Chia khoa minh triet thieng lieng hpblavatsky by Vu Xuan Hoan

CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG (The Key to Theosophy) H.P. BLAVATSKY

CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

Helena Petrovna Blavatsky

1831-1891

MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG VAØ HOÄI THOÂNG THIEÂN HOÏC

CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG Cuûa H.P. Blavatsky

Ñöôïc vieát ra döôùi hình thöùc vaán ñaùp, quyeån Chìa Khoùa Minh trieát Thieâng lieâng laø moät daãn nhaäp tuyeät haûo cho ngöôøi hoïc ñaïo. Sau khi xuaát baûn boä Isis Loä Dieän vaø Giaùo Lyù Bí Nhieäm, taùc giaû nhaän ñöôïc haøng bao nhieâu caâu hoûi veà caáu taïo con ngöôøi veà: maët taâm linh vaø taâm lyù; caùc ñieàu huyeàn bí veà vieäc taùi sinh theo chu kyø, cuøng laø söï dò bieät giöõa soá phaän, ñònh meänh, töï do yù chí vôùi nghieäp quaû. Caùc vaán ñeà naøy vaø nhieàu vaán ñeà khaùc nöõa veà caùc quan nieäm caên baûn cuûa minh trieát thieâng lieâng ñeàu ñöôïc giaûi ñaùp moät caùch ñôn giaûn vaø tröïc tieáp. Saùch naøy coøn taêng theâm phaàn höõu ích baèng 60 trang ngöõ giaûi veà caùc thuaät ngöõ trieát hoïc ñöôïc ruùt ra töø tieáng Baéc Phaïn, tieáng Hebrew (Do Thaùi coå) vaø vaên chöông coå ñieån. Döôùi hình thöùc vaán ñaùp, ñaây laø moät minh giaûi veà Ñaïo Ñöùc Hoïc, Khoa Hoïc vaø Trieát Hoïc daønh cho vieäc nghieân cöùu maø vì ñoù Hoäi Thoâng Thieân Hoïc ñöôïc thaønh laäp.

Lôøi ñeà taëng cuûa baø H.P. Blavatsky, cho caùc moân sinh cuûa baø ñeå sau naøy hoï coù theå hoïc hoûi vaø giaûng daïy laïi.

MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG VAØ HOÄI THOÂNG THIEÂN HOÏC

CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

NOÄI DUNG Lôøi töïa. Tieát 1 : Minh trieát Thieâng lieâng vaø Hoäi Thoâng Thieân hoïc. * YÙ nghóa cuûa teân goïi. * Ñöôøng loái cuûa Hoäi Thoâng Thieân hoïc. * Minh trieát giaùo noäi moân trong moïi thôøi ñaïi. * Minh trieát Thieâng lieâng khoâng phaûi laø Phaät giaùo. Tieát 2 : Minh trieát Thieâng lieâng ngoaïi moân vaø noäi moân. * Hoäi Thoâng Thieân hoïc hieän ñaïi khoâng laø gì. * Nhaø Nghieân Cöùu MTTL vaø Thaønh vieân cuûa Hoäi TTH. * Dò bieät giöõa Minh trieát Thieâng lieâng vôùi Huyeàn linh hoïc. * Dò bieät giöõa Minh trieát Thieâng lieâng vôùi Giaùng Ma hoïc. * Taïi sao Minh trieát Thieâng lieâng ñöôïc chaáp nhaän. Tieát 3 : Heä thoáng hoaït ñoäng cuûa Hoäi Thoâng Thieân hoïc. * Caùc muïc tieâu cuûa Hoäi. * Nguoàn goác chung cuûa Con ngöôøi. * Caùc muïc tieâu khaùc cuûa chuùng ta. * Veà söï thieâng lieâng cuûa Theä nguyeän. Tieát 4 : Caùc lieân heä cuûa Hoäi TTH vôùi Minh trieát Thieâng lieâng. * Veà söï Töï caûi thieän. * Tröøu töôïng vaø cuï theå. Tieát 5 : Caùc giaùo huaán caên baûn cuûa Minh trieát Thieâng lieâng. * Veà Thöôïng Ñeá vaø söï caàu nguyeän. * Caàu nguyeän coù caàn thieát khoâng? * Vieäc caàu nguyeän laøm maát söï töï tin. * Veà coäi nguoàn cuûa Linh hoàn con ngöôøi. * Giaùo lyù cuûa ñaïo Phaät veà caùc vaán ñeà treân. Tieát 6 : Giaùo huaán cuûa Minh trieát Thieâng lieâng veà Thieân Nhieân vaø con ngöôøi. * Söï hôïp nhaát cuûa Vaïn vaät trong Toång Theå.

11 13 13 17 20 25 29 29 34 39 42 50 56 56 57 64 65 71 71 75 80 80 85 91 95 97 103 103

* * * * * Tieát * * * Tieát * * * * Tieát * * * * * * Tieát * * * Tieát * * * *

Tieán hoùa vaø haõo huyeàn. Caáu taïo thaát phaân cuûa Haønh Tinh chuùng ta. Baûn chaát thaát phaân cuûa con ngöôøi. Phaân bieät giöõa Linh hoàn vôùi Tinh thaàn. Giaùo huaán cuûa Hy Laïp. 7 : Caùc traïng thaùi khaùc nhau sau khi cheát. Con ngöôøi vaät chaát vaø con ngöôøi taâm linh. Phaàn thöôûng vaø hình phaït vónh cöûu cuûa chuùng ta vaø veà Nieát Baøn. Caùc nguyeân khí khaùc nhau trong con ngöôøi. 8 : Luaân hoài hay Taùi sinh. Kyù öùc laø gì theo giaùo huaán cuûa minh trieát thieâng lieâng? Taïi sao chuùng ta khoâng nhôù ñöôïc tieàn kieáp? Bieät ngaõ vaø phaøm ngaõ. Thöôûng vaø phaït cuûa Chaân Ngaõ. 9 : Duïc giôùi vaø Devachan. Soá phaän cuûa caùc nguyeân khí thaáp. Taïi sao nhaø Nghieân Cöùu MTTL khoâng tin vaøo söï trôû laïi cuûa caùc vong linh thuaàn khieát? Ñoâi ñieàu veà caùc uaån. Taâm thöùc sau khi cheát vaø sau khi sinh. YÙ nghóa thöïc cuûa Dieät Ñoä laø gì? Lôøi höõu haïn daønh cho vaät höõu haïn 10 : Baûn chaát cuûa nguyeân khí suy tö cuûa chuùng ta. Bí nhieäm veà Chaân Ngaõ. Baûn chaát phöùc taïp cuûa Trí Tueä. Giaùo lyù ñöôïc giaûng daïy trong Phuùc AÂm cuûa Thaùnh John. 11 : Caùc bí nhieäm cuûa söï luaân hoài. Taùi sinh theo chu kyø Nghieäp quaû laø gì ? Ai môùi laø keû hieåu bieát ? Dò bieät giöõa Nieàm Tin vaø Tri Thöùc, hay laø Ñöùc Tin muø quaùng vaø coù phaùn ñoaùn. CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

104 107 110 111 116 121 121 129 136 143 143 147 153 157 163 163 165 173 176 182 190 196 196 202 205 215 215 219 235 238

MUÏC LUÏC

* Tieát * * * * * * * Tieát * * * * * * Tieát *

Thöôïng Ñeá coù quyeàn tha toäi hay khoâng ? 12 : Minh trieát Thieâng lieâng thöïc tieãn laø gì ? Boån phaän. Caùc lieân quan cuûa Hoäi TTH vôùi caùc caûi caùch chính trò. Söï xaõ kyû. Baùc aùi. Minh trieát Thieâng lieâng ñoái vôùi quaàn chuùng. Caùc Hoäi vieân coù theå giuùp Hoäi nhö theá naøo ? Nhaø Nghieân Cöùu MTTL khoâng neân laøm gì ? 13 : Caùc quan nieäm sai laàm veà Hoäi Thoâng Thieân Hoïc. Minh trieát Thieâng lieâng vaø thuyeát khoå haïnh. Minh trieát Thieâng lieâng vaø hoân nhaân. Minh Trieát Thieâng Lieâng vaø Giaùo Duïc Taïi sao coù raát nhieàu thaønh kieán choáng laïi Hoäi TTH ? Coù phaûi Hoäi TTH laø moät cô sôû taïo ra tieàn khoâng ? Ban nhaân vieân cuûa Hoäi Thoâng Thieân Hoïc. 14 : Caùc Thaùnh Sö cuûa Minh trieát Thieâng lieâng. Coù phaûi caùc Ngaøi laø caùc “Tinh Quaân Aùnh saùng” hay laø “Goblins Damn’d" ? * Laïm duïng caùc Danh xöng vaø thuaät ngöõ thieâng lieâng. Keát luaän : Töông lai cuûa Hoäi Thoâng Thieân Hoïc. Ngöõ giaûi.

MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG VAØ HOÄI THOÂNG THIEÂN HOÏC

243 248 248 253 258 263 267 270 271 279 279 283 284 292 302 306 309 309 321 325 329

CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

LÔØI NOÙI ÑAÀU Muïc ñích cuûa quyeån saùch naøy ñaõ ñöôïc dieãn ñaït moät caùch chính xaùc baèng nhan ñeà cuûa saùch: Chìa khoùa Minh Trieát Thieâng Lieâng vaø chæ caàn moät vaøi lôøi daãn giaûi. Ñaây khoâng phaûi laø moät saùch giaùo khoa ñaày ñuû hay caën keõ veà Minh Trieát Thieâng Lieâng, maø chæ laø moät chieác chìa khoùa ñeå môû caùnh cöûa ñöa ñeán vieäc nghieân cöùu thaâm saâu hôn. Saùch naøy phaùc hoïa nhöõng ñöôøng neùt roäng lôùn cuûa Trieát giaùo (Wisdom Religion) vaø giaûi thích caùc nguyeân taéc caên baûn cuûa noù; ñoàng thôøi ñaùp traû vôùi nhieàu baøi baùc do caùc nhaø söu khaûo baäc trung ôû phöông Taây ñöa ra, vaø coá gaéng trình baøy caùc khaùi nieäm ít quen thuoäc baèng moät hình thöùc giaûn ñôn vaø baèng moät ngoân ngöõ caøng roõ raøng caøng toát. Neáu quyeån saùch thaønh coâng trong vieäc giuùp cho ñoäc giaû hieåu ñöôïc Minh Trieát Thieâng Lieâng maø khoâng caàn trí naõo coá gaéng nhieàu, thì ñoù laø ñieàu vöôït quaù söï mong ñôïi cuûa chuùng toâi. Ñieàu maø chuùng toâi hy voïng laø neáu vaãn coøn söï khoù hieåu, thì ñoù laø do söï thaâm saâu cuûa yù töôûng chöù khoâng phaûi do söï mô hoà cuûa ngoân töø. Ñoái vôùi ngöôøi ít chòu suy tö thì Minh Trieát Thieâng Lieâng luoân luoân khoù hieåu, vì trong coõi trí tueä cuõng nhö trong coõi taâm linh, moãi ngöôøi phaûi tieán tôùi baèng caùc coá gaéng rieâng cuûa mình. Taùc giaû khoâng theå suy töôûng giuøm cho ñoäc giaû ñöôïc, vaû laïi, neáu coù theå laøm ñöôïc vieäc suy töôûng thay, nhö theá thì ñoäc giaû cuõng khoâng höôûng ñöôïc lôïi ích gì. Töø laâu, nhöõng ngöôøi löu taâm ñeán Hoäi Thoâng Thieân Hoïc vaø coâng vieäc cuûa Hoäi ñaõ nhaän thaáy laø caàn coù moät quyeån saùch nhö theá. Chuùng toâi hy voïng raèng vì khoâng coù quaù nhieàu thuaät ngöõ chuyeân moân, quyeån saùch seõ cung caáp ñöôïc hieåu bieát cho nhieàu ngöôøi maø

ñaïo taâm ñaõ thöùc ñoäng nhöng cho ñeán nay vaãn coøn boái roái vaø chöa vöõng loøng tin. Trong saùch naøy, coù moät soá ñieàu ñöôïc ñöa ra ñeå thaùo gôû moät phaàn naøo ñieàu ñuùng ra khoûi ñieàu sai trong caùc giaùo huaán cuûa Giaùng Ma hoïc ñoái vôùi söï soáng sau khi cheát ñeå chöùng minh baûn chaát thöïc cuûa hieän töôïng giaùng ma. Tröôùc ñaây, coù nhieàu giaûi thích gioáng nhö vaäy khieán cho taùc giaû bò truùt leân ñaàu bieát bao thònh noä. Gioáng nhö nhieàu ngöôøi khaùc, caùc nhaø giaùng ma hoïc thích tin vaøo nhöõng gì laøm cho hoï thích thuù hôn laø nhöõng gì ñuùng söï thöïc, hoï giaän döõ ñoái vôùi baát cöù ngöôøi naøo laøm maát ñi aûo töôûng deã chòu cuûa hoï. Trong nhöõng naêm qua, Minh Trieát Thieâng Lieâng ñaõ laø taám bia höùng nhöõng muûi teân ñoäc cuûa Giaùng Ma hoïc, cuõng nhö nhöõng keû sôû ñaéc ñöôïc moät nöûa chaân lyù thì choáng ñoái maïnh meõ vôùi keû sôû höõu ñöôïc ñaày ñuû chaân lyù, hôn laø nhöõng ngöôøi khoâng coù ñöôïc chuùt chaân lyù naøo. Taùc giaû raát chaân thaønh caùm ôn nhieàu ngöôøi tìm hieåu veà Minh Trieát Thieâng Lieâng ñaõ neâu ra caùc yù kieán vaø caùc caâu hoûi, hay ñaõ goùp phaàn trôï giuùp cho vieäc vieát ra saùch naøy. Nhôø söï trôï giuùp ñoù, quyeån saùch seõ ñöôïc höõu ích hôn, vaø ñieàu ñoù seõ laø phaàn thöôûng quyù nhaát cho hoï. H.P.B

CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

TIEÁT I Minh Trieát Thieâng Lieâng vaø Hoäi Thoâng Thieân Hoïc 

YÙ nghóa cuûa teân goïi Hoûi : Minh Trieát Thieâng Lieâng vaø caùc trieát lyù cuûa noù thöôøng ñöôïc noùi ñeán nhö laø moät toân giaùo môùi meû. Coù phaûi ñoù laø moät toân giaùo khoâng? Ñaùp : Khoâng phaûi. Minh Trieát Thieâng Lieâng laø Tri Thöùc Thieâng lieâng hay Khoa Hoïc Thieâng lieâng. Hoûi : YÙ nghóa thöïc söï cuûa danh töø naøy laø gì? Ñaùp : AÁy laø Minh Trieát Thieâng Lieâng (Divine Wisdom) hay laø Minh trieát cuûa caùc thaàn, gioáng nhö thaàn phoå hoïc (theogonia), phoå heä cuûa caùc thaàn. Trong tieáng Hy Laïp, töø ngöõ “theos” coù nghóa laø moät vò thaàn (god), moät trong caùc thöïc theå thieâng lieâng (divine beings), nhaát ñònh khoâng phaûi laø “Thöôïng Ñeá” (“God”) theo nghóa ta hieåu ngaøy nay. Do ñoù, ñaây khoâng phaûi laø “Minh trieát cuûa Thöôïng Ñeá”, nhö moät soá ngöôøi ñaõ dòch, maø laø Minh Trieát Thieâng Lieâng, töùc laø minh trieát maø caùc thaàn hoaïch ñaéc ñöôïc. Thuaät ngöõ naøy ñaõ coù töø nhieàu nghìn naêm roài. Hoûi : Coäi nguoàn cuûa teân goïi naøy laø gì? Ñaùp : Teân goïi naøy ñeán vôùi chuùng ta töø nôi caùc trieát gia ôû Alexandria, ñöôïc goïi laø Philaletheians, töùc laø keû yeâu chaân lyù (lover of truth), do “phil” laø “yeâu” (“loving”) vaø “aletheia”, “chaân lyù” (“truth”). Danh xöng Theosophy naøy coù töø theá kyû thöù III cuûa kyû nguyeân chuùng ta vaø ñöôïc trieát gia Ammonius Saccas vaø caùc moân ñoà

14 1

cuûa oâng söû duïng. OÂng laø ngöôøi ñaõ ñöa ra Heä Thoáng Minh trieát Chieát Trung (the Eclectic Theosophical system). Hoûi : Muïc ñích cuûa heä thoáng naøy laø gì? Ñaùp : Tröôùc nhaát laø khaéc saâu vaøo trí caùc moân ñoà trong phaùi vaø taát caû nhöõng ai yeâu chaân lyù, moät vaøi chaân lyù vó ñaïi veà luaân lyù. Do ñoù, Hoäi Thoâng Thieân Hoïc chaáp nhaän tieâu ngöõ: ”Khoâng toân giaùo naøo cao hôn chaân lyù” (“There is no religion higher than truth”)2. Muïc

Cuõng coøn ñöôïc goïi laø caùc nhaø Suy Luaän Loaïi Suy (Analogeticists). Theo söï giaûi thích cuûa Giaùo Sö Alex. Wilder, F.T.S, trong quyeån "Trieát Hoïc Chieát Trung" ("Eclectic Philosophy") cuûa oâng, hoï ñöôïc goïi nhö theá do bôûi vieäc hoï quen dieãn dòch moïi truyeàn thuyeát vaø caùc chuyeän thieâng lieâng, caùc thaàn thoaïi vaø caùc ñieàu huyeàn bí theo moät quy luaät hay nguyeân taéc töông ñoàng vaø töông öùng: aáy laø caùc söï vieäc ñöôïc töôøng thuaät khi xaûy ra ôû ngoaïi giôùi ñöôïc xem nhö ñang tieâu bieåu cho caùc hoaït ñoäng vaø kinh nghieäm cuûa linh hoàn con ngöôøi. Hoï cuõng ñöôïc goïi laø nhöõng ngöôøi theo phaùi TaânPlato. Maëc duø Minh Trieát Thieâng Lieâng, hay heä thoáng Minh trieát Chieát trung, thöôøng ñöôïc cho laø thuoäc theá kyû thöù III, tuy nhieân, neáu tin theo Diogenes Laertius thì coäi nguoàn cuûa noù coøn xöa hôn nöõa, vì nhaø vieát tieåu söû naøy qui heä thoáng ñoù cho moät nhaø tö teá Ai Caäp laø PotAmun, soáng vaøo ñaàu trieàu ñaïi Ptolemy (trieàu ñaïi goàm khoaûng 15 vò vua Ai Caäp, keùo daøi töø 32330 tröôùc T.CND). Taùc giaû ñoù cuõng cho chuùng ta bieát raèng teân goïi Coptic coù nghóa laø keû toân thôø Amun, Vò Thaàn Minh trieát. Theosophy ñoàng nghóa vôùi BrahmVidya, tri thöùc thieâng lieâng. 2 Minh trieát Chieát Trung (Eclectic Theosophy) ñöôïc phaân laøm ba : 1. Tin vaøo moät Thöôïng Ñeá tuyeät ñoái, baát khaû tö nghò vaø toái thöôïng, hay laø tinh hoa voâ haïn (infinite essence) voán laø coäi nguoàn cuûa toaøn theå thieân nhieân vaø cuûa moïi vaät höõu hình vaø voâ hình. 2. Tin vaøo baûn chaát baát töû vónh cöûu cuûa con ngöôøi; vì laø moät phoùng quang (radiation) cuûa Linh hoàn Vuõ truï, coù baûn chaát gioáng vôùi Linh hoàn ñoù. 3. Thoâng thaàn hoïc (Theurgy) hay "coâng taùc thieâng lieâng", hay laø laøm coâng vieäc cuûa caùc thaàn, do chöõ theoi : "thaàn" ("god") vaø ergein : "laøm" ("to work"). Thuaät ngöõ naøy raát coå, nhöng vì noù thuoäc veà ngöõ vöïng veà caùc Bí Phaùp neân khoâng ñöôïc thoâng duïng. Ñoù laø moät ñöùc tin thaàn bí  ñöôïc chöùng minh baèng thöïc haønh bôûi caùc cao ñoà vaø caùc vò tö teá ñöôïc ñieåm ñaïo  cho raèng CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

baèng caùch laøm cho chính mình cuõng tinh khieát nhö caùc thöïc theå khoâng coù xaùc thaân (incorporeal beings) (töùc laø baèng caùch trôû laïi vôùi baûn chaát tinh khieát ban sô cuûa con ngöôøi), ngöôøi ta coù theå thoâi thuùc caùc thaàn truyeàn ñaït cho con ngöôøi caùc bí phaùp thieâng lieâng, thaäm chí khieán cho caùc thaàn ñoâi khi trôû neân thaáy ñöôïc, hoaëc baèng caùch chuû quan, hoaëc baèng caùch khaùch quan. Ñoù laø traïng thaùi sieâu vieät cuûa caùi maø ngaøy nay ngöôøi ta goïi laø Giaùng Ma hoïc (Spiritualism). Nhöng do choã quaàn chuùng laïm duïng vaø hieåu sai, noù ñi ñeán choã bò moät soá ngöôøi xem nhö laø thuaät goïi hoàn (necromancy) vaø thöôøng bò caám ñoaùn. Moät soá thöïc haønh baét chöôùc theo Thoâng Thaàn hoïc cuûa Iamblichus vaãn coøn rôi rôùt laïi trong nghi leã huyeàn thuaät cuûa moät soá tín ñoà Do Thaùi Bí giaùo hieän nay. Minh Trieát Thieâng Lieâng hieän ñaïi traùnh xa vaø baøi baùc caû hai loaïi huyeàn thuaät vaø thuaät goïi hoàn naøy vì ñeàu raát nguy hieåm. Thoâng Thaàn hoïc thieâng lieâng chaân chính ñoøi hoûi söï thanh khieát vaø thaùnh thieän cuûa ñôøi soáng haàu nhö sieâu nhaân loaïi, neáu khoâng noù seõ thoaùi hoùa thaønh thuaät ñoàng coát hoaëc laø taø thuaät. Caùc moân ñeä tröïc tieáp cuûa Ammonius Saccas, ñöôïc goïi laø Theodidaktos, coù nghóa laø “ñöôïc thaàn daïy doã” (“godtaught”) chaúng haïn nhö Plotinus vaø moân ñoà cuûa oâng naøy laø Porphyry thoaït ñaàu ñaõ baøi baùc thoâng thaàn hoïc, nhöng sau laïi chaáp nhaän noù nhôø Iamblichus, ngöôøi ñaõ vieát ra moät taùc phaåm veà vieäc ñoù coù töïa ñeà “Veà caùc Bí Phaùp” (“De Mysteriis”) döôùi teân cuûa sö phuï cuûa Ngaøi, moät vò tö teá Ai Caäp noåi tieáng goïi laø Abammon. Ammonius Saccas laø con trai trong gia ñình theo Cô Ñoác giaùo, töø thuôû nhoû, oâng ñaõ bò truïc xuaát (repelled) ra khoûi ñaïo do moät giaùo hoäi quaù thieân veà giaùo ñieàu. OÂng trôû thaønh moân ñoà cuûa phaùi TaânPlato; gioáng nhö J. Boehm cuøng caùc nhaø thaàn bí vaø nhöõng ngöôøi coù linh thò vó ñaïi khaùc, ngöôøi ta cho raèng oâng coù ñöôïc minh trieát thieâng lieâng trong caùc côn moäng vaø caùc linh aûnh (in dreams and visions). Do choã ñoù, oâng coù bieät danh laø Theodidaktos (keû ñöôïc thaàn daïy doã). OÂng dung hoøa moïi heä thoáng toân giaùo, vaø baèng caùch chöùng minh coäi nguoàn gioáng nhau cuûa chuùng, oâng thieát laäp moät tín ñieàu chung cho taát caû döïa treân ñaïo ñöùc. Cuoäc ñôøi cuûa oâng raát trong saïch vaø khoâng coù choã naøo ñaùng cheâ traùch caû, kieán thöùc cuûa oâng saâu roäng ñeán noãi nhieàu Linh Muïc trôû thaønh caùc ñeä töû bí maät cuûa oâng. Clemens ôû Alexandria raát ca tuïng oâng. Plotinus, “Thaùnh John” cuûa Ammonius, cuõng laø moät nhaân vaät ñöôïc nhieàu ngöôøi toân troïng vaø meán chuoäng, ñoàng thôøi cuõng laø ngöôøi coù kieán thöùc saâu xa vaø toaøn veïn nhaát. Vaøo naêm 39 tuoåi, oâng thaùp tuøng Hoaøng Ñeá La Maõ laø MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG VAØ HOÄI THOÂNG THIEÂN HOÏC

ñích chính cuûa caùc nhaø saùng laäp Tröôøng phaùi Minh trieát Chieát Trung laø moät trong ba muïc ñích cuûa keû keá thöøa hieän nay cuûa tröôøng phaùi aáy, töùc Hoäi Thoâng Thieân Hoïc, aáy laø dung hoøa moïi toân giaùo, moân phaùi vaø moïi quoác gia döôùi moät heä thoáng luaân lyù chung, döïa treân caùc chaân lyù vónh cöûu. Hoûi : Baø coù ñöôïc gì ñeå chöùng minh raèng ñaây khoâng phaûi laø moät giaác mô khoù thaønh söï thöïc, vaø coù gì ñeå chöùng minh raèng caùc toân giaùo treân theá giôùi ñeàu döïa treân moät chaân lyù gioáng nhau vaø duy nhaát? Ñaùp : Chuùng toâi döïa treân söï nghieân cöùu ñoái chieáu vaø phaân tích caùc toân giaùo. Vaøo thôøi coå, “Trieát giaùo” chæ coù moät, söï gioáng nhau cuûa trieát lyù nguyeân thuûy ñöôïc chöùng minh baèng caùc trieát lyù gioáng nhau ñaõ ñöôïc daïy ra cho caùc baäc Ñaïo ñoà trong caùc Bí phaùp, moät taäp tuïc ñaõ coù thôøi ñöôïc truyeàn baù roäng raûi. “Taát caû caùc thôø phuïng thôøi coå ñeàu cho thaáy söï hieän höõu cuûa moät neàn Minh Trieát Thieâng Lieâng duy nhaát coù tröôùc chuùng. Chieác chìa khoùa môû ñöôïc moät thì phaûi môû ñöôïc taát caû, neáu khoâng, noù khoâng theå laø chieác chìa khoùa ñuùng thaät” (Trieát hoïc chieát trung).

Ñöôøng loái cuûa Hoäi Thoâng Thieân Hoïc

Gordian vaø ñaïo quaân cuûa Hoaøng Ñeá ñeán Ñoâng phöông ñeå ñöôïc caùc nhaø hieàn trieát ôû Bactria vaø AÁn Ñoä daïy doã. OÂng laäp moät Tröôøng Phaùi Trieát Hoïc ôû La Maõ. Porphyry, ñeä töû cuûa oâng, teân thaät laø Malek (moät ngöôøi Do Thaùi ñaõ Hy Laïp hoùa), ñaõ gom goùp taát caû caùc taùc phaåm cuûa thaày mình laïi. Chính Porphyry cuõng laø moät taùc giaû lôùn, coù vieát moät luaän giaûi boùng baåy veà moät vaøi ñoaïn trong caùc taùc phaåm cuûa Homer. Phöông phaùp thieàn ñònh maø caùc nhaø Yeâu Chaân Lyù duøng ñeán laø xuaát thaàn nhaäp hoùa (ectasy), moät phöông phaùp gioáng vôùi vieäc thöïc haønh yoga ôû AÁn Ñoä. Nhöõng gì ngöôøi ta bieát ñöôïc veà Tröôøng Phaùi Chieát Trung ñeàu xuaát phaùt töø Origen, Longinus vaø Plotinus, laø nhöõng moân ñoà tröïc tieáp cuûa Ammonius. (Xem theâm Trieát Lyù Chieát Trung cuûa A. Wilder). CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

Hoûi : Vaøo thôøi Ammonius, ñaõ coù raát nhieàu toân giaùo lôùn, coå xöa, chæ rieâng caùc moân phaùi ôû Ai Caäp vaø Palestine thoâi, cuõng ñaõ ñoâng laém roài. Laøm theá naøo Ammonius dung hoøa ñöôïc caùc toân giaùo ñoù? Ñaùp : Baèng caùch laøm nhöõng gì maø chuùng ta ñang coá laøm. Caùc nhaø theo phaùi Taân Plato (NewPlatonists) raát ñoâng ñaûo vaø thuoäc veà nhieàu trieát giaùo khaùc nhau1; caùc nhaø nghieân cöùu Minh Trieát Thieâng Thieâng Lieâng cuûa chuùng ta cuõng ñang laøm gioáng nhö theá. Vaøo thôøi ñoù, Aristobulus, ngöôøi Do Thaùi, quaû quyeát raèng ñaïo ñöùc hoïc (the ethics) cuûa Aristotle ñaõ tieâu bieåu cho caùc giaùo huaán noäi moân cuûa Luaät Moses. Philo Judaeus ñaõ noã löïc dung hoøa Nguõ kinh Cöïu Öôùc (Pentateuch) vôùi trieát hoïc cuûa Pythagoras vaø Plato. Coøn Josephus chöùng minh raèng caùc tu só Essenes ôû Carmel chæ laø nhöõng ngöôøi raäp theo khuoân maãu (copyist) vaø laø caùc moân ñeä cuûa caùc nhaø Trò Lieäu Ai Caäp. Vaøo thôøi ñaïi chuùng ta cuõng theá. Chuùng ta coù theå chöùng minh nguoàn goác cuûa moïi toân giaùo thuoäc veà Cô Ñoác (Christian religion), cuõng nhö ngay caû nguoàn goác cuûa moïi moân phaùi nhoû nhaát. Caùc moân phaùi naøy laø caùc nhaùnh nhoùc cuûa caùc caønh chính. Caû nhaùnh laãn caønh ñeàu sinh ra töø cuøng moät thaân caây, ñoù laø Toân giaùo Minh Trieát (Wisdom Religion). Muïc ñích cuûa Ammonius laø chöùng minh ñieàu naøy. OÂng coá gaéng thuyeát phuïc ngöôøi Ngoaïi Giaùo (Gentiles) vaø ngöôøi Cô Ñoác giaùo, ngöôøi Do Thaùi vôùi ngöôøi Thôø 1

Chính döôùi thôøi Phildelphus maø Do Thaùi Giaùo (Judaism) ñöôïc thaønh laäp ôû Alexandria, vaø ngay laäp töùc caùc baäc ñaïo sö Hy Laïp (The Hellenic teachers) trôû thaønh caùc ñoái thuû nguy hieåm cuûa Ñoaøn Theå Giaùo Só Do Thaùi (College of Rabbis) ôû Babylon. Theo nhaän xeùt raát thích hôïp cuûa taùc giaû quyeån “Trieát Lyù Chieát Trung” thì: “Vaøo thôøi ñoù, caùc heä thoáng Phaät giaùo, Vedanta vaø Magian ñaõ ñöôïc trình baøy tæ mæ cuøng vôùi caùc trieát lyù cuûa Hy Laïp. Khoâng ngaïc nhieân chuùt naøo khi thaáy nhöõng tö töôûng gia ñeà nghò raèng tình traïng xung ñoät ngoân töø neân chaám döùt vaø caàn ñöôïc xem xeùt ñeå coù theå ruùt ra moät heä thoáng haøi hoøa töø caùc giaùo lyù khaùc nhau naøy… Parnaenus, Athenagoras vaø Clement ñöôïc daïy doã caën keõ baèng trieát lyù Plato vaø ñaõ hieåu roõ söï hôïp nhaát coát loõi cuûa trieát lyù ñoù vôùi caùc heä thoáng trieát lyù Ñoâng phöông.” MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG VAØ HOÄI THOÂNG THIEÂN HOÏC

Ngaåu Töôïng (Idolaters), haõy gaït sang moät beân caùc tranh chaáp vaø caùc baát ñoàng cuûa hoï, maø haõy nhôù raèng hoï ñeàu coù cuøng moät chaân lyù nhöng ôû döôùi caùc lôùp aùo khaùc nhau, vaø taát caû ñeàu laø con cuûa cuøng moät ngöôøi meï1. Ñaây cuõng laø muïc ñích cuûa Minh Trieát Thieâng Lieâng. Hoûi : Baø caên cöù vaøo ñaâu maø noùi raèng ñieàu naøy phaùt xuaát töø caùc nhaø Khaûo Cöùu Minh Trieát coå xöa (ancient Theosophists) ôû Alexandria? Ñaùp : Chuùng toâi döïa vaøo voâ soá caùc nhaø vaên noåi tieáng. Moät trong caùc nhaø vaên ñoù, oâng Mosheim coù noùi raèng: “Ammonius giaûng raèng toân giaùo cuûa ñaïi chuùng coù lieân quan chaët cheõ vôùi trieát hoïc, vaø cuõng nhö trieát hoïc, toân giaùo daàn daàn cuõng bò hö hoaïi vaø trôû neân khoù hieåu chæ vì söï töï cao, söï meâ tín vaø tin töôûng sai laàm cuûa con ngöôøi. Do ñoù, phaûi phuïc hoài söï thuaàn khieát luùc ban ñaàu cuûa toân giaùo baèng caùch thanh taåy toân giaùo cho heát loaïi caën baõ naøy vaø giaûi thích noù döïa theo caùc nguyeân lyù trieát hoïc. Ñaáng Christ coù keá hoaïch laø phuïc hoài laïi söï toaøn veïn ban ñaàu cho neàn minh

Veà Ammonius, Mosheim noùi: “Nhôø nhaän ñònh ñöôïc raèng khoâng nhöõng caùc trieát gia Hy Laïp, maø caû caùc trieát gia cuûa caùc nöôùc keùm phaùt trieån khaùc ñeàu hoaøn toaøn nhaát trí vôùi nhau veà moïi ñieåm thieát yeáu, oâng aáy coá giaûi thích haøng ngaøn giaùo lyù cuûa taát caû caùc moân phaùi khaùc nhau naøy coát ñeå chöùng minh raèng taát caû ñeàu xuaát phaùt töø chung moät nguoàn nhö nhau vaø taát caû ñeàu höôùng ñeán cuøng muïc ñích nhö nhau.” Khi ñeà caäp ñeán Ammonius trong Baùch Khoa Töï Ñieån Edinburgh, neáu ngöôøi vieát hieåu roõ nhöõng gì maø oâng ta ñang baøn ñeán, thì baáy giôø y moâ taû caùc nhaø Nghieân cöùu Minh trieát hieän ñaïi (modern Theosophists), caùc tin töôûng vaø coâng vieäc cuûa nhöõng ngöôøi naøy, vì khi noùi ñeán Nhöõng Ngöôøi ñöôïc Thaàn daïy doã, oâng ta baûo: “OÂng aáy chaáp nhaän caùc trieát lyù voán ñaõ ñöôïc coâng nhaän ôû Ai Caäp (trieát lyù noäi moân laø caùc trieát lyù ôû AÁn Ñoä) lieân quan ñeán vuõ truï vaø Thöôïng Ñeá, ñöôïc xem nhö laø taïo thaønh moät toång theå vó ñaïi, lieân quan ñeán söï vónh cöûu cuûa theá giôùi… vaø laäp ra moät heä thoáng giôùi luaät luaân lyù khieán cho con ngöôøi noùi chung, soáng cho hôïp vôùi luaät leä cuûa ñaát nöôùc hoï vaø meänh leänh cuûa thieân nhieân, nhöng caàn coù minh trieát ñeå kích ñoäng trí oùc hoï baèng söï nhaäp ñònh”. CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

trieát cuûa coå nhaân, haïn cheá söï meâ tín ñang thoáng trò khaép nôi, vaø moät phaàn lo chænh ñoán, moät phaàn lo dieät tröø bao nhieâu thöù sai laàm ñaõ len loûi vaøo caùc toân giaùo khaùc nhau trong daân gian.” Laàn nöõa, vieäc naøy cuõng ñuùng y nhö nhöõng gì maø caùc nhaø nghieân cöùu Minh trieát hieän ñaïi ñang noùi. Chæ coù ñieàu laø trong khi Nhaø Yeâu Chaân Lyù vó ñaïi aáy ñöôïc söï trôï giuùp vaø naâng ñôõ cuûa hai Linh Muïc trong Giaùo Hoäi laø Clement vaø Athenagoras, cuûa caùc Giaùo só Do Thaùi hoïc roäng, caùc Vieän só haøn laâm (Academy), vaø trong khi oâng aáy ñaõ daïy ra moät trieát lyù chung cho moïi ngöôøi, coøn chuùng toâi, nhöõng ngöôøi theo cuøng ñöôøng loái vôùi oâng ñaõ khoâng nhaän ñöôïc söï caûm thoâng naøo maø traùi laïi, coøn bò laêng maï vaø ngöôïc ñaõi. Nhö vaäy, con ngöôøi caùch ñaây 1.500 naêm ñaõ toû ra roäng löôïng hôn con ngöôøi trong theá kyû tieán boä naøy. Hoûi : Baát chaáp caùc tö töôûng dò giaùo (heresies) cuûa oâng, Ammonius vaãn thuyeát giaûng Cô Ñoác giaùo vaø ñöôïc Giaùo Hoäi khuyeán khích, naâng ñôõ, phaûi chaêng vì oâng ta laø tín ñoà Cô Ñoác giaùo? Ñaùp : Khoâng ñuùng chuùt naøo. Duø ñöôïc sinh ra trong gia ñình theo Cô Ñoác giaùo nhöng khoâng bao giôø oâng chaáp nhaän Giaùo Hoäi Cô Ñoác. Ñaây laø lôøi cuûa nhaø vaên Mosheim noùi veà Ammonius: "Ammonius chæ ñöa ra caùc giaùo lyù döïa theo giaùo lyù coát caùn xöa kia cuûa Hermes maø Plato vaø Pythagoras ñaõ bieát tröôùc ñoù, ñoàng thôøi, hai vò naøy cuõng theo ñoù maø laäp neân trieát phaùi cuûa hoï. Nhôø tìm thaáy giaùo lyù naøy trong phaàn môû ñaàu cuûa Phuùc AÂm theo Thaùnh John, oâng neâu ra giaû thuyeát moät caùch raát chính xaùc raèng muïc ñích cuûa Ñöùc Jesus laø phuïc hoài laïi nguyeân veïn nhö thuôû ban ñaàu caùi trieát lyù minh trieát cao thaâm aáy. OÂng xem caùc maãu chuyeän trong Thaùnh Kinh vaø caùc thaàn thoaïi nhö laø caùc minh hoïa cho chaân lyù moät caùch boùng baåy, chöù khoâng haún laø caùc truyeàn thuyeát caàn bò loaïi boû. Hôn theá nöõa, theo boä Baùch Khoa Töï Ñieån Edinburgh thì oâng nhìn nhaän raèng Jesus Christ laø moät con ngöôøi sieâu vieät vaø laø "baïn cuûa Thöôïng Ñeá", nhöng cho raèng duïng yù cuûa Ñöùc Christ khoâng phaûi laø hoaøn toaøn huûy boû vieäc thôø phuïng thaàn thaùnh maø Ngaøi chæ coù yù ñònh thanh loïc toân giaùo coå". MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG VAØ HOÄI THOÂNG THIEÂN HOÏC

Trieát giaùo noäi moân qua moïi thôøi ñaïi

Hoûi : Vì Ammonius khoâng coù ghi cheùp baát cöù ñieàu gì, laøm theá naøo ngöôøi ta coù theå bieát chaéc ñoù laø giaùo huaán cuûa oâng aáy? Ñaùp : Ñöùc Phaät, Pythagoras, Khoång Töû, Orpheus, Socrates hay ngay caû Ñöùc Jesus cuõng ñeàu khoâng ñeå laïi taùc phaåm naøo. Tuy theá, haàu heát caùc Ngaøi ñaàu laø nhöõng nhaân vaät trong lòch söû maø giaùo lyù cuûa caùc Ngaøi ñeàu ñaõ toàn taïi. Caùc moân ñoà cuûa Ammonius (trong soá ñoù coù Origen vaø Herennius) coù vieát ra caùc boä luaän vaø giaûng giaûi caùc giaùo lyù cuûa Ammonius. Chaéc chaén raèng caùc saùch naøy ñeàu coù thaät trong lòch söû, neáu khoâng muoán noùi raèng coøn thaät hôn caû caùc taùc phaåm cuûa caùc Söù Ñoà Cô Ñoác giaùo nöõa. Ñaõ theá, caùc moân ñoà cuûa oâng nhö Origen, Plotinus vaø Longinus (coá vaán cuûa baø Hoaøng noåi danh Zenobia), ñeàu coù ñeå laïi raát nhieàu taøi lieäu löu tröõ cuûa Heä phaùi Yeâu Chaân Lyù (Philaletheian System), nhôø theá, vieäc khaúng ñònh ñöùc tin cuûa caùc vò naøy môùi ñöôïc ngöôøi ñôøi bieát ñeán, vì tröôøng phaùi naøy coù hai loaïi giaùo lyù, ngoaïi moân vaø noäi moân. Hoûi : Laøm sao maø giaùo lyù cuûa moân phaùi ñoù truyeàn ñeán thôøi ñaïi cuûa chuùng ta, vì baø ñaõ noùi raèng Toân giaùoMinh trieát voán bí truyeàn? Ñaùp : Toân giaùoMinh trieát luoân luoân laø moät vaø laø tieáng noùi cuoái cuøng cuûa tri thöùc maø nhaân loaïi coù theå coù ñöôïc, do ñoù, noù ñöôïc giöõ gìn caån thaän. Noù ñaõ coù tröôùc caùc nhaø nghieân cöùu Minh Trieát Thieâng Lieâng ôû Alexandria raát laâu cho chí ñeán thôøi hieän ñaïi vaø seõ toàn taïi cuøng vôùi moïi toân giaùo vaø trieát hoïc khaùc. Hoûi : Ai ñaõ giöõ noù vaø giöõ ôû ñaâu? Ñaùp : Noù ñöôïc gìn giöõ nôi caùc baäc Ñaïo Ñoà thuoäc moïi quoác gia, nôi nhöõng ngöôøi coá coâng ñi tìm chaân lyù  caùc ñeä töû cuûa caùc Ngaøi, vaø ôû nhöõng nôi treân theá giôùi maø caùc chuû ñeà nhö theá luoân luoân ñöôïc coi troïng nhaát vaø ñöôïc tìm toøi nhieàu nhaát, nhö AÁn Ñoä, Trung AÙ vaø Persia (Ba Tö, nay laø IranND) Hoûi : Baø coù theå cho toâi moät soá baèng chöùng veà phaàn noäi moân (esotericism) cuûa Giaùo LyùMinh trieát hay chaêng?

CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

Ñaùp : Baèng chöùng roõ reät nhaát maø baïn coù theå coù ñöôïc laø moïi nghi thöùc thôø cuùng trong toân giaùo coå xöa, hay ñuùng hôn trong trieát lyù thôø phuïng, ñeàu goàm coù phaàn giaùo lyù noäi moân hay maät, vaø phaàn thôø phöôïng ngoaïi moân (daønh cho coâng chuùng) hay hieån. Hôn nöõa, coù moät söï kieän ñöôïc bieát roõ laø caùc Bí Phaùp cuûa coå nhaân trong moïi quoác gia ñeàu goàm coù Bí Phaùp "cao thaâm" (maät) vaø Bí phaùp "thaáp" (ñaïi chuùng)  ví duï trong caùc nghi thöùc tröù danh ñöôïc goïi laø Eleusinia ôû Hy Laïp. Töø caùc Ñaïo Tröôûng (Hierophants) ôû Samothrace, Ai Caäp, vaø caùc ñaïo ñoà Baø La Moân (Brahmins) cuûa AÁn Ñoä xöa kia, ñeán caùc Giaùo só Do Thaùi sau naøy, taát caû vì sôï toäi baùng boå thaùnh thaàn (profanation), neân ñeàu giöõ bí maät caùc tín ñieàu thöïc söï cuûa hoï. Caùc giaùo só Do Thaùi goïi caùc nhoùm toân giaùo laâu ñôøi cuûa hoï laø Mercavah (ngoaïi theå, the exterior body), "hieän theå", hay laø lôùp voû chöùa ñöïng linh hoàn aån taøng  nghóa laø tri thöùc bí nhieäm cao nhaát cuûa hoï. Caùc taêng löõ cuûa caùc quoác gia coå khoâng bao giôø truyeàn thuï caùc bí nhieäm ñích thöïc veà trieát hoïc cho quaàn chuùng maø chæ chia seû caùc lôùp voû maø thoâi. Phaät giaùo Baéc Toâng coù Ñaïi Thöøa vaø Tieåu Thöøa, ñöôïc bieát döôùi teân laø Mahayana, töùc Noäi Moân (Esoteric School) vaø Hinayana, töùc Ngoaïi Moân (Exoteric School). Baïn khoâng theå traùch hoï veà vieäc giöõ bí maät nhö theá, vì chaéc chaén laø baïn khoâng nghó ñeán vieäc nuoâi baày cöøu cuûa baïn baèng nhöõng baøi nghò luaän uyeân baùc veà thaûo moäc thay vì baèng coû. Ñöùc Pythagore goïi Gnosis cuûa Ngaøi laø "tri thöùc veà caùc söï vaät hieän toàn" ("the knowledge of things that are") vaø chæ daønh rieâng loaïi tri thöùc ñoù cho caùc ñeä töû höõu theä cuûa Ngaøi maø thoâi, vì chæ nhöõng ngöôøi naøy môùi coù theå tieâu hoùa thöùc aên tinh thaàn nhö theá vaø caûm thaáy thoûa maõn. Ngaøi cuõng baét hoï cam keát giöõ kín khoâng tieát loä ra ngoaøi. Caùc maãu töï huyeàn linh vaø caùc con soá bí nhieäm ñöôïc phaùt trieån töø caùc taùc phaåm vieát baèng chöõ töôïng hình Ai Caäp, caùi bí nhieäm maø vaøo thôøi coå, chæ coù nhöõng Nhaø Nghieân cöùu chöõ töôïng hình (Hierogrammatists) hoaëc caùc vò tö teá ñöôïc ñieåm ñaïo cuûa Ai Caäp môùi coù ñöôïc maø thoâi. Theo lôøi cuûa nhöõng nhaø vieát tieåu söû cuûa Ammonius Saccas thì trieát gia naøy buoäc caùc ñeä töû cuûa oâng phaûi theà laø khoâng tieát loä caùc giaùo lyù cao MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG VAØ HOÄI THOÂNG THIEÂN HOÏC

thaâm cuûa oâng, tröø phi cho nhöõng ngöôøi ñaõ ñöôïc daïy ra kieán thöùc sô khôûi vaø nhöõng keû cuõng bò raøng buoäc baèng lôøi theä nguyeän. Sau roát, chuùng ta cuõng khoâng thaáy coù söï gioáng nhau ngay trong Cô Ñoác giaùo nguyeân thuûy, giöõa phaùi Ngoä Ñaïo (Gnostics), vaø thaäm chí trong giaùo huaán cuûa Ñöùc Christ ñoù sao? Ñöùc Christ ñaõ chaúng noùi tröôùc ñaùm ñoâng baèng caùc duï ngoân (parables) coù hai nghóa vaø giaûi thích caùc lyù leõ cuûa Ngaøi chæ rieâng cho caùc toâng ñoà cuûa Ngaøi ñoù sao? Ngaøi phaùn raèng: "Söï maàu nhieäm cuûa nöôùc Ñöùc Chuùa Trôøi ñaõ toû ra cho caùc ngöôi; nhöng veà phaàn ngöôøi ngoaøi thì duøng caùch thí duï ñeå daïy moïi söï" (Mark IV, 11). Baûn dòch cuûa Nhaø Xuaát baûn Toân Giaùo, 2003, trang 37, phaàn Taân Öôùc). "Caùc Essences ôû Judea vaø Carmel cuõng coù caùc phaân bieät gioáng nhö vaäy, hoï phaân chia moân ñoà cuûa hoï thaønh taân tín ñoà, huynh ñeä vaø tín ñoà thuaàn thaønh (the perfect) hay caùc ñaïo ñoà". (Trieát hoïc Chieát Trung). Moïi quoác gia ñeàu coù caùc thí duï veà vieäc naøy. Hoûi : Coù theå ñaït ñöôïc "Minh trieát Huyeàn bí" ("Secret Wisdom") chæ baèng caùch hoïc hoûi hay chaêng? Caùc töø ñieån baùch khoa ñònh nghóa Minh trieát Thieâng lieâng cuõng lyù thuù nhö töø ñieån Webster, ñoù laø "moät söï giao tieáp coù theå coù (supposed) vôùi Thöôïng Ñeá vaø caùc Chôn Linh thöôïng ñaúng, bôûi ñoù ñaït ñeán tri thöùc sieâu nhaân loaïi baèng phöông tieän vaät chaát vaø caùc phöông phaùp hoùa hoïc". Coù phaûi vaäy khoâng? Ñaùp : Toâi khoâng nghó nhö theá. Khoâng moät nhaø bieân soaïn töø ñieån naøo coù theå giaûi thích ñöôïc, duø cho vôùi chính oâng ta hay cho nhöõng ngöôøi khaùc, taïi sao tri thöùc sieâu nhaân loaïi laïi coù theå ñaït ñöôïc baèng caùc phöông phaùp vaät lyù hay hoùa hoïc. Phaûi chi töï ñieån Webster söûa laïi "baèng caùc phöông phaùp sieâu hình hoïc vaø phöông phaùp sieâu chuyeån (alchemical processes)", thì ñònh nghóa ñoù coù leõ gaàn ñuùng hôn, baèng khoâng, thaät laø voâ lyù. Caùc nhaø nghieân cöùu Minh Trieát Thieâng Lieâng thôøi xöa cuõng nhö hieän ñaïi ñeàu cho raèng, caùi höõu haïn khoâng theå bieát ñöôïc caùi voâ haïn  nghóa laø, caùi Ngaõ höõu haïn khoâng theå bieát ñöôïc  tuy nhieân, caùi tinh tuùy thieâng lieâng coù theå ñöôïc hieäp thoâng vôùi Thöôïng Ngaõ taâm linh trong traïng thaùi xuaát

CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

23 12

thaàn. Gioáng nhö vieäc thoâi mieân, traïng thaùi naøy khoù coù theå ñaït ñeán baèng "phöông tieän vaät lyù vaø hoùa hoïc". Hoûi : Baø giaûi thích ñieàu ñoù nhö theá naøo? Ñaùp : Traïng thaùi xuaát thaàn ñích thöïc ñaõ ñöôïc Plotinus ñònh nghóa nhö sau: "Ñoù laø vieäc giaûi thoaùt theå trí ra khoûi taâm thöùc höõu haïn cuûa noù. trôû neân hôïp nhaát vaø huyeàn ñoàng (identified) vôùi caùi voâ haïn”. Giaùo sö Wilder coù noùi, ñaây laø traïng thaùi cao nhaát, nhöng khoâng phaûi laø traïng thaùi keùo daøi thöôøng xuyeân, vaø chæ coù raát ít ngöôøi môùi ñaït ñöôïc. Thöïc ra, noù töông ñoàng vôùi traïng thaùi maø ôû AÁn Ñoä ñöôïc goïi laø Nhaäp Ñònh (Samadhi, Ñaïi Ñònh). Traïng thaùi naøy töøng ñöôïc caùc nhaø yogis thöïc haønh. Veà maët theå xaùc, nhaø yogis laøm cho traïng thaùi ñoù deã ñaït ñöôïc baèng vieäc kieâng cöû moät soá lôùn thöùc aên, thöùc uoáng; veà maët tinh thaàn, baèng moät soá noã löïc khoâng ngöøng ñeå thanh luyeän vaø naâng cao taâm trí. Thieàn ñònh laø caàu nguyeän aâm thaàm khoâng thoát thaønh lôøi, hay laø, theo caùch dieãn taû cuûa Plato: "Linh hoàn nhieät thaønh höôùng veà Ñaáng Thieâng lieâng, khoâng phaûi ñeå caàu xin moät söï toát laønh rieâng bieät naøo (nhö trong yù nghóa thoâng thöôøng cuûa lôøi caàu nguyeän) maø laø cho chính söï toát laønh  cho Söï Toát Laønh Toái Thöôïng chung maø chuùng ta laø moät thaønh phaàn cuûa noù treân coõi traàn vaø taát caû chuùng ta ñaõ xuaát loä töø caùi tinh hoa cuûa noù. Do ñoù, Plato theâm: "Haõy im laëng tröôùc caùc Ñaáng Thieâng lieâng cho ñeán khi caùc Ngaøi xua ñi caùc ñaùm maây khoûi maét ngöôi vaø khieán cho caùc ngöôi thaáy ñöôïc nhôø aùnh saùng phaùt ra töø chính caùc Ngaøi, khoâng phaûi nhöõng gì coù veû toát laønh cho ngöôi, maø laø nhöõng gì coù baûn chaát toát laønh.1 1

Ñaây laø nhöõng gì maø taùc giaû uyeân baùc cuûa quyeån “Trieát lyù Chieát Trung”, Giaùo sö A. Wilder, Hoäi vieân Hoäi Thoâng Thieân Hoïc, moâ taû döôùi hình thöùc “chuïp aûnh linh hoàn”: “Linh hoàn laø caùi maùy aûnh (camera) maø trong ñoù, caùc söï kieän vaø caùc bieán coá thuoäc töông lai, quaù khöù vaø hieän taïi ñeàu ñöôïc ñöa vaøo nhö nhau, ñoàng thôøi theå trí cuõng trôû neân bieát ñöôïc caùc bieán coá ñoù. Beân kia coõi giôùi cuûa caùc ranh giôùi thöôøng ngaøy cuûa chuùng ta laø moät ngaøy hay moät traïng thaùi maø quaù khöù vaø töông lai ñöôïc bao haøm trong hieän taïi”… Söï cheát laø traïng thaùi xuaát thaàn sau roát treân coõi traàn. Keá ñoù linh hoàn thoaùt MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG VAØ HOÄI THOÂNG THIEÂN HOÏC

Hoûi : Theá thì Minh Trieát Thieâng Lieâng khoâng phaûi laø moät heä thoáng môùi ñöôïc vaïch ra nhö moät soá ngöôøi ñaõ nghó theá hay sao? Ñaùp : Chæ coù nhöõng ngöôøi thieáu hieåu bieát môùi cho nhö theá. Veà maët giaùo lyù vaø ñaïo ñöùc, Minh Trieát Thieâng Lieâng cuõng xöa nhö ñòa caàu, neáu khoâng noùi veà teân goïi, vì Minh Trieát Thieâng Lieâng cuõng laø heä thoáng roäng lôùn nhaát vaø bao quaùt nhaát trong taát caû caùc heä thoáng. Hoûi : Theá thì taïi sao Minh Trieát Thieâng Lieâng vaãn coøn raát xa laï vôùi caùc quoác gia cuûa Taây Baùn Caàu? Taïi sao Minh Trieát Thieâng Lieâng vaãn coøn laø quyeån saùch phong kín ñoái vôùi caùc chuûng toäc hieån nhieân laø coù vaên hoùa cao vaø tieán boä nhaát? Ñaùp : Chuùng toâi tin raèng, vaøo thôøi xa xöa, coù nhieàu quoác gia coù neàn vaên hoùa cao vaø chaéc chaén laø tieán boä veà maët taâm linh nhieàu hôn laø chuùng ta ngaøy nay. Nhöng coù nhieàu lyù do ñeå giaûi thích vieäc coá tình khoâng bieát (willing ignorance) naøy. Moät trong caùc lyù do ñoù ñaõ ñöôïc Thaùnh Paul neâu ra ñoái vôùi ngöôøi daân thaønh Athene coù neàn vaên minh cao  ñoù laø, trong nhieàu theá kyû daøi, hoï ñaõ maát ñi giaùc ngoä taâm linh ñích thöïc roài (real spiritual insight), thaäm chí caû söï quan taâm veà tinh thaàn nöõa, do vieäc hoï quaù toân suøng caùc söï vieäc thuoäc veà giaùc quan vaø maûi mieát laøm noâ leä cho ngoân töø cöùng nhaéc (dead letter) cuûa giaùo ñieàu vaø chuû nghóa nghi thöùc. Tuy nhieân, lyù do vöõng chaéc nhaát naèm trong söï kieän laø Minh Trieát Thieâng Lieâng ñích thöïc bao giôø cuõng ñöôïc giöõ kín. ñöôïc söï goø boù cuûa xaùc thaân, coøn thaønh phaàn cao quyù cuûa noù keát hôïp laïi vôùi baûn chaát cao sieâu (higher nature) vaø trôû thaønh chuû theå tham gia (partaker) vaøo söï minh trieát vaø söï bieát tröôùc cuûa caùc höõu theå cao sieâu”. Ñoái vôùi caùc thaàn bí gia, Minh Trieát Thieâng Lieâng chaân chính laø caùi traïng thaùi maø Apollonius ôû Tyana moâ taû nhö sau: “Toâi coù theå thaáy hieän taïi vaø töông lai nhö trong moät caùi göông trong suoát. Nhaø hieàn trieát khoâng caàn ñôïi coù hôi nöôùc cuûa ñaát vaø söï hö hoaïi cuûa khoâng khí môùi tieân ñoaùn ñöôïc caùc bieán coá… Caùc thaàn thaáy ñöôïc töông lai, ngöôøi thöôøng thaáy ñöôïc hieän taïi, caùc hieàn trieát thaáy ñöôïc ñieàu saép xaûy ra”. “Minh Trieát Thieâng Lieâng cuûa caùc Hieàn Trieát” maø oâng noùi ñeán, ñöôïc dieãn ñaït moät caùch roõ raøng baèng xaùc quyeát sau: “Nöôùc Chuùa ôû trong chuùng ta”. CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

Hoûi : Baø ñaõ neâu ra baèng chöùng raèng coù vieäc giöõ bí maät, theá thì nguyeân do ñích thöïc cuûa vieäc giöõ bí maät ñoù laø gì? Ñaùp : Vieäc ñoù coù nhieàu nguyeân do. Thöù nhaát, do söï suy ñoài veà baûn chaát cuûa keû thöôøng nhaân vaø söï ích kyû cuûa con ngöôøi, luoân luoân höôùng veà vieäc laøm thoûa maõn duïc voïng caù nhaân, gaây phöông haïi cho ngöôøi laân caän vaø keá ñoù cho baø con hoï haøng. Nhöõng ngöôøi nhö theá khoâng bao giôø coù theå ñöôïc phoù thaùc cho caùc bí phaùp thieâng lieâng. Thöù hai, hoï khoâng ñaùng ñöôïc tin caäy trong vieäc giöõ gìn tri thöùc thieâng lieâng cao quyù cho khoûi bò maïo phaïm (desecration). Chính ñieàu thöù hai naøy daãn tôùi vieäc hieåu sai caùc chaân lyù cao caû nhaát vaø caùc bieåu töôïng sieâu vieät nhaát, ñoàng thôøi cuõng ñöa tôùi vieäc bieán ñoåi daàn caùc söï vieäc taâm linh thaønh hình töôïng nhaân hình, cuï theå vaø thoâ bæ nöõa  noùi caùch khaùc, ñöa tôùi vieäc laøm keùm coûi yù töôûng thieâng lieâng (godidea) vaø tôùi vieäc suøng baùi ngaåu töôïng (idolatry).

Minh Trieát Thieâng Lieâng Khoâng Phaûi Laø Phaät giaùo Hoûi : Coù caùc vò thöôøng ñöôïc noùi ñeán nhö laø caùc Phaät töû noäi moân. Phaûi chaêng taát caû caùc vò ñoù ñeàu laø ñeä töû cuûa Ñöùc Phaät Thích Ca? Ñaùp : Khoâng nhaát thieát nhaïc só naøo cuõng ñeàu laø moân ñeä cuûa Wagner heát. Moät soá ngöôøi trong chuùng toâi theo Phaät giaùo; tuy nhieân, coù nhieàu ngöôøi theo AÁn giaùo vaø Baø La Moân giaùo hôn laø Phaät giaùo trong soá chuùng toâi, vaø nhieàu ngöôøi laø daân AÂu Chaâu vaø Myõ Chaâu sinh tröôûng trong gia ñình Cô Ñoác giaùo hôn laø ngöôøi theo Phaät giaùo caûi ñaïo. Söï laàm loãi xaûy ra do vieäc hieåu sai yù nghóa ñích thöïc cuûa töïa ñeà moät quyeån saùch noåi tieáng cuûa oâng Sinnett, quyeån "Esoteric Buddhism", chöõ Buddhism ñaùng leõ phaûi vieát vôùi moät chöõ d thay vì laø hai, vì luùc ñoù, Budhism (moät chöõ d) môùi coù nghóa duy nhaát laø "heä thoáng minh trieát" [do Bodha, bodhi, laø saùng suoát, minh trieát (intelligence, wisdom)], coøn vieát Buddhism (coù 2 d) laïi coù nghóa laø trieát lyù toân giaùo cuûa Phaät Coà Ñaøm. Nhö ñaõ noùi, Theosophy laø WisdomReligion (Toân giaùoMinh trieát).

MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG VAØ HOÄI THOÂNG THIEÂN HOÏC

Hoûi : Coù söï dò bieät naøo giöõa chöõ Buddhism, töùc toân giaùo do Ñöùc Phaät laäp ra, vôùi chöõ Budhism, töùc "heä thoáng minh trieát" ("wisdomism") maø baø cho laø ñoàng nghóa vôùi Theosophy? Ñaùp : Cuõng gioáng nhö söï khaùc nhau giöõa maät giaùo (secret teachings) cuûa ñöùc Christ, maø ngöôøi ta goïi laø "caùc bí phaùp cuûa nöôùc Chuùa Trôøi" ("the mysteries of the Kingdom of Heaven") vôùi heä thoáng nghi thöùc (ritualism) vaø thaàn hoïc giaùo ñieàu (dogmatic theology) veà sau naøy cuûa caùc Giaùo Hoäi vaø caùc Toâng phaùi vaây. Buddha (coù 2 d) nghóa laø "Ñaáng Toaøn Giaùc" ("the Enlightened"), do Bodha, töùc laø hieåu bieát (understanding), Minh trieát (Wisdom). Minh trieát naøy xuyeân suoát moät caùch saâu roäng trôû thaønh giaùo lyù noäi moân maø Ñöùc Phaät truyeàn daïy chæ daønhcho caùc vò La Haùn ñaõ ñöôïc Ngaøi choïn löïa. Hoûi : Nhöng coøn moät soá nhaø Ñoâng phöông hoïc (Orientalists) phuû nhaän vieäc Ñöùc Phaät coù daïy ra trieát lyù noäi moân thì sao? Ñaùp : Nhöõng ngöôøi aáy cuõng coù theå phuû nhaän vieäc Thieân Nhieân coøn coù caùc bí maät giaáu kín, chæ daønh cho caùc nhaø khoa hoïc maø thoâi. Hôn nöõa, toâi seõ chöùng minh ñieàu ñoù baèng cuoäc luaän ñaøm cuûa Ñöùc Phaät vôùi ñeä töû cuûa Ngaøi laø Ananda. Caùc giaùo huaán noäi moân cuûa Phaät chæ laø Gypta Vidya (tri thöùc bí nhieäm) cuûa caùc giaùo só Baø La Moân xöa kia maø thoâi. Chìa khoùa ñöa ñeán minh trieát, maø nhöõng keû keá thöøa hieän nay cuûa caùc giaùo só Baø La Moân ñang coù, vôùi moät vaøi ngoaïi leä, ñaõ hoaøn toaøn thaát laïc. Vaø Minh trieát (Vidya) naøy ñaõ bieán thaønh nhöõng gì maø hieän nay ñöôïc bieát döôùi hình thöùc giaùo lyù noäi moân (inner teachings)cuûa phaùi Ñaïi Thöøa (Mahayana) cuûa Phaät giaùo Baéc Toâng. Nhöõng ai phuû nhaän vieäc ñoù ñeàu chæ laø ngöôøi thieáu hieåu bieát veà Ñoâng phöông hoïc. Toâi khuyeân baïn neân ñoïc quyeån "Phaät giaùo Trung Hoa" cuûa giaùo só Edkin, nhaát laø caùc chöông noùi veà caùc moân phaùi cuøng vôùi giaùo lyù bí truyeàn vaø coâng truyeàn, sau ñoù ñoái chieáu baèng chöùng cuûa toaøn theå theá giôùi thôøi coå veà vaán ñeà naøy. Hoûi : Nhöng caùc trieát lyù cuûa Minh Trieát Thieâng Lieâng ñeàu khoâng gioáng vôùi caùc trieát lyù do Ñöùc Phaät daïy ra phaûi khoâng? Ñaùp : Chaéc chaén vaäy, bôûi vì caùc trieát lyù naøy voán laø linh hoàn cuûa Toân giaùoMinh trieát vaø ñaõ töøng laø taøi saûn chung cuûa caùc baäc ñaïo CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

ñoà cuûa moïi quoác gia. Nhöng Ñöùc Phaät laàn ñaàu tieân ñem loàng caùc trieát lyù cao sieâu naøy vaøo trong caùc giaùo lyù daønh cho ñaïi chuùng cuûa Ngaøi vaø laøm cho chuùng thaønh neàn moùng vaø chính tinh hoa cuûa heä thoáng ñaïi chuùng aáy. Chính ôû ñaây chöùa ñöïng caùi dò bieät lôùn lao giöõa Phaät giaùo coâng truyeàn vôùi moïi toân giaùo khaùc. Bôûi leõ, trong khi ôû moïi toân giaùo khaùc, phaàn nghi thöùc vaø giaùo ñieàu chieám vò trí haøng ñaàu vaø quan troïng nhaát, thì trong Phaät giaùo, chính phaàn trieát lyù ñaïo ñöùc (ethics) luoân luoân ñöôïc nhaán maïnh nhieàu nhaát. Ñieàu naøy giaûi thích cho söï gioáng nhau, haàu nhö laø ñoàng nhaát, giöõa trieát lyù ñaïo ñöùc cuûa Minh Trieát Thieâng Lieâng vôùi trieát lyù ñaïo ñöùc cuûa Phaät giaùo. Hoûi : Coù caùc ñieåm dò bieät quan troïng naøo khoâng? Ñaùp : Coù moät söï khaùc nhau quan troïng giöõa Minh Trieát Thieâng Lieâng vôùi Phaät giaùo coâng truyeàn (exoteric Buddhism), ñoù laø Phaät giaùo coâng truyeàn do Giaùo Hoäi Nam Toâng ñaïi dieän, hoaøn toaøn phuû nhaän: a/ Söï hieän hoøa cuûa baát cöù Ñaáng Thöôïng Ñeá naøo, b/ Baát luaän söï soáng höõu thöùc naøo sau khi cheát, hay ngay caû baát luaän bieät ngaõ höõu thöùc naøo toàn taïi nôi con ngöôøi. Ít nhaát, ñoù laø giaùo lyù cuûa Toâng phaùi Thaùi Lan (the Siamese sect), maø hieän nay ñöôïc xem nhö laø hình thöùc thuaàn tuùy nhaát cuûa Phaät giaùo coâng truyeàn. Neáu chuùng ta chæ caên cöù vaøo caùc giaùo lyù daønh cho ñaïi chuùng cuûa Ñöùc Phaät, thì vaán ñeà seõ nhö theá ñoù. Toâi seõ neâu theâm lyù do veà söï deø daët ñoù cuûa Ñöùc Phaät. Nhöng trong caùc hoïc vieän cuûa Phaät giaùo Baéc Toâng (voán ñöôïc thaønh laäp ôû caùc xöù maø caùc Ñaïo Ñoà caáp La Haùn lui veà aån tu sau khi Ñöùc Phaät nhaäp dieät) coù daïy ra taát caû nhöõng ñieàu maø ngaøy nay ñöôïc goïi laø trieát lyù Minh Trieát Thieâng Lieâng, bôûi vì caùc trieát lyù naøy taïo thaønh moät phaàn tri thöùc cuûa caùc vò ñöôïc ñieåm ñaïo  nhö theá ñuû chöùng minh cho chuùng ta thaáy taïi sao chaân lyù bò hy sinh cho vieäc chaáp neâ vaên töï (deadletter) cuûa ngöôøi theo phaùi chính thoáng quaù nhieàu nhieät taâm cuûa Phaät giaùo Nam Toâng. Tuy theá, cho duø ôû döôùi hình thöùc chaáp neâ vaên töï ñi nöõa, giaùo lyù naøy cuõng vó ñaïi hôn, cao thaâm hôn, coù tính caùch trieát MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG VAØ HOÄI THOÂNG THIEÂN HOÏC

lyù vaø khoa hoïc hôn laø giaùo lyù cuûa baát cöù Giaùo Hoäi hoaëc toân giaùo naøo khaùc, Tuy vaäy, Minh Trieát Thieâng Lieâng khoâng phaûi laø Phaät giaùo.

CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

TIEÁT II Minh Trieát Thieâng Lieâng Bí Truyeàn vaø Coâng Truyeàn 

Ñieàu maø Hoäi Thoâng Thieân Hoïc hieän ñaïi khoâng phaûi laø Hoûi : Theá thì trieát lyù cuûa baø khoâng phaûi laø söï phuïc hoài (revival) cuûa Phaät giaùo, maø cuõng khoâng phaûi laø ñöôïc moâ phoûng theo Minh Trieát Thieâng Lieâng cuûa phaùi Taân Plato hay sao? Ñaùp : Nhaát ñònh laø khoâng. Nhöng ñoái vôùi caùc caâu hoûi naøy, toâi khoâng coù caâu traû lôøi naøo hay hôn laø trích daãn trong moät baûn töôøng trình veà “Minh Trieát Thieâng Lieâng” do TS. J.D. Buck, Hoäi vieân Hoäi Thoâng Thieân Hoïc, ñoïc tröôùc Hoäi nghò Minh Trieát Thieâng Lieâng (Theosophical Convention) vöøa qua ôû Chicago, Myõ Quoác (Thaùng 4, 1889). Khoâng moät nhaø nghieân cöùu Minh Trieát Thieâng Lieâng ñöông thôøi naøo trình baøy hay hôn vaø hieåu thaáu caùi tinh hoa ñích thöïc cuûa Minh Trieát Thieâng Lieâng hôn laø ngöôøi baïn khaû kính cuûa chuùng ta, TS. Buck: “Hoäi Thoâng Thieân Hoïc ñöôïc thaønh laäp vôùi muïc ñích truyeàn baù trieát lyù cuûa Minh Trieát Thieâng Lieâng vaø thuùc ñaåy con ngöôøi soáng theo Minh Trieát Thieâng Lieâng. Hoäi Thoâng Thieân Hoïc hieän nay khoâng phaûi laø hoäi ñaàu tieân thuoäc loaïi naøy. Toâi coù moät quyeån saùch töïa ñeà: “Nhöõng töôøng trình veà Minh Trieát Thieâng Lieâng cuûa Hoäi Philadelphia” (“Theosophical Transactions of The Philadephian Society”) xuaát baûn ôû Luaân Ñoân naêm 1697, vaø moät quyeån saùch khaùc coù töïa nhö sau: “Minh Trieát Thieâng Lieâng Nhaäp Moân” (Introduction to Theosophy) hay laø Huyeàn bí hoïc veà Ñöùc Christ (the Science of the Mystery of Christ); nghóa laø veà Thöôïng Ñeá, Thieân Nhieân vaø Taïo vaät, chöùa ñöïng trieát lyù veà taát caû moïi maõnh löïc

taùc ñoäng cuûa söï soáng, lieân quan ñeán huyeàn thuaät vaø taâm linh, taïo thaønh moät höôùng daãn thöïc tieãn cho söï thanh khieát, thaùnh thieän cao sieâu nhaát vaø söï hoaøn thieän nhö phuùc aâm (evangelical perfection); cuõng nhö ñeå ñaït ñeán linh thò thieâng lieâng vaø caùc ngheä thuaät, caùc uy löïc vaø caùc ñaëc quyeàn khaùc veà söï taùi taïo”, xuaát baûn ôû Luaân Ñoân naêm 1855. Sau ñaây laø lôøi ñeà taëng cuûa saùch naøy: “Saùch naøy daønh cho caùc sinh vieân Ñaïi Hoïc, hoïc sinh Trung hoïc, vaø caùc tröôøng hoïc cuûa Cô Ñoác giaùo; cho caùc giaùo sö Sieâu hình hoïc, Cô hoïc, Vaïn vaät hoïc vaø moïi hình thöùc cuûa Vaïn vaät hoïc; cho caùc nam nöõ coù hoïc vaán toång quaùt, coù ñöùc tin chính thoáng cô baûn; cho nhöõng ngöôøi Höõu thaàn (Deists), ngöôøi Arians, ngöôøi theo thuyeát Thieân Chuùa moät Ngoâi (Unitarians), nhöõng moân ñoà cuûa Swedenborg, nhöõng tín ngöôõng khieám khuyeát vaø thieáu cô sôû khaùc, ngöôøi theo chuû nghóa duy lyù vaø moïi haïng ngöôøi hoaøi nghi; cho nhöõng ngöôøi Hoài giaùo, Do Thaùi giaùo, caùc Toå Sö toân giaùo Ñoâng phöông chính tröïc, saùng suoát; nhöng nhaát laø cho caùc muïc sö Phuùc AÂm vaø thöøa sai, duø cho caùc daân toäc baùn khai hay ñaõ phaùt trieån trí tueä, phaàn giôùi thieäu naøy daønh cho Minh Trieát Thieâng Lieâng hay laø khoa hoïc caên baûn vaø huyeàn bí cuûa vaïn vaät, vôùi lôøi taëng thaân aùi vaø loøng khieâm toán nhaát”. Qua naêm sau (1856), moät quyeån saùch khaùc khoå giaáy lôùn ra ñôøi, ñoä 600 trang, loaïi quyù, vôùi töïa ñeà “Hôïp Tuyeån Minh Trieát Thieâng Lieâng”. Taùc phaåm cuoái naøy chæ ñöôïc in ra coù 500 baûn, ñeå taëng cho caùc Thö Vieän vaø caùc Vieän Ñaïi Hoïc (Universities). Caùc phong traøo ra ñôøi vaøo buoåi ñaàu naøy raát ñoâng ñaûo, xuaát phaùt beân trong Giaùo Hoäi vôùi nhöõng ngöôøi raát ngoan ñaïo vaø thaønh taâm, coù tinh tình trong saïch. Taát caû caùc taùc phaåm naøy ñeàu ôû döôùi hình thöùc chính thoáng, söû duïng caùc thaønh ngöõ Cô Ñoác giaùo, vaø, gioáng nhö caùc taùc phaåm cuûa muïc sö noåi tieáng William Law, caùc taùc phaåm naøy chæ ñöôïc ñoäc giaû thoâng thöôøng phaân bieät baèng söï thaønh thöïc vaø tính chaát suøng tín cuûa chuùng maø thoâi. Taát caû caùc saùch naøy ñeàu coá gaéng tìm laïi nguoàn goác vaø giaûi thích caùc yù nghóa saâu xa vaø haøm yù ban ñaàu cuûa caùc Kinh Saùch Cô Ñoác, ñoàng thôøi ñeå minh hoïa vaø khai trieån CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

ñôøi soáng theo Minh Trieát Thieâng Lieâng (Theosophic life). Caùc taùc phaåm naøy chaúng bao laâu ñaõ bò laûng queân, vaø ngaøy nay thöôøng thöôøng khoâng ñöôïc bieát tôùi nöõa. Chuùng ra söùc caûi thieän laïi haøng taêng löõ vaø laøm hoài sinh laïi loøng ngoan ñaïo chaân thöïc vaø khoâng bao giôø ñöôïc ñoùn nhaän. Chæ moät töø ngöõ “Dò giaùo” (“Heresy”) cuõng ñuû ñeå choân vuøi chuùng trong söï queân laûng cuûa taát caû caùc Khoâng Töôûng nhö theá. Vaøo thôøi Caûi Caùch Toân Giaùo (Reformation), John Reuchlin ñöa ra moät coá gaéng töông töï nhöng keát quaû cuõng nhö treân, maëc duø oâng laø baïn thieát vaø ñöôïc söï tin töôûng cuûa Luther. Chính Thoáng giaùo (Orthodox) khoâng bao giôø mong muoán ñöôïc laøm cho sinh ñoäng (informed) vaø ñöôïc laøm cho giaùc ngoä (enlightened). Caùc nhaø caûi caùch naøy ñöôïc baùo cho bieát (gioáng nhö tröôøng hôïp Paul ñöôïc Festus baùo cho bieát vaäy) raèng vieäc thoâng thaùi quaù möùc seõ laøm cho hoï trôû thaønh ñieân cuoàng, vaø raèng neáu ñi quaù xa hôn thì deã gaëp nguy hieåm. Khoâng chuù yù ñeán söï daøi doøng, moät phaàn laø do thoùi quen vaø caùch giaùo duïc ñoái vôùi caùc nhaø vaên naøy, coøn moät phaàn do söï haïn cheá veà toân giaùo qua quyeàn löïc laâu ñôøi, vaø ñi vaøo taâm cuûa vaán ñeà, caùc taùc phaåm naøy mang tính chaát Minh Trieát Thieâng Lieâng theo nghóa chaët cheõ nhaát, vaø chæ thích hôïp vôùi tri thöùc cuûa con ngöôøi veà baûn chaát rieâng cuûa con ngöôøi vaø söï soáng cao sieâu hôn cuûa linh hoàn. Phong traøo Minh Trieát Thieâng Lieâng hieän nay ñoâi khi bò gaùn cho laø coá söùc bieán caûi Cô Ñoác giaùo thaønh Phaät giaùo, thöïc ra noù chæ haøm yù laø töø ngöõ “Dò giaùo” ñaõ maát ñi caùc khuûng khieáp cuûa noù vaø maát heát söùc maïnh cuûa noù roài. ÔÛ moïi thôøi ñaïi ñeàu coù nhöõng ngöôøi hieåu ñöôïc hoaëc ít hoaëc nhieàu trieát lyù Minh Trieát Thieâng Lieâng vaø ñaõ ñöa trieát lyù naøy vaøo cô caáu cuûa ñôøi soáng hoï. Caùc trieát lyù naøy khoâng thuoäc rieâng moät toân giaùo naøo vaø khoâng bò haïn cheá vaøo xaõ hoäi naøo hoaëc thôøi kyø naøo. Chuùng laø ñaëc quyeàn cuûa moïi linh hoàn con ngöôøi. Moät ñieàu nhö laø quan ñieåm chính ñaùng phaûi ñöôïc moãi ngöôøi vaïch ra tuøy theo baûn chaát vaø nhu caàu cuûa mình vaø tuøy theo kinh nghieäm ña daïng cuûa ngöôøi aáy. Ñieàu naøy coù theå giaûi thích taïi sao nhöõng ai ngôõ raèng Minh Trieát Thieâng Lieâng phaûi trôû thaønh moät toân giaùo môùi, MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG BÍ TRUYEÀN VAØ COÂNG TRUYEÀN

32 21

ñeàu ñaõ tìm toøi moät caùch voâ ích tín ñieàu vaø nghi thöùc cuûa noù. Tín ñieàu cuûa Minh Trieát Thieâng Lieâng laø Trung Thaønh vôùi Chaân Lyù (Loyalty To Truth), coøn nghi thöùc cuûa Minh Trieát Thieâng Lieâng laø “Toân troïng moïi chaân lyù baèng caùch vaän duïng chaân lyù ñoù”. Ña soá nhaân loaïi hieåu nguyeân taéc cuûa Tình Huynh Ñeä Ñaïi Ñoàng moät caùch keùm coûi bieát bao nhieâu, taàm quan troïng sieâu vieät cuûa Tình Huynh Ñeä ñoù ít ñöôïc nhaän thöùc bieát bao; ngöôøi ta coù theå thaáy ñöôïc ñieàu ñoù trong bieát bao laø yù kieán vaø nhöõng caùch giaûi thích bòa ñaët lieân quan ñeán Hoäi Thoâng Thieân Hoïc. Hoäi naøy ñöôïc thaønh laäp döïa treân nguyeân taéc duy nhaát naøy, ñoù laø Tình Huynh Ñeä thieát yeáu cuûa Con Ngöôøi nhö ñaõ ñöôïc phaùc thaûo moät caùch vaén taét vaø ñöôïc trình baøy moät caùch chöa ñaày ñuû ôû ñaây. Hoäi bò taán coâng nhö theå coù tính caùch thieân veà Phaät giaùo (Buddhistic) vaø coù tính caùch choáng laïi Cô Ñoác giaùo (antiChristian), maëc duø Hoäi coù theå töôïng tröng cho caû hai toân giaùo naøy cuøng moät luùc, khi maø caû Phaät giaùo laãn Cô Ñoác giaùo , theo nhö caùc nhaø saùng laäp ñöôïc linh höùng cuûa hai toân giaùo naøy ñaõ noùi, ñeàu xem tình huynh ñeä nhö laø trieát lyù chính yeáu duy nhaát cuûa ñôøi soáng. Minh Trieát Thieâng Lieâng cuõng ñöôïc xem nhö laø moät caùi gì ñoù môùi meû döôùi aùnh maët trôøi, hay, neáu may maén laém, thì cuõng nhö laø moät moân huyeàn bí hoïc coå xöa caûi trang döôùi caùi teân môùi. Trong khi maø thaät ra nhieàu Hoäi Ñoaøn ñöôïc thaønh laäp döïa treân, ñoàng thôøi chung söùc ñeå naâng ñôõ, caùc nguyeân taéc cuûa loøng vò tha, hoaëc laø tình huynh ñeä noøng coát. Caùc Hoäi Ñoaøn naøy mang nhieàu danh xöng khaùc nhau, thaät ra cuõng coù nhieàu ñoaøn theå cuõng ñöôïc goïi laø coù tính caùch minh trieát, coù caùc nguyeân taéc vaø muïc ñích gioáng nhö Hoäi Thoâng Thieân Hoïc hieän taïi. Vôùi taát caû caùc Hoäi Ñoaøn naøy, trieát lyù coát loõi vaãn nhö nhau, coøn taát caû nhöõng ñieàu khaùc ñeàu thöù yeáu, maëc duø vaãn khoâng gaït boû ñöôïc söï thaät raèng nhieàu ngöôøi bò thu huùt vaøo nhöõng caùi thöù yeáu maø boû qua hoaëc khoâng bieát tôùi nhöõng caùi truï coát”. Ñoái vôùi caùc caâu hoûi cuûa baïn, khoâng theå ñöa ra caâu traû lôøi naøo hay hôn hoaëc roõ raøng hôn laø caâu traû lôøi cuûa T.S. Buck, moät trong

CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

caùc Hoäi vieân Thoâng Thieân Hoïc möïc thöôùc nhaát vaø ñöôïc meán chuoäng nhaát cuûa chuùng toâi. Hoûi : Ngoaøi phaàn ñaïo ñöùc cuûa Phaät giaùo ra, baø coøn öa thích hay quan taâm ñeán heä thoáng naøo nöõa khoâng? Ñaùp : Tuyeät nhieân khoâng. Chuùng toâi khoâng trung thaønh vôùi moät toân giaùo naøo caû, cuõng khoâng theo moät trieát phaùi ñaëc thuø naøo: chuùng toâi chæ tuyeån choïn phaàn tinh hoa naèm trong moãi heä thoáng maø thoâi. Nhöng ôû ñaây, moät laàn nöõa, caàn phaûi noùi raèng, gioáng nhö taát caû caùc heä thoáng coå xöa khaùc, Minh Trieát Thieâng Lieâng ñöôïc chia thaønh phaàn Ngoaïi moân vaø phaàn Noäi moân. Hoûi : Caû hai khaùc nhau ra sao? Ñaùp : Noùi chung, hoäi vieân cuûa Hoäi Thoâng Thieân Hoïc ñöôïc töï do theo baát cöù toân giaùo hoaëc trieát lyù naøo maø hoï thích, hoaëc khoâng theo gì caû tuøy yù hoï, mieãn laø hoï chaáp thuaän vaø saün saøng theå hieän moät hoaëc hai trong soá ba muïc tieâu cuûa Hoäi. Hoäi Thoâng Thieân Hoïc laø moät Hoäi Ñoaøn baùc aùi vaø khoa hoïc ñeå truyeàn baù yù töôûng veà tình huynh ñeä theo caùc ñöôøng loái thöïc tieãn, thay vì ñöôøng loái lyù thuyeát. Hoäi vieân coù theå laø tín ñoà Cô Ñoác giaùo hoaëc Hoài giaùo, Do Thaùi giaùo hoaëc Baùi Hoûa giaùo, AÁn giaùo hoaëc Baø La Moân giaùo (Brahmins), ngöôøi theo phaùi Giaùng Ma (Spiritualist) hoaëc ngöôøi theo thuyeát Duy Vaät (Materialists), khoâng thaønh vaán ñeà, chæ caàn moãi hoäi vieân phaûi hoaëc laø ngöôøi töø thieän, hoaëc laø moät hoïc giaû, moät ngöôøi söu khaûo veà vaên hoïc cuûa gioáng daân Aryan vaø vaên hoïc coå khaùc, hoaëc laø moät ñaïo sinh thoâng linh (psychic student). Noùi toùm laïi, ñoù laø moät ngöôøi maø neáu caàn, ngöôøi aáy coù theå giuùp vaøo vieäc xuùc tieán ít nhaát laø moät trong caùc muïc tieâu cuûa chöông trình. Neáu khoâng, ngöôøi ñoù khoâng coù lyù do gì ñeå trôû thaønh moät “Hoäi vieân” caû. Ñoù laø ña soá ngöôøi thuoäc Hoäi ngoaïi moân, goàm caùc hoäi vieân “raøng buoäc” vaø “khoâng raøng buoäc”. [Moät “hoäi vieân raøng buoäc” coù nghóa laø moät ngöôøi ñaõ gia nhaäp moät chi boä ñaëc bieät cuûa Hoäi Thoâng Thieân Hoïc. Moät Hoäi vieân “khoâng raøng buoäc” laø keû, noùi chung, thuoäc veà Hoäi, coù chöùng chæ cuûa Hoäi do Toång Hoäi caáp, nhöng khoâng coù lieân heä vôùi moät chi boä naøo]. MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG BÍ TRUYEÀN VAØ COÂNG TRUYEÀN

Nhöõng ngöôøi naøy coù theå hoaëc khoâng theå trôû thaønh Hoäi vieân Thoâng Thieân Hoïc thöïc söï. Hoï laø Hoäi vieân do vieäc hoï gia nhaäp Hoäi, nhöng nhöõng ngöôøi naøy khoâng theå bieán thaønh moät ngöôøi nghieân cöùu Minh Trieát Thieâng Lieâng neáu ngöôøi ñoù khoâng coù yù thöùc naøo veà söï xöùng hôïp thieâng lieâng (divine fitness) cuûa caùc söï vaät, hay laø ñoái vôùi ngöôøi aáy, keû chæ hieåu Minh Trieát Thieâng Lieâng  taïm duøng caùch dieãn ñaït naøy  theo caùch ích kyû vaø coá chaáp cuûa rieâng mình. Caâu “Toát goã hôn toát nöôùc sôn” (“Handsome is, as handsome does”) coù theå ñöôïc dieãn giaûi laïi trong tröôøng hôïp naøy vaø trình baøy nhö sau: “Keû naøo thöïc haønh Minh Trieát Thieâng Lieâng, keû ñoù môùi laø Nhaø Minh Trieát Thieâng Lieâng” (“Theosophist is, who Theosophy does”)

Nhaø Minh Trieát Thieâng Lieâng vaø Hoäi Thoâng Thieân Hoïc Hoûi : Theo toâi hieåu, ñieàu baø vöøa noùi chæ aùp duïng cho caùc hoäi vieân ngoaïi moân. Coøn nhöõng gì ñoái vôùi keû theo ñuoåi vieäc nghieân cöùu noäi moân veà Minh Trieát Thieâng Lieâng, hoï coù phaûi laø Hoäi vieân Thoâng Thieân Hoïc thöïc söï khoâng? Ñaùp : Khoâng nhaát thieát laø theá, cho ñeán khi hoï ñaõ toû ra nhö theá. Hoï ñaõ nhaäp vaøo nhoùm noäi moân vaø töï nguyeän xuùc tieán moät caùch chaët cheõ, theo khaû naêng cuûa hoï, caùc luaät leä cuûa ñoaøn theå huyeàn moân. Ñaây laø moät coâng vieäc khoù khaên, vì quy luaät quan troïng nhaát trong soá caùc quy luaät laø hoaøn toaøn töø boû baûn ngaõ rieâng tö cuûa mình  nghóa laø moät hoäi vieân cam keát phaûi trôû thaønh moät ngöôøi hoaøn toaøn vò tha, khoâng bao giôø nghó ñeán chính mình, ñoàng thôøi phaûi bieát queân tính khoe khoang vaø kieâu haõnh cuûa chính mình, chæ nghó ñeán lôïi ích chung cho moïi sinh vaät, ngoaøi caùi lôïi ích cuûa caùc huynh höõu ñoàng moân trong giôùi noäi moân cuûa mình. Neáu muoán giaùo huaán noäi moân laøm cho y thaønh ngöôøi coù lôïi ích thì y phaûi soáng moät cuoäc ñôøi bieát kieàm cheá ôû moïi maët, bieát hy sinh (selfdenial) vaø nghieâm nhaët veà khía caïnh ñaïo ñöùc, thi haønh boån phaän cuûa mình vì moïi ngöôøi. Moät vaøi Hoäi vieân Thoâng Thieân Hoïc chaân chính naèm trong soá caùc Hoäi vieân naøy. Ñieàu naøy khoâng haøm yù raèng beân ngoaøi Hoäi Thoâng Thieân Hoïc vaø nhoùm noäi moân, khoâng coù caùc nhaø nghieân cöùu CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

35 23

Minh Trieát Thieâng Lieâng naøo nöõa, vì soá ngöôøi naøy coù nhieàu hôn laø ngöôøi ta bieát, chaéc chaén laø coøn nhieàu ngöôøi nöõa ôû trong soá caùc thaønh vieân ngoaïi moân (lay members) cuûa Hoäi Thoâng Thieân Hoïc. Hoûi : Vaäy thì trong tröôøng hôïp naøy, coù lôïi ích gì khi gia nhaäp vaøo caùi ñöôïc goïi laø Hoäi Thoâng Thieân Hoïc? Ñoäng cô thuùc ñaåy laø ñaâu? Ñaùp : Khoâng coù gì caû, ngoaïi tröø caùi lôïi laø thu nhaän ñöôïc giaùo huaán noäi moân, caùc trieát lyù chaân xaùc cuûa “Toân giaùoMinh trieát” (“WisdomReligion”, Trieát giaùo) vaø neáu chöông trình thöïc söï ñöôïc xuùc tieán, ngöôøi ta seõ thu nhaän ñöôïc nhieàu söï trôï giuùp do söï töông trôï vaø ñoàng caûm. Söï ñoaøn keát taïo neân söùc maïnh vaø söï haøi hoøa, coøn caùc coá gaéng ñoàng boä ñöôïc ñieàu chænh ñuùng möùc seõ taïo ñöôïc caùc ñieàu kyø dieäu. Ñaây laø caùi huyeàn bí cuûa moïi hoäi ñoaøn (associations) vaø coäng ñoàng (communities) töø khi nhaân loaïi ra ñôøi. Hoûi : Nhöng taïi sao moät ngöôøi ñöôïc cho laø coù trí naõo caân baèng, bieát chuyeân taâm vaøo muïc ñích, coù moät nghò löïc khoâng theå bò ñaùnh baïi vaø loøng kieân nhaãn voâ bôø, laïi khoâng theå trôû thaønh moät nhaø huyeàn linh hoïc vaø thaäm chí moät Cao Ñoà neáu ngöôøi aáy chæ laøm vieäc moät mình? Ñaùp : Ngöôøi aáy coù theå thaønh coâng chöù. Nhöng phaûi maát muoân (vaïn) laàn thaát baïi môùi coù ñöôïc moät laàn thaønh coâng. Vì moät trong bieát bao lyù do, ñoù laø khoâng coù moät quyeån saùch naøo veà Huyeàn linh hoïc hoaëc Thoâng Thaàn Hoïc hieän coù trong thôøi chuùng ta, neâu ra ñöôïc caùc huyeàn bí veà thuaät luyeän ñan hay Minh Trieát Thieâng Lieâng thôøi trung coå baèng thöù ngoân ngöõ deã hieåu caû. Taát caû ñeàu coù tính chaát töôïng tröng hoaëc baèng caùc nguï töø, vaø vì chìa khoùa môû caùc saùch naøy ñaõ thaát laïc töø laâu ôû Taây phöông, thì laøm sao ngöôøi ta coù theå hoïc caùch bieát ñöôïc yù nghóa chính xaùc cuûa nhöõng gì maø ngöôøi ñoù ñoïc vaø nghieân cöùu? ÔÛ ñoù coù aån moái nguy hieåm raát lôùn, nguy hieåm naøy voâ tình ñöa ñeán taø thuaät hay laø traïng thaùi ñoàng coát cöïc kyø voâ phöông töï veä (the most helpless mediumship). Ai chöa coù ñöôïc moät vò coù ñieåm ñaïo chæ daïy thì toát hôn ñöøng lao vaøo vieäc nghieân cöùu ñôn phöông nhö theá.

MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG BÍ TRUYEÀN VAØ COÂNG TRUYEÀN

Haõy nhìn vaø quan saùt chung quanh baïn. Trong khi hai phaàn ba xaõ hoäi vaên minh cheá gieãu yù töôûng cho raèng coù moät caùi gì ñoù trong Minh Trieát Thieâng Lieâng, Huyeàn Linh Hoïc, Giaùng Ma Hoïc hoaëc trong Kinh Kabala, thì moät phaàn ba coøn laïi ñeàu goàm coù nhöõng thaønh phaàn ña taïp vaø ñoâùi nghòch nhaát. Moät soá ngöôøi tin vaøo ñieàu thaàn bí vaø thaäm chí tin vaøo ñieàu sieâu nhieân nöõa (!) (the supernal), nhöng moãi ngöôøi tin theo caùch rieâng cuûa mình. Moät soá khaùc moät mình ñoå xoâ vaøo vieäc nghieân cöùu Do Thaùi Bí giaùo, Thoâng Linh thuaät (Psychism), Thoâi Mieân theo Mesmer, Giaùng Ma thuaät hoaëc moät soá hình thöùc naøo ñoù cuûa Huyeàn Hoïc (Mysticism). Keát quaû: khoâng coù ñöôïc hai ngöôøi suy töôûng gioáng nhau, khoâng coù ñöôïc hai ngöôøi ñoàng yù vôùi nhau veà baát cöù nguyeân lyù huyeàn linh caên baûn naøo, maëc duø coù nhieàu ngöôøi töï cho raèng hoï laø ngöôøi coù ñöôïc tri thöùc toái haäu, vaø muoán laøm cho ngöôøi ngoaøi tin raèng hoï laø caùc baäc chaân tri toaøn veïn. ÔÛ Taây phöông, chaúng nhöõng khoâng coù ñöôïc chuùt kieán thöùc khoa hoïc vaø chính xaùc veà Huyeàn linh hoïc, maø thaäm chí cuõng khoâng coù ñöôïc khoa chieâm tinh thöïc söï (true astrology), caùi nhaùnh duy nhaát cuûa Huyeàn linh hoïc, döôùi hình thöùc giaùo lyù ngoaïi moân cuûa noù, coù ñöôïc caùc ñònh luaät roõ raøng vaø moät heä thoáng nhaát ñònh, nhöng khoâng moät ai coù ñöôïc baát cöù yù nieäm naøo veà nhöõng gì maø Huyeàn linh hoïc chaân chính muoán noùi tôùi. Moät soá ngöôøi laïi giôùi haïn minh trieát coå vaøo kinh Kabala vaø kinh Zohar, moãi ngöôøi laïi dieãn giaûi theo caùch rieâng cuûa mình ñoái vôùi hö töø (deadletter) cuûa caùc phöông phaùp cuûa giaùo só Do Thaùi. Moät soá khaùc thì xem Swedenborg hoaëc Boehme nhö laø bieåu hieän toái haäu cuûa minh trieát cao nhaát; trong khi nhöõng ngöôøi khaùc nöõa laïi nhìn thaáy trong thuaät thoâi mieân Mesmer caùi bí nhieäm lôùn lao cuûa phaùp thuaät coå. Baát cöù ngöôøi naøo ñem lyù thuyeát ñoù ra thöïc haønh, thì do voâ minh, sôùm muoän gì cuõng bò loâi cuoán vaøo ma thuaät (black magic). May maén cho nhöõng ai thoaùt ñöôïc ñieàu ñoù, vì hoï khoâng coù caùch naøo kieåm tra, cuõng nhö khoâng coù tieâu chuaån naøo ñeå nhôø ñoù coù theå phaân bieät ñöôïc giöõa chaân vôùi giaû.

CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

Hoûi : Phaûi chaêng chuùng ta phaûi hieåu raèng nhoùm noäi moân cuûa Hoäi Thoâng Thieân Hoïc töï cho laø ñaõ hoïc ñöôïc minh trieát bí truyeàn töø nôi caùc ñeä töû ñieåm ñaïo hoaëc caùc Chaân Sö thöïc söï? Ñaùp : Khoâng phaûi hoïc moät caùch tröïc tieáp. Khoâng nhaát thieát phaûi coù chính söï hieän dieän cuûa caùc Chaân Sö nhö theá. Chæ caàn caùc Ngaøi daïy doã, höôùng daãn moät soá ngöôøi trong nhieàu naêm, roài nhöõng ngöôøi naøy hieán daâng troïn caùc kieáp soáng cuûa hoï cho vieäc phuïng söï. Keá ñoù, ñeán löôït nhöõng ngöôøi naøy coù theå ñöa ra tri thöùc ñeå truyeàn ñaït laïi cho nhöõng ngöôøi khaùc, töùc laø nhöõng ngöôøi khoâng coù ñöôïc cô hoäi hoïc hoûi nhö hoï. Moät ít chaân lyù ñích thöïc coøn quyù hôn laø moät ñoáng kieán thöùc khoâng tieâu hoùa ñöôïc vaø bò hieåu sai. Moät laïng vaøng thì coù giaù trò hôn laø moät taán ñaát. Hoûi : Nhöng laøm sao ngöôøi ta bieát ñöôïc laïng ñoù laø vaøng thaät hay chæ laø vaøng giaû? Ñaùp : Ngöôøi ta bieát ñöôïc moät loaïi caây naøo laø nhôø traùi cuûa noù, bieát ñöôïc moät heä thoáng tö töôûng naøo laø nhôø keát quaû cuûa noù. Khi naøo nhöõng ngöôøi ñoái laäp vôùi chuùng toâi coù theå chöùng minh cho chuùng toâi thaáy raèng baát luaän moät ñaïo sinh huyeàn linh hoïc ñôn ñoäc naøo qua caùc thôøi ñaïi, trôû thaønh moät thaùnh ñoà (saintly adept) nhö Ammonius Saccas, hay ngay caû trôû thaønh moät Plotinus, hoaëc laø moät nhaø Thoâng Thaàn hoïc (Theurgist) nhö Iamblichus, hoaëc laø ñaït ñöôïc caùc kyø coâng (feast) gioáng nhö Thaùnh Germain ñaõ laøm, maø khoâng coù baát cöù moät Ñöùc Thaày naøo daãn daét, vaø taát caû nhöõng ngöôøi naøy neáu khoâng phaûi laø moät ñoàng töû, moät nhaø thoâng linh töï doái mình (selfdeluded psychic) thì cuõng laø moät keû bòp ñôøi (charlatan)  luùc ñoù, chuùng toâi seõ nhaän laø chuùng toâi laàm laïc. Coøn töø giôø ñeán ñoù, Nhöõng Nhaø Minh Trieát Thieâng Lieâng (Theosophists) thích noi theo ñònh luaät thieân nhieân ñaõ ñöôïc chöùng minh ñoái vôùi truyeàn thoáng cuûa Khoa Hoïc Thieâng Lieâng (Sacred Science). Coù caùc nhaø thaàn bí coù caùc khaùm phaù quan troïng trong hoùa hoïc vaø vaät lyù hoïc, caùc khaùm phaù naøy haàu nhö keà saùt beân khoa luyeän ñan vaø Huyeàn linh hoïc. Nhöõng ngöôøi khaùc, nhôø söï trôï giuùp duy nhaát cuûa sieâu taøi (genius)

MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG BÍ TRUYEÀN VAØ COÂNG TRUYEÀN

38 1

cuûa hoï , ñaõ khaùm phaù laïi ñöôïc caùc phaàn (portions), neáu khoâng muoán noùi laø toaøn boä caùc maãu töï ñaõ bò ñaùnh maát cuûa :ngoân ngöõ bí maät”, vaø do ñoù, coù theå ñoïc tröïc tieáp caùc cuoän giaáy (scrolls) baèng tieáng Hebrew. Nhieàu ngöôøi khaùc nöõa, voán laø keû coù nhaõn thoâng (seers), ñaõ thoaùng thaáy ñöôïc caùi nhieäm maàu cuûa caùc bí aån coøn giaáu kín cuûa Thieân Nhieân. Nhöng taát caû nhöõng ngöôøi naøy ñeàu laø caùc chuyeân gia. Ngöôøi laø nhaø phaùt minh lyù thuyeát, keû laø ngöôøi Hebrew, nghóa laø moät tín ñoà Do Thaùi Bí giaùo coá chaáp (Sectarian Kabalist), keû thöù ba laø moät Swedenborg cuûa thôøi hieän ñaïi, phuû nhaän taát caû vaø moïi vieäc ñeàu naèm ngoaøi khoa hoïc hoaëc toân giaùo rieâng bieät cuûa anh ta. Khoâng moät ngöôøi naøo trong soá ñoù coù theå töï haøo laø ñaõ taïo ra ñöôïc moät ích lôïi chung hay thaäm chí coù tính chaát quoác gia, chöù khoâng cho chính ngöôøi aáy. Tröø moät vaøi ngöôøi coù khaû naêng chöõa trò  taàng lôùp maø Ñaïi Hoïc Y Khoa hay Phaåu Thuaät thöôøng goïi laø caùc thaày lang vöôøn (quacks)  khoâng moät ai trong soá naøy ñaõ trôï giuùp nhaân loaïi baèng moân hoïc cuûa hoï, thaäm chí ñeán moät soá ngöôøi ôû cuøng moät coäng ñoàng. Nhöõng ngöôøi Chaldees thôøi coå ñoù laø nhöõng ngöôøi coù khaû naêng chöõa trò kyø dieäu, “khoâng phaûi baèng söï meâ hoaëc maø laø baèng caùc döôïc thaûo (simples)” nay ôû ñaâu? Apollonius ôû Tyana, ngöôøi ñaõ chöõa laønh keû oám ñau vaø laøm cho ngöôøi cheát soáng laïi döôùi baát cöù tình huoáng naøo, nay ôû ñaâu? Chuùng toâi bieát ñöôïc moät soá nhaø chuyeân moân thuoäc haïng thöù nhaát ôû AÂu Chaâu, nhöng khoâng bieát ñöôïc moät ngöôøi naøo thuoäc haïng thöù hai, tröø ra ôû AÙ Chaâu, nôi maø caùi bí maät cuûa nhaø yogi “soáng döôùi daïng cheát” (“to live in death”) vaãn coøn ñöôïc baûo toàn.

“Genius“ laø taøi naêng hay naêng khieáu ñöôïc mang laïi töø moät kieáp soáng tröôùc do coâng phu hoïc hoûi cuûa töøng linh hoàn trong caùc laàn luaân hoài ñaõ qua, chöù khoâng phaûi laø “taøi naêng do Trôøi ban rieâng cho moät ngöôøi naøo” nhö ngöôøi ñôøi thöôøng hieåu, do ñoù, khoâng theå dòch “genius” laø “thieân taøi”, maø neân dòch laø “sieâu taøi”ND. CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

Hoûi : Muïc ñích cuûa khoa Minh Trieát Thieâng Lieâng coù phaûi laø ñeå saûn xuaát ra caùc baäc chaân tri (adept) coù khaû naêng chöõa trò nhö theá? Ñaùp : Khoa Minh Trieát Thieâng Lieâng coù nhieàu muïc ñích, nhöng quan troïng nhaát trong taát caû caùc muïc ñích coù leõ ñuùng laø laøm giaõm noãi ñau khoå cuûa con ngöôøi döôùi baát cöù hình thöùc naøo, tinh thaàn cuõng nhö vaät chaát. Vaø chuùng toâi tin raèng phaàn tinh thaàn quan troïng hôn laø phaàn vaät chaát. Khoa Minh Trieát Thieâng Lieâng cuõng phaûi daïy doã phaàn ñaïo lyù, thanh loïc linh hoàn, neáu muoán laøm dòu bôùt noãi ñau xaùc thaân, tröø tröôøng hôïp tai naïn, taát caû caùc ñau khoå naøy ñeàu do keá thöøa töø tieàn kieáp (hereditary). Quaû laø khoâng phaûi baèng caùch nghieân cöùu Huyeàn Linh hoïc vôùi caùc muïc ñích ích kyû, ñeå laøm thoûa maõn tham voïng, kieâu haõnh hay laø loøng töï phuï caù nhaân cuûa mình maø ngöôøi ta ñaït ñeán muïc tieâu ñích thöïc, muïc tieâu ñích thöïc phaûi laø giuùp ñôõ nhaân loaïi ñang ñau khoå. Cuõng khoâng phaûi baèng caùch nghieân cöùu chæ moät nhaùnh nhoû cuûa trieát hoïc bí truyeàn maø ngöôøi ta trôû thaønh moät nhaø Huyeàn Linh hoïc, maø laø baèng caùch nghieân cöùu, neáu khoâng noùi laø am hieåu taát caû. Hoûi : Vaäy ñeå ñaït ñöôïc muïc ñích quan troïng nhaát naøy, phaûi chaêng söï giuùp ñôõ chæ ñöôïc daønh cho nhöõng ai nghieân cöùu caùc khoa hoïc bí truyeàn? Ñaùp : Khoâng phaûi ñaâu. Moïi hoäi vieân beân ngoaøi ñeàu ñöôïc pheùp hoïc hoûi toång quaùt neáu hoï thích, nhöng chæ moät vaøi ngöôøi môùi saün saøng trôû thaønh “hoäi vieân hoaït ñoäng” (“working members”), coøn ña soá vaãn ôû vò trí keû aên baùm (drones) cuûa Minh Trieát Thieâng Lieâng. Neân nhôù raèng vieäc khaûo cöùu rieâng vaãn ñöôïc khuyeán khích trong Hoäi Thoâng Thieân Hoïc, mieãn laø vieäc ñoù khoâng xaâm phaïm giôùi haïn ngaên caùch ngoaïi moân vôùi noäi moân, huyeàn thuaät muø quaùng vôùi huyeàn thuaät höõu thöùc.

Khaùc nhau giöõa Minh Trieát Thieâng Lieâng vôùi Huyeàn Linh hoïc Hoûi : Baø ñaõ noùi ñeán Minh Trieát Thieâng Lieâng vaø Huyeàn Linh Hoïc (Occultism), vaäy chuùng coù gioáng nhau khoâng? MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG BÍ TRUYEÀN VAØ COÂNG TRUYEÀN

Ñaùp : Roõ raøng laø khoâng. Moät ngöôøi coù theå laø moät nhaø nghieân cöùu Minh Trieát Thieâng Lieâng raát gioûi, duø cho ôû trong hay ôû ngoaøi Hoäi, nhöng khoâng phaûi laø moät nhaø Huyeàn Linh Hoïc veà baát cöù maët naøo. Tuy nhieân, khoâng ai coù theå trôû thaønh nhaø Huyeàn Linh Hoïc thöïc söï maø khoâng laïi laø moät nhaø Minh Trieát Thieâng Lieâng thöïc söï, neáu khoâng nhö theá thì ñoù chæ laø nhaø ma thuaät, duø höõu yù hay voâ tình. Hoûi : Baø muoán noùi ñeán ñieàu gì? Ñaùp : Toâi ñaõ töøng noùi raèng moät nhaø Minh Trieát Thieâng Lieâng ñích thöïc phaûi thöïc haønh lyù töôûng tinh thaàn cao sieâu nhaát, phaûi coá gaéng nhaän thöùc raèng mình ñoàng nhaát vôùi toaøn theå nhaân loaïi vaø luoân luoân laøm vieäc vì ngöôøi khaùc. Baây giôø, neáu moät nhaø Huyeàn Linh Hoïc khoâng laøm moïi ñieàu nhö theá thì aét laø y phaûi haønh ñoäng moät caùch ích kyû cho lôïi ích cuûa rieâng mình; vaø neáu y coù ñöôïc nhieàu naêng löïc thöïc haønh hôn laø ngöôøi thöôøng thì laäp töùc, y trôû thaønh moät keû thuø nguy hieåm hôn nhieàu cho theá giôùi vaø cho nhöõng ngöôøi chung quanh y hôn laø ngöôøi thöôøng. Ñieàu naøy raát roõ raøng. Hoûi : Theá thì moät nhaø Huyeàn Linh Hoïc chæ laø moät ngöôøi sôû höõu ñöôïc nhieàu quyeàn naêng hôn nhöõng ngöôøi khaùc? Ñaùp : Coøn hôn theá nöõa, neáu y laø nhaø Huyeàn Linh Hoïc thöïc söï hieåu bieát vaø coù thöïc haønh, chöù khoâng phaûi höõu danh voâ thöïc. Caùc khoa hoïc huyeàn linh khoâng phaûi nhö caùc Baùch Khoa Töø Ñieån moâ taû: “Caùc khoa hoïc töôûng töôïng cuûa Thôøi Trung Coå coù lieân quan vôùi taùc ñoäng hoaëc aûnh höôûng ñöôïc cho laø coù caùc tính chaát huyeàn linh hay caùc naêng löïc sieâu nhieân nhö luyeän ñan, phaùp thuaät, chieâu hoàn thuaät (necromancy) vaø chieâm tinh hoïc”, vì ñoù laø caùc khoa hoïc coù thaät vaø raát nguy hieåm. Caùc khoa naøy daïy veà maõnh löïc huyeàn bí cuûa vaïn vaät trong Thieân Nhieân, phaùt trieån vaø boài ñaép caùc quyeàn naêng aån giaáu “tieàm taøng trong con ngöôøi”, nhö theá mang laïi cho con ngöôøi caùc lôïi ích to taùt vöôït haün nhöõng ngöôøi chöa hieåu bieát. Ngaøy nay, thuaät thoâi mieân trôû neân raát thoâng duïng vaø laø moät ñoái töôïng khaûo saùt khoa hoïc quan troïng, ñaây laø moät thí duï ñieån hình. Naêng löïc thoâi mieân ñaõ ñöôïc khaùm phaù haàu nhö tình côø, con ñöôøng daãn ñeán thoâi mieân ñaõ ñöôïc chuaån bò baèng thuaät thoâi mieân theo Mesmer. CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

Ngaøy nay, moät nhaø thoâi mieân kheùo leùo coù theå laøm haàu nhö baát cöù ñieàu gì, töø vieäc buoäc moät ngöôøi ñoùng vai thaèng ngoác (maø chính ngöôøi ñoù khoâng hay bieát), ñeán vieäc sai khieán ngöôøi naøy phaïm toäi, thöôøng laø haønh ñoäng thay cho keû thoâi mieân vaø coù lôïi cho keû thoâi mieân naøy. Coù phaûi chaêng ñaây laø moät quyeàn naêng khuûng khieáp neáu loït vaøo tay cuûa nhöõng ngöôøi khoâng löông thieän? Vaø xin baïn nhôù cho raèng ñaây chæ laø moät nhaùnh nhoû cuûa Huyeàn Linh Hoïc maø thoâi. Hoûi : Nhöng coù phaûi chaêng taát caû caùc khoa hoïc huyeàn bí naøy, töùc phaùp thuaät (magic) vaø taø thuaät (sorcery), chaúng ñöôïc nhöõng ngöôøi coù hoïc thöùc nhaát vaø caùc nhaø hoïc roäng xem nhö laø daáu veát cuûa söï doát naùt vaø meâ tín coå xöa hay sao? Ñaùp : Toâi xin nhaéc baïn nhôù raèng nhaän xeùt naøy cuûa baïn taùc ñoäng ñeán hai maët. “Nhöõng ngöôøi coù hoïc thöùc nhaát vaø hoïc roäng nhaát” trong caùc baïn cuõng xem Cô Ñoác giaùo vaø moïi toân giaùo khaùc nhö laø taøn tích cuûa doát naùt vaø meâ tín. Duø sao ñi nöõa, baây giôø ngöôøi ta baét ñaàu tin vaøo thuaät thoâi mieân, vaø moät soá ngöôøi  ngay caû ngöôøi coù hoïc thöùc nhaát  tin töôûng vaøo khoa Minh Trieát Thieâng Lieâng vaø caùc hieän töôïng. Nhöng ngoaïi tröø caùc nhaø thuyeát giaùo (preachers) vaø nhöõng keû cuoàng tín, ai trong soá caùc baïn seõ tuyeân boá tin vaøo caùc ñieàu huyeàn dieäu trong Thaùnh Kinh? Vaø ñaây laø nôi maø ñieåm dò bieät naûy sinh. Coù nhöõng nhaø Minh Trieát Thieâng Lieâng raát taøi gioûi vaø thuaàn khieát tin töôûng vaøo caùc ñieàu huyeàn dieäu sieâu nhieân, thieâng lieâng, nhöng khoâng nhaø Huyeàn Linh Hoïc naøo tin nhö theá. Vì moät nhaø Huyeàn Linh Hoïc thöïc haønh Minh Trieát Thieâng Lieâng moät caùch khoa hoïc, döïa treân söï hieåu bieát chính xaùc veà caùc taùc ñoäng huyeàn bí cuûa Thieân Nhieân. Coøn moät nhaø Minh Trieát Thieâng Lieâng trong khi thöïc haønh caùc quyeàn naêng ñöôïc goïi laø baát thöôøng, thieáu maát (minus) aùnh saùng cuûa Huyeàn Linh Hoïc, seõ chæ coù khuynh höôùng ñöa tôùi moät hình thöùc ñoàng coát nguy hieåm, bôûi vì, maëc duø naém giöõ ñöôïc Minh Trieát Thieâng Lieâng vaø ñaïo lyù cao sieâu nhaát coù theå lónh hoäi ñöôïc cuûa noù, ngöôøi ñoù chæ thöïc haønh trong boùng toái, döïa treân ñöùc tin chaân thaät nhöng khoâng thaáy roõ (blind). Baát luaän laø ai, nhaø Minh Trieát Thieâng Lieâng hay nhaø Giaùng Ma hoïc, ñang coá MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG BÍ TRUYEÀN VAØ COÂNG TRUYEÀN

gaéng vun boài moät trong caùc nhaùnh cuûa khoa hoïc huyeàn linh nhö thoâi mieân; thoâi mieân theo Mesmer, hay ngay caû tìm ra caùc bí maät ñeå taïo ra caùc hieän töôïng vaät chaát vv…, maø khoâng coù ñöôïc kieán thöùc veà caên nguyeân trieát lyù cuûa caùc quyeàn naêng naøy, thì chaúng khaùc naøo moät con thuyeàn khoâng baùnh laùi maø lao vaøo moät ñaïi döông ñaày baõo toá.

Dò bieät giöõa Minh Trieát Thieâng Lieâng vôùi Giaùng Ma hoïc

Hoûi : Nhöng coù phaûi baø khoâng tin vaøo Giaùng Ma thuaät? Ñaùp : Neáu baïn hieåu “Giaùng Ma thuaät” (Spiritualism) theo caùch giaûi thích maø caùc nhaø giaùng ma (spiritualists) ñöa ra ñoái vôùi moät soá hieän töôïng baát thöôøng, thì chaéc chaén laø chuùng toâi khoâng tin. Hoï cho raèng caùc bieåu hieän naøy ñeàu do caùc “hoàn” (“spirits”) cuûa ngöôøi ñaõ cheát taïo ra, theo hoï, thöôøng thöôøng thaân nhaân cuûa ngöôøi ñaõ cheát tin raèng ngöôøi cheát trôû laïi coõi traàn ñeå giao tieáp vôùi nhöõng ngöôøi maø keû cheát meán thöông hay coù gaén boù maät thieát. Chuùng toâi hoaøn toaøn baùc boû ñieåm naøy. Chuùng toâi quaû quyeát raèng hoàn cuûa ngöôøi cheát khoâng theå trôû laïi coõi traàn  tröø trong caùc tröôøng hôïp hieám hoi vaø khaùc thöôøng maø toâi seõ noùi ñeán sau; caùc hoàn naøy cuõng khoâng giao tieáp ñöôïc vôùi ngöôøi soáng tröø phi baèng phöông tieän hoaøn toaøn chuû quan (subjective). Nhöõng gì hieän ra ôû ngoaïi caûnh (appear objectively) chæ laø boùng ma cuûa con ngöôøi hoàng traàn cuõ (exphysical man). Nhöng trong ñòa haït thoâng linh (in psychic), taïm goïi nhö theá, töùc Giaùng Ma hoïc “Taâm linh” (“spiritual” Spiritualism), chuùng toâi tin hoaøn toaøn. Hoûi : Baø cuõng baùc boû hieän töôïng ñoù, phaûi khoâng? Ñaùp : Chaéc chaén laø khoâng, tröø caùc tröôøng hôïp coá yù löøa gaït. Hoûi : Vaäy thì baø giaûi thích hieän töôïng ñoù nhö theá naøo? Ñaùp : Coù nhieàu caùch giaûi thích. Nguyeân nhaân cuûa caùc hieän töôïng ñoù chaúng ñôn giaûn chuùt naøo theo nhö caùc nhaø Giaùng Ma hoïc tin töôûng. Tröôùc heát, cöùu tinh (the deus ex machina) cuûa caùi ñöôïc goïi laø “caùc cuoäc hieän hình” (“materialization”) thöôøng thöôøng laø theå dó thaùi (astral body or “double”) cuûa ngöôøi ngoài ñoàng (medium) hoaëc CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

cuûa moät ngöôøi coù maët ôû ñoù. Theå dó thaùi naøy cuõng laø taùc nhaân taïo taùc (producer) hay laø löïc taùc ñoäng (operating force) trong caùc cuoäc ma hieän ñeå vieát treân baûng (manifestations of slatewriting), caùc cuoäc giaùng ma kieåu “Davenport” (“Davenport”like manifestation) vv… Hoûi : Baø duøng tieáng “thöôøng thöôøng” (“usually”); vaäy coøn coù caùi gì taïo ra hieän töôïng ñoù nöõa khoâng? Ñaùp : Ñieàu ñoù coøn tuøy vaøo baûn chaát cuûa caùc laàn ma hieän. Ñoâi khi laø taøn tích cuûa theå dó thaùi (astral remains), “caùc ma hình” ôû duïc giôùi (kamalokic “shell”) cuûa caùc phaøm ngaõ ñaõ maát xaùc nhöng coøn toàn taïi; coù khi laø caùc Tinh Linh (Elementals). “Spirit” laø moät thuaät ngöõ coù nghóa roäng vaø chæ nhieàu chuûng loaïi. Thöïc tình toâi khoâng bieát caùc nhaø giaùng ma hieåu thuaät ngöõ ñoù nhö theá naøo. Coøn theo chuùng toâi hieåu thì ñoù laø caùc hieän töôïng vaät chaát ñöôïc taïo ra bôûi Chaân Ngaõ luaân hoài, töùc laø “bieät ngaõ” (“individuality”) taâm linh baát töû. Vaø chuùng toâi hoaøn toaøn baùc boû giaû thuyeát naøy. Bieät ngaõ höõu thöùc cuûa con ngöôøi thoaùt xaùc khoâng theå hieän hình ñöôïc, cuõng nhö khoâng theå töø coõi devachan thuoäc coõi trí, trôû laïi coõi traàn ñöôïc. Hoûi : Nhöng nhieàu cuoäc giao tieáp nhaän ñöôïc töø caùc “spirits” naøy khoâng nhöõng cho thaáy söï thoâng minh, maø coøn coù vieäc bieát ñöôïc caùc söï kieän maø ngöôøi ngoài ñoàng khoâng heà bieát ñeán vaø ñoâi khi ngay caû khoâng hieän ra trong trí cuûa ngöôøi nghieân cöùu hoaëc trong trí cuûa nhöõng ngöôøi döï caàu ñoàng nöõa. Ñaùp : Ñieàu naøy khoâng nhaát thieát chöùng toû raèng söï thoâng minh vaø söï hieåu bieát maø baïn noùi ñeán thuoäc veà caùc “spirits” ñoù, hoaëc xuaát phaùt töø caùc linh hoàn thoaùt xaùc. Coù nhöõng ngöôøi mieân du (somnambulists, thuïy du)1, trong khi ôû traïng thaùi xuaát thaàn, laïi coù theå ñaët nhaïc, laøm thô vaø laøm toaùn nöõa, maø nhöõng ngöôøi naøy chöa bao giôø hoïc nhaïc hay toaùn caû. Coù nhöõng ngöôøi mieân du khaùc traû lôøi moät caùch thoâng minh caùc caâu hoûi ñöôïc ñaët ra cho hoï, vaø thaäm chí, trong vaøi tröôøng hôïp, noùi ñöôïc nhieàu ngoân ngöõ nhö tieáng Hebrew 1

Mieân=thuïy, coù nghóa laø nguû. Mieân du/thuïy du: ñi trong luùc nguû. MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG BÍ TRUYEÀN VAØ COÂNG TRUYEÀN

vaø tieáng Latin, thöù ngoân ngöõ maø hoï hoaøn toaøn khoâng bieát khi tænh daäy  moïi ñieàu naøy xaûy ra trong traïng thaùi nguû say. Vaäy thì, baïn coù coøn cho raèng hieän töôïng naøy laø do caùc “hoàn ma” (“spirits”) taïo ra nöõa khoâng? Hoûi : Nhöng baø giaûi thích ñieàu ñoù nhö theá naøo? Ñaùp : Chuùng toâi cho raèng tia saùng thieâng lieâng trong con ngöôøi voán laø moät vaø baûn theå cuûa noù ñoàng nhaát vôùi Tinh Thaàn Vuõ Truï, “Chaân Ngaõ tinh thaàn” (“spiritual Self”) cuûa chuùng ta thöïc söï laø toaøn tri, nhöng khoâng theå bieåu loä tri thöùc cuûa noù do caùc chöôùng ngaïi cuûa vaät chaát. Baây giôø, caùc chöôùng ngaïi naøy caøng ñöôïc taùch ñi xa, noùi caùch khaùc, theå xaùc caøng bò ñôø ñaãn (paralyzed) ñoái vôùi hoaït ñoäng vaø taâm thöùc ñoäc laäp cuûa rieâng noù, chaúng haïn trong giaác nguû say hoaëc côn xuaát thaàn thaâm saâu, hay, hôn theá nöõa, trong côn beänh hoaïn, thì Chaân Ngaõ caøng coù theå bieåu loä ñaày ñuû hôn treân coõi naøy. Ñaây laø giaûi thích cuûa chuùng toâi veà caùc hieän töôïng quaû thöïc kyø dieäu naøy ôû tình traïng cao, trong ñoù, söï thoâng tueä vaø tri thöùc loä roõ ra moät caùch khoâng theå phuû nhaän. Ñoái vôùi tình traïng ma hieän thaáp hôn, nhö laø caùc hieän töôïng vaät chaát, caùc lôøi noùi voâ vò vaø caâu chuyeän taàm thöôøng cuûa haïng “vong linh” thoâng thöôøng (general “spirit”), muoán giaûi thích thì daøi doøng coøn hôn caû caùc giaùo huaán quan troïng nhaát maø chuùng toâi ñeà caäp tôùi, vì ñeà taøi naøy chieám nhieàu choã vaø nhieàu thôøi giôø hôn laø noù ñöôïc aán ñònh ôû ñaây. Chuùng toâi khoâng muoán can döï vaøo söï tin töôûng cuûa caùc nhaø giaùng ma hoïc hoaëc xen vaøo baát cöù tin töôûng naøo khaùc. Nhöõng ngöôøi tin vaøo “hoàn ma” môùi coù traùch nhieäm veà vieäc naøy. Hieän nay, trong khi vaãn coøn tin chaéc raèng caùc hieän hình (manifestations) thuoäc loaïi cao xaûy ra qua caùc linh hoàn thoaùt xaùc (disembodied souls), caùc nhaø laõnh ñaïo vaø nhöõng ngöôøi hoïc roäng, saùng suoát nhaát trong soá caùc nhaø giaùng ma, laïi laø nhöõng ngöôøi ñaàu tieân thuù nhaän raèng khoâng phaûi taát caû caùc hieän töôïng ñeàu do hoàn ma (spirit, vong linh) taïo ra. Daàn daàn hoï seõ ñi ñeán choã nhaän thöùc ñöôïc toaøn boä söï thaät. Trong luùc ñoù, chuùng toâi khoâng coù quyeàn, maø cuõng khoâng muoán thuyeát phuïc hoï theo quan ñieåm cuûa chuùng toâi. Trong tröôøng hôïp khaùc, nhö laø caùc tröôøng hôïp hieän hình thuaàn CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

tuùy thoâng linh vaø taâm linh (purely psychic and spiritual manifestations), chuùng toâi tin laø coù söï töông giao cuûa hoàn (spirit) ngöôøi soáng vôùi hoàn cuûa caùc phaøm ngaõ thoaùt xaùc.* * Chuùng toâi cho raèng trong caùc tröôøng hôïp nhö theá, khoâng phaûi hoàn cuûa ngöôøi cheát giaùng xuoáng (descend) coõi traàn maø laø hoàn cuûa ngöôøi soáng tieán leân (ascend) ñeán caùc Hoàn Tinh Thaàn thuaàn tuùy (pure Spiritual Souls, Hoàn Thieâng). Thöïc ra, khoâng coù söï ñi leân, khoâng coù söï giaùng xuoáng gì caû, maø chæ coù vieäc thay ñoåi traïng thaùi hay tình traïng (state or condition) nôi ñoàng töû. Khi xaùc thaân cuûa ñoàng töû trôû neân ñôø ñaãn (paralyzed) hay “xuaát thaàn” (“entranced”), luùc ñoù Chaân Ngaõ taâm linh thoaùt khoûi caùc chöôùng ngaïi cuûa theå xaùc vaø töï thaáy mình ôû treân cuøng caûnh giôùi yù thöùc vôùi caùc hoàn ñaõ thoaùt xaùc (disembodied spirits). Do ñoù, neáu coù baát cöù söï thu huùt tinh thaàn naøo giöõa caû hai, thì caû hai coù theå giao tieáp ñöôïc vôùi nhau, nhö thöôøng xaûy ra trong caùc giaác mô. Söï khaùc nhau giöõa baûn chaát cuûa moät ñoàng töû vôùi baûn chaát cuûa moät ngöôøi keùm nhaïy caûm (nonsensitive) laø theá naøy: hoàn ñaõ thoaùt ra (liberated spirit) cuûa moät ñoàng töû coù ñöôïc cô hoäi vaø deã daøng taïo aûnh höôûng leân caùc cô quan thuï ñoäng cuûa xaùc thaân ñaõ xuaát thaàn cuûa noù, ñeå baét caùc cô quan naøy haønh ñoäng, noùi naêng vaø vieát theo yù muoán (will) cuûa hoàn thoaùt ra ñoù. Chaân Ngaõ coù theå laøm cho noù laëp laïi (gioáng nhö tieáng doäi) baèng ngoân ngöõ con ngöôøi, caùc yù töôûng, yù nghó cuûa thöïc theå thoaùt xaùc, gioáng nhö laø cuûa chính noù vaäy. Nhöng cô theå khoâng deã thuï caûm (nonreceptive) hay khoâng nhaïy caûm (nonsensitive) cuûa ngöôøi raát naêng noå tích cöïc (positive) khoâng theå bò aûnh höôûng nhö theá, Do ñoù, maëc duø khoù coù ngöôøi naøo maø Chaân Ngaõ khoâng naém giöõ söï giao tieáp töï do (trong khi 30 theå xaùc cuûa y yeân nghæ) vôùi ngöôøi maø noù yeâu meán vaø ñaõ maát, tuy vaäy, vì tính chaát tích cöïc vaø khoâng deã thuï caûm cuûa lôùp voû vaø boä oùc hoàng traàn cuûa noù, khoâng coù moät hoài öùc naøo hoaëc hoài töôûng raát mô hoà , gioáng nhö mô moäng, löôïn lôø trong kyù öùc cuûa ngöôøi moät khi tænh daäy.

MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG BÍ TRUYEÀN VAØ COÂNG TRUYEÀN

Hoûi : Ñieàu naøy coù nghóa laø baø baøi baùc toaøn boä trieát lyù cuûa giaùng ma hoïc phaûi khoâng? Ñaùp : Neáu baïn hieåu “trieát lyù” (“philosophy”) naøy laø caùc lyù thuyeát sô saøi cuûa caùc nhaø giaùng ma hoïc, thì chuùng toâi seõ baøi baùc. Nhöng thaät ra hoï khoâng coù trieát lyù gì caû. Nhöõng ngöôøi beânh vöïc saùng suoát vaø ñuùng ñaén nhaát trong giôùi giaùng ma noùi nhö theá. Chaân lyù caên baûn vaø ñaùng tin duy nhaát cuûa hoï ñoù laø, hieän töôïng naøy xaûy ra thoâng qua caùc ñoàng töû ñöôïc kieåm soaùt bôûi caùc maõnh löïc vaø caùc trí tueä voâ hình  khoâng moät ai muoán hoaëc coù theå phuû nhaän vieäc naøy, ngoaïi tröø moät nhaø duy vaät muø quaùng cuûa tröôøng phaùi Huxley. Tuy nhieân, veà trieát lyù cuûa hoï, toâi xin thuaät laïi cho baïn nhöõng gì maø bieân taäp vieân coù kyõ naêng cuûa taäp san Light noùi veà hoï vaø trieát lyù cuûa hoï (Bieân taäp vieân naøy laø ngöôøi maø caùc nhaø giaùng ma seõ khoâng tìm ñöôïc ngöôøi beânh vöïc naøo khoân ngoan hôn vaø taän tuïy hôn oâng ta nöõa). Ñaây laø nhöõng gì maø “OÂng Cöû vaên chöông Oxon”, moät trong raát ít caùc nhaø giaùng ma coù tinh thaàn trieát hoïc, vieát veà söï thieáu toå chöùc vaø cö xöû heïp hoøi muø quaùng cuûa hoï. “Thaät laø xöùng ñaùng ñeå xem xeùt kyõ ôû ñieåm naøy, vì noù coù taàm quan troïng raát lôùn. Chuùng ta coù ñöôïc moät kinh nghieäm vaø moät kieán thöùc maø khi so vôùi noù, moïi kieán thöùc khaùc ñeàu töông ñoái voâ nghóa. Nhaø giaùng ma taàm thöôøng hay trôû neân phaån noä neáu coù ai daùm toû yù nghi ngôø tri thöùc xaùc quyeát cuûa hoï ñoái vôùi töông lai vaø söï tin chaéc tuyeät ñoái cuûa hoï ñoái vôùi söï soáng saép ñeán. Nôi maø nhöõng ngöôøi khaùc giang baøn tay yeáu ôùt ñeå doø daãm vaøo töông lai ñen toái, thì nhaø giaùng ma böôùc ñi moät caùch duõng caûm nhö laø ngöôøi coù ñöôïc taám baûn ñoà vaø bieát roõ loái ñi cuûa mình. Nôi maø keû khaùc döøng laïi vôùi ñaïo taâm suøng kính, hoaëc baèng loøng vôùi tín ngöôõng keá truyeàn, thì nhaø giaùng ma töï haøo raèng mình bieát roõ nhöõng gì maø keû khaùc chæ tin töôûng suoâng, vaø cho raèng nhôø caùc döï tröõ phong phuù cuûa mình maø y coù theå boå sung cho caùc tin töôûng môø nhaït chæ ñöôïc thieát laäp döïa vaøo nieàm hy voïng maø thoâi. Y toû ra bao dung trong caùc caùch xöû söï cuûa mình vôùi caùc kyø voïng yeâu quyù nhaát cuûa con ngöôøi. Döôøng nhö y muoán noùi: “Ñoái vôùi nhöõng gì maø toâi coù theå chöùng minh ñöôïc thì baïn chæ bieát hy voïng. CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

Baïn chæ chaáp nhaän moät ñöùc tin truyeàn thoáng nôi nhöõng gì maø toâi coù theå chöùng minh baèng thöïc nghieäm döïa theo phöông phaùp khoa hoïc chaët cheõ nhaát. Caùc nieàm tin coå xöa ñang taøn taï, haõy taùch ra khoûi caùc tin töôûng ñoù. Chuùng chöùa ñöïng nhieàu giaû traù cuõng nhö nhieàu chaân lyù, chæ baèng caùch xaây döïng treân moät neàn taûng chaéc chaén vôùi söï kieän ñaõ ñöôïc chöùng minh thì thöôïng taàng kieán truùc (superstructure) cuûa baïn môùi coù theå ñöôïc vöõng vaøng. Chung quanh baïn caùc tin töôûng cuõ ñang suïp ñoå. Haõy traùnh söï ñoå vôõ vaø laùnh xa ra. Khi ngöôøi ta ñeán baøn baïc vôùi ngöôøi ñoä löôïng naøy theo caùch thöïc tieãn thì keát quaû nhö theá naøo? Raát kyø laï vaø raát ñaùng thaát voïng. Ngöôøi ñoù tin chaéc vaøo neàn taûng cuûa mình ñeán noãi khoâng lo laéng ñeå xaùc ñònh söï dieãn dòch maø nhöõng ngöôøi khaùc ñöa ra caên cöù vaøo caùc söï kieän cuûa y. Minh trieát cuûa caùc thôøi ñaïi töï noù coù lieân quan vôùi caùch giaûi thích nhöõng gì maø ngöôøi aáy xem nhö ñaõ ñöôïc chöùng minh moät caùch hôïp lyù; nhöng ngöôøi ñoù khoâng chuyeån höôùng lieác nhìn vaøo caùc tìm kieám cuûa noù. Ngay caû ngöôøi ñoù cuõng khoâng hoaøn toaøn ñoàng yù vôùi nhaø giaùng ma huynh ñeä cuûa y nöõa. Ñoù laø caâu chuyeän luoân ñöôïc nhaéc laïi cuûa moät baø cuï Toâ Caùch Lan, baø naøy cuøng vôùi ñöùc lang quaân thaønh laäp moät “ngoâi nhaø thôø” (“kirk”). Hoï coù ñöôïc caùc chìa khoùa rieâng bieät ñeán Thieân Ñöôøng (Heaven), hay ñuùng hôn, chæ coù cuï baø coù ñöôïc chìa khoùa naøy, vì baø “na certain aboot Jamie”. Theá laø caùc moân phaùi cuûa caùc nhaø giaùng ma phaân chia voâ taän, chia nhoû ra vaø laïi chia nhoû, ñaønh laéc ñaàu vaø “na certain aboot” laãn nhau. Laàn nöõa, kinh nghieäm taäp theå cuûa nhaân loaïi thì vöõng chaéc vaø khoâng thay ñoåi veà ñieåm naøy, nghóa laø hôïp quaàn taïo neân söùc maïnh, coøn chia reõ laø coäi nguoàn cuûa yeáu ñuoái vaø thaát baïi. Neáu saùt caùnh nhau, ñöôïc huaán luyeän vaø coù kyõ luaät, thì moät ñaùm ñoâng hoãn taïp coù theå trôû thaønh moät ñaïo quaân, moãi ngöôøi coù theå ñöông ñaàu vôùi caû traêm ngöôøi khoâng ñöôïc luyeän taäp. Vieäc coù toå chöùc trong moïi boä phaän hoaït ñoäng cuûa con ngöôøi coù nghóa laø thaønh coâng, tieát kieäm ñöôïc thì giôø vaø coâng söùc, ñem laïi lôïi ích vaø phaùt trieån. Thieáu phöông phaùp, thieáu keá hoaïch, coâng vieäc thieáu hoaïch MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG BÍ TRUYEÀN VAØ COÂNG TRUYEÀN

ñònh, naêng löïc thaát thöôøng , noã löïc voâ kyõ luaät  caùc ñieàu naøy seõ ñöa tôùi sai hoûng, thaát baïi. Tieáng noùi cuûa nhaân loaïi chöùng minh söï thaät naøy. Nhaø giaùng ma coù chaáp nhaän phaùn quyeát naøy vaø haønh ñoäng döïa treân keát luaän ñoù khoâng? Thöïc ra laø khoâng. Nhaø giaùng ma töø choái toå chöùc. Hoï trôû thaønh luaät leä cho chính hoï, vaø laø caùi gai ñaâm vaøo hoâng cuûa ngöôøi laân caän hoï.” Taïp chí Light, ngaøy 2261889 Hoûi : Ngöôøi ta baûo vôùi toâi laø Hoäi Thoâng Thieân Hoïc luùc ñaàu ñöôïc thaønh laäp ñeå ñeø beïp giaùng ma hoïc vaø tin töôûng vaøo söï toàn taïi cuûa Chaân Ngaõ trong con ngöôøi, phaûi vaäy khoâng? Ñaùp : Baïn ñaõ bò chæ daãn sai. Moïi tin töôûng cuûa chuùng toâi ñeàu ñöôïc döïa vaøo Chaân Ngaõ baát töû ñoù. Nhöng, gioáng nhö raát nhieàu ngöôøi khaùc, baïn nhaàm laãn phaøm ngaõ vôùi Chaân Ngaõ. Caùc nhaø taâm lyù hoïc Taây phöông döôøng nhö khoâng thieát laäp ñöôïc söï phaân bieät roõ raøng naøo giöõa caû hai. Tuy nhieân, ñuùng nhö theá, söï dò bieät ñoù ñem laïi then choát ñeå hieåu ñöôïc trieát hoïc Ñoâng phöông vaø naèm ñaøng sau coäi reã cuûa söï khaùc nhau giöõa giaùo huaán cuûa Minh Trieát Thieâng Lieâng vôùi giaùng ma hoïc. Vaø maëc duø coù theå loâi cuoán theâm söï thuø ñòch cuûa moät soá caùc nhaø giaùng ma, tuy theá, ôû ñaây toâi phaûi noùi raèng chính khoa Minh Trieát Thieâng Lieâng môùi laø giaùng ma hoïc ñích thöïc vaø thuaàn khieát, trong khi cô caáu hieän taïi ñang mang teân ñoù ñöôïc quaàn chuùng thöïc haønh ngaøy nay, chæ laø thuyeát duy vaät sieâu vieät (transcendental materialism). Hoûi : Xin giaûi thích yù töôûng naøy moät caùch roõ raøng hôn. Ñaùp : Nhöõng gì toâi muoán noùi ñeán laø ñaây: maëc duø giaùo lyù cuûa chuùng toâi nhaán maïnh vaøo söï ñoàng nhaát (identity) cuûa tinh thaàn vaø vaät chaát, vaø, maëc duø chuùng toâi noùi raèng tinh thaàn laø vaät chaát ôû traïng thaùi tieàm taøng (potential matter), coøn vaät chaát chæ laø tinh thaàn ôû traïng thaùi keát tinh (crystallized spirit) (nghóa laø, gioáng nhö nöôùc ñaù laø hôi nöôùc ñoâng cöùng laïi), tuy nhieân, vì traïng thaùi ñaàu tieân vaø vónh cöûu cuûa vaïn vaät khoâng phaûi laø tinh thaàn maø laø sieâutinhthaàn (metaspirit), taïm goïi theá, (chaát höõu hình vaø raén ñaëc chæ laø bieåu loä theo chu kyø cuûa noù maø thoâi) chuùng toâi chuû

CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

tröông raèng thuaät ngöõ tinh thaàn (spirit) chæ coù theå duøng cho Chaân Ngaõ ñích thöïc (the true individuality) maø thoâi. Hoûi : Nhöng laøm sao phaân bieät giöõa “Chaân Ngaõ ñích thöïc” vôùi “Caùi Toâi” (the “I”) hay laø “Chaân Ngaõ” (“Ego”) maø taát caû chuùng ta ñeàu bieát? Ñaùp : Tröôùc khi traû lôøi cho baïn, chuùng ta phaûi baøn thaûo veà yù nghóa cuûa chöõ “I” hay “Ego”. Chuùng toâi phaân bieät giöõa söï kieän ñôn giaûn cuûa ngaõ thöùc (selfconsciousness) töùc tình caûm suoâng (simply feeling): “Toâi laø toâi (“I am I”) vôùi yù töôûng phöùc taïp (complex thought): “Toâi laø oâng Smith” hoaëc “baø Brown”. Vì chuùng toâi tin raèng cuøng moät Chaân Ngaõ phaûi traûi qua moät loaït caùc kieáp soáng, hay laø luaân hoài, neân söï phaân bieät naøy trôû thaønh truï coät caên baûn cho toaøn boä yù nieäm. Nhö baïn thaáy, “oâng Smith” thöïc ra coù haøm yù laø moät chuoãi daøi caùc kinh nghieäm haèng ngaøy ñöôïc xaâu vaøo nhau baèng sôïi daây kyù öùc (thread of memory) vaø taïo thaønh caùi maø oâng Smith goïi laø “chính oâng ta” (“himself”). Nhöng khoâng coù moät caùi naøo trong soá caùc “kinh nghieäm naøy thöïc söï laø “caùi Toâi” hay Chaân Ngaõ (Ego) caû, caùc kinh nghieäm ñoù cuõng khoâng mang laïi cho “oâng Smith” caùi caûm töôûng raèng oâng ta laø chính oâng aáy (he is himself), vì oâng queân maát phaàn lôùn caùc kinh nghieäm haèng ngaøy cuûa oâng, vaø chuùng chæ taïo ra caûm giaùc Ngaõ tính (feeling of Egoity) nôi oâng ta khi naøo chuùng coøn toàn taïi (last). Vì lyù do ñoù, chuùng toâi, nhöõng nhaø Minh Trieát Thieâng Lieâng, phaân bieät giöõa môù (bundle) “kinh nghieäm” naøy maø chuùng toâi goïi laø phaøm ngaõ giaû taïm (vì raát höõu haïn vaø mau phai nhoøa), vaø caùi caûm giaùc “Toâi laø toâi” laø do bôûi yeáu toá ñoù trong con ngöôøi. Chính caùi “Toâi laø toâi” naøy maø chuùng ta goïi laø Chaân Ngaõ thöïc söï (true individuality); vaø chuùng ta noùi raèng “Ego” naøy hay laø Chaân Ngaõ (individuality), gioáng nhö moät dieãn vieân, ñoùng nhieàu vai treân saân khaáu cuoäc ñôøi. (Vide infra, “Baøn veà Chaân Ngaõ vaø phaøm ngaõ”). Chuùng ta haõy goïi moïi kieáp soáng môùi treân coõi traàn cuûa cuøng moät Chaân Ngaõ (Ego) laø moät ñeâm dieãn (night) treân saân khaáu cuûa moät hí vieän. Vaøo moät ñeâm, dieãn vieân hay Chaân Ngaõ xuaát hieän trong vai Macbeth; ñeâm keá, trong vai Shylock, MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG BÍ TRUYEÀN VAØ COÂNG TRUYEÀN

ñeâm thöù ba trong vai Romeo, ñeâm thöù tö trong vai Hamlet hoaëc vua Lear1, vv…, cho ñeán khi Chaân Ngaõ traûi qua toaøn boä chu kyø luaân hoài. Chaân Ngaõ baét ñaàu kieáp soánghaønh höông (lifepilgrimage) cuûa mình vôùi vai troø laø moät sprite, moät Ariel hoaëc moät Puck. Chaân Ngaõ ñoùng vai moät dieãn vieân phuï (a super), laø moät ngöôøi lính, moät ngöôøi giuùp vieäc, moät ngöôøi trong ñoäi hôïp xöôùng (chorus); keá ñoù tieán leân caùc vai coù ñoái thoaïi (“speaking parts”), ñoùng caùc vai troø laõnh ñaïo, xen vaøo vôùi caùc vai troø voâ nghóa, cho ñeán cuoái cuøng ruùt ra khoûi saân khaáu vôùi vai troø “Prospero”, nhaø phaùp thuaät (magician). Hoûi : Toâi hieåu roài. Vaäy thì baø noùi raèng Chaân Ngaõ thöïc söï naøy khoâng theå trôû laïi coõi traàn sau khi cheát. Nhöng chaéc laø dieãn vieân ñöôïc töï do, neáu coøn giöõ ñöôïc yù thöùc cuûa Chaân Ngaõ cuûa mình, coù theå trôû laïi neáu y thích caùi maøn caûnh cuûa caùc hoaït ñoäng tröôùc kia cuûa y chöù? Ñaùp : Chuùng toâi noùi raèng khoâng, ñôn giaûn vì moät söï trôû laïi coõi traàn nhö theá seõ laø moät maâu thuaån vôùi baát cöù traïng thaùi phuùc laïc thuaàn khieát naøo sau khi cheát, nhö toâi saün saøng chöùng minh. Chuùng toâi noùi raèng con ngöôøi chòu raát nhieàu ñau khoå oan uoång trong kieáp soáng, do loãi laàm cuûa nhöõng ngöôøi khaùc maø ngöôøi ñoù coù dòp coäng taùc, hoaëc do hoaøn caûnh chung quanh cuûa ngöôøi naøy, cho neân chaéc chaén laø ngöôøi naøy coù quyeàn ñöôïc höôûng söï nghæ ngôi vaø an tònh hoaøn toaøn neáu khoâng phaûi laø toaøn phuùc (bliss), tröôùc khi nhaän laïi caùi gaùnh naëng cuûa cuoäc ñôøi. Tuy nhieân, chuùng ta coù dòp baøn thaûo vaán ñeà naøy moät caùch tæ mæ sau naøy.

Taïi sao Minh Trieát Thieâng Lieâng ñöôïc chaáp nhaän? Hoûi : Toâi hieåu ñeán moät möùc naøo ñoù thoâi. Nhöng toâi thaáy raèng giaùo huaán cuûa baø phöùc taïp vaø coù tính caùch sieâu hình hôn nhieàu so vôùi giaùng ma hoïc hoaëc tö töôûng toân giaùo thoâng thöôøng. Vaäy thì, baø coù theå noùi cho toâi bieát ñieàu gì ñaõ khieán cho heä thoáng Minh Trieát 1

Teân caùc nhaân vaät trong caùc vôû kòch cuûa Shakespeare (15641616), moät nhaø soaïn kòch (dramatist) vaø thi só ngöôøi Anh. CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

Thieâng Lieâng maø baø beânh vöïc laïi daáy leân raát nhieàu loâi cuoán cuõng nhö raát nhieàu thuø ñòch? Ñaùp : Vieäc ñoù toâi tin raèng coù nhieàu lyù do. Thöù nhaát laø phaûn öùng maïnh meõ cuûa caùc lyù thuyeát duy vaät ngu doát ñang thònh haønh ngaøy nay trong caùc giaùo sö khoa hoïc. Thöù hai laø söï baát maõn chung ñoái vôùi thaàn hoïc do con ngöôøi ñaët ra (artificial theology) cuûa caùc Giaùo hoäi Thieân Chuùa khaùc nhau, ñoàng thôøi soá caùc moân phaùi ngaøy caøng nhieàu vaø coù khuynh höôùng choáng ñoái nhau. Thöù ba laø coù moät nhaän thöùc luoân luoân taêng tröôûng veà söï kieän laø caùc tín ñieàu voán töï maâu thuaån moät caùch roõ reät, vaø maâu thuaån laãn nhau nöõa, vaäy caùc tín ñieàu ñoù khoâng theå ñuùng, vaø nhöõng söï töï nhaän (claims) maø khoâng ñöôïc kieåm chöùng thì khoâng theå ñuùng ñöôïc. Söï thieáu tin töôûng töï nhieân naøy ñoái vôùi caùc toân giaùo coå truyeàn laïi caøng taêng theâm cöôøng ñoä baèng söï thaát baïi hoaøn toaøn cuûa chuùng trong vieäc baûo toàn ñaïo ñöùc vaø thanh loïc xaõ hoäi vaø quaàn chuùng. Thöù tö laø moät soá ñoâng ngöôøi tin töôûng vaø moät soá ít ngöôøi bieát raèng, ôû ñaâu ñoù phaûi coù moät heä thoáng trieát hoïc vaø toân giaùo coù tính chaát khoa hoïc chöù khoâng chæ döïa vaøo suy ñoaùn nöõa. Sau roát, coù moät tin töôûng raèng coù theå moät heä thoáng nhö theá phaûi ñöôïc tìm thaáy trong caùc giaùo lyù coå xöa hôn laø baát cöù tín ngöôõng hieän ñaïi naøo. Hoûi : Nhöng taïi sao heä thoáng trieát lyù naøy laïi ñöôïc ñöa ra ñuùng vaøo ngaøy nay? Ñaùp : Chæ vì ñaây laø luùc ñöôïc thaáy laø raát thích hôïp, söï kieän ñoù ñöôïc thaáy roõ baèng noã löïc roõ reät cuûa raát nhieàu ngöôøi nghieân cöùu ñöùng ñaén mong ñaït tôùi chaân lyù, vôùi baát cöù giaù naøo vaø baát cöù nôi naøo chaân lyù ñoù coù theå bò che khuaát. Thaáy ñöôïc ñieàu naøy, caùc Ñaáng baûo quaûn chaân lyù ñöôïc pheùp coâng boá moät soá toái thieåu chaân lyù ñoù. Neáu vieäc thaønh laäp Hoäi Thoâng Thieân Hoïc bò trì hoaõn theâm moät vaøi naêm nöõa thì vaøo luùc naøy ñaây, moät nöûa caùc quoác gia vaên minh trôû thaønh theo chuû nghóa duy vaät hoaøn toaøn (rank materialist), coøn moät

MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG BÍ TRUYEÀN VAØ COÂNG TRUYEÀN

nöûa kia trôû thaønh theo thuyeát thaàn nhaân ñoàng hình (anthropomorphist) vaø thuyeát hieän töôïng (phenomenalist)1. Hoûi : Duø sao ñi nöõa, chuùng ta coù neân xem Minh Trieát Thieâng Lieâng nhö laø moät söï thieân khaûi (revelation) hay chaêng? Ñaùp : Duø theá naøo ñi nöõa cuõng khoâng neân  ngay caû theo yù nghóa cuûa moät tieát loä môùi meû vaø tröïc tieáp cuûa caùc Ñaáng Cao Caû, sieâu nhieân hay ít nhaát laø caùc thöïc theå sieâu nhaân loaïi (superhuman beings), maø chæ neân xem noù theo yù nghóa cuûa moät “phaùt hieän” (“unveiling”) cuûa caùc chaân lyù coå, raát coå ñoái vôùi caùc trí oùc töø tröôùc ñeán giôø khoâng bieát ñeán chuùng, thaäm chí khoâng bieát ñeán söï hieän höõu vaø giöõ gìn baát cöù tri thöùc naøo coå nhö theá.* * Thaät laø “hôïp thôøi” (“fashionable”), nhaát laø gaàn ñaây, khi cheá gieãu yù töôûng cho raèng trong caùc ñieàu huyeàn bí cuûa caùc daân toäc vó ñaïi vaø vaên minh nhö ngöôøi Ai Caäp, Hy Laïp hoaëc La Maõ, bao giôø cuõng coù moät ñieàu gì ñoù khaùc hôn laø söï löøa gaït cuûa haïng thaày tu. Thaäm chí caùc Hoäi vieân Hoa Hoàng Thaäp Töï (Rosicrucians) khoâng gì khaùc hôn laø nhöõng keû nöûa khuøng nöûa baát löông (half lunatics, half knaves). Coù nhieàu saùch vieát veà hoï, vaø moät vaøi naêm tröôùc ñaây, nhöõng ngöôøi coøn non nôùt maø ngöôøi ta khoù nghe ñöôïc teân tuoåi cuûa hoï, ñaõ xoâng ra ñoät ngoät vôùi vai troø laø caùc nhaø pheâ bình saâu saéc vaø caùc nhaø Ngoä Ñaïo (Gnostics) veà ñeà taøi luyeän ñan, caùc trieát gia toân suøng löûa (firephilosophers) vaø thaàn bí hoïc noùi 1

 Thuyeát Thaàn Nhaân Ñoàng Hình hay Thuyeát Nhaân Hình (Anthropomorphism) chuû tröông raèng nhöõng gì cuûa con ngöôøi cuõng aùp duïng ñöôïc cho thaàn minh. Thí duï noùi Thöôïng Ñeá thònh noä, ñoù laø caùch noùi theo thuyeát Nhaân Hình.  Thuyeát Hieän Töôïng (Phenomenalism) laø thuyeát chuû tröông raèng chæ coù hieän töôïng chöù khoâng coù chính vaät hay laø chæ bieát ñöôïc hieän töôïng cuûa vaät chöù khoâng heà bieát ñöôïc chính vaät, thí duï nhö thuyeát cuûa trieát gia Kant (17241804).  Chuû nghóa Duy Vaät (Materialism) chuû tröông: 1) Chæ coù vaät; 2) Taâm do vaät bieán hoùa maø ra; 3) Vaät (haï taàng cô sôû) hoaøn toaøn chi phoái taâm (thöôïng taàng kieán truùc) (Chuù thích cuûa ND) CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

chung. Tuy nhieân, moät chuoãi daøi caùc Tö Teá Ai Caäp, AÁn Ñoä, Chaldea vaø Arabia, cuøng vôùi caùc trieát gia vaø caùc hieàn trieát vó ñaïi nhaát cuûa Hy Laïp vaø Taây phöông, goäp chung döôùi chæ danh khoa hoïc minh-trieát vaø thieâng lieâng, ñeàu thoâng thaïo taát caû moïi tri thöùc, vì caùc Ngaøi ñöôïc xem nhö laø neàn taûng vaø coäi nguoàn cuûa moïi ngheä thuaät vaø khoa hoïc maø veà maët baûn theå ñöôïc xem nhö laø thieâng lieâng. Plato ñaõ xem caùc bí phaùp nhö laø coù tính chaát linh thieâng nhaát, coøn Clemens ôû Alexandria, ngöôøi ñaõ ñöôïc ñieåm hoùa vaøo caùc bí phaùp cuûa Eleusinia, ñaõ tuyeân boá ”raèng caùc trieát lyù ñöôïc daïy ra trong ñoù töï chuùng coù chöùa cöùu caùnh cuûa moïi tri thöùc con ngöôøi”. Chuùng ta töï hoûi, coù phaûi Plato vaø Clemens laø hai keû baát löông hay laø hai keû khuøng, hoaëc laø caû hai? Hoûi : Baø coù noùi ñeán “söï ngöôïc ñaõi” (“persecution”). Neáu chaân lyù theo ñuùng nhö Minh Trieát Thieâng Lieâng trình baøy thì taïi sao noù gaëp phaûi söï choáng ñoái nhö theá vaø khoâng ñöôïc chaáp nhaän roäng raõi? Ñaùp : Coù nhieàu lyù do khaùc nhau, moät trong caùc lyù do ñoù laø söï gheùt boû cuûa nhöõng ngöôøi cho raèng ñoù laø “caûi caùch”, theo nhö caùch goïi cuûa hoï. Tính ích kyû coù baûn chaát laø baûo thuû (conservative) vaø khoâng öa bò xaùo troän. Noù thích moät söï doái traù deã chòu, khoâng coù tính chaát pheâ phaùn (an easygoing, unexacting lie) ñoái vôùi chaân lyù vó ñaïi nhaát, neáu chaân lyù naøy ñoøi hoûi söï hy sinh tieän nghi toái thieåu cuûa con ngöôøi. Söùc maïnh cuûa tính trì treä trong taâm trí quaû thaät lôùn lao trong baát cöù ñieàu gì maø khoâng höùa heïn coù lôïi loäc vaø söï töôûng thöôûng ngay tröôùc maét. Trong kyû nguyeân chuùng ta, tính chaát phi tinh thaàn vaø theo saùt thöïc teá laø noåi baät hôn heát. Theâm vaøo ñoù, giaùo lyù cuûa Minh Trieát Thieâng Lieâng laïi coù tính chaát xa laï nöõa; baûn chaát cöïc kyø khoù hieåu cuûa caùc trieát lyù, moät soá giaùo lyù ñoù laïi thaúng thöøng baùc boû nhieàu ñieàu kyø laï (vagaries) maø caùc phe phaùi öa chuoäng voán ñaõ aên saâu vaøo chính coát loõi cuûa caùc tín ngöôõng trong daân gian. Neáu chuùng ta theâm vaøo ñoù caùc coá gaéng caù nhaân vaø söï tinh khieát cao ñoä cuûa ñôøi soáng caàn phaûi coù cuûa nhöõng ai muoán trôû thaønh ñeä töû cuûa noäi giôùi (inner circle), vaø taàng lôùp raát giôùi haïn maø moät luaät leä hoaøn toaøn vò tha ñoøi hoûi, thì seõ deã daøng thaáy ñöôïc lyù do MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG BÍ TRUYEÀN VAØ COÂNG TRUYEÀN

taïi sao Minh Trieát Thieâng Lieâng höùng chòu coâng vieäc vaát vaû, chaäm chaïp nhö theá. Veà cô baûn thì Minh Trieát Thieâng Lieâng laø trieát lyù cuûa nhöõng keû ñau khoå vaø ñaõ maát heát moïi hy voïng ñeå ñöôïc giuùp ra khoûi hoaøn caûnh baát lôïi (mire) cuûa ñôøi soáng baèng baát cöù phöông tieän naøo khaùc. Hôn nöõa, lòch söû cuûa baát cöù heä thoáng toân giaùo hoaëc luaân lyù naøo môùi ñöôïc ñöa vaøo moät maûnh ñaát xa laï, ñeàu cho thaáy ñieåm khôûi ñaàu cuûa noù bò ngaên trôû bôûi moïi chöôùng ngaïi maø vieäc choáng laïi söï tieán boä (obscurantism) vaø loøng ích kyû coù theå taïo ra. Caâu noùi “Vöông mieän cuûa keû caûi caùch laø moät vöông mieän coù nhieàu gai” quaû laø ñuùng bieát bao! Vieäc keùo ñoå caùc toøa nhaø cuõ kyõ bò moái moït aên khoâng phaûi laø khoâng coù nguy hieåm. Hoûi : Moïi ñieàu naøy ñeàu coù lieân quan ít nhieàu vôùi luaân lyù vaø trieát lyù cuûa Hoäi Thoâng Thieân Hoïc. Baø coù theå cho toâi moät yù nieäm toång quaùt veà chính Hoäi, caùc muïc tieâu vaø luaät leä cuûa Hoäi chaêng? Ñaùp : Khoâng coù gì bí maät caû. Baïn cöù hoûi, roài baïn seõ nhaän ñöôïc caùc caâu traû lôøi chính xaùc. Hoûi : Nhöng toâi coù nghe noùi raèng baø bò raøng buoäc bôûi caùc lôøi theà? Ñaùp : Chæ ôû trong Phaàn Noäi Moân hay Bí Truyeàn maø thoâi. Hoûi : Toâi cuõng coù nghe raèng moät soá hoäi vieân sau khi ra khoûi Hoäi, chính hoï khoâng coøn bò xem nhö coù raøng buoäc vôùi lôøi theà nöõa. Hoï coù lyù hay khoâng? Ñaùp : Ñieàu naøy cho thaáy hoï thieáu yù thöùc veà danh döï. Laøm theá naøo hoï coù lyù ñöôïc? Trong taïp chí Thaùnh Ñaïo (The Path), cô quan truyeàn baù Minh Trieát Thieâng Lieâng cuûa chuùng toâi taïi New York, coù noùi roõ veà tröôøng hôïp naøy nhö sau: “Giaû duï coù moät quaân nhaân coá tình vi phaïm lôøi theà vaø kyû luaät neân bò sa thaõi. Trong côn töùc giaän vôùi söï coâng baèng, anh ta ñaõ xæ vaû, vaø vì caùi hình phaït maø anh ta ñaõ ñöôïc caûnh baùo tröôùc, ngöôøi lính ñoù thoâng ñoàng vôùi keû thuø  trôû thaønh moät ñieäp vieân vaø keû phaûn boäi  ñeå baùo thuø vò chæ huy tröôùc kia cuûa mình, vaø tuyeân boá raèng vieäc tröøng phaït y ñaõ giaûi thoaùt y khoûi lôøi theà phaûi trung thaønh vôùi chính nghóa (cause)”. Theo baïn nghó, ngöôøi ñoù coù höõu lyù hay khoâng? Ngöôøi ñoù coù ñaùng ñöôïc goïi laø moät ngöôøi ñeâ tieän, moät keû heøn nhaùt hay khoâng? CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

Hoûi : Toâi tin laø theá; nhöng coù moät soá ngöôøi nghó khaùc. Ñaùp : Maëc keä hoï. Neáu baïn thích, chuùng ta seõ baøn veà ñeà taøi naøy sau.

MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG BÍ TRUYEÀN VAØ COÂNG TRUYEÀN

TIEÁT III HEÄ THOÁNG HOAÏT ÑOÄNG CUÛA HOÄI THOÂNG THIEÂN HOÏC 

Caùc muïc tieâu cuûa Hoäi Hoûi : Muïc tieâu cuûa Hoäi Thoâng Thieân Hoïc laø gì? Ñaùp : Ngay töø ñaàu, Hoäi coù ba muïc tieâu: 1) Taïo ra trung taâm Huynh Ñeä Ñaïi Ñoàng cuûa nhaân loaïi, khoâng phaân bieät chuûng toäc, maøu da hay tín ngöôõng. 2) Thuùc ñaåy vieäc nghieân cöùu kinh saùch Aryan vaø caùc kinh saùch khaùc, nghieân cöùu caùc khoa hoïc vaø toân giaùo treân theá giôùi, chöùng minh söï quan troïng cuûa vaên lieäu coå cuûa AÙ Chaâu, cuï theå laø caùc trieát lyù cuûa ñaïo Baø La Moân, cuûa Phaät giaùo vaø Baùi Hoûa giaùo. 3) Nghieân cöùu caùc bí maät coøn aån taøng cuûa Thieân Nhieân döôùi moïi traïng thaùi coù theå coù, nhaát laø caùc quyeàn naêng thoâng linh vaø tinh thaàn tieàm taøng trong con ngöôøi. Noùi chung, ñaây laø ba muïc ñích chính cuûa Hoäi Thoâng Thieân Hoïc. Hoûi : Baø coù theå cho bieát theâm chi tieát veà caùc muïc tieâu naøy chaêng? Ñaùp : Chuùng ta coù theå chia moãi moät trong soá ba muïc tieâu thaønh nhieàu khoaûn ñeå giaûi thích neáu thaáy laø caàn thieát. Hoûi : Vaäy thì chuùng ta haõy baét ñaàu vôùi muïc ñích thöù nhaát. Baø duøng phöông caùch naøo ñeå thuùc ñaåy caûm thöùc veà tình huynh ñeä trong caùc chuûng toäc voán raát khaùc nhau veà toân giaùo, taäp tuïc vaø caùch suy töôûng? Ñaùp : Cho pheùp toâi theâm vaøo nhöõng gì maø döôøng nhö baïn khoâng muoán noùi tôùi. Chuùng ta bieát raèng, dó nhieân ngoaïi tröø hai taøn tích cuûa caùc gioáng daân  ngöôøi theo Baùi Hoûa giaùo vaø ngöôøi Do Thaùi  moïi quoác gia ñeàu bò phaân hoùa, khoâng nhöõng chia reõ vôùi quoác gia khaùc, maø ngay caû chia reõ trong chính quoác gia ñoù. Ñieàu naøy ñöôïc

thaáy noåi baät nhaát trong soá caùc quoác gia theo Cô Ñoác giaùo ñöôïc goïi laø vaên minh. Do ñoù, baïn ngaïc nhieân, vaø ñaây laø lyù do giaûi thích taïi sao muïc tieâu thöù nhaát cuûa chuùng toâi, theo baïn, döôøng nhö laø ñieàu khoâng töôûng (utopia). Coù phaûi vaäy khoâng? Hoûi : Vaâng, ñuùng theá. Nhöng baø coù caùch naøo choáng laïi vieäc ñoù? Ñaùp : Khoâng coù gì traùi vôùi söï thaät; nhöng coù nhieàu vieäc caàn laøm ñeå loaïi boû caùc nguyeân nhaân voán ñang laøm cho Tình Huynh Ñeä Ñaïi Ñoàng trôû thaønh khoâng töôûng nhö hieän nay. Hoûi : Theo baø thaáy thì caùc nguyeân nhaân ñoù laø gì? Ñaùp : Tröôùc nhaát vaø quan troïng nhaát laø tính ích kyû töï nhieân cuûa con ngöôøi. Tính ích kyû naøy, thay vì phaûi ñöôïc taåy saïch thì haèng ngaøy laïi ñöôïc laøm cho maïnh theâm vaø ñöôïc kích hoaït thaønh moät tình caûm hung haûn, khoâng cöôõng laïi ñöôïc do loái giaùo duïc toân giaùo hieän nay, voán coù khuynh höôùng khoâng nhöõng khuyeán khích, maø coøn tích cöïc bieän minh cho söï ích kyû ñoù. YÙ nieäm veà phaûi vaø traùi cuûa con ngöôøi hoaøn toaøn bò xuyeân taïc do vieäc chaáp nhaän theo nghóa ñen cuûa Thaùnh Kinh Do Thaùi. Moïi söï xaõ kyû trong caùc giaùo lyù vò tha cuûa Ñöùc Jesus chæ trôû thaønh ñeà taøi lyù thuyeát treân caùc buïc giaûng maø thoâi. Trong khi ñoù, caùc chaâm ngoân veà tính ích kyû thöïc söï ñöôïc daïy ra trong Thaùnh Kinh cuûa Moses (Mosaic Bible), ñi ngöôïc laïi vôùi nhöõng gì maø Ñöùc Christ ñaõ hoaøi coâng daïy ra, laïi ñöôïc khaéc saâu vaøo cuoäc soáng taän beân trong cuûa caùc quoác gia Taây phöông. Caâu noùi “Maét ñoåi maét, raêng ñoåi raêng” (“An eye for an eye and a tooth for a tooth”, aên mieáng traû mieáng) ñaõ trôû thaønh caâu chaâm ngoân haøng ñaàu cuûa luaät phaùp caùc baïn. Giôø ñaây, toâi xin phaùt bieåu coâng khai vaø maïnh daïn raèng, söï suy ñoài cuûa trieát lyù naøy vaø cuûa raát nhieàu trieát lyù khaùc nöõa, chæ moät mình Minh Trieát Thieâng Lieâng môùi coù theå xoùa saïch maø thoâi. Coäi Nguoàn Chung Cuûa Con Ngöôøi Hoûi : Xin cho bieát taïi sao? Ñaùp : Hoaøn toaøn baèng caùc chöùng minh döïa vaøo caùc neàn taûng luaän lyù, trieát hoïc, sieâu hình hoïc vaø thaäm chí caû khoa hoïc nöõa: MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG BÍ TRUYEÀN VAØ COÂNG TRUYEÀN

a) Taát caû moïi ngöôøi ñeàu coù cuøng nguoàn coäi tinh thaàn vaø theå chaát, ñaây laø giaùo lyù caên baûn cuûa Minh Trieát Thieâng Lieâng. b) Vì veà maët caên baûn, nhaân loaïi laø moät vaø phaùt xuaát töø cuøng moät tinh hoa, vaø tinh hoa ñoù laø ñoäc nhaát  voâ haïn, khoâng do ai saùng taïo ra (uncreate) vaø vónh haèng, duø cho chuùng ta goïi tinh hoa ñoù laø Thöôïng Ñeá hay laø Thieân Nhieân  do ñoù, khoâng coù gì coù theå taùc ñoäng vaøo moät quoác gia hoaëc moät ngöôøi maø khoâng taùc ñoäng ñeán taát caû caùc quoác gia khaùc vaø nhöõng ngöôøi khaùc. Ñieàu naøy cuõng chaéc chaén vaø hieån nhieân nhö moät hoøn ñaù ñöôïc neùm xuoáng ao, sôùm hay muoän gì cuõng laøm chuyeån ñoäng moïi gioït nöôùc trong ao. Hoûi : Nhöng ñaây khoâng phaûi laø giaùo huaán cuûa Ñöùc Christ, maø ñuùng hôn laø moät khaùi nieäm cuûa thuyeát phieám thaàn. Ñaùp : Baïn nhaàm laãn choã naøy roài. Khaùi nieäm ñoù thuaàn laø Cô Ñoác giaùo, maëc duø khoâng thuoäc Do Thaùi giaùo, coù leõ vì choã ñoù maø caùc quoác gia tin theo Thaùnh Kinh cuûa baïn khoâng thích tìm hieåu noù. Hoûi : Ñaây laø moät toá giaùc quaù bao quaùt vaø baát coâng. Baø döïa vaøo baèng chöùng naøo ñeå noùi nhö theá? Ñaùp : Baèng chöùng ôû ngay saùt beân baïn. Ñöùc Christ ñöôïc cho laø ñaõ töøng daïy: “Haõy thöông yeâu nhau” vaø “Haõy thöông yeâu keû thuø cuûa con”; vì “neáu ngöôi chæ thöông yeâu nhöõng keû thöông yeâu ngöôi thì ngöôi coù ñöôïc ñeàn ñaùp (hay coâng lao, merit) gì ñaâu? Nhöõng ngöôøi publicans1 chaúng laøm nhö theá sao? Neáu ngöôi chæ chaøo möøng baïn beø cuûa ngöôi thì ngöôøi coù laøm ñöôïc gì hôn nhöõng ngöôøi khaùc ñaâu? Nhöõng ngöôøi publicans haù chaúng laøm theá sao?” Ñaây chính laø nhöõng lôøi cuûa Ñöùc Christ. Nhöng Saùng Theá Kyù ix, 25, noùi “Canaan ñaùng 1

Vaøo thôøi ñoù, ngöôøi publicans ñöôïc xem nhö bao nhieâu keû troäm cöôùp, moùc tuùi khaùc. Ñoái vôùi ngöôøi Do Thaùi, teân hoï vaø ngheà nghieäp cuûa moät ngöôøi publicans laø moät ñieàu ñaùng tôûm nhaát treân ñôøi. Ngöôøi publicans khoâng ñöôïc pheùp böôùc vaøo Ñeàn Thôø, coøn kinh Mathew (xviii, 17) noùi ñeán ngöôøi ngoaïi ñaïo y heät nhö noùi ñeán ngöôøi publicans. Tuy nhieân, hoï chæ laø nhöõng ngöôøi thu thueá La Maõ, coù ñòa vò gioáng nhö caùc vieân chöùc Anh ôû AÁn Ñoä vaø caùc quoác gia bò chinh phuïc khaùc. CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

ruõa saû! Noù seõ laøm moïi cho caùc toâi tôù cuûa anh em noù” (Kinh Thaùnh 2003, trang 7, phaàn Cöïu Öôùc). Vaø do ñoù, ngöôøi theo Thaùnh Kinh Cô Ñoác giaùo öa thích luaät cuûa Moses hôn laø luaät baùc aùi cuûa Ñöùc Christ. Hoï döïa vaøo Cöïu Öôùc, vì kinh naøy laøm thoûa maõn taát caû caùc thò duïc cuûa hoï, töùc laø coù caùc luaät leä ñeå chinh phuïc, thoân tính vaø aùp cheá ñoái vôùi caùc chuûng toäc maø hoï cho laø thaáp keùm. Bieát bao troïng toäi maø hoï phaïm phaûi döïa vaøo söùc maïnh cuûa ñoaïn vaên noùi veà ñòa nguïc naøy (neáu hieåu theo loái chaáp neâ vaên töï cuûa thuaät ngöõ naøy) trong Saùng Theá Kyù (Genesis), chæ coù lòch söû môùi cho chuùng ta moät yù nieäm maëc duø khoâng ñaày ñuû.1 1

Vaøo cuoái thôøi Trung Coå, döôùi quyeàn naêng cuûa caùc maõnh löïc ñaïo ñöùc, tình traïng noâ leä phaàn lôùn bieán maát ôû AÂu Chaâu, nhöng ñaõ xaûy ra hai bieán coá nghieâm troïng laøm aùp ñaûo maõnh löïc ñaïo ñöùc ñang taùc ñoäng trong xaõ hoäi AÂu Chaâu vaø nôùi loûng nhieàu söï cheøn eùp treân ñòa caàu, caùi maø nhaân loaïi haàu nhö khoâng bao giôø ñöôïc bieát. Moät trong caùc bieán coá naøy laø cuoäc du haønh ñaàu tieân ñeán moät bôø bieån ñoâng daân vaø keùm vaên minh, nôi maø nhaân loaïi laø moùn haøng buoân baùn quen thuoäc, coøn bieán coá kia laø vieäc khaùm phaù ra taân theá giôùi, nôi maø caùc moû vaøng ñaõ ñöôïc khai môû, caàn coù coâng nhaân ñöôïc nhaäp vaøo ñeå khai thaùc caùc moû ñoù. Trong suoát boán traêm naêm, bao nhieâu laø ñaøn oâng, ñaøn baø vaø treû con bò böùt ra khoûi taát caû nhöõng gì maø hoï quen bieát vaø öa thích, bò ñem baùn treân bôø bieån Phi Chaâu cho caùc thöông gia ngoaïi quoác. Hoï bò xieàng döôùi haàm taøu  thöôøng ngöôøi cheát cuøng vôùi ngöôøi soáng  trong “ñoaïn ñöôøng trung gian” ñaày kinh hoaøng naøy, theo Bancroft, moät söû gia voâ tö, thì trong soá 3.250.000 ngöôøi, coù 250.000 ngöôøi bò neùm xuoáng bieån treân ñoaïn ñöôøng ñònh meänh ñoù, trong khi soá coøn laïi bò phoù thaùc cho noãi ñau khoå khoâng theå taû (nameless misery) trong caùc haàm moû, hay döôùi roi voït trong caùc caùnh ñoàng mía vaø luùa. Loãi cuûa troïng toäi naøy laø do nôi Giaùo hoäi Thieân Chuùa. “Nhaân danh Ba Ngoâi Toái Linh”, chính phuû Taây Ban Nha (theo Coâng giaùo La Maõ) ñaõ kyù keát hôn möôøi thoûa hieäp (treatise) cho pheùp buoân baùn naêm traêm nghìn con ngöôøi. Naêm 1562, Sir John Hawkins toå chöùc chuyeán ñi taøn nhaãn ñeå mua noâ leä ôû Phi Chaâu vaø baùn sang Taây AÁn treân moät chieác taøu mang thaùnh danh (sacred name) cuûa Ñöùc Jesus, trong khi Elizabeth, vò nöõ hoaøng theo ñaïo Tin Laønh, töôûng thöôûng cho oâng ta veà söï thaønh coâng trong chuyeán maïo hieåm ñaàu tieân naøy cuûa ngöôøi Anh trong MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG BÍ TRUYEÀN VAØ COÂNG TRUYEÀN

Hoûi : Toâi coù nghe baø noùi raèng tính ñoàng nhaát cuûa coäi nguoàn vaät chaát cuûa chuùng ta ñaõ ñöôïc khoa hoïc chöùng minh, coøn söï ñoàng nhaát veà coäi nguoàn tinh thaàn ñaõ ñöôïc Toân giaùo  Minh trieát chöùng minh. Tuy nhieân, chuùng toâi laïi khoâng thaáy nhöõng ngöôøi theo thuyeát Darwin bieåu loä ñöôïc tình huynh ñeä vó ñaïi naøo caû. Ñaùp : Ñuùng theá. Ñieàu naøy chöùng toû söï khieám khuyeát cuûa caùc heä thoáng duy vaät vaø chöùng minh raèng chuùng toâi, nhöõng ngöôøi cuûa Hoäi Thoâng Thieân Hoïc coù lyù. Söï ñoàng nhaát veà coäi nguoàn vaät chaát cuûa chuùng ta khoâng gôïi ñöôïc caùc tình caûm cao caû vaø saâu xa cuûa chuùng ta. Vaät chaát maø thieáu linh hoàn vaø tinh thaàn, töùc laø caùi tinh hoa thieâng lieâng cuûa noù, thì khoâng theå thaáu nhaäp vaøo taâm ngöôøi. Nhöng söï ñoàng nhaát cuûa linh hoàn vaø tinh thaàn, cuûa chaân nhaân baát töû, nhö Minh Trieát Thieâng Lieâng daïy chuùng ta, moät khi ñaõ ñöôïc chöùng thöïc vaø beùn reã trong taâm chuùng ta roài, seõ daãn daét chuùng ta ñi xa treân con ñöôøng baùc aùi thaät söï vaø thieän chí huynh ñeä. Hoûi : Nhöng laøm theá naøo Minh Trieát Thieâng Lieâng giaûi thích ñöôïc coäi nguoàn chung cuûa con ngöôøi? Ñaùp : Baèng caùch daïy raèng coäi reã cuûa moïi baûn theå (nature), ngoaïi caûnh vaø noäi taâm (objective and subjective), vaø moïi vaät khaùc trong vuõ truï, höõu hình vaø voâ hình, ñang laø, ñaõ laø vaø maõi maõi seõ laø tinh hoa tuyeät ñoái duy nhaát, töø ñoù moïi vaät xuaát phaùt ra vaø qui hoài laïi. Ñaây laø trieát hoïc AÁn AÂu (Aryan philosophy), chæ coù caùc heä thoáng Vedanta vaø Phaät giaùo môùi trình baøy ñaày ñuû. Vôùi muïc tieâu tröôùc maét naøy, nhieäm vuï cuûa moïi ngöôøi trong Hoäi Thoâng Thieân Hoïc laø thuùc ñaåy baèng moïi caùch thöïc tieãn vaø ôû taát caû moïi nöôùc, vieäc truyeàn baù moät neàn giaùo duïc khoâng beø phaùi (nonsectarian).

vieäc buoân baùn voâ nhaân ñaïo ñoù baèng caùch cho pheùp oâng ta mang döôùi hình thöùc huy hieäu “moät nöûa ngöôøi Moor (a demiMoor) baèng maøu saéc rieâng bieät cuûa oâng ta, bò buoäc baèng moät sôïi daây, hay, noùi caùch khaùc, moät ngöôøi noâ leä da ñen bò coøng”. Caùc cuoäc Chinh Phuïc cuûa Thaäp Giaù (trích töø Taäp San Agnostic). CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

61 40

Hoûi : Ngoaøi ñieàu vöøa noùi ôû treân ra, ñieàu leä cuûa Hoäi Thoâng Thieân Hoïc khuyeân caùc hoäi vieân neân laøm gì, toâi muoán noùi treân coõi traàn naøy? Ñaùp : Ñeå ñaùnh thöùc tình huynh ñeä giöõa caùc quoác gia, chuùng ta phaûi tham döï vaøo giao löu quoác teá vôùi caùc ngheä thuaät vaø caùc saûn phaåm höõu ích, baèng söï khuyeân baûo, thoâng tin vaø hôïp taùc vôùi taát caû caùc caù nhaân vaø caùc ñoaøn theå xöùng ñaùng (mieãn laø, nhö caùc ñieàu leä coù ghi theâm, “Hoäi hoaëc laø caùc hoäi vieân coäng taùc vaøo coâng vieäc ñoù khoâng laõnh moät lôïi nhuaän naøo”). Thí duï, laáy moät tröôøng hôïp ñieån hình. Vieäc toå chöùc cuûa Hoäi maø oâng Edward Bellamy moâ taû trong taùc phaåm tuyeät dieäu cuûa oâng “Looking Backwards” (“Nhìn laïi sau”), trình baøy moät caùch ñaùng phuïc yù nieäm Minh Trieát Thieâng Lieâng veà nhöõng gì seõ laø giai ñoaïn quan troïng ñaàu tieân tieán ñeán vieäc nhaän thöùc ñaày ñuû veà tình huynh ñeä ñaïi ñoàng. Tình traïng caùc söï vieäc maø oâng moâ taû rôi vaøo choã thieáu hoaøn thieän, vì tính ích kyû vaãn coøn vaø ñang taùc ñoäng trong taâm con ngöôøi. Nhöng noùi chung, tính ích kyû vaø chuû nghóa caù nhaân ñaõ ñöôïc khaéc phuïc baèng caûm thöùc (feeling) veà söï ñoaøn keát vaø tình huynh ñeä hoã töông; coøn keá hoaïch sinh hoaït ñöôïc moâ taû trong ñoù nhaém muïc ñích ñöa caùc nguyeân nhaân coù khuynh höôùng taïo ra vaø nuoâi döôõng tính ích kyû tôùi möùc toái thieåu. Hoûi : Vaäy thì vôùi tö caùch moät ngöôøi cuûa Hoäi Thoâng Thieân Hoïc, baø coù tham gia vaøo noã löïc ñeå thöïc hieän lyù töôûng nhö theá khoâng? Ñaùp : Chaéc chaén laø coù, vaø chuùng toâi ñaõ chöùng minh ñieàu ñoù baèng haønh ñoäng. Baïn coù nghe noùi ñeán caùc caâu laïc boä vaø hoäi ñoaøn theo daân toäc chuû nghóa moïc leân nhö naám ôû Myõ töø khi saùch cuûa Bellamy ñöôïc xuaát baûn hay khoâng? Hieän nay, chuùng ñang tieán tôùi moät caùch roõ reät vaø seõ laøm ñöôïc ngaøy caøng raát nhieàu vieäc theo thôøi gian qua. Ñuùng vaäy, caùc caâu laïc boä vaø caùc ñoaøn theå naøy do caùc nhaø Minh Trieát Thieâng Lieâng thaønh laäp ngay töø luùc ñaàu. Moät trong caùc caâu laïc boä ñaàu tieân laø Caâu Laïc Boä Quoác Gia ôû thaønh phoá Boston, Massachuset, coù vò Chuû Tòch vaø Thö Kyù laø ngöôøi cuûa Hoäi Thoâng Thieân Hoïc, vaø ña soá quaûn trò vieân cuûa Caâu Laïc Boä cuõng laø ngöôøi MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG BÍ TRUYEÀN VAØ COÂNG TRUYEÀN

cuûa Hoäi Thoâng Thieân Hoïc. Aûnh höôûng cuûa Minh Trieát Thieâng Lieâng vaø cuûa Hoäi Thoâng Thieân Hoïc ñöôïc nhaän thaáy roõ reät trong vieäc thaønh laäp caùc caâu laïc boä vaø hoäi ñoaøn (party) noùi treân, vì taát caû ñeàu xem neàn taûng cuûa hoï, töùc nguyeân lyù caên baûn vaø ñaàu tieân, laø Tình Huynh Ñeä cuûa Nhaân loaïi nhö Minh Trieát Thieâng Lieâng ñaõ giaûng daïy. Khi ñöa ra caùc nguyeân taéc, hoï phaùt bieåu: “Nguyeân taéc veà Tình Huynh Ñeä Nhaân Loaïi laø moät trong caùc chaân lyù vónh cöûu voán chi phoái söï tieán boä treân theá giôùi theo caùc ñöôøng loái phaân bieät baûn chaát con ngöôøi vôùi baûn chaát loaøi thuù (brute nature)”. Coøn ñieàu gì coù tính chaát minh trieát hôn laø ñieàu naøy chaêng? Nhöng chöa ñuû ñaâu. Ñieàu cuõng caàn thieát laø gaây aán töôïng leân con ngöôøi vôùi yù töôûng raèng, neáu coäi nguoàn cuûa nhaân loaïi laø moät, thì cuõng caàn phaûi coù moät chaân lyù duy nhaát bieåu loä trong moïi toân giaùo khaùc nhau  ngoaïi tröø trong Do Thaùi giaùo, vì baïn khoâng thaáy noù ñöôïc dieãn ñaït ngay caû trong Kinh Kabala. Hoûi : Ñieàu naøy coù lieân quan ñeán coäi nguoàn chung cuûa caùc toân giaùo, vaø coù theå baø coù lyù ôû ñieåm ñoù. Nhöng laøm theá naøo aùp duïng tình huynh ñeä thöïc tieãn treân coõi traàn naøy? Ñaùp : Moät laø, vì nhöõng gì ñuùng treân coõi sieâu hình thì cuõng phaûi ñuùng treân coõi vaät chaát. Hai laø, vì khoâng coù coäi nguoàn oaùn thuø vaø xung ñoät naøo nhieàu hôn laø caùc dò bieät veà toân giaùo. Khi moät phaàn töû naøy hoaëc phaàn töû khaùc cho raèng chính mình laø keû duy nhaát coù ñöôïc chaân lyù tuyeät ñoái thì ñieàu trôû neân gaàn nhö töï nhieân laø y seõ nghó raèng ngöôøi laân caän mình döùt khoaùt laø rôi vaøo sai laàm vaø taø moân. Nhöng moät khi con ngöôøi baét ñaàu thaáy raèng khoâng moät ai trong soá hoï coù ñöôïc toaøn boä chaân lyù, maø thaáy raèng hoï caàn boå tuùc cho nhau, raèng chaân lyù toaøn veïn chæ coù theå ñöôïc tìm thaáy trong caùc quan ñieåm keát hôïp cuûa taát caû, sau ñoù, nhöõng gì giaû traù trong caùc quan ñieåm ñoù ñöôïc saøng loïc ra  baáy giôø, tình huynh ñeä thaät söï trong toân giaùo môùi ñöôïc thieát laäp. Cuõng duøng moät phöông caùch nhö theá trong theá giôùi vaät chaát. Hoûi : Xin giaûi thích roõ hôn. CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

Ñaùp : Thí duï: moät caây goàm coù reã, thaân, nhieàu caønh vaø nhieàu laù. Vì nhaân loaïi, noùi chung, laø thaân phaùt trieån töø coäi nguoàn tinh thaàn, theá neân thaân cuõng laø söï hôïp nhaát cuûa caây. Neáu thaân bò thöông toån thì hieån nhieân laø moïi caønh vaø laù cuõng chòu thöông toån laây. Ñoái vôùi nhaân loaïi cuõng theá. Hoûi : Vaâng, nhöng maø neáu daãu laøm hö moät caùi laù hay moät caønh caây, baø khoâng laøm hö toaøn theå caây kia maø. Ñaùp : Baïn nghó raèng chæ laøm haïi moät ngöôøi thoâi laø baïn khoâng laøm haïi nhaân loaïi phaûi khoâng? Nhöng laøm sao baïn bieát ñöôïc? Baïn coù bieát, ngay caû khoa hoïc duy vaät cuõng daïy raèng baát cöù moät toån thöông naøo, duø nheï ñi nöõa, ñoái vôùi moät caây, cuõng seõ aûnh höôûng ñeán toaøn theå dieãn trình taêng tröôûng vaø phaùt trieån sau naøy cuûa caây hay chaêng? Do ñoù, baïn ñaõ laàm, coøn söï töông ñoàng vaãn ñuùng. Tuy nhieân, neáu baïn khoâng nhaän thaáy söï kieän raèng moät veát ñöùt nôi ngoùn tay thöôøng thöôøng coù theå laøm cho toaøn thaân ñau ñôùn, vaø phaûn öùng treân toaøn boä heä thaàn kinh, toâi phaûi nhaéc baïn nhôù raèng coù theå coù nhieàu ñònh luaät taâm linh khaùc ñang taùc ñoäng leân thöïc vaät, ñoäng vaät cuõng nhö leân con ngöôøi, maëc duø, vì baïn khoâng nhaän thöùc ñöôïc taùc ñoäng cuûa chuùng leân thöïc vaät vaø ñoäng vaät, neân baïn coù theå phuû nhaän söï hieän höõu cuûa chuùng. Hoûi : Baø muoán noùi ñeán nhöõng ñònh luaät naøo? Ñaùp : Chuùng toâi goïi ñoù laø caùc luaät nghieäp quaû; nhöng baïn seõ khoâng hieåu ñöôïc yù nghóa ñaày ñuû cuûa chöõ naøy neáu baïn khoâng nghieân cöùu Huyeàn linh hoïc. Tuy nhieân, lyù luaän cuûa toâi khoâng döïa treân giaû thuyeát cuûa caùc luaät naøy, maø thöïc söï döïa vaøo söï töông ñoàng cuûa thöïc vaät. Haõy môû roäng yù töôûng naøy, ñöa noù ñeán moät öùng duïng phoå quaùt, baïn seõ thaáy ngay raèng trong trieát hoïc chaân chính, moïi taùc ñoäng vaät chaát ñeàu coù haäu quaû luaân lyù keùo daøi cuûa noù. Khi laøm haïi moät ngöôøi baèng caùch gaây cho ngöôøi ñoù toån thöông nôi xaùc thaân, coù leõ baïn nghó raèng noãi ñau khoå cuûa ngöôøi naøy khoâng theå lan roäng baèng baát cöù phöông tieän naøo ñeán nhöõng ngöôøi laân caän y, caøng khoâng ñeán ñöôïc nhöõng ngöôøi thuoäc caùc quoác gia khaùc chöù gì? Chuùng toâi quaû MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG BÍ TRUYEÀN VAØ COÂNG TRUYEÀN

quyeát raèng, vaøo ñuùng luùc, seõ coù thoâi. Do ñoù, chuùng toâi noùi raèng chæ khi naøo moïi ngöôøi ñeàu hieåu vaø chaáp nhaän nhö laø moät chaân lyù hieån nhieân raèng khi laøm thieät haïi cho moät ngöôøi, thì chaúng nhöõng chuùng ta laøm haïi cho chính chuùng ta maø cuoái cuøng, coøn cho toaøn theå nhaân loaïi nöõa, thì tình huynh ñeä theo lôøi thuyeát giaûng cuûa taát caû caùc Nhaø Ñaïi Caûi Caùch, ñieån hình laø Ñöùc Phaät vaø Ñöùc Jesus, môùi coù theå toàn taïi treân ñòa caàu.

Caùc Muïc Tieâu Khaùc Cuûa Chuùng Toâi Hoûi : Baây giôø, baø giaûi thích caùc phöông phaùp maø theo ñoù baø ñònh tieán haønh muïc ñích thöù hai ñöôïc chaêng? Ñaùp : Söu taäp cho thö vieän ôû toång haønh dinh cuûa chuùng toâi taïi Adyar, Madras, (vaø nhôø caùc Hoäi vieân thuoäc caùc Chi Boä cuûa hoï söu taäp cho caùc thö vieän ñòa phöông cuûa hoï) taát caû caùc saùch coù giaù trò döïa vaøo caùc toân giaùo treân theá giôùi maø chuùng toâi coù theå tìm ñöôïc. Phoå bieán caùc thoâng tin chính xaùc döïa vaøo caùc trieát lyù, caùc truyeàn thuyeát coå xöa khaùc nhau, vaø truyeàn baù baèng moïi phöông tieän thieát thöïc nhö laø phieân dòch vaø xuaát baûn caùc taùc phaåm goác coù giaù trò, cuøng caùc trích ñoaïn vaø caùc giaûng luaän veà cuøng caùc ñeà taøi ñoù, hoaëc caùc khaåu huaán (oral instructions) cuûa nhöõng hoïc giaû trong caùc lónh vöïc chuyeân moân cuûa hoï. Hoûi : Coøn veà muïc ñích thöù ba, töùc laø phaùt trieån caùc quyeàn naêng thoâng linh hay tinh thaàn tieàm taøng trong con ngöôøi thì laøm theá naøo? Ñaùp : Muïc ñích naøy cuõng ñöôïc nhaém ñeán baèng caùch xuaát baûn saùch vôû, ôû nhöõng nôi khoâng theå toå chöùc caùc buoåi thuyeát giaûng vaø daïy doã caù nhaân. Boån phaän cuûa chuùng toâi laø giöõ cho tröïc giaùc tinh thaàn trong con ngöôøi ñöôïc linh hoaït. Ñeå ñoái khaùng laïi vaø laøm maát taùc duïng (counteract) söï meâ tín  sau khi coù ñöôïc ñieàu tra chính xaùc vaø baèng chöùng veà baûn chaát phi lyù cuûa noù  söï meâ tín naøy naèm döôùi moïi hình thöùc nhö toân giaùo, khoa hoïc hoaëc xaõ hoäi vaø coù theå laät nghieâng taát caû duø laø döôùi hình thöùc khuynh höôùng beø phaùi trong toân giaùo, hoaëc döôùi hình thöùc tin vaøo caùc pheùp laï hay laø baát cöù CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

ñieàu gì coù tính caùch sieâu nhieân. Nhöõng gì maø chuùng toâi phaûi laøm laø ra söùc coù ñöôïc tri thöùc veà moïi ñònh luaät cuûa thieân nhieân vaø phoå bieán tri thöùc ñoù. Ñeå khuyeán khích vieäc nghieân cöùu caùc ñònh luaät naøy, voán dó ít ñöôïc con ngöôøi hieän ñaïi thaáu hieåu, thöôøng ñöôïc goïi laø Khoa Hoïc Huyeàn linh (Occult Sciences), döïa treân tri thöùc ñích thöïc veà thieân nhieân, thay vì nhö hieän nay, döïa treân caùc meâ tín dò ñoan maø caên baûn cuûa noù laø söï tin töôûng muø quaùng vaø uy quyeàn. Kho taøng vaên hoïc vaø caùc truyeàn thuyeát daân gian maëc duø ñoâi khi coù veû huyeãn hoaëc, nhöng khi ñöôïc saøng loïc laïi, coù theå ñöa ñeán vieäc khaùm phaù caùc bí aån, bò thaát laïc töø laâu nhöng laïi quan troïng, cuûa thieân nhieân. Do ñoù, Hoäi Thoâng Thieân Hoïc nhaém vaøo vieäc theo ñuoåi ñöôøng loái tìm toøi naøy vôùi hy voïng môû roäng lónh vöïc quan saùt cuûa khoa hoïc vaø trieát hoïc.

Söï Linh Thieâng Cuûa Lôøi Nguyeàn Hoûi : Baø coù tieán haønh heä thoáng luaân lyù naøo trong Hoäi khoâng? Ñaùp : Caùc nguyeân taéc luaân lyù vaãn coù ñoù, saün saøng vaø ñuû roõ raøng cho baát cöù ngöôøi naøo muoán noi theo. Ñoù laø tinh hoa vaø tinh tuùy (essence and cream) cuûa caùc neàn luaân lyù treân theá gian, ñöôïc gom laïi töø caùc giaùo huaán cuûa taát caû caùc nhaø caûi caùch vó ñaïi treân theá giôùi. Do ñoù, baïn seõ thaáy nôi ñaây giaùo lyù cuûa Khoång Töû vaø Zoroaster, Laõo Töû vaø Chí Toân Ca, caùc chaâm ngoân cuûa Phaät Thích Ca vaø Jesus ôû Nazareth, cuûa Hillel vaø tröôøng phaùi cuûa oâng naøy, cuõng nhö giaùo huaán cuûa Pythagoras, Socrates, Plato vaø tröôøng phaùi cuûa caùc Ngaøi. Hoûi : Caùc Hoäi vieân Thoâng Thieân Hoïc coù thöïc haønh caùc chaâm ngoân naøy hay khoâng? Toâi coù nghe noùi ñeán caùc chia reõ vaø baát hoøa lôùn trong soá caùc Hoäi vieân naøy. Ñaùp : Ñoù laø ñieàu raát töï nhieân, vì maëc duø söï caûi caùch (döôùi hình thöùc hieän nay) coù theå ñöôïc goïi laø môùi meû ñaáy, song con ngöôøi, caû nam laãn nöõ, caàn ñöôïc caûi caùch ñeàu vaãn laø con ngöôøi coù baûn chaát hay phaïm toäi nhö xöa kia. Nhö toâi ñaõ noùi, caùc Hoäi vieân hoaït ñoäng nghieâm tuùc thì ít, nhöng nhieàu ngöôøi thaønh taâm vaø coù caûm tình, ñang heát söùc coá gaéng soáng theo caùc lyù töôûng cuûa Hoäi vaø lyù töôûng MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG BÍ TRUYEÀN VAØ COÂNG TRUYEÀN

cuûa chính hoï. Nhieäm vuï cuûa chuùng toâi laø khuyeán khích vaø giuùp ñôõ töøng Hoïc vieân töï caûi thieän veà maët trí tueä, ñaïo ñöùc vaø taâm linh, chöù khoâng phaûi ñeå khieån traùch hoaëc leân aùn nhöõng ai coù khuyeát ñieåm. Noùi ñuùng ra, chuùng toâi khoâng coù quyeàn töø choái vieäc thu nhaän baát cöù ngöôøi naøo  nhaát laø trong Nhoùm Noäi Moân (Esoteric Section) cuûa Hoäi, trong ñoù “ngöôøi gia nhaäp ñöôïc xem nhö laø keû môùi sinh”. Nhöng neáu baát cöù Hoäi vieân naøo, maëc duø nhaân danh Chaân Ngaõ baát töû cuûa mình, thoát ra lôøi danh döï theà nguyeàn thieâng lieâng, maø sau “laàn taân sinh” naøy vôùi con ngöôøi môùi maø vaãn coøn caùc taät xaáu hay caùc khuyeát ñieåm cuûa ñôøi soáng cuõ cuûa mình, vaø vaãn nuoâng chieàu theo caùc taät xaáu khi ôû trong Hoäi, thì luùc ñoù, dó nhieân y raát coù theå ñöôïc yeâu caàu töø chöùc vaø ruùt lui; hoaëc trong tröôøng hôïp ngöôøi naøy khoâng chòu laøm nhö vaäy, y phaûi bò truïc xuaát. Chuùng toâi coù caùc luaät leä raát nghieâm nhaët daønh cho caùc tröôøng hôïp caáp thieát nhö theá. Hoûi : Baø coù theå neâu ra moät vaøi tröôøng hôïp ñöôïc khoâng? Ñaùp : Ñöôïc thoâi. Tröôùc tieân, khoâng moät Hoäi vieân naøo, duø laø ngoaïi moân hoaëc noäi moân, coù quyeàn aùp ñaët yù kieán rieâng cuûa mình leân moät Hoäi vieân khaùc. “Thaät laø baát hôïp leä khi baát cöù vieân chöùc naøo cuûa Hoäi Chính (Parent Society) ñeå loä tröôùc coâng chuùng, baèng lôøi noùi hay haønh ñoäng, baát cöù söï thuø ñòch hoaëc laø öa thích ñoái vôùi baát cöù moät moân phaùi (section) naøo1, veà toân giaùo hoaëc trieát hoïc, nhieàu hôn baát cöù phaùi naøo khaùc. Taát caû ñeàu coù quyeàn ngang nhau ñeå ñöa ra tröôùc toøa aùn cuûa moät theá giôùi coâng baèng caùc neùt ñaëc tröng chuû yeáu cuûa nieàm tin toân giaùo cuûa mình. Khoâng moät vieân chöùc naøo cuûa Hoäi, vôùi chöùc naêng cuûa mình, laïi coù quyeàn thuyeát giaûng quan ñieåm vaø ñöùc tin cuûa rieâng moân phaùi mình tröôùc taäp theå caùc Hoäi vieân, ngoaïi tröø khi cöû toïa goàm coù nhöõng ngöôøi cuøng ñaïo (coreligionists) vôùi mình. Sau caûnh aùo chính thöùc, vieäc vi phaïm leà luaät naøy seõ bò tröøng phaït baèng vieäc ngöng chöùc hoaëc truïc xuaát”. Ñaây laø moät trong caùc vi 1

Moät “chi boä” (“branch”) hay lodge, chæ goàm coù nhöõng ngöôøi cuøng toân giaùo, hoaëc moät chi boä danh döï (in partibus), theo nhö hieän nay hoï ñöôïc goïi hôi voâ nghóa (bombastically). CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

phaïm trong Hoäi noùi chung. Ñoái vôùi nhoùm beân trong, baây giôø ñöôïc goïi laø Noäi Moân Bí Giaùo (the Esoteric), thì caùc qui luaät sau ñaây ñaõ ñöôïc ñeà ra vaø ñöôïc thöøa nhaän keå töø naêm 1880 veà sau: “Khoâng moät Hoäi vieân naøo ñöôïc söû duïng moät caùch ích kyû baát cöù tri thöùc do baát cöù Hoäi vieân naøo cuûa nhoùm ñaàu tieân (giôø ñaây coù trình ñoä cao hôn) truyeàn laïi cho y; vieäc phaïm luaät seõ bò tröøng phaït baèng caùch truïc xuaát”. Tuy nhieân, ngaøy nay, tröôùc khi baát cöù tri thöùc naøo thuoäc loaïi ñoù coù theå ñöôïc truyeàn thuï, öùng vieân phaûi töï buoäc mình baèng moät lôøi theà long troïng laø khoâng ñöôïc duøng tri thöùc ñoù vaøo caùc muïc tieâu ích kyû, cuõng nhö khoâng tieát loä baát cöù ñieàu gì ñaõ bieát, tröø phi ñöôïc pheùp. Hoûi : Nhöng neáu moät ngöôøi bò truïc xuaát hoaëc töø chöùc, ngöôøi aáy coù ñöôïc töï do tieát loä baát cöù ñieàu gì maø y ñaõ hoïc hoaëc vi phaïm baát cöù ñieàu theä nguyeän naøo khoâng? Ñaùp : Chaéc chaén laø khoâng. Vieäc bò truïc xuaát hoaëc töø chöùc cuûa ngöôøi aáy chæ taùch y ra khoûi nhieäm vuï tuaân theo vò huaán sö vaø khoûi ñaûm traùch moät phaàn tích cöïc trong coâng vieäc cuûa Hoäi, nhöng chaéc chaén laø khoâng taùch y ra khoûi lôøi höùa thieâng lieâng laø phaûi giöõ bí maät. Hoûi : Nhöng lieäu laøm nhö vaäy coù hôïp lyù vaø coâng baèng khoâng? Ñaùp : Chaéc chaén laø coù. Ñoái vôùi baát cöù ngöôøi nam hay nöõ naøo coù ñöôïc chuùt xíu caûm thöùc veà danh döï cuõng hieåu ñöôïc raèng moät theä nguyeän giöõ bí maät, ngay caû chæ döïa vaøo lôøi noùi danh döï cuûa con ngöôøi, nhaát laø nhaân danh Thöôïng Ngaõ  töùc Thöôïng Ñeá noäi taâm  cuõng coù raøng buoäc cho ñeán luùc cheát. Vaø maëc duø coù theå ra khoûi Chi Boä vaø Hoäi, nhöng khoâng moät ngöôøi troïng danh döï naøo nghó ñeán chuyeän ñaû phaù hoaëc laøm haïi moät ñoaøn theå maø mình ñaõ coù thôøi gaén boù. Hoûi : Nhöng nhö vaäy laø coù ñi quaù xa khoâng? Ñaùp : Coù theå laø theá theo tieâu chuaån thaáp keùm cuûa luaân lyù ngaøy nay, nhöng moät lôøi theä nguyeän coøn coù chuùt naøo yù nghóa neáu khoâng coù söï raøng buoäc nhö theá? Laøm sao ngöôøi ta coù theå mong ñöôïc daïy 45

MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG BÍ TRUYEÀN VAØ COÂNG TRUYEÀN

cho tri thöùc huyeàn bí, neáu töï yù gaït boû moïi nghóa vuï maø mình ñaõ choïn baát cöù luùc naøo thaáy thích? Coøn gì laø söï yeân taâm, tin töôûng hoaëc troâng caäy giöõa con ngöôøi, neáu caùc cam keát nhö theá thaät ra khoâng coù moät maõnh löïc raøng buoäc naøo caû? Xin haõy tin toâi, luaät baùo phuïc (Karma) khoâng sôùm thì muoän cuõng seõ taùc ñoäng vaøo keû naøo vi phaïm lôøi nguyeàn cuûa mình, vaø coù leõ ngay tröôùc maét laø söï khinh khi cuûa nhöõng ngöôøi troïng danh döï ngay treân coõi traàn naøy. Trong taïp chí “Thaùnh Ñaïo” maø chuùng toâi vöøa trích daãn, coù dieãn taû moät caùch roõ raøng vieäc naøy nhö sau: “Lôøi theä nguyeän moät khi ñöôïc ñöa ra, thì maõi maõi ñöôïc raøng buoäc vaøo caû hai coõi giôùi ñaïo ñöùc laãn huyeàn linh. Neáu chuùng ta vi phaïm noù moät laàn vaø bò tröøng phaït thì ñieàu ñoù khoâng chöùng minh chuùng ta coù lyù khi vi phaïm noù moät laàn nöõa, vaø chöøng naøo maø chuùng ta coøn vi phaïm, thì chöøng ñoù caùi ñoøn baãy maïnh meõ cuûa Ñònh luaät (Nghieäp Quaû) seõ taùc ñoäng vaøo chuùng ta”. (Taïp Chí Thaùnh Ñaïo, thaùng 71889).

HENRY STEEL OLCOTT 1832  1907

CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG BÍ TRUYEÀN VAØ COÂNG TRUYEÀN

TIEÁT IV Caùc Lieân Quan Cuûa Hoäi Thoâng Thieân Hoïc Vôùi Minh Trieát Thieâng Lieâng  Veà Söï Caûi Thieän Baûn Ngaõ Hoûi : Coâng vieäc chính trong Hoäi cuûa baø coù phaûi laø nhaán maïnh vaøo vieäc naâng cao ñaïo ñöùc hay khoâng? Ñaùp : Chaéc chaén laø theá! Ngöôøi naøo muoán trôû thaønh moät nhaø Minh trieát chaân chính thì phaûi kheùp mình ñeå soáng nhö moät ngöôøi ñaïo ñöùc. Hoûi : Neáu theá thì, nhö toâi coù ghi nhaän tröôùc ñaây, taùc phong cuûa moät soá hoäi vieân laïi traùi ngöôïc moät caùch kyø laï vôùi quy luaät caên baûn naøy. Ñaùp : Quaû coù theá. Nhöng chuùng toâi khoâng theå traùnh khoûi ñieàu naøy, trong soá ngöôøi theo Thieân Chuùa giaùo cuõng coù ngöôøi haønh ñoäng gioáng nhö nhöõng keû ñaày haèn thuø (fiends). Ñaây khoâng phaûi laø loãi cuûa ñieàu leä vaø luaät leä cuûa chuùng ta, maø laø loãi cuûa baûn chaát con ngöôøi. Ngay trong moät soá chi boä coâng truyeàn coù caùc hoäi vieân töï theä nguyeän, nhaân danh “Thöôïng Ngaõ” cuûa hoï, ñeå soáng cuoäc ñôøi theo loái minh trieát cuõng xaûy ra tröôøng hôïp naøy. Moïi ngaøy vaø moïi luùc, hoï phaûi nhôø Linh Ngaõ (Divine Self) daãn daét moïi tö töôûng vaø haønh ñoäng cuûa hoï. Moät nhaø Minh trieát thöïc söï phaûi “haønh xöû moät caùch chính ñaùng (deal justly) vaø böôùc ñi moät caùch khieâm toán (walk humbly)”. Hoûi : Baø noùi caâu ñoù vôùi yù nghóa gì?

CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

Ñaùp : Ñôn giaûn laø theá naøy: Caùi ngaõ duy nhaát phaûi ñöôïc queân ñi tröôùc bao nhieâu caùi ngaõ khaùc. Toâi xin traû lôøi baïn baèng caùc lôøi cuûa moät ngöôøi yeâu chaân lyù chaân chính, moät Hoäi vieân Thoâng Thieân Hoïc, oâng naøy ñaõ dieãn taû ñieàu ñoù moät caùch thoûa ñaùng trong taïp chí Theosophist nhö sau: “Ñieàu maø moïi ngöôøi caàn tröôùc tieân laø thaáy roõ naêng löïc cuûa mình (find himself) vaø keá ñoù thaønh thaät lieät keâ caùc coâng phu sôû ñaéc noäi taâm (subjective possessions) cuûa mình, vaø tình traïng teä haïi hoaëc suy baïi coù theå coù, tình traïng ñoù khoâng theå khoâng cöùu vaõn ñöôïc neáu chuùng ta baét ñaàu coâng vieäc moät caùch nghieâm tuùc”. Nhöng bao nhieâu ngöôøi laøm ñöôïc nhö vaäy? Taát caû moïi ngöôøi ñeàu muoán laøm vieäc cho söï phaùt trieån vaø tieán boä rieâng cuûa mình, raát ít ngöôøi saün saøng laøm vieäc cho söï phaùt trieån vaø tieán boä cuûa keû khaùc. Xin daãn chöùng taùc giaû noùi treân laàn nöõa: “Con ngöôøi ñaõ bò löøa doái ñuû laâu roài; hoï caàn phaûi phaù ñoå thaàn töôïng cuûa hoï, vöùt ñi nhöõng giaû taïo cuûa hoï vaø baét ñaàu haønh ñoäng cho chính hoï  thaät vaäy, coù moät lôøi nhoû beù nhöng cuõng noùi ñöôïc quaù nhieàu, ñoù laø keû naøo laøm vieäc cho rieâng mình thì toát hôn laø ñöøng laøm vieäc chuùt naøo, toát hôn, anh ta neân laøm vieäc vì ngöôøi khaùc, vì moïi ngöôøi. Vì moãi coäi hoa baùc aùi vaø nhaân töø maø y troàng trong ngoâi vöôøn cuûa ngöôøi laùng gieàng thì moät loaøi coû daïi seõ bieán khoûi maûnh vöôøn cuûa chính y, vaø cuõng theá, ngoâi vöôøn cuûa Thöôïng Ñeá  töùc Nhaân loaïi  seõ troå ñaày hoa hoàng. Trong Thaùnh kinh, moïi toân giaùo, ñieàu naøy ñöôïc neâu ra moät caùch roõ raøng, nhöng nhöõng keû coù möu ñoà xaáu. tröôùc tieân ñaõ suy dieãn sai, sau ñoù ñaõ caét xeùn, cuï theå hoùa, laøm cho chuùng trôû thaønh ngôù ngaån (besotted). Khoâng caàn phaûi coù moät khai môû môùi. Haõy ñeå cho moãi ngöôøi trôû thaønh moät khai môû cho chính mình. Haõy ñeå cho tinh thaàn baát töû cuûa con ngöôøi coù ñöôïc moät laàn chieám höõu ñöôïc thaùnh ñieän cuûa xaùc thaân, xua ñuoåi ñi moïi ñieàu oâ tröôïc, thì caùi phaàn nhaân loaïi thieâng lieâng cuûa rieâng y seõ cöùu chuoäc cho y, vì khi trôû neân hôïp nhaát vôùi chính mình nhö theá, y seõ bieát ñöôïc ‘ngöôøi taïo ra Thaùnh Ñieän’ ”. Hoûi : Toâi nhìn nhaän ñaây laø loøng vò tha thuaàn khieát. Ñaùp : Chính laø noù. Vaø neáu chæ coù moät trong soá möôøi Hoäi vieân Thoâng Thieân Hoïc thöïc haønh ñöôïc loøng vò tha ñoù thì Hoäi cuûa chuùng toâi seõ trôû thaønh moät ñoaøn theå coù tuyeån choïn thöïc söï. Nhöng CAÙC LIEÂN QUAN CUÛA HOÄI THOÂNG THIEÂN HOÏC VÔÙI MTTL

trong soá nhöõng ngöôøi ôû ngoaøi Hoäi, coù nhöõng keû luoân luoân khoâng muoán thaáy caùi dò bieät chính yeáu giöõa Minh Trieát Thieâng Lieâng vôùi Hoäi Thoâng Thieân Hoïc, giöõa yù töôûng vôùi caùch bieåu hieän khoâng hoaøn haûo cuûa yù töôûng ñoù. Nhöõng ngöôøi nhö theá muoán quy moïi toäi loãi vaø khuyeát ñieåm cuûa hieän theå, töùc xaùc thaân, leân treân tinh thaàn thuaàn tuùy, töùc laø phaàn tinh thaàn ñang chieáu roïi tia saùng thieâng lieâng cuûa noù vaøo hieän theå ñoù. Ñieàu naøy coù ñuùng cho caû hai khoâng? Hoï neùm ñaù vaøo moät toå chöùc ñang coá gaéng ñaït ñeán lyù töôûng vaø truyeàn baù lyù töôûng cuûa Hoäi. Moät soá ngöôøi vu khoáng Hoäi Thoâng Thieân Hoïc chæ vì Hoäi daùm thöû laøm nhöõng gì maø caùc heä phaùi khaùc  noåi baät nhaát laø Giaùo Hoäi Cô Ñoác  ñaõ thaát baïi moät caùch roõ reät nhaát. Coøn nhöõng ngöôøi khaùc, vì hoï saün saøng duy trì tình traïng caùc söï vieäc hieän höõu: ñoù laø nhöõng ngöôøi Pharisees vaø Sadducees trong vò theá cuûa Moses, nhöõng ngöôøi publican vaø nhöõng ngöôøi phaïm toäi thuoäc caùc vò trí cao nhö döôùi thôøi Ñeá Quoác La Maõ, töùc ôû vaøo tình traïng suy ñoài. Trong baát cöù tröôøng hôïp naøo, nhöõng ngöôøi coâng baèng cuõng phaûi nhôù raèng, trong theá giôùi maø naêng löïc coù tính töông ñoái naøy, ngöôøi naøo laøm heát söùc mình thì ngöôøi ñoù seõ ñaït ñöôïc keát quaû nhieàu nhaát. Ñaây laø moät ñieàu hieån nhieân ñôn giaûn, moät coâng lyù ñöôïc minh chöùng cho nhöõng keû tin vaøo Phuùc AÂm bôûi duï ngoân veà caùc ñoàng talents1 do Ñöùc Thaày cuûa hoï neâu ra: Ngöôøi giuùp vieäc naøo laøm taêng gaáp ñoâi hai ñoàng talents cuûa mình thì ñöôïc thöôûng nhieàu nhö laø ngöôøi ñoàng baïn giuùp vieäc khaùc ñaõ nhaän ñöôïc naêm talents. Moãi ngöôøi ñöôïc ban taëng “tuøy theo naêng löïc cuûa mình”. Hoûi : Tuy nhieân, trong tröôøng hôïp naøy hôi khoù vaïch ra ranh giôùi giöõa caùi tröøu töôïng vôùi caùi cuï theå, vì chuùng ta chæ coù caùi cuï theå ñeå xeùt ñoaùn maø thoâi. Ñaùp : Vaäy taïi sao taïo ra moät ngoaïi leä cho Hoäi Thoâng Thieân Hoïc. Coâng baèng, gioáng nhö baùc aùi, phaûi baét ñaàu ôû nhaø. Baïn coù cheá nhaïo vaø khinh reû baøi “Thuyeát giaûng treân Nuùi” hay chaêng, bôûi vì töø tröôùc ñeán nay, caùc luaät leä xaõ hoäi, chính trò vaø thaäm chí caû toân giaùo nöõa, 1

talent : ñôn vò tieàn teä xöa cuûa Hy Laïp. (ND) CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

chaúng nhöõng khoâng thi haønh ñöôïc caùc lôøi daïy cuûa Baøi Thuyeát Giaûng Treân Nuùi ñuùng theo tinh thaàn cuûa chuùng, maø thaäm chí coøn chaáp neâ vaên töï nöõa? Boû ñi lôøi theà nôi Toøa AÙn, Quoác Hoäi, Quaân nguõ vaø caû moïi nôi khaùc nöõa, ñoàng thôøi haõy laøm gioáng nhö ngöôøi Quakers1, neáu baïn muoán goïi chính baïn laø ngöôøi Thieân Chuùa giaùo. Xoùa boû chính caùc Phaùp Ñình (Courts) vì neáu muoán tuaân theo caùc Giôùi Raên cuûa Ñöùc Christ , baïn phaûi bieáu khoâng caùi aùo khoaùc (coat) cuûa baïn, haõy chìa maù beân traùi cuûa baïn cho keû ñaùnh maù beân phaûi cuûa baïn. “Khoâng choáng laïi keû aùc, yeâu thöông keû thuø cuûa ngöôi, chuùc laønh cho keû nguyeàn ruûa ngöôi, laøm ñieàu laønh cho nhöõng keû gheùt ngöôi”, vì “baát cöù ai vi phaïm moät tieåu tieát trong caùc Giôùi Raên naøy vaø seõ chæ cho keû khaùc laøm nhö theá, ngöôøi aáy seõ bò xem laø keùm coûi nhaát trong Nöôùc Chuùa”, vaø “baát cöù ai maéng keû khaùc laø ‘Ñoà ñieân’ seõ coù nguy cô vaøo hoûa nguïc”. Taïi sao baïn phaùn ñoaùn, neáu baïn khoâng muoán ñeán löôït baïn bò ngöôøi ta phaùn ñoaùn? Khi nhaán maïnh raèng giöõa Minh Trieát Thieâng Lieâng vôùi Hoäi Thoâng Thieân Hoïc khoâng coù söï dò bieät naøo thì ngay laäp töùc, baïn khieán cho heä thoáng Cô Ñoác giaùo vaø chính tinh hoa cuûa noù bò thieân haï buoäc toäi gioáng nhö vaäy, chæ ôû döôùi hình thöùc nghieâm troïng hôn maø thoâi. Hoûi : Taïi sao laïi nghieâm troïng hôn? Ñaùp : Bôûi vì trong khi caùc nhaø laõnh ñaïo cuûa phong traøo Minh Trieát Thieâng Lieâng hoaøn toaøn nhaän ra caùc khuyeát ñieåm cuûa mình, taát caû ñeàu coá gaéng haønh ñoäng ñeå caûi thieän phöông caùch laøm vieäc cuûa hoï vaø nhoå taän goác reã caùi xaáu coù trong Hoäi Thoâng Thieân Hoïc, vaø trong khi caùc luaät leä vaø ñieàu leä cuûa hoï ñöôïc ñoùng khung theo tinh thaàn cuûa Minh Trieát Thieâng Lieâng, thì caùc nhaø laøm luaät (legislators) vaø caùc Giaùo hoäi cuûa quoác gia theo Cô Ñoác giaùo laïi laøm ñieàu traùi ngöôïc. Caùc hoäi vieân cuûa chuùng toâi, thaäm chí ñeán ngöôøi keùm coûi nhaát, cuõng khoâng teä hôn laø ngöôøi Cô Ñoác giaùo trung bình. Hôn nöõa, sôû dó caùc 1

Quakers : Tín ñoà phaùi Quaker, coøn coù teân laø Giaùo Höõu Hoäi (Society of Friend), moät phong traøo Thieân Chuùa giaùo, toân thôø caùc nguyeân taéc hoøa bình, traùnh caùc nghi thöùc trònh troïng hay giaùo ñieàu.(ND) CAÙC LIEÂN QUAN CUÛA HOÄI THOÂNG THIEÂN HOÏC VÔÙI MTTL

Hoäi vieân Thoâng Thieân Hoïc Taây phöông traûi qua raát nhieàu khoù khaên ñeå theo moät cuoäc soáng thaät söï minh trieát, ñoù laø vì hoï ñeàu laø nhöõng ngöôøi non treû cuûa theá heä hoï. Moãi ngöôøi trong hoï ñeàu laø tín ñoà Thieân Chuùa giaùo, ñöôïc sinh ra vaø nuoâi döôõng trong söï maát tính chaân thöïc (sophistry) cuûa Giaùo Hoäi hoï, cuûa caùc taäp quaùn xaõ hoäi hoï vaø ngay caû caùc luaät leä nghòch thöôøng cuûa hoï nöõa. Hoï ôû trong hoaøn caûnh nhö theá tröôùc khi hoï trôû thaønh ngöôøi theo Minh Trieát Thieâng Lieâng (Theosophist), hay noùi ñuùng hôn, thaønh hoäi vieân cuûa Hoäi Thoâng Thieân Hoïc, y nhö ñieàu maø ngöôøi ta luoân luoân laëp laïi raèng giöõa lyù töôûng tröøu töôïng vôùi phöông tieän truyeàn ñaït lyù töôûng ñoù coù moät söï dò bieät voâ cuøng quan troïng.

Tröøu Töôïng vaø Cuï Theå

Hoûi : Xin baø giaûi thích roõ hôn moät chuùt veà söï dò bieät naøy. Ñaùp : Hoäi Thoâng Thieân Hoïc laø moät ñoaøn theå lôùn, coù caùc ngöôøi nam vaø nöõ goàm caùc thaønh phaàn dò ñoàng nhaát. Theo nghóa tröøu töôïng cuûa noù thì Theosophy laø Minh Trieát Thieâng Lieâng, hay laø taäp hôïp tri thöùc vaø minh trieát laøm neàn taûng cho vuõ truï  söï ñoàng nhaát (homogeneity) cuûa Thieän Haûo vónh cöûu (eternal GOOD). Theo yù nghóa cuï theå thì ñoù laø toaøn theå caùi toát laønh maø thieân nhieân daønh cho con ngöôøi treân ñòa caàu naøy vaø khoâng coøn gì khaùc. Moät soá hoäi vieân coá gaéng thöïc hieän moät caùch nghieâm chænh, vaø taïm goïi laø theå hieän Minh Trieát Thieâng Lieâng trong cuoäc soáng cuûa hoï, trong khi nhöõng hoäi vieân khaùc chæ thích bieát chöù khoâng thích thöïc haønh. Coøn moät soá khaùc nöõa gia nhaäp Hoäi chæ vì tính hieáu kyø, hoaëc laø do moät chuù yù boác ñoàng, hoaëc laø coù theå, moät laàn nöõa, vì moät soá baïn beø cuûa hoï ñaõ vaøo hoäi roài. Vaäy thì, laøm sao coù theå xeùt ñoaùn toå chöùc naøy theo trình ñoä cuûa nhöõng ngöôøi chæ khoaùc laáy caùi teân maø khoâng coù chuùt hieåu bieát gì veà Minh Trieát Thieâng Lieâng? Ngöôøi ta coù ñaùnh giaù thi ca hoaëc hoàn thô (muse) chæ qua nhöõng ngöôøi nuoâi moäng laøm thi só maø thô cuûa hoï chæ laøm ñau loã tai ta khoâng? Hoäi Thoâng Thieân Hoïc coù theå ñöôïc xem nhö l2 hieän thaân cuûa Minh Trieát Thieâng Lieâng chæ trong caùc ñoäng löïc tröøu töôïng cuûa noù maø thoâi. Hoäi khoâng CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

bao giôø coù theå töï cho mình laø phöông tieän truyeàn baù cuï theå (concrete vehicle) chöøng naøo maø caùc baát toaøn vaø yeáu ñuoái cuûa nhaân loaïi, taát caû coøn hieän höõu trong boä maùy cuûa Hoäi. Noùi caùch khaùc, Hoäi chæ laëp laïi caùi sai laàm nghieâm troïng vaø caùc xuùc phaïm ñang tuoân ra cuûa caùi ñöôïc goïi laø caùc Giaùo Hoäi cuûa Ñöùc Christ. Neáu coù theå duøng caùc so saùnh theo Ñoâng phöông thì Minh Trieát Thieâng Lieâng laø ñaïi döông khoâng bôø beán cuûa chaân lyù, baùc aùi vaø minh trieát phoå quaùt, ñang phaûn chieáu aùnh röïc rôõ cuûa noù leân coõi traàn, trong luùc ñoù Hoäi Thoâng Thieân Hoïc chæ laø moät caùi boït höõu hình treân aùnh phaûn chieáu ñoù. Minh Trieát Thieâng Lieâng coù baûn chaát thieâng lieâng, höõu hình vaø voâ hình, coøn Hoäi Thoâng Thieân Hoïc cuûa noù coù baûn chaát con ngöôøi, ñang coá gaéng höôùng leân ngöôøi cha thieâng lieâng cuûa noù. Sau cuøng, Minh Trieát Thieâng Lieâng laø vaàng thaùi döông coá ñònh vónh cöûu, coøn Hoäi Thoâng Thieân Hoïc chæ laø sao choåi choùng taøn ñang coá giöõ oån ñònh trong moät quyõ ñaïo ñeå trôû thaønh moät haønh tinh bao giôø cuõng quay trong voøng söùc huùt maët trôøi chaân lyù. Hoäi Thoâng Thieân Hoïc ñöôïc thaønh laäp ñeå tham döï vaøo vieäc chæ cho con ngöôøi thaáy raèng coù moät ñieàu gì ñoù toàn taïi döôùi hình thöùc Minh Trieát Thieâng Lieâng vaø giuùp cho con ngöôøi tieán leân tôùi Minh Trieát Thieâng Lieâng ñoù baèng caùch hoïc hoûi vaø ñoàng hoùa caùc chaân lyù vónh cöûu cuûa noù. Hoûi : Toâi nghe baø coù noùi raèng baø khoâng coù giaùo lyù hoaëc trieát lyù rieâng bieät naøo phaûi chaêng? Ñaùp : Chuùng toâi khoâng coù gì caû. Hoäi Thoâng Thieân Hoïc khoâng coù moät minh trieát naøo cuûa rieâng Hoäi ñeå gaùnh vaùc hoaëc thuyeát giaûng. Hoäi chæ laø nôi chaát chöùa moïi chaân lyù ñöôïc thoát ra cuûa caùc vò thaáu thò vó ñaïi, caùc ñeä töû ñieåm ñaïo vaø caùc nhaø tieân tri thuoäc caùc thôøi ñaïi lòch söû vaø keå caû caùc thôøi tieàn söû nöõa; ít nhaát laø bao nhieâu ñieàu maø Hoäi coù theå nhaän ñöôïc. Do ñoù, Hoäi chæ laø vaän haø (channel, ñöôøng chuyeân chôû) maø hoaëc ít hoaëc nhieàu chaân lyù, ñöôïc tìm thaáy trong caùc phaùt bieåu ñöôïc löu giöõ laïi cuûa caùc ñaïi huaán sö cuûa nhaân loaïi, ñöôïc roùt vaøo theá gian. CAÙC LIEÂN QUAN CUÛA HOÄI THOÂNG THIEÂN HOÏC VÔÙI MTTL

Hoûi : Nhöng coù phaûi chaêng caùc chaân lyù ñoù khoâng theå coù ñöôïc ôû beân ngoaøi Hoäi? Moïi Giaùo Hoäi ñeàu chaúng noùi nhö nhau sao? Ñaùp : Chaúng ñuùng chuùt naøo. Söï hieän höõu cuûa caùc baäc ñaïi ñieåm ñaïo  "caùc ñích töû cuûa Thöôïng Ñeá"  chöùng toû raèng caùc minh trieát ñoù thöôøng ñöôïc caùc caù nhaân ñoäc laäp ñaït ñöôïc, tuy nhieân, khoâng bao giôø maø khoâng coù söï daãn daét cuûa moät Ñöùc Thaày ôû buoåi ñaàu. Nhöng ña soá caùc ñeä töû naøy, khi maø ñeán phieân hoï trôû thaønh caùc vò thaày, ñaõ thu nhoû laïi (dwarfed) tính chaát bao quaùt (catholicism) cuûa caùc giaùo huaán naøy thaønh loøng maùng (groove) chaät heïp chöùa caùc giaùo ñieàu mang tính phe phaùi rieâng cuûa hoï. Chæ coù giôùi luaät cuûa moät vò thaày ñöôïc choïn vaø tuaân theo luùc baáy giôø maø thoâi, taát caû caùc giôùi luaät khaùc ñeàu bò loaïi ra  neáu ñöôïc tuaân theo chuùt naøo, haõy ghi nhôù roõ nhö trong tröôøng hôïp cuûa Baøi Giaûng Treân Nuùi. Nhö vaäy, moãi toân giaùo chæ laø moät maûnh nhoû cuûa chaân lyù thieâng lieâng, ñöôïc taïo ra ñeå taäp trung moät toaøn caûnh roäng lôùn ñoái vôùi söï töôûng töôïng cuûa con ngöôøi voán töï cho laø tieâu bieåu vaø thay theá cho chaân lyù ñoù. Hoûi : Nhöng coù phaûi baø ñaõ noùi, Minh Trieát Thieâng Lieâng khoâng phaûi laø moät toân giaùo? Ñaùp : Chaéc chaén laø khoâng phaûi, vì ñoù laø tinh hoa cuûa moïi toân giaùo vaø cuûa chaân lyù tuyeät ñoái, chæ moät gioït cuûa Minh Trieát Thieâng Lieâng cuõng ñuû laøm neàn taûng cho moãi tín ñieàu. Moät laàn nöõa, xin duøng caùch so saùnh. Treân coõi traàn, Minh Trieát Thieâng Lieâng gioáng nhö tia saùng traéng cuûa quang phoå maët trôøi, coøn moãi toân giaùo chæ laø moät trong baûy maøu cuûa laêng kính. Moãi tia saùng coù maøu rieâng bieät, vì khoâng bieát taát caû nhöõng tia khaùc, laïi xæ vaû caùc tia naøy nhö laø giaû taïo, khoâng nhöõng töï cho laø quan troïng nhaát, maø coøn cho raèng tia saùng traéng laø chính mình, vaø thaäm chí coøn leân aùn caùc ñoä thaãm maøu (tints) cuûa rieâng noù töø nhaït ñeán ñaäm nhö laø caùc dò saéc (heresies). Tuy nhieân, khi maët trôøi chaân lyù caøng ngaøy caøng leân cao treân chaân trôøi tri giaùc cuûa con ngöôøi, vaø khi moãi tia coù maøu daàn daàn taøn taï ñi cho ñeán khi sau roát, ñeán phieân noù bò taùi thu huùt, cuoái cuøng nhaân loaïi seõ khoâng coøn bò phieàn nhieãu bôûi söï phaân chia giaû taïo nöõa, maø CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

seõ thaáy chính mình taém trong aùnh thaùi döông tinh khieát khoâng maøu cuûa chaân lyù vónh cöûu. Chaân lyù vónh cöûu naøy laø Minh Trieát Thieâng Lieâng. Hoûi : Baø cho raèng, moïi toân giaùo lôùn ñeàu xuaát phaùt töø Minh Trieát Thieâng Lieâng vaø chính nhôø ñoàng hoùa Minh Trieát Thieâng Lieâng ñoù maø theá giôùi sau roát seõ ñöôïc cöùu khoûi tai hoïa (curse) cuûa caùc aûo töôûng vaø caùc sai laàm lôùn, coù phaûi theá chaêng? Ñaùp : Ñuùng nhö theá. Vaø chuùng toâi xin theâm raèng Hoäi Thoâng Thieân Hoïc cuûa chuùng toâi laø haït gioáng khieâm toán maø neáu ñöôïc vun töôùi vaø ñeå cho soáng coøn, sau cuøng seõ taïo ra Caây Tri Thöùc Thieän vaø AÙc ñeå ñöôïc gheùp vaøo caây Tröôøng Sinh. Vì chæ baèng caùch khaûo cöùu caùc trieát hoïc vaø toân giaùo lôùn khaùc nhau cuûa nhaân loaïi, baèng caùch so saùnh, ñoái chieáu chuùng moät caùch voâ tö vaø vôùi moät trí naõo khoâng thieân vò, con ngöôøi môùi coù theå hy voïng ñeán ñöôïc chaân lyù. Nhaát laø baèng caùch tìm ra vaø ghi nhaän caùc ñieåm thoûa hieäp khaùc nhau cuûa chuùng, chuùng ta môùi coù theå ñaït ñöôïc keát quaû naøy. Nhôø hoïc hoûi hoaëc nhôø keû hieåu bieát chæ daïy, khoâng bao laâu nöõa, chaéc chaén chuùng ta seõ ñaït tôùi yù nghóa beân trong cuûa chuùng, chuùng ta tìm thaáy raèng, trong haàu heát moïi tröôøng hôïp, noù dieãn taû moät chaân lyù vó ñaïi naøo ñoù trong Thieân Nhieân. Hoûi : Chuùng toâi coù nghe noùi ñeán moät Thôøi Ñaïi Hoaøng Kim ñaõ qua, coøn nhöõng gì maø baø taû seõ laø moät Thôøi Hoaøng kim töông lai. Vaäy luùc naøo noù seõ ñeán? Ñaùp : Noù chæ ñeán khi naøo nhaân loaïi noùi chung caûm thaáy caàn ñeán noù. Moät caâu chaâm ngoân trong "Javidan Khirad" cuûa Iran noùi: "Chaân lyù coù hai loaïi  moät loaïi roõ raøng vaø töï noù hieån nhieân; loaïi kia luoân luoân ñoøi hoûi caùc chöùng minh vaø baèng chöùng môùi meû". Chæ khi naøo loaïi chaân lyù sau trôû neân hieån nhieân ñoái vôùi moïi ngöôøi, vì hieän nay noù haõy coøn lôø môø (dim), vaø do ñoù, coù theå bò xuyeân taïc do caùch nguïy bieän vaø lyù luaän nguïy bieän; chæ khi naøo caû hai loaïi trôû neân hôïp nhaát trôû laïi thì luùc aáy, taát caû moïi ngöôøi seõ nhìn thaáy nhö nhau.

CAÙC LIEÂN QUAN CUÛA HOÄI THOÂNG THIEÂN HOÏC VÔÙI MTTL

Hoûi : Nhöng chaéc raèng moät soá ít ngöôøi caûm thaáy caàn caùc chaân lyù nhö theá taát phaûi xeáp ñaët cho trí oùc hoï tin vaøo moät ñieàu gì xaùc ñònh chöù? Baø ñaõ noùi vôùi toâi raèng Hoäi Thoâng Thieân Hoïc khoâng coù giaùo lyù rieâng, moãi hoäi vieân coù theå tin vaøo nhöõng gì hoï choïn vaø chaáp nhaän nhöõng gì hoï baèng loøng. Ñieàu naøy coù veû nhö laø Hoäi Thoâng Thieân Hoïc coù khuynh höôùng laøm soáng laïi söï hoãn ñoän veà ngoân ngöõ vaø ñöùc tin gioáng nhö Thaùp Babel thôøi coå. Caùc baïn khoâng coù nieàm tin chung hay sao? Ñaùp : Khi noùi raèng Hoäi khoâng coù trieát lyù hoaëc giaùo lyù rieâng bieät thì ñieàu ñoù coù haøm yù raèng khoâng moät trieát lyù hoaëc ñöùc tin naøo ñöôïc aùp ñaët leân hoäi vieân caû; nhöng dó nhieân ñieàu naøy chæ aùp duïng chung cho hoäi. Nhö baïn ñaõ bieát, Hoäi Thoâng Thieân Hoïc ñöôïc chia thaønh nhoùm ngoaïi moân vaø nhoùm noäi moân. Nhöõng ngöôøi thuoäc nhoùm noäi moân dó nhieân laø coù moät trieát lyù, hay  neáu baïn thích  moät heä thoáng toân giaùo (religious system) rieâng cuûa hoï. Hoûi : Chuùng toâi coù theå ñöôïc bieát ñoù laø gì hay khoâng? Ñaùp : Chuùng toâi khoâng giöõ bí maät ñieàu ñoù. Caùch ñaây vaøi naêm, noù ñöôïc phaùc hoïa trong taïp chí "Ngöôøi Minh trieát" (the Theosophist) vaø "Phaät giaùo noäi moân", vaø noù ñöôïc giaûi thích tæ mæ hôn trong "Giaùo lyù Bí nhieäm". Noù ñöôïc döïa treân trieát lyù coå nhaát cuûa theá giôùi, goïi laø Toân giaùoMinh trieát hay laø Trieát Lyù Coå (Archaic Doctrine). Neáu thích, baïn cöù hoûi vaø seõ ñöôïc giaûi thích.

CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

TIEÁT V Giaùo huaán caên baûn cuûa Minh Trieát Thieâng Lieâng  Veà Thöôïng Ñeá vaø söï caàu nguyeän Hoûi : Baø coù tin vaøo Thöôïng Ñeá khoâng? Ñaùp : Ñieàu ñoù tuøy vaøo vieäc baïn hieåu theá naøo veà thuaät ngöõ naøy. Hoûi : Toâi muoán noùi ñeán Thöôïng Ñeá cuûa ngöôøi theo Cô Ñoác giaùo, Töø Phuï cuûa Ñöùc Jesus, vaø laø Ñaáng Saùng taïo, toùm laïi, ñoù laø Thöôïng Ñeá trong Thaùnh Kinh cuûa Moses (Biblical God of Moses). Ñaùp : Chuùng toâi khoâng tin vaøo moät Thöôïng Ñeá nhö theá. Chuùng toâi baøi baùc yù töôûng veà moät Thöôïng Ñeá höõu ngaõ, hay laø moät Thöôïng Ñeá ngoaïi vuõ truï vaø coù tính chaát nhaân hình (anthropomorphic God), ñoù chæ laø caùi boùng khoång loà cuûa con ngöôøi, cuõng nhö khoâng phaûi laø con ngöôøi vôùi ñöùc tính hoaøn thieän nhaát. Chuùng toâi noùi vaø chöùng minh raèng Thöôïng Ñeá trong thaàn hoïc laø moät môù caùc maâu thuaån (contradictions) vaø laø moät ñieàu khoâng theå chaáp nhaän ñöôïc veà maët luaän lyù (logical impossibility). Do ñoù, chuùng toâi seõ khoâng baøn ñeán vò Thöôïng Ñeá naøy. Hoûi : Xin vui loøng trình baøy lyù do cuûa baø. Ñaùp : Coù nhieàu lyù do laém vaø khoâng theå keå heát ñöôïc. Ñaây laø moät vaøi lyù do. Coù phaûi vò Thöôïng Ñeá naøy ñöôïc nhöõng ngöôøi suøng tín goïi laø voâ haïn vaø tuyeät ñoái khoâng? Hoûi : Toâi tin vaäy. Ñaùp : Vaäy thì, neáu voâ haïn (infinite)  nghóa laø khoâng coù giôùi haïn (limitless)  vaø nhaát laø neáu tuyeät ñoái, taïi sao vò Thöôïng Ñeá ñoù laïi coù hình haøi vaø laø moät Ñaáng saùng taïo baát cöù caùi gì? Hình haøi (form) haøm yù laø söï giôùi haïn (limitation) vaø moät khôûi ñaàu cuõng nhö moät keát thuùc, vaø, ñeå saùng taïo, moät Thöïc Theå (Being) phaûi suy tö vaø

vaïch keá hoaïch. Laøm sao maø Caùi Tuyeät Ñoái coù theå ñöôïc cho laø suy tö  nghóa laø coù baát cöù moái lieân heä naøo baát luaän laø gì vôùi nhöõng gì coù giôùi haïn, höõu haïn vaø bò chi phoái? Ñaây laø moät phi lyù veà maët lyù luaän vaø trieát hoïc. Thaäm chí ngöôøi theo Do Thaùi bí giaùo cuõng baùc boû moät yù töôûng nhö theá, vaø do ñoù, bieán caùi duy nhaát vaø nguyeân khí Thieâng lieâng Tuyeät Ñoái thaønh Ñôn Nhaát voâ haïn goïi laø AinSoph1. Muoán saùng taïo, Ñaáng Saùng Taïo phaûi trôû neân linh hoaït (active), vaø vì ñaây laø ñieàu khoâng theå xaûy ra ñoái vôùi caùi Tuyeät Ñoái, baûn nguyeân voâ haïn (the infinite principle) phaûi ñöôïc chöùng minh laø trôû neân nguyeân nhaân cuûa söï tieán hoùa (khoâng phaûi saùng taïo) theo moät caùch thöùc tröïc tieáp  nghóa laø, thoâng qua söï phaân thaân (emanation) töø chính noù (moät ñieàu phi lyù khaùc, maø laàn naøy do bôûi caùc nhaø phieân dòch kinh Kabala2 cuûa Sephiroth. Hoûi : Laøm sao giaûi thích nhöõng ngöôøi Do Thaùi Bí giaùo, trong hoaøn caûnh nhö theá maø hoï vaãn tin vaøo Ñaáng Jehovah, hay laø Tetragrammaton? (Thaùnh danh boán chöõ cuûa Thöôïng Ñeá). Ñaùp : Hoï töï do tin vaøo nhöõng gì hoï thích, vì vieäc tin hay khoâng tin cuûa hoï khoù coù theå aûnh höôûng ñeán moät söï kieän töï noù hieån nhieân. Caùc giaùo só doøng Teân (Jesuits) coù noùi vôùi chuùng toâi raèng hai vôùi hai khoâng haún luoân luoân laø boán, vì noù coøn tuøy Thöôïng Ñeá coù muoán bieán 2 x 2 = 5 hay khoâng. Chuùng ta coù seõ chaáp nhaän söï nguïy bieän cuûa hoï ñoái vôùi moïi ñieàu nhö theá chaêng? 1

AinSoph, tieáng Hebrew "eynsof = tieáng Hy Laïp : to pan = Hy Laïp epeiros, voâ taän (endless) hay voâ bieân (boundless), ôû trong vaø cuøng vôùi Thieân Nhieân, caùi khoâng toàn taïi (the nonexistent) voán Hieän Höõu (IS) nhöng khoâng phaûi laø moät Thöïc Theå (Being) 2 Laøm theá naøo maø caùi baûn nguyeân haèng höõu phi linh hoaït (nonactive eternal principle) laïi phaân thaân ra ñöôïc? Thaùi Cöïc Thöôïng Ñeá (Parabrahm) cuûa phaùi Vedanta khoâng gioáng nhö theá, AinSoph cuûa kinh Kabala xöù Chaldea cuõng khoâng phaûi. Ñoù laø moät thieân luaät vónh cöûu coù chu kyø khieán cho maõnh löïc linh hoaït vaø coù tính saùng taïo (Thöôïng Ñeá) phaùt toûa ra töø baûn nguyeân duy nhaát haèng aån giaáu vaø baát khaû tri vaøo luùc baét ñaàu moãi chu kyø ñaïi khai nguyeân (mahamanvantara) hay laø chu kyø sinh hoaït môùi. CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

Hoûi : Vaäy ra caùc vò laø nhöõng keû voâ thaàn? Ñaùp : Khoâng phaûi chuùng toâi khoâng bieát ñieàu ñoù, vaø neáu hình dung töø (epithet) "voâ thaàn" khoâng ñöôïc duøng chæ nhöõng ai khoâng tin vaøo moät Vò Thöôïng Ñeá nhaân hình. Chuùng toâi tin vaøo moät Baûn Nguyeân Vuõ truï Thieâng lieâng (Universal Divine Principle), coäi nguoàn cuûa Vaïn Vaät (All), töø ñoù vaïn vaät phaùt sinh vaø vaïn vaät seõ ñöôïc haáp thu vaøo ñoù vaøo luùc keát thuùc ñaïi chu kyø Hoùa Sinh (great cycle of Being). Hoûi : Ñaây laø ñieàu khaúng ñònh raát coå cuûa thuyeát Phieám Thaàn(a). Neáu quyù vò laø ngöôøi theo thuyeát Phieám Thaàn thì quyù vò khoâng theå laø ngöôøi theo Thaàn luaän (Deists)(b), coøn neáu quyù vò khoâng phaûi laø ngöôøi theo Thaàn Luaän thì baáy giôø quyù vò phaûi hôïp vôùi teân goïi ngöôøi voâ thaàn. Ñaùp : Khoâng nhaát thieát phaûi nhö theá. Thuaät ngöõ "Phieám Thaàn hoïc" laïi laø moät trong soá nhieàu thuaät ngöõ bò laïm duïng, yù nghóa thöïc söï vaø ban ñaàu cuûa noù ñaõ bò quan ñieåm moät chieàu vaø thaønh kieán muø quaùng laøm cho leäch laïc ñi. Neáu baïn chaáp nhaän ngöõ nguyeân Cô Ñoác cuûa töø ngöõ keùp naøy seõ thaáy noù ñöôïc taïo ra baèng pan nghóa laø "toaøn theå" ("all") vaø theos, nghóa laø "Thöôïng Ñeá" ("god"), keá ñoù töôûng töôïng vaø giaûng giaûi raèng thuaät ngöõ naøy haøm yù raèng moïi hoøn ñaù vaø moãi caùi caây trong Thieân Nhieân laø moät vò Thöôïng Ñeá hay laø Thöôïng Ñeá Duy Nhaát, thì baáy giôø baïn seõ coù lyù vaø seõ bieán ngöôøi theo thuyeát Phieám Thaàn thaønh ngöôøi theo Baùi Vaät giaùo (fetishworshippers) ngoaøi caùi teân goïi chính thöùc cuûa chuùng. Nhöng baïn seõ khoù thaønh coâng neáu baïn phaân tích töø nguyeân thuaät ngöõ Phieám Thaàn theo nghóa noäi moân nhö chuùng toâi ñang laøm. Hoûi : Theá thì ñònh nghóa cuûa baø laø gì?

Thuyeát Phieám Thaàn chuû tröông: Theá giôùi vaø Thöôïng Ñeá laø moät; theá giôùi phaùt xuaát töø Thöôïng Ñeá vaø cuøng baûn theå vôùi Thöôïng Ñeá; Thöôïng Ñeá laø toång soá caùc vaät coäng laïi. (ND). b Thaàn Luaän (Deism) : Moân hoïc nghieân cöùu veà Thieân Chuùa, khoâng döïa vaøo söï maëc khaûi, chæ döïa vaøo nhaän thöùc töï nhieân.(ND) GIAÙO HUAÁN CAÊN BAÛN CUÛA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

Ñaùp : Ñeán phieân toâi xin hoûi laïi baïn. Baïn hieåu chöõ Pan, hay Thieân Nhieân (Nature) laø gì? Hoûi : Toâi cho raèng Thieân Nhieân laø toaøn theå caùc söï vaät (things) hieän höõu quanh chuùng ta, laø taäp hôïp caùc nhaân vaø quaû trong theá giôùi vaät chaát, söï saùng taïo hay vuõ truï. Ñaùp : Vì vaäy toaøn boä ñöôïc nhaân caùch hoùa vaø traät töï cuûa caùc nhaân vaø quaû ñaõ bieát; toång soá moïi taùc ñoäng vaø maõnh löïc höõu haïn khi hoaøn toaøn taùch rôøi khoûi moät Ñaáng Saùng Taïo hoaëc caùc Ñaáng Saùng Taïo thoâng tueä, vaø coù leõ "ñöôïc bieát ñeán nhö laø moät maõnh löïc ñôn ñoäc vaø rieâng bieät"  nhö trong caùc baùch khoa töø ñieån cuûa baïn chaêng? Hoûi : Vaâng, toâi tin theá. Ñaùp : Ñöôïc roài, chuùng toâi khoâng xeùt baûn chaát khaùch quan vaø vaät chaát naøy (maø chuùng toâi goïi laø haõo huyeàn choùng phai), maø chuùng toâi cuõng khoâng hieåu chöõ pan (Thieân Nhieân) theo yù nghóa cuûa nguoàn goác (derivation) ñöôïc chaáp nhaän töø tieáng Latin "Natura" (nghóa laø "trôû thaønh", becoming, do "nasci", nghóa laø ñöôïc sinh ra). Khi chuùng toâi noùi ñeán Thöôïng Ñeá (Deity) vaø laøm cho noù töông ñoàng, do ñoù, ñoàng hoùa, vôùi Thieân Nhieân, nghóa laø thieân nhieân vónh cöûu vaø töï höõu (uncreate) chöù khoâng phaûi laø taäp hôïp caùc hình boùng thoaùng qua vaø caùc phi thöïc taïi höõu haïn (finite unrealities). Chuùng toâi ñeå maëc vieäc ñoù cho caùc nhaø laøm thaùnh ca (hymnmaker) goïi baàu trôøi höõu hình, laø Thaùnh Toøa cuûa Thöôïng Ñeá, coøn traùi ñaát ñaày buøn cuûa chuùng ta laø choã gaùt chaân (footstool) cuûa Ngaøi. Thöôïng Ñeá cuûa chuùng toâi khoâng ôû trong thieân ñaøng, cuõng khoâng ôû trong caây, nhaø hoaëc nuùi ñaëc bieät naøo, maø ôû khaép moïi nôi, trong moïi nguyeân töû cuûa vuõ truï höõu hình cuõng nhö cuûa vuõ truï voâ hình, ôû trong, ôû treân vaø chung quanh moïi nguyeân töû voâ hình vaø phaân töû coù theå chia nhoû ñöôïc; vì Caùi Ñoù (It) laø quyeàn naêng huyeàn bí cuûa tieán hoùa thaêng thöôïng vaø tieán hoùa giaùng haï, tieàm naêng saùng taïo toaøn naêng vaø thaäm chí toaøn tri hieän höõu khaép nôi.

CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

Hoûi : Xin ngaét lôøi baø. Söï toaøn tri (omnicience) laø ñaëc quyeàn cuûa caùi gì bieát suy tö, coøn baø thì khoâng nhaän Ñaáng Tuyeät Ñoái cuûa baø coù naêng löïc suy tö. Ñaùp : Chuùng toâi phuû nhaän ñieàu ñoù ñoái vôùi caùi Tuyeät Ñoái, vì leõ tö töôûng laø moät ñieàu höõu haïn vaø coù ñieàu kieän. Nhöng roõ raøng laø baïn queân raèng trong trieát hoïc, voâ thöùc tuyeät ñoái cuõng laø höõu thöùc tuyeät ñoái, vì neáu traùi laïi, seõ khoâng coøn laø tuyeät ñoái nöõa. Hoûi : Vaäy thì Caùi Tuyeät Ñoái cuûa baø bieát suy tö ö? Ñaùp : Khoâng, Caùi Tuyeät Ñoái khoâng suy tö, vì lyù do ñôn giaûn ñoù chính laø Tö Töôûng Tuyeät Ñoái. Noù cuõng khoâng hieän toàn vôùi cuøng lyù do vì noù laø hieän toàn tuyeät ñoái, vaø laø Beness chöù khoâng phaûi Being. Haõy ñoïc baøi thô Do Thaùi bí giaùo tuyeät dieäu cuûa Solomon Ben Jehudah Gabirol trong quyeån Kether Malchut roài baïn seõ hieåu: "Ngöôøi laø caùi duy nhaát (one), coäi reã cuûa moïi soá muïc chöù khoâng phaûi laø moät yeáu toá ñeå ñeám; vì söï ñôn nhaát (unity) khoâng thöøa nhaän caùi ña boäi (multiplication), caùi thay ñoåi (change) hoaëc hình töôùng (form). Ngöôøi voán ñoäc nhaát vaø keû minh trieát nhaát trong con ngöôøi cuõng chìm maát trong caùi bí nhieäm hôïp nhaát cuûa ngöôøi, bôûi vì hoï khoâng bieát ñöôïc ñieàu ñoù. Ngöôøi laø moät vaø söï hôïp nhaát cuûa Ngöôøi khoâng bao giôø suy giaõm, khoâng bao giôø nôùi roäng vaø khoâng theå bò thay ñoåi. Ngöôøi laø moät vaø khoâng moät tö töôûng naøo cuûa toâi coù theå aán ñònh cho ngöôøi moät giôùi haïn xaùc ñònh Ngöôøi. Ngöôøi Hieän Höõu (Thou Art), nhöng khoâng phaûi laø caùi hieän toàn duy nhaát (one existent), vì söï hieåu bieát vaø thò kieán cuûa theá nhaân khoâng theå ñaït tôùi söï hieän toàn cuûa Ngöôøi, khoâng xaùc ñònh ñöôïc Ngöôøi nôi ñaâu, ra sao vaø taïi sao", vv… vv…. Toùm laïi Thöôïng 56 Ñeá cuûa chuùng toâi laø Ñaáng kieán taïo vónh cöûu, khoâng ngöøng tieán hoùa, khoâng ngöøng saùng taïo cuûa vuõ truï. Chính vuõ truï ñoù boäc loä caùi tinh hoa cuûa rieâng noù chöù khoâng ñöôïc taïo saün (not being made). Bieåu töôïng cuûa vuõ truï ñoù chính laø moät khoái caàu (sphere) khoâng coù chu vi maø chæ coù moät thuoäc tính haèng taùc ñoäng (everacting attribute) bao truøm taát caû caùc thuoäc tính khaùc ñang hieän toàn hoaëc GIAÙO HUAÁN CAÊN BAÛN CUÛA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

coù theå suy tö  ñoù laø Chính Noù (ITSELF). Ñaây laø ñònh luaät duy nhaát, thoâi thuùc caùc ñònh luaät bieåu loä, vónh cöûu vaø baát bieán khaùc, voán naèm beân trong maø khoâng bao giôø loä ra (nevermanifesting), vì leõ laø ÑÒNH LUAÄT tuyeät ñoái, maø trong caùc thôøi kyø bieåu loä cuûa noù laø Caùi Haèng Bieán Dòch (The everBecoming). Hoûi : Coù laàn toâi coù nghe moät hoäi vieân cuûa baø nhaän xeùt raèng Thöôïng Ñeá Ñaïi Ñoàng coù ôû moïi nôi, trong caùi cheùn baát haïnh cuõng nhö trong cheùn haïnh phuùc, vaø do ñoù, hieän höõu caû trong moïi nguyeân töû cuûa taøn thuoác cuûa toâi! Coù phaûi ñaây laø moät söï baùng boå roõ reät khoâng? Ñaùp : Toâi khoâng cho laø baùng boå, vì moät lyù giaûi thaúng thaén thì khoù coù theå bò xem nhö laø baùng boå ñöôïc. Neáu chuùng ta khoâng tính ñeán (include) Caùi Baûn Nguyeân Toaøn Hieän (Omnipresent Principle) töø moät ñieåm toaùn hoïc ñôn thuaàn cuûa vuõ truï, hoaëc töø moät haït nhoû (particle) cuûa vaät chaát ñang chieám baát luaän khoaûng khoâng naøo coù theå töôûng töôïng ñöôïc thì chuùng ta coù coøn xem noù nhö laø voâ haïn ñöôïc khoâng?

