞRETMENLERİN EKONOMİK, MESLEKİ VE SOSYAL DURUMLARINA İLİŞKİN ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERİ” ARAŞTIRMASI KASIM 2017
40
37-“ Gelirlerimin yetersizliği nedeniyle mesleğime motive olmakta zorlanıyorum.” ifadesine öğretmenlerin verdiği cevaplar grafik 37’de verilmiştir.
Object 96
Grafik 37’ye göre, araştırmaya katılan öğretmenlerin %79’u mesleğine motive olmakta zorlandığını belirtmiştir. Sadece %10’u bu duruma karşı görüş bildirmiştir.
EĞİTİM VE BİLİM İŞGÖRENLERİ SENDİKASI “ÖĞRETMENLERİN EKONOMİK, MESLEKİ VE SOSYAL DURUMLARINA İLİŞKİN ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERİ” ARAŞTIRMASI KASIM 2017
41
38-“ Daha çok para kazanacağım bir iş imkanı olursa mesleğimi bırakırım.” ifadesine öğretmenlerin verdiği cevaplar grafik 38’de verilmiştir.
Object 99
Grafik 38’e göre, araştırmaya katılan öğretmenlerin nerdeyse %75’i daha çok para kazanacağı bir iş imkanı olduğunda mesleğini bırakabileceğini ifade etmiştir.
EĞİTİM VE BİLİM İŞGÖRENLERİ SENDİKASI “ÖĞRETMENLERİN EKONOMİK, MESLEKİ VE SOSYAL DURUMLARINA İLİŞKİN ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERİ” ARAŞTIRMASI KASIM 2017
42
39-“ Milli Eğitim Bakanlığı’nın tüm öğretmenlere eşit muamele yaptığını düşünüyorum.” ifadesine öğretmenlerin verdiği cevaplar grafik 39’da verilmiştir.
Object 101
Grafik 39’a göre araştırmaya katılan öğretmenlerin sadece %15’i MEB’in öğretmenlere eşit davrandığını, %19’u orta, %20’si az seviyede eşit davrandığını, %45’i ise kesinlikle eşit davranmadığını belirtmiştir.
EĞİTİM VE BİLİM İŞGÖRENLERİ SENDİKASI “ÖĞRETMENLERİN EKONOMİK, MESLEKİ VE SOSYAL DURUMLARINA İLİŞKİN ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERİ” ARAŞTIRMASI KASIM 2017
43
40-“ Görevden alınma korkusu yaşıyorum.” ifadesine öğretmenlerin verdiği cevaplar grafik 40’ta verilmiştir.
Object 103
Grafik 40’a göre, araştırmaya katılan öğretmenlerin %75’i görevden alınma korkusu yaşadığını ifade etmiştir.
EĞİTİM VE BİLİM İŞGÖRENLERİ SENDİKASI “ÖĞRETMENLERİN EKONOMİK, MESLEKİ VE SOSYAL DURUMLARINA İLİŞKİN ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERİ” ARAŞTIRMASI KASIM 2017
44
41-“ Öğretmenler odasında kendimi özgürce ifade edebiliyorum.” ifadesine öğretmenlerin verdiği cevaplar grafik 41’de verilmiştir.
Object 105
Grafik 41’e göre, araştırmaya katılan öğretmenlerin sadece %33’ü öğretmenler odasında kendisini özgürce ifade edebildiğini, %66’sı ise bu hususta kendisini tam olarak özgür hissetmediğini ifade etmiştir.
EĞİTİM VE BİLİM İŞGÖRENLERİ SENDİKASI “ÖĞRETMENLERİN EKONOMİK, MESLEKİ VE SOSYAL DURUMLARINA İLİŞKİN ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERİ” ARAŞTIRMASI KASIM 2017
45
42-“ Devlet okullarında eğitimin niteliği gün geçtikçe düşüyor.” ifadesine öğretmenlerin verdiği cevaplar grafik 42’de verilmiştir.
