Kinoa

Kinoa Tohumu Türleri SAĞLAMLAR TARIM TOHUMCULUK

SAĞLAMLAR TARIM TOHUMCULUK KİNOA TOHUMLARI ARAŞTIRMASI Kinoa Hakkında Genel Bilgi SAĞLAMLAR TARIM TOHUMCULUK Dünya Genelinde Kinoa Araştırmaları Kinoa Tohumu Türleri * Ülkelere Göre Kinoa Tohumu Sayıları * Tüm Kinoa Tohumu Türleri Listesi (25 Kategori, 12 Ülke, 125 Adet Tohum Türü) * Peru Tarafından Ticari Yetiştiriciliği Yapılan Kinoa Tohumu Türleri * Peru Tarafından Yerel Olarak Geleneksel Yöntemlerle Yetiştiriciliği Yapılan Kinoa Tohumu Türleri * Bolivya Tarafından Ticari Yetiştiriciliği Yapılan Kinoa Tohumu Türleri * Bolivya Tarafından Yerel Olarak Geleneksel Yöntemlerle Yetiştiriciliği Yapılan Kinoa Tohumu Türleri * Ekvator Tarafından Ticari Yetiştiriciliği Yapılan Kinoa Tohumu Türleri * Kolombiya Tarafından Ticari Yetiştiriciliği Yapılan Kinoa Tohumu Türleri * Şili Tarafından Ticari Yetiştiriciliği Yapılan Kinoa Tohumu Türleri * Arjantin Tarafından Ticari Yetiştiriciliği Yapılan Kinoa Tohumu Türleri * Danimarka Tarafından Ticari Yetiştiriciliği Yapılan Kinoa Tohumu Türleri * Hollanda Tarafından Ticari Yetiştiriciliği Yapılan Kinoa Tohumu Türleri * İngiltere Tarafından Ticari Yetiştiriciliği Yapılan Kinoa Tohumu Türleri * Yunanistan Tarafından Ticari Yetiştiriciliği Yapılan Kinoa Tohumu Türleri * Brezilya Tarafından Ticari Yetiştiriciliği Yapılan Kinoa Tohumu Türleri * Amerika Tarafından Ticari Yetiştiriciliği Yapılan Kinoa Tohumu Türleri SAĞLAMLAR TARIM TOHUMCULUK Hangi Kinoa Türlerini Öneriyor? * Genetiği Değiştirilmiş Kinoa Tohumları İle Yapılan Yetiştiricilikler * Türkiye Kinoa Yetiştiricileri Derneğimiz'in(Tukiyed) Önerdiği Geleneksel Kinoa Tahumları İle Yetiştiricilik Saponin'i En İnce Kinoa Türleri Saponin Kalınlıklarına Göre Tüm Kinoa Türleri Düşük Sıcaklıklarda Yetiştiricilik Töleranslarına Göre Kinoa Tohumu Türleri Aşırı Sıcaklarda, Kurak Ve Kıraç Ortamlarda Yetiştiricilik Töleranslarına Göre Kinoa Tohumu Türleri Aşırı Yağmurlu Ve Nemli Ortamlarda Yetiştiricilik Töleranslarına Göre Kinoa Tohumu Türleri Toprak Analizine Göre Toprağın Sahip Olduğu Ph Değerlerine Göre Ekimi Yapılabilecek Kinoa Türleri Deniz Seviyesinde 0 ­ 1.000 Rakım Aralığında Ekilebilecek Kinoa Tohumu Türleri Yetiştiricilik Süreleri Ve Hasat Verimlerine Göre Kinoa Tohumu Türleri Tane Büyüklüklerine Göre Kinoa Tohumu Türleri Türkiye Şartlarında En Çok Yetiştirilen Kinoa Tohumları * INIA 431 ALTIPLANO * INIA 427 YELLOW AMARILLA SACACA * INIA 420 BLACK NEGRA COLLANA * INIA 415 RED ROJO PASANKALLA * ILLPA INIA *

SALCEDO INIA * QUILLAHUAMAN INIA * YELLOW AMARILLA DE MARANGANI * BLANCA DE JULI ­ JULI WHITE * KANKOLLA * BLANCA DE JUNIN ­ JUNIN WHITE * HUALHUAS * HUANCAYO

KİNOA HAKKINDA GENEL BİLGİ: Yukarı gitmek için lütfen tıklayınız...

Kinoa, yenebilir tohumları için tarımı yapılan Chenopodioideae alt ailesinden gelen bir bitkidir. Tahıllara benzer yönleri olsa da, Buğday ailesinden biri değildir, Ispanak ve Pancar gibi bitkilere daha yakındır.

Kinoa, Peru'da, Keçuva dilindeki "Kinua" sözcüğünün İspanyolca söylenişinden gelmektedir. İnka Uygarlığı bu bölgede binlerce yıl hüküm sürmüştür. Bu dönemde, Kinoa tarımı, Bolivya, Peru, Ekvador ve Kolombiya'nın And Dağları üzerindeki yörelerinde 3.000 ila 4.000 yıl önce başlanmıştır.

Milattan Sonraki(MS) dönemde ise 12'nci Yüzyıl'da ise Kinoa'nın Mısır'da tüketildiğine dair kaynaklar bulunmaktadır. http://web.arch ve.org/web/20170326030757/http://tuk yed.org/sayfa­k noa­tohumu­turler .html#kolomb yan nT car K noaTohumuTürler 2/32 11.10.2017 K noa Tohumu Türler

Arkeolojik verilere göre Kinoa, Mısır ile birlikte, Antik İnka ve Aztek Uygarlıkları döneminde, Buğday ve Pirinç'in yerine tüketilmiştir.

16. Yüzyılda bugün Bolivya diye bilinen topraklar yukarı Peru olarak bilinirdi. İlerleyen süreçte, Bolivya bağımsızlığı'nı ilan edip Peru'dan ayrıldı. Bu sebeple bu iki ülke ortak bir mirası paylaşmaktadır. Dünya'nın en büyük Kinoa üretimi, İnka Medeniyeti'nin mirası olarak halen bu iki ülkede yapılmaktadır.

Tarihi İnka Medeniyeti'ne dayanan, binlerce yıla meydan okumuş bu yüksek Protein'li Kinoa, "Tahıllar'ın Anası(Mother of Grain)" olarak bilinir.

Dünya üzerinde bu kadar uzun süre her iklime kolay adapte olmuş başka bir bitki bilinmediği için Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Organisayonu(UN/FAO), Kinoa'yı 2013 yılında "Dünya'yı Kurtaracak Bitki" ilan etmiştir. Bu amaçla 2013 yılı "Dünya Kinoa Yılı" ilan edilmiştir.

TÜRKİYE KİNOA YETİŞTİRİCİLERİ DERNEĞİMİZ'İN(TUKİYED'İN) DÜNYA GENELİNDE KİNOA ARAŞTIRMALARI: Yukarı gitmek için lütfen tıklayınız...

Türkiye Kinoa Yetiştiricileri Derneğimiz(TUKİYED), Peru Tarım Bakanlığı nezdinde girişimlerde bulunmuş; Peru, Bolivya, Amerika, Kanada, İngiltere, Danimarka, Hollanda ve Yunanistan'da, bu alanda Dünya'nın en iyi üniversiteleri ve Kinoa uzmanı Akademisyenleri ile çalışmalar yürütmüştür.

Bu ülkelerde çeşitli akademisyenler, uzmanlar ve yetiştirici çiftçilerden eğitimler alınmıştır. Özellikle Peru Tarım Bakanlığı ile ortak çalışmalar yürütülerek ülkenin iki büyük Tarım Araştırmaları Enstitüsü'nde çeşitli eğitimler tamamlanmıştır.

Perulu, Amerikalı ve Avrupalı çiftçiler ile saha ziyaretleri ve çeşitli eğitimler yerinde gerçekleştirilmiştir.

Tüm bu çalışmaların ışığında; 12 ülkeden, "125 Ticari Kinoa Yetiştiriciliği Türlerini'nin", Türkiye'ye yasal olarak ithal edebilmesi için gerekli tüm izinler karşılıklı olarak ilgili ülkeler ve Türkiye'de ilgili bakanlıklar nezdinde tamamlanmıştır.

Türkiye'ye, yasal Kinoa Tohumu İthalatı İzni, T.C. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığımız'ın özel izni ve Derneğimizin koordinasyonu altında, derneğimiz üyesi olan ve Türkiye'de tek yasal ithalat iznine sahip ÖZSERHAT firması tarafından yürütülmektedir.

Derneğimizin Peru Tarım Bakanlığı'nın özel izni ile ithal ettirdiği tohumlar, Peru Tarım Bakanlığı'nın Sertifikalı Saf Tohumları'dır.

Tohum ile birlikte size tohumun: * Yasal Sertifikası * Üretici Kurumu * Üretim Yılı * Çaprazlandığı Türler * Yetiştirildiği Labaratuvar * Gen Bankası Kayıt Numarası * İthalat İzin Kaydı http://web.arch ve.org/web/20170326030757/http://tuk yed.org/sayfa­k noa­tohumu­turler .html#kolomb yan nT car K noaTohumuTürler 3/32 11.10.2017 K noa Tohumu Türler

gibi pek çok bilgi sunulur. Özellikle Kinoa İhracatı söz konusu olduğunda, ithalat yapacak olan ülke veya firma, yetiştiriciliği yapılmış olan Kinoa'nın, Tohum Sertikası'nı talep etmektedir.

Melezleşmiş ya da bayat tohumlar ile yapılan üretimlerin tespiti ve hangi türler ile çapraz döllenme yapılarak elde edilmiş türün ekildiğinin tespiti açısından, sertifika, alım yapacaklar için bir kanıt niteliğindedir.

Melezleşmiş tohumlar, ilk kez ekildiği yılın üzerinden 2 yıldan fazla süre geçtiğinde, özellikle Kinoa(Chenopodium Quinoa) ile aynı Chenopodium ailesinden gelen bir başka yabani tür olan Chenopodium Album(Türkiye'de bilinen adıyla: Sirken Otu) ile yüksek dölleme kapasitesine sahiptir.

Saf Tohum'un Sertifikası, üretildiği yılın bilgisini de içerdiği için Chenepodium Album(Sirken Otu) gibi yabani türler ile döllenme sıklığı açısından da bir kanıt niteliğindedir. Örneğin 5 yaşın üzerindeki bir tohum 5 yıldır ekildiği takdirde yüksek oranda yabani döllenmeye maruz kalmış olacağı için üreticilerin ürünlerini sattığı alıcılar tarafından tercih edilmez.

Bu amaçla ekilmiş olan ürünün tohumunun hangi yılda ve hangi şartlarda üretildiğinin kanıtı olan "SAF TOHUM SERTİFİKASI" bir kanıt niteliğindedir.

Bu konuda bir kanıt sunulamadığı takdirde; alıcılar, malınızı almayabilir.

Yıllarca yabani türler ile melezleşmiş bu türlerin verimi oldukça düşüktür.

Derneğimiz üyesi pek çok yetiştiricinin paylaştıkları bilgilere göre dönümde 50 kg'dan az alan, 87 yetiştirici bulunmaktadır.

Bunun sebebi toprağın türü, barındırdığı ihtiva ya da yetiştiricilik döneminde gerçekleştirilen bakım faaliyetleri de olabileceği gibi, gerek Türkiye'de ziyaret ettiğimiz tarlalar, gerekse yurt dışında gördüğümüz tarlalar ve aldığımız eğitimler nezdinde öncelikli hatanın, yanlış toprağa, yanlış tohum seçilmiş olması ve melezleşmiş tohumların kullanımının olduğu görülmektedir.

Sertifikalı Saf tohumlar, labaratuar ortamında, gen bankalarından alınan ve dışırıdan hava teması ile polenizm almamış türlerin, 4.200 metre yükseklik, gerekli basınç, havadaki azot miktarı, gerekli hava sıcaklıkları, rüzgar ve yağmur rejimi gibi pek çok kriterin sağlandığı

basınçlı hangarlarda çoğaltılmış tohumlarının, 4.000 metreden yüksek yoğun Azot karışımlı atmosferik şartlarda, yüksek Peru Platoları'nda, kontrollü tohumculuk standartları açısından gerekli izolasyon mesafeleri dikkate alınarak, tamamen organik olarak yetiştirilen tohum türleridir.

Organik Tohum Yetiştiriciliği sırasında, zararlılarla mücadele veya gübre tercihleri, organik yetiştiricilik kuralları dahilinde uygulanır. Peru binlerce yıllık Kinoa Yetiştiriciliği'nden gelen deneyimiyle, bitkinin ihtiyacı olanı sunmak konusunda, organik ilaç ve gübre geliştiriciliğinde ileri seviyede bilgi birikimine ve tecrübeye sahiptir.

Peru'nun yüksek platolarında havadaki Azot miktarı, Oksijen miktarından fazladır. Bitki bu karışım ile beslenir. Bu yükseklikte zararlı böcekler ve kuşlar, alçak rakımlı bölgelere göre çok daha azdır. Bitki yüksek Azot ile beslenir ve bu sebeple verimi yüksek tohumlar üretilir. http://web.arch ve.org/web/20170326030757/http://tuk yed.org/sayfa­k noa­tohumu­turler .html#kolomb yan nT car K noaTohumuTürler 4/32 11.10.2017 K noa Tohumu Türler

Tohumlar, yetiştirildikleri labaratuarların, kaynak olarak, gen bankalarından tedarik ettiği kök tür'e ait kayıt numarasını, anaç tür numarası olarak alırlar. Üretilen tohumlar Peru'nun yüksek platolarında bizzat Peru Tarım Bakanlığı'nın, Milli ve Uluslararası Gelişim Enstitüsü'nün, Tohum Yetiştiriciliği İstasyonları'nda çoğaltılırlar. * Labaratuvarlarda yetiştirilen anaç tohumlar: "1. NESİL SERTİFİKALI" * Tohum Yetiştiriciliği İstasyonları'nda çoğaltılanlar: "İZİNLİ ÜRETİM SERTİFİKALI" * Peru Tarım Bakanlığı'na bağlı Tohumculuk Lisansı'na sahip sadece devlete sözleşmeli yetiştiricilik yapan özel firmalar tarafından yetiştirilenler ise: "BASİT TOHUMCULUK SERTİFİKALI" şeklinde Peru Tarım Bakanlığı tarafından sertifikalandırılır.