Caàu nguyeän coù caàn thieát khoâng? Hoûi : Baø coù tin vaøo söï caàu nguyeän (prayer) vaø baø coù bao giôø caàu nguyeän khoâng? Ñaùp : Chuùng toâi khoâng caàu nguyeän. Chuùng toâi haønh ñoäng thay vì chæ noùi suoâng. Hoûi : Baø khoâng caàu nguyeän ngay caû vôùi Baûn Nguyeân Tuyeät Ñoái nöõa hay sao? Ñaùp : Taïi sao phaûi laøm theá? Vì quaù baän roän, chuùng toâi thaáy khoù coù ñuû thì giôø ñeå maát ñi trong vieäc höôùng caùc lôøi caàu xin baèng mieäng ñeán moät tröøu töôïng thuaàn tuùy (pure abstraction). Caùi Baát Khaû Tri (The Unknowable) chæ coù theå lieân keát trong caùc thaønh phaàn cuûa noù vôùi nhau maø thoâi, nhöng laïi khoâng coù ñoái vôùi baát cöù caùc lieân heä höõu haïn naøo. Ñoái vôùi söï hieän toàn vaø hieän töôïng cuûa noù, vuõ truï höõu hình tuøy thuoäc vaøo caùc hình thöùc taùc ñoäng hoã töông cuûa noù vaø caùc CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

ñònh luaät cuûa chuùng chöù khoâng tuøy thuoäc vaøo söï caàu nguyeän hay caùc lôøi caàu nguyeän. Hoûi : Baø khoâng tin töôûng chuùt naøo vaøo hieäu quaû cuûa söï caàu nguyeän sao? Ñaùp : Neáu söï caàu nguyeän maø baïn ñeà caäp ñeán laø raát nhieàu lôøi ñöôïc laëp laïi moät caùch hôøi hôït beân ngoaøi, gôûi ñeán moät Thöôïng Ñeá huyeàn vi gioáng nhö ngöôøi nhaän thoâng thöôøng thì toâi khoâng tin coù chuùt hieäu quaû naøo. Lôøi caàu nguyeän naøy laø do ngöôøi Do Thaùi baøy ra vaø ñöôïc ngöôøi Pharisees truyeàn baù khaép nôi. Hoûi : Coøn coù loaïi caàu nguyeän khaùc hay khoâng? Ñaùp : Nhaát ñònh laø coù. Chuùng toâi goïi ñoù laø Caàu Nguyeän Baèng YÙ Chí (WillPrayer), ñuùng hôn ñoù laø moät öôùc nguyeän beân trong (internal command) hôn laø moät thænh caàu (petition). Hoûi : Vaäy, khi laøm nhö theá, baø caàu nguyeän vôùi ai? Ñaùp : Vôùi "Cha treân trôøi cuûa chuùng ta", theo nghóa noäi moân cuûa teân goïi. Hoûi : Nghóa ñoù coù khaùc vôùi yù nghóa ñöôïc gaùn cho noù trong thaàn hoïc khoâng? Ñaùp : Hoaøn toaøn khaùc. Moät nhaø Huyeàn linh hoïc hay nhaø Minh Trieát Thieâng Lieâng gôûi lôøi khaán nguyeän cuûa mình ñeán Töø Phuï cuûa mình ôû choã huyeàn vi (neân ñoïc vaø coá gaéng hieåu chöông VI, V. 6, Matthew) chöù khoâng gôûi ñeán moät Thöôïng Ñeá ngoaïi vuõ truï vaø do ñoù, laø Thöôïng Ñeá höõu haïn (finite God), vì "Ñaáng Cha" naøy ôû trong chính con ngöôøi. Hoûi : Vaäy thì baø bieán con ngöôøi thaønh moät Thöôïng Ñeá sao? Ñaùp : Xin haõy noùi laø "Thöôïng Ñeá" ("God") chöù khoâng phaûi moät Thöôïng Ñeá (a God). Theo chuùng toâi, con ngöôøi noäi taâm (inner man) laø vò Thöôïng Ñeá duy nhaát maø chuùng ta coù theå nhaän bieát ñöôïc. Vaø laøm theá naøo coù theå khaùc hôn ñöôïc? Chuùng ta haõy thöøa nhaän ñònh ñeà raèng Thöôïng Ñeá laø moät baûn nguyeân (principle) voâ giôùi haïn, traûi roäng khaép cuøng, vaø laøm sao maø moät mình con ngöôøi khoâng khoûi ñöôïc thaám nhuaàn bôûi vaø trong Thöôïng Ñeá? Chuùng toâi goïi "Cha GIAÙO HUAÁN CAÊN BAÛN CUÛA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

chuùng ta treân trôøi" ("Father in heaven") laø caùi tinh tuùy Thieâng lieâng maø chuùng ta nhaän bieát ñöôïc trong chuùng ta, trong taâm ta vaø trong linh thöùc cuûa chuùng ta, noù khoâng coù lieân quan gì vôùi khaùi nieäm nhaân hình maø chuùng ta coù theå taïo ra trong boä oùc hoàng traàn cuûa chuùng ta hay laø söï töôûng töôïng cuûa boä oùc ñoù: "Ngöôi khoâng bieát raèng ngöôi laø thaùnh ñieän cuûa Thöôïng Ñeá vaø tinh thaàn cuûa vò Thöôïng Ñeá (tuyeät ñoái) ñang ngöï trong ngöôi hay sao?"1. Tuy nhieân, ñöøng moät ai nhaân hình hoùa (anthropomorphise) caùi tinh hoa ñoù trong chuùng ta. Ñöøng moät nhaø Minh Trieát Thieâng Lieâng naøo, neáu muoán duy trì chaân lyù thieâng lieâng chöù khoâng phaûi chaân lyù nhaân theá (human truth), thoát ra caâu noùi naøy: "Trong choán huyeàn vi" Thöôïng Ñeá laéng nghe (hoaëc ñang taùch phaân) con ngöôøi höõu haïn hoaëc tinh hoa voâ haïn  vì taát caû ñeàu laø moät. Nhö chuùng toâi vöøa nhaéc nhôû ôû treân, cuõng khoâng neân xem raèng moät lôøi caàu nguyeän laø moät thænh nguyeän. Ñuùng hôn, ñoù laø moät ñieàu huyeàn bí, 1

Ngöôøi ta thöôøng thaáy trong caùc taùc phaåm veà Minh Trieát Thieâng Lieâng coù caùc phaùt bieåu maâu thuaån veà nguyeân khí Christos (Christos principle) nôi con ngöôøi. Moät soá taùc giaû goïi noù laø nguyeân khí thöù saùu (Buddhi), moät soá khaùc goïi laø nguyeân khí thöù baûy (Atman). Neáu caùc nhaø Minh Trieát Thieâng Lieâng theo Thieân Chuùa giaùo muoán duøng caùc caùch dieãn taû nhö theá thì haõy ñeå cho hoï taïo ra söï chính xaùc veà maët trieát lyù baèng caùch tuaân theo söï töông ñoàng cuûa caùc bieåu töôïng coå cuûa Toân giaùoMinh trieát. Chuùng toâi cho laø Christos khoâng nhöõng laø moät trong ba nguyeân khí cao, maø taát caû ba ñöôïc xem nhö laø Tam Vò Nhaát Theå (Trinity). Tam Vò Nhaát Theå naøy töôïng tröng cho Chuùa Thaùnh Thaàn, Chuùa Cha vaø Chuùa Con, vì noù ñaùp öùng ñöôïc vôùi tinh thaàn tröøu töôïng , töùc tinh thaàn ñaõ bieán phaân vaø tinh thaàn nhaäp theå (embodied spirit). Veà maët trieát lyù, Krishna vaø Christ ñeàu cuøng laø nguyeân khí döôùi traïng thaùi bieåu loä tam phaân cuûa nguyeân khí ñoù. Trong Chí Toân Ca (Bhagavatgita), chuùng ta thaáy Ñöùc Krishna goïi chính Ngaøi moät caùch thôø ô (indifferently) laø Atman, Tinh thaàn tröøu töôïng, Kshetragna, Thöôïng Ngaõ hay Chaân Ngaõ luaân hoài vaø Baûn Ngaõ Ñaïi Ñoàng, taát caû caùc danh xöng naøy, khi ñöôïc chuyeån ñoåi töø Vuõ truï ñeán con ngöôøi seõ ñaùp öùng vôùi Atma, Buddhi vaø Manas. Kinh Anugita cuõng ñaày trieát lyù gioáng nhö vaäy. CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

moät dieãn tieán huyeàn linh, theo ñoù caùc tö töôûng vaø caùc öôùc muoán höõu haïn vaø coù ñieàu kieän, khoâng theå ñöôïc ñoàng hoùa bôûi tinh thaàn tuyeät ñoái voán voâ ñieàu kieän, ñöôïc dieãn dòch thaønh yù chí taâm linh vaø yù chí thoâng thöôøng; dieãn tieán nhö theá ñöôïc goïi laø "chuyeån hoùa tinh thaàn" ("spiritual transmutation"). Cöôøng ñoä cuûa caùc ñaïo taâm noàng nhieät cuûa chuùng ta bieán ñoåi söï caàu nguyeän thaønh "hoøn ñaù cuûa trieát gia" ("philosopher' s stone"), hay laø nhöõng gì bieán ñoåi chì thaønh vaøng roøng. Tinh tuùy thuaàn traïng duy nhaát, töùc "söï caàu nguyeän baèng yù chí" cuûa chuùng ta seõ trôû thaønh maõnh löïc tích cöïc hay söùc maïnh saùng taïo, seõ taïo ñöôïc cuûa keát quaû tuøy theo öôùc voïng cuûa chuùng ta. Hoûi : Coù phaûi baø muoán noùi raèng söï caàu nguyeän laø moät tieán trình huyeàn linh mang laïi caùc keát quaû vaät chaát khoâng? Ñaùp : Ñuùng vaäy. Quyeàn naêng YÙ Chí (WillPower) trôû thaønh moät quyeàn naêng soáng ñoäng. Nhöng baát haïnh thay cho caùc nhaø Huyeàn linh hoïc vaø caùc nhaø Minh Trieát Thieâng Lieâng, thay vì nghieàn naùt caùc ham muoán cuûa phaøm ngaõ thaáp keùm hay laø con ngöôøi vaät chaát, thay vì noùi vôùi Chaân Ngaõ Taâm linh cao sieâu cuûa hoï ñang ñaém mình trong aùnh saùng cuûa Linh TheåTueä Giaùc: "Xin cho YÙ Ngaøi ñöôïc theå hieän, chöù khoâng phaûi yù toâi" vv… , nhöõng ngöôøi naøy laïi gôûi caùc löôïn soùng cuûa quyeàn naêngyù chí vaøo caùc muïc tieâu ích kyû hay thieáu thaùnh thieän! Laøm nhö theá laø ñi vaøo ma thuaät, laø ñieàu ñaùng tôûm vaø laø taø thuaät taâm linh (spiritual sorcery). Baát haïnh thay ñaây laïi laø coâng vieäc ñöôïc öa thích cuûa caùc chính khaùch vaø caùc töôùng laõnh coù ñaïo Thieân Chuùa cuûa chuùng ta, nhaát laø khi caùc vò töôùng naøy ñöa hai ñaïo quaân ñeå taøn saùt laãn nhau. Tröôùc khi ñaùnh nhau, caû hai beân ñeàu thaû mình vaøo moät chuùt taø thuaät nhö theá baèng caùch laàn löôït caàu nguyeän cuøng moät Chuùa Thaùnh Thaàn (God of Hosts), moãi beân ñeàu ñaõi xin vò Chuùa naøy trôï giuùp ñeå caét coå keû thuø. Hoûi : Vua David(a) ñaõ töøng caàu nguyeän Chuùa Thaùnh Thaàn ñeå giuùp oâng ta ñaùnh baïi ngöôøi Philistines, taøn saùt ngöôøi Syrians, ngöôøi (a)

Vua David (khoaûng 973 tröôùc T.C.) laø moät trong caùc göông maët vó ñaïi nhaát trong lòch söû vaø vaên hoïc Do Thaùi coå (Hebrew), laø chuû ñeà cuûa nhieàu GIAÙO HUAÁN CAÊN BAÛN CUÛA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

Moabites, vaø "Chuùa che chôû David baát cöù nôi naøo oâng ñi tôùi". Baø thaáy ñoù, chuùng toâi chæ noùi theo nhöõng gì chuùng toâi ñoïc thaáy trong Thaùnh Kinh (Bible) maø thoâi. Ñaùp : Dó nhieân baïn khoâng laøm khaùc hôn ñöôïc. Nhöng vì theo choã chuùng toâi bieát, baïn thích töï goïi laø ngöôøi theo Thieân Chuùa giaùo chöù khoâng phaûi ngöôøi Do Thaùi, taïi sao baïn khoâng thöû tuaân theo nhöõng gì Ñöùc Christ daïy?(b) Ngaøi khuyeân baïn moät caùch roõ raøng laø ñöøng tin theo "ngöôøi xöa" ("them of old times") hay laø luaät cuûa Moses (Mosaic Law), maø baûo baïn haõy laøm nhö Ngaøi noùi vôùi baïn, vaø caûnh caùo nhöõng ai muoán duøng kieám cheùm gieát raèng hoï cuõng seõ cheát vì kieám. Ñöùc Christ ñaõ ban cho baïn moät lôøi caàu nguyeän maø thoâng thöôøng baïn chæ cho laø moät lôøi caàu nguyeän ôû ñaàu moâi (lip prayer) vaø laø moät lôøi cao rao maø thoâi, maø khoâng moät ai, ngoaïi tröø nhaø huyeàn linh hoïc chaân chính môùi hieåu ñöôïc. Trong lôøi caàu ñoù, baïn noùi (theo nghóa chaáp neâ vaên tö cuûa baïn) nhö sau: "Haõy tha cho chuùng con caùc nôï naàn cuûa chuùng con, gioáng nhö chuùng con tha thöù cho caùc con nôï cuûa chuùng con vaäy", maø baïn khoâng bao giôø laøm nhö vaäy caû. Laïi nöõa, Ngaøi khuyeân baïn haõy thöông yeâu keû thuø cuûa baïn vaø laøm nhöõng ñieàu toát laønh cho keû naøo thuø gheùt baïn. Ñieàu chaéc chaén laø khoâng phaûi “Ñaáng Tieân Tri töø aùi ôû Nazareth" daïy baïn caàu nguyeän "Ñöùc Cha laønh" cuûa baïn taøn saùt vaø giuùp cho baïn chieán thaéng keû thuø cuûa baïn! Ñaây laø lyù do giaûi thích taïi sao chuùng toâi baùc boû nhöõng gì maø baïn goïi laø "nhöõng lôøi caàu nguyeän". Hoûi : Nhöng laøm sao baø giaûi thích ñöôïc söï kieän raát thöôøng gaëp laø moïi quoác gia vaø moïi daân toäc ñeàu ñaõ caàu nguyeän vaø toân thôø moät hay nhieàu vò thaàn? Moät soá ngöôøi coøn thôø phuïng vaø daâng cuùng ma quyû (devils) vaø caùc hoàn ma gaây haïi (harmful spirits) nöõa, ñieàu naøy

caâu chuyeän ñöôïc thuaät laïi trong Kinh Cöïu Öôùc. (Xin nhaéc laïi laø Do Thaùi giaùo chæ duøng Kinh Cöïu Öôùc chöù khoâng duøng Kinh Taân Öôùc)(ND) (b) Baø Blavatsky coù duïng yù nhaéc nhôû chuùng ta chæ neân tin theo lôøi daïy cuûa Ñöùc Christ trong kinh Taân Öôùc maø thoâi.(ND) CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

chæ chöùng toû raèng vieäc tin vaøo hieäu quaû cuûa lôøi caàu xin laø raát phoå caäp. Ñaùp : Ñieàu ñoù ñöôïc giaûi thích baèng söï kieän khaùc, ñoù laø söï caàu nguyeän coù nhieàu yù nghóa khaùc nöõa ngoaøi caùi yù nghóa maø ngöôøi Thieân Chuùa giaùo gaùn cho noù. Khoâng nhöõng noù coù nghóa laø naøi xin (pleading) hay thænh nguyeän (petition), maø coøn haøm yù laø vaøo thôøi coå, noù coù nghóa laø khaán nguyeän (invocation) vaø nieäm chuù (incantation). Thaàn chuù (mantra) hay laø lôøi caàu nguyeän ñöôïc xöôùng leân moät caùch nhòp nhaøng cuûa ngöôøi theo AÁn giaùo coù moät yù nghóa xaùc ñaùng bieát bao, vì ngöôøi theo ñaïo Baø La Moân töï cho raèng hoï cao hôn laø caùc vò thaàn (devas or Gods) thoâng thöôøng. Moät lôøi caàu nguyeän coù theå laø moät lôøi keâu goïi hay laø moät caâu chuù ñeå truø eám (malediction), moät lôøi nguyeàn ruõa (curse) gioáng nhö trong tröôøng hôïp hai ñaïo binh cuøng ñoàng thôøi caàu nguyeän ñeå huûy dieät laãn nhau) cuõng nhieàu nhö laø ñeå chuùc laønh. Vaø vì ñaïi ña soá con ngöôøi ñeàu raát vò kyû, hoï chæ caàu nguyeän cho chính hoï, xin ñöôïc ban cho "côm aên haèng ngaøy" ("daily bread") thay vì laøm vieäc ñeå kieám aên, vaø xin Thöôïng Ñeá ñöøng ñeå cho hoï "bò caùm doã", maø haõy cöùu hoï (chæ rieâng ngöôøi thoát lôøi caàu nguyeän thoâi) thoaùt khoûi söï döõ, keát quaû laø, theo nhö ngaøy nay ngöôøi ta hieåu, lôøi caàu nguyeän ñoù trôû neân tai haïi gaáp ñoâi, vì: a/ Noù tieâu dieät söï töï tin trong con ngöôøi; b/ Noù laøm phaùt trieån trong con ngöôøi moät tính vò kyû coøn maõnh lieät hôn laø y ñöôïc thieân nhieân phuù cho. Toâi laëp laïi laø chuùng toâi tin vaøo "söï hieäp thoâng" (communion") vaø taùc ñoäng cuøng luùc trong söï hoøa hôïp vôùi "Cha chuùng ta treân trôøi", vaø trong nhöõng luùc hieám hoi ñi vaøo traïng thaùi laïc phuùc xuaát thaàn, baèng caùch troän laãn thöôïng hoàn (higher soul) cuûa chuùng ta vôùi tinh hoa vuõ truï khi noù ñang höôùng veà coäi nguoàn vaø trung taâm cuûa noù, bò thu huùt vaøo moät traïng thaùi maø trong ñôøi soáng ñöôïc goïi laø Nhaäp Ñònh (Samadhi), coøn sau khi cheát ñöôïc goïi laø Nieát Baøn (Nirvana). Chuùng toâi khöôùc töø vieäc caàu nguyeän vôùi caùc thöïc theå höõu haïn ñöôïc GIAÙO HUAÁN CAÊN BAÛN CUÛA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

taïo ra (created finite beings)  nghóa laø vôùi caùc thaàn (gods), caùc thaùnh (saints), caùc thieân thaàn (angels) vv… bôûi vì chuùng toâi xem ñoù nhö laø suøng baùi ngaåu töôïng (idolatry). Chuùng ta khoâng theå caàu nguyeän vôùi Ñaáng Tuyeät Ñoái vì caùc lyù do ñaõ giaûi thích ôû tröôùc. Do ñoù, chuùng toâi coá gaéng thay theá caùch caàu nguyeän voâ hieäu vaø voâ duïng baèng caùc haønh ñoäng xöùng ñaùng coù hieäu quaû taïo ra toát laønh. Hoûi : Nhöõng ngöôøi Thieân Chuùa giaùo goïi ñoù laø ngaïo maïn vaø baùng boå. Hoï goïi theá coù sai khoâng? Ñaùp : Hoaøn toaøn sai. Traùi laïi, chính hoï môùi laø keû toû ra ngaïo maïn nhö quyû Satan khi hoï cho raèng Ñaáng Tuyeät Ñoái hay Ñaáng Voâ Haïn (ngay caû nhö neáu xaûy ra vieäc coù theå coù baát luaän moái lieân heä naøo giöõa caùi khoâng bò chi phoái vôùi caùi bò chi phoái) seõ cuùi xuoáng laéng nghe moïi lôøi caàu nguyeän ñieân khuøng vaø ích kyû. Vaø cuõng chính hoï haàu nhö baùng boå khi noùi raèng moät Thöôïng Ñeá Toaøn Tri vaø Toaøn Naêng maø coøn nghe nhöõng lôøi caàu nguyeän ñöôïc phaùt ra môùi bieát ñöôïc nhöõng gì Ngaøi phaûi laøm! Hieåu theo phöông dieän noäi moân, ñieàu naøy coøn ñöôïc caû Ñöùc Phaät vaø Ñöùc Jesus cuûng coá theâm. Ñöùc Phaät noùi: "Ñöøng troâng caäy nôi caùc vò thaàn khoâng giuùp gì ñöôïc, ñöøng caàu nguyeän gì caû! maø toát hôn laø haønh ñoäng, vì boùng toái seõ khoâng chieáu saùng ñöôïc. Ñöøng xin xoû gì nôi söï im laëng vì noù khoâng theå noùi cuõng nhö khoâng theå nghe." Coøn Ñöùc Jesus khuyeân: "Baát cöù ñieàu gì maø caùc ngöôi caàu xin nhaân danh ta (danh cuûa Kitoâ, Christos), ta cuõng seõ laøm". Dó nhieân, caâu naøy neáu xeùt theo nghóa ñen, seõ ñi ngöôïc vôùi laäp luaän cuûa chuùng toâi. Nhöng neáu chuùng ta chaáp nhaän caâu ñoù theo phöông dieän noäi moân, vôùi söï hieåu bieát ñaày ñuû yù nghóa cuûa thuaät ngöõ "Christos" maø theo chuùng toâi, noù töôïng tröng cho AtmaBuddhiManas, töùc "Chaân Ngaõ" ("Self"), thì caâu ñoù phaûi hieåu nhö sau: Chuùng ta phaûi nhaän bieát vaø caàu nguyeän vôùi vò Thöôïng Ñeá duy nhaát, hay ñuùng hôn laø haønh ñoäng hôïp nhaát vôùi Ngaøi, ñoù laø tinh thaàn cuûa Thöôïng Ñeá maø thaân theå chuùng ta laø thaùnh ñieän cuûa Ngaøi vaø Ngaøi ngöï trong ñoù.

Caàu nguyeän laøm maát töï tin CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

Hoûi : Nhöng chính Ñöùc Christ khoâng caàu nguyeän vaø khuyeân neân caàu nguyeän hay sao? Ñaùp : Truyeàn thuyeát ghi nhaän nhö theá; nhöng caùc "caàu nguyeän" naøy ñuùng ra thuoäc loaïi hieäp thoâng vôùi "Cha Treân Trôøi" vöøa ñöôïc noùi ñeán. Noùi caùch khaùc, vaø neáu chuùng ta ñoàng nhaát hoùa Ñöùc Jesus vôùi Thöôïng Ñeá ñaïi ñoàng thì seõ laø ñieàu phi lyù luaän moät caùch quaù voâ lyù do keát luaän khoâng theå traùnh khoûi, aáy laø Ngaøi chính laø Thöôïng Ñeá laïi caàu nguyeän vôùi chính Ngaøi vaø taùch yù chí cuûa vò Thöôïng Ñeá ñoù khoûi yù chí cuûa chính Ngaøi! Hoûi : Coøn moät luaän cöù nöõa, hôn nöõa, lyù luaän naøy ñöôïc moät soá ngöôøi Cô Ñoác giaùo duøng ñeán raát nhieàu. Hoï noùi: "Toâi caûm thaáy toâi khoâng theå chinh phuïc baát cöù ñam meâ vaø yeáu ñuoái naøo baèng chính söùc maïnh cuûa toâi. Nhöng khi toâi caàu nguyeän vôùi Ñöùc Jesus Christ thì toâi caûm thaáy raèng Ngaøi ban cho toâi söùc maïnh vaø nhôø quyeàn naêng cuûa Ngaøi, toâi coù theå ñaùnh baïi ñöôïc chuùng". Ñaùp : Ñieàu ñoù khoâng coù gì laø laï. Neáu "Christ Jesus" laø Thöôïng Ñeá vaø laø moät Thöôïng Ñeá ñoäc laäp vaø taùch bieät vôùi keû caàu nguyeän, dó nhieân moïi vieäc ñang vaø phaûi coù theå xaûy ra ñoái vôùi moät "Thöôïng Ñeá ñaày quyeàn löïc". Nhöng luùc ñoù ñaâu laø coâng traïng hay laø söï coâng baèng cuûa vieäc chinh phuïc nhö theá? Taïi sao keû chinh phuïc giaû taïo laïi ñöôïc töôûng thöôûng veà moät ñieàu ñöôïc laøm ra maø y chæ toán coù vaøi lôøi caàu nguyeän? Coøn baïn, cho daãu laø moät ngöôøi taàm thöôøng ñi nöõa, baïn coù chòu traû cho ngöôøi laøm coâng cuûa baïn ñuû tieàn coâng cuûa moät ngaøy neáu baïn laøm haàu heát coâng vieäc cuûa y thay cho y trong khi y ngoài döôùi caây taùo vaø caàu nguyeän cho baïn laøm nhö theá suoát thôøi gian ñoù? YÙ töôûng naøy xuyeân suoát troïn kieáp soáng cuûa con ngöôøi do söï thôø ô veà tinh thaàn (moral idleness) khi nhôø keû khaùc  duø laø Thöôïng Ñeá hay con ngöôøi  ñaûm traùch nhieäm vuï vaø coâng vieäc vaát vaû nhaát cuûa ta, ñoù laø yù töôûng khoù chòu nhaát ñoái vôùi chuùng ta, vì noù laø yù töôûng thoaùi boä nhaát ñoái vôùi phaåm caùch con ngöôøi. Hoûi : Coù theå laø theá. Nhöng chính yù töôûng tin vaøo moät Ñaáng Cöùu Ñoä con ngöôøi laïi giuùp theâm söùc maïnh trong cuoäc chieán vôùi söï soáng GIAÙO HUAÁN CAÊN BAÛN CUÛA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

voán laø yù töôûng caên baûn cuûa Thieân Chuùa giaùo hieän nay. Vaø veà maët chuû quan, chaéc chaén laø vieäc tin töôûng nhö theá laïi coù hieäu quaû, nghóa laø nhöõng ai tin töôûng nhaát ñònh caûm thaáy chính mình ñöôïc giuùp ñôõ vaø ñöôïc theâm söùc maïnh. Ñaùp : Chaéc chaén laø coù moät soá beänh nhaân cuûa caùc nhaø "Khoa Hoïc Cô Ñoác" vaø "Khoa hoïc Taâm Trí"  töùc laø nhöõng "keû Ñaïi Phuû Nhaän", great "Deniers"(1)  ñoâi khi cuõng ñöôïc chöõa laønh beänh; haún khoâng phaûi laø thoâi mieân, aùm thò (suggestion), taâm lyù hoïc vaø ngay caû tình traïng ñoàng coát seõ thöôøng, neáu khoâng noùi laø raát thöôøng, taïo ra caùc keát quaû nhö theá. Baïn xem xeùt chæ vaøi tröôøng hôïp thaønh coâng vaø chaép laïi thaønh chuoãi lyù luaän maø thoâi. Baïn nghó theá naøo khi con soá tröôøng hôïp thaát baïi leân ñeán gaáp 10 laàn? Chaéc chaén baïn seõ khoâng ñònh noùi laø, ngay cho daàu coù ñaày ñuû ñöùc tin cuoàng nhieät ñi nöõa, trong nhöõng ngöôøi Thieân Chuùa giaùo cuoàng tín khoâng haún laø khoâng coù thaát baïi? Hoûi : Nhöng laøm sao baø coù theå giaûi thích ñöôïc nhöõng tröôøng hôïp hoaøn toaøn thaønh coâng? Döïa vaøo ñaâu maø nhaø Minh Trieát Thieâng Lieâng tìm ñöôïc söùc maïnh ñeå tröø boû ñöôïc caùc thò duïc vaø loøng ích kyû cuûa mình? Ñaùp : Döïa vaøo Thöôïng Ngaõ cuûa mình, töùc laø tinh thaàn thieâng lieâng hay laø Thöôïng Ñeá noäi taïi vaø döïa vaøo Nghieäp Quaû cuûa mình nöõa. Töø baáy laâu nay, chuùng toâi ñaõ chaúng nhaéc ñi nhaéc laïi raèng bieát ñöôïc caây laø nhôø quaû, bieát ñöôïc baûn chaát cuûa nguyeân nhaân laø nhôø haäu quaû cuûa noù ñoù sao? Baïn noùi ñeán vieäc tröø boû thò duïc vaø trôû neân thaùnh thieän nhôø vaø vôùi söï trôï giuùp cuûa Chuùa hay Ñaáng Christ. Chuùng toâi xin hoûi ôû ñaâu maø baïn tìm thaáy nhieàu ngöôøi haïnh, khoâng phaïm toäi, coá traùnh gaây toäi aùc, trong giôùi Cô Ñoác giaùo hay Phaät giaùo 1

Moân phaùi chöõa trò môùi, baèng caùch phuû nhaän söï hieän höõu cuûa baát cöù caùi gì tröø tinh thaàn, maø tinh thaàn khoâng theå ñau oám, cuõng nhö khoâng bò beänh taät, moân phaùi naøy cho raèng cô theå chöõa trò taát caû moïi beänh taät, mieãn laø ngöôøi beänh coù ñöùc tin raèng nhöõng gì maø ngöôøi beänh phuû nhaän ñeàu khoâng theå toàn taïi. Moät hình thöùc môùi cuûa söï töï thoâi mieân. CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

 trong caùc nöôùc Cô Ñoác giaùo hay trong caùc nöôùc ngoaïi ñaïo? Khoa thoáng keâ seõ ñöa ra caâu traû lôøi vaø bieän minh cho lôøi noùi cuûa chuùng toâi. Theo söï ñieàu tra (census) môùi ñaây ôû Ceylon (nay laø Sri Lanka) vaø AÁn Ñoä, trong baûng so saùnh caùc troïng toäi do ngöôøi Thieân Chuùa giaùo, Hoài giaùo, AÁn giaùo, ngöôøi lai AÂu AÙ (Eurasians), ngöôøi theo Phaät giaùo vv… phaïm phaûi, caên cöù nôi hai trieäu daân ñöôïc choïn moät caùch ngaåu nhieân trong moãi nhoùm keå treân vaø bao goàm caùc toäi nheï trong nhieàu naêm, thì tæ leä phaïm toäi cuûa ngöôøi Cô Ñoác giaùo ôû möùc 15 so vôùi 4 ngöôøi phaïm toäi trong soá daân theo Phaät giaùo (Xem taïp chí Lucifer thaùng 41888, trang 147, muïc "Caùc dieãn giaû Cô Ñoác giaùo baøn veà Phaät giaùo"). Khoâng moät nhaø Ñoâng phöông hoïc naøo, khoâng moät söû gia noåi danh naøo hay moät du khaùch naøo trong caùc xöù theo Phaät giaùo, töø Giaùm muïc Bigandet vaø Tu Vieän tröôûng Huc, ñeán Ngaøi William Hunter vaø moïi vieân chöùc voâ tö, khoâng ai laø khoâng coâng nhaän ñöùc haïnh cuûa ngöôøi theo Phaät giaùo. Tuy nhieân, caùc Phaät giaùo ñoà (cho daãu khoâng phaûi thuoäc moân phaùi Phaät giaùo Thaùi lan chính coáng) ñeàu khoâng tin töôûng nôi Thöôïng Ñeá hoaëc moät söï ban thöôûng vò lai naøo ngoaøi coõi ñôøi naøy. Hoï khoâng caàu nguyeän gì heát, keå caû sö saûi laãn ngöôøi theá tuïc. Hoï thoát leân moät caùch kinh ngaïc: "Caàu nguyeän aø! caàu ai vaø caàu caùi gì môùi ñöôïc?” Hoûi : Vaäy thì hoï thöïc söï laø nhöõng keû voâ thaàn. Ñaùp : Quaû ñuùng hö vaäy, nhöng hoï cuõng laø nhöõng ngöôøi meán chuoäng ñöùc haïnh vaø tuaân giöõ ñöùc haïnh nhaát treân khaép theá giôùi. Phaät giaùo chuû tröông toân troïng toân giaùo cuûa keû khaùc vaø trung thaønh vôùi toân giaùo cuûa chính mình. Coøn Giaùo Hoäi Cô Ñoác giaùo xem taát caû caùc thaàn thaùnh cuûa caùc nöôùc khaùc nhö laø ma quyû, muoán baét moïi ngöôøi khoâng theo Cô Ñoác giaùo phaûi ñoïa ñòa nguïc ñôøi ñôøi. Hoûi : Caùc sö saõi Phaät giaùo khoâng laøm gioáng vaäy hay sao? Ñaùp : Khoâng bao giôø caû. Hoï heát söùc tuaân theo caâu chaâm ngoân saùng suoát trong kinh Phaùp Cuù (Dammapada) trong moïi haønh ñoäng, vì hoï bieát raèng "Neáu baát cöù keû naøo, duø coù hoïc thöùc hay khoâng, töï xem mình laø cao troïng hôn ngöôøi khaùc, thì keû aáy chaúng khaùc naøo ngöôøi muø caàm GIAÙO HUAÁN CAÊN BAÛN CUÛA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

neán vaäy  vì hoï soi saùng cho ngöôøi khaùc, coøn chính hoï vaãn chòu toái ñen.”

Veà Coäi Nguoàn Cuûa Linh hoàn Con ngöôøi Hoûi : Vaäy thì laøm theá naøo maø baø giaûi thích ñöôïc vieäc con ngöôøi ñöôïc phuù cho Tinh thaàn vaø Linh hoàn? Chuùng töø ñaâu ñeán? Ñaùp : Töø Linh hoàn Vuõ truï (Universal Soul). Chaéc chaén laø khoâng do moät Thöôïng Ñeá nhaân hình (personal God) ban cho. Chaát aåm trong con söùa ñeán töø ñaâu? Töø bieån caû bao quanh noù, trong ñoù con söùa soáng, hít thôû vaø hieän toàn, ñoàng thôøi noù cuõng trôû veà ñoù khi bò tan raõ. Hoûi : Nhö theá baø baùc boû giaùo lyù cho raèng Linh hoàn ñöôïc Thöôïng Ñeá ban cho hay phaû hôi thôû (breath) vaøo con ngöôøi sao? Ñaùp : Chuùng toâi buoäc phaûi laøm theá. "Linh hoàn" ñöôïc noùi ñeán trong chöông II cuûa Saùng Theá Kyù (v, 7) laø "Linh hoàn sinh ñoäng" ("living Soul") hay laø Nephesh (hoàn thuù sinh ñoäng  the vital, animal soul), theo ñoù Thöôïng Ñeá (chuùng toâi noùi laø "thieân nhieân" vaø ñònh luaät baát bieán) phuù cho con ngöôøi gioáng nhö moïi con thuù. Ñoù khoâng phaûi laø hoàn suy tö hay laø trí tueä; caøng khoâng phaûi laø Tinh thaàn baát töû (immortal Spirit). Hoûi : Ñöôïc roài, chuùng ta neân noùi caùch khaùc. Coù phaûi chính Thöôïng Ñeá phuù baåm cho con ngöôøi moät nhaân hoàn bieát suy lyù vaø Tinh thaàn baát töû? Ñaùp : Laïi moät laàn nöõa, theo caùch baïn ñaët caâu hoûi, chuùng toâi phaûi phaûn baùc ñieàu ñoù. Vì leõ chuùng toâi khoâng tin raèng moät Thöôïng Ñeá nhaân hình, laøm sao chuùng toâi coù theå tin raèng vò ñoù ban cho con ngöôøi baát cöù ñieàu gì? Coøn veà maët lyù luaän, thöøa nhaän moät vò Thöôïng Ñeá maø chính vò naøy laïi lieàu lónh saùng taïo moät linh hoàn môùi cho moãi ñöùa treû môùi sinh, taát caû nhöõng gì coù theå noùi ñöôïc ñoù laø moät vò Thöôïng Ñeá nhö theá khoù coù theå ñöôïc xem nhö laø coù ñöôïc baát cöù minh trieát hay tieân kieán naøo. Moät vaøi khoù khaên khaùc vaø vieäc khoâng theå dung hoøa ñieàu naøy vôùi caùc ñoøi hoûi naûy sinh ñoái vôùi söï nhaân töø, söï coâng baèng, coâng minh vaø söï toaøn tri cuûa vò Thöôïng CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

Ñeá ñoù, coù bieát bao nhieâu laø ñaù ngaàm gaây cheát ngöôøi maø lyù thuyeát thaàn hoïc naøy haèng ngaøy vaø haèng giôø vaáp phaûi. Hoûi : Baø muoán noùi ñeán ñieàu gì? Caùc khoù khaên naøo? Ñaùp : Toâi ñang nghó ñeán moät luaän cöù khoâng theå baùc boû ñöôïc maø moät vaøi tu só Phaät giaùo Tích lan, moät nhaø thuyeát giaùo noåi danh, tröôùc söï hieän dieän cuûa toâi, ñaõ ñöa ra cho moät nhaø Truyeàn giaùo Cô Ñoác, nhaø truyeàn giaùo naøy khoâng phaûi laø ngöôøi thieáu hieåu bieát hay laø khoâng ñöôïc chuaån bò cho cuoäc tranh luaän tröôùc coâng chuùng, vì cuoäc tranh luaän naøy ñaõ ñöôïc thoâng baùo tröôùc. Söï vieäc dieãn ra gaàn Colombo, Nhaø Truyeàn giaùo thaùch thöùc nhaø sö Megattivati ñöa ra lyù do ñeå giaûi thích taïi sao "ngöôøi ngoaïi ñaïo" ("heathen") khoâng chaáp nhaän Thöôïng Ñeá cuûa Thieân Chuùa giaùo. Theá roài, Nhaø Truyeàn giaùo ñi ra khoûi cuoäc tranh luaän maõi maõi ñaùng nhôù ñoù, nhö thöôøng leä, vôùi haïng nhì. Hoûi : Xin cho bieát söï vieäc dieãn tieán ra sao? Ñaùp : Ñôn giaûn nhö theá naøy: nhaø sö Phaät giaùo môû ñaàu baèng caùch hoûi vò giaùo só Tuyeân UÙy (padri) coù phaûi Thöôïng Ñeá cuûa oâng naøy ñaõ ban ra caùc giôùi raên cho Moses chæ ñeå cho con ngöôøi tuaân theo maø thoâi, nhöng chính Thöôïng Ñeá thì laïi vi phaïm. Nhaø truyeàn giaùo baùc boû caâu giaû ñònh ñoù moät caùch phaån noä. Nhaø sö noùi "Ñöôïc roài, oâng noùi vôùi chuùng toâi raèng Thöôïng Ñeá khoâng ñaët moät ngoaïi leä naøo ñoái vôùi quy luaät naøy vaø oâng cuõng noùi raèng khoâng moät linh hoàn naøo coù theå ñöôïc sinh ra maø khoâng coù yù muoán cuûa Ngaøi. Theá thì Thöôïng Ñeá caám vieäc ngoaïi tình, trong soá nhieàu ñieàu khaùc nöõa, nhöng ngay sau ñoù oâng laïi noùi raèng chính Thöôïng Ñeá taïo ra moãi ñöùa treû môùi sinh vaø Ngaøi laïi ban cho noù moät linh hoàn. Vaäy thì chuùng toâi phaûi hieåu raèng haøng trieäu ñöùa treû ñöôïc sinh ra trong toäi loãi vaø trong söï ngoaïi tình ñeàu laø coâng trình cuûa vò Thöôïng Ñeá cuûa oâng chöù sao? Thöôïng Ñeá cuûa oâng caám vaø tröøng phaït vieäc vi phaïm luaät cuûa Ngaøi, tuy theá taïi sao, haèng ngaøy vaø haèng giôø, Ngaøi ñeàu taïo ra caùc linh hoàn chæ cho caùc ñöùa treû nhö theá? Theo lyù luaän ñôn giaûn nhaát, Thöôïng Ñeá cuûa oâng laø moät keû ñoàng loûa trong toäi loãi ñoù, bôûi vì chæ GIAÙO HUAÁN CAÊN BAÛN CUÛA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

do söï giuùp ñôõ vaø can thieáp cuûa Ngaøi, nhöõng ñöùa treû cuûa loøng tham duïc ñoù môùi ñöôïc sinh ra. Ñaâu laø söï coâng baèng khi tröøng phaït khoâng nhöõng cha meï phaïm toäi maø ngay caû treû thô voâ toäi veà nhöõng gì do chính Thöôïng Ñeá ñoù laøm ra, vò Thöôïng Ñeá maø tuy theá baïn mieãn tröø heát baát cöù toäi loãi naøo cuûa chính Ngaøi?" Nhaø truyeàn giaùo xem ñoàng hoà tay cuûa mình vaø chôït thaáy raèng ñaõ quaù muoän, khoâng theå tranh luaän theâm nöõa. Hoûi : Baø queân raèng taát caû nhöõng tröôøng hôïp khoâng theå giaûi thích nhö theá ñeàu thuoäc veà caùc bí phaùp, vaø toân giaùo chuùng toâi caám chuùng toâi doøm ngoù (pry) vaøo caùc bí maät cuûa Thöôïng Ñeá. Ñaùp : Chuùng toâi khoâng queân ñieàu ñoù, maø chuùng toâi chæ baøi baùc nhöõng ñieàu khoâng theå chaáp nhaän veà maët luaän lyù (impossibilities) nhö theá. Chuùng toâi cuõng khoâng ñoøi hoûi baïn tin nhö chuùng toâi. Chuùng toâi chæ giaûi ñaùp caùc caâu hoûi cuûa baïn maø thoâi. Tuy nhieân, chuùng toâi coù moät teân goïi khaùc daønh cho caùc ñieàu bí maät cuûa baïn.

Giaùo Lyù Ñaïo Phaät Veà Caùc Bí Maät Noùi Treân

Hoûi : Phaät giaùo daïy nhöõng gì veà linh hoàn? Ñaùp : Ñieàu ñoù coøn tuøy baïn muoán noùi ñeán Phaät giaùo coâng truyeàn, ñaïi chuùng hay laø giaùo lyù noäi moân. Giaùo lyù coâng truyeàn giaûi thích trong Phaät giaùo Vaán Ñaùp (Buddhist Catechism) nhö sau: "Linh hoàn con ngöôøi ñöôïc xem nhö laø moät töø ngöõ do ngöôøi keùm hieåu bieát duøng ñeå dieãn taû moät yù töôûng sai laàm. Neáu moïi vaät phaûi chòu söï thay ñoåi thì con ngöôøi cuõng theá, vaø moïi phaân töû vaät chaát cuûa con ngöôøi cuõng phaûi thay ñoåi. Nhöõng gì phuï thuoäc vaøo söï thay ñoåi ñeàu khoâng thöôøng toàn, cho neân khoâng theå coù moät söï toàn taïi vónh vieãn cuûa moät vaät phuø du". Ñieàu naøy coù veû deã hieåu vaø roõ raøng. Nhöng khi chuùng ta ñi ñeán vaán ñeà phaøm ngaõ môùi xuaát hieän trong moãi laàn taùi sinh keá tieáp laø taäp hôïp caùc "uaån" ("skandhas") hay laø caùc thuoäc tính (attributes) cuûa phaøm ngaõ cuõ vaø ñoøi hoûi coù phaûi taäp hôïp môùi naøy cuûa caùc uaån cuõng laø moät thöïc theå môùi (new being), trong ñoù khoâng moät caùi gì coøn soùt laïi cuûa caùi cuõ, thì chuùng ta hieåu ñöôïc raèng: "Theo moät yù nghóa, ñaây laø moät thöïc theå môùi, coøn theo yù nghóa khaùc thì CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

khoâng phaûi nhö vaäy. Trong kieáp soáng naøy, caùc thöù uaån luoân luoân thay ñoåi. Trong con ngöôøi A.B hoài 40 tuoåi cuõng coù phaøm ngaõ gioáng vôùi thanh nieân A.B. luùc 18 tuoåi. Tuy nhieân, do söï hao moøn vaø taùi taïo khoâng ngöøng cuûa xaùc thaân vaø söï thay ñoåi cuûa trí tueä vaø tính tình, anh ta trôû thaønh moät thöïc theå khaùc. Tuy theá, luùc veà giaø, con ngöôøi gaët haùi ñuùng ngay söï thöôûng phaït do keát quaû cuûa caùc tö töôûng vaø haønh ñoäng ôû moïi giai ñoaïn tröôùc kia cuûa kieáp soáng mình. Nhö vaäy, thöïc theå môùi cuûa laàn taùi sinh vaãn cuøng laø moät bieät ngaõ nhö tröôùc kia (nhöng khoâng cuøng phaøm ngaõ), chæ coù hình haøi thay ñoåi hay laø taäp hôïp môùi cuûa caùc uaån, gaët haùi ñuùng y caùc haäu quaû cuûa caùc haønh ñoäng vaø tö töôûng cuûa ngöôøi ñoù trong kieáp soáng tröôùc." Ñaây laø sieâu hình hoïc tröøu töôïng vaø hieån nhieân laø khoâng dieãn taû ñöôïc söï khoâng tin töôûng vaøo linh hoàn baèng baát cöù caùch naøo. Hoûi : Coù phaûi coù phaàn naøo gioáng vôùi ñieàu ñöôïc noùi ñeán trong Phaät giaùo Noäi Moân hay khoâng? Ñaùp : Ñuùng theá, vì giaùo huaán naøy thuoäc veà caû hai, töùc laø Minh trieát Noäi Moân (Esoteric Budhism) töùc laø Minh trieát Huyeàn bí (Secret Wisdom) vaø Phaät giaùo coâng truyeàn hay laø trieát lyù toân giaùo cuûa Phaät Thích Ca. Hoûi : Nhöng chuùng toâi ñöôïc bieát roõ raøng raèng haàu heát nhöõng ngöôøi theo Phaät giaùo ñeàu khoâng tin söï baát töû cuûa linh hoàn kia maø? Ñaùp : Chuùng toâi cuõng khoâng tin nhö theá, neáu baïn hieåu linh hoàn laø phaøm ngaõ (personal Ego) hay laø sinh hoàn (lifesoul)  töùc Nepresh. Nhöng moïi Phaät töû coù hoïc thöùc ñeàu tin vaøo Chaân Ngaõ thieâng lieâng (individual or divine Ego). Nhöõng ai khoâng tin nhö theá laø do laàm laãn trong caùch phaùn ñoaùn cuûa hoï. Veà ñieåm naøy hoï hieåu nhaàm gioáng nhö nhöõng ngöôøi theo Thieân Chuùa giaùo hieåu nhaàm caùc ñoaïn thaàn hoïc chen vaøo (theological interpolations) cuûa caùc nhaø bieân taäp Phuùc AÂm veà sau naøy ñoái vôùi vaán ñeà ñoïa naøy vaø löûa ñòa nguïc, cho ñoù laø caùc lôøi daïy ñuùng y nguyeân vaên (verbatim) cuûa Ñöùc Jesus. Chính Ñöùc Phaät laãn Ñöùc Christ chaúng bao giôø vieát ra baát cöù ñieàu gì, maø hai vò chæ noùi baèng caùc aån duï (allegories) vaø duøng "caùc chaâm GIAÙO HUAÁN CAÊN BAÛN CUÛA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

ngoân mô hoà" ("dark sayings") nhö taát caû caùc baäc ñaïo ñoà chaân chính hay laøm vaø seõ coøn laøm trong töông lai daøi nöõa. Caû kinh saùch Phaät giaùo laãn Cô Ñoác giaùo ñeàu baøn veà caùc vaán ñeà sieâu hình nhö treân moät caùch raát thaän troïng, vaø caû hai taøi lieäu Phaät giaùo vaø Thieân Chuùa giaùo ñeàu coù loãi do vieäc ñi quaù möùc veà maët ngoaïi moân; trong caû hai tröôøng hôïp, caùc chöõ nghóa voâ hoàn (dead letter) ñeàu ñöa tôùi vieäc phaïm khuyeát ñieåm. Hoûi : Coù phaûi baø ñònh aùm chæ laø khoâng giaùo lyù naøo cuûa Phaät laãn cuûa Chuùa töø tröôùc ñeán nay ñaõ ñöôïc ngöôøi ta hieåu ñuùng hay chaêng? Ñaùp : Ñuùng theá. Caû hai loaïi kinh saùch, Phaät giaùo laãn Thieân Chuùa giaùo, ñeàu giaûng daïy vôùi cuøng muïc ñích döï kieán. Caû hai nhaø caûi caùch naøy ñeàu laø nhöõng Ñaáng coù loøng baùc aùi nhieät thaønh vaø laø nhöõng Ñaáng vò tha thöïc söï  ñang thuyeát giaûng Chuû Thuyeát Xaõ Hoäi (Socialism) ñaùng tin töôûng nhaát thuoäc loaïi cao quyù sieâu ñaúng nhaát, töï hy sinh cho muïc ñích ñaéng cay. Ñöùc Phaät ñaõ töøng noùi: "Xin cho toäi loãi cuûa khaép theá gian ñoå xuoáng ta ñeå ta coù theå laøm nheï noãi ñau ñôùn vaø thoáng khoå cuûa con ngöôøi!"… Vò Chuùa aên maøy (Princebeggar) mình khoaùc taám vaûi raùch boû ôû nghóa ñòa, thoát leân nhö theá. "Haõy ñeán vôùi ta taát caû nhöõng ai ñang ñeo gaùnh naëng traàn gian, ta seõ mang laïi thö giaõn cho caùc ngöôi”, laø tieáng goïi daønh cho ngöôøi ngheøo khoù vaø keû khoán cuøng maø Ñöùc Chuùa ñaõ thoát ra, Ñaáng khoâng coù ñöôïc moät choã ñeå goái ñaàu. Giaùo huaán cuûa hai Ngaøi noùi leân tình thöông khoâng bôø beán ñoái vôùi nhaân loaïi, loøng baùc aùi, tha thöù ñoái vôùi söï toån thöông, söï queân mình vaø noãi thöông taâm ñoái vôùi quaàn chuùng laàm laïc, caû hai vò cuøng coi thöôøng söï giaøu sang… Duø khoâng tieát loä cho moïi ngöôøi caùc bí phaùp cuûa ñieåm ñaïo, öôùc muoán cuûa caùc Ngaøi laø mang laïi cho keû voâ minh, vaø keû laàm laïc (maø caùi gaùnh cuûa söï soáng ñaõ quaù naëng ñoái vôùi hoï roài) ñuû hy voïng vaø moät hieåu bieát lôø môø (inkling) ñöa vaøo chaân lyù, ñuû ñeå naâng ñôõ hoï trong nhöõng giôø phuùt buoàn naõn nhaát. Tuy nhieân, muïc tieâu cuûa caû hai nhaø caûi caùch ñaõ bò laøm hoûng do nhieät taâm quaù möùc cuûa caùc moân ñoà sau naøy cuûa caùc Ngaøi. Ngoân

CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

töø cuûa caùc Baäc Sö naøy ñaõ bò hieåu sai vaø dieãn giaûi sai, haäu quaû tai haïi bieát bao! Hoûi : Nhöng chaéc haün laø Ñöùc Phaät ñaõ khoâng thöøa nhaän söï baát töû cuûa linh hoàn, vì taát caû caùc nhaø Ñoâng phöông hoïc vaø caùc Sö saõi cuûa Phaät ñeàu noùi nhö theá kia maø! Ñaùp : Caùc vò La Haùn thuôû ñaàu ñeàu tin theo giaùo lyù cuûa Ñöùc Boån Sö, coøn ña soá caùc vò tu haønh veà sau ñeàu khoâng ñöôïc ñieåm ñaïo, gioáng nhö trong Thieân Chuùa giaùo vaäy. Vaø theá laø daàn daàn caùc ñaïi chaân lyù noäi moân haàu nhö trôû neân thaát laïc. Moät chöùng cöù roõ reät laø trong soá hai moân phaùi hieän coù taïi Ceylon (Sri LankaND), thì moät phaùi tin söï cheát laø söï huûy dieät hoaøn toaøn cuûa Chaân Ngaõ vaø phaøm ngaõ, coøn phaùi kia giaûi thích Nieát Baøn theo caùch cuûa chuùng toâi. Hoûi : Nhöng taïi sao trong tröôøng hôïp naøy, Phaät giaùo vaø Cô Ñoác giaùo laïi töôïng tröng cho hai ñoái cöïc cuûa vieäc tin töôûng nhö theá ñoù? Ñaùp : Vì leõ chuùng ñöôïc thuyeát giaûng trong caùc tình huoáng khoâng gioáng nhau. ÔÛ AÁn Ñoä, vì cöù khö khö giöõ laáy tri thöùc cao sieâu cuûa mình vaø gaït ra khoûi noù moïi giai caáp khaùc tröø chính giai caáp cuûa hoï, ngöôøi Baø La Moân ñaõ ñöa ñaåy haøng trieäu ngöôøi vaøo vieäc suøng baùi ngaãu töôïng vaø haàu nhö theo Baùi Vaät giaùo. Ñöùc Phaät ñaõ phaûi giaùng moät cuù ñaùnh chí töû (deathblow) vaøo söï töôûng töôïng soâi noåi thieáu laønh maïnh vaø söï meâ muoäi cuoàng tín do söï voâ minh maø ra, söï vieäc nhö theá, tröôùc kia hay sau naøy ít ñöôïc bieát ñeán. Thaø laø theo trieát lyù voâ thaàn coøn hôn laø theo söï thôø phuïng doát naùt maø nhöõng keû "Khaån caàu thaàn thaùnh cuûa hoï maø khoâng ñöôïc ñoaùùi hoaøi, Hoaëc khoâng ñöôïc löu taâm" vaø nhöõng keû soáng vaø cheát trong noãi thaát voïng taâm trí. Tröôùc tieân Ñöùc Phaät phaûi chaän ñöùng doøng thaùc meâ tín ñaày buøn laày naøy, nhoå baät goác reã caùc sai laàm tröôùc khi daïy ra chaân lyù. Chuùa Jesus nhaéc nhôû caùc ñeä töû cuûa Ngaøi raèng caùc Leõ Huyeàn Vi cuûa Trôøi khoâng daønh cho quaàn chuùng keùm hieåu bieát maø chæ daønh cho chæ keû naøo ñöôïc tuyeån choïn maø thoâi, do ñoù, "Ngaøi chæ noùi vôùi quaàn chuùng baèng caùc aån duï" (Matt. XIII, 11). Cuøng moät lyù do nhö cuûa Ñöùc Jesus, GIAÙO HUAÁN CAÊN BAÛN CUÛA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

100

Ñöùc Phaät cuõng khoâng theå giaûng daïy ñuû taát caû, theá neân, vì söï thaän troïng, Ñöùc Phaät cuõng phaûi giaáu bôùt nhieàu ñieàu. Thaäm chí Ngaøi khoâng chòu noùi cho nhaø sö Vacchagotta laø coù hay khoâng coù Chaân Ngaõ trong con ngöôøi. Khi bò thoâi thuùc phaûi traû lôøi, "Ñöùc Theá Toân chæ giöõ im laëng". 1 Hoûi : Ñieàu naøy lieân quan ñeán Ñöùc Phaät, nhöng noù coù lieân quan ñeán kinh Phuùc AÂm khoâng?

Khi Ananda, vò ñeä töû ñöôïc ñieåm ñaïo cuûa Ñöùc Phaät, hoûi Ngaøi veà lyù do vì sao Ngaøi laëng thinh thì Phaät traû lôøi cho Ananda moät caùch thaúng thaén vaø roõ raøng baèng cuoäc ñoái thoaïi maø oâng Oldenburg dòch töø kinh Samyuttaka Nikaya nhö sau: "Naøy Ananda, khi du taêng (wandering monk) Vacchagotta hoûi ta: 'Coù Chaân Ngaõ hay khoâng?', neáu ta traû lôøi “Coù Chaân Ngaõ” thì hôõi Ananda, ñoù laø xaùc nhaän trieát lyù cuûa Samanas vaø Brahmanas (a), tin vaøo söï thöôøng toàn. Naøy Ananda, khi du taêng Vacchagotta hoûi ta: 'khoâng coù Chaân Ngaõ phaûi khoâng?', neáu ta traû lôøi "Chaân Ngaõ khoâng coù", thì hôõi Ananda, ñoù laø xaùc nhaän trieát lyù cuûa nhöõng ai tin vaøo söï huûy dieät. Naøy Ananda, khi du taêng Vacchagotta hoûi ta: "Coù Chaân Ngaõ khoâng?", neáu ta traû lôøi: "Coù Chaân Ngaõ", thì hôõi Ananda, ñieàu ñoù ñaùp öùng ñöôïc muïc ñích cuûa ta baèng caùch laøm naûy sinh trong y söï toû ngoä naøy: Phaûi chaêng moïi söï soáng (existences, dhamma) ñeàu phi Chaân Ngaõ (nonego)? Nhöng neáu ta traû lôøi: "Khoâng coù Chaân Ngaõ", thì hôõi Ananda, ñieàu ñoù chæ khieán cho du taêng Vacchagotta bò ñaåy töø tình traïng hoang mang naøy ñeán hoang mang khaùc: "Phaûi chaêng tröôùc kia Chaân Ngaõ cuûa toâi ñaõ khoâng hieän toàn? Nhöng baây giôø noù khoâng coøn nöõa!" Hôn baát cöù ñieàu gì khaùc, ñieàu naøy cho thaáy raèng Ñöùc Phaät khoâng ñöa ra caùc trieát lyù sieâu hình cho quaàn chuùng coát ñeå khoâng laøm cho hoï hoang mang theâm. Ñieàu maø Ñöùc Phaät muoán noùi tôùi laø söï khaùc nhau giöõa phaøm ngaõ nhaát thôøi vôùi Chaân Ngaõ cao sieâu (Higher Self, Thöôïng ngaõ), Thöôïng Ngaõ naøy ñang soi saùng cho Chaân Ngaõ baát hoaïi (imperishable Ego), töùc "Baûn Ngaõ" thieâng lieâng (spiritual "I") cuûa con ngöôøi. (a) Braâhmanas: Caùc Thaùnh Kinh AÁn Giaùo. Caùc taùc phaåm ñöôïc soaïn bôûi vaø cho giai caáp Baø La Moân (Brahmans) (Trích trong "Ngöõ giaûi Minh Trieát Thieâng Lieâng, trang 63. ND) CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

101

Ñaùp : Baïn haõy ñoïc lòch söû vaø suy gaãm ñieàu ñoù. Vaøo thôøi kyø maø caùc söï kieän thuaät laïi trong caùc Phuùc AÂm (Gospels) ñöôïc cho laø ñaõ xaûy ra thì coù moät söï khích ñoäng tinh thaàn töông töï xaûy ra trong toaøn theå theá giôùi vaên minh, chæ duy coù caùc keát quaû traùi ngöôïc ôû Phöông Ñoâng vaø Phöông Taây. Caùc thaùnh hieàn thuôû xöa khoâng coøn nöõa. Trong khi ñoù caùc taàng lôùp vaên minh bò buoâng xuoâi theo doøng ngöôøi Sadducees khoâng coù ñöùc tin trôû thaønh nhöõng phuû ñònh theo thuyeát duy vaät vaø chæ laø hình thöùc chaáp neâ vaên töï thôøi Moses ôû Palestine, ñoàng thôøi trôû thaønh tan raõ veà maët luaân lyù ôû La Maõ, caùc taàng lôùp ngheøo khoå vaø thaáp keùm nhaát chaïy theo baøng moân vaø caùc thaàn thaùnh xa laï, hoaëc trôû thaønh keû ñaïo ñöùc giaû vaø ngöôøi Pharisees. Moät laàn nöõa, thôøi ñieåm daønh cho vieäc caûi caùch taâm linh ñaõ ñeán. Vò Thöôïng Ñeá taøn nhaãn, nhaân nhö vaø hay ganh tî cuûa ngöôøi Do Thaùi, vôùi caùc luaät leä taøn baïo nhö “aên mieáng traû mieáng” cuûa oâng ta, nhö töôùi baèng maùu vaø hieán teá thuù vaät, phaûi ñöôïc haï xuoáng haøng thöù yeáu vaø phaûi ñöôïc thay baèng “Cha Treân Trôøi” ñaày loøng töø aùi. Caàn phaûi noùi roõ “Cha Treân Trôøi” khoâng phaûi laø moät Thöôïng Ñeá ngoaïi caøn khoân maø chæ laø Ñaáng Cöùu Theá thieâng lieâng cuûa con ngöôøi nhuïc theå, ngöï trong taâm trí vaø linh hoàn cuûa chính con ngöôøi, trong keû ngheøo cuõng nhö trong ngöôøi giaøu. ÔÛ ñaây, cuõng nhö ôû AÁn Ñoä, caùc bí maät ñieåm ñaïo khoâng theå ñöôïc tieát loä vì e raèng ñöa thaùnh vaät cho choù, thaûy ngoïc quyù cho heo, thì caû Ngöôøi tieát loä vaø vaät ñöôïc tieát loä seõ bò daãm döôùi chaân. Nhö vaäy, söï deø daët cuûa caû Ñöùc Phaät laãn Ñöùc Jesus  cho duø Ñöùc Jesus soáng ngoaøi giai ñoaïn lòch söû daønh rieâng cho Ngaøi hay laø khoâng, ñoàng thôøi Ngaøi cuõng töï cheá khoâng tieát loä moät caùch roõ raøng caùc bí maät cuûa Söï Soáng vaø Söï Cheát  ñaõ ñöa tôùi caùc phuû nhaän hoaøn toaøn cuûa Phaät giaùo Nam Toâng trong moät tröôøng hôïp, coøn trong tröôøng hôïp kia, ñöa tôùi ba hình thöùc baát haøi hoøa cuûa giaùo hoäi Thieân Chuùa vaø 300 phaùi Tin Laønh chæ rieâng ôû nöôùc Anh maø thoâi.

GIAÙO HUAÁN CAÊN BAÛN CUÛA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

TIEÁT VI GIAÙO HUAÁN MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG VEÀ THIEÂN NHIEÂN VAØ CON NGÖÔØI  Söï Hôïp Nhaát cuûa Moïi Vaät trong Vaïn Höõu Hoûi : Theo quan ñieåm cuûa baø thì Thöôïng Ñeá, Linh Hoàn vaø Con Ngöôøi ñeàu khoâng phaûi laø nhöõng gì maø baø ñaõ noùi vôùi toâi, vaäy thì, theo giaùo lyù cuûa baø, baø coù theå cho toâi bieát ñoù laø nhöõng gì ñöôïc chaêng? Ñaùp : Gioáng nhö vuõ truï vaø taát caû nhöõng gì trong vuõ truï, theo nguoàn goác vaø trong vónh cöûu, caû ba ñeàu laø moät vôùi Caùi Duy Nhaát tuyeät ñoái (the absolute Unity), töùc laø caùi tinh hoa thieâng lieâng baát khaû tri maø toâi ñaõ noùi ñeán. Chuùng toâi khoâng tin coù söï saùng taïo naøo, maø tin coù söï xuaát hieän theo chu kyø vaø tieáp noái cuûa vuõ truï töø coõi hieän toàn chuû quan ñeán coõi hieän toàn khaùch quan, vaøo caùc khoaûng thôøi gian ñeàu ñaën, bao goàm caùc chu kyø daøi. Hoûi : Baø coù theå giaûi thích roõ hôn chaêng? Ñaùp : Ñeå giuùp baïn coù moät khaùi nieäm chính xaùc hôn, xin choïn caùch so saùnh thöù nhaát laø naêm theo maët trôøi, vaø caùch so saùnh thöù hai, töùc laø hai nöûa cuûa naêm ñoù, moãi nöûa taïo ra moät ngaøy vaø moät ñeâm cuûa kyø gian 6 thaùng ôû Baéc Cöïc. Baây giôø, thay vì moät naêm thaùi döông coù 365 ngaøy, neáu coù theå, baïn haõy töôûng töôïng ñoù laø moät Ngöôn (Eternity). Giaû thöû maët trôøi töôïng tröng cho vuõ truï, coøn moãi ngaøy vaø ñeâm ôû ñòa cöïc daøi saùu thaùng  moãi ngaøy vaø ñeâm keùo daøi 182 ngaøn tæ (trillions)vaø trieäu tæ (quadrillions) naêm, thay vì coù 182 ngaøy. Vì maët trôøi moãi buoåi saùng moïc treân chaân trôøi ngoaïi caûnh cuûa chuùng ta, vöôït ngoaøi khoâng gian chuû quan vaø ôû ñieåm ñoái chaân cuûa noù (so vôùi chuùng ta), cuõng theá, vuõ truï xuaát hieän theo chu kyø treân

103

coõi khaùch quan, xuaát phaùt töø coõi chuû quan  ñieåm ñoái chaân cuûa khaùch quan. Ñaây laø “chu kyø cuûa Söï Soáng”. Khi maët trôøi khuaát sau chaân trôøi, cuõng nhö Vuõ truï bieán maát vaøo caùc chu kyø ñeàu ñaën, khi “Ñeâm Vuõ truï” buoâng xuoáng. Ngöôøi AÁn Ñoä goïi söï luaân löu naøy laø “Ngaøy vaø Ñeâm cuûa Brahma” hay laø thôøi Khai Nguyeân (time of Manvantara) vaø thôøi Qui Nguyeân (tan raõ). Ngöôøi Taây Phöông coù theå goïi ñoù laø Ngaøy vaø Ñeâm Vuõ truï cuõng ñöôïc. Trong caùc Ñeâm naøy, vaïn vaät ôû trong Toång Theå (All is in All); moïi nguyeân töû ñöôïc dung giaûi thaønh moät Thuaàn Traïng (Homogeneity).

Tieán Hoùa vaø Haõo Huyeàn 70

Hoûi : Nhöng ai saùng taïo ra vuõ truï moãi laàn nhö vaäy? Ñaùp : Khoâng ai saùng taïo caû. Khoa hoïc thöôøng goïi ñoù laø dieãn trình tieán hoùa. Caùc trieát gia Tieàn Cô Ñoác vaø caùc nhaø Ñoâng Phöông hoïc goïi ñoù laø söï phaân thaân (emanation). Chuùng toâi, caùc nhaø Huyeàn Linh Hoïc vaø nhaø Minh-Trieát hoïc, thaáy trong ñoù caùi thöïc taïi phoå quaùt vaø vónh cöûu duy nhaát, ñang phoùng ra moät hình aûnh cuûa chính noù theo töøng chu kyø leân treân caùc Thaùi Uyeân voâ haïn cuûa Khoâng gian. Hình aûnh naøy, maø baïn xem nhö laø vuõ truï vaät chaát bieåu loä ngoaïi caûnh (objective material universe) thì chuùng toâi xem nhö laø moät haõo huyeàn giaû taïm chöù khoâng laø gì khaùc. Chæ nhöõng gì vónh haèng môùi laø coù thöïc. Hoûi : Vôùi ñaø naøy, baø vaø toâi cuõng ñeàu laø haõo huyeàn caû. Ñaùp : Vôùi vai troø laø caùc phaøm ngaõ thoaùng qua (flitting personalities), hoâm nay laø moät ngöôøi, ngaøy mai laø ngöôøi khaùc, chuùng ta voán nhö theá ñoù. Baïn coù goïi caùc tia chôùp ñoät ngoät cuûa Baéc Cöïc quang (aurora borealis), töùc tia saùng phöông Baéc, laø “thöïc taïi” chaêng, maëc duø noù coù thöïc nhö trong khi baïn nhìn thaáy noù? Chaéc chaén laø khoâng; noù laø nguyeân nhaân taïo ra noù, neáu thöôøng toàn vaø vónh cöûu, voán laø thöïc taïi duy nhaát, trong khi caùi kia chæ laø haõo huyeàn thoaùng qua. Hoûi : Moïi ñieàu naøy khoâng giaûi thích ñöôïc cho toâi taïi sao caùi haõo huyeàn naøy ñöôïc goïi laø vuõ truï laïi phaùt sinh; laøm sao caùi höõu thöùc GIAÙO HUAÁN MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG VEÀ THIEÂN NHIEÂN VAØ CON NGÖÔØI

104

töông lai (the conscious to be), tieáp tuïc töï bieåu loä töø caùi voâ thöùc voán

hieän höõu?

Ñaùp : Noù laø caùi voâ thöùc chæ duy ñoái vôùi taâm thöùc höõu haïn cuûa chuùng ta maø thoâi. Thöïc ra chuùng ta coù theå dieãn giaûi caâu V trong chöông thöù nhaát cuûa Thaùnh John, vaø noùi: “vaø aùnh saùng (Tuyeät Ñoái) (voán laø boùng toái) chieáu saùng trong boùng toái (voán laø aùnh saùng haõo huyeàn cuûa vaät chaát); vaø boùng toái khoâng bieát aùnh saùng ñoù.” Aùnh saùng tuyeät ñoái naøy cuõng laø ñònh luaät tuyeät ñoái vaø baát bieán. Duø cho baèng söï phaùt xaï (radiation) hay laø phaân thaân (emanation)  chuùng ta khoâng caàn tranh caõi veà teân goïi  vuõ truï traûi qua tính chaát chuû quan thuaàn traïng cuûa noù treân coõi bieåu loä thöù nhaát, chuùng ta ñöôïc daïy raèng coù ñeán baûy coõi nhö theá. Vuõ truï trôû neân thieân veà vaät chaát vaø troïng tröôïc hôn theo cuøng moãi coõi cho ñeán khi noù ñeán coõi cuûa chuùng ta, coõi duy nhaát maø khoa hoïc bieát vaø hieåu ñöôïc moät caùch gaàn ñuùng thaønh phaàn vaät chaát cuûa noù, ñoù laø heä thoáng haønh tinh hay laø heä thoáng thaùi döông  moät heä thoáng rieâng bieät, chuùng ta ñöôïc daïy nhö theá. Hoûi : Baø muoán noùi gì vôùi chöõ rieâng bieät (sui generis)? Ñaùp : Toâi muoán noùi raèng maëc duø ñònh luaät caên baûn vaø caùch vaän haønh chung cuûa caùc luaät Thieân Nhieân ñeàu ñoàng nhaát, Thaùi Döông Heä cuûa chuùng ta (gioáng nhö haøng trieäu Thaùi Döông Heä khaùc trong vuõ truï) vaø ngay caû Ñòa caàu cuûa chuùng ta vaãn coù chöông trình bieåu loä rieâng cuûa noù khaùc vôùi caùc chöông trình rieâng cuûa taát caû caùc heä thoáng khaùc. Chuùng ta noùi ñeán caùc cö daân cuûa caùc haønh tinh khaùc vaø töôûng töôïng raèng neáu hoï laø con ngöôøi, nghóa laø caùc thöïc theå bieát suy tö, thì hoï phaûi gioáng nhö laø chuùng ta. Loái töôûng töôïng cuûa caùc thi só, hoïa só, ñieâu khaéc gia khoâng bao giôø queân trình baøy ngay caû caùc thieân thaàn nhö laø moät baûn sao ñeïp ñeõ cuûa con ngöôøi, coù theâm ñoâi caùnh. Chuùng toâi noùi raèng taát caû caùc ñieàu naøy laø moät sai laàm vaø laø moät doái gaït (delusion); vì leõ neáu treân traùi ñaát nhoû beù naøy, ngöôøi ta chæ thaáy thieân hình vaïn traïng trong heä thöïc vaät (flora), heä ñoäng vaät (fauna) vaø con ngöôøi  töø loaøi rong bieån ñeán caây tuyeát tuøng CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

105

(cedar) ôû Liban, töø con söùa cho ñeán con voi, töø thoå daân Taây Nam Phi (the Bushman) vaø ngöôøi da ñen, ñeán töôïng Apollo Belvedere  neáu laøm thay ñoåi caùc ñieàu kieän vuõ truï vaø haønh tinh, thì taát phaûi coù moät keát quaû hoaøn toaøn khaùc veà heä thöïc vaät, heä ñoäng vaät vaø nhaân loaïi. Cuøng caùc ñònh luaät ñoù seõ taïo ra caùc nhoùm söï vaät vaø thöïc theå hoaøn toaøn khaùc haún, thaäm chí ôû treân coõi naøy cuûa chuùng ta, goàm caû trong noù moïi haønh tinh cuûa chuùng ta. Vaäy thì baûn chaát beân ngoaøi nôi caùc Thaùi Döông Heä khaùc phaûi laø dò bieät nhieàu hôn nöõa, vaø thaät laø ngoác ngheách bieát bao khi phaùn ñoaùn veà caùc ngoâi sao, veà caùc theá giôùi khaùc vaø caû con ngöôøi ôû nôi khaùc baèng chính nhöõng caùi coù nôi chuùng ta, nhö khoa hoïc vaät chaát ñang laøm! Hoûi : Nhöng baø döïa vaøo döõ kieän gì ñeå khaúng ñònh nhö theá? Ñaùp : Khoa hoïc noùi chung seõ khoâng bao giôø chaáp nhaän caùc döõ kieän naøy nhö laø caùc baèng chöùng  baèng chöùng naøy ñöôïc tích luõy töø voâ soá caùc Baäc coù nhaõn thoâng (Seers), caùc Ngaøi ñaõ tröng ra baèng chöùng cho söï kieän naøy. Nhaõn thoâng taâm linh cuûa caùc Ngaøi, caùc khaûo saùt thöïc söï cuûa caùc Ngaøi (nhôø bôûi vaø thoâng qua caùc giaùc quan vaät chaát vaø tinh thaàn khoâng coøn bò haïn cheá bôûi xaùc thòt u toái nöõa) ñaõ ñöôïc kieåm tra vaø ñoái chieáu moät caùch coù heä thoáng vôùi nhau vaø baûn chaát cuûa caùc khaûo saùt ñoù ñöôïc löïa loïc laïi. Taát caû nhöõng gì khoâng ñöôïc xaùc minh theâm baèng kinh nghieäm toång hôïp vaø nhaát trí taùn thaønh, ñeàu bò loaïi boû, trong khi ñoù, chæ coù nhöõng gì ñöôïc ghi nhaän nhö laø chaân lyù ñöôïc thieát laäp, maø trong caùc thôøi kyø khaùc nhau, döôùi caùc nôi choán khaùc nhau vaø qua voâ soá laàn quan saùt khoâng ngöøng, ñöôïc thaáy laø phuø hôïp nhau vaø luoân luoân nhaän ñöôïc theâm söï xaùc minh. Caùc phöông phaùp ñöôïc caùc hoïc giaû vaø caùc nhaø nghieân cöùu cuûa caùc khoa hoïc taâm lyù taâm linh ñeàu khoâng khaùc vôùi phöông phaùp cuûa caùc nhaø nghieân cöùu cuûa khoa hoïc töï nhieân vaø vaät lyù hoïc, nhö baïn seõ thaáy. Chæ coù ñieàu laø lónh vöïc nghieân cöùu cuûa chuùng toâi ôû treân hai bình dieän khaùc nhau, coøn duïng cuï cuûa chuùng toâi khoâng laøm baèng baøn tay con ngöôøi, vì lyù do ñoù maø tình côø chuùng trôû thaønh duïng cuï ñaùng tin duy nhaát. Caùc bình coå cong, bình acquy vaø caùc kính hieån vi cuûa nhaø hoùa hoïc vaø caùc nhaø vaïn vaät hoïc coù theå bò truïc traëc; GIAÙO HUAÁN MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG VEÀ THIEÂN NHIEÂN VAØ CON NGÖÔØI

106

kính vieãn voïng vaø duïng cuï ño thôøi gian cuûa nhaø thieân vaên hoïc coù theå trôû neân hö hoûng; coøn caùc duïng cuï ghi nhaän cuûa chuùng toâi ñeàu vöôït ngoaøi aûnh höôûng cuûa thôøi tieát hoaëc caùc yeáu toá khaùc. Hoûi : Vì vaäy maø baø hoaøn toaøn tin töôûng vaøo chuùng phaûi khoâng? Ñaùp : Tin töôûng laø moät töø ngöõ khoâng coù trong caùc töï ñieån Minh Trieát Thieâng Lieâng: chuùng toâi noùi raèng söï hieåu bieát naøy ñöôïc döïa treân quan saùt vaø kinh nghieäm. Tuy nhieân, coù söï khaùc nhau naøy, ñoù laø, trong khi söï quan saùt vaø kinh nghieäm cuûa khoa hoïc vaät chaát ñöa caùc nhaø khoa hoïc ñeán gaàn caøng nhieàu giaû thuyeát “ñaày ñuû” (“working” hypotheses) ñeå coù theå duøng trí oùc trieån khai chuùng, thì tri thöùc cuûa chuùng toâi ñoàng yù ñöa theâm vaøo kho taøng tri thöùc (lore) cuûa noù chæ nhöõng söï kieän naøo ñaõ trôû neân khoâng theå phuû nhaän ñöôïc, vaø ñaõ ñöôïc chöùng minh ñaày ñuû vaø moät caùch tuyeät ñoái. Chuùng toâi khoâng heà coù hai tin töôûng hoaëc hai giaû thuyeát veà cuøng moät vaán ñeà. Hoûi : Coù phaûi döïa treân caùc döõ kieän nhö theá maø baø ñi ñeán choã chaáp nhaän caùc lyù thuyeát kyø laï trong quyeån Phaät giaùo Noäi Moân hay khoâng? Ñaùp : Ñuùng nhö theá. Caùc lyù thuyeát naøy coù theå hôi thieáu chính xaùc trong caùc chi tieát nhoû, vaø thaäm chí coù sai laàm trong caùch trình baøy cuûa caùc nhaø nghieân cöùu khoâng chuyeân nghieäp (lay students). Tuy nhieân, chuùng laïi laø caùc söï thaät trong thieân nhieân vaø tieán gaàn vôùi chaân lyù hôn laø baát cöù giaû thuyeát khoa hoïc naøo.

Veà Caáu Taïo Thaát Phaân Cuûa Haønh Tinh Chuùng Ta. Hoûi : Toâi nghe noùi raèng baø moâ taû ñòa caàu cuûa chuùng ta nhö laø moät phaàn cuûa daõy ñòa caàu, coù phaûi theá khoâng? Ñaùp : Ñuùng theá. Nhöng saùu “ñòa caàu” hay baàu haønh tinh kia (globe) khoâng ôû treân cuøng coõi giôùi bieåu loä ra ngoaïi caûnh (plane of objectivity) nhö ñòa caàu chuùng ta; do ñoù, chuùng ta khoâng theå thaáy ñöôïc chuùng. Hoûi : Coù phaûi vì khoaûng caùch quaù xa khoâng? CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

107

Ñaùp : Khoâng phaûi, vì vôùi maét traàn maø chuùng ta vaãn thaáy ñöôïc caùc haønh tinh vaø ngay caû caùc tinh tuù ôû caùc khoaûng caùch voâ cuøng lôùn. Chæ vì saùu baàu haønh tinh naøy naèm ngoaøi caùc phöông tieän tri thöùc hoàng traàn cuûa chuùng ta, hay laø coõi giôùi hieän toàn. Khoâng nhöõng maät ñoä vaät chaát cuûa chuùng, troïng löôïng hay keát caáu cuûa chuùng hoaøn toaøn khaùc vôùi caùc tính chaát naøy cuûa ñòa caàu chuùng ta vaø caùc haønh tinh khaùc maø con ngöôøi ñaõ bieát, maø caùc baàu naøy (so vôùi chuùng ta) coøn ôû moät lôùp khoâng gian (layer of space) hoaøn toaøn khaùc haún, taïm goïi theá, moät lôùp maø caùc giaùc quan hoàng traàn cuûa chuùng ta khoâng theå tri thöùc hoaëc caûm nhaän ñöôïc. Vaø khi toâi noùi laø “lôùp”, thì xin baïn ñöøng ñeå cho trí töôûng töôïng cuûa baïn gôïi cho baïn yù töôûng laø caùc lôùp (layers) naøy gioáng nhö caùc taàng lôùp (strata or beds), caùi naøy naèm treân caùi kia, vì ñieàu naøy cuõng chæ ñöa ñeán moät yù nieäm sai laàm vaø voâ lyù khaùc maø thoâi. Chöõ “lôùp” maø chuùng toâi noùi ôû ñaây laø coõi khoâng gian voâ haïn, maø do baûn chaát cuûa noù, noù khoâng theå naèm trong phaïm vi caùc nhaän thöùc tænh thöùc thoâng thöôøng cuûa chuùng ta, duø thuoäc tinh thaàn hay vaät chaát; noù chæ toàn taïi trong thieân nhieân beân ngoaøi phaïm vi trí naêng hoaëc taâm thöùc bình thöôøng cuûa chuùng ta, ngoaøi phaïm vi cuûa khoâng gian ba chieàu cuûa chuùng ta, ñoàng thôøi cuõng naèm ngoaøi caùch phaân chia thôøi gian cuûa chuùng ta nöõa. Moãi moät trong baûy coõi caên baûn (hay laø lôùp) trong khoâng gian  dó nhieân noùi chung, döôùi hình thöùc khoâng gian thuaàn tuùy theo ñònh nghóa cuûa Locke, chöù khoâng theo khoâng gian höõu haïn cuûa chuùng ta  ñeàu coù tính chaát khaùch quan vaø tính chaát chuû quan cuûa noù, coù khoâng gian vaø thôøi gian rieâng cuûa noù, coù taâm thöùc vaø taäp hôïp caùc giaùc quan rieâng cuûa noù. Nhöng taát caû caùc ñieàu naøy cuõng seõ raát khoù hieåu ñoái vôùi keû naøo ñöôïc huaán luyeän theo loái suy tö ngaøy nay. Hoûi : Khi duøng nhoùm töø “taäp hôïp caùc giaùc quan khaùc” (different set of senses), baø muoán haøm yù ñieàu gì? Coù phaûi ôû trình ñoä con ngöôøi chuùng ta, coù moät caùi gì ñoù maø baø coù theå ñem laøm minh hoïa cho nhöõng gì baø noùi, coát ñeå mang laïi moät yù töôûng roõ raøng hôn ñoái vôùi nhöõng gì maø baø muoán aùm chæ khi noùi ñeán caùc giaùc quan, caùc khoâng gian vaø tuaàn töï caùc tri giaùc chaêng? GIAÙO HUAÁN MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG VEÀ THIEÂN NHIEÂN VAØ CON NGÖÔØI

108

Ñaùp : Khoâng coù gì caû; coù leõ ngoaïi tröø nhöõng gì maø ñoái vôùi khoa hoïc, seõ laø moät lyù do khaù tieän duïng ñeå moùc vaøo ñoù moät luaän cöù ngöôïc laïi. Trong luùc chieâm bao, chuùng ta khoâng coù moät taäp hôïp caùc giaùc quan khaùc hay sao? Chuùng ta caûm nhaän, noùi chuyeän, nghe, thaáy, neám vaø hoaït ñoäng noùi chung ôû treân moät coõi giôùi khaùc. Söï thay ñoåi traïng thaùi taâm thöùc cuûa chuùng ta ñöôïc chöùng toû baèng söï kieän raèng moät loaït caùc haønh ñoäng vaø bieán coá bao goàm nhieàu naêm, theo chuùng ta nghó, ñi qua taâm trí chuùng ta trong moät khoaûnh khaéc voâ cuøng thích hôïp. Theá roài söï cöïc kyø nhanh choùng ñoù cuûa hoaït ñoäng taâm trí chuùng ta trong giaác mô, vaø tính chaát töï nhieân hoaøn toaøn vaøo luùc ñoù cuûa moïi hoaït ñoäng khaùc chöùng minh cho ta thaáy raèng chuùng ta hoaøn toaøn ôû treân moät coõi khaùc. Trieát lyù cuûa chuùng toâi daïy chuùng toâi raèng, vì coù baûy maõnh löïc caên baûn trong thieân nhieân vaø baûy coõi hieän toàn, theá neân coù baûy traïng thaùi taâm thöùc, trong ñoù con ngöôøi coù theå soáng, suy tö, nhôù laïi vaø coù söï hieän toàn cuûa mình. ÔÛ ñaây, khoâng theå lieät keâ heát caùc traïng thaùi naøy ñöôïc, vaø muoán laøm vieäc ñoù, ngöôøi ta phaûi quay sang nghieân cöùu veà Sieâu hình hoïc Ñoâng phöông. Nhöng trong hai traïng thaùi naøy  traïng thaùi tænh thöùc vaø traïng thaùi naèm mô  moïi con ngöôøi bình thöôøng, töø moät trieát gia thoâng thaùi, xuoáng ñeán moät keû baùn khai voâ hoïc, ñeàu coù moät baèng chöùng xaùc ñaùng raèng coù caùc traïng thaùi khaùc nhau nhö theá. Hoûi : Vaäy thì baø khoâng thöøa nhaän caùc giaûi thích thöôøng thaáy cuûa khoa sinh vaät hoïc vaø sinh lyù hoïc ñoái vôùi traïng thaùi naèm mô hay sao? Ñaùp : Chuùng toâi khoâng thöøa nhaän caùc giaûi thích ñoù. Thaäm chí chuùng toâi coøn baùc boû caùc giaû thuyeát cuûa caùc nhaø taâm lyù hoïc cuûa baïn nöõa, maø chæ öa chuoäng giaùo lyù cuûa Minh-trieát Ñoâng Phöông. Chuùng toâi tin vaøo baûy coõi hieän toàn cuûa vuõ truï vaø baûy traïng thaùi taâm thöùc, coøn veà Vuõ truï (Universe) hay Ñaïi Vuõ truï (Macrocosm), chuùng toâi döøng laïi ôû coõi thöù tö, vì thaáy raèng ngöôøi ta khoâng theå (vôùi baát cöù möùc ñoä chaéc chaén naøo) vöôït sang phía beân kia. Nhöng CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

109

ñoái vôùi Tieåu Vuõ truï, hay con ngöôøi, chuùng toâi töï do suy ñoaùn veà baûy traïng thaùi vaø nguyeân khí. Hoûi : Baø giaûi thích caùc ñieàu naøy nhö theá naøo? Ñaùp : Tröôùc tieân, chuùng toâi thaáy coù hai thöïc theå (beings) rieâng bieät trong con ngöôøi, ñoù laø thöïc theå tinh thaàn vaø thöïc theå vaät chaát, töùc laø con ngöôøi bieát suy tö vaø con ngöôøi bieát ghi nhaän toái ña caùc tö töôûng naøy khi y coù theå ñoàng hoùa ñöôïc. Do ñoù, chuùng toâi phaân con ngöôøi ra hai baûn chaát khaùc nhau: thöïc theå cao hay con ngöôøi tinh thaàn (spiritual being), goàm coù ba “nguyeân khí” (“principles”) hay traïng thaùi (aspects) vaø thöïc theå thaáp hay laø töù haï theå hoàng traàn (physical quaternary), goàm coù boán  taát caû laø baûy.

Baûn Chaát Thaát Phaân Cuûa Con Ngöôøi Hoûi : Coù phaûi ñoù laø caùi maø chuùng toâi goïi laø Tinh thaàn, Linh hoàn vaø con ngöôøi nhuïc theå hay khoâng? Ñaùp : Khoâng phaûi. Ñoù laø caùch phaân chia coå xöa cuûa Plato. Plato laø moät ñeä töû ñieåm ñaïo, do ñoù, khoâng theå ñi vaøo caùc chi tieát caám kî; chæ coù ai quen vôùi trieát lyù coå xöa môùi tìm thaáy baûy phaàn trong caùch phoái hôïp khaùc nhau cuûa Plato ñoái vôùi Linh hoàn vaø Tinh thaàn. OÂng xem con ngöôøi nhö ñöôïc caáu taïo baèng hai phaàn  moät phaàn vónh cöûu ñöôïc taïo ra baèng cuøng moät tinh hoa nhö caùi Tuyeät Ñoái, phaàn kia höõu töû (mortal) vaø hö hoaïi (corruptible), caùc thaønh phaàn cuûa noù baét nguoàn töø caùc vò Tieåu thaàn "saùng taïo" (minor "created" Gods). Theo oâng, con ngöôøi goàm coù: 1/ Moät xaùc thaân höõu töû 2/ Moät nguyeân khí baát töû, vaø 3/ Moät loaïi linh hoàn höõu töû rieâng bieät. Ñoù chính laø nhöõng gì maø chuùng toâi laàn löôït goïi laø con ngöôøi hoàng traàn, Hoàn Taâm linh hay Tinh thaàn (Spiritual Soul or Spirit) vaø sinh hoàn (animal soul) (the Nous and psyche). Ñaây laø caùch phaân chia ñöôïc Thaùnh Paul, moät vò Ñeä töû ñieåm ñaïo khaùc, chaáp nhaän. Thaùnh Paul cho raèng coù moät theå thoâng linh (psychical body) ñöôïc gieo trong theå höõu hoaïi (astral soul or body) vaø moät theå tinh thaàn GIAÙO HUAÁN MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG VEÀ THIEÂN NHIEÂN VAØ CON NGÖÔØI

110

(spiritual body) ñöôïc taïo döïng leân (raised) trong chaát lieäu khoâng theå hö hoaïi. Ngay nhö Thaùnh James (III, 15) cuõng khaúng ñònh gioáng nhö vaäy khi noùi raèng "minh trieát" (cuûa linh hoàn thaáp keùm chuùng ta) khoâng töø coõi cao ñi xuoáng, maø laïi coù töø coõi traàn ("psychical", thoâng linh, "demoniacal", ma aùm,  tham khaûo nguyeân vaên Hy Laïp), trong khi minh trieát kia laø minh trieát coõi trôøi. Ngaøy nay, ñieàu ñoù deã hieåu ñeán noãi Plato vaø thaäm chí Pythagoras, trong khi chæ noùi ñeán ba "nguyeân khí", laïi cho raèng chuùng coù baûy chöùc naêng khaùc nhau, trong caùc caùch phoái hôïp khaùc nhau cuûa chuùng, neáu chuùng ta so saùnh choã töông phaûn vôùi giaùo lyù chuùng ta thì ñieàu naøy trôû neân hoaøn toaøn deã hieåu. Chuùng ta haõy xem qua baûy traïng thaùi naøy baèng caùch veõ ra hai baûng bieåu.

Caùch phaân chia theo Minh Trieát Thieâng Lieâng (Baéc Phaïn ngöõ // Nghóa coâng truyeàn // Giaûi thích)

Töù haï theå (Lower Quaternary) (a) Rupa hay SthulaSharira//Theå hoàng traàn//Laø hieän theå cuûa moïi "nguyeân khí" khaùc trong kieáp soáng. (b) Prana//Sinh khí (life) hay nguyeân khí söï soáng (vital principle)//Chæ caàn cho (a), (c), (d) vaø caùc chöùc naêng cuûa Haï trí, voán bao haøm moïi chöùc naêng bò giôùi haïn vaøo boä oùc (hoàng traàn). (c) Linga Sharira//Theå dó thaùi/Theå Dó Thaùi (Double), theå ma quaùi (phantom body). (d) Kama rupa//Trung taâm cuûa caùc thuù duïc vaø caùc ñam meâ//Ñaây laø trung taâm cuûa ngöôøi thuù, nôi aån taøng ñöôøng phaân chia , taùch con ngöôøi höõu töû ra khoûi thöïc theå baát töû. Tam thöôïng theå baát hoaïi (Upper Imperishable Triad) (e) Manas  moät nguyeân khí coù hai chöùc naêng//trí khoân, trí tueä: voán laø thöôïng trí cuûa con ngöôøi, aùnh saùng hay böùc xaï cuûa noù noái lieàn Chaân Thaàn trong kieáp soáng vôùi con ngöôøi höõu töû// Traïng thaùi töông lai vaø soá meänh do nghieäp quaû ñònh ñoaït cuûa con ngöôøi tuøy thuoäc vaøo vieäc Manas bò huùt xuoáng nhieàu hôn vaøo kama rupa, töùc trung taâm cuûa caùc thuù duïc, hay laø bò huùt leân vôùi Buddhi, töùc Chaân CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

111

Ngaõ Tinh thaàn. Trong tröôøng hôïp sau, taâm thöùc cao cuûa caùc nguyeän voïng taâm linh caù nhaân cuûa trí tueä (Manas), nhôø ñoàng hoùa vôùi Buddhi, ñöôïc Buddhi thu huùt vaø taïo thaønh Chaân Ngaõ, noù tieán nhaäp vaøo traïng thaùi phuùc laïc cuûa Devachan (Devachanic bliss).* (f) Buddhi//Hoàn Tinh thaàn (Spiritual Soul)//Hieän theå cuûa tinh thaàn vuõ truï thuaàn tuùy. (g) Atma//Tinh thaàn (Spirit)//Hôïp nhaát vôùi Ñaáng Tuyeät Ñoái, döôùi hình thöùc tia huyeàn xaï (radiation) cuûa Ñaáng Tuyeät Ñoái Plato daïy ra nhöõng gì? OÂng noùi ñeán con ngöôøi noäi taâm (interior man) goàm coù hai phaàn  moät phaàn baát bieán vaø luoân luoân nhö nhau, ñöôïc taïo ra baèng cuøng chaát lieäu gioáng nhö Thöôïng Ñeá, coøn phaàn kia höõu töû vaø hö hoaïi. "Caû hai phaàn" naøy ñeàu naèm trong Tam Thöôïng Theå vaø Töù haï Theå (xem baûng), OÂng giaûi thích raèng khi linh hoàn, psyche, "chính noù lieân keát vôùi Nous (tinh thaàn hay chaát lieäu thieâng lieâng)1, noù seõ laøm moïi vieäc moät caùch ñuùng ñaén vaø thích *

Trong "Phaät giaùo Noäi moân" cuûa oâng Sinnett, (d), (e) vaø (f) tuaàn töï ñöôïc goïi laø Sinh hoàn (Animal Soul), Nhaân hoàn (Human Soul) vaø Hoàn Tinh thaàn (Spiritual Soul), ñaây cuõng laø caùch phaân chia thích hôïp. Maëc duø caùc nguyeân khí trong "Phaät giaùo Noäi Moân" ñeàu ñöôïc ñaùnh soá, noùi ñuùng ra, ñieàu naøy khoâng coù lôïi. Chæ moät mình Chaân Thaàn nhò theå (AtmaBuddhi) coù theå ñöôïc nghó ñeán nhö laø hai soá cao nhaát (thöù 6 vaø thöù 7). So vôùi taát caû caùc nguyeân khí khaùc, vì chæ coù noù ñang chieám öu theá nôi con ngöôøi, neân "nguyeân khí" ñoù phaûi ñöôïc xem nhö ñöùng treân heát thaûy, khoâng theå ñaùnh soá theo quy luaät chung. Nôi moät soá ngöôøi, chính Thöôïng trí (higher Intelligence) (Manas hay laø nguyeân khí thöù 5) môùi chi phoái phaàn coøn laïi; nôi nhöõng ngöôøi khaùc, Sinh hoàn (kamarupa) ngöï trò toái cao, loä ra caùc baûn naêng thuù tính nhieàu nhaát, vv… 1 Thaùnh Paul goïi Nous cuûa Plato laø "Tinh thaàn", nhöng vì tinh thaàn naøy laø "chaát lieäu" ("substance"), thì dó nhieân noù chæ Buddhi chöù khoâng phaûi Atma, vì veà maët trieát lyù, Atma khoâng theå ñöôïc goïi laø "substance" theo baát luaän tröôøng hôïp naøo. Chuùng toâi goäp chung Atma vaøo soá caùc "nguyeân khí" cuûa con ngöôøi ñeå khoâng taïo ra theâm mô hoà. Thöïc ra, noù khoâng phaûi laø nguyeân khí "cuûa con ngöôøi" maø laø nguyeân khí ñaïi ñoàng tuyeät ñoái maø Buddhi töùc Hoàn Tinh thaàn laø caùi chuyeân chôû (carrier) cuûa noù. GIAÙO HUAÁN MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG VEÀ THIEÂN NHIEÂN VAØ CON NGÖÔØI

112

hôïp"; coøn khi linh hoàn dính maéc vôùi Anoia (söï khôø daïi, hay laø Sinh hoàn khoâng coù lyù trí) thì xaûy ra tröôøng hôïp ngöôïc laïi. Vaäy, nôi ñaây chuùng ta coù Manas (hay linh hoàn noùi chung) ôû döôùi hai traïng thaùi: khi töï noù dính maéc vôùi Anoia (kamarupa cuûa chuùng toâi, hay laø "sinh hoàn" trong "Phaät giaùo Noäi moân") thì linh hoàn höôùng veà söï huûy dieät hoaøn toaøn, xeùt veà phaøm ngaõ; khi lieân keát vôùi Nous (AtmaBuddhi), linh hoàn tan hoøa vaøo trong Chaân Ngaõ baát töû, baát khaû huûy dieät, vaø luùc baáy giôø, yù thöùc tinh thaàn cuûa noù voán ñaõ hieän höõu trôû neân baát töû.

Phaân bieät giöõa Linh hoàn vôùi Tinh thaàn Hoûi : Theo nhö söï caùo giaùc cuûa moät soá ngöôøi theo Giaùng Ma thuaät (Spiritualists) vaø moät soá ngöôøi Phaùp theo thuyeát Duy linh (French Spiritists) thì baø coù thöïc söï thuyeát giaûng veà söï huûy dieät cuûa con ngöôøi phaûi khoâng? Ñaùp : Khoâng phaûi vaäy. Nhöng vì caâu hoûi naøy coù hai phaàn moät phaàn laø tính caù bieät (individuality) cuûa Linh Ngaõ (Divine Ego), phaàn kia laø caù tính (personality) cuûa con thuù ngöôøi (human animal)  bao haøm vieäc Chaân Ngaõ ñích thöïc baát töû coù theå hieän hình trong caùc choã caàu ñoàng (seance rooms) döôùi hình thöùc "vong linh hieän hình ("materialized spirit") maø chuùng toâi phuû nhaän nhö ñaõ coù giaûi thích, caùc ñoái thuû cuûa chuùng toâi ñaõ ñöa ra ñieàu caùo buoäc voâ nghóa. Hoûi : Baø vöøa noùi psuche seõ ñi ñeán choã huûy dieät hoaøn toaøn neáu noù dính maéc vaøo Anoia. Plato vaø baø muoán noùi gì veà vieäc naøy? Ñaùp : Toâi cho laø söï huûy dieät hoaøn toaøn phaøm ngaõ thöùc laø moät tröôøng hôïp ngoaïi leä vaø ít coù. Theo quy luaät chung vaø haàu nhö khoâng thay ñoåi thì taâm thöùc phaøm ngaõ tan hoøa vaøo trong taâm thöùc Bieät Ngaõ hay laø taâm thöùc baát töû cuûa Chaân Ngaõ, ñoù laø moät söï chuyeån hoùa hay laø sieâu chuyeån thieâng lieâng (divine transfiguration) vaø söï huûy dieät hoaøn toaøn chæ laø söï huûy dieät cuûa töù haï theå. Baïn coù mong ñôïi con ngöôøi nhuïc theå, hay laø phaøm ngaõ taïm bôï, caùi boùng cuûa noù (theå dó thaùi), caùc baûn naêng con vaät cuûa noù vaø ngay caû söï soáng hoàng traàn cuûa noù, soáng maõi vôùi ”Chaân Ngaõ taâm linh" vaø trôû CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

113

neân vónh cöûu chaêng? Dó nhieân moïi caùi naøy ñeàu ngöng hieän höõu hoaëc laø vaøo luùc ñoù, hoaëc laø ngay sau khi xaùc thaân cheát ñi. Vaøo ñuùng thôøi ñieåm, noù trôû neân hoaøn toaøn tan raõ vaø bieán maát, noùi chung, ñoù laø söï huûy dieät. Hoûi : Vaäy thì baø baùc boû vieäc phuïc sinh trong nhuïc theå? Ñaùp : Chuùng toâi kieân quyeát baùc boû ñieàu ñoù! Taïi sao chuùng toâi voán laø nhöõng ngöôøi tin vaøo trieát hoïc noäi moân coù töø xöa cuûa Coå Nhaân, laïi chaáp nhaän caùc suy luaän phi trieát hoïc cuûa thaàn hoïc Cô Ñoác giaùo sau naøy, bò vay möôïn töø caùc heä thoáng ngoaïi moân cuûa Ai Caäp vaø Hy laïp cuûa nhöõng ngöôøi theo phaùi Ngoä Ñaïo (Gnostics)? Hoûi : Ngöôøi Ai Caäp thôø caùc Tinh Linh Thieân Nhieân vaø thaàn hoùa ngay caû cuû haønh nöõa; cho ñeán nay, ngöôøi theo AÁn giaùo ñeàu laø keû suøng baùi ngaãu töôïng; ngöôøi theo Baùi Hoûa giaùo ñaõ thôø vaø vaãn thôø Maët trôøi, coøn nhöõng trieát gia Hy Laïp loãi laïc nhaát thì hoaëc laø nhöõng keû mô moäng, hoaëc laø nhöõng ngöôøi duy vaät  chöùng côù laø Plato vaø Democritus. Laøm sao baø coù theå so saùnh ñöôïc! Ñaùp : Coù theå laø caùc saùch giaùo lyù vaán ñaùp hieän ñaïi veà khoa hoïc vaø Cô Ñoác giaùo cuûa baïn ñeàu daïy nhö theá; ñoái vôùi caùc trí oùc khoâng thieân vò thì khoâng phaûi nhö theá. Ngöôøi Ai Caäp toân troïng "Ñôn Nguyeân Duy Nhaát" ("OneOnlyOne") döôùi teân goïi laø Nout. Chính töø teân goïi naøy maø Anaxagoras khai sinh ra Nous, hay theo caùch goïi cuûa oâng laø Nous autokrates, töùc laø "Trí hay Tinh thaàn Töï Cöôøng" ("the Minh or Spirit Selfpotent"), archetes kinedeos, ñoäng cô höôùng daãn (leading motor), hay laø ñoäng löïc tieân khôûi (primummobile) cuûa vaïn vaät. Theo oâng, Nous laø Thöôïng Ñeá (God), coøn logos laø con ngöôøi, phaân thaân cuûa Nous. Nous laø tinh thaàn (duø laø trong Vuõ truï, hay trong con ngöôøi), coøn Logos, duø laø Vuõ truï hoaëc theå dó thaùi, laø phaân thaân cuûa Nous, xaùc thaân chæ laø con vaät. Caùc naêng löïc beân ngoaøi cuûa chuùng ta nhaän thöùc ñöôïc hieän töôïng, chæ coù Nous cuûa chuùng ta môùi coù theå bieát ñöôïc thöïc töôïng(a) cuûa chuùng maø thoâi. Chæ (a)

Thöïc töôïng (noumena): baûn chaát coát yeáu ñích thöïc cuûa thöïc theå (being) ñöôïc xem nhö taùch bieät vôùi caùc ñoái töôïng deã gaây nhaàm laãn cuûa giaùc quan. GIAÙO HUAÁN MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG VEÀ THIEÂN NHIEÂN VAØ CON NGÖÔØI

114

coù logos hay laø thöïc töôïng môùi toàn taïi bôûi vì noù baát töû trong chính baûn theå vaø tinh hoa cuûa noù, coøn logos trong con ngöôøi laø Chaân Ngaõ Vónh Haèng, noù luaân hoài vaø toàn taïi maõi maõi. Nhöng laøm theá naøo maø caùi boùng phuø du hay ôû beân ngoaøi, töùc caùi lôùp aùo taïm bôï cuûa Phaân Thaân thieâng lieâng ñoù coù theå quay laïi coäi nguoàn maø töø ñoù noù xuaát phaùt, laïi laø nhöõng gì ñöôïc soáng laïi maø khoâng hö hoaïi? Hoûi : Baø vaãn coøn khoù coù theå traùnh ñöôïc vieäc bò buoäc toäi laø ñaõ ñaët ra caùch phaân chia môùi veà caùc thaønh phaàn taâm linh vaø thoâng linh cuûa con ngöôøi, vì leõ khoâng coù moät trieát gia naøo noùi ñeán chuùng, maëc duø baø tin raèng Plato coù laøm nhö theá. Ñaùp : Toâi vaãn giöõ quan ñieåm naøy. Ngoaøi Plato, Pythagoras cuõng theo cuøng yù kieán ñoù1. OÂng moâ taû Linh hoàn ñöôïc xem nhö moät Ñôn Vò töï haønh ñoäng (selfmoving Unit) (monad) goàm ba thaønh phaàn: Nous (Tinh thaàn), phren (trí tueä) vaø thumos (söï soáng, sinh khí hay Nephresh cuûa Do Thaùi Bí Giaùo), maø ba thaønh phaàn naøy töông hôïp vôùi "AtmaBuddhi" (töùc Tinh thaànLinh hoàn thöôïng ñaúng), vôùi Manas (Ego) vaø vôùi Kamarupa keát hôïp vôùi phaûn aûnh thaáp cuûa Manas. Noùi chung, nhöõng gì maø caùc trieát gia coå Hy laïp goïi laø Linh hoàn thì chuùng toâi goïi laø Tinh thaàn hay Hoàn Tinh thaàn (spiritual Soul), Buddhi, vôùi vai troø laø hieän theå cuûa Atma (Agathon, hay Thöôïng Ñeá Toái Cao cuûa Plato). Vieäc maø Plato vaø nhöõng ngöôøi khaùc noùi raèng chuùng ta coù cuøng phren vaø thumos vôùi loaøi thuù, chöùng toû 78

(Ngöõ giaûi Minh Trieát Thieâng Lieâng, trang 272) Plutarch noùi: Plato vaø Pythagoras chia linh hoàn ra laøm hai phaàn, phaàn bieát suy luaän (noetic) vaø phaàn khoâng suy luaän (irrational, agnoia); phaàn linh hoàn bieát suy luaän thì coøn maõi, vì maëc duø phaàn ñoù khoâng phaûi laø Thöôïng Ñeá, noù laïi laø "saûn phaåm cuûa Thöôïng Ñeá vónh haèng, coøn phaàn linh hoàn khoâng suy luaän (agnoia) thì maát ñi". Thuaät ngöõ hieän duøng Agnostic xuaát phaùt töø Agnosis, moät chöõ coù cuøng goác gaùc. Chuùng toâi töï hoûi taïi sao oâng Huxley, taùc giaû cuûa chöõ naøy, laïi noái keát trí tueä vó ñaïi cuûa oâng vôùi "phaàn hoàn phi lyù luaän" voán seõ tieâu tan naøy? Coù phaûi ñoù laø söï nhuõn nhaën quaù ñaùng cuûa nhaø duy vaät ñöông ñaïi naøy hay chaêng? 1

CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

115

raèng trong tröôøng hôïp naøy, phaûn aûnh cuûa haï trí (baûn naêng) vaø kamarupa (caùc thuù duïc sinh ñoäng) ñöôïc nhaéc tôùi. Vaø vì Socrates vaø Plato coâng nhaän caùi ñaàu moái naøy vaø thuaän theo noù, neáu theâm vaøo naêm caùi lieät keâ sau ñaây Agathon (Thöôïng Ñeá hay Atma), Psuch (Linh hoàn theo nghóa toång hôïp cuûa chöõ ñoù), Nous (Tinh thaàn hay Trí tueä), Phren (trí tueä hoàng traàn) vaø Thumos (kamarupa hay caùc thò duïc), chuùng ta coäng theâm eidolon cuûa caùc Bí Phaùp (Mysteries), caùi hình boùng (the shadowy form) hay laø theå dó thaùi con ngöôøi, vaø theå xaùc, thì seõ deã daøng chöùng minh raèng caùc yù hieán cuûa caû Pythagoras laãn Plato ñeàu gioáng vôùi caùc yù töôûng cuûa chuùng toâi. Ngay ñeán ngöôøi Ai Caäp cuõng chuû tröông caùch phaân chia theo thaát phaân. Hoï cho raèng khi Linh hoàn (Ego) thoaùt ra, linh hoàn phaûi vöôït qua baûy khoang (chambers) hay nguyeân khí cuûa noù, trong caùc nguyeân khí naøy, coù caùi noù boû laïi sau, coù caùi noù mang theo cuøng vôùi noù. Caùi dò bieät duy nhaát laø, luoân luoân ghi nhôù seõ coù hình phaït khi tieát loä caùc giaùo lyù huyeàn bí, ñoù laø söï cheát, hoï ñöa ra giaùo lyù ôû nhöõng neùt chính, trong khi chuùng toâi baøn thaûo vaø giaûi thích giaùo lyù ñoù ôû caùc chi tieát. nhöng tuy vaäy, chuùng toâi chæ ñöa ra cho theá gian nhöõng gì ñöôïc cho pheùp maø thoâi, ngay chính trong caùc giaùo lyù cuûa chuùng toâi cuõng coøn nhieàu chi tieát quan troïng vaãn ñöôïc giöõ laïi, nhöõng ai nghieân cöùu trieát hoïc noäi moân vaø coù tuyeân theä phaûi giöõ im laëng môùi

ñöôïc pheùp bieát maø thoâi.

Giaùo Lyù Cuûa Hy Laïp Hoûi : Chuùng toâi coù bieát nhieàu hoïc giaû Hy Laïp, Latin, Baéc Phaïn vaø Hebrew nöõa. taïi sao chuùng toâi khoâng tìm thaáy trong caùc dòch phaåm cuûa hoï nhöõng gì giuùp cho chuùng toâi coù ñöôïc manh moái ñoái vôùi nhöõng gì baø thuyeát giaûng? Ñaùp : Bôûi vì caùc dòch giaû cuûa baïn, maëc duø raát thoâng thaùi, ñaõ bieán caùc trieát gia, nhaát laø caùc trieát gia Hy Laïp, thaønh caùc nhaø vieát vaên mô hoà bí hieåm (misty writers) thay vì laø caùc nhaø vieát loaïi vaên veà

GIAÙO HUAÁN MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG VEÀ THIEÂN NHIEÂN VAØ CON NGÖÔØI

116 (a)

huyeàn hoïc (mystic writers) . Laáy thí duï haõy ñoïc nhöõng gì maø Plutarch(b) noùi veà "caùc nguyeân khí" ("principles") cuûa con ngöôøi. Nhöõng gì maø oâng moâ taû laïi ñöôïc ngöôøi ta hieåu theo nghóa ñen vaø bò gaùn cho laø meâ tín vaø thieáu hieåu bieát veà sieâu hình hoïc. Toâi xin ñöa ra moät ví duï minh hoïa nhö sau. Plutarch noùi: "Con ngöôøi laø moät phöùc hôïp; vaø nhöõng ai nghó raèng con ngöôøi ñöôïc taïo ra chæ baèng hai thaønh phaàn laø laàm laãn. Vì hoï töôûng raèng söï hieåu bieát (trí khoân cuûa boä oùc) laø moät phaàn cuûa linh hoàn (Tam Thöôïng Theå) nhöng caùi sai laàm ôû choã naøy khoâng nghieâm troïng baèng nhöõng ngöôøi xem linh hoàn laø moät phaàn cuûa theå xaùc, nghóa laø, nhöõng ngöôøi bieán Tam Thöôïng Theå thaønh moät thaønh phaàn cuûa töù haï theå höõu töû hö hoaïi. Vì leõ söï hieåu bieát (understanding) (töùc Nous) vöôït xa hôn linh hoàn, gioáng nhö linh hoàn thaùnh thieän vaø thieâng lieâng hôn xaùc thaân. Theá roài söï phoái hôïp cuûa linh hoàn (psuche) vôùi söï hieåu bieát (nous) taïo ra lyù trí; coøn linh hoàn phoái hôïp vôùi xaùc thaân (hay laø thumos, sinh hoàn) taïo ra thò duïc (passion). Trong hai phaàn thì moät phaàn laø caùi khôûi thuûy (beginning) hay laø nguyeân khí cuûa vui thích vaø ñau khoå, coøn phaàn kia cuûa ñöùc haïnh vaø taät xaáu. Trong ba phaàn ñöôïc keát hôïp vaø ñöôïc thu gom laïi vôùi nhau thì ñòa caàu cung caáp xaùc thaân, nguyeät caàu cung caáp linh hoàn, coøn thaùi döông cung caáp söï hieåu bieát ñöa tôùi söï sinh hoùa (generation) con ngöôøi". Caâu cuoái cuøng thuaàn tuùy aån duï vaø chæ nhöõng ai thoâng thaïo khoa hoïc huyeàn bí veà caùc töông öùng vaø bieát ñöôïc thieân theå (planet) naøo coù lieân quan vôùi nguyeân khí naøo môùi hieåu ñöôïc. Plutarch chia nguyeân khí ra laøm ba nhoùm vaø cho raèng xaùc thaân laø moät phöùc hôïp (compound) goàm theå xaùc (physical frame), caùi boùng ñaåu tinh (astral shadow) vaø linh khí (breath), töùc laø ba phaàn haï ñaúng, voán ñöôïc taïo ra töø caùt buïi vaø trôû veà caùt buïi; oâng cho raèng nguyeân khí trung gian (a)

Coù leõ ôû ñaây taùc giaû muoán duøng loái chôi chöõ theo loái ñoái aâm cuûa hai töø "mystic" vaø "misty".(ND) (b) Plutarch (?46?120), vaên só Hy Laïp.(ND) CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

117

vaø linh hoàn baûn naêng (instinctual soul), töùc phaàn thöù hai phaùt xuaát töø vaø qua nguyeät caàu, ñoàng thôøi luoân luoân chòu aûnh höôûng cuûa nguyeät caàu1; vaø chæ coù phaàn cao hay laø Hoàn Tinh thaàn, vôùi caùc yeáu toá Atma vaø Manasic trong ñoù maø oâng cho laø moät phaân thaân tröïc tieáp cuûa maët Trôøi (Maët trôøi ôû ñaây thay cho Agathon, Thöôïng Ñeá Toái Cao). Ñieàu naøy ñöôïc chöùng minh bôûi nhöõng gì maø oâng noùi theâm nhö sau: "Baây giôø, trong caùc söï cheát maø chuùng ta traûi qua, moät söï cheát laøm cho con ngöôøi töø ba thaønh hai, coøn söï cheát kia laøm cho töø hai thaønh moät. Söï cheát tröôùc ôû trong vuøng vaø trong quyeàn haïn cuûa thaàn Demeter, töø ñoù xuaát phaùt ra teân goïi ñöôïc daønh cho caùc Bí Phaùp, telein gioáng vôùi teân goïi daønh ñeå chæ söï cheát, teleutan. Söï cheát kia xaûy raèng trong nguyeät caàu hay vuøng cuûa Persephon." Ñaây laø choã giaùo lyù cuûa chuùng toâi chöùng minh con ngöôøi coù caáu taïo thaát phaân khi coøn soáng; coøn laïi naêm phaàn ngay sau khi cheát ôû Kamaloka; vaø moät Chaân Ngaõ tam phaân, töùc Hoàn Tinh thaàn, vaø taâm thöùc ôû Devachan. Söï phaân ly naøy tröôùc tieân xaûy ra ôû "Ñoàng coû cuûa Hades" (töùc Kamaloka theo caùch goïi cuûa Plutarch), keá ñoù ôû Devachan, laø phaàn then choát cuûa caùc nghi leã trong caùc Bí Phaùp thieâng lieâng, khi caùc öùng vieân ñieåm ñaïo ñoùng toaøn boä bi kòch cheát ñi vaø phuïc sinh döôùi hình thöùc tinh thaàn vinh quang, bôûi teân goïi ñoù chuùng toâi muoán noùi ñeán: Taâm thöùc. Ñaây cuõng laø ñieàu maø Plutarch aùm chæ khi oâng noùi: "Hermes ñoái vôùi beân naøy laø hoàng traàn bao nhieâu thì ñoái vôùi beân kia laø thieân giôùi baáy nhieâu." Caùi naøy taùch linh hoàn ra khoûi xaùc thaân moät caùch ñoät ngoät vaø döõ doäi, coøn Proserpina taùch rôøi söï hieåu bieát ra khoûi linh hoàn moät caùch

Caùc nhaø Do Thaùi Bí giaùo (Kabalists) bieát ñöôïc moái lieân heä cuûa Jehovah, Ñaáng ban söï soáng vaø con treû (the life and childrengiver), vôùi Maët traêng, vaø aûnh höôûng cuûa Maët traêng treân söï sinh saûn, seõ laïi thaáy ñieåm naøy cuõng nhieàu nhö moät soá nhaø chieâm tinh hoïc seõ thaáy. GIAÙO HUAÁN MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG VEÀ THIEÂN NHIEÂN VAØ CON NGÖÔØI

118 1

eâm aùi vaø töø töø . Vì lyù do naøy, Proserpina ñöôïc goïi laø Monogenes, caùi sinh ra duy nhaát (only begotten), hay ñuùng hôn ñöôïc sinh ra moät mình (begetting one alone), vì phaàn öu tuù cuûa con ngöôøi trôû neân ñôn ñoäc khi noù ñöôïc Proserpina taùch ra. Caû caùi naøy laãn caùi kia xaûy ra nhö theá tuøy theo baûn chaát. Soá meänh (Fatum or karma) ñònh ñoaït raèng, duø laø coù hoaëc khoâng coù söï hieåu bieát (trí tueä, mind), khi ra khoûi xaùc thaân, seõ ñi lang thang moät thôøi gian trong vuøng naèm giöõa ñòa caàu vôùi nguyeät caàu (kamaloka), maëc duø khoâng phaûi taát caû ñeàu nhö nhau2. Ñoái vôùi ngöôøi khoâng coâng chính vaø ngöôøi phoùng ñaûng luùc ñoù môùi chòu hình phaït do caùc loãi laàm cuûa hoï; coøn ngöôøi löông thieän vaø ñöùc haïnh bò giöõ laïi ôû ñoù cho ñeán khi hoï ñöôïc thanh loïc, vaø nhôø vieäc chuoäc loãi, hoï taåy ra khoûi hoï moïi nhieãm tröôïc maø hoï maéc phaûi do söï laây nhieãm cuûa xaùc thaân, y nhö theå do söùc khoûe toài teä, ñöôïc soáng trong phaàn oân hoøa nhaát cuûa khoâng khí, goïi laø Ñoàng coû Hades, nôi maø hoï phaûi ôû laïi trong moät thôøi gian ñöôïc ñònh tröôùc. Vaø luùc ñoù, nhö theå hoï trôû laïi töø moät cuoäc haønh höông ñaây ñoù, hay laø moät chuyeán xa queâ höông laâu daøi, hoï höôûng ñöôïc nieàm vui gioáng nhö hoï laø keû chính thöùc nhaän ñöôïc söï ñieåm hoùa vaøo caùc Bí Phaùp Thieâng lieâng, nieàm vui naøy pha laãn vôùi phieàn haø, thaùn phuïc, vaø moãi ngöôøi ñeàu coù caùi hy voïng rieâng bieät vaø ñaëc bieät cuûa mình". Ñaây laø Nieát Baøn Cöïc Laïc (Nirvana bliss) maø khoâng moät nhaø Minh Trieát Thieâng Lieâng naøo coù theå moâ taû moät caùch roõ reät hôn ñöôïc, duø laø baèng ngoân ngöõ huyeàn moân, caùi nieàm vui tinh thaàn ôû 1

Proserpina hay Persephone ôû ñaây töôïng tröng cho nghieäp quaû sau khi cheát. Ngöôøi ta cho raèng haäu töû nghieäp naøy ñieàu chænh vieäc "nguyeân khí" thaáp taùch ra khoûi "nguyeân khí" cao: Linh hoàn, vôùi vai troø laø Nephesh, linh khí cuûa ñôøi soáng linh hoaït, voán ôû laïi Kamaloka trong moät thôøi gian, taùch ra khoûi Thöôïng Ngaõ phöùc hôïp, voán ñi vaøo traïng thaùi Devachan, hay laø chí phuùc. 2 Cho tôùi khi "nguyeân khí" cao thuoäc tinh thaàn taùch ra khoûi nguyeân khí thaáp, nguyeân khí thaáp ôû laïi kamaloka cho ñeán khi bò tan raõ. CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

119

Devachan, nôi maø moãi ngöôøi ñeàu coù Thieân Ñaøng cuûa mình chung quanh mình, do taâm thöùc mình döïng neân. Nhöng baïn phaûi coi chöøng caùi loãi laàm chung maø ngay caû trong\raát nhieàu ngöôøi trong Hoäi Thoâng Thieân Hoïc chuùng toâi cuõng rôi vaøo. Ñöøng töôûng raèng vì con ngöôøi ñöôïc goïi laø coù caáu taïo thaát phaân, keá ñoù nguõ phaân vaø roài thaønh boä ba maø cho raèng con ngöôøi laø moät keát hôïp cuûa baûy, naêm hoaëc laø ba thöïc theå, hoaëc laø theo nhö moät taùc giaû khaûo cöùu Minh Trieát Thieâng Lieâng dieãn taû moät caùch chính xaùc thì con ngöôøi coù nhieàu lôùp voû caàn ñöôïc boùc ra gioáng nhö caùc lôùp voû cuûa moät cuû haønh. Nhö ñaõ noùi, tröø xaùc thaân, sinh khí (life) vaø theå dó thaùi (astral eidolon), caû ba ñeàu tan raõ luùc cheát, caùc nguyeân khí chæ ñôn thuaàn laø caùc phöông dieän (aspects) vaø caùc traïng thaùi (states) taâm thöùc. Chæ coù moät con ngöôøi ñích thöïc, keùo daøi suoát chu kyø soáng vaø coù baûn chaát baát töû, neáu khoâng phaûi laø hình haøi baát töû, vaø ñaây laø Manas, con ngöôøi Trí Tueä (Mindman) hay laø Taâm thöùc nhaäp theå (embodied Consciousness). Caùc nhaø duy vaät baøi baùc vieäc naøy, hoï phuû nhaän vieäc trí tueä vaø taâm thöùc coù theå taùc ñoäng maø khoâng caàn vaät chaát. Ñoái vôùi chuùng toâi, vieäc baøi baùc ñoù khoâng coù giaù trò. Chuùng toâi khoâng phuû nhaän söï chí lyù trong luaän cöù cuûa hoï, nhöng chuùng toâi chæ xin hoûi caùc keû choáng ñoái chuùng toâi: "Quí vò coù bieát taát caû caùc traïng thaùi vaät chaát chöa, hay laø cho ñeán nay quí vò chæ môùi bieát ñöôïc coù ba traïng thaùi thoâi? Vaø laøm sao quí vò bieát ñöôïc ñieàu maø chuùng toâi noùi ñeán nhö laø Taâm thöùc tuyeät ñoái hay laø Thöôïng Ñeá maõi maõi voâ hình vaø baát khaû tri, maëc duø luoân luoân vöôït quaù yù nieäm höõu haïn cuûa nhaân loaïi chuùng ta, coøn laø Tinh thaànvaät chaát ñaïi ñoàng hay laø vaät chaátTinh thaàn döôùi hình thöùc voâ haïn tuyeät ñoái?". Luùc baáy giôø, ñoù chính laø moät trong caùc traïng thaùi teá phaân thaáp nhaát cuûa Tinh thaànvaät chaát naøy, vaø döôùi caùc bieåu loä thuoäc chu kyø khai nguyeân cuûa noù, noù laø Chaân Ngaõ höõu thöùc voán taïo ra thieân ñaøng cuûa rieâng noù, coù theå laø thieân ñaøng aûo töôûng, nhöng vaãn laø moät traïng thaùi chí phuùc. Hoûi : Nhöng Devachan laø gì?

GIAÙO HUAÁN MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG VEÀ THIEÂN NHIEÂN VAØ CON NGÖÔØI

120

Ñaùp : Theo nghóa ñen laø "ñaát cuûa caùc thaàn" ("land of gods); moät tình traïng, moät traïng thaùi phuùc laïc tinh thaàn. Veà phöông dieän trieát lyù, ñoù laø tình traïng tinh thaàn tuy töông töï nhöng linh hoaït vaø hieän thöïc hôn laø giaác mô linh hoaït nhaát. Ñoù laø traïng thaùi sau khi cheát cuûa ña soá theá nhaân.

CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

121

TIEÁT VII Veà Caùc Traïng Thaùi Haäu Töû Khaùc Nhau 

Con Ngöôøi Hoàng Traàn vaø Con Ngöôøi Taâm Linh Hoûi : Toâi thaät haøi loøng khi ñöôïc bieát baø tin vaøo söï baát töû cuûa Linh hoàn (Soul). Ñaùp : Khoâng phaûi cuûa "Linh hoàn" maø cuûa Tinh thaàn thieâng lieâng (divine Spirit), hay ñuùng hôn laø tin vaøo söï baát töû cuûa Chaân Ngaõ luaân hoài (reincarnating Ego). Hoûi : Khaùc nhau ra sao? Ñaùp : Theo trieát lyù cuûa chuùng toâi thì coù söï khaùc nhau raát lôùn, nhöng ñaây laø moät vaán ñeà quaù tröøu töôïng vaø khoù hieåu khoâng theå noùi qua moät caùch sô saøi ñöôïc. Chuùng ta seõ phaûi phaân tích chuùng moät caùch rieâng bieät, vaø keá ñoù keát hôïp laïi. Chuùng ta coù theå baét ñaàu vôùi Tinh thaàn. Chuùng toâi cho raèng Tinh thaàn ("Töø phuï ôû treân Trôøi" cuûa Ñöùc Jesus), hay laø Atman, khoâng phaûi laø vaät sôû höõu rieâng bieät cuûa baát cöù ngöôøi naøo maø laø tinh tuùy Thieâng lieâng voán khoâng coù hình haøi, khoâng coù daïng thöùc, khoâng theå ño löôøng, khoâng theå thaáy ñöôïc vaø khoâng theå phaân chia, nhöõng gì khoâng coù thöïc (exist) nhöng laïi toàn taïi (is), cuõng nhö ngöôøi theo Phaät giaùo noùi ñeán Nieát Baøn vaäy. Noù chæ phuû boùng (overshadows) leân chuùng sinh (mortal); nhöõng gì xaâm nhaäp vaøo con ngöôøi vaø toûa ra toaøn cô theå chæ laø caùc tia saùng toaøn hieän cuûa noù maø thoâi, töùc laø aùnh saùng, toûa chieáu qua Buddhi, hieän theå vaø phaân thaân tröïc tieáp cuûa noù. Ñaây laø yù nghóa huyeàn bí cuûa caùc khaúng ñònh cuûa haàu heát taát caû caùc trieát gia coå khi hoï noùi raèng "caùi

VEÀ CAÙC TRAÏNG THAÙI HAÄU TÖÛ KHAÙC NHAU

122

phaàn thuaàn lyù cuûa linh hoàn con ngöôøi" * khoâng bao giôø hoaøn toaøn

nhaäp vaøo con ngöôøi maø chæ phuû boùng leân con ngöôøi, hoaëc nhieàu hoaëc ít, xuyeân qua Hoàn tinh thaàn khoâng thuaàn lyù hay laø Buddhi.** Hoûi : Toâi laàm töôûng raèng chæ moät mình "Sinh hoàn" ("Anima Soul") môùi laø khoâng thuaàn lyù chöù khoâng phaûi Hoàn Thieâng. Ñaùp : Baïn phaûi phaân bieät söï khaùc nhau giöõa nhöõng gì "khoâng duy lyù" moät caùch tieâu cöïc hay moät caùch thuï ñoäng, vì chöa phaân hoùa, vôùi nhöõng gì khoâng duy lyù vì quaù linh hoaït vaø tích cöïc. Con ngöôøi laø moät söï töông heä cuûa caùc quyeàn naêng tinh thaàn, cuõng nhö moät töông heä cuûa caùc löïc hoùa hoïc vaø vaät lyù, hoaït ñoäng ñöôïc nhôø caùc "nguyeân khí". Hoûi : Toâi coù tìm hieåu nhieàu veà ñeà taøi naøy, vaø theo toâi thaáy, döôøng nhö caùc khaùi nieäm cuûa caùc trieát gia thôøi coå khaùc raát nhieàu vôùi khaùi nieäm cuûa caùc nhaø Do Thaùi Bí giaùo thôøi Trung Coå, maëc duø hoï coù hôïp nhau ôû moät soá ñieåm ñaëc bieät. Ñaùp : Söï dò bieät quan troïng nhaát giöõa hoï vaø chuùng toâi laø ôû choã naøy. Trong khi cuøng vôùi phaùi Taân Plato vaø giaùo lyù Ñoâng phöông, chuùng toâi tin raèng Tinh thaàn (Atma) khoâng bao giôø giaùng xuoáng theo baûn theå (hypostatically) vaøo trong con ngöôøi soáng, maø chæ truùt xuoáng hoaëc nhieàu hoaëc ít tia saùng cuûa noù leân con ngöôøi noäi taâm (keát hôïp taâm linh vaø tinh thaàn cuûa caùc nguyeân khí tinh anh), thì caùc nhaø Do Thaùi Bí giaùo laïi chuû tröông raèng Tinh thaàn con ngöôøi töï taùch khoûi ñaïi döông aùnh saùng vaø Tinh thaàn Vuõ truï, thaáu nhaäp vaøo Linh hoàn

Theo nghóa chung, töø ngöõ "rational" ("thuaàn lyù") haøm yù laø moät caùi gì ñoù xuaát phaùt töø Minh trieát Vónh Cöûu. ** Khoâng thuaàn lyù (irrational) coù yù nghóa nhö laø moät phaân thaân thuaàn khieát (pure emanation) cuûa Toaøn Linh Trí, noù coù theå khoâng coù lyù trí caù nhaân cuûa chính noù treân coõi vaät chaát naøy, maø gioáng nhö Maët Traêng möôïn aùnh saùng cuûa noù töø maët trôøi vaø möôïn söï soáng cuûa noù töø traùi ñaát, Buddhi cuõng theá, nhaän aùnh saùng Minh trieát cuûa noù töø Atma, coù ñöôïc caùc tính chaát thuaàn lyù cuûa noù töø Manas. Töï chính noù, vôùi cöông vò thuaàn traïng, Buddhi khoâng coù thuoäc tính. CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

123

con ngöôøi, nôi ñoù noù ôû laïi suoát kieáp soáng nguïc tuø trong lôùp voû tinh anh. Taát caû caùc nhaø Do Thaùi Cô Ñoác cuõng chuû tröông gioáng nhö vaäy, vì hoï khoâng theå chaët ñöùt söï troùi buoäc caùc trieát lyù cuûa Kinh Thaùnh vaø coù tính caùch nhaân nhö cuûa hoï. Hoûi : Baø chuû tröông nhö theá naøo? Ñaùp : Chuùng toâi cho raèng chuùng ta chæ coù theå coù tia huyeàn xaï (radiation) cuûa Tinh thaàn (hay laø Atma) trong caùi voû tinh anh vaø chæ ôû möùc ñoä lieân quan tôùi caùi röïc rôõ tinh thaàn ñoù maø thoâi. Chuùng toâi cho raèng con ngöôøi vaø linh hoàn phaûi chinh phuïc söï baát töû baèng caùch tieán tôùi hôïp nhaát vôùi (neáu thaønh coâng) nhöõng gì maø sau naøy, chuùng seõ ñöôïc lieân keát, vaø vaøo nhöõng gì maø sau roát, taïm goïi laø ñöôïc haáp thu. Vieäc ñieàu chænh cho thích hôïp cuûa con ngöôøi sau khi cheát tuøy thuoäc vaøo tinh thaàn chöù khoâng tuøy vaøo linh hoàn vaø theå xaùc cuûa ngöôøi ñoù. Maëc duø töø ngöõ "phaøm ngaõ" theo nghóa thöôøng hieåu laø moät ñieàu phi lyù neáu ñöôïc duøng theo nghóa ñen ñeå chæ tinh hoa baát töû cuûa chuùng ta, vôùi vai troø laø Chaân Ngaõ caù bieät cuûa chuùng ta, phaøm ngaõ vaãn laø moät thöïc theå rieâng bieät, töï noù baát töû vaø vónh cöûu. Chæ trong tröôøng hôïp cuûa nhöõng keû baøng moân hoaëc cuûa keû troïng toäi trong nhieàu kieáp soáng, khoâng cöùu chuoäc ñöôïc … thì sôïi chæ saùng choùi voán noái lieàn tinh thaàn vôùi hoàn caù nhaân (personal soul) töø luùc ñöùa treû ra ñôøi, bò taùch ra maïnh meõ, thöïc theå thoaùt xaùc trôû neân taùch rôøi khoûi hoàn caù nhaân, hoàn naøy bò huûy dieät maø khoâng ñeå laïi aán töôïng nhoû naøo cuûa chính noù leân treân thöïc theå thoaùt xaùc. Neáu söï hôïp nhaát ñoù giöõa haï trí hay laø trí caù nhaân (the lower or personal Manas) vôùi Chaân Ngaõ luaân hoài caù bieät, khoâng ñöôïc thöïc hieän trong kieáp soáng, thì luùc ñoù haï trí bò boû laïi ñeå chia seû soá phaän cuûa caùc ñoäng vaät haï ñaúng, töø töø tan bieán vaøo trong dó thaùi vaø ñeå cho phaøm ngaõ bò huûy dieät. Nhöng ngay caû luùc baáy giôø, Chaân Ngaõ vaãn coøn laø moät thöïc theå rieâng bieät. Chaân Ngaõ tinh thaàn chæ maát ñi traïng thaùi Devachan  sau kieáp soáng ñaëc bieät ñoù vaø trong tröôøng hôïp thaät söï voâ ích ñoù  döôùi hình thöùc phaøm ngaõ coù lyù töôûng ñoù, vaø bò taùi sinh laïi, sau moät thôøi gian ngaén höôùng ñöôïc töï do haàu nhö töùc thì vôùi tö caùch laø moät Chôn Linh haønh tinh (planetary spirit). VEÀ CAÙC TRAÏNG THAÙI HAÄU TÖÛ KHAÙC NHAU

124

Hoûi : Trong Isis Unveiled coù noùi raèng caùc Chôn linh haønh tinh hay Thieân thaàn (Angels) töùc "caùc thaàn cuûa ngöôøi ngoaïi giaùo (Pagans) hoaëc laø caùc Toång Thieân thaàn (Archangels) cuûa ngöôøi Thieân Chuùa giaùo", seõ khoâng bao giôø trôû thaønh ngöôøi treân haønh tinh chuùng ta kia maø. Ñaùp : Hoaøn toaøn ñuùng, Khoâng phaûi taát caû ñeàu "nhö theá" maø chæ moät vaøi haïng Chôn linh Haønh tinh cao caáp thoâi. Caùc Ngaøi seõ khoâng bao giôø trôû thaønh ngöôøi treân haønh tinh naøy, bôûi vì caùc Ngaøi laø caùc Chôn Linh ñaõ giaûi thoaùt (liberated Spirits) cuûa moät theá giôùi tröôùc, vaø vì lyù do ñoù, caùc Ngaøi khoâng theå trôû thaønh con ngöôøi treân theá giôùi naøy. Tuy nhieân, taát caû caùc Chôn Linh naøy seõ linh hoaït trôû laïi trong Chu kyø Ñaïi khai nguyeân xa xaêm tôùi ñaây, sau khi "Ñaïi Kyû Nguyeân" naøy vaø "Chu kyø Qui Nguyeân cuûa Brahma" (moät chu kyø nhoû vôùi khoaûng 16 con soá) troâi qua. Taát nhieân baïn coù bieát ñöôïc chaêng trieát hoïc Ñoâng phöông daïy chuùng ta raèng nhaân loaïi bao goàm caû caùc "Chôn Linh" nhö theá bò giam nhoát trong caùc thaân xaùc con ngöôøi? Söï khaùc nhau giöõa con vaät vôùi con ngöôøi laø ôû choã con vaät ñöôïc phuù cho söùc soáng (ensouled) baèng caùc "nguyeân khí" ôû traïng thaùi tieàm naêng, coøn con ngöôøi ñöôïc phuù cho söùc soáng baèng caùc "nguyeân khí" thöïc söï. (Xem "Giaùo Lyù Bí Nhieäm", q.II, caùc ñoaïn kinh). Baây giôø baïn ñaõ hieåu söï khaùc nhau ñoù roài chöù? Hoûi : Vaâng, nhöng trong moïi thôøi ñaïi, söï chuyeân moân hoùa naøy (specialisation) ñaõ laø moät chöôùng ngaïi ñoái vôùi caùc nhaø sieâu hình hoïc. Ñaùp : Chính theá. Toaøn theå huyeàn bí hoïc (esotericism) cuûa trieát lyù Phaät giaùo ñeàu döïa vaøo giaùo lyù huyeàn bí naøy, maø raát ít ngöôøi hieåu ñöôïc, ñoàng thôøi bieát bao nhieâu hoïc giaû thoâng thaùi nhaát hieän nay ñeàu trình baøy moät caùch hoaøn toaøn sai laàm. Thaäm chí caùc nhaø sieâu hình hoïc cuõng coù khuynh höôùng laàm loän hieäu quaû vôùi nguyeân nhaân nöõa. Moät Chaân Ngaõ ñaõ ñaït ñöôïc söï soáng baát töû cuûa mình döôùi hình thöùc tinh thaàn seõ vaãn laø cuøng moät Chaân Ngaõ qua khaép taát caû caùc laàn taùi sinh cuûa noù treân coõi traàn; nhöng ñieàu naøy khoâng nhaát CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

125

thieát haøm yù raèng y phaûi laø oâng Smith hoaëc oâng Brown luùc coøn ôû coõi traàn hay laø maát ñi bieät ngaõ (individuality) cuûa mình. Do ñoù, theå dó thaùi vaø theå hoàng traàn cuûa con ngöôøi, trong coõi u aùm beân kia, coù theå ñöôïc thu huùt vaøo ñaïi döông vuõ truï cuûa caùc yeáu toá ñaõ ñöôïc sieâu chuyeån hoùa (sublimated elements) vaø khoâng coøn caûm nhaän ñöôïc caùi phaøm ngaõ cuoái cuøng cuûa mình (neáu phaøm ngaõ naøy khoâng xöùng ñaùng bay vuùt leân cao), coøn Linh Ngaõ vaãn cuõng laø thöïc theå khoâng thay ñoåi, maëc duø kinh nghieäm ôû coõi traàn naøy cuûa phaân thaân cuûa noù coù theå hoaøn toaøn bò xoùa ñi ngay luùc phaân ly vôùi hieän theå khoâng xöùng ñaùng ñoù. Hoûi : Neáu "Tinh thaàn" hay laø phaàn thieâng lieâng cuûa linh hoàn ñaõ toàn taïi tröôùc vôùi tö caùch moät thöïc theå khaùc haún vôùi moïi caùi vónh vieãn, nhö Origen, Synesius vaø caùc trieát gia baùnCô Ñoác giaùo vaø baùnPlaton khaùc ñaõ daïy ra, vaø neáu Tinh thaàn ñoù cuõng vaãn theá vaø khoâng gì khaùc hôn laø linh hoàn sieâu hình ôû maët ngoaøi, thì sao noù coù theå khaùc hôn laø caùi vónh vieãn? Vaø trong tröôøng hôïp nhö theá, duø cho con ngöôøi soáng cuoäc soáng trong saïch hay cuoäc soáng theo vaät duïc, thì coù gì laø quan troïng, neáu nhöõng gì maø ngöôøi aáy coù theå laøm, ngöôøi aáy cuõng khoâng bao giôø coù theå maát ñi bieät ngaõ cuûa mình? Ñaùp : Theo nhö baïn noùi, trieát lyù naøy ñaõ coù caùc haäu quaû tai haïi nhö laø trieát lyù veà vieäc chuoäc toäi. Neáu trieát lyù chuoäc toäi ñi cuøng vôùi yù töôûng sai laàm raèng taát caû chuùng ta ñeàu baát töû, ñöôïc minh chöùng cho theá gian döôùi aùnh saùng chaân chính cuûa noù, thì nhaân loaïi aét ñaõ ñöôïc caûi thieän hôn theo vôùi vieäc truyeàn baù trieát lyù ñoù. Toâi xin laëp laïi vôùi baïn laàn nöõa. Pythagoras, Plato, Timaeus ôû Locris vaø Tröôøng phaùi Alexandria coå ñaõ truy nguyeân Linh hoàn con ngöôøi (töùc laø caùc "nguyeân khí" cao vaø caùc thuoäc tính cuûa con ngöôøi) töø Linh hoàn Ñaïi Ñoàng cuûa Theá Giôùi (Universal World Soul), theo giaùo lyù cuûa caùc trieát gia naøy thì thöïc theå sau, voán laø Aether (PaterZeus). Do ñoù, khoâng caùi naøo trong caùc "nguyeân khí" naøy coù theå laø tinh hoa thuaàn khieát cuûa Monas cuûa Pythagoras, hay laø AtmaBuddhi cuûa chuùng toâi, bôûi vì Anima Mundi chæ laø haäu quaû, hay laø phaân thaân chuû quan, hoaëc ñuùng hôn laø phoùng quang (radiation) cuûa caùi tröôùc. Caû VEÀ CAÙC TRAÏNG THAÙI HAÄU TÖÛ KHAÙC NHAU

126

Tinh thaàn con ngöôøi (hay laø bieät ngaõ), Chaân Ngaõ Taâm linh luaân hoài, laãn Buddhi, töùc Hoàn Tinh thaàn, ñeàu hieän höõu tröôùc (preexistent). Nhöng trong luùc Tinh thaàn hieän toàn nhö moät thöïc theå rieâng bieät, moät bieät ngaõ hoùa, thì linh hoàn hieän höõu döôùi hình thöùc moät linh khí coù tröôùc, moät phaàn khoâng tri thöùc ñöôïc (unscient portion) cuûa moät toång theå thoâng tueä. Thoaït tieân, caû hai ñeàu ñöôïc taïo thaønh töø Ñaïi döông aùnh saùng vónh cöûu, nhöng theo caùch dieãn taû cuûa caùc Trieát Gia Thôø Löûa (FirePhilosophers) töùc, caùc nhaø Minh Trieát Thieâng Lieâng thôøi Trung Coå, thì trong löûa coù moät tinh thaàn höõu hình cuõng nhö voâ hình. Hoï phaân bieät giöõa anima bruta vôùi anima divina. Trieát gia Empedocles tin chaéc raèng moïi con ngöôøi vaø con vaät ñeàu coù hai linh hoàn. Coøn theo Aristotle, oâng goïi laø linh hoàn duy lyù (reasoning soul), töùc nous, vaø sinh hoàn (animal soul), töùc psuche. Theo caùc trieát gia naøy thì linh hoàn duy lyù xuaát phaùt töø beân trong linh hoàn vuõ truï, coøn hoàn kia töø beân ngoaøi. Hoûi : Linh hoàn, nghóa laø Linh hoàn bieát suy tö cuûa con ngöôøi hay laø caùi maø baø goïi laø Chaân Ngaõ (Ego), coù goïi laø vaät chaát ñöôïc khoâng? Ñaùp : Khoâng haún laø vaät chaát (matters), maø chaéc chaén laø chaát lieäu (substance); tuy nhieân, coù theå duøng töø "vaät chaát" neáu ñi lieàn vôùi tính töø nguyeân thuûy (primordial). Theo chuùng toâi, vaät chaát naøy coäng toàn (co-eternal, cuøng toàn taïi maõi maõi) vôùi Tinh thaàn vaø khoâng phaûi laø thöù vaät chaát höõu hình, caûm nhaän ñöôïc baèng xuùc giaùc (tangible) vaø coù theå phaân chia ñöôïc cuûa con ngöôøi, maø noù cöïc kyø tinh anh. Tinh thaàn thuaàn tuùy chæ laø Tinh thaàn xoùa saïch caùi phiTinh thaàn (noSpirit) hay laø caùi toång theå tuyeät ñoái (the absolute all). Tröø phi baïn thöøa nhaän raèng con ngöôøi ñaõ tieán hoùa nhôø vaøo loaïi vaät chaátTinh thaàn nguyeân thuûy naøy vaø con ngöôøi töôïng tröng cho moät thang tieán hoùa ñeàu ñaën cuûa caùc “nguyeân khí” töø sieâuTinh thaàn (metaSpirit) xuoáng ñeán vaät chaát thoâ nhaát, thì laøm sao chuùng ta coù theå bao giôø cuõng xem Chaân Nhaân nhö laø baát töû vaø cuøng luùc nhö laø moät Thöïc Theå tinh thaàn vaø laø moät con ngöôøi höõu töû?

CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

127

Hoûi : Theá thì taïi sao baø laïi khoâng tin Thöôïng Ñeá döôùi hình thöùc moät Thöïc Theå Thoâng Linh nhö theá? Ñaùp : Vì leõ nhöõng gì voâ haïn vaø tuyeät ñoái (unconditioned) thì khoâng theå coù hình haøi vaø khoâng theå trôû thaønh moät thöïc theå, trong baát cöù trieát hoïc Ñoâng phöông naøo cuõng khoâng coù teân goïi xöùng ñaùng ôû baát cöù tröôøng hôïp naøo. Moät “thöïc theå” thì baát töû, nhöng chæ baát töû ôû tinh hoa toät cuøng cuûa noù, chöù khoâng ôû trong hình haøi caù nhaân cuûa noù. Khi ñeán ñieåm cuoái cuøng cuûa chu kyø, noù ñöôïc haáp thu vaøo baûn theå nguyeân thuûy cuûa noù; vaø noù trôû thaønh tinh thaàn khi noù maát ñi danh xöng Thöïc Theå cuûa noù. Döôùi traïng thaùi moät hình haøi, tính chaát baát töû cuûa noù bò giôùi haïn chæ ñoái vôùi chu kyø sinh hoaït cuûa noù hay laø Chu Kyø Ñaïi Khai Nguyeân. Sau ñoù, noù hôïp nhaát vaø gioáng heät vôùi Tinh thaàn Vuõ truï vaø khoâng coøn laø moät Thöïc Theå rieâng bieät nöõa. Veà phaàn Linh hoàn caù nhaân  chuùng toâi duøng teân goïi naøy ñeå chæ tia saùng cuûa taâm thöùc, tia naøy duy trì trong Chaân Ngaõ Thieâng lieâng caùi yù töôûng cuûa phaøm ngaõ (personal “I”) cuûa laàn luaân hoài vöøa qua  hoàn naøy toàn taïi döôùi hình thöùc moät hoài öùc rieâng reû taùch bieät, chæ suoát chu kyø Devachan thoâi; sau ñoù, yeáu toá thôøi gian ñöôïc ñöa theâm vaøo loaït voâ soá caùc laàn luaân hoài khaùc cuûa Chaân Ngaõ, gioáng nhö vaøo luùc cuoái naêm, chuùng ta nhôù laïi, trong kyù öùc, moät ngaøy naøo ñoù trong chuoãi ngaøy qua. Baïn coù muoán raøng buoäc caùi voâ haïn (maø baïn ñoøi hoûi Thöôïng Ñeá cuûa baïn phaûi coù) vaøo caùc ñieàu kieän höõu haïn khoâng? Chæ coù nhöõng gì ñöôïc haøn gaén chaët cheõ baèng Atma (nghóa laø, BuddhiManas) môùi trôû neân baát töû. Linh hoàn cuûa con ngöôøi (nghóa laø cuûa phaøm ngaõ) töï noù khoâng baát töû, khoâng vónh cöûu, maø cuõng khoâng thieâng lieâng. Kinh Zohar (q. iii, trang 616) coù noùi: “Khi ñöôïc gôûi xuoáng coõi traàn naøy, linh hoàn khoaùc vaøo lôùp voû hoàng traàn ñeå töï toàn ôû coõi naøy, cuõng theá, linh hoàn nhaän ñöôïc nôi coõi treân moät lôùp aùo choùi ngôøi ñeå coù theå nhìn thaáu vaøo göông maø khoâng bò haïi, aùnh saùng cuûa göông naøy phaùt ra töø Tinh Quaân Aùnh saùng”. Theâm nöõa, kinh Zohar coøn daïy raèng linh hoàn khoâng theå ñaït ñeán coõi chí phuùc, tröø phi linh hoàn ñaõ nhaän ñöôïc “caùi hoân thaùnh thieän” (“holy kiss”) hay laø söï hôïp nhaát VEÀ CAÙC TRAÏNG THAÙI HAÄU TÖÛ KHAÙC NHAU

128

cuûa linh hoàn vôùi chaát lieäu maø töø ñoù linh hoàn xuaát phaùt  aáy laø tinh thaàn. Moïi linh hoàn ñeàu coù hai phaàn, vaø trong khi phaàn sau laø nguyeân khí aâm, thì tinh thaàn laø nguyeân khí döông. Khi bò nhoát trong xaùc thaân, con ngöôøi laø tam vò nhaát theå (trinity), tröø phi söï oâ nhieãm cuûa noù laøm cho noù lìa xa tinh thaàn. Moät baûn vaên trong “Bí Quyeát Thaùnh Thö”, taùc phaåm cuûa Hermes, coù caâu: “Baát haïnh thay cho linh hoàn naøo thích cuoäc keát hôïp traàn tuïc vôùi theå hoàng traàn cuûa mình hôn laø cuoäc keát hôïp thieâng lieâng (tinh thaàn)”. Quaû laø voâ phuùc, vì khoâng coù gì cuûa phaøm ngaõ seõ coøn ñöôïc ghi laïi treân taám baûng khoâng theå hö hoaïi cuûa kyù öùc Chaân Ngaõ. Hoûi : Caên cöù vaøo tieát loä cuûa chính baø veà moät chaát lieäu töông ñoàng vôùi chaát lieäu thieâng lieâng, thì laøm theá naøo maø chaát lieäu nhö theá khoâng ñöôïc trôû thaønh baát töû neáu khoâng ñöôïc Thöôïng Ñeá truyeàn linh khí vaøo con ngöôøi? Ñaùp : Moãi nguyeân töû vaø ñoám nhoû cuûa vaät chaát, chöù khoâng chæ rieâng chaát lieäu nguyeân thuûy, ñeàu baát khaû hö hoaïi do nôi baûn theå (essence) cuûa noù, chöù khoâng do nôi taâm thöùc caù bieät cuûa noù. Tính baát töû chæ laø taâm thöùc khoâng giaùn ñoaïn cuûa thöïc theå; coøn taâm thöùc caù nhaân khoù coù theå toàn taïi laâu hôn laø chính phaøm ngaõ, coù phaûi khoâng? Vaø nhö toâi ñaõ noùi vôùi baïn, taâm thöùc ñoù chæ toàn taïi qua suoát Devachan thoâi, sau ñoù noù ñöôïc taùi thu huùt, ñaàu tieân vaøo taâm thöùc caù nhaân, vaø keá ñoù, vaøo taâm thöùc ñaïi ñoàng. Toát hôn haõy hoûi caùc nhaø thaàn hoïc cuûa baïn taïi sao hoï laøm xaùo troän moät caùch nghieâm troïng caùc Thaùnh Kinh Do Thaùi nhö theá. Haõy ñoïc laïi Thaùnh Kinh Cô Ñoác giaùo (Bible), baïn seõ thaáy moät baèng chöùng lyù thuù laø caùc nhaø saùng taùc Nguõ Kinh Cöïu Öôùc vaø nhaát laø Saùng Theá Kyù khoâng bao giôø xem nephesh  caùi maø Thöôïng Ñeá truyeàn sinh khí vaøo Adam (Saùng Theá Kyù, chöông ii)  nhö laø linh hoàn baát töû. Ñaây laø moät vaøi thí duï: “Vaø Ñöùc Chuùa Trôøi döïng neân … caùc vaät soáng (every nephesh), chuùng cöû ñoäng” (Saùng Theá Kyù i, 21), nghóa laø ñoäng vaät; vaø (STKyù ii, 7) coøn noùi: “Vaø ngöôøi trôû neân moät loaøi sanh linh” (a nephesh), ñieàu naøy chöùng toû raèng thuaät ngöõ nephesh ñöôïc duøng moät caùch voâ taâm CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

129

cho con ngöôøi baát töû laãn con vaät höõu töû. “Quaû thaät, ta seõ ñoøi maùu cuûa söï soáng ngöôi laïi, hoaëc nôi caùc loaøi thuù vaät, hoaëc nôi tay ngöôøi” (STKyù ix, 5), “Haõy chaïy troán cöùu laáy maïng” (ñöôïc dòch laø chaïy troán cöùu laáy söï soáng cuûa ngöôi), (Saùng Theá Kyù xix, 17). “Chuùng ta ñöøng gieát cheát noù” hieåu theo caùch dòch Anh ngöõ (Saùng Theá Kyù, xxxvii, 21), “chuùng ta ñöøng gieát cheát nephesh cuûa noù”, theo baûn vaên Hebrew. Leviticus (xvii, 8) vieát “Nephesh ñoåi laáy nephesh”. “Keû naøo ñaùnh cheát moät ngöôøi naøo, baát luaän laø ai, seõ bò xöû töû”, theo nghóa ñen “Keû naøo ñaùnh cheát nephesh cuûa moät ngöôøi” (Lev. xxiv, 17). Töø caâu 18 vaø tieáp theo: “Keû naøo ñaùnh cheát moät suùc vaät (nephesh) phaûi thöôøng laïi… Maïng ñeàn maïng”, trong khi baûn vaên nguyeân thuûy vieát “nephesh ñoåi laáy nephesh”. Laøm sao con ngöôøi coù theå gieát nhöõng gì baát töû? Vaø ñieàu naøy cuõng giaûi thích taïi sao nhöõng ngöôøi Sadducees phuû nhaän tính chaát baát töû cuûa linh hoàn, vì ñieàu ñoù cuõng tröng ra moät chöùng côù khaùc nöõa, aáy laø raát coù theå ngöôøi Do Thaùi thôøi Moses  ngöôøi khoâng hieåu bieát ôû baát cöù trình ñoä naøo  khoâng bao giôø tin vaøo söï soáng coøn cuûa linh hoàn chuùt naøo1.

Veà Thöôûng, Phaït Ñôøi Ñôøi vaø veà Nieát Baøn

Hoûi : Toâi nghó raèng raát caàn hoûi baø ñeå xem baø coù tin vaøo caùc giaùo ñieàu Thieân Chuùa noùi veà Thieân Ñaøng vaø Ñòa Nguïc, hoaëc laø tin vaøo söï thöôûng, phaït trong töông lai theo nhö caùc thuyeát giaûng cuûa caùc giaùo hoäi chính thoáng hay khoâng? Ñaùp : Chuùng toâi tuyeät ñoái baøi baùc nhöõng ñieàu ñöôïc moâ taû trong caùc giaùo lyù vaán ñaùp cuûa baïn. Chuùng toâi laïi caøng khoâng thöøa nhaän tính vónh cöûu cuûa chuùng. Nhöng chuùng toâi tin chaéc vaøo nhöõng gì maø chuùng toâi goïi laø Ñònh Luaät Baùo phuïc (Law of Retribution), vaø tin vaøo söï coâng baèng vaø minh-trieát tuyeät ñoái ñang daãn daét ñònh luaät naøy, töùc laø Karma. Do ñoù, chuùng toâi hoaøn toaøn khoâng chaáp nhaän söï 1

Taát caû caùc ñoaïn trích daãn Thaùnh kinh treân ñeàu ñöôïc trích ra töø quyeån “Kinh Thaùnh, Cöïu Öôùc vaø Taân Öôùc”, nhaø xuaát baûn Toân Giaùo, Haø Noäi2003. VEÀ CAÙC TRAÏNG THAÙI HAÄU TÖÛ KHAÙC NHAU

130

tin töôûng taøn baïo vaø phaûn trieát lyù, ñoù laø tin vaøo söï töôûng thöôûng hay tröøng phaït ñôøi ñôøi. Chuùng toâi ñoàng yù vôùi Horace: “Mong sao luaät leä ñöôïc quy ñònh ñeå coù theå keàm cheá ñöôïc söï cuoàng noä cuûa chuùng ta, Vaø tröøng phaït loãi laàm vôùi khoå ñau töông xöùng; Maø khoâng quaát maïnh vaøo keû ñaùng lyù chæ caàn Moät ngoïn roi cho loãi maø y ñaõ phaïm.” Ñaây laø moät quy luaät daønh cho moïi ngöôøi, vaø laø moät qui luaät coâng baèng. Lieäu chuùng ta coù phaûi tin raèng Thöôïng Ñeá, Ñaáng maø baïn cho raèng töôïng tröng cho minh-trieát, baùc aùi vaø nhaân töø, laïi bò gaùn cho laø coù caùc thuoäc tính naøy ít hôn laø con ngöôøi theá tuïc chaêng? Hoûi : Baø coøn coù lyù leõ naøo khaùc ñeå baøi baùc giaùo ñieàu naøy khoâng? Ñaùp : Lyù leõ chính cuûa chuùng toâi ñeå baøi baùc tín ñieàu naøy naèm trong vaán ñeà luaân hoài. Nhö ñaõ noùi, chuùng toâi baøi baùc yù töôûng cho raèng coù moät linh hoàn môùi ñöôïc taïo ra cho moãi ñöùa treû môùi sinh. Chuùng toâi tin raèng moãi con ngöôøi laø giaù theå (bearer, ngöôøi mang) hay laø Hieän Theå (Vehicle) cuûa moät Chaân Ngaõ coù cuøng thôøi (coeval) vôùi moïi Chaân Ngaõ khaùc; vì leõ taát caû caùc Chaân Ngaõ ñeàu coù cuøng baûn theå vaø thuoäc vaøo luoàng phaân thaân nguyeân thuûy (primeval emanation) töø Chaân Ngaõ ñaïi ñoàng voâ haïn duy nhaát. Plato goïi Chaân Ngaõ duy nhaát naøy laø logos (töùc laø Thöôïng Ñeá (God) Ngoâi hai bieåu loä); coøn chuùng toâi goïi laø Baûn Nguyeân Thieâng lieâng Bieåu loä, voán laø moät vôùi Toaøn Linh Trí (universal Mind) hay Linh hoàn Vuõ truï, chöù khoâng phaûi laø Thöôïng Ñeá nhaân nhö, ngoaïi caøn khoân vaø höõu ngaõ maø bieát bao nhieâu Nhaø Höõu Thaàn (Theists) ñang tin vaøo. Xin ñöøng laãn loän. Hoûi : Nhöng moät khi baø thöøa nhaän coù moät Baûn Nguyeân Bieåu loä (manifested principle) thì coøn khoù khaên gì nöõa ñaâu khi tin theâm raèng linh hoàn cuûa moïi con ngöôøi môùi do Baûn Nguyeân ñoù taïo ra, gioáng nhö taát caû caùc Linh hoàn tröôùc noù cuõng ñöôïc taïo ra nhö theá? Ñaùp : Bôûi vì nhöõng gì voán voâ ngaõ (impersonal) thì khoù coù theå saùng taïo, ñaët keá hoaïch vaø suy töôûng moät caùch tuøy yù vaø tuøy thích ñöôïc. Voán laø moät ñònh luaät ñaïi ñoàng, khoâng thay ñoåi trong caùc bieåu loä theo chu kyø cuûa noù, töùc laø caùc bieåu loä trong vieäc xaï ra vaø bieåu hieän CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

131 89

baûn theå cuûa rieâng noù luùc baét ñaàu moãi chu kyø sinh hoaït môùi, Baûn Nguyeân ñoù khoâng neân bò cho laø taïo ra con ngöôøi, chæ ñeå vaøi naêm sau hoái haän vì ñaõ taïo ra hoï. Neáu chuùng ta phaûi tin vaøo moät Baûn Nguyeân Thieâng lieâng hoaøn haûo veà moïi maët thì ñoù phaûi laø Baûn Nguyeân tuyeät ñoái haøi hoøa, hôïp vôùi luaän lyù, vaø coâng baèng, cuõng nhö laø tuyeät ñoái baùc aùi, minh-trieát vaø voâ tö; coøn neáu moät Thöôïng Ñeá saùng taïo ra moãi linh hoàn chæ daønh cho moät khoaûng ñôøi ngaén nguûi, khoâng quan taâm ñeán vieäc lieäu linh hoàn ñoù coù ñöôïc soáng trong theå xaùc cuûa moät ngöôøi giaøu sang, haïnh phuùc hay thaân xaùc cuûa moät ngöôøi baát haïnh ngheøo naøn, ñau khoå, chòu voâ phuùc töø khi sinh ra ñeán luùc cheát ñi, maëc duø ngöôøi naøy khoâng heà laøm ñieàu gì ñeå ñaùng chòu soá meänh nghieät ngaõ cuûa mình  thì ñoù laø moät con quyû (fiend) ñieân roà hôn laø Thöôïng Ñeá. (Xem theâm ñoaïn “Veà Hình Phaït cuûa Chaân Ngaõ”). Baïn thaáy khoâng, thaäm chí caùc trieát gia Do Thaùi, nhöõng ngöôøi tin vaø Kinh Thaùnh cuûa Moses (dó nhieân phaàn noäi moân) cuõng khoâng bao giôø chaáp nhaän noãi moät yù töôûng nhö theá; coøn hôn theá nöõa, hoï laïi tin vaøo vieäc luaân hoài gioáng nhö chuùng toâi vaäy. Hoûi : Baø coù theå cho toâi vaøi thí duï laøm baèng chöùng ñöôïc khoâng? Ñaùp : Taát nhieân laø ñöôïc roài. Philo Judaeus noùi (trong “De Somniis”, tr. 455): “Khoâng khí traøn ngaäp chuùng (caùc linh hoàn); caùc linh hoàn ôû gaàn ñaát nhaát ñi xuoáng ñeå ñöôïc gaén vaøo caùc xaùc thaân höõu töû, palindromousi authis, töùc trôû laïi vôùi caùc xaùc thaân khaùc, vì muoán soáng trong caùc xaùc thaân ñoù”. Trong kinh Zohar, linh hoàn ñöôïc cho laø caàu xin töï do tröôùc Thöôïng Ñeá: “Hôõi Ñaáng Chuùa Teã cuûa Vuõ truï! Con ñang höôûng haïnh phuùc trong theá giôùi naøy vaø khoâng muoán ñi vaøo theá giôùi khaùc, nôi maø con seõ trôû thaønh moät ngöôøi haàu vaø höùng chòu moïi loaïi oâ tröôïc” (Zohar, q. 11, tr. 96) Trieát lyù veà söï taát yeáu cuûa ñònh meänh, töùc laø ñònh luaät baát bieán vónh cöûu, ñöôïc khaúng ñònh trong caâu traû lôøi cuûa Thöôïng Ñeá: “Ngöôi seõ thaønh moät phoâi thai khoâng theo yù muoán cuûa ngöôi, vaø ngöôi ñöôïc sinh ra khoâng theo yù muoán cuûa ngöôi” (“Mishna”, “Aboth”, q. iv, tr. 29). VEÀ CAÙC TRAÏNG THAÙI HAÄU TÖÛ KHAÙC NHAU

132

Aùnh saùng seõ khoâng ñöôïc nhaän bieát neáu khoâng coù boùng toái laøm cho noù hieän ra do söï töông phaûn; ñieàu thieän seõ khoâng coøn laø ñieàu thieän nöõa neáu khoâng coù ñieàu aùc laøm loä roõ baûn chaát voâ giaù cuûa caùi thieän; vaø cuõng theá, ñöùc haïnh con ngöôøi khoâng coøn ñaùng khen neáu con ngöôøi khoâng vöôït qua ñöôïc loø löûa caùm doã. Khoâng coù gì laø vónh cöûu vaø baát bieán, ngoaïi tröø Thöôïng Ñeá aån taøng. Khoâng coù gì höõu haïn  cho duø vì noù ñaõ coù moät khôûi ñaàu, hay phaûi coù moät keát thuùc  maø coù theå vaãn giöõ ñöôïc oån ñònh. Noù phaûi hoaëc laø tieán tôùi, hoaëc laø thoaùi lui, vaø linh hoàn naøo khao khaùt hôïp nhaát vôùi tinh thaàn cuûa noù (voán laø caùi duy nhaát ban cho linh hoàn söï baát töû), linh hoàn ñoù phaûi töï thanh luyeän qua caùc chu kyø chuyeån kieáp (cyclic transmigrations) höôùng ñeán vuøng ñaát chí phuùc duy nhaát vaø an nghó vónh cöûu, trong kinh Zohar goïi laø “Laâu Ñaøi Baùc AÙi”, trong AÁn giaùo goïi laø “Moksha”; phaùi Gnostics goïi laø “Pleroma cuûa Aùnh saùng Vónh haèng”, coøn Phaät giaùo goïi laø “Nieát Baøn”. Vaø taát caû caùc traïng thaùi naøy ñeàu taïm thôøi chöù khoâng tröôøng cöûu. Hoûi : Tuy nhieân, vaán ñeà luaân hoài khoâng ñöôïc noùi ñeán trong taát caû daãn chöùng treân. Ñaùp : Linh hoàn naøi xin ñöôïc pheùp ôû laïi nôi maø noù hieän höõu, linh hoàn ñoù haün phaûi hieän höõu töø tröôùc, chöù khoâng phaûi ñaõ ñöôïc saùng taïo theo cô hoäi. Tuy nhieân, trong kinh Zohar (q. iii, tr. 61) coù moät baèng chöùng coøn roõ raøng hôn nöõa. Khi noùi ñeán caùc Chaân Ngaõ luaân hoài (töùc caùc linh hoàn duy lyù), töùc laø caùc Chaân Ngaõ maø phaøm ngaõ môùi nhaát cuûa noù ñaõ hoaøn toaøn tan raõ, ngöôøi ta noùi: “Taát caû caùc linh hoàn naøo töï laøm cho mình xa lìa Ñaáng Thaùnh Linh  caàu cho Danh Ngaøi choùi raïng ôû coõi Trôøi  laø töï lao mình vaøo vöïc thaúm trong chính cuoäc soáng cuûa hoï, ñoàng thôøi baùo tröôùc giôø maø hoï phaûi trôû xuoáng coõi traàn laàn nöõa”. “Ñaáng Thaùnh Linh” (“The Holy One”) ôû ñaây, veà maët huyeàn bí hoïc, coù nghóa laø Atman, hay laø AtmaBuddhi. Hoûi : Theâm nöõa, coøn moät ñieàu raát kyø laï laø toâi thaáy Nieát Baøn (Nirvana) ñöôïc noùi tôùi nhö laø moät caùi gì ñoù ñoàng nghóa vôùi Thieân Quoác (Kingdom of Heaven) hay laø Thieân Ñaøng (Paradise), vì, theo CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

133

caùc nhaø Ñoâng phöông hoïc noåi danh, Nieát Baøn ñoàng nghóa vôùi huûy dieät (annihilation)! Ñaùp : Hieåu theo saùt nghóa, ñoái vôùi phaøm ngaõ vaø vaät chaát ñaõ bieán phaân thì ñuùng. Caùc yù nieäm veà luaân hoài vaø tam vò nhaát theå (trinity) cuûa con ngöôøi ñaõ ñöôïc nhieàu Linh Muïc Cô Ñoác giaùo thuôû ban ñaàu tuaân giöõ. Chính caùi hoãn ñoän (jumble) giöõa linh hoàn vôùi tinh thaàn do caùc dòch giaû Kinh Taân Öôùc vaø caùc thieân bình luaän trieát hoïc coå xöa taïo ra ñaõ gaây neân nhieàu söï hieåu laàm. Ñoù cuõng laø moät trong nhieàu lyù do giaûi thích taïi sao Ñöùc Phaät, Plotinus vaø raát nhieàu caùc Vò Ñieåm ñaïo khaùc ngaøy nay bò caùo giaùc laø ñaõ mong muoán cho linh hoàn caùc Ngaøi bò huûy dieät hoaøn toaøn  vì theo caùch suy tö hieän nay, “hoøa nhaäp (absorption) vaøo Thöôïng Ñeá”, hay laø “hôïp nhaát vôùi linh hoàn vuõ truï” coù nghóa laø huûy dieät. Dó nhieân, hoàn caù nhaân phaûi bò tan raõ thaønh caùc phaàn töû cuûa noù, tröôùc khi noù coù theå lieân keát caùi tinh tuùy thuaàn khieát cuûa noù maõi maõi vôùi tinh thaàn baát töû. Nhöng caùc dòch giaû cuûa Saùch Coâng Vuï Caùc Sö Ñoà (Acts) vaø Epistles, töùc laø nhöõng ngöôøi ñaõ ñaët neàn taûng cuûa Thieân Quoác, laãn caùc nhaø bình chuù hieän ñaïi veà quyeån “Ñieån Taéc veà neàn taûng cuûa Lónh vöïc Coâng lyù” cuûa Phaät giaùo, ñeàu ñaõ laàm laãn khaû naêng nhaän thöùc cuûa vò ñaïi toâng ñoà cuûa Cô Ñoác giaùo nhö laø cuûa nhaø ñaïi caûi caùch cuûa AÁn Ñoä. Caùc dòch giaû noùi treân ñaõ laøm cheát töø ngöõ psychikos, khieán cho khoâng moät ñoäc giaû naøo nghó tôùi noù coù lieân quan gì vôùi linh hoàn; vaø cuøng vôùi söï laàm laãn veà linh hoàn vaø tinh thaàn, caùc ñoäc giaû Thaùnh Kinh chæ coù ñöôïc moät nghóa sai leäch ñoái vôùi baát cöù gì lieân quan tôùi vaán ñeà ñoù. Maët khaùc, caùc nhaø dieãn giaûi Phaät giaùo khoâng hieåu ñöôïc yù nghóa vaø muïc ñích cuûa boán caáp ñoä Thieàn Ñònh cuûa Phaät giaùo. Nhöõng ngöôøi theo phaùi Pythagoras hoûi “Coù theå naøo tinh thaàn ñoù, voán ban phaùt söï soáng vaø söï hoaït ñoäng, ñoàng thôøi chia seû baûn chaát aùnh saùng, laïi bò haï thaáp xuoáng thaønh phithöïctheå (nonentity) hay chaêng?” “Coù theå naøo ngay caû tinh thaàn nhaïy caûm trong loaøi thuù voán taïo ra kyù öùc, moät trong caùc naêng löïc duy lyù, laïi cheát ñi vaø trôû thaønh hö voâ (nothing) chaêng?, caùc nhaø Huyeàn linh hoïc nhaän xeùt nhö theá. Theo trieát lyù Phaät giaùo, söï huûy dieät chæ coù nghóa laø söï VEÀ CAÙC TRAÏNG THAÙI HAÄU TÖÛ KHAÙC NHAU

134

phaân taùn (dispersion) cuûa vaät chaát, döôùi baát cöù` hình thöùc naøo hay laø veû ngoaøi (semblance) cuûa hình haøi maø noù coù theå trôû thaønh, vì moïi vaät coù hình töôùng ñeàu laø taïm bôï, vaø do ñoù, thöïc söï laø moät aûo töôûng. Vì trong vónh cöûu, nhöõng khoaûng thôøi gian daøi nhaát ñeàu gioáng nhö caùi chôùp maét. Hình töôùng cuõng theá. Tröôùc khi chuùng ta coù thôøi gian ñeå nhaän thöùc raèng chuùng ta ñaõ thaáy noù thì noù troâi qua gioáng nhö tia chôùp trong khoaûnh khaéc vaø troâi qua maõi maõi. Khi thöïc theå Tinh thaàn maõi maõi thoaùt khoûi moïi phaàn töû cuûa vaät chaát, chaát lieäu nguyeân thuûy, hoaëc hình haøi vaø taùi trôû thaønh (rebecomes) moät hôi thôû Tinh thaàn: chæ luùc baáy giôø noù môùi böôùc vaøo Nieát Baøn vónh cöûu, baát bieán, toàn taïi bao giôø maø chu kyø soáng coøn toàn taïi  thaät ra laø moät ngöôn. Vaø luùc baáy giôø, Linh Khí ñoù, hieän höõu trong Tinh thaàn, trôû thaønh hö voâ (nothing) vì noù laø vaïn vaät; vôùi tö caùch moät hình haøi, moät veû ngoaøi, moät hình theå (shape), noù hoaøn toaøn bò huûy dieät; vôùi tö caùch Tinh thaàn tuyeät ñoái, noù vaãn toàn taïi (is), vì noù ñaõ trôû thaønh chính Baûn Theå (Beness). Chính töø ngöõ ñöôïc duøng “ñöôïc hoøa nhaäp vaøo tinh hoa vuõ truï” khi noùi ñeán “Linh hoàn” vôùi cöông vò laø Tinh thaàn, coù nghóa laø “hôïp nhaát vôùi” (“union with”). Noù khoâng bao giôø coù nghóa laø huûy dieät, vì huûy dieät haøm yù laø taùch ra vónh vieãn. Hoûi : Khi duøng ngoân ngöõ nhö theá, baø khoâng ngaïi bò caùo giaùc laø giaûng daïy veà söï huûy dieät sao? Baø môùi vöøa noùi ñeán Linh hoàn con ngöôøi trôû laïi vôùi caùc yeáu toá ban ñaàu cuûa noù kia maø? Ñaùp : Nhöng baïn queân raèng toâi ñaõ chæ ra cho baïn thaáy caùc dò bieät giöõa nhieàu nghóa khaùc nhau cuûa töø ngöõ “Linh hoàn” vaø cho thaáy caùch dòch loûng leûo cuûa thuaät ngöõ “Tinh thaàn” töø tröôùc ñeán giôø. Chuùng toâi noùi ñeán sinh hoàn (animal soul), nhaân hoàn (human soul) vaø hoàn tinh thaàn (spiritual soul) vaø caùch phaân bieät giöõa caùc hoàn naøy. Chaúng haïn Plato goïi “Linh hoàn thuaàn lyù” (“rational Soul”) thì chuùng toâi goïi laø Buddhi, tuy nhieân, ñöa theâm vaøo noù tính töø “spiritual”; coøn caùi maø chuùng toâi goïi laø Chaân Ngaõ luaân hoài, töùc Manas, thì oâng aáy goïi laø Spirit, Nous, vv…, trong luùc chuùng toâi duøng CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

135

thuaät ngöõ Spirit, khi ñöùng moät mình vaø khoâng coù theâm chæ ñònh naøo nöõa ñeå chæ moät mình Atma. Pythagoras laëp laïi trieát lyù coå cuûa chuùng toâi khi noùi raèng Ego (Nous) tröôøng cöûu cuøng vôùi Thöôïng Ñeá; raèng chæ khi naøo linh hoàn vöôït qua ñöôïc nhieàu giai ñoaïn khaùc nhau môùi ñaït ñeán tuyeät dieäu thieâng lieâng; trong khi thumos quay laïi coõi traàn, coøn phren, töùc haï trí bò loaïi boû. Laïi nöõa, Plato ñònh nghóa Linh hoàn (Buddhi) nhö laø “coù theå töï hoaït ñoäng”. OÂng noùi theâm (Laws x): “Linh hoàn laø vaät toái coå trong taát caû caùc vaät vaø khôûi nguyeân cuûa hoaït ñoäng”, oâng goïi “Linh hoàn” laø AtmaBuddhi, coøn “Tinh thaàn” laø Manas, chuùng toâi khoâng cho nhö vaäy. “Linh hoàn ñöôïc sinh ra tröôùc xaùc thaân, xaùc thaân coù sau vaø thöù yeáu, do nôi baûn chaát, xaùc thaân phaûi chòu söï chi phoái cuûa linh hoàn”. “Linh hoàn ñieàu khieån moïi vaät coù hoaït ñoäng theo moïi caùch, linh hoàn cuõng ñieàu khieån coõi trôøi”. Vaäy thì linh hoàn daãn daét moïi vieäc treân trôøi, döôùi ñaát, trong bieån baèng caùc hoaït ñoäng cuûa noù  caùc teân goïi cuûa chuùng laø muoán, xem xeùt, chaêm soùc, tham khaûo, ñöa ra quan ñieåm ñuùng vaø sai, ôû traïng thaùi vui, buoàn, tin töôûng, lo sôï, gheùt, thöông, cuøng vôùi taát caû hoaït ñoäng sô khai ñöôïc lieân keát vôùi caùc teân naøy… Nguyeân laø moät` nöõ thaàn, linh hoàn bao giôø cuõng coù ñòa vò nhö Nous, moät vò thaàn vaø tröøng phaït moïi vaät moät caùch tröïc tieáp vaø moät caùch vui veû; nhöng khi lieân keát vôùi Annoia  khoâng phaûi Nous  linh hoàn laøm moïi ñieàu traùi laïi.” Theo caùch dieãn ñaït naøy, gioáng nhö trong caùc baûn vaên Phaät giaùo, caùi khoâng (the negative) ñöôïc xem nhö laø caùi coù (existence) chính yeáu. Söï huûy dieät cuõng ñöôïc dieãn giaûi töông töï. Traïng thaùi tích cöïc laø baûn theå chuû yeáu, nhöng khoâng coù söï bieåu loä vôùi tính caùch nhö theá. Theo caùch noùi ñöôïm muøi Phaät giaùo, khi tinh thaàn tieán nhaäp vaøo Nieát Baøn, noù maát ñi söï hieän toàn khaùch quan (objective existence), nhöng vaãn giöõ laïi baûn theå chuû quan. Ñoái vôùi caùc trí tueä khaùch quan, ñieàu naøy trôû thaønh “caùi khoâng” (“nothing”) tuyeät ñoái; ñoái vôùi trí tueä chuû quan, töùc NOTHING, khoâng coù gì ñöôïc phoâ baøy tröôùc giaùc quan. Nhö vaäy, Nieát Baøn theo hoï coù nghóa laø söï tin chaéc veà VEÀ CAÙC TRAÏNG THAÙI HAÄU TÖÛ KHAÙC NHAU

136

tính baát töû caù nhaân trong Tinh thaàn, chöù khoâng phaûi trong Linh hoàn, maëc duø “vaät coå nhaát trong soá moïi vaät” vaãn laø  cuøng vôùi taát caû caùc Thaàn Minh khaùc  moät phaân thaân höõu haïn, trong caùc hình haøi vaø caù nhaân, neáu khoâng ôû trong chaát lieäu nguyeân thuûy. Hoûi : Toâi chöa hoaøn toaøn hieåu heát yù töôûng naøy, xin baø giaûi thích theâm baèng caùch cho toâi moät vaøi minh hoïc. Ñaùp : Chaéc chaén laø vaán ñeà naøy raát khoù hieåu, nhaát laø ñoái vôùi ngöôøi ñöôïc giaùo duïc baèng caùc yù nieäm chính thoáng cuûa Giaùo hoäi Cô Ñoác. Hôn nöõa, toâi phaûi noùi vôùi baïn moät ñieàu, ñoù laø neáu baïn khoâng nghieân cöùu töôøng taän caùc chöùc naêng rieâng bieät daønh cho taát caû caùc “nguyeân khí” cuûa con ngöôøi vaø tình traïng cuûa taát caû caùc nguyeân khí naøy sau khi cheát thì baïn khoù maø hieåu ñöôïc trieát hoïc Ñoâng phöông cuûa chuùng toâi.

Veà caùc nguyeân khí khaùc nhau trong con ngöôøi

Hoûi : Toâi coù nghe noùi nhieàu veà caáu taïo cuûa “con ngöôøi beân trong”, theo caùch goïi cuûa baø. Nhöng khoâng hieåu roõ “ñaàu ñuoâi” nhö theá naøo caû. Ñaùp : Dó nhieân, ñuùng nhö baïn noùi, quaû thaät laø raát khoù vaø phaûi “vaét oùc” (fuzzling) môùi hieåu ñöôïc chính xaùc vaø phaân bieät ñöôïc caùc traïng thaùi khaùc nhau maø chuùng toâi goïi laø “caùc nguyeân khí” (“principles”) cuûa Chaân Ngaõ. Laïi coøn moät khoù khaên nöõa laø coù söï khaùc nhau ñaùng keå trong caùch ñaùnh soá caùc nguyeân khí naøy theo caùc tröôøng phaùi Ñoâng Phöông khaùc nhau, maëc duø cuoái cuøng, neàn taûng cuûa giaùo huaán ñeàu nhö nhau. Hoûi : Baø muoán noùi ñeán phaùi Vedanta phaûi khoâng ? Hoï chia baûy nguyeân khí cuûa baø thaønh chæ coù naêm phaûi khoâng ? Ñaùp : Ñuùng theá, maëc duø khoâng muoán tranh caõi ñieåm naøy vôùi caùc hoïc giaû phaùi Vedanta, nhöng toâi coù theå noùi theo yù rieâng cuûa toâi raèng hoï cuõng coù lyù do roõ reät ñeå laøm ñieàu ñoù. Theo hoï, chæ coù khoái taäp hôïp tinh thaàn hoãn hôïp ñoù voán goàm coù caùc traïng thaùi taâm trí khaùc nhau môùi ñöôïc goïi laø con ngöôøi toaøn dieän, theo quan ñieåm cuûa hoï, xaùc thaân laø caùi hoaøn toaøn khoâng ñaùng coi troïng vaø chæ laø moät CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

137

haõo huyeàn. Khoâng phaûi Vedanta laø trieát phaùi duy nhaát goäp chung

theo caùch naøy. Trong Ñaïo Ñöùc Kinh (Tao–Te–King), Laõo Töû (Lao – Tze) chæ nhaéc ñeán naêm nguyeân khí, bôûi vì gioáng nhö phaùi Vedanta, ngaøi queân tính hai nguyeân khí nöõa, ñoù laø tinh thaàn ( Atma) vaø xaùc thaân, hôn theá ngaøi goïi xaùc thaân laø “xaùc cheát” (cadaver). Keá ñoù coù tröôøng phaùi Taraka Raja Yoga. Thöïc ra, giaùo lyù cuûa tröôøng phaùi naøy chæ thöøa nhaän coù ba “nguyeân khí”; nhöng trong thöïc teá, Sthulopadi cuûa hoï töùc laø theå xaùc, trong traïng thaùi thöùc tænh, Sukshmopadhi cuûa hoï, cuøng moät theå ñoù trong traïng thaùi Svapna, trong traïng thaùi mô, vaø Karanopadhi cuûa hoï töùc laø “linh hoàn theå” hay laø nhöõng gì traûi qua heát laàn luaân hoài naøy ñeán laàn luaân hoài khaùc, taát caû ñeàu ôû traïng thaùi löôõng phaân vaø nhö vaäy hôïp thaønh saùu nguyeân khí. Theâm vaøo ñoù laø Atma, nguyeân khí thieâng lieâng voâ ngaõ hay laø yeáu toá baát töû trong con ngöôøi, khoâng phaân bieät vôùi Tinh Thaàn Vuõ Truï, vaø baïn laïi cuõng coù baûy nguyeân khí. (Xem “Giaùo Lyù Bí Nhieäm”, q.1, trang 157, coù giaûi thích roõ hôn). Maëc cho hoï giöõ caùch phaân chia cuûa hoï, chuùng toâi vaãn giöõ caùch chia cuûa chuùng toâi. Hoûi : Hình nhö caùch phaân chia naøy raát gioáng vôùi caùch phaân chia cuûa nhöõng ngöôøi Cô Ñoác Giaùo thaàn bí: xaùc thaân, linh hoàn vaø tinh thaàn phaûi khoâng? Ñaùp : Ñuùng vaäy, chuùng ta coù theå deã daøng hieåu theå xaùc laø hieän theå cuûa “theå dó thaùi” (“vital double”); hieåu theå dó thaùi laø hieän theå cuûa sinh khí (life) hay Prana; hieåu Kamarupa, hay (sinh) hoàn laø hieän theå cuûa thöôïng vaø haï trí, vaø treân ñænh saùu nguyeân khí naøy laø tinh thaàn baát töû duy nhaát phuû leân toaøn boä. Trong huyeàn linh hoïc, moãi thay ñoåi tính chaát trong traïng thaùi taâm thöùc cuûa chuùng ta ñeàu ñem ñeán cho con ngöôøi moät saéc thaùi môùi, vaø neáu saéc thaùi naøy thaéng theá vaø trôû thaønh moät phaàn cuûa Chaân Ngaõ soáng ñoäng vaø linh hoaït, noù phaûi ñöôïc ñaët cho moät caùi teân ñaëc bieät, ñeå phaân bieät con ngöôøi trong tình traïng ñaëc bieät ñoù vôùi con ngöôøi ôû tình traïng khaùc. Hoûi : Quaû laø moät ñieàu raát khoù hieåu. VEÀ CAÙC TRAÏNG THAÙI HAÄU TÖÛ KHAÙC NHAU

138

Ñaùp : Traùi laïi, theo toâi ñieàu ñoù trôû thaønh raát deã hieåu, moät khi baïn naém vöõng ñöôïc yù chính, nghóa laø duø cho con ngöôøi hoaït ñoäng treân bình dieän taâm thöùc naøo ñi nöõa thì cuõng phaûi phuø hôïp chaët cheõ vôùi tình traïng trí tueä vaø taâm linh cuûa mình. Nhöng thuyeát duy vaät cuûa thôøi ñaïi khieán cho chuùng toâi caøng giaûi thích, thì döôøng nhö caøng ít ngöôøi coù khaû naêng hieåu ñöôïc nhöõng gì chuùng toâi noùi. Neáu thích, baïn haõy chia con ngöôøi ñöôïc goïi laø traàn tuïc naøy thaønh ba saéc thaùi (aspects) chính, vaø tröø phi baïn hieåu con ngöôøi nhö con vaät thuaàn tuùy thì baïn môùi coù theå hieåu ñöôïc nhieàu hôn. Haõy xeùt caùi theå bieåu loä beân ngoaøi cuûa con ngöôøi; nguyeân khí suy tö nôi con ngöôøi – nguyeân khí naøy chæ cao hôn moät ít caùi yeáu toá baûn naêng trong con vaät – hay laø linh hoàn höõu thöùc sinh ñoäng; vaø chính nguyeân khí suy tö ñoù laøm cho con ngöôøi vöôït raát xa vaø cao hôn con thuù raát nhieàu – ñoù laø linh hoàn duy lyù hay “tinh thaàn” cuûa con ngöôøi. Keá ñoù, neáu chuùng ta choïn ba nhoùm hay ba thöïc theå tieâu bieåu naøy vaø chia nhoû chuùng ra, theo giaùo lyù huyeàn linh, chuùng ta coù ñöôïc nhöõng gì? Tröôùc tieân laø tinh thaàn (theo yù nghóa cuûa Caùi Tuyeät Ñoái, do ñoù laø Toång Theå baát khaû phaân) hay laø Atma. Vì Tinh Thaàn naøy khoâng theå ñöôïc xaùc ñònh vò trí cuõng khoâng ñöôïc giôùi haïn veà maët trieát hoïc, maø chæ laø nhöõng gì naèm trong Voâ Thuûy (Eternity) vaø laø nhöõng gì khoâng theå thieáu vaéng ngay trong caû ñieåm hình hoïc hay toaùn hoïc voâ cuøng nhoû cuûa Vuõ Truï vaät chaát hay chaát lieäu nguyeân thuûy. Thaät ra, noù tuyeät nhieân khoâng neân goïi laø moät nguyeân khí “cuûa con ngöôøi”. Theo sieâu hình hoïc, ñuùng hôn vaø thích hôïp nhaát, ñoù laø ñieåm trong khoâng gian maø Chaân Thaàn con ngöôøi vaø hieän theå cuûa noù, töùc con ngöôøi, chieám ñöôïc cho chu kyø cuûa moãi kieáp soáng. Duø cho ñieåm ñoù ñöôïc hình dung nhö chính con ngöôøi, thaät ra cuõng laø moät aûo töôûng, moät haõo huyeàn. Nhöng vaøo luùc ñoù, ñoái vôùi chính chuùng ta, cuõng nhö ñoái vôùi caùc phaøm ngaõ khaùc, chuùng ta laø thöïc taïi trong ñoù, thích hôïp vôùi caùc aûo töôûng (illusion) ñöôïc goïi laø söï soáng, vaø chuùng ta phaûi xeùt ñeán chuùng ta trong söï töôûng töôïng cuûa chính chuùng ta vôùi baát cöù giaù naøo, neáu khoâng moät ai khaùc laøm nhö theá. CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

139

Ñeå laøm cho ñieàu naøy trôû thaønh deã hieåu hôn ñoái vôùi trí naêng con ngöôøi khi laàn ñaàu tieân coá gaéng nghieân cöùu Huyeàn Linh Hoïc, vaø ñeå giaûi quyeát khaùi nieäm cô baûn (the ABC) veà caùi bí aån cuûa con ngöôøi, Huyeàn Linh Hoïc goïi nguyeân khí thöù baûy naøy laø toång hôïp cuûa nguyeân khí thöù saùu vaø ñöa Hoàn Tinh Thaàn (Spiritual soul), töùc Buddhi vaøo laøm hieän theå cho noù. Baây giôø Hoàn Tinh Thaàn che giaáu moät bí aån, voán khoâng bao giôø ñöôïc tieát loä cho baát luaän laø ai, ngoaïi tröø vôùi caùc ñeä töû höõu theä trung kieân, hoaëc laø nhöõng ngöôøi coù theå ñöôïc tin caäy laø an toaøn trong baát cöù tröôøng hôïp naøo. Dó nhieân söï laàm laãn seõ ít hôn, neáu bí aån ñoù coù theå ñöôïc tieát loä ; nhöng vì ñieàu naøy tröïc tieáp lieân quan ñeán quyeàn naêng phoùng xuaát theå dó thaùi cuûa con ngöôøi moät caùch höõu thöùc vaø tuøy yù, vaø vì, gioáng nhö “chieác nhaãn cuûa Gyges”* naêng khieáu naøy toû ra raát tai haïi cho con ngöôøi noùi chung vaø cho keû sôû höõu ñöôïc naêng khieáu ñoù noùi rieâng, neân noù ñöôïc giöõ gìn caån thaän. Nhöng chuùng ta haõy baøn tieáp veà caùc “nguyeân khí”. Hoàn thieâng naøy (divine soul), hay Buddhi, luùc ñoù laø hieän theå cuûa Tinh Thaàn. Khi keát hôïp laïi, caû hai trôû thaønh moät, voâ ngaõ (impersonal) vaø khoâng coù baát cöù thuoäc tính naøo (treân coõi naøy, dó nhieân), vaø taïo thaønh hai “nguyeân khí” tinh thaàn. Neáu chuùng ta chuyeån qua Nhaân Hoàn, töùc Manas hay mens, moïi ngöôøi seõ ñoàng yù raèng söï thoâng tueä cuûa con ngöôøi coù tính nhò phaân, ít nhaát laø theá, nghóa laø ngöôøi coù trí cao khoù coù theå trôû thaønh keû trí thaáp ; ngöôøi coù trí thieâng veà taâm linh vaø raát thoâng tueä thì caùch bieät raát xa vôùi ngöôøi ñaàn ñoän, toái daï vaø thieân veà vaät chaát neáu khoâng muoán noùi laø ngöôøi coù trí oùc cuûa con thuù. Hoûi : Nhöng taïi sao con ngöôøi laïi khoâng ñöôïc tieâu bieåu baèng hai “nguyeân khí” hay ñuùng hôn, hai traïng thaùi? *

Gyges: Vua xöù Lydie ( khoaûng 678–652 tr. T.C.). Theo truyeàn thuyeát, vò vua naøy coù moät chieác nhaãn maø khi ñeo vaøo, ngöôøi ñeo trôû thaønh voâ hình. (ND) VEÀ CAÙC TRAÏNG THAÙI HAÄU TÖÛ KHAÙC NHAU

140

Ñaùp : Moãi ngöôøi ñeàu coù hai nguyeân khí naøy trong ngöôøi, moät caùi thì linh hoaït hôn caùi kia, vaø trong tröôøng hôïp raát hieám, moät trong hai caùi hoaøn toaøn bò öùc cheá khi lôùn leân, taïm goïi nhö theá, hoaëc laø bò teâ lieät bôûi söùc maïnh vaø söï vöôït troäi cuûa traïng thaùi kia, theo baát cöù chieàu höôùng naøo. Luùc baáy giôø caû hai ñeàu ñöôïc chuùng ta goïi laø hai nguyeân khí hay traïng thaùi cuûa Manas, traïng thaùi cao vaø traïng thaùi thaáp. Traïng thaùi cao, töùc Thöôïng trí (Higher Manas), töùc Chaân Ngaõ suy tö, höõu thöùc bò thu huùt veà phía Hoàn Tinh Thaàn (Buddhi); coøn traïng thaùi thaáp hay laø nguyeân khí baûn naêng, bò thu huùt vaøo Kama, trung taâm cuûa caùc thuù duïc vaø ñam meâ trong con ngöôøi. Theá laø chuùng ta coù boán nguyeân khí ñöôïc lyù giaûi; ba nguyeân khí sau cuøng laø (1) “Dó thaùi hình” (the Double) maø chuùng toâi ñoàng yù goïi laø Hoàn Bieán Hình (Protean or Plastic Soul); hieän theå cuûa (2) Nguyeân Sinh Khí (life principle); vaø (3) Theå Xaùc (physical body). Dó nhieân khoâng nhaø sinh lyù hoïc hay sinh vaät hoïc naøo chòu thöøa nhaän caùc nguyeân khí naøy, cuõng nhö hoï khoâng hieåu ñöôïc ñaàu ñuoâi cuûa chuùng. Vaø coù leõ ñaây cuõng laø lyù do giaûi thích taïi sao, cho ñeán nay, khoâng ai trong soá hoï hieåu ñöôïc chöùc naêng cuûa laù laùch, hieän theå baèng vaät chaát cuûa theå dó thaùi hay bieán hình (Protean Double) hoaëc laø chöùc naêng cuûa cô quan naøo ñoù ôû beân phaûi cuûa con ngöôøi, trung taâm cuûa caùc duïc voïng ñaõ noùi ôû treân, cuõng nhö khoâng bieát gì veà tuyeán tuøng quaû, maø nhaø sinh lyù hoïc moâ taû nhö laø moät tuyeán chai cöùng (horny gland) coù moät ít caùt beân trong, maø thöïc ra tuyeán naøy chính laø trung taâm cuûa moät taâm thöùc cao nhaát vaø thieâng lieâng nhaát nôi con ngöôøi, caùi trí toaøn tri, taâm linh vaø bao truøm taát caû cuûa con ngöôøi. Vaø ñieàu naøy coøn chöùng minh moät caùch roõ reät hôn nöõa cho baïn thaáy raèng chuùng toâi khoâng heà phaùt minh ra baûy nguyeân khí naøy, cuõng nhö chuùng khoâng môùi meû gì trong giôùi trieát hoïc nhö chuùng toâi coù theå deã daøng chöùng minh. Hoûi : Nhöng theo söï tin töôûng cuûa baø thì caùi gì luaân hoài ? Ñaùp : Ñoù laø Chaân Ngaõ Tinh Thaàn suy tö (Spiritual thinking Ego), caùi nguyeân khí thöôøng toàn trong con ngöôøi, hay laø trung taâm cuûa CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

141

Manas. Ñoù khoâng phaûi laø Atma, hoaëc ngay caû Atma–Buddhi, ñöôïc xem nhö laø Chôn Thaàn nhò theå (dual Monad) voán laø con ngöôøi caù bieät, hay con ngöôøi thieâng lieâng (individual or divine man), maø laø Manas; vì Atman laø Toång Theå Vuõ Truï (Universal ALL), vaø trôû neân Thöôïng ngaõ cuûa con ngöôøi chæ khi naøo keát hôïp vôùi Buddhi, hieän theå cuûa noù, voán lieân keát noù (IT) vôùi bieät ngaõ (hay con ngöôøi thieâng lieâng). Vì chính Buddhi–Manas môùi ñöôïc goïi laø Chaân Ngaõ theå (caùc nguyeân khí thöù naêm vaø thöù saùu ñöôïc keát hôïp laïi) vaø voán laø Taâm Thöùc ñang noái lieàn noù vôùi moïi phaøm ngaõ ñang soáng treân coõi traàn. Do ñoù linh hoàn voán laø moät thuaät ngöõ chung, trong con ngöôøi coù ba traïng thaùi (aspects) cuûa linh hoàn – hoàn traàn tuïc hay sinh hoàn (terrestrial or animal soul); Nhaân Hoàn vaø Hoàn Tinh Thaàn. Noùi ñuùng ra, caû ba ñeàu laø linh hoàn duy nhaát döôùi ba traïng thaùi. Ñoái vôùi traïng thaùi thöù nhaát, khoâng coù gì coøn laïi sau khi cheát. Ñoái vôùi traïng thaùi thöù hai (nous hay manas) chæ coù baûn theå thieâng lieâng cuûa noù neáu khoâng bò nhieãm tröôïc, thì toàn taïi, trong khi traïng thaùi thöù ba, ngoaøi vieäc voán ñaõ baát töû, coøn trôû neân thieâng lieâng moät caùch höõu thöùc, do söï ñoàng hoùa cuûa Thöôïng Trí. Nhöng muoán bieát roõ hôn, tröôùc tieân chuùng ta haõy noùi vaøi lôøi veà luaân hoài. Hoûi : Xin baø giaûi thích roõ, vì trieát lyù naøy bò choáng ñoái maõnh lieät nhaát. Ñaùp : Baïn aùm chæ caùc nhaø Giaùng Ma hoïc phaûi khoâng? Toâi bieát ñieàu ñoù. Nhieàu phaûn baùc voâ caên cöù ñöôïc hoï khoå coâng bòa ra vaø ñaêng treân taïp chí Light. Moät soá ngöôøi trong nhoùm ñoù laïi bò chaäm hieåu vaø ñaày aùc yù ñeán noãi hoï seõ saün saøng laøm moïi chuyeän khoâng keå ñeán ñaïo lyù. Thí duï, môùi ñaây, moät ngöôøi trong nhoùm ñoù tìm thaáy moät maâu thuaån trong hai caâu ñöôïc trích ra trong caùc baøi thuyeát trình cuûa oâng Sinnett, ngöôøi naøy ñem ra baøn luaän soâi noåi trong moät laù thö gôûi cho taïp chí ñoù. OÂng ta khaùm phaù ra maâu thuaån traàm troïng ñoù trong hai caâu naøy: “Khi xaûy ra tröôøng hôïp sôùm trôû laïi vôùi cuoäc soáng traàn gian thì coù theå do söï phöùc taïp cuûa nghieäp quaû…” vaø “khoâng coù söï tình côø (accident) trong taùc ñoäng toái cao cuûa coâng lyù thieâng lieâng ñang daãn daét cô tieán hoùa”. Moät ngöôøi bieát suy nghó saâu VEÀ CAÙC TRAÏNG THAÙI HAÄU TÖÛ KHAÙC NHAU

142

xa chaéc chaén cuõng seõ tìm thaáy söï maâu thuaån cuûa ñònh luaät haáp daãn neáu moät ngöôøi naøo ñoù ñöa tay ra ñeå chaän moät hoøn ñaù ñang rôi khoâng ñeø beïp ñaàu moät ñöùa treû!

CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

143

TIEÁT VIII LUAÂN HOÀI HAY TAÙI SINH 

Kyù öùc laø gì theo giaùo huaán minh trieát ? Hoûi : Caùi khoù khaên nhaát maø baø caàn laøm, ñoù laø giaûi thích vaø neâu ra caùc neàn moùng hôïp lyù cho vieäc tin töôûng nhö theá naøo. Chöa moät nhaø nghieân cöùu Minh Trieát Thieâng Lieâng naøo ñaõ thaønh coâng trong vieäc ñöa ra chæ moät baèng chöùng vöõng chaéc thoâi ñeå xua tan noãi hoà nghi cuûa toâi. Tröôùc tieân ngöôøi ta choáng laïi thuyeát luaân hoài naøy laø do choã chöa tìm thaáy moät ngöôøi naøo nhôù laïi raèng mình ñaõ soáng trong kieáp soáng tröôùc cuûa mình. Ñaùp : Toâi thaáy luaän cöù cuûa baïn coù khuynh höôùng ñöa tôùi cuøng moät phaûn baùc thuôû xöa, ñoù laø vieäc moãi ngöôøi chuùng ta ñeàu khoâng nhôù laïi ñöôïc laàn luaân hoài tröôùc. Baïn nghó raèng ñieàu ñoù ñaùnh ñoå ñöôïc trieát lyù cuûa chuùng toâi chöù gì? Caâu traû lôøi cuûa toâi laø khoâng phaûi ñaâu, vaø raèng trong baát cöù tröôøng hôïp naøo moät baøi baùc nhö theá khoâng theå coi laø toái haäu. Hoûi : Xin cho nghe caùc luaän cöù cuûa baø. Ñaùp : Caùc luaän cöù ñoù chæ ngaén vaø ít thoâi. Tuy nhieân, khi baïn thaáy raèng (a) caùc nhaø taâm lyù hoïc gioûi nhaát hieän ñaïi ñeàu hoaøn toaøn baát löïc trong vieäc giaûi thích cho theá giôùi baûn chaát cuûa trí tueä; vaø (b) hoï hoaøn toaøn khoâng bieát gì veà caùc tieàm naêng vaø caùc traïng thaùi cao cuûa trí tueä, luùc ñoù baïn phaûi thöøa nhaän raèng söï baøi baùc naøy ñöôïc döïa vaøo moät keát luaän tieân khôûi ruùt ra töø baèng chöùng theo beà ngoaøi vaø do suy dieãn nhieàu hôn laø baát cöù gì khaùc. Baây giôø xin baïn cho bieát theo quan nieäm cuûa baïn “trí nhôù” (memory) laø gì?

LUAÂN HOÀI HAY TAÙI SINH

144

Hoûi : Ñoù laø nhöõng gì thöôøng ñöôïc chaáp nhaän: naêng löïc trong trí oùc chuùng ta ñeå nhôù vaø giöõ laïi söï hieåu bieát veà caùc yù töôûng, haønh vi, vaø caùc bieán coá xaûy ra tröôùc kia. Ñaùp : Xin ñöa theâm vaøo ñoù moät hình thöùc dò bieät lôùn giöõa ba hình thöùc kyù öùc ñaõ ñöôïc chaáp nhaän naøy. Noùi chung, ngoaøi kyù öùc (memory), baïn coøn coù hoài töôûng (remembrance), hoài öùc (recollection) vaø huyeàn nieäm (reminiscence) phaûi khoâng? Coù bao giôø baïn nghó ñeán söï khaùc nhau ñoù khoâng? Kyù öùc töùc nhôù laïi, chæ laø teân goïi chung thoâi. Hoûi : Tuy theá, taát caû caùc teân goïi naøy ñeàu chæ laø caùc ñoàng nghóa. Ñaùp : Thöïc ra, chuùng khoâng haún ñoàng nghóa – trong baát cöù tröôøng hôïp naøo chöù khoâng rieâng trong trieát hoïc. Kyù öùc chæ ñôn thuaàn laø moät khaû naêng baåm sinh trong caùc thöïc theå bieát suy tö vaø ngay trong caû loaøi vaät nöõa, ñeå taïo trôû laïi caùc aán töôïng ñaõ qua baèng söï phoái hôïp caùc yù töôûng ñöôïc gôïi ra phaàn lôùn baèng caùc söï vieäc khaùch quan hoaëc baèng moät taùc ñoäng naøo ñoù leân caùc cô quan caûm giaùc beân ngoaøi cuûa chuùng ta. Kyù öùc laø moät quan naêng hoaøn toaøn tuøy thuoäc vaøo söï hoaït ñoäng bình thöôøng vaø ít nhieàu khoûe maïnh cuûa boä oùc hoàng traàn cuûa chuùng ta ; coøn hoài töôûng vaø hoài öùc laø caùc thuoäc tính, vaø keû giuùp vieäc cuûa kyù öùc. Nhöng huyeàn nieäm laø moät söï vieäc hoaøn toaøn khaùc. Caùc nhaø taâm lyù hoïc hieän ñaïi ñònh nghóa huyeàn nieäm nhö caùi laøm trung gian giöõa hoài töôûng vôùi hoài öùc, hay laø “moät dieãn tieán coá yù ñeå gôïi laïi caùc chuyeän ñaõ xaûy ra, maø khoâng coù söï tham khaûo töôøng taän vaø ña daïng ñoái vôùi caùc söï vieäc ñaëc bieät tieâu bieåu cho hoài öùc”. Khi ñeà caäp ñeán hoài öùc vaø hoài töôûng, Locke noùi: “Khi moät yù töôûng trôû laïi trong trí nhôù laàn nöõa maø khoâng coù söï hoaït ñoäng cuûa ñoái töôïng gioáng nhö vaäy leân treân giaùc quan beân ngoaøi, thì ñoù laø hoài töôûng (remembrance); neáu yù töôûng ñoù ñöôïc trí oùc tìm kieám, qua bao khoå cöïc vaø coá gaéng môùi tìm thaáy trôû laïi, thì ñoù laø hoài öùc (recollection)”. Nhöng ngay caû Locke cuõng boû soùt huyeàn nieäm (reminiscence) maø khoâng coù ñöôïc ñònh nghóa roõ raøng naøo caû, bôûi vì noù khoâng phaûi laø khaû naêng hoaëc thuoäc tính cuûa kyù öùc hoàng CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

145

traàn cuûa chuùng ta, maø laø moät tri giaùc cuûa tröïc giaùc, bieät laäp vôùi vaø naèm ngoaøi boä oùc hoàng traàn cuûa chuùng ta; moät tri giaùc voán bao haøm (ñöôïc ñöa vaøo hoaït ñoäng baèng tri thöùc haèng coù – ever-present knowledge – cuûa Chaân Ngaõ taâm linh cuûa chuùng ta) moïi tri kieán trong con ngöôøi vaãn ñöôïc xem laø baát thöôøng – töø caùc hình aûnh do baäc sieâu taøi khôi daäy, cho ñeán caùc tieáng noùi meâ saûng (ravings) trong côn soát vaø thaäm chí trong côn ñieân nöõa – ñöôïc khoa hoïc xeáp vaøo loaïi khoâng coù thaät ngoaøi söï töôûng töôïng cuûa chuùng ta. Tuy nhieân Huyeàn Linh Hoïc vaø Khoa Minh Trieát Thieâng Lieâng xem xeùt Huyeàn Nieäm döôùi moät aùnh saùng hoaøn toaøn khaùc haún. Theo chuùng toâi, kyù öùc coù tính chaát vaät chaát vaø choùng phai nhoøa (evanescent), laïi tuøy thuoäc vaøo caùc tình traïng sinh lyù cuûa boä oùc – moät ñeà aùn caên baûn cuûa taát caû nhöõng ngöôøi giaûng daïy veà kyù öùc thuaät (memonics), hoï duøng caùc khaûo cöùu cuûa caùc nhaø taâm lyù hoïc cuûa khoa hoïc hieän ñaïi laøm haäu thuaån cho hoï. Chuùng toâi goïi huyeàn nieäm laø kyù öùc cuûa linh hoàn. Chính kyù öùc naøy môùi ñem laïi cho haàu heát moïi ngöôøi, cho duø ngöôøi ñoù coù nhaän bieát ñöôïc noù hay khoâng, söï chaéc chaén veà vieäc tröôùc kia y ñaõ soáng vaø phaûi soáng laàn nöõa. Quaû vaäy, thi só Wordsworth coù vieát: “Söï ra ñôøi cuûa chuùng ta chæ laø moät giaác nguû vaø queân laûng, Linh hoàn tænh daäy cuøng chuùng ta, khi ngoâi sao cuûa ñôøi ta Ñaõ laën ñi nôi khaùc, Vaø ñeán töø coõi xa.” Hoûi : Neáu döïa vaøo loaïi kyù öùc naøy – thi ca vaø caùc töôûng töôïng baát thöôøng, theo söï thuù nhaän cuûa baø – maø baø ñaët neàn taûng cho trieát lyù cuûa baø, thì toâi e raèng baø seõ thuyeát phuïc ñöôïc raát ít ngöôøi. Ñaùp : Toâi khoâng “thuù nhaän” ñoù laø moät töôûng töôïng. Toâi chæ noùi raèng caùc nhaø sinh lyù hoïc vaø khoa hoïc noùi chung, xem caùc huyeàn nieäm ñoù nhö laø aûo giaùc vaø töôûng töôïng… chuùng toâi khoâng phuû nhaän raèng caùc linh thò nhö theá cuûa quaù khöù vaø caùc khoaûnh khaéc luøi vaøo taän haønh lang cuûa thôøi gian (corridors of time) ñeàu khoâng phaûi laø baát bình thöôøng, vì töông phaûn vôùi kinh nghieäm soáng bình thöôøng haèng ngaøy vaø kyù öùc hoàng traàn cuûa chuùng ta. Nhöng cuøng vôùi giaùo LUAÂN HOÀI HAY TAÙI SINH

146

sö W. Knight, chuùng toâi nhaát ñònh cho raèng “söï vieäc khoâng nhôù laïi baát cöù haønh ñoäng naøo ñöôïc laøm trong moät traïng thaùi tröôùc ñaây khoâng theå laø moät luaän cöù coù söùc thuyeát phuïc choáng laïi vieäc chuùng ta ñaõ soáng qua traïng thaùi ñoù”. Vaø moïi ñoái thuû coâng minh chính tröïc ñeàu phaûi ñoàng yù vôùi nhöõng gì maø Butler noùi ñeán trong caùc baøi thuyeát trình veà trieát hoïc cuûa Plato: “caûm giaùc phoùng tuùng maø theo ñoù noù (söï tieàn taïi, pre–existence) taùc ñoäng vaøo chuùng ta, coù coäi nguoàn bí aån cuûa noù trong caùc thaønh kieán duy vaät hoaëc laø baùn duy vaät”. Ngoaøi ra, chuùng toâi chuû tröông raèng kyù öùc, theo caùch goïi cuûa Olympiodorus, chæ laø söï hoang töôûng (phantasy), vaø laø ñieàu khoâng ñaùng tin nhaát nôi chuùng ta1 Ammonius Saccas khaúng ñònh raèng quan naêng duy nhaát nôi con ngöôøi ñoái nghòch tröïc tieáp vôùi söï tieân ñoaùn hay nhìn thaáu vaøo töông lai, laø kyù öùc. Hôn nöõa caàn nhôù raèng kyù öùc laø moät ñieàu, coøn trí tueä hay tö töôûng (mind or thought) laø moät ñieàu khaùc; moät ñaèng laø maùy ghi, chuû theå ghi nhaän (register), voán raát deã hö hoûng; coøn ñaèng kia (tö töôûng) thì vónh cöûu vaø khoâng theå hö hoaïi. Baïn coù töø choái khoâng chòu tin vaøo söï hieän höõu cuûa moät soá söï vieäc hoaëc con ngöôøi, chæ vì con maét hoàng traàn cuûa baïn khoâng nhìn thaáy ñöôïc chuùng hay khoâng? Caùi baèng chöùng chung cuûa caùc theá heä ñaõ qua, nhöõng ngöôøi ñaõ töøng nhìn thaáy Julius Caesar, coù ñuû ñaûm baûo raèng Julius Caesar ñaõ töøng soáng treân coõi ñôøi naøy hay chaêng? Taïi sao cuõng baèng

Olympiodorus coù noùi (trong Platonis Phaed.): "Söï töôûng töôïng laø moät chöôùng ngaïi cho caùc quan nieäm tinh thaàn cuûa chuùng ta; vaø do ñoù khi chuùng ta ñöôïc thuùc ñaåy baèng caùc aûnh höôûng gôïi höùng caûm cuûa Thöôïng Ñeá, neáu söï töôûng töôïng xaûy ñeán, naêng löïc nhieät thaønh chaám döùt: vì söï nhieät thaønh vaø söï xuaát thaàn traùi ngöôïc nhau. Neáu coù ai hoûi phaûi chaêng linh hoàn coù theå ñöôïc laøm cho linh hoaït maø khoâng coù söï töôûng töôïng, chuùng toâi traû lôøi raèng tri thöùc cuûa noù ñoái vôùi toaøn theå chöùng toû raèng noù coù khaû naêng ñoù. Do ñoù, linh hoàn coù caùc nhaän thöùc ñoäc laäp vôùi söï töôûng töôïng coù döï vaøo caùc naêng löïc cuûa linh hoàn, gioáng nhö moät côn baõo ñuoåi theo keû dong buoàm treân bieån.” CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

147

100

chöùng nhö theá cuûa nhieàu ngöôøi coù giaùc quan thoâng linh laïi khoâng ñöôïc ngoù ngaøng ñeán? Hoûi : Nhöng baø coù nghó raèng caùc ñieåm phaân bieät naøy quaù teá nhò khieán cho ña soá con ngöôøi khoù chaáp nhaän ñöôïc chaêng ? Ñaùp : Ñuùng hôn phaûi noùi laø ñoái vôùi ña soá nhöõng ngöôøi duy vaät thoâi. Vaø ñoái vôùi nhöõng ngöôøi naøy, chuùng toâi xin nhaéc: Naøy, ngay caû trong thôøi gian ngaén nguûi cuûa kieáp soáng thoâng thöôøng, kyù öùc cuõng ñaõ quaù yeáu ôùt khoâng theå ghi laïi taát caû caùc bieán coá cuûa moät kieáp soáng. Bieát bao laàn ngay ñeán nhöõng bieán coá quan troïng nhaát cuõng nguû yeân trong kyù öùc cuûa chuùng ta cho ñeán khi ñöôïc ñaùnh thöùc baèng moät söï lieân hôïp naøo ñoù cuûa caùc yù töôûng, hoaëc ñöôïc khôi daäy ñeå hoaït ñoäng bôûi moät lieân keát khaùc. Ñaëc bieät laø tröôøng hôïp xaûy ra ñoái vôùi nhöõng ngöôøi lôùn tuoåi, hoï luoân luoân thaáy ñau khoå do vieäc keùm suùt trí nhôù. Do ñoù, khi naøo chuùng ta nhôù laïi nhöõng gì maø chuùng ta bieát veà caùc nguyeân khí vaät chaát vaø tinh thaàn trong con ngöôøi, thì ñoù khoâng phaûi laø söï kieän ñaùng laøm chuùng ta ngaïc nhieân neáu kyù öùc chuùng ta khoâng ghi nhôù ñöôïc moät hay nhieàu tieàn kieáp cuûa chuùng ta, coøn traùi laïi neáu kyù öùc maø ghi nhôù ñöôïc thì môùi laø ñieàu ñaùng ngaïc nhieân.

Taïi sao chuùng ta khoâng nhôù ñöôïc tieàn kieáp? Hoûi : Baø ñaõ giuùp cho toâi coù moät taàm nhìn bao quaùt veà baûy nguyeân khí; nhöng laøm sao maø baûy nguyeân khí naøy giaûi thích ñöôïc vieäc chuùng ta hoaøn toaøn maát heát khaû naêng nhôù laïi caùc kieáp soáng tröôùc ñaây? Ñaùp : Raát deã. Vì caùc “nguyeân khí” naøy maø chuùng toâi goïi laø nguyeân khí hoàng traàn, vaø khoâng moät caùi naøo bò khoa hoïc phuû nhaän maëc duø khoa hoïc goïi chuùng baèng moät caùi teân khaùc1 – ñeàu tan raõ sau khi 1

Goïi laø xaùc thaân, söï soáng, baûn naêng ñam meâ vaø baûn naêng thuù duïc, boùng ma tinh ñaåu cuûa moãi ngöôøi (duø laø ñöôïc nhaän thöùc trong yù töôûng hay con maét cuûa trí tueä chuùng ta, hoaëc moät caùch trung thöïc vaø taùch bieät vôùi xaùc thaân), voán laø caùc nguyeân khí maø chuùng toâi goïi laø nhuïc thaân (Sthula sarira), LUAÂN HOÀI HAY TAÙI SINH

148

cheát cuøng vôùi caùc yeáu toá caáu taïo chuùng, kyù öùc ñi theo cuøng vôùi boä oùc cuûa noù, kyù öùc naøy bò tan bieán khi phaøm ngaõ bò tan bieán, neân khoâng theå nhôù cuõng nhö khoâng ghi laïi baát cöù ñieàu gì trong laàn luaân hoài tieáp theo cuûa Chaân Ngaõ. Luaân hoài coù nghóa laø Chaân Ngaõ naøy seõ ñöôïc caáp cho moät xaùc thaân môùi, moät boä oùc môùi vaø moät trí nhôù môùi. Do ñoù, thaät laø ñieàu voâ lyù khi mong ñôïi trí nhôù môùi naøy nhôù laïi nhöõng gì maø noù khoâng bao giôø ghi nhaän gioáng nhö khi ta laøm moät chuyeän voâ ích laø duøng kính hieån vi xem xeùt moät caùi aùo maø keû saùt nhaân chöa bao giôø maëc, ñeå tìm kieám treân aùo caùc veát maùu, vì caùc veát maùu naøy chæ coù treân quaàn aùo maø teân saùt nhaân maëc thoâi. Vaán ñeà cuûa chuùng ta khoâng naèm ôû choã caùi aùo saïch, maø ôû choã caùi aùo ñöôïc maëc trong khi phaïm toäi, vaø neáu quaàn aùo ñoù bò ñoát vaø huûy ñi, thì laøm theá naøo baïn coù theå tìm ra ñöôïc chuùng? Hoûi : Vaâng! Laøm theá naøo baø coù theå bieát chaéc raèng toäi ñoù bò phaïm töø bao giôø hoaëc “con ngöôøi trong chieác aùo saïch” ñaõ soáng ôû kieáp tröôùc? Ñaùp : Chaéc chaén khoâng phaûi baèng caùc phöông phaùp vaät chaát, cuõng khoâng phaûi baèng caùch döïa vaøo nhöõng chöùng côù cuûa nhöõng gì khoâng coøn toàn taïi nöõa. Nhöng coù söï vieäc goïi laø baèng chöùng do suy dieãn, vì caùc ñònh luaät minh trieát cuûa chuùng toâi thöøa nhaän noù, coù leõ coøn chính xaùc nhieàu hôn laø chuùng coù theå coù. Muoán coù ñöôïc baèng chöùng vöõng chaéc veà söï luaân hoài vaø caùc tieàn kieáp, ngöôøi ta phaûi ñaët chính mình töông giao vôùi Chaân Ngaõ thöôøng toàn cuûa mình, chöù khoâng phaûi vôùi trí nhôù phuø du cuûa mình. Hoûi : Nhöng laøm theá naøo ngöôøi ta coù theå tin ñöôïc nhöõng gì maø hoï khoâng bieát, cuõng nhö chöa bao giôø thaáy, hay ít nhaát töï mình giao tieáp ñöôïc vôùi noù? Ñaùp : Neáu coù ngöôøi vaø laø ngöôøi thoâng thaùi nhaát, chòu tin vaøo Troïng löïc, Ether, Löïc, vaø nhöõng gì khoâng thuoäc khoa hoïc, caùc ñieàu tröøu töôïng vaø “caùc giaû ñònh thích hôïp” (working hypotheses), maø hoï 101

sinh khí theå (Prana), caûm duïc theå (Kama rupa) vaø dó thaùi theå (Langa sarira) (xem laïi phaàn tröôùc). CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

149

chaúng heà thaáy, sôø, ngöûi, nghe, neám – thì taïi sao laïi khoâng coù nhöõng ngöôøi khaùc, theo cuøng moät nguyeân taéc nhö theá, tin vaøo Chaân Ngaõ thöôøng toàn cuûa con ngöôøi, moät “giaû ñònh thích hôïp” quan troïng hôn vaø hôïp lyù hôn laø baát luaän giaû ñònh naøo khaùc? Hoûi : Roát laïi, caùi nguyeân khí vónh cöõu huyeàn bí naøy laø gì? Baø coù theå giaûi thích baûn chaát cuûa noù ñeå cho moïi ngöôøi coù theå hieåu ñöôïc chaêng? Ñaùp : Chính Chaân Ngaõ, caùi ngaõ caù bieät vaø baát töû, phaûi chòu luaân hoài, chöù khoâng phaûi phaøm ngaõ (personality). Noùi toùm laïi, hieän theå cuûa Chaân Thaàn nhò theå (Atma Buddhi MONAD), môùi ñöôïc ban thöôûng nôi Devachan vaø chòu tröøng phaït treân coõi traàn, vaø, roát laïi chæ coù nhöõng gì laø phaûn aùnh cuûa caùc Uaån (Skandhas) hay caùc thuoäc tính (Attributes) cuûa moãi laàn luaân hoài môùi dính maéc vaøo chính noù1. Hoûi : Chöõ Uaån maø baø duøng coù yù nghóa gì? Ñaùp : Ñôn giaûn chæ laø nhöõng gì toâi vöøa noùi: “caùc thuoäc tính”, trong soá ñoù coù kyù öùc, taát caû ñeàu taøn taï nhö ñoùa hoa, ñeå laïi phía sau chuùng chæ moät muøi höông yeáu ôùt. Ñaây laø ñoaïn khaùc trích trong “Phaät giaùo vaán ñaùp”2 cuûa oâng H.S. Olcott coù lieân quan tröïc tieáp ñeán ñeà naøy. Ñoaïn naøy baøn veà vaán ñeà sau: “Ngöôøi coù tuoåi nhôù laïi caùc söï vieäc cuûa thôøi thanh xuaân, maëc daàu ngöôøi ñoù coù thay ñoåi veà maët theå chaát vaø trí tueä. Vaäy thì taïi sao chuùng ta trong kieáp hieän taïi khoâng 1

Theo Phaät giaùo coù taát caû laø naêm uaån hay thuoäc tính, ñoù laø: “Saéc uaån (Rupa, form hay body), caùc tính chaát vaät chaát; Thoï uaån (Vedana, sensation); Töôûng uaån (Sanna, abstract idea); Haønh uaån (Samkhara, tendencies of mind); Thöùc uaån (Vinnana, mental powers). Chuùng ta ñöôïc taïo ra baèng caùc uaån naøy; nhôø coù chuùng, chuùng ta môùi bieát ñöôïc söï soáng (existence); vaø chuùng ta giao tieáp vôùi theá giôùi chung quanh ta nhôø caùc uaån naøy.” 2 Cuûa oâng H.S.Olcott, Hoäi tröôûng vaø laø nhaø saùng laäp Hoäi Thoâng Thieân Hoïc. Möùc ñoä chính xaùc cuûa giaùo lyù ñöôïc chuaån nhaän cuûa Ñaïi Ñöùc H.Sumangala, Vò Thöôïng Teá (High Priest) cuûa Sripada and Galle vaø hieäu tröôûng (Principal) cuûa Widyodaya Parivena (Trung Hoïc) ôû Colombo, voán taùn thaønh luaät leä chung (Canon) cuûa Giaùo Hoäi Phaät Giaùo Nam Toâng. LUAÂN HOÀI HAY TAÙI SINH

150

102

nhôù laïi ñöôïc tieàn kieáp? Bôûi vì kyù öùc ñöôïc bao goàm trong caùc uaån, coøn caùc uaån laïi thay ñoåi theo kieáp soáng môùi, nhö vaäy kyù öùc töùc laø ñieàu ghi nhaän ñöôïc cuûa kieáp soáng rieâng bieät ñoù, môùi phaùt trieån. Tuy nhieân, ñieàu ghi nhaän ñöôïc (record) hay laø hình aûnh (reflection) cuûa taát caû moïi tieàn kieáp phaûi toàn taïi, vì theá khi Thaùi Töû Siddhartha trôû thaønh Phaät, thì trình töï ñaày ñuû cuûa caùc tieàn kieáp cuûa Ngaøi ñeàu ñöôïc Ngaøi thaáy laïi… vaø baát luaän ngöôøi naøo ñaït ñeán traïng thaùi minh trieát (Jhana), nhö vaäy ñeàu coù theå truy nguyeân veà quaù khöù chuoãi caùc kieáp soáng cuûa mình. Ñieàu naøy chöùng minh cho baïn thaáy raèng trong khi caùc tính chaát baát töû cuûa phaøm ngaõ – nhö laø baùc aùi, ñöùc haïnh, töø taâm v.v… gaén lieàn vôùi Chaân Ngaõ baát töû, taïm goïi laø chuïp leân ñoù moät böùc hình vónh cöõu cuûa traïng thaùi thieâng lieâng cuûa con ngöôøi ñaõ qua thì caùc Uaån vaät chaát cuûa ngöôøi naøy (töùc laø caùc uaån ñang taïo ra caùc haäu quaû veà nghieäp roõ raøng nhaát) choùng taøn nhö tia chôùp vaø khoâng theå taïo aán töôïng leân boä oùc môùi cuûa phaøm ngaõ môùi ; cho duø khoâng laøm ñöôïc nhö theá, chuùng cuõng khoâng heà laøm toån thöông ñöôïc thöïc töôùng (identity) cuûa Chaân Ngaõ luaân hoài. Hoûi : Coù phaûi baø muoán ñöa ñeán keát luaän raèng nhöõng gì toàn taïi chæ laø kyù öùc cuûa linh hoàn, theo nhö baø goïi, maø linh hoàn hay Chaân Ngaõ chæ laø moät vaø nhö nhau, trong khi khoâng coù gì cuûa phaøm ngaõ coøn laïi caû? Ñaùp : Khoâng haún hoaøn toaøn nhö theá, coù moät chuùt gì ñoù cuûa phaøm ngaõ (tröø phaøm ngaõ cuûa moät ngöôøi duy vaät tuyeät ñoái khoâng coù ngay caû ñeán moät khe hôû trong baûn theå cuûa ngöôøi naøy ñeå cho moät tia saùng tinh thaàn loït qua) vaãn phaûi toàn taïi vì noù ñeå laïi daáu veát vónh cöõu cuûa noù leân treân Chaân Ngaõ thöôøng toàn ñang luaân hoài hay laø Chaân Ngaõ Tinh Thaàn1. (Xem “Veà Taâm Thöùc sau khi cheát vaø sau khi sinh”). Phaøm ngaõ cuøng vôùi caùc Uaån cuûa noù luoân luoân thay ñoåi 1

Töùc laø Baûn Ngaõ Taâm Linh (Spiritual Self), traùi ngöôïc vôùi phaøm ngaõ. Ñaïo sinh ñöøng neân laàm loän Chaân Ngaõ Taâm Linh (Spiritual Ego) naøy vôùi Thöôïng Ngaõ (Higher Self) voán laø Atma, Thöôïng Ñeá beân trong chuùng ta vaø baát khaû phaân ly vôùi Tinh Thaàn Vuõ Truï (Universal Spirit). CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

151

theo moãi kieáp soáng môùi. Nhö ñaõ noùi tröôùc, phaøm ngaõ chæ laø vai troø maø dieãn vieân (Chaân Ngaõ thaät söï) ñoùng trong moät buoåi toái maø thoâi. Ñieàu naøy giaûi thích taïi sao chuùng ta khoâng nhôù ñöôïc gì treân coõi hoàng traàn naøy ñoái vôùi nhöõng chuyeän ñaõ xaûy ra ôû caùc tieàn kieáp, maëc duø “Chaân Ngaõ” ñaõ soáng qua vaø bieát heát caùc kieáp soáng ñoù. Hoûi : Vaäy thì laøm theá naøo xaûy ra vieäc Chaân–Nhaân hay con ngöôøi Tinh Thaàn khoâng ghi laïi tri thöùc naøy vaøo phaøm ngaõ môùi cuûa mình? Ñaùp : Vì sao maø caùc coâ giuùp vieäc trong moät noâng traïi ngheøo naøn laïi coù theå noùi ñöôïc tieáng Do Thaùi coå (Hebrew) vaø chôi ñöôïc vó caàm trong côn xuaát thaàn hay trong traïng thaùi thuïy du cuûa caùc coâ gaùi aáy trong khi ôû traïng thaùi bình thöôøng caùc coâ khoâng bieát gì caû? Bôûi vì, moïi nhaø taâm lyù hoïc chính coáng thôøi coå, chöù khoâng phaûi tröôøng phaùi taâm lyù hoïc ngaøy nay cuûa baïn, seõ noùi vôùi baïn raèng Chaân Ngaõ Tinh Thaàn coù theå hoaït ñoäng khi phaøm ngaõ bò teâ lieät (khoâng hoaït ñoäng). Baûn Ngaõ Tinh Thaàn (Spiritual “I”) trong con ngöôøi voán toaøn tri vaø coù ñuû moïi tri thöùc baåm sinh trong noù; trong khi ñoù phaøm ngaõ laø taïo vaät thuoäc moâi tröôøng cuûa noù vaø laø noâ leä cuûa kyù öùc hoàng traàn. Neáu baûn ngaõ taâm linh coù theå töï bieåu loä moät caùch lieân tuïc vaø khoâng bò ngaên trôû, thì seõ khoâng coøn con ngöôøi treân coõi traàn nöõa, maø taát caû chuùng ta seõ laø thaàn thaùnh caû. Hoûi : Vaãn coøn coù caùc ngoaïi leä, ñoù laø moät soá ngöôøi coù theå nhôù laïi tieàn kieáp. Ñaùp : Quaû coù nhö theá. Nhöng ai tin vaøo lôøi hoï? Ngöôøi theo thuyeát duy vaät hieän nay thöôøng xem nhöõng ngöôøi nhaïy caûm (sensitives) ñoù nhö laø nhöõng keû hoang töôûng bò aûo giaùc, nhö laø keû cuoàng nhieät dôû hôi, hay laø keû bòp ñôøi. Tuy nhieân, hoï neân ñoïc caùc taùc phaåm vieát veà ñeà taøi naøy, noåi baät nhaát laø quyeån “Luaân hoài, moät nghieân cöùu veà chaân lyù bò boû queân” cuûa E.D. Walker, hoäi vieân Hoäi Thoâng Thieân Hoïc, ñeå thaáy trong ñoù raát nhieàu baèng chöùng maø taùc giaû taøi ba naøy vieän daãn ra ñeå choáng ñôõ cho vaán ñeà nan giaûi naøy. Khi nghe noùi ñeán linh hoàn, thì moät soá ngöôøi vaën hoûi: “Linh hoàn laø gì?” “Baïn coù bao giôø chöùng minh ñöôïc söï hieän toàn cuûa linh hoàn LUAÂN HOÀI HAY TAÙI SINH

152

103

chöa?”. Dó nhieân thaät laø voâ ích khi tranh luaän vôùi nhöõng ngöôøi duy vaät naøy. Nhöng, ñoái vôùi nhöõng ngöôøi naøy, toâi xin ñaët moät caâu hoûi: “Baïn coù theå nhôù laïi nhöõng gì maø baïn ñaõ laøm khi coøn beù con (baby) hay khoâng? Baïn coù coøn giöõ laïi moät hoài öùc nhoû nhaát veà cuoäc soáng, tö töôûng hay caùc haønh vi cuûa baïn hay nhöõng gì maø baïn ñaõ soáng vaøo luùc ñöôïc möôøi taùm thaùng hoaëc hai naêm ñaàu tieân cuûa cuoäc ñôøi baïn? Vaäy thì, theo cuøng moät nguyeân taéc (trong lyù luaän – ND), taïi sao baïn khoâng phuû nhaän raèng baïn ñaõ töøng soáng nhö moät beù con?” Ngoaøi ra chuùng toâi xin theâm raèng Chaân Ngaõ luaân hoài, töùc laø Bieät Ngaõ (individuality), trong giai ñoaïn ôû Devachan, chæ giöõ laïi tinh hoa cuûa kinh nghieäm cuûa kieáp soáng hoàng traàn vöøa qua hay laø phaøm ngaõ vöøa qua, toaøn theå kinh nghieäm hoàng traàn ñöôïc ñöa vaøo moät traïng thaùi tieàm taøng (in potentia), hay taïm goïi laø ñöôïc chuyeån ñoåi thaønh ñònh thöùc taâm linh (spiritual formulas); khi chuùng ta nhôù theâm raèng kyø haïn giöõa hai laàn taùi sinh ñöôïc cho laø keùo daøi töø möôøi ñeán möôøi laêm theá kyû, trong thôøi gian naøy hoàng traàn thöùc hoaøn toaøn vaø tuyeät ñoái khoâng hoaït ñoäng, vì khoâng coù cô quan naøo ñeå taùc ñoäng xuyeân qua noù, do ñoù noù khoâng toàn taïi, ñoù laø lyù do roõ reät ñeå giaûi thích taïi sao khoâng coù moïi hoài töôûng trong kyù öùc thuaàn tuùy hoàng traàn. Hoûi : Baø vöøa noùi raèng Chaân Ngaõ Taâm Linh coù khaû naêng toaøn tri. Vaäy thì söï toaøn tri ñöôïc ca ngôïi ñoù naèm ôû ñaâu trong kieáp soáng ôû Devachan cuûa Chaân Ngaõ? Ñaùp : Trong thôøi gian ñoù söï toaøn tri ôû traïng thaùi tieàm taøng, bôûi vì tröôùc tieân, chaân ngaõ taâm linh (keát hôïp cuûa Buddhi – Manas) khoâng phaûi laø Thöôïng Ngaõ (higher Self), chæ moät mình thöôïng ngaõ, voán laø moät vôùi Linh Hoàn Vuõ Truï hay laø Toaøn Linh Trí môùi coù khaû naêng toaøn tri; vaø thöù hai, vì Devachan laø söï noái tieáp ñöôïc lyù töôûng hoùa cuûa söï soáng hoàng traàn vöøa bò boû laïi ñaèng sau, moät giai ñoaïn ñieàu chænh coù tính caùch ñeàn buø vaø laø moït söï töôûng thöôûng cho caùc sai laàm vaø ñau khoå khoâng ñaùng phaûi chòu ñaõ xaûy ra trong kieáp soáng ñaëc thuø ñoù. ÔÛ Devachan, Chaân Ngaõ Tinh Thaàn chæ toaøn tri moät caùch tieàm taøng, chæ coù ôû Nhaát Baøn noù môùi thaät söï toaøn tri, khi maø Chaân Ngaõ tan hoøa vaøo Toaøn Linh Trí (universal Mind – Soul). Tuy CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

153

nhieân noù laïi trôû neân haàu nhö toaøn tri trong thôøi gian ôû treân coõi traàn khi moät vaøi tình huoáng baát thöôøng vaø caùc thay ñoåi veà sinh lyù trong cô theå laøm cho Chaân Ngaõ thoaùt khoûi caùc haïn cheá cuûa vaät chaát. Nhö vaäy caùc thí duï ñöôïc neâu ra ôû treân veà tröôøng hôïp nhöõng ngöôøi thuïy du (mieân du), moät ngöôøi giuùp vieäc ngheøo khoå bieát noùi tieáng Hebrew, vaø moät ngöôøi nöõa chôi vó caàm, mang laïi cho baïn moät minh hoïa veà tröôøng hôïp ñang noùi. Ñieàu naøy khoâng coù nghóa laø caùc giaûi thích ñoái vôùi hai söï kieän maø khoa hoïc ñöa ra cho chuùng ta khoâng coù söï thaät naøo trong ñoù, vì moät coâ gaùi, nhieàu naêm tröôùc ñaõ nghe chuû cuûa coâ, moät muïc sö, ñoïc to teân caùc saùch baèng tieáng Hebrew, coøn coâ gaùi kia ñaõ töøng nghe moät ngheä nhaân keùo vó caàm ôû noâng traïi cuûa hoï. Nhöng khoâng ngöôøi naøo coù theå laøm nhö theá moät caùch hoaøn haûo ñöôïc neáu hoï khoâng ñöôïc laøm cho linh hoaït bôûi Caùi Ñoù (THAT) voán toaøn tri, do baûn chaát cuûa noù gioáng nhö Toaøn Linh Trí. ÔÛ tröôøng hôïp naøy nguyeân khí cao ñaõ taùc ñoäng leân caùc uaån vaø thuùc ñaåy chuùng; ôû tröôøng hôïp kia, phaøm ngaõ bò teâ lieät, neân Chaân Ngaõ töï bieåu loä. Xin ñöøng laãn loän hai tröôøng hôïp naøy.

Chaân ngaõ vaø phaøm ngaõ

104

Ngay nhö trong quyeån “Phaät Giaùo Vaán Ñaùp”, do choã muoán cho trieát lyù Noäi Moân ñöôïc hôïp lyù, Ñaïi Taù Olcott caûm thaáy mình bò baét buoäc phaûi chænh laïi caùc sai laàm cuûa caùc nhaø Ñoâng Phöông Hoïc thuôû tröôùc (hoï khoâng phaân bieät nhö theá) vaø ñöa ra cho ñoäc giaû caùc lyù leõ cuûa oâng veà vieäc ñoù. OÂng noùi: “ caùc laàn xuaát hieän keá tieáp treân coõi traàn hay “truyeàn vaøo ñôøi sau” caùc thaønh phaàn gaén boù do yù chí muoán soáng (the tanhaically coherent parts) (caùc uaån, Skandhas) cuûa moät thöïc theå naøo ñoù, laø söï noái tieáp cuûa caùc phaøm ngaõ. Moãi laàn ra ñôøi, phaøm ngaõ naøy khaùc vôùi phaøm ngaõ cuûa laàn tröôùc hay laàn keá tröôùc ñoù nöõa. Karme, Vò cöùu tinh (Deus Ex Machina), baáy giôø töï hoùa trang (hay laø chuùng ta neân noùi phaûn aùnh?) döôùi phaøm ngaõ cuûa moät nhaø hieàn trieát, laàn nöõa döôùi hình thöùc moät ngöôøi thôï, vaø cöù theá maø ñi suoát chuoãi caùc laàn taùi sinh. Nhöng daàu cho caùc phaøm ngaõ bao giôø cuõng thay ñoåi, ñöôøng höôùng duy nhaát cuûa söï soáng maø caùc phaøm ngaõ ñöôïc ñính vaøo gioáng nhö caùc haït chuoãi, vaãn keùo daøi khoâng giaùn ñoaïn; noù maõi theo caùc ñöôøng LUAÂN HOÀI HAY TAÙI SINH

154

Hoûi : Chaân ngaõ vôùi Phaøm Ngaõ khaùc nhau nhö theá naøo? Thuù thaät laø toâi vaãn coøn muø môø veà vieäc ñoù. Ñaùp : Toâi xin coá gaéng, nhöng hôõi oâi, vôùi moät soá ngöôøi vieäc ñoù coøn khoù hôn laø laøm cho hoï caûm thaáy toân troïng ñoái vôùi caùc ñieàu khoâng theå bieát ñöôïc luùc coøn aáu tró chæ vì caùc ñieàu naøy thuoäc veà chính thoáng, vaø bôûi vì chính thoáng thì ñaùng toân troïng. Muoán hieåu roõ vaán ñeà, tröôùc tieân baïn phaûi nghieân cöùu caùc nhoùm “nguyeân khí” keùp: nguyeân khí tinh thaàn, hay caùc nguyeân khí thuoäc veà Chaân Ngaõ baát höôùng ñaëc bieät ñoù, khoâng bao giôø theo höôùng khaùc. Do ñoù, chính caù nhaân naøy, moät laøn soùng sinh ñoäng caù bieät, voán ñaõ baét ñaàu ôû Nieát Baøn, hay laø phía noäi taâm cuûa thieân nhieân, gioáng nhö soùng aùnh saùng hoaëc soùng nhieät xuyeân qua chaát dó thaùi (aether) ñaõ baét ñaàu ôû coäi nguoàn naêng ñoäng cuûa noù vaäy; côn soùng naøy ñang lao nhanh qua phía höôùng ra ngoaøi cuûa thieân nhieân döôùi xung löïc cuûa Nghieäp Quaû vaø chieàu höôùng saùng taïo cuûa Tanha (öôùc muoán khoâng ñöôïc thoûa maõn ñoái vôùi söï soáng); vaø xuyeân qua nhieàu thay ñoåi theo chu kyø, ñöa trôû laïi Nieát Baøn. OÂng Rhys – Davids goïi nhöõng gì ñang ñi qua töø phaøm ngaõ naøy ñeán phaøm ngaõ khaùc theo chuoãi caù nhaân laø ñaëc ñieåm” (character) hay “caùch haønh ñoäng” (“doing”). Vì “ñaëc ñieåm” khoâng phaûi chæ laø moät tröøu xuaát sieâu hình, maø laø toång soá caùc tính chaát trí tueä vaø caùc khuynh höôùng ñaïo ñöùc cuûa moät ngöôøi, phaûi chaêng ñieàu ñoù khoâng giuùp xua ñuoåi ñöôïc nhöõng gì maø oâng Rhys  Davids goïi laø "möu meïo lieàu lónh cuûa moät bí phaùp" (Phaät giaùo, trang 101) neáu chuùng ta xem côn soùng cuûa cuoäc ñôøi (life undulation) nhö laø bieät ngaõ, vaø moãi loaït bieåu loä vaøo luùc sinh cuûa noù nhö moät phaøm ngaõ rieâng bieät? Theo phöông dieän Phaät giaùo, toâi seõ noùi raèng, caù nhaân hoaøn haûo laø moät vò Phaät; vì Phaät chæ laø ñoùa hoa hieám coù cuûa nhaân loaïi, maø khoâng coù chuùt pha troän sieâu nhieân toái thieåu naøo. Vaø vì caàn phaûi coù voâ soá theá heä (theo "Truyeän Ñaûn Sinh cuûa Phaät" cuûa Fausboll vaø Rhys  Davids, ñoù laø "boán ataêngkyø (asankheyyas) vaø moät traêm ngaøn chu kyø", trang 13) ñeå cho moät ngöôøi phaùt trieån thaønh moät vò Phaät vaø yù chí saét theùp (iron will) ñeå trôû neân hôïp nhaát trong suoát taát caû caùc laàn taùi sinh keá tieáp, chuùng ta seõ goïi yù chí vaø kieân trì nhö theá laø gì? Coù phaûi tính chaát khoâng? Caù tính cuûa moät ngöôøi: moät caù tính chæ bieåu loä moät phaàn trong baát cöù laàn taùi sinh naøo, nhöng ñöôïc xaây neân baèng caùc maûnh nhoû töø taát caû caùc kieáp soáng chaêng?" (Phaät Giaùo Vaán Ñaùp. Phuï luïc A.137). CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

155

hoaïi, vaø nguyeân khí vaät chaát, hay caùc nguyeân khí taïo thaønh caùc theå luoân luoân thay ñoåi hay laø loaït caùc phaøm ngaõ ñoù. Chuùng ta haõy xaùc ñònh caùc teân goïi vónh vieãn cho caùc nguyeân khí naøy: 1. Atma, hay “Thöôïng Ngaõ” (“Higher Self”), khoâng phaûi laø

tinh thaàn cuûa baïn, cuõng khoâng phaûi laø tinh thaàn cuûa toâi, maø gioáng nhö aùnh maët trôøi toûa chieáu leân vaïn vaät. Ñoù laø “baûn nguyeân thieâng lieâng” (“divine principle”) toûa roäng ra khaép vuõ truï vaø khoâng theå taùch khoûi Sieâu – Tinh Thaàn (Meta – Spirit) tuyeät ñoái vaø duy nhaát, gioáng nhö tia saùng maët trôøi (sunbeam) khoâng theå lìa khoûi aùnh saùng maët trôøi (sunlight). 2. Buddhi (hoàn tinh thaàn) chæ laø hieän theå cuûa Atma. Khoâng phaûi rieâng moãi caùi, maø cuõng khoâng phaûi caû hai, noùi chung, taát caû ñeàu khoâng ñem laïi coâng duïng gì cho xaùc thaân con ngöôøi nhieàu hôn laø aùnh saùng maët trôøi vaø tia saùng cuûa noù ñoái vôùi moät khoái ñaù hoa cöông bò choân trong ñaát, tröø phi nhò theå thieâng lieâng (divine

Dual) naøy ñöôïc ñoàng hoùa baèng taâm thöùc naøo ñoù vaø ñöôïc phaûn chieáu trong taâm thöùc aáy. Caû Atma laãn Buddhi ñeàu khoâng bao giôø vöôùng vaøo nghieäp quaû, bôûi vì Atma laø traïng thaùi cao nhaát cuûa Karma, keû thöøa haønh hoaït ñoäng cuûa chính noù ôû moät khía caïnh naøo ñoù, coøn Buddhi thì khoâng coù yù thöùc treân coõi ñôøi naøy. Taâm thöùc hay trí tueä naøy laø 3. Manas1, daãn xuaát hay keát quaû döôùi hình thöùc ñöôïc phaûn chieáu cuûa Ahamkara, “yù nieäm veà Baûn Ngaõ” (“conception of I”)

Mahat hay laø "Toaøn Linh Trí" (Universal Mind, Thieân Trí) laø coäi nguoàn cuûa Manas. Manas laø Mahat, nghóa laø theå trí (mind) trong con ngöôøi. Manas cuõng coøn ñöôïc goïi laø Kshetrajna, "Tinh thaàn nhaäp theå" ("embodied spirit"), bôûi vì, theo trieát hoïc cuûa chuùng toâi, noù laø Manasa  putra, töùc laø "Caùc Phaân Thaân (Sons) cuûa Thieân Trí", Ñaáng taïo ra hay ñuùng hôn sinh ra (produced) con ngöôøi bieát suy tö, "manu", baèng caùch laâm phaøm trong nhaân loaïi thuoäc Gioáng Daân Thöù ba trong cuoäc Tuaàn hoaøn cuûa chuùng ta. Do ñoù, chính Manas, voán laø Chaân Ngaõ Taâm Linh thöôøng toàn vaø thöïc söï chòu luaân hoài, LUAÂN HOÀI HAY TAÙI SINH

156

hay laø Ngaõ Tính (Ego–ship). Do ñoù, khi Manas keát hôïp chaët cheõ vôùi hai nguyeân khí ñaàu, noù ñöôïc goïi laø Chaân Ngaõ Taâm Linh vaø Taijasi (quang huy, radiant). Ñaây laø Bieät Ngaõ ñích thöïc, hay laø con ngöôøi thieâng lieâng. Chính chaân ngaõ naøy – laâm phaøm töø luùc ñaàu döôùi hình thöùc con ngöôøi khoâng coù giaùc quan ñöôïc laøm sinh ñoäng baèng, nhöng khoâng heà bieát (vì noù khoâng coù taâm thöùc), söï hieän höõu trong chính noù cuûa chaân thaàn nhò theå - ñöôïc taïo ra baèng hình haøi gioáng con ngöôøi ñoù, moät chaân nhaân. Chính Chaân ngaõ ñoù, töùc “Linh hoàn Theå” ñoù (“Causal Body”), ñang öùng linh (overshadows) moãi phaøm ngaõ maø nghieäp quaû baét buoäc noù phaûi laâm phaøm vaøo; ñoàng thôøi Chaân ngaõ naøy chòu traùch nhieäm cho 105 moïi toäi loãi maø moãi theå xaùc hay phaøm ngaõ môùi phaïm phaûi – caùc maët naï phuø du naøy che giaáu chaân nhaân qua chuoãi taùi sinh daøi. Hoûi : Nhöng ñieàu naøy coù coâng baèng khoâng? Taïi sao Chaân Ngaõ naøy nhaän chòu hình phaït vì keát quaû cuûa caùc haønh vi maø noù ñaõ queân ñi? Ñaùp : Chaân Ngaõ khoâng queân ñaâu; noù bieát vaø nhôù heát caùc sai laàm cuûa noù cuõng nhö laø baïn nhôù nhöõng gì baïn ñaõ laøm ngaøy hoâm qua. Phaûi chaêng vì kyù öùc cuûa caùi uaån (bundle) ñoù, goàm caùc keát hôïp hoàng traàn goïi laø “theå xaùc”, khoâng nhôù laïi nhöõng gì maø keû tieàn nhieäm cuûa noù (phaøm ngaõ tröôùc kia) ñaõ laøm, maø baïn töôûng raèng Chaân Ngaõ ñaõ queân heát hay sao? Cuõng laø ñieàu baát coâng khi noùi raèng ñoâi giaøy môùi ôû treân chaân moät ñöùa treû (bò ñaùnh vì toäi troäm taùo) cuõng seõ bò tröøng phaït veà nhöõng gì maø ñoâi giaøy ñoù khoâng heà bieát ñeán. Hoûi : Nhöng giöõa yù thöùc tinh thaàn vôùi yù thöùc con ngöôøi töùc kyù öùc, khoâng coù caùch lieân laïc naøo hay sao? Ñaùp : Dó nhieân laø coù; nhöng caùc nhaø taâm lyù hoïc ngaøy nay cuûa baïn khoâng bao giôø bieát ñöôïc nhöõng caùch ñoù. Tröïc giaùc, “tieáng noùi cuûa löông taâm”, caùc linh caûm (premonitions), caùc huyeàn nieäm mô hoà khoâng ñöôïc xaùc ñònh v.v… vaø v.v…, ñöôïc baïn qui cho laø caùi gì, neáu khoâng phaûi laø qui cho caùc lieân giao nhö theá? Phaûi chi ña soá nhöõng coøn voâ soá caùc phaøm ngaõ khaùc nhau cuûa chuùng ta chæ laø caùc maët naï beân ngoaøi cuûa noù. CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

157

ngöôøi coù hoïc thöùc, hay ít nhaát laø coù ñöôïc caùc tri thöùc taâm linh tinh vi nhö cuûa oâng Coleridge, ngöôøi toû ra coù tröïc giaùc bieát bao trong moät soá baøi bình luaän cuûa oâng. Haõy nghe nhöõng gì oâng noùi lieân quan tôùi söï khaû höõu sau: “Moïi tö töôûng ñeàu baát dieät trong chính chuùng”. “Neáu khaû naêng trí tueä (“caùc hoài phuïc” baát ngôø cuûa kyù öùc) neân ñöôïc laøm cho deã hieåu hôn, thì chæ caàn moät cô caáu thích hôïp vaø khaùc ñi, moät theå sieâu phaøm thay vì laø theå hoàng traàn, ñeå mang laïi tröôùc moãi linh hoàn con ngöôøi caùi kinh nghieäm toång hôïp cuûa troïn kieáp soáng ñaõ qua (ñuùng hôn laø caùc kieáp soáng)”. Vaø theå sieâu phaøm naøy chính laø Chaân Ngaõ trí tueä (Manasic Ego) cuûa ta.

Veà söï thöôûng phaït cuûa chaân ngaõ

106

Hoûi : Toâi coù nghe baø noùi raèng duø cho kieáp soáng cuûa con ngöôøi maø Chaân Ngaõ laâm phaøm vaøo treân coõi ñôøi traàn coù theå ra sao ñi nöõa thì Chaân Ngaõ cuõng khoâng bao giôø bò baét chòu hình phaït sau khi cheát. Ñaùp : Khoâng bao giôø, ngoaïi tröø trong caùc tröôøng hôïp ngoaïi leä vaø raát hieám coù maø chuùng toâi seõ khoâng noùi ñeán ôû ñaây vì baûn chaát cuûa “söï tröøng phaït” naøy khoâng gioáng chuùt naøo vôùi söï tröøng phaït ôû ñòa nguïc theo quan nieäm thaàn hoïc cuûa baïn. Hoûi : Nhöng neáu Chaân Ngaõ ñoù bò tröøng phaït trong kieáp soáng naøy vì caùc haønh vi sai traùi ñaõ phaïm trong moät kieáp tröôùc, thì chính Chaân Ngaõ naøy cuõng phaûi ñöôïc töôûng thöôûng, hoaëc laø ôû coõi traàn, hoaëc laø khi ñaõ thoaùt xaùc. Ñaùp : Chính theá. Sôû dó chuùng toâi khoâng thöøa nhaän baát cöù hình phaït naøo ôû ngoaøi coõi traàn naøy, ñoù laø vì traïng thaùi duy nhaát maø Chaân Ngaõ tinh thaàn bieát ñeán keå töø sau khi cheát, laø traïng thaùi phuùc laïc hoaøn toaøn. Hoûi : Baø muoán noùi ñeán ñieàu gì? Ñaùp : Ñôn giaûn laø theá naøy: caùc toäi naëng laãn nheï khi phaïm phaûi

treân moät coõi bieåu loä ra ngoaïi taïi vaø trong moät theá giôùi vaät chaát, khoâng theå nhaän chòu hình phaït trong moät theá giôùi thuaàn tuùy noäi taâm (world of pure subjectivity). Chuùng toâi khoâng tin ñòa nguïc hay thieân ñaøng döôùi hình thöùc laø caùc vò trí (localities); khoâng tin löûa ñòa LUAÂN HOÀI HAY TAÙI SINH

158

nguïc thöïc söï hieän höõu (objective hell–fires) vaø caùc loaøi saâu boï (worms) khoâng bao giôø cheát, cuõng nhö khoâng tin coù thaønh Jerusalems naøo coù ñöôøng phoá loùt baèng bích ngoïc (saphires) vaø kim cöông. Nhöõng gì maø chuùng toâi tin vaøo laø moät traïng thaùi haäu töû hay traïng thaùi thaàn trí (mental condition) gioáng nhö chuùng ta ñang ôû trong côn mô linh hoaït. Chuùng toâi tin vaøo moät ñònh luaät baát di dòch vôùi Tình Thöông, Coâng Lyù vaø Nhaân Töø tuyeät ñoái. Vaø vì tin vaøo ñònh luaät ñoù, chuùng toâi noùi raèng: “Duø cho toäi loãi vaø caùc haäu quaû teä haïi cuûa vieäc vi phaïm nghieäp quaû luùc ban ñaàu cuûa caùc Chaân Ngaõ luaân hoài hieän taïi1, khoâng moät ngöôøi naøo (töùc laø hình haøi vaät chaát beân ngoaøi vaø theo ñònh kyø cuûa thöïc theå taâm linh) coù theå bò qui traùch nhieäm vì caùc haäu quaû cuûa söï ra ñôøi cuûa mình, vôùi baát cöù möùc ñoä coâng baèng naøo. Con ngöôøi khoâng ñoøi hoûi ñöôïc sinh ra, cuõng khoâng theå löïa choïn caùc baäc cha meï seõ mang laïi cho y söï soáng. Veà moïi phöông dieän, con ngöôøi laø naïn nhaân ñoái vôùi hoaøn caûnh cuûa mình, laø ñöùa treû tröôùc nhöõng hoaøn caûnh maø noù khoâng coù caùch naøo 1

Chính laø döïa vaøo söï vi phaïm naøy maø ngöôøi ta ñaõ döïng leân giaùo ñieàu ñoäc aùc vaø phi lyù, ñoù laø caùc Thieân Thaàn Sa Ñoïa. Trong Giaùo Lyù Bí Nhieäm q.II coù giaûi thích vieäc naøy. Taát caû caùc "Chaân Ngaõ" cuûa chuùng ta ñeàu laø caùc thöïc theå bieát suy tö vaø lyù luaän (Manasa  putras), taát caû ñeàu ñaõ soáng, duø laø döôùi hình haøi con ngöôøi hoaëc caùc hình haøi khaùc, trong caùc chu kyø sinh hoaït tröôùc ñaây (Manvantara) vaø coù nghieäp quaû laø phaûi laâm phaøm trong con ngöôøi thuoäc chu kyø naøy. Trong caùc bí phaùp coù daïy raèng söï trì hoaõn naøy laø ñeå phuø hôïp vôùi luaät nghieäp quaû (hay laø "töø choái saùng taïo" theo caùch noùi cuûa AÁn Giaùo veà caùc vò Kumaras vaø theo truyeàn thuyeát cuûa Cô Ñoác Giaùo veà Toång Thieân Thaàn Michael), nghóa laø khoâng laâm phaøm ñuùng luùc, caùc theå ñöôïc daønh tröôùc cho hoï trôû neân nhieãm tröôïc (xem caâu kinh VIII vaø IX trong "Ñoaõn Thi Thieàn Kinh", Giaùo Lyù Bí Nhieäm q.II, tr.19 vaø 20), ñoù laø toäi nguyeân thuûy cuûa caùc hình haøi khoâng giaùc quan vaø hình phaït cuûa caùc Chaân Ngaõ. Nhöõng gì ñöôïc aùm chæ khi noùi veà caùc thieân thaàn noåi loaïn bò neùm vaøo ñòa nguïc ñöôïc giaûi thích moät caùch ñôn giaûn laø caùc tinh thaàn thuaàn khieát hay caùc Chaân Ngaõ bò giam nhoát trong caùc theå baèng vaät chaát khoâng tinh khieát, töùc laø nhuïc thaân (flesh). CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

159

107

kieåm soaùt; vaø neáu moãi tröôøng hôïp vi phaïm cuûa y ñöôïc truy cöùu moät caùch khoâng thieân vò, ngöôøi ta seõ tìm thaáy heát chín trong soá möôøi tröôøng hôïp luùc ñoù y laø keû choáng laïi toäi loãi hôn laø keû toäi loãi. Trong hoaøn caûnh thuaän lôïi nhaát, söï soáng vaãn laø moät cuoäc chôi voâ taâm, moät bieån ñaày doâng baõo phaûi vöôït qua vaø moät gaùnh naëng thöôøng quaù khoù mang noåi. Caùc trieát gia vó ñaïi nhaát ñaõ coá gaéng moät caùch voâ ích ñeå thaêm doø vaø tìm ra lyù do toàn taïi (raison d’eâtre) cuûa noù vaø taát caû ñeàu thaát baïi, ngoaïi tröø nhöõng ngöôøi coù ñöôïc chìa khoùa ñeå môû noù, ñoù laø caùc baäc hieàn trieát Ñoâng Phöông. Nhö: Shakespear moâ taû söï soáng: “… chæ laø caùi boùng bieát ñi – moät dieãn vieân khoán khoå, ñi kheänh khaïng vaø gaây soùng gioù vaøo giôø dieãn treân saân khaáu, vaø roài khoâng coøn ñöôïc nghe thaáy nöõa. Ñoù laø moät caâu chuyeän do moät chaøng ngoác keå laïi, ñaày aâm thanh vaø cuoàng noä, khoâng chöùa ñöïng moät yù nghóa gì caû …” Khoâng coù gì caû trong caùc phaàn rieâng reõ cuûa noù, tuy nhieân coù moät taàm quan troïng raát lôùn trong toaøn theå hay loaït caùc kieáp soáng cuûa noù. Vôùi baát luaän giaù naøo, haàu heát moïi kieáp soáng caù bieät, vôùi söï phaùt trieån ñaày ñuû cuûa noù, ñeàu laø moät phieàn naõo. Vaø chuùng ta coù chòu tin raèng con ngöôøi khoán khoå, bô vô, sau khi bò ñaåy troâi giaït ñoù ñaây gioáng nhö khuùc goã muïc treân caùc côn soùng to cuoàng noä cuûa kieáp soáng, con ngöôøi ñoù, neáu toû ra quaù yeáu ôùt khoâng choáng laïi ñöôïc caùc côn soùng ñoù thì phaûi bò tröøng phaït baèng moät söï ñoïa ñaøy voâ taän, hay ngay caû moät söï tröøng phaït taïm thôøi hay chaêng? Khoâng bao giôø! Duø cho moät keû phaïm toäi naëng hay vöøa phaûi, toát hay xaáu, coù toäi hay voâ toäi, moät khi thoaùt ñöôïc gaùnh naëng cuûa cuoäc soáng hoàng traàn, thì Con Ngöôøi (Manu, “thinking Ego”) meät moûi vaø kieät söùc ñoù coù quyeàn coù ñöôïc moät thôøi kyø nghæ ngôi vaø phuùc laïc tuyeät ñoái. Cuøng moät ñònh luaät khoâng sai laàm vaø minh trieát ñoù, ñuùng hôn laø ñònh luaät ñaày töø bi, voán baét Chaân Ngaõ laâm phaøm phaûi chòu söï tröøng phaït cuûa nghieäp quaû ñoái vôùi moïi toäi loãi ñaõ maéc phaûi trong kieáp tröôùc treân coõi traàn, thì giôø ñaây ñònh luaät naøy laïi cung caáp cho thöïc theå thoaùt xaùc moät cô hoäi nghæ ngôi laâu daøi cho tinh thaàn, nghóa laø tình LUAÂN HOÀI HAY TAÙI SINH

160

traïng queân ñi hoaøn toaøn moïi bieán coá ñau buoàn, trong moïi tröôøng hôïp, ñeán caû tö töôûng khoå ñau nhoû nhaát, xaûy ra trong kieáp soáng vöøa qua cuûa noù vôùi tö caùch moät phaøm ngaõ, ñeå laïi trong kyù öùc cuûa linh hoàn chæ coù huyeàn nieäm veà nhöõng gì chí phuùc hay ñöa ñeán haïnh phuùc maø thoâi. Khi noùi raèng thaân theå chuùng ta ñích thöïc laø con soâng Lethe, vì "caùc linh hoàn nhuùng mình vaøo ñoù seõ queân heát moïi chuyeän", Plotinus aùm chæ ñeán nhieàu ñieàu hôn nhöõng gì oâng noùi. Vì neáu theå hoàng traàn cuûa chuùng ta gioáng nhö con soâng Lethe, thì theå sieâu traàn (celestial body) cuûa chuùng ta ôû Devachan cuõng theá, vaø coøn hôn theá nöõa. Hoûi : Vaäy thì toâi phaûi hieåu raèng keû saùt nhaân, töùc keû vi phaïm thieân luaät vaø nhaân luaät döôùi moïi hình thöùc ñeàu thoaùt khoûi söï tröøng phaït ra sao? Ñaùp : Ai noùi theá bao giôø? Trieát hoïc cuûa chuùng toâi coù moät trieát lyù veà söï tröøng phaït cuõng nghieâm khaéc nhö trieát lyù cuûa phaùi Calvin, chæ duy hôïp vôùi trieát hoïc hôn vaø theo ñuùng vôùi söï coâng baèng tuyeät ñoái. Khoâng moät haønh ñoäng, ngay caû khoâng moät yù töôûng toäi loãi naøo maø khoâng bò tröøng phaït; thaäm chí yù töôûng coøn nghieâm troïng hôn caû haønh ñoäng nöõa, vì tö töôûng maïnh hôn laø haønh ñoäng nhieàu môùi taïo ra caùc haäu quaû teä haïi ñöôïc1. Chuùng toâi tin vaøo Ñònh luaät Baùo Phuïc khoâng sai laàm, goïi laø Karma, luaät naøy töï taùc ñoäng theo moät chuoãi nguyeân nhaân töï nhieân vaø caùc keát quaû khoâng theå traùnh khoûi cuûa caùc nguyeân nhaân ñoù. Hoûi : Ñònh luaät naøy taùc ñoäng ra sao vaø ôû ñaâu? Ñaùp : Trong Phuùc AÂm (Gospel) coù caùc lôøi daïy minh trieát: moãi ngöôøi thôï ñeàu xöùng ñaùng vôùi soá tieàn thueâ; coøn trong Minh Trieát Cuûa Caùc Thôøi Ñaïi coù noùi: moïi haønh ñoäng, duø toát hay xaáu, ñeàu laø moät cha meï ña sinh (prolific parent). Ñaët hai caâu naøy chung laïi nhau, baïn seõ thaáy ñöôïc caâu traû lôøi "taïi sao". Sau khi ñeå cho linh hoàn thoaùt khoûi 1

"Song ta phaùn cho caùc ngöôi bieát: Heã ai ngoù ñaøn baø maø ñoäng tình ham muoán thì trong loøng ñaõ phaïm toäi taø daâm cuøng ngöôøi roài". (Matt.V, 28) (Trích baûn dòch Thaùnh Kinh 2003, phaàn Taân ÖôùcND) CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

161

caùc côn ñau cuûa cuoäc soáng caù nhaân, moät söï buø tröø ñaày ñuû, gaáp traêm laàn, töùc Karma, cuøng vôùi ñaïo binh nguõ uaån cuûa noù, ñang chôø ôû ngöôõng cöûa cuûa Devachan, nôi maø töø ñoù Chaân Ngaõ taùi xuaát hieän ñeå nhaän laïi moät cuoäc luaân hoài môùi. Chính vaøo luùc naøy maø soá meänh töông lai cuûa chaân ngaõ hieän ñang nghæ ngôi, laïi caûm thaáy lo sôï theo caùc möùc ñoä cuûa luaät Baùo phuïc coâng minh, vì luùc baáy giôø Chaân Ngaõ, moät laàn nöõa, trôû laïi chòu söï cheá ngöï cuûa luaät Nghieäp Quaû linh hoaït. Chính trong laàn taùi sinh ñöôïc chuaån bò cho Chaân Ngaõ naøy, moät söï taùi sinh coù choïn löïa vaø ñöôïc chuaån bò bôûi ñònh luaät huyeàn bí, khoâng theå lay chuyeån, khoâng theå sai laàm naøy (nhöng ôû trong caùc phaùn quyeát coâng baèng vaø minh trieát cuûa noù) maø caùc toäi loãi thuoäc kieáp soáng tröôùc cuûa Chaân Ngaõ bò tröøng phaït. Khoâng coù ñòa nguïc töôûng töôïng naøo chöùa ñaày löûa giaû taïo vôùi quyû söù coù ñuoâi, coù söøng loá bòch ñeå cho chaân ngaõ bò neùm vaøo ñoù caû, maø thöïc ra Chaân Ngaõ chæ bò neùm leân coõi traàn naøy, coõi vaø nôi choán gaây toäi loãi cuûa noù, nôi maø noù phaûi chuoäc laïi loãi laàm ñoái vôùi moãi tö töôûng vaø haønh ñoäng xaáu xa. Vì Chaân Ngaõ ñaõ gieo troàng, cho neân noù seõ gaët haùi. Luaät luaân hoài seõ gom laïi chung quanh noù taát caû caùc Chaân ngaõ khaùc ñaõ chòu khoå ñau, duø tröïc tieáp hay giaùn tieáp, baèng phöông tieän hay thaäm chí thoâng qua moät coâng cuï khoâng ñöôïc hay bieát, laø phaøm ngaõ vöøa qua. Quaû baùo seõ ñöa ñaåy chuùng treân con ñöôøng cuûa con ngöôøi môùi, che giaáu con ngöôøi cuõ, töùc laø Chaân Ngaõ vónh cöûu, vaø … Hoûi : Nhöng ñaâu laø söï coâng baèng maø baø vöøa noùi, vì caùc “phaøm ngaõ” môùi naøy ñaâu coù bieát laø ñaõ phaïm toäi hay ñaõ gaây ra toäi? Ñaùp : Khi ngöôøi chuû chieác aùo bò ñaùnh caép nhaän ra ñöôïc vaät sôû höõu cuûa mình, ngöôøi naøy lieàn giaät chieác aùo thaønh nhieàu maûnh ra khoûi löng keû troäm aùo, phaûi chaêng laøm nhö theá ñöôïc xem laø caùch haønh xöû chính ñaùng? “Phaøm ngaõ” môùi khoâng khaùc gì moät boä y phuïc môùi coù caùc ñaëc ñieåm rieâng bieät cuûa noù nhö maøu saéc, hình daïng vaø tính chaát; nhöng con ngöôøi thöïc söï ñang maëc boä ñoà ñoù cuõng laø keû phaïm toäi xöa kia. Chính Chaân Ngaõ chòu ñau khoå xuyeân qua “phaøm ngaõ” cuûa noù. Vaø chính ñieàu naøy, vaø chæ moät mình ñieàu naøy thoâi môùi coù LUAÂN HOÀI HAY TAÙI SINH

162

theå giaûi thích cho caùi baát coâng gheâ gôùm, duø chæ ôû beà ngoaøi, trong vieäc phaân chia soá meänh trong ñôøi ngöôøi. Bao giôø maø caùc trieát gia ngaøy nay cuûa baïn thaønh coâng trong vieäc chöùng minh cho chuùng toâi baèng moät lyù leõ vöõng chaéc, taïi sao raát nhieàu ngöôøi beà ngoaøi voâ toäi vaø toát laønh, laïi ñöôïc sinh ra chæ ñeå chòu khoå ñau trong suoát cuoäc ñôøi; taïi sao raát nhieàu ngöôøi bò sinh ra trong caûnh baàn cuøng cho ñeán luùc cheát ñoùi trong caùc khu oå chuoät ôû caùc thaønh phoá lôùn, bò soá phaän vaø ngöôøi ñôøi boû rôi; taïi sao ngöôøi naøy ra ñôøi trong caûnh ngheøo khoù, ngöôøi khaùc laïi chaøo ñôøi vôùi aùnh saùng trong cung ñieän; trong khi coù cuoäc soáng cao quyù vaø may maén döôøng nhö thöôøng ñöôïc daønh cho nhöõng keû raát xaáu xa vaø chæ hoïa hoaèn laém môùi daønh cho ngöôøi xöùng ñaùng; trong khi coù nhöõng ngöôøi aên xin maø baûn ngaõ noäi taâm cuûa hoï laïi ngang haøng vôùi nhöõng ngöôøi thöôïng löu vaø cao quí nhaát. Khi naøo caùc trieát gia hoaëc caùc nhaø thaàn hoïc cuûa baïn giaûi thích moät caùch thoûa ñaùng ñieàu naøy vaø nhieàu ñieàu khaùc nöõa, thì chæ baáy giôø, baïn môùi coù quyeàn baøi baùc thuyeát luaân hoài. Caùc thi só cao sieâu vaø vó ñaïi nhaát cuõng coù ñöôïc nhaän thöùc mô hoà veà chaân lyù voâ thöôïng naøy (this truth of truths). Shelley thì ñaõ tin thuyeát naøy. Shakespeare haún phaûi suy tö veà thuyeát naøy khi oâng vieát veà söï voâ giaù trò cuûa Kieáp Phuø Sinh (Birth) baèng caùc caâu thô sau ñaây: “Taïi sao söï ra ñôøi cuûa toâi laïi laøm giaõm tinh thaàn höôùng thöôïng cuûa toâi? Coù phaûi moïi taïo vaät ñeàu khoâng leä thuoäc vaøo thôøi gian? Ngaøy nay coù haøng ñoaøn ngöôøi aên xin treân coõi traàn, Luùc ban sô hoï ñaõ xuaát thaân töø vua chuùa, Vaø bieát bao ngöôøi ñòa vò cao sang hieän giôø coù toå tieân laø keû baàn cuøng vaøo thôøi cuûa hoï ……” Haõy ñoåi töø ngöõ “toå tieân” (“fathers”) thaønh “Egos” roài baïn seõ hieåu ñöôïc söï thaät.

CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

TIEÁT IX

112

KAMA  LOKA VAØ DEVACHAN  Soá phaän cuûa caùc nguyeân khí thaáp Hoûi : Baø vöøa noùi ñeán Kama  Loka, ñoù laø gì vaäy? Ñaùp : Khi con ngöôøi cheát ñi, ba nguyeân khí thaáp rôøi boû y vónh vieãn; ñoù laø nhuïc thaân, söï soáng vaø hieän theå cuûa söï soáng, töùc theå dó thaùi cuûa ngöôøi soáng. Vaø keá ñoù boán nguyeân khí kia  nguyeân khí giöõa, töùc sinh hoàn (animal soul) hay Kama rupa, cuøng vôùi nhöõng gì maø nguyeân khí naøy ñaõ ñoàng hoaù ñöôïc töø haï trí (lover Manas) vaø Tam Thöôïng Theå, taát caû ñeàu traûi qua KamaLoka. KamaLoka laø moät vò trí ôû coõi caûm duïc, töùc uminhñòa (limbus) cuûa thaàn hoïc theo trieát hoïc kinh vieän (scholastic theology)*, töùc AÂm Phuû (Hades) cuûa coå nhaân, vaø, noùi ñuùng ra, ñoù laø moät vò trí chæ theo nghóa töông ñoái. Noù khoâng coù dieän tích roõ raøng, cuõng khoâng coù ranh giôùi, maø chæ toàn taïi trong (within) khoâng gian noäi taâm (subjective space); nghóa laø vöôït ra ngoaøi caùc nhaän thöùc baèng giaùc quan cuûa chuùng ta. Noù vaãn toàn taïi vaø chính ôû ñoù maø caùc dó thaùi hình (astral eidolons) cuûa moïi thöïc theå ñaõ sinh hoaït, keå caû loaøi vaät, chôø ñôïi caùi cheát thöù hai. Ñoái vôùi loaøi vaät, caùi cheát thöù hai naøy xaûy ñeán theo söï phaân raõ vaø hoaøn toaøn taøn phai cuûa caùc caáu töû dó thaùi cuûa chuùng ñeán caùi cuoái cuøng. Ñoái vôùi dó thaùi hình con ngöôøi, caùi cheát naøy baét ñaàu khi Tam Thöôïng Theå Atma  Buddhi  Manas ñöôïc cho laø "töï taùch rôøi" ra khoûi caùc nguyeân khí thaáp cuûa noù, hay laø phaûn aûnh cuûa phaøm ngaõ cuõ, baèng caùch ñi vaøo traïng thaùi Devachan. *

Trieát hoïc kinh vieän (Scholasticism): Trieát hoïc Trung Coå ôû Aâu Chaâu, duøng traøo löu trieát hoïc Hy Laïp ñeå giaûi thích giaùo ñieàu cuûa Thieân Chuùa giaùo. (ND)

164

113

Hoûi : Vaø sau ñoù, chuyeän gì xaûy ra? Ñaùp : Luùc baáy giôø vì maát ñi nguyeân khí suy tö laøm linh hoaït noù, töùc laø Thöôïng Trí, con ma caûm duïc vaø traïng thaùi thaáp cuûa Thöôïng Trí, töùc trí khoân ñoäng vaät (animal intelligence), khoâng coøn nhaän ñöôïc aùnh saùng töø Thöôïng Trí vaø cuõng khoâng coøn boä oùc hoàng traàn ñeå hoaït ñoäng qua ñoù nöõa, neân töï tieâu ñi. Hoûi : Baèng caùch naøo? Ñaùp : Noù rôi vaøo traïng thaùi cuûa moät con eách khi bò nhaø giaûi phaãu sinh theå laáy ñi moät vaøi phaàn cuûa boä oùc noù. Noù khoâng coøn bieát caûm nghó gì nöõa, ngay caû treân bình dieän thaáp keùm nhaát cuûa con vaät. Töø ñaây veà sau thaäm chí noù khoâng coøn laø haï trí nöõa, vì "haï trí" naøy khoâng laø gì caû neáu khoâng coù "thöôïng trí". Hoûi : Coù phaûi chuùng ta thaáy caùi phi thöïc theå (nonentity) naøy hieän hình ra trong caùc buoåi caàu ñoàng khoâng? Ñaùp : Chính laø phi thöïc theå naøy. Tuy nhieân, ñoù laø phi thöïc theå ñích thöïc chæ laø ñoái vôùi caùc naêng löïc lyù luaän hoaëc suy nghó chính chaén maø thoâi, ngoaøi ra noù vaãn laø moät thöïc theå tuy tinh anh vaø uyeån chuyeån, nhö chuùng ta thaáy trong moät vaøi tröôøng hôïp, khi bò thu huùt baèng töø ñieån vaø moät caùch khoâng coá yù, veà phía ñoàng töû, noù ñöôïc laøm cho soáng laïi trong moät thôøi gian vaø soáng trong ngöôøi ñoàng naøy baèng söï uûy quyeàn (by proxy); taïm goïi theá. "AÂm ma" ("spook") naøy hay laø Kama  rupa coù theå ñöôïc so saùnh vôùi con söùa. Söùa coù moät lôùp ngoaøi seàn seät trong suoát chöøng naøo maø noù coøn ôû trong chính chaát rieâng cuûa noù, töùc laø nöôùc (coøn vôùi aâm ma laø haøo quang rieâng cuûa ngöôøi ñoàng), ngay luùc ra khoûi nöôùc con söùa tan ra trong baøn tay hoaëc treân caùt, nhaát laø döôùi aùnh naéng. Trong haøo quang cuûa ngöôøi ñoàng, aâm ma coù moät cuoäc soáng gôûi, noù lyù luaän, noùi naêng hoaëc laø qua boä oùc cuûa ñoàng töû, hoaëc laø boä oùc cuûa nhöõng ngöôøi khaùc ñang coù maët nôi ñoù. Nhöng ñieàu naøy ñöa chuùng ta ñi quaù xa vaø vaøo laõnh vöïc cuûa ngöôøi khaùc maø chuùng toâi khoâng muoán daãm leân. Chuùng ta haõy trôû laïi vaán ñeà luaân hoài. Hoûi : Chaân Ngaõ luaân hoài ôû trong traïng thaùi Devachan bao laâu? CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

165

Ñaùp : Chuùng toâi ñöôïc daïy, ñieàu naøy tuøy thuoäc vaøo trình ñoä taâm linh vaø coâng traïng hay khuyeát ñieåm cuûa laàn luaân hoài vöøa qua. Thôøi gian trung bình laø töø möôøi ñeán möôøi laêm theá kyû nhö toâi ñaõ noùi. Hoûi : Nhöng taïi sao Chaân Ngaõ naøy khoâng theå hieän ra vaø giao tieáp vôùi con ngöôøi theo nhö caùc nhaø Giaùng ma hoïc noùi? Coù gì ngaên caûn khoâng ñeå cho moät baø meï lieân laïc vôùi ñöùa con sau khi baø lìa traàn, khoâng ñeå cho choàng lieân laïc vôùi vôï v.v…? Toâi thuù thaät ñaây laø moät nieàm tin coù tính caùch an uûi raát nhieàu; toâi cuõng khoâng ngaïc nhieân khi thaáy ngöôøi naøo tin nhö vaäy cuõng khoâng thích töø boû ñöùc tin ñoù. Ñaùp : Hoï khoâng bò baét buoäc töø boû vieäc tin töôûng ñoù, tröø phi hoï tình côø thích chaân lyù hôn aûo töôûng, duø laø "coù tính caùch an uûi" ("consoling"). Coù theå caùc nhaø giaùng ma hoïc khoâng öa lyù thuyeát cuûa chuùng toâi, tuy nhieân, khoâng coù gì maø chuùng toâi tin töôûng vaø giaûng daïy laïi ích kyû vaø ñoäc aùc baèng moät nöûa nhöõng gì maø hoï thuyeát giaûng. Hoûi : Toâi khoâng hieåu ñöôïc yù baø. Caùi gì maø ích kyû? Ñaùp : Ñoù laø trieát lyù cuûa hoï veà söï trôû laïi cuûa Vong Hoàn, töùc "con ngöôøi" thöïc söï theo caùch noùi cuûa hoï, vaø toâi seõ giaûi thích cho baïn bieát taïi sao. Neáu Devachan  neáu thích thì baïn cöù goïi laø "thieân ñaøng" ("paradise"), "moät choã chí phuùc vaø an vui heát möïc", neáu quaû coù moät choã (hay goïi laø traïng thaùi, state) nhö theá thì luaän lyù hoïc cho chuùng ta bieát raèng khoâng coù moät phieàn naõo naøo hay ngay caû moät chuùt ñau khoå cuõng khoâng coù nôi ñoù. "Thöôïng Ñeá seõ lau khoâ nöôùc maét" cuûa nhöõng ai ôû Thieân Ñaøng, chuùng ta ñoïc thaáy nhö theá trong caùc saùch höùa. Vaø neáu "vong hoàn cuûa ngöôøi cheát" ñöôïc pheùp quay trôû laïi vaø thaáy taát caû nhöõng gì ñang dieãn ra treân coõi traàn, nhaát laø trong gia ñình hoï, thì luùc ñoù hoï coøn thaáy laïc phuùc nöõa hay khoâng?

Taïi sao caùc nhaø minh trieát thieâng lieâng khoâng tin söï trôû laïi cuûa "vong hoàn" thuaàn khieát. Hoûi : Baø muoán aùm chæ ñieàu gì? Taïi sao vieäc naøy coù can döï ñeán phuùc laïc cuûa nhöõng ngöôøi ôû thieân ñaøng?

KAMALOKA VAØ DEVACHAN

166

Ñaùp : Haõy laáy moät thí duï ñôn giaûn naøy. Moät baø meï qua ñôøi, boû laïi ñaøn con nhoû daïi bô vô  nhöõng treû moà coâi maø baø raát möïc yeâu thöông  coù theå cuõng coøn moät ngöôøi choàng thaân yeâu nöõa. Chuùng toâi noùi raèng "Linh Hoàn" hay Chaân Ngaõ cuûa baø  bieät ngaõ ñoù giôø ñaây, trong suoát thôøi gian ôû Devachan, thaám nhuaàn caùc tình caûm cao thöôïng nhaát ñöôïc phaøm ngaõ vöøa quaù coá giöõ laïi, ñoù laø tình thöông con, loøng thöông xoùt ñoái vôùi keû ñau khoå, v.v…  chuùng toâi noùi raèng giôø ñaây caùi ngaõ ñoù hoaøn toaøn taùch khoûi "thung luõng nöôùc maét", caùi phuùc laïc töông lai cuûa linh hoàn cuõng naèm trong caùi may laø khoâng bieát ñeán taát caû moïi baát haïnh maø linh hoàn ñaõ boû laïi ôû sau. Traùi laïi, caùc nhaø giaùng ma hoïc noùi raèng linh hoàn bieát ñeán caùc baát haïnh ñoù moät caùch roõ reät vaø coøn nhieàu hôn laø tröôùc kia nöõa, vì theo hoï, "vong hoàn thaáy bieát coøn nhieàu hôn laø luùc con ngöôøi coøn ôû trong nhuïc thaân". Chuùng toâi cho raèng phuùc laïc cuûa ngöôøi vaøo Devachan bao goàm vieäc hoaøn toaøn tin chaéc raèng linh hoàn khoâng bao giôø rôøi khoûi coõi traàn vaø raèng khoâng coù söï cheát gì caû; raèng yù thöùc taâm linh sau khi cheát cuûa baø meï taïo neân cho baø caùi caûm giaùc raèng baø coøn soáng, ñöôïc caùc con cuûa baø vaø nhöõng ngöôøi maø baø yeâu thöông ñang ôû chung quanh; khoâng coù moät loã hoång, khoâng moät khoen noái naøo seõ bò thieáu maát khieán cho traïng thaùi thoaùt xaùc cuûa baø trôû neân haïnh phuùc tuyeät ñoái vaø hoaøn haûo nhaát. Caùc nhaø Giaùng ma hoïc thaúng thöøng phuû nhaän ñieàu naøy. Theo giaùo ñieàu cuûa hoï, thì con ngöôøi thaät laø baát haïnh vì ngay caû luùc cheát ñi cuõng khoâng thoaùt khoûi phieàn naõo cuûa cuoäc ñôøi naøy. Ñoâi moâi y seõ khoâng thoaùt ñöôïc moät gioït khoå ñau naøo cuûa caùi taùch söï soáng (lifecup); vaø duø muoán duø khoâng, vì y ñaõ nhìn thaáy moïi söï, giôø ñaây y seõ soáng caïn ñeán lôùp caën ñaéng cay cuûa noù. Theá laø baø vôï thöông choàng, trong luùc coøn soáng saün saøng cöùu choàng ra khoûi hoaïn naïn baèng caùi giaù cuûa maùu con tim, giôø ñaây baét buoäc phaûi thaáy hoaøn toaøn voâ phöông giuùp ñôõ tröôùc noãi thaát voïng cuûa choàng, ñoàng thôøi ghi nhaän nhöõng gioït leä noùng maø choàng baø khoùc vì maát baø. Teä hôn nöõa laø baø coù theå thaáy nhöõng gioït leä khoâ quaù sôùm vaø moät göông maët thöông yeâu khaùc chieáu raïng CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

167

115

leân choàng baø, ngöôøi cha cuûa luõ con baø; baø thaáy ngöôøi ñaøn baø khaùc theá choã cuûa baø trong tình thöông cuûa choàng baø; baø bò baét buoäc nghe caùc ñöùa con coâi cuûa baø daønh caùi teân goïi thieâng lieâng "meï" cho moät keû laõnh ñaïm khoâng maøng tôùi chuùng vaø thaáy baày con nhoû daïi naøy bò boû beâ, neáu may ra khoâng bò ngöôïc ñaõi. Theo giaùo ñieàu naøy thì vieäc "löôùt nheï vaøo söï soáng baát töû" maø khoâng coù baát cöù söï chuyeån tieáp naøo, laïi trôû thaønh caùch ñi vaøo con ñöôøng ñau khoå tinh thaàn môùi! Coøn nöõa, caùc coät cuûa baùo "Banner of light", tôø baùo kyø cöïu cuûa caùc nhaø giaùng ma hoïc Myõ, traøn ngaäp nhöõng lôøi nhaén nhuû ngöôøi cheát, "nhöõng keû quaù coá thaân thöông", taát caû ñeàu vieát ñeå baøy toû vieäc hoï voâ cuøng haïnh phuùc bieát laø bao! Thöû hoûi moät tình traïng hieåu bieát caùc söï vieäc nhö ñaõ keå treân coù phuø hôïp vôùi söï toaøn phuùc khoâng? Vaäy thì trong tröôøng hôïp nhö theá, "söï toaøn phuùc" laïi ñaïi dieän cho söï nguyeàn ruûa naëng neà nhaát, coøn söï tröøng phaït döôùi ñòa nguïc (damnation) theo giaùo lyù chính thoáng laïi laø moät söï giaûm khinh khi so vôùi söï nguyeàn ruûa naøy! Hoûi : Nhöng laøm sao thuyeát lyù cuûa baø traùnh ñöôïc ñieàu naøy? Laøm theá naøo baø coù theå dung hoøa ñöôïc lyù thuyeát veà söï toaøn tri cuûa linh hoàn vôùi söï muø tòt cuûa linh hoàn tröôùc nhöõng gì ñang xaûy ra treân coõi ñôøi naøy? Ñaùp : Bôûi vì ñoù laø luaät baùc aùi vaø nhaân töø. Trong moãi giai ñoaïn ôû Devachan, do choã töï noù toaøn tri, neân coù theå noùi laø Chaân Ngaõ töï khoaùc laáy hình aûnh cuûa "phaøm ngaõ" ñaõ qua. Toâi vöøa môùi noùi vôùi baïn raèng ñænh cao lyù töôûng cuûa moïi thuoäc tính tröøu töôïng, do ñoù laø thuoäc tính baát töû vaø vónh cöûu nhö laø baùc aùi vaø nhaân töø, loøng yeâu thích caùi thieän, caùi chaân vaø caùi myõ, bao giôø cuõng vang leân trong taâm cuûa "phaøm ngaõ" coøn soáng, sau khi cheát, caùc thuoäc tính naøy baùm chaët vaøo Chaân Ngaõ, do ñoù ñi theo Chaân Ngaõ vaøo Devachan. Nhö vaäy, trong luùc naøy, Chaân Ngaõ trôû thaønh hình aûnh lyù töôûng cuûa con ngöôøi môùi vöøa roài ñaõ soáng treân coõi traàn, vaø con ngöôøi ñoù thì khoâng toaøn tri. Neáu noù toaøn tri, noù seõ khoâng bao giôø ôû vaøo traïng thaùi maø chuùng ta goïi laø Devachan. Hoûi : Baø giaûi thích vieäc ñoù nhö theá naøo? KAMALOKA VAØ DEVACHAN

168

116

Ñaùp : Neáu baïn muoán coù moät caâu traû lôøi thaät ñuùng theo trieát hoïc cuûa chuùng toâi, thì toâi seõ noùi raèng chính vì moïi söï ñeàu laø haõo huyeàn (Maya) ngoaøi caùi chaân lyù vónh haèng, voán khoâng coù hình haøi, khoâng coù maøu saéc, maø cuõng khoâng coù giôùi haïn. Ngöôøi naøo töï ñaët mình ra ngoaøi böùc maøn haõo huyeàn  nhö laø caùc Chaân Sö vaø caùc baäc Ñaïo Ñoà cao caáp  thì khoâng theå coù traïng thaùi Devachan nöõa. Ñoái vôùi chuùng sinh thoâng thöôøng, traïng thaùi toaøn phuùc ôû Devachan raát ñaày ñuû. Ñoù laø hoaøn toaøn queân ñi taát caû nhöõng gì ñaõ mang laïi khoå ñau hoaëc phieàn naõo trong laàn luaân hoài vöøa qua, thaäm chí nhöõng ñau khoå hoaëc phieàn naõo hieän taïi cuõng bò queân noát. Trong chu kyø trung gian giöõa hai laàn taùi sinh, linh hôøn nhaäp Devachan ñöôïc soáng quanh nhöõng gì töøng ñöôïc ao öôùc moät caùch voâ ích, ñöôïc soáng trong tình thaân höõu vôùi moïi ngöôøi öa thích treân coõi traàn. Linh hoàn ñaõ ñaït ñeán ñaày ñuû taát caû caùc hoaøi baõo cuûa linh hoàn. Vaø nhö theá suoát nhieàu theá kyû daøi, linh hoàn soáng moät cuoäc soáng hoaøn toaøn haïnh phuùc, voán laø phaàn ñeàn buø cho caùc thoáng khoå cuûa linh hoàn trong kieáp soáng traàn gian. Toùm laïi, linh hoàn taém trong moät beå laïc phuùc trieàn mieân, chæ keùo daøi vôùi caùc ñôït haïnh phuùc coù möùc ñoä coøn lôùn hôn nöõa. Hoûi : Nhöng ñaây khoâng coù gì hôn laø aûo töôûng ñôn thuaàn, quaû laø moät cuoäc soáng ñaày aûo giaùc thieáu laønh maïnh! Ñaùp : Coù theå laø theá theo quan ñieåm cuûa baïn, nhöng theo quan ñieåm trieát hoïc thì khoâng phaûi nhö theá. Vaû laïi toaøn boä ñôøi soáng traàn tuïc cuûa chuùng ta khoâng traøn ñaày caùc aûo töôûng nhö theá sao? Baïn khoâng bao giôø gaëp nhöõng ngöôøi, nam cuõng nhö nöõ, traûi qua nhieàu naêm soáng trong thieân ñöôøng cuûa moät ngöôøi ñieân hay sao? Neáu vì tình côø baïn bieát ñöôïc raèng choàng cuûa moät ngöôøi ñaøn baø (maø baø naøy heát loøng thöông yeâu vaø chính baø naøy cuõng tin töôûng mình ñöôïc choàng yeâu thöông) khoâng chung thuûy vôùi vôï, lieäu baïn coù nôõ laøm tan naùt con tim vaø moäng ñeïp cuûa baø naøy baèng caùch laøm cho baø ñoät ngoät nhaän ra söï thaät chaêng? Toâi nghó laø khoâng. Toâi xin laëp laïi, söï queân ñi vaø aûo töôûng nhö theá  neáu theo caùch goïi cuûa baïn CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

169

 chæ laø moät quy luaät nhaân töø cuûa thieân nhieân vaø laø söï coâng baèng tuyeät ñoái. Duø sao ñi nöõa, ñoù cuõng laø moät vieãn caûnh coù söùc loâi cuoán nhieàu hôn laø caây thuï caàm (harp) baèng vaøng cuûa chính thoáng giaùo cuøng vôùi moät caëp caùnh. Vieäc tin raèng "linh hoàn coøn soáng thöôøng bay leân vaø thaân thieän daïo qua khaép caùc ñöôøng phoá cuûa thaùnh ñòa Jerusalem, thaêm vieáng caùc toäc tröôûng, caùc tieân tri, chaøo hoûi caùc toâng ñoà vaø ngöôõng moä ñaïo binh töû vì ñaïo" coù theå döôøng nhö mang tính chaát suøng ñaïo nhieàu hôn ñoái vôùi moät soá ngöôøi. Tuy nhieân, ñoù laø moät aûo giaùc coù tính chaát löøa gaït nhieàu hôn caû, vì taát caû chuùng ta ñeàu bieát, caùc baø meï ñeàu thöông con baèng moät tình thöông baát töû, trong khi caùc nhaân vaät ñöôïc nhaéc ñeán trong "thaùnh ñòa Jerusalem" vaãn mang baûn chaát coù phaàn ñaùng ngôø. Nhöng, duø vaäy, toâi thaø chaáp nhaän thaønh "Taân Jerusalem" vôùi caùc ñöôøng phoá traûi ñaù gioáng nhö caùc tuû kính baøy haøng cuûa moät hieäu kim hoaøn, hôn laø tìm an uûi trong giaùo ñieàu thieáu nhaân ñaïo cuûa caùc nhaø giaùng ma. Chæ rieâng caùi yù töôûng caùc linh hoàn coù trí tueä höõu thöùc cuûa oâng cha, baø meï, con gaùi hoaëc con trai tìm ñöôïc söï toaøn phuùc trong moät "xöù sôû Tröôøng Haï" ("Summer Land")  chæ töï nhieân hôn moät ít, nhöng cuõng ngôù ngaån nhö "Taân Jerusalem" trong caùch moâ taû cuõng ñuû laøm cho ngöôøi ta maát ñi moïi kính troïng ñoái vôùi "nhöõng keû töø giaõ coõi ñôøi" cuûa hoï. Tin raèng moät linh hoàn thuaàn khieát coù theå caûm thaáy haïnh phuùc trong khi bò baét buoäc phaûi chöùng kieán caùc toäi loãi, caùc sai laàm, phaûn boäi vaø nhaát laø caùc ñau khoå cuûa nhöõng ngöôøi bò chia caét vì caùi cheát vaø nhöõng ngöôøi thaân yeâu nhaát, maø khoâng theå giuùp gì ñöôïc cho nhöõng ngöôøi naøy, thaät laø moät yù töôûng laøm ñieân ngöôøi. Hoûi : Quaû laø coù moät ñieàu gì ñoù trong luaän cöù cuûa baø. Toâi thuù thaät laø khoâng bao giôø thaáy ñöôïc ñieàu ñoù theo phöông dieän naøy. Ñaùp : Ñuùng theá, muoán töôûng töôïng ñöôïc moät ñieàu nhö theá, ngöôøi ta phaûi hoaøn toaøn ích kyû vaø hoaøn toaøn khoâng coù yù thöùc veà söï coâng baèng buø tröø. Chuùng ta ôû gaàn vôùi nhöõng ngöôøi maø chuùng ta ñaõ maát hoï trong hình haøi vaät chaát, vaø xa caùch vôùi hoï, hôn laø khi hoï coøn soáng vaø ñieàu ñoù khoâng phaûi chæ ôû trong trí töôûng töôïng cuûa linh hoàn ôû Devachan, nhö moät soá ngöôøi coù theå töôûng töôïng, maø laø ôû KAMALOKA VAØ DEVACHAN

170

117

trong thöïc teá. Vì tình thöông thieâng lieâng thuaàn khieát khoâng phaûi chæ laø ñoùa hoa trong tim ngöôøi, maø noù coøn coù coäi reã trong vónh cöûu. Tình thöông thaùnh thieän cuûa tinh thaàn voán baát töû, vaø chaúng sôùm thì muoän, Karma cuõng ñöa taát caû nhöõng ngöôøi yeâu thöông nhau baèng thöù tình thöông tinh thaàn nhö theá ñaàu thai laïi moät laàn nöõa trong cuøng moät nhoùm gia ñình. Moät laàn nöõa chuùng toâi noùi raèng, duø cho baïn coù theå goïi tình thöông laø huyeãn töôûng, thì sau khi cheát, tình thöông vaãn coù moät maõnh löïc huyeàn dieäu vaø thieâng lieâng taùc ñoäng leân ngöôøi coøn soáng. Chaân Ngaõ cuûa moät baø meï traøn ngaäp tình thöông ñoái vôùi nhöõng ñöùa con töôûng töôïng, ñang nhìn thaáy gaàn chính noù, con caùi vaãn ñang soáng cuoäc ñôøi haïnh phuùc cuõng thaät ñoái vôùi Chaân Ngaõ ñoù khi coøn ôû coõi traàn  tình thöông ñoù seõ luoân luoân ñöôïc nhöõng ñöùa con coøn soáng caûm nhaän ñöôïc. Noù seõ hieän ra trong giaác mô cuûa chuùng, vaø thöôøng thöôøng ôû trong caùc söï vieäc khaùc nhau  trong caùc baûo boïc vaø thoaùt naïn nhôø trôøi giuùp (providential), vì tình thöông laø moät caùi khieân chaéc chaén vaø khoâng bò giôùi haïn bôûi khoâng gian hoaëc thôøi gian. Theo cuøng vôùi "baø meï" ôû Devachan naøy, phaàn coøn laïi cuûa caùc lieân heä vaø caùc gaén boù cuûa nhaân loaïi cuõng theá, ngoaïi tröø keû hoaøn toaøn ích kyû hoaëc duy vaät. Söï töông ñoàng seõ gôïi cho baïn phaàn coøn laïi. Hoûi : Vaäy thì baø khoâng thöøa nhaän coù tröôøng hôïp naøo coù theå coù söï lieân laïc cuûa ngöôøi soáng vôùi linh hoàn thoaùt xaùc chaêng? Ñaùp : Coù chöù, coù moät tröôøng hôïp, vaø thaäm chí coù hai ngoaïi leä ñoái vôùi quy luaät naøy. Ngoaïi leä thöù nhaát xaûy ra trong khoaûng moät vaøi ngaøy tieáp ngay sau caùi cheát cuûa moät ngöôøi, vaø tröôùc khi chaân ngaõ cuûa ngöôøi aáy ñi vaøo traïng thaùi Devachan. Duø cho ngöôøi vöøa môùi cheát ñi ñoù, tröø moät vaøi tröôøng hôïp ngoaïi leä  (khi cöôøng ñoä cuûa söï ham muoán trong ngöôøi ñang haáp hoái caàn trôû laïi coõi traàn vôùi muïc ñích naøo ñoù thuùc ñaåy cho taâm thöùc cao vaãn tænh thöùc, vaø do ñoù chính laø chaân ngaõ, töùc "linh hoàn" taïo ra söï giao tieáp)  coù tìm thaáy nhieàu lôïi ích do vieäc quay trôû laïi cuûa linh hoàn vaøo coõi bieåu loä ngoaïi caûnh hay khoâng thì ñoù laø moät vaán ñeà khaùc. Sau khi cheát, linh hoàn CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

171

118

bò choaùng vaùng vaø laäp töùc rôi vaøo traïng thaùi maø chuùng toâi goïi laø "voâ thöùc tieàn Devachan" (predevachanic unconsciousness). Ngoaïi leä thöù hai laø caùc vò öùng thaân (Nirmanakayas). Hoûi : Caùc vò naøy laø ai? Vaø theo baø danh xöng ñoù coù nghóa gì? Ñaùp : Ñoù laø danh xöng duøng ñeå chæ caùc vò, maëc daàu caùc Ngaøi coù quyeàn ñeán Nieát Baøn vaø an höôûng chu kyø nghæ ngôi  (khoâng phaûi laø "Devachan", vì Devachan laø moät haõo huyeàn ñoái vôùi taâm thöùc chuùng ta, moät giaác mô haïnh phuùc, vaø vì nhöõng vò xöùng ñaùng vaøo Nieát Baøn ñeàu phaûi hoaøn toaøn maát heát moïi öôùc muoán hoaëc khoâng coøn coù caùc huyeãn töôûng cuûa theá gian)  caùc vò naøy vì loøng thöông nhaân loaïi vaø nhöõng ai coøn keït laïi treân coõi traàn, neân ñaõ töø choái traïng thaùi Nieát Baøn. Ñoù laø moät Ñöùc Thaày (Adept), hay Vò Thaùnh (Saint) hoaëc baát cöù danh xöng naøo tuøy baïn goïi; caùc Ngaøi cho raèng thaät laø moät haønh vi ích kyû neáu an nghæ trong toaøn phuùc trong khi nhaân loaïi ñang reân sieát döôùi gaùnh naëng cuûa ñau khoå do voâ minh gaây ra. Theá neân caùc ngaøi rôøi khoûi Nieát Baøn vaø quyeát ñònh giöõ voâ hình trong tinh thaàn treân coõi traàn naøy. Caùc Ngaøi khoâng coù thaân theå baèng vaät chaát, vì caùc ngaøi ñaõ rôøi boû theå xaùc roài; nhöng maët khaùc, caùc Ngaøi vaãn ôû laïi vôùi taát caû caùc nguyeân khí khaùc thaäm chí trong söï soáng dó thaùi trong baàu haønh tinh chuùng ta, vaø nhö theá coù theå giao tieáp vôùi moät soá ít ngöôøi ñöôïc choïn, chaéc chaén khoâng phaûi vôùi caùc ñoàng töû thoâng thöôøng. Hoûi : Toâi ñaõ ñöa ra cho baø caâu hoûi veà caùc vò öùng thaân, bôûi vì toâi ñoïc thaáy trong moät soá saùch Ñöùc vaø caùc saùch khaùc raèng ñoù laø caùc danh xöng daønh cho caùc saéc töôùng hoaëc caùc theå hoàng traàn maø Ñöùc Phaät ñaõ khoaùc laáy theo giaùo lyù cuûa Phaät giaùo Baéc Toâng. Ñaùp : Quaû nhö theá, chæ coù caùc nhaø Ñoâng Phöông Hoïc laàm laãn theå hoàng traàn naøy baèng caùch hieåu raèng noù phaûi bieåu loä ra ngoaøi vaø baèng vaät chaát, thay vì thuaàn laø dó thaùi vaø thuoäc beân trong. Hoûi : Caùc vò naøy coù theå laøm nhöõng gì coù ích treân coõi traàn? Ñaùp : Veà maët caù nhaân, caù Ngaøi khoâng laøm ñöôïc gì nhieàu, vì caùc Ngaøi khoâng coù quyeàn can thieáp vaøo nghieäp quaû (chuyeån nghieäp), vaø chæ coù theå khuyeân daïy vaø taïo linh höùng cho chuùng sinh veà KAMALOKA VAØ DEVACHAN

172

119

chuyeän toát laønh noùi chung. Tuy nhieân caùc Ngaøi coøn laøm nhieàu haønh ñoäng coù lôïi hôn laø baïn töôûng. Hoûi : Khoa hoïc khoâng bao giôø ñoàng yù vôùi vieäc naøy, ngay caû taâm lyù hoïc hieän ñaïi cuõng vaäy. Theo hoï khoâng moät chuùt trí tueä naøo coù theå toàn taïi maø khoâng coù boä oùc vaät chaát. Baø traû lôøi hoï nhö theá naøo? Ñaùp : toâi khoâng nhoïc coâng ñeå traû lôøi, maø chæ muoán noùi laïi caùc lôøi cuûa oâng Oxon, moät ngöôøi coù baèng cao hoïc vaên chöông (M.A.): "Sau khi xaùc thaân cheát ñi, trí tueä vaãn coøn toàn taïi. Maëc daàu ñoù khoâng phaûi laø vaàn ñeà chæ coù boä oùc ……Thaät laø hôïp lyù khi cho raèng linh hoàn con ngöôøi khoâng theå huûy dieät theo nhöõng gì maø chuùng toâi bieát ñöôïc" (Spirit Identity, trang 69). Hoûi : Phaûi chaêng oâng Oxon laø moät nhaø Giaùng ma hoïc? Ñaùp : Hoaøn toaøn ñuùng nhö theá, vaø oâng aáy laø nhaø giaùng ma hoïc chaân chính duy nhaát maø toâi bieát ñöôïc, maëc daàu chuùng toâi coù theå vaãn khoâng ñoàng yù vôùi oâng aáy veà nhieàu vaàn ñeà nhoû khaùc. Tröø ñieàu naøy ra, khoâng moät nhaø giaùng ma hoïc naøo tieán gaàn ñeán caùc chaân lyù huyeàn linh hoïc hôn laø oâng, gioáng nhö chuùng toâi, oâng luoân luoân noùi ñeán "caùc nguy haïi beân ngoaøi ñang ñeo ñaúng keû chöa ñöôïc chuaån bò ñaày ñuû maø böôùc vaøo huyeàn hoïc, hoï vöôït qua ngöôõng cöûa maø khoâng tính ñeán caùi giaù phaûi traû"1. Söï baát ñoàng duy nhaát cuûa chuùng toâi laø ôû choã "Thöïc töôùng cuûa linh hoàn" ("Spirit Identity"). Ngoaøi ra, toâi haàu nhö hoaøn toaøn nhaát trí vôùi oâng vaø chaáp nhaän ba ñeà xuaát maø oâng ñöa ra trong baøi dieãn vaên cuûa oâng vaøo thaùng 7/1884. Chính nhaø giaùng ma hoïc loãi laïc naøy baát ñoàng vôùi chuùng toâi hôn laø chuùng toâi baát ñoàng vôùi oâng aáy. Hoûi : Caùc ñeà xuaát naøy laø gì? Ñaùp : "1.) Coù moät söï soáng truøng hôïp vôùi söï soáng vaät chaát cuûa xaùc thaân vaø ñoäc laäp vôùi söï soáng naøy"

“Moät vaøi ñieàu toâi bieát roõ veà giaùng ma hoïc vaø moät vaøi ñieàu toâi khoâng bieát”. CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

173

" 2.) Nhö moät heä quaû taát yeáu caàn coù, söï soáng naøy traûi daøi vöôït quaù söï soáng cuûa xaùc thaân" (Chuùng toâi thì noùi raèng söï soáng naøy traûi daøi suoát Devachan). " 3.) Coù söï giao tieáp giöõa nhöõng ngöôøi ôû traïng thaùi toàn taïi naøy vôùi nhöõng ngöôøi thuoäc theá giôùi maø hieän nay chuùng ta ñang soáng". Nhö baïn thaáy, taát caû ñeàu tuøy thuoäc vaøo caùc khía caïnh thöù yeáu vaø phuï thuoäc cuûa ba ñeà xuaát caên baûn naøy. Moïi vieäc ñeàu tuøy thuoäc vaøo caùc quan ñieåm cuûa chuùng ta veà tinh thaàn vaø linh hoàn, hoaëc Chaân Ngaõ vaø Phaøm Ngaõ. Caùc nhaø giaùng ma hoïc laãn loän caû hai "thaønh moät". Chuùng toâi taùch rieâng chuùng ra vaø noùi raèng, vôùi caùc ngoaïi leä ñaõ keå ra ôû treân, khoâng moät linh hoàn naøo seõ trôû laïi coõi traàn, maëc daàu sinh hoàn (animal soul) coù theå laøm vieäc ñoù. Nhöng chuùng ta haõy trôû laïi moät laàn nöõa ñeà taøi tröïc tieáp cuûa chuùng ta, ñoù laø caùc uaån (skandhas). Hoûi : Baây giôø toâi baét ñaàu hieåu roõ hôn. Chính Tinh Thaàn, taïm goïi theá, cuûa caùc uaån cao quyù nhaát, töï chuùng dính maéc vôùi chaân ngaõ luaân hoài môùi toàn taïi vaø ñöôïc ñöa theâm vaøo nguoàn döï tröõ caùc kinh nghieäm thaùnh thieän cuûa noù. Coøn chính caùc thuoäc tính lieân keát vôùi caùc uaån vaät chaát, vôùi caùc ñoäng löïc ích kyû cuûa phaøm ngaõ, bieán maát khoûi laõnh vöïc hoaït ñoäng giöõa hai laàn luaân hoài, laïi xuaát hieän vaøo caùc laàn luaân hoài tieáp theo döôùi hình thöùc caùc quaû caàn ñöôïc chuoäc laïi, vaø do ñoù linh hoàn seõ khoâng rôøi khoûi Devachan. Coù phaûi theá khoâng? Ñaùp : Gaàn ñuùng nhö theá. Neáu baïn theâm vaøo ñaây ñònh luaät baùo phuïc hay Karma, ban thöôûng cho keû coù tinh thaàn cao quyù ôû Devachan, khoâng bao giôø queân ban thöôûng laïi cho hoï treân coõi traàn baèng caùch ñöa laïi cho hoï cô hoäi phaùt trieån theâm nöõa vaø caáp cho Chaân Ngaõ moät thaân xaùc thích hôïp cho söï phaùt trieån ñoù, thì baây giôø baïn seõ hoaøn toaøn ñuùng.

Vaøi lôøi veà caùc uaån Hoûi : Sau khi theå xaùc cheát ñi, ñieàu gì seõ xaûy ra cho caùc uaån thaáp cuûa phaøm ngaõ? Chuùng coù hoaøn toaøn bò huûy dieät khoâng? KAMALOKA VAØ DEVACHAN

174

120

Ñaùp : Chuùng bò huûy dieät ñoàng thôøi cuõng khoâng bò huûy dieät  ñaây laø moät bí nhieäm môùi meû, sieâu hình vaø huyeàn linh ñoái vôùi baïn. Döôùi hình thöùc soá döï tröõ thích hôïp trong tay cuûa phaøm ngaõ thì chuùng bò huûy dieät. Döôùi hình thöùc quaû baùo, döôùi hình thöùc caùc maàm moáng, treo trong baàu khí cuûa coõi traàn, saün saøng ñi ñeán choã coù söï soáng, nhö raát nhieàu aùc quyû baùo thuø, saün saøng töï dính maéc vaøo phaøm ngaõ môùi cuûa chaân ngaõ, khi chaân ngaõ taùi sinh, thì chuùng vaãn y nguyeân. Hoûi : Ñieàu naøy vöôït quaù söï hieåu bieát cuûa toâi vaø raát khoù hieåu. Ñaùp : Seõ khoâng khoù hieåu moät khi baïn ñoàng hoùa ñöôïc taát caû caùc chi tieát. Vì luùc baáy giôø baïn seõ thaáy ñoù laø moät trieát lyù hôïp vôùi luaän lyù, beàn vöõng, saâu saéc, söï töø bi thieâng lieâng vaø söï coâng baèng, trieát lyù veà söï luaân hoài naøy khoâng coù gì saùnh baèng treân coõi traàn. Ñoù laø ñöùc tin vaøo moät söï tieán boä lieân tuïc ñoái vôùi moãi Chaân Ngaõ luaân hoài hay hoàn thieâng baèng moät söï tieán hoùa töø ngoaøi vaøo trong, töø vaät chaát ñeán tinh thaàn, vaøo cuoái moãi giai ñoaïn, ñaït ñeán söï hôïp nhaát tuyeät ñoái vôùi Baûn Nguyeân thieâng lieâng, töø söùc maïnh naøy ñeán söùc maïnh khaùc, töø caùi myõ leä vaø hoaøn thieän cuûa moät coõi ñeán caùi myõ leä vaø hoaøn thieän to taùt hôn cuûa moät coõi khaùc, boå sung theâm vinh quang môùi, tri thöùc môùi vaø quyeàn naêng môùi trong moãi chu kyø, ñoù laø vaän meänh cuûa moãi chaân ngaõ, nhö theá trôû thaønh keû cöùu roãi cuûa chính mình trong moãi theá giôùi vaø moãi laàn luaân hoài. Hoûi : Nhöng Cô Ñoác giaùo daïy gioáng nhö vaäy. Noù cuõng thuyeát giaûng veà söï tieán hoùa. Ñaùp : Ñuùng theá, nhöng chæ vôùi söï can döï cuûa moät yeáu toá khaùc nöõa. Cô Ñoác giaùo daïy chuùng ta raèng khoâng theå ñaït ñöôïc söï cöùu roãi maø khoâng coù söï trôï giuùp cuûa moät Ñaáng Cöùu Theá huyeàn dieäu, do ñoù taát caû nhöõng ai khoâng chaáp nhaän giaùo ñieàu naøy seõ bò ñoïa vónh vieãn. Ñaây môùi thaät söï laø söï dò bieät giöõa thaàn hoïc Cô Ñoác giaùo vôùi Minh Trieát Thieâng Lieâng. Thaàn hoïc baét phaûi tin vaøo söï giaùng xuoáng cuûa Chaân Ngaõ taâm linh vaøo Phaøm Ngaõ; coøn Minh Trieát Thieâng Lieâng daïy ra söï caàn thieát cuûa noã löïc ñeå naâng chính mình leân traïng thaùi Christos, töùc traïng thaùi Boà Ñeà. CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

175

121

Hoûi : Tuy nhieân do vieäc giaûng daïy söï huûy dieät cuûa taâm thöùc trong tröôøng hôïp thaát baïi, baø coù nghó raèng ñieàu ñoù töông ñöông vôùi söï huûy dieät cuûa Chaân Ngaõ, theo yù kieán cuûa ngöôøi khoâng chuyeân veà sieâu hình hoïc chaêng? Ñaùp : Theo quan ñieåm cuûa nhöõng ngöôøi tin vaøo vieäc soáng laïi cuûa xaùc thaân theo nghóa ñen vaø nhaán maïnh raèng moãi caùi xöông, moãi maïch maùu vaø nguyeân töû cuûa nhuïc thaân seõ ñöôïc soáng laïi vaøo Ngaøy Phaùn Xeùt, dó nhieân laø nhö vaäy. Neáu baïn cöù nhaán maïnh raèng chính hình haøi deã hö hoaïi vaø caùc tính chaát höõu haïn laïi taïo ra ñöôïc con ngöôøi baát töû, thì chuùng ta seõ khoù thoâng caûm vôùi nhau. Vaø neáu baïn khoâng hieåu ñöôïc raèng baèng caùch giôùi haïn söï soáng cuûa moãi Chaân Ngaõ vaøo söï soáng duy nhaát treân coõi traàn, baïn bieán Thöôïng Ñeá thaønh vò thaàn Indra luùc naøo cuõng say söa theo loái chaáp neâ vaên töï cuûa kinh Puranas, moät Moloch ñoäc aùc, moät vò thaàn taïo ra söï roái loaïn treân coõi traàn, vaø laïi ñoøi taï ôn veà vieäc ñoù, thì baáy giôø toát hôn chuùng ta ngöng cuoäc luaän ñaøm sôùm hôn. Hoûi : Chuùng ta ñaõ giaûi quyeát xong vaán ñeà caùc uaån, baây giôø, chuùng ta haõy trôû laïi vaán ñeà taâm thöùc toàn taïi sau khi cheát. Ñaây laø ñieåm maø ña soá con ngöôøi löu taâm. Chuùng ta coù nhieàu hieåu bieát ôû Devachan hôn laø hieåu bieát trong cuoäc soáng hoàng traàn khoâng? Ñaùp : Theo moät yù nghóa, chuùng ta coù theå coù ñöôïc nhieàu tri thöùc hôn, nghóa laø chuùng ta coù theå phaùt trieån theâm baát cöù khaû naêng naøo maø chung ta yeâu thích vaø coá gaéng trong luùc coøn soáng, mieãn laø khaû naêng ñoù lieân quan ñeán söï vieäc coù tính caùch lyù töôûng vaø tröøu töôïng, nhö laø aâm nhaïc, hoäi hoïa, thi ca v.v…, vì Devachan chæ laø söï tieáp noái chuû quan vaø ñöôïc lyù töôûng hoùa cuûa kieáp soáng hoàng traàn. Hoûi : Nhöng neáu ôû Devachan, Linh hoàn thoaùt ñöôïc chöôùng ngaïi vaät chaát, thì taïi sao noù khoâng coù ñöôïc moïi tri thöùc? Ñaùp : Bôûi vì nhö toâi ñaõ noùi vôùi baïn, Chaân Ngaõ taïm goïi laø ñöôïc keát hôïp chaët cheõ vôùi kyù öùc cuûa laàn luaân hoài vöøa qua. Vaäy, neáu baïn ngaãm nghó laïi nhöõng gì toâi ñaõ noùi vaø chaép noái moïi söï kieän laïi vôùi nhau, baïn seõ hieåu ñöôïc raèng traïng thaùi Devachan khoâng phaûi laø traïng thaùi toaøn tri, maø laø moät söï tieáp noái sieâu vieät cuûa ñôøi soáng caù KAMALOKA VAØ DEVACHAN

176

nhaân môùi vöøa keát thuùc. Ñoù laø thôøi kyø an nghæ cuûa linh hoàn ra khoûi caùc vaát vaû cuûa söï soáng. Hoûi : Nhöng caùc nhaø khoa hoïc duy vaät quaû quyeát raèng sau khi con ngöôøi cheát ñi, khoâng coù gì coøn laïi caû, raèng xaùc thaân con ngöôøi chæ tan raõ thaønh caùc nguyeân toá caáu taïo noù, vaø raèng nhöõng gì maø chuùng ta goïi laø linh hoàn chæ laø ngaõ thöùc taïm thôøi ñöôïc taïo ra nhö laø moät phoù saûn cuûa hoaït ñoäng höõu cô, voán dó seõ boác hôi gioáng nhö hôi nöôùc. Caùc ñieàu naøy cuûa hoï coù phaûi laø moät traïng thaùi taâm trí kyø laï hay khoâng? Ñaùp : Theo choã toâi thaáy thì khoâng kyø laï chuùt naøo. Neáu hoï noùi raèng ngaõ thöùc chaám döùt cuøng vôùi xaùc thaân, thì trong tröôøng hôïp cuûa hoï, hoï chæ noùi leân moät ñieàu tieân tri moät caùch voâ tình, vì moät khi hoï tin nhö ñinh ñoùng coät vaøo nhöõng gì maø hoï quaû quyeát, thì söï soáng höõu thöùc sau khi cheát ñoái vôùi hoï seõ khoâng xaûy ra ñöôïc. Moãi quy luaät ñeàu coù ngoaïi leä.

Taâm thöùc sau khi cheát vaø sau khi sinh1

122

Hoûi : Theo thoâng leä, neáu ngaõ thöùc cuûa con ngöôøi coøn toàn taïi sau khi cheát, thì taïi sao laïi coù ngoaïi leä? Ñaùp : Theo caùc nguyeân lyù cô baûn cuûa theá giôùi taâm linh thì khoâng moät ngoaïi leä naøo coù theå xaûy ra. Nhöng coù qui luaät cho nhöõng keû muoán thaáy vaø caùc quy luaät cho nhöõng keû khoâng muoán thaáy. Hoûi : AØ ra theá, toâi hieåu roài. Ñaây chæ laø söï laàm laïc cuûa ngöôøi muø, ngöôøi naøy cho raèng khoâng coù maët trôøi vì y khoâng thaáy ñöôïc maët trôøi. Nhöng sau khi cheát, con maét taâm linh cuûa y chaéc chaén seõ baét y thaáy. Coù phaûi baø muoán noùi nhö theá khoâng? Ñaùp : Ngöôøi ñoù seõ khoâng bò buoäc phaûi thaáy, cuõng nhö y seõ khoâng thaáy baát cöù gì. Trong luùc coøn soáng, do choã luùc naøo cuõng khaêng 1

Moät vaøi ñoaïn cuûa chöông naøy vaø cuûa chöông tröôùc ñaõ ñöôïc in ra trong Lucifer döôùi hình thöùc cuûa moät “Ñoái thoaïi veà caùc bí aån cuûa ñôøi soáng haäu töû”, soá thaùng 1.1889. Baøi baùo khoâng coù kyù teân, gioáng nhö laø do ban bieân taäp vieát ra, nhöng noù xuaát phaùt töø caây vieát cuûa taùc giaû saùch naøy. CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

177

khaêng phuû nhaän vieäc noái tieáp cuûa söï soáng sau khi cheát, y seõ khoâng theå thaáy ñöôïc noù, bôûi vì khaû naêng taâm linh cuûa y ñaõ bò coøi coïc trong kieáp soáng hoàng traàn, noù khoâng theå phaùt trieån ñöôïc sau khi cheát, vaø y seõ vaãn muø. Khi muoán nhaán maïnh raèng y phaûi thaáy, hieån nhieân laø baïn muoán noùi moät ñieàu, coøn toâi muoán noùi moät ñieàu khaùc. Baïn noùi ñeán tinh thaàn xuaát phaùt töø tinh thaàn, hay ngoïn löûa töø ngoïn löûa – noùi toùm laïi, töø Atma – vaø baïn laãn loän noù vôùi nhaân hoàn – Manas … Baïn khoâng hieåu toâi, toâi xin coá gaéng noùi roõ hôn. Toaøn boä maáu choát cuûa caâu hoûi cuûa baïn laø muoán bieát xem, trong tröôøng hôïp cuûa moät ngöôøi duy vaät quaù möùc, sau khi cheát, coù theå xaûy ra vieäc maát hoaøn toaøn ngaõ thöùc vaø khaû naêng töï tri hay khoâng? Coù phaûi nhö theá chaêng? Toâi xin traû lôøi, coù theå xaûy ra vieäc ñoù. Bôûi vì, nhôø vöõng tin vaøo Giaùo Lyù Noäi Moân cuûa chuùng toâi, giaùo lyù naøy ñeà caäp ñeán giai ñoaïn sau khi cheát, hay laø kyø gian giöõa hai kieáp soáng hay laø hai laàn sinh ra, chæ nhö moät traïng thaùi chuyeån tieáp maø thoâi, toâi noùi raèng, duø cho kyø gian giöõa hai maøn cuûa vôû kòch haõo huyeàn cuûa söï soáng keùo daøi moät naêm hay moät trieäu naêm ñi nöõa, thì traïng thaùi haäu töû ñoù coù theå ñöôïc xem nhö chæ laø traïng thaùi cuûa moät ngöôøi baát tænh (dead faint), maø khoâng sôï vi phaïm ñònh luaät caên baûn. Hoûi : Nhöng vì baø vöøa noùi raèng caùc ñònh luaät caên baûn cuûa traïng thaùi haäu töû khoâng coù caùc ngoaïi leä, ñieàu naøy laø nhö theá naøo? Ñaùp : Toâi khoâng noùi raèng ñònh luaät caên baûn khoâng thöøa nhaän moät ngoaïi leä naøo. Nhöng ñònh luaät lieân tuïc veà taâm linh chæ aùp duïng cho caùc ñieàu voán laø chaân lyù thaät söï. Ñoái vôùi nhöõng ai coù ñoïc vaø hieåu ñöôïc kinh Mundakya Upanishad vaø VedantaSara, moïi vieäc seõ trôû neân raát roõ raøng. Toâi xin noùi theâm: caàn phaûi hieåu roõ nhöõng gì maø Buddhi vaø tính chaát keùp cuûa Manas muoán noùi ñeán ñeå coù ñöôïc nhaän thöùc roõ raøng taïi sao ngöôøi duy vaät khoâng coù ñöôïc ngaõ thöùc sau khi cheát. Vì leõ ôû traïng thaùi thaáp cuûa noù, Manas laø trung taâm cuûa trí oùc hoàng traàn (terrestrial mind), do ñoù, noù chæ coù theå cho ñöôïc nhaän thöùc veà vuõ truï döïa vaøo baèng chöùng cuûa caùi trí ñoù; noù khoâng theå cho ñöôïc hình aûnh taâm linh. Trong caùc tröôøng phaùi Ñoâng Phöông, ngöôøi ta cho raèng giöõa Buddhi vôùi Manas (Ego), hay laø giöõa Iswara KAMALOKA VAØ DEVACHAN

178 123

thöïc ra khoâng coù nhieàu söï khaùc nhau hôn laø giöõa moät khu röøng vôùi caây cuûa khu röøng ñoù, giöõa moät caùi hoà vôùi nöôùc trong hoà, theo lôøi daïy cuûa kinh Mundakya. Moät hoaëc moät traêm caây

vôùi Pragna

cheát ñi do maát sinh löïc, hoaëc bò nhoå baät reã vaãn khoâng theå ngaên caûn caùnh röøng khoûi coøn laø caùnh röøng. Hoûi : Nhöng theo choã toâi hieåu, trong loái so saùnh naøy Buddhi töôïng tröng cho caùnh röøng, coøn Manas–taijasi2 töôïng tröng cho caây. Vaø neáu Buddhi ñöôïc baát töû, thì taïi sao nhöõng gì töông töï vôùi noù, nghóa laø Manas – taijasi, laïi hoaøn toaøn maát ñi yù thöùc cuûa noù ñeán taän ngaøy taùi sinh môùi? Toâi khoâng theå hieåu ñöôïc ñieàu naøy. Ñaùp : Baïn khoâng theå hieåu bôûi vì baïn troän laãn moät caùch trình baøy tröøu töôïng cuûa toång theå vôùi caùc thay ñoåi tình côø veà hình thöùc cuûa noù. Neân nhôù raèng neáu coù theå noùi Buddhi – Manas baát töû voâ ñieàu kieän, nhöng haï trí (lower Manas) khoâng theå noùi nhö vaäy ñöôïc vì noù vaãn coøn ít Taijasi, voán chæ laø moät thuoäc tính. Chaúng phaûi caû hai, töùc laø chaúng phaûi Manas, cuõng nhö khoâng phaûi Taijasi, coù theå toàn taïi maø taùch rôøi Buddhi, hoàn thieâng, bôûi vì Manas ôû traïng thaùi thaáp, laø moät thuoäc tính ñònh tính cuûa phaøm ngaõ hoàng traàn, coøn Taijasi thì töông ñoàng vôùi Manas bôûi vì noù chæ laø Manas vôùi aùnh saùng cuûa Buddhi phaûn chieáu treân noù. Ñeán löôït mình, Buddhi vaãn chæ laø moät linh hoàn voâ ngaõ (impersonal spirit) neáu khoâng coù yeáu toá maø noù vay möôïn cuûa nhaân hoàn, ñang chi phoái noù vaø bieán noù, trong vuõ truï haõo huyeàn naøy, döôøng nhö laø moät caùi gì taùch bieät khoûi linh hoàn vuõ truï

Iswara laø taâm thöùc toång hôïp cuûa Thöôïng Ñeá bieåu loä, Brahma, nghóa laø taâm thöùc toång hôïp cuûa taäp ñoaøn caùc thieàn ñònh ñeá quaân (X. Giaùo lyù B.N.), coøn Pragna laø minh trieát caù bieät cuûa caùc Ngaøi. 2 Taijasi haøm yù laø söï toûa chieáu do keát quaû söï hôïp nhaát cuûa noù vôùi Buddhi; nghóa laø Manas, nhaân hoàn, ñöôïc soi saùng baèng aùnh saùng röïc rôõ (radiance) cuûa hoàn thieâng. Do ñoù Manas – Taijasi coù theå ñöôïc moâ taû nhö laø trí tueä toûa saùng (radiant mind); lyù trí con ngöôøi ñöôïc soi saùng baèng aùnh saùng cuûa tinh thaàn; coøn Buddhi – Manas laø söï thieân khaûi cuûa thaùnh linh coäng theâm trí tueä con ngöôøi vaø ngaõ thöùc. CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

179

124

trong toaøn theå giai ñoaïn cuûa chu kyø laâm phaøm. Ñuùng hôn neân noùi raèng Buddhi – Manas khoâng theå cheát, cuõng nhö khoâng maát ñi ngaõ thöùc keùp cuûa noù trong vónh cöûu, cuõng khoâng coù khaû naêng nhôù laïi caùc laàn luaân hoài tröôùc cuûa noù, trong ñoù caû hai – nghóa laø hoàn thieâng vaø nhaân hoàn – ñaõ töøng coù lieân keát chaët cheõ vôùi nhau. Nhöng trong tröôøng hôïp cuûa moät ngöôøi duy vaät thì khoâng phaûi nhö vaäy, nhaân hoàn cuûa ngöôøi naøy chaúng nhöõng khoâng nhaän ñöôïc gì töø hoàn thieâng, maø thaäm chí coøn töø choái khoâng nhaän söï hieän höõu cuûa noù nöõa. Baïn khoù coù theå aùp duïng nguyeân taéc naøy cho caùc thuoäc tính vaø caùc tính chaát cuûa nhaân hoàn, vì ñieàu ñoù cuõng gioáng nhö noùi raèng vì leõ hoàn thieâng cuûa baïn baát töû , do ñoù, ñoùa hoa treân goø maù cuûa baïn cuõng phaûi trôû neân baát töû; trong khi ñoùa hoa naøy, gioáng nhö Taijasi, chæ laø moät hieän töôïng taïm thôøi. Hoûi : Toâi hieåu baø muoán noùi raèng chuùng ta ñöøng ñeå pha troän trong trí chuùng ta caùi thöïc töôïng vôùi hieän töôïng, nguyeân nhaân vôùi haäu quaû cuûa noù, coù phaûi theá khoâng? Ñaùp : Quaû ñuùng nhö theá, vaø toâi laëp laïi raèng vì chæ bò giôùi haïn vaøo Manas hay laø nhaân hoàn, neân caùi röïc rôõ cuûa chính Taijasi trôû thaønh chæ laø moät vaán ñeà thôøi gian; bôûi vì caû hai, tính baát töû vaø taâm thöùc sau khi cheát, ñeàu trôû neân – ñoái vôùi phaøm ngaõ hoàng traàn cuûa con ngöôøi – chæ laø nhöõng thuoäc tính bò chi phoái, vì chuùng hoaøn toaøn tuøy thuoäc vaøo caùc tình huoáng vaø caùc tin töôûng do chính nhaân hoàn taïo ra trong luùc coøn soáng trong xaùc thaân. Karma taùc ñoäng khoâng ngöøng: chuùng ta gaët haùi ôû kieáp soáng haäu töû cuûa chuùng ta chæ loaïi quaû cuûa nhöõng gì maø chính chuùng ta ñaõ gieo trong kieáp soáng hoàng traàn naøy. Hoûi : Nhöng sau söï huûy dieät cuûa xaùc thaân, neáu Chaân Ngaõ coù theå trôû neân ñaém chìm vaøo moät traïng thaùi hoaøn toaøn voâ thöùc, vaäy thì vieäc tröøng phaït daønh cho toäi loãi ñoái vôùi kieáp soáng ñaõ qua, coù theå dieãn ra nôi ñaâu? Ñaùp : Trieát lyù cuûa chuùng toâi daïy raèng söï tröøng phaït do nghieäp quaû chæ taùc ñoäng ñeán Chaân Ngaõ trong laàn luaân hoài tôùi. Sau khi cheát, Chaân Ngaõ chæ nhaän ñöôïc söï ban thöôûng cho caùc ñau khoå khoâng KAMALOKA VAØ DEVACHAN

180

ñaùng phaûi chòu trong laàn luaân hoài vöøa qua1. Toaøn boä söï tröøng phaït sau khi cheát, ngay caû ñoái vôùi ngöôøi duy vaät, do ñoù bao goàm trong vieäc thieáu baát cöù söï ban thöôûng naøo vaø hoaøn toaøn maát yù thöùc veà söï toaøn phuùc vaø söï an nghæ. Karma laø con ñeû cuûa phaøm ngaõ, quaû cuûa caùc haønh ñoäng cuûa caùi caây, maø caây naøy chính laø phaøm ngaõ ñang bieåu loä ra ngoaøi, höõu hình ñoái vôùi moïi vaät, cuõng nhieàu nhö quaû cuûa moïi tö töôûng vaø thaäm chí moïi thoâi thuùc cuûa “Baûn Ngaõ” tinh thaàn. Nhöng Karma cuõng laø töø maãu, chöõa laønh caùc veát thöông do baø gaây ra trong kieáp soáng tröôùc, tröôùc khi baø seõ laïi baét ñaàu haønh haï Chaân Ngaõ naøy baèng caùch gaây ra nôi y caùc veát thöông môùi. Baát cöù luùc naøo ngöôøi ta cuõng coù theå noùi raèng khoâng coù moät ñau khoå tinh thaàn hay vaät chaát naøo trong cuoäc ñôøi cuûa moät ngöôøi maø khoâng phaûi laø thaønh quaû vaø haäu quaû tröïc tieáp cuûa moät toäi loãi naøo ñoù trong kieáp tröôùc. Maët khaùc, vì con ngöôøi khoâng giöõ ñöôïc chuùt xíu hoài öùc naøo veà vieäc ñoù trong kieáp soáng hieän taïi cuûa mình vaø caûm thaáy chính mình khoâng ñaùng chòu hình phaït nhö theá, do ñoù nghó raèng mình chòu ñau khoå vì toäi khoâng phaûi cuûa chính mình, chæ moät mình ñieàu naøy cuõng ñuû ñeå cho nhaân hoàn coù quyeàn höôûng ñöôïc söï an uûi, nghæ ngôi vaø phuùc laïc ñaày ñuû nhaát trong cuoäc soáng haäu töû cuûa mình. Ñoái vôùi baûn ngaõ taâm linh cuûa chuùng ta, söï cheát xaûy ñeán bao giôø cuõng ñöôïc xem nhö moät cöùu tinh (deliveres) vaø ngöôøi baïn. Ñoái vôùi keû duy vaät, baát chaáp thuyeát duy vaät cuûa y, duø y khoâng phaûi laø ngöôøi xaáu, khoaûng caùch giöõa hai kieáp soáng seõ gioáng nhö giaác nguû laëng leõ vaø

Moät soá nhaø nghieân cöùu Minh Trieát Thieâng Lieâng phaûn ñoái caâu naøy, nhöng caùc lôøi naøy laø lôøi cuûa Chaân sö vaø yù nghóa gaén lieàn vôùi chöõ “khoâng xöùng ñaùng” (“unmerited”) laø yù nghóa ñöôïc ñöa ra ôû treân. Trong saùch T.P.S. soá 6 coù moät caâu maø veà sau bò chæ trích trong Lucifer, ñöôïc duøng vôùi yù ñònh gôïi ra suøng yù töôûng. Tuy nhieân, veà hình thöùc noù laïi vuïng veà vaø môû ra cho vieäc chæ trích laïi noù; nhöng yù töôûng chính yeáu ôû ñaây laø con ngöôøi thöôøng chòu ñau khoå do caùc haäu quaû cuûa caùc haønh ñoäng maø keû khaùc ñaõ laøm, caùc haäu quaû naøy khoâng nhaát thieát thuoäc veà caùc nghieäp quaû cuûa chính hoï – vaø dó nhieân con ngöôøi xöùng ñaùng ñöôïc ñeàn buø veà caùc ñau khoå naøy. CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

181

125

trieàn mieân cuûa moät ñöùa treû hoaëc laø hoaøn toaøn khoâng moäng mò, hoaëc laø traøn ñaày caùc hình aûnh maø y seõ khoâng nhaän thöùc roõ raøng; trong khi ñoái vôùi ngöôøi thöôøng thì khoaûng caùch ñoù seõ laø moät giaác mô cuõng linh hoaït nhö ñôøi soáng vaø ñaày phuùc laïc vaø hình aûnh hieän thöïc. Hoûi : Vaäy thì phaøm ngaõ phaûi luoân luoân tieáp tuïc chòu ñau khoå moät caùch muø quaùng veà caùc hình phaït cuûa nghieäp quaû maø Chaân Ngaõ ñaõ gaùnh chòu phaûi khoâng? Ñaùp : Khoâng hoaøn toaøn nhö theá. Vaøo luùc trang nghieâm cuûa caùi cheát, ngay caû khi cheát ñoät ngoät ñi nöõa, moãi ngöôøi ñeàu nhìn thaáy toaøn boä kieáp soáng ñaõ qua cuûa mình laàn löôït dieãn ra tröôùc maét, trong caùc chi tieát raát nhoû. Trong moät khoaûnh khaéc ngaén nguûi, phaøm ngaõ trôû neân hôïp nhaát vôùi Chaân Ngaõ vaø thaønh Chaân Ngaõ toaøn tri. Nhöng khoaûnh khaéc naøy ñuû ñeå chæ cho y thaáy toaøn boä chuoãi nguyeân nhaân voán ñaõ taùc ñoäng trong suoát cuoäc ñôøi cuûa y. Y thaáy ñöôïc vaø baáy giôø hieåu ñöôïc thöïc töôùng cuûa chính mình, khoâng coøn ñöôïc trau chuoát bôûi söï taâng boác hay töï doái mình nöõa. Y bieát ñöôïc cuoäc ñôøi mình, vaãn döôùi hình thöùc moät khaùn giaû nhìn xuoáng dieãn tröôøng maø y ñang lìa boû, y caûm nhaän vaø bieát ñöôïc leõ coâng baèng cuûa moïi ñau khoå ñaõ xaûy ñeán cho y. Hoûi : Coù phaûi vieäc naøy xaûy ñeán cho baát kyø laø ai hay khoâng? Ñaùp : Khoâng tröø ai caû. Chuùng toâi ñöôïc daïy raèng, nhöõng ngöôøi raát thaùnh thieän khoâng nhöõng thaáy ñöôïc kieáp soáng maø hoï ñang lìa boû, maø thaäm chí coøn thaáy ñöôïc nhieàu kieáp soáng tröôùc kia nöõa cuøng caùc nhaân ñöôïc taïo ra trong kieáp ñoù ñaõ gaây ra cho hoï nhöõng ñieàu maø hoï ñang höùng chòu trong kieáp soáng môùi vöøa keát thuùc. Hoï nhaän ra luaät nghieäp quaû vôùi toaøn boä veû oai veä vaø coâng baèng cuûa luaät naøy. Hoûi : Coù caùi gì töông ñöông vôùi ñieàu naøy tröôùc khi taùi sinh hay khoâng? Ñaùp : Coù chöù. Gioáng nhö luùc laâm chung, con ngöôøi coù ñöôïc cuoäc hoài quang veà quaù khöù (retrospective insight) ñeán taän kieáp soáng maø y ñaõ traûi qua, thì cuõng theá, vaøo luùc taùi sinh treân coõi traàn, Chaân Ngaõ – thöùc tænh töø traïng thaùi Devachan – laïi coù cuoäc hoài quang vaøo KAMALOKA VAØ DEVACHAN

182

töông lai (prospective vision) thaáy ñöôïc kieáp soáng ñang chôø y vaø nhaän thöùc ñöôïc taát caû caùc nguyeân nhaân ñöa ñeán kieáp soáng ñoù. Chaân Ngaõ hieåu ñöôïc caùc nguyeân nhaân ñoù vaø thaáy ñöôïc töông lai, bôûi vì chính luùc ôû giöõa traïng thaùi Devachan vôùi luùc taùi sinh maø Chaân Ngaõ laáy laïi maït na thöùc (manasic consciousness) ñaày ñuû cuûa mình, vaø trong moät thôøi gian ngaén laïi trôû thaønh vò thaàn nhö tröôùc kia, ñuùng theo luaät nghieäp quaû, khi laàn ñaàu giaùng xuoáng vaøo vaät chaát vaø laâm phaøm trong con ngöôøi baèng nhuïc thaân laàn ñaàu. “Sôïi chæ vaøng” thaáy heát caùc “vieân ngoïc” cuûa noù vaø khoâng boû soùt moät vieân naøo.

Huûy dieät thöïc ra haøm yù gì?

126

Hoûi : Toâi coù nghe moät soá nhaø nghieân cöùu Minh Trieát Thieâng Lieâng (Theosophists) noùi ñeán sôïi chæ vaøng maø caùc kieáp soáng cuûa hoï ñöôïc xaâu vaøo ñoù. Hoï noùi theá vôùi yù gì? Ñaùp : Trong kinh ñieån Aán Giaùo coù noùi raèng caùi ñang höùng chòu luaân hoài theo chu kyø laø Sutratma, maø theo nghóa ñen laø “hoàn daây” (“Thread Soul”). Ñoù laø moät töø ñoàng nghóa vôùi chaân ngaõ luaân hoài – Manas keát hôïp vôùi Buddhi  Chaân Ngaõ naøy saùt nhaäp (absorbs) caùc hoài öùc trí tueä (Manasic recollections) cuûa taát caû moïi kieáp soáng tröôùc kia cuûa chuùng ta. Noù ñöôïc goïi nhö theá, bôûi vì, gioáng nhö caùc vieân ngoïc treân moät sôïi daây, chuoãi daøi goàm nhieàu kieáp soáng con ngöôøi cuõng ñöôïc xaâu chung vôùi nhau treân sôïi daây duy nhaát ñoù. Trong moät soá kinh Upanishad caùc söï taùi sinh laëp ñi laëp laïi naøy ñöôïc ví nhö söï soáng cuûa moät ngöôøi ñang dao ñoäng theo chu kyø giöõa nguû vôùi thöùc. Hoûi : Toâi phaûi noùi ngay raèng ñieàu naøy döôøng nhö toâi khoâng roõ laém vaø toâi seõ noùi roõ lyù do. Ñoái vôùi ngöôøi thöùc tænh, moät ngaøy nöõa laïi baét ñaàu, nhöng con ngöôøi ñoù coù cuøng linh hoàn vaø cuøng thaân xaùc gioáng nhö con ngöôøi ngay hoâm tröôùc; trong khi ñoù, vaøo moãi laàn luaân hoài, moät söï thay ñoåi toaøn dieän xaûy ra, khoâng nhöõng ñoái vôùi caùi voû beân ngoaøi, töùc phaùi tính vaø nhaân caùch, maø ngay caû caùc naêng löïc thoâng linh vaø trí tueä nöõa. Caùch so saùnh, theo toâi thì döôøng nhö khoâng hoaøn toaøn chính xaùc. Con ngöôøi thöùc tænh sau giaác nguû, hoaøn toaøn CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

183

nhôù heát nhöõng gì y ñaõ laøm ngaøy hoâm qua, ngaøy hoâm kia, thaäm chí caùch ñoù nhieàu thaùng vaø nhieàu naêm. Nhöng khoâng moät ai trong chuùng ta coù ñöôïc hoài öùc raát nhoû naøo veà moät tieàn kieáp hay veà baát cöù söï kieän hoaëc bieán coá naøo lieân quan ñeán tieàn kieáp ñoù caû … Vaøo buoåi saùng, toâi coù theå queân heát nhöõng gì toâi ñaõ naèm mô trong ñeâm qua, nhöng vaãn bieát raèng toâi ñaõ nguû vaø chaéc chaén toâi ñaõ soáng trong giaác nguû ñoù; nhöng toâi coù theå coù hoài öùc gì ñoái vôùi laàn luaân hoài vöøa qua cuûa toâi cho ñeán taän luùc cheát? Laøm sao baø dung hoøa ñöôïc ñieàu naøy? Ñaùp : Coù moät soá ngöôøi chaéc chaén laø nhôù laïi ñöôïc caùc laàn luaân hoài tröôùc cuûa hoï trong luùc coøn soáng; nhöng ñaây laø caùc Ñöùc Phaät vaø caùc baäc Ñieåm Ñaïo. Ñaây laø ñieàu maø nhaø yogi goïi laø Samma–Sambuddha, hay laø tri thöùc veà toaøn theå loaït luaân hoài ñaõ qua cuûa con ngöôøi. Hoûi : Nhöng chuùng ta laø keû theá nhaân thoâng thöôøng, töùc laø keû chöa ñaït tôùi Samma – Sambuddha, laøm sao chuùng ta coù theå hieåu ñöôïc loái so saùnh naøy? Ñaùp : Baèng caùch nghieân cöùu noù vaø coá gaéng hieåu moät caùch chính xaùc hôn caùc tính chaát vaø ba loaïi giaác nguû. Giaác nguû laø moät luaät chung vaø baát di baát dòch daønh cho con ngöôøi cuõng nhö daønh cho loaøi thuù, nhöng coù caùc loaïi giaác nguû khaùc nhau vaø coøn coù caùc giaác moäng vaø caùc linh thò khaùc nhau nhieàu hôn nöõa. Hoûi : Nhöng ñieàu naøy ñöa chuùng ta ñeán moät ñeà taøi khaùc roài. Chuùng ta haõy trôû laïi tröôøng hôïp ngöôøi theo thuyeát duy vaät. Ngöôøi duy vaät, trong khi khoâng phuû nhaän caùc giaác mô, ñieàu maø y khoù coù theå laøm ñöôïc, tuy nhieân noùi chung, y phuû nhaän söï baát töû vaø söï toàn taïi cuûa chaân ngaõ cuûa chính y. Ñaùp : Tuy khoâng bieát ñöôïc ñieàu ñoù, ngöôøi duy vaät laïi coù lyù. Moät keû khoâng coù ñöôïc nhaän thöùc beân trong veà söï baát töû cuûa linh hoàn mình vaø khoâng coù ñöùc tin veà vieäc ñoù, thì nôi con ngöôøi ñoù, linh hoàn khoâng bao giôø coù theå trôû thaønh Buddhi–taijasi, maø vaãn chæ laø Manas, vaø vì Manas ôû traïng thaùi ñôn ñoäc, noù khoâng theå coù ñöôïc söï baát töû. Muoán coù ñöôïc söï soáng höõu thöùc sau khi cheát, tröôùc tieân ngöôøi ta phaûi tin vaøo söï soáng ñoù trong luùc coøn ôû taïi coõi traàn. Moïi KAMALOKA VAØ DEVACHAN

184 127

trieát lyù veà taâm thöùc haäu töû vaø söï baát töû cuûa linh hoàn ñeàu ñöôïc kieán taïo döïa treân hai chaâm ngoân naøy cuûa Khoa Hoïc Huyeàn Bí. Chaân Ngaõ luoân luoân nhaän ñöôïc nhöõng gì ñuùng vôùi coâng traïng cuûa noù. Sau khi xaùc thaân tan raõ, noù baét ñaàu moät thôøi kyø taâm thöùc tænh thöùc hoaøn toaøn, hoaëc moät traïng thaùi mô moäng hoãn ñoän, hoaëc moät giaác nguû hoaøn toaøn khoâng moäng mò khoâng theå phaân bieät ñöôïc vôùi söï huûy dieät, vaø ñaây laø ba loaïi giaác nguû. Neáu caùc nhaø sinh lyù hoïc cuûa chuùng ta tìm ñöôïc nguyeân nhaân cuûa giaác mô vaø caùc linh thò trong söï chuaån bò voâ yù thöùc cho chuùng trong caùc giôø tænh thöùc, thì taïi sao hoï khoâng theå chaáp nhaän vieäc töông töï nhö vaäy ñoái vôùi caùc giaác mô sau khi cheát? Toâi laëp laïi ñieàu naøy: söï cheát laø giaác nguû. Sau khi cheát, tröôùc con maét taâm linh cuûa linh hoàn, moät dieãn tieán baét ñaàu xaûy ra tuøy theo chöông trình ñaõ hoïc vaø raát thöôøng do chính chuùng ta soaïn ra moät caùch voâ taâm: tieán haønh thöïc söï caùc tin töôûng ñuùng ñaén hoaëc caùc haõo huyeàn do chính chuùng ta ñaõ taïo ra. Ngöôøi theo phaùi Methodist (Giaùm lyù) vaãn laø ngöôøi Methodist, ngöôøi Hoài giaùo vaãn laø ngöôøi Hoài giaùo, ít nhaát trong moät thôøi gian naøo ñoù trong moät thieân ñöôøng hoaøn toaøn ngoác ngheách do moãi ngöôøi taïo ra. Ñaây laø caùc keát quaû sau khi cheát cuûa caây söï soáng. Dó nhieân söï tin töôûng hoaëc khoâng tin töôûng cuûa chuùng ta vaøo söï thaät veà tính chaát baát töû höõu thöùc khoâng theå coù aûnh höôûng gì ñeán thöïc taïi töï nhieân (unconditioned reality) cuûa chính söï kieän, moät khi noù xaûy ra; nhöng vieäc tin töôûng hoaëc khoâng tin töôûng vaøo tính chaát baát töû ñoù, döôùi hình thöùc quyeàn sôû höõu cuûa caùc thöïc theå ñoäc laäp hoaëc rieâng reõ, khoâng theå khoâng mang laïi ñöôïc saéc thaùi naøo cho söï kieän ñoù trong vieäc aùp duïng noù cho moãi moät trong caùc thöïc theå naøy. Giôø ñaây baïn baét ñaàu hieåu ñöôïc ñieàu ñoù roài chöù? Hoûi : Toâi nghó laø toâi hieåu. Ngöôøi duy vaät, khoâng tin vaøo moïi ñieàu voán khoâng theå ñöôïc chöùng minh cho y baèng naêm giaùc quan, hoaëc baèng caùc lyù luaän khoa hoïc, ñöôïc ñaëc bieät döïa vaøo döõ kieän laø ñöôïc caùc giaùc quan naøy cung caáp maëc daàu chuùng haõy coøn thieáu chính xaùc, ñoàng thôøi keû duy vaät cuõng baøi baùc moïi bieåu loä taâm linh, chaáp CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

185

128

nhaän söï soáng naøy nhö laø söï soáng höõu thöùc duy nhaát. Do ñoù, tuøy theo söï tin töôûng cuûa hoï nhö theá naøo maø hoï seõ trôû neân nhö theá aáy. Hoï seõ maát ñi phaøm ngaõ vaø seõ rôi vaøo moät giaác nguû khoâng moäng mò cho ñeán laàn thöùc tænh môùi. Coù phaûi nhö theá khoâng? Ñaùp : Gaàn nhö theá. Neân nhôù raèng, veà maët thöïc haønh, giaùo lyù phoå thoâng daïy ra hai loaïi söï soáng höõu thöùc: söï soáng hoàng traàn vaø söï soáng taâm linh. Söï soáng taâm linh phaûi ñöôïc xem nhö laø coù thöïc do chính söï kieän raèng noù ñöôïc chieám ngöï bôûi chaân thaàn baát töû, baát bieán, vónh cöûu. Trong khi ñoù Chaân Ngaõ luaân hoài chæ khoaùc laáy boä trang phuïc môùi hoaøn toaøn khaùc vôùi boä aùo cuûa caùc laàn luaân hoài tröôùc cuûa noù, vaø trong ñoù, ngoaïi tröø nguyeân maãu tinh thaàn cuûa noù, taát caû ñeàu bò baét buoäc phaûi chòu thay ñoåi ñeán taän goác haàu khoâng ñeå laïi daáu veát naøo ôû sau. Hoûi : Taïi sao laïi nhö theá ñöôïc? Caùi ngaõ hoàng traàn höõu thöùc cuûa toâi coù theå naøo tieâu tan khoâng nhöõng chæ moät laàn gioáng nhö taâm thöùc cuûa ngöôøi duy vaät, maø coøn hoaøn toaøn gioáng nhö khoâng ñeå laïi moät chuùt daáu veát gì ôû ñaøng sau? Ñaùp : Theo giaùo lyù thì caùi ngaõ ñoù phaûi tieâu tan hoaøn toaøn, taát caû ngoaïi tröø caùc nguyeân khí naøo nhôø töï hôïp nhaát ñöôïc vôùi Chaân thaàn, nhôø ñoù trôû thaønh moät tinh hoa thuaàn tuùy tinh thaàn vaø khoâng theå bò huûy dieät, hôïp nhaát vôùi noù trong vónh cöûu. Nhöng trong tröôøng hôïp cuûa ngöôøi duy vaät chính coáng, maø phaøm ngaõ cuûa ngöôøi naøy khoâng bao giôø laø phaûn aùnh cuûa Buddhi thì laøm sao Buddhi coù theå ñöa vaøo vónh cöûu moät phaàn töû cuûa Phaøm Ngaõ hoàng traàn ñoù? Baûn Ngaõ taâm linh cuûa baïn voán baát töû, nhöng do caùi ngaõ hieän taïi cuûa baïn noù coù theå ñöa vaøo vónh cöûu chæ nhöõng gì ñaõ trôû neân xöùng ñaùng baát töû, töùc laø, chæ moät mình höông vò cuûa ñoùa hoa ñaõ ñöôïc caùi cheát thu hoaïch. Hoûi : Theá roài, ñoùa hoa, töùc caùi “ngaõ” hoàng traàn ra sao? Ñaùp : Ñoùa hoa naøy gioáng nhö taát caû caùc caùnh hoa quaù khöù vaø töông lai ñaõ nôû hoa vaø seõ phaûi nôû hoa treân caønh meï, sôïi sutratma, moïi ñöùa con cuûa moät coäi reã duy nhaát hay Buddhi _ seõ trôû laïi vôùi caùt buïi. Nhö chính baïn bieát, caùi ngaõ hieän taïi cuûa baïn khoâng phaûi laø xaùc KAMALOKA VAØ DEVACHAN

186

129

thaân hieän giôø ñang ngoài tröôùc maët toâi, cuõng khoâng phaûi laø Manas – Sutratma, maø laø Sutratma – Buddhi. Hoûi : Nhöng ñieàu naøy khoâng giaûi thích cho toâi moät tí gì heát, taïi sao baø goïi söï soáng sau khi cheát laø baát töû, voâ haïn vaø coù thöïc, coøn söï soáng hoàng traàn chæ laø boùng ma hay laø haõo huyeàn; vì ngay caû söï soáng haäu töû ñoù cuõng coù caùc giôùi haïn, tuy theá chuùng coù theå cuõng coøn roäng raõi hôn laø caùc giôùi haïn cuûa söï soáng hoàng traàn nhieàu. Ñaùp : Chaéc chaén laø theá. Chaân Ngaõ taâm linh cuûa con ngöôøi hoaït ñoäng trong vónh cöûu gioáng nhö quaû laéc giöõa giôø sinh vôùi giôø töû. Nhöng neáu caùc giôø naøy, ñaùnh daáu caùc giai ñoaïn cuûa söï soáng hoàng traàn vaø söï soáng tinh thaàn, ñöôïc giôùi haïn trong kyø gian cuûa chuùng, vaø neáu chính con soá caùc giai ñoaïn nhö theá trong vónh cöûu giöõa nguû vôùi thöùc, haõo huyeàn vôùi thöïc teá, coù thuûy vaø coù chung cuûa noù, maët khaùc keû haønh höông tinh thaàn voán vónh cöûu. Do ñoù, vaøo caùc thôøi ñieåm cuûa ñôøi soáng haäu töû cuûa noù, khi thoaùt xaùc, y seõ dieän ñoái dieän vôùi chaân lyù chöù khoâng phaûi vôùi aûo aûnh cuûa caùc kieáp soáng hoàng traàn taïm bôï, trong chu kyø cuûa cuoäc haønh höông ñoù maø chuùng toâi goïi laø “chu kyø taùi sinh”  thöïc taïi duy nhaát theo quan nieäm cuûa chuùng toâi. Maëc daàu coù giôùi haïn cuûa chuùng, caùc khoaûng caùch nhö theá cuõng khoâng ngaên chaën ñöôïc Chaân Ngaõ, trong khi bao giôø cuõng töï hoaøn thieän, khoâng ñi theo con ñöôøng leäch laïc, maëc daàu moät caùch töø töø vaø chaäm chaïp, con ñöôøng ñöa ñeán söï chuyeån hoùa cuoái cuøng cuûa noù, khi Chaân Ngaõ ñoù, nhôø ñaït ñöôïc muïc tieâu, trôû thaønh moät thöïc theå thieâng lieâng. Caùc khoaûng caùch vaø caùc giai ñoaïn naøy, thay vì ngaên caûn noù, laïi giuùp tieán ñeán keát quaû cuoái cuøng naøy, vaø neáu khoâng coù caùc khoaûng caùch giôùi haïn nhö theá, Chaân Ngaõ thieâng lieâng khoâng bao giôø coù theå ñaït ñeán muïc tieâu cuoái cuøng cuûa noù ñöôïc. Toâi ñaõ mang laïi cho baïn moät hình aûnh quen thuoäc baèng caùch so saùnh Chaân Ngaõ, hay laø bieät ngaõ (Individuality) vôùi moät dieãn vieân vaø voâ soá laàn luaân hoài cuûa noù vôùi caùc vai maø noù ñoùng. Baïn coù goïi caùc vai dieãn naøy hoaëc quaàn aùo cuûa dieãn vieân laø Bieät Ngaõ cuûa chính dieãn vieân hay khoâng? Gioáng nhö dieãn vieân ñoù, Chaân Ngaõ bò baét buoäc CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

187

phaûi thuû dieãn trong suoát chu kyø caàn thieát ñeán taän ngöôõng cöûa cuûa Ñaïi Nieát Baøn, nhieàu vai troø nhö theá coù theå laø khoâng ñöôïc deã chòu ñoái vôùi noù. Nhöng gioáng nhö con ong gom maät töø moïi thöù hoa, chöøa phaàn coøn laïi laøm thöùc aên cho loaøi truøn ñaát, thì Chaân Ngaõ taâm linh cuûa chuùng ta cuõng laøm nhö theá, duø cho ta goïi noù laø Sutratma hoaëc Ego. Nhôø gom goùp töø moïi Phaøm Ngaõ hoàng traàn vaøo caùi maø nghieäp quaû baét buoäc noù luaân hoài, chæ coù chaát maät cuûa caùc tính chaát taâm linh vaø ngaõ thöùc, noù hôïp nhaát taát caû caùc tính chaát naøy thaønh moät toång theå vaø chui ra khoûi caùi keùn cuûa noù döôùi hình thöùc baäc Toaøn Thieän huy hoaøng. Caøng xaáu xa bao nhieâu thì caùc Phaøm Ngaõ hoàng traàn naøy caøng khoâng theå gaët haùi gì ñöôïc. Caùc Phaøm Ngaõ nhö theá chaéc chaén laø khoâng theå höõu ích bao nhieâu trong cuoäc soáng hoàng traàn cuûa chuùng. Hoûi : Vaäy thì döôøng nhö ñoái vôùi Phaøm Ngaõ hoàng traàn, söï baát töû vaãn coøn tuøy ñieàu kieän. Vaäy phaûi chaêng tính baát töû töï noù khoâng phaûi khoâng coù ñieàu kieän? Ñaùp : Hoaøn toaøn khoâng phaûi. Nhöng tính baát töû khoâng theå taùc ñoäng ñeán caùi khoâng hieän toàn (the non–existent): vì taát caû nhöõng gì hieän höõu vôùi tö caùch SAT, hoaëc xuaát phaùt töø SAT, töùc laø baát töû vaø vónh cöûu, ñeàu tuyeät ñoái. Vaät chaát laø ñoái cöïc cuûa tinh thaàn, vaø tuy theá caû hai ñeàu laø moät. Tinh tuùy cuûa taát caû caùc caùi naøy, töùc laø, Tinh thaàn, Söùc maïnh vaø Vaät chaát hay laø ba trong moät, thì khoâng coù keát thuùc cuõng nhö khoâng coù baét ñaàu, nhöng hình thöùc maø ñôn vò goàm ba phaàn naøy thu ñöôïc trong caùc laàn luaân hoài cuûa noù, trong tính chaát beân ngoaøi cuûa noù, chaéc chaén chæ laø haõo huyeàn cuûa caùc yù nieäm caù nhaân cuûa chuùng ta. Do ñoù, chuùng toâi cho raèng chæ coù Nieát Baøn vaø söï soáng vuõ truï môùi laø thöïc taïi, trong khi xeáp haïng söï soáng hoàng traàn, keå caû phaøm ngaõ hoàng traàn cuûa noù vaø thaäm chí söï soáng ôû Devachan cuûa noù, chæ ñöa tôùi laõnh vöïc hö aûo cuûa haõo huyeàn. Hoûi : Nhöng taïi sao trong tröôøng hôïp nhö theá laïi goïi traïng thaùi nguû laø thöïc taïi, coøn traïng thaùi thöùc tænh laø haõo huyeàn?

KAMALOKA VAØ DEVACHAN

188

130

Ñaùp : Ñaây chæ laø loái so saùnh ñöôïc ñöa ra ñeå laøm cho vaán ñeà trôû neân deã hieåu, vaø theo quan ñieåm cuûa caùc quan nieäm hoàng traàn, thì ñoù laø moät quan ñieåm raát ñuùng. Hoûi : Vaø coøn moät ñieàu toâi khoâng theå hieåu, neáu söï soáng saép tôùi ñöôïc döïa vaøo söï coâng baèng vaø söï phaân phoái xöùng ñaùng cho taát caû moïi ñau khoå ôû coõi traàn cuûa chuùng ta, thì taïi sao trong tröôøng hôïp nhöõng ngöôøi duy vaät, nhieàu ngöôøi thaät söï hieàn laønh vaø töû teá maø Phaøm Ngaõ cuûa hoï khoâng coøn laïi gì tröø ra moùn ñoà pheá thaûi cuûa moät ñoùa hoa taøn heùo. Ñaùp : Khoâng ai noùi nhö theá bao giôø. Tuy khoâng coù ñöùc tin, khoâng moät nhaø duy vaät naøo coù theå maõi maõi maát ñi hoaøn toaøn Chaân Ngaõ taâm linh cuûa mình. Nhöõng gì neân noùi laø taâm thöùc ñoù coù theå bieán maát, hoaëc hoaøn toaøn hoaëc moät phaàn trong tröôøng hôïp cuûa moät ngöôøi duy vaät, cho neân khoâng coù moät daáu veát yù thöùc naøo cuûa Phaøm Ngaõ ngöôøi naøy toàn taïi ñöôïc. Hoûi : Nhöng ñaây coù phaûi laø söï huûy dieät khoâng? Ñaùp : Chaéc chaén laø khoâng. Ngöôøi ta coù theå nguû moät giaác nguû say vaø lôõ maát vaøi traïm trong moät cuoäc du haønh daøi baèng taøu hoûa, maø khoâng coù moät chuùt hoài öùc hoaëc yù thöùc naøo, roài tænh thöùc ôû moät traïm khaùc vaø tieáp tuïc cuoäc haønh trình ñi qua voâ soá caùc traïm döøng khaùc cho ñeán cuoái cuoäc haønh trình hay laø ñeán ñöôïc muïc tieâu. Ñoái vôùi baïn coù ba loaïi giaác nguû ñöôïc noùi ñeán: giaác nguû khoâng moäng mò, giaác nguû hoãn ñoän vaø loaïi giaác nguû raát thöïc ñeán noãi ñoái vôùi ngöôøi nguû, caùc giaác moäng cuûa y trôû thaønh ñaày söï thöïc, neáu tin vaøo loaïi giaác nguû sau, taïi sao baïn khoâng theå tin vaøo loaïi tröôùc; tuøy theo ñôøi soáng haäu töû maø moät ngöôøi ñaõ tin vaøo vaø mong ñôïi nhö theá naøo thì söï soáng cuûa y luùc ñoù seõ gioáng nhö theá aáy. Keû naøo khoâng mong ñôïi cuoäc soáng töông lai naøo seõ coù moät khoaûng troáng tuyeät ñoái, töông ñöông vôùi söï huûy dieät trong khoaûng giöõa hai laàn taùi sinh. Ñaây ñuùng laø dieãn tieán cuûa chuoãi söï kieän maø chuùng toâi ñaõ noùi ñeán, moät chuoãi söï kieän do chính nhöõng ngöôøi duy vaät taïo ra. Nhö baïn bieát, coù nhieàu haïng ngöôøi duy vaät khaùc nhau. Moät ngöôøi vò kyû, ñoäc aùc, moät CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

189

keû khoâng bao giôø nhoû leä cho ai tröø chính mình, ñaõ vaäy coøn theâm hoaøn toaøn laõnh ñaïm vôùi toaøn theå theá giôùi vì vieäc khoâng coù ñöùc tin cuûa mình, vaøo luùc cheát phaûi boû rôi Phaøm Ngaõ cuûa mình maõi maõi. Phaøm Ngaõ naøy do khoâng coù ñöôïc tua quaán tình caûm naøo daønh cho theá giôùi xung quanh vaø do khoâng coù gì ñeå moùc chaët vaøo Sutratma, theo ñoù maø suy, cuøng vôùi hôi thôû cuoái cuøng, moïi lieân keát giöõa hai beân ñeàu bò ñöùt ñoaïn. Ñoái vôùi keû duy vaät nhö theá, khoâng heà coù traïng thaùi Devachan, Sutratma (sinh meänh tuyeán) seõ taùi sinh haàu nhö ngay laäp töùc. Nhöng nhöõng ngöôøi duy vaät naøy chæ coù sai laàm laø khoâng coù ñöùc tin ôû söï soáng haäu töû, seõ chæ traûi qua traïng thaùi nguû meâ chæ ôû moät traïm duy nhaát. Vaø cuõng seõ ñeán luùc maø ngöôøi duy vaät quaù coá ñoù seõ nhaän ra chính mình ôû trong vónh cöûu vaø coù leõ hoái tieác raèng chính mình ñaõ maát ñi duø chæ moät ngaøy, moät traïm, rôøi xa söï soáng vónh cöûu. Hoûi : Coøn nöõa, coù phaûi chính xaùc hôn khi noùi raèng cheát laø sinh vaøo cuoäc ñôøi môùi, hay laø theâm moät laàn trôû laïi vôùi coõi vónh haèng? Ñaùp : Coù theå goïi theá neáu baïn thích. Chæ caàn nhôù raèng coù nhieàu söï taùi sinh khaùc nhau vaø coù caùc söï taùi sinh cuûa thöïc theå “cheát luùc sinh ra” (“still born”), ñoù laø caùc thaát baïi cuûa thieân nhieân. Hôn nöõa, cuøng vôùi caùc yù töôûng coá ñònh cuûa phöông Taây veà söï soáng vaät chaát, thì caùc töø ngöõ “sinh ñoäng” (“living”) vaø “hieän toàn” (“being”) laïi hoaøn toaøn khoâng thích hôïp ñeå chæ traïng thaùi thuaàn tuùy chuû quan cuûa ñôøi soáng sau khi cheát. Chæ vì, tröø moät vaøi trieát gia maø nhieàu ngöôøi khoâng ñoïc saùch hoï, vaø chính hoï thì quaù loän xoän khi trình baøy moät minh hoïa roõ reät veà ñieàu ñoù, chæ vì caùc yù töôûng Taây phöông cuûa baïn veà söï soáng vaø cheát, sau roát trôû neân heïp hoøi, ñeán noãi moät maët chuùng ñaõ daãn ñeán thuyeát duy vaät hoaøn toaøn, coøn maët khaùc, ñöa ñeán quan nieäm coøn duy vaät hôn nhieàu veà söï soáng beân kia, maø caùc nhaø giaùng ma hoïc ñaõ ñöa ra trong xöù sôû Tröôøng Haï (Summer–land) cuûa hoï. Nôi ñaây, linh hoàn con ngöôøi cuõng aên uoáng, cöôùi hoûi vaø soáng trong moät thieân ñaøng traøn ñaày nhuïc caûm nhö thieân ñöôøng cuûa Mohammed, nhöng laïi keùm phaàn trieát lyù hôn. Cuõng khoâng phaûi laø caùc yù nieäm thoâng thöôøng cuûa ngöôøi Thieân Chuùa giaùo thieáu hoïc vaán KAMALOKA VAØ DEVACHAN

190

khaù hôn chuùt naøo, nhöng coù theå vaãn coøn thieân veà vaät chaát hôn. Nhöõng gì ôû giöõa caùc thieân thaàn bò caét xeùn, nhöõng caây keøn ñoàng, nhöõng caây ñaøn baèng vaøng vôùi löûa ñòa nguïc vaät chaát, coõi trôøi cuûa ngöôøi Thieân Chuùa giaùo döôøng nhö gioáng moät caûnh thaàn tieân trong moät vôû kòch giaùng sinh khoâng lôøi. Chính vì caùc quan nieäm heïp hoøi naøy maø baïn thaáy khoù. Chính vì söï soáng cuûa linh hoàn thoaùt xaùc, trong khi coù moïi tính chaát linh hoaït cuûa thöïc teá, nhö ôû trong moät soá giaác mô, laïi thieáu haún moïi hình thöùc khaùch quan thoâ sô cuûa söï soáng hoàng traàn, ñieàu maø caùc trieát gia Ñoâng Phöông ñaõ so saùnh noù vôùi caùc linh thò trong giaác nguû.

Lôøi höõu haïn daønh cho vaät höõu haïn

132

Hoûi : Baø coù nghó raèng chính vì khoâng coù caùc thuaät ngöõ roõ raøng vaø coá ñònh ñeå chæ moãi “nguyeân khí” trong con ngöôøi, maø söï laãn loän caùc yù töôûng nhö theá môùi xaûy ra trong trí chuùng ta ñoái vôùi caùc chöùc naêng rieâng cuûa caùc “nguyeân khí” naøy hay chaêng? Ñaùp : Chính toâi coù nghó ñeán ñieàu naøy. Toaøn boä caùi phieàn toaùi ñeàu phaùt sinh töø ñaây: chuùng toâi baét ñaàu caùc trình baøy vaø baøn baïc veà “caùc nguyeân khí” baèng caùch duøng teân goïi theo Baéc Phaïn, thay vì tröïc tieáp ñaët ra chöõ töông ñöông trong Anh ngöõ ñeå caùc nhaø nghieân cöùu Minh Trieát thieâng lieâng söû duïng. Giôø ñaây, chuùng toâi phaûi coá gaéng vaø cöùu vaõn laïi ñieàu naøy. Hoûi : Baø seõ laøm moät ñieàu raát höõu ích, vì ñieàu ñoù coù theå traùnh söï laàm loän theâm nöõa. Theo toâi thì döôøng nhö khoâng coù hai ngöôøi nghieân cöùu Minh Trieát Thieâng Lieâng, töø tröôùc ñeán giôø, ñoàng yù goïi cuøng “nguyeân khí” vôùi cuøng moät teân. Ñaùp : Tuy vaät, söï laàm laãn chæ beân ngoaøi hôn laø beân trong. Toâi coù nghe moät soá nhaø nghieân cöùu Minh Trieát Thieâng Lieâng baøy toû söï ngaïc nhieân vaø chæ trích moät soá luaän trình (essays), noùi veà caùc “nguyeân khí” naøy; nhöng khi khaûo saùt laïi thì khoâng coù loãi laàm teä haïi naøo trong ñoù hôn laø vieäc duøng töø ngöõ “soul” ñeå chæ ba nguyeân khí maø khoâng neâu roõ caùc dò bieät cuûa chuùng, ngöôøi thöù nhaát, oâng A.P. Sinnett, vôùi cöông vò laø moät trong caùc nhaø tröôùc taùc Minh CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

191

Trieát Thieâng Lieâng roõ raøng nhaát trong soá chuùng toâi, coù vieát caùc ñoaïn raát hay vaø deã hieåu veà “Thöôïng Ngaõ” (xem nhöõng baøi thuyeát trình cuûa Chi boä London” cuûa hoäi Thoâng Thieân Hoïc, soá 7.10.1885). yù töôûng thöïc söï cuûa oâng cuõng ñaõ bò moät soá ngöôøi hieåu sai, do choã oâng duøng töø ngöõ “Soul” theo nghóa toång quaùt. Tuy nhieân, ñaây laø moät vaøi ñoaïn seõ chæ cho baïn thaáy söï trong saùng vaø deã hieåu naèm trong taát vaû nhöõng gì maø oâng vieát veà ñeà taøi naøy: “Nhaân hoàn, moät khi ñaõ lao vaøo doøng tieán hoùa vôùi vai troø laø bieät ngaõ con ngöôøi1, phaûi luaân phieân traûi qua caùc chu kyø hieän toàn trong vaät chaát vaø trong tinh thaàn moät caùch töông ñoái. Noù traûi qua töø coõi (plan) hay lôùp (stratum) hay tình traïng thieân nhieân naøy ñeán tình traïng khaùc döôùi söï daãn daét cuûa caùc töông caàu nghieäp quaû cuûa noù; soáng trong caùc kieáp soáng maø nghieäp quaû ñaõ aán ñònh cho noù; thay ñoåi söï tieán hoùa cuûa noù beân trong caùc giôùi haïn cuûa hoaøn caûnh vaø phaùt trieån nghieäp quaû môùi do caùch söû duïng hoaëc laïm duïng caùc cô hoäi – nhaân hoàn trôû laïi vôùi söï soáng taâm linh (Devachan) sau moãi kieáp soáng hoàng traàn – xuyeân qua vuøng trung gian Kama–loka  ñeå an nghó vaø tónh döôõng haàu coù ñöôïc söï haáp thu töø töø vaøo tinh hoa cuûa noù, cuõng nhö raát nhieàu tieán boä vuõ truï, cuûa kinh nghieäm soáng ñöôïc thu thaäp “treân coõi traàn” hay trong kieáp soáng hoàng traàn. Hôn nöõa, quan ñieåm naøy cuûa vaán ñeà seõ gôïi ra nhieàu suy ñoaùn phuï theâm cho baát cöù ai suy nghó laïi ñeà taøi naøy. Thí duï, söï chuyeån di taâm thöùc töø Kamaloka ñeán giai ñoaïn Devachan cuûa tieán trình naøy taát phaûi dieãn ra töø töø2; vì thöïc ra, khoâng coù moät tuyeán ñöôøng naøo cöùng nhaéc taùch bieät caùc tình traïng taâm linh khaùc nhau, maø ngay caû caùc coõi tinh thaàn vaø vaät chaát döôùi hình thöùc caùc khaû naêng thoâng linh nôi 1

“Chaân Ngaõ luaân hoài” töùc “Nhaân hoàn” theo caùch goïi cuûa oâng Sinnett, töùc laø Theå Nguyeân Nhaân (Causal Body) theo AÁn giaùo. 2 Tuy nhieân ñoä daøi cuûa söï “chuyeån di” naøy tuøy thuoäc vaøo trình ñoä taâm linh cuûa Phaøm Ngaõ cuõ cuûa Chaân Ngaõ thoaùt xaùc. Ñoái vôùi nhöõng ngöôøi coù ñôøi soáng thieân veà taâm linh, thì söï chuyeån di naøy maëc daàu töø töø, laïi raát nhanh. Thôøi gian trôû neân daøi hôn vôùi ngöôøi coù khuynh höôùng duy vaät. KAMALOKA VAØ DEVACHAN

192

133

ngöôøi coøn soáng cuõng cho thaáy khoâng coù trieån voïng bao nhieâu ñeå ngaên caùch coõi naøy vôùi coõi khaùc theo nhö caùc lyù thuyeát duy vaät thöôøng ñöa ra; roõ raøng laø taát caû caùc traïng thaùi cuûa thieân nhieân ñeàu ñoàng thôøi ôû quanh chuùng ta, vaø thu huùt caùc khaû naêng nhaän thöùc khaùc nhau; v.v… Ñieàu roõ raøng laø trong kieáp soáng ôû coõi traàn, nhöõng ngöôøi coù khaû naêng thoâng linh vaãn giao tieáp ñöôïc vôùi caùc coõi thuoäc taâm thöùc sieâu phaøm, vaø maëc daàu ña soá con ngöôøi coù theå khoâng ñöôïc phuù cho caùi khaû naêng ñoù, taát caû chuùng ta, döôùi hieän töôïng nguû, nhaát laø ngay caû … nhöõng ngöôøi ôû traïng thaùi thuïy du hay ôû traïng thaùi thoâi mieân theo Mesmer, ñeàu toû ra coù khaû naêng ñi vaøo caùc tình traïng taâm thöùc maø naêm giaùc quan hoàng traàn khoâng coù chuùt lieân quan ñeán. Chuùng ta - ñuùng hôn laø linh hoàn trong chuùng ta – döôøng nhö laø khoâng hoaøn toaøn troâi daït trong ñaïi döông vaät chaát. Roõ raøng laø chuùng ta coøn giöõ laïi moät ít quan taâm coøn soùt laïi hay caùc quyeàn naêng ôû nôi beán bôø maø töø ñoù, coù moät thôøi gian, chuùng ta ñaõ troâi ra. Do ñoù tieán trình luaân hoài khoâng ñöôïc moâ taû ñaày ñuû khi chuùng ta noùi ñeán moät söï soáng luaân phieân treân coõi hoàng traàn vaø coõi tinh thaàn, vaø nhö theá minh hoïa linh hoàn döôùi hình thöùc moät thöïc theå ñaày ñuû löôùt qua toaøn boä töø moät traïng thaùi hieän toàn naøy ñeán traïng thaùi hieän toàn khaùc. Caùc lyù giaûi chính xaùc hôn veà tieán trình naøy coù leõ laø xem vieäc luaân hoài nhö ñang xaûy ra treân coõi traàn naøy cuûa thieân nhieân do bôûi söï löu xuaát toûa ra töø linh hoàn. Laõnh vöïc taâm linh luoân luoân laø truù sôû thích hôïp cuûa linh hoàn, linh hoàn khoâng bao giôø hoaøn toaøn rôøi boû nôi ñoù, vaø caùi phaàn khoâng theå bò vaät chaát hoùa ñoù cuûa linh hoàn voán luoân ngöï taïi coõi tinh thaàn, coù theå ñöôïc noùi ñeán moät caùch thích hôïp laø Thöôïng Ngaõ” Thöôïng Ngaõ naøy laø Atma vaø dó nhieân “khoâng theå bò vaät chaát hoùa” theo nhö lôøi cuûa oâng Sinnett. Coøn hôn theá nöõa, noù khoâng bao giôø coù theå bò “bieåu loä ra ngoaïi caûnh” (be “objective”) döôùi baát cöù hoaøn caûnh naøo, ngay caû ñoái vôùi nhaän thöùc tinh thaàn cao nhaát. Vì Atma hay Thöôïng Ngaõ thöïc söï laø Brahma, Ñaáng Tuyeät Ñoái, vaø khoâng theå phaân bieät ñöôïc vôùi noù. Trong nhöõng luùc Ñaïi Ñònh linh CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

193

134

thöùc cao sieâu cuûa vò Ñaïo Ñoà hoaøn toaøn bò thu huùt vaøo trong tinh hoa Duy Nhaát, voán laø Atma, vaø do ñoù trôû neân hôïp nhaát vôùi toång theå, khoâng coù gì bieåu loä beân ngoaøi ñoái vôùi noù. Ngaøy nay coù moät soá caùc nhaø Minh Trieát Thieâng Lieâng cuûa chuùng ta quen duøng caùc töø ngöõ “Self” vaø “Ego” nhö laø ñoàng nghóa ñeå keát hôïp thuaät ngöõ “Self” vôùi caù tính cao cuûa con ngöôøi duy nhaát hay ngay caû Phaøm Ngaõ, trong khi thuaät ngöõ naøy khoâng bao giôø neân duøng, tröø phi ñeå chæ caùc ngaõ ñaïi ñoàng duy nhaát. Söï laãn loän naèm ôû choã ñoù. Khi noùi ñeán Manas, töùc “linh hoàn theå” (“causal body”), chuùng ta coù theå goïi noù – khi lieân keát noù vôùi aùnh saùng choùi loïi cuûa Buddhi – laø Thöôïng Ngaõ (Higher Ego) maø khoâng bao giôø goïi laø “Higher Self” caû. Vì thaäm chí Buddhi, “Hoàn tinh thaàn”, khoâng phaûi laø Self maø chæ laø hieän theå cuûa Self. Taát caû caùc “Selves” khaùc – nhö laø “individual self” vaø “personal self” – ñöøng neân noùi hay vieát maø khoâng coù caùc tính töø chæ tính chaát vaø ñaëc ñieåm cuûa chuùng. Nhö vaäy, trong tieåu luaän raát hay naøy veà “Higher Self”, thuaät ngöõ naøy ñöôïc duøng chæ nguyeân khí thöù saùu hay Buddhi (dó nhieân lieân keát vôùi Manas, vì neáu khoâng coù söï lieân keát nhö theá, seõ khoâng coøn nguyeân khí suy tö hay yeáu toá suy tö trong hoàn tinh thaàn) vaø haäu quaû laø ñaõ sinh ra caùc ngoä nhaän nhö theá. Caâu noùi: “moät ñöùa treû khoâng coù ñöôïc nguyeân khí thöù saùu – hoaëc trôû neân coù traùch nhieäm veà maët ñaïo ñöùc ñeå coù theå taïo ra nghieäp quaû – tröôùc khi noù ñöôïc baûy tuoåi”, chöùng toû nhöõng gì muoán noùi ñeán trong ñoù laø “Higher Self”. Do ñoù, taùc giaû höõu taøi naøy hoaøn toaøn coù lyù khi giaûi thích raèng sau khi “Higher Self” ñi vaøo con ngöôøi vaø thaám nhuaàn Phaøm Ngaõ – chæ xaûy ra ôû moät soá cô quan tinh teá maø thoâi – baèng yù thöùc cuûa noù, thì “ngöôøi coù khaû naêng thoâng linh thænh thoaûng coù theå thöïc söï nhaän thöùc ñöôïc “Higher Self” naøy qua caùc giaùc quan tinh teá cuûa hoï”. Nhöng coù nhöõng ngöôøi giôùi haïn thuaät ngöõ “Higher Self” vaøo Baûn Nguyeân Ñaïi Ñoàng Thieâng Lieâng, coù lyù do chính ñaùng ñeå hieåu laàm taùc giaû. Vì, khi chuùng ta ñoïc maø khoâng ñöôïc chuaån bò cho vieäc

KAMALOKA VAØ DEVACHAN

194

135

chuyeån ñoåi caùc thuaät ngöõ sieâu hình naøy1, ñoù laø trong khi “bieåu loä ñaày ñuû treân coõi traàn … Higher Self vaãn coøn laø moät Chaân Ngaõ taâm linh höõu thöùc treân coõi töông öùng cuûa Thieân Nhieân” – chuùng ta coù khuynh höôùng nhìn thaáy trong “higher Self” cuûa caâu naøy laø “Atma” vaø trong Chaân Ngaõ taâm linh, töùc “Manas” hay ñuùng hôn laø Buddhi – Manas, vaø ngay laäp töùc chæ trích toaøn theå söï vieäc nhö laø thieáu chính xaùc. Töø ñaây veà sau ñeå traùnh caùc laàm laãn nhö theá, toâi ñeà nghò dòch theo saùt nghóa caùc thuaät ngöõ huyeàn hoïc Ñoâng Phöông baèng caùc thuaät ngöõ töông ñöông trong Anh ngöõ ñeå duøng sau naøy: Higher Self laø Atma, tia saùng baát khaû phaân cuûa Baûn Ngaõ Ñaïi Ñoàng Duy Nhaát. Ñoù laø Thöôïng Ñeá ôû beân treân (above) chuùng ta hôn laø ôû trong (within) chuùng ta. Höõu phuùc thay cho keû naøo thaønh coâng trong vieäc laøm thaám nhuaàn Chaân Ngaõ noäi taâm (inner Ego) cuûa mình baèng Higher Self! Chaân Ngaõ Tinh Thaàn thieâng lieâng laø hoàn tinh thaàn hay Buddhi, khi keát hôïp chaët cheõ vôùi Manas, nguyeân khí trí tueä, neáu khoâng coù noù thì khoâng phaûi laø Ego chuùt naøo, maø chæ laø hieän theå cuûa Atma. Inner hay Higher & Quot; Ego & Quot; laø Manas, nguyeân khí “Thöù Naêm”, thöôøng ñöôïc goïi theá, ñoäc laäp vôùi Buddhi. Nguyeân Khí Trí Tueä chæ laø Chaân Ngaõ Taâm linh khi hoøa nhaäp laøm moät vôùi Buddhi, khoâng moät ngöôøi duy vaät naøo ñöôïc cho laø coù nôi y moät Chaân Ngaõ nhö theá, cho daàu y coù naêng löïc trí tueä loãi laïc ñeán ñaâu. Ñoù laø Bieät Ngaõ tröôøng toàn (permanent individuality) hay laø “Chaân Ngaõ luaân hoài”.

“Chuyeån ñoåi caùc thuaät ngöõ sieâu hình” ôû ñaây chæ aùp duïng vôùi vieäc chuyeån ñoåi caùc töø töông ñöông cuûa chuùng ñöôïc dòch töø caùc thaønh ngöõ Ñoâng Phöông; vì cho ñeán nay khoâng bao giôø coù caùc thuaät ngöõ ñoù trong Anh ngöõ, moãi nhaø nghieân cöùu Minh Trieát Thieâng Lieâng töï ñaët ra caùc thuaät ngöõ ñeå dieãn giaûi yù töôûng cuûa mình. Vaäy thì caàn phaûi ñaët ra moät caùch ñònh danh roõ raøng. CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

195

Lower hay Personal & Quot; Ego laø con ngöôøi hoàng traàn keát hôïp vôùi Phaøm Ngaõ (lower Self), nghóa laø baûn naêng ñoäng vaät, ñam meâ, thuù duïc v.v… ñöôïc goïi laø “Phaøm Ngaõ giaû taïo” (“false personality”) vaø goàm coù haï trí keát hôïp vôùi Kama – Rupa vaø taùc ñoäng qua nhuïc theå vaø con ma cuûa nhuïc theå hay laø “dó thaùi theå” (“double”). Nguyeân khí coøn laïi laø “Prana” hay “sinh khí theå” (“Life”), noùi ñuùng ra laø maõnh löïc phaùt xaï hay laø naêng löôïng cuûa Atma – döôùi hình thöùc söï soáng Ñaïi Ñoàng vaø Baûn Ngaõ duy nhaát – traïng thaùi thaáp cuûa noù hay ñuùng hôn (veà hieäu quaû cuûa noù) mang tính vaät chaát hôn laø vì traïng thaùi ñang bieåu loä. Prana hay sinh khí thaàm nhuaàn toaøn boä baûn theå cuûa vuõ truï bieåu loä, vaø ñöôïc goïi laø moät “nguyeân khí” chæ vì ñoù laø moät yeáu toá raát caàn thieát vaø laø cöùu tinh (deus ex machina) cuûa ngöôøi coøn soáng. Hoûi : Toâi tin laø caùch phaân loaïi naøy ñöôïc ñôn giaûn hoùa raát nhieàu trong caùc keát hôïp cuûa noù neân seõ ñaùp öùng höõu hieäu hôn. Caùch phaân loaïi kia thì quaù sieâu hình. Ñaùp : Neáu baûng phaân chia naøy ñöôïc ngöôøi ngoaøi cuõng nhö caùc nhaø nghieân cöùu Minh Trieát Thieâng Lieâng ñoàng yù, chaéc chaén noù seõ laøm cho vaán ñeà trôû neân deã hieåu hôn nhieàu.

KAMALOKA VAØ DEVACHAN

TIEÁT X 137

BAÛN CHAÁT CUÛA NGUYEÂN KHÍ SUY TÖ  Bí maät cuûa chaân ngaõ Hoûi : Toâi nhaän thaáy trong daãn chöùng maø baø ñöa ra caùch ñaây ít laâu trích trong quyeån Phaät Giaùo Vaán Ñaùp coù moät ñieåm baát nhaát maø toâi muoán ñöôïc nghe giaûi thích. Ñoaïn ñoù cho raèng caùc uaån – keå caû kyù öùc – thay ñoåi theo moãi laàn luaân hoài môùi. Tuy theá chuùng toâi laïi nghe coù ngöôøi khaúng ñònh raèng hình aûnh cuûa caùc kieáp ñaõ qua, voán ñöôïc hoaøn toaøn laøm baèng caùc uaån, “phaûi toàn taïi”. Hieän giôø toâi hoaøn toaøn khoâng hieåu chính xaùc laø caùi gì môùi toàn taïi, toâi muoán ñöôïc giaûi thích roõ raøng. Ñoù laø caùi gì? Coù phaûi chæ laø “hình aûnh” (“reflection”) hay chính laø caùc uaån naøy, hay luoân luoân cuøng moät Chaân Ngaõ (Ego) töùc Manas? Ñaùp : Toâi vöøa giaûi thích raèng nguyeân khí luaân hoài hay caùi maø chuùng toâi goïi laø con ngöôøi thieâng lieâng thì khoâng theå bò huûy dieät trong suoát chu kyø soáng: khoâng theå bò huûy dieät döôùi hình thöùc moät thöïc theå suy tö vaø thaäm chí döôùi hình thöùc moät theå tinh anh nöõa (ethereal form). Caùi “hình aûnh” maø baïn noùi ñoù chæ laø söï hoài töôûng ñöôïc taâm linh hoùa (spiritualised remembrance) trong giai ñoaïn ôû Devachan, cuûa Phaøm Ngaõ cuõ, oâng A hoaëc baø B  maø chính Chaân Ngaõ töï ñoàng nhaát hoùa vôùi noù trong giai ñoaïn ñoù. Vì giai ñoaïn ôû Devachan chæ laø söï noái tieáp cuoäc soáng hoàng traàn, taïm goïi theá, chính laø toät ñieåm, trong moät loaït khoâng giaùn ñoaïn cuûa caùc khoaûnh khaéc haïnh phuùc ít coù trong cuoäc soáng nay ñaõ qua ñoù, Chaân Ngaõ phaûi töï ñoàng nhaát hoùa vôùi taâm thöùc Phaøm Ngaõ cuûa kieáp soáng ñoù, neáu moät caùi gì ñoù seõ coøn laïi vôùi noù.