Object 108
Grafik 42’ye göre, araştırmaya katılan öğretmenlerin %68’i Devlet okullarında eğitimin niteliğinin düştüğüne kesin olarak katıldığını, %18’i orta, %8’i ise az düzeyde katıldığını belirtmiştir. Araştırmaya katılanların %94’ü devlet okullarında niteliğin düştüğü hususu yönünde görüş bildirmişlerdir. Araştırmaya katılanların sadece %4’ü devlet okullarında niteliğin düşmediğini belirtmiştir.
EĞİTİM VE BİLİM İŞGÖRENLERİ SENDİKASI “ÖĞRETMENLERİN EKONOMİK, MESLEKİ VE SOSYAL DURUMLARINA İLİŞKİN ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERİ” ARAŞTIRMASI KASIM 2017
46
43-“ Okul yöneticileri tarafından siyasi baskı yapılıyor.” ifadesine öğretmenlerin verdiği cevaplar grafik 43’de verilmiştir.
Object 110
Grafik 43’e göre, araştırmaya katılan öğretmenlerin %82’si okul yöneticilerinin siyasi baskı yaptığı görüşünü tereddütsüz belirtmiş, %10’u orta, %4%ü az baskı yapıldığını ifade etmiştir. Araştırmaya katılanların sadece %3’ü hiç siyasi baskı yapılmadı yönünde görüş bildirmiştir.
EĞİTİM VE BİLİM İŞGÖRENLERİ SENDİKASI “ÖĞRETMENLERİN EKONOMİK, MESLEKİ VE SOSYAL DURUMLARINA İLİŞKİN ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERİ” ARAŞTIRMASI KASIM 2017
47
44-“ Öğretmenler mülakata dayalı bir sınavla atanmamalıdır.” ifadesine öğretmenlerin verdiği cevaplar grafik 44’te verilmiştir.
Object 113
Grafik 44’e göre, araştırmaya katılan öğretmenlerin %78’i öğretmenlerin mülakatla atanmasını doğru bulmadığını, sadece %15’i öğretmenlerin mülakatla atanmasını doğru bulduğunu ifade etmiştir.
EĞİTİM VE BİLİM İŞGÖRENLERİ SENDİKASI “ÖĞRETMENLERİN EKONOMİK, MESLEKİ VE SOSYAL DURUMLARINA İLİŞKİN ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERİ” ARAŞTIRMASI KASIM 2017
48
45-“ Öğretmenlerin serbest kıyafetle derse girmelerini destekliyorum.” ifadesine öğretmenlerin verdiği cevaplar grafik 45’te verilmiştir.
Object 115
Grafik 45’e göre, araştırmaya katılan öğretmenlerin sadece %5’i serbest kıyafet uygulamasına tam olarak katıldığını, %27’si hiç katılmadığını belirtmiştir. Öğretmenlerin %95’i serbest kıyafet uygulaması ile ilgili tereddütler yaşadığını, uygulamaya kesin olarak destek vermediğini ifade etmiştir.
EĞİTİM VE BİLİM İŞGÖRENLERİ SENDİKASI “ÖĞRETMENLERİN EKONOMİK, MESLEKİ VE SOSYAL DURUMLARINA İLİŞKİN ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERİ” ARAŞTIRMASI KASIM 2017
49
46-“ Eğitim yöneticileri liyakat esasına göre atanmıyor.” ifadesine öğretmenlerin verdiği cevaplar grafik 46’da verilmiştir.
Object 117
Grafik 46’ya göre araştırmaya katılan öğretmenlerin %86’sı eğitim yöneticilerinin liyakat esasına göre atanmadığını, sadece %7’si bu görüşün aksine liyakat esasına göre atandığını belirtmiştir.
EĞİTİM VE BİLİM İŞGÖRENLERİ SENDİKASI “ÖĞRETMENLERİN EKONOMİK, MESLEKİ VE SOSYAL DURUMLARINA İLİŞKİN ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERİ” ARAŞTIRMASI KASIM 2017
50
47-“ İmkanım olsa başka bir meslek icra etmek isterim.” ifadesine öğretmenlerin verdiği cevaplar grafik 47’de verilmiştir.
