HOVO zomergids 2021 by Vrije Universiteit Amsterdam

HOVO

AMSTERDAM Cursusprogramma zomer 2021

Inbedding HOVO Amsterdam, HOVO-programmacommissie

Verplichte bronvermeldingen

prof. dr. Herman Verhoef (voorzitter), Faculteit der Bètawetenschappen drs. Brenda van Keeken, Faculteit der Gedrags- en Bewegingswetenschappen dr. Bert Jan Lietaert Peerbolte, Faculteit Religie en Theologie prof. dr. Piet Mulders, Faculteit der Bètawetenschappen prof. dr. Richard Neerhof, Faculteit der Rechtsgeleerdheid, prof. dr. Arko Oderwald, Amsterdam Universitair Medisch Centrum dr. Angela Roothaan, Faculteit der Geesteswetenschappen drs. Carolien van Bergen, programmadirecteur HOVO Amsterdam Agnes Glastra MSc, directeur UCGB dr. Bob Baljet, voorzitter Stichting Vrienden HOVO-VU drs. Alma van Donk, Bureau Bestuurszaken VU

Unsplash pag. 10l, kv - Karina Kashuba; pag. 11r, kv - Priscilla du Preez; pag. 15r, kv - Gabriella Clare Marino; pag. 18l Robert Thiemann; pag. 19r jr-korpa; pag. 9r - Michael Fousert; pag. 16r Tom Carnegie; kv,a - Dmitry Bayer

HOVO Amsterdam is onderdeel van de Vrije Universiteit Amsterdam (FGB, Universitair Centrum voor Gedrag en Bewegen). De HOVO-programmacommissie heeft als voornaamste taak het bewaken van de kwaliteit van het onderwijs van HOVO. De leden zijn aangesteld namens de Vrije Universiteit.

De in deze gids gebruikte afbeeldingen zijn rechtenvrij of gebruikt met toestemming van de rechthebbende. Verplichte vermeldingen van rechthebbenden staan hieronder vermeld. Mocht u desondanks menen rechten te kunnen doen gelden, neemt u dan alstublieft contact met ons op binnen de verschijningsperiode van deze gids.

Wikimedia Commons pag. 14 l, r – Gouwenaar; pag. 9l - S. I. Sosnovski; pag. 13l -Rose Lincoln; pag. 21l - Dietmar Rabich Overige verplichte bronvermeldingen pag. 15l - I-Stock; pag. 18l - Mischa_Keijser; pag. 12r - Dagmar Illustrations; pag. 8r - Gert Schutte; pag. 21r - Rijksmuseum

Intellectueel eigendom

De intellectuele eigendomsrechten op de opzet van de cursussen en de samenstelling van het cursusmateriaal berusten bij de docent die de cursus heeft ontwikkeld en het materiaal heeft samengesteld. Gebruik van het cursusmateriaal anders dan voor de eigen studie is niet toegestaan, evenmin als het verkopen of afstaan daarvan aan derden.

Contact Vrije Universiteit Amsterdam HOVO Amsterdam De Boelelaan 1105 1081 HV Amsterdam E-mail hovo@vu.nl Telefoon (020) 598 56 69 Website hovo.vu.nl Facebook facebook.com/hovo.amsterdam YouTube youtube.com/c/HOVOAmsterdamVrijeUniversiteit

Colofon

Ontwerp Haagsblauw Druk Opmeer

Inhoudsopgave 4 5

Voorwoord en Introductie HOVO Samen blijven leren bij HOVO

Kunstgeschiedenis en architectuur 6 6 7 7 8 8

Scandinavische architectuur Stijlgeschiedenis van de schilderijlijst Langs kunstenaarsateliers in en rond Parijs (1850-1950) Kleuren van de ziel. De schilderkunst van Marc Chagall De koningssteden van Marokko Land art in de polder

drs. Suzanne Roelofs drs. Huub Baija dr. Yvette de Groot drs. Ruud Bartlema Krzyzstof Dobrowolski-Onclin MA drs. Martine van Kampen

(Cultuur)geschiedenis 9 9 10

De ideale staatsvorm: een nooit eindigende discussie Onze politieke partijen Belarus, de laatste dictatuur van Europa

prof. dr. Fik Meijer dr. Koen Vossen drs. Karel Onwijn

Muziek en letteren 10 11 11

Shakespeare’s The Taming of the Shrew Weimar, symbool van de Duitse ‘Geist’ Muziek en natuur

drs. Ron Hoffman drs. Michiel Hagdorn Fie Schouten

Filosofie en religie 12 12 13 13 14 14

Over schijn, zijn en het proces van het maken in de kunst Levenskunst op leeftijd Op de bres voor de Verlichting Taoisme, het zachtaardige gezicht van China Koningen in Groningen A Koningen in Groningen B

drs. Katja Rodenburg drs. Petra Bolhuis drs. Arend Klaas Jagersma drs. Victor Melenhorst drs. Saskia van Lier drs. Saskia van Lier

Mens en maatschappij 15 De sociale mens 15 Recht en religie: een lastige relatie 16 Het Antropoceen: een menselijke planeet 16 Samenzweringstheorieën 17 200 dagen President Biden

dr. Andreas Wismeijer mr. dr. Teunis van Kooten dr. Sjoerd Kluiving prof. dr. Peter Demant Tanja Groenendijk-Vos MA

Exacte vakken 17 18 18

Het nieuwe Nederlandse klimaat en extreem weer De zintuigen van planten Geboorte van de ecologie

dr. ir. Gerard van der Steenhoven drs. Arend Wakker dr. Norbert Peeters

HOVO EXTRA 19 Interessante tijden – het leven na de pandemie prof. dr. Theo van Tilburg, dr. Meike Bartels, dr. André Krouwel en dr. Henri de Groot. 20 Europa in één dag – Van Brutus tot Brexit drs. Evert Jan Ouweneel 20 Goden en helden drs. Hein van Dolen 21 Amsterdamse schrijvende artsen prof. dr. Arko Oderwald 21 Wandelen om te weten drs. Katja Rodenburg 22 23

Aanmelden en algemene voorwaarden Bereikbaarheid en vervoer

Voorwoord Zoals het er nu – op moment van schrijven – naar uitziet kunnen we u zomer 2021 eindelijk weer ontvangen op de VU campus! Het zal wennen zijn om weer samen in een ruimte te zijn, maar we zijn blij dat docenten en cursisten elkaar in de collegezalen zullen ontmoeten na ruim een jaar online onderwijs. Uiteraard staan uw veiligheid en die van de docent voorop. De colleges in de zomer vinden plaats in ruime zalen. Het maximum aantal deelnemers dat fysiek op de VU aanwezig kan zijn in een ruimte is sterk beperkt. We volgen hierin de richtlijnen van het RIVM en de VU*. We blijven ook online actief! Bij de meeste cursussen die deze zomer worden aangeboden is de keuze aan u: fysiek op de campus of live online. We hebben gezien dat veel cursisten het afgelopen jaar hebben ontdekt dat colleges online volgen vanuit huis – of dat huis nu in Amsterdam, Assen of de Algarve staat – veel voordelen kan hebben: het scheelt reistijd en wie fysieke beperkingen heeft of ver weg woont kan nog steeds cursussen blijven volgen. De docenten die voor HOVO lesgeven hebben inmiddels vrijwel allemaal ervaring met online onderwijs en zijn erin bedreven de colleges net zo leerzaam, levendig en interessant te houden als in een collegezaal. U kunt ook met ons het land intrekken: twee cursussen bestaan uit een hoorcollege met daaropvolgend een busexcursie (zie pagina 8 en 14). Ook hier geldt: de maximale groepsgrootte is beperkt. In deze gids vindt u de korte cursusbeschrijvingen. Op onze website hovo.vu.nl staat uitgebreidere informatie over de cursus en de onderwijsvorm. Graag bedank ik namens het HOVO-team al onze cursisten voor hun trouwe deelname aan de online colleges afgelopen jaar, die voor iedereen nieuw en anders waren. Hierdoor kunnen we een breed cursusprogramma blijven aanbieden met onze vaste HOVO-docenten. We wensen u een ontspannen en inspirerende zomer toe. Tot ziens op de VU of online! Drs. Carolien van Bergen Programmadirecteur HOVO

* Mocht het als gevolg van coronamaatregelen onverhoopt niet toegestaan zijn om in de zomer onderwijs op de VU te verzorgen, zullen de cursussen waar mogelijk online plaatvinden.

Voor wie is een cursus bij HOVO bedoeld? HOVO is voor iedereen vanaf vijftig jaar. Wij geloven in ‘vijftig’ als leeftijd waarop je een zekere algemene ontwikkeling hebt doorgemaakt en waarop behoeften en interesses mogelijk zijn veranderd ten opzichte van ‘vroeger’. Maar niemand is te jong om te leren, dus iedereen die zich door de thematiek en aanpak van HOVO voelt aangesproken is welkom. HOVO biedt cursussen van vier tot tien colleges over op zichzelf staande thema’s. Het onderwijsniveau van de cursussen is meestal algemeen inleidend en vergelijkbaar met dat van eerstejaars colleges. We veronderstellen een algemene ontwikkeling bij de deel nemers, maar specifieke voorkennis is niet nodig, tenzij dit bij de cursus beschrijving anders staat vermeld. Zie ook pagina 5 voor meer informatie. In de zomer bestaat het aanbod uit kortere cursussen, van twee tot maximaal zes bijeenkomsten. We gaan ook vaker de wereld in: bij meerdere zomercursussen komt de inhoud van het onderwerp het beste tot zijn recht in de vorm van een inleidend college en een bezoek aan een locatie, vaak met een eigen touringcar.