197

138

Hoûi : Ñieàu naøy coù nghóa laø, maëc daàu coù baûn chaát thieâng lieâng, Chaân Ngaõ vaãn traûi qua moïi giai ñoaïn nhö theá giöõa hai laàn luaân hoài trong moät traïng thaùi toái taêm trí tueä hay taïm thôøi maát saùng suoát. Ñaùp : Baïn coù theå xem ñieàu ñoù theo caùch baïn thích. Chuùng toâi tin raèng beân ngoaøi Thöïc Taïi duy nhaát, khoâng coù gì khaùc hôn laø moät haõo huyeàn thoaùng qua – keå luoân toaøn theå vuõ truï – chuùng toâi khoâng xem ñieàu ñoù nhö laø maát saùng suoát, maø chæ xem nhö moät trình töï raát töï nhieân hay laø söï phaùt trieån cuûa cuoäc soáng hoàng traàn. Söï soáng laø gì? Moät ñaùm kinh nghieäm raát ña daïng vôùi caùc yù töôûng, tình caûm vaø yù kieán thay ñoåi haèng ngaøy. Trong thôøi coøn treû, chuùng ta thöôøng taän tuïy nhieät thaønh vôùi moät lyù töôûng, vôùi moät vò anh huøng hoaëc moät anh thö naøo ñoù maø chuùng ta coá gaéng noi theo vaø laøm soáng laïi nôi chuùng ta. Moät vaøi naêm sau ñoù, khi söï haêng haùi cuûa tuoåi treû maát ñi vaø laéng dòu laïi, thì chuùng ta laïi laø nhöõng ngöôøi ñaàu tieân cöôøi veà caùc hoang töôûng cuûa chuùng ta. Tuy theá coù moät ngaøy naøo ñoù khi chuùng ta hoaøn toaøn ñoàng nhaát hoùa Phaøm Ngaõ cuûa chính chuùng ta vôùi nhöõng gì coù tính lyù töôûng trong trí chuùng ta – nhaát laø neáu ñoù laø lyù töôûng cuûa moät thöïc theå coøn soáng – khi maø caùi tröôùc hoaøn toaøn hoøa nhaäp vaø bieán maát trong caùi sau. Coù theå noùi vôùi moät ngöôøi naêm möôi tuoåi raèng y cuõng gioáng nhö y luùc coøn hai möôi tuoåi chaêng? Con ngöôøi beân trong thì nhö nhau; coøn phaøm ngaõ soáng ñoäng beân ngoaøi thì hoaøn toaøn bieán ñoåi vaø thay ñoåi. Baïn coù goïi caùc thay ñoåi naøy trong traïng thaùi taâm trí con ngöôøi laø maát saùng suoát chaêng? Hoûi : Baø ñaët teân caùc traïng thaùi naøy laø gì vaø nhaát laø laøm theá naøo baø giaûi thích söï tröôøng toàn cuûa caùi naøy vaø söï phuø du cuûa caùi kia? Ñaùp : Ñieàu ñoù trieát lyù cuûa chuùng toâi giaûi thích moät caùch deã daøng. Manh moái naèm ôû choã taâm thöùc keùp cuûa trí oùc chuùng ta, vaø cuõng ôû trong baûn chaát nhò theå cuûa “nguyeân khí” trí tueä. Coù moät linh thöùc (spiritual consciousness) töùc Thöôïng trí ñöôïc soi saùng baèng aùnh saùng cuûa Buddhi, ñoù laø nhöõng gì nhaän bieát ñöôïc caùc ñieàu tröøu töôïng baèng phöông dieän noäi taâm, vaø moät caûm thöùc (sentient consciousness, töùc aùnh saùng haï trí), khoâng theå taùch rôøi khoûi boä oùc hoàng traàn vaø BAÛN CHAÁT CUÛA NGUYEÂN KHÍ SUY TÖ

198

139

caùc giaùc quan cuûa chuùng ta. Taâm thöùc sau naøy (töùc caûm thöùc) ñöôïc giöõ leä thuoäc vaøo boä oùc vaø caùc giaùc quan vaät chaát, vaø ñeán phieân noù, noù cuõng tuøy thuoäc vaøo chuùng, dó nhieân phaûi taøn taï vaø sau roát tan bieán cuøng vôùi söï bieán maát cuûa boä oùc vaø caùc giaùc quan vaät chaát. Chæ coù loaïi linh thöùc, coù coäi reã naèm trong vónh cöûu, môùi toàn taïi vaø soáng maõi maõi, vaø do ñoù coù theå ñöôïc xem nhö laø baát töû. Moïi caùi khaùc ñeàu thuoäc veà caùc haõo huyeàn thoaùng qua. Hoûi : Trong tröôøng hôïp naøy, haõo huyeàn (illusion) thöïc söï coù nghóa laø gì? Ñaùp : Noù ñöôïc moâ taû raát roõ trong baøi tieåu luaän veà “The Higher Self” vöøa môùi ñöôïc noùi ñeán. Taùc giaû baøi tieåu luaän ñoù vieát: “Lyù thuyeát maø chuùng ta ñang xem xeùt (söï trao ñoåi laãn nhau veà caùc yù töôûng giöõa Thöôïng Ngaõ vôùi Phaøm Ngaõ) haøi hoøa raát tuyeät dieäu vôùi vieäc öùng xöû vôùi theá giôùi maø chuùng ta ñang soáng nhö laø theá giôùi hieän töôïng haõo huyeàn, traùi laïi coõi tinh thaàn cuûa thieân nhieân voán laø theá giôùi thöïc töôïng hay coõi thöïc taïi. Vuøng cuûa thieân nhieân, taïm goïi theá, trong ñoù coù linh hoàn tröôøng cöûu baét reã thì hieän thöïc coøn hôn laø vuøng maø trong ñoù caùc caùnh hoa phuø du xuaát hieän trong moät thôøi gian ngaén nguûi ñeå taøn luïi vaø tan thaønh töøng maûnh, trong khi thaân caây phuïc hoài sinh löïc ñeå taïo ra ñoùa hoa môùi. Giaû söû caùc hoa naøy chæ ñöôïc nhaän thöùc ñoái vôùi caùc giaùc quan thoâng thöôøng, vaø coäi nguoàn cuûa chuùng toàn taïi trong moät traïng thaùi thieân nhieân khoâng theå thaáy vaø khoâng theå xaùc ñònh ñöôïc doái vôùi chuùng ta, caùc trieát gia trong moät theá giôùi nhö theá tieân ñoaùn raèng coù nhöõng ñieàu coù caên coäi trong moät coõi hieän toàn khaùc thöôøng ñöôïc noùi ñeán laø caùc loaøi hoa. Chuùng khoâng phaûi laø caây thöïc söï; chuùng töông ñoái khoâng quan troïng, chæ coù tính chaát hieän töôïng haõo huyeàn trong nhaát thôøi”. Ñaây laø ñieàu toâi muoán noùi ñeán. Theá giôùi maø trong ñoù caùc loaøi hoa taïm bôï choùng taøn cuûa caùc kieáp soáng con ngöôøi ñang nôû roä, khoâng phaûi laø theá giôùi thöôøng toàn ñích thöïc; maø laø theá giôùi trong ñoù chuùng ta tìm ñöôïc coäi nguoàn cuûa taâm thöùc, coäi nguoàn ñoù vöôït treân haõo huyeàn vaø naèm trong vónh cöûu. CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

199

Hoûi : Baø muoán aùm chæ ñieàu gì khi noùi ñeán coäi reã an truï trong vónh cöûu? Ñaùp : Toâi muoán noùi coäi reã naøy laø thöïc theå bieát suy tö, Chaân Ngaõ ñang luaân hoài, duø cho chuùng ta xem ñoù nhö laø moät “Thieân thaàn”, “Tinh Linh” (“Spirit”) hay laø moät “Löïc”. Ñoái vôùi nhöõng gì ôû döôùi caùc nhaän thöùc baèng giaùc quan cuûa chuùng ta, chæ coù nhöõng gì phaùt trieån tröïc tieáp töø hoaëc raøng buoäc vaøo coäi reã voâ hình noùi treân naøy môùi coù theå chia seû söï soáng baát töû cuûa noù. Do ñoù, moïi tö töôûng, yù nieäm vaø hoaøi baõo cao quyù cuûa Phaøm Ngaõ maø noù laøm linh hoaït, xuaát phaùt töø hoaëc ñöôïc nuoâi döôõng töø coäi reã naøy, ñeàu phaûi trôû neân thöôøng toàn. Ñoái vôùi taâm thöùc hoàng traàn, vì noù laø moät tính chaát cuûa “nguyeân khí” caûm thuï nhöng laø nguyeân khí thaáp (Kama – rupa hay laø baûn naêng ñoäng vaät, ñöôïc soi saùng baèng phaûn aûnh cuûa haï trí) hay laø nhaân hoàn –noù phaûi bieán maát. Nhöõng gì hoaït ñoäng ñöôïc, trong khi theå xaùc yeân nguû hoaëc baát ñoäng, laø taâm thöùc cao, kyù öùc cuûa chuùng ta chæ ghi nhaän moät caùch yeáu ôùt vaø khoâng chính xaùc – vaø ghi moät caùch töï ñoäng – caùc kinh nghieäm nhö theá vaø thöôøng khoâng taïo ñöôïc aán töôïng cho duø laø nhoû nhaát cuûa caùc kinh nghieäm ñoù. Hoûi : Nhöng taïi sao Manas ñoù maëc daàu baïn goïi laø Nous, moät “Thöôïng Ñeá”, laïi quaù yeáu ôùt trong luùc luaân hoài, ñeå cho theå xaùc cuûa noù hoaøn toaøn cheá ngöï vaø keàm haõm? Ñaùp : Toâi coù theå vaën hoûi laïi vôùi cuøng caâu hoûi: “Taïi sao chính Ngaøi, maø baïn xem nhö “Thöôïng Ñeá cuûa caùc Thöôïng Ñeá” vaø vò Thöôïng Ñeá soáng ñoäng Duy Nhaát laïi quaù yeáu ôùt ñeå cho ñieàu aùc (hay laø aùc quyû) coù ñöôïc öu theá hôn Ngaøi tôùi möùc toái ña so vôùi moïi taïo vaät cuûa Ngaøi, duø cho trong khi Ngaøi vaãn ôû coõi trôøi hay trong thôøi gian laâm phaøm treân coõi traàn naøy?” Chaéc chaén baïn laïi traû lôøi: “Ñaây laø moät ñieàu Huyeàn Bí; vaø chuùng toâi bò caám toø moø vaøo caùc bí maät cuûa Thöôïng Ñeá”. Trieát giaùo cuûa chuùng toâi khoâng caám laøm theá, toâi xin traû lôøi caâu hoûi cuûa baïn raèng, tröø tröôøng hôïp moät Thöôïng Ñeá giaùng xuoáng nhö moät Ñaáng Hoùa Thaân (Avatar), coøn trong caùc tröôøng hôïp khaùc khoâng moät nguyeân khí thieâng lieâng naøo coù theå laøm gì khaùc hôn khi bò keïp chaët vaø bò BAÛN CHAÁT CUÛA NGUYEÂN KHÍ SUY TÖ

200 140

laøm teâ lieät bôûi vaät chaát hoãn loaïn, hieáu ñoäng. Tính dò traïng (heterogeneity) seõ luoân luoân chieám öu theá hôn laø tính thuaàn traïng (homogeneity) treân coõi haõo huyeàn naøy, vaø moät baûn theå (essence) caøng gaàn vôùi nguyeân khí goác cuûa noù, töùc thuaàn traïng Baûn Sô (Primordial Homogeneity), thì caøng khoù cho nguyeân khí goác töï hieån loä treân coõi traàn. Caùc quyeàn naêng taâm linh vaø thieâng lieâng ñang ôû traïng thaùi hoân thuïy trong moïi con ngöôøi, vaø phaïm vi cuûa thò kieán taâm linh (spiritual vision) cuûa y caøng môû roäng thì Thöôïng Ñeá beân trong y caøng coù uy löïc nhieàu hôn. Nhöng vì chæ moät ít ngöôøi caûm nhaän ñöôïc vò Thöôïng Ñeá ñoù, vaø vì, theo quy luaät thoâng thöôøng, Thöôïng ñeá luoân bò raøng buoäc vaø giôùi haïn trong tö töôûng cuûa chuùng ta baèng caùc yù nieäm coù tröôùc, caùc yù töôûng naøy voán ñöôïc in saâu vaøo taâm trí chuùng ta töø thuôû coøn aáu thô, do ñoù, raát khoù cho baïn hieåu ñöôïc trieát lyù cuûa chuùng toâi. Hoûi : Vaäy thì coù phaûi chính Chaân Ngaõ (Ego) cuûa chuùng ta laø Thöôïng Ñeá cuûa chuùng ta khoâng? Ñaùp : Khoâng phaûi. “Moät Thöôïng Ñeá” khoâng phaûi laø vò Thöôïng Ñeá phoå quaùt (universal deity), maø chæ laø moät tia löûa töø ñaïi döông duy nhaát cuûa Linh Hoûa. Thöôïng Ñeá ôû beân trong chuùng ta, hay laø “Cha Treân Trôøi cuûa chuùng ta” laø caùi maø chuùng ta goïi laø “Higher Self”, töùc Atma. Chaân Ngaõ luaân hoài cuûa chuùng ta coù nguoàn coäi cuûa noù laø moät Thöôïng Ñeá, gioáng nhö moïi phaân thaân nguyeân thuûy cuûa Baûn Nguyeân Duy Nhaát Baát Khaû Tri. Nhöng töø khi “ñaém chìm vaøo vaät chaát”, phaûi chòu laâm phaøm suoát chu kyø, noái tieáp töø ñaàu ñeán cuoái, ñoù khoâng phaûi laø moät Thöôïng Ñeá töï do vaø haïnh phuùc nöõa, maø moät khaùch haønh höông khoán khoå treân con ñöôøng laáy laïi nhöõng gì ñaõ maát. Toâi coù theå traû lôøi cho baïn moät caùch ñaày ñuû hôn baèng caùch laëp laïi nhöõng gì ñöôïc noùi ñeán veà Con Ngöôøi Noäi Taâm trong boä Isis Unveiled (q.II, 593): “Töø thôøi xa xaêm nhaát, nhaân loaïi noùi chung, luoân luoân tin chaéc

vaøo söï hieän höõu cuûa moät thöïc theå taâm linh caù nhaân beân trong con ngöôøi caù nhaân baèng vaät chaát. Thöïc theå noäi taâm naøy ít nhieàu CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

201

ñeàu thieâng lieâng, tuøy theo noù coù tieáp caän ñöôïc vôùi phaàn cao caû nhaát (crown) hay khoâng. Söï hôïp nhaát caøng chaët cheõ, vaän meänh cuûa con ngöôøi caøng saùng suûa, caùc tình traïng beân ngoaøi caøng ít nguy haïi. Söï tin töôûng naøy khoâng phaûi laø tin muø quaùng, maø cuõng khoâng phaûi laø meâ tín, maø chæ laø moät caûm giaùc theo baûn naêng, bao giôø cuõng hieän höõu keá caän moät theá giôùi taâm linh vaø voâ hình khaùc, theá giôùi naøy maëc daàu thuoäc veà beân trong (subjective) ñoái vôùi caùc giaùc quan cuûa con ngöôøi beân ngoaøi, laïi trôû thaønh hoaøn toaøn beân ngoaøi (objective) ñoái vôùi Chaân Ngaõ beân trong. Hôn nöõa, hoï tin raèng coù caùc ñieàu kieän

beân ngoaøi vaø beân trong ñang taùc ñoäng vaøo söï quyeát ñònh cuûa yù chí chuùng ta leân treân caùc haønh ñoäng cuûa chuùng ta. Hoï baøi baùc thuyeát

141

ñònh meänh (fatalism) vì thuyeát naøy haøm chöùa moät dieãn trình muø quaùng cuûa moät maõnh löïc naøo ñoù coøn muø quaùng hôn nöõa. Nhöng hoï tin vaøo vaän meänh (destiny) hoaëc Karma, maø töø luùc sinh ra ñeán luùc cheát ñi, moãi ngöôøi ñeàu ñang deät heát sôïi naøy ñeán sôïi khaùc quanh chính mình gioáng nhö con nheän ñang giaêng löôùi. Vaän meänh naøy ñöôïc daãn daét bôûi söï hieän höõu maø moät soá ngöôøi goïi laø Thaàn Hoä Meänh (guardian angel) hay laø con ngöôøi noäi taâm tinh anh gaàn guõi hôn cuûa chuùng ta, con ngöôøi naøy laïi thöôøng laø hung thaàn cuûa con ngöôøi baèng nhuïc theå hay Phaøm Ngaõ. Caû hai ñeàu daãn daét Con Ngöôøi, nhöng moät trong hai phaûi thaéng theá, vaø töø chính luùc baét ñaàu cuoäc tranh chaáp voâ hình, ñònh luaät buø tröø vaø baùo phuïc nghieâm khaéc vaø khoâng theå thay ñoåi, böôùc vaøo haønh ñoäng, theo doõi moät caùch trung thöïc dieãn bieán cuûa cuoäc xung ñoät. Khi tao daây cuoái cuøng ñöôïc deät xong, con ngöôøi döôøng nhö bò bao truøm trong maïng löôùi do mình taïo ra, baáy giôø y thaáy mình hoaøn toaøn ôû döôùi aûnh höôûng cuûa vaän meänh töï taïo naøy. Baáy giôø soá meänh naøy hoaëc laø gaén chaët y gioáng nhö caùi voû soø baát ñoäng dính vaøo hoøn ñaù coá ñònh, hoaëc laø gioáng nhö moät sôïi loâng ñöa y ñi xa trong moät côn loác xoaùy do caùc haønh ñoäng cuûa y gaây ra”. Ñoù laø vaän meänh cuûa Con Ngöôøi – Chaân Ngaõ thöïc söï chöù khoâng phaûi laø ngöôøi maùy, lôùp voû mang teân laø con ngöôøi. Chính con ngöôøi naøy trôû thaønh keû chinh phuïc vaät chaát. BAÛN CHAÁT CUÛA NGUYEÂN KHÍ SUY TÖ

202

Baûn chaát phöùc taïp cuûa Manas

142

Hoûi : Nhöng baø caàn giaûng daïy cho chuùng toâi moät soá ñieàu veà baûn chaát coát loõi cuûa Manas vaø veà moái lieân heä maø trong ñoù caùc uaån cuûa con ngöôøi hoàng traàn thay theá? Ñaùp : Chính caùi baûn chaát bí hieåm, hay thay ñoåi naøy vöôït ngoaøi baát cöù hieåu bieát naøo, vaø haàu nhö toái taêm môø mòt trong caùc lieân heä cuûa noù vôùi caùc nguyeân khí khaùc môùi laø khoù hieåu nhaát vaø coøn caàn ñöôïc giaûi thích theâm. Manas laø moät “nguyeân khí” vaø tuy theá ñoù laø moät “Thöïc theå” (“Entity”) vaø laø Bieät Ngaõ hay Chaân Ngaõ. Noù laø moät “Thöôïng Ñeá”, vaø tuy theá noù bò baét phaûi chòu moät chu kyø luaân hoài voâ taän, vì moãi laàn luaân hoài, noù laïi taïo ra traùch nhieäm vaø vôùi moãi traùch nhieäm ñoù noù ñeàu phaûi chòu ñau khoå. Taát caû moïi ñieàu naøy vöøa coù veû maâu thuaån vöøa nan giaûi; tuy nhieân, ngay caû ôû AÂu chaâu cuõng coù haøng traêm ngöôøi hieåu ñöôïc moïi ñieàu naøy moät caùch ñaày ñuû, vì hoï hieåu raèng Chaân Ngaõ khoâng nhöõng ôû trong toång theå maø coøn ôû döôùi nhieàu khía caïnh khaùc cuûa noù nöõa. Sau roát, neáu muoán cho deã hieåu hôn, toâi phaûi baét ñaàu baèng caùi khôûi ñaàu vaø baèng moät vaøi haøng giaûi thích cho baïn khôûi nguyeân cuûa Chaân Ngaõ naøy. Hoûi : Xin cöù tieáp tuïc. Ñaùp : Haõy coá gaéng hình dung ra moät “tinh thaàn”. Moät thöïc theå sieâu phaøm (celestial Being), cho duø chuùng ta goïi noù baèng teân gì ñi nöõa, baûn chaát chính yeáu cuûa noù voán thieâng lieâng, tuy khoâng ñuû tinh khieát ñeå ñöôïc hôïp nhaát vôùi Toång Theå, ñeå ñaït ñöôïc söï hôïp nhaát naøy, noù phaûi thanh luyeän baûn theå cuûa noù ñeå cuoái cuøng ñaït ñeán muïc ñích ñoù. Noù chæ coù theå laøm ñöôïc nhö theá baèng caùch traûi qua kinh nghieäm cuûa Bieät Ngaõ vaø Phaøm Ngaõ, nghóa laø qua kinh nghieäm tinh thaàn vaø vaät chaát thoâng qua moïi kinh nghieäm vaø caûm giaùc hieän coù trong Vuõ Truï ña dieän hay ñaõ bieán phaân naøy. Do ñoù, sau khi ñaõ ñaït ñöôïc kinh nghieäm nhö theá trong caùc giôùi thaáp, noù tieán leân ngaøy caøng cao treân moïi naác thang hieän toàn, ñeå chuyeån qua moïi kinh nghieäm treân coõi con ngöôøi. Chính tinh hoa cuûa noù laø Tö töôûng, do ñoù phaàn ñoâng ñöôïc goïi laø Manasa putra, “con cuûa Trí (Vuõ CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

203

Truï)”. “Tö Töôûng” ñöôïc bieät ngaõ hoùa naøy laø caùi maø caùc nhaø nghieân cöùu Minh Trieát Thieâng Lieâng chuùng toâi goïi laø Chaân Ngaõ (real Ego), Thöïc Theå bieát suy tö bò nhoát trong caùi voû baèng thòt vaø xöông. Ñaây quaû laø moät thöïc theå tinh thaàn, khoâng coù vaät chaát, vaø caùc thöïc theå (Entities) nhö theá laø caùc Chaân Ngaõ luaân hoài ñang laøm linh hoaït nhoùm vaät chaát sinh ñoäng (animal matter) ñöôïc goïi laø nhaân loaïi vaø coù teân goïi laø Manasa hay laø “Trí Tueä” (“Mind”). Nhöng moät khi bò giam nhoát, hay luaân hoài, tinh hoa cuûa chuùng trôû neân löôõng dieän (dual): coù theå noùi laø caùc tia cuûa Trí Tueä thieâng lieâng vónh cöûu naøy, ñöôïc xem nhö laø caùc thöïc theå caù bieät, khoaùc laáy moät thuoäc tính keùp, ñoù laø: 1/ Trí tueä vôùi tính chaát coá höõu coát yeáu cuûa chuùng ñang khao khaùt höôùng leân (Thöôïng Trí), vaø 2/ Tính chaát suy tö cuûa con ngöôøi, hay söï tö duy ñoäng vaät (animal cogitation), bieát lyù luaän nhôø tính chaát cao sieâu cuûa boä oùc con ngöôøi, töùc Manas coù khuynh höôùng tieán veà Kama hay Haï trí. Moät beân bò thu huùt veà phía Buddhi, beân kia höôùng xuoáng, ñeán trung taâm cuûa caùc ñam meâ vaø caùc duïc voïng thuù tính. Caùi phaàn sau naøy khoâng coù choã trong Devachan, cuõng nhö chuùng khoâng theå keát hôïp vôùi Tam Thöôïng Theå thieâng lieâng ñang tieán leân hôïp nhaát vaøo toaøn phuùc tinh thaàn. Tuy nhieân ñoù laø Chaân Ngaõ, Thöïc Theå Trí Tueä, voán chòu traùch nhieäm cho moïi toäi loãi cuûa caùc thuoäc tính thaáp, gioáng nhö cha meï chòu traùch nhieäm veà caùc toäi loãi cuûa con mình, chöøng naøo maø caùc con vaãn chöa coù yù thöùc traùch nhieäm. Hoûi : Coù phaûi “ñöùa con” naøy laø “Phaøm Ngaõ” khoâng? Ñaùp : Chính noù. Do ñoù, khi noùi raèng “Phaøm Ngaõ” cheát theo xaùc thaân, thì ñieàu ñoù khoâng noùi leân taát caû. Theå xaùc, voán laø caùi bieåu töôïng beân ngoaøi cuûa oâng A. hoaëc baø B., seõ taøn taï theo cuøng vôùi caùc uaån vaät chaát cuûa noù, voán laø caùc bieåu loä thaáy ñöôïc cuûa noù. Nhöng taát caû nhöõng gì ñaõ taïo ra trong kieáp soáng nhö nhoùm kinh nghieäm taâm linh, caùc hoaøi baõo cao quyù nhaát, caùc tình thöông baát töû vaø baûn chaát khoâng ích kyû cuûa oâng A hoaëc baø B., trong thôøi gian ôû Devachan, seõ baùm chaët vaøo Chaân Ngaõ, Chaân Ngaõ naøy laïi töï ñoàng BAÛN CHAÁT CUÛA NGUYEÂN KHÍ SUY TÖ

204

143

hoùa vôùi phaàn taâm linh cuûa thöïc theå hoàng traàn ñoù, giôø ñaây ñaõ vöôït ra khoûi taàm maét. Dieãn vieân ñaõ nhuaàn nhuyeãn vôùi vai troø vöøa ñoùng cuûa mình ñeán noãi y mô ñeán noù trong suoát thôøi kyø ôû Devachan, hình aûnh ñoù noái tieáp maõi cho ñeán luùc y trôû laïi saân khaáu cuoäc ñôøi ñeå ñoùng moät vai khaùc. Hoûi : Nhöng taïi sao trieát lyù naøy maø baø noùi raèng coå xöa nhö con ngöôøi bieát suy tö, ñaõ khoâng coù ñöôïc vò trí naøo trong thaàn hoïc Cô Ñoác Giaùo? Ñaùp : Baïn ñaõ laàm, thaàn hoïc coù trieát lyù naøy ñaáy. Chæ coù ñieàu laø thaàn hoïc ñaõ laøm bieán daïng noù leäch ra khoûi moïi nhaän thöùc, gioáng nhö noù ñaõ laøm leäch nhieàu trieát lyù khaùc. Thaàn hoïc goïi Ego laø thieân thaàn (Angel) maø Thöôïng Ñeá ban cho chuùng ta vaøo luùc chuùng ta ra ñôøi ñeå saên soùc cho linh hoàn chuùng ta. Thay vì cho raèng “Thieân Thaàn” chòu traùch nhieäm veà caùc toäi loãi cuûa “Linh Hoàn” bô vô khoán khoå, thì theo lyù luaän cuûa thaàn hoïc, chính linh hoàn laïi bò tröøng phaït veà moïi toäi loãi cuûa caû xaùc thòt laãn trí tueä! Chính linh hoàn, linh khí voâ hình (immaterial breath) cuûa Thöôïng Ñeá vaø taïo vaät ñöôïc cho laø cuûa Ngaøi (his alleged creation), baèng moät troø tung höùng taâm linh ñaùng kinh ngaïc nhaát, bò buoäc phaûi chòu thieâu ñoát trong ñòa nguïc vaät chaát maø khoâng bao giôø bò chaùy heát (vì coù “baûn chaát gioáng nhö chaát am – miaêng”, abestos – like nature – theo caùch dieãn taû huøng bieän vaø nhieät thaønh cuûa Anh ngöõ hieän ñaïi thôøi Tertullian), trong khi vò “Thieân Thaàn” neù traùnh khoâng phaûi traû gì heát, sau khi xeáp laïi ñoâi caùnh traéng vaø laøm öôùt caùnh baèng vaøi gioït leä. Vaâng, ñaây laø “caùc thieân thaàn chaêm soùc” cuûa chuùng ta, “caùc söù giaû cuûa baùc aùi”, theo lôøi giaùm muïc Mant noùi vôùi chuùng ta, caùc söù giaû naøy ñöôïc göûi ñeán “ …………. Ñeå hoaøn thaønh Ñieàu toát laønh cho keû thöøa keá höôûng söï Cöùu Roãi, caùc ngaøi vaãn Ñau khoå cho chuùng ta khi chuùng ta phaïm toäi, Vui möøng khi chuùng ta bieát aên naên;” Tuy nhieân, ñieàu roõ reät laø neáu taát caû moïi vò giaùm muïc treân theá giôùi ñöôïc yeâu caàu ñònh nghóa chæ moät laàn thoâi veà nhöõng gì maø hoï CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

205

hieåu veà linh hoàn vaø caùc chöùc naêng cuûa linh hoàn, thì hoï khoâng theå laøm caùch naøo ñeå chöùng minh cho chuùng ta baát cöù daáu veát naøo cuûa luaän lyù hoïc trong ñöùc tin chính thoáng cuûa hoï!

Trieát lyù naøy coù trong Phuùc AÂm cuûa Thaùnh John Hoûi : Nhöõng keû gaén boù vôùi nieàm tin naøy coù theå traû lôøi raèng cho duø giaùo ñieàu chính thoáng coù baùo tröôùc raèng keû phaïm toäi maø khoâng aên naên vaø keû duy vaät phaûi traûi qua moät thôøi kyø khoán khoå trong hoûa nguïc hôi quaù hieän thöïc ñoù, maët khaùc, lyù thuyeát ñoù cuõng ñem laïi cho hoï moät cô may ñeå hoái caûi vaøo phuùt choùt. Chuùng cuõng khoâng giaûng daïy söï huûy dieät hoaëc maát ñi Phaøm Ngaõ, taát caû ñeàu nhö nhau. Ñaùp : Neáu giaùo hoäi khoâng giaûng daïy gì veà loaïi ñoù, thì traùi laïi, Ñöùc Jesus coù daïy, vaø ñoù laø ñieàu coù yù nghóa ñoái vôùi nhöõng ai, toái thieåu, bieát ñaët Ñöùc Christ cao hôn Giaùo Hoäi Cô Ñoác (Christianity). Hoûi : Ñöùc Christ coù daïy gì veà vieäc ñoù khoâng? Ñaùp : Ngaøi coù daïy ñieàu ñoù. Vaø moïi nhaø huyeàn linh hoïc thoâng thaïo vaø ngay caû nhaø Do Thaùi Bí Giaùo cuõng seõ noùi vôùi baïn nhö theá. Ñöùc Christ hay ít ra, Phuùc AÂm thöù tö coù daïy veà luaân hoài cuõng nhö daïy veà söï huûy dieät cuûa Phaøm Ngaõ, neáu baïn chæ caàn queân ñi loái chaáp neâ vaên töï vaø giöõ laïi phaàn Tinh Thaàn noäi moân. Haõy nhôù laïi caùc caâu 1 vaø 2 trong chöông XV cuûa Phuùc AÂm Thaùnh John. Nguï töø noùi ñeán gì neáu khoâng phaûi laø Tam Thöôïng Theå (uppertriad) trong con ngöôøi? Atma laø ngöôøi troàng nho (Husbandman) – Chaân Ngaõ Tinh Thaàn hay Buddhi (Christos) laø caây nho (Vine), trong khi sinh hoàn (animal and vital Soul), töùc Phaøm Ngaõ, laø “caønh nho” (“branch”). “Ta ñích thöïc laø caây nho, Cha ta laø ngöôøi troàng nho. Ngöôøi chaët ñi moïi caønh khoâng mang traùi nôi ta… Vì caønh khoâng theå mang traùi ñöôïc neáu caønh ñoù khoâng ôû trong goác nho, ngöôi khoâng theå taïo gì ñöôïc neáu ngöôi khoâng ôû trong ta. Ta laø goác nho – ngöôi laø caønh nho. Neáu moät ngöôøi khoâng ôû trong ta, y seõ bò neùm ra nhö caønh nho, vaø bò heùo khoâ, bò neùm vaøo löûa vaø bò chaùy tieâu”.

BAÛN CHAÁT CUÛA NGUYEÂN KHÍ SUY TÖ

206

Baây giôø chuùng toâi giaûi thích caâu ñoù theo caùch naøy. Vì khoâng tin vaøo löûa ñòa nguïc maø khoa thaàn hoïc ñöa ra döôùi hình thöùc söï ñe doïa ñoái vôùi caønh nho, chuùng toâi noùi raèng “Ngöôøi troàng nho“ coù nghóa laø Atma, töôïng tröng cho Baûn Nguyeân voâ haïn, voâ ngaõ, trong khi goác nho thay cho hoàn Tinh Thaàn, Christos, vaø moãi “caønh nho” töôïng tröng cho moät laàn luaân hoài môùi. (Trong “Caùc Bí Phaùp”, ñoù laø Tö Teá, “Töø Phuï”, ngöôøi troàng goác nho. Moïi bieåu töôïng ñeàu coù baûy chìa khoùa ñeå môû. Ngöôøi tieát loä Pleroma luoân luoân ñöôïc goïi laø “Töø Phuï”). Hoûi : Nhöng baø döïa vaøo baèng chöùng gì ñeå ñöa ra caùch giaûi thích ñoäc ñoaùn nhö theá? Ñaùp : Khoa bieåu töôïng hoïc phoå quaùt laø moät bieän minh cho söï chính xaùc cuûa caùch giaûi thích ñoù, vaø khoâng heà ñoäc ñoaùn gì caû. Hermas noùi ñeán “Thöôïng Ñeá” raèng Ngaøi “troàng vöôøn nho”, nghóa laø ngaøi taïo ra nhaân loaïi. Trong kinh Kabala coù chöùng minh raèng ngöôøi Thaùi coå hay ngöôøi “Tröôøng Dieän”, troàng vöôøn nho, vöôøn nho töôïng tröng cho nhaân loaïi, coøn moät goác nho coù yù nghóa laø söï soáng. Do ñoù, linh hoàn cuûa “King Messiah” ñöôïc trình baøy nhö laø ñang giaët y phuïc cuûa ngaøi trong röôïu nho (wine) töø treân trôøi, töø söï saùng taïo theá giôùi. (Zohar XL, 10). King Messiah laø Ego ñöôïc thanh taåy baèng caùch giaët giuõ aùo quaàn cuûa mình (nghóa laø caùc Phaøm Ngaõ cuûa Chaân Ngaõ khi taùi sinh), trong röôïu nho töø treân trôøi, töùc laø Buddhi. Adam hay A–Dam laø “maùu”. Söï soáng cuûa nhuïc thaân naèm ôû trong maùu (nephesh – linh hoàn), Leviticus XVII. Coøn Adam – Kadmon laø con duy nhaát (Only–Begotten). Noah cuõng troàng moät vöôøn nho  luoáng ñaát (hot – bed) laø caùch noùi boùng baåy veà nhaân loaïi töông lai. Trong kinh Nazarene Codex, chuùng toâi tìm thaáy caû moät chuoãi cuûa vieäc thöøa nhaän cuøng moät caùch noùi boùng gioù ñoù. Baûy goác nho ñöôïc taïo ra – maø baûy goác nho laø baûy gioáng daân cuûa chuùng ta vôùi baûy Ñaáng Cöùu Theá hay Phaät cuûa caùc gioáng daân ñoù – voán baét nguoàn töø Lukaba Zivo vaø Ferho (hay Parcha), Raba vun töôùi chuùng (Codex Nazaraes, q.III, tr.60, 61). Khi keû coù phuùc (the blessed) vöôït leân trong CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG 10

145

207

soá caùc taïo vaät cuûa aùnh saùng, hoï seõ thaáy Lavar – Xivo, Chuùa cuûa söï soáng vaø laø Goác nho ñaàu tieân (nhö treân, q.II, tr.281). Caùc aån duï naøy cuûa Do Thaùi Bí giaùo ñöôïc laëp laïi moät caùch töï nhieân nhö theá ñoù trong Phuùc AÂm theo Thaùnh John (XV,1). Chuùng ta ñöøng neân queân raèng trong heä thoáng con ngöôøi – ngay caû ñeán caùc trieát lyù khoâng bieát caùch phaân chia thaát phaân cuûa chuùng toâi – Ego hay con ngöôøi bieát suy tö ñöôïc goïi laø Logos hay laø con cuûa Vua Linh Hoàn vaø Nöõ Hoaøng Tinh Thaàn. “Manas laø con nuoâi Vua vaø Nöõ Hoaøng” (caùc thuaät ngöõ noäi moân töông ñöông vôùi Atma vaø Buddhi), moät taùc phaåm huyeàn hoïc goïi nhö theá. Vò naøy laø “Thieân nhaân” (“man – god”) theo Plato, oâng töï ñoùng ñinh trong Khoâng Gian (hay kyø gian cuûa chu kyø soáng) ñeå cöùu chuoäc Vaät Chaát. Ngaøi laøm ñieàu naøy baèng caùch luaân hoài nhieàu laàn, nhö vaäy ñöa nhaân loaïi tôùi söï hoaøn thieän, vaø nhôø ñoù taïo cô hoäi cho caùc hình haøi thaáp keùm phaùt trieån thaønh caùc hình haøi cao sieâu. Trong moät kieáp soáng, ngaøi khoâng ngöøng taïo tieán boä cho chính mình vaø khoâng ngöøng giuùp cho moïi baûn theå vaät chaát tieán hoùa; ngay caû trong tröôøng hôïp raát hieám coù laø khi maát ñi moät trong caùc Phaøm Ngaõ cuûa mình, trong tröôøng hôïp sau hoaøn toaøn thieáu haún ngay caû moät tia saùng taâm linh, ñeå giuùp höôùng veà söï tieán boä caù nhaân. Hoûi : Nhöng chaéc chaén laø neáu Chaân Ngaõ chòu traùch nhieäm veà caùc toäi loãi cuûa caùc Phaøm Ngaõ cuûa noù, thì noù cuõng ñaùp öùng vôùi söï maát maùt, hay ñuùng hôn söï huûy dieät hoaøn toaøn moät trong caùc Phaøm Ngaõ ñoù. Ñaùp : Khoâng haún theá, tröø phi noù khoâng laøm gì ñeå traùnh soá phaän haåm hiu naøy. Nhöng neáu maëc daàu heát söùc coá gaéng, tieáng noùi cuûa Chaân Ngaõ hay laø tieáng noùi löông taâm cuûa chuùng ta cuõng khoâng theå xuyeân qua ñöôïc böùc töôøng vaät chaát, keá ñoù söï thieáu saéc beùn cuûa böùc töôøng naøy xuaát phaùt töø baûn chaát baát toaøn cuûa vaät chaát ñöôïc saép vaøo cuøng vôùi caùc thaát baïi khaùc cuûa thieân nhieân. Chaân Ngaõ cuõng ñuû bò tröøng phaït baèng vieäc maát Devachan, vaø nhaát laø phaûi luaân hoài haàu nhö töùc khaéc.

BAÛN CHAÁT CUÛA NGUYEÂN KHÍ SUY TÖ

208

146

Hoûi : Trieát lyù veà vieäc coù theå maát linh hoàn – hay phaøm ngaõ baø goïi laø gì? Trieát lyù naøy ñoái khaùng laïi caùc lyù thuyeát lyù töôûng cuûa caû Cô Ñoác giaùo laãn giaùng ma hoïc, maëc duø Swedenborg thöøa nhaän vieäc ñoù ôû moät chöøng möïc naøo ñoù maø oâng goïi laø caùi cheát taâm linh (spiritual death). Hoï seõ khoâng bao giôø chaáp nhaän ñieàu ñoù. Ñaùp : Vieäc khoâng chaáp nhaän naøy khoâng theå thay ñoåi moät söï thaät trong thieân nhieân, neáu noù ñuùng laø moät söï thaät, neáu khoâng noù seõ ngaên caûn moät ñieàu nhö vaäy ñoâi khi xaûy ra. Vuõ truï vaø moïi söï vieäc, trong ñoù nhö ñaïo ñöùc, trí tueä, vaät chaát, thoâng linh hoaëc tinh thaàn ñöôïc kieán taïo döïa treân moät ñònh luaät thaêng baèng hoaøn haûo vaø haøi hoøa. Nhö ñaõ coù noùi (xem Isis Unveiled), maõnh löïc höôùng taâm khoâng theå töï bieåu loä maø khoâng coù maõnh löïc ly taâm trong söï xoay troøn haøi hoøa cuûa khoái caàu, coøn moïi hình haøi vaø söï luõy tieán cuûa chuùng laø saûn phaåm cuûa maõnh löïc keùp naøy trong thieân nhieân. Hieän nay Tinh Thaàn (hay Buddhi) laø naêng löôïng ly taâm coøn linh hoàn (Manas) laø naêng löôïng tinh thaàn höôùng taâm, vaø muoán taïo ra keát quaû duy nhaát, chuùng phaûi ñöôïc hôïp nhaát vaø haøi hoøa moät caùch hoaøn haûo. Phaù vôõ hay laøm hö chuyeån ñoäng höôùng taâm cuûa linh hoàn traàn tuïc ñang höôùng veà trung taâm thu huùt noù; ngaên chaën söï tieán boä cuûa noù baèng caùch gaây caûn trôû noù vôùi moät troïng löôïng vaät chaát naëng hôn möùc noù coù theå höùng chòu, hoaëc laø thích hôïp hôn cho traïng thaùi Devachan, vaø söï haøi hoøa cuûa toång theå seõ bò phaù huûy. Kieáp soáng caù nhaân, hay coù leõ ñuùng hôn, phaûn aùnh lyù töôûng cuûa noù chæ coù theå ñöôïc noái tieáp neáu ñöôïc duy trì baèng moät löïc coù hai maët, ñoù laø baèng söï hôïp nhaát chaët cheõ cuûa Buddhi vaø Manas trong moãi laàn taùi sinh hay kieáp soáng cuûa Phaøm Ngaõ. Söï leäch höôùng duø nhoû nhaát ra khoûi söï haøi hoøa cuõng gaây thieät haïi cho noù; vaø khi noù bò phaù huûy khoâng coøn cöùu vaõn ñöôïc, thì hai maõnh löïc taùch rôøi ra vaøo luùc cheát. Trong thôøi gian ngaén, hình haøi thuoäc Phaøm Ngaõ (ñöôïc goïi moät caùch khoâng ñuùng laém laø Kama rupa vaø Mayavi rupa), söï nôû roä veà taâm linh cuûa hình haøi ñoù, nhôø gaén lieàn chính noù vôùi Chaân Ngaõ, seõ theo noù vaøo Devachan vaø mang laïi cho Bieät Ngaõ thöôøng toàn saéc thaùi caù bieät cuûa CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

209

147

noù (taïm goïi laø protem (taïm thôøi)) ñöôïc loâi cuoán vaøo ôû laïi trong Kamaloka vaø ñeå töø töø bò huûy dieät. Vì chính sau caùi cheát cuûa keû hö hoûng sa ñoïa, keû phi taâm linh vaø keû ñoäc aùc khoâng coøn phöông caùch cöùu chuoäc laø ñeán thôøi kyø coù tính chaát quyeát ñònh vaø voâ cuøng quan troïng. Neáu trong kieáp soáng, söï coá gaéng heát söùc vaø toät ñoä cuûa Noäi Ngaõ (Manas) ñeå hôïp nhaát moät caùi gì ñoù cuûa Phaøm Ngaõ vôùi chính noù vaø tia saùng leo leùt cao sieâu cuûa Buddhi thieâng lieâng bò caûn trôû; neáu tia saùng naøy ngaøy caøng ñöôïc ñeå cho taùch rôøi khoûi lôùp voû bao giôø cuõng daøy ñaëc cuûa boä oùc hoàng traàn, thì Chaân Ngaõ Taâm Linh hay Manas, moät khi thoaùt khoûi xaùc thaân, vaãn hoaøn toaøn bò taùch khoûi taøn tích dó thaùi cuûa Phaøm Ngaõ; vaø caùi taøn tích naøy, hay Kama rupa, ñi theo caùc thu huùt hoàng traàn cuûa noù, bò cuoán vaøo vaø ôû laïi trong Hades (aâm ty) maø chuùng toâi goïi laø Kamaloka (Duïc giôùi). Ñaây laø “caùc caønh bò heùo khoâ” khi taùch rôøi khoûi goác nho maø ñöùc Jesus ñaõ noùi ñeán. Tuy nhieân, söï huûy dieät khoâng bao giôø xaûy ra trong khoaûnh khaéc, vaø ñoâi khi caàn nhieàu theá kyû môùi hoaøn taát. Nhöng nôi ñaây, Phaøm Ngaõ ôû laïi cuøng vôùi caùc taøn dö cuûa caùc Phaøm Ngaõ khaùc may maén hôn vaø cuøng vôùi caùc Phaøm Ngaõ naøy trôû thaønh moät ma hình (shell) vaø moät aâm ma (elementary). Nhö coù noùi trong Isis, chính hai loaïi “vong linh” (“spirits”, hoàn ma) naøy, töùc ma hình vaø aâm ma, laø “ngoâi sao” ñaàu ñaøn trong caùc buoåi caàu ñoàng lôùn coù “hieän hình” (“materialisations”). Vaø baïn coù theå chaéc chaén raèng chuùng khoâng coù ñi ñaàu thai; vaø do ñoù raát ít “ngöôøi thaân ñaõ cheát” maø bieát ñöôïc ñieàu gì veà luaân hoài, ñoù laø lyù do cho thaáy caùc nhaø giaùng ma hoïc ñi sai ñöôøng. Hoûi : Nhöng chaúng phaûi laø taùc giaû cuûa Isis Unveiled ñang höùng chòu söï toá caùo laø ñaõ thuyeát giaûng ngöôïc laïi vôùi thuyeát luaân hoài sao? Ñaùp : Ñuùng theá, nhöng maø chæ vôùi nhöõng ngöôøi ñaõ hieåu sai nhöõng gì ñöôïc noùi ñeán. Vaøo luùc maø boä Isis Unveiled ñöôïc vieát ra, khoâng moät nhaø giaùng ma hoïc naøo, ngöôøi Anh laãn ngöôøi Myõ, tin vaøo thuyeát luaân hoài caû, coøn nhöõng gì ñöôïc noùi ñeán veà thuyeát luaân hoài laø ñeå nhaèm vaøo vieäc choáng laïi caùc nhaø giaùng ma hoïc Phaùp, maø lyù thuyeát cuûa hoï vöøa phi trieát hoïc vöøa voâ lyù, trong khi giaùo lyù Ñoâng BAÛN CHAÁT CUÛA NGUYEÂN KHÍ SUY TÖ

210

Phöông laïi hôïp lyù vaø hieån nhieân laø ñuùng vôùi chaân lyù hôn. Nhöõng ngöôøi theo thuyeát luaân hoài cuûa tröôøng phaùi Allan Kardec thì tin vaøo vieäc luaân hoài töï yù (arbitrary, tuøy tieän) vaø töùc khaéc. Theo hoï, ngöôøi cha cheát ñi coù theå ñaàu thai vaøo trong ñöùa con gaùi chöa ñöôïc sinh ra cuûa chính oâng ta, vaø v.v… Hoï khoâng coù Devachan, Karma, maø cuõng khoâng heà coù ñöôïc trieát lyù gì beânh vöïc hay chöùng minh cho vieäc caàn phaûi taùi sinh lieân tuïc. Nhöng taïi sao taùc giaû cuûa boä “Isis” coù theå baùc boû thuyeát luaân hoài do nghieäp quaû, vôùi caùc khoaûng caùch daøi thay ñoåi giöõa 1000 vaø 1500 naêm, khi ñoù laø nieàm tin caên baûn cuûa caû Phaät giaùo vaø AÁn giaùo? Hoûi : Nhö vaäy baø baùc boû hoaøn toaøn lyù thuyeát cuûa caùc nhaø Duy Linh (Spiritists) laãn caùc nhaø giaùng ma hoïc phaûi khoâng? Ñaùp : Khoâng phaûi hoaøn toaøn, maø chæ nhöõng gì coù lieân quan ñeán caùc tin töôûng caên baûn rieâng cuûa hoï thoâi. Caû hai phaùi chæ döïa vaøo nhöõng gì maø “hoàn ma” noùi vôùi hoï vaø caû hai cuõng baát ñoàng vôùi nhau cuõng nhö chuùng toâi, caùc nhaø nghieân cöùu Minh Trieát Thieâng Lieâng, baát ñoàng vôùi caû hai phaùi ñoù vaäy. Chaân lyù chæ coù moät, vaø khi chuùng toâi nghe caùc hoàn ma (spooks) Phaùp noùi veà luaân hoài, coøn caùc hoàn ma Anh phuû nhaän vaø phaûn ñoái thuyeát ñoù, chuùng toâi cho raèng caû “hoàn ma” Phaùp laãn “hoàn ma” Anh ñeàu khoâng bieát hoï ñang noùi veà caùi gì. Cuøng vôùi caùc nhaø giaùng ma hoïc vaø caùc nhaø duy linh, chuùng toâi tin vaøo söï hieän höõu cuûa caùc “hoàn ma”, hay laø caùc thöïc theå voâ hình, coù ít nhieàu hieåu bieát. Nhöng trong khi theo giaùo lyù cuûa chuùng toâi, caùc thöïc theå naøy coù nhieàu loaïi vaø raát ñoâng ñaûo, thì caùc keû baát ñoàng vôùi chuùng toâi khoâng nhaän laø coù thöïc theå naøo khaùc hôn caùc “hoàn ma” ñaõ thoaùt xaùc cuûa con ngöôøi, maø theo söï hieåu bieát cuûa chuùng toâi, haàu heát chæ laø caùc ma hình ôû duïc giôùi (Kamalokic Shells). Hoûi : Döôøng nhö baø khoâng coù thieän caûm maáy vôùi caùc hoàn ma (spirits). Vì baø ñaõ neâu ra caùc quan ñieåm vaø caùc lyù leõ ñeå khoâng tin vaøo söï hieän hình cuûa caùc vong linh thoaùt xaùc – töùc “vong hoàn ngöôøi cheát” – vaø söï giao tieáp tröïc tieáp cuûa caùc vong linh naøy trong CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

211

148

caùc buoåi caàu ñoàng, xin baø chòu phieàn noùi roõ theâm cho toâi veà söï vieäc treân. Taïi sao moät soá nhaø nghieân cöùu Minh Trieát Thieâng Lieâng khoâng meät moûi khi noùi veà caùc nguy haïi luùc giao tieáp vôùi caùc vong linh vaø ñoàng töû? Hoï coù lyù do ñaëc bieät naøo veà vieäc ñoù? Ñaùp : Chuùng toâi chaéc haún laø nhö theá. Toâi bieát toâi hieåu roõ. Trong hôn nöûa theá kyû qua, do söï am hieåu cuûa toâi vôùi caùc “aûnh höôûng“ voâ hình naøy, nhöng laïi quaù thöïc vaø khoâng theå phuû nhaän ñöôïc, töø caùc tinh linh (elementals) coù yù thöùc, caùc ma hình baùn yù thöùc, xuoáng ñeán caùc aâm ma ñuû loaïi hoaøn toaøn voâ caûm (senseless) vaø khoâng coù ñaëc tính roõ reät, toâi cho laø toâi coù quyeàn noùi theo caùi thaáy bieát cuûa toâi. Hoûi : Baø coù theå neâu ra moät hay nhieàu thí duï ñeå chöùng minh taïi sao caùc thöïc haønh naøy phaûi bò xem laø nguy haïi hay khoâng? Ñaùp : Ñieàu naøy caàn coù nhieàu thì giôø hôn môùi coù theå laøm ñöôïc. Moïi nguyeân nhaân caàn phaûi ñöôïc xeùt ñoaùn baèng caùc haäu quaû maø noù taïo ra. Xem xeùt kyõ laïi lòch söû cuûa giaùng ma hoïc trong suoát naêm möôi naêm qua, keå töø khi noù xuaát hieän trong theá kyû naøy (theá kyû XIX,ND) ôû Myõ vaø chính baïn haõy töï xeùt ñoaùn xem coi noù ñaõ laøm cho nhöõng ngöôøi haâm moä noù toát laønh hôn hay gaëp tai haïi hôn. Xin caûm thoâng vôùi toâi. Toâi khoâng noùi ñieàu gì choáng laïi vôùi giaùng ma hoïc chaân chính, maø chæ choáng laïi phong traøo hieän ñaïi ñang hoaït ñoäng döôùi teân goïi ñoù vaø caùi ñöôïc goïi laø trieát lyù ñöôïc ñöa ra ñeå giaûi thích hieän töôïng cuûa noù. Hoûi : Baø khoâng tin chuùt gì vaøo hieän töôïng cuûa hoï chaêng? Ñaùp : Chính vì toâi tin vaøo chuùng vôùi lyù do quaù toát ñeïp vaø (tröø moät soá tröôøng hôïp coá yù gian doái) bieát ñöôïc chuùng cuõng coù thaät nhö baïn vaø toâi ñang soáng vaäy, maø toâi choáng laïi chuùng. Moät laàn nöõa toâi chæ noùi ñeán hieän töôïng vaät chaát thoâi maø khoâng noùi ñeán hieän töôïng tinh thaàn hay thaäm chí hieän töôïng thoâng linh. Ñoàng thinh töông öùng (like attracts like). Coù nhieàu ngöôøi nam laãn nöõ coù ñöùc haïnh, trong saïch, taâm hoàn cao thöôïng, quen bieát rieâng vôùi toâi, hoï traûi qua nhieàu naêm soáng vôùi söï höôùng daãn tröïc tieáp vaø thaäm chí söï che chôû cuûa caùc “vong linh” cao caáp, duø laø ñaõ thoaùt xaùc hay coøn ôû treân BAÛN CHAÁT CUÛA NGUYEÂN KHÍ SUY TÖ

212

149

haønh tinh. Nhöng caùc vong linh naøy khoâng thuoäc loaïi caùc John Kings vaø Ernests, töùc caùc vong linh xuaát hieän trong caùc buoåi caàu ñoàng. Caùc vong linh naøy höôùng daãn vaø ñieàu khieån ngöôøi traàn chæ trong caùc tröôøng hôïp hieám coù vaø ngoaïi leä maø hoï bò thu huùt vaø loâi cuoán veà maët töø ñieän do caùc nghieäp quaû trong quaù khöù cuûa caù nhaân. Muoán thu huùt ñöôïc caùc vong linh thoâng minh naøy khoâng phaûi chæ ngoài chôø “cho dieãn bieán xaûy ra” laø ñuû. Caùch ñoù chæ môû ra caùnh cöûa cho ñaùm “aâm ma” (“spooks”), toát laønh hoaëc xaáu xa, hoaëc khoâng toát khoâng xaáu, maø ngöôøi ñoàng töû trôû thaønh moät noâ leä daønh rieâng cho söï soáng cuûa noù. Toâi leân tieáng choáng laïi tình traïng ñoàng coát vaø vieäc giao tieáp böøa baõi nhö theá vôùi loaøi aâm ma, chôù khoâng choáng laïi vôùi huyeàn bí hoïc taâm linh. Loaïi sau naøy coù tính chaát thaùnh thieän, naâng cao con ngöôøi, coøn loaïi tröôùc coù cuøng baûn chaát nhö laø hieän töôïng cuûa hai theá kyû tröôùc, maø raát nhieàu ngöôøi theo baøng moân vaø haéc ñaïo ñaõ chòu bieát bao ñau khoå vì ñoù. Haõy ñoïc saùch cuûa Glanvil vaø caùc taùc giaû khaùc veà vaán ñeà ma thuaät baïn seõ thaáy coù ghi laïi trong ñoù nhieàu tröôøng hôïp gioáng nhau cuûa haàu heát, neáu khoâng noùi laø taát caû, hieän töôïng vaät chaát cuûa “giaùng ma hoïc” thuoäc theá kyû XIX. Hoûi : Coù phaûi baø muoán aùm chæ raèng taát caû chí laø haéc thuaät chöù khoâng gì khaùc? Ñaùp : Nhöõng gì toâi muoán noùi ñoù laø: moïi giao tieáp vôùi ngöôøi cheát duø höõu thöùc hoaëc voâ thöùc, nhö laø thuaät goïi hoàn (necromancy), ñeàu laø vieäc thöïc haønh voâ cuøng nguy haïi. Töø laâu, tröôùc thôøi Moses, taát caû caùc quoác gia coù hieåu bieát ñeàu xem vieäc lieân laïc vôùi ngöôøi cheát nhö theá laø toäi loãi vaø ñoäc aùc, bôûi vì noù quaáy raày söï yeân tónh cuûa caùc linh hoàn vaø can döï ñeán vieäc tieán nhaäp vaøo caùc coõi cao cuûa caùc linh hoàn naøy. Minh trieát chung cuûa moïi theá kyû qua bao giôø cuõng lôùn tieáng toá giaùc caùc thöïc haønh nhö theá. Sau cuøng, trong 15 naêm qua toâi khoâng bao giôø ngöng laëp laïi baèng lôøi noùi cuõng nhö baèng chöõ vieát laø: trong khi coù moät soá ñöôïc goïi laø “vong hoàn” (“spirits”) khoâng bieát gì veà caùi maø chuùng ñang noùi, maø chæ laëp laïi – gioáng nhö con veït – nhöõng gì chuùng thaáy trong trí naõo cuûa ñoàng töû vaø cuûa nhöõng ngöôøi khaùc; CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

213

150

moät soá khaùc thì raát nguy haïi vaø chæ coù theå daãn daét con ngöôøi tôùi taø vaïy. Ñaây laø hai söï kieän quaù hieån nhieân. Ñi vaøo giôùi giaùng ma cuûa phaùi Allan Kardec, baïn thaáy ñöôïc “caùc hoàn ma” xaùc nhaän vieäc luaân hoài vaø noùi naêng gioáng nhö ngöôøi sinh ra trong Thieân chuùa giaùo La Maõ. Quay sang “ngöôøi cheát thaân thieát” ôû Anh vaø Myõ, baïn seõ nghe hoï phuû nhaän vieäc luaân hoài baát chaáp moïi khoù khaên, leân aùn nhöõng ai thuyeát giaûng vieäc luaân hoài vaø giöõ vöõng quan ñieåm Tin Laønh cuûa hoï. Caùc ñoàng töû coù khaû naêng nhaát cuûa baïn ñeàu ñau khoå veà theå xaùc laãn tinh thaàn. Haõy nghó ñeán keát thuùc bi thaûm cuûa Charles Foster, cheát trong beänh vieän taâm thaàn vì chöùng ñieân loaïn; Slade vôùi chöùng ñoäng kinh, coøn Eglinton  nhaø ñoàng coát loãi laïc nhaát cuûa Anh hieän nay  cuõng bò gioáng nhö vaäy. Nhìn laïi cuoäc ñôøi cuûa D.D. Home, moät ngöôøi maø trí oùc ngaäp traøn cay ñaéng, khoâng bao giôø noùi ñeán ñieàu hay cuûa ai maø oâng nghi laø coù khaû naêng thoâng linh, luoân luoân vu khoáng caùc ñoàng töû khaùc cuõng coù keát thuùc cay ñaéng. Nhaø Calvin naøy cuûa giaùng ma hoïc ñau khoå trong nhieàu naêm vì beänh tuûy soáng do giao tieáp vôùi caùc “hoàn ma” vaø cheát vì söùc khoûe hoaøn toaøn suy suïp. Laïi nghó ñeán soá phaän buoàn thaûm cuûa Washington Irvin Bishop. Toâi bieát oâng ta ôû New York khi oâng ñöôïc 14 tuoåi, vaø chaéc chaén oâng laø moät ñoàng töû. Ñuùng laø con ngöôøi ñaùng thöông naøy ñaõ ñi böôùc tröôùc “caùc vong linh” cuûa oâng ta vaø ñaõ röûa toäi cho hoï … Sau cuøng haõy chuù yù caùc ñoàng töû kyø cöïu, caùc nhaø saùng laäp vaø nhaø hoaït ñoäng haøng ñaàu cuûa phong traøo giaùng ma hieän thôøi – chò em nhaø Fox. Sau hôn 40 naêm giao tieáp vôùi “Thieân Thaàn”, “Thieân Thaàn” naøy ñaõ laøm cho hoï trôû thaønh nhöõng keû naùt röôïu baát trò, nhöõng keû maø trong caùc baøi dieãn thuyeát tröôùc coâng chuùng, ñaõ vaïch traàn coâng vieäc trong cuoäc soáng rieâng tö cuûa hoï vaø trieát lyù cuûa hoï nhö laø vieäc löøa doái. Toâi xin hoûi baïn hoï bò thuùc ñaåy bôûi loaïi vong linh naøo? Hoûi : Nhöõng suy luaän cuûa baø coù phaûi laø moät suy luaän chính xaùc khoâng? Ñaùp : Baïn ruùt ra ñöôïc keát luaän gì neáu caùc hoïc sinh öu tuù nhaát cuûa moät tröôøng ñaëc bieät daïy haùt thình lình bò suy suïp do ñau coå hoïng BAÛN CHAÁT CUÛA NGUYEÂN KHÍ SUY TÖ

214

vì quaù söùc? Ñoù laø vì phöông phaùp ñang ñöôïc aùp duïng theo laø moät phöông phaùp dôû teä. Vì theá, toâi nghó laø caùch suy ñoaùn nhö theá cuõng hôïp lyù ñoái vôùi hieän töôïng giaùng ma khi chuùng toâi thaáy caùc ñoàng töû gioûi nhaát cuûa phong traøo ñoù ñeàu trôû thaønh mieáng moài cho moät soá phaän nhö theá. Chuùng toâi chæ coù theå noùi: Haõy ñeå cho nhöõng ai löu taâm ñeán vaán ñeà phaùn ñoaùn caùi caây giaùng ma hoïc baèng caùc quaû cuûa noù vaø suy gaãm veà baøi hoïc. Chuùng toâi, nhöõng ngöôøi nghieân cöùu Minh Trieát Thieâng Lieâng luoân xem caùc nhaø giaùng ma hoïc nhö laø caùc huynh ñeä coù cuøng khuynh höôùng thaàn bí nhö khuynh höôùng cuûa chính chuùng toâi, nhöng hoï luoân luoân xem chuùng toâi nhö nhöõng keû thuø. Chuùng toâi, nhôø coù ñöôïc trieát lyù coå xöa hôn, ñang coá gaéng giuùp ñôõ vaø caûnh giaùc hoï, nhöng hoï ñaùp traû laïi chuùng toâi baèng caùch xæ vaû vaø vu khoáng chuùng toâi baèng moïi caùch coù theå ñöôïc. Tuy nhieân, caùc nhaø giaùng ma Anh quoác loãi laïc nhaát thöøa nhaän giaù trò nhöõng gì maø chuùng toâi laøm, baát cöù nôi naøo hoï baøn baïc veà ñöùc tin cuûa hoï moät caùch nghieâm trang. Haõy nghe oâng M.A. Oxon thuù nhaän söï thaät sau: “Caùc nhaø giaùng ma hoïc ñeàu quaù thieân veà vieäc nghieàn ngaãm moät caùch ñaëc bieät veà vieäc can thieäp cuûa caùc linh hoàn beân ngoaøi trong theá giôùi naøy cuûa chuùng ta vaø khoâng bieát ñeán quyeàn naêng cuûa caùc linh hoàn ñang laâm phaøm” (Second Sight, “Daãn nhaäp”). Taïi sao hoï laïi nguyeàn ruûa vaø vu khoáng chuùng toâi, vì chuùng toâi noùi ñuùng cuøng moät söï vieäc? Töø ñaây veà sau, chuùng toâi khoâng baän taâm ñeán giaùng ma hoïc nöõa. Coøn baây giôø chuùng ta trôû laïi vaán ñeà luaân hoài.

CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

151

TIEÁT XI CAÙC HUYEÀN BÍ CUÛA LUAÂN HOÀI  Taùi sinh theo chu kyø Hoûi : Coù phaûi baø muoán noùi raèng taát caû chuùng ta tröôùc kia ñaõ coù soáng treân ñòa caàu, trong nhieàu laàn luaân hoài ñaõ qua vaø seõ tieáp tuïc soáng nhö theá nöõa phaûi khoâng? Ñaùp : Ñuùng nhö theá. Chu kyø soáng, hay ñuùng hôn chu kyø cuûa söï soáng höõu thöùc, baét ñaàu vôùi söï phaân chia cuûa ngöôøi thuù thaønh phaùi tính vaø seõ keát thuùc vôùi vieäc kheùp laïi cuûa theá heä cuoái cuûa con ngöôøi, trong cuoäc tuaàn hoaøn thöù baûy vaø gioáng daân thöù baûy cuûa nhaân loaïi. Xeùt ra, chuùng ta chæ ñang ôû trong cuoäc tuaàn hoaøn thöù tö vaø gioáng daân thöù naêm, kyø gian cuûa noù ñöôïc hình dung moät caùch deã daøng hôn laø dieãn taû. Hoûi : Vaø chuùng ta cöù tieáp tuïc luaân hoài trong caùc Phaøm Ngaõ môùi hoaøi hay sao? Ñaùp : Chaéc chaén laø theá, bôûi vì chu kyø soáng hay giai ñoaïn luaân hoài naøy coù theå laø thuaän tieän nhaát so vôùi kieáp soáng con ngöôøi. Gioáng nhö moãi kieáp soáng goàm coù caùc ngaøy hoaït ñoäng, chia caùch baèng caùc ñeâm nguû hay ngöng hoaït ñoäng, cuõng theá, trong chu kyø luaân hoài, cuoäc ñôøi hoaït ñoäng ñöôïc noái tieáp baèng thôøi gian an nghæ ôû Devachan. Hoûi : Vaø coù phaûi söï tieáp noái caùc laàn sinh naøy thöôøng ñöôïc ñònh nghóa nhö laø söï luaân hoài? Ñaùp : Ñuùng theá. Chæ nhôø caùc laàn sinh naøy maø söï tieán hoùa khoâng ngöøng cuûa haøng trieäu Chaân Ngaõ höôùng veà söï hoaøn thieän cuoái cuøng vaø an nghæ cuoái cuøng (bao laâu coøn trong chu kyø hoaït ñoäng) môùi coù theå thaønh töïu ñöôïc.

216

152

Hoûi : Vaø caùi gì ñieàu chænh kyø gian hay caùc tính chaát ñaëc bieät cuûa caùc laàn luaân hoài naøy? Ñaùp : Chính laø Karma, töùc ñònh luaät ñaïi ñoàng cuûa söï coâng baèng trong vieäc ñeàn boài (retributive justice). Hoûi : Coù phaûi ñoù laø ñònh luaät saùng suoát khoâng? Ñaùp : Ñoái vôùi nhaø duy vaät, töùc laø keû goïi ñònh luaät tuaàn hoaøn (ñònh luaät naøy ñang ñieàu chænh vieäc saép xeáp nhieàu theå – bodies) vaø taát caû caùc ñònh luaät khaùc trong thieân nhieân, laø caùc maõnh löïc muø quaùng (blind forces) vaø laø caùc ñònh luaät coù tính maùy moùc (mechanical laws), thì chaéc chaén Karma cuõng ñöôïc hoï xem nhö laø moät ñònh luaät may ruûi (law of chance) khoâng hôn khoâng keùm. Ñoái vôùi chuùng toâi, khoâng moät tính töø hay moät tính chaát naøo coù theå moâ taû nhöõng gì voán khaùch quan (impersonal) vaø khoâng laø thöïc theå (no entity), maø laø moät ñònh luaät taùc ñoäng cuûa vuõ truï. Neáu baïn chaát vaán toâi veà taùc nhaân saùng suoát trong luaät ñoù, toâi phaûi traû lôøi baïn laø toâi khoâng bieát. Nhöng neáu baïn ñoøi hoûi toâi lyù giaûi caùc hieäu quaû cuûa noù vaø noùi cho baïn bieát caùc hieäu quaû ñoù laø gì theo söï tin töôûng cuûa chuùng toâi, thì toâi coù theå noùi raèng kinh nghieäm cuûa haøng ngaøn naêm ñaõ chæ cho chuùng ta thaáy raèng caùc luaät ñoù laø söï coâng baèng, minh trieát vaø thoâng tueä tuyeät ñoái vaø khoâng heà sai laàm. Caên cöù vaøo caùc hieäu quaû cuûa noù, thì Karma laø moät taùc nhaân caân ñoái laïi moät caùch ñaùng tin ñoái vôùi söï baát coâng cuûa con ngöôøi vaø ñoái vôùi moïi sai hoûng cuûa thieân nhieân; moät taùc nhaân hieäu chænh nghieâm minh ñoái vôùi caùc sai soùt; moät ñònh luaät baùo phuïc voán thöôûng vaø phaït moät caùch coâng baèng khoâng thieân vò. Theo moät yù nghóa chính xaùc nhaát, Karma “khoâng kieâng neå moät ai”, maëc daàu theo phöông dieän khaùc, noù khoâng theå ñöôïc chuoäc laïi (propitialed), cuõng khoâng bò chuyeån höôùng bôûi söï caàu nguyeän. Ñaây laø moät tin töôûng chung ñoái vôùi AÁn giaùo vaø Phaät giaùo, caû hai toân giaùo naøy ñeàu tin vaøo Karma. Hoûi : Veà ñieåm naøy thì caùc giaùo ñieàu cuûa Cô Ñoác ñeàu phaûn baùc caû hai, vaø toâi khoâng chaéc laø lieäu coù ngöôøi theo Cô Ñoác giaùo naøo chaáp nhaän giaùo lyù ñoù hay khoâng. CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

217

153

Ñaùp : Khoâng haún; oâng Inman coù ñöa ra lyù do veà vieäc naøy caùch ñaây nhieàu naêm. Theo lôøi oâng, trong khi “ngöôøi Cô Ñoác giaùo seõ chaáp nhaän baát cöù söï voâ nghóa lyù naøo, neáu ñöôïc Giaùo hoäi coâng boá döôùi hình thöùc vaán ñeà ñöùc tin … thì ngöôøi Phaät giaùo chuû tröông raèng khoâng moät ñieàu gì voán bò xem laø traùi ngöôïc vôùi lyù luaän hôïp lyù, laïi coù theå laø giaùo lyù chaân chính cuûa Ñöùc Phaät ñöôïc”. Hoï khoâng tin vaøo baát cöù söï tha thöù naøo ñoái vôùi toäi loãi cuûa hoï, tröø phi sau söï tröøng phaït thích hôïp vaø coâng baèng ñoái vôùi moïi haønh ñoäng hoaëc tö töôûng xaáu xa trong laàn luaân hoài saép tôùi vaø moät ñeàn buø caân xöùng cho nhöõng ngöôøi bò ñoái xöû baát coâng. Hoûi : Ñieàu ñoù ñöôïc trình baøy nôi ñaâu? Ñaùp : Trong caùc taùc phaåm thieâng lieâng nhaát cuûa hoï. Thí duï trong quyeån “Baùnh xe Thieân luaät” (“Wheel of the Law”, tr.57) baïn coù theå tìm thaáy giaùo lyù Minh Trieát Thieâng Lieâng sau ñaây: “Ngöôøi theo Phaät giaùo tin raèng moãi haønh vi, lôøi noùi hoaëc tö töôûng ñeàu coù caùc haäu quaû cuûa noù, sôùm hay muoän gì haäu quaû naøy cuõng seõ hieän ra trong hoaøn caûnh hieän taïi hoaëc töông lai. Haønh vi xaáu seõ taïo haäu quaû xaáu, haønh vi toát seõ taïo thaønh quaû toát: thònh ñaït trong coõi naøy, hoaëc sinh vaøo coõi trôøi (Devachan) … trong hoaøn caûnh sau naøy”. Hoûi : Ngöôøi Cô Ñoác giaùo coù tin gioáng nhö vaäy khoâng? Ñaùp : OÀ, khoâng ñaâu; hoï tin vaøo söï tha thöù vaø aân xaù moïi toäi loãi. Hoï ñöôïc höùa heïn raèng neáu hoï chæ tin vaøo thaùnh huyeát (blood) cuûa Ñöùc Christ (moät naïn nhaân voâ toäi! An innocent victim!), tin vaøo maùu maø ngaøi hieán daâng ñeå chuoäc toäi cho toaøn theå nhaân loaïi, thì hoï seõ chuoäc laïi moïi toäi loãi duø naëng ñeán ñaâu (mortal sin). Coøn chuùng toâi khoâng tin vaøo vieäc chuoäc toäi thay (vicarious atonement), maø cuõng khoâng tin vaøo vieäc coù theå coù söï xaù toäi, duø laø toäi nhoû nhaát, bôûi baát cöù Thöôïng Ñeá naøo, ngay caû bôûi moät “Ñaáng Tuyeät Ñoái höõu ngaõ” (“personal Absolute”) hay “Ñaáng Voâ Haïn” (“Infinite”), neáu vieäc tha thöù nhö theá coù theå xaûy ra. Chuùng toâi chæ tin vaøo söï coâng baèng tuyeät ñoái vaø khoâng thieân leäch. YÙ töôûng cuûa chuùng toâi veà moät Thöôïng Ñeá Phoå Quaùt huyeàn vi, ñöôïc tieâu bieåu baèng Karma, laø yù töôûng veà moät Quyeàn Naêng taát thaéng, do ñoù khoâng theå coù söï thònh CAÙC HUYEÀN BÍ CUÛA LUAÂN HOÀI

218

noä, cuõng khoâng coù xoùt thöông, maø chæ laø Coâng bình tuyeät ñoái, noù ñeå laïi moïi nguyeân nhaân, lôùn hoaëc nhoû, ñeå theå hieän ra caùc hieäu quaû khoâng theå traùnh khoûi cuûa noù. Caâu noùi cuûa Ñöùc Jesus: “Vì caùc ngöôi ñoaùn xeùt ngöôøi ta theå naøo, thì hoï cuõng ñoaùn xeùt laïi theå aáy.” (Matth.VII, 2TK 2003, trg 7), caâu noùi naøy khoâng haøm chöùa cuõng khoâng gôïi ra hy voïng naøo veà söï tha thöù hoaëc cöùu ñoä trong töông lai do söï uûy nhieäm (by proxy). Ñaây laø lyù do giuùp chuùng toâi giaûi ñaùp ñöôïc theo trieát lyù cuûa chuùng toâi, söï coâng baèng cuûa caùch noùi naøy, chuùng ta khoâng theå khuyeân neân quaù nhaân töø, ñoä löôïng vaø tha thöù ñoái vôùi caùc xuùc phaïm laãn nhau. Ñöøng phaïm vaøo ñieàu aùc (Resist not evil) vaø laáy ñöùc baùo oaùn (render good for evil) laø caùc chaâm ngoân trong Phaät giaùo ñöôïc thuyeát giaûng tröôùc tieân vì tính chaát khoâng theå lay chuyeån cuûa nghieäp quaû. Ñoái vôùi con ngöôøi, töï mình giaûi quyeát baát chaáp thieân luaät, duø sao ñi nöõa cuõng taïm cho laø coù tính caùch baùng boå. Nhaân luaät (human Law) coù theå duøng nhö laø caùc bieän phaùp coù tính caùch giôùi haïn chôù khoâng phaûi laø bieän phaùp coù tính caùch tröøng phaït; nhöng moät ngöôøi, duø tin vaøo luaät Karma, maø vaãn töï mình baùo thuø vaø khoâng chòu tha thöù moïi toån thöông, baèng caùch laáy ñöùc baùo oaùn, thì vaãn laø moät toäi phaïm vaø chæ töï laøm haïi chính mình. Vì Karma chaéc chaén seõ tröøng phaït keû naøo laøm thieät haïi ngöôøi khaùc baèng vieäc tìm caùch baét phaûi chòu moät hình phaït boå sung leân treân keû thuø cuûa ngöôøi ñoù, coøn ngöôøi ñoù, thay vì ñeå söï tröøng phaït ñoù cho ñaïi luaät, y laïi gia theâm cho chính mình moät phaàn hình phaït, do ñoù chæ taïo theâm nguyeân nhaân cho söï töôûng thöôûng sau naøy cuûa keû thuø cuûa chính y, vaø söï tröøng phaït sau naøy cho chính y maø thoâi. Taùc nhaân ñieàu hoøa ñaùng tin caäy naøy, trong moãi laàn luaân hoài, seõ coù aûnh höôûng leân tính chaát cuûa keû keá thöøa cuûa noù; vaø toång soá cuûa coâng lao hoaëc loãi laàm trong caùc laàn luaân hoài tröôùc seõ ñònh ñoaït vieäc ñoù. Hoûi : Vaäy thì phaûi chaêng coù theå suy ñoaùn quaù khöù cuûa moät ngöôøi baèng caùi hieän taïi cuûa ngöôøi ñoù?

CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

219

Ñaùp : Chæ ôû chöøng möïc naøo ñoù môùi coù theå tin raèng kieáp soáng hieän taïi cuûa ngöôøi ñoù theo ñuùng vôùi nhöõng gì ñaõ laøm tröôùc kia ñeå chuoäc laïi toäi loãi cuûa tieàn kieáp. Dó nhieân – ngoaïi tröø caùc nhaø coù nhaõn thoâng vaø caùc ñaïi chaân tri (great adepts) – vôùi tö caùch laø ngöôøi thöôøng, chuùng ta khoâng theå bieát gì veà caùc toäi loãi ñaõ xaûy ra. Do coù quaù ít döõ kieän, chuùng ta khoâng theå xaùc ñònh thaäm chí tuoåi hoa nieân cuûa moät ngöôøi giaø phaûi nhö theá naøo; cuøng caùc lyù do gioáng nhö theá, chuùng ta cuõng khoâng theå ruùt ra caùc keát luaän sau roát chæ baèng nhöõng gì chuùng ta thaáy trong kieáp soáng cuûa moät ngöôøi naøo ñoù, ñoái vôùi ngöôøi gì xaûy ra trong tieàn kieáp cuûa ngöôøi naøy.

Karma laø gì?

154

Hoûi : Nhöng Karma laø gì? Ñaùp : Nhö coù noùi ôû treân, chuùng toâi xem Karma nhö laø Ñònh Luaät Cô Baûn (Ultimate Law) cuûa Vuõ Truï, nguoàn goác, coäi reã vaø suoái nguoàn cuûa taát caû caùc ñònh luaät khaùc ñang hieän höõu trong toaøn theå thieân nhieân. Karma laø ñònh luaät luoân luoân chính xaùc, noù ñieàu chænh quaû cho hôïp vôùi nhaân treân caùc coõi hieän toàn vaät chaát, trí tueä vaø taâm linh. Vì khoâng moät nguyeân nhaân naøo coøn laïi maø khoâng do haäu quaû töø lôùn nhaát ñeán nhoû nhaát cuûa noù, töø moät bieán ñoäng cuûa vuõ truï xuoáng ñeán cöû ñoäng cuûa baøn tay, vaø vì vaïn vaät ñoàng nhaát lyù (like produces like), Karma laø ñònh luaät voâ hình vaø huyeàn vò, noù ñieàu chænh moät caùch khoân ngoan, saùng suoát vaø coâng baèng moãi haäu quaû cho phuø hôïp vôùi nguyeân nhaân, truy nguyeân ñeán taùc nhaân taïo ra nguyeân nhaân ñoù. Maëc daàu chính noù thì khoâng theå bieát ñöôïc, song taùc ñoäng cuûa noù laïi coù theå nhaän bieát ñöôïc. Hoûi : Vaäy thì noù laïi laø “Caùi Tuyeät Ñoái”, “Caùi Baát Khaû Tri” vaø khoâng coù nhieàu giaù trò ñeå giaûi thích caùc vaán ñeà cuûa kieáp soáng coù phaûi khoâng? Ñaùp : Traùi laïi laø khaùc. Vì, maëc daàu chuùng ta khoâng bieát baûn chaát cuûa Karma laø gì, vaø trong baûn theå cuûa noù, chuùng ta nhaát ñònh bieát noù taùc ñoäng nhö theá naøo, vaø chuùng ta coù theå ñònh roõ vaø moâ taû caùch hoaït ñoäng cuûa noù moät caùch chính xaùc. Chuùng ta chæ khoâng CAÙC HUYEÀN BÍ CUÛA LUAÂN HOÀI

220

155

bieát nguyeân nhaân toái haäu cuûa noù, gioáng nhö trieát hoïc hieän ñaïi thöøa nhaän moät caùch roäng raõi raèng nguyeân nhaân toái haäu cuûa baát cöù söï vaät gì cuõng laø “baát khaû tri” (“unknowable”). Hoûi : Minh Trieát Thieâng Lieâng noùi nhöõng gì lieân quan ñeán vieäc giaûi quyeát caùc nhu caàu thöïc tieãn hôn cuûa nhaân loaïi? Noù ñöa ra caùch giaûi thích nhö theá naøo veà noãi ñau khuûng khieáp vaø nhu caàu khaån thieát trong soá ngöôøi ñöôïc goïi laø “caùc taàng lôùp thaáp keùm”? Ñaùp : Caàn noùi raèng, theo giaùo lyù cuûa chuùng toâi, taát caû caùc tai hoïa lôùn trong xaõ hoäi, caùc caùch bieät veà giai caáp trong xaõ hoäi vaø veà phaùi tính trong coâng vieäc cuûa ñôøi soáng, söï phaân phoái khoâng ñoàng ñeàu veà voán lieáng vaø coâng söùc – taát caû ñeàu do nhöõng gì maø chuùng toâi goïi moät caùch vaén taét nhöng chính xaùc laø Karma. Hoûi : Nhöng chaéc laø taát caû caùc tai hoïa naøy döôøng nhö truùt xuoáng quaàn chuùng coù phaàn naøo hoãn ñoän, chuùng coù thöïc söï xöùng ñaùng vaø coù phaûi laø bieät nghieäp chaêng? Ñaùp : Khoâng, chuùng khoâng theå ñöôïc xaùc ñònh hoaøn toaøn baèng caùc keát quaû cuûa chuùng ñeå chöùng minh raèng moãi hoaøn caûnh caù nhaân vaø caùc ñieàu kieän ñaëc bieät cuûa ñôøi soáng maø moãi ngöôøi soáng trong ñoù, ñeàu khoâng coù gì khaùc hôn laø nghieäp quaû baùo phuïc maø caùc nhaân ñoù taïo ra trong moät tieàn kieáp. Chuùng ta ñöøng neân queân söï kieän raèng moïi nguyeân töû ñeàu tuaân theo ñònh luaät chung chi phoái toaøn boä cô theå maø nguyeân töû ñoù laø thaønh vieân, vaø ôû ñaây, chuùng ta tình côø thaáy ñöôïc con ñöôøng roäng lôùn hôn cuûa luaät Karma. Baïn ñaõ chaúng nhaän thaáy raèng toaøn theå nghieäp quaû caù nhaân trôû thaønh nghieäp quaû quoác gia maø caùc caù nhaân naøy laø thaønh vieân, vaø sau ñoù toaøn theå nghieäp quaû quoác gia trôû thaønh nghieäp quaû theá giôùi ñoù sao? Caùc ñieàu teä haïi maø baïn noùi ñeán khoâng phaûi rieâng cho caù nhaân hay thaäm chí cho quoác gia maø hoaëc nhieàu hoaëc ít gì chuùng cuõng thuoäc veà theá giôùi; vaø chính döïa vaøo ñöôøng neùt khaùi quaùt naøy veà söï töông thuoäc cuûa nhaân loaïi maø luaät Karma môùi tìm thaáy loái thoaùt hôïp lyù vaø coâng baèng cuûa noù.

CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

221

Hoûi : Vaäy thì toâi phaûi hieåu raèng luaät Karma khoâng nhaát thieát laø moät ñònh luaät cho caù nhaân chaêng? Ñaùp : Ñoù ñuùng laø ñieàu toâi muoán noùi. Luaät Karma khoâng theå ñieàu chænh söï caân baèng cuûa quyeàn löïc trong söï soáng vaø söï tieán hoùa cuûa theá giôùi, tröø phi noù coù moät ñöôøng loái haønh ñoäng roäng raõi vaø khaùi quaùt. Caùc nhaø nghieân cöùu Minh Trieát Thieâng Lieâng cho raèng quaû thöïc, söï töông thuoäc cuûa nhaân loaïi laø nguyeân nhaân cuûa caùi ñöôïc goïi laø nghieäp quaû phaân boá (distributive Karma), vaø chính ñònh luaät naøy ñem ñeán ñaùp aùn cho vaán ñeà troïng ñaïi veà noãi khoå ñau chung vaø caùch laøm vôi noãi ñau ñoù. Hôn nöõa, moät ñònh luaät huyeàn linh phaùt bieåu raèng khoâng ai coù theå vöôït leân treân caùc nhöôïc ñieåm caù nhaân cuûa mình, maø laïi khoâng naâng leân baát keå ít nhö theá naøo, toaøn theå nhoùm maø mình laø moät phaàn khoâng theå taùch rôøi cuûa noù. Cuøng moät caùch thöùc nhö theá, khoâng ai coù theå gaây ra toäi maø khoâng ñau khoå veà haäu quaû cuûa toäi loãi, chæ rieâng moät mình. Thöïc ra, khoâng coù caùi gì goïi laø “rieâng bieät” (“separateness”) caû; vaø söï tieáp caän gaàn nhaát vôùi traïng thaùi ích kyû ñoù, maø caùc luaät cuûa söï soáng cho pheùp, naèm ôû trong yù ñònh hay ñoäng löïc. Hoûi : Vaø coù caùch naøo ñeå theo ñoù nghieäp quaû phaân boá hay nghieäp quaû quoác gia (distributive or national Karma) coù theå ñöôïc taäp trung hay gom laïi, taïm goïi theá, vaø ñöa tôùi vieäc hoaøn thaønh töï nhieân vaø chính thöùc cuûa noù maø khoâng coù moïi ñau khoå keùo daøi naøy khoâng? Ñaùp : Theo quy luaät chung vaø trong voøng moät vaøi giôùi haïn ñònh roõ thôøi ñaïi chuùng ta, luaät Karma khoâng theå bò hoái thuùc hay bò laøm trì chaäm vieäc hoaøn thaønh cuûa noù. Nhöng toâi tin chaéc vaøo vieäc naøy, ñieåm quan troïng coù theå xaûy ra ôû moät trong caùc chieàu höôùng naøy chöa bao giôø ñöôïc ñeà caäp tôùi. Haõy nghe lôøi töôøng thuaät sau veà moät giai ñoaïn ñau khoå cuûa quoác gia, vaø keá ñoù baïn haõy töï hoûi lieäu caùc tai hoïa naøy khoâng coù trieån voïng thay ñoåi roäng khaép vaø vôi ñi nhieàu, trong khi thöøa nhaän khaû naêng taùc ñoäng cuûa nghieäp quaû caù nhaân, nghieäp quaû töông ñoái vaø nghieäp quaû phaân boá. Nhöõng gì toâi saép giaûi thích cho baïn ñöôïc trích ra töø ngoøi buùt cuûa moät vò Cöùu Quoác (National Saviour), vò naøy nhôø ñaõ khaéc phuïc ñöôïc Baûn Ngaõ CAÙC HUYEÀN BÍ CUÛA LUAÂN HOÀI

222

vaø ñöôïc töï do choïn löïa, ñaõ choïn vieäc phuïng söï nhaân loaïi, khi gaùnh vaùc treân ñoâi vai cuûa moät ngöôøi nöõ soá nghieäp quaû quoác gia nhieàu ñeán möùc coù theå mang ñöôïc. Ñaây laø nhöõng gì baø aáy noùi: “Vaâng, baïn coù nghó raèng thieân nhieân luoân luoân thoá loä moät caùi gì khoâng? Chæ vì ñoâi khi chuùng ta laøm oàn ñeán noãi chuùng ta laøm aùt ñi tieáng noùi cuûa thieân nhieân. Ñieàu ñoù giaûi thích taïi sao ngöôøi ta thaáy raát yeân tónh khi ra khoûi thaønh phoá vaø trong choác laùt cuoän mình trong caùnh tay cuûa Meï Thieân Nhieân. Toâi ñang nghó ñeán buoåi chieàu ôû Hampstead Heath, khi chuùng toâi ngaém maët trôøi töø töø laën xuoáng, nhöng kìa, maët trôøi laën treân caûnh ñau thöông bieát bao! Ngaøy hoâm qua, moät phu nhaân mang ñeán cho toâi moät gioû hoa daïi lôùn. Toâi nghó ñeán moät soá ngöôøi cuûa gia ñình toâi ôû khu Ñoâng ñaùng nhaän gioû hoa aáy hôn laø toâi, vaø theá laø saùng nay toâi ñem gioû hoa ñeán moät tröôøng hoïc raát ngheøo ôû White Chapel. Baïn seõ nhìn thaáy caùc göông maët nhoû beù xanh xao saùng röïc leân nhö theá naøo! Töø nôi ñoù, toâi ñeán traû tieàn cho moät soá böõa aên ôû moät hieäu aên nhoû cho moät soá treû em. Hieäu aên naèm trong moät con phoá heïp ôû phía sau ñaày ngöôøi ñang chen chuùc nhau. Muøi hoâi khoâng theå taû do caù, thòt vaø caùc thöùc aên khaùc, taát caû xoâng leân döôùi aùnh naéng ôû White Chapel, gaây ra muøi thoái tha thay vì taïo söï tinh khieát. Hieäu aên chöùa tinh hoa cuûa bao muøi vò. Nhöõng baùnh bateâ khoâng theå taû, nhöõng taûng thöùc aên gheâ tôûm vaø caùc baày ruoài, moät baøn thôø chính hieäu ôû Beelzebub! Ñoù ñaây, treû con laån quaån tìm kieám maåu thöùc aên thöøa, vôùi göông maët thieân thaàn, ñi nhaët caùc maãu thaïch anh ñaøo (cherry stones) laøm thöùc aên. Toâi ñeán khu phía Taây vôùi töøng côn ruøng mình vaø xuùc ñoäng, töï hoûi khoâng bieát coù theå laøm ñöôïc gì vôùi moät soá vuøng cuûa Luaân Ñoân ngoaïi tröø vieäc nuoát chöûng chuùng trong côn ñoäng ñaát vaø baét ñaàu laøm laïi, sau khi nhuùng vaøo con soâng Lethe thanh luyeän naøo ñoù … Vaø baáy giôø toâi nghó ñeán Hampstead Heath vaø traàm ngaâm. Neáu baèng baát cöù söï hy sinh naøo, ngöôøi ta coù ñöôïc söùc maïnh ñeå cöùu giuùp nhöõng ngöôøi naøy, thì caùi giaù seõ khoâng ñaùng tính ñeán, nhöng baïn thaáy ñoù, hoï phaûi ñöôïc thay ñoåi – vaø laøm sao ñieàu ñoù coù theå xaûy ra? Trong ñieàu kieän hieän nay cuûa hoï, hoï khoâng ruùt ñöôïc kinh nghieäm nhôø baát cöù moâi tröôøng naøo CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

223

157

maø hoï coù theå ñöôïc ñaët vaøo ñoù; vaø tuy theá trong moâi tröôøng hieän nay cuûa hoï, hoï phaûi tieáp tuïc bò thoái röõa. Toâi ñau loøng tröôùc caùi khoå ñau voâ bieân, voâ voïng naøy vaø söï suy thoaùi thaûm haïi cuøng moät luùc laø keát quaû töï nhieân vaø nguoàn coäi cuûa noù. Gioáng nhö caây ña, moïi caønh phaùt trieån töø goác cuûa chính noù vaø moïc ra caùc maàm môùi. Giöõa caùc caûm giaùc naøy vôùi caûnh an bình ôû Hampstead coù söï dò bieät bieát laø bao! Tuy theá, chuùng toâi, voán laø caùc huynh ñeä tyû muoäi cuûa caùc con ngöôøi khoán khoå naøy, chæ coù theå duøng Hampstead Heath ñeå coù ñöôïc söùc maïnh haàu cöùu giuùp Whitechapels”. (Ñöôïc kyù bôûi moät teân goïi quaù toân kính vaø quaù tröù danh khoâng theå bò gaùn cho laø keû nhaïo baùng). Hoûi : Quaû laø moät böùc thö buoàn nhöng ñeïp ñeõ, vaø toâi nghó noù trình baøy moät caùch roõ raøng söï taùc ñoäng khuûng khieáp cuûa caùi maø baø goïi laø “Nghieäp Quaû töông ñoái vaø phaân boá” (“Relative and Distributive Karm”). Nhöng hôõi oâi döôøng nhö khoâng coù caùi hy voïng ngay tröôùc maét naøo veà baát cöù vieäc laøm vôi ñi vì thieáu moät côn ñòa chaán hoaëc moät cuoäc choân vuøi ñaïi loaïi nhö theá! Ñaùp : Chuùng ta coù quyeàn gì ñeå nghó nhö theá trong khi moät nöûa nhaân loaïi ôû vaøo hoaøn caûnh coù theå laøm vôi ñi töùc khaéc caùc thieáu thoán maø caùc huynh höõu cuûa hoï ñang gaùnh chòu? Khi moïi caù nhaân ñeàu ñoùng goùp vaøo phuùc lôïi chung nhöõng gì maø y coù theå ñoùng goùp nhö tieàn taøi, coâng söùc vaø tö töôûng thanh cao, thì baáy giôø vaø chæ luùc baáy giôø, nghieäp quaû quoác gia seõ ñöôïc laøm cho caân baèng, vaø töø ñaây cho ñeán luùc ñoù, chuùng ta khoâng coù quyeàn cuõng nhö khoâng coù baát cöù lyù do naøo ñeå noùi raèng Thieân nhieân khoâng caùng ñaùng noãi nhieàu söï soáng hôn treân Traùi Ñaát naøy. Caùc linh hoàn anh huøng, caùc vò cöùu trôï nhaân loaïi vaø quoác gia neân ñöôïc daønh cho vieäc tìm ra nguyeân nhaân cuûa söùc eùp khoâng ñoàng ñeàu naøy cuûa nghieäp quaû buø tröø (retributive Karma), vaø baèng moät noã löïc toät ñoä ñeå ñieàu chænh caùn caân quyeàn löïc vaø cöùu con ngöôøi ra khoûi söï choân vuøi ñaïo ñöùc caû ngaøn laàn tai haïi hôn vaø thöôøng laø xaáu xa hôn laø tai hoïa vaät chaát töông töï, maø döôøng nhö baïn thaáy laø loái thoaùt duy nhaát coù theå coù ñöôïc cho noãi ñau khoå choàng chaát naøy naèm trong ñoù. CAÙC HUYEÀN BÍ CUÛA LUAÂN HOÀI

224

158

Hoûi : Vaäy thì, ñaïi ñeå xin baø cho bieát baø moâ taû luaät Karma naøy nhö theá naøo? Ñaùp : Chuùng toâi xem Karma nhö laø luaät hieäu chænh, bao giôø cuõng coù khuynh höôùng phuïc hoài söï thaêng baèng ñaõ bò xaùo troän trong coõi vaät chaát vaø söï haøi hoøa ñaõ bò xaâm phaïm trong coõi tinh thaàn. Chuùng toâi noùi raèng Karma khoâng luoân luoân taùc ñoäng theo caùch thöùc ñaëc thuø naøo caû; maø noù luoân luoân taùc ñoäng ñeå phuïc hoài söï haøi hoøa vaø duy trì caùn caân thaêng baèng, maø theo ñoù vuõ truï môùi toàn taïi. Hoûi : Xin baø cho moät ví duï cuï theå. Ñaùp : Ñeå roài toâi seõ cho baïn moät minh hoïa ñaày ñuû. Giôø ñaây haõy töôûng töôïng ñeán moät caùi ao. Moät vieân ñaù rôi vaøo nöôùc vaø taïo ra caùc soùng xaùo troän. Caùc soùng naøy dao ñoäng tôùi lui, cho ñeán khi sau cuøng, do taùc ñoäng cuûa caùi maø nhaø vaät lyù goïi laø luaät phaân taùn naêng löôïng (law of the dissipation of energy), soùng trôû laïi laëng yeân, coøn nöôùc trôû laïi tình traïng yeân tónh cuûa noù. Moät caùch töông töï, treân moïi bình dieän, moïi taùc ñoäng ñeàu taïo ra söï xaùo troän trong caùi haøi hoøa ñaõ ñöôïc thaêng baèng cuûa vuõ truï, vaø caùc rung ñoäng ñöôïc taïo ra nhö theá seõ tieáp tuïc nhaáp nhoâ lui tôùi, neáu dieän tích cuûa noù bò giôùi haïn, cho ñeán khi söï thaêng baèng ñöôïc phuïc hoài. Nhöng vì leõ moãi xaùo troän nhö theá khôûi ñaàu töø moät ñieåm ñaëc bieät naøo ñoù, roõ raøng laø söï thaêng baèng vaø haøi hoøa chæ coù theå ñöôïc phuïc hoài baèng vieäc taùi hoäi tuï vaøo cuøng ñieåm cuûa taát caû caùc löïc voán ñaõ taïo ra chuyeån ñoäng töø ñoù. Vaø ôû ñaây, baïn coù ñöôïc baèng chöùng raèng caùc haäu quaû cuûa caùc haønh vi, tö töôûng … cuûa moät ngöôøi ñeàu phaûi phaûn öùng vaøo chính y vôùi cuøng moät löïc maø theo ñoù chuùng taïo ra chuyeån ñoäng. Hoûi : Nhöng toâi khoâng thaáy gì veà tính chaát luaân lyù cuûa luaät naøy. Theo toâi noù coù veû gioáng vôùi ñònh luaät vaät lyù ñôn giaûn, ñoù laø taùc ñoäng vaø phaûn taùc ñoäng ñeàu baèng nhau vaø ñoái nghòch nhau. Ñaùp : Toâi khoâng ngaïc nhieân chuùt naøo khi nghe baïn noùi raèng ngöôøi AÂu chaâu vöôùng maéc raát nhieàu vaøo thoùi xaáu ñaõ aên saâu, ñoù laø xem phaûi vaø traùi, thieän vaø aùc nhö laø caùc vaán ñeà cuûa moät boä luaät traùi ngöôïc do con ngöôøi ñeà ra, hoaëc do moät Thöôïng Ñeá höõu ngaõ aùp ñaët CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

225

leân hoï. Tuy nhieân, nhöõng nhaø nghieân cöùu Minh Trieát Thieâng Lieâng chuùng toâi thì cho raèng “Thieän” vaø “Haøi Hoøa”, “AÙc” vaø “Baát Haøi Hoøa” (“Disharmony”) ñeàu ñoàng nghóa. Hôn nöõa, chuùng toâi coøn chuû tröông raèng moïi ñau ñôùn vaø thoánh khoå ñeàu laø keát quaû cuûa söï thieáu haøi hoøa, vaø raèng nguyeân nhaân khuûng khieáp vaø duy nhaát cuûa söï xaùo troän veà haøi hoøa laø loøng ích kyû döôùi hình thöùc naøy hoaëc hình thöùc khaùc. Do ñoù, Karma traû laïi cho moïi ngöôøi caùc haäu quaû thöïc söï ñoái vôùi caùc haønh ñoäng cuûa chính ngöôøi ñoù, maø khoâng ñeå taâm ñeán tính chaát luaân lyù cuûa caùc haønh ñoäng ñoù. Nhöng vì con ngöôøi seõ nhaän ñöôïc caùi phaàn xöùng ñaùng cuûa mình ñoái vôùi moïi thöù, hieån nhieân laø y seõ ñöôïc saép xeáp chuoäc laïi moïi ñau khoå maø y ñaõ gaây ra, gioáng nhö y seõ gaët ñöôïc moät caùch vui veû vaø haân hoan caùc quaû cuûa moïi haïnh phuùc vaø haøi hoøa maø y ñaõ goùp phaàn taïo ra. Toâi khoâng theå laøm gì hay hôn laø trích daãn moät vaøi ñoaïn höõu ích cho baïn trong caùc saùch vaø caùc baøi baùo do caùc nhaø nghieân cöùu Minh Trieát Thieâng Lieâng chuùng toâi vieát ra vì nhöõng ngöôøi naøy coù moät yù nieäm chính xaùc veà Karma. Hoûi : Toâi mong nhö theá, vì taøi lieäu cuûa baø döôøng nhö raát ít ñeà caäp veà vaán ñeà naøy coù phaûi khoâng? Ñaùp : Bôûi vì ñoù laø phaàn khoù nhaát trong taát caû caùc giaùo lyù cuûa chuùng toâi. Gaàn ñaây coù xuaát hieän moät phaûn baùc sau ñaây cuûa moät nhaø vaên theo Cô Ñoác giaùo: “Giaû söû raèng giaùo lyù lieân quan ñeán Minh Trieát Thieâng Lieâng laø ñuùng, vaø giaû söû “con ngöôøi phaûi laø keû cöùu ñoä cho chính mình, phaûi cheá ngöï Baûn Ngaõ vaø chinh phuïc caùi xaáu xa voán coù trong baûn chaát keùp cuûa mình ñeå ñaït ñöôïc vieäc giaûi thoaùt cho linh hoàn mình”, con ngöôøi phaûi laøm gì sau khi thöùc tænh vaø ñaõ bieán caûi ñöôïc ôû moät möùc ñoä naøo ñoù töø caùi taø hay caùi aùc? Laøm theá naøo maø y coù ñöôïc söï giaûi thoaùt, hoaëc tha thöù hay laø xoùa ñi ñieàu taø vaïy hoaëc hung aùc maø y ñaõ troùt laøm?” OÂng J.H. Conelly traû lôøi cho caâu hoûi naøy moät caùch thích ñaùng raèng khoâng moät ai coù theå hy voïng “laøm cho ñaàu maùy Minh Trieát Thieâng Lieâng chaïy treân ñöôøng ray cuûa thaàn hoïc (theological track) ñöôïc”. OÂng giaûi thích: CAÙC HUYEÀN BÍ CUÛA LUAÂN HOÀI

226 159

“Trong caùc khaùi nieäm cuûa Minh Trieát Thieâng Lieâng khoâng heà coù khaùi nieäm coù theå laån traùnh caùc traùch nhieäm caù nhaân. Theo söï tin töôûng naøy, khoâng heà coù ñieàu gì goïi laø tha thöù hay xoùa ñi ñieàu teä haïi hoaëc toäi loãi ñaõ laøm”, khoâng coù caùch gì khaùc hôn laø baèng söï tröøng phaït thích ñaùng keû haønh ñoäng sai traùi vaø phuïc hoài laïi söï haøi hoøa trong vuõ truï voán ñaõ bò xaùo troän do haønh ñoäng sai traùi cuûa y. Ñieàu sai traùi do y laøm ra, trong khi keû khaùc phaûi chòu ñau khoå vì caùc haäu quaû cuûa sai traùi ñoù, vaäy khoâng moät ai khaùc tröø chính y coù theå chuoäc laïi loãi laàm ñoù. “Nhôø traïng thaùi traàm tö, moät ngöôøi seõ trôû neân “thöùc tænh vaø caûi hoùa ñeán moät möùc ñoä naøo ñoù ra khoûi taø vaïy”, chính trong traïng thaùi ñoù, ngöôøi aáy seõ nhaän thöùc ñöôïc raèng caùc haønh vi cuûa mình laø sai traùi vaø ñaùng bò tröøng phaït. Vôùi nhaän thöùc ñoù, yù thöùc veà traùch nhieäm caù nhaân taát phaûi hieän ra, vaø töông xöùng thaät ñuùng vôùi möùc ñoä thöùc tænh hay “caûi bieán” (“converting”) cuûa y, phaûi laø yù thöùc veà traùch nhieäm naëng neà ñoù. Khi naøo yù thöùc ñoù nôi y trôû neân maïnh meõ, thì ñoù laø luùc y bò thoâi thuùc ñeå chaáp nhaän giaùo ñieàu veà söï chuoäc toäi thay”. “Y ñöôïc daïy doã raèng caàn phaûi aên naên, maø khoâng gì deã daøng hôn vieäc ñoù. Coù moät yeáu ñuoái deã chòu cuûa baûn chaát con ngöôøi, ñoù laø chuùng ta heát söùc coù khuynh höôùng tieác reû thoùi xaáu maø chuùng ta ñaõ laøm khi söï chuù taâm cuûa chuùng ta ñöôïc gôïi ñeán, vaø chuùng ta hoaëc laø chòu ñau khoå vì ñoù, hoaëc laø höôûng ñöôïc thaønh quaû cuûa noù. Coù theå vieäc phaân tích kyõ caûm giaùc ñoù seõ cho chuùng ta thaáy raèng nhöõng gì maø chuùng ta hoái tieác thaät ra laø nhu caàu döôøng nhö caàn coù caùi aùc laøm phöông tieän ñeå ñaït ñeán muïc tieâu ích kyû cuûa chuùng ta hôn laø chính baûn thaân caùi aùc” “Caùi kyø voïng neùm gaùnh naëng toäi loãi cuûa chuùng ta “döôùi chaân thaäp giaù” coù theå laø haáp daãn ñoái vôùi khaû naêng hieåu bieát thoâng thöôøng, nhöng chính noù laïi khoâng ñöôïc chaáp nhaän ñoái vôùi ngöôøi nghieân cöùu Minh Trieát Thieâng Lieâng (Theosophic student). Ngöôøi naøy seõ khoâng hieåu ñöôïc taïi sao keû phaïm toäi, do vieäc nhaän ra ñöôïc CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

227

160

toäi loãi cuûa mình, laïi nhôø ñoù coù theå xöùng ñaùng ñöôïc tha toäi hay laø ñöôïc xoùa ñi söï ñoäc aùc ñaõ qua cuûa y, hay taïi sao söï aên naên vaø caùch soáng chính tröïc veà sau laïi cho pheùp y coù ñöôïc söï ñình chæ coù lôïi cho y ñoái vôùi söï lieân heä giöõa nhaân vaø quaû cuûa ñònh luaät thuoäc vuõ truï. Caùc haäu quaû cuûa caùc haønh vi toäi loãi cuûa y vaãn tieáp tuïc toàn taïi, noãi thoáng khoå do söï ñoäc aùc cuûa y gaây ra cho keû khaùc vaãn khoâng ñöôïc xoùa nhoøa. Ngöôøi nghieân cöùu Minh Trieát Thieâng Lieâng xem haäu quaû cuûa söï ñoäc aùc taùc ñoäng vaøo keû voâ toäi laø vaán ñeà cuûa mình. Khoâng nhöõng y xem xeùt keû phaïm toäi maø coøn xem xeùt caùc naïn nhaân cuûa y nöõa”. “Toäi loãi laø söï vi phaïm caùc ñònh luaät haøi hoøa ñang cai quaûn vuõ truï, do ñoù hình phaït phaûi rôi vaøo chính keû vi phaïm luaät ñoù. Ñöùc Christ coù ñöa ra lôøi caûnh baùo: “Ñöøng phaïm toäi nöõa, e raèng tai hoïa seõ ñeán vôùi ngöôi”, coøn thaùnh Paul thì noùi: “Haõy coá gaéng töï cöùu laáy ngöôi. Baát cöù ñieàu gì ñaõ gieo, con ngöôøi cuõng seõ gaët trôû laïi”. Nhaân ñaây, xin theâm moät caâu dòch boùng baåy tuyeät vôøi trích trong kinh Puranas coù nieân ñaïi tröôùc thaùnh Paul xa: “Moïi ngöôøi ñeàu gaët laáy haäu quaû veà caùc haønh ñoäng cuûa chính mình”. “Ñaây laø nguyeân lyù cuûa ñònh luaät nghieäp quaû do khoa Minh Trieát Thieâng Lieâng daïy ra. Trong quyeån “Phaät giaùo Noäi Moân”, oâng Sinnett coù dieãn giaûi Karma nhö laø “luaät nhaân quaû hôïp vôùi ñaïo ñöùc” (“the law of ethical causation”), trong khi baø Blavatsky dieãn ñaït yù nghóa cuûa noù kheùo hôn, ñoù laø “luaät baùo phuïc” (“the law of retribution”). Ñoù laø maõnh löïc: “Coâng baèng tuy huyeàn bí, ñöa ta ñeán choã khoâng sai laàm, xuyeân qua nhöõng con ñöôøng khoâng ñöôïc ñaùnh daáu töø toäi loãi ñeán tröøng phaït”. “Nhöng coøn hôn theá nöõa. Noù töôûng thöôûng coâng lao moät caùch khoâng sai laàm vaø moät caùch roäng raõi y nhö luùc noù tröøng phaït loãi laàm vaäy. Ñoù laø keát quaû cuûa moïi haønh vi, yù nghó, lôøi noùi vaø vieäc laøm, vaø nhôø noù maø con ngöôøi töï uoán naén chính hoï, uoán naén söï soáng vaø caùc bieán coá cuûa hoï. Trieát hoïc Ñoâng Phöông baøi baùc yù töôûng veà linh hoàn môùi ñöôïc taïo ra cho moãi ñöùa treû môùi sinh. Trieát hoïc naøy tin CAÙC HUYEÀN BÍ CUÛA LUAÂN HOÀI

228

161

vaøo con soá giôùi haïn caùc Chaân Thaàn, ñang tieán hoùa vaø ngaøy caøng phaùt trieån ñeán choã hoaøn thieän nhôø ñoàng hoùa ñöôïc caùc tri thöùc cuûa nhieàu Phaøm Ngaõ keá tieáp. Caùc Phaøm Ngaõ naøy laø saûn phaåm cuûa Karma, vaø chính nhôø Karma vaø luaân hoài maø cuoái cuøng Chaân Thaàn con ngöôøi trôû laïi coäi nguoàn cuûa mình – Ñaáng thieâng lieâng tuyeät ñoái”. Trong quyeån “Söï luaân hoài”, E.D. Walker ñöa ra giaûi thích sau: “Toùm laïi, trieát lyù veà nghieäp quaû giaûi thích raèng chuùng ta ñaõ taïo ra chính chuùng ta ngaøy nay baèng caùc haønh ñoäng tröôùc kia vaø chuùng ta ñang kieán taïo caùi vónh haèng cuûa chuùng ta trong töông lai baèng caùc haønh vi hieän taïi. Khoâng coù soá meänh naøo caû maø chæ coù nhöõng gì do chính chuùng ta ñònh ñoaït. Khoâng coù söï cöùu chuoäc hoaëc keát aùn naøo caû ngoaïi tröø nhöõng gì maø chính chuùng ta mang laïi … Vì leõ noù khoâng ñöa ra choã aån naáp naøo cho caùc haønh ñoäng ñaùng khieån traùch, vaø ñoøi hoûi moät nhaân caùch xuaát chuùng ñoái vôùi ngöôøi coù baûn chaát yeáu ñuoái neân trieát lyù veà nghieäp quaû ít ñöôïc hoan ngheânh hôn laø caùc giaùo lyù deã chaáp nhaän veà söï chuoäc toäi thay, veà lôøi caàu nguyeän, söï tha thöù vaø caûi ñaïo luùc laâm chung … Trong ñòa haït coâng lyù vónh cöûu, söï xuùc phaïm vaø tröøng phaït ñöôïc lieân keát moät caùch chaët cheõ döôùi hình thöùc cuøng moät bieán coá, vì khoâng coù söï taùch rôøi thöïc söï giöõa haønh ñoäng vôùi keát quaû cuûa noù … Chính Karma hay caùc haønh vi cuõ cuûa chuùng ta môùi loâi cuoán chuùng ta trôû laïi cuoäc soáng hoàng traàn. Truù sôû cuûa hoàn ma (spirit) thay ñoåi tuøy theo nghieäp quaû cuûa noù, vaø nghieäp quaû naøy ngaên caûn söï tieáp tuïc keùo daøi naøo trong moät hoaøn caûnh duy nhaát, bôûi vì nghieäp luoân luoân thay ñoåi. Chöøng naøo maø haønh ñoäng coøn bò chi phoái bôûi caùc ñoäng löïc ích kyû vaø thieân veà vaät chaát, thì chöøng ñoù haäu quaû cuûa haønh ñoäng ñoù phaûi ñöôïc bieåu loä trong caùc laàn taùi sinh ôû coõi traàn. Chæ coù con ngöôøi hoaøn toaøn vò tha môùi coù theå thoaùt khoûi söùc huùt cuûa söï soáng vaät chaát. Ít ngöôøi ñaït ñeán ñieàu naøy, nhöng ñoù laïi laø muïc tieâu cuûa nhaân loaïi”. Vaø keá ñoù, nhaø vaên naøy trích daãn töø Giaùo lyù Bí Nhieäm: “Nhöõng ai tin vaøo nghieäp quaû aét phaûi tin vaøo soá meänh, maø töø luùc sinh ñeán CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

229

162

luùc töû, moïi ngöôøi ñeàu ñang deät neân chung quanh mình töøng sôïi moät, gioáng nhö moät con nheän ñang deät löôùi cuûa noù, vaø soá meänh naøy ñöôïc daãn daét hoaëc baèng tieáng noùi nôi coõi trôøi (heavenly voice) cuûa nguyeân maãu voâ hình ôû ngoaøi chuùng ta, hoaëc laø baèng con ngöôøi tinh anh maät thieát hôn töùc laø con ngöôøi noäi taâm cuûa chuùng ta, maø raát thöôøng khi con ngöôøi naøy chæ laø taø thaàn (evil genius) cuûa thöïc theå ñang nhaäp xaùc (embodied entity) goïi laø con ngöôøi. Caû hai ñeàu coá taïo aûnh höôûng leân con ngöôøi beân ngoaøi, nhöng moät trong hai phaûi chieám öu theá; vaø ngay töø luùc baét ñaàu cuoäc tranh chaáp voâ hình naøy, ñònh luaät nghieâm khaéc vaø khoâng theå lay chuyeån, töùc luaät buø tröø (law of compensation) can thieäp vaøo vaø baét ñaàu dieãn tieán theo saùt caùc bieán chuyeån thaêng traàm. Khi tao daây (strand) cuoái cuøng ñöôïc xe xong, thì con ngöôøi döôøng nhö bò bao boïc beân trong maïng löôùi cuûa chính coâng trình rieâng cuûa mình, luùc baáy giôø y thaáy chính mình hoaøn toaøn ôû döôùi aûnh höôûng cuûa soá meänh do mình taïo ra naøy … Moät nhaø huyeàn linh hoïc hoaëc moät trieát gia seõ khoâng noùi ñeán tính thaùnh thieän hoaëc söï hieåm aùc cuûa Meänh Trôøi (Providence), maø ñoàng hoùa noù vôùi luaät baùo öùng (KarmaNemesis), tuy nhieân, y thuyeát giaûng raèng noù baûo veä cho îeáu toá thieän vaø canh phoøng chuùng trong kieáp soáng naøy cuõng nhö trong caùc kieáp soáng töông lai, ñoàng thôøi noù tröøng phaït keû laøm aùc – ñuùng vaäy, ñeán taän laàn taùi sinh thöù baûy cuûa y – toùm laïi cho tôùi chöøng naøo maø haäu quaû cuûa vieäc y laøm xaùo troän, thaäm chí ñeán nguyeân töû nhoû nhaát trong theá giôùi haøi hoøa voâ taän, sau roát ñöôïc ñieàu chænh trôû laïi. Vì caùi phaùn quyeát duy nhaát cuûa Karma – moät phaùn quyeát vónh cöûu vaø baát bieán – laø söï haøi hoøa tuyeät ñoái trong theá giôùi vaät chaát cuõng nhö trong coõi tinh thaàn. Do ñoù, khoâng phaûi Karma thöôûng hay phaït, maø chính chuùng ta môùi laø keû thöôûng hay phaït chính chuùng ta tuøy theo chuùng ta coù laøm vieäc hôïp vôùi, xuyeân qua vaø theo cuøng vôùi thieân nhieân hay khoâng, coù tuaân theo caùc ñònh luaät maø söï haøi hoøa phuï thuoäc vaøo hay laø vi phaïm caùc luaät ñoù. Caùc ñöôøng loái cuûa Karma khoâng coøn laø bí hieåm neáu con ngöôøi laøm vieäc trong söï ñoaøn keát vaø haøi hoøa, thay vì chia reõ vaø thieáu haøi hoøa. Söï thieáu hieåu bieát cuûa chuùng ta veà caùc ñöôøng CAÙC HUYEÀN BÍ CUÛA LUAÂN HOÀI

230

loái naøy – maø moät soá trong nhaân loaïi goïi laø caùc ñöôøng loái cuûa Thieân Meänh (Providence), voán toái taêm vaø phöùc taïp; trong khi moät soá khaùc nhìn thaáy trong caùc ñöôøng loái ñoù caùch taùc ñoäng cuûa thuyeát ñònh meänh muø quaùng; coøn soá thöù ba thaáy ñoù chæ laø söï may maén, maø khoâng thaàn thaùnh cuõng nhö khoâng ma quyû naøo daãn daét caû – chaéc chaén seõ bieán maát neáu chuùng ta qui taát caû caùc ñöôøng loái naøy vaøo nguyeân nhaân ñuùng cuûa chuùng … Chuùng ta vaãn coøn hoang mang tröôùc caùi bí maät do chính chuùng ta taïo ra vaø caùc bí aån cuûa söï soáng maø chuùng ta seõ khoâng giaûi ñaùp ñöôïc, vaø roài buoäc toäi con Ñaïi Nhaân Sö (great Sphinx) nuoát chöûng chuùng ta. Nhöng thaät ra khoâng coù moät tai bieán naøo trong caùc kieáp soáng cuûa chuùng ta, khoâng moät ngaøy ñen ñuûi hoaëc khoâng moät tai vaï naøo maø khoâng theå truy nguyeân ñeán taän caùc vieäc laøm cuûa chính chuùng ta trong kieáp soáng naøy hoaëc trong moät kieáp khaùc … Ñònh luaät Karma keát hôïp moät caùch chaët cheõ vôùi ñònh luaät luaân hoài … Chæ coù trieát lyù naøy môùi coù theå giaûi thích cho chuùng ta vaán ñeà huyeàn bí veà thieän vaø aùc vaø giuùp cho con ngöôøi chaáp nhaän ñöôïc söï baát coâng khuûng khieáp vaø ôû beà ngoaøi cuûa söï soáng. Khoâng coù gì ngoaïi tröø söï xaùc tín nhö theá môùi coù theå laøm laéng dòu caùi caûm giaùc gheâ sôï cuûa chuùng ta ñoái vôùi coâng lyù. Vì khi ngöôøi ta khoâng quen vôùi trieát lyù cao quyù naøy thì nhìn laïi quanh mình vaø chöùng kieán caùc baát bình ñaúng cuûa doøng doõi (birth) vaø vaän meänh (fortune), cuûa trí tueä vôùi naêng löïc; khi ngöôøi ta thaáy vinh döï ñöôïc trao cho keû ngu daïi vaø keû phoùng ñaõng; nôi keû maø vaän meänh ñaõ chaát choàng caùc aân hueä chæ bôûi ñaëc quyeàn cuûa doøng doõi, coøn keû laùng gieàng gaàn nhaát cuûa hoï, coù ñuû moïi ñöùc tín trí tueä cao quyù – veà moïi maët ñeàu xöùng ñaùng hôn nhieàu – laïi chòu taøn taï vì ngheøo khoå vaø thieáu söï ñoàng caûm – khi ngöôøi ta thaáy moïi ñieàu naøy vaø phaûi ngoaûnh maët ñi, khoâng giuùp gì ñöôïc ñeå laøm giaûm ñi noãi ñau khoâng ñaùng phaûi chòu, tieáng keâu ñau khoå quanh y vang leân beân tai vaø laøm nhoùi con tim – maø chæ coù söï hieåu bieát roõ raøng veà Karma môùi ngaên ñöôïc y khoâng nguyeàn ruûa cuoäc ñôøi vaø con ngöôøi, cuõng nhö nguyeàn ruõa keû ñöôïc cho laø taïo ra vaän meänh cuûa hoï … Duø coù bieát hay khoâng CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

231

163

bieát, ñònh luaät naøy cuõng ñònh tröôùc (predestines) khoâng tröø caùi gì vaø khoâng tröø moät ai. Thöïc ra, noù coù töø vónh cöûu vaø trong vónh cöûu, vì noù chính laø söï vónh cöûu; vaø theá laø, vì khoâng coù moät haønh vi naøo coù theå ôû vò trí töông ñöông vôùi vónh cöûu, ngöôøi ta khoâng theå baûo laø noù taùc ñoäng vì noù chính laø söï taùc ñoäng. Khoâng phaûi löôïn soùng nhaän chìm con ngöôøi, maø laø haønh ñoäng caù nhaân cuûa keû xaáu xa dieãn ra moät caùch coá yù môùi ñaët chính y döôùi taùc ñoäng khoâng thieân leäch cuûa caùc ñònh luaät ñang chi phoái chuyeån ñoäng cuûa ñaïi döông. Karma khoâng gaây ra ñieàu gì caû, noù cuõng khoâng hoaïch ñònh ñieàu gì. Chính con ngöôøi môùi gieo vaø taïo ra caùc nguyeân nhaân, coøn ñònh luaät Karma chæ ñieàu chænh caùc hieäu quaû, söï ñieàu chænh ñoù khoâng phaûi laø moät haønh ñoäng maø laø moät söï haøi hoøa cuûa vuõ truï, bao giôø cuõng coù khuynh höôùng laáy laïi vò theá ban ñaàu cuûa noù, gioáng nhö moät caønh caây, khi bò uoán xuoáng quaù maïnh, noù seõ baät trôû laïi vôùi söùc maïnh töông xöùng. Neáu xaûy ra vieäc traät khôùp xöông cho caùnh tay coá söùc uoán cong caønh caây ra khoûi vò theá töï nhieân cuûa noù, chuùng ta coù noùi chính caønh caây laøm gaõy caùnh tay ta hay noùi raèng söï khôø khaïo cuûa chính chuùng ta ñaõ ñöa chuùng ta tôùi söï ñau ñôùn ñoù? Karma khoâng bao giôø tìm caùch huûy dieät töï do trí tueä vaø töï do caù nhaân nhö laø Thöôïng Ñeá do keû theo thuyeát Ñoäc Thaàn (Monotheists) phaùt minh ra. Karma khoâng caàn coù caùc phaùn quyeát cuûa noù trong boùng toái coá yù laøm roái trí con ngöôøi, noù cuõng seõ khoâng tröøng phaït ngöôøi naøo daùm khaûo saùt caùc bí maät cuûa noù. Traùi laïi, keû naøo, nhôø söï nghieân cöùu vaø nghieàn ngaãm veà caùc con ñöôøng phöùc taïp cuûa noù, seõ veùn leân vaø chieáu roïi aùnh saùng vaøo caùc neûo toái taêm naøy, trong caùc khuùc quanh cuûa caùc neûo ñöôøng maø raát nhieàu ngöôøi bò chìm ñaém do söï thieáu hieåu bieát cuûa hoï veà meâ cung cuûa ñôøi soáng, keû aáy ñang laøm vieäc cho phuùc lôïi cuûa ñoàng loaïi mình. Trong theá giôùi bieåu loä naøy, Karma laø moät ñònh luaät vónh cöûu vaø tuyeät ñoái. Vaø vì chæ coù theå coù moät Nguyeân Nhaân Tuyeät Ñoái, döôùi hình thöùc Nguyeân Nhaân Vónh Haèng duy nhaát, haèng höõu, ngöôøi tin vaøo Karma khoâng theå bò xem nhö laø keû voâ thaàn hay laø keû duy vaät, laïi caøng khoâng phaûi laø keû theo thuyeát ñònh meänh (fatalists), vì Karma laø moät vôùi Ñaáng Baát CAÙC HUYEÀN BÍ CUÛA LUAÂN HOÀI

232

164

Khaû Tri (the Unknowable) chính laø moät traïng thaùi cuûa Ñaáng Baát Khaû Tri naøy, do nôi caùc haäu quaû cuûa noù trong theá giôùi hieän töôïng”. Moät taùc giaû coù kyõ naêng nghieân cöùu Minh Trieát Thieâng Lieâng khaùc vieát ("Muïc ñích cuûa Minh Trieát Thieâng Lieâng”, cuûa baø P. Sinnett): “Moïi caù nhaân ñeàu ñang taïo ra Karma, hoaëc toát, hoaëc xaáu trong moãi haønh ñoäng vaø yù töôûng trong ñôøi soáng haèng ngaøy cuûa mình, vaø ñoàng thôøi trong kieáp soáng naøy, hoï ñang trang traûi nghieäp quaû do caùc haønh ñoäng vaø caùc duïc voïng cuûa tieàn kieáp ñöa laïi. Khi chuùng ta thaáy ngöôøi naøo bò caùc beänh taät baåm sinh haønh haï, thì coù theå noùi moät caùch chaéc chaén raèng caùc beänh taät naøy laø caùc haäu quaû taát nhieân cuûa caùc nhaân do chính hoï taïo ra trong moät kieáp soáng tröôùc. Ngöôøi ta coù theå caûi lyù raèng, vì caùc baát haïnh naøy do di truyeàn, chuùng khoâng theå coù lieân quan gì vôùi moät laàn luaân hoài tröôùc; nhöng caàn phaûi nhôù raèng Ego, töùc chaân nhaân (real man), hay bieät ngaõ (individuality), khoâng coù coäi nguoàn taâm linh naøo trong doøng doõi maø theo ñoù xaùc thaân cuûa noù ñöôïc taùi nhaäp vaøo, chaân nhaân chæ bò haáp daãn bôûi caùc aùi löïc maø caùch soáng tröôùc kia cuûa noù ñaõ thu huùt laïi chung quanh noù thaønh khuynh höôùng (current), ñeå roài, khi ñeán luùc taùi sinh, khuynh höôùng naøy seõ ñöa chaân nhaân ñeán moâi tröôøng soáng (home) thích hôïp nhaát cho söï phaùt trieån caùc khuynh höôùng ñoù … Khi ñöôïc hieåu ñuùng, trieát lyù Karma naøy ñöôïc caân nhaéc kyõ ñeå daãn daét vaø giuùp ñôõ nhöõng ai hieåu ñöôïc söï xaùc thöïc cuûa noù ñeå höôùng tôùi moät caùch soáng cao sieâu vaø hoaøn thieän hôn, vì ñöøng neân queân raèng khoâng nhöõng caùc haønh ñoäng cuûa chuùng ta, maø caùc tö töôûng cuûa chuùng ta cuõng chaéc chaén ñöôïc theo sau baèng raát nhieàu caùc tröôøng hôïp seõ coù aûnh höôûng toát hoaëc xaáu leân töông lai cuûa chính chuùng ta, vaø quan troïng hôn nöõa, leân töông lai cuûa nhieàu ñoàng loaïi chuùng ta. Neáu toäi loãi vì thieáu traùch nhieäm vaø phaïm luaät trong baát cöù tröôøng hôïp naøo coù theå chæ laø do vò kyû, söï kieän döïa treân Karma cuûa keû phaïm toäi seõ laø moät vaán ñeà ít quan troïng. Haäu quaû maø moïi tö töôûng vaø haønh vi, thoâng qua söï soáng, mang theo vôùi noù, moät aûnh höôûng töông öùng hoaëc toát hoaëc xaáu leân caùc thaønh vieân khaùc cuûa gia ñình CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

233

165

nhaân loaïi, traû laïi moät yù nghóa chính xaùc veà coâng lyù, luaân lyù vaø loøng vò tha raát caàn cho haïnh phuùc vaø tieán boä cuûa töông lai. Khi phaïm toäi, moät tö töôûng aùc phaùt ra khoûi trí, khoâng theå thu hoài laïi ñöôïc – duø coù hoái haän ñeán ñaâu ñi nöõa cuõng khoâng theå xoùa saïch caùc haäu quaû cuûa chuùng trong töông lai. Moät söï chaân thaønh hoái caûi seõ ngaên chaën moät ngöôøi khoûi laëp laïi caùc sai laàm; noù khoâng cöùu nhöõng ngöôøi ñoù hay ngöôøi khaùc khoûi haäu quaû cuûa caùc sai laàm ñaõ taïo ra maø chaéc chaén baát ngôø seõ xaûy ñeán cho y hoaëc trong kieáp soáng naøy hoaëc trong laàn taùi sinh keá tieáp”. OÂng J.H. Conelly tieáp: “Nhöõng ngöôøi tin vaøo moät toân giaùo döïa treân trieát lyù nhö theá ñeàu haøi loøng khi ñöôïc so saùnh vôùi moät toân giaùo maø trong ñoù soá phaän con ngöôøi luùc naøo cuõng ñöôïc ñònh ñoaït baèng caùc tình côø cuûa moät kieáp soáng hoàng traàn ngaén nguûi duy nhaát, trong ñoù y ñöôïc khích leä baèng lôøi höùa heïn raèng “khi thaân caây ngaõ xuoáng noù seõ naèm yeân”; caùi hy voïng töôi saùng nhaát cuûa y trong ñoù, khi y nhaän bieát ra söï ñoäc aùc cuûa mình, laø giaùo ñieàu veà söï chuoäc toäi thay, vaø trong ñoù ngay caû nhöõng gì bò caûn trôû, theo Tuyeân Xöng Ñöùc Tin thuoäc Giaùo Phaùi Tröôûng Laõo (Presbyterian Confession of Faith). “Bôûi phaùn quyeát cuûa Chuùa, daønh cho söï bieåu loä cuûa vinh quang ngaøi, moät soá ngöôøi vaø thieân thaàn ñöôïc ñònh tröôùc coù ñöôïc söï soáng vónh cöûu coøn moät soá khaùc ñöôïc an baøi tröôùc laø chòu cheát maõi maõi”. “Nhö vaäy caùc thieân thaàn vaø ngöôøi naøy ñöôïc ñònh tröôùc vaø an baøi tröôùc theo moät thieát keá ñaëc bieät vaø khoâng theå thay ñoåi, soá löôïng cuûa hoï cuõng nhaát ñònh vaø roõ raøng khoâng theå taêng hoaëc giaûm … Vì Thöôïng Ñeá ñaõ aán ñònh soá ngöôøi ñöôïc tuyeån choïn ñeán vinh quang … Khoâng ai ñöôïc Ñöùc Christ cöùu chuoäc moät caùch coù hieäu quaû, ñöôïc keâu goïi, ñöôïc coi laø ñaùng cöùu roãi (justified), ñöôïc thöøa nhaän, ñöôïc thaùnh hoùa vaø cöùu ñoä, tröø ngöôøi ñöôïc tuyeån choïn maø thoâi”. “Thöôïng Ñeá haøi loøng vôùi phaàn coøn laïi cuûa nhaân loaïi, theo döï ñònh khoâng theå doø ñöôïc cuûa chính yù Ngaøi, döïa theo ñoù Ngaøi môû roäng hay töø choái söï thöông xoùt khi Ngaøi haøi loøng, vì söï choùi loïi cuûa quyeàn naêng toái cao cuûa Ngaøi ñoái vôùi caùc taïo vaät cuûa Ngaøi, khi Ngaøi CAÙC HUYEÀN BÍ CUÛA LUAÂN HOÀI

234

phôùt lôø vaø aán ñònh raèng chuùng phaûi chòu maát danh döï vaø chòu söï thònh noä veà toäi loãi cuûa chuùng, ñeå toân vinh coâng lyù choùi loïi cuûa Ngaøi”. Ñaây laø nhöõng gì maø nhaø baøo chöõa taøi ba naøy noùi ra. Chuùng toâi khoâng theå laøm gì hôn laø keát thuùc ñeà taøi nhö oâng ñang laøm, baèng caùch trích töø moät ñoaïn thô tuyeät dieäu cuûa oâng: “Caùi veû ñeïp tuyeät vôøi maø Edwin Arnold trình baøy veà Karma trong quyeån “AÙnh saùng AÙ Chaâu” (Light of Asia) ñöôïc thuùc ñaåy taùi taïo ôû ñaây, nhöng neáu trích daãn ñaày ñuû thì quaù daøi. Ñaây laø moät ñoaïn trích trong ñoù: Karma – toaøn theå voán lieáng cuûa moät linh hoàn Ñoù laø ñieàu linh hoàn ñaõ laøm, yù töôûng linh hoàn ñaõ coù. “Baûn Ngaõ” maø linh hoàn ñaõ deät baèng sôïi chæ ngang cuûa thôøi gian voâ hình. Chaïy ñan qua sôïi chæ doïc voâ hình cuûa caùc haønh ñoäng.  Tröôùc caùi khôûi ñaàu vaø khoâng coù keát thuùc, Vónh cöûu nhö khoâng gian vaø chaéc chaén nhö söï ñaûm baûo, Moät quyeàn naêng thieâng lieâng ñöôïc aán ñònh tieán ñeán hoaøn thieän, Chæ duy nhaát caùc ñònh luaät cuûa noù toàn taïi. Noù seõ khoâng bò moät ai khinh thöôøng; Ai ngaên trôû noù seõ maát, ai phuïng söï noù seõ ñöôïc; Noù ñeàn traû baèng söï an bình vaø phuùc laïc cho caùi thieän aån taøng, Traû laïi baèng söï ñau khoå cho caùi aùc aån taøng. Noù thaáy ñöôïc moïi nôi vaø ghi daáu moïi vieäc; Laøm ñieàu laønh – noù töôûng thöôûng! Laøm moät ñieàu quaáy – Phaûi chòu tröøng phaït ngang nhau, Maëc daàu thieân chöùc löu laïi laâu daøi. Noù khoâng bieát thònh noä, khoâng bieát thöù tha; hoaøn toaøn chaân thöïc, Caùc phaïm vi cuûa noù ñöôïc ñöa ra, söï quaân bình khoâng khuyeát ñieåm cuûa noù ñöôïc caân nhaéc; Thôøi gian laø hö khoâng, ngaøy mai noù seõ phaùn ñoaùn CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

235

166

Hay laø sau nhieàu ngaøy.  Ñoù laø ñònh luaät ñöa ñeán söï coâng chính, Maø sau cuøng khoâng ai coù theå chuyeån höôùng hay ngaên chaën; Taâm cuûa noù laø baùc aùi, cöùu caùnh cuûa noù Laø hoøa bình vaø thaønh toaøn dòu daøng. Xin haõy tuaân theo”. Vaø baây giôø toâi khuyeán nghò baïn thöû so saùnh caùc quan ñieåm veà Karma cuûa khoa Minh Trieát Thieâng Lieâng, töùc ñònh luaät baùo phuïc, vaø cho bieát xem caùc quan ñieåm ñoù coù vöøa hôïp vôùi trieát hoïc vaø vöøa chính ñaùng hôn laø giaùo ñieàu ñoäc aùc vaø ngu xuaån naøy, moät giaùo ñieàu bieán “Thöôïng Ñeá” thaønh moät con quyû ñieân roà; ñoù laø trieát lyù cho raèng “chæ coù keû ñöôïc tuyeån choïn” môùi ñöôïc cöùu ñoä, soá ngöôøi coøn laïi seõ bò traàm luaân ñôøi ñôøi! Hoûi : Vaâng toâi hieåu ñöôïc nhöõng gì baø noùi moät caùch toång quaùt; nhöng toâi muoán baø cho toâi moät ví duï cuï theå veà söï taùc ñoäng cuûa Karma ñöôïc chaêng? Ñaùp : Ñoù laø ñieàu maø toâi khoâng theå laøm ñöôïc. Nhö toâi ñaõ noùi tröôùc ñaây, chuùng ta chæ coù theå caûm nhaän moät caùch chaéc chaén raèng caùc kieáp soáng vaø caùc hoaøn caûnh hieän taïi cuûa chuùng ta ñeàu laø keát quaû tröïc tieáp cuûa caùc haønh vi vaø tö töôûng cuûa chính chuùng ta trong caùc kieáp soáng tröôùc. Nhöng vì khoâng phaûi laø nhaø coù nhaõn thoâng hay ñeä töû ñöôïc ñieåm ñaïo, neân chuùng ta khoâng theå bieát baát cöù ñieàu gì veà caùc chi tieát cuûa caùch taùc ñoäng cuûa luaät nghieäp quaû. Hoûi : Coù ngöôøi naøo, ngay nhö moät cao ñoà (Adept) hay Nhaø Nhaõn Thoâng (Seer), coù theå theo doõi tieán trình taùi ñieàu chænh nghieäp quaû taän chi tieát khoâng? Ñaùp : Chaéc chaén laø coù. “Keû hieåu bieát” coù theå laøm ñöôïc nhö theá baèng caùch duøng caùc quyeàn naêng voán tieàm aån trong moïi ngöôøi.