Türkiye Kinoa Yetiştiricileri Derneğimiz(TÜKİYED), yanlızca anaç tohumlar olan "1. NESİL SERTİFKALI" tohumlar ve Tohum Yetiştiriciliği İstasyonları'nda, bu "1. NESİL SERTİFKALI" tohumlardan çoğaltılan "İZİNLİ ÜRETİM SERTİFİKALI" tohumların resmi ithalatını yapmaktadır.

Peru'dan Tohum İhracatı, Peru Tarım Bakanlığı'nın özel iznine tabidir. Peru'da bir mağazaya girip tohum alamaz, bavulunuza koyup ülke dışına çıkartamazsınız. Peru Hükümeti, Uyuşturucu Ticareti ile etkin mücadele amaçlı olarak havaalanlarında ve bagaj hizmetleri noktalarında, uyuşturucu köpekleri ile etkin bir kontrol yürütmektedir. Çantanızda tohumla yakalanmanız halinde, uyuşturucu bir madde ticareti ile aynı şartlarda değerlendirilir ve buna uygun işlem görürsünüz.

Peru Hükümeti, uygun izne sahip ihracatçılar dışındaki tüm yaklaşımları yasal düzenlemeler nezdinde ilgili yaptırımlar ile değerlendirir.

Türkiye Kinoa Yetiştiricileri Derneğimiz(TUKİYED), Peru Tarım Bakanlığı nezdinde gerekli izinlere sahip ihracat ve Türkiye'de ise T.C. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığımız'ın gerekli izinlerine sahip yasal ithalat izni sahibi ve derneğimiz üyesi ÖZSERHAT firması üzerinden yasal tohum ithalatı gerçekleştirmektedir.

Türkiye Kinoa Yetiştiricileri Derneğimiz(TUKİYED), yabani türler ile uzun yıllar içinde yüksek oranda melezleşmiş tohumlarla ekim yapılmasının ve bu sebeple düşük verim alınmasının önüne geçebilmek adına, T.C. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığımız ile yerel üretimlerde sertifikasız tohum kullanımının önüne geçilmesi için çalışmalar yürütmektedir.

Türkiye'de bu şartların oluşturulması için Türkiye Kinoa Yetiştiricileri Derneğimiz çeşitli mevzuat hazırlıklarını sürdürmektedir. T.C. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığımız nezdinde gerekli yasal düzenlemenin hazırlanması devam etmektedir. İlgili düzenleme ile Kinoa ekimleri, Çiftçi Kayıt Sistemi(ÇKS) dahilinde yapılacaktır. ÇKS dışı ekimler yasal olmayan ekim sayılacak ve İl/İlçe Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Müdürlükleri tarafından tespit edildiği takdirde hakkında yasal işlem uygulanacaktır.

T.C. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı'mızca, 14/06/2005 tarih ve 5363 Sayılı "Tarım Sigortaları Kanunu" kapsamında kurulan, TARIM SİGORTALARI HAVUZU(TARSİM) bünyesinde; Kinoa tarlalarının ÇKS'ye bağlı olarak sigortalanması konusunda mevzuat http://web.arch ve.org/web/20170326030757/http://tuk yed.org/sayfa­k noa­tohumu­turler .html#kolomb yan nT car K noaTohumuTürler 5/32 11.10.2017 K noa Tohumu Türler

çalışmalarımız devam etmektedir.

T.C. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığımız'ın, Türkiye'de Kinoa Yetiştiriciliği ile ilgili politikalar geliştirebilmesi için toplam ekim alanları ile ilgili bilgi toplaması esastır. Bu ekim faaliyetleri ÇKS ve TARSİM üzerinden, ekimi yapılan Sertifikalı Kinoa Tohumları ile kayıt altına alınacaktır. Çok yakın zamanda yasal olmayan yetiştiricilikler, T.C. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Coğrafi Bilgi Sistemi üzerinde işlenecek ve ilgili İl/İlçe Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Müdürlükleri tarafından tespit, tetkik ve izleme altında tutulacaktır.

Bir diğer önemli husus ise, "Tohum Islah ve Tohum İthalat İzni" olmayan firma, şahıs veya çiftçilerin tohum satışı yasaktır.

Kendi tarlasından çıkan ürünün bir kısmını tohum diye satmak isteyen kimseler hakkında, T.C. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığımız'ın, ALO 170 Genel Çağrı Merkezi altında bir ihbar hattı oluşturulacaktır.

Bu şekilde tohum satışı yapanlar hakkında yasal işlem uygulanacaktır.

Derneğimiz'e gelen ihbarlar nezdinde, bu şekilde tohum satışı yapanlar hakkında ilgili Cumhuriyet Savcılıkları'na Suç Duyurusu'nda bulunulacaktır.

Kinoa, Birleşmiş Milletler tarafından 2007 yılında başlatılan bir çalışma ile dünya genelinde 204 ülkede, üniversitelerin kontrolünde deneme amaçlı yetiştirilmiş ve sonuçlar Peru ve Bolivya'da bulunan GEN BANKALARI'nda toplanmıştır. Ülkemizde bu çalışmalar 2009­2013 yılları arasında 90 farklı senaryo dahilinde gerçekleştirilmiş ve Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Organizasyonu(FAO)'ya rapor edilmiştir. Aynı çalışma Dünya'da 204 ülkede, o ülkelerin seçtiği üniversitileri ile yapılmıştır.

Türkiye Akdeniz Havzası'nda yer alan 10 ülke ile aynı grupta yer almış ve her ülke 4 yıl boyunca 90 farklı senaryoda her biri 100'ün üzerinde deneme parselinde, 4 kez hasat almıştır. * Tuzlu Su ile Sulama * Drenaj Suyu ile Sulama * Verim Analizi gibi alanlarda stess testleri ve verim analizleri yapılmıştır.

Bu çalışmalar sırasında; çeşitli ülkelerin Tarım Bakanlıkları'ndan elde edilen saf ve sertifikalı tohumlar ile ilk kez ekilen Kinoa (Chenopodium Quinoa) türlerinin yetiştiriciliği sırasında aynı Chenopodium ailesinden gelen ve ülkemizde Sirken Otu(Chenopodium Album) olarak bilinen yabani türü ile yüksek döllenmeye maruz kaldığı görülmüştür. Sirken

Otu(Chenopodium Album), viral bir etki gösterir. Bir virüs olarak, Kinoa(Chenopodium Quinoa)'yı havadan polen salınımı ile döller. İlk kez yetiştirilen bir Kinoa(Chenopodium Quinoa), tarlada yer alan Sirken Otu(Chenopodium Album) tarafından yüksek oranda döllenir.

Bu sebeple, bu tarladan elde edilen, sağlıklı, verimi yüksek sorgunlardan elde edilen, iri taneli tohumluk türler; bir sonraki yıl ekildiği takdirde bir önceki yetiştiricilik döneminde tarlada az sayıda bulunan yabani Kinoa yani Sirken Otu(Chenopodium Album) tarafından http://web.arch ve.org/web/20170326030757/http://tuk yed.org/sayfa­k noa­tohumu­turler .html#kolomb yan nT car K noaTohumuTürler 6/32 11.10.2017 K noa Tohumu Türler

yüksek oranda döllendiği için ikinci yetiştiricilik yılında bu sefer çoğunlukla Sirken Otu(Chenopodium Album) ve daha az Kinoa(Chenopodium Quinoa) şeklinde çimlendiği görülür. İlk sene %90 Kinoa(Chenopodium Quinoa) ve %10 Sirken Otu(Chenopodium Album) çimlenmesi/fidanları ile yetiştirlen Kinoa, 300 kg/dönüm verim vermesine karşın; bu tarladan elde edilen tohumluk türler ile ikinci sene bir yetiştiricilik gerçekleştirildiği takdirde bu oran %40 Kinoa(Chenopodium Quinoa) ve %60 Sirken Otu(Chenopodium Album) çimlenmesi/fidanları şeklinde görülebilir.

Bu durumda üçüncü sene, ikinci seneden elde edilen tohumlar kullanılırsa bu oranlar kartezyen çarpımı etkisi ile büyüeceği için ticari açıdan hiç bir anlam ifade etmeyecek şekilde sonuç elde edilir.

Dünya'da 204 ülkede, Türkiye'de ve Akdeniz Havzası'nda ise 10 ülkede eş zamanlı olarak, 2009­2013 yılları arasında, 90 farklı senaryoda, her biri 100'ün üzerinde deneme parselinde yapılan ard arda 4 yıl, 4 kez yapılan hasat ile ispatlanmıştır ki; Kinoa Yetiştiriciliği'nde tohumun melezleşme erezyonu çok yüksektir.

Bu sebeple Dünya'nın en büyük Kinoa Yetiştiricisi Ülkeleri Peru ve Bolivya'da, ülkelerin ihracat hedeflerinin tutturulması ve alınan verimlerin düşmemesi için çiftçiler mutlaka Saf ve Sertifikalı Tohum kullanmaya teşvik edilir.

Her sene Saf ve Sertifikalı Tohum ile yetiştiricilik yapan bir Peru Çiftçisi 300 kg/dönüm ortalamasını korurken; kendi tarlasından çıkan tohumu ektiği taktide ikinci sene aldığı verim en az yarı yarıya azalmaktadır. Bu sebeple; her sene Saf ve Sertifikalı Tohum satın alıp yetiştiricilik yapmak ticari açıdan çok daha avantajlıdır.

Peru Hükümeti çiftçileri için ucuz Saf ve Sertifikalı Tohum sağlayabilmektedir. Ancak ülkemize tohum ithalatı %130 gümrük vergisi ve navlun, sigorta, aracılık hizmetleri vb.diğer tüm masrafları göz önünde bulundurulduğunda %359 ile mümkün olmaktadır.

Bu sebeple Derneğimiz koordinasyonunda Kinoa'nın Ana Vatanı, Peru'dan, Organik Tohum Yetiştiriciliği Standartları ile yetiştirilmiş, yine derneğimiz üyesi, Türkiye'de tek yasal Kinoa İthalatı iznine sahip firma olan ÖZSERHAT tarafından ithal edilen, Kinoa Tohumları 500 TL/kg fiyatla satışa sunulmaktadır. Ülkemizde pek çok Kinoa Tohumu satıcısı bulunmaktadır.

Kinoa Tohumları, çeşitli firma ve çiftçiler tarafından 500­900 TL aralığında yapılmaktadır.

Kendi tarlasından çıkan Kinoa'ları, Saponin'den ayıklama işlemini yaptıramadığı için, kilogramını 8 TL'den, tüccarlara ve ihracatçılara satamayan bazı Kinoa Yetiştiricileri, bari

bunu tohum diye başkalarına satayım diyerek 300 TL/kg fiyatla birbirlerine ve yeni yetiştiricilik yapmak isteyen kimselere satmaktadırlar.

Tohum Islah/Satış Lisansı sahibi olmayan, hatta bazı şartlar altında firma bile olmayan kişiler tarafından, hiç bir vergi ödenmeksizin yapılan bu satışlar ile bu alanda yetiştiricilik yapmak isteyen, muhtemelen ilk defa yetiştiricilik yapacak pek çok kişi veya firma, çoğu 2009'da Birleşmiş Milletler tarafından gönderilmiş, ekile ekile yabani türlerle melezleşmiş, 6­7 yaşında, düşük verimli tohumlar satın almaktadır. http://web.arch ve.org/web/20170326030757/http://tuk yed.org/sayfa­k noa­tohumu­turler .html#kolomb yan nT car K noaTohumuTürler 7/32 11.10.2017 K noa Tohumu Türler

Bu kimseler, ilk sezonlarının sonunda hasat yaptıklarında dönümünde 50 kg verim alıp, tarlalarında yüksek oranda yabani türler ile karşılaştıklarında hüsrana ve hayal kırıklığına uğramaktadır.

Aynı tohum tedarikçileri, bu kimselere, ilk sezonlarında acemilikleri sebebi ile bakım konusunda hatalar yaptıklarını söyleyip, farklı türleri denemeleri yönünde heveslendirmekte ve yeni tohumlar satarak ikinci sezon için de umutlandırmaktadırlar. Yine melezleşmiş tohum alan bu kimseler, hatanın kendilerinde olduğunu düşünüp, acemiliklerinin kurbanı olduklarına inanarak yenide umutla denememektedirler.

Ne yazık ki; ikinci sene de hüsrana uğrayan bu kimseler. Bu sefer tohum tedarikçilerini değiştirme kararı alarak bir başkasını tercih ederler. Aynı durum orada da karşılarına çıktığı takdirde üçüncü sezonun ve harcanan onca tohum, ekim, bakım, hasat masrafının ardından Kinoa Yetiştiriciliği'nden vaz geçmektedirler.

Derneğimiz bu yoldan geçmiş, bu sektörün oyuncuları ile tanışmış, onlardan tohum alıp çeşitli sorunlar yaşamış kişilerin kurduğu bir dernektir.

"Bu işi doğru nasıl yapmalıyız?" ülküsü ile yola çıkıp, Kinoa'nın Ana Vatanı olan Peru ve Bolivya'ya gidip Devlet Oteriteleri, Tarım Bakanlıkları, Enstitüler, Vakıflar ve Üniversiteler'den çeşitli eğitimler almıştır. Bölgelerinde yerel yetiştirici çiftçileri ziyaret etmiş ve saha eğitimlerini tamamlamıştır.

Bu amaçla; Kinoa'nın Ana Vatanı olan Peru ve Bolivya dışında: * Amerika'da, 2 Üniversite * Kanada'da, 1 Üniversite, 1 Enstitü, 1 Kooeparatif * İngiltere'de, 11.000 dönüm üzerinde yetiştiricilik yapan profesyonel firmalar, 2 Üniversite ve 1 Enstitü * Hollanda'da, 1 Üniversite * Yunanistan'da 2 Üniversite, 2 Enstitü, 1 Devlet Gelişim Vakfı * Danimarka'da Cophenhagen'da, 1 Üniversite, 1 Enstitü * İspanya'da bir Yetiştirici Kooperatif * İtalya'da 4 Yetiştici Çiftçi * Afrika'da 2 ülkede, 3 Üniversite, 2 Enstitü ve UN/FAO Temsilciliği * Oradoğu'da 2 ülkede, 2 Üniversite, 1 Özel Vakıf ve TÜRKİYE'de 16 Üniversite ile eğitimler ve işbirliği protokolleri ile Türkiye'de Kinoa Yetiştiriciliği'nin yüksek kalitede yapılması, Dünya'da yüksek oranda tüketilen bir "sağlıklı, glutensiz, süper besin" olarak nitelendirilen bu yeni tür besin değerinin, Türk Yetiştiricisi'ne de katma değer kazandırması hedeflenmektedir.