Kwaliteitsbewaking en evaluatie

HOVO hecht veel waarde aan kwaliteit en uw mening daarover wordt zeer gewaar deerd. Daarom ontvangt u na afloop van de cursus een evaluatieformulier. De resultaten worden anoniem verwerkt en aan de docent gestuurd. De HOVO-programmacommissie, bestaande uit vertegenwoordigers van de Vrije Universiteit, monitort de cursusevaluaties en draagt met aanbevelingen bij aan de kwaliteit van het aanbod.

HOVO AMSTERDAM ZOMER 2021

Samen blijven leren bij HOVO Heeft u zin in nieuwe kennis? Dan bent u bij HOVO Amsterdam aan het juiste adres. Sinds 1990 volgen duizenden deelnemers ons onderwijs aan de Vrije Universiteit Amsterdam. U kunt kiezen uit cursussen over kunst, architectuur, letteren, muziek, (cultuur) geschiedenis, filosofie, religie, psychologie en exacte vakken.

HOVO online of fysiek op de VU?

Alle cursussen, overzichtelijk gepresenteerd per kennisdomein, vindt u op pagina 6-18. Vanaf pagina 20 leest u over HOVO Extra, ons aanbod van studiedagen en lezingen.

Onderwijs in de collegezalen op de VU

Op elke cursuspagina staat de volgende informatie: ■

■

Een korte cursusbeschrijving die een goed beeld geeft van de cursusinhoud. Het aantal colleges, de data en de tijden waarop de cursus plaatsvindt. Deze tijden zijn inclusief pauzes van maximaal 30 minuten. Studiemateriaal en literatuur: bij elke cursus staat vermeld of u zelf een boek moet aanschaffen. Vaak stelt de docent voor u een reader met inspirerende artikelen samen of schrijft zelf een syllabus. De cursusprijs en welke kosten daarin zijn inbegrepen.

Op onze website hovo.vu.nl staan uitgebreide cursusbeschrijvingen, inclusief de onderwijsvorm, studiebelasting en aanbevolen of verplichte literatuur. U kunt zich direct inschrijven voor een of meer cursussen en leergangen met uw MijnHOVO-account. Heeft u dat nog niet eerder gedaan? Alle praktische informatie die u daarvoor nodig heeft staat eveneens op de website.

Goed om te weten: ■

■

Cursussen hebben meestal de vorm van hoorcolleges met vaak (beperkte) ruimte voor interactie. Docenten zijn experts op hun vakgebied. Zij ontwerpen hun eigen cursussen.

Vanwege de de coronamaatregelen is op het moment van het ter perse gaan van deze gids nog niet bekend in hoeverre het onderwijs op de VU kan plaatsvinden. Enkele cursussen zullen sowieso (deels) online plaatsvinden. We informeren u via de website en onze nieuwsbrieven.

Het ‘VU-campus protocol’ geeft concrete invulling aan de richtlijnen van het RIVM en de overheids maatregelen om verspreiding van het coronavirus te beperken. HOVO houdt zich aan dit protocol, bijvoorbeeld een maximum aantal deelnemers per collegezaal, richtlijnen bij gezondheidsklachten enzovoorts. Op vu.nl/corona en op onze eigen website vindt u de meest actuele informatie.

Online onderwijs via Zoom for Education ■

■

Voor het onderwijs dat online plaatsvindt kiest HOVO voor live onderwijs via het programma Zoom for Education. Dit programma is heel gebruikersvriendelijk en voldoet aan eisen als veiligheid en privacy. U ontvangt vooraf een uitgebreide instructie. De colleges vinden live plaats op de data en tijden die in de gids vermeld staan. De docent geeft het college en u neemt deel via internet. U krijgt vooraf de inloggegevens toegestuurd. Zo kunt u via uw scherm (van laptop, tablet of pc) de colleges samen met uw medecursisten volgen, ook al bent u niet op de VU. Zo is (enige) interactie met elkaar en met de docent mogelijk. De colleges worden niet opgenomen en zijn achteraf niet beschikbaar. Dit heeft te maken met onder andere privacywetgeving en auteursrechten.

Wilt u meer weten over HOVO aan de Vrije Universiteit Amsterdam?

Kijk dan bij onze algemene informatie, vanaf pagina 22, of bekijk de pagina ‘Praktische informatie’ op hovo.vu.nl.

Zie hovo.vu.nl voor een uitgebreidere cursusbeschrijving, de onderwijsvorm en aanmelding.

Cursus kunstgeschiedenis

Scandinavische architectuur 100 jaar architectuur in de noordelijke landen

Stijlgeschiedenis van de schilderijlijst Niet het schilderij, maar de lijst!

Scandinavische architectuur past bij de tijd waarin we leven omdat het vaak om functionele, duurzame ontwerpen gaat in plaats van kleurrijke iconen. Kenmerken: heldere vormen, veel aandacht voor natuurlijk licht, een mooie landschapsintegratie, comfort, het gebruik van natuurlijke materialen en zeker ook ruime aandacht voor duurzaamheid. Dit levert al decennialang prachtige, goed functionerende gebouwen op. We starten met begin twintigste-eeuwse architectuur (zoals van Gunnar Asplund en Eliel Saarinen), vervolgen met het functionalisme (van onder meer Arne Jacobsen en Alvar Aalto) en zien in de laatste twee colleges welke vlucht Scandinavische architectuur heeft genomen zonder daarbij in decorachtige excessen te vervallen. Hierbij kijken we zowel naar grote openbare gebouwen als naar woning- en stedenbouw. Kortom: in vier colleges ziet u honderd jaar spannende, functionele en comfortabele architectuur in de noordelijke landen!

De vormkracht en afwerking van schilderijlijsten bevatten boeiende verhalen. Bij grote kunstenaars zoals Van Eyck, Dürer, Rembrandt en Whistler was de lijst bedoeld als eenheid met het schilderij. De omkadering – sober of juist geornamenteerd – stuurt onze percepties en maakt of breekt de beleving van de bijbehorende voorstelling. Schilderijlijsten laten zich bovendien lezen als exponenten van architectuurhistorische stijlperioden. Naast sensuele Hollandse kwablijsten en serieuze ebbenhouten profielen maakt u kennis met internationale stijlen, zoals ambachtelijke Gotische- en Renaissancelijsten, gedurfde Italiaanse Baroklijsten en verfijnde Franse Lodewijkstijlen. Maak kennis met stijlperioden, panelen en doeken in historische interieurs, de smaak van verzamelaars, veranderende museum opvattingen en de materialiteit van schilderijlijsten. In deze vier colleges gaan we van het oude Egypte tot de moderne tijd, waarbij het concept ‘oorspronkelijke inlijsting’ de rode draad vormt.

Drs. Suzanne Roelofs-Hellhake is architectuurhistoricus en geeft lezingen, cursussen en excursies op het gebied van moderne architectuur.

Drs. Hubert Baija is voormalig restaurator en onderzoeker bij het Rijksmuseum in Amsterdam en docent aan de UvA-restauratorenopleiding.

aantal colleges, data en tijd

cursusprijs

literatuur

uiterste aanmelddatum

4 online colleges op maandag en woensdag 28 en 30 juni, 5 en 7 juli 2021, 10.00-12.30 uur

€ 116,-

digitale hand-outs

21 juni

4 colleges op dinsdag en donderdag 6, 8, 13 en 15 juli 2021, 10.30-13.00 uur

€ 128,- (inclusief reader)

gedrukte reader

22 juni

Zie hovo.vu.nl voor een uitgebreidere cursusbeschrijving, de onderwijsvorm en aanmelding.

HOVO AMSTERDAM ZOMER 2021

Cursus kunstgeschiedenis

Langs kunstenaarsateliers in en rond Parijs (1850-1950)

De koningssteden van Marokko

Tussen 1850 en 1950 was Parijs het onbetwiste centrum van de kunstwereld. Diverse kunstenaarsateliers hadden hun artistieke thuis in en rond Parijs: westelijk van Parijs lag het ooit slaperige plaatsje Barbizon, dat door Millet aan de vergetelheid werd onttrokken: toen hij zich hier vestigde volgen andere jonge landschapskunstenaars al snel. De impressionisten hadden ateliers op diverse plekken nabij Parijs. We ‘bezoeken’ de ateliers van Daubigny, Van Gogh en Monet. In Parijs zelf was het ateliercomplex Le BateauLavoir in Montmartre beroemd: hier brachten Picasso, Van Dongen en Braque hun moderne opvattingen over kunst tot uiting. In Montparnasse stond het minstens zo beroemde ateliergebouw La Ruche, waar ongelofelijk getalenteerde kunstenaars als Soutine, Chagall, Modigliani, Brancusi en Zadkine korte of langere tijd verbleven om hier te schilderen of beeldhouwwerken te maken. In de vier colleges komen de diverse scholen en hun ateliers aan bod.

