12 minute read
Cultuur)geschiedenis
users-class 11 Cursussen 2 Leergangen atlas 1 Studiedag CHILD 1 Kindercollege Mouse-Pointer vu.nl/hovo-cursussen
Cursus oudheidkunde Cultuurgeschiedenis van de Griekse wereld in de Keizertijd
Na het klassieke tijdvak, Athene’s Gouden Eeuw, houdt de Griekse cultuurgeschiedenis niet op. De tweede eeuw van onze jaartelling was een nieuwe bloeiperiode. De Griekse wereld maakte toen deel uit van het Romeinse Rijk. Bij het regeren van hun imperium maakten de Romeinen gebruik van de maatschappelijke bovenlaag in de onderworpen gebieden. Die bestond in de oostelijke provincies vooral uit grootgrondbezitters, wonend in steden met een Grieks karakter waar zij het politieke en maatschappelijke leven domineerden. Leden van deze elites stonden loyaal tegenover de Romeinse heerschappij, maar hielden tegelijkertijd vast aan een Griekse identiteit, wortelend in het grote klassieke verleden. Dit kwam onder meer tot uiting in de welsprekendheid en literatuur van de periode, het onderwerp van deze cursus.
user-chart Docent dr. Jaap-Jan Flinterman Calendar-Plus 7 colleges, vrijdag 13 januari t/m 24 februari 2023, 11.00-13.00 uur
€ 227,- (inclusief gedrukte reader) calendar-exclamation Uiterlijk 2 januari aanmelden
Cursus geschiedenis | ook online Getuigenissen van 1000 jaar Nederlands-Russische betrekkingen
De eerste contacten tussen Nederlanders en Russen zijn al meer dan duizend jaar geleden gelegd via de handel. Aanvankelijk zijn Nederlanders vooral geïnteresseerd in Russische koopwaar en Russen in Hollandse technische kennis. Na een verblijf van tsaar Peter de Grote in Nederland vestigt zich een groot aantal Nederlandse specialisten in Rusland. Door het huwelijk tussen tsarendochter Anna Paulowna en koning Willem II ontstaan er zelfs dynastieke banden. De Russische Revolutie, de Tweede Wereldoorlog en de Koude Oorlog zouden bilaterale contacten inperken en een ander karakter geven. De val van het communisme leek aan die beperkingen een einde aan te maken. Maar hoe zijn de betrekkingen nu? In deze cursus maakt u kennis met de veelzijdigheid van de onderlinge relaties in de afgelopen duizend jaar.
user-chart Docent drs. Karel Onwijn Calendar-Plus 7 colleges (fysieke of online deelname – zie pag. 3) € 243,- (inclusief gedrukte reader) Calendar-Plus Groep A - Fysiek: vrijdag 13 januari t/m 24 februari 2023, 11.00-13.00 uur Calendar-Plus Groep B - Online: dinsdag 17 januari t/m 7 maart 2023, 19.00-21.00 uur (geen college op 28 februari) calendar-exclamation Uiterlijk 2 januari aanmelden
Cursus geschiedenis Dictators en dictaturen
In onze op democratische waarden gebaseerde cultuur geldt de dictator als een boeman. Toch zijn autocratische regimes de afgelopen eeuwen in de meeste delen van de wereld eerder regel dan uitzondering geweest. De verscheidenheid is groot: ideologisch bevlogen megalomanen, cynische kleptocraten, bloeddorstig of verlicht. Er zijn dictators die hun land naar de afgrond hebben gedreven, anderen genieten nog steeds een goede reputatie vanwege hun bijdrage aan de opbouw van het land. Tegenwoordig trekken autoritaire leiders in verschillende landen steeds meer macht naar zich toe, zoals Poetin in Rusland, Orbán in Hongarije en Erdogan in Turkije. Reden genoeg om het verschijnsel dictator en dictatuur nader te onderzoeken.
user-chart Docent dr. Koen Vossen
Calendar-Plus 5 colleges, maandag 16 januari t/m 13 februari 2023, 11.00-13.00 uur
€ 150,- calendar-exclamation Uiterlijk 9 januari aanmelden
Cursus oudheidkunde Werk en vrije tijd in het oude Rome
Hoe zag het dagelijks leven van de Romeinen eruit en hoe vonden zij een balans tussen werk en vrije tijd? Zowel rijke als arme Romeinen zijn het onderwerp van deze cursus. Docent Fik Meijer gaat in vier colleges uitgebreid in op de werkzaamheden van het gewone volk. Vervolgens zoomt hij in op de feestdagen en bespreekt hij de mogelijkheden van verschillende groepen om zich te verpozen. Sommigen zochten vertier in cafés, anderen vermaakten zich bij grote publieke festiviteiten als gladiatorenspelen of wagenrennen.