Ai laø keû bieát? Hoûi : Phaûi chaêng chính chuùng ta cuõng nhö bao nhieâu ngöôøi khaùc ñeàu coù quyeàn naêng naøy? Ñaùp : Ai cuõng coù caû. Nhö vöøa noùi, ñoái vôùi moïi ngöôøi, naêng löïc thaáy ñeàu bò haïn cheá nhö nhau, tröø nhöõng ngöôøi maø trong kieáp hieän taïi CAÙC HUYEÀN BÍ CUÛA LUAÂN HOÀI

236

167

ñaõ ñaït tôùi ñænh cao cuûa linh thò taâm linh vaø nhaõn thoâng. Chuùng ta chæ coù theå nhaän thöùc raèng, neáu caùc söï vieäc haún phaûi khaùc ñoái vôùi chuùng ta, coù leõ chuùng seõ khaùc haún; raèng chuùng ta laø nhöõng gì maø chính chuùng ta ñaõ taïo ra, vaø chæ coù nhöõng gì maø chuùng ta ñaõ noã löïc ñaït ñöôïc cho chính chuùng ta. Hoûi : Toâi e raèng moät quan nieäm nhö theá chæ seõ laøm cho chuùng ta chua xoùt maø thoâi. Ñaùp : Toâi tin raèng traùi laïi môùi laø ñuùng. Chính do choã khoâng tin vaøo söï chính xaùc cuûa luaät baùo phuïc maø con ngöôøi môùi coù theå khôi daäy moïi caûm thöùc choáng baùng. Moät ñöùa treû, cuõng nhö ngöôøi tröôûng thaønh, toû ra böïc töùc veà söï tröøng phaït hay thaäm chí veà moät lôøi traùch maéng maø y tin laø khoâng thích ñaùng, coøn hôn theá, y ñöa ra moät söï tröøng phaït nghieâm khaéc hôn, neáu y caûm thaáy raèng hình phaït ñoù laø xöùng ñaùng. Tin vaøo Karma laø lyù do vöõng chaéc nhaát ñeå dung hoøa soá phaän con ngöôøi trong cuoäc ñôøi naøy vaø laø ñoäng cô maïnh meõ nhaát höôùng veà coá gaéng ñeå caûi thieän laàn taùi sinh keá tieáp. Thaät ra, caû hai ñieàu naøy cuõng seõ tieâu tan neáu chuùng ta giaû duï raèng soá phaän chuùng ta laø keát quaû cuûa baát cöù ñieàu gì khaùc hôn laø ñònh luaät chính xaùc ñoù, hay laø soá meänh ñoù naèm trong baát cöù baøn tay naøo khaùc hôn baøn tay cuûa chính chuùng ta. Hoûi : Baø vöøa khaúng ñònh raèng heä thoáng luaân hoài theo luaät nghieäp quaû naøy ñöôïc xem laø hôïp vôùi lyù trí, coâng baèng vaø yù thöùc ñaïo ñöùc. Nhöng neáu quaû nhö theá, thì phaûi chaêng khoâng coù söï hy sinh naøo ñoái vôùi tính chaát dòu daøng hôn cuûa loøng thieän caûm vaø thöông haïi, vaø nhö theá laøm cöùng raén theâm caùc baûn naêng tinh teá cuûa baûn chaát con ngöôøi? Ñaùp : Thöïc ra khoâng haún nhö vaäy, chæ ôû beà ngoaøi thoâi. Khoâng moät ai coù theå nhaän ñöôïc nhieàu hoaëc ít hôn caùi phaàn xöùng ñaùng cuûa mình maø khoâng taïo söï baát coâng töông xöùng hoaëc söï thieân leäch ñoái vôùi ngöôøi khaùc; vaø moät ñònh luaät voán coù theå ñöôïc ngaên ngöøa nhôø loøng traéc aån coù leõ mang laïi nhieàu ñau khoå hôn laø cöùu ñoä, nhieàu töùc giaän vaø nguyeàn ruûa hôn laø bieát ôn. Cuõng neân nhôù raèng chuùng ta CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

237

168

khoâng cai quaûn ñöôïc ñònh luaät, neáu chuùng ta taïo ra nhaân thì nhaát ñònh phaûi nhaän laáy quaû cuûa noù; ñònh luaät töï cai quaûn chính noù; vaø laàn nöõa, döï tröõ phong phuù nhaát cho söï bieåu loä cuûa loøng töø bi vaø thöông xoùt chính ñaùng ñöôïc theå hieän ôû traïng thaùi Devachan. Hoûi : Baø noùi ñeán caùc vò Adepts nhö laø moät ngoaïi leä ñoái vôùi quy luaät veà söï voâ minh chung cuûa chuùng ta. Caùc vò naøy coù thöïc söï hieåu bieát nhieàu hôn chuùng ta veà söï luaân hoài vaø caùc traïng thaùi sau khi cheát hay khoâng? Ñaùp : Chaéc chaén caùc ngaøi bieát. Taát caû chuùng ta ñeàu coù theå laøm ñöôïc nhö theá baèng caùch luyeän taäp caùc quan naêng, nhöng duy chæ coù caùc ngaøi môùi phaùt trieån ñeán möùc hoaøn thieän, baèng tinh thaàn, caùc ngaøi tieán nhaäp vaøo caùc caûnh giôùi vaø caùc traïng thaùi khaùc nhau maø chuùng toâi coù baøn ñeán naøy. Töø laâu, heát theá heä cao ñoà (Adepts) naøy ñeán theá heä khaùc ñaõ nghieân cöùu caùc huyeàn bí veà baûn theå (being), veà söï soáng, söï cheát, söï taùi sinh, vaø sau ñoù caùc ngaøi cuõng giaûng daïy moät soá söï kieän raát ñaùng hoïc hoûi. Hoûi : Vaø coù phaûi muïc ñích cuûa khoa Minh Trieát Thieâng Lieâng laø taïo ra caùc vò Chaân Sö (Adepts) khoâng? Ñaùp : Minh Trieát Thieâng Lieâng xem nhaân loaïi nhö laø moät phaân thaân cuûa Ñaáng Thieâng Lieâng treân con ñöôøng phaûn boån hoaøn nguyeân. ÔÛ moät trình ñoä tieán hoùa naøo ñoù treân thaùnh ñaïo, nhöõng ngöôøi ñaõ daønh nhieàu kieáp luaân hoài ñeå hoïc hoûi ñeàu ñaït ñeán quaû vò Chaân Sö (Adeptship). Vì, theo huyeàn bí hoïc (Secret Sciences), neân nhôù kyõ laø khoâng moät ai ñaït ñöôïc quaû vò Chaân Sö chæ trong moät kieáp soáng, maø caàn coù nhieàu laàn luaân hoài, sau khi taïo ra moät muïc tieâu höõu thöùc vaø baét ñaàu vieäc luyeän taäp caàn thieát. Coù theå ngay trong chính Hoäi chuùng toâi, nhieàu ngöôøi nam laãn nöõ ñaõ baét ñaàu coâng vieäc vaát vaû naøy ñeå höôùng veà söï giaùc ngoä caùch ñaây nhieàu kieáp luaân hoài, tuy theá, do caùc huyeãn töôûng caù nhaân cuûa kieáp soáng hieän taïi, hoï hoaëc laø khoâng hieåu bieát ñöôïc söï thaät, hoaëc laø ñang treân ñöôøng maát ñi moïi cô may trong kieáp soáng naøy ñeå tieán xa hôn. Hoï caûm thaáy moät söùc huùt khoâng theå cöôõng laïi ñöôïc höôùng veà huyeàn linh hoïc vaø Ñaáng Cao Caû (Higher Life). Tuy theá hoï coøn quaù nhieàu CAÙC HUYEÀN BÍ CUÛA LUAÂN HOÀI

238

vò kyû vaø coá chaáp, quaù nhieàu yeâu thích caùc quyeán ruõ coù tính chaát löøa gaït cuûa ñôøi soáng theá tuïc vaø caùc thuù vui phuø phieám cuûa traàn gian, neân ñaàu haøng chuùng; vaø nhö theá ñaõ ñaùnh maát cô may cuûa hoï trong kieáp soáng hieän taïi. Nhöng ñoái vôùi con ngöôøi bình thöôøng, ñoái vôùi caùc boån phaän thöïc teá cuûa ñôøi soáng haèng ngaøy, keát quaû xa xaêm nhö theá thaät laø moät muïc tieâu khoâng thích hôïp vaø laø moät ñoäng cô hoaøn toaøn khoâng mang laïi hieäu quaû. Hoûi : Vaäy thì muïc ñích cuûa hoï khi gia nhaäp vaøo Hoäi Thoâng Thieân Hoïc laø gì? Ñaùp : Nhieàu ngöôøi chuù taâm vaøo trieát lyù cuûa chuùng toâi vaø theo baûn naêng, hoï caûm thaáy raèng caùc trieát lyù naøy ñuùng hôn laø trieát lyù cuûa baát cöù toân giaùo naøo khaùc. Nhöõng ngöôøi khaùc ñaõ taïo ñöôïc moät quyeát taâm khoâng thay ñoåi ñeå ñaït ñeán lyù töôûng cao nhaát cuûa boån phaän con ngöôøi.

Dò Bieät Giöõa Ñöùc Tin Vôùi Tri Thöùc Hay Ñöùc Tin Muø Quaùng Vaø Ñöùc Tin Hôïp Lyù Hoûi : Baø noùi raèng nhöõng ngöôøi naøy chaáp nhaän vaø tin vaøo caùc trieát lyù cuûa Minh Trieát Thieâng Lieâng. Nhöng vì hoï khoâng thuoäc vaøo haøng caùc vò Chaân Sö maø baø vöøa noùi ñeán, vaäy thì hoï phaûi chaáp nhaän giaùo lyù cuûa baø döïa vaøo ñöùc tin muø môø. Ñöùc tin naøy khaùc vôùi ñöùc tin cuûa caùc toân giaùo coå xöa ôû choã naøo? Ñaùp : Vì noù dò bieät ôû haàu heát taát caû caùc ñieåm khaùc, theá neân noù cuõng khaùc ôû ñieåm naøy. Ñieàu maø baïn goïi laø “ñöùc tin” (“faith”), vaø nhöõng gì goïi laø ñöùc tin muø quaùng (blind faith), trong thöïc teá vaø veà phaàn caùc giaùo ñieàu cuûa Cô Ñoác giaùo, theo chuùng toâi, ñang trôû thaønh “tri thöùc” (“knowledge”), trình töï hôïp lyù cuûa caùc söï vaät maø chuùng ta bieát, veà caùc thöïc kieän (facts) trong thieân nhieân. Trieát lyù cuûa baïn ñöôïc caên cöù vaøo söï giaûi thích, do ñoù döïa vaøo chöùng côù giaùn tieáp (second–hand testimony) cuûa caùc Nhaø Linh Thò (Seers). Coøn trieát lyù cuûa chuùng toâi döïa vaøo baèng chöùng baát bieán vaø coá ñònh cuûa caùc vò coù nhaõn thoâng (Seers). Thí duï, thaàn hoïc thoâng thöôøng cuûa Cô Ñoác CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

239

169

giaùo chuû tröông raèng con ngöôøi laø moät taïo vaät cuûa Thöôïng Ñeá, vôùi ba thaønh phaàn – xaùc thaân, linh hoàn vaø tinh thaàn – taát caû ñeàu thieát yeáu cho söï toaøn veïn cuûa con ngöôøi, vaø taát caû, hoaëc laø döôùi hình thöùc thoâ sô cuûa söï soáng vaät chaát hoàng traàn, hoaëc döôùi hình thöùc tinh anh cuûa kinh nghieäm soáng laïi sau khi cheát (post resurrection experience) caàn ñeå taïo thaønh con ngöôøi luùc naøo cuõng nhö theá maõi; nhö vaäy moãi ngöôøi ñeàu coù moät söï soáng thöôøng toàn, rieâng bieät vôùi nhöõng ngöôøi khaùc vaø vôùi Ñaáng Thieâng Lieâng. Traùi laïi, Minh Trieát Thieâng Lieâng cho raèng con ngöôøi voán laø moät phaân thaân töø Ñaáng Baát Khaû Tri, tuy nhieân bao giôø cuõng coù Tinh Hoa Thieâng Lieâng voâ haïn, xaùc thaân vaø moïi thöù khaùc cuûa con ngöôøi ñeàu taïm bôï, do ñoù laø caùi haõo huyeàn; chæ coù Tinh Thaàn trong con ngöôøi laø chaát lieäu duy nhaát toàn taïi, vaø thaäm chí cuõng maát ñi bieät ngaõ taùch bieät (separated individuality) cuûa noù vaøo luùc hoaøn toaøn taùi hôïp nhaát vôùi Tinh Thaàn Vuõ Truï. Hoûi : Neáu chuùng ta maát ñi ngay caû ñeán bieät ngaõ cuûa chuùng ta vaäy thì ñieàu ñoù trôû thaønh hoaøn toaøn laø söï huûy dieät maø thoâi. Ñaùp : Toâi cho laø khoâng phaûi huûy dieät, vì toâi noùi ñeán bieät ngaõ rieâng bieät, chôù khoâng noùi ñeán bieät ngaõ ñaïi ñoàng (universal individuality). Loaïi sau naøy trôû thaønh nhö laø moät boä phaän ñöôïc bieán ñoåi thaønh toång theå; gioït söông khoâng bò tan bieán maø bieán thaønh bieån. Phaûi chaêng con ngöôøi vaät chaát bò huûy dieät, khi maø töø moät caùi phoâi, noù trôû thaønh moät oâng giaø? Neáu chuùng ta ñaët caùi bieät ngaõ vaø taâm thöùc voâ cuøng nhoû beù cuûa chuùng ta leân cao hôn taâm thöùc ñaïi ñoàng vaø voâ haïn thì caùi kieâu haõnh cuûa chuùng ta phaûi laø loaïi kieâu haõnh cuûa quyû Satan! Hoûi : Vaäy thì, theo ñoù maø suy thì trong thöïc teá khoâng coù con ngöôøi naøo caû, maø taát caû chæ laø Tinh Thaàn hay sao? Ñaùp : Baïn nhaàm roài. Nhö vaäy suy ra raèng söï hôïp nhaát cuûa Tinh Thaàn vôùi vaät chaát chæ laø taïm thôøi; hay laø ñeå noùi roõ hôn, vì Tinh Thaàn vaø vaät chaát laø moät, voán laø hai ñoái cöïc cuûa chaát lieäu bieåu loä vuõ truï – Tinh Thaàn ñoù maát ñi quyeàn ñöôïc goïi baèng danh xöng naøy cuûa noù chöøng naøo maø thaønh phaàn nhoû nhaát vaø nguyeân töû cuûa chaát CAÙC HUYEÀN BÍ CUÛA LUAÂN HOÀI

240

170

lieäu bieåu loä cuûa noù vaãn baùm chaët vaøo baát cöù hình haøi naøo, keát quaû cuûa söï bieán phaân. Tin töôûng ngöôïc laïi laø tin töôûng muø quaùng. Hoûi : Nhö vaäy chính laø döïa vaøo tri thöùc, chôù khoâng döïa vaøo söï tin töôûng maø baø quaû quyeát raèng nguyeân khí thöôøng toàn, töùc Tinh Thaàn, chæ ñi xuyeân qua vaät chaát, coù phaûi theá khoâng? Ñaùp : Ñeå dieãn taû caùch khaùc, toâi muoán noùi laø – chuùng toâi quaû quyeát raèng caùi beà ngoaøi cuûa nguyeân khí duy nhaát vaø thöôøng toàn, töùc Tinh Thaàn, döôùi hình thöùc vaät chaát, chæ laø taïm thôøi, vaø do ñoù, khoâng coù gì khaùc hôn laø haõo huyeàn (illusion). Hoûi : Raát hay, vaø ñieàu naøy ñöôïc ñöa ra döïa vaøo tri thöùc chôù khoâng phaûi ñöùc tin phaûi khoâng? Ñaùp : Ñuùng theá. Nhöng vì toâi thaáy raát roõ baïn coù yù ñònh gì, cuõng nhö toâi coù theå noùi vôùi baïn raèng, chuùng toâi cho raèng ñöùc tin, nhö baïn thöøa nhaän, chæ laø moät beänh taâm thaàn, coøn ñöùc tin chaân chính, nghóa laø, pistis cuûa ngöôøi Hy Laïp, döôùi hình thuùc “nieàm tin döïa vaøo tri thöùc”, duø laø döïa theo baèng chöùng cuûa caùc giaùc quan vaät chaát hoaëc giaùc quan taâm linh. Hoûi : Baø muoán aùm chæ ñieàu gì? Ñaùp : Toâi muoán noùi, neáu ñoù laø söï dò bieät giöõa caû hai maø baïn muoán bieát, thì baáy giôø toâi coù theå noùi vôùi baïn raèng giöõa ñöùc tin döïa vaøo uy quyeàn vôùi ñöùc tin döïa vaøo tröïc giaùc taâm linh cuûa con ngöôøi, coù moät dò bieät raát to taùt. Hoûi : Ñoù laø gì? Ñaùp : Moät ñaøng laø söï nheï daï vaø meâ tín cuûa con ngöôøi, moät beân laø ñöùc tin vaø tröïc giaùc cuûa con ngöôøi. Trong quyeån “Introduction to the Eleusinian Mysteries”, Giaùo sö Alexander Wilder vieát: “Chính söï voâ minh ñöa ñeán söï baùng boå thaàn thaùnh (profanation). Con ngöôøi hay cheá gieãu nhöõng gì maø hoï khoâng hieåu roõ … Khuynh höôùng ngaám ngaàm cuûa theá giôùi naøy baét ñaàu höôùng ñeán moät muïc tieâu; coøn beân trong söï deã tin cuûa con ngöôøi … laø moät quyeàn naêng haàu nhö voâ haïn, moät ñöùc tin thaùnh thieän, coù khaû naêng thaáu hieåu caùc chaân lyù cao caû nhaát cuûa moïi söï soáng”, nhöõng ai giôùi haïn “söï deã tin” ñoù chæ CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

241

171

vaøo caùc giaùo ñieàu ñoäc ñoaùn cuûa con ngöôøi seõ khoâng bao giôø hieåu ñöôïc quyeàn naêng ñoù, cuõng nhö ngay caû khoâng nhaän thöùc ñöôïc quyeàn naêng ñoù trong baûn theå cuûa hoï. Noù ñöôïc gaén chaët vaøo coõi beân ngoaøi vaø khoâng theå phaùt huy ñöôïc caùi tinh hoa ñang chi phoái noù; vì muoán laøm ñöôïc ñieàu naøy hoï phaûi caàn ñeán quyeàn phaùn ñoaùn rieâng cuûa hoï, vaø hoï khoâng bao giôø daùm laøm ñieàu naøy. Hoûi : Coù phaûi chính “tröïc giaùc” ñoù buoäc baø khoâng chaáp nhaän Thöôïng Ñeá döôùi hình thöùc Ngöôøi Cha, Nhaø Cai Trò vaø Ngöôøi Cai Quaûn caù nhaân cuûa Vuõ Truï hay khoâng? Ñaùp : Chính laø theá. Chuùng toâi tin vaøo moät Baûn Nguyeân haèng baát khaû tri, bôûi vì chæ coù söï laàm laïc muø quaùng môùi coù theå khieán cho ngöôøi ta chuû tröông raèng Vuõ Truï, con ngöôøi bieát suy tö, vaø thaäm chí taát caû caùc ñieàu kyø dieäu ñöôïc chöùa ñöïng trong theá giôùi vaät chaát, coù theå phaùt trieån ñöôïc maø khoâng coù caùc maõnh löïc saùng suoát taïo ra caùch saép xeáp saùng suoát phi thöôøng cho taát caû caùc thaønh phaàn cuûa theá giôùi ñoù. Thieân nhieân coù theå sai laàm vaø thöôøng sai laàm trong caùc chi tieát cuûa noù vaø caùc bieåu loä beân ngoaøi ñoái vôùi vaät lieäu cuûa noù, maø khoâng bao giôø sai laàm trong caùc nguyeân nhaân vaø keát quaû beân trong cuûa noù. Nhöõng ngöôøi ngoaïi giaùo (pagans) thôøi coå nhìn vaán ñeà naøy theo caùc quan ñieåm trieát lyù saâu xa hôn laø caùc trieát gia hieän ñaïi, duø laø ngöôøi theo phaùi Baát Khaû Tri (Agnostics), theo thuyeát Duy Vaät hoaëc laø ngöôøi theo Cô Ñoác Giaùo, vaø khoâng moät nhaø vaên ngoaïi giaùo naøo chöa bao giôø ñöa ra phaùt bieåu raèng söï ñoäc aùc vaø nhaân töø khoâng phaûi laø caùc xuùc ñoäng höõu haïn, do ñoù coù theå ñöôïc laøm baèng caùc thuoäc tính cuûa moät vò thaàn Voâ haïn (infinite god). Do ñoù taát caû caùc vò thaàn cuûa hoï ñeàu höõu haïn. Taùc giaû Thaùi Lan cuûa quyeån “Baùnh xe Thieân Luaät” (Wheel of the Law) dieãn taû cuøng yù töôûng veà vò thaàn höõu ngaõ cuûa baïn y nhö chuùng toâi, oâng vieát (tr.25): “Moät Phaät töû coù theå tin vaøo söï hieän toàn cuûa moät vò thaàn, coù caùc tính chaát vaø thuoäc tính cao hôn con ngöôøi – moät vò thaàn hoaøn thieän, vöôït treân tình thöông, haän thuø, ganh tò, luùc naøo cuõng an nhieân töï taïi trong choã tòch laëng maø khoâng coù gì coù theå quaáy raày, vaø vôùi moät vò thaàn nhö theá, Phaät töû seõ khoâng noùi lôøi gì coù tính caùch CAÙC HUYEÀN BÍ CUÛA LUAÂN HOÀI

242

xuùc phaïm, khoâng phaûi vì muoán laøm haøi loøng vò thaàn ñoù, hay sôï phaûi xuùc phaïm thaàn thaùnh gì caû, maø laø do söï toân kính töï nhieân. Nhöng moät Phaät töû khoâng theå hieåu ñöôïc moät vò thaàn coù caùc thuoäc tính vaø tính chaát cuûa con ngöôøi, töùc moät vò thaàn cuõng thöông yeâu vaø haän thuø vaø loä ra tính noùng giaän. Moät vò Thöôïng Ñeá, duø laø theo söï moâ taû cuûa caùc vò Thöøa Sai Cô Ñoác giaùo (Christian Missionaries), hoaëc söï moâ taû cuûa tín ñoà Hoài Giaùo hay phaùi Baø La Moân (Brahmins)*, hoaëc ngöôøi theo Do Thaùi giaùo, ñeàu rôùt xuoáng döôùi tieâu chuaån cuûa ngay caû moät con ngöôøi toát laønh thoâng thöôøng. Hoûi : Giöõa hai ñöùc tin, moät beân do vieäc khoâng phöông töï veä vaø yeáu ñuoái cuûa con ngöôøi, ngöôøi Cô Ñoác Giaùo tin raèng coù moät Ñöùc Töø Phuï treân Trôøi, ngaøi seõ baûo veä hoï khoûi söï caùm doã, giuùp ñôõ hoï trong cuoäc soáng, tha thöù caùc toäi loãi cuûa hoï, ñöùc tin ñoù cuûa ngöôøi Cô Ñoác Giaùo laïi khoâng toát ñeïp hôn laø beân kia, moät ñöùc tin laïnh luøng vaø kieâu haõnh, haàu nhö ñaët vaøo soá meänh cuûa ngöôøi theo Phaät giaùo, ngöôøi theo phaùi Vedanta**, vaø caùc nhaø nghieân cöùu Minh Trieát Thieâng Lieâng hay chaêng? Ñaùp : Cöù goïi söï xaùc tín (belief) cuûa chuùng toâi laø “ñöùc tin” (“faith”) neáu baïn muoán. Nhöng moät laàn nöõa chuùng ta laïi trôû laïi vaán ñeà, ñeán phieân toâi xin hoûi: ñoái vôùi hai ñöùc tin (faith for faith), moät ñöùc tin döïa vaøo lyù luaän vaø baèng chöùng chaët cheõ laïi khoâng coù giaù trò hôn laø ñöùc tin chæ döïa vaøo uy quyeàn cuûa con ngöôøi hay laø toân suøng thaàn töôïng hay chaêng? “Ñöùc tin” cuûa chuùng toâi coù taát caû söùc maïnh hôïp lyù cuûa coâng lyù toaùn hoïc nhö 2 vôùi 2 laø 4. Ñöùc tin cuûa baïn gioáng nhö lyù luaän cuûa ngöôøi ñaøn baø deã xuùc caûm maø Tourgenyeff coù noùi, ñoái vôùi hoï, 2 vôùi 2 thöôøng laø 5 vaø moät caây neán môø ñöa vaøo maëc caû. Hôn nöõa, ñöùc tin cuûa baïn laø moät ñöùc tin khoâng nhöõng traùi ngöôïc *

Giaùo phaùi Baø La Moân ñöôïc noùi ñeán ôû ñaây. Parabrahman cuûa phaùi Vedanta laø Thöôïng Ñeá maø chuùng toâi chaáp nhaän vaø tin töôûng. ** Phaùi Vedanta: moät heä phaùi trieát hoïc thaàn bí, phaùt trieån do coá gaéng cuûa caùc theá heä hieàn trieát ñeå dieãn giaûi yù nghóa huyeàn bí cuûa caùc kinh Upanishads. (Trích trong Theosophical Glossary cuûa baø Blavatsky, trang 361). CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

243

vôùi moïi quan ñieåm coù theå hieåu ñöôïc cuûa coâng lyù vaø luaän lyù hoïc, maø neáu ñöôïc phaân tích kyõ, laïi ñöa con ngöôøi ñeán choã traàm luaân tinh thaàn, ngaên trôû söï tieán boä cuûa nhaân loaïi vaø chaéc chaén laøm thay ñoåi cöôøng quyeàn, coâng lyù – bieán moãi con ngöôøi thöù hai thaønh moät Cain ñoái vôùi em cuûa y laø Abel ***. Hoûi : Baø muoán aùm chæ ñeán ñieàu gì?

Thöôïng Ñeá coù quyeàn tha thöù khoâng?

172

Ñaùp : Toâi muoán noùi ñeán trieát lyù veà söï chuoäc toäi. Toâi muoán noùi ñeán caùi giaùo ñieàu nguy haïi maø baïn ñang tin vaøo ñoù, giaùo ñieàu naøy daïy chuùng ta raèng duø cho toäi chuùng ta choáng laïi luaät cuûa Chuùa vaø luaät cuûa con ngöôøi coù traàm troïng ñeán ñaâu ñi nöõa, chæ caàn chuùng ta tin vaøo loøng töï nguyeän hy sinh cuûa Chuùa Jesus ñeå cöùu chuoäc nhaân loaïi, thì maùu cuûa Ngaøi seõ röûa saïch moïi toäi loãi. Töø hai möôi naêm nay, toâi ñaõ thuyeát giaûng choáng laïi giaùo ñieàu naøy, baây giôø toâi môøi baïn löu yù ñeán moät ñoaïn trích trong Isis Unveiled ñöôïc vieát vaøo naêm 1875. Ñaây laø nhöõng gì maø giaùo hoäi Cô Ñoác daïy ra, coøn chuùng toâi choáng laïi: “Loøng nhaân töø cuûa Thöôïng Ñeá thì voâ bieân vaø khoân doø. Khoâng theå quan nieäm ñöôïc moät toäi loãi cuûa con ngöôøi ñaùng nguyeàn ruûa ñeán noãi caùi giaù ñöôïc traû tröôùc ñeå cöùu chuoäc cho keû toäi loãi seõ khoâng xoùa ñöôïc neáu toäi loãi teä haïi hôn gaáp caû ngaøn laàn. Hôn nöõa, bieát hoái caûi thì khoâng bao giôø quaù muoän. Daãu cho keû phaïm toäi chôø ñeán phuùt cuoái cuûa giôø cuoái trong ngaøy cuoái cuøng cuûa ñôøi mình, kòp khi ñoâi moâi taùi nhôït cuûa y thoát ra lôøi tuyeân xöng ñöùc tin, thì y vaãn coù theå böôùc vaøo thieân ñaøng; keû troäm caép ñang haáp hoái ñaõ laøm ñieàu ñoù vaø taát caû nhöõng keû keùm coûi khaùc coù theå cuõng ñöôïc leân thieân ñaøng nhö theá". Ñaây laø giaû thuyeát cuûa giaùo hoäi vaø cuûa giôùi giaùo só (clergy); caùc giaû thuyeát naøy ñaäp maïnh vaøo ñaàu cuûa caùc ngöôøi daân queâ cuûa baïn bôûi caùc nhaø thuyeát giaûng ñöôïc öa thích cuûa nöôùc Anh, ngay trong

***

Cain laø con trai cuûa Adam vaø Eve, thaáy Ñöùc Chuùa Trôøi toû ra thöông yeâu Abel, em trai mình, neân ñaõ gieát Abel. (ND) CAÙC HUYEÀN BÍ CUÛA LUAÂN HOÀI

244

173

“aùnh saùng cuûa theá kyû XIX”, thôøi ñaïi nghòch thöôøng nhaát so vôùi moïi thôøi ñaïi. Baây giôø vieäc ñoù ñöa tôùi gì? Hoûi : Ñieàu ñoù laïi khoâng laøm cho ngöôøi theo Thieân Chuùa giaùo ñöôïc haïnh phuùc hôn laø ngöôøi theo Phaät giaùo hoaëc ngöôøi theo Baø La Moân giaùo hay sao? Ñaùp : Khoâng ñaâu; Khoâng moät ngöôøi coù hoïc thöùc ôû baát cöù trình ñoä naøo, vì ña soá nhöõng ngöôøi naøy, töø laâu haàu nhö ñaõ maát heát moïi tin töôûng vaøo giaùo ñieàu taøn nhaãn naøy. Nhöng giaùo ñieàu naøy laïi daét daãn nhöõng ai coøn tin vaøo noù deã daøng ñi ñeán ngöôõng cöûa cuûa moïi toäi aùc coù theå töôûng töôïng ñöôïc coøn nhieàu hôn laø baát cöù giaùo ñieàu naøo khaùc maø toâi bieát ñöôïc. Toâi xin trích daãn theâm trong boä Isis (q.II, trang 542 vaø 543): “Neáu chuùng ta böôùc ra khoûi phaïm vi nhoû heïp cuûa tín ñieàu vaø xem vuõ truï nhö moät toång theå ñöôïc laøm cho thaêng baèng bôûi moät hieäu chænh tuyeät dieäu cuûa caùc thaønh phaàn, thì moïi lyù luaän vöõng chaéc bieát bao, yù thöùc coâng baèng duø chaäp chôøn yeáu ôùt ñeán ñaâu cuõng noåi leân choáng laïi vieäc chuoäc toäi thay naøy! Neáu keû phaïm toäi chæ xuùc phaïm chính mình vaø khoâng laøm thieät haïi ai ngoaøi chính mình; neáu baèng caùch thaønh taâm hoái caûi, keû phaïm toäi coù theå khieán cho caùc vieäc ñaõ qua ñöôïc xoùa saïch khoâng nhöõng khoûi kyù öùc con ngöôøi, maø coøn xoùa khoûi kyù aûnh baát dieät (imperishable record), maø khoâng moät vò thaàn naøo (no deity) – duø laø Toái Thöôïng Linh Thaàn – cuõng khoâng theå laøm cho maát ñöôïc, theá thì giaùo ñieàu naøy quaû laø khoâng theå hieåu ñöôïc. Nhöng khi cho raèng moät ngöôøi coù theå laøm haïi ñoàng loaïi mình, gieát haïi, laøm xaùo troän söï quaân bình cuûa xaõ hoäi vaø traät töï töï nhieân cuûa moïi vaät, roài keá ñoù – do söï heøn nhaùt, söï hy voïng hoaëc söï böùc baùch, baát luaän do nguyeân nhaân naøo ñi nöõa khoâng thaønh vaán ñeà – ñöôïc tha thöù do söï tin töôûng raèng vieäc ñoå ra moät thöù maùu seõ röûa saïch thöù maùu khaùc ñaõ ñoå – ñieàu naøy thaät laø phi lyù! Caùc haäu quaû cuûa moät toäi loãi coù theå ñöôïc xoùa saïch khoâng cho duø chính toäi loãi ñoù seõ ñöôïc tha thöù? Caùc haäu quaû cuûa moät nguyeân nhaân khoâng bao giôø chæ bò giôùi haïn vaøo ranh giôùi cuûa nguyeân nhaân ñoù, caùc haäu CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

245

quaû cuûa toäi aùc cuõng khoâng theå bò giôùi haïn vaøo keû phaïm toäi vaø naïn nhaân cuûa y. Moãi haønh ñoäng toát cuõng nhö xaáu ñeàu coù caùc haäu quaû cuûa noù, ñieàu naøy cuõng hieån nhieân nhö vieân ñaù bò neùm vaøo maët nöôùc yeân tónh. Loái so saùnh naøy tuy cuõ rích nhöng laïi laø loái so saùnh hay nhaát töøng ñöôïc nghó ra neân chuùng ta haõy duøng noù. Caùc voøng xoaùy nöôùc caøng lôùn vaø caøng nhanh khi vaät gaây xaùo ñoäng lôùn hôn hoaëc nhoû hôn, nhöng hoøn soûi nhoû nhaát, hôn theá, haït buïi coûn con, cuõng taïo ra caùc gôïn soùng cuûa noù. Vì söï xaùo troän naøy khoâng nhöõng chæ thaáy ñöôïc vaø ôû treân maët maø thoâi. ÔÛ beân döôùi, tuy khoâng thaáy ñöôïc, theo moïi höôùng – höôùng ra ngoaøi vaø höôùng xuoáng döôùi – nhöng moãi gioït nöôùc ñeàu ñaåy gioït nöôùc khaùc cho ñeán khi caùc maët beân vaø ñaùy ñeàu bò löïc taùc ñoäng vaøo. Theâm nöõa, khoâng khí treân maët nöôùc cuõng bò khuaáy ñoäng, vaø theo caùc nhaø vaät lyù hoïc, söï xaùo troän naøy truyeàn töø lôùp naøy ñeán lôùp khaùc vaøo trong khoâng gian maõi maõi, moät xung löïc ñaõ ñöôïc truyeàn cho vaät chaát vaø xung löïc ñoù khoâng bao giôø maát ñi, khoâng bao giôø coù theå thu hoài laïi ñöôïc! …” “Vôùi toäi loãi cuõng theá vaø vôùi ñoái cöïc cuûa toäi loãi cuõng theá. Haønh ñoäng coù theå nhaát thôøi, haäu quaû thì keùo daøi. Khi naøo, sau khi hoøn ñaù ñöôïc neùm xuoáng ao, chuùng ta coù theå thu hoài noù laïi vaøo tay, cuoán laïi caùc gôïn soùng, xoùa ñi caùc maõnh löïc ñaõ duøng, phuïc hoài caùc laøn soùng dó thaùi veà traïng thaùi phi hieän toàn (non–being) tröôùc kia cuûa chuùng, ñoàng thôøi xoùa saïch moïi daáu veát cuûa haønh ñoäng neùm ñaù, sao cho thôøi gian seõ khoâng coøn cho thaáy moät hoaït ñoäng naøo ñaõ xaûy ra bao giôø, thì baáy giôø, chæ baáy giôø chuùng toâi môùi coù theå kieân nhaãn maø nghe nhöõng ngöôøi theo Thieân Chuùa giaùo bieän hoä veà hieäu quaû cuûa söï cöùu chuoäc toäi loãi naøy”, vaø – chaám döùt vieäc tin vaøo ñònh luaät Nghieäp Quaû. Coøn trong tình theá hieän giôø, chuùng toâi keâu goïi toaøn theå theá giôùi haõy quyeát ñònh xem trong soá hai trieát lyù cuûa chuùng ta, caùi naøo toû ra caûm thoâng nhaát ñoái vôùi coâng lyù thieâng lieâng, vaø caùi naøo hôïp lyù hôn, ngay caû veà maët roõ raøng vaø luaän lyù ñôn giaûn cuûa con ngöôøi. Hoûi : Tuy nhieân, coù haøng trieäu ngöôøi tin vaøo giaùo ñieàu Cô Ñoác vaø sung söôùng vì vieäc ñoù. CAÙC HUYEÀN BÍ CUÛA LUAÂN HOÀI

246

Ñaùp : Tính chaát ña caûm thuaàn tuùy ñang aùp ñaûo caùc khaû naêng suy tö cuûa hoï, maø khoâng moät ngöôøi coù loøng töø bi hay keû vò tha thaät söï naøo seõ chaáp nhaän bao giôø. Thaäm chí ñoù cuõng khoâng phaûi laø moät giaác mô ích kyû, maø laø moät aùc moäng ñoái vôùi trí naêng con ngöôøi. Haõy xem noù daãn ñeán ñaâu vaø haõy noùi cho toâi bieát teân cuûa xöù sôû ngoaïi giaùo ñoù nôi maø con ngöôøi deã daøng phaïm toäi hôn hoaëc ñoâng hôn laø ôû nhöõng vuøng ñaát theo Cô Ñoác giaùo. Haõy xem caùc hoà sô haèng naêm daøi vaø ñaùng khieáp xaûy ra ôû caùc nöôùc AÂu Chaâu vaø haõy nhìn kyõ caùc nöôùc theo Tin Laønh vaø tin vaøo Kinh Thaùnh. ÔÛ caùc nôi naøy, caùc vuï caûi ñaïo (conversions) ñöôïc thöïc hieän trong caùc nhaø tuø coøn nhieàu hôn laø caùc vuï caûi ñaïo ñöôïc toå chöùc bôûi caùc buoåi vaän ñoäng thöùc tænh ñöùc tin (revivals) vaø buoåi giaûng tröôùc coâng chuùng. Haõy xem soå toång keát veà coâng lyù cuûa Cô Ñoác giaùo (!) tieát loä nhö theá naøo nheù: nhöõng keû saùt nhaân tay ñaãm maùu, bò thoâi thuùc bôûi con quyû theøm khaùt, baùo thuø, tham lam, cuoàng tín hay chæ bôûi söï khaùt maùu taøn baïo, nhöõng keû naøy gieát haïi caùc naïn nhaân cuûa hoï, trong ña soá tröôøng hôïp, maø khoâng ñeå cho caùc naïn nhaân ñoù coù thì giôø saùm hoái hay caàu khaán Chuùa Jesus. Coù leõ nhöõng ngöôøi naøy do cheát vì ñaày toäi loãi, vaø dó nhieân – phuø hôïp vôùi lyù luaän cuûa thaàn hoïc – gaëp ñöôïc söï töôûng thöôûng cho caùc xuùc phaïm hoaëc naëng hoaëc nheï cuûa hoï. Nhöng do söï can thieäp cuûa coâng lyù con ngöôøi, keû saùt nhaân bò giam giöõ ñöôïc nhöõng ngöôøi ña saàu ña caûm khoùc thöông, caàu nguyeän cho y, keû saùt nhaân thoát ra caùc lôøi chuyeån taâm coù söùc thu huùt vaø moät ñöùa con ñöôïc cöùu chuoäc cuûa Chuùa Jesus ñi ñeán phaùp tröôøng! Tröø keû saùt nhaân, coù leõ ngöôøi ñoù khoâng ñöôïc daønh cho söï caàu nguyeän, cöùu chuoäc, tha thöù. Roõ raøng laø ngöôøi naøy ñaõ lo lieäu moät caùch chu ñaùo cho keû saùt nhaân, nhôø theá y coù ñöôïc haïnh phuùc vónh cöûu! Coøn veà naïn nhaân vaø gia ñình cuûa naïn nhaân, hoï haøng, ngöôøi ñöôïc che chôû, caùc lieân heä xaõ hoäi; phaûi chaêng coâng lyù khoâng coù söï töôûng thöôûng cho hoï? Hoï phaûi chòu ñau khoå trong theá giôùi naøy vaø theá giôùi keá tieáp, trong khi y, töùc keû baïc ñaõi hoï, ngoài beân caïnh “teân troäm thaùnh thieän” (“holy thief”) ôû Calvary vaø maõi maõi ñöôïc ban phuùc sao? Veà CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

247

caâu hoûi naøy giôùi giaùo só giöõ im laëng thaän troïng. (Isis Unveiled). Vaø baây giôø haún baïn ñaõ hieåu taïi sao caùc nhaø nghieân cöùu Minh Trieát Thieâng Lieâng – maø nieàm tin vaø hy voïng caên baûn cuûa hoï laø coâng baèng cho moïi ngöôøi ôû treân Trôøi cuõng nhö ôû döôùi theá, vaø tin vaøo nghieäp quaû – baøi baùc giaùo ñieàu naøy. Hoûi : Nhö vaäy vaän meänh sau cuøng cuûa con ngöôøi khoâng phaûi laø moät coõi trôøi do Thöôïng Ñeá cai quaûn, maø laø söï bieán ñoåi töø töø cuûa vaät chaát thaønh caùc yeáu toá nguyeân thuûy, töùc Tinh Thaàn phaûi khoâng? Ñaùp : Chính moïi vaät trong thieân nhieân ñeàu coù khuynh höôùng ñi ñeán muïc ñích roát raùo ñoù. Hoûi : Coù phaûi chaêng moät soá ngöôøi cuûa baø xem söï keát hôïp naøy hay laø “söï sa ngaõ (fall) cuûa tinh thaàn vaøo vaät chaát” nhö laø ñieàu teä haïi vaø xem söï taùi sinh nhö laø phieàn naõo (sorrow)? Ñaùp : Quaû coù moät soá cho nhö theá, do ñoù, hoï coá gaéng ruùt ngaén thôøi gian thöû thaùch treân coõi traàn. Tuy nhieân, ñoù khoâng phaûi laø moät teä haïi hoaøn toaøn (unmixed evil), vì noù ñaûm baûo kinh nghieäm maø döïa vaøo ñoù chuùng ta tích luõy theâm kieán thöùc vaø minh trieát. Toâi muoán noùi ñeán loaïi kinh nghieäm daïy raèng caùc nhu caàu cuûa baûn chaát taâm linh cuûa chuùng ta khoâng bao giôø coù theå ñöôïc ñaùp öùng baèng caùi gì khaùc hôn laø haïnh phuùc tinh thaàn. Bao laâu maø chuùng ta coøn ôû trong xaùc thaân, chuùng ta coøn chòu ñau ñôùn, khoå naõo vaø taát caû caùc söï kieän khoâng ñöôïc nhö yù xaûy ra trong kieáp soáng. Do ñoù, ñeå laøm nheï bôùt ñieàu naøy, sau cuøng chuùng ta thu hoaïch ñöôïc söï hieåu bieát, maø chæ coù söï hieåu bieát ñoù môùi coù theå mang laïi cho chuùng ta söï xoa dòu vaø moái hy voïng vaøo moät töông lai röïc rôõ hôn.

CAÙC HUYEÀN BÍ CUÛA LUAÂN HOÀI

175

TIEÁT XII MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG THÖÏC HAØNH LAØ GÌ? 

BOÅN PHAÄN Hoûi : Taïi sao caàn coù nhieàu laàn taùi sinh, vì taát caû ñeàu nhö nhau ñoù laø khoâng ñaït ñöôïc söï an bình thöôøng toàn kia maø? Ñaùp : Bôûi vì khoâng theå coù tính caùch naøo khaùc ñeå ñaït ñöôïc muïc tieâu cuoái cuøng, tröø caùch nhôø caùc kinh nghieäm cuoäc soáng, bôûi vì ña soá caùc kinh nghieäm naøy naèm trong ñau ñôùn vaø khoå naõo. Chæ nhôø ñau khoå maø chuùng ta môùi coù theå hoïc hoûi. Vui söôùng (joys) vaø laïc thuù (pleasures) khoâng daïy chuùng ta ñieàu gì caû; chuùng choùng taøn vaø sau roát chæ coù theå mang laïi söï chaùn chöôøng. Hôn nöõa, vieäc chuùng ta luoân luoân khoâng tìm ñöôïc baát cöù söï thoûa maõn laâu daøi naøo trong cuoäc soáng ñeå ñaùp öùng caùc nhu caàu cuûa baûn chaát cao sieâu cuûa chuùng ta, chöùng minh moät caùch roõ raøng cho chuùng ta raèng caùc nhu caàu naøy chæ coù theå ñöôïc ñaùp öùng treân caûnh giôùi rieâng cuûa chuùng, töùc laø coõi tinh thaàn. Hoûi : Vieäc muoán töø boû söï soáng baèng caùch naøy hay caùch khaùc coù phaûi laø keát quaû ñöông nhieân cuûa söï khoâng thoûa maõn naøy hay khoâng? Ñaùp : Neáu baïn hieåu söï öôùc muoán rôøi boû cuoäc soáng nhö theá laø “töï töû”, thì toâi xin thöa döùt khoaùt laø khoâng phaûi. Moät keát quaû nhö theá khoâng bao giôø coù theå laø moät keát quaû “ñöông nhieân” (‘natural”) ñöôïc, maø bao giôø cuõng do beänh hoaïn cuûa boä oùc khoâng laønh maïnh, hoaëc laø do caùc quan ñieåm duy vaät maïnh meõ vaø quaù roõ raøng. Ñoù laø toäi naëng nhaát trong caùc toäi vaø haäu quaû cuûa noù thaät laø thaûm khoác. Nhöng neáu öôùc muoán rôøi boû cuoäc soáng maø baïn noùi ñoù chæ laø hoaøi baõo ñaït ñeán söï soáng taâm linh, chôù khoâng phaûi laø yù muoán rôøi boû coõi

249

176

traàn, thì baáy giôø toâi seõ goïi öôùc muoán ñoù thöïc söï laø moät öôùc muoán raát töï nhieân. Traùi laïi, caùi cheát töï yù seõ laø vieäc töø boû nhieäm sôû hieän taïi cuûa chuùng ta, cuõng nhö coá laån traùnh traùch nhieäm do nghieäp quaû ñaët ñeå seõ lieân luïy ñeán vieäc taïo ra nghieäp môùi. Hoûi : Nhöng neáu caùc haønh ñoäng treân coõi vaät chaát khoâng ñem laïi haøi maõn, thì taïi sao caùc boån phaän, voán laø caùc haønh ñoäng ñoù, laïi coù tính caùch meänh leänh? Ñaùp : Tröôùc heát vì trieát lyù cuûa chuùng toâi daïy chuùng toâi raèng muïc ñích ñeå laøm boån phaän cuûa chuùng ta laø daønh cho taát caû moïi ngöôøi roài sau môùi daønh cho chính chuùng ta, khoâng phaûi coát ñaït ñöôïc haïnh phuùc caù nhaân, maø laø vì haïnh phuùc cuûa keû khaùc. Laøm ñieàu phaûi chæ vì thích ñieàu phaûi, chôù khoâng vì thích nhöõng gì noù coù theå mang ñeán cho chuùng ta. Haïnh phuùc hay ñuùng hôn, söï haøi loøng, thöïc ra coù theå ñi sau vieäc laøm troøn boån phaän, maø khoâng phaûi vaø ñöøng neân laø ñoäng löïc cho vieäc laøm troøn boån phaän ñoù. Hoûi : Theo baø, thuaät ngöõ “boån phaän” (“duty”) ñöôïc hieåu moät caùch chính xaùc laø gì trong Minh Trieát Thieâng Lieâng? Ñoù khoâng theå laø caùc boån phaän cuûa Cô Ñoác giaùo maø Chuùa Jesus vaø caùc toâng ñoà cuûa Ngaøi ñaõ thuyeát giaûng, vì baø khoâng thöøa nhaän caùi naøo caû phaûi khoâng? Ñaùp : Baïn laïi nhaàm nöõa roài. Caùi maø baïn goïi laø “boån phaän theo Cô Ñoác giaùo” ñaõ ñöôïc caùc nhaø Ñaïi Caûi Caùch luaân lyù vaø toân giaùo khaéc ghi töø nhieàu thôøi ñaïi tröôùc kyû nguyeân Thieân Chuùa. Vaøo thôøi coå, taát caû nhöõng gì cao caû, ñoä löôïng, huøng traùng, khoâng nhöõng ñöôïc baøn baïc vaø thuyeát giaûng treân buïc giaûng nhö trong thôøi cuûa chuùng ta, maø ñoâi khi coøn ñöôïc toaøn theå caùc quoác gia thöïc haønh nöõa. Lòch söû caûi caùch Phaät giaùo chöùa ñaày caùc haønh vi xaõ kyû anh huøng nhaát vaø cao thöôïng nhaát. “Taát caû caùc ngöôi haõy moät loøng thöông yeâu laãn nhau; haõy yeâu thöông nhö huynh ñeä, haõy coù loøng traéc aån (pitiful), haõy nhaõ nhaën (courteous); ñöøng laáy oaùn baùo oaùn, hoaëc laáy söï xæ vaû ñaùp traû söï xæ vaû (railing for railing), maø traùi laïi, haõy chuùc laønh”, ñoù laø caùc ñieàu ñaõ ñöôïc caùc ñeä töû cuûa Phaät ñem ra thöïc haønh töø nhieàu theá kyû tröôùc oâng thaùnh Peter. Luaân lyù hoïc cuûa Cô Ñoác giaùo voán tuyeät MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG THÖÏC HAØNH LAØ GÌ ?

250

177

dieäu, ñieàu ñoù khoâng ai nghi ngôø gì; nhöng khoâng theå choái caûi laø chuùng khoâng phaûi laø môùi meû vaø xuaát phaùt döôùi hình thöùc caùc boån phaän cuûa “Keû ngoaïi giaùo” (“Pagan” duties). Hoûi : Theo caùch baø hieåu thì caùc boån phaän naøy, hay thuaät ngöõ “boån phaän” (“duty”) noùi chung, ñöôïc ñònh nghóa nhö theá naøo? Ñaùp : Boån phaän laø nhöõng gì maéc nôï ñoái vôùi nhaân loaïi, ñoái vôùi ñoàng loaïi chuùng ta, ngöôøi laân caän, gia ñình, vaø nhaát laø nhöõng gì maø chuùng ta nôï ñoái vôùi taát caû nhöõng ngöôøi ngheøo khoå vaø khoâng ñöôïc giuùp ñôõ hôn laø chính chuùng ta. Ñaây laø moùn nôï maø neáu khoâng thanh thoûa ñöôïc trong kieáp soáng naøy, noù ñeå maëc chuùng ta thaønh nhöõng ngöôøi maát maùt (bankrupts) veà maët ñaïo ñöùc vaø khaùnh taän veà maët taâm linh trong laàn luaân hoài tôùi cuûa chuùng ta. Minh Trieát Thieâng Lieâng laø taám göông toaøn thieän (quintessence) cuûa boån phaän. Hoûi : Theá thì Cô Ñoác giaùo khi ñöôïc hieåu ñuùng vaø thöïc hieän ñuùng thì cuõng töông töï nhö theá. Ñaùp : Chaéc chaén laø theá; nhöng neáu noù khoâng phaûi laø moät thöù toân giaùo ôû ñaàu moâi (lip–religion) trong thöïc teá, thì baáy giôø khoa Minh Trieát Thieâng Lieâng seõ coù ít ñieàu caàn laøm giöõa nhöõng ngöôøi theo Cô Ñoác giaùo. Thaät khoâng may, noù chæ laø luaân lyù ngoaøi mieäng (lip– ethics). Nhöõng ngöôøi thöïc haønh boån phaän cuûa hoï ñoái vôùi moïi ngöôøi vaø ít hôn nöõa nhöõng ngöôøi hoaøn thaønh ñöôïc thoûa maõn taâm thöùc bí aån rieâng cuûa hoï. Ñoù laø: “………… tieáng noùi chung Bieåu döông ñöùc haïnh vaø töôûng thöôûng noù”, Bao giôø cuõng quan troïng hôn heát trong taâm trí cuûa caùc baäc nhaân aùi “noåi danh treân ñôøi” (“world renowned philanthropists). Ñaïo ñöùc hoïc hieän ñaïi thì raát hay khi ñoïc leân vaø baøn luaän; nhöng lôøi noùi suoâng thì coù ích gì neáu khoâng ñöôïc chuyeån ñoåi thaønh haønh ñoäng? Sau roát, neáu baïn hoûi toâi laø chuùng ta neân hieåu boån phaän theo khoa Minh Trieát Thieâng Lieâng veà maët thöïc haønh vaø theo quan CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

251

ñieåm nghieäp quaû nhö theá naøo, toâi coù theå traû lôøi vôùi baïn raèng boån phaän cuûa chuùng toâi laø: uoáng ñeán gioït cuoái cuøng maø khoâng moät lôøi keâu ca, baát cöù thöù gì maø caùi taùch söï soáng chöùa cho chuùng ta, laø haùi caùc ñoùa hoàng cuûa söï soáng chæ vì höông vò maø chuùng coù theå toûa ra cho nhöõng ngöôøi khaùc, coøn chính chuùng toâi chæ baèng loøng vôùi caùc gai nhoïn, neáu muøi höông ñoù khoâng theå ñöôïc thöôûng thöùc maø khoâng laøm maát ñi moät soá muøi höông khaùc cuûa noù. Hoûi : Taát caû moïi ñieàu naøy raát laø mô hoà. Baø coù laøm ñöôïc gì nhieàu hôn laø nhöõng ngöôøi Cô Ñoác giaùo khoâng? Ñaùp : Ñaây khoâng phaûi laø nhöõng gì maø chuùng toâi, hoäi vieân cuûa Hoäi Thoâng Thieân Hoïc, ñang laøm  maëc daàu moät soá trong chuùng toâi coá gaéng laøm taát caû nhöõng gì coù theå laøm ñöôïc  nhöng Minh Trieát Thieâng Lieâng ñöa ñeán caùi thaùnh thieän coøn xa hôn nhöõng gì Giaùo Hoäi Cô Ñoác ñang laøm hieän nay nhieàu. Toâi noùi  haønh ñoäng (action), nhaán maïnh vaøo haønh ñoäng, thay vì chæ döï ñònh vaø noùi suoâng. Moät ngöôøi coù theå trôû neân nhöõng gì maø ngöôøi aáy thích nhö laø ngöôøi saønh ñôøi nhaát, ích kyû vaø saét ñaù, thaäm chí cöïc kyø heøn haï vaø vieäc ñoù seõ khoâng ngaên ñöôïc y mang danh laø ngöôøi theo Thieân Chuùa giaùo, hoaëc khoâng ngaên ñöôïc ngöôøi khaùc xem y nhö theá. Nhöng khoâng moät nhaø nghieân cöùu Minh Trieát Thieâng Lieâng naøo coù quyeàn mang danh xöng naøy, tröø phi ngöôøi naøy ñöôïc hoaøn toaøn thaám nhuaàn möùc ñoä ñuùng ñaén ñoái vôùi söï thöïc hieån nhieân do Carlyle neâu ra: “Muïc tieâu cuûa con ngöôøi laø haønh ñoäng chôù khoâng phaûi chæ coù yù töôûng, cho duø yù töôûng ñoù thuoäc loaïi cao caû nhaát“  vaø tröø phi con ngöôøi saép ñaët vaø uoán naén söï soáng haèng ngaøy cuûa mình döïa theo chaân lyù naøy. Tuyeân xöng moät chaân lyù chöa phaûi laø thöïc thi noù; vaø chaân lyù coù veû caøng ñeïp ñeõ vaø troïng ñaïi thì ñöùc haïnh hoaëc boån phaän ñöôïc noùi ñeán caøng oàn aøo hôn thay vì ñöôïc laøm theo, caøng gaây aán töôïng nhieàu hôn neáu noù luoân luoân nhaéc nhôû ngöôøi ta veà thaønh quaû cuûa Töû Haûi (Dead Sea fruit). Ñaïo ñöùc giaû (cant) laø taät xaáu ñaùng tôûm nhaát trong taát caû caùc taät xaáu; vaø ñaïo ñöùc giaû laø ñaëc ñieåm noåi baät nhaát cuûa nöôùc theo ñaïo Tin Laønh

MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG THÖÏC HAØNH LAØ GÌ ?

252

178

(Protestant) lôùn nhaát cuûa theá kyû naøy (theá kyû XIX ND)  nöôùc Anh. Hoûi : Baø xem ñieàu gì nhö laø moùn nôï ñoái vôùi nhaân loaïi noùi chung? Ñaùp : Ñoù laø vieäc nhaän thöùc ñaày ñuû caùc quyeàn lôïi vaø ñaëc quyeàn ngang nhau cho taát caû moïi ngöôøi, khoâng phaân bieät chuûng toäc, maøu da, ñòa vò xaõ hoäi hoaëc thaân theá (birth). Hoûi : Khi naøo baø xem moùn nôï ñoù nhö laø khoâng ñöôïc traû? Ñaùp : Khi coù söï xaâm phaïm quyeàn lôïi cuûa keû khaùc duø raát nhoû  quyeàn lôïi cuûa moät ngöôøi hay moät quoác gia; Khi naøo khoâng chöùng toû ñöôïc mình cuõng coâng baèng, töû teá, aân caàn hoaëc nhaân töø maø chuùng ta mong muoán cho chính chuùng ta. Toaøn theå heä thoáng chính trò hieän taïi ñöôïc xaây döïng döïa vaøo söï laõng queân caùc quyeàn nhö theá vaø khaúng ñònh moät caùch quyeát lieät nhaát söï ích kyû cuûa quoác gia. Ngöôøi Phaùp coù caâu tuïc ngöõ: “ Thaày naøo tôù naáy “ (“Tel maître, tel valet” = “Like master, like man”); leõ ra hoï phaûi theâm “Chính saùch quoác gia nhö theá naøo, thì ngöôøi daân seõ nhö theá ñoù” (“Like national policy, like citizen”). Hoûi : Baø coù tham döï vaøo vieäc chính trò khoâng? Ñaùp : Vôùi tö caùch laø moät Hoäi Ñoaøn (Society), chuùng toâi caån thaän traùnh xa vieäc chính trò vì caùc lyù do ñöôïc ñöa ra sau ñaây: tìm caùch ñaït ñöôïc caûi caùch chính trò tröôùc khi taïo ñöôïc caûi caùch trong baûn chaát con ngöôøi chæ gioáng nhö roùt röôïu môùi vaøo bình cuõ. Laøm cho con ngöôøi caûm thaáy vaø nhaän thöùc ñöôïc trong thaâm taâm hoï nhöõng gì thöïc söï laø cuûa hoï, boån phaän ñích thöïc ñoái vôùi moïi ngöôøi, thì moïi laïm duïng quyeàn löïc tröôùc kia, moïi luaät leä baát coâng trong chính saùch quoác gia, ñöôïc döïa vaøo söï ích kyû cuûa con ngöôøi, cuûa xaõ hoäi hoaëc cuûa chính trò, töï noù seõ bieán maát. Ngöôøi laøm vöôøn naøo tìm caùch laøm coû cho luoáng hoa cuûa mình baèng caùch caét coû saùt maët ñaát thay vì nhoå baät reã cuûa chuùng leân thì quaû laø daïi doät. Khoâng bao giôø ñaït ñöôïc vieäc caûi caùch chính trò beàn bæ maø vaãn coøn nhöõng ngöôøi ích kyû ñöùng ñaàu caùc coâng vieäc nhö thôøi xöa.

CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

253

Lieân quan cuûa Hoäi Thoâng Thieân Hoïc vôùi caùc caûi caùch chính trò Hoûi : Nhö vaäy Hoäi Thoâng Thieân Hoïc khoâng phaûi laø moät toå chöùc chính trò sao? Ñaùp : Taát nhieân laø khoâng. Ñoù laø moät toå chöùc quoác teá theo yù nghóa cao nhaát ôû choã caùc thaønh vieân cuûa noù bao goàm nhöõng ngöôøi nam vaø nöõ thuoäc ñuû moïi chuûng toäc, tín ngöôõng vaø caùc hình thöùc tö töôûng, hoï laøm vieäc chung nhau vì muïc ñích duy nhaát ñoù laø caûi thieän con ngöôøi; nhöng vôùi tö caùch laø moät Hoäi Ñoaøn, hoäi tuyeät ñoái khoâng tham döï vaøo baát cöù hoaït ñoäng chính trò quoác teá hay ñaûng phaùi naøo caû. Hoûi : Taïi sao theá? Ñaùp : Chính vì caùc lyù do maø toâi ñaõ noùi ôû treân. Hôn nöõa, hoaït ñoäng chính trò caàn phaûi thay ñoåi theo caùc hoaøn caûnh cuûa thôøi gian vaø theo caù tính cuûa caùc caù nhaân. Trong khi theo chính baûn chaát cuûa laäp tröôøng cuûa hoï laø caùc nhaø nghieân cöùu Minh Trieát Thieâng Lieâng, caùc hoäi vieân Thoâng Thieân Hoïc ñeàu ñoàng yù veà caùc nguyeân taéc cuûa Minh Trieát Thieâng Lieâng, neáu khoâng hoï seõ khoâng coøn thuoäc vaøo Hoäi nöõa, duø vaäy, khoâng haún laø hoï ñoàng yù veà moïi vaán ñeà khaùc. Vôùi tö caùch laø moät hoäi ñoaøn, hoï chæ coù theå hoaït ñoäng cuøng nhau trong caùc vaán ñeà coù tính chaát chung cho moïi ngöôøi– ñoù laø trong chính Minh Trieát Thieâng Lieâng. Vôùi tö caùch caùc caù nhaân, moãi ngöôøi ñöôïc ñeå cho hoaøn toaøn töï do ñi theo ñöôøng loái tö töôûng chính trò vaø haønh ñoäng rieâng bieät cuûa mình, bao laâu maø ñöôøng loái naøy khoâng gaây maâu thuaån vôùi caùc nguyeân taéc Minh Trieát Thieâng Lieâng hoaëc laøm haïi cho Hoäi Thoâng Thieân Hoïc. Hoûi : Nhöng chaéc raèng Hoäi Thoâng Thieân Hoïc khoâng hoaøn toaøn thôø ô vôùi caùc vaán ñeà xaõ hoäi maø hieän nay ñang nhanh choùng trôû neân quan troïng chöù? Ñaùp : Chính caùc nguyeân taéc cuûa Hoäi laø baèng chöùng cho thaáy raèng Hoäi– hay ñuùng hôn haàu heát hoäi vieân cuûa Hoäi– khoâng thôø ô nhö theá. Neáu nhaân loaïi chæ coù theå phaùt trieån trí tueä vaø taâm linh baèng söï thuùc eùp, tröôùc tieân, cuûa caùc ñònh luaät sinh lyù khoa hoïc nhaát vaø MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG THÖÏC HAØNH LAØ GÌ ?

254 179

laønh maïnh nhaát, do ñoù laø boån phaän thieâng lieâng cuûa taát caû nhöõng ai coá gaéng laøm heát söùc mình cho söï phaùt trieån naøy thaáy raèng caùc ñònh luaät naøy seõ ñöôïc tieán haønh moät caùch roäng raõi. Taát caû caùc nhaø nghieân cöùu Minh Trieát Thieâng Lieâng ñeàu chæ bieát moät caùch quaù keùm coûi veà ñieàu ñoù, nhaát laø ôû caùc nöôùc Taây phöông, tình traïng xaõ hoäi cuûa soá lôùn ngöôøi daân laøm cho ñieàu ñoù khoâng theå xaûy ra vì leõ hoaëc xaùc thaân, hoaëc tinh thaàn cuûa hoï phaûi ñöôïc luyeän taäp moät caùch thích hôïp, theá neân söï phaùt trieån cuûa caû hai vì ñoù maø bò ngöng treä. Vì söï luyeän taäp vaø phaùt trieån naøy laø moät trong caùc muïc tieâu roõ reät cuûa khoa Minh Trieát Thieâng Lieâng, Hoäi Thoâng Thieân Hoïc hoaøn toaøn ñoàng caûm vaø hoøa hôïp vôùi taát caû moïi coá gaéng chaân thöïc theo chieàu höôùng naøy. Hoûi : Nhöng khi duøng thuaät ngöõ “caùc coá gaéng chaân thöïc” (“true efforts”), baø muoán aùm chæ ñieàu gì? Moãi nhaø caûi caùch xaõ hoäi ñeàu coù phöông thuoác thaàn (panacea) cuûa rieâng mình, vaø moãi vò ñoù ñeàu tin phöông thuoác cuûa mình laø caùi duy nhaát vaø ñoäc nhaát coù theå caûi thieän vaø cöùu ñöôïc nhaân loaïi kia maø? Ñaùp : Hoaøn toaøn ñuùng vaø ñaây laø lyù do ñích thöïc giaûi thích taïi sao raát ít coâng vieäc xaõ hoäi ñöôïc hoaøn thaønh moät caùch thoûa ñaùng. Trong phaàn lôùn caùc phöông thuoác thaàn naøy khoâng coù nguyeân taéc höôùng daãn thöïc söï, vaø chaéc chaén laø khoâng coù moät nguyeân taéc naøo noái keát taát caû chuùng laïi vôùi nhau. Nhö vaäy thôøi gian vaø naêng löïc quyù baùu bò phí phaïm; ñoái vôùi con ngöôøi, thay vì hôïp taùc, hoï laïi xung ñoät laãn nhau, thöôøng thöôøng chính vì lo laéng cho tieáng taêm vaø söï töôûng thöôûng hôn laø vì nguyeân nhaân lôùn lao maø hoï tuyeân boá laø thöïc taâm mong muoán, vaø thuoäc haøng quan troïng nhaát trong söï soáng cuûa hoï. Hoûi : Vaäy thì caùc nguyeân taéc cuûa Minh Trieát Thieâng Lieâng neân ñöôïc aùp duïng ra sao ñeå cho söï hôïp taùc trong xaõ hoäi coù theå ñöôïc thuùc ñaåy vaø caùc coá gaéng ñích thöïc ñeå caûi thieän xaõ hoäi ñöôïc xuùc tieán? Ñaùp : Toâi xin nhaéc laïi moät caùch vaén taét caùc nguyeân taéc naøy laø gì– ñoù laø Hôïp nhaát ñaïi ñoàng vaø Nguyeân Lyù Nhaân Quaû; Ñoaøn keát nhaân CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

255

180

loaïi (Human Solidarity); Luaät Nghieäp quaû; Luaân hoài. Ñaây laø 4 caùi khoen cuûa chuoãi maét xích vaøng seõ noái keát nhaân loaïi thaønh moät gia ñình duy nhaát, moät Tình Huynh Ñeä ñaïi ñoàng. Hoûi : Nhö theá naøo? Ñaùp : Trong tình traïng xaõ hoäi hieän nay, nhaát laø trong caùc nöôùc ñöôïc goïi laø vaên minh, chuùng ta luoân luoân bò buoäc phaûi ñoái maët vôùi söï kieän laø moät soá lôùn con ngöôøi ñang chòu ñöïng ñau khoå, ngheøo ñoùi vaø beänh taät. Tình traïng vaät chaát cuûa hoï raát ñaùng thöông, coøn caùc quan naêng trí tueä vaø taâm linh cuûa hoï thöôøng thöôøng haàu nhö coøn yeân nguû (dormant). Maët khaùc, nhieàu ngöôøi ôû cöïc beân kia cuûa naác thang xaõ hoäi ñang soáng cuoäc ñôøi thôø ô voâ taâm, vaät chaát xa hoa, höôûng thuï ích kyû. Khoâng moät hình thöùc naøo trong hai hình thöùc soáng naøy chæ do tình côø maø coù. Caû hai ñeàu laø haäu quaû cuûa caùc tình traïng ñang bao quanh nhöõng ai leä thuoäc vaøo chuùng, coøn söï cheånh maûng boån phaän xaõ hoäi veà moät phía ñöôïc lieân keát chaët cheõ nhaát vôùi söï phaùt trieån caèn coãi vaø bò ñình treä veà phía kia. Trong ngaønh xaõ hoäi hoïc, gioáng nhö trong moïi ngaønh khoa hoïc chaân chính, luaät quan heä Nhaân quaû ñaïi ñoàng vaãn ñuùng. Nhöng theo keát quaû hôïp lyù cuûa noù, luaät quan heä Nhaân quaû naøy taát nhieân haøm chöùa tình ñoaøn keát giöõa nhaân loaïi maø khoa Minh Trieát Thieâng Lieâng luoân luoân nhaán maïnh. Neáu haønh ñoäng cuûa moät ngöôøi coù aûnh höôûng leân söï soáng cuûa nhöõng ngöôøi khaùc, vaø ñaây laø yù töôûng thöïc söï khoa hoïc, thì baáy giôø chæ baèng caùch moïi ngöôøi nam trôû thaønh huynh ñeä vaø moïi ngöôøi nöõ trôû thaønh tæ muoäi (sisters), vaø baèng caùch trong ñôøi soáng haèng ngaøy, moïi ngöôøi ñeàu thöïc haønh tình huynh ñeä thöïc söï (brotherhood) vaø tình tæ muoäi (sisterhood) thöïc söï, thì tình ñoaøn keát ñích thöïc trong nhaân loaïi, voán naèm ôû coäi reã cuûa vieäc naâng cao nhaân loaïi môùi coù theå ñaït tôùi ñöôïc. Chính taùc ñoäng vaø söï töông taùc naøy, töùc tình anh em vaø tình chò em chaân chính, trong ñoù moãi ngöôøi seõ soáng vì moïi ngöôøi vaø moïi ngöôøi seõ soáng vì moãi ngöôøi, voán laø moät trong caùc nguyeân taéc caên baûn cuûa Minh Trieát Thieâng Lieâng maø moãi nhaø nghieân cöùu Minh Trieát Thieâng Lieâng neân ghi nhôù,

MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG THÖÏC HAØNH LAØ GÌ ?

256

181

khoâng nhöõng ñeå daïy ra maø coøn ñeå aùp duïng trong ñôøi soáng caù nhaân cuûa mình nöõa. Hoûi : Moïi ñieàu naøy raát tuyeät dieäu döôùi hình thöùc laø moät nguyeân taéc chung, nhöng laøm theá naøo baø aùp duïng noù moät caùch cuï theå ñöôïc? Ñaùp : Baïn haõy xem qua caùi maø baïn goïi laø caùc söï kieän cuï theå cuûa xaõ hoäi con ngöôøi. Haõy so saùnh söï soáng khoâng nhöõng cuûa quaûng ñaïi quaàn chuùng, maø coøn so saùnh söï soáng cuûa nhieàu ngöôøi ñöôïc goïi laø giai caáp trung löu vaø thöôïng löu vôùi nhöõng gì maø hoï coù theå coù ñöôïc döôùi caùc ñieàu kieän laønh maïnh vaø cao quyù, nôi maø coâng lyù, loøng toát vaø baùc aùi ñöôïc xem troïng, thay vì söï ích kyû, laõnh ñaïm vaø taøn nhaãn thöôøng thaáy hieän nay, döôøng nhö ñang ngöï trò treân heát. Taát caû moïi söï vieäc toát vaø xaáu trong con ngöôøi ñeàu coù coäi nguoàn trong tính tình con ngöôøi, vaø tính tình naøy ñang vaø ñaõ bò chi phoái bôûi sôïi xích voâ taän cuûa nhaân vaø quaû. Nhöng söï chi phoái naøy aùp duïng cho töông lai cuõng nhö cho hieän taïi vaø quaù khöù. Söï ích kyû, söï laõnh ñaïm vaø söï taøn baïo khoâng bao giôø coù theå trôû thaønh tình traïng bình thöôøng cuûa nhaân loaïi– tin nhö theá seõ laø laøm cho nhaân loaïi thaát voïng– vaø khoâng moät nhaø nghieân cöùu Minh Trieát Thieâng Lieâng naøo coù theå laøm ñieàu ñoù. Tieán boä coù theå ñaït ñöôïc vaø chæ ñaït ñöôïc baèng vieäc phaùt trieån caùc tính chaát cao thöôïng hôn. Ngaøy nay, söï tieán hoùa thöïc söï daïy chuùng ta raèng baèng caùch thay ñoåi moâi tröôøng soáng cuûa sinh vaät, chuùng ta coù theå thay ñoåi vaø caûi thieän sinh vaät, vaø theo yù nghóa chính xaùc nhaát, ñieàu naøy cuõng ñuùng ñoái vôùi con ngöôøi. Do ñoù, moïi nhaø nghieân cöùu Minh Trieát Thieâng Lieâng ñeàu buoäc phaûi coá gaéng heát möùc ñeå giuùp ñôõ, baèng moïi phöông tieän trong khaû naêng cuûa mình, moïi noã löïc veà maët xaõ hoäi moät caùch khoân kheùo vaø ñöôïc xem xeùt kyõ, noã löïc naøy coù muïc ñích caûi thieän tình traïng cuûa ngöôøi khoán khoå. Caùc noã löïc nhö theá seõ ñöôïc ñöa ra vôùi quan ñieåm ñeå giaûi phoùng roát raùo veà maët xaõ hoäi, hoaëc phaùt trieån yù thöùc boån phaän nôi nhöõng ngöôøi maø ngaøy nay raát thöôøng boû queân ñieàu ñoù trong haàu nhö moïi lieân heä cuûa ñôøi soáng.

CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

257

Hoûi : Ñoàng yù. Nhöng ai phaûi quyeát ñònh xem caùc noã löïc cuûa xaõ hoäi laø khoân ngoan hay laø thieáu saùng suoát? Ñaùp : Khoâng moät ngöôøi naøo vaø khoâng moät xaõ hoäi naøo coù theå ñaët ra moät quy luaät cöùng nhaéc ôû khía caïnh naøy. Coù nhieàu ñieàu caàn phaûi ñöôïc ñeå laïi cho caù nhaân phaùn ñoaùn. Tuy nhieân, moät caùch thöû nghieäm toång quaùt coù theå ñöa ra. Haønh ñoäng ñöôïc döï tính seõ coù khuynh höôùng thuùc ñaåy tình huynh ñeä thöïc söï coù phaûi chính laø muïc tieâu maø Minh Trieát Thieâng Lieâng muoán mang laïi chaêng? Khoâng nhaø nghieân cöùu Minh Trieát Thieâng Lieâng chaân chính naøo seõ coù nhieàu khoù khaên khi aùp duïng caùch thöû nghieäm nhö theá; moät khi ñöôïc haøi loøng veà ñieåm naøy, boån phaän cuûa y seõ laø höôùng daãn taïo ra dö luaän quaàn chuùng. Vaø ñieàu naøy chæ coù theå ñaït ñöôïc baèng caùch khaéc saâu caùc yù nieäm cao caû veà caùc boån phaän chung cuõng nhö rieâng voán laø coäi reã cuûa moïi caûi thieän tinh thaàn vaø vaät chaát. Trong moãi tröôøng hôïp coù theå töôûng töôïng ñöôïc, chính y phaûi laø moät trung taâm hoaït ñoäng taâm linh, töø nôi y vaø töø cuoäc soáng haèng ngaøy cuûa rieâng y phaûi toûa ra caùc maõnh löïc tinh thaàn cao sieâu maø chæ coù noù môùi coù theå laøm ñoåi môùi ñoàng baïn cuûa y. Hoûi : Nhöng taïi sao ngöôøi ñoù phaûi laøm ñieàu naøy? Vì nhö baø vöøa noùi, chaúng phaûi y vaø taát caû moïi ngöôøi ñeàu bò nghieäp quaû chi phoái sao vaø taát nhieân chaúng phaûi nghieäp quaû töï theå hieän theo moät soá ñöôøng loái ö? Ñaùp : Ñuùng laø chính luaät nghieäp quaû ñem laïi söùc maïnh cho taát caû nhöõng gì toâi ñaõ noùi. Caù nhaân khoâng theå töï mình taùch rôøi nhaân loaïi, cuõng nhö nhaân loaïi khoâng theå taùch rôøi khoûi caù nhaân. Luaät Karma aùp duïng ñoàng ñeàu cho moïi ngöôøi, maëc duø taát caû moïi ngöôøi khoâng phaùt trieån baèng nhau. Khi giuùp vaøo vieäc phaùt trieån cuûa keû khaùc, nhaø nghieân cöùu Minh Trieát Thieâng Lieâng tin raèng chaúng nhöõng mình giuùp keû khaùc traû xong nghieäp quaû cuûa hoï, maø theo yù nghóa chính xaùc nhaát, coøn tin raèng mình cuõng traû ñöôïc nghieäp cuûa chính mình nöõa. Ñoù chính laø söï tieán hoùa cuûa nhaân loaïi, trong ñoù caû hai laø caùc thaønh phaàn baát khaû phaân, ngöôøi naøy luoân luoân thaáy tröôùc vaø bieát raèng baát cöù söï thaát baïi naøo veà phaàn y, khoâng ñaùp öùng MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG THÖÏC HAØNH LAØ GÌ ?

258

182

ñöôïc vôùi phaàn cao nhaát beân trong y, cuõng ñeàu laøm chaäm treã khoâng nhöõng cho chính y maø coøn cho moïi ngöôøi nöõa trong böôùc tieán hoùa. Baèng haønh ñoäng, ngöôøi ñoù coù theå laøm cho vieäc tieán hoùa trôû neân hoaëc laø khoù hôn hoaëc laø deã hôn ñoái vôùi nhaân loaïi ñeå ñaït tôùi coõi hieän toàn keá tieáp cao hôn. Hoûi : Laøm theá naøo maø vieäc naøy coù lieân quan tôùi nguyeân khí thöù tö trong soá caùc nguyeân khí maø baø nhaéc ñeán, noùi caùch khaùc, laø nguyeân khí luaân hoài? Ñaùp : Coù moái lieân heä raát maät thieát ñaáy. Neáu caùc kieáp soáng hieän taïi cuûa chuùng ta tuøy thuoäc vaøo söï phaùt trieån cuûa moät vaøi nguyeân khí voán ñöôïc taêng tröôûng töø caùc maàm moáng coøn laïi cuûa kieáp soáng tröôùc, thì ñònh luaät vaãn ñuùng ñoái vôùi töông lai. Moät khi ngöôøi ta hieåu roõ raèng luaät nhaân quaû ñaïi ñoàng khoâng nhöõng chæ ôû hieän taïi, maø quaù khöù, hieän taïi vaø töông lai vaø moïi haønh ñoäng treân coõi hieän taïi cuûa chuùng ta ñeàu ñöông nhieân rôi vaøo vaø deã daøng ôû vaøo ñuùng choã cuûa noù, vaø ñöôïc nhaän ra trong moái lieân heä ñích thöïc cuûa noù vôùi chính chuùng ta vaø vôùi nhöõng ngöôøi khaùc. Moãi phöông tieän vaø haønh ñoäng ích kyû seõ ñaåy chuùng ta ra sau chôù khoâng ñöa tôùi tröôùc, trong khi moïi tö töôûng cao quyù vaø moïi haønh vi khoâng ích kyû ñeàu laø caùc chaëng ñöôøng (steppings tones) ñöa ñeán caùc coõi hieän toàn cao sieâu vaø huy hoaøng hôn. Neáu kieáp soáng naøy chæ coù theá, thì veà nhieàu phöông dieän, noù thöïc söï ngheøo naøn vaø keùm coõi; nhöng neáu noù ñöôïc xem nhö laø chuaån bò cho kieáp soáng tôùi, thì noù coù theå ñöôïc duøng nhö laø caùnh cöûa vaøng maø chuùng ta coù theå vöôït qua, khoâng phaûi moät caùch ích kyû vaø moät mình, maø cuøng vôùi huynh höõu chuùng ta, tieán ñeán caùc laâu ñaøi phía beân kia.

Söï queân mình Hoûi : Coù phaûi tieâu chuaån cao nhaát cuûa Minh Trieát Thieâng Lieâng laø ñem laïi coâng lyù ñoàng ñeàu cho moïi ngöôøi vaø yeâu thöông vaïn vaät? Ñaùp : Khoâng haún theá, coù moät tieâu chuaån coøn cao xa hôn nöõa. Hoûi : Ñoù laø gì? CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

259

183

Ñaùp : Coáng hieán cho ngöôøi nhieàu hôn cho chính mình– töùc laø söï queân mình (self– sacrifice). Ñoù laø tieâu chuaån vaø laø bieän phaùp ñöôïc duøng nhieàu, voán laø ñieåm ñaëc tröng noåi baät nhaát cuûa caùc Ñaïi Huaán Sö vaø caùc Baäc Thaày (Masters) cuûa Nhaân Loaïi– ñaïi ñeå laø Phaät Thích Ca trong lòch söû, vaø Ñöùc Jesus ôû Nazareth coù ghi trong caùc Phuùc AÂm (Gospels). Chæ moät ñieåm naøy cuõng ñuû ñeå thu phuïc söï suøng kính ñôøi ñôøi vaø loøng tri aân maõi maõi cuûa caùc theá heä con ngöôøi ñi sau caùc Ngaøi. Tuy nhieân, chuùng toâi cho raèng söï queân mình phaûi ñöôïc thöïc haønh cuøng vôùi ñöùc phaân bieän, vaø moät söï töï töø boû (self– abandonment) nhö theá, neáu ñöôïc thi haønh maø khoâng coù söï coâng baèng hoaëc thieáu saùng suoát, khoâng quan taâm ñeán caùc haäu quaû theo sau cuûa noù, khoâng nhöõng thöôøng thöôøng coù theå trôû thaønh voâ ích maø laïi coù haïi nöõa. Moät trong caùc qui luaät cô baûn cuûa khoa Minh Trieát Thieâng Lieâng laø phaûi trung thöïc vôùi chính mình– xeùt döôùi hình thöùc, moät ñôn vò cuûa taäp theå nhaân loaïi, chöù khoâng phaûi döôùi hình thöùc töï coâng baèng cho rieâng mình, khoâng nhieàu hôn maø cuõng khoâng ít hôn so vôùi nhöõng ngöôøi khaùc, tröø phi thöïc söï do söï hy sinh cuûa chính mình maø chuùng ta coù theå laøm lôïi cho nhieàu ngöôøi. Hoûi : Xin cho moät ví duï ñeå minh giaûi theâm yù töôûng cuûa baø ñöôïc chaêng? Ñaùp : Trong lòch söû coù nhieàu tröôøng hôïp ñeå minh hoïa vieäc naøy. Söï queân mình vì lôïi ích thöïc tieãn ñeå cöùu giuùp nhieàu ngöôøi ñöôïc khoa Minh Trieát Thieâng Lieâng xem laø cao sieâu hôn laø söï queân mình vì moät yù töôûng coù tính caùch beø phaùi (sectarian idea), nhö laø yù töôûng ñeå “cöùu ngöôøi ngoaïi giaùo (heathen) khoûi söï ñoïa ñaøy”, chaúng haïn. Theo yù chuùng toâi, Linh muïc Damien, moät thanh nieân 30 tuoåi, ñaõ coáng hieán troïn cuoäc ñôøi mình trong vieäc xaû thaân cho lôïi ích vaø laøm vôi noãi thoáng khoå cho ngöôøi maéc beänh huûi ôû Molokai. Trong 18 naêm oâng töï nguyeän soáng moät mình vôùi nhöõng ngöôøi huûi, sau cuøng maéc chöùng beänh gheâ tôûm naøy roài töø traàn, oâng ñaõ khoâng cheát moät caùch voâ ích. OÂng ñaõ daønh söï cöùu trôï (relief) vaø haïnh phuùc töông ñoái cho haøng ngaøn ngöôøi baát haïnh khoán khoå. OÂng ñaõ ñem laïi cho hoï nieàm an uûi veà tinh thaàn laãn vaät chaát. OÂng ñaõ gieo ñoâi chuùt aùnh saùng vaøo MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG THÖÏC HAØNH LAØ GÌ ?

260

boùng ñeâm taêm toái vaø aûm ñaïm cuûa ñôøi hoï, söï voâ voïng khoâng gì saùnh ñöôïc trong caùc ghi nhaän veà noãi khoå ñau cuûa con ngöôøi. OÂng quaû laø moät nhaø Minh Trieát Thieâng Lieâng ñích thöïc, kyû nieäm veà oâng seõ soáng maõi trong söû saùch chuùng ta. Döôùi maét chuùng toâi, vò linh muïc ngöôøi Bæ ngheøo naøn naøy vöôït cao hôn voâ cuøng taän– thí duï– hôn taát caû caùc nhaø truyeàn giaùo ñaõ hy sinh cuoäc ñôøi cuûa hoï trong caùc Ñaûo ôû Nam Haûi hoaëc Trung Hoa, nhöõng ngöôøi naøy ñeàu thaønh taâm nhöng laïi laø nhöõng keû daïi doät töï phuï. Nhöõng ngöôøi naøy ñaõ laøm ñöôïc ñieàu gì toát laønh? Trong moät tröôøng hôïp, hoï ñi ñeán vôùi nhöõng ngöôøi chöa thích hôïp ñeå tieáp thu baát cöù chaân lyù naøo, coøn trong tröôøng hôïp khaùc, hoï ñeán vôùi moät quoác gia coù heä thoáng trieát hoïc toân giaùo cuõng cao thaâm nhö baát cöù trieát hoïc toân giaùo naøo khaùc, neáu ngöôøi daân chæ caàn soáng theo tieâu chuaån cuûa nhaø hieàn trieát Khoång Töû vaø caùc nhaø hieàn trieát khaùc cuûa hoï. Vaø nhöõng nhaø truyeàn giaùo naøy moät soá cheát vì laø naïn nhaân cuûa nhöõng keû aên thòt ngöôøi vaø nhöõng keû coøn baùn khai khoâng heà coù yù thöùc traùch nhieäm, moät soá cheát vì laø naïn nhaân cuûa naïn cuoàng tín vaø oaùn thuø trong daân chuùng. Trong luùc ñoù, baèng caùch ñi vaøo caùc khu nhaø oå chuoät ôû Whitechapel hoaëc choã naøo khaùc nhö khu ao tuø nöôùc ñoïng ngay döôùi aùnh naéng toûa chieáu cuûa neàn vaên minh chuùng ta, ñaày daõy nhöõng ngöôøi Cô Ñoác giaùo baùn khai vaø keû cuøi huûi taâm linh, thì nhöõng nhaø truyeàn giaùo naøy coù theå laøm ñöôïc ñieàu lôïi ích thöïc söï vaø baûo toàn ñöôïc söï soáng cuûa hoï cho söï nghieäp höõu ích vaø xöùng ñaùng hôn. Hoûi : Nhöng nhöõng ngöôøi Cô Ñoác giaùo naøy khoâng nghó nhö theá sao? Ñaùp : Dó nhieân laø khoâng, bôûi vì hoï haønh ñoäng theo moät tin töôûng sai laàm. Hoï nghó raèng, baèng caùch röûa toäi cho theå xaùc cuûa moät ngöôøi daõ man khoâng coù yù thöùc traùch nhieäm, hoï seõ cöùu ñöôïc linh hoàn ngöôøi ñoù khoûi söï tröøng phaït döôùi ñòa nguïc (damnation). Moät giaùo hoäi thì queân ñi nhöõng keû töû ñaïo (martyrs) cuûa mình, coøn giaùo hoäi kia thì ban phuùc vaø döïng töôïng cho nhöõng ngöôøi nhö Labro, keû ñaõ hy sinh thaân xaùc mình trong 40 naêm chæ ñeå laøm lôïi cho boïn aên CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

261

184

baùm (vermin) maø giaùo hoäi nuoâi döôõng. Neáu coù ñöôïc phöông tieän ñeå laøm nhö theá, thì chuùng toâi seõ xaây böùc töôïng cho linh muïc Damien, moät vò thaùnh chaân chính thöïc tieãn vaø ghi nhôù oâng maõi maõi nhö laø moät taám göông soáng cuûa baät anh huøng trong Minh Trieát Thieâng Lieâng coù taám loøng töø bi vaø queân mình gioáng nhö Ñöùc Phaät vaø Ñöùc Christ. Hoûi : Vaäy thì baø coù xem söï queân mình nhö laø moät boån phaän hay khoâng? Ñaùp : Chuùng toâi xem ñoù laø boån phaän vaø giaûi thích vieäc ñoù baèng caùch chöùng minh raèng loøng vò tha (altruism) laø moät phaàn caàn thieát cho söï phaùt trieån baûn ngaõ (self– development). Tuy nhieân, chuùng ta phaûi phaân bieän. Ví duï ngöôøi A khoâng coù quyeàn töï boû ñoùi mình ñeán cheát ñeå cho ngöôøi B coù thöùc aên ñeå soáng, tröø phi söï soáng cuûa ngöôøi B hieån nhieân laø höõu ích cho nhieàu ngöôøi hôn laø söï soáng cuûa chính ngöôøi A. Nhöng y coù boån phaän hy sinh tieän nghi cuûa chính mình vaø coù boån phaän laøm vieäc cho nhöõng keû khaùc neáu nhöõng keû khaùc ñoù khoâng theå töï laøm vieäc ñöôïc. Chính boån phaän cuûa y laø cho ra taát caû nhöõng gì hoaøn toaøn laø cuûa y vaø khoâng ñem laïi lôïi ích cho ai tröø ra chính y, neáu y giöõ noù moät caùch ích kyû cho rieâng mình. Khoa Minh Trieát Thieâng Lieâng daïy ta söï queân mình, nhöng khoâng daïy queân mình moät caùch lieàu lónh vaø voâ ích, cuõng nhö khoâng bieän minh cho söï cuoàng tín. Hoûi : Nhöng laøm theá naøo ñeå chuùng ta ñaït ñeán moät tình traïng cao nhö theá ñöôïc? Ñaùp : Baèng vieäc aùp duïng saùng suoát caùc giaùo ñieàu caàn thöïc haønh cuûa chuùng ta. Baèng vieäc duøng khaû naêng lyù luaän cao sieâu cuûa chuùng ta, tröïc giaùc taâm linh vaø yù thöùc ñaïo ñöùc, vaø baèng caùch tuaân theo meänh leänh cuûa caùi maø chuùng ta goïi laø “tieáng noùi thì thaàm” (“the still small voice”) cuûa löông taâm chuùng ta, voán laø tieáng noùi cuûa Chaân Ngaõ chuùng ta, nôi chuùng ta, tieáng noùi ñoù coøn to hôn laø caùc traän ñòa chaán vaø caùc tieáng saám cuûa Jehovah, maø trong ñoù “ Khoâng coù Ñaáng cao caû (Lord) naøo caû”.

MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG THÖÏC HAØNH LAØ GÌ ?

262

Hoûi : Neáu ñoù laø caùc boån phaän cuûa chuùng ta ñoái vôùi nhaân loaïi noùi chung, thì theo baø hieåu, boån phaän cuûa chuùng ta ñoái vôùi moâi tröôøng chung quanh keá caän chuùng ta laø gì? Ñaùp : Cuõng gioáng nhö theá, coäng theâm nhöõng gì naûy sinh töø caùc nghóa vuï ñaëc bieät ñoái vôùi caùc raøng buoäc gia ñình. Hoûi : Theo lôøi ñoàn ñaõi thì khoâng bao laâu sau khi gia nhaäp vaøo hoäi Thoâng Thieân Hoïc, ngöôøi vaøo hoäi baét ñaàu töø töø taùch rôøi khoûi vôï, con vaø caùc boån phaän gia ñình, vaäy, ñieàu ñoù coù ñuùng khoâng? Ñaùp : Ñoù laø moät ñieàu vu khoáng voâ caên cöù, gioáng nhö bao nhieâu ñieàu vu khoáng khaùc. Theo khoa Minh Trieát Thieâng Lieâng, caùi ñaàu tieân trong soá caùc boån phaän laø laøm troøn nhieäm vuï ñoái vôùi moïi ngöôøi, nhaát laø ñoái vôùi nhöõng ngöôøi maø ta coù caùc traùch nhieäm ñaëc bieät, vì ta ñaõ hoaëc laø töï yù cam keát vôùi hoï, nhö laø caùc raøng buoäc veà hoân nhaân, hoaëc laø vì soá meänh cuûa ta ñaõ lieân keát ta vôùi hoï; toâi muoán noùi nhöõng ngöôøi maø chuùng ta chòu ôn nhö cha meï hay thaân nhaân gaàn nhaát. Hoûi : Coøn nhieäm vuï cuûa nhaø nghieân cöùu Minh Trieát Thieâng Lieâng ñoái vôùi chính mình laø gì? Ñaùp : Ñoù laø nhôø Thöôïng Ngaõ ñeå kieåm soaùt vaø cheá ngöï Phaøm Ngaõ. Thanh luyeän chính mình töø beân trong vaø baèng ñaïo ñöùc, khoâng e sôï baát cöù ai vaø vieäc gì, ngoaïi tröø toøa aùn cuûa chính löông taâm mình. Khoâng bao giôø laøm moät vieäc nöûa chöøng, nghóa laø neáu nghó raèng ñoù laø ñieàu phaûi, caàn laøm, thì y neân laøm moät caùch thaønh thaät vaø duõng caûm, neáu thaáy ñoù laø ñieàu sai traùi, thì y khoâng bao giôø ñoäng ñeán. Boån phaän cuûa moät ngöôøi nghieân cöùu Minh Trieát Thieâng Lieâng laø laøm nheï gaùnh naëng cuûa mình baèng caùch nghó ñeán caâu chaâm ngoân chöùa ñaày minh trieát cuûa Epictetus(a) nhö sau: “Ñöøng ñeå cho baát cöù hình aûnh vu vô naøo maø traàn gian ngôø ngheäch coù theå taïo ra nôi baïn laøm leäch höôùng ra khoûi boån phaän cuûa baïn, vì caùc pheâ bình chæ trích (a)

Epictetus : moät trieát gia Hy Laïp thuoäc phaùi Khaéc Kyû, soáng vaøo theá kyû thöù nhaát sau T.C., khoâng coù ñeå laïi taùc phaåm naøo. Teân theo Phaùp Ngöõ : Epictète.(ND) CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

263

(censures) cuûa hoï khoâng döïa vaøo naêng löïc cuûa baïn thì taát nhieân baïn ñöøng neân baän taâm chuùt naøo veà vieäc ñoù”. Hoûi : Nhöng giaû söû moät ngöôøi trong Hoäi cuûa baø laáy côù raèng mình khoâng theå thöïc haønh ñöùc vò tha vôùi nhöõng ngöôøi khaùc, döïa vaøo cô sôû raèng “coù thöøa trong nhaø môùi ra ñeán ngoaøi” (“charity begins at home”); y vieän côù raèng mình quaù baän hay quaù ngheøo khoå, khoâng theå giuùp ích cho nhaân loaïi hay giuùp cho baát cöù caù nhaân naøo, caùc ñieàu leä cuûa Hoäi noùi gì trong tröôøng hôïp nhö theá? Ñaùp : Khoâng moät ngöôøi naøo coù quyeàn noùi raèng mình khoâng theå laøm ñöôïc gì ñeå giuùp ngöôøi khaùc duø vieän daãn baát cöù lyù do gì. Moät vaên só ngöôøi Anh coù vieát: “Baèng caùch laøm ñuùng boån phaän ôû ñuùng choã, moät ngöôøi coù theå laøm cho theá giôùi trôû thaønh keû maéc nôï mình”. Moät taùch nöôùc laïnh ñöôïc trao ñuùng luùc cho moät keû boä haønh (wayfarer) ñang khaùt nöôùc laø moät boån phaän cao quyù vaø ñaùng giaù coøn hôn laø moät taù böõa aên cho khoâng ñuùng luùc, daønh cho nhöõng ngöôøi coù theå traû tieàn böõa aên cuûa hoï. Keû naøo khoâng laøm ñöôïc nhö theá, keû ñoù seõ khoâng bao giôø coù dòp trôû thaønh nhaø nghieân cöùu Minh Trieát Thieâng Lieâng; nhöng daãu sao y vaãn laø moät hoäi vieân. Chuùng toâi khoâng coù leà luaät naøo baét buoäc baát cöù ai trôû thaønh nhaø nghieân cöùu Minh Trieát Thieâng Lieâng thöïc haønh neáu ngöôøi ñoù khoâng thích laøm nhö vaäy. Hoûi : Theá thì taïi sao ngöôøi aáy gia nhaäp Hoäi? Ñaùp : Chính y bieát roõ ñieàu ñoù hôn heát. Vì ôû ñaây, moät laàn nöõa, chuùng toâi khoâng coù quyeàn phaùn xeùt ai caû, thaäm chí cuõng khoâng noùi gì neáu toaøn theå coäng ñoàng coù theå choáng laïi y, vaø toâi xin noùi lyù do taïi sao. Vaøo thôøi ñaïi cuûa chuùng ta, tieáng noùi cuûa daân (vox populi) (ít nhaát laø ñoái vôùi tieáng noùi cuûa taàng lôùp coù hoïc thöùc baát kyø tröôøng hôïp naøo) khoâng coøn laø tieáng noùi cuûa trôøi (vox dei) nöõa, maø hôn bao giôø heát, laø tieáng noùi cuûa thaønh kieán, cuûa caùc nguyeân ñoäng löïc ích kyû, vaø thöôøng thöôøng chæ laø tieáng noùi thaát nhaân taâm. Boån phaän cuûa chuùng ta laø gieo caùc haït gioáng cho töông lai vaø xem xeùt coi chuùng coù toát laønh hay khoâng; khoâng döøng laïi ñeå töï hoûi taïi sao chuùng ta neân laøm nhö theá, vaø baèng caùch naøo, cuõng nhö taïi sao chuùng ta bò

MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG THÖÏC HAØNH LAØ GÌ ?

264

baét buoäc maát thôøi gian, vì nhöõng ngöôøi seõ gaët ñöôïc vuï muøa trong nhöõng ngaøy saép tôùi seõ khoâng bao giôø laø chính chuùng ta.

Loøng nhaân töø

185

Hoûi : Caùc nhaø nghieân cöùu Minh Trieát Thieâng Lieâng cuûa baø caûm nghó nhö theá naøo veà boån phaän cuûa ngöôøi Cô Ñoác giaùo ñoái vôùi loøng nhaân töø? Ñaùp : Baïn muoán noùi ñeán loaïi nhaân töø naøo? Nhaân töø trong yù nghó, hay nhaân töø thöïc teá trong coõi vaät chaát? Hoûi : Dó nhieân laø toâi muoán noùi tôùi nhaân töø thöïc tieãn (practical charity), vì yù töôûng cuûa baø veà tình Huynh Ñeä Ñaïi ñoàng ñöông nhieân coù bao haøm caû loøng nhaân töø trong trí roài. Ñaùp : Coù phaûi baïn nhaéc tôùi vieäc thöïc haønh caùc giôùi raên maø Chuùa Jesus ñaõ daïy ra trong Baøi Thuyeát Giaûng Treân Nuùi khoâng? Hoûi : Ñuùng nhö theá? Ñaùp : Theá thì taïi sao laïi goïi caùc boån phaän ñoù laø “theo Cô Ñoác giaùo”? Vì leõ, maëc daàu Ñaáng Cöùu Theá cuûa baïn thuyeát giaûng vaø thöïc haønh caùc boån phaän ñoù, ñieàu sau cuøng maø nhöõng ngöôøi Cô Ñoác giaùo ngaøy nay nghó ñeán laø thi haønh caùc boån phaän ñoù trong ñôøi soáng cuûa hoï. Hoûi : Tuy nhieân coù phaûi nhieàu ngöôøi ñaõ traûi qua suoát cuoäc ñôøi cuûa hoï ñeå ban phaùt loøng nhaân töø khoâng? Ñaùp : Phaûi, khi naøo hoï coù dö thöøa cuûa caûi. Nhöng xin haõy chæ cho toâi moät ngöôøi theo Cô Ñoác giaùo trong soá nhöõng ngöôøi nhaân töø nhaát, daùm saün saøng cho moät ngöôøi aên troäm ñang run raåy vì ñoùi vaø laïnh, chieác aùo khoaùc cuûa mình khi keû troäm naøy vöøa laáy chieác aùo choaøng cuûa anh ta; hay laø saün saøng chìa maù beân phaûi cho keû ñaõ taùt vaøo maù beân traùi cuûa mình maø khoâng heà nghó ñeán chuyeän giaän hôøn? Hoûi : Nhöng baø neân nhôù raèng caùc lôøi daïy naøy khoâng neân hieåu theo nghóa ñen. Thôøi gian vaø hoaøn caûnh ñaõ thay ñoåi töø thôøi cuûa Ñöùc Christ. Hôn nöõa, Ngaøi ñaõ noùi baèng caùc lôøi aån duï (parables). Ñaùp : Vaäy thì taïi sao caùc Nhaø Thôø cuûa baïn khoâng chòu giaûng giaûi raèng trieát lyù veà vieäc tröøng phaït döôùi ñòa nguïc vaø löûa ñòa nguïc cuõng CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

265

187

caàn phaûi ñöôïc hieåu döôùi hình thöùc aån duï? Taïi sao moät soá trong caùc nhaø thuyeát giaûng ñöôïc bieát tôùi nhieàu nhaát cuûa baïn, trong khi haàu nhö cho pheùp hieåu caùc “aån duï” naøy theo caùch baïn hieåu, hoï laïi nhaán maïnh vaøo nghóa ñen cuûa löûa ñòa nguïc vaø caùc nhuïc hình theå xaùc cuûa moät linh hoàn “gioáng nhö chaát asbestos” (“asbestos– like” soul)? Neáu moät ñaøng laø “lôøi aån duï”, thì ñaøng kia cuõng laø aån duï noát. Neáu löûa ñòa nguïc laø moät söï thaät theo nghóa ñen, thì caùc giôùi raên cuûa Ñöùc Christ trong Baøi Giaûng Treân Nuùi (Sermon on the Mount) caàn ñöôïc tuaân theo töøng chöõ moät. Vaø toâi xin noùi vôùi baïn raèng nhieàu ngöôøi khoâng tin vaøo Thaàn Tính (Divinity) cuûa Ñaáng Christ– nhö Baù Töôùc Leo Tolstoi vaø nhieàu nhaø nghieân cöùu Minh Trieát Thieâng Lieâng– nhöng vaãn cöù thöïc haønh caùc lôøi daïy cao quyù naøy theo saùt nghóa, vì caùc lôøi daïy ñoù coù tính caùch phoå quaùt; vaø coøn nhieàu ngöôøi nam nöõ thaùnh thieän nöõa cuõng laøm nhö theá, neáu hoï khoâng chaéc chaén raèng moät lónh vöïc hoaït ñoäng nhö theá seõ raát coù theå ñöa hoï tôùi moät vieän taâm thaàn– caùc luaät Cô Ñoác giaùo cuûa baïn laø theá! Hoûi : Nhöng chaéc moïi ngöôøi ñeàu bieát raèng haèng naêm coù haøng trieäu ngöôøi ñaõ soáng baèng cuûa boá thí coâng hoaëc tö chöù? Ñaùp : Ñuùng vaäy, nhöng heát moät nöûa dính vaøo nhöõng baøn tay maø noù ñi qua tröôùc khi ñeán ñöôïc ngöôøi ngheøo; trong khi moät phaàn ñaùng keå hay phaàn coøn laïi loït vaøo tay cuûa nhöõng keû aên xin chuyeân nghieäp, nhöõng keû quaù löôøi khoâng buoàn laøm vieäc, theá laø nhöõng keû thöïc söï khoán khoù khoâng coøn ñöôïc bao nhieâu. Baïn coù bao giôø nghe thaáy raèng keát quaû ñaàu tieân cuûa vieäc thaát thoaùt lôùn lao ñoái vôùi loøng nhaân töø daønh cho khu Ñoâng cuûa Luaân Ñoân laø laøm taêng tieàn thueâ nhaø ñaát ôû Whitechapel vaøo khoaûng 20 phaàn traêm khoâng? Hoûi : Vaäy thì neân laøm gì ñaây? Ñaùp : Phaûi laøm vieäc rieâng töøng caù nhaân chôù khoâng nhôø ñeán taäp theå; noi theo lôøi khuyeân cuûa Phaät töû Baéc toâng: “Ñöøng bao giôø ñöa thöùc aên vaøo mieäng keû ñoùi baèng baøn tay cuûa keû khaùc”; “Ñöøng bao giôø ñeå cho caùi boùng cuûa ngöôøi laân caän cuûa ngöôi (ngöôøi thöù ba) chen vaøo giöõa ngöôi vaø keû höôûng moùn quaø cuûa ngöôi”. “Ñöøng bao giôø daønh cho

MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG THÖÏC HAØNH LAØ GÌ ?

266

Maët Trôøi ñuû thôøi gian laøm khoâ nöôùc maét tröôùc khi ngöôi kòp lau nöôùc maét!”. Theâm nöõa “Ñöøng bao giôø boá thí tieàn cho keû ngheøo hoaëc cuùng döôøng thöïc phaåm cho tu só khaát thöïc, ñang ñöùng chôø ôû cöûa nhaø ngöôi, qua tay nhöõng ngöôøi giuùp vieäc cuûa ngöôi, keûo tieàn cuûa ngöôi seõ laøm giaõm ñi söï bieát ôn, coøn thöïc phaåm cuûa ngöôi trôû thaønh maät ñaéng”. Hoûi : Nhöng laøm theá naøo ñieàu naøy coù theå ñöôïc aùp duïng moät caùch thöïc teá ñöôïc? Ñaùp : Theo khoa Minh Trieát Thieâng Lieâng, caùc yù töôûng veà loøng töø thieän haøm yù laø noã löïc cuûa caù nhaân ñeå giuùp keû khaùc; töø bi vaø aân caàn cuûa caù nhaân; söï quan taâm cuûa caù nhaân vaøo phuùc lôïi cuûa ngöôøi ñau khoå, baøy toû loøng thieän caûm cuûa caù nhaân, baèng caùch truø tính tröôùc vaø trôï giuùp vaøo caùc khoù khaên hoaëc nhu caàu cuûa keû khaùc. Chuùng toâi khoâng tin vaøo vieäc giuùp ñôõ tieàn baïc (chuù yù: neáu chuùng ta coù tieàn baïc) qua baøn tay hoaëc laø caùc toå chöùc cuûa keû khaùc. Chuùng toâi tin raèng vieäc taøi thí (giving to the money) seõ coù hieäu quaû vaø coù söùc maïnh hôn gaáp ngaøn laàn nhôø söï tieáp xuùc caù nhaân vaø söï ñoàng caûm cuûa chuùng ta vôùi nhöõng ngöôøi caàn ñeán söï giuùp ñôõ. Chuùng toâi tin vaøo vieäc laøm giaõm bôùt söï ñoùi khaùt cuûa linh hoàn cuõng nhieàu baèng neáu khoâng muoán noùi laø nhieàu hôn söï troáng roãng cuûa bao töû; vì loøng bieát ôn taïo ñöôïc nhieàu höõu ích ñoái vôùi ngöôøi nhaän hôn laø ñoái vôùi ngöôøi cho. Ñaâu laø loøng bieát ôn hay laø tình caûn toát ñeïp maø “haøng trieäu ñoàng pounds” cuûa baïn ñaõ taïo ra hay khôi daäy ñöôïc? Coù phaûi noù hieän ra trong vieäc thuø gheùt cuûa ngöôøi ngheøo ôû nhöõng khu Ñoâng (East End) ñoái vôùi ngöôøi giaøu? Trong vieäc laøm phaùt trieån ñaûng phaùi vôùi tình traïng voâ chính phuû vaø maát traät töï? Hay laø bôûi haøng ngaøn nöõ coâng nhaân keùm may maén, caùc naïn nhaân ñoái vôùi “cheá ñoä boùc loät taøn teä” (“sweating system”), haèng ngaøy keùo leâ cuoäc soáng baèng caùch lang thang treân caùc phoá? Nhöõng oâng giaø baø laõo khoâng nôi nöông töïa cuûa baïn coù caùm ôn caùc traïi teá baàn chaêng? Hay laø ngöôøi ngheøo coù caùm ôn veà choã ôû ñoäc haïi cho söùc khoûe, nôi ñoù hoï ñöôïc pheùp nuoâi theá heä con caùi beänh hoaïn, lao xöông, gaày oám, chæ vì ñoàng tieàn chaïy vaøo tuùi cuûa nhöõng ngöôøi cho vay naëng laõi CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

267

(shylocks) tham lam voâ ñoä töùc laø keû laøm chuû caùc ngoâi nhaø? Do ñoù coù phaûi chaêng nhöõng keû coù quyeàn haønh naøy, taát caû ñeán “haøng trieäu”, do nhöõng ngöôøi toát laønh vaø muoán trôû thaønh nhaân töø goùp phaàn vaøo, laïi rôi vaøo moät söï nguyeàn ruõa döõ doäi thay vì cöùu giuùp cho ngöôøi ngheøo. Chuùng toâi goïi ñaây laø nghieäp quaû quoác gia phaùt sinh vaø keát quaû cuûa noù seõ trôû neân khuûng khieáp vaøo ngaøy ñeàn toäi.

Minh Trieát Thieâng Lieâng cho Quaàn chuùng Hoûi : Baø coù nghó raèng, baèng caùch ñi vaøo söï soáng, Minh Trieát Thieâng Lieâng seõ giuùp xua ñi caùc – sai traùi naøy döôùi tình traïng thöïc tieãn vaø khoâng thuaän lôïi cuûa cuoäc soáng hieän nay cuûa chuùng ta hay khoâng? Ñaùp : Neáu chuùng toâi coù nhieàu tieàn vaø neáu ña soá caùc nhaø nghieân cöùu Minh Trieát Thieâng Lieâng khoâng phaûi laøm vieäc ñeå möu sinh haèng ngaøy, thì toâi tin chaéc raèng chuùng ta coù theå laøm ñöôïc ñieàu ñoù. Hoûi : Baèng caùch naøo? Baø tin töôûng raèng caùc trieát lyù cuûa baø coù theå caûm hoùa ñöôïc quaàn chuùng keùm hieåu bieát sao, khi maø caùc trieát lyù ñoù raát tröøu töôïng vaø khoù hieåu ñeán noãi ngöôøi coù hoïc thöùc ñaày ñuû cuõng khoù coù theå hieåu ñöôïc chuùng? Ñaùp : Baïn queân moät ñieàu roài, chính heä thoáng giaùo duïc hieän ñaïi maø baïn raát haõnh dieän môùi ñuùng laø caùi laøm cho baïn thaáy khoù maø hieåu ñöôïc Minh Trieát Thieâng Lieâng. Trí oác baïn chöùa ñaày caùc teá vi vaø caùc ñònh kieán trí tueä ñeán noãi tröïc giaùc vaø tri giaùc töï nhieân cuûa baïn ñoái vôùi chaân lyù khoâng theå taùc ñoäng ñöôïc. Con ngöôøi khoâng caàn bieát sieâu hình hoïc hay coù giaùo duïc cao môùi hieåu ñöôïc caùc chaân lyù roäng lôùn veà nghieäp quaû vaø luaân hoài. Haõy nhìn xem haøng trieäu ngöôøi theo Phaät giaùo vaø AÁn giaùo ngheøo khoå vaø keùm hoïc thöùc, maø ñoái vôùi hoï nghieäp quaû vaø luaân hoài laø caùc thöïc taïi vöõng chaéc, chæ vì trí oùc hoï khoâng bao giôø bò caûn trôû vaø bò vaën veïo bôûi vieäc bò eùp buoäc ñi vaøo moät raõnh heïp (groove) thieáu töï nhieân. Hoï khoâng bao giôø coù yù thöùc baåm sinh cuûa con ngöôøi veà söï coâng baèng, maø yù thöùc naøy coøn bò laøm cho leäch laïc ñi nôi hoï bôûi vieäc bò nhoài nheùt ñeå tin raèng toäi loãi cuûa hoï seõ ñöôïc tha heát vì moät ngöôøi khaùc ñaõ chòu cheát MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG THÖÏC HAØNH LAØ GÌ ?

268

189

vì hoï. Theâm nöõa, nhöõng ngöôøi theo Phaät giaùo, (haõy chuù yù kyõ) nhôø soáng theo ñöùc tin cuûa hoï maø khoâng moät lôøi keâu ca choáng laïi nghieäp quaû töùc laø nhöõng gì maø hoï xem nhö laø moät tröøng phaït ñuùng ñaén; trong khi ñoù, ngöôøi daân theo Cô Ñoác giaùo, chaúng nhöõng khoâng soáng theo lyù töôûng ñaïo ñöùc cuûa toân giaùo ñoù, maø cuõng khoâng chaáp nhaän soá phaän cuûa hoï moät caùch haøi loøng (contentedly). Do ñoù môùi coù lôøi keâu ca, söï baát maõn vaø coù söï ñaáu tranh maõnh lieät ñeå soáng coøn ôû caùc vuøng ñaát Taây phöông. Hoûi : Nhöng vieäc vui vôùi soá phaän (contentedness) maø baø raát ca tuïng naøy e raèng seõ xua tan moïi ñoäng cô ñöa ñeán noã löïc vaø ñöa ñeán söï tieán boä tôùi choã ngöng treä? Ñaùp : Chuùng toâi, töùc caùc nhaø nghieân cöùu Minh Trieát Thieâng Lieâng, thì cho raèng söï tieán boä vaø neàn vaên minh ñöôïc khoa tröông cuûa baïn khoâng toát ñeïp hôn laø moät baày ma trôi (will–o–the–wisps) laäp loøe treân moät ñaàm laày ñang boác ra chöôùng khí ñoäc haïi gieát ngöôøi. Sôû dó chuùng toâi noùi theá, bôûi vì chuùng toâi thaáy loøng ích kyû, toäi aùc, haønh ñoäng traùi ñaïo lyù vaø moïi thoùi xaáu xa coù theå töôûng töôïng ñöôïc, ñang ñaâm boå vaøo nhaân loaïi baát haïnh töø caùi nguoàn raéc roái khoâng löôøng tröôùc naøy (Pandora’ s box) maø baïn goïi laø kyû nguyeân tieán boä, vaø ñang taêng leân song song vôùi söï taêng tröôûng cuûa neàn vaên minh vaät chaát cuûa baïn. Tröôùc hoaøn caûnh nhö theá, caùc xöù theo Phaät giaùo coù thaùi ñoä thích ñaùng hôn laø im lìm vaø chaúng laøm gì (inertia and inactivity), noù hieän ra chæ nhö laø haäu quaû cuûa caùc thôøi ñaïi noâ leä chính trò. Hoûi : Vaäy moïi khoa sieâu hình hoïc vaø thaàn bí hoïc maø baø raát quan taâm ñeán, hoaù ra chaúng chuùt quan troïng sao? Ñaùp : Ñoái vôùi quaàn chuùng, töùc laø nhöõng ngöôøi chæ caàn söï höôùng daãn vaø naâng ñôõ thöïc tieãn, thì caùc moân hoïc ñoù chaúng quan troïng bao nhieâu; coøn ñoái vôùi ngöôøi coù hoïc thöùc, caùc nhaø laõnh ñaïo thieân baåm cuûa quaàn chuùng, töùc laø nhöõng ngöôøi maø caùch thöùc tö duy vaø haønh ñoäng cuûa hoï khoâng sôùm thì muoän seõ ñöôïc quaàn chuùng coâng nhaän, thì caùc moân hoïc ñoù voâ cuøng quan troïng. Chính laø chæ baèng phöông CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

269

190

tieän trieát hoïc maø moät ngöôøi thoâng minh vaø coù hoïc thöùc môùi coù theå traùnh khoûi haønh ñoäng töï saùt veà maët trí tueä (intellectual suicide) khi tin vaøo moät nieàm tin muø quaùng; vaø chính laø chæ baèng caùch ñoàng hoùa ñöôïc tính chaát lieân tuïc chaët cheõ vaø söï maïch laïc hôïp lyù cuûa caùc trieát lyù Ñoâng phöông, neáu khoâng muoán noùi laø trieát lyù bí truyeàn, thì ngöôøi ta môùi coù theå hieåu ñöôïc chaân lyù cuûa caùc trieát lyù ñoù. Söï xaùc tín (conviction) nuoâi döôõng loøng nhieät thaønh (enthusiasm), vaø theo Bulwer Lytton “Loøng nhieät thaønh laø thieân tö (genius) cuûa söï thaønh thaät, neáu khoâng coù noù, chaân lyù khoâng theå gaët ñöôïc chieán thaéng naøo” ; trong khi Emerson coù nhaän xeùt raát chí lyù raèng “moïi phong traøo lôùn lao vaø gaây aán töôïng maïnh (commanding) trong caùc boä bieân nieân söû cuûa theá giôùi ñeàu laø söï thaønh coâng cuûa loøng nhieät thaønh”. Vaø ñieàu gì coù nhieàu khaû naêng taïo ra moät caûm xuùc gaây aán töôïng maïnh ñeán theá neáu khoâng phaûi laø moät neàn trieát hoïc raát cao thaâm, raát vöõng chaõi, raát hôïp lyù vaø bao haøm taát caû nhö caùc Trieát Lyù Ñoâng phöông cuûa chuùng ta? Hoûi : Vaäy maø Minh Trieát Thieâng Lieâng coù raát nhieàu keû thuø vaø moãi ngaøy noù laïi coù theâm caùc keû ñoái khaùng môùi. Ñaùp : Ñuùng nhö theá, ñieàu ñoù chöùng minh tính chaát tuyeät dieäu vaø chaân giaù trò cuûa khoa Minh Trieát Thieâng Lieâng. Ngöôøi ta chæ ganh tò vôùi nhöõng gì ngöôøi ta sôï, vaø khoâng moät ai ñi ra khoûi loái quen cuûa mình ñeå laät ñoå nhöõng gì chaúng chuùt ñe doïa maø cuõng chaúng vöôït quaù caùi taàm thöôøng. Hoûi : Baø coù hy voïng raèng moät ngaøy naøo ñoù seõ truyeàn ñaït söï nhieät thaønh naøy cho quaàn chuùng hay khoâng? Ñaùp : Taïi sao khoâng? Vì lòch söû cho chuùng ta bieát raèng quaàn chuùng coâng nhaän Phaät giaùo vôùi taám loøng nhieät thaønh, trong khi, nhö ñaõ noùi tröôùc kia, keát quaû thöïc tieãn cuûa trieát hoïc luaân lyù naøy treân quaàn chuùng coøn ñöôïc chöùng minh baèng tyû leä phaàn traêm nhoû nhoi cuûa keû phaïm toäi trong soá caùc daân toäc theo Phaät giaùo khi ñöôïc so saùnh vôùi moïi toân giaùo khaùc. Ñieåm maáu choát laø nhoå baät goác reã caùi nguoàn phong phuù nhaát cuûa moïi toäi loãi vaø söï voâ luaân– aáy laø vieäc tin raèng con ngöôøi coù theå thoaùt khoûi caùc haäu quaû cuûa caùc haønh ñoäng cuûa MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG THÖÏC HAØNH LAØ GÌ ?

270

chính mình. Moät khi con ngöôøi ñöôïc daïy raèng ñònh luaät vó ñaïi nhaát trong taát caû caùc ñònh luaät laø Nghieäp quaû vaø Luaân hoài, vaø tröø ra khi naøo con ngöôøi caûm nhaän ñöôïc trong chính mình caùi chaân giaù trò cuûa baûn chaát con ngöôøi, thì hoï môùi traùnh xa ñieàu aùc gioáng nhö traùnh xa moät nguy hieåm cho xaùc thaân vaäy.

Hoäi vieân coù theå giuùp Hoäi ra sao Hoûi : Baø mong ñôïi hoäi vieân giuùp vaøo coâng vieäc cuûa Hoäi nhö theá naøo? Ñaùp : 1. Thöù nhaát, baèng caùch hoïc hoûi vaø hieåu roõ caùc trieát lyù Minh Trieát Thieâng Lieâng, ñeå cho hoï coù theå giaûng giaûi cho keû khaùc, nhaát laø lôùp thanh nieân. 2. Thöù hai, baèng caùch naém laáy moïi cô hoäi ñeå noùi chuyeän vôùi keû khaùc vaø giaûi thích cho hoï bieát Minh Trieát Thieâng Lieâng laø gì, coøn ñieàu gì khoâng phaûi laø Minh Trieát Thieâng Lieâng; baèng caùch xua ñi caùc yù nieäm sai laàm vaø môû roäng vieäc quan taâm vaøo chuû ñeà Minh Trieát Thieâng Lieâng. 3. Thöù ba, baèng caùch tham döï vaøo vieäc löu haønh taøi lieäu veà Minh Trieát Thieâng Lieâng cuûa chuùng toâi, baèng caùch mua saùch khi naøo hoäi vieân coù phöông tieän, baèng caùch cho möôïn vaø bieáu taëng saùch vaø baèng caùch thuyeát phuïc cho baïn beø laøm nhö theá. 4. Thöù tö, baèng caùch baûo veä Hoäi khoûi söï vu khoáng baát coâng, baèng moïi phöông caùch chính ñaùng trong khaû naêng cuûa hoï. 5. Thöù naêm, quan troïng nhaát laø neâu göông baèng chính cuoäc ñôøi cuûa hoï. Hoûi : Nhöng trong moïi ñieàu noùi treân, coù vieäc phoå bieán saùch vôû veà Minh Trieát Thieâng Lieâng maø baø cho laø raát quan troïng, thì theo toâi, döôøng nhö khoâng phaûi laø aùp duïng thöïc tieãn trong vieäc trôï giuùp nhaân loaïi. Ñaây khoâng phaûi laø baùc aùi thöïc söï. Ñaùp : Chuùng toâi laïi nghó khaùc. Chuùng toâi cho raèng moät quyeån saùch coù ích laø khi naøo saùch ñoù mang laïi cho con ngöôøi chaát lieäu ñeå suy gaãm, noù giuùp laøm maïnh theâm vaø soi saùng trí naõo ngöôøi ñoïc, cho pheùp hoï hieåu ñöôïc caùc chaân lyù maø hoï lôø môø caûm thaáy nhöng CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

271

khoâng theå dieãn giaûi ñöôïc– chuùng toâi cho raèng moät quyeån saùch nhö theá môùi thöïc söï laø quyeån saùch hay. Veà caùi maø baïn goïi laø haønh ñoäng thöïc tieãn cuûa loøng baùc aùi, ñeå ñem laïi lôïi ích cho caùc nhoùm huynh ñeä cuûa chuùng ta, chuùng toâi chæ laøm ñöôïc ít oûi theo khaû naêng chuùng toâi. Nhöng, nhö toâi ñaõ noùi vôùi baïn, haàu heát chuùng ta ñeàu coøn ngheøo, trong khi chính Hoäi khoâng coù caû tieàn ñeå traû cho ban nhaân vieân. Taát caû chuùng toâi, nhöõng keû vaát vaû vì chuyeän ñoù, ñeàu cho khoâng coâng söùc cuûa chuùng toâi, vaø trong nhieàu tröôøng hôïp coøn giuùp ñôõ taøi chính nöõa. Raát ít ngöôøi coù ñöôïc phöông tieän ñeå laøm nhöõng gì thöôøng ñöôïc goïi laø caùc haønh ñoäng töø thieän, theo caùc giaùo huaán cuûa Ñöùc Phaät vaø laøm coâng vieäc cuûa hoï baèng chính hoï, khoâng phaûi baèng söï uûy nhieäm hoaëc baèng söï ñoùng goùp chung vaøo caùc quyõ töø thieän. Nhöõng gì maø nhaø nghieân cöùu Minh Trieát Thieâng Lieâng caàn phaûi laøm tröôùc tieân laø queân ñi phaøm ngaõ cuûa mình. 191

Ñieàu maø nhaø nghieân cöùu Minh Trieát Thieâng Lieâng khoâng neân laøm Hoûi : Trong Hoäi cuûa baø coù caùc luaät leä hoaëc caùc ñieàu khoaûn coù tính caùch ngaên caám ñoái vôùi caùc hoäi vieân hay khoâng? Ñaùp : Coù nhieàu, nhöng hôõi oâi! Khoâng coù moät ñieàu khoaûn naøo coù tính caùch baét buoäc. Chuùng töôïng tröng cho lyù töôûng cuûa toå chöùc chuùng toâi, – nhöng chuùng toâi bò baét buoäc ñeå phaàn aùp duïng thöïc haønh caùc ñieàu ñoù cho söï töï do haønh ñoäng (discretion) cuûa chính caùc hoäi vieân. Tieác thay, tình traïng trí tueä cuûa con ngöôøi trong theá kyû hieän taïi khoâng thích hôïp ñeán noãi tröø phi chuùng toâi vaãn giöõ caùc ñieàu khoaûn naøy nhö cuõ, taïm goïi theá, baèng khoâng thì khoâng moät ngöôøi nam hay nöõ naøo daùm gia nhaäp Hoäi Thoâng Thieân Hoïc caû. Ñaây chính laø lyù do khieán toâi caûm thaáy baét buoäc nhaán maïnh veà söï dò bieät giöõa Minh Trieát Thieâng Lieâng ñích thöïc vôùi phöông tieän truyeàn baù cuûa noù tuy ñaày thieän chí vaø tranh ñaáu vaát vaû, nhöng vaãn laø phöông tieän keùm coûi, töùc laø Hoäi Thoâng Thieân Hoïc. Hoûi : Toâi coù theå bieát ñöôïc caùc raëng ñaù ngaàm nguy haïi naøy trong beå khôi cuûa khoa Minh Trieát Thieâng Lieâng hay khoâng? MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG THÖÏC HAØNH LAØ GÌ ?