Object 119
Grafik 47’ye göre, araştırmaya katılan öğretmenlerin %62’si imkan bulduğunda başka bir meslek yapabileceğini ifade etmiştir.
EĞİTİM VE BİLİM İŞGÖRENLERİ SENDİKASI “ÖĞRETMENLERİN EKONOMİK, MESLEKİ VE SOSYAL DURUMLARINA İLİŞKİN ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERİ” ARAŞTIRMASI KASIM 2017
51
48-“ MEB’in Öğretmenler için planladığı performans değerlendirme sistemini olumsuz buluyorum.” ifadesine öğretmenlerin verdiği cevaplar grafik 48’de verilmiştir.
Object 121
Grafik 48’e göre, araştırmaya katılan öğretmenlerin %92’si öğretmenlere getirilen performans sistemini doğru bulmadığını, sadece %4’ü performans sisteminin doğru olduğunu ifade etmiştir.
EĞİTİM VE BİLİM İŞGÖRENLERİ SENDİKASI “ÖĞRETMENLERİN EKONOMİK, MESLEKİ VE SOSYAL DURUMLARINA İLİŞKİN ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERİ” ARAŞTIRMASI KASIM 2017
52
49-“ MEB’in çalışmalarının nitelikli olmadığını düşünüyorum.” ifadesine öğretmenlerin verdiği cevaplar grafik 49’da verilmiştir.
Object 124
Grafik 49’a göre, araştırmaya katılan öğretmenlerin %91’i MEB’in çalışmalarını nitelikli bulmadığını belirtmiştir.
EĞİTİM VE BİLİM İŞGÖRENLERİ SENDİKASI “ÖĞRETMENLERİN EKONOMİK, MESLEKİ VE SOSYAL DURUMLARINA İLİŞKİN ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERİ” ARAŞTIRMASI KASIM 2017
53
BULGULAR VE SONUÇLAR 1. Araştırmaya katılan öğretmenlerin %44’ü erkek, %51’i ise kadın olduğunu belirtmiş, %5’i ise cinsiyet belirtmemiştir. 2. Araştırmaya katılan öğretmenlerin %66’sı herhangi bir sendikaya üye olmadıkları, %28’inin herhangi bir sendikaya üye olduğu, %6’sının ise bu ifadeye görüş belirtmediği tespit edilmiştir. 3. Araştırmaya katılanların %41’i ev kredisi ödediğini, %59’u ise ödemediğini ifade etmiştir. 4. Araştırmaya katılanların %24’ü araba kredisi ödediğini ifade etmiştir. 5. Araştırmaya katılanların %27’si kirada oturduğunu belirtmiştir. 6. Araştırmaya katılanların %15’i çocuklarının eğitimi için kredi çektiğini belirtmiştir. 7. Araştırmaya katılanların %44’ü ikiden fazla kredi kartı olduğunu belirtmiştir. 8. Araştırmaya katılanların %21’i ek iş yaptığını belirtmiştir. Bu verilerle her 5 öğretmenden birinin ek iş yaptığı ortaya çıkmaktadır. 9. Araştırmaya katılan öğretmenlerin %20’si esnafa borcu olduğunu belirtmiştir. Öğretmenlerin %44’ünün ikiden fazla kredi kartı olmasına rağmen %20’sinin esnafa borcu olması dikkat çekicidir. 10. Araştırmaya katılanların %23’ü şahıslara borcu olduğunu belirtmiştir. 11. Araştırmaya katılan öğretmenlerin %24’ü kredi kartının sadece asgari borcunu ödeyebildiğini belirtmiştir. 12. Araştırmaya katılanların %3’ü maaşında icra olduğunu belirtmiştir. 13. Araştırmaya katılan öğretmenlerin %9’u maaşına en az bir kez icra geldiğini belirtmiştir. 