De Marokkaanse koningssteden zijn net zo divers als fascinerend. Casablanca is nooit de hoofdstad geweest, maar staat symbool voor het moderne Marokko. Het is de economische hoofdstad, waar Rabat de bestuurlijke hoofdstad is. Verder naar het binnenland liggen Meknes en Fez. De Koranscholen en de moskeeën aldaar zijn prachtige voorbeelden van islamitische architectuur. Het houtsnijwerk en de stucdecoraties laten zo’n ingenieus vlechtwerk zien dat geen vierkante decimeter lijkt te zijn leeg gelaten. Fez, zegt men, is de best bewaarde van alle Marokkaanse steden en dat komt door de Franse koloniale politiek. Niet om de traditie te behouden, maar om de moderne wereld van de traditionele te scheiden. Marrakech is de Berberstad bij uitstek. De belangrijkste moskee, Kutubiya, is nog steeds het hoogste gebouw van de stad. In Marrakech staat een immense paleisruïne die de grootsheid van de stad moest benadrukken. In deze driedelige serie leert u een deel van Marokko goed kennen.

Dr. Yvette de Groot studeerde kunstgeschiedenis en promoveerde aan de Erasmus Universiteit Rotterdam, is docent voor verschillende HOVO’s en reisleider voor Labrys Reizen.

Drs. Krzysztof Dobrowolsky-Onclin studeerde kunstgeschiedenis en Franse letterkunde aan de Universiteit van Amsterdam, Paris IV-Sorbonne en de Jagiellonski in Krakau. Hij is docent en reisleider.

aantal colleges, data en tijd

cursusprijs

literatuur

uiterste aanmelddatum

4 colleges op dinsdag en donderdag 27, 29 juli, 3 en 5 augustus 2021, 13.30-15.30 uur

€ 116,-

geprinte of digitale hand-outs

20 juli

3 colleges op maandag, woensdag en vrijdag 9, 11 en 13 augustus 2021, 10.00-12.30 uur

€ 87,-

zie hovo.vu.nl

2 augustus

Zie hovo.vu.nl voor een uitgebreidere cursusbeschrijving, de onderwijsvorm en aanmelding.

Cursus kunstgeschiedenis

Cursus kunstgeschiedenis met excursie

Kleuren van de ziel. De schilderkunst van Marc Chagall

Land art in de polder De totstandkoming van een Flevolandse kunstcollectie

De kunstenaar Marc Chagall (1887-1985) is een fenomeen. Geboren in de Wit-Russische provinciestad Vitebsk aan het einde van de negentiende eeuw groeide hij op in een typisch joods gezin dat de sfeer ademde van de mystiek van het Chassidisme. Hoewel hij tijdens zijn leven op vele plaatsen woonde, heeft hij tot aan zijn dood geschilderd vanuit de diepe indruk die de verhalen en ervaringen van zijn kindertijd en jeugd op hem maakten. In deze zomercursus maken we, aan de hand van afbeeldingen van Chagalls schilderijen, een tocht door het werk en leven van deze kunstenaar. Vooral de tijd die Chagall vanaf 1910 doorbracht in Parijs is bepalend geweest voor zijn stijl van schilderen. De ontmoeting met het werk van Cézanne, Picasso en Matisse heeft zijn schilderkunst blijvend beïnvloed.

Drs. Ruud Bartlema (1944) is theoloog en beeldend kunstenaar. Hij is gefascineerd door het werk van Marc Chagall en geeft cursussen, lezingen en reizen rond Chagall. Hij werkt als beeldend kunstenaar en leraar Joodse Mystiek in Amsterdam.

aantal colleges, data en tijd

2 colleges op woensdag 4 en 11 augustus 2021, 13.30-16.00 uur

cursusprijs € 58,-

literatuur

Drs. Martine van Kampen is kunsthistoricus en werkzaam als curator van kunstprojecten in de openbare ruimte.

aantal colleges, data en tijd

1 college op dinsdag 10 augustus 2021, 10.00-12.30 uur 1 dagexcursie op donderdag 12 augustus, 9.00-ca. 19.30/20.00 uur

cursusprijs

€ 150,- (incl. dagexcursie met lunch)

literatuurlijst wordt aan het begin van de cursus uitgedeeld

overige informatie

uiterste aanmelddatum

28 juli

Wist u dat de Flevopolder een unieke collectie landschapskunstwerken (land art) kent? Tijdens deze cursus leert u er alles over, van het eerste werk uit 1977 – het Observatorium van Robert Morris – tot het meest recente: Deltawerk// van RAAAF|Atelier de Lyon. Curator en kunsthistoricus Martine van Kampen gaat tijdens het hoorcollege in op het ontstaan van land art vanaf de jaren zeventig en hoe dit via tentoonstellingen als ‘Sonsbeek buiten de perken’ naar Nederland kwam. Hier waren ingenieurs en planologen volop bezig aan de Flevopolders en ontstond - net als in de rest van Europa - een praktijk van kunstopdrachten in de openbare ruimte. Met al deze kennis op zak reizen we per touringcar de Flevopolder door om de kunstwerken zelf te bekijken, ervaren en erover in gesprek te gaan. Onderweg wordt een lunch verzorgd, bestaande uit een maaltijdsoep en broodjes.

zie hovo.vu.nl

3 augustus

Zie hovo.vu.nl voor een uitgebreidere cursusbeschrijving, de onderwijsvorm en aanmelding.

HOVO AMSTERDAM ZOMER 2021

Cursus mens en maatschappij

Cursus geschiedenis

De ideale staatsvorm: een nooit eindigende discussie

Onze politieke partijen: heden, verleden en toekomst

In de wereld van de oude Grieken werd veelvuldig gediscussieerd over de vraag welk regeringssysteem het beste was: maken de koningen de dienst uit (homerische tijd), een tiran (Korinthe), of is de democratie – iets waartegen Plato, de Oude Oligarch en Xenophon fel gekant waren – de beste staatsvorm (Athene)? In de tijd na Alexander de Grote waren er absolutistische heersers, die bijna gekroonde goden waren. Ook de Romeinen hebben verscheidene staatsvormen gekend: toen Rome nog een kleine stad was heersten er koningen. Later ontstond de republiek met jaarlijks gekozen magistraten, een senaat en volksvergaderingen. Deze maakte in 27 v.C. plaats voor het principaat (de keizertijd). De eerste princeps, Octavianus Augustus, beweerde later dat hij zelf de republiek had hersteld, wat natuurlijk niet het geval was. We behandelen de verschillende systemen aan de hand van teksten van antieke auteurs en stellen onszelf de vraag of wij er in deze tijd iets van kunnen leren.

Het einde van de politieke partij is al vaak aangekondigd. Toch zijn er in dit verkiezingsjaar meer partijen dan ooit. Maar de traditionele politieke partijorganisaties zouden te log zijn, te bureaucratisch, niet meer aantrekkelijk voor jongeren en bovendien gebaseerd op achterhaalde beginselen en belangen. Dat het ledental van de meeste partijen al decennia lang daalt is zo bezien niet meer dan logisch. Toch kan niemand zich eigenlijk een voorstelling maken van een parlementaire democratie zonder politieke partijen. In deze cursus gaan we in op het heden, verleden en de toekomst van het fenomeen politieke partij. Waar dienen partijen voor? Zijn ze een obstakel of een noodzakelijke schakel in een democratie? Is het noodzakelijk dat partijen veel leden hebben? Waarom deden de oude volkspartijen – het CDA en de PvdA – het de afgelopen decennia zo slecht? En is er echt geen democratische toekomst mogelijk zonder onze politieke partijen? De nadruk zal in de colleges liggen op de ontwikkeling van het partijstelsel in Nederland.

Prof. dr. Fik Meijer is emeritus hoogleraar Oude Geschiedenis aan de Universiteit van Amsterdam. Hij heeft uitvoerig gepubliceerd over de GrieksRomeinse wereld.

Dr. Koen Vossen doceert politicologie en politieke geschiedenis aan de Radboud Universiteit Nijmegen en is publicist.

aantal colleges, data en tijd

4 colleges op maandag en woensdag 16, 18, 23 en 25 augustus 2021, 10.30-13.00 uur

cursusprijs

€ 120,- (incl. syllabus)

literatuur

geprinte syllabus + digitale hand-outs

4 colleges op maandag en woensdag 28, 30 juni, 5 en 7 juli 2021, 13.30-16.00 uur

cursusprijs € 116,-

uiterste aanmelddatum 21 juni

uiterste aanmelddatum 2 augustus

Zie hovo.vu.nl voor een uitgebreidere cursusbeschrijving, de onderwijsvorm en aanmelding.

Cursus geschiedenis

Cursus letteren

Belarus, de laatste dictatuur van Europa: een cultuurhistorische verkenning van een land in opstand

Shakespeare’s The Taming of the Shrew

De bevolking van Belarus - Wit-Rusland - is al jaren massaal in opstand tegen haar leider Aleksandr Loekasjenko. Hij regeert het land sinds 1994 onafgebroken met ijzeren vuist en wordt daarom de laatste dictator van Europa genoemd. Hoewel Belarus 30 jaar geleden onafhankelijk werd, lijken er sindsdien maar weinig structurele veranderingen te zijn. Zo is de landbouw nog steeds collectief georganiseerd en vind je nog overal de Sovjetsymboliek. Toch voelt het land heel anders dan Rusland. Zo staat de Wit-Russische taal veel dichterbij het Pools dan bij het Russisch en is het katholicisme naast de orthodoxie de belangrijkste religie. Ook kom je in het land de nodige kastelen en kerken tegen in gotische, renaissance en barokke stijl. Zij getuigen van de lange periode waarin Belarus tot het Pools-Litouwse Rijk behoorde. We maken kennis met de politieke en culturele geschiedenis als ook de recente ontwikkelingen in Belarus, daarbij gebruikmakend van de vruchten van de lokale Wit-Russische literatuur, film en muziek.