Ancak bu şekilde ithal ürünler sebebi ile oldukça pahalı olarak tüketilen Kinoa, yurdumuz topraklarında yetiştirilebilir ve tüketicilerle çok daha ucuza buluşabilir.

Türk Yetiştiricisi ise bu yüksek gelirli üründen, diğer hububat veya meyve ürünlerinin yetiştiriciliğine nazaran yüksek bir kazanç elde edebilir.

Bu ancak özellikle Internet ve Sosyal Medya'da yer alan kirli bilgi ve yönlendirme ile yetiştirici adaylarının melezleşmiş tohumlar yerine Saf ve Sertfikalı Tohum Kullanması ve yetiştiricilik ile ilgili derneğimizin yönlendirmeleri ve desteği doğrultusunda uygun gübre, ilaç ve bakımı uygulaması ile mümkün olabilir.

Yetiştirici Adaylarının mutlaka tohum alırken şunlara dikkat etmesi gerekir : http://web.arch ve.org/web/20170326030757/http://tuk yed.org/sayfa­k noa­tohumu­turler .html#kolomb yan nT car K noaTohumuTürler 8/32 11.10.2017 K noa Tohumu Türler

1) Tohum İthalat İzni, Tohumculuk Lisansı, Tohum Islah İzni olmayan bir kaynaktan kesinlikle tohum alınmaması 2) Saf ve Sertifikalı Tohumların tercih etmesi 3) Anaç Türü ve Asıl Türü belli olmayan tohumları tercih etmemeleri 4) Anaç Tür'ün ve Asıl Tür'ün yetiştirildiği yıllara dikkat edilmesi, 1 yıldan daha eski sertifika sahibi herhangi bir tohumu almaması 5) Organik Tohumculuk Standartları dışında yetiştirilmiş bir tohumu almamaları(Türkiye'de tarlalarda organik yetiştiricilik henüz yapılmamaktadır. Menşei belli olmayan, sertifakasız, yıllar boyunca melezleşmiş tohumları kullanarak geleceğinizi, emeğinizi, zamanınızı ve paranızı tehlikeye atmayınız) 6) Tohum Türünü, Anaç Türünü, Çaprazlanma Yılını size izah edemeyen ve tohum satmaya çalışanlara itimat edilmemesi 7) Rakım bilgisi istemeden tohum satmaya çalışanlara itimat edilmemesi 8) Bölgenizin son 20 yıla ait, aylara göre, Sıcaklık, Yağmur, Nem ve Rüzgar değerlerini size sormadan tohum satmaya çalışanlara itimat edilmemesi 8.1) Sıcaklık: Tohum çimlenmesi için önemlidir. Antalya ile Karadeniz'e ekilecek tohumlar hava şartlarına göre farklılık arz edebilir. Uygun sıcaklık dönemlerinin tespiti için son 20 yılın aylara göre sıcaklık skalası önemlidir.

8.2) Yağmur: Her tohum farklı yağmur rejimlerine tabidir. Yıllık olarak metrekareye 200­400mm yağmur alan bir tohum ile 500­760mm yağmur isteyen tohum aynı değildir. Tohum seçimi sırasında sizden bu bilgiler istenmediği takdirde size uygun tohumların seçilmediğini bilmeniz gerekir.

Bir yetiştiricilik sezonu sonunda üstelik de ilk kez yetiştiricilik yapıyorsanız size yanlış tohum verilmesinin faturasını yine size keseceklerini unutmayınız. Yanlış toprağa yanlış tohum seçerseniz iyi bir sonuç alamazsınız. Önemli bir başka konu da her tohumun aynı sürede yetiştirilmediğidir.

Türkiye Kinoa Yetiştiriciliği Derneğimiz'in(TUKİYED) koordinasyonunda, yasal olarak, 12 ülkeden, ithal edilen 125 adet Saf ve Sertifikalı Tohum'un her biri farklı yetiştiricilik sürelerine tabidir. Bölgenizde uygun ekim sıcaklıkları, nem ve yağmur rejimi yakalandığında ekim yapılsa dahi, yanlış bir tür tercih edilerek sizin bölgenize uygun olmadığı halde eğer uzun süreli bir tür ekilirse hasat zamanı geldiğinde yoğun sonbahar yağmurları ile ürününüz zarar görebilir. Uzun zamanlı bir tür henüz yeteri kadar olgunlaşmamış ve hasata henüz hazır değilken, eğer sonbahar yağmurlarına, kar yağışına maruz kalırsa Kinoa taneleri üzerindeki SAPONİN, yağmurun etkisi ile erir. Özellikle Sorgunların üst kısmında yer alan taneler hasata yakın yoğun yağmur altında kalırsa SAPONİN içinde yer alan ÇİNKO'nun su ile teması ile erimesi sebebi ile incelir. Kinoa'nın yenilebilir SAPONİNSİZ tanesi beyaz renktedir. Maruz kalınan yoğun yağmur bu beyaz tanenin üzerindeki SAPONİN'in kısmen özellikle üstten erimesi ile savunmasız kalır. Bu durumda ilerleyen günlerde yağmur sona erdiğinde, güneş beyaz taneyi yakar ve bozulmasına sebep olabilir. Güneş bir etki göstermese

dahi bu durumda böcekler ve kuşlar için yüksek proteinli bu beyaz Kinoa tanesi, bulunmaz bir nimet halini alabilir. Bu yağmurlarla zarar gören tane fabrikada işlenip dışında yer alan SAPONİN zımparalanarak tıraşlansa, ardından yıkanıp, santrifruj nem ayıklama, cilalama ve kurutmadan geçirilse dahi paketlenme öncesinde yenilebilir beyaz Kinoa tanesi üzerinde siyah beneklenmeler görülür. http://web.arch ve.org/web/20170326030757/http://tuk yed.org/sayfa­k noa­tohumu­turler .html#kolomb yan nT car K noaTohumuTürler 9/32 11.10.2017 K noa Tohumu Türler

Kinoa, pirinç gibi işlenir. Sortex ismi verilen renk ayırıcı cihazlardan geçirilir. En beyaz, Orta Beyaz, Krem, Koyu Renkler ve Transparan(tam olgunlaşmamış) yada lekeli taneler bu cihazda ayrılır. Sortex ile klasifikasyon sonrasında, en iyi türlerin(A, B) ihraç malı, C türlerinin Restaurantlar/Oteller, C­D türlerinin süpermarketlerde satılan yemeklik türler olarak ayrıldığı düşünüldüğünde; yanlış zaman aralıkları için yetiştiriciliği yapılmış türler sonbahar yağmurları ile beneklenmeye maruz kaldığı için E­F sınıfı klasifikasyona uğrar. Bu durumda bu ürünler restaurantlarda/otellerde yemeklerde bir tabak içerisinde ve rafta paketlerde güzel bir görüntü oluşturmayaktır. Bu sebeple, bu tarz E­F sınıfı klasifikasyona sahip ürünler genelde GLUTENSİZ UN yapımı için ayrılır. Bu tarz ürünler her ne kadar en beyaz ve en büyük tanelere sahip A­B sınıfı ürünler olarak yüksek ücretle satılabilecek ürünler olsalar dahi, sırf yanlış bölge için, yanlış tür seçildiği için, bölgenin hava şartlarına uygun süreç içinde yetişebilecek bir tür yerine daha uzun sürede yetişecek yanlış bir tür ekildiği için, sonbahar yağmurlarından dolayı SAPONİN'in erimesi ile zarar görür ve E­F klasifikasyonuna sahip bir türe dönüşür. Halbuki renk/benekleme problemi olmasaydı bu irilikte bir tür çok daha iyi bir ücretle alıcı bulabilirdi.

Ayrıca Kinoa Yetiştiriciliği sırasında uygulanan ilaçlara ve gübrelere karşı üzerinde yeterince kalın bir SAPONİN bulunmaması, Kinoa tanesinin savunmasızca ilaç/gübre kalıntılarına maruz kalacağı anlamına gelir.

Hasat sonrası ürünlerinizi tüccarlara satmak istediğinizde yaptıracağınız labaratuar analizlerinde, ürününüz, KALINTI TESTİNİ geçemeyebilir ve ürününüzde kalıntı görülebilir.

Bu durum ürününüzü satamamanız ya da çok ucuza satmanız anlamına gelebilir.

Görüldüğü üzere sadece bölgenizin sıcaklık, yağmur ve nem değerleri bile tohum seçiminiz için OLDUKÇA ÖNEMLİDİR! Kinoa Tohumları türlerine göre aşağıdaki süreler içinde yetiştirilebilir : 90­110 gün 120­150 gün 140­170 gün 150­160 gün 150­180 gün 180­190 gün 180­210 gün 210­220 gün 210­240 gün Eğer 120 gün(4 ay) yetiştiricilik süresi olabilecek bir Kinoa Tohumu türü yerine, 210 günlük(7 aylık) bir tür ekerseniz bu durumda muhtemelen 2 sonuç ile karşılaşırsınız: 1); 120 gün(4 ay) geçtiğinde; "Neden benim ürünüm hala bu kadar ham? Neden yeteri kadar olgunlaşmadı? Ne zaman kuruyacak? Ne zaman rengi yeşil renkten, daha kuru, turuncu renge dönüşecek? Acaba yeteri kadar olgunlaşmadı mı?" diye düşünmeye başlarsınız.

Bu soruların ardından yapılan en büyük hata, genelde eksik gübre verildiği düşünülerek tekrar gübre takviyesi yapmaktır. Bu da yeteri kadar NPK yani N (Azot), P (Fosfor) ve K (Potasyum) verilmediği düşünülerek ek gübreye başvurulur. Üstelik gübre konusunda da yeterli bilgisi olmayan kişiler sadece Azot ya da Sadece Fosfor vermek yerine NPK'nın http://web.arch ve.org/web/20170326030757/http://tuk yed.org/sayfa­k noa­tohumu­turler .html#kolomb yan nT car K noaTohumuTürler 10/32

11.10.2017 K noa Tohumu Türler

üçünü de bol bol içeren 20/20/20(3/20 diye de bilinir) ve bitkiyi, toprağı boğacak düzeyde gereksiz gübre verirler. Bu durumun mali olarak yetişricilik masraflarınıza getirdiği yük de cabasıdır.

Halbuki asıl sorun; yanlış sürede yetişen tohum türünün seçilmiş olmasıdır.

2) 120 gün(4 ay) yetiştiricilik süresi olabilecek bir Kinoa Tohumu türü yerine, 210 günlük(7 aylık) bir tür ekilirse, bu durumda ürün sonbahar yağmurlarına maruz kalır ve sorgunların özellikle en üst ya da dış kısımlarında yer alan taneler yoğun yağmurların etkisi ile incelerek Kinoa tanesinin güneşten yanmasına, ilaç/gübre etkisi ile lekelenmesine, renk değiştirmesine ya da ekilen türün SAPONİN kalınlığına göre beyaz Kinoa tanesi üzerinde, siyah tanecikli benekler yapmasına sebep olur. Bu durum Sortex cihazında ürünün her ne kadar iri taneli A­B sınıfı bir klasifikasyonla ayrılması yerine E­F sınıfı bir klasifikasyon ile un yapılmak üzere ayrılmasına, dolayısı ile ucuza satılmasına sebep olur.

8.3) NEM : Bir diğer konu da NEM değerlerininin Kinoa Yetişticiliği üzerindeki etkisidir: Bazı Kinoa Tohumu türleri yüksek nem altında pek dayanıklı değildir. Çeşitli mantar(fungusist) hastalıklara karşı zayıf türler bulunur. Peru'nun yüksek deltalarında düşük nem altında yetişen bu türler, deniz seviyesi ya da Antalya ya da Karadeniz gibi yüksek nem değerlerine sahip bölgelerde ekildiği takdirde yüksek oranda mantar ve küf hastalıklarına tabi olurlar. Bu durumda; ürünü kurtarmak için yüksek oranda ilaç kullanmak gerekir.

Derneğimizin tecrübeleri nezdinde; yanlış tohum türü seçildiği için mantar/küf hastalıkları görüldüğü gibi, bölgesel ilaç firmalarının ya da tarım danışmanlarının Kinoa'yı yeteri kadar tanımamaları sonucu, yanlış ilaçları önerdikleri ve yetişticilerin de bu sebeple yanlış ilaçları kullanmasından dolayı hasat sonrası yapılan analizlerde hasat edilen ürünün kalıntı testlerini geçemediği görülmektedir. Bu konuda derneğimizin Peru'da eğitim alan Ziraat Mühendisleri'nin izah edeceği etken maddeli ilaçların kullanılması gerekir. Bu etken maddelere sahip ilaçlar her il/ilçe'de rahatlıkla bulunabilen ilaçlardır.

8.4) RÜZGAR : Bir diğer önemli konu da rüzgar değerleridir. Kinoa Tohumu seçiminde kalın fidanlı türler ile daha ince türlerin seçimi mümkündür. Bu karar bölgenizin Rüzgar Rejimine göre belirlenir.

Seçeceğiniz Kinoa türü; o türün fidan kalınlığı, ekim sıklığınızı ve dolayısı ile alacağınız verimi doğrudan etkiler.

9) Toprak Analizi istemeden tohum satmaya çalışanlara itimat edilmemesi gerekir.

Toprak Analizi: * Ekim öncesi toprağın eksik olan ihtiyaçlarının tamamlanması * Gerektiğinde ilgili toprağın uygun olmadığına karar vererek bir başkasının tercih edilmesi kararının alınması * Toprak neyi istiyorsa o tohumun seçilmesi için elzemdir. açısından önemlidir.

Toprak analizi sonucunda çıkacak: http://web.arch ve.org/web/20170326030757/http://tuk yed.org/sayfa­k noa­tohumu­turler .html#kolomb yan nT car K noaTohumuTürler 11/32 11.10.2017 K noa Tohumu Türler

* Asit/Alkali miktarı * Organik Madde Miktarı * NPK yani N (Azot), P (Fosfor) ve K (Potasyum) miktarı * Toprağın İşbağı(Satürasyonu) * Kireç * Kalsiyum * Sodyum * Magnezyum * EC Micromhos Oranı * Tuzluluk Oranı * pH değerleri oldukça önemlidir.

Bazı Kinoa türleri pH değeri olarak: 5 ­ 7,5 5 ­ 7,8 5 ­ 8 6 ­ 7,8 6 ­ 8 arasında yetiştirilir.