14. Araştırmaya katılan öğretmenlerin %16’sı gelirlerindeki yetersizlik nedeniyle her ay borç para bulması gerektiğini belirtmiştir. 15. Araştırmaya katılanların %36’sı annesinden, babasından, birinci derece yakınlarından ya da arkadaşlarından maddi yardım aldığını belirtmiştir. 16. Araştırmaya katılan öğretmenlerin %60’ı son bir yılda hiç tiyatroya gitmediğini belirtmiştir. 17. Araştırmaya katılan öğretmenlerin %37’si son bir yılda hiç sinemaya gitmediğini belirtmiştir. 18. Araştırmaya katılan öğretmenlerin %37’si çocuğunun özel okula gittiğini ifade etmiştir. 19. Araştırmaya katılan öğretmenlerin %69’u haftada bir kez bile ailesi ile yemeğe çıkamadığını belirtmiştir. 20. Araştırmaya katılan öğretmenlerin %68’i otelde tatil yapamadığını belirtmiştir. 21. Araştırmaya katılan öğretmenlerin %63’ü tatilini evinde ya da köyünde geçirdiğini belirtmiştir. 22. Araştırmaya katılan öğretmenlerin sadece %19’u her gün bir gazete aldığını belirtmiştir. %80’i ise gazete almadığını ifade etmiştir. 23. Araştırmaya katılan öğretmenlerin sadece %45’i her ay bir kitap aldığını ifade etmiştir.
EĞİTİM VE BİLİM İŞGÖRENLERİ SENDİKASI “ÖĞRETMENLERİN EKONOMİK, MESLEKİ VE SOSYAL DURUMLARINA İLİŞKİN ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERİ” ARAŞTIRMASI KASIM 2017
54
24. Araştırmaya katılan öğretmenlerin yaklaşık %75’i mesleğinden elde ettiği gelirlerin yetersiz olduğunu ifade etmiştir. 25. Araştırmaya katılan öğretmenlerin yaklaşık %68’i eğitim öğretime hazırlık ödeneğinin yetersiz olduğunu belirtmiştir. 26. Araştırmaya katılan öğretmenlerin %74’ü maaşının düşük olması nedeniyle toplumdaki saygınlığının azaldığını ifade etmiştir. 27. Araştırmaya katılan öğretmenlerin %59’u borçları nedeniyle mesleki veriminin düştüğünü, %23’ü ise mesleki veriminin az da olsa düştüğünü belirtmiştir. 28. Araştırmaya katılan öğretmenlerin %28’i gelir yetersizliği nedeniyle psikolojik sorunlar yaşadığını, %27’si orta düzeyde, %24’ü ise az seviyede psikolojik sorunlar yaşadığını belirtmiştir. Katılımcıların sadece %19’u psikolojik sorun yaşamadığını ifade etmiştir. Öğretmenlerin %80’inden fazlası bu ifadeye az, orta, çok, tam cevapları vererek gelir yetersizliğinin psikolojisine olumsuz etki yaptığını belirtmiştir. 29. Araştırmaya katılan öğretmenlerin %69’u gelir yetersizliği nedeniyle öğrencilerine örnek olabilecek şekilde giyinemediğini belirtmiştir. 30. Araştırmaya katılan öğretmenlerin %70’i maaşının düşük olması nedeniyle gazete, dergi ve kitap almakta zorlandığını ifade etmiştir. 31. Araştırmaya katılan öğretmenlerin sadece %28’i çocuklarının gıda ihtiyaçlarını tam olarak karşıladığını, %42’si orta seviyede, %18’i az karşıladığını, %10’u ise hiç karşılayamadığını belirtmiştir. Öğretmenlerin neredeyse %30’u çocuklarının gıda ihtiyaçlarını karşılayamayacak durumdadır. Bu sonuçlar öğretmenlerin kendi çocuklarını bile düzenli ve dengeli besleyemediklerini ortaya koymaktadır. 