Drs. Karel Onwijn is historicus, universitair docent en oud-correspondent in de voormalige Sovjetlanden, geeft interculturele trainingen en doet promotieonderzoek.

aantal colleges, data en tijd

4 online colleges op dinsdag en vrijdag 29 juni, 2, 6 en 9 juli 2021, 10.30-13.00 uur

cursusprijs € 116,-

literatuur

digitale hand-outs en studiemateriaal

uiterste aanmelddatum

Volgens velen zou het populaire, maar ook beruchte stuk ‘Het temmen van de feeks’ niet meer opgevoerd mogen worden: het gaat immers om een man die een vrouw probeert te temmen en daarin lijkt te slagen. Maar is het wel zo vrouwonvriendelijk en politiek incorrect? Een vader heeft twee dochters: Bianca, de jongste, is zoet, volgzaam en gehoorzaam, en Katherina, de oudste, die een tegenovergesteld karakter heeft. Hij wil beide dochters uithuwelijken. Vele kandidaten dingen naar de hand van de jongste, maar de oudste moet eerst uitgehuwelijkt worden en dat is lastiger. Dan verschijnt de vrijbuiterachtige Petruchio, op zoek naar een financieel voordelig huwelijk. Hij is er zeker van dat hij dit appeltje wel even zal schillen… ‘Het temmen van de feeks’ is een enerverend stuk, met vele prachtige passages. In deze cursus gaat de meeste aandacht uit naar Shakespeare’s virtuoze taalgebruik.

Drs. Ron Hoffman studeerde Engelse taal- en letter kunde aan de Universiteit van Amsterdam en geeft al geruime tijd cursussen voor HOVO Amsterdam.

aantal colleges, data en tijd

6 colleges op maandag en donderdag 16, 19, 23, 26, 30 augustus en 2 september 2021, 13.30-16.15 uur

cursusprijs

€ 186,- (inclusief syllabus)

literatuur

boek (zie hovo.vu.nl) + losbladige syllabus

uiterste aanmelddatum 2 augustus

22 juni

Zie hovo.vu.nl voor een uitgebreidere cursusbeschrijving, de onderwijsvorm en aanmelding.

HOVO AMSTERDAM ZOMER 2021

Cursus muziekwetenschappen met live performance

Cursus letteren

Weimar, symbool van de Duitse ‘Geist’. Geschiedenis van Duitslands culturele kleinood Het stadje Weimar heeft grote symbolische betekenis voor Duitsland: tegenover de ‘Macht’ in Berlijn representeert het de idealistische traditie van de ‘Geist’. In de cursus behandelen we vijf perioden: 1. Reformatie: Martin Luther preekt in Weimar en houdt zich schuil in de Wartburg te Eisenach. Lucas Cranach der Ältere woont en werkt hier en later Johann Sebastian Bach. 2. Weimar Klassik: ‘gouden tijdperk’ van Goethe, Schiller, Herder en Wieland, onder hertog Carl August en hertogin-moeder Anna Amalia. 3. ‘Zilveren tijdperk’: Franz Liszt inspireert de Europese muzikale avantgarde. Maria Palowna, Carl Alexander en Sophie van Oranje Nassau stimuleren het kunst klimaat. 4. Weimarrepubliek: in 1919 wordt in Weimar de grondwet voor de eerste Duitse democratie ontworpen. Bauhaus legt de basis voor modern design en architectuur. 5. (Voor)geschiedenis van het nationaal-socialisme: Nietzsche-Archiv, nazi-tijd, concentratiekamp Buchenwald.

Drs. Michiel Hagdorn geeft sinds 1997 aan meerdere HOVO’s cursussen over Duitse literatuur, muziek en (cultuur-)geschiedenis en leidt reizen.

aantal colleges, data en tijd

Muziek en natuur: componisten geïnspireerd door de natuur

Als componisten muziek schrijven, kunnen daar talrijke inspiraties aan ten grondslag liggen. Hun werk kan een reflectie zijn op een politieke situatie of het kan zijn geschreven in opdracht voor een speciale gelegenheid. Maar hoe laten componisten zich inspireren door de natuur? Musicus en docent Fie Schouten heeft het ze zelf gevraagd! Door haar persoonlijke contacten met hedendaagse componisten kan zij u laten kennismaken met muziek en achtergrondinformatie die doorgaans niet toegankelijk is. Laat u meevoeren naar haar prachtige ontdekkingen! De focus van deze cursus ligt op muziek van componisten die nog actief zijn of dat waren in de twintigste eeuw. We bestuderen en beluisteren muziek uit Noord-Europa (componisten Veljo Tormis, Peteris Vasks, Jean Sibelius) en uit Griekenland (Calliope Tsoupaki, Iannis Xenakis). Thema’s als het weer (Jonathan Harvey, Toshio Hosokawa) en vogels (Theo Loevendie, Olivier Messiaen) komen aan bod. Elk college sluit af met live spel door de docent.

Drs. Fie Schouten is uitvoerend musicus en docent aan onder meer het Groningse Prins Claus Conservatorium.

aantal colleges, data en tijd

3 colleges op dinsdag 29 juni, 6 en 13 juli 2021, 13.30-16.00 uur

4 colleges op maandag en donderdag 16, 19, 23 en 26 augustus 2021, 13.30-16.00 uur

cursusprijs

uiterste aanmelddatum

€ 128,- (inclusief syllabus)

€ 87,-

22 juni

literatuur

gedrukte syllabus (zie hovo.vu.nl)

uiterste aanmelddatum 9 augustus

Zie hovo.vu.nl voor een uitgebreidere cursusbeschrijving, de onderwijsvorm en aanmelding.

Cursus filosofie

Mimesis, Poièsis, Abstractie. Over schijn, zijn en het proces van het maken in de kunst

Levenskunst op leeftijd

Vanaf de oudheid is het begrip mimesis niet weg te denken uit de filosofie die nadenkt over kunst. Mimesis weerspiegelt verschillende betekenissen, van nabootsen en namaken tot afbeelden en uitbeelden. Poièsis is afgeleid van het Griekse woord voor maken. Het is ‘de bezigheid waarin iemand iets laat ontstaan wat nog niet eerder bestond’. Op welke manier beweegt de kunstenaar zich tussen deze twee begrippen? Hoe ontstaat er ruimte voor het proces van het maken? Ondertussen kijken we goed naar de relatie tussen de werkelijkheid en het kunstwerk en hoe abstractie in allerlei vormen de kunst mogelijk kan maken. Waar houdt het nabootsen op en begint het maken? Welke rol heeft de toeschouwer in dit proces? We bespreken in deze cursus voorbeelden in tekst en beeld uit de beeldende kunst (o.a. Mondriaan, Francis Bacon, Ad Dekkers), dans en performance (o.a. Pina Bausch en Marina Abramović) en de huidige beeldcultuur (imago, image, selfie).

Wij, mensen van deze tijd, behoren tot de eerste generatie die na hun werkzame leven nog vele jaren voor de boeg hebben. Daarmee bevinden we ons in een positie die in de klassieke periode slechts voor een kleine elite was weggelegd. We kunnen nog vele jaren doorbrengen in een leven ‘vrij van de noodzaak’. Maar hoe krijgt dat vorm? De klassieke wereld ontdekte al dat het reflectie en stuurmanskunst behoeft om in vrijheid vorm te geven aan het eigen leven. We lezen met elkaar primaire tekstgedeelten van filosofen. De cursus biedt achtergrond en samenhang bij deze teksten om ze te kunnen begrijpen en vervolgens te kunnen verbinden met de huidige tijd en het persoonlijke leven. Onderwerpen die aan bod komen zijn: Levensfases en leeftijdsverschillen en contexten van bestaan, Ouder en wijzer of ouder en cynischer?, Eindigheid, Ouder worden en de scheiding lichaam geest, Leven in de huidige tijd: jong blijven en oud worden, Toekomst en ouder worden.

Drs. Katja Rodenburg is filosoof, maakt tentoonstellingen en adviseert. Zij denkt na over kunst en is vooral geïnteresseerd in het proces van het maken.

Drs. Petra Bolhuis is afgestudeerd in de filosofie en orthopedagogiek aan de Rijksuniversiteit Groningen. Ze geeft al geruime tijd cursussen voor HOVO.

aantal colleges, data en tijd

cursusprijs

literatuur

uiterste aanmelddatum

4 colleges op dinsdag en donderdag 6, 8, 13 en 15 juli 2021, 13.30-16.00 uur

€ 116,-

digitale hand-outs

29 juni

4 colleges op maandag en donderdag 9, 12, 16 en 19 augustus 2021, 10.00-12.30 uur

€ 116,-

boek (zie hovo.vu.nl)

2 augustus

Zie hovo.vu.nl voor een uitgebreidere cursusbeschrijving, de onderwijsvorm en aanmelding.