Eğer toprak analiziniz sonucunda pH değeriniz 8 çıktı ise; Kinoa ekimi yapacağınız bahar aylarından önce kış aylarının başında tarlanız için Kükürt uygulaması yapılması, bu Kükürt bileşenlerinin kış boyunca yağmur ve kar ile eriyerek toprağa karışması ve toprağın pH değerini düşürmesi gerekir. pH değeriniz düşük ise bu sefer yükseltmek için Kireç uygulanır.

Ayrıca toprağın ihtiyacı olabilecek * Organik Madde Miktarı * Tuzluluk * NPK, Kalsiyum, Magnezyum, Sodyum Değerleri * İşbağı açısından denge sağlamak üzere ve toprağı beslemek üzere, * Tavuk Gübresi * Leonardit(Leo Magic) * Hümik Asit * Mikrobiyel Kompoze Destek Ürünleri vb. pek çok uygulama yapılması gerekir.

Eğer şartlar uygunsa ekim yapılmadan bir kaç ay önce, toprak bir veya birkaç kez sürülüp havalandırılır. Eğer varsa; önceki ekim yapılmış bitkiye ait hasatı yapılmış/yapılmamış ürünün sapları, kökleri, kırılarak parçalanıp, toprağa karışacak şekilde parçalanır. Önceki ürünün artıkları, kökleri, güneşte yanar ve kurur. Ardından yukarıda izah edilen Kireç, Kükürt, Tavuk Gübresi, Leonardit(Leo Magic), Hümik Asit, Mikrobiyel Kompoze Destek Ürünleri, bu havalanmış toprağa direkt olarak uygulanır. Bu sayede yeteri kadar yağmur ve kar ile eriyen bileşikler toprağın derinliklerine ulaşır ve toprağı besler. http://web.arch ve.org/web/20170326030757/http://tuk yed.org/sayfa­k noa­tohumu­turler .html#kolomb yan nT car K noaTohumuTürler 12/32 11.10.2017 K noa Tohumu Türler

Toprak Analizi, doğru tohum seçimi ve toprağın Kinoa ekimi öncesinde hazırlanması için çok önemlidir.

Bu uygulamalar yapılmadığı takdirde beklenen verim elde edilemeyebilir.

Günümüzde tarım, bölgeye, komşu tarlaya, verimli tohumlara göre elde edilemez. Verimli tarım ancak toprağı iyi tahlil ettirmek ve ihtiyacı olan tohumu seçip, ihtiyacı olan takviye ile beslemek demektir.

Klasik tarım yemek yemek gibidir. Sadece sevdiğiniz bir yemeği yerseniz sonucunda muhtemelen doyarsınız. Ancak Kinoa Yetiştiriciliği gibi bilinçli olunması gereken yüksek proteinli besinlerin yetiştirilmesi, sporcu olmak gibidir. Sporcular sadece doymak için yemek yemezler. Onları güçlü kılacak besinlerde, uygun görüldüğü oranda tüketerek güçlenirler.

Kinoa Yetiştiriciliği'nde gereken toprak hazırlığı ile ilgili bilgileri :

http://tukiyed.org/sayfa­ekim­oncesi­yapmamiz­gereken­tahliller­ve­uygulamalar­ nelerdir.html (http://web.archive.org/web/20170326030757/http://tukiyed.org/sayfa­ ekim­ oncesi­yapmamiz­gereken­tahliller­ve­uygulamalar­nelerdir.html) adresimizde bulabilirsiniz.

Toprak Analizi sadece doğru tohum seçiminde ve ekim öncesinde toprağın hazırlanmasında kullanılmaz.

Yetiştiriciliğin çeşitli evrelerinde de toprak analizi yapılır.

Kinoa Tohumu türlerine göre değişiklik göstermek şartı ile özellikle sorgun oluşumunun başladığı 55­65 gün arasında en zayıf Kinoa Fidanı ile en olgun Kinoa Fidanı hedef seçilerek; ekili toprakta en kumlu/killi(su geçirgenliği/kaybı yüksek) ve en kaliteli/kepir toprak bölgesinde yer alan Kinoa Fidan'ından birer toprak analizi yapılarak tahlil ettirilir. Çok büyük ticari ekimlerde bu örneklem sayısı arttırılabilir.

Bölgesel olarak tarlanızın içerisinde değişik parsellerde toprağın ekim öncesindeki : * Asit/Alkali miktarı * Organik Madde Miktarı * NPK yani N (Azot), P (Fosfor) ve K (Potasyum) miktarı * Toprağın İşbağı(Satürasyonu) * Kireç * Kalsiyum * Sodyum * Magnezyum * EC Micromhos Oranı * Tuzluluk Oranı * pH değerleri ile 55­65'nci günlerdeki değerleri mukayese edilir.

Kinoa Yetiştiriciliği toprağınızda yukarıdaki bileşenler her ne kadar uygun oranda olursa olsun mutlaka ek bileşenlerle beslenmesi gereken bir öncelik taşır. Özellikle NPK yani N (Azot), P (Fosfor) ve K (Potasyum) ve Kalsiyum Miktarı açısından toprağı beslemek çok önemlidir. http://web.arch ve.org/web/20170326030757/http://tuk yed.org/sayfa­k noa­tohumu­turler .html#kolomb yan nT car K noaTohumuTürler 13/32 11.10.2017 K noa Tohumu Türler

Peru'da aldığımız eğitimlerde; 55­65'inci günde yapılan toprak değerlerini gözetmek suretiyle mutlaka ek olarak; 80 kg/ha ya da 8 kg/dönüm N yani AZOT(NITROGENE) / AMONIUM NITRAT 80 kg/ha ya da 8 kg/dönüm P yani FOSFOR 40 kg/ha ya da 4 kg/dönüm K yani POTASYUM gübre uygulanması gerektiği bildirilmiştir.

Bu uygulama sadece tohum seçimi, toprağın ekime hazırlanması, 55­65'nci günlerde sorgun oluşumunda yapılmaz.

Kinoa ekimini takiben, seçilen Kinoa Tohumu türüne göre değişkenlik göstermek ile birlikte; 90­150 gün arasında Sorgunda, Çiçeklenme başladığında yani tane oluşumu görüldüğünde, yukarıda anlatılan esasla tekrar en zayıf Kinoa Fidanı ile en olgun Kinoa Fidanı hedef seçilerek; ekili toprakta en kumlu/killi(su geçirgenliği/kaybı yüksek) ve en kaliteli/kepir toprak bölgesinde yer alan Kinoa Fidan'ından birer toprak analizi yapılarak tahlil ettirilir. Çok büyük ticari ekimlerde bu örneklem sayısı arttırılabilir. * Asit/Alkali miktarı * Organik Madde Miktarı * NPK yani N (Azot), P (Fosfor) ve K (Potasyum) miktarı * Toprağın İşbağı(Satürasyonu) * Kireç * Kalsiyum * Sodyum * Magnezyum * EC Micromhos Oranı * Tuzluluk Oranı * pH değerleri yeniden öncekiler ile kıyaslanır ve eksik olan bileşen/mineral/kompozeler tamamlanır.

Özellikle AZOT(NITROGENE)/AMONIUM NITRAT takviyesinin sorgun hacminin ve fidan boyunun artmasında, Fosfor miktarının ise tane büyüklüğünün artmasında pozitif etken olduğu görülmüştür.

Düzenli olarak Toprak Analizi yaptırmak Kinoa Yetiştiriciliği'nin en önemli adımlarından birisidir.

KİNOA TOHUMU TÜRLERİ: Yukarı gitmek için lütfen tıklayınız...

Bugün Kinoa'nın 3.800 türü(Aksesyonu) bulunmaktadır.

Bu türler 40 Ana Kategori'de toplanır ve 25 Ana Kategori ve alt fraksiyonları ile Türkiye için uyumludur.

Bu 25 Ana Kategori altında, 12 farklı ülkeden, 125 tür Kinoa Tohumu türü bulunur.

Türkiye Kinoa Yetiştiricileri Derneğimiz, bu 125 türü, Derneğimiz üyesi, Türkiye'de tek yasal Kinoa Tohumu İthal İzni olan, ÖZSERHAT firması üzerinden temin edebilmektedir.

Derneğimiz Kinoa ekimi yapacaklar için uygun tohumların tespiti için: http://web.arch ve.org/web/20170326030757/http://tuk yed.org/sayfa­k noa­tohumu­turler .html#kolomb yan nT car K noaTohumuTürler 14/32 11.10.2017 K noa Tohumu Türler

* Ekim yapılacak olan araziden mutlaka toprak analizi yaptırmalarını * Ekim yapılacak olan bölgenin aylara göre sıralanmış olarak son 20 yıla ait

# Minimum/Maksimum Sıcaklık # Minimum/Maksimum Yağış # Minimum/Maksimum Nem # Minimum/Maksimum Rüzgar http://tukiyed.org/sayfa­kinoa­tohumu­turleri.html * sağlanması Ekim yapılacak gerekir. tarlanın Kinoa Tohumları tam olarak farklı RAKIM(Deniz yüksekliklere Go 10 18 doğru Mar captures 2016 ­ 26 türün (/web/*/http://tukiyed.org/sayfa­ kinoa­tohumu­turleri.html) Mar 2017

belirlenmesi için mutlaka RAKIM bilgisinin OCT Seviyesinden (HTTP://WEB.ARCHIVE.ORG/WEB/20161027221

⍰

(http://faq.web.archive.org/)

Yüksekliği) bilgisinin

f ❎ ❎ doğru göre bilinmesi değişkenlik 2016 (http://web.archive.org/web/2016

önemlidir. (http://web.archive.org/web

gösterdiği ▾ About için capture this

Toprak Analizleri'nde 0­30cm derinlikten örnek alınmalıdır.

0­50 dönüm ekim yapılacak arazilerde her dönümden en kumlu/killi(su geçirgenliği yüksek) yerden ve en kaliteli(kepir) yerden, 2 adet örnek alınır.

Bu örnekler; İl/İlçe Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Müdürlüklerimiz bünyesine ya da özel firmalarda analiz ettirilir.

Analiz yapacak laborantlar benzer türleri seçer ve kalan numunelerden analiz yaparlar.

Her analiz numunesi bölgeden bölgeye değişiklik göstermek şartı ile 15 TL/numune ücret ile analiz edilmektedir.

1.000 dönümden fazla yetiştiricilik yapanların örneklem sayıları ve toprak çeşitliliğine dikkat etmeleri gerekir. İmkanı olanlar tarla çevresinde ya da 0­4 metre derinlikte su bulunması durumunda su analizi de yaptırarak derneğimize iletebilirler.

Tüm analizler nezdinde toprağınız için en uygun tür/türler belirlenir.

Tek başına Toprak Analizi bir Kriter değildir. Bölgenin RAKIM(Deniz Seviyesinden Yüksekliği) bilgisi ve Metorolojik verileri de doğru tohum türü/türlerinin seçimi için önemlidir.

Bu bilgiler olmadan size tohum satma girişiminde bulunan kişilerin/firmaların sizi doğru yönlendirmediklerini unutmayın!

Size sadece "Beyaz, Kırmızı ve Siyah Kinoa Tohumu" var diyebilirler.

Bulabileceğiniz en iyi bilgi dahilinde beyaz türler için bir kaç tür sayabilirler. Özellikle çoğunluğu sadece "TITICACA" diye bir türden bahseder.

Ancak işin doğrusu toprağınız ne istiyorsa; hatta toprağınızın hangi parselindeki toprak analizi ne söylüyorsa onu ekmektir. Bu yüzden Türkiye Kinoa Yetişticileri Derneğimiz(TUKİYED), çoğu tarla için sadece bir tür değil, toprak analizlerine göre birden fazla tür önermektedir. http://web.arch ve.org/web/20170326030757/http://tuk yed.org/sayfa­k noa­tohumu­turler .html#kolomb yan nT car K noaTohumuTürler 15/32 11.10.2017 K noa Tohumu Türler

ÜLKELERE GÖRE KİNOA TOHUMU SAYILARI: Yukarı gitmek için lütfen tıklayınız...

PERU TARAFINDAN YEREL OLARAK GELENEKSEL YÖNTEMLER İLE YETİŞTİRİCİLİĞİ YAPILAN KİNOA TOHUMU TÜRLERİ RESMİN BÜYÜK HALİNİ GÖRMEK İÇİN LÜTFEN ÜZERİNE TIKLAYINIZ Resmin Büyük Halini Görmek İçin Lütfen Üzerine Tıklayınız. (images/ULKELERE_GORE_KINOA_TOHUMU_SAYILARI.JPG)

TÜM KİNOA TÜRLERİ LİSTESİ (25 Kategori, 12 Ülke, 125 Adet Tohum Türü) Yukarı gitmek için lütfen tıklayınız...

TÜRKİYE KİNOA YETİŞTİRİCİLERİ DERNEĞİ'NİN (TUKİYED) KOORDİNASYONUNDA YASAL OLARAK İTHAL EDİLEN TÜM KİNOA TÜRLERİ (25 KATEGORİ'DE / 12 ÜLKEDEN / 125 ADET KİNOA TOHUMU)<br/><br/>BÜYÜK HALİNİ GÖRÜNTÜLEMEK İÇİN LÜTFEN TIKLAYINIZ! Resmin Büyük Halini Görmek İçin Lütfen Üzerine Tıklayınız. (images/Turkiye_Kinoa_Yetistiricileri_Dernegi_TUKIYED_Tum_Kinoa_Tohumlari_125_ad et.j pg)

PERU TARAFINDAN TİCARİ YETİŞTİRİCİLİĞİ YAPILAN KİNOA TOHUMU TÜRLERİ Yukarı gitmek için lütfen tıklayınız...

PERU TARAFINDAN TİCARİ YETİŞTİRİCİLİĞİ YAPILAN KİNOA TOHUMU TÜRLERİ RESMİN BÜYÜK HALİNİ GÖRMEK İÇİN LÜTFEN ÜZERİNE TIKLAYINIZ Resmin Büyük Halini Görmek İçin Lütfen Üzerine Tıklayınız. (images/PERU_001_BUYUK.JPG)

PERU TARAFINDAN YEREL OLARAK GELENEKSEL YÖNTEMLER İLE YETİŞTİRİCİLİĞİ YAPILAN KİNOA TOHUMU TÜRLERİ Yukarı gitmek için lütfen tıklayınız...