32. Araştırmaya katılan öğretmenlerin sadece %22’si çocuklarının kılık kıyafet ihtiyaçlarını tamamen karşıladığını, %42’si orta seviyede, %21’i az, %13’ü ise hiç karşılayamadığını ifade etmiştir. Öğretmenlerin kendi çocuklarının kılık kıyafet ihtiyaçlarını bile tam olarak karşılayamaması ekonomik olarak ne kadar zor durumda olduklarını ortaya koymaktadır. 33. Araştırmaya katılan öğretmenlerin sadece %15’i tam olarak çocuklarının eğitim ihtiyaçlarını karşılayabildiğini, %40’ı orta, %28’i az seviyede karşılayabildiğini, %14’ü ise hiç karşılayamadığını belirtmiştir. 34. Araştırmaya katılan öğretmenlerin sadece %14’ü gelecekten ümitli olduğunu, %23’ü orta, %27’si az seviyede ümitli olduğunu, %35’i ise hiç ümidinin olmadığını ifade etmiştir. Öğretmenlerin %62’si gelecekten ya ümitli olmadığını ya da az seviyede ümidinin olduğunu belirtmiştir. Grafikteki veriler öğretmenlerin umu düzeyinin çok düşük olduğunu ortaya koymaktadır. 35. Araştırmaya katılan öğretmenlerin nerdeyse %85’i liselere giriş sınavı ile ilgili yapılan değişikliği olumsuz bulduğunu ifade etmiştir. Son günlerde ülke kamuoyunu meşgul eden değişiklik öğretmenler arasında kesin olarak olumlu bulunmamıştır. 36. Araştırmaya katılan öğretmenlerin %77’si üniversite giriş sınavı ile ilgili yapılan değişikliği olumsuz bulmuş ve onaylamadığını belirtmiştir. Ayrıca %13’ü kısmen olumsuz bulmuş, sadece %4’ü kesin olarak olumlu olduğu görüşünü dile getirmiştir. 37. Araştırmaya katılan öğretmenlerin %77’si öğretmenliğin saygın bir meslek olma özelliğini kaybettiğini belirtmiş, sadece %3’ü bu görüşe katılmadığını ifade etmiştir.
EĞİTİM VE BİLİM İŞGÖRENLERİ SENDİKASI “ÖĞRETMENLERİN EKONOMİK, MESLEKİ VE SOSYAL DURUMLARINA İLİŞKİN ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERİ” ARAŞTIRMASI KASIM 2017
55
38. Araştırmaya katılan öğretmenlerin %77’si Devlet okullarında niteliğin düştüğünü belirtmiş, sadece %3’ü bu görüşe tam olarak karşı görüş ifade etmiştir. Grafikteki veriler Devlet okullarındaki niteliğin düştüğünü ve özel okullara olan ilginin artışını ortaya koymaktadır. 39. Araştırmaya katılan öğretmenlerin %79’u mesleğine motive olmakta zorlandığını belirtmiştir. Sadece %10’u bu duruma karşı görüş bildirmiştir. 40. Araştırmaya katılan öğretmenlerin nerdeyse %75’i daha çok para kazanacağı bir iş imkanı olduğunda mesleğini bırakabileceğini ifade etmiştir. 41. Araştırmaya katılan öğretmenlerin sadece %15’i MEB’in öğretmenlere eşit davrandığını, %19’u orta, %20’si az seviyede eşit davrandığını, %45’i ise kesinlikle eşit davranmadığını belirtmiştir. 42. Araştırmaya katılan öğretmenlerin %75’i görevden alınma korkusu yaşadığını ifade etmiştir. 