HOVO AMSTERDAM ZOMER 2021

Cursus filosofie

Op de bres voor de Verlichting. Steven Pinkers pleidooi voor rede en vooruitgang

Taoïsme, het zachtaardige gezicht van China

Het tijdperk van de Verlichting (1650-1800) geldt als de kraamkamer van moderne westerse waarden. Sindsdien wordt onophoudelijk gedebatteerd over de vraag hoe de nalatenschap ervan dient te worden gewaardeerd. Heeft de Verlichting bovenal bijgedragen aan wetenschappelijke vooruitgang, welvaart, persoonlijke en politieke vrijheid en maatschappelijke rechtvaardigheid, of heeft het tijdperk van de rede juist individualisering, ontbinding van waardevolle traditionele collectieven, vervlakking, instrumentalisering en vervreemding in de hand gewerkt? In zijn boek Enlightenment Now (2018) betoont de Canadese psycholoog en filosoof Steven Pinker zich een onvervalste optimist. Aan de hand van feiten en statistieken betoogt hij dat het redelijke, wetenschappelijke denken ons veel en ver heeft gebracht. Het is zaak om het belang daarvan te beseffen en te verdedigen tegen de verlokkingen van irrationalisme, relativisme en ondergangsfantasieën. Alleen door vast te houden aan de waarden en idealen van de Verlichting kunnen we duurzame vrijheid en welvaart realiseren, aldus Pinker.

China heeft de naam een autoritair land te zijn. Wie het oude keizerrijk en de republiek van nu bestudeert zal dat tot op grote hoogte bevestigd zien. Maar er heeft ook altijd een speelse, vriendelijke tegenbeweging bestaan: het taoïsme. Het is al sinds de oudheid een grote inspiratiebron voor kunstenaars, mystici, vrijdenkers, ecologen en dichters. We bestuderen de filosoof die dit gedachtengoed als eerste op schrift heeft gesteld: Lao Zi, of Lao Tse. Hij propageerde eenvoud, innerlijke balans en ongekunsteldheid. De regering en het leger moesten volgens hem geweldloos zijn en de bevolking vooral met rust laten. Ook de teksten van Zhuang Zi behoren tot de hoogte punten van de klassieke Chinese literatuur. Hij schopte graag heilige huisjes omver want hij was wars van kleinburgerlijkheid. Net als Lao Zi was hij een mysticus. Hun denken heeft grote invloed gehad op het zenboeddhisme.

Drs. Arend Klaas Jagersma (1970) studeerde filosofie (VU) en werkt als zelfstandig docent.

Drs. Victor Melenhorst studeerde Oosterse Filosofie en Chinees. Hij woonde en werkte vele jaren in China. Voor HOVO gaf hij cursussen over Chinese geschiedenis en Oosterse Filosofie.

aantal colleges, data en tijd

cursusprijs

literatuur

uiterste aanmelddatum

4 colleges op dinsdag en vrijdag 27, 30 juli, 3 en 6 augustus 2021, 13.30 - 16.00 uur

€ 116,-

boek (zie hovo.vu.nl)

20 juli

4 colleges op maandag en donderdag 28 juni, 1, 5 en 8 juli 2021, 10.30-13.00 uur

€ 116,-

digitale hand-outs + leessuggesties (zie hovo.vu.nl)

21 juni

Zie hovo.vu.nl voor een uitgebreidere cursusbeschrijving, de onderwijsvorm en aanmelding.

Cursus religie met dagexcursie

Koningen in Groningen: Een tocht langs adel in Groninger kerken – groep A

Koningen in Groningen: Een tocht langs adel in Groninger kerken - groep B

In Groningen woonden koningen. Althans: er woonden rijke landbezitters die zich koningen over hun land en in ‘hun’ kerk waanden, terwijl ze zelfs geen lagere adellijke titel bezaten. Vanwege hun grote landbezit hadden de families veel rechten, soms alleenrechten, in de plaatselijke kerk. Orgels, herenbanken, preekstoelen, rouwborden en -monumenten werden door hen betaald en vaak voorzien van het familiewapen. In een inleidend (online) college bespreken we deze ‘Groninger adel’ en welk stempel zij drukte op de kerken. Hoe ziet de kerkinrichting eruit van de fraaie kerken, soms zo imposant dat ze zijn opgenomen in ‘Het grootste museum van Nederland’ door het Catharijneconvent? Dit ziet u tijdens de dagexcursie naar Stedum, Pieterburen, Midwolde en Uithuizermeeden. Per luxe touringcar reist u langs een aantal van de mooiste kerken in Groningen.

Drs. Saskia van Lier is godsdienstwetenschapper en gespecialiseerd in kerken en kerkinrichting. Ze woont in Groningen en neemt al jarenlang groepen mee langs de pracht van de Groninger kerken.

aantal colleges, data en tijd

cursusprijs

literatuur

overige informatie

uiterste aanmelddatum

1 college op maandag 23 augustus 2021, 10.00-12.30 uur 1 dagexcursie op dinsdag 24 augustus, 8.30–ca. 19.00 uur

€ 150,- (incl. excursie)

digitale hand-outs

zie hovo.vu.nl

16 augustus

1 college op maandag 23 augustus 2021, 10.00-12.30 uur 1 dagexcursie op donderdag 26 augustus, 8.30–ca. 19.00 uur

€ 150,- (incl. excursie)

digitale hand-outs

zie hovo.vu.nl

16 augustus

Zie hovo.vu.nl voor een uitgebreidere cursusbeschrijving, de onderwijsvorm en aanmelding.

HOVO AMSTERDAM ZOMER 2021

Cursus psychologie

Cursus rechten

De sociale mens

Recht en religie: een lastige relatie

De coronacrisis heeft bij uitstek blootgelegd hoe moeilijk mensen het kunnen vinden wanneer zij elkaar niet mogen opzoeken, knuffelen, omhelzen. Alle digitale techniek ten spijt, er gaat niets boven werkelijk samen zijn. We kijken in deze cursus naar de evolutionaire ontwikkeling van ons gedrag en leren dat veel ervan een sociale oorsprong heeft, zelfs wanneer we dat niet direct zien. Om dit te begrijpen moeten we naar ons verleden kijken, zo’n 150.000 jaar geleden! De manier waarop wij naar onze sociale omgeving kijken is ook gevormd door onze vroege ervaringen met onze ouders of verzorgers. We kijken wat hechting is, hoe het bij kinderen plaatsvindt en hoe stabiel een hechtingsstijl is over een mensenleven heen. En tot slot zien we waarom de ander zo’n grote rol speelt in ons eigen leven. Sociale steun en aandacht uiten zich op gedrags-, emotioneel en zelfs op neuraal niveau. Hoe komt dit? Wat zegt dit over ons?

Dr. Andreas Wismeijer heeft psychologie gestudeerd aan de Universiteit van Tilburg (UvT), is gepromoveerd op het onderwerp geheimen en werkt aan de UvT als docent en onderzoeker.

aantal colleges, data en tijd

3 colleges op dinsdag en donderdag 15, 20 en 22 juli 2021, 10.00-12.15 uur

cursusprijs € 87,-

uiterste aanmelddatum 7 juli

Wat is de plaats van godsdienst binnen het Nederlandse recht? Dat is de kernvraag die in deze cursus centraal staat. Aan de hand van verschillende onderwerpen verkennen we het recht op godsdienstvrijheid en met name de grenzen hiervan. We zien hoe dit grondrecht in Nederland is ontstaan en ook wat de scheiding van kerk en staat – vroeger en nu – inhoudt. Aan de orde komt ook de bijzondere positie die religieuze gemeenschappen in Nederland hebben. Denk hierbij aan het kerkasiel en het recht om bijna altijd kerkdiensten te mogen houden, ook in Coronatijden. En verder de positie van individuele gelovigen en religieuze voorgangers: mogen zij – met een beroep op hun godsdienstige overtuiging – alles zeggen en bijvoorbeeld onderscheid maken tussen mannen en vrouwen, ook als dat anderen kwetst? Denk aan de Nashvilleverklaring. En wat als de godsdienstvrijheid botst met dierenrechten zoals bij de rituele slacht? Wanneer en hoe kan de overheid ingrijpen? Aan de hand van deze en andere kwesties blijkt hoe actueel, complex en interessant dit onderwerp is.

Mr. dr. Teunis van Kooten is docent-onderzoeker (Vrije Universiteit Amsterdam) en advocaat. Hij is gespecialiseerd in religie en recht.

aantal colleges, data en tijd

4 colleges op maandag en woensdag 5, 7, 12 en 14 juli 2021, 10.00-12.30 uur

cursusprijs € 116,-

literatuur

digitale hand-outs + suggesties (zie hovo.vu.nl)

uiterste aanmelddatum 28 juni

Zie hovo.vu.nl voor een uitgebreidere cursusbeschrijving, de onderwijsvorm en aanmelding.

Cursus interdisciplinair

Cursus maatschappij

Het Antropoceen: een menselijke planeet

Samenzweringstheorieën

De invloed van mensen op de planeet is nog nooit zo groot geweest. Onderzoekers van de toekomst zullen op brokken beton en baksteen in de bodem stuiten, op stukjes plastic en roet afkomstig van auto’s en fabrieken en op vele andere residuen die hun origine in menselijk gedrag hebben. Daarom pleiten geologen ervoor om het Holoceen - begonnen na de laatste ijstijd - af te sluiten en verder te gaan met het Antropoceen, iets wat de Nederlandse chemicus en Nobelprijswinnaar Paul Crutzen (1933-2021) twintig jaar geleden al opperde. Deze cursus licht het Antropoceen toe vanuit de bèta wetenschappen maar ook de sociale en geesteswetenschappen. Hier blijken geheel andere opvattingen over het Antropoceen te gelden, die tegenover de geologische interpretatie worden gezet. U wordt als cursist ook actief aan het denken gezet. Nu mensen de planeet zo ingrijpend verbouwd hebben, is het tijd voor een nieuw tijdperk?