user-chart Docent prof.dr. Fik Meijer Calendar-Plus 4 colleges, maandag en donderdag 16, 19, 23 en 26 januari 2023, 13.15-15.15 uur
€ 120,- calendar-exclamation Uiterlijk 9 januari aanmelden
Leergang Duizend jaar Europese cultuur II De late middeleeuwen
De laatste tweehonderd jaar van de middeleeuwen vertonen ogenschijnlijk enorme contrasten. De veertiende eeuw rampzalig en waanzinnig, de vijftiende eeuw gekenmerkt door culturele bloei. Bij nader inzien is het beeld minder zwart-wit. Rampen als pestepidemieën zaaien onmiskenbaar dood en verderf. Italiaanse stadsstaten en Vlaamse handelssteden vertonen echter een opmerkelijke culturele bloei met kunstenaars als Da Vinci en Van Eyck. In Parijs ontwikkelt zich een hofcultuur en in het Heilige Roomse Rijk transformeert Praag tot een fraaie Boheemse stad. Markante figuren als Meester Eckhart, Dante en Petrarca en werken als Elckerlijc en The Canterbury Tales zetten nieuwe standaarden. Humanisten bestuderen klassieke teksten en in de muziek klinken liefdesliedjes en de harmonische pracht van Josquin des Prez. Welkom in de late middeleeuwen!
user-chart Docent dr. Simon Burgers e.a. Calendar-Plus 10 colleges, dinsdag 17 januari t/m 28 maart 2023, 13.15-15.15 uur (geen college op 21 februari) € 312,- (inclusief gedrukte reader) calendar-exclamation Uiterlijk 3 januari aanmelden
Cursus geschiedenis De Nederlandse marine. De bewogen geschiedenis van de zeemacht.
Leidde de Slag op de Javazee tot een onvermijdelijk debacle? Hoe belangrijk was De Ruyter onder zijn collega’s in de zeventiende eeuw? Was de marine bij slavernij betrokken? Was de zeemacht verantwoordelijk voor de snelle overgave aan Frankrijk in 1795? In 2020 verscheen De Canon van de Koninklijke Marine van historicus Anne Doedens en viceadmiraal b.d. Matthieu Borsboom. Hun boek geeft een overzicht van de geschiedenis van de Nederlandse zeemacht. Als een rode draad duikt tijdens de vier colleges van deze cursus, aan de hand van dit werk, steeds weer de hoofdvraag op: waarom verdienen de behandelde hoofdzaken een plaats in het collectieve geheugen van ons land? In de cursus komen zowel zeegevechten en zeehelden aan bod, als schaduwkanten en gevoelige thema’s.
user-chart Docent dr. Anne Doedens
Calendar-Plus 4 colleges, donderdag 19 januari t/m 9 februari 2023, 11.00-13.00 uur
€ 120,calendar-exclamation Uiterlijk 12 januari aanmelden
Hoe bepalen bergen, oceanen, rivieren, tropen en woestijnen de huidige wereldpolitiek? Een blik vanuit de lucht maakt het ene voorspelbaar en het andere verrassend. Wat schenkt de natuur wel en niet aan de verschillende werelddelen en hoe doen de mensen daar al of niet hun voordeel mee? Waar klonteren mensen samen en waarom daar? Wie zijn de machthebbers van deze wereld en waarom zij? Waar weet de mens zijn zin door te drijven en waar laat de planeet haar tanden zien? Waar liggen de schatten van de bodem en wie profiteert ervan? En waar worden de economische kaarten door veranderingen in de natuur en het klimaat opnieuw geschud? Al deze vragen komen aan bod in deze verkenning van het menselijk gewoel vanuit de lucht.
user-chart drs. Evert Jan Ouweneel
Calendar-Plus 1 studiedag op zaterdag 21 januari 2023, 10.00-17.00 uur
€ 100,- (inclusief lunch, koffie en thee) calendar-exclamation Uiterlijk 15 januari aanmelden
Leergang De vroegste geschiedenis van Europa I Dageraad der mensheid
De eerste mensen ontstonden in Afrika. Hoe zijn de grote menselijke migratiebewegingen naar Eurazië en Europa verlopen, wat zijn de nieuwste inzichten over de Neanderthalers, welke kunst maakten de vroege grotbewoners? Hoe leefden de vroege rendierjagers? Dit eerste deel van deze leergang eindigt met de menselijke culturen in de midden-steentijd.
user-chart Docent drs. Johan Hendriks
Calendar-Plus 10 colleges, woensdag 25 januari t/m 29 maart 2023, 11.00-13.00 uur
€ 300,- calendar-exclamation Uiterlijk 18 januari aanmelden
Cursus geschiedenis Europa: hoe bestaat het!? (1) Waar komen wij vandaan?