43. Araştırmaya katılan öğretmenlerin sadece %33’ü öğretmenler odasında kendisini özgürce ifade edebildiğini, %66’sı ise bu hususta kendisini tam olarak özgür hissetmediğini ifade etmiştir. 44. Araştırmaya katılan öğretmenlerin %68’i devlet okullarında eğitimin niteliğinin düştüğüne kesin olarak katıldığını, %18’i orta, %8’i ise az düzeyde katıldığını belirtmiştir. Araştırmaya katılanların %94’ü Devlet okullarında niteliğin düştüğü hususu yönünde görüş bildirmişlerdir. Araştırmaya katılanların sadece %4’ü devlet okullarında niteliğin düşmediğini belirtmiştir. 45. Araştırmaya katılan öğretmenlerin %82’si okul yöneticilerinin siyasi baskı yaptığı görüşünü tereddütsüz belirtmiş, %10’u orta, %4%ü az baskı yapıldığını ifade etmiştir. Araştırmaya katılanların sadece %3’ü hiç siyasi baskı yapılmadı yönünde görüş bildirmiştir. 46. Araştırmaya katılan öğretmenlerin %78’i öğretmenlerin mülakatla atanmasını doğru bulmadığını, sadece %15’i öğretmenlerin mülakatla atanmasını doğru bulduğunu ifade etmiştir. 47. Araştırmaya katılan öğretmenlerin sadece %5’i serbest kıyafet uygulamasına tam olarak katıldığını, %27’si hiç katılmadığını belirtmiştir. Öğretmenlerin %95’i serbest kıyafet uygulaması ile ilgili tereddütler yaşadığını, uygulamaya kesin olarak destek vermediğini ifade etmiştir. 48. Araştırmaya katılan öğretmenlerin %86’sı eğitim yöneticilerinin liyakat esasına göre atanmadığını, sadece %7’si bu görüşün aksine liyakat esasına göre atandığını belirtmiştir. 49. Araştırmaya katılan öğretmenlerin %62’si imkan bulduğunda başka bir meslek yapabileceğini ifade etmiştir. 50. Araştırmaya katılan öğretmenlerin %92’si öğretmenlere getirilen performans sistemini doğru bulmadığını, sadece %4’ü performans sisteminin doğru olduğunu ifade etmiştir. 51. Araştırmaya katılan öğretmenlerin %91’i MEB’in çalışmalarını nitelikli bulmadığını belirtmiştir.
EĞİTİM VE BİLİM İŞGÖRENLERİ SENDİKASI “ÖĞRETMENLERİN EKONOMİK, MESLEKİ VE SOSYAL DURUMLARINA İLİŞKİN ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERİ” ARAŞTIRMASI KASIM 2017
56
SONUÇ VE ÖNERİLER Ülkemizde eğitim 2002 yılından bu yana defalarca sistem değişikliği ile karşı karşıya kalmıştır. 15 yıllık AKP iktidarında 6 kez Bakan değişmiş, sistem kaotik bir yapıya sürüklenmiştir. 80 milyonun yaşadığı bir ülkede eğitim sisteminde yapılacak değişiklikler, reformlar büyük bir toplumsal uzlaşıyla ve tamamen pedagojik gerekçelerle yapılması gerekirken eğitim bilimcilerin görüşleri önemsenmeden, bilimsel temellerden yoksun bir şekilde hayata geçirilmiştir. Sistemde yaklaşık 23 milyon (Okulöncesi---Doktora dahil) öğrenci, öğretmen aktif olarak sistemin paydaşı olarak yer almaktadır. Direkt (dolaysız) eğitim nüfusu hane hesabı ile değerlendirildiğinde eğitim sistemi ülke