Dr. Sjoerd Kluiving doet onderzoek en geeft les op de Vrije Universiteit in verschillende faculteiten en via het Amsterdam Sustainability Institute.

colleges, dag, data en tijd

4 colleges op dinsdag en donderdag 13, 15, 20 en 22 juli 2021, 10.00-12.30uur

cursusprijs € 124,-

literatuur

geprinte reader

uiterste aanmelddatum 29 juni

Een kwart van de Amerikanen gelooft dat 9/11 door de regering van de Verenigde staten was opgezet. Evenveel menen dat de recente presidentsverkiezingen zijn vervalst. Verhalen die ‘uitleggen’ hoe bepaalde gebeurtenissen achter de schermen worden gemanipuleerd door geheime complotten van (steevast kwaadaardige) politiek gemotiveerde machten zijn van alle tijden. Vandaag lijken ze echter talrijker en invloedrijker dan ooit, bijvoorbeeld over Europa’s ‘omvolking’ via moslim- immigratie. Nog buitenissiger theorieën schrijven aardbevingen, verdwenen vliegtuigen en coronavirussen aan aliens toe. Zulke mythen hebben gevolgen in de werkelijkheid. Vertrouwen maakt plaats voor verdenking en polarisering. In het verlengde dreigen internationale crises, terrorisme, en volkenmoord. In deze cursus gaan we in op deze verre van onschuldige politieke sprookjes. Welke soorten bestaan er? Waar komen ze vandaan en wie gelooft erin? Wat is in het tijdperk van fake news nog waarheid? Tot slot, is er nog wat tegen te doen?

Prof. dr. Peter Demant studeerde geschiedenis en promoveerde aan de Universiteit van Amsterdam. Hij doceerde Internationale Betrekkingen aan de Universiteit van São Paulo, Brazilië.

aantal colleges, data en tijd

4 colleges op maandag en woensdag 12, 14, 19 en 21 juli 2021, 13.30-16.00 uur

cursusprijs € 116,-

literatuur

digitale hand-outs + suggesties (zie hovo.vu.nl)

uiterste aanmelddatum 5 juli

Zie hovo.vu.nl voor een uitgebreidere cursusbeschrijving, de onderwijsvorm en aanmelding.

HOVO AMSTERDAM ZOMER 2021

Cursus maatschappij

Cursus meteorologie

200 dagen President Biden – Back to ‘normal’?

Het nieuwe Nederlandse klimaat en extreem weer

Sinds 20 januari 2021 heeft Amerika een nieuwe president: de Democraat Joe Biden. Hoe effectief is zijn binnen- en buitenlandse beleid? Worden de verwachtingen van de Democratische kiezers bewaarheid? Hoe zoekt zijn administratie ruimte in het Amerikaanse gepolariseerde politieke klimaat met een extreme media-architectuur? Hoe staat het met ‘unity’ richting Republikeinen en binnen zijn Democratische partij van gematigden en activistische progressieven? In drie colleges wordt de balans opgemaakt van een dik half jaar president Biden. In het eerste college behandelen we binnenlandse onderwerpen als inkomensongelijkheid, politie-optreden en raciale ongelijkheid. In het tweede college gaat de aandacht uit naar het buitenlands beleid, zoals de geopolitieke en handelsresultaten met ‘oude’ bondgenoten in Europa en Azië. Het derde college gaat in op het Supreme Court met een nieuwe zware conservatieve meerderheid. Welke impact hebben hun gerechtelijke uitspraken op het gewenste progressieve beleid van Biden?

Tanja Groenendijk-de Vos MA is Amerikanist. Ze geeft lezingen en becommentarieert het Amerikaanse politieke systeem, US Business-cultuur, het Amerikaanse Supreme Court en (geschiedenis) US/NL-relaties.

aantal colleges, data en tijd

3 colleges dinsdag en vrijdag 13, 17 en 20 augustus 2021, 10.30-13.00 uur

cursusprijs € 87,-

literatuur

digitale hand-outs

uiterste aanmelddatum 6 augustus

Het klimaat verandert en de effecten daarvan worden elk jaar meer merkbaar. De samenleving wordt in toenemende mate getroffen door extreem weer, ook in Nederland. In deze twee colleges worden de veranderingen besproken en in verband gebracht met de mondiale toename van de temperatuur: global warming. Daarbij kijken we naar één van de meest belangrijke gevolgen van klimaatverandering: zeespiegelstijging. Vervolgens besteden we aandacht aan de oorzaak van klimaatverandering: het broeikaseffect. Daarmee komt ook in beeld welke maatregelen we kunnen nemen om klimaatverandering te beperken. We besluiten met een bespreking van klimaatbeleid: hoeveel tijd hebben we nog en wat zijn goede maatregelen? Naast het terugdringen van de uitstoot van broeikasgassen, moeten we ook leren omgaan met een substantiële toename van extreem weer. U hoort ook hoe het KNMI daaraan bijdraagt.

Prof. dr. Gerard van der Steenhoven (Dordrecht, 1959) is hoofddirecteur van het Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut (KNMI) en als deeltijd hoogleraar Meteorological and Climatological Disaster Risk Reduction verbonden aan de Universiteit Twente.

aantal colleges, data en tijd

2 colleges op dinsdag en vrijdag 6 en 9 juli 2021, 10.30-13.00 uur

cursusprijs € 58,-

literatuur

zie hovo.vu.nl

uiterste aanmelddatum 30 juni

Zie hovo.vu.nl voor een uitgebreidere cursusbeschrijving, de onderwijsvorm en aanmelding.

Cursus biologie op locatie

Cursus biologie, geschiedenis

De zintuigen van planten, het handelend vermogen van planten

De geboorte van de ecologie – Linnaeus, Humboldt en Darwin

Wanneer bent u voor het laatst in de Hortus Botanicus geweest, die prachtige plantentuin in het hart van Amsterdam? In deze cursus zult u, omgeven door het groen, een nieuwe kijk op de plantenwereld ontwikkelen. Planten zijn voor veel mensen vooral passieve organismen die saai en onaangedaan hun tijd uitzitten. In deze vier colleges gaan we zien dat de werkelijkheid anders is. De leidende vragen daarbij zijn: hoe komen planten aan informatie over hun omgeving en wat doen ze met deze ‘kennis’? Elk college van circa vijf kwartier wordt gevolgd door een bezoek aan de tuin en kassen om enkele van de besproken planten te bekijken. In de vier colleges duiken we in de verschillende werelden van zwaartekracht, licht, geur, tast, tijd en ruimte, op zoek naar zintuiglijke waarnemingen door planten. Neem de wereld waar zoals een plant!

Drs. Arend Wakker studeerde geologie aan de Universiteit van Amsterdam en legde zich later toe op de botanie. Hij is rondleider en docent voor de horti van Amsterdam en Leiden.

aantal bijeenkomsten, data en tijd

4 colleges + rondleidingen op dinsdag en donderdag 27 en 29 juli, 3 en 5 augustus 2021, 13.30-16.00 uur

cursusprijs

Norbert Peeters MA studeerde archeologie en filosofie aan de Universiteit Leiden. Hij werkt als docent en publiceerde sinds 2014 meerdere boeken over plantenleer, botanische onderzoekers en flora uit verre streken.

aantal colleges, data en tijd

€ 135,- (inclusief 4x entree Hortus), inclusief reader

4 colleges op maandag en woensdag 9, 11, 16 en 18 augustus 2021, 13.30-16.00 uur

literatuur

cursusprijs

overige informatie

literatuur

uiterste aanmelddatum

zie hovo.vu.nl

Locatie: Hortus Botanicus Amsterdam (zie hovo.vu.nl)

13 juli

Het Griekse woord voor huis, ‘oikos’, staat ook aan de basis van ons woord ‘eco-logie’: de huishoudkunde van de natuur. De wetenschappelijke interesse voor de inrichting van dit huishouden komt pas vrij laat op gang. Aanvankelijk, bij de taxonomist Linneaus, was het nieuwe wetenschapsgebied doordesemd met religieuze dogmatiek. Met ontdekkingsreiziger Alexander von Humboldt en vooral met negentiende-eeuwse natuurgeleerden als Darwin en Wallace ontstond een zuiver wetenschappelijke blik op het fijn gesponnen web van ecologische relaties. In deze cursus volgen we de ontwikkeling van het ecologische denken vanaf haar oorsprong en zien we ook waar we nu staan. De nieuwjaarsboodschap van David Attenburough richtte zich tot ál het leven dat de aarde zijn ‘thuis’ noemt, een zeer ecologische wens. Naast de colleges lezen en bestuderen we enkele kernteksten.

€ 116,-

digitale teksten

2 augustus

Zie hovo.vu.nl voor een uitgebreidere cursusbeschrijving, de onderwijsvorm en aanmelding.

HOVO AMSTERDAM ZOMER 2021

HOVO Extra - voor alle leeftijden HOVO Extra is een gevarieerd programma van studiedagen, lezingen en een kindercollege. Geen cursussen, maar eenmalige ‘kennisclips’ over actuele, spraakmakende of historische onderwerpen.