PERU TARAFINDAN YEREL OLARAK GELENEKSEL YÖNTEMLER İLE YETİŞTİRİCİLİĞİ YAPILAN KİNOA TOHUMU TÜRLERİ RESMİN BÜYÜK HALİNİ GÖRMEK İÇİN LÜTFEN ÜZERİNE TIKLAYINIZ Resmin Büyük Halini Görmek İçin Lütfen Üzerine Tıklayınız. (images/PERU_002_KUCUK.jpg) http://web.arch ve.org/web/20170326030757/http://tuk yed.org/sayfa­k noa­tohumu­turler .html#kolomb yan nT car K noaTohumuTürler 16/32 11.10.2017 K noa Tohumu Türler

BOLİVYA TARAFINDAN TİCARİ YETİŞTİRİCİLİĞİ YAPILAN KİNOA TOHUMU TÜRLERİ Yukarı gitmek için lütfen tıklayınız...

BOLİVYA TARAFINDAN TİCARİ YETİŞTİRİCİLİĞİ YAPILAN KİNOA TOHUMU TÜRLERİ RESMİN BÜYÜK HALİNİ GÖRMEK İÇİN LÜTFEN ÜZERİNE TIKLAYINIZ Resmin Büyük Halini Görmek İçin Lütfen Üzerine Tıklayınız. (images/BOLIVYA_001_01.JPG)

BOLİVYA TARAFINDAN YEREL OLARAK GELENEKSEL YÖNTEMLER İLE YETİŞTİRİCİLİĞİ YAPILAN KİNOA TOHUMU TÜRLERİ Yukarı gitmek için lütfen tıklayınız...

BOLİVYA TARAFINDAN YEREL OLARAK GELENEKSEL YÖNTEMLER İLE YETİŞTİRİCİLİĞİ YAPILAN KİNOA TOHUMU TÜRLERİ RESMİN BÜYÜK HALİNİ GÖRMEK İÇİN LÜTFEN ÜZERİNE TIKLAYINIZ Resmin Büyük Halini Görmek İçin Lütfen Üzerine Tıklayınız. (images/BOLIVYA_002_01.JPG)

EKVATOR TARAFINDAN TİCARİ YETİŞTİRİCİLİĞİ YAPILAN KİNOA TOHUMU TÜRLERİ Yukarı gitmek için lütfen tıklayınız...

EKVATOR TARAFINDAN TİCARİ YETİŞTİRİCİLİĞİ YAPILAN KİNOA TOHUMU TÜRLERİ RESMİN BÜYÜK HALİNİ GÖRMEK İÇİN LÜTFEN ÜZERİNE TIKLAYINIZ Resmin Büyük Halini Görmek İçin Lütfen Üzerine Tıklayınız. (images/EKVATOR_001.JPG)

KOLOMBİYA TARAFINDAN TİCARİ YETİŞTİRİCİLİĞİ YAPILAN KİNOA TOHUMU TÜRLERİ Yukarı gitmek için lütfen tıklayınız...

KOLOMBİYA TARAFINDAN TİCARİ YETİŞTİRİCİLİĞİ YAPILAN KİNOA TOHUMU TÜRLERİ RESMİN BÜYÜK HALİNİ GÖRMEK İÇİN LÜTFEN ÜZERİNE TIKLAYINIZ Resmin Büyük Halini Görmek İçin Lütfen Üzerine Tıklayınız. (images/KOLOMBIYA_001.JPG)

ŞİLİ TARAFINDAN TİCARİ YETİŞTİRİCİLİĞİ YAPILAN KİNOA TOHUMU TÜRLERİ Yukarı gitmek için lütfen tıklayınız... http://web.arch ve.org/web/20170326030757/http://tuk yed.org/sayfa­k noa­tohumu­turler .html#kolomb yan nT car K noaTohumuTürler 17/32 11.10.2017 K noa Tohumu Türler

ŞİLİ TARAFINDAN TİCARİ YETİŞTİRİCİLİĞİ YAPILAN KİNOA TOHUMU TÜRLERİ RESMİN BÜYÜK HALİNİ GÖRMEK İÇİN LÜTFEN ÜZERİNE TIKLAYINIZ Resmin Büyük Halini Görmek İçin Lütfen Üzerine Tıklayınız. (images/SILI.JPG)

ARJANTİN TARAFINDAN TİCARİ YETİŞTİRİCİLİĞİ YAPILAN KİNOA TOHUMU TÜRLERİ Yukarı gitmek için lütfen tıklayınız...

ARJANTİN TARAFINDAN TİCARİ YETİŞTİRİCİLİĞİ YAPILAN KİNOA TOHUMU TÜRLERİ RESMİN BÜYÜK HALİNİ GÖRMEK İÇİN LÜTFEN ÜZERİNE TIKLAYINIZ Resmin Büyük Halini Görmek İçin Lütfen Üzerine Tıklayınız. (images/ARJANTIN.JPG)

DANİMARKA TARAFINDAN TİCARİ YETİŞTİRİCİLİĞİ YAPILAN KİNOA TOHUMU TÜRLERİ Yukarı gitmek için lütfen tıklayınız...

DANİMARKA TARAFINDAN TİCARİ YETİŞTİRİCİLİĞİ YAPILAN KİNOA TOHUMU TÜRLERİ RESMİN BÜYÜK HALİNİ GÖRMEK İÇİN LÜTFEN ÜZERİNE TIKLAYINIZ Resmin Büyük Halini Görmek İçin Lütfen Üzerine Tıklayınız. (images/DANIMARKA.JPG)

HOLLANDA TARAFINDAN TİCARİ YETİŞTİRİCİLİĞİ YAPILAN KİNOA TOHUMU TÜRLERİ Yukarı gitmek için lütfen tıklayınız...

HOLLANDA TARAFINDAN TİCARİ YETİŞTİRİCİLİĞİ YAPILAN KİNOA TOHUMU TÜRLERİ RESMİN BÜYÜK HALİNİ GÖRMEK İÇİN LÜTFEN ÜZERİNE TIKLAYINIZ Resmin Büyük Halini Görmek İçin Lütfen Üzerine Tıklayınız. (images/HOLLANDA.JPG)

İNGİLTERE TARAFINDAN TİCARİ YETİŞTİRİCİLİĞİ YAPILAN KİNOA TOHUMU TÜRLERİ Yukarı gitmek için lütfen tıklayınız... İNGİLTERE TARAFINDAN TİCARİ YETİŞTİRİCİLİĞİ YAPILAN KİNOA TOHUMU TÜRLERİ RESMİN BÜYÜK HALİNİ GÖRMEK İÇİN LÜTFEN ÜZERİNE TIKLAYINIZ Resmin Büyük Halini Görmek İçin Lütfen Üzerine Tıklayınız. (images/INGILTERE.JPG) http://web.arch ve.org/web/20170326030757/http://tuk yed.org/sayfa­k noa­tohumu­turler .html#kolomb yan nT car K noaTohumuTürler 18/32 11.10.2017 K noa Tohumu Türler

YUNANİSTAN TARAFINDAN TİCARİ YETİŞTİRİCİLİĞİ YAPILAN KİNOA TOHUMU TÜRLERİ Yukarı gitmek için lütfen tıklayınız...

YUNANİSTAN TARAFINDAN TİCARİ YETİŞTİRİCİLİĞİ YAPILAN KİNOA TOHUMU TÜRLERİ RESMİN BÜYÜK HALİNİ GÖRMEK İÇİN LÜTFEN ÜZERİNE TIKLAYINIZ Resmin Büyük Halini Görmek İçin Lütfen Üzerine Tıklayınız. (images/YUNANISTAN.JPG)

BREZİLYA TARAFINDAN TİCARİ YETİŞTİRİCİLİĞİ YAPILAN KİNOA TOHUMU TÜRLERİ Yukarı gitmek için lütfen tıklayınız...

BREZİLYA TARAFINDAN TİCARİ YETİŞTİRİCİLİĞİ YAPILAN KİNOA TOHUMU TÜRLERİ RESMİN BÜYÜK HALİNİ GÖRMEK İÇİN LÜTFEN ÜZERİNE TIKLAYINIZ Resmin Büyük Halini Görmek İçin Lütfen Üzerine Tıklayınız. (images/BREZILYA.JPG)

AMERİKA TARAFINDAN TİCARİ YETİŞTİRİCİLİĞİ YAPILAN KİNOA TOHUMU TÜRLERİ Yukarı gitmek için lütfen tıklayınız...

AMERİKA TARAFINDAN TİCARİ YETİŞTİRİCİLİĞİ YAPILAN KİNOA TOHUMU TÜRLERİ RESMİN BÜYÜK HALİNİ GÖRMEK İÇİN LÜTFEN ÜZERİNE TIKLAYINIZ Resmin Büyük Halini Görmek İçin Lütfen Üzerine Tıklayınız. (images/AMERIKA.JPG)

Türkiye Kinoa Yetiştiricileri Derneğimiz(TUKİYED) Hangi Kinoa Tohumu Türlerini Öneriyor?

Yukarı gitmek için lütfen tıklayınız... Dünya genelinde yaptığımız Kinoa Yetiştiriciliği araştırmaları, temelde iki farklı tür Kinoa Tohumu ile yetiştiricilik yapıldığını göstermiştir.

Bunlardan ilki; "Genetiği Değiştirilmiş Kinoa Tohumları" ile yetiştiriciliktir. İkincisi ise; "Geleneksel Kinoa Tohumları" ile yapılan yetiştiriciliktir.

GENETİĞİ DEĞİŞTİRİLMİŞ KİNOA TOHUMLARI İLE YAPILAN YETİŞTİRİCİLİKLER: Yukarı gitmek için lütfen tıklayınız... Bu Kinoa Tohumu türleri daha çok Kuzey Pasifik Okyanusu(North Pasific Ocean) veya Kuzey Avrupa(Northern Europe) türleri olarak bilinir.

Bu türlerde çeşitli başka Kinoa ve Amaranth türleri ile çapraz döllemeler yapıldığı gibi, soğuk iklimlere uyumluluğu arttırmak için bazı türlerin genetik özellikleri de değiştirilmiştir.

Genetiği değiştirilmiş besinler genel olarak "Biyogüvenlik" başlığı altında incelenir. http://web.arch ve.org/web/20170326030757/http://tuk yed.org/sayfa­k noa­tohumu­turler .html#kolomb yan nT car K noaTohumuTürler 19/32 11.10.2017 K noa Tohumu Türler

Biyogüvenlik en genel anlamıyla, modern Biyoteknoloji'nin insan sağlığı ve çevreye zarar vermeden uygulanmasını sağlamak için alınması gereken politik ve işlevsel önlemlerin tümü olarak tanımlanabilir.

Bundan yaklaşık 40 sene önce bilimciler genetik mühendisliği yöntemleri ile mikro organizmalara, bitki ve hayvan hücrelerine gen aktararak arzu edilen özellikleri değiştirip iyileştirebileceklerini ve bunun klasik ıslah yöntemlerine göre çok daha hassas ve çabuk yapılabileceğini ortaya koydular.

Bunun hemen ardından bu buluşu yapan bilimcilerden Paul Berg ve arkadaşları 1974 yılında “Nature” ve “Science” dergilerine mektup yazarak, bu yeni teknolojinin güvenlik ve etik yönleri ortaya konulana kadar bir yıllık bir moratoryum istemişlerdir.

Bu amaçla; 24­27 Şubat 1975 tarihinde Asilomar, Kaliforniya’da düzenlenen konferansta bir araya gelen bilimciler, bu teknoloji ürünlerinin tek tek ele alınıp değerlendirilmesini, üzerinde çalışılan organizmaların risk gruplarına ayrılmasını, otoregülasyonun yararlı olacağını beyan etmişlerdir.

Bu konferanstan yaklaşık 1 yıl sonra Amerikan Sağlık Enstitüsü(NIH), genetik mühendisliği çalışmalarını düzenleyen kuralları hazırlayarak Haziran 1976 yayımladı.

Buna göre NIH tarafından parasal destek sağlanan araştırmalarda bu kurallara uyma zorunluluğu getirildi, diğer araştırmacılar da bu kuralları gönüllü olarak benimsediler.

O yıllarda çeşitli çevrelerden yükselen daha sıkı kural getirme talepleri de itibar görmedi.

Yani gerek Dünya'da, gerekse ülkemizde Biyoteknoloji karşıtlarının iddia ettikleri gibi genetik mühendisliği çalışmaları başıboş değildir. Üzerinde çalışılan organizmaların risk gruplarına göre belirli kurallar çerçevesinde yürütülmektedir.

En önemlisi bu kurallar, daha çalışmaların başladığı ilk yıllarda bilimcilerin kendi kendilerini kontrol etme talepleriyle ortaya çıkmış ve uygulanmaya konulmuştur.

Aynı yıllarda, İngiltere’de ve Avrupa Komisyonu’nda genetik mühendisliği çalışmalarının güvenliğine ilişkin çeşitli raporlar hazırlanmış, 82/472 no’lu Konsey tavsiyesi ile bir düzenlemeye gidilmiştir.

Burada ülkelerin bu tür araştırmaları kayıt altına alması ve elde edilecek yeni bilgiler ışığında kuralların yeniden düzenlenmesi gibi pragmatik bir yol benimsenmiştir.

Bu süreçte yani bir taraftan araştırmalar ve tartışmalar devam ederken, konunun uluslararası teknik bir sorun olarak ele alınması Türkiye’nin de üyesi olduğu OECD tarafından gerçekleştirilmiş ve buradaki teknik çalışmalar sonucu 1986 yılında “Mavi Kitap” olarak da bilinen “Recombinant DNA Safety Considerations” dokümanı yayımlanmıştır.

Kitaptaki ana mesaj ise teknoloji karşıtlarının hoşuna gitmeyecek türden “yeniden bileşen DNA organizmaların kullanımına yönelik ayrı bir regülasyon yapılması için bilimsel neden bulunmamaktadır” şeklindedir. Bununla beraber, Mavi Kitap bugüne kadar yapılan tüm biyogüvenlik düzenlemelerinin temelini oluşturmaktadır.

Nitekim ABD’de Başkan’ın direktifiyle bilim insanlarından oluşan bir komisyon oluşturulmuş ve bu komisyonun hazırladığı “Biyoteknolojiyi Düzenleyici Eşgüdüm Çerçevesi” başlıklı doküman Haziran 1986’da resmi gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. http://web.arch ve.org/web/20170326030757/http://tuk yed.org/sayfa­k noa­tohumu­turler .html#kolomb yan nT car K noaTohumuTürler 20/32 11.10.2017 K noa Tohumu Türler

Bu düzenlemeye göre genetiği değiştirilmiş organizmaların insan sağlığı ve çevre üzerinde oluşturabilecekleri risklerin değerlendirilmesi ve idaresi Tarım Bakanlığı (USDA), Gıda ve İlaç İdaresi(FDA) ve Çevre Koruma Kurumu(EPA) tarafından kuruluş kanunlarında bildirilen görevler çerçevesinde eşgüdüm sağlanarak yapılacaktır.