nüfusunun dolaylı ve dolaysız olarak tümünü ilgilendiren yaşamsal bir ögedir. Her hanede ya öğrenci ya öğretmen bulunmaktadır. Dolayısıyla yapılacak düzenlemelerin toplumun ve sistemin tüm paydaşlarının onayı ile olması sistemin, düzenlemenin başarısını da etkilemesi olasılığı yüksektir. Oysa 2002 yılında iş başına gelen ve 15 yıldır tek başına ülkeyi ve dolayısıyla Milli Eğitim Bakanlığını yöneten AKP iktidarı müfredat başta olmak üzere, sistemin bütünlüğü, teşkilat yapılanması ve eğitim mevzuatlarında sayısız düzenlemeleri “emrivaki” bir şekilde yapmış ve istenilen sonuç alınamamıştır. Türkiye’de eğitimle ilgili temel düzenleyici anlayış Anayasa’nın 42.maddesinde yer almaktadır. Anayasanın 42.maddesi “eğitim-öğretim, Atatürk ilkeleri ve inkılapları doğrultusunda, çağdaş bilim ve eğitim esaslarına göre devletin gözetim ve denetimi altında yapılır. Bu esaslara aykırı eğitim ve öğretim yerleri açılamaz.” hükmü yer almıştır. Anayasa’da kesin hükümler varken, son 15 yılda Atatürk İlke ve inkılaplarına aykırı, laiklik karşıtı eğitim merkezleri açılmıştır. Bunun yanı sıra özellikle okul öncesi düzeyde dinsel eğitim veren kaçak binlerce kurum açılmıştır. Bu şekilde açılan okullara Devlet tarafından göz yumulmuş, kapatılmaları hususunda hiçbir çalışma yapılmamıştır. Aksine bu kurumlar görmezden gelinmiştir. 15 yıllık AKP iktidarında Din işlerinin yönetimi ve dini eğitim siyasal ve kişisel çıkar hesapları ile ele alınmıştır. Dini eğitimin siyasi ve kişisel çıkar hesapları ile planlanması eğitimi bilimsellikten ve çağdaşlıktan uzaklaştırmıştır. Anayasada ve Milli Eğitim genel politikalarını belirleyen 1739 sayılı Milli Eğitim Temel Kanununda belirtilen eğitim şekli “çağdaş, bilimsel ve laik eğitimdir.” 93 yıllık Öğretim Birliği yasası ile Milli Eğitim sistemimiz dogmatik bir yapıdan demokratik bir yapıya kavuşmuş iken son 15 yıllık uygulamalarla Cumhuriyetin eğitim anlayışı yıkılma noktasına gelerek tekrar cumhuriyet öncesi anlayış eğitim sisteminde egemen olmaya başlamıştır. Eğitim sistemi üzerindeki siyasi abluka, eğitim bütçesindeki sürekli azalma, devlet okullarında nitelik düşüşünün en önemli sebeplerindendir. AKP iktidarı süresince eğitime sadece siyasi amaçla bakmış, eğitim ekonomi ilişkisini görmezden gelmiştir. Ekonomik kalkınma ile eğitimin gelişmesi arasında girift bir ilişki vardır. Geri kalmış ülkelerin kalkınamamalarının nedeni, eğitim yatırımlarına gereken önemi vermemiş olmalarıdır. 2002 yılından bu yana bütçeden eğitim yatırımlarına ayrılan payın sürekli azalma eğilimi gösteriyor olması AKP’nin eğitime bakışını ortaya çıkarmaktadır. Sekiz yıllık kesintisiz eğitime geçildiği 1998 yılında, MEB yatırımlarına % 30,03, 2002 yılında % 17,18 pay ayrılırken bu oran 2018 yılında %8,36’ya gerilemiştir.