Het Westen van vandaag, voortgekomen uit Europa, wordt zowel opgehemeld als verguisd. Weinig onderwerpen zijn zo controversieel als het vraagstuk wie bij Europa horen, wat Europa is en welke waarden het belichaamt. Europa en het Westen overlappen elkaar immers wel, maar zijn niet identiek. Zijn onze Europese, westerse waarden beter dan die van andere beschavingen of juist slechter, of gewoon anders? We denken vaak aan vrijheid, democratie en mensenrechten, maar behoren racisme, genocide en kolonisering niet evenzeer tot ‘onze’ erfenis? De rest van de wereld zigzagt tussen verwesterlijking en een ‘zich-afzetten-tegen’. Hoe navigeren we tussen achterhaalde superioriteitswaan en oeverloos relativisme? Dat kan niet zonder historisch kompas. Op het snijvlak van geschiedenis, wijsbegeerte en politiek neemt docent Peter Demant u mee op een zoektocht met open einde.
user-chart Docent prof.dr. Peter Demant Calendar-Plus 10 colleges, woensdag 8 februari t/m 26 april 2023, 13.15-15.15 uur (geen college op 22 februari en 29 maart)
€ 310,- (inclusief digitaal cursusmateriaal) calendar-exclamation Uiterlijk 25 januari aanmelden
Cursus geschiedenis Marokko: oud rijk, uniek koninkrijk en wispelturige Europese bondgenoot
Door zijn geografische ligging vormt Marokko eeuwenlang een onmisbare schakel tussen Europa, Afrika en het Midden-Oosten. In het koninkrijk Marokko heeft in de naweeën van de Arabische Lente (2010-2012) geen wisseling van de macht plaatsgevonden. Evenmin is het land chaotisch uiteengevallen, zoals in veel andere landen in deze roerige en onstabiele regio. Een verklaring daarvoor schuilt in zowel het unieke hybride koningschap, als in de gelaagde identiteit in het religieuze domein. Beide zijn diep geworteld zijn in de geschiedenis van het land. In deze cursus wordt het bestaande, sterk vertekende en partiële beeld van dit land in breder perspectief geplaatst aan de hand van de rijke, historisch gewortelde, etnische, taalkundige, religieuze en culturele diversiteit die het land een buitenbeentje maken in Noord-Afrika en de islamitische wereld.
user-chart Docent dr. Paolo De Mas
Calendar-Plus 6 colleges, donderdag 9 februari t/m 23 maart 2023, 13.15-15.15 uur (geen college op 23 februari)
€ 180,- calendar-exclamation Uiterlijk 2 februari aanmelden
Kindercollege Toen New York nog van ons was…
New York was ooit van Nederland, onder de naam Nieuw Amsterdam. Er is zelfs een brief waarin staat dat we het gebied kochten van de Indianen. Hoe kwam Nederland op dat idee, wat deden we ermee en waarom is het niet meer van ons? En kun je nu nog dingen vinden in de stad New York uit die tijd of van onze manier van leven? Wat hebben we achtergelaten? Dit HOVO-kindercollege is voor iedereen die het leuk vindt om samen met een of meer kinderen naar de VU te komen. Neem uw (klein) kind mee op avontuur naar ‘Nieuw Amsterdam’.
user-chart Docent drs. Tanja Groenendijk Calendar-Plus 1 college, zaterdag 25 februari 2023, 14.00-16.00 uur € 1 volwassene, 1 kind € 32,50 1 volwassene, 2 kinderen € 40,2 volwassenen, 1 kind € 52,50 calendar-exclamation Uiterlijk 19 februari aanmelden
Cursus cultuurgeschiedenis Richard Wagner en Ludwig II. De componist en zijn mecenas
De relatie tussen Richard Wagner en Ludwig II van Beieren is legendarisch. De koning maakte het voor Wagner mogelijk zijn muzikale projecten te voltooien en de componist schiep voor Ludwig een mythische droomwereld. Dat gebeurde tegen de achtergrond van de eenwording van Duitsland in 1871, het Duitse nationalisme en de romantische opvattingen over kunst, koningschap en maatschappij. Wagner gaf daaraan uitdrukking in zijn muziekdrama’s Tristan und Isolde, Die Meistersinger von Nürnberg, Der Ring des Nibelungen en Parsifal en in de Bayreuther Festspiele. Ludwig II bouwde zijn sprookjesachtige kastelen Neuschwanstein, Linderhof en Herrenchiemsee. Beiden schiepen ze een romantisch universum dat grote invloed zou hebben op het nationale zelfbeeld van vele Duitsers. Hoe voltrok deze wederzijdse ‘inwerking’ zich van 1864 tot Wagners dood in 1883?