AB ülkeleri ise Biyoteknoloji ürünlerinin düzenlenmesi için yeni bir mevzuat hazırlama yoluna gitmişlerdir. Buna göre uzun tartışmalardan sonra genetiği değiştirilmiş organizmaların kısıtlı kullanımını düzenleyen EC 90/219 ve GDO’ların çevreye kasıtlı salımıyla ilgili olarak da EC90/220 no’lu direktifler yürürlüğe girmiştir.

AB tarafından hem bunlar üzerinde değişiklik yapılmış hem de bir dizi tüzük daha hazırlanmıştır.

Burada ilk defa Atlantik ayrımı, yani ABD ile AB ülkelerinin modern Biyoteknoloji ürünlerine farklı yaklaşımı ortaya çıkmaya başlamıştır. Çok kısaca ifade etmek gerekirse ABD son ürüne, AB ise o ürünün elde edildiği tekniğe bakmayı tercih etmektedir.

Yani bir ürünün "nasıl yapıldığı" değil, "ne olduğu", insan ve çevre sağlığını nasıl etkileyeceği ABD’de ön plana konurken, AB kuralları genetik mühendisliği ile elde edilen ürünleri ayrı bir değerlendirmeye tâbi tutmaktadır.

Bu gelişmeleri izleyen yıllarda Biyoteknoloji ve biyogüvenlik üzerindeki uluslararası tartışmalar OECD’den Birleşmiş Milletler düzeyine taşınmıştır.

Rio de Janeiro’da 1992 yılında toplanan Birleşmiş Milletler Çevre ve Kalkınma Konferansı, Rio Deklerasyonu ile birlikte günümüzde "Gündem 21" denilen kapsamlı yol haritasını da ortaya çıkarmıştır.

Toplam 40 bölümden oluşan belge, 21. yüzyılda hem çevrenin korunması hem de sürdürülebilir kalkınma hedeflerine ulaşmak için yapılması gerekenleri listeler.

1992 tarihli Rio Deklarasyonu'nu, 1996 başlayan görüşmeler takip etmiş ve nihayet 2000 yılında Cartagena Biyogüvenlik Protokolü’nü (Convention on Biological Diversity ­ CBD) ortaya çıkarmıştır. Türkiye dahil 150 kadar ülkenin imzaladığı Protokol 11 Eylül 2003 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

2003'ten, 2010 yılına kadar süren akademik araştırmaların ışığında çalışmalar son haline getirilmiş ve 29 Ekim 2010 tarihinde Japonya'nın Nagoya şehrinde, "Nagoya Protokolü ­ Biyolojik Çeşitlilik Sözleşmesi" imzalanmış ve yapılan tüm uluslararası regülasyon çalışmalarının ardından 12 Ekim 2014 yılında tüm Dünya'da yürürlüğe girmiştir.

Ancak Türkiye, 1972 yılında başlayan ve tüm Dünya'nın geleceği için "Genetik ve Biyolojik Çeşitlilik" anlamına gelen, 2010 yılına kadar kademe kademe geliştirilerek son haline getirilen ve Nagoya Protokolü olarak bilinen bu nihayi Biyolojik Çeşitlilik Sözleşmesi'ni İMZALAMAMIŞTIR! Bu sebeple Genetiği Değiştirilmiş ürünlerin Türkiye'ye ithalatı ve Türkiye'de üretilmesi kesinlikle yasaktır!

Türkiye gibi Peru Hükümeti ve Bolivya Hükümetleri de Nagoya Protokolü ­ Biyolojik Çeşitlilik Sözleşmesi'ni İMZALAMAMIŞTIR! http://web.arch ve.org/web/20170326030757/http://tuk yed.org/sayfa­k noa­tohumu­turler .html#kolomb yan nT car K noaTohumuTürler 21/32 11.10.2017 K noa Tohumu Türler

Kuzey Pasifik Okyanusu(North Pasific Ocean) veya Kuzey Avrupa(Northern Europe) Kinoa Tohumu türleri, Norveç, Danimarka, Kanada, Hollanda gibi soğuk kuzey iklimlerinde yetiştirilen "Genetiği İle Oynanmış" türlerdir.

Bu türler örneğin Norveç gibi yılda sadece 90 gün kar yağışı olmaksızın güneşli günlerin görülebildiği ülkelerde bu süre içerisinde gelişimini tamamlayabilecek erkenci türlerdir.

Hasatları karda yapılan bu ürünlerin özellikle kuruma dönemi yüksek nem ve aşırı soğuk hava şartlarında gerçekleştirilir. Bu ürünler hasat sonrası nemden arındırma için mikrodalga ve diğer ısıtmalı kurutucular ile işleme tabi tutulur.

Genetiği ile oynanmış bu Kinoa Tohumu türleri sadece Kuzey iklim ülkelerinde değil; Nogoya Protokolü'nü imzalamış olan çoğu Avrupa Ülkesi'nde, Brezilya, Arjantin, Kolobiya, Ekvator gibi Güney Amerika Ülkeleri'nde, Afrika'da bazı ülkelerde, Ortadoğu'da Yemen'de, Asya'nın bazı ülkelerinde ve Avusturalya'da yetiştirilmektedir.

Bu genetiği değiştirilmiş Kinoa Tohumu Türleri, Avrupa'da iki üniversite tarafından oluşturulmuştur.

Bu iki Üniversite kendi lisanslama ve ekim hakları(Royality) altında bazı ülkeler için kontrollü olarak Kinoa Yetiştiriciliği'ne izin vermektedir. Bu lisansları ellerinde tutan üniversiteler ve özel firmalar, üçüncü parti ülkelerde yapılacak her yetiştiricilik faaliyetinden pay almaktadırlar.

Türkiye Nogoya Protokolü'nün altına imza atmadığı için bu gruba girmemektedir ve bu türlerin ekimi, ürünlerinin ya da tohumlarının ithalatı kesinlikle yasaktır!

Genetiği Değiştirilmiş Kinoa Tohumu Türleri yüksek verime sahiptir. Saf ve Sertifikalı Tohumlar olan bu türler en fazla 1 yaşındayken, melezleşmemiş ana türler olarak ekilir. Bu türler, uygun bakım şartları altında 550 kg/dönüm verim verir.

Yapraklı kadife benzeri kalın ve tüylü bu türler küf ve mantarlara karşı yüksek dayanıklılığa sahiptir.

Genetiği ile oynanmış bu Kinoa Tohumları, öncelikle Amaranth ile çaprazlanmış(döllenmiş) ve ardından bir çeşit Menekşe türüne ait genetik özellikler eklenerek, soğuk iklim ve düşük sıcaklıklara karşı dayanıklı hale getirilmiştir.

Geleneksel bazı türlerde çok az miktarda yer alan ve neredeyse "yok denecek kadar az" (%0,02) diye tanımlanabilecek bir SAPONİN kabuk ile kaplıdırlar. Bu kabuk geleneksel türlerden farklı olarak aşırı acı(bitter) türde SAPONİN özellikleri gösterir. Genetik özellikleri dizayn eden bilim adamları bu türleri oluştururken Ekvator'un, 2.000 yıllık geçmişi bulunan, Geleneksel Kinoa Türleri'nden ikisini CHIMBORAZO ve IMBABURA'nın acı SAPONİN özelliklerini almışlar ve Peru'nun, Altiplano ve onun atası olan Salcedo türlerinin aşırı ince ancak tatlı SAPONİN türü ile birleştirmişlerdir. Ortaya aşırı acı ancak aşırı ince olan yeni bir SAPONİN türü ortaya çıkmıştır. Bu sayede BOLİVYA'nın "ROYAL QUINOA" diye tabir ettiği büyük ve beyaz taneli türleri ile PERU'nun ince SAPONİN'li türleri ve EKVATOR'un en acı SAPONİN türü genetik olarak bir araya getirilmiştir. Böylelikle, zararlı canlılar olarak bilinen böcekler, kuşlar, büyük/küçük baş hayvanlar, domuzlar gibi canlıların tarladaki ürünü tüketmesinin önüne geçilmiştir.

Genetiği ile oynanmış aşırı acı, ancak aşırı da ince olan, bu en büyük ve en beyaz yeni tür için, hasat sonrasında Kinoa'nın dışında yer alan ve zımparalanarak, traşlanması gereken, SAPONİN tabakasının ayıklanması oldukça kolaylaşmıştır. http://web.arch ve.org/web/20170326030757/http://tuk yed.org/sayfa­k noa­tohumu­turler .html#kolomb yan nT car K noaTohumuTürler 22/32 11.10.2017 K noa Tohumu Türler

Ayrıca; 0,01mm­0,02mm zımpara ile kolaylıkla ayıklanan SAPONİN tabakası böylelikle Kinoa tanesi üzerinde içeriğinde bulunan Çinko bazlı topzları olabildiğince az bırakmaktadır.

Bu durumda Kinoa tanelerinin işlenmesi aşamasında zımparalama/traşlama sonrasında, yıkanmasına sıra geldiğinde, 16 derece sıcak su ve 8 dakika/ton gibi kısa süre ve ılık su ile yıkama işlemi mümkün olmaktadır.

Yıkama işleminin ardından santifruj ile 4.000 devirde hızla döndürülerek Kinoa tanelerinin içindeki su tahliye edilir.

Bu sırada cilalama işlemi(polish) de uygulanır.

Santifruj ile nem oranı %15'e düşürülen taneler ardından kurutma makinaların alınır ve içindeki nem türüne göre %9­12 aralığına düşürülür.

Genetiği ile oynanmış bu türler: * Aşırı Soğuklara ve Sıfırın Altındaki Sıcaklıklara, Don Olaylarına Karşı En Dayanıklı * Çimlenme Süresi Olarak 5 gün Gibi En Kısa Süreye Sahip * En İri Taneli * Beyaz Türler İçin En Beyaz * Silindirik yapıda * En İnce Saponinli * En Acı Saponinli(zararlı canlılar ve ilaçlardan Kinoa tanesinin korunması için en dayanıklı) * Saponin'den Arındırma İşlemleri İçin Fabrikalarda En Kolay İşlenen türlerdir.

Tüm bu özellikleri ile Dünya'nın en verimli Kinoa Türleri gibi görülen bu türlerin, ekimi "Genetiği İle Oynanmış" türlere tabi olması sebebi ile ülkemizde, Peru'da, Bolivya'da ve Amerika'da yasaktır.

Dünya'da en çok Kinoa tüketen ülke Amerika'dır. İkinci sırada Kanada gelir.

Bu ülkeler de Türkiye gibi Nogoya Protokolü'nü imzalamamıştır. Bu ülkeler, GDO'lu ürünlerin ve bu ürünlerin tohumlarının ithalatını yasaklamıştır.

Bu sebeple Dünya'nın en büyük Kinoa yetiştiricisi ülkeleri olan Peru ve Bolivya Nogoya Protokolü'nü imzalamamıştır.

Türkiye'de bu "Genetiği İle Oynanmış Tohumların" ekilmesi, uyuşturucu madde yetiştiriciliği ile aynı şartlar altında değerlendirilecek kadar katı kurallar ile belirlenmiştir.

Türkiye’de, GDO ile ilgili ilk düzenleme dönemin, Orman ve Tarım Bakanlığı'nca “Transgenik Kültür Bitkilerinin Alan Denemeleri Hakkında Talimat” adıyla 1998 yılında yapılmıştır.

Ardından içlerinde Türkiye'nin de bulunduğu ancak imzalamadığı 150 ülke tarafından 2010 yılında görüşülerek nihayi haline getirilen Nogoya Protokolü'ndeki gelişmeleri takiben, T.C. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığımız, gereken kanuni düzenlemeyi, TBMM'ye sunarak, 18 Mart 2010 tarihinde, 5977 Sayılı Biyogüvenlik Kanunu'nu çıkartmıştır. http://web.arch ve.org/web/20170326030757/http://tuk yed.org/sayfa­k noa­tohumu­turler .html#kolomb yan nT car K noaTohumuTürler 23/32 11.10.2017 K noa Tohumu Türler

Buna göre: GDO'lu tohumların ekilmesi, ürünlerin ülke içinde tüketilmesi, ithalat ve ihracatı kesinlikle yasaktır!

Türkiye Kinoa Yetiştiricileri Derneğimiz(TUKİYED), bu sebeple GDO'lu Kinoa Tohumları'nın ithalatının, yetiştirilmesinin ve ihracatının yasak olduğu ile ilgili bir bilinç oluşturma görevini amaç edinmiştir.

TÜRKİYE KİNOA YETİŞTİRİCİLERİ DERNEĞİMİZ'İN(TUKİYED) ÖNERDİĞİ GELENEKSEL KİNOA TAHUMLARI İLE YETİŞTİRİCİLİK Yukarı gitmek için lütfen

tıklayınız... Türkiye Kinoa Yetiştiricileri Derneğimiz(TUKİYED), bu sebeple GDO'lu Kinoa Tohumlar nezdinde gerekli yasakların uygulanması ve bu konuda ülkeye kaçak tohum sokan, ekimini gerçekleştiren, çoğaltıp satışını yapan kişi ve firmalar hakkında yasal işlemlerin yapılabilmesi için, T.C. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığımız ile birlikte hareket etmektedir. Bu kişi ve kurumlar hakkında alınan ihbarlar doğrultusunda Cumhuriyet Savcılıkları'na suç duyurusunda bulunulmakatadır.

Türkiye Kinoa Yetiştiricileri Derneğimiz(TUKİYED), Türkiye'de sadece geleneksel Kinoa Tohumları ile yetiştiriciliği desteklemekte, bu alanda gerekli yetiştiricilik eğitimlerini, derneğimizin üyeleri ve derneğimizin danışmanı olan üniversitelerdeki akademisyenler ile paylaşmakatadır.

Türkiye Kinoa Yetiştiricileri Derneğimiz'in(TUKİYED), önceliği yasal ithalat yolları ile Türkiye'ye getirilmesine öncülük ettiğimiz 81 adet Peru ve Bolivya tohumlarıdır.