EĞİTİM VE BİLİM İŞGÖRENLERİ SENDİKASI “ÖĞRETMENLERİN EKONOMİK, MESLEKİ VE SOSYAL DURUMLARINA İLİŞKİN ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERİ” ARAŞTIRMASI KASIM 2017
57
2016 yılında en zengin yüzde onluk kesim ile en yoksul yüzde onluk kesimin eğitim harcamalarında 64 kat fark oluşmuştur. Yoksul aileler harcayabilecekleri her 100 liranın sadece 50 kuruşunu eğitime ayırabilirken, en zengin yüzde 10’luk kesim ise 100 liralık harcamasının 5,2 lirasını eğitime harcayabilmiştir. Eğitim paydaşları iyi eğitimli küçük bir grup ve nitelikli eğitim alamayan çoğunluk olarak ikiye ayrılmıştır. Araştırmamızın sonuçları öğretmenlerin ekonomik, mesleki ve sosyal açıdan çok zor günler geçirdiğini ortaya net olarak koymuştur. Dört kişilik bir ailenin sağlıklı, dengeli ve yeterli beslenebilmesi için yapması gereken gıda harcaması tutarı (açlık sınırı) 1827 TL, gıda harcaması ile birlikte giyim, konut (kira, elektrik, su, yakıt), ulaşım, eğitim, sağlık ve benzeri ihtiyaçlar için yapılması zorunlu diğer harcamaların toplam tutarı ise (yoksulluk sınırı) 7056 TL’dir. 1 Öğretmenler yoksulluk sınırının yarısından az maaş almaktadırlar. Öğretmenlerin bu maaşla ailelerinin ve kendilerinin temel ihtiyaçlarını karşılamalarına imkan yoktur. 15 yıl deneyimli bir öğretmenin aldığı net maaş 3040,23 TL’dir. 1.derecenin 4.kademesinde bulunan bir öğretmen ise net 3144,30 TL maaş almaktadır. Bu veriler öğretmenlerin yoksulluk sınırının yarısından az maaş aldığını ortaya koymaktadır. Yaptığımız araştırma öğretmenlerin ekonomik gelirlerinin yetersizliğinin eğitimin niteliğini düşürdüğünü ortaya çıkarmıştır. Eğitimin nitelik sorununun çözülebilmesi için öncelikli olarak öğretmenlere insanca yaşayabileceği bir ücret ödenmelidir. 2016 Kasım ayından 2017 Kasım ayına kadar, dolar %16,41 oranında artmıştır. Doların artmasına bağlı olarak ülkemizdeki sosyal ve ekonomik yaşam aynı oranda zamlanmıştır. AKP’nin iktidara geldiği 2002 yılından buyana öğretmenlerin alım gücü büyük oranda düşmüştür. Öğretmenlerin son bir yıldaki reel kaybı %16’dan fazladır. Toplu İş Sözleşmesinde 2018 yılı için kamu çalışanlarına 4+3,5 zam verilmiştir. Aylık gıda enflasyonunun yaklaşık %3 olduğu düşünüldüğünde yapılan zamların memurun eline geçmeden buharlaştığı görülecektir.
1 Birleşik Kamu İş Araştırma Merkezi
EĞİTİM VE BİLİM İŞGÖRENLERİ SENDİKASI “ÖĞRETMENLERİN EKONOMİK, MESLEKİ VE SOSYAL DURUMLARINA İLİŞKİN ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERİ” ARAŞTIRMASI KASIM 2017
58
AKP HÜKÜMETİNE ÖNERİLERİMİZ
1. 24 Kasım Öğretmenler Günü’nde öğretmenlere bir maaş ikramiye verilmelidir. 2. Öğretmenlerin maaşları yoksulluk sınırının üzerine çıkarılmalıdır. 3. Öğretmenlerin ek ders ücretleri en az 25 TL olmalıdır. 4. Öğretmenlere ödenen eğitim öğretime hazırlık ödeneği, tüm eğitim çalışanlarına ödenmeli ve en az bir maaş tutarında olmalıdır.
5. İnternet hizmeti öğretmenlere ücretsiz olmalıdır. 6. Öğretmenlere toplu taşıma araçları ücretsiz olmalıdır. 7. Öğretmenlerin sınav görev ücretleri en az iki katına çıkarılmalıdır. 8. Öğretmenlere temsil tazminatı ödenmelidir. 9. Öğretmenlere kira yardımı verilmelidir. 10. Çocuk yardımları artırılmalıdır. 11. 3600 ek gösterge hakkı tanınmalıdır. 12. Yönetici atamalarında liyakat esas alınmalıdır.
EĞİTİM VE BİLİM İŞGÖRENLERİ SENDİKASI “ÖĞRETMENLERİN EKONOMİK, MESLEKİ VE SOSYAL DURUMLARINA İLİŞKİN ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERİ” ARAŞTIRMASI KASIM 2017