Vier korte lezingen van VU onderzoekers

Voor iedereen die zin heeft in nieuwe kennis, want uniek aan dit programma is dat iedereen mag meedoen, ook deelnemers jonger dan vijftig. U kunt dus samen met jongere familieleden of vrienden inschrijven!

Wat kunt u verwachten van HOVO Extra? ■ ■

■ ■ ■ ■

■

Voor deelnemers van alle leeftijden Kindercollege voor (groot)ouders en kleinkinderen Wandelcolleges Lezingen door VU onderzoekers op 20 april Studiedagen Inclusief koffie/thee en bij studiedagen een lunch Los te volgen: inschrijven per activiteit tot één week van tevoren

Op de volgende pagina’s vindt u een korte omschrijving van de HOVO Extra activiteiten. Voor uitgebreide informatie over de docent, onderwijsvorm, kosten en inschrijving: kijk op hovo.vu.nl/extra.

Interessante tijden – het leven na de pandemie

De corona-pandemie heeft ons het afgelopen jaar een wereldbeeld voorgehouden waarin besmetting leidend was voor het mondiale handelen. Tot 2020 zagen velen de ‘globale wereld’ als plek van uitwisseling, door sommigen geprezen en omarmd, door anderen als bedreiging ervaren. Uitwisseling van goederen en van ideeën maakte in 2020 plaats voor uitwisseling van virussen. Toenemende terugtrekking en isolatie waren het gevolg. De plekken waar we normaliter samenkomen werden gesloten. Reizen werd verboden of ontmoedigd. En de opgelegde beperkingen ten aanzien van bezoek leidden voor velen tot isolatie. De impact van corona is enorm, ook op politiek en economie. Hoe ziet ons leven er na de pandemie uit? Wat kunnen we zeggen over een ‘oud’ of een ‘nieuw’ normaal? Vier prominente onderzoekers van de VU geven (online) een reflectie op het leven na de pandemie: over eenzaamheid, mentaal welbevinden, politiek en economie.

datum, dag en tijd

Dinsdag 20 april van 13.45-ca. 16.00 uur

Fit bij het Sportcentrum VU

prijs

Wist u dat u ook kunt sporten bij de VU? Op het Sportcentrum van de VU, op Uilenstede, kunt u desgewenst een beweegtest doen die inzicht geeft in uw eigen fysieke mogelijkheden en een beweegprogramma waar de eigen doelstelling wordt nagestreefd. Drie maanden onbeperkt sporten, inclusief test, begeleiding en beweegschema kost € 125,-. Zie sportcentrum.vu.nl

€ 29,-

sprekers

Prof. dr. Theo van Tilburg, dr. Meike Bartels, dr. André Krouwel en dr. Henri de Groot.

meer informatie Zie hovo.vu.nl

uiterste aanmelddatum 13 april 2021

Zie hovo.vu.nl voor een uitgebreidere cursusbeschrijving, de onderwijsvorm en aanmelding.

Studiedag geschiedenis

HOVO-Kindercollege – voor jong en oud!

Europa in één dag – Van Brutus tot Brexit

Goden en superhelden in het oude Griekenland

Door de geschiedenis in te duiken, willen we tijdens deze studiedag het heden begrijpelijk maken. We kijken naar het huidige nationalisme en zullen zien dat Europeanen veel meer met elkaar gemeen hebben dan dat ze van elkaar verschillen. We gaan in op Noorden Zuid-Europa: waarom is met name het noordwesten protestants en omarmde het veel eerder de democratie dan het zuidoosten? Het heeft te maken met een verschil in samenleven dat teruggaat tot Karel de Grote! En wat te verwachten van de toekomst? Waar staan wij ten opzichte van de Verenigde Staten en opkomende landen als China en India? Kan het nog over Frankrijk en Duitsland blijven gaan, of zullen wij in de toekomst alleen op Europees niveau een rol van betekenis spelen? Ontstijg de turbulentie van het moment en neem één dag de tijd om in vogelvlucht uzelf en uw continent een plaats te geven in de wereld van gisteren en morgen.

Luister naar mooie, spannende en soms droevige verhalen uit de Griekse mythologie: leuk voor u en voor uw (klein)kind! In het oude Griekenland waren er volgens de verhalen veel goden. De meesten van hen woonden op de hoogste berg, de Olympos. Zij waren onsterfelijk en eeuwig jong, maar verder leken ze precies op mensen. Ze konden gemeen zijn en elkaar dwarszitten. De belang rijkste god, Zeus, maakte bijna iedere avond ruzie met zijn jaloerse vrouw Hera. Ook diep onder de grond, in de onderwereld, waren goden te vinden. Zij beheersten het schimmenrijk… In die vroege tijden leefden ook heel wat stoere helden. Ze maakten ijselijke avonturen mee en hebben talloze monsters verjaagd en gedood. Of ze reden op gevleugelde paarden door de lucht. Er was een koning met ezelsoren en een meisje dat in een koe veranderde. En er zijn nog veel meer wonderlijke verhalen dus: op naar de Olympos!

Drs. Evert Jan Ouweneel is cultuurfilosoof met een jarenlange ervaring in het beschrijven van grote maatschappelijke ontwikkelingen.

Drs. Hein van Dolen is werkzaam als vertaler, publicist en reisleider. Ook schreef ook boeken voor kinderen, zoals ‘Op naar de Olympos!’ en ‘De farao en de dief’.

aantal colleges, dag en tijd

cursusprijs

kosten

1 studiedag (voornamelijk hoorcollege) op vrijdag 2 juli 2021, 10.00-17.00 uur

€ 95,- (inclusief koffie/thee, lunch)

literatuur

digitale presentatie

uiterste aanmelddatum 25 juni

1 hoorcollege op zaterdag 21 augustus 2021, 14.00-16.00 uur

€ 29,- (1 volwassene + 1 kind); € 37,- (1 volwassene + 2 kinderen), € 45,- (2 volwassene + 1 kind), inclusief limonade in de pauze

bijzonderheden zie hovo.vu.nl

uiterste aanmelddatum 15 augustus

Zie hovo.vu.nl voor een uitgebreidere cursusbeschrijving, de onderwijsvorm en aanmelding.

HOVO AMSTERDAM ZOMER 2021

Cursus filosofie met wandelcollege

Wandelcollege literatuur

Wandelen om te weten Ik wandel, dus ik denk

Van het Binnen Gasthuis naar het Wilhelmina Gasthuis, een medisch literaire wandeling

’s Ochtends college en na de lunch een filosofische wandeling: dát is filosofie in beweging! Socrates legde al lopend door de stad dilemma’s voor aan zijn leerlingen. De school van Aristoteles was zelfs genoemd naar de overdekte wandelgalerij, de peripatetikos. In deze cursus gaat u het denken in beweging ook ervaren! Waarom, hoe en waarheen wandelen wij? Wij proeven de gedachten van uiteenlopende filosofen als bijvoorbeeld Walter Benjamin, Sören Kierkegaard, Friedrich Nietzsche, Henry David Thoreau, Pascal Bruckner, Simone de Beauvoir en María Zambrano. Na een inleidend ochtendcollege en een lunch nemen we de proef op de som: we treden in hun voetstappen. We gaan naar buiten, al lopend met elkaar in gesprek en we verkennen onze gedachten aan de hand van de kunst en natuur die wij ontmoeten in de groene omgeving van de VU.

Drs. Katja Rodenburg is filosoof, adviseur en maakt tentoonstellingen.

aantal colleges, dag en tijd

1 hoorcollege + 1 wandelcollege op vrijdag 27 augustus 2021, 10.30-ca. 15.30 uur

cursusprijs

€ 75 (incl. 1x koffie/thee en 1x lunch)

literatuur

digitale hand-outs

Wist u dat vier bekende Nederlandse schrijvers ook arts waren? Frederik van Eeden, Arnold Aletrino, Jan Slauerhoff en Simon Vestdijk. Zij studeerden eind negentiende en begin twintigste eeuw in Amsterdam en waren kind aan huis in het Binnen Gasthuis en Wilhelmina Gasthuis. Tijdens de stadswandeling wandelen we in ongeveer tweeënhalf uur van het Binnen Gasthuis naar het Wilhelmina Gasthuis. Daarbij wordt veel aandacht besteed aan genoemde arts-schrijvers, maar we komen onderweg nog vele andere interessante historische, medische en literaire plaatsen tegen. Deze wandeling plaatst Amsterdam in een heel nieuw perspectief!

Dr. Arko Oderwald is als docent verbonden aan het AmsterdamUMC en geeft jaarlijks een HOVO-cursus over literatuur en geneeskunde.

aantal colleges, dag en tijd

1 wandelcollege op zondag 4 juli 2021, 10.30-ca. 13.00 uur

cursusprijs € 29,-

overige informatie zie hovo.vu.nl

uiterste aanmelddatum 27 juni

overige informatie zie hovo.vu.nl

uiterste aanmelddatum 20 augustus

Zie hovo.vu.nl voor een uitgebreidere cursusbeschrijving, de onderwijsvorm en aanmelding.

Aanmelden en algemene voorwaarden Al uw gegevens bij elkaar in MijnHOVO

Uw online MijnHOVO-account biedt voor, tijdens en na afloop van de cursus tal van voordelen. Zo kunt u zelf eenvoudig uw persoonlijke gegevens beheren en de status van uw aanmelding volgen. Kort voor aanvang van de cursus ontvangt u een startmail met alle praktische informatie, zoals het definitieve rooster en de cursuslocatie. Deze e-mail wordt ook in MijnHOVO gezet. Eventuele presentaties en ander digitaal studiemateriaal staan overzichtelijk per cursus voor u klaar en bij plaatsing van nieuw materiaal krijgt u per e-mail bericht. De enige voorwaarde om hiervan te profiteren is een eigen e-mailadres waarmee u een account kunt aanmaken.