Kaynaklar : http://research.sabanciuniv.edu/18136/1/Biyogüvenlik_Nedir_Ne_değildir.pdf (http://web.archive.org/web/20170326030757/http://research.sabanciuniv.edu/18136/1/B iyogüvenlik_Nedir_Ne_değildir.pdf) https://en.wikipedia.org/wiki/Nagoya_Protocol (http://web.archive.org/web/20170326030757/https://en.wikipedia.org/wiki/Nagoya_Prot ocol) https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/c/c6/NagoyaProtocol.svg (http://web.archive.org/web/20170326030757/https://upload.wikimedia.org/wikipedia/co mmons/c/c6/NagoyaProtocol.svg) http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2010/03/20100326­ 7.htm (5977 Sayılı Biyogüvenlik Kanunu) (http://web.archive.org/web/20170326030757/http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/201 0/03/20100326­7.htm)

SAPONİN'İ EN İNCE KİNOA TÜRLERİ Yukarı gitmek için lütfen tıklayınız...

AMERİKA TARAFINDAN TİCARİ YETİŞTİRİCİLİĞİ YAPILAN KİNOA TOHUMU TÜRLERİ RESMİN BÜYÜK HALİNİ GÖRMEK İÇİN LÜTFEN ÜZERİNE TIKLAYINIZ Resmin Büyük Halini Görmek İçin Lütfen Üzerine Tıklayınız. (images/SAPONINI_EN_INCE_TURLER.JPG) http://web.arch ve.org/web/20170326030757/http://tuk yed.org/sayfa­k noa­tohumu­turler .html#kolomb yan nT car K noaTohumuTürler 24/32 11.10.2017 K noa Tohumu Türler

AMERİKA TARAFINDAN TİCARİ YETİŞTİRİCİLİĞİ YAPILAN KİNOA TOHUMU TÜRLERİ RESMİN BÜYÜK HALİNİ GÖRMEK İÇİN LÜTFEN ÜZERİNE TIKLAYINIZ Resmin Büyük Halini Görmek İçin Lütfen Üzerine Tıklayınız. (images/SAPONINI_EN_INCE_TURLER_LISTE.JPG) Saponin kalınlığı %0,05 altında kalan tüm türler böcekler, kuşlar, küçük/büyük baş hayvanlar veya domuzlar tarafından besin olaran kolaylıkla tüketilebilecek türlerdir.

Geçmişte, derneğimiz üyelerinden bir yetiştiricimizin ektiği, Siyah Kinoa(INIA 420 ­ BLACK NEGRA COLLANA) türü için 90 dönümlük tarlaya bir çobanın küçükbaş hayvanları sokması sonucu tüm tarla hayvanlar tarafından yenmiştir. Çoban Jandarma kanalı ile yakalanıp sorgulandığında "Ben ne bileyim oranın Kinoa tarlası olduğunu. Ben sandım ki her tarfı Sirken Otu(Kinoa(Chenopodium Quinoa) ile aynı Chenopodium ailesinden gelen Chenopodium Album) sarmıştı. Bende hayvanları bari bu

yabani otların yapraklarını yesinler diye soktum tarlaya. Ben ne bileyim ekili ürün olduğunu.

Buralarda bu bir yabani ottur." demiştir.

Tarlanızı çit ile çevirme şansınız yoksa ya da sürekli başında tarla ile ilgilenecek biri yoksa bu türleri ekerken mutlaka çevredeki çobanları, yerel halkı veya köy muhtarını mutlaka uyarmanız, belki bir tabela koyarak durumu izah etmeniz gerekebilir.

Aksi halde benzeri durumlar yaşanabilir.

Ne yazık ki en verimli Kinoa türlerinin çoğu da bu şekilde Saponin'i yok denecek kadar az olan türlerdendir. Bu sebeple dikkatli olunması çok önemlidir. ŞUNU LÜTFEN UNUTMAYIN! SAPONİN'İ OLMAYAN TÜR YOKTUR. ÇOK ÇOK İNCE HATTA YOK DENECEK KADAR AZ TÜRLER VARDIR. BU TÜRLER HER HALUKARDA İNCE BİR ZIMPARALAMA(0,01mm­0,04mm) GEREKTİRİR. ÜRÜNLER ZIMPARALANIRKEN ÇİNKO AĞIRLIKLI SAPONİN TOZLARI KİNOA TANESİNE(MEYVEYE) YAPIŞIR. BU SEBEPLE MUTLAKA YIKANMASI, SANTRİFRUJ İLE NEMİNİN ALINMASI, CİLALANMASI VE KURUTMA SİSTEMLERİNDE KURUTULMASI GEREKİR. YENİLEBİLİR KİNOA'NIN NEM DEĞERİ %12'DEN DÜŞÜK OLMALIDIR. TÜRKİYE KİNOA YETİŞTİRİCİLERİ DERNEĞİMİZ(TUKİYED) SAPONİN'Lİ VEYA SAPONİN'İ YOK DENECEK KADAR AZ(YÜZDE YARIMDAN DAHA AZ) TÜRLER İLE SAPONİN'İ YÜKSEK(%3­%7) TÜRLERİ HİÇ BİR BEDEL FARKI OLMAKSIZIN AYNI FİYATTAN İTHAL EDİLMESİ İÇİN GEREKLİ TÜM SÜREÇLERİN TAMAMLANMASINA ÖNCÜLÜK ETMİŞTİR. DERNEĞİMİZ ÜYESİ ÖZSERHAT FİRMASI TÜRKİYE'DE TEK YASAL KİNOA TOHUMU İTHALATI İZNİNE SAHİPTİR. SAPONİN'Lİ VEYA SAPONİN'İ YOK DENECEK KADAR AZ(YÜZDE YARIMDAN DAHA AZ) TÜRLER, BU FİRMADA TEK FİYATTAN SATILMAKTADIR. BU TÜRLER MUTLAKA FABRİKADA İŞLEM GÖREREK SAPONİN'DEN AYRILIR. AKSİ DURUMDA YEMEKLİK OLARAK TÜKETİLEMEZ. 300mg SAPONİN TOZU BARINDIRAN VE PİŞİRİLEN BİR TENCERE KİNOA BİR İNSANI ZEHİRLEMEYE YETECEK KADAR ÇİNKO İÇERİR. "SAPONİNSİZ" DİYE TABİR EDİLEN VE HASAT SONRASI FABRİKALARDA İŞLEM GÖRMEYE GEREK DUYMADAN SATIŞININ YAPILACAĞI İDDİA EDİLEN VE BU SEBEPLE YÜKSEK ÜCRETLERLE SATILAN KİNOA TOHUMLARINA İTİBAR ETMEYİNİZ. http://web.arch ve.org/web/20170326030757/http://tuk yed.org/sayfa­k noa­tohumu­turler .html#kolomb yan nT car K noaTohumuTürler 25/32 11.10.2017 K noa Tohumu Türler

HER TÜR KİNOA MUTLAKA FABRİKA ŞARTLARINDA SAPONİN'DEN ARINDIRMA, YIKAMA VE KURUTMA İŞLEMİ YAPILMALIDIR. AKSİ DURUMDA GIDA ZEHİRLENMELERİ GÖRÜLEBİLİR.

SAPONİN KALINLIKLARINA GÖRE TÜM KİNOA TÜRLERİ Yukarı gitmek için lütfen tıklayınız...

SAPONİN KALINLIKLARINA GÖRE TÜM KİNOA TÜRLERİ RESMİN BÜYÜK HALİNİ GÖRMEK İÇİN LÜTFEN ÜZERİNE TIKLAYINIZ Resmin Büyük Halini Görmek

İçin Lütfen Üzerine Tıklayınız. (images/SAPONIN_KALINLIKLARINA_GORE_KINOA_TOHUMLARI_GRAFIK.JPG) SAPONİN KALINLIKLARINA GÖRE TÜM KİNOA TÜRLERİ RESMİN BÜYÜK HALİNİ GÖRMEK İÇİN LÜTFEN ÜZERİNE TIKLAYINI Resmin Büyük Halini Görmek İçin Lütfen Üzerine Tıklayınız. (images/SAPONIN_KALINLIKLARINA_GORE_KINOA_TOHUMLARI.JPG)

DÜŞÜK SICAKLIKLARDA YETİŞTİRİCİLİK TÖLERANSLARINA GÖRE KİNOA TOHUMU TÜRLERİ Yukarı gitmek için lütfen tıklayınız...

DÜŞÜK SICAKLIKLARDA YETİŞTİRİCİLİK TÖLERANSLARINA GÖRE KİNOA TOHUMU TÜRLERİ RESMİN BÜYÜK HALİNİ GÖRMEK İÇİN LÜTFEN ÜZERİNE TIKLAYINIZ Resmin Büyük Halini Görmek İçin Lütfen Üzerine Tıklayınız. (images/DUSUK_SICAKLIKLARA_KARSI_DAYANIKLI_KINOA_TOHUMU_TURLERI .JPG)

AŞIRI SICAKLARDA, KURAK VE KIRAÇ ORTAMLARDA YETİŞTİRİCİLİK TÖLERANSLARINA GÖRE KİNOA TOHUMU TÜRLERİ Yukarı gitmek için lütfen tıklayınız...

AŞIRI SICAKLARDA, KURAK VE KIRAÇ ORTAMLARDA YETİŞTİRİCİLİK TÖLERANSLARINA GÖRE KİNOA TOHUMU TÜRLERİ RESMİN BÜYÜK HALİNİ GÖRMEK İÇİN LÜTFEN ÜZERİNE TIKLAYINIZ Resmin Büyük Halini Görmek İçin Lütfen Üzerine Tıklayınız. (images/ASIRI_SICAKLARDA_KURAK_VE_KIRAC_ORTAMLARDA_YETİSTIRICILI K_TOLERANSLA RINA_GORE_KINOA_TOHUMU.jpg)

AŞIRI YAĞMURLU VE NEMLİ ORTAMLARDA YETİŞTİRİCİLİK TÖLERANSLARINA GÖRE KİNOA TOHUMU TÜRLERİ Yukarı gitmek için lütfen tıklayınız...

AŞIRI YAĞMURLU VE NEMLİ ORTAMLARDA YETİŞTİRİCİLİK TÖLERANSLARINA GÖRE KİNOA TOHUMU TÜRLERİ RESMİN BÜYÜK HALİNİ GÖRMEK İÇİN LÜTFEN ÜZERİNE TIKLAYINIZ Resmin Büyük Halini Görmek İçin Lütfen Üzerine Tıklayınız. (images/ASIRI_SICAKLARDA_KURAK_VE_KIRAC_ORTAMLARDA_YETİSTIRICILI K_TOLERANSLA http://web.arch ve.org/web/20170326030757/http://tuk yed.org/sayfa­k noa­tohumu­turler .html#kolomb yan nT car K noaTohumuTürler 26/32 11.10.2017 K noa Tohumu Türler

RINA_GORE_KINOA_TOHUMU.jpg)

TOPRAK ANALİZİNE GÖRE TOPRAĞIN SAHİP OLDUĞU pH DEĞERLERİNE GÖRE EKİMİ YAPILABİLECEK KİNOA TÜRLERİ Yukarı gitmek için lütfen tıklayınız...

TOPRAK ANALİZİNE GÖRE TOPRAĞIN SAHİP OLDUĞU pH DEĞERLERİNE GÖRE EKİMİ YAPILABİLECEK KİNOA TÜRLERİ RESMİN BÜYÜK HALİNİ GÖRMEK İÇİN LÜTFEN ÜZERİNE TIKLAYINIZ Resmin Büyük Halini Görmek İçin Lütfen Üzerine

Tıklayınız. (images/TOPRAK_ANALIZINE_GORE_MINIMUM_VEYA_MAKSIMUM_pH_DERGER LERINE_GO RE_KONIA_TOHUMLARI.JPG) Yüksek verimli bir Kinoa yetiştiriciliği için ideal pH seviyenizin 6,5­7 arasında olması gerekir. Kinoa 5,5­8 pH seviyeleri arasında yetiştirilir. Ancak pH seviyeniz 6,5­7 aralığında ise çok daha yüksek verim alabilirsiniz.

Kinoa Yetiştiriciliği için arazinizin mutlaka toprak analizini yaptırmanızı öneririz. Özelikle tohum seçimi ve Kinoa ekimi öncesinde toprağınızın verim artırıcı tedbilrler ile hazırlanması için Toprak Analizi çok önemlidir.

Yaptırdığınız Toprak Analizleri sonucunda, eğer pH seviyeniz yüksek ise Kükürt, eğer düşükse Kireç uygulaması yaparak dengeleyebilirsiniz: Daha Detaylı Bilgi İçin Lütfen Bu Sayfayı İnceleyiniz : http://www.tukiyed.org/sayfa­ekim­oncesi­yapmamiz­gereken­tahliller­ve­uygulamalar­ nelerdir.html (http://web.archive.org/web/20170326030757/http://www.tukiyed.org/sayfa­ ekim­oncesi­ yapmamiz­gereken­tahliller­ve­uygulamalar­nelerdir.html)

DENİZ SEVİYESİNDE 0 ­ 1.000 RAKIM ARALIĞINDA EKİLEBİLECEK KİNOA TOHUMU TÜRLERİ Yukarı gitmek için lütfen tıklayınız...

DENİZ SEVİYESİNDE 0 ­ 1.000 RAKIM ARALIĞINDA EKİLEBİLECEK KİNOA TOHUMU TÜRLERİ RESMİN BÜYÜK HALİNİ GÖRMEK İÇİN LÜTFEN ÜZERİNE TIKLAYINIZ Resmin Büyük Halini Görmek İçin Lütfen Üzerine Tıklayınız. (images/DENIZ_SEVIYESINDE_EKILEBILECEK_KINOA_TURLERI.jpg) Her Kinoa Tohumu, her rakımda yetiştirilemez. Bazı türler deniz seviyesinde(0­1.000) Rakımda yetiştirilebilirken bazıları ise ancak 1.000'den daha yüksek rakımlarda yetiştirilir.

Bu sebeple Kinoa Tohumu seçerken Rakım, Hava Şartları ve en önemlisi Toprak Analizi elzemdir!

YETİŞTİRİCİLİK SÜRELERİ VE HASAT VERİMLERİNE GÖRE KİNOA TOHUMU TÜRLERİ Yukarı gitmek için lütfen tıklayınız... http://web.arch ve.org/web/20170326030757/http://tuk yed.org/sayfa­k noa­tohumu­turler .html#kolomb yan nT car K noaTohumuTürler 27/32 11.10.2017 K noa Tohumu Türler

YETİŞTİRİCİLİK SÜRELERİ VE HASAT VERİMLERİNE GÖRE KİNOA TOHUMU TÜRLERİ RESMİN BÜYÜK HALİNİ GÖRMEK İÇİN LÜTFEN ÜZERİNE TIKLAYINIZ Resmin Büyük Halini Görmek İçin Lütfen Üzerine Tıklayınız. (images/HASAT_SURESI_VE_VERIME_GORE_KINOA_TOHUMU_TURLERI.JPG) Her Kinoa türü aynı hasat süresinde yetiştirilmez. Bazı türler ekencidir. Bazı türler orta vadede ve bazı türler ise geç yetişen türlerdendir.