user-chart Docent drs. Michiel Hagdorn Calendar-Plus 8 colleges, dinsdag 28 februari t/m 25 april 2023, 13.15-15.15 uur (geen college op 28 maart) € 254,- (inclusief gedrukte syllabus) calendar-exclamation Uiterlijk 21 februari aanmelden
Cursus geschiedenis De organisatie van de Holocaust in Nederland 1940-1945
Sinds de eeuwwisseling is het Nederlandse perspectief over 1940-1945 en met name over de Jodenvervolging sterk veranderd, onder invloed van nieuw onderzoek. Van ‘onderdrukking en verzet’ veranderde de formulering in ‘onderdrukking, collaboratie en verzet’. Na de Tweede Wereldoorlog bleek dat Nederland het hoogste Joodse sterftepercentage (75%) van West-Europa had als gevolg van de Holocaust. De Jodenvervolging werd dan ook nauwgezet georganiseerd, van het ambtelijke schrijfbureau tot Kamp Westerbork: de registratie van de Joden was 100%, de politie werd breed ingezet en treinen reden volgens planning. Overheden werkten zowel op nationaal als gemeentelijk niveau mee en ook het bedrijfsleven speelde een niet te verwaarlozen rol. In deze cursus blikken we terug op een donkere periode
in de Nederlandse geschiedenis. Gastspreker is Salo Muller, bekend van onder andere zijn zaak tegen de Nederlandse Spoorwegen die leidde tot excuses en herstelbetalingen.
user-chart Docent drs. Rob Bakker
Calendar-Plus 6 colleges, donderdag 16 maart t/m 20 april 2023, 13.15-15.15 uur
€ 180,- calendar-exclamation Uiterlijk 9 maart aanmelden
Welke dramatische gevolgen had de Romeinse verovering voor de samenlevingen in de noordelijke randzone van Gallië? Tot voor kort konden archeologen weinig zeggen over de Romeinse verovering van Noord-Gallië (58-51 v.Chr). Caesar geeft ons weliswaar verslagen van zijn militaire acties, maar archeologisch bleek zijn optreden vrijwel ongrijpbaar. Daar is sinds kort verandering in gekomen. Verschillende slagveldlocaties zijn geïdentificeerd en er is onderzoek verricht naar de (dramatische) demografische consequenties van Caesars optreden en de impact van zijn verovering op de inheemse goudcirculatie. We kunnen nu een verrassend scherp beeld schetsen van wat de Romeinse verovering betekende voor de stamsamenlevingen in het noordelijke grensgebied van Gallië (inclusief Zuid-Nederland).
user-chart Docent prof.dr. Nico Roymans Calendar-Plus 5 colleges, woensdag 29 maart t/m 26 april 2023, 13.15-15.15 uur
€ 150,calendar-exclamation Uiterlijk 22 maart aanmelden
HOVO Extra
Heeft u zin om in het weekend nog iets extra’s te doen? Dan is het HOVO Extra programma iets voor u! Dit voorjaar bestaat HOVO Extra uit twee studiedagen en een kindercollege. Op de website en via de HOVO-nieuwsbrief houden we u op de hoogte van het actuele programma. De studiedagen zijn kortdurende, los te volgen themabijeenkomsten over actuele, spraakmakende of historische onderwerpen. Voor HOVO-cursisten dé kans om vrienden, vriendinnen of familie mee te nemen naar de VU campus!
Studiedagen
Een hele dag rond één thema. Het onderwerp wordt van alle kanten belicht en uitgediept. Koffie, thee en lunch zijn inbegrepen in de prijs. • Wereldpolitiek vanuit de lucht (pag. 11) • De (onbewuste) mens: over bias, vooroordelen en denkfouten (pag. 21)
Kindercollege Toen New York nog van ons was...
Samen in de collegebanken! De afgelopen jaren heeft HOVO vaders, moeders, opa’s en oma’s uitgenodigd om hun kinderen mee te nemen naar de universiteit. In de voorjaarsvakantie vertelt Tanja Groenendijk over New York en Nederland. (pag. 12)
Sportcentrum VU
Word fit bij de VU! Sportcentrum VU op Uilenstede ontvangt u graag. U kunt een beweegtest doen en een programma op maat laten samenstellen. Drie maanden onbeperkt sporten, inclusief test, begeleiding en een beweegschema kost € 160,-.