Aanmelden: alleen online

Wilt u zich aanmelden voor een cursus? Ga naar de website hovo.vu.nl. Bij iedere cursus vindt u onder de tab Praktische informatie en aanmelden een knop ‘direct aanmelden’. Als u nog geen MijnHOVO-account heeft, krijgt u het verzoek deze aan te maken en vervolgens kunt u uw aanmelding voltooien. Na aanmelding krijgt u per e-mail een automatische ontvangstbevestiging. Zo niet, dan heeft HOVO uw aanmelding niet ontvangen en kunt u het opnieuw proberen. Is uw aanmelding gelukt, dan ziet u de betreffende cursus in MijnHOVO, met de status ‘aangemeld’. Zodra uw aanmelding is verwerkt door een HOVO-medewerker, verandert de status in ‘bevestigd’, of ‘wachtlijst’. U ontvangt geen apart bewijs van inschrijving per e-mail: u ziet in MijnHOVO of u bent ingeschreven. Wilt u samen met een bekende een cursus volgen? Meldt u zich dan op dezelfde dag aan en vermeld in het opmerkingenveld de naam van de persoon met wie u de cursus samen wilt volgen. Wij proberen hier dan zoveel mogelijk rekening mee te houden. Let op: bij iedere cursus staat een uiterste aanmeld datum vermeld. Na deze datum kunnen wij uw aanmelding helaas niet meer verwerken.

Aanmelden wachtlijst

Is de cursus van uw keuze vol, dan kunt u zich soms aanmelden voor de wachtlijst. U kunt zich tegelijkertijd ook voor een alternatieve cursus opgeven. Komt er een plaats vrij in de cursus van uw eerste keuze, dan nemen wij telefonisch contact met u op. Wilt u alsnog hieraan deelnemen, dan kunt u desgewenst uw alternatieve keuze kosteloos annuleren.

Uitval van een cursus of college

Een enkele keer gaat een cursus niet door. Tenzij er sprake is van overmacht (bijvoorbeeld vanwege ziekte)

ontvangt u hiervan uiterlijk twee weken voor aanvang van de cursus bericht. Als een college uitvalt, wordt dit in principe ingehaald in de week na het laatste college, op dezelfde dag en tijd.

Betaling via eenmalige machtiging of factuur

U kunt bij uw aanmelding kiezen hoe u wilt betalen: per eenmalige machtiging voor incasso of per factuur. Bij een eenmalige incasso worden de kosten automatisch afgeschreven rond de startdatum van de cursus. De factuurkosten bedragen € 25,-. U ontvangt kort voor aanvang een e-mail van HOVO met daarin de betaalinformatie.

Uw inschrijving annuleren

Uw inschrijving annuleren kan via MijnHOVO. Indien u ook geen e-mailadres heeft, kunt u schriftelijk annuleren. De annuleringskosten zijn: ■ Vanaf het moment dat uw aanmelding door HOVO is bevestigd tot drie weken voor aanvang: € 25,-. ■ Van drie weken voor de aanvangsdatum tot en met één week voor aanvang: 50% van de cursuskosten. ■ Vanaf zes dagen tot en met de dag voor aanvang: 100% van de cursuskosten. ■ Vanaf de aanvangsdatum is annulering niet meer mogelijk. In geval u een medische verklaring kunt overleggen, reserveren wij 50% van het cursusgeld voor u gedurende maximaal één volgende cursusperiode.

Korting op het cursusgeld

Is uw bruto jaarinkomen (alleen of gezamenlijk) niet hoger dan € 22.000,-? Dan kunt u in aanmerking komen voor 40% korting op het cursusgeld. Dit geldt voor maximaal één cursus per semester. Deze korting is een gezamenlijke geste van de Stichting Cursisten HOVOVU en HOVO Amsterdam. De stichting beoordeelt elke kortingsaanvraag individueel en op basis van financiële bewijsstukken. Als financieel bewijsstuk geldt uitsluitend het IB-biljet of het document met het geregistreerd inkomen over het jaar voorafgaand aan het jaar waarvoor de bijdrage gevraagd wordt. Het geregistreerd inkomen kunt u opvragen bij de belastingdienst. Als u het digitaal aanvraagt (met uw DigiD), print het document dan uit. Vraagt u het bewijsstuk telefonisch aan (0800-0543), dan ontvangt u dit na ongeveer een week. Stuur uw aanvraag uiterlijk drie weken voor aanvang van de cursus, samen met het bewijsstuk, naar: Stichting Cursisten HOVO-VU t.a.v. mevrouw E. Wendel, Nieuwe Passeerdersstraat 124, 1016 XP Amsterdam of naar ewenhovo@xs4all.nl.

HOVO AMSTERDAM ZOMER 2021

Heeft u vragen? Mail dan naar mw. E. Wendel, via ewenhovo@xs4all.nl. Meld u daarnaast aan voor de cursus van uw voorkeur (via de website). Als u recht heeft op korting, wordt het verlaagde bedrag in rekening gebracht. Komt u niet in aanmerking en wilt afzien van deelname, dan kunt u uw aanmelding kosteloos terugtrekken tot een week voor de startdatum.

Uw privacy en verwerking persoonsgegevens

Wij gebruiken uw persoonlijke gegevens voor het verwerken van uw aanmelding en inschrijving, betalings doeleinden, identificatiedoeleinden en communicatie over de cursussen (bijvoorbeeld bij uitval van een college), alsook - indien u heeft aangegeven dat u daar toestemming voor geeft - toezending van cursusgidsen of nieuwsbrieven. U kunt deze voorkeuren op ieder moment wijzigen. Indien u langer dan drie jaar geen HOVO-cursussen volgt, verwijderen wij uw gegevens

uit ons adresbestand en wordt uw MijnHOVO-account opgeheven. U kunt zich op ieder moment weer aanmelden. Op hovo.vu.nl vindt u ons volledige privacystatement.

Aansprakelijkheid, klachten en algemene voorwaarden

HOVO Amsterdam en de Vrije Universiteit Amsterdam zijn niet aansprakelijk voor eventuele gevolgen van onvoorziene wijzigingen van de gegevens in deze cursusgids. Onze complete algemene voorwaarden en onze klachtenregeling vindt u op hovo.vu.nl. Heeft u geen toegang tot internet, dan kunt u uw klacht schriftelijk indienen bij HOVO Amsterdam.

Beeld- en geluidsopnames

Het maken van beeld- en geluidsopnames wordt niet op prijs gesteld, mede omdat het vaak als storend wordt ervaren door de docent en medecursisten.

Voorzieningen en bereikbaarheid van de Vrije Universiteit Amsterdam Welkom op de campus

Voorzieningen De VU biedt meer dan alleen onderwijs. De VU campus heeft alles wat een universitaire omgeving aantrekkelijk maakt: de VU Boekhandel, de bibliotheek (UB-VU), het restaurant, Café The Basket, diverse koffiepunten en supermarkt SPAR. Vanaf augustus nemen filmhuis Rialto en theater De Griffioen zalen op de VU in gebruik. Toegankelijk voor iedereen Alle zalen zijn rolstoeltoegankelijk en per lift bereikbaar, tenzij anders vermeld bij de cursusbeschrijving. In het Hoofdgebouw bevinden zich invalidentoiletten op de Begane Grond, 1e en 8ste etage (zie ook hovo.vu.nl). In de grote collegezalen is standaard geluidsversterking aanwezig (geen ringleiding). Meer informatie over de voorzieningen van de VU Op hovo.vu.nl vindt u onder het kopje ‘Praktische informatie’ alles over faciliteiten van de VU, bijvoorbeeld over het gebruik van kluisjes (in de hal van het Hoofdgebouw) en gevonden voorwerpen (bel bij gevonden/ verloren voorwerpen de Beveiliging op 020 598 58 54).

Openbaar vervoer

De VU is goed te bereiken per openbaar vervoer (bus, metro, tram). Zie 9292.nl of gvb.nl. De VU-campus is op loopafstand van Station Amsterdam-Zuid.

Auto en parkeren

Als u met de auto komt, neemt u vanaf de ringweg A10 de afslag S108 Amstelveen. Rondom de VU is voldoende betaalde parkeergelegenheid in bijvoorbeeld Parkeergarage P3 (onder het nieuwe NU.VU-gebouw aan de Van der Boechorststraat 5a) of in de directe omgeving van de VU (vaak maximaal 3 uur aaneengesloten). Zie ook parkerenbijvu.nl.

Parkeren gehandicapten

Op het binnenterrein van de campus is beperkte parkeergelegenheid voor mensen met een gehandicapten parkeerkaart. Wilt u hiervan gebruik maken, stuur dan uiterlijk 3 weken voor aanvang een mail naar hovo@vu.nl. Om in aanmerking te komen voor een parkeerplek is het noodzakelijk een aantal documenten en gegevens aan te leveren. Deze vindt u op hovo.vu.nl onder het kopje Praktische informatie.

Vrije Universiteit Amsterdam HOVO Amsterdam De Boelelaan 1105 1081 HV Amsterdam T (020) 598 56 69 E hovo@vu.nl W hovo.vu.nl