Bazı Kinoa Tohumu türleri 120 günde(4 ay) yetiştirilebilirken; bazı türler ise 150 gün(5 ay), 180 gün(6 ay) ya da 210 günde(7 ayda) yetiştirilebilmektedir.

Kinoa Tohumu seçerken; Toprak analizinize göre doğru türü seçmeniz gerektiği gibi bölgenizin bir sezonda ilkbahar/sonbahar ayları arasında kaç mm/metrekare/yıl yağış aldığı, kaç gün yağmurlu olduğu ve kaç gün güneş aldığı gibi bilgiler önemlidir.

Gerek geç ekim yaparak; gerekse bölgenizdeki yetiştiricilik süreçlerinden daha uzun bir dönemde hasat almanız durumunda; Kinoa'nın hasat öncesi kuruması gereken dönemde sonbahar yağmurlarına yakalanırsanız, bu durumda Kinoa'nın dışındaki SAPONİN yağmurların etkisi ile hafif bir erime yapar ve Kinoa tanelerinde bir çeşit leke ve benekleme yapar. İleride malınızı alacak olan tüccarlar; Kinoa'nızı zırparalama, yıkama, santrifruj, cilalama, kurutma ve Sortex(Color Sorter / renklere göre klasifikasyon) cihazlarına sokacaktır.

Sortex(Color Sorter / renklere göre klasifikasyon) cihazları, en beyaz, orta beyaz, kırık beyaz, krem, koyu renkler, transparan gibi renkleri ayırt edecek ve farklı haznelerde biriktirerek eldeki ürünü A, B, C, D, E, F kalite gibi kalitelere ayıracaktır.

A­B kalite ürünler ihraç malı, C­D kalite ürünler raflarda satılan, restaurantlara verilen mallar olacakken; E­F tipi mallar Glutensiz Kinoa Unu yapılmak üzere ayrılacaktır.

Tam da bu noktada üzerinde siyah lekeler ve benekler olan ürünler her ne kadar iri taneli ve en beyaz olan ihraç malı sınıfı A Kalite mal olsalar dahi, sonbahar döneminde aşırı yağmura maruz kalıp, Kinoa tanelerinde lekelenmelere sebep olabilirler. Bu durumda Sortex(Color Sorter / renklere göre klasifikasyon) cihazları, bu kaliteli A Sınıfı malı E­F sınıfı lekeli, koyu renk bir mal olarak un yapılacak ürün olarak ayırır.

Takdir edersiniz ki kalite düştükçe fiyat da düşer.

Oysa A kalite bir mal sırf yanlış hasat süreli Kinoa Tohumu seçildi diye E­F sınıfı ucuz mal olarak satılabilir.

Tüccarlar yetiştiriciliğini yaptığınız malın labratuar analizlerini istediğinde bu tarz benekli/lekeli ürünler daha malı tüccar almadan analiz aşamsında yüksek Çinko barındırdığı için olumsuz sonuçların çıkmasına sebep olabilir.

Doğru yetiştiricilik süresine dayalı Kinoa Tohumu seçimi, en az Toprak Analizi, Rakım, Bölgenin Meteorolojik değerleri kadar elzemdir!

Türkiye'de satılan tohumlar ile yetiştiricilik yapan bazı üyelerimizn tarlalarını yerinde ziyaret ettiğimizde; bir tarlada birden fazla tür olduğu gözlenmiştir.

Derneğimiz üyesi yetiştiricimize sorduğumuzda aslında tek bir tür için tohum aldığını ancak ektikten sonra aynı 1 kg tohumdan birden fazla tohum çıktığını söylemektedirler. http://web.arch ve.org/web/20170326030757/http://tuk yed.org/sayfa­k noa­tohumu­turler .html#kolomb yan nT car K noaTohumuTürler 28/32 11.10.2017 K noa Tohumu Türler

Bu türler incelendiğinde; tedarikçisi tarafından karışık olarak satılan bu tohumların bazılarının 120 günlük(4 aylık) ve diğerlerinin ise 150 günlük(5 aylık), 180 günlük(6 aylık), 210 günlük(7 aylık) türler olduğu gözlemlenmiştir.

Derneğimiz üyesine tarladaki bazı bölümlerin neden yeşil kaldığı ancak diğer bölümlerin çoktan kuruyarak neredeyse hasata hazır olduğu sorulduğunda; "Bazı bölümlerde eğim fazla, orası yağmur suyunu tutamadan erezyonla akıtıp götürdü. Bitki yeteri kadar beslenemedi" gibi cevaplar alınmıştır.

Oysa o yeşil kalan bölümler; Dernek üyemize tohum tedarik edenler tarafından verilen karışık tohumlar içerisinde yer alan geç yetişen türlerdir.

120 günün sonunda neredeyse %60'ı hasata hazır olan tarla için arazi sahibi yetiştirici artık yakında yağmurların geldiğini ürünü hasat etmesi gerektiğine inanmaktadır. %60 gibi büyük bir kısmı kurtarmak için bu gereklidir de üstelik.

Ancak kalan kısımlardaki farklı türler genelde 210 günlük(7 aylık) yanlış türlerdir.

Tohum alırken mutlaka bir torba ya da çuval tohumda, her bir tohum tanesinin aynı büyüklükte, aynı renkte ve türde olduğundan emin olunmalıdır. İçerisinde pek çok pislik, kurumuş tohum taneleri, yeşil kalmış tohum türleri olan karışık tohumlar sebebi ile pek çok yetiştirici düşük verimler almakta ve yaptığı yatırımı bile çıkartmakta zorlanmaktadır.

Türkiye'de 2009'dan beri ekilerek her sene bir miktar daha melezleştirilen, organik tohum yetiştiriciliği standartlarından uzak pek çok tohum bulunmaktadır.

Tohum satın alacak yetiştiricilere benzer olayların yaşanmaması için aldıkların tohumların, sertifikasını istemelerini önermekteyiz.

Bu sertifikalar kişi veya tohumcu firmalar tarafından üretilmiş olabilir. Üzerinde üretici Tarım Bakanlığı'nın üretim bilgileri olmayan tohum sertifikaları gerçek olmayabilir.

Türkiye Kinoa Yetiştiricileri Derneğimiz(TUKİYED), Peru Tarım Bakanlığı tarafından sağlanan ve Türkiye'de T.C. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığımız onaylı, menşei Kinoa'nın ana vatanı Peru olan Organik Tohumculuk Yetiştirme Standartlarına uygun üretilmiş Saf ve Sertifikalı tohumları getirtmektedir.

Tohumların her biri homojen ve tek tür olan bu tohumlar yüksek verim için önemli bir aşamadır.

Yüksek verim için sadece kaliteli tohum yetmez.

Mutlaka bir Toprak Analizi, doğru Rakım bilgisi, bölgenin meteorolojik değerleri göz önünde bulundurulmalıdır. Türkiye Kinoa Yetiştiricileri Derneğimiz(TUKİYED), bu göstergeler ışığında size 12 ülkeden 125 farklı Kinoa Tohumu içerisinden uygun olabilecek en verimli tür veya türleri önermektedir.

Sizden Toprak Analizi dahi istemeksizin tohum satmaya çalışanlara itimat etmeyiniz.

Alacağınız tohumun Saf ve Sertifikalı tohum olmasına, 1 yıldan daha eski(bayat) olmamasına dikkat ediniz. http://web.arch ve.org/web/20170326030757/http://tuk yed.org/sayfa­k noa­tohumu­turler .html#kolomb yan nT car K noaTohumuTürler 29/32 11.10.2017 K noa Tohumu Türler

TANE BÜYÜKLÜKLERİNE GÖRE KİNOA TOHUMU TÜRLERİ Yukarı gitmek için lütfen tıklayınız...

TANE BÜYÜKLÜKLERİNE GÖRE KİNOA TOHUMU TÜRLERİ RESMİN BÜYÜK HALİNİ GÖRMEK İÇİN LÜTFEN ÜZERİNE TIKLAYINIZ Resmin Büyük Halini Görmek İçin Lütfen Üzerine Tıklayınız. (images/TANE_BUYUKLUKLERINE_GORE_KINOA_TURLERI.JPG)

INIA 431 ALTIPLANO Yukarı gitmek için lütfen tıklayınız...

INIA 431 ALTILPLANO KİNOA TOHUMU TÜRKİYE KİNOA YETİŞTİRİCİLERİ DERNEĞİ

INIA 427 YELLOW AMARILLA SACACA Yukarı gitmek için lütfen tıklayınız...

INIA 427 YELLOW AMARILLA SACACA KİNOA TOHUMU TÜRKİYE KİNOA YETİŞTİRİCİLERİ DERNEĞİ

INIA 420 BLACK NEGRA COLLANA Yukarı gitmek için lütfen tıklayınız...

INIA 420 BLACK NEGRA COLLANA KİNOA TOHUMU TÜRKİYE KİNOA YETİŞTİRİCİLERİ DERNEĞİ

INIA 415 RED ROJO PASANKALLA Yukarı gitmek için lütfen tıklayınız...

INIA 415 RED ROJO PASANKALLA KİNOA TOHUMU TÜRKİYE KİNOA YETİŞTİRİCİLERİ DERNEĞİ

ILLPA INIA Yukarı gitmek için lütfen tıklayınız...

ILLPA INIA KİNOA TOHUMU TÜRKİYE KİNOA YETİŞTİRİCİLERİ DERNEĞİ

SALCEDO INIA Yukarı gitmek için lütfen tıklayınız...

SALCEDO INIA KİNOA TOHUMU TÜRKİYE KİNOA YETİŞTİRİCİLERİ DERNEĞİ

QUILLAHUAMAN INIA Yukarı gitmek için lütfen tıklayınız...

QUILLAHUAMAN INIA KİNOA TOHUMU TÜRKİYE KİNOA YETİŞTİRİCİLERİ DERNEĞİ

YELLOW AMARILLA DE MARANGANI Yukarı gitmek için lütfen tıklayınız...

YELLOW AMARILLA DE MARANGANI KİNOA TOHUMU TÜRKİYE KİNOA YETİŞTİRİCİLERİ DERNEĞİ http://web.arch ve.org/web/20170326030757/http://tuk yed.org/sayfa­k noa­tohumu­turler .html#kolomb yan nT car K noaTohumuTürler 30/32 11.10.2017 K noa Tohumu Türler

BLANCA DE JULI ­ JULI WHITE Yukarı gitmek için lütfen tıklayınız...

BLANCA DE JULI ­ JULI WHITE KİNOA TOHUMU TÜRKİYE KİNOA YETİŞTİRİCİLERİ DERNEĞİ

KANKOLLA Yukarı gitmek için lütfen tıklayınız...

KANKOLLA KİNOA TOHUMU TÜRKİYE KİNOA YETİŞTİRİCİLERİ DERNEĞİ

BLANCA DE JUNIN ­ JUNIN WHITE

Yukarı gitmek için lütfen tıklayınız...

BLANCA DE JUNIN ­ JUNIN WHITE KİNOA TOHUMU TÜRKİYE KİNOA YETİŞTİRİCİLERİ DERNEĞİ

HUALHUAS Yukarı gitmek için lütfen tıklayınız...

HUALHUAS KİNOA TOHUMU TÜRKİYE KİNOA YETİŞTİRİCİLERİ DERNEĞİ

HUALHUAS Yukarı gitmek için lütfen tıklayınız...

HUANCAYO KİNOA TOHUMU TÜRKİYE KİNOA YETİŞTİRİCİLERİ DERNEĞİ

KİNOA YETİŞTİRİCİLERİ DERNEĞİ’NE ÜYE OLMAK İSTİYORUM Dernekler kanunu neden le doldurmanız gereken TÜKİYED Üye Başvuru Formu (http://web.arch ve.org/web/20170326030757/http://tuk yed.org/dernek_uyel k_basvuru_formu.doc) le 2 adet fotoğraf ve nüfus cüzdan fotokop n z derneğ m ze kargolamanız hal nde üyel ğ n z başlatılacaktır.

Detaylı b lg almak ç n b z mle İLETİŞİM (http://web.arch ve.org/web/20170326030757/http://tuk yed.org/sayfa­ let s m.html) e geçeb l rs n z.

2016 yılı yıllık a dat ödemes 120 TL olup derneğe lk defa üye olacaklardan ekstra üyel k kayıt ücret alınmamaktadır. Detaylar ç n Dernek Üyel k Başvurusu (http://web.arch ve.org/web/20170326030757/http://tuk yed.org/sayfa­dernek­ uyel k­basvurusu.html) sayfasını z yaret edeb l rs n z.

Etiketler k noa qu noa qu nua k noa üret c ler derneğ qu noa growers assoc at on k noa tarımı k noa tohumu k noa tohumu satışı qu noa agr culture qu noa seeds k noa hastalık k noa gübre k noa ek l ş k noa hasat superfood mother of gra n süper gıda tahılların anası çölyak hastaları glütens z gluten free şeker hastaları kanser hastaları yüksek prote n kals yum dem r selenyum potasyum sodyum ç nko bakır magnezyum l s n r boflav n d yet sağlıklı beslenme http://web.arch ve.org/web/20170326030757/http://tuk yed.org/sayfa­k noa­tohumu­turler .html#kolomb yan nT car K noaTohumuTürler 31/32 11.10.2017 K noa Tohumu Türler

A V tam n B V tam n D V tam n E V tam n K V tam n Copyr ght © 2015­2016 ­ Tük yed Tasarım & Yazılım : (http://web.arch ve.org/web/20170326030757/http://webyes l.com.tr/) Ana Sayfa (./) Hakkımızda (sayfa­derneg m z n­amac .html) Faal yetler m z (faal yetler m z.html) Forum Üyel ğ (forum­uyel g .html) İlet ş m (sayfa­ let s m.html) Forum (http://web.arch ve.org/web/20170326030757/http://forum.tuk yed.org/) http://web.arch ve.org/web/20170326030757/http://tuk yed.org/sayfa­k noa­tohumu­turler .html#kolomb yan nT car K noaTohumuTürler 32/32