272

192

Ñaùp : Ñöôïc, baïn coù theå goïi ñoù laø ñaù ngaàm, vì coù moät vaøi Hoäi vieân thaønh taâm vaø coù haûo yù ñaõ laøm vôõ chieác xuoàng Minh Trieát Thieâng Lieâng cuûa mình thaønh töøng maûnh treân caùc ñaù ngaàm ñoù! Vaø tuy theá vaãn coù theå traùnh moät vaøi ñieàu döôøng nhö laø chuyeän deã daøng nhaát treân ñôøi. Thí duï, ñaây laø moät loaït caùc ñieàu tieâu cöïc ñang che chaén caùc boån phaän tích cöïc thuoäc veà Minh Trieát Thieâng Lieâng: khoâng moät hoäi vieân naøo neân giöõ im laëng khi nghe caùc maãu chuyeän coù aùc yù hoaëc caùc ñieàu vu khoáng nhaém vaøo Hoäi hoaëc vaøo nhöõng ngöôøi löông thieän, duø cho nhöõng ngöôøi naøy ôû trong hay ôû ngoaøi Hoäi. Hoûi : Nhöng giaû söû nhöõng gì ngöôøi ta nghe thaáy ñeàu ñuùng hay coù theå laø ñuùng maø khoâng moät ai bieát ñöôïc thì xöû trí theá naøo? Ñaùp : Luùc ñoù baïn phaûi ñoøi hoûi caùc baèng chöùng coù theå tin ñöôïc ñeå xaùc ñònh vaø laéng nghe caû hai phía moät caùch voâ tö tröôùc khi baïn coù theå chaáp nhaän vieäc caùo giaùc. Baïn khoâng coù quyeàn tin vaøo söï sai traùi cho ñeán khi baïn coù ñöôïc baèng chöùng khoâng theå choái caûi ñoái vôùi söï chính xaùc cuûa vaán ñeà. Hoûi : Vaø keá ñoù neân laøm gì? Ñaùp : Loøng traéc aån vaø khoan dung, loøng töø bi vaø nhaãn naïi phaûi luoân luoân coù maët ñeå thuùc ñaåy chuùng ta tha thöù cho moät huynh ñeä phaïm toäi cuûa chuùng ta vaø giuùp chuùng ta thoâng qua baûn aùn nheï nhaát coù theå coù ñoái vôùi nhöõng ai phaïm loãi laàm. Moät nhaø nghieân cöùu Minh Trieát Thieâng Lieâng ñöøng neân bao giôø queân raèng söï baát toaøn vaø yeáu ñuoái voán laø baûn chaát cuûa con ngöôøi. Hoûi : Phaûi hoaøn toaøn tha thöù trong caùc tröôøng hôïp nhö theá naøo? Ñaùp : Trong moïi tröôøng hôïp, nhaát laø ñoái vôùi keû phaïm toäi. Hoûi : Nhöng neáu do laøm nhö theá, keû kia coù nguy cô gaây haïi hoaëc giuùp nhöõng ngöôøi khaùc gaây haïi thì laøm sao? Luùc ñoù phaûi laøm gì? Ñaùp : Laøm troøn boån phaän cuûa mình, töùc laø nhöõng gì maø löông taâm vaø baûn chaát cao gôïi ra cho mình; nhöng chæ sau khi coù söï caân nhaéc chính chaén. Coâng lyù bao goàm caû vieäc khoâng laøm toån haïi baát cöù sinh vaät naøo. Nhöng coâng lyù cuõng ra leänh cho chuùng ta khoâng bao

CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

273

193

giôø ñeå cho nhieàu ngöôøi hay ngay caû moät ngöôøi voâ toäi thoâi bò laøm haïi chæ vì moät keû toäi phaïm khoâng ñöôïc giaùm saùt. Hoûi : Caùc ñieàu khoaûn tieâu cöïc khaùc laø gì? Ñaùp : Khoâng moät nhaø nghieân cöùu Minh Trieát Thieâng Lieâng naøo ñöôïc baèng loøng vôùi moät cuoäc soáng voâ tích söï hoaëc phuø phieám, khoâng laøm ñöôïc gì thöïc söï coù ích cho chính mình vaø coøn keùm höõu ích hôn nöõa cho keû khaùc. Y neân laøm vieäc vì lôïi ích cuûa moät soá ít ngöôøi caàn söï trôï giuùp cuûa y neáu y khoâng theå xaû thaân cho nhaân loaïi, nhö vaäy cuõng laø laøm vieäc cho söï tieán boä cuûa ñaïi cuoäc. Hoûi : Ñieàu naøy ñoøi hoûi moät baûn chaát loãi laïc, vaø coù veû hôi khoù ñoái vôùi moät soá ngöôøi. Ñaùp : Vaäy thì nhöõng ngöôøi ñoù toát hôn laø vaãn ôû beân ngoaøi Hoäi Thoâng Thieân Hoïc thay vì haønh ñoäng löøa doái. Khoâng moät ai bò ñoøi hoûi phaûi coáng hieán nhieàu hôn khaû naêng cuûa mình, duø laø söï taän tuïy, thôøi giôø, coâng söùc hoaëc tieàn taøi. Hoûi : Tieáp theo laø gì? Ñaùp : Khoâng moät hoäi vieân hoaït ñoäng naøo neân ñeà ra giaù trò quaù lôùn veà tieán boä caù nhaân cuûa mình hay söï thaønh thaïo caù nhaân trong caùc nghieân cöùu veà Minh Trieát Thieâng Lieâng; maø phaûi ñöôïc chuaån bò kyõ hôn ñeå laøm ñöôïc toái ña coâng vieäc vò tha naèm trong khaû naêng cuûa mình. Y khoâng neân ñeå cho toaøn theå gaùnh naëng vaø traùch nhieäm cuûa phong traøo Minh Trieát Thieâng Lieâng ñeø leân vai cuûa moät soá ít hoäi vieân hoaït ñoäng taän tuïy. Moãi hoäi vieân phaûi coù boån phaän laø chia phaàn maø y coù theå coù trong coâng vieäc chung vaø giuùp vaøo coâng vieäc ñoù baèng moïi phöông tieän naèm trong khaû naêng mình. Hoûi : Ñaây chæ laø vöøa môùi baét ñaàu thoâi. Tieáp theo seõ laø gì? Ñaùp : Khoâng moät Hoäi vieân Thoâng Thieân Hoïc naøo ñöôïc ñaët söï kieâu haõnh rieâng cuûa mình, hay laø tình caûm cuûa mình leân treân tình caûm cuûa Hoäi mình döôùi hình thöùc moät ñoaøn theå. Keû naøo hy sinh thanh danh cuûa Hoäi hoaëc thanh danh cuûa ngöôøi khaùc cho söï kieâu haõnh rieâng cuûa mình cho lôïi loäc theá tuïc thì khoâng neân ñöôïc ôû laïi laøm Hoäi vieân. Moät chi theå bò ung thö seõ laøm cho toaøn thaân bò beänh.

MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG THÖÏC HAØNH LAØ GÌ ?

274

Hoûi : Coù phaûi boån phaän cuûa moãi Hoäi vieân laø chæ daãn keû khaùc vaø thuyeát giaûng Minh Trieát Thieâng Lieâng khoâng? Ñaùp : Haún nhieân roài. Khoâng moät Hoäi vieân naøo ñöôïc quyeàn aên khoâng ngoài roài, vieän côù raèng mình hieåu bieát quaù ít khoâng theå chæ daãn cho ai ñöôïc, chaéc chaén laø ngöôøi aáy luoân luoân seõ tìm thaáy keû khaùc coøn hieåu bieát ít hôn mình nöõa. Vaø cuõng chæ sau khi moät ngöôøi baét ñaàu coá gaéng chæ daãn cho ngöôøi khaùc, y môùi khaùm phaù ra chính mình coøn thieáu hieåu bieát vaø coá gaéng xoùa boû caùi voâ minh ñoù ñi. Nhöng ñaây laø moät ñieàu thöù yeáu. Hoûi : Vaäy thì trong soá caùc boån phaän khoâng ñöôïc tích cöïc trong Hoäi Thoâng Thieân Hoïc, boån phaän naøo ñöôïc xem laø chính yeáu? Ñaùp : Ñoù laø bao giôø cuõng saün saøng nhaän ra vaø thuù thaät caùc loãi laàm cuûa mình. Thaø phaïm loãi do taùn döông quaù ñaùng caùc noã löïc cuûa ngöôøi laân caän cuûa mình, coøn hôn laø ñaùnh giaù caùc noã löïc ñoù quaù thaáp. Ñöøng bao giôø noùi xaáu sau löng (backbite) hoaëc vu khoáng (slander) moät ngöôøi khaùc. Luoân luoân noùi moät caùch coâng khai vaø tröïc tieáp ñoái maët vôùi keû maø baïn muoán phaûn ñoái veà baát cöù ñieàu gì. Ñöøng bao giôø laøm cho chính baïn trôû thaønh tieáng vang (echo) cuûa baát cöù ñieàu gì maø baïn coù theå nghe thaáy noù baát lôïi cho ngöôøi khaùc, cuõng ñöøng nuoâi yù baùo thuø choáng laïi nhöõng keû voâ tình laøm toån thöông baïn. Hoûi : Nhöng thöôøng cuõng coù nguy hieåm khi noùi söï thaät ngay vaøo maët ngöôøi ta. Baø coù nghó theá khoâng? Toâi bieát coù moät Hoäi vieân cuûa baø, do bò xuùc phaïm ñau ñôùn, ñaõ rôøi boû Hoäi vaø trôû thaønh keû ñaïi thuø ñòch cuûa Hoäi chæ vì ngöôøi aáy bò ngöôøi ta noùi moät vaøi söï thaät gaây khoù chòu ngay vaøo maët y, laøm cho y bò khieån traùch. Ñaùp : Chuùng toâi ñaõ gaëp nhieàu tröôøng hôïp nhö theá roài. Khoâng moät hoäi vieân naøo, duø coù chöùc vò hay khoâng, khi rôøi boû chuùng toâi maø khoâng trôû thaønh keû thuø cay ñaéng cuûa chuùng toâi. Hoûi : Baø giaûi thích ra sao veà vieäc ñoù? Ñaùp : Chæ ñôn giaûn thoâi. Trong phaàn lôùn caùc tröôøng hôïp, luùc ñaàu, hoï heát söùc taän tuïy vôùi Hoäi, ñöa ra bieát bao lôøi khen ngôïi quaù ñaùng CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

275

cho Hoäi, caùch baøo chöõa duy nhaát coù theå coù maø moät keû phaûn boäi (backslider) coù theå ñöa ra cho caùch haønh xöû tieáp theo sau vaø hieåu bieát thieån caän ñaõ qua cuûa y laø laøm ra veû moät naïn nhaân voâ toäi vaø bò löøa ñaûo, coù nhö vaäy, y môùi ñoå truùt traùch nhieäm töø vai cuûa chính y leân vai cuûa Hoäi noùi chung, nhaát laø caùc nhaø laõnh ñaïo cuûa Hoäi. Nhöõng ngöôøi ñoù nhaéc toâi nhôù laïi moät truyeän nguï ngoân coå veà moät ngöôøi coù göông maët meùo, anh ta daäp vôõ kính soi maët cuûa mình vì cho raèng taám kính ñaõ phaûn chieáu veû maët cuûa anh ta moät caùch leäch laïc. Hoûi : Nhöng ñieàu gì laøm cho nhöõng ngöôøi naøy trôû neân choáng ñoái laïi Hoäi? Ñaùp : Haàu heát trong moïi tröôøng hôïp laø do loøng töï phuï cuûa hoï bò toån thöông döôùi hình thöùc naøy hoaëc hình thöùc khaùc. Thöôøng thöôøng, vì lôøi phaùt bieåu (dicta) vaø lôøi khuyeân cuûa hoï khoâng ñöôïc xem nhö toái haäu (final) vaø coù thaåm quyeàn; neáu khoâng thì vì hoï laø nhöõng ngöôøi thaø muoán cai trò ôû ñòa nguïc hôn laø phuïng söï ôû Thieân ñöôøng. Noùi toùm laïi, vì hoï khoâng theå chòu ñöùng ôû haøng thöù yeáu so vôùi baát cöù ngöôøi naøo trong baát cöù chuyeän gì. Thí duï, moät hoäi vieân– moät “Nhaø tieân tri” thöù thieät (a true “Sir Oracle”) – ñaõ chæ trích vaø gaàn nhö phæ baùng moïi thaønh vieân trong Hoäi Thoâng Thieân Hoïc tröôùc maët ngöôøi ngoaøi, cuõng nhö tröôùc maët caùc hoäi vieân, vieän côù raèng taát caû nhöõng ngöôøi ñoù ñeàu laø keû thieáu Minh Trieát Thieâng Lieâng (untheosophical), ñoå loãi cho hoï moät caùch cöùng nhaéc veà nhöõng gì maø chính y ñang laøm trong suoát thôøi gian ñoù. Roát laïi, y rôøi boû Hoäi, ñöa ra, theo caùch lyù luaän cuûa y, moät söï keát aùn naëng neà raèng taát caû chuùng toâi (nhaát laø caùc nhaø saùng laäp) ñeàu laø nhöõng Tay Bòp Bôïm (Frauds)! Moät ngöôøi khaùc, sau khi aâm möu baèng moïi caùch coù theå ñöôïc ñeå ñöôïc ñaët vaøo haøng laõnh ñaïo moät Chi Boä lôùn cuûa Hoäi, nhaän thaáy raèng caùc hoäi vieân khoâng muoán choïn y, ngöôøi ñoù ñaõ quay sang ñoái ñaàu vôùi caùc Nhaø Saùng Laäp Hoäi Thoâng Thieân Hoïc vaø trôû thaønh keû thuø cay cuù nhaát cuûa hoï, toá giaùc moät trong caùc nhaø saùng laäp ñoù khi coù dòp, chæ vì ngöôøi naøy khoâng theå vaø khoâng muoán ñaët y leân treân caùc hoäi vieân khaùc. Ñaây chæ laø moät tröôøng hôïp cuûa tính cao MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG THÖÏC HAØNH LAØ GÌ ?

276

195

ngaïo bò toån thöông naëng neà. Coøn nöõa, moät ngöôøi khaùc muoán vaø haàu nhö ñaõ thöïc haønh taû ñaïo– nghóa laø ñaët aûnh höôûng taâm lyù caù nhaân moät caùch quaù loá leân moät soá hoäi vieân, trong khi giaû vôø taän tuïy vôùi moïi ñöùc tính theo Minh Trieát Thieâng Lieâng. Khi ñieàu naøy bò chaën laïi, hoäi vieân ñoù caét ñöùt lieân laïc vôùi Hoäi vaø giôø ñaây vu khoáng vaø ôû tình traïng choáng ñoái laïi cuøng nhöõng nhaø laõnh ñaïo baát haïnh naøy theo caùch taøn nhaãn nhaát, ra söùc ñaäp tan Hoäi baèng caùch boâi baån thanh danh cuûa nhöõng ngöôøi “Hoäi vieân” ñaùng kính troïng khoâng theå bò phænh löøa. Hoûi : Baø seõ laøm gì vôùi nhöõng haïng ngöôøi naøy? Ñaùp : Ñeå cho nghieäp quaû cuûa hoï ñònh ñoaït. Bôûi vì moät ngöôøi laøm ñieàu sai traùi khoâng phaûi laø lyù do ñeå cho keû khaùc cuõng laøm nhö theá. Hoûi : Nhöng, trôû laïi tröôøng hôïp vu khoáng, caàn vaïch ra ñaâu laø ranh giôùi phaân chia giöõa noùi xaáu sau löng (backbiting) vôùi söï chæ trích ñuùng ñaén? Chaúng phaûi boån phaän cuûa chuùng ta laø baùo cho baïn beø vaø ngöôøi laân caän chuùng ta bieát ñeå ñoái phoù vôùi nhöõng ngöôøi maø ta bieát laø caùc hoäi vieân nguy hieåm sao? Ñaùp : Neáu ñeå cho nhöõng ngöôøi ñoù töï do haønh ñoäng thì nhieàu ngöôøi khaùc coù theå vì ñoù maø bò haïi, ñaønh raèng boån phaän cuûa chuùng ta laø loaïi boû caùi nguy hieåm baèng caùch caûnh baùo hoï moät caùch kín ñaùo. Nhöng duø ñuùng hay sai, cuõng ñöøng neân ñeå cho vieäc toá giaùc choáng laïi moät ngöôøi khaùc ñöôïc ñoàn ñaïi khaép nôi. Neáu ñuùng, thì loãi laàm naøy khoâng laøm haïi moät ngöôøi naøo tröø keû phaïm toäi, baáy giôø haõy ñeå y cho nghieäp quaû cuûa y ñònh ñoaït. Neáu khoâng ñuùng thì baáy giôø baïn seõ traùnh ñöôïc vieäc ñöa theâm chuyeän khoâng ñuùng vaøo coõi ñôøi naøy. Do ñoù, haõy giöõ im laëng veà caùc söï vieäc nhö theá vôùi taát caû nhöõng ngöôøi khoâng coù lieân quan tröïc tieáp. Nhöng neáu söï kín ñaùo vaø im laëng cuûa baïn raát coù theå laøm haïi hay gaây nguy haïi cho ngöôøi khaùc, thì toâi xin theâm: Haõy noùi söï thaät baèng moïi giaù, vaø noùi nhö Annesly: “Haõy chuù troïng ñeán boån phaän chôù ñöøng chuù troïng vaøo söï kieän” (“Consult duty, not events”). Coù nhieàu tröôøng hôïp ngöôøi ta

CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

277

baét buoäc keâu leân “Thaø maát söï kín ñaùo (discretion) coøn hôn laø ñeå noù can döï vaøo boån phaän”. Hoûi : Theo thieån yù, neáu thöïc haønh theo caùc chaâm ngoân naøy thì raát coù theå baø seõ gaëp raát nhieàu trôû ngaïi ñaáy! Ñaùp : Quaû ñuùng nhö theá. Chuùng toâi phaûi thöøa nhaän raèng hieän giôø chuùng toâi saün saøng nhaän cuøng caùc lôøi chaâm choïc cuûa nhöõng ngöôøi theo Thieân Chuùa giaùo thuôû ñaàu: “Xem kìa, caùc hoäi vieân Thoâng Thieân Hoïc naøy thöông yeâu nhau bieát laø bao!“, coù theå ngaøy nay ngöôøi ta noùi ñeán chuùng toâi nhö theá maø khoâng sai söï thaät moät chuùt naøo. Hoûi : Theo chính baø thöøa nhaän thì coù bieát bao chuyeän noùi haønh, vu khoáng vaø baát hoaø trong Hoäi Thoâng Thieân Hoïc cuõng nhö trong caùc giaùo hoäi Thieân Chuùa, chöa keå ñeán caùc Hoäi Khoa Hoïc– toâi xin hoûi, ñaây laø loaïi tình huynh ñeä gì? Ñaùp : Quaû thaät laø moät loaïi tình huynh ñeä raát keùm coûi nhö hieän nay, vaø chæ khi naøo ñöôïc saøng loïc vaø toå chöùc laïi moät caùch kyõ löôõng, noù môùi khaù hôn caùc loaïi khaùc. Tuy nhieân, neân nhôù raèng baûn chaát con ngöôøi ñeàu nhö nhau duø ôû trong cuõng nhö ôû ngoaøi Hoäi Thoâng Thieân Hoïc. Caùc hoäi vieân khoâng phaûi laø thaàn thaùnh gì caû, hoï laø nhöõng keû toäi loãi, may maén laém laø ñang coá gaéng söûa ñoåi cho hoaøn thieän hôn vaø coù theå vaáp ngaõ trôû laïi do söï yeáu ñuoái cuûa con ngöôøi. Caàn noùi theâm raèng “Tình huynh ñeä” (“Brotherhood”) cuûa chuùng toâi khoâng phaûi laø moät höõu theå (body) “ñöôïc thöøa nhaän” (“recognised”) hay ñöôïc thieát laäp vaø taïm goïi laø noù ñöùng ngoaøi ranh giôùi cuûa quyeàn xeùt xöû (jurisdiction). Ngoaøi ra, Hoäi coøn ôû trong tình traïng hoãn ñoän vaø khoâng ñöôïc öa thích moät caùch baát coâng nhö laø baát – moät ñoaøn theå naøo khaùc. Vaäy thì coù gì laø laï khi caùc hoäi vieân naøy khoâng thöïc haønh ñöôïc lyù töôûng cuûa Hoäi, neân sau khi rôøi boû Hoäi, laïi quay sang daønh söï che chôû coù thieän caûm cho keû thuø cuûa chuùng toâi vaø ñoå truùt bao ñieàu cay ñaéng cuûa hoï vaøo nhöõng loã tai quaù nhieät tình cuûa hoï! Nhôø bieát raèng hoï seõ tìm thaáy söï naâng ñôõ, söï ñoàng caûm vaø söï tin töôûng deã daøng ñoái vôùi moïi toá giaùc, tuy laø voâ lyù, nhôø bieát raèng ñieàu ñoù coù theå laøm vöøa yù hoï khi lao vaøo choáng ñoái MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG THÖÏC HAØNH LAØ GÌ ?

278

Hoäi Thoâng Thieân Hoïc, hoï voäi vaøng laøm theá vaø truùt heát söï thònh noä cuûa hoï leân taám göông soi voâ toäi vaï ñaõ phaûn chieáu göông maët cuûa hoï moät caùch quaù trung thöïc. Ngöôøi ta khoâng bao giôø tha thöù cho nhöõng keû maø hoï ñaõ vu khoáng. YÙ nghóa cuûa loøng töû teá ñaõ nhaän ñöôïc vaø ñöôïc hoï ñaùp traû laïi baèng söï vong aân, leøo laùi hoï vaøo caùch cö xöû ñieân roà cuûa vieäc töï bieän hoä tröôùc theá giôùi vaø löông taâm cuûa chính hoï. Haïng tröôùc chæ do quaù deã tin vaøo baát cöù ñieàu gì ñöôïc noùi ñeå choáng laïi moät hoäi maø noù khoâng öa. Haïng sau – nhöng toâi seõ khoâng noùi theâm nöõa, e raèng toâi ñaõ noùi quaù nhieàu. Hoûi : Theo toâi, ñòa vò cuûa baø döôøng nhö khoâng phaûi laø moät ñòa vò raát ñaùng theøm muoán. Ñaùp : Thaät laø khoâng ñaùng theøm muoán chuùt naøo. Nhöng neân chaêng baïn haõy nghó raèng phaûi coù moät caùi gì ñoù raát cao quyù, raát tuyeät dieäu, raát xaùc thöïc ôû ñaèng sau Hoäi vaø trieát lyù cuûa Hoäi, khi caùc nhaø laõnh ñaïo vaø caùc nhaø saùng laäp phong traøo vaãn tieáp tuïc laøm vieäc vì noù vôùi moïi söùc maïnh cuûa hoï? Hoï hy sinh cho Hoäi moïi tieän nghi, moïi thuaän lôïi vaø thaønh coâng treân ñôøi, thaäm chí ñeán danh thôm tieáng toát cuûa hoï nöõa– vaâng, ngay caû ñeán danh döï cuûa hoï nöõa– ñeå nhaän laïi söï maï lî lieân tieáp, söï quaáy nhieãu khoâng nöông tay, söï vu khoáng khoâng meät moûi, söï phaûn boäi thöôøng xuyeân, vaø söï hieåu laàm ñoái vôùi caùc coá gaéng ñaày thieän chí cuûa hoï, caùc cuù ñaùnh töø moïi phía– khi maø chæ caàn buoâng troâi moïi vieäc, hoï thaáy laäp töùc thoaùt khoûi moïi traùch nhieäm, ñöôïc che chôû khoûi moïi söï taán coâng theâm nöõa. Hoûi : Toâi thuù thaät söï kieân nhaãn ñoù ñoái vôùi toâi raát ñaùng kinh ngaïc vaø toâi töï hoûi taïi sao baø laïi ñeo ñuoåi coâng vieäc ñoù? Ñaùp : Baïn haõy tin raèng toâi laøm vieäc ñoù khoâng phaûi ñeå töï haøi loøng vôùi mình ñaâu, maø chæ hy voïng ñaøo taïo ñöôïc moät vaøi caù nhaân coù theå tieáp tuïc ñöôïc coâng vieäc cuûa chuùng toâi cho nhaân loaïi ñuùng theo caùi chöông trình ñaàu tieân khi maø caùc Nhaø Saùng Laäp qua ñôøi. Hoï ñaõ tìm ñöôïc moät vaøi linh hoàn cao quyù vaø taän tuïy nhö theá ñeå thay theá hoï. Nhôø coù moät vaøi ngöôøi naøy, caùc theá heä saép tôùi seõ tìm thaáy con ñöôøng ñeán yeân bình coù ít choâng gai hôn vaø laø con ñöôøng roäng raõi CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

279

hôn ñoâi chuùt, nhö theá moïi khoå ñau naøy nhaát ñònh laø ñaõ taïo ñöôïc nhieàu keát quaû toát vaø söï töï hy sinh cuûa hoï seõ khoâng haún laø voâ ích. Hieän nay, muïc ñích chính vaø cô baûn cuûa Hoäi laø gieo caùc maàm moáng trong taâm con ngöôøi, ñeå vaøo ñuùng luùc chuùng coù theå moïc leân, vaø döôùi caùc hoaøn caûnh thuaän tieän hôn, seõ ñöa con ngöôøi ñeán moät caûi caùch laønh maïnh, ñöa ñeán haïnh phuùc cho quaàn chuùng hôn laø töø tröôùc ñeán giôø hoï ñöôïc höôûng.

MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG THÖÏC HAØNH LAØ GÌ ?

197

TIEÁT XIII Caùc quan nieäm sai laàm veà Hoäi Thoâng Thieân Hoïc 

Minh Trieát Thieâng Lieâng vaø Khoå Haïnh Hoûi : Toâi nghe ngöôøi ta noùi raèng caùc ñieàu leä cuûa Hoäi Thoâng Thieân Hoïc ñoøi hoûi moïi hoäi vieân phaûi aên chay, soáng ñoäc thaân vaø soáng khoå haïnh moät caùch trieät ñeå; nhöng baø chöa noùi cho toâi baát cöù gì caû. Baø coù theå cho toâi bieát qua söï thaät veà vieäc naøy ñöôïc chaêng? Ñaùp : Söï thaät ñoù laø: caùc ñieàu leä cuûa chuùng toâi khoâng ñoøi hoûi gì caû. Thaäm chí Hoäi Thoâng Thieân Hoïc khoâng mong ñôïi, chôù ñöøng noùi laø ñoøi hoûi baát cöù ai trong soá caùc hoäi vieân cuûa Hoäi phaûi soáng khoå haïnh baát cöù caùch naøo, ngoaïi tröø– neáu baïn goïi ñoù laø khoå haïnh– moät vieäc laø hoï neân coá gaéng giuùp ñôõ ngöôøi khaùc vaø soáng moät cuoäc ñôøi vò tha. Hoûi : Nhöng vaãn coøn nhieàu ngöôøi trong soá caùc hoäi vieân cuûa baø aên chay nghieâm ngaët vaø coâng khai thuù nhaän raèng hoï coù yù ñònh khoâng laäp gia ñình. Ñaây cuõng laø tröôøng hôïp thöôøng thaáy nhaát ñoái vôùi caùc hoäi vieân ñoùng vai troø noåi baät lieân quan ñeán coâng vieäc cuûa Hoäi Thoâng Thieân Hoïc. Ñaùp : Ñoù chæ laø ñieàu töï nhieân thoâi, bôûi vì haàu heát nhöõng ngöôøi laøm vieäc thöïc söï nhieät tình trong chuùng toâi ñeàu laø caùc hoäi vieân thuoäc Nhoùm Noäi Moân (Inner Section) cuûa Hoäi maø toâi ñaõ noùi vôùi baïn tröôùc ñaây. Hoûi : OÀ! Vaäy ra Nhoùm Noäi Moân caàn phaûi thöïc haønh khoå haïnh sao? Ñaùp : Khoâng ñaâu, chuùng toâi khoâng ñoøi hoûi maø cuõng khoâng baét buoäc hoï laøm theá. Nhöng toâi thaáy laø neân giaûi thích cho baïn hieåu quan ñieåm cuûa chuùng toâi veà vaán ñeà khoå haïnh noùi chung, thì baïn seõ hieåu veà vieäc aên chay vaø caùc vaán ñeà khaùc.

281

Hoûi : Xin cöù tieáp tuïc. Ñaùp : Nhö toâi ñaõ noùi vôùi baïn, ña soá nhöõng ngöôøi naøo trôû neân caùc nhaø nghieân cöùu Minh Trieát Thieâng Lieâng thöïc söï coù nhieät taâm vaø caùc nhaø hoaït ñoäng tích cöïc trong Hoäi chuùng toâi, ñeàu mong muoán laøm nhieàu hôn laø chæ hoïc hoûi lyù thuyeát suoâng caùc chaân lyù maø chuùng toâi thuyeát giaûng. Nhöõng ngöôøi aáy muoán bieát chaân lyù baèng kinh nghieäm caù nhaân tröïc tieáp cuûa chính hoï, vaø muoán nghieân cöùu Huyeàn Linh hoïc vôùi muïc ñích hoaïch ñaéc ñöôïc minh trieát vaø quyeàn naêng maø hoï thaáy mình caàn neân coù ñeå giuùp ñôõ keû khaùc (tha nhaân) moät caùch coù hieäu quaû vaø moät caùch saùng suoát (judiciously), thay vì moät caùch mô hoà vaø vôùi söï may ruûi. Do ñoù, sôùm hay muoän gì hoï cuõng gia nhaäp vaøo Nhoùm Noäi Moân. Hoûi : Nhöng baø ñaõ noùi raèng “thöïc haønh khoå haïnh” (“ascetic practices”) khoâng phaûi baét buoäc ngay caû trong Nhoùm Noäi Moân kia maø? Ñaùp : Quaû coù ñieàu ñoù. Nhöng ñieàu tröôùc tieân maø caùc hoäi vieân hoïc hoûi ñöôïc laø coù moät yù nieäm xaùc thöïc veà moái lieân heä cuûa xaùc thaân hay laø caùi voû nhuïc theå vôùi con ngöôøi beân trong, töùc chaân nhaân (true man). Moái lieân heä vaø söï töông taùc vôùi nhau giöõa hai traïng thaùi naøy cuûa baûn chaát con ngöôøi ñaõ ñöôïc giaûi thích vaø chöùng minh cho hoï, cho neân chaúng maáy choác hoï trôû neân ñöôïc thaám nhuaàn vôùi taàm quan troïng toái thöôïng cuûa con ngöôøi beân trong (inner man) leân treân caùi voû hoäp hay thaân theå beân ngoaøi. Hoï ñöôïc daïy raèng söï khoå haïnh muø môø thieáu saùng suoát chæ laø ngu xuaån; hoï ñöôïc daïy raèng caùch haønh xöû (conduct) theo loái cuûa Thaùnh Labro maø toâi noùi ñeán tröôùc kia, hoaëc laø caùch haønh xöû cuûa caùc Thuaät Só AÁn Ñoä (Indian Fakirs) vaø caùc nhaø tu khoå haïnh trong röøng saâu (nhöõng ngöôøi naøy caét, ñoát vaø haønh haï (macerate) thaân xaùc hoï theo caùch taøn baïo vaø kinh khieáp nhaát ) chæ laø töï haønh haï mình vì caùc muïc ñích ích kyû, töùc laø ñeå môû quyeàn naêng cuûa yù chí, nhöng laïi hoaøn toaøn voâ duïng ñoái vôùi muïc ñích giuùp vaøo vieäc phaùt trieån tinh thaàn ñích thöïc hay laø phaùt trieån Minh Trieát Thieâng Lieâng.

CAÙC QUAN NIEÄM SAI LAÀM VEÀ HOÄI THOÂNG THIEÂN HOÏC

282

199

Hoûi : Toâi hieåu roài, baø chæ xem söï khoå haïnh veà ñaïo ñöùc (moral) môùi laø caàn thieát. Ñoù laø phöông tieän ñeå ñaït ñeán cöùu caùnh, cöùu caùnh ñoù chính laø söï thaêng baèng hoaøn haûo cuûa baûn theå beân trong cuûa con ngöôøi, vaø ñaït ñeán vieäc cheá ngöï hoaøn toaøn theå xaùc vôùi taát caû caùc ñam meâ vaø duïc voïng cuûa noù, ñuùng chaêng? Ñaùp : Ñuùng theá. Nhöng caùc phöông tieän naøy phaûi ñöôïc duøng moät caùch saùng suoát vaø khoân kheùo, khoâng ñöôïc duøng moät caùch muø môø vaø daïi doät; gioáng nhö moät vaän ñoäng vieân ñang taäp luyeän vaø chuaån bò cho moät cuoäc tranh taøi quan troïng, chöù khoâng gioáng nhö keû keo kieät (miser), keû naøy boû ñoùi chính mình ñeán thaønh beänh hoaïn ñeå y coù theå thoaû maõn vieäc meâ vaøng cuûa y. Hoûi : Giôø ñaây toâi hieåu ñöôïc yù kieán toång quaùt cuûa baø roài, nhöng laøm theá naøo baø aùp duïng yù ñoù trong thöïc teá. Thí duï aùp duïng nhö theá naøo veà vieäc aên chay? Ñaùp : Moät trong caùc nhaø khoa hoïc vó ñaïi ngöôøi Ñöùc coù chöùng minh raèng moïi thöù thòt ñoäng vaät, duø ñaõ ñöôïc naáu nöôùng, vaãn coøn giöõ laïi moät vaøi ñaëc tính noåi baät cuûa con vaät ñoù, ñaëc tính naøy coù theå ñöôïc ngöôøi ta nhaän bieát. Ngoaøi ñieàu ñoù ra, baèng caùch neám thöû, moïi ngöôøi ñeàu bieát ñöôïc mình ñang aên thöù thòt gì. Chuùng toâi ñi xa hôn moät böôùc nöõa vaø chöùng minh raèng khi thòt cuûa con vaät ñöôïc con ngöôøi ñoàng hoaù döôùi hình thöùc thöùc aên, thì veà maët sinh lyù, noù truyeàn laïi cho con ngöôøi moät soá caùc ñaëc tính cuûa con vaät ñoù. Hôn nöõa, khoa huyeàn linh hoïc daïy ra vaø chöùng minh ñieàu naøy cho caùc nhaø nghieân cöùu khoa aáy baèng luaän chöùng coù theå thaáy ñöôïc (ocular demonstration), cuõng neâu ra raèng hieäu quaû “thoâ keäch hoaù” hay “thuù vaät hoaù” (“coarsening” or “animalizing” effect) leân treân con ngöôøi laø nhieàu nhaát xuaát phaùt töø thòt cuûa caùc thuù lôùn, ít hôn ñoái vôùi chim choùc, ít hôn nöõa ñoái vôùi caù vaø caùc con vaät coù maùu laïnh khaùc, vaø ít nhaát so vôùi taát caû khi ngöôøi ta chæ aên thöïc vaät. Hoûi : Vaäy thì toát nhaát laø khoâng aên gì caû? Ñaùp : Dó nhieân laø theá neáu con ngöôøi coù theå soáng maø khoâng caàn aên uoáng. Nhöng vaán ñeà ñaët ra laø con ngöôøi phaûi aên ñeå soáng, vì theá CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

283

200

chuùng toâi khuyeân caùc ñaïo sinh thöïc söï coù nhieät tình haõy aên loaïi thöïc phaåm naøo ít gaây trôû ngaïi vaø laøm troïng tröôïc boä oùc vaø thaân xaùc cuûa hoï nhaát, ñoàng thôøi coù haäu quaû nhoû nhaát trong vieäc laøm caûn trôû vaø laøm trì chaäm söï phaùt trieån tröïc giaùc, caùc quan naêng vaø quyeàn naêng beân trong cuûa hoï. Hoûi : Vaäy baø khoâng thöøa nhaän taát caû caùc luaän cöù maø nhöõng ngöôøi aên chay noùi chung, quen duøng hay sao? Ñaùp : Chaéc chaén laø khoâng. Moät soá luaän cöù cuûa hoï raát yeáu ôùt vaø thöôøng ñöôïc döïa vaøo caùc giaû ñònh (assumptions) voán hoaøn toaøn sai laàm. Nhöng, maët khaùc, nhieàu ñieàu maø hoï noùi ra laïi hoaøn toaøn ñuùng. Thí duï, chuùng toâi tin raèng nhieàu loaïi beänh vaø nhaát laø baåm chaát (predisposition) raát deã maéc beänh voán ñang trôû neân ñaëc ñieåm raát deã thaáy trong thôøi ñaïi cuûa chuùng ta, moät phaàn raát lôùn laø do aên thòt, nhaát laø thòt hoäp. Nhöng muoán noùi cho ñaày ñuû veà caùc lôïi ích cuûa vieäc aên chay thì raát daøi, theá neân xin chuyeån qua vaán ñeà khaùc. Hoûi : Xin theâm moät caâu hoûi nöõa. Khi caùc hoäi vieân trong Nhoùm Noäi Moân cuûa baø maéc beänh, thì hoï choïn thöùc aên gì? Ñaùp : Dó nhieân laø hoï tuaân theo lôøi khuyeân thöïc tieãn hay nhaát maø hoï coù theå nhaän ñöôïc. Veà phöông dieän naøy, chuùng toâi khoâng bao giôø aùp ñaët caùc boù buoäc cöùng nhaéc caû, baïn chöa bieát sao? Haõy nhôù raèng trong taát caû caùc vaán ñeà nhö theá, chuùng toâi choïn moät quan ñieåm hôïp lyù chôù khoâng bao giôø coù tính caùch cuoàng tín. Neáu do beänh taät hay do thoùi quen thaâm caên, moät ngöôøi naøo ñoù khoâng theå hoaït ñoäng maø khoâng aên thòt, theá thì cöù aên thòt. Khoâng coù toäi loãi gì caû; vieäc ñoù chæ seõ laøm chaäm söï tieán hoaù cuûa y moät ít; bôûi vì, noùi cho cuøng, caùc hoaït ñoäng vaø caùc chöùc naêng thuaàn xaùc thaân thì keùm quan troïng hôn nhieàu so vôùi nhöõng gì maø con ngöôøi nghó vaø caûm nhaän ñöôïc, töùc laø nhöõng duïc voïng naøo maø con ngöôøi nuoâi döôõng trong trí mình vaø ñeå cho baét reã vaø lôùn leân trong trí môùi laø quan troïng. Hoûi : Coøn veà vieäc duøng röôïu vang vaø röôïu maïnh, toâi nghó laø baø khoâng khuyeân ngöôøi ta uoáng röôïu chöù? Ñaùp : Röôïu coøn teä haïi cho söï phaùt trieån ñaïo ñöùc vaø tinh thaàn coøn hôn laø thòt nöõa, vì röôïu, döôùi moïi hình thöùc, ñeàu coù aûnh höôûng tröïc CAÙC QUAN NIEÄM SAI LAÀM VEÀ HOÄI THOÂNG THIEÂN HOÏC

284

tieáp, roõ reät vaø raát tai haïi leân traïng thaùi taâm linh cuûa con ngöôøi. Tuy vaäy, vieäc uoáng röôïu vang vaø röôïu maïnh laïi ít gaây haïi cho söï phaùt trieån caùc quyeàn naêng beân trong hôn laø thoùi quen duøng caàn sa (hashish), thuoác phieän (opium) vaø caùc loaïi thuoác töông töï.

Minh Trieát Thieâng Lieâng vaø Hoân Nhaân Hoûi : Baây giôø ñeán moät vaán ñeà khaùc, ñoù laø con ngöôøi neân laäp gia ñình hay laø vaãn soáng ñoäc thaân? Ñaùp : Ñieàu ñoù tuøy thuoäc vaøo loaïi ngöôøi maø baïn muoán noùi ñeán. Neáu baïn ñeà caäp ñeán ngöôøi coù yù ñònh soáng trong coõi ñôøi, cho daãu keû naøy laø moät hoäi vieân cuûa Hoäi Thoâng Thieân Hoïc coù ñöùc haïnh, coù taâm thaønh vaø laø moät ngöôøi hoaït ñoäng nhieät thaønh cho ñaïi nghóa (cause) cuûa chuùng ta, tuy keû naøy vaãn coøn coù caùc raøng buoäc vaø öôùc muoán voán ñang troùi buoäc y vaøo theá gian, toùm laïi, keû naøy caûm thaáy raèng khoâng phaûi luùc naøo mình cuõng coù lieân quan vôùi caùi maø con ngöôøi goïi laø cuoäc soáng, ngöôøi naøy mong muoán coù moät ñieàu vaø laø ñieàu duy nhaát– ñoù laø hieåu bieát chaân lyù vaø coù khaû naêng giuùp ñôõ keû khaùc– thì baáy giôø ñoái vôùi moät ngöôøi nhö theá, toâi cho laø khoâng coù lyù do giaûi thích taïi sao ngöôøi ñoù khoâng neân laäp gia ñình, neáu y thích choïn caùi may ruûi cuûa cuoäc xoå soá maø trong ñoù coù raát nhieàu veù traät hôn laø veù truùng (Caâu naøy coù leõ neân ñoåi laïi cho deã hieåu hôn nhö sau: “thì baáy giôø ñoái vôùi moät ngöôøi nhö theá, toâi cho laø coù lyù do ñeå giaûi thích taïi sao ngöôøi ñoù khoâng neân laäp gia ñình, vì laäp gia ñình cuõng gioáng nhö choïn caùi may ruûi cuûa cuoäc xoå soá trong ñoù coù raát nhieàu veù traät (blanks) hôn laø veù truùng (prizes)”ND). Chaéc laø baïn khoâng theå naøo tin chuùng toâi voâ lyù vaø cuoàng tín ñeán möùc thuyeát giaûng choáng laïi vieäc laäp gia ñình noùi chung phaûi khoâng? Traùi laïi, tröø moät vaøi tröôøng hôïp ngoaïi leä cuûa Huyeàn linh hoïc thöïc haønh, hoân nhaân laø phöông thuoác duy nhaát choáng laïi söï voâ luaân. Hoûi : Nhöng taïi sao ngöôøi ta khoâng theå ñaït ñöôïc tri thöùc vaø quyeàn naêng khi soáng moät cuoäc soáng coù laäp gia ñình? Ñaùp : Naøy baïn hôõi, toâi khoâng theå ñi vaøo caùc vaán ñeà sinh lyù hoïc, nhöng toâi coù theå ñöa ra cho baïn moät caâu traû lôøi deã hieåu vaø toâi nghó CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

285

laø moät caâu traû lôøi ñaày ñuû, noù seõ giaûi thích cho baïn caùc lyù do luaân lyù maø chuùng toâi muoán ñöa ra. Laøm sao moät con ngöôøi coù theå phuïng söï cho hai oâng chuû ñöôïc? Khoâng! Vaäy thì, moät caùch töông töï, moät ngöôøi khoâng theå chia söï chuù taâm cuûa mình giöõa vieäc theo ñuoåi Huyeàn linh hoïc vôùi moät baø vôï. Neáu coá laøm nhö theá, chaéc chaén laø ngöôøi aáy seõ thaát baïi khi muoán laøm moät trong hai vieäc moät caùch hoaøn haûo. Toâi xin nhaéc nhôû baïn raèng thöïc haønh Huyeàn linh hoïc laø moät nghieân cöùu quaù heä troïng vaø nguy hieåm ñoái vôùi ngöôøi naøo choïn noù, tröø phi ngöôøi aáy cöïc kyø nghieâm tuùc vaø saün saøng hy sinh taát caû, tröôùc tieân laø chính mình, ñeå ñaït ñöôïc muïc ñích cuûa mình. Nhöng ñieàu naøy khoâng aùp duïng cho caùc hoäi vieân thuoäc Nhoùm Noäi Moân cuûa chuùng toâi. Toâi chæ ñeà caäp ñeán nhöõng ngöôøi naøo quyeát taâm böôùc treân con ñöôøng ñeä töû daãn ñeán muïc tieâu cao nhaát. Ña soá, neáu khoâng muoán noùi laø taát caû nhöõng ngöôøi gia nhaäp vaøo Nhoùm Noäi Moân cuûa chuùng toâi ñeàu chæ laø nhöõng ngöôøi môùi baét ñaàu (beginners), hoï ñang chuaån bò cho chính hoï trong kieáp soáng naøy ñeå thaät söï tieán nhaäp vaøo con ñöôøng ñoù trong caùc kieáp soáng saép ñeán. 201

Minh Trieát Thieâng Lieâng vaø Giaùo Duïc Hoûi : Moät trong caùc luaän cöù maïnh meõ nhaát cuûa baø veà caùi nhöôïc ñieåm cuûa caùc hình thöùc toân giaùo ñang hieän höõu ôû Taây Phöông, cuõng nhö trong moät chöøng möïc naøo ñoù, laø caùi trieát lyù duy vaät maø hieän nay raát ñöôïc öa chuoäng, nhöng ñieàu maø baø döôøng nhö xem laø moät söï gheâ tôûm cuûa taøn phaù, laïi laø soá löôïng lôùn noãi ñau khoå vaø baát haïnh ñang toàn taïi moät caùch khoâng theå phuû nhaän, nhaát laø trong caùc ñoâ thò lôùn cuûa chuùng ta. Nhöng chaéc haún baø phaûi nhaän thaáy coù bieát bao ñieàu ñaõ ñöôïc laøm vaø ñang ñöôïc laøm ñeå caûi thieän tình traïng caùc söï vieäc naøy baèng söï truyeàn baù giaùo duïc vaø môû roäng söï hieåu bieát. Ñaùp : Caùc theá heä töông lai seõ thaáy khoù maø bieát ôn baïn veà vieäc “truyeàn baù söï hieåu bieát” (“diffusion of intelligence”) nhö theá, cuõng nhö neàn giaùo duïc hieän taïi cuûa baïn seõ khoâng laøm ñöôïc nhieàu lôïi ích cho quaàn chuùng ñang ñoùi ngheøo. CAÙC QUAN NIEÄM SAI LAÀM VEÀ HOÄI THOÂNG THIEÂN HOÏC

286

202

Hoûi : Ñaønh vaäy! Nhöng baø phaûi ñeå cho chuùng toâi coù thôøi gian chôù. Töø khi chuùng toâi baét ñaàu daïy daân chuùng ñeán giôø chæ môùi coù moät vaøi naêm thoâi. Ñaùp : Vaø, xin hoûi, Thieân Chuùa giaùo cuûa baïn ñaõ laøm ñöôïc gì keå töø theá kyû thöù möôøi laêm, khi maø baïn thöøa nhaän raèng vieäc giaùo duïc cuûa quaàn chuùng maõi ñeán nay cuõng ñaõ khoâng ñöôïc thöû nghieäm– chính coâng vieäc, neáu vaïn nhaát coù theå coù coâng vieäc ñoù, maø moät ngöôøi Thieân Chuùa giaùo, töùc laø moät giaùo hoäi vaø con ngöôøi ñi theo Ñaáng Christ, phaûi hoaøn taát laø gì? Hoûi : Ñöôïc roài, coù theå baø coù lyù; nhöng baây giôø– Ñaùp : Ñuùng laø chuùng ta haõy xem xeùt vaán ñeà giaùo duïc naøy theo moät quan ñieåm roäng lôùn hôn vaø toâi seõ chöùng minh cho baïn thaáy raèng baïn ñang laøm haïi chôù khoâng laøm lôïi ñaâu vôùi nhieàu caûi thieän maø baïn ñaõ khoa tröông. Caùc tröôøng hoïc daønh cho treû con nhaø ngheøo maëc duø chöa ñaït ñeán möùc höõu ích maø chuùng phaûi coù, vaãn coøn toát laønh hôn khi ñoái chieáu vôùi moâi tröôøng gheâ tôûm maø xaõ hoäi hieän ñaïi cuûa baïn baét chuùng phaûi nhaän chòu. Vieäc ñöa vaøo (infusion) moät ít Minh Trieát Thieâng Lieâng thöïc haønh seõ giuùp ích ñeán gaáp traêm laàn cho cuoäc soáng cuûa quaàn chuùng ngheøo khoå nhieàu hôn laø vieäc ñöa vaøo kieán thöùc (khoâng höõu ích) naøy. Hoûi : Nhöng, thöïc ra – Ñaùp : Xin ñeå cho toâi noùi heát ñaõ. Baïn ñaõ gôïi ra moät ñeà taøi maø chuùng toâi, nhöõng ngöôøi nghieân cöùu Minh Trieát Thieâng Lieâng, caûm thaáy xuùc ñoäng saâu saéc vaø toâi phaûi phaùt bieåu quan ñieåm cuûa toâi. Toâi hoaøn toaøn ñoàng yù raèng coù moät thuaän lôïi lôùn cho moät ñöùa treû ñöôïc sinh ra trong caùc khu nhaø oå chuoät, chôi ñuøa nôi coáng raõnh, soáng giöõa cöû chæ vaø lôøi noùi luùc naøo cuõng thoâ tuïc, giôø ñaây haèng ngaøy ñöôïc ñaët vaøo trong phoøng hoïc saùng suûa, saïch seõ, coù treo tranh aûnh vaø boâng hoa vui maét. Nôi ñoù, ñöùa treû ñöôïc daïy giöõ gìn saïch seõ, dòu daøng, coù ngaên naép; nôi ñoù noù hoïc ca haùt vaø chôi ñuøa, ñöùa treû coù ñöôïc caùc moùn ñoà chôi ñaùnh thöùc trí khoân cuûa noù, hoïc caùch söû duïng ngoùn tay moät caùch kheùo leùo, ñöôïc ngöôøi ta noùi vôùi noù baèng nuï cöôøi CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

287

thay vì baèng caùi cau maøy; ñöôïc khieån traùch moät caùch nheï nhaøng hay ñöôïc doã daønh thay vì bò ruûa xaû. Taát caû moïi ñieàu naøy ñeàu laøm cho treû con trôû neân thuaàn tính (humanise the children), khôi daäy trí naõo cuûa chuùng vaø laøm cho chuùng trôû neân maãn caûm vôùi caùc aûnh höôûng trí tueä vaø ñaïo ñöùc. Tröôøng hoïc khoâng phaûi laø nôi maø taát caû nhöõng ñieàu ñoù coù theå thöïc hieän ñöôïc, nhöng so vôùi nhaø ôû, thì tröôøng hoïc laø thieân ñaøng, vaø chuùng ñang töø töø coù aûnh höôûng leân gia ñình. Nhöng trong khi ñieàu naøy dieãn ra ñuùng ñoái vôùi nhieàu tröôøng noäi truù (Board schools), thì heä thoáng giaùo duïc cuûa baïn ñaùng bò xem laø heä thoáng dôû teä nhaát maø ngöôøi ta coù theå noùi ñeán. Hoûi : Noù ra sao, xin cöù noùi tieáp. Ñaùp : Muïc ñích thöïc söï cuûa neàn giaùo duïc hieän ñaïi laø gì? Coù phaûi laø vun troàng vaø phaùt trieån trí tueä theo ñuùng höôùng; coù phaûi laø daïy cho nhöõng ngöôøi thieáu may maén vaø baát haïnh haõy can ñaûm mang laáy gaùnh naëng cuûa cuoäc soáng (do nghieäp quaû aán ñònh cho hoï); coù phaûi laø laøm taêng söùc maïnh yù chí cuûa hoï, coù phaûi laø khaéc saâu trong con ngöôøi tình thöông cuûa ngöôøi laân caän mình vaø söï nhaïy caûm vôùi söï töông thuoäc vaø tình huynh ñeä; vaø nhö theá laø luyeän taäp vaø taïo ra ñaëc tính cho cuoäc soáng thöïc teá coù phaûi chaêng? Khoâng coù moät chuùt naøo caû. Tuy theá, ñieàu khoâng theå choái caõi ñoù laø caùc ñieàu keå treân ñeàu laø caùc muïc ñích cuûa moïi neàn giaùo duïc chaân chính. Khoâng moät ai phuû nhaän vieäc ñoù. Taát caû caùc nhaø nghieân cöùu giaùo duïc cuûa baïn ñeàu coâng nhaän ñieàu ñoù vaø hoï baøn baïc thöïc söï raát nhieät tình veà ñeà taøi naøy. Nhöng keát quaû thöïc tieãn cuûa haønh ñoäng cuûa hoï laø gì? Moïi thanh thieáu nieân, vaâng, moãi ngöôøi thuoäc theá heä caùc nhaø moâ phaïm treû ñeàu traû lôøi: “Muïc ñích cuûa giaùo duïc hieän ñaïi laø ñeå qua loït caùc kyø thi”, moät heä thoáng giaùo duïc khoâng phaûi ñeå phaùt trieån söï tranh ñua coâng baèng maø laø ñeå laøm naûy sinh vaø nuoâi döôõng söï ganh tò, theøm muoán, haàu nhö laø thuø haän trong ñaùm thanh nieân vôùi nhau, vaø nhö vaäy taäp cho hoï quen moät cuoäc soáng thaäm ích kyû vaø ñaáu tranh vì tieáng taêm vaø lôïi loäc thay vì taïo ra tình caûm töông thaân. Hoûi : Choã naøy toâi phaûi thöøa nhaän laø baø coù lyù.

CAÙC QUAN NIEÄM SAI LAÀM VEÀ HOÄI THOÂNG THIEÂN HOÏC

288

203

Ñaùp : Vaø keát quaû cuûa caùc kyø thi naøy laø gì – coù phaûi laø taïo ra noãi khuûng khieáp cho thôøi nieân thieáu vaø thanh nieân hieän ñaïi khoâng? Caùc kyø thi naøy chæ laø moät phöông phaùp phaân loaïi theo ñoù caùc keát quaû cuûa giaùo duïc hoïc ñöôøng cuûa baïn ñöôïc lieät keâ ra. Noùi caùch khaùc, chuùng taïo thaønh aùp duïng thöïc tieãn cuûa phöông phaùp khoa hoïc hieän ñaïi cho loaøi ngöôøi (gemus homo), vôùi tö caùch laø söï tö duy. Ngaøy nay “khoa hoïc” daïy raèng trí tueä (intellect) laø keát quaû cuûa söï töông taùc cô hoïc (mechanical interaction) cuûa naõo chaát (brain–stuff) ; do ñoù ñieàu deã hieåu laø neàn giaùo duïc hieän ñaïi seõ haàu nhö hoaøn toaøn coù tính maùy moùc – moät loaïi maùy töï ñoäng ñeå cheá taïo haøng taán trí tueä. Kinh nghieäm raát nhoû nhoi cuûa caùc kyø thi cuõng ñuû ñeå chöùng minh raèng neàn giaùo duïc maø caùc kyø thi taïo ra chæ laø vieäc luyeän taäp kyù öùc xaùc thaân, maø sôùm hay muoän gì taát caû caùc hoïc ñöôøng cuûa baïn cuõng seõ chìm xuoáng möùc naøy. Veà maët vun troàng thöïc söï, hôïp lyù ñoái vôùi naêng löïc suy tö vaø lyù luaän nhaát ñònh laø cuõng khoâng theå xaûy ra ñöôïc trong khi maø moïi vieäc ñeàu ñöôïc phaùn ñoaùn baèng caùc keát quaû theo söï khaûo haïch cuûa caùc kyø thi coù tính caïnh tranh naøy. Laïi nöõa, vieäc reøn luyeän ôû hoïc ñöôøng coù taàm quan troïng raát lôùn trong vieäc taïo ra tính tình (character), nhaát laø trong taùc phong ñaïo ñöùc (moral bearing) cuûa noù. Ngaøy nay, töø ñaàu ñeán cuoái, heä thoáng giaùo duïc hieän ñaïi cuûa baïn chæ döïa vaøo caùi ñöôïc goïi laø caùc phaùt hieän khoa hoïc: “Caïnh tranh ñeå sinh toàn” vaø “söï toàn taïi cuûa caùi thích hôïp nhaát” (“survival of the fittest”). Suoát nhöõng naêm ñaàu ñôøi, moïi ngöôøi ñeàu ñöôïc nhoài nheùt vaøo ñaàu caùc ñieàu naøy baèng göông maãu vaø kinh nghieäm thöïc tieãn, cuõng nhö baèng giaùo huaán tröïc tieáp, cho ñeán khi khoâng theå xua tan khoûi trí mình yù töôûng raèng “caùi ngaõ” (“self”), töùc phaøm ngaõ, phaøm nhaân, laø phaàn quan troïng nhaát (the end– all and be– all) cuûa söï soáng. ÔÛ ñaây, baïn coù ñöôïc nguoàn coäi vó ñaïi cuûa taát caû haäu ñau khoå (after– misery), toäi aùc vaø loøng ích kyû taøn nhaãn, maø baïn chaáp nhaän cuõng nhieàu nhö toâi vaäy. Nhö ñaõ noùi nhieàu laàn, loøng ích kyû laø tai hoaï cuûa nhaân loaïi vaø laø cha ñeû cuûa moïi tai hoaï vaø toäi

CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

289

loãi trong ñôøi soáng, chính caùc hoïc ñöôøng cuûa baïn laø nhöõng caùi loø (hot– beds) cuûa loøng ích kyû nhö theá. Hoûi : Noùi chung, ñoù laø caùc ñieàu lyù thuù, nhöng toâi muoán coù ñöôïc moät vaøi söï kieän vaø cuõng ñeå hoïc caùch laøm sao coù theå cöùu vaõn ñöôïc ñieàu naøy. Ñaùp : Ñöôïc roài, toâi seõ coá gaéng vaø laøm haøi loøng baïn. Coù ba caùch phaân chia chính caùc toå chöùc hoïc ñöôøng, ñoù laø tröôøng noäi truù (board), tröôøng trung caáp (middle– class) vaø tröôøng coâng (public schools)(1), goàm ñuû caùc caáp töø vieäc giaûng daïy thöông maïi thoâ thieån nhaát ñeán vieäc giaûng daïy lyù töôûng coå ñieån, vôùi nhieàu caùch saép xeáp (permutation) vaø nhieàu caùch keát hôïp (combinations). Thöông maõi thöïc haønh laøm sinh ra tình traïng hieän taïi, coøn giaùo duïc chính thoáng coå ñieån phaûn aùnh söï ñaùng toân troïng saâu xa cuûa noù thaäm chí ñeán taän caùc cô sôû giaûng daïy hoïc sinh Tröôøng Noäi Truù. ÔÛ ñaây chuùng ta thaáy roõ khía caïnh khoa hoïc vaø thöông maïi vaät chaát ñang thay theá khía caïnh coå ñieån chính thoáng ñang suy yeáu. Luùc baáy giôø caùc ñoái töôïng cuûa ngaønh giaùo duïc naøy laø ñoàng pounds, shilling (baèng 1/20 pound) vaø pence (soá nhieàu cuûa penny vaø baèng 1/100 pound hay laø baûng Anh), töùc laø caùi toaøn thieän toaøn myõ (summum bonum) cuûa theá kyû XIX. Nhö vaäy naêng löôïng do caùc phaân töû trí naõo cuûa nhöõng ngöôøi tham gia (adherents) hoïc ñöôøng taïo ra, taát caû ñeàu ñöôïc taäp trung vaøo moät ñieåm, vaø do ñoù, ñeán moät möùc ñoä naøo ñoù seõ trôû thaønh moät ñaïo binh coù toå chöùc cuûa nhöõng ngöôøi trí thöùc coù giaùo duïc vaø bieát suy luaän goàm moät soá ít ngöôøi, ñöôïc reøn luyeän choáng laïi caùc taäp ñoaøn ñoâng ñaûo nhöõng ngöôøi keùm hieåu bieát, keùm thoâng minh (simple–minded) chòu soá phaän bò ruùt ræa, chòu cuoäc soáng bò ñaøn aùp bôûi huynh ñeä cuûa hoï coù trí tueä phaùt trieån hôn. Caùch daïy doã nhö theá khoâng nhöõng thieáu minh trieát (untheosophical), maø coøn traùi giaùo lyù Thieân Chuùa (unchristian) nöõa. Keát quaû: caùi lôïi tröïc tieáp cuûa ngaønh giaùo duïc naøy laø thò tröôøng traøn ngaäp caùc coå maùy taïo ra (1)

Ñaây laø caùch phaân loaïi vaøo cuoái theá kyû XIX ôû Anh quoác, ngaøy nay coù leõ khoâng coøn ñuùng nöõa.(ND) CAÙC QUAN NIEÄM SAI LAÀM VEÀ HOÄI THOÂNG THIEÂN HOÏC

290

tieàn, vôùi nhöõng ngöôøi ích kyû, taøn nhaãn,– caùc con vaät– nhöõng ngöôøi naøy ñaõ ñöôïc luyeän taäp thaät kyõ caøng ñeå bieán caùc ñoàng loaïi cuûa hoï thaønh mieáng moài cuûa mình vaø lôïi duïng söï thieáu hieåu bieát cuûa huynh ñeä yeáu keùm hôn hoï! Hoûi : Ñöôïc roài, nhöng baø khoâng theå khaúng ñònh ñieàu ñoù vôùi baát cöù giaù naøo ñoái vôùi caùc tröôøng coâng lôùn cuûa chuùng toâi phaûi khoâng? Ñaùp : Quaû vaäy, khoâng hoaøn toaøn ñuùng nhö theá. Nhöng duø cho hình thöùc coù khaùc, thì tinh thaàn thuùc ñaåy cuõng nhö nhau: thieáu minh trieát vaø traùi vôùi giaùo lyù Thieân Chuùa, cho duø tröôøng Eton vaø Harrow ñaõ saûn xuaát ra ñöôïc caùc nhaø khoa hoïc hoaëc caùc nhaø thaàn hoïc (divines) vaø caùc chuyeân gia thaàn hoïc (theologians). Hoûi : Chaéc laø baø khoâng duøng chöõ “thöông maïi” (“commercial”) ñeå goïi tröôøng Eton vaø Harrow chöù? Ñaùp : Khoâng. Dó nhieân heä thoáng Coå Ñieån tröôùc tieân laø nhöõng ñieàu ñaùng toân troïng vaø trong thôøi hieän taïi ñang taïo ñöôïc moät soá ñieàu hay. Noù vaãn coøn laø heä thoáng ñöôïc öa thích ôû caùc tröôøng coâng lôùn cuûa chuùng ta, nôi maø ngöôøi ta khoâng nhöõng höôûng ñöôïc giaùo duïc tinh thaàn, maø coøn nhaän ñöôïc giaùo duïc xaõ hoäi nöõa. Do ñoù, coù moät ñieàu raát quan troïng laø boïn treû con toái daï cuûa caùc cha meï giaøu coù thuoäc giai caáp thöôïng löu, coù theå ñeán ñöôïc caùc tröôøng nhö theá ñeå ñaùp öùng vôùi phaàn coøn laïi cuûa cuoäc soáng treû cuûa caùc giai caáp sang troïng giaøu coù. Nhöng baát haïnh thay coù moät söï caïnh tranh raùo rieát ngay töø luùc thu nhaän vaøo; vì giai caáp giaøu ngaøy caøng taêng, coøn caùc hoïc sinh ngheøo nhöng coù kyõ naêng tìm caùch xin vaøo caùc tröôøng coâng baèng caùc hoïc boång coù giaù trò, caû ôû chính caùc tröôøng hoïc laãn töø caùc Vieän Ñaïi hoïc. Hoûi : Theo quan ñieåm naøy, “nhöõng keû keùm thoâng minh” (“dullards”) giaøu coù phaûi laøm vieäc thaäm chí coøn vaát vaû hôn laø ñoàng baïn ngheøo hôn cuûa hoï sao? Ñaùp : Chính theá. Nhöng ñieàu ñaùng ngaïc nhieân laø tín ñoà toân thôø “söï toàn taïi cuûa caùi thích hôïp nhaát” laïi khoâng thöïc haønh tín ñieàu cuûa hoï; vì toaøn boä noå löïc cuûa hoï laø ñeå laøm cho caùi khoâng phuø hôïp CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

291

205

ñöông nhieân theá choã cho caùi phuø hôïp. Nhö vaäy, baèng caùc moùn tieàn hoái loä lôùn, hoï loâi keùo caùc thaày gioûi nhaát ra khoûi ñaùm hoïc troø coù naêng khieáu cuûa hoï ñeå laøm cho ñaùm con chaùu keùm naêng khieáu cuûa hoï thaønh caùc nhaø chuyeân moân quaù ñoâng ñaûo maø khoâng chuùt höõu duïng. Hoûi : Vaø baø coù qui moïi ñieàu ñoù cho caùi gì khoâng? Ñaùp : Moïi ñieàu naøy ñeàu do caùi nguy haïi cuûa moät heä thoáng voán chæ bieát saûn xuaát haøng hoaù theo ñôn ñaët haøng, khoâng keå ñeán caùc khuynh höôùng töï nhieân vaø taøi naêng saün coù cuûa lôùp thanh nieân. ÖÙng vieân non treû ngheøo naøn daønh cho thieân ñöôøng luõy tieán ñeå hoïc taäp naøy haàu heát ñeán thaúng töø nhaø treû ñoái vôùi coâng vieäc nhaøm chaùn cuûa moät tröôøng hoïc döï bò cho con caùi cuûa caùc nhaø quyeàn quyù. ÔÛ ñaây, thí sinh ñoù ñöôïc nhöõng coâng nhaân cuûa xöôûng vaät chaát– trí tueä (materio– intellectual factory) lôïi duïng laäp töùc vaø bò nhoài nheùt baèng tieáng La tinh, Phaùp vaø Hy Laïp, sao cho neáu y coù ñöôïc baát cöù sieâu taøi baåm sinh naøo thì taøi ñoù cuõng nhanh choùng bò cheøn eùp ra khoûi y baèng nhöõng truïc cuoán cuûa nhöõng gì maø Carlyle goïi raát ñuùng laø “chaáp meâ vaên töï” (“dead vocables”). Hoûi : Nhöng chaéc chaén laø y ñöôïc daïy doã moät ñieàu gì ñoù ngoaøi caùi “chaáp meâ vaên töï” ra, vaø nhieàu caùi trong soá ñoù coù theå daãn y ñeán Minh Trieát Thieâng Lieâng moät caùch tröïc tieáp, neáu khoâng noùi laø hoaøn toaøn vaøo Hoäi Thoâng Thieân Hoïc. Coù phaûi khoâng? Ñaùp : Soá ñoù khoâng coù nhieàu. Ví duï veà lòch söû, y chæ seõ ñaït ñeán ñuû tri thöùc cuûa quoác gia ñaëc bieät cuûa chính y ñeå laép cho y moät boä giaùp saét baèng thaønh kieán choáng laïi taát caû caùc daân toäc khaùc vaø bò ngaâm vaøo caùi haàm caàu hoâi haùm cuûa oaùn thuø vaø khaùt maùu kinh nieân cuûa quoác gia, chaéc baïn khoâng goïi ñoù laø Minh Trieát Thieâng Lieâng chöù? Hoûi : Baø coù theâm caùc phaûn baùc gì nöõa khoâng? Ñaùp : Theâm vaøo ñoù laø moät kieán thöùc noâng caïn veà caùi ñöôïc goïi laø caùc söï kieän Thaùnh Kinh choïn loïc, töø vieäc nghieân cöùu nhöõng caùi maø moïi trí tueä bò loaïi ra. Ñoù chæ laø moät baøi hoïc cuûa kyù öùc, caùi “Lyù do” (“why”) cuûa ngöôøi thaày laïi laø caùi “Lyù do” cuûa caùc tình huoáng chôù khoâng phaûi cuûa lyù trí. CAÙC QUAN NIEÄM SAI LAÀM VEÀ HOÄI THOÂNG THIEÂN HOÏC

292

Hoûi : Vaâng; nhöng toâi coù nghe thaáy baø töï haøo vôùi con soá ngaøy caøng taêng cuûa Ngöôøi Theo Thuyeát Baát Khaû Tri (Agnostics) vaø Nhöõng Ngöôøi Voâ Thaàn (Atheists) trong thôøi ñaïi chuùng ta, keát quaû laø döôøng nhö ngay caû ngöôøi ñöôïc ñaøo taïo trong heä thoáng maø baø cheâ bai maïnh meõ laïi hoïc ñöôïc caùch suy tö vaø lyù luaän cho chính hoï. Ñaùp : Ñuùng theá, nhöng vieäc ñoù ñuùng hôn laø do moät phaûn öùng laønh maïnh töø heä thoáng ñoù hôn laø do chính heä thoáng. Trong Hoäi chuùng toâi, chuùng toâi yeâu thích nhieàu voâ keå nhöõng Ngöôøi Theo Thuyeát Baát Khaû Tri vaø saép hoï cuøng haøng vôùi keû Voâ Thaàn hôn caû nhöõng ngöôøi cuoàng tín cuûa baát luaän toân giaùo naøo. Trí oùc cuûa Ngöôøi Theo Thuyeát Baát Khaû Tri luùc naøo cuõng môû roäng vôùi chaân lyù, trong khi chaân lyù laïi laøm muø maét keû cuoàng tín gioáng nhö aùnh maët trôøi laøm muø maét con chim cuù vaäy. Nhöõng keû öu tuù nhaát trong soá Hoäi vieân chuùng toâi– töùc laø nhöõng ngöôøi yeâu chaân lyù, nhaân aùi vaø chaân thöïc nhaát– ñaõ laø vaø ñang laø Ngöôøi Theo Thuyeát Baát Khaû Tri vaø nhöõng Ngöôøi Voâ Thaàn (nhöõng keû khoâng tin vaøo Thöôïng Ñeá nhaân hình). Nhöng khoâng coù moät thanh nieân nam nöõ naøo bieát suy töôûng töï do, vaø thöôøng thöôøng söï daïy doã ban ñaàu maø hoï nhaän ñöôïc seõ ñeå laïi daáu veát cuûa noù ôû sau döôùi hình thöùc cuûa moät trí oùc bò goø boù vaø bò leäch laïc. Moät heä thoáng giaùo duïc thích hôïp vaø laønh maïnh seõ taïo ra trí oùc maïnh meõ vaø phoùng khoaùng nhaát, ñöôïc reøn luyeän moät caùch nghieâm ngaët baèng tö töôûng hôïp lyù vaø chính xaùc, chôù khoâng baèng ñöùc tin muø quaùng. Laøm theá naøo maø baïn coù theå mong coù ñöôïc caùc keát quaû toát ñeïp trong khi baïn laøm hö hoûng khaû naêng lyù luaän cuûa con caùi baïn baèng caùch baét chuùng tin vaøo caùc ñieàu huyeàn dieäu cuûa Thaùnh Kinh vaøo ngaøy chuùa nhaät, trong khi ñoái vôùi saùu ngaøy khaùc trong tuaàn, baïn daïy chuùng raèng nhöõng ñieàu nhö theá khoâng theå xaûy ra ñöôïc veà maët khoa hoïc? Hoûi : Vaäy theo baø neân laøm gì? Ñaùp : Neáu coù tieàn, chuùng toâi seõ laäp ra caùc tröôøng hoïc ñaøo taïo nhöõng gì khaùc hôn laø nhöõng ngöôøi bieát ñoïc bieát vieát chæ ñeå möu sinh maø thoâi. Tröôùc heát, moïi con treû seõ ñöôïc daïy veà söï töï löïc (self– CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

293

reliance), bieát yeâu thöông moïi ngöôøi, coù loøng vò tha, yeâu thöông laãn nhau, vaø hôn baát cöù ñieàu gì khaùc laø bieát töï suy tö vaø lyù luaän. Chuùng toâi seõ laøm giaõm coâng vieäc thuaàn tuùy maùy moùc cuûa trí nhôù xuoáng ñeán möùc toái thieåu, daønh nhieàu thôøi giôø cho vieäc phaùt trieån vaø luyeän taäp caùc giaùc quan beân trong, caùc quan naêng vaø khaû naêng tieàm taøng. Chuùng toâi seõ coá gaéng lo laéng cho töøng ñöùa treû vaø daïy doã noù sao cho taïo ñöôïc söï khai môû ñoàng ñeàu vaø haøi hoaø nhaát caùc khaû cuûa noù, ñeå cho caùc naêng khieáu ñaëc bieät cuûa noù seõ tìm ñöôïc söï phaùt trieån töï nhieân vaø ñaày ñuû. Chuùng toâi seõ nhaém vaøo vieäc taïo ra nhöõng ngöôøi nam vaø nöõ töï do, töï do veà maët trí tueä, töï do veà maët ñaïo ñöùc, khoâng coù thaønh kieán veà moïi phöông dieän vaø vöôït leân treân moïi vieäc laø khoâng ích kyû (unselfish). Vaø chuùng toâi tin raèng nhieàu ñieàu neáu khoâng noùi laø taát caû coù theå nhaän ñöôïc baèng neàn giaùo duïc thích hôïp vaø thöïc söï theo khoa Minh Trieát Thieâng Lieâng.

Taïi sao coù raát nhieàu thaønh kieán choáng laïi Hoäi Thoâng Thieân Hoïc? Hoûi : Neáu Minh Trieát Thieâng Lieâng ñöôïc baèng phaân nöûa cuûa nhöõng gì maø baø noùi, thì taïi sao laïi coù moät aùc caûm (ill– feeling) gheâ gôùm choáng laïi noù nhö theá? Ñieàu naøy quaû laø moät vaán ñeà khoù hieåu hôn baát cöù ñieàu gì khaùc. Ñaùp : Quaû vaäy, nhöng baïn phaûi nhôù laø bieát bao ñoái thuû coù theá löïc ñaõ xuaát hieän töø khi chuùng toâi thaønh laäp Hoäi Thoâng Thieân Hoïc. Nhö toâi vöøa noùi, neáu phong traøo Minh Trieát Thieâng Lieâng laø moät trong raát nhieàu thuù say meâ hieän nay, cuoái cuøng voâ haïi cuõng nhö choùng phai taøn thì ñôn giaûn laø noù seõ bò cheá nhaïo– gioáng nhö hieän nay noù ñang bò nhöõng ngöôøi vaãn khoâng hieåu ñöôïc yù nghóa thöïc söï cuûa noù cheá nhaïo vaäy– vaø giaûn dò laø boû maëc noù. Nhöng noù khoâng thuoäc loaïi ñoù. Veà thöïc chaát, Minh Trieát Thieâng Lieâng laø phong traøo nghieâm chænh nhaát cuûa thôøi ñaïi naøy, vaø hôn theá nöõa noù laø phong traøo ñang ñe doïa chính söï soáng cuûa haàu heát caùc keû xaûo traù, caùc thaønh kieán vaø caùc teä traïng xaõ hoäi ñaõ coù töø tröôùc ñeán giôø– nhöõng thoùi xaáu naøy taïo beùo bôû vaø gaây haïnh phuùc cho giôùi thöôïng CAÙC QUAN NIEÄM SAI LAÀM VEÀ HOÄI THOÂNG THIEÂN HOÏC

294

207

löu (upper ten), nhöõng keû hay baét chöôùc vaø nhöõng keû huøa theo chuùng, töùc haøng taù ngöôøi giaøu thuoäc giôùi trung löu, trong khi nhöõng ngöôøi naøy chaø ñaïp khoâng thöông tieác vaø boû ñoùi ñeán cheát haøng trieäu ngöôøi ngheøo. Haõy nghó ñeán ñieàu naøy roài baïn seõ deã daøng hieåu ñöôïc lyù do cuûa söï ngöôïc ñaõi khoâng nöông tay nhö theá cuûa nhöõng ngöôøi, voán tinh yù vaø coù nhaän thöùc saùng suoát, hoï nhaát ñònh laø thaáy ñöôïc baûn chaát thöïc söï cuûa Minh Trieát Thieâng Lieâng vaø do ñoù phaûi haõi sôï noù. Hoûi : Coù phaûi baø coù haøm yù baûo toâi raèng chæ vì moät ít ngöôøi ñaõ hieåu ñöôïc Minh Trieát Thieâng Lieâng seõ daãn ñeán caùi gì, neân hoï coá söùc ñeø beïp phong traøo naøy chaêng? Nhöng neáu Minh Trieát Thieâng Lieâng chæ daãn ñeán caùi toát laønh, thì chaéc haún baø khoâng theå chuaån bò ñeå ñöa ra lôøi toá giaùc khuûng khieáp ñoái vôùi söï nhaãn taâm phaûn traéc vaø löøa loïc thaäm chí choáng laïi moät soá ít ngöôøi naøy? Ñaùp : Traùi laïi toâi chuaån bò laøm nhö theá. Toâi khoâng goïi laø keû thuø nhöõng ngöôøi maø chuùng toâi phaûi ñaáu tranh vôùi hoï trong chín hay möôøi naêm ñaàu luùc thaønh laäp Hoäi maø chuùng toâi xem laø coù theá löïc hay “nguy hieåm”; chæ nhöõng ngöôøi noåi daäy choáng laïi chuùng toâi trong ba hay boán naêm gaàn ñaây thoâi. Nhöõng ngöôøi naøy khoâng noùi, vieát vaø cuõng khoâng thuyeát giaûng choáng laïi Minh Trieát Thieâng Lieâng, maø hoï chæ aâm thaàm laøm vieäc vaø ôû ñaèng sau löng caùc con roái (puppets) khôø khaïo ñang haønh ñoäng nhö laø caùc hình noäm (marionnettes) thaáy ñöôïc cuûa chuùng. Tuy nhieân, neáu voâ hình ñoái vôùi ña soá caùc hoäi vieân cuûa Hoäi Thoâng Thieân Hoïc, thì chuùng laïi ñöôïc bieát roõ ñoái vôùi “Caùc Nhaø Saùng Laäp” chaân chính vaø caùc nhaø baûo veä (protectors) cho Hoäi. Nhöng vì moät vaøi lyù do khoâng ñöôïc noùi ra luùc naøy, chuùng vaãn phaûi ñöôïc giöõ kín. Hoûi : Hoï ñöôïc bieát roõ ñoái vôùi nhieàu ngöôøi cuûa baø hay chæ vôùi chính baø maø thoâi? Ñaùp : Toâi khoâng bao giôø noùi laø toâi bieát hoï caû. Toâi coù theå hoaëc khoâng theå bieát ñöôïc hoï– nhöng toâi bieát veà hoï (know of them) vaø ñieàu naøy cuõng ñuû roài; vaø toâi thaùch thöùc hoï daùm gaây caûn trôû. Hoï coù CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

295

theå gaây ñöôïc söï baát hoaø lôùn vaø laøm cho haøng nguõ chuùng toâi bò xaùo troän, nhaát laø trong moät soá ngöôøi yeáu tim vaø nhöõng ngöôøi chæ coù theå phaùn ñoaùn baèng caùc beà ngoaøi. Hoï seõ khoâng ñaäp tan ñöôïc Hoäi, duø cho hoï coù theå laøm gì ñi nöõa. Ngoaøi nhöõng keû thuø thöïc söï nguy hieåm naøy ra– tuy nhieân chæ “nguy hieåm” ñoái vôùi caùc hoäi vieân Thoâng Thieân Hoïc khoâng xöùng ñaùng vôùi caùi teân vaø vò trí cuûa hoï laø ôû ngoaøi ñuùng hôn laø ôû beân trong Hoäi Thoâng Thieân Hoïc– con soá caùc ñoái thuû cuûa chuùng toâi coøn ñaùng keå hôn. Hoûi : Ít nhaát baø coù theå neâu teân nhöõng ngöôøi naøy neáu baø khoâng muoán noùi ñeán nhöõng ngöôøi khaùc ñöôïc chaêng? Ñaùp : Dó nhieân laø ñöôïc. Chuùng toâi phaûi ñoái phoù vôùi: 1. Söï caêm gheùt cuûa caùc nhaø giaùng ma hoïc ôû Myõ, Anh vaø Phaùp, 2. Söï choáng ñoái khoâng ngöng nghæ cuûa giôùi tu só thuoäc moïi giaùo phaùi (denominations). 3. Nhaát laø söï caêm gheùt vaø khuûng boá nghieät ngaõ cuûa caùc nhaø truyeàn giaùo ôû AÁn Ñoä. 4. Ñieàu naøy daãn ñeán vieäc coâng kích noåi tieáng vaø kheùt tieáng (famous and infamous) vaøo Hoäi Thoâng Thieân Hoïc cuûa chuùng toâi cuûa Hoäi Söu Khaûo Taâm Linh (Society for Psychical Research), moät cuoäc coâng kích ñöôïc khuaáy ñoäng leân baèng söï caáu keát ñeàu ñaën do caùc vò thöøa sai ôû AÁn Ñoä toå chöùc. Sau cuøng chuùng toâi phaûi keå theâm söï boû ñaïo (defection) cuûa nhieàu hoäi vieân coù tieáng taêm (?) khaùc nöõa, vì caùc lyù do maø toâi ñaõ giaûi thích, taát caû nhöõng ngöôøi naøy ñaõ goùp phaàn toái ña vaøo vieäc laøm taêng thaønh kieán choáng laïi chuùng toâi. Hoûi : Baø coù theå cho chuùng toâi bieát theâm chi tieát veà caùc vieäc naøy ñöôïc chaêng ñeå toâi coù theå bieát traû lôøi ra sao khi ñöôïc hoûi ñeán – toùm laïi, moät löôïc söû cuûa Hoäi ngaén goïn thoâi, vaø taïi sao theá giôùi laïi tin vaøo taát caû ñieàu naøy? Ñaùp : Lyù do cuõng ñôn giaûn thoâi. Phaàn lôùn nhöõng ngöôøi ngoaøi cuoäc tuyeät nhieân khoâng bieát gì veà chính Hoäi Thoâng Thieân Hoïc, ñoäng cô thuùc ñaåy, muïc ñích hay ñöùc tin cuûa Hoäi. Töø ngay luùc baét ñaàu cuûa CAÙC QUAN NIEÄM SAI LAÀM VEÀ HOÄI THOÂNG THIEÂN HOÏC

296

Hoäi, theá giôùi ñaõ nhìn thaáy trong khoa Minh Trieát Thieâng Lieâng khoâng coù gì caû tröø moät vaøi hieän töôïng kyø laï maø trong ñoù hai phaàn ba caùc nhaø phi giaùng ma hoïc (non– spiritualists) khoâng tin töôûng. Chaúng bao laâu Hoäi ñi ñeán choã ñöôïc xem nhö moät nhoùm coù kyø voïng sôû ñaéc caùc quyeàn naêng “kyø dieäu”. Theá giôùi khoâng bao giôø hieåu ñöôïc raèng Hoäi Thoâng Thieân Hoïc ñaõ daïy tuyeät ñoái khoâng tin vaøo söï huyeàn dieäu (miracle) hay thaäm chí vieäc coù theå coù ñieàu ñoù; theá giôùi cuõng khoâng hieåu raèng trong Hoäi chæ coù moät vaøi ngöôøi coù ñöôïc khaû naêng thoâng linh nhö theá vaø chæ coù moät soá ít laø baän taâm ñeán caùc khaû naêng ñoù. Theá giôùi cuõng khoâng hieåu ñöôïc raèng caùc hieän töôïng thoâng linh naøy khoâng bao giôø ñöôïc taïo ra nôi coâng coäng, maø chæ rieâng cho baïn beø, vaø chæ ñöôïc ñöa ra nhö laø moät ñieàu phuï (accessory), ñeå chöùng minh baèng minh chöùng tröïc tieáp raèng caùc söï vieäc nhö theá coù theå ñöôïc taïo ra maø khoâng coù phoøng toái, vong hoàn, ñoàng töû hoaëc baát cöù duïng cuï phuï thuoäc (paraphernalia) thoâng thöôøng naøo khaùc. Baát haïnh thay, quan nieäm sai laàm naøy ñöôïc cöôøng ñieäu vaø thoåi phoàng leân moät phaàn lôùn bôûi quyeån saùch ñaàu tieân veà ñeà taøi voán kheâu gôïi nhieàu söï chuù yù ôû AÂu Chaâu– quyeån “Theá Giôùi Huyeàn Linh” cuûa oâng Sinnett. Neáu taùc phaåm naøy ñaõ laøm ñöôïc nhieàu laø ñöa Hoäi Thoâng Thieân Hoïc vaøo choã coù tieáng taêm, thì noù cuõng thu huùt theâm tai tieáng, cheá nhaïo vaø giaûi thích sai veà caùc anh huøng lôõ vaän (hapless heroes) vaø luoân caû anh thö (heroine) nöõa. Trong quyeån Theá Giôùi Huyeàn Linh (Occult World), taùc giaû ñaõ caûnh baùo nhieàu hôn veà vieäc naøy, nhöng khoâng ñeå yù ñeán lôøi tieân ñoaùn – vì noù ñaõ heù môû duø chæ moät nöûa. Hoûi : Veà lyù do gì vaø töø khi naøo caùc nhaø giaùng ma hoïc khoâng öa baø? Ñaùp : Töø ngaøy ñaàu luùc Hoäi Thoâng Thieân Hoïc ñöôïc thaønh laäp. Chaúng bao laâu sau söï kieän trôû neân roõ reät, ñoù laø vôùi tö caùch moät ñoaøn theå, Hoäi Thoâng Thieân Hoïc khoâng tin coù caùc giao tieáp vôùi vong hoàn (spirits) cuûa ngöôøi cheát, maø caùi ñöôïc xem nhö laø “spirits” ñoù, haàu heát laø caùc hình aûnh dó thaùi cuûa caùc phaøm ngaõ thoaùt xaùc, caùc ma hình (shells) v.v…, thì luùc ñoù, caùc nhaø giaùng ma nuoâi moät CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

297

caêm gheùt döõ doäi ñoái vôùi chuùng toâi, nhaát laø ñoái vôùi caùc nhaø saùng laäp. Söï caêm gheùt naøy ñöôïc dòp bieåu loä trong moïi caùch vu khoáng, caùc nhaän xeùt caù nhaân thieáu nhaân töø vaø caùc giaûi thích leäch laïc ñoái vôùi giaùo lyù Minh Trieát Thieâng Lieâng trong taát caû caùc toå chöùc giaùng ma beân Myõ. Trong nhieàu naêm, chuùng toâi bò ngöôïc ñaõi, toá giaùc, laêng maï. Vieäc naøy baét ñaàu vaøo naêm 1875 vaø tieáp dieãn ñeán nay. Vaøo naêm 1879, toång haønh dinh cuûa Hoäi Thoâng Thieân Hoïc ñöôïc dôøi töø New York sang Bombay, AÁn Ñoä, roài ñeán Madras vónh vieãn. Khi chi nhaùnh ñaàu tieân cuûa Hoäi, töùc Hoäi Thoâng Thieân Hoïc Anh Quoác, ñöôïc thaønh laäp taïi Luaân Ñoân, thì caùc nhaø giaùng ma Anh nhaûy vaøo choáng laïi chuùng toâi, nhö caùc nhaø giaùng ma Myõ ñaõ laøm, vaø caùc nhaø giaùng ma Phaùp baét chöôùc theo. Hoûi : Nhöng taïi sao giôùi tu só (clergy) laïi thuø haèn vôùi Hoäi Thoâng Thieân Hoïc, khi maø cuoái cuøng roài khuynh höôùng chính cuûa giaùo lyù Minh Trieát Thieâng Lieâng laø ñoái nghòch vôùi Thuyeát Duy Vaät, keû thuø lôùn nhaát cuûa taát caû caùc hình thöùc toân giaùo trong thôøi ñaïi chuùng ta? Ñaùp : Giôùi tu só ñoái ñòch vôùi chuùng toâi döïa treân nguyeân taéc toång quaùt laø “Keû naøo khoâng theo ta laø choáng laïi ta” (“he who is not with me is against me”). Vì Minh Trieát Thieâng Lieâng khoâng ñoàng thuaän vôùi baát kyø moät Moân Phaùi (Sect) hay Tín Ngöôõng (Creed) naøo, neân noù bò xem nhö laø keû thuø cuûa taát caû, bôûi vì Minh Trieát Thieâng Lieâng daïy raèng taát caû caùc Moân Phaùi ñoù, hoaëc ít hoaëc nhieàu, ñeàu coù laàm laïc. Caùc vò thöøa sai (truyeàn giaùo) ôû AÁn Ñoä thuø gheùt vaø tìm caùch ñaäp tan chuùng toâi bôûi vì hoï thaáy tinh hoa cuûa thanh nieân coù giaùo duïc ôû AÁn Ñoä vaø caùc Baø la moân (Brahmins) haàu heát ñeàu khoâng ñeán vôùi hoï, maø laïi gia nhaäp vaøo Hoäi Thoâng Thieân Hoïc raát ñoâng ñaûo. Tuy nhieân, ngoaøi soá ngöôøi thuø gheùt chung naøy, trong haøng nguõ cuûa Hoäi Thoâng Thieân Hoïc cuõng coù nhieàu tu só (clergymen) vaø ngay caû coù moät hoaëc hai giaùm muïc nöõa (bishops). Hoûi : Vaø ñieàu gì ñöa Hoäi Söu Khaûo Taâm Linh (S.P.R) ñeán choã choáng laïi vôùi Hoäi Thoâng Thieân Hoïc? ÔÛ moät soá phöông dieän, caû hai Hoäi cuøng theo ñuoåi ñöôøng loái nghieân cöùu gioáng nhau, vaø nhieàu CAÙC QUAN NIEÄM SAI LAÀM VEÀ HOÄI THOÂNG THIEÂN HOÏC

298

210

ngöôøi trong Hoäi Söu Khaûo Taâm Linh cuõng ôû trong Hoäi Thoâng Thieân Hoïc nöõa. Ñaùp : Luùc ñaàu taát caû chuùng toâi ñeàu laø baïn toát vôùi caùc nhaø laõnh ñaïo cuûa Hoäi Söu Khaûo Taâm Linh. Nhöng khi taïp chí Christian College ñaêng baøi coâng kích veà caùc hieän töôïng do caùc thieân khaûi giaû vôø cuûa moät ngöôøi haàu vieäc (menial), thì Hoäi Söu Khaûo Taâm Linh nhaän ra raèng chính hoï ñaõ laàm loän baèng caùch xuaát baûn trong “Taäp Kyû Yeáu” cuûa hoï quaù nhieàu caùc hieän töôïng ñaõ xaûy ra coù lieân quan ñeán Hoäi Thoâng Thieân Hoïc. Tham voïng cuûa hoï laø ñaët ra moät toå chöùc coù thaåm quyeàn vaø caùc tính khoa hoïc chaët cheõ, theá neân hoï choïn giöõa vieäc giöõ laïi ñòa vò ñoù baèng caùch thoâi uûng hoä Hoäi Thoâng Thieân Hoïc vaø thaäm chí coá huûy dieät Hoäi Thoâng Thieân Hoïc nöõa, vaø theo yù kieán cuûa nhöõng ngöôøi Sadducees(1) cuûa giôùi thöôïng löu, hoï thaáy chính hoï bò hoaø nhaäp vôùi caùc hoäi vieân Hoäi Thoâng Thieân Hoïc “löøa bòp” (credulous Theosophists) vaø caùc nhaø giaùng ma hoïc. Hoï khoâng coøn loái thoaùt, khoâng coù hai söï löïa choïn, neân hoï choïn caùch töø boû chuùng toâi. Ñoù laø moät vaán ñeà cöïc kyø caàn thieát cho hoï. Nhöng hoï bò thuùc eùp raát khoác lieät ñeå tìm thaáy baát cöù nguyeân ñoäng löïc beà ngoaøi coù veû hôïp lyù naøo daønh cho cuoäc ñôøi taän tuïy vaø khoâng ngôùt nhoïc nhaèn cuûa hai nhaø saùng laäp, vaø cho söï thieáu vaéng hoaøn toaøn cuûa baát cöù lôïi loäc taøi chính naøo hay lôïi loäc khaùc ñoái vôùi hoï, ñeán noãi caùc keû thuø chuùng toâi buoäc phaûi duøng ñeán “Lyù thuyeát ñieäp vieân Nga” (“Russian spy theory”) ba laàn voâ lyù (thrice–absurd), voâ cuøng loá bòch vaø hieän ñang noåi tieáng, ñeå giaûi thích söï taän tuïy naøy. Nhöng caâu tuïc ngöõ coå: “Maùu cuûa keû töû ñaïo laø haït gioáng cuûa Giaùo hoäi”, theâm moät laàn nöõa toû ra chính xaùc. Sau cuù soác ñaàu cuûa cuoäc taán kích naøy, Hoäi Thoâng Thieân Hoïc taêng soá ngöôøi leân gaáp ñoâi vaø gaáp ba, nhöng aán töôïng xaáu ñöôïc taïo ra vaãn coøn laïi. Moät taùc giaû ngöôøi Phaùp ñaõ coù lyù khi (1)

Sadducees : Moät moân phaùi, tín ñoà cuûa moät Zadok, moät moân ñoà cuûa Antigonus Saccho. Hoï bò caùo giaùo laø khoâng nhaän coù tính baát töû cuûa linh hoàn (caù nhaân, personal) vaø söï soáng laïi cuûa xaùc thaân (Theosophical glossary, trang 283) CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

299

noùi: “Vu khoáng, vu khoáng luoân luoân vaø coøn nöõa, luoân luoân coù trong ñoù moät ñieàu gì ñoù.” (nguyeân vaên: “Calomnier, calomnier toujours et encore, il en restera toujours quelque chose”). Do ñoù, caùc thaønh kieán khoâng ñuùng raát thöôøng thaáy vaø raèng moïi vieäc lieân quan vôùi Hoäi Thoâng Thieân Hoïc nhaát laø vôùi caùc nhaø saùng laäp, bò laøm cho leäch laïc moät caùch giaû taïo bôûi vì chæ ñöôïc döïa vaøo tin ñoàn coù aùc yù. Hoûi : Tuy nhieân, trong 14 naêm toàn taïi cuûa Hoäi Thoâng Thieân Hoïc, baø phaûi coù nhieàu thì giôø vaø cô hoäi ñeå töï chöùng toû vaø ñöa coâng vieäc cuûa baø ra döôùi aùnh saùng chaân lyù chöù? Ñaùp : Laøm theá naøo hoaëc khi naøo chuùng toâi ñöa ra ñöôïc cô hoäi nhö theá? Caùc hoäi vieân coù tieáng taêm nhaát cuûa chuùng toâi ñeàu coù aùc caûm vôùi baát cöù nhöõng gì coù veû nhö töï baøo chöõa tröôùc coâng chuùng. Ñoái saùch cuûa hoï bao giôø cuõng laø: ”Chuùng ta phaûi soáng maø queân ñi chuyeän ñoù”; vaø “Baùo chí noùi hoaëc con ngöôøi nghó thì coù gì quan troïng?” Hoäi quaù ngheøo khoâng theå gôûi ra caùc dieãn giaû phuïc vuï quaàn chuùng, do ñoù caùch giaûi thích quan ñieåm vaø trieát lyù cuûa chuùng toâi ñöôïc giôùi haïn vaøo moät vaøi taùc phaåm Minh Trieát Thieâng Lieâng ñeå ñaùp öùng vôùi söï thaønh coâng, nhöng con ngöôøi thöôøng hieåu laàm hoaëc chæ bieát ñeán qua tin ñoàn. Baùo chí cuûa chuùng toâi ñaõ vaø vaãn ñang bò taåy chay; caùc taùc phaåm veà vaên hoïc cuûa chuùng toâi khoâng ñöôïc bieát ñeán, vaø thaäm chí cho ñeán nay khoâng moät ai döôøng nhö hoaøn toaøn chaéc chaén nhaän bieát coù phaûi caùc hoäi vieân Thoâng Thieân Hoïc thuoäc veà moät loaïi tín ñoà thôø Raén vaø Ma Quæ (Serpent and Devil worshippers) hay chæ laø “Tín ñoà Phaät Giaùo Noäi Moân” – baát luaän ñieàu ñoù coù theå coù nghóa gì. Heát ngaøy naøy qua ngaøy khaùc, heát naêm noï ñeán naêm kia, thaät laø voâ ích ñoái vôùi chuùng toâi khi tieáp tuïc phuû nhaän moïi loaïi chuyeän voâ lyù khoâng theå töôûng töôïng noùi veà chuùng toâi; vì moät caâu chuyeän vöøa môùi ñöôïc xöû lyù xong thì moät chuyeän khaùc, coøn voâ lyù vaø coù aùc yù hôn nöõa, ñöôïc taïo ra töø ñoáng tro taøn cuûa chuyeän tröôùc. Ñieàu khoâng may laø khoâng bieát baûn chaát con ngöôøi ñöôïc caáu taïo ra sao maø baát cöù ñieàu toát laønh gì ñöôïc noùi veà moät ngöôøi naøo ñoù thì töùc khaéc bò queân ñi vaø khoâng bao giôø ñöôïc laëp laïi. Coøn moät ngöôøi chæ noùi ra moät ñieàu vu khoáng, hay laø ñöa ra moät caâu CAÙC QUAN NIEÄM SAI LAÀM VEÀ HOÄI THOÂNG THIEÂN HOÏC

300

211

chuyeän– cho duø chuyeän ñoù coù theå voâ lyù, giaû doái hay khoù tin ñeán theá naøo ñi nöõa, neáu noù chæ lieân quan ñeán moät tính chaát khoâng ñöôïc öa thích naøo ñoù– thì chuyeän ñoù trôû neân thaønh coâng vaø ngay laäp töùc ñöôïc chaáp nhaän nhö laø moät söï kieän lòch söû. Gioáng nhö chuyeän “Calumnia” cuûa Don Basilio, tieáng ñoàn noåi leân, tröôùc tieân nhö moät côn gioù thoaûng nheï, khoù laøm lay ñoäng ñöôïc ngoïn coû ôû döôùi chaân baïn, vaø khoâng moät ai bieát ñöôïc noåi leân töø ñaâu. Vaäy maø trong khoaûng thôøi gian ngaén nguûi, noù bieán thaønh côn gioù maïnh, baét ñaàu thoåi thaønh cuoàng phong (gale) vaø laäp töùc trôû thaønh côn baõo ñang gaøo theùt! ÔÛ giöõa caùc tin töùc, moät söï vu khoáng cuõng gioáng nhö con baïch tuoäc ôû giöõa baày caù; noù huùt vaøo trong trí nhôù ngöôøi ta, buoäc chaët vaøo kyù öùc ta, nuoâi döôõng kyù öùc, ñeå laïi caùc daáu veát khoâng theå xoùa ñi thaäm chí sau khi söï vu khoáng ñaõ bò huûy dieät toaøn theå. Moät söï noùi laùo coù tính vu khoáng laø chìa khoùa vaïn naêng duy nhaát seõ môû ñöôïc baát cöù boä oùc naøo. Chaéc chaén laø noù nhaän ñöôïc söï chaøo ñoùn vaø söï meán moä trong trí oùc con ngöôøi, cao nhaát cuõng nhö thaáp nhaát, neáu chæ coù chuùt ít thaønh kieán vaø baát luaän noù baét ñaàu töø moät phöông höôùng vaø ñoäng löïc thaáp heøn nhö theá naøo ñi nöõa. Hoûi : Baø coù nghó raèng söï khaúng ñònh cuûa baø hoaøn toaøn quaù bao quaùt hay khoâng? Ngöôøi Anh khoâng bao giôø quaù deã daøng tin vaøo baát cöù ñieàu gì ñöôïc noùi ra, vaø nöôùc chuùng toâi ñöôïc bieát tieáng vì söï öa thích loái chôi ngay thaúng (fair play) cuûa noù. Moät ñieàu doái laùo khoâng maáy choác cuõng seõ loä taåy (A lie has no legs to stand upon for long: ñieàu doái laùo khoâng coù ñoâi chaân ñeå ñöùng ñöôïc laâu) vaø – Ñaùp : Ngöôøi Anh caùc oâng cuõng deã tin vaøo ñieàu xaáu nhö ngöôøi cuûa baát cöù nöôùc naøo khaùc, vì ñoù laø baûn chaát con ngöôøi maø, chöù khoâng phaûi laø neùt ñaëc tröng cuûa quoác gia ñaâu. Veà söï noùi laùo, neáu noùi laùo khoâng coù ñoâi chaân ñeå ñöùng ñöôïc laâu, theo ngaïn ngöõ, thì chuùng coù ñoâi caùnh cöïc kyø nhanh vaø do ñoù chuùng coù theå vaø chaéc chaén bay xa vaø lan roäng hôn laø baát luaän loaïi tin töùc naøo khaùc, ôû Anh cuõng nhö baát cöù nôi ñaâu. Neân nhôù raèng noùi laùo vaø vu khoáng laø loaïi taøi lieäu duy nhaát maø chuùng ta coù theå luoân luoân nhaän ñöôïc maø khoâng maát CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

301

212

tieàn vaø khoâng phaûi traû baát cöù tieàn phuï thu naøo. Neáu baïn muoán, chuùng ta coù theå thöû nghieäm. Baïn, töùc laø ngöôøi raát quan taâm vaøo caùc vaán ñeà Minh Trieát Thieâng Lieâng vaø nghe noùi raát nhieàu veà chuùng toâi, baïn seõ ñaët cho toâi caùc caâu hoûi veà caùc lôøi ñoàn ñaõi naøy theo caûm nghó cuûa baïn ñöôïc chaêng? Toâi seõ traû lôøi baèng söï thaät cho baïn, vaø khoâng coù gì ngoaøi söï thaät, döïa theo chöùng côù roõ raøng nhaát. Hoûi : Tröôùc khi thay ñoåi ñeà taøi, chuùng ta haõy xem qua toaøn boä söï thaät veà ñeà taøi naøy. Hieän giôø, moät soá ngöôøi ñaõ goïi giaùo lyù cuûa baø laø “traùi ñaïo lyù” vaø “ñoäc haïi” (“immoral and pernicians”); moät soá khaùc döïa vaøo neàn taûng raèng nhieàu nhaø ñöôïc goïi laø “ ngöôøi coù thaåm quyeàn” vaø caùc nhaø Ñoâng Phöông Hoïc tìm thaáy trong caùc toân giaùo cuûa AÁn Ñoä khoâng gì khaùc hôn laø söï toân thôø tính duïc (sex–worship) döôùi nhieàu hình thöùc, caùo giaùc laø baø giaûng daïy khoâng gì khaùc hôn laø thôø phuïng sinh Thöïc Khí (Phallic worship). Hoï noùi raèng vì Minh Trieát Thieâng Lieâng hieän ñaïi lieân keát chaët cheõ vôùi Ñoâng Phöông, ñaëc bieät laø AÁn Ñoä, neân hoï nghó raèng Minh Trieát Thieâng Lieâng khoâng theå thoaùt khoûi saéc thaùi naøy. Thaäm chí, ñoâi khi hoï coøn ñi xa hôn laø toá giaùc caùc nhaø nghieân cöùu Minh Trieát Thieâng Lieâng AÂu Chaâu laø laøm soáng laïi caùc thöïc haønh lieân quan vôùi vieäc thôø phuïng naøy. Baø nghó theá naøo veà ñieàu naøy? Ñaùp : Toâi coù nghe vaø ñoïc thaáy ñieàu naøy tröôùc roài, vaø toâi xin traû lôøi laø khoâng coù söï vu khoáng naøo hoaøn toaøn thieáu cô sôû vaø laùo toeùt töøng ñöôïc bòa ra vaø lan truyeàn nhö theá naøy. Moät ngaïn ngöõ Nga coù noùi: “Chæ coù nhöõng keû ngoác ngheách (silly) môùi coù theå thaáy ñöôïc nhöõng giaác mô ngoác ngheách thoâi”. Thaät laø maùu ngöôøi ta phaûi soâi suïc leân khi nghe thaáy nhöõng caùo giaùc heøn haï nhö theá, khoâng heà döïa treân moät neàn taûng coûn con naøo maø chæ döïa treân caùc suy ñoaùn. Haõy hoûi haøng traêm ngöôøi Anh ñaùng toân kính, caû nam laãn nöõ, nhöõng ngöôøi ñaõ töøng laø caùc hoäi vieân cuûa Hoäi Thoâng Thieân Hoïc trong nhieàu naêm, xem coi coù moät huaán ñieàu traùi ñaïo lyù (immoral precept) hay trieát lyù ñoäc haïi naøo ñaõ bao giôø ñöôïc giaûng daïy cho hoï chöa. Haõy môû boä Secret Doctrine maø xem, baïn seõ thaáy heát trang naøy ñeán trang saùch khaùc toá giaùc ngöôøi Do Thaùi vaø caùc quoác gia CAÙC QUAN NIEÄM SAI LAÀM VEÀ HOÄI THOÂNG THIEÂN HOÏC

302

khaùc moät caùch xaùc ñaùng vì lyù do suøng baùi caùc nghi thöùc sinh thöïc khí do vieäc dieãn dòch theo loái chaáp neâ vaên töï veà chuû nghóa töôïng tröng trong thieân nhieân vaø caùc khaùi nieäm duy vaät moät caùch thoâ thieån cuûa löôõng nguyeân thuyeát trong moïi tín ngöôõng coâng truyeàn. Caùch dieãn dòch khoâng ngôùt vaø coù aùc yù nhö theá ñoái vôùi giaùo lyù cuûa chuùng toâi vaø caùc nieàm tin cuûa chuùng toâi quaû thaät laø ñaùng laáy laøm xaáu hoå. Hoûi : Nhöng baø khoâng theå phuû nhaän raèng yeáu toá sinh thöïc khí haún laø coù maët trong caùc toân giaùo cuûa Ñoâng Phöông chöù? Ñaùp : Toâi khoâng phuû nhaän ñieàu ñoù, toâi chæ cho raèng yeáu toá naøy khoâng chöùng minh ñöôïc gì nhieàu hôn laø noù chöùng minh söï hieän höõu cuûa noù trong Cô Ñoác Giaùo, töùc toân giaùo cuûa Taây Phöông. Haõy ñoïc Rosicrucians cuûa Hargrave Jenning, neáu baïn muoán traán an veà vieäc ñoù. Coù leõ ôû Ñoâng Phöông, bieåu töôïng sinh thöïc khí thoâ loã hôn, bôûi vì xaùc thöïc hôn ñoái vôùi thieân nhieân, hay laø ñuùng hôn, toâi muoán noùi noù non nôùt hôn (more naive) vaø thaät thaø hôn ôû Taây Phöông. Nhöng noù khoâng phoùng tuùng hôn, cuõng khoâng gôïi ra cho trí oùc ngöôøi Ñoâng Phöông cuøng yù töôûng thoâ loã vaø tuïc taèn nhö ôû Phöông Taây, coù leõ vôùi moät hoaëc hai ngoaïi leä, ñoù laø moân phaùi ñaùng xaáu hoå ñöôïc bieát döôùi teân “Maharajah” hay laø phaùi Vallabhacharya. Hoûi : Moät taùc giaû vieát trong baùo Agnostic– moät trong caùc keû toá caùo cuûa baïn– vöøa aùm chæ raèng caùc moân ñoà cuûa phaùi toài teä naøy laø caùc nhaø nghieân cöùu Minh Trieát Thieâng Lieâng, vaø “ñöôïc xem laø coù khaû naêng hieåu bieát thöïc söï veà khoa Minh Trieát Thieâng Lieâng”. Ñaùp : OÂng ta vieát moät ñieàu doái traù, vaø taát caû chæ coù theá. Khoâng bao giôø ñaõ coù, cuõng nhö hieän khoâng coù moät ngöôøi naøo thuoäc phaùi Vallabhacharya trong Hoäi chuùng toâi. Veà vieäc hoï coù ñöôïc hoaëc töï cho laø coù ñöôïc khaû naêng hieåu bieát Minh Trieát Thieâng Lieâng (Theosophic insight), ñoù laø moät söï bòa ñaët khaùc, döïa treân söï doát naùt quaù söùc (crass ignorance) veà caùc Moân Phaùi AÁn Ñoä. Ngöôøi cuûa phaùi “Maharajah” cuûa hoï chæ ñoøi hoûi quyeàn ñoái vôùi tieàn baïc, vôï vaø con

CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

303

213

gaùi cuûa caùc tín ñoà khuøng ñieân cuûa phaùi ñoù chôù khoâng coù gì hôn. Phaùi naøy bò taát caû nhöõng ngöôøi theo AÁn Giaùo khaùc khinh mieät. Toaøn boä chuû ñeà naøy baïn seõ thaáy ñöôïc baøn ñeán vôùi chi tieát ñaày ñuû trong Secret Doctrine. Ñeå keát luaän, chính linh hoàn cuûa Minh Trieát Thieâng Lieâng laø cöïc löïc choáng laïi vieäc toân thôø sinh thöïc khí, vaø thaäm chí nhoùm huyeàn linh hay nhoùm noäi moân coøn choáng nhieàu hôn laø caùc giaùo huaán coâng truyeàn. Chöa bao giôø coù phaùt bieåu naøo chöùa nhieàu doái traù hôn laø phaùt bieåu treân. Baây giôø xin baïn ñaët caùc caâu hoûi khaùc.

Coù phaûi Hoäi Thoâng Thieân Hoïc laø cô sôû taïo ra tieàn? Hoûi : Theo lôøi moät soá baùo chí, thì moät trong hai nhaø saùng laäp, töùc Ñaïi Taù H.S. Olcott hoaëc baø H.P. Blavatsky, ñaõ töøng nhaän tieàn baïc, lôïi loäc hay coù ñöôïc nguoàn lôïi traàn gian töø Hoäi Thoâng Thieân Hoïc, ñieàu ñoù coù ñuùng khoâng? Ñaùp : Khoâng coù moät ñoàng xu naøo caû. Quaû laø laøm baùo noùi laùo. Traùi laïi, caû hai nhaø saùng laäp ñeàu coáng hieán taát caû nhöõng gì maø hoï coù, coøn theo nghóa ñen laø boá thí chính baûn thaân hoï. Veà phaàn “lôïi loäc traàn gian” (“worldly benefits”) thì ñoù laø caùc lôøi vu khoáng vaø haï nhuïc maø hoï thöôøng höùng chòu! Hoûi : Tuy nhieân toâi coù ñoïc thaáy taøi lieäu trong khaù nhieàu cô quan truyeàn giaùo raèng leä phí gia nhaäp Hoäi (entrance fees) vaø caùc nieân lieãm (subscriptions) nhieàu hôn, bao goàm moïi chi phí; ngöôøi ta coøn noùi raèng caùc nhaø saùng laäp laõnh moãi naêm hai möôi ngaøn baûng Anh (pounds)! Ñaùp : Ñaây laø chuyeän bòa ñaët gioáng nhö bao nhieâu chuyeän khaùc. Trong caùc baûn töôøng trình xuaát baûn vaøo thaùng 1/1889, baïn seõ thaáy traàn thuaät chính xaùc veà moïi thöù tieàn nhaän ñöôïc töø baát cöù nguoàn naøo töø naêm 1879. Toång soá nhaän ñöôïc töø moïi nguoàn (phí gia nhaäp Hoäi, bieáu taëng, v.v… vaø v.v... ) trong khoaûng 10 naêm naøy laø döôùi saùu ngaøn baûng, vaø trong soá ñoù, moät phaàn lôùn laø phaàn ñoùng goùp cuûa chính caùc nhaø saùng laäp do tieàn thu ñöôïc töø caùc nguoàn rieâng cuûa hoï vaø caùc taùc phaåm vaên chöông cuûa hoï. Taát caû caùc soá tieàn naøy ñeàu CAÙC QUAN NIEÄM SAI LAÀM VEÀ HOÄI THOÂNG THIEÂN HOÏC

304

214

ñöôïc thöøa nhaän moät caùch coâng khai vaø chính thöùc, ngay caû bôûi keû thuø cuûa chuùng toâi laø Hoäi Söu Khaûo Taâm Linh. Vaø hieän nay caû hai nhaø saùng laäp ñeàu khoâng coøn moät xu: moät ngöôøi thì quaù giaø vaø beänh taät khoâng theå laøm vieäc nhö tröôùc kia, khoâng theå daønh thì giôø ñeå vieát truyeän beân ngoaøi haàu giuùp ñôõ Hoäi veà taøi chính, maø chæ coù theå vieát ñeå phoå bieán Minh Trieát Thieâng Lieâng; coøn ngöôøi kia vaãn giöõ coâng vieäc nhö tröôùc vaø chæ nhaän ít lôøi caûm ôn veà vieäc ñoù. Hoûi : Nhöng chaéc haún hoï caàn tieàn ñeå soáng chöù? Ñaùp : Khoâng coù chuùt gì caû. Chöøng naøo hoï caàn thöùc aên vaø nôi ôû, cho duø hoï coù nhôø ñeán loøng haûo taâm cuûa vaøi ngöôøi baïn, hoï cuõng caàn raát ít. Hoûi : Nhöng rieâng baø Blavatsky khoâng theå laøm nhieàu hôn cho ñuû soáng baèng ngheà vieát vaên cuûa baø sao? Ñaùp : Khi coøn ôû AÁn Ñoä, baø nhaän ñöôïc bình quaân vaøi ngaøn ru–pi (rupees) moät naêm nhôø caùc baøi vieát gôûi cho caùc baùo ôû Nga vaø caùc baùo khaùc, nhöng baø luoân luoân bieáu heát cho Hoäi. Hoûi : Coù phaûi caùc baøi veà chính trò khoâng? Ñaùp : Khoâng bao giôø. Taát caû nhöõng gì baø vieát trong baûy naêm ôû AÁn Ñoä ñeàu ñöôïc in ra ôû ñoù. Noù chæ baøn veà toân giaùo, nhaân chuûng hoïc (ethnology) vaø phong tuïc taäp quaùn ôû AÁn Ñoä cuøng vôùi khoa Minh Trieát Thieâng Lieâng – khoâng bao giôø baøn veà chính trò, ñieàu maø baø khoâng bieát vaø khoâng ñeå yù ñeán. Laïi nöõa, caùch ñaây hai naêm baø ñaõ töø choái nhieàu hôïp ñoàng leân tôùi caû thaåy ñoä 1200 ruùp (roubles) baèng vaøng moãi thaùng, vì neáu nhaän caùc hôïp ñoàng ñoù baø seõ boû beâ coâng vieäc daønh cho Hoäi, coâng vieäc ñoøi hoûi heát thì giôø vaø coâng söùc cuûa baø. Baø coù nhieàu taøi lieäu chöùng minh vieäc ñoù. Hoûi : Nhöng taïi sao caû baø laãn Ñaïi Taù Olcott khoâng laøm nhö bao nhieâu ngöôøi khaùc– ñaëc bieät laø nhieàu hoäi vieân Thoâng Thieân Hoïc ñang laøm: theo ñuoåi caùc ngheà rieâng cuûa hoï vaø doác heát thì giôø coøn laïi cho coâng vieäc cuûa Hoäi? Ñaùp : Bôûi vì baèng vieäc phuïng söï hai chuû, hoaëc laø coâng vieäc chuyeân moân, hoaëc coâng vieäc nhaân aùi, ngöôøi ta ñeàu coù ñau khoå. Moïi hoäi CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

305

215

vieân Thoâng Thieân Hoïc chaân chính ñeàu coù raøng buoäc veà maët ñaïo ñöùc vôùi vieäc hy sinh caùi rieâng tö (the personal) ñeå ñoåi laáy caùi khoâng rieâng tö (the impersonal), hy sinh lôïi ích hieän taïi cuûa rieâng mình cho lôïi ích töông lai cuûa nhieàu ngöôøi khaùc. Neáu caùc nhaø saùng laäp khoâng neâu göông thì ai seõ laøm baây giôø? Hoûi : Coù nhieàu ngöôøi noi theo ñöôøng loái ñoù khoâng? Ñaùp : Toâi baét buoäc traû lôøi ñuùng söï thaät cho baïn. ÔÛ Chaâu AÂu coù chöøng nöûa taù taát caû, nhieàu hôn con soá caùc chi boä. Hoûi : Vaäy, vieäc Hoäi Thoâng Thieân Hoïc coù soá voán lôùn hay taøi saûn rieâng cuûa Hoäi laø khoâng ñuùng hay sao? Ñaùp : Quaû laø sai laàm, vì Hoäi chaû coù gì heát. Hieän giôø leä phí nhaäp Hoäi laø 1 baûng vaø tieàn nieân lieãm nhoû nhoi ñaõ bò boû roài, thaäm chí ngöôøi ta cuõng khoâng bieát laø Ban ñieàu haønh ôû Boä Tham Möu taïi AÁn Ñoä ñeán bao giôø môùi cheát ñoùi ñaây. Hoûi : Vaäy thì taïi sao khoâng taêng khoaûn ñoùng goùp leân? Ñaùp : Chuùng toâi khoâng phaûi laø Ñoäi quaân Cöùu Teá (Salvation Army), chuùng toâi khoâng theå vaø khoâng bao giôø ñi xin, chuùng toâi cuõng khoâng bao giôø baét chöôùc caùc Giaùo Hoäi vaø caùc moân phaùi ñeå “toå chöùc laïc quyeân”. Ñoâi khi coù chuùt ñænh tieàn baïc ñöôïc gôûi ñeán giuùp Hoäi cuûa moät soá hoäi vieân taän tuïy, taát caû ñeàu laø quaø taëng töï nguyeän. Hoûi : Nhöng toâi coù nghe noùi ñeán moät soá tieàn lôùn daønh cho baø Blavatsky. Lôøi ñoàn raèng caùch nay boán naêm, baø coù nhaän ñöôïc 5.000 baûng Anh cuûa moät hoäi vieân treû giaøu coù ñeán nhaäp Hoäi ôû AÁn Ñoä, vaø 10.000 baûng cuûa moät nhaø quyù phaùi Myõ giaøu vaø coù tieáng taêm, moät trong caùc hoäi vieân ñaõ cheát ôû AÂu Chaâu caùch ñaây 4 naêm. Ñaùp : Haõy baûo vôùi ngöôøi naøo ñaõ keå cho baïn chuyeän naøy, duø cho chính ngöôøi ñoù noùi ra hay chæ laëp laïi lôøi ngöôøi khaùc, raèng ñoù laø moät giaû doái traéng trôïn. “Baø Blavatsky” khoâng bao giôø ñoøi hoûi hay nhaän ñöôïc MOÄT ÑOÀNG XU naøo cuûa hai ngöôøi noùi treân, cuõng nhö khoâng coù baát cöù gì ñaïi loaïi nhö theá cuûa baát cöù ngöôøi naøo khaùc, keå töø luùc Hoäi Thoâng Thieân Hoïc ñöôïc thaønh laäp. Haõy ñeå cho baát cöù ngöôøi naøo coøn soáng thöû coá chöùng minh söï vu khoáng naøy ñi, ñeå chöùng minh raèng Ngaân Haøng Anh quoác bò vôõ nôï seõ deã daøng cho ngöôøi ñoù CAÙC QUAN NIEÄM SAI LAÀM VEÀ HOÄI THOÂNG THIEÂN HOÏC

306

216

coøn hôn laø noùi raèng “Nhaø Saùng Laäp” ñaõ töøng nhaän laõnh moùn tieàn naøo nhôø vaøo Hoäi Thoâng Thieân Hoïc. Caû hai söï vu khoáng naøy ñeàu ñaõ baét ñaàu baèng hai phu nhaân sinh ra trong gia ñình danh giaù, thuoäc giai caáp thöôïng löu cuûa London, ngay sau ñoù ñaõ ñöôïc truy ra vaø chöùng minh laø sai. Hoï laø caùc xaùc cheát, caùi xaùc cuûa hai phaùt minh, maø sau khi ñöôïc choân trong bieån queân laõng, theâm laàn nöõa laïi ñöôïc naâng leân khoûi maët nöôùc ao tuø cuûa söï vu khoáng. Hoûi : Toâi ñöôïc nghe noùi coù caùc di saûn (legacies) lôùn ñöôïc ñeå laïi cho Hoäi Thoâng Thieân Hoïc. Moät caùi – vaøo khoaûng 8.000 baûng – ñöôïc moät ngöôøi Anh laäp dò (eccentric) ñeå laïi cho Hoäi, cho daãu ngöôøi naøy khoâng thuoäc vaøo Hoäi. Coøn di saûn kia – ñoä 3.000 hay 4.000 baûng – coù laøm chuùc thö, cuûa moät hoäi vieân Thoâng Thieân Hoïc ngöôøi UÙc. Ñieàu naøy coù ñuùng khoâng? Ñaùp : Toâi coù nghe noùi ñeán moùn tieàn thöù nhaát, vaø toâi cuõng bieát raèng duø coù ñöôïc ñeå laïi hôïp phaùp hay khoâng, Hoäi Thoâng Thieân Hoïc cuõng khoâng bao giôø höôûng ñöôïc soá ñoù, cuõng nhö khoâng coù nhaø saùng laäp naøo ñöôïc thoâng baùo chính thöùc veà vieäc ñoù. Vì vôùi tö caùch laø Hoäi, baáy giôø khoâng phaûi laø moät ñoaøn theå ñöôïc thöøa nhaän, vaø nhö vaäy khoâng hieän höõu hôïp phaùp, theo choã chuùng toâi bieát, thaåm phaùn ôû Toaø aùn Phuï traùch Di chuùc (Court of Probate), khoâng ñeå yù ñeán taøi saûn thöøa keá thuoäc loaïi ñoù vaø seõ chuyeån soá tieàn ñoù cho ngöôøi coù quyeàn thöøa keá. Moùn tieàn thöù nhaát khoâng caàn phaûi noùi theâm nöõa. Veà moùn tieàn thöù hai thì hoaøn toaøn ñuùng. Ngöôøi ñeå laïi chuùc thö (testator) laø moät trong caùc hoäi vieân taän tuïy cuûa chuùng toâi vaø laøm chuùc thö ñeå taát caû nhöõng gì maø y coù cho Hoäi Thoâng Thieân Hoïc. Nhöng khi oâng Hoäi tröôûng, Ñaïi Taù Olcott, ñeán ñeå ñieàu tra vaán ñeà, oâng thaáy raèng ngöôøi laøm chuùc thö coù nhieàu con maø y ñaõ töôùc quyeàn thöøa keá vì moät soá lyù do gia ñình. Do ñoù oâng trieäu taäp hoäi ñoàng vaø hoäi ñoàng quyeát ñònh raèng khoâng nhaän taøi saûn thöøa keá ñoù vaø soá tieàn ñöôïc chuyeån qua cho keû thöøa keá hôïp phaùp. Hoäi Thoâng Thieân Hoïc seõ khoâng coøn ñuùng vôùi teân goïi cuûa noù neáu noù thu duïng soá tieàn maø nhöõng keû khaùc ñöôïc höôûng treân thöïc teá, döôùi baát cöù tröôøng hôïp CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

307

naøo döïa treân caùc nguyeân taéc cuûa Hoäi Thoâng Thieân Hoïc, neáu khoâng hôïp phaùp. Hoûi : Laàn nöõa, toâi noùi ñieàu naøy döïa treân daãn chöùng cuûa tôø taïp chí cuûa baø, tôø Theosophist, coù moät vò Phoù vöông cuûa AÁn Ñoä taëng cho Hoäi 25.000 ru–pi. Coù phaûi baø khoâng caùm ôn oâng ta veà moùn quaø lôùn trong soá thaùng gieâng naêm 1888 khoâng? Ñaùp : Chuùng toâi caûm ôn baèng caùc lôøi naøy: “Xin chuyeån ñeán Ngaøi Phoù Vöông caùc tri aân noàng haäu … veà moùn quaø haäu hæ höùa heïn trò giaù 25.000 ru–pi cho quyõ cuûa Hoäi”. Caùc lôøi caûm ôn ñöôïc gôûi ñi ñuùng choã, nhöng soá tieàn vaãn coøn laø moät “lôøi höùa” vaø khoâng bao giôø ñeán Toång Haønh Dinh. Hoûi : Nhöng neáu vò Phoù Vöông (Maharajah) ñoù ñaõ höùa vaø ñaõ nhaän ñöôïc lôøi caûm ôn cho moùn quaø cuûa oâng moät caùch coâng khai vaø coù in treân baùo, thì coi nhö oâng aáy seõ thöïc haønh lôøi höùa heïn cuûa oâng aáy chaêng? Ñaùp : Coù theå laém, maëc daàu lôøi höùa ñaõ laâu tôùi 18 thaùng. Toâi noùi ñeán hieän taïi chöù khoâng noùi ñeán töông lai. Hoûi : Vaäy baø döï tính tieáp tuïc ra sao? Ñaùp : Chöøng naøo maø Hoäi Thoâng Thieân Hoïc coù ñöôïc moät vaøi hoäi vieân taän tuïy saün loøng laøm vieäc cho Hoäi maø khoâng caàn söï töôûng thöôûng vaø caûm ôn, chöøng naøo coøn moät vaøi hoäi vieân Thoâng Thieân Hoïc haûo taâm thænh thoaûng giuùp ñôõ Hoäi baèng caùc quaø taëng, thì chöøng ñoù Hoäi vaãn toàn taïi vaø khoâng gì coù theå nghieàn naùt noù. Hoûi : Toâi coù nghe nhieàu hoäi vieân Thoâng Thieân Hoïc noùi ñeán moät “quyeàn löïc ñaèng sau Hoäi” vaø moät vaøi “Mahatma”, cuõng ñöôïc nhaéc ñeán trong caùc saùch cuûa oâng Sinnett, ñöôïc cho laø ñaõ saùng laäp ra Hoäi, giaùm saùt vaø che chôû cho Hoäi. Ñaùp : Baïn coù theå cöôøi, nhöng chính laø theá.

Ban ñieàu haønh cuûa Hoäi Thoâng Thieân Hoïc Hoûi : Toâi nghe noùi caùc vò naøy laø caùc Ñaïi Chaân Sö, caùc Nhaø Luyeän Ñan vaø ñaïi loaïi theá. Neáu ñuùng theá thì caùc vò naøy coù theå bieán chì thaønh vaøng vaø taïo ra tieàn theo yù muoán, ngoaøi vieäc laøm ñöôïc moïi CAÙC QUAN NIEÄM SAI LAÀM VEÀ HOÄI THOÂNG THIEÂN HOÏC

308

217

loaïi huyeàn dieäu tuøy yù, nhö quyeån “Theá Giôùi Huyeàn Linh” coù nhaéc ñeán, taïi sao caùc vò naøy khoâng tìm cho Hoäi nguoàn taøi chính, naâng ñôõ caùc nhaø saùng laäp vaø giuùp cho Hoäi gaëp thuaän lôïi hôn? Ñaùp : Bôûi vì caùc vò naøy khoâng muoán laäp moät “caâu laïc boä maàu nhieäm”. Bôûi vì Hoäi döï kieán giuùp cho con ngöôøi phaùt trieån caùc quyeàn naêng tieàm taøng nôi con ngöôøi baèng caùc noã löïc vaø coâng lao cuûa chính hoï. Bôûi vì baát keå caùc vò naøy coù theå hay khoâng theå taïo ra caùc vieäc coi nhö phi thöôøng, caùc ngaøi khoâng phaûi laø nhöõng keû ñuùc tieàn giaû (false coiners); caùc ngaøi cuõng khoâng muoán ñöa ra moät caùm doã phuï vaø raát maïnh treân böôùc ñöôøng cuûa caùc hoäi vieân vaø öùng vieân: Minh Trieát Thieâng Lieâng khoâng ñöôïc mua baùn. Töø tröôùc ñeán nay, trong 14 naêm qua, khoâng moät hoäi vieân rieâng bieät naøo coù laøm vieäc cho Hoäi ñaõ töøng nhaän ñöôïc boång loäc cuûa caùc Chaân Sö hay cuûa Hoäi caû. Hoûi : Vaäy ra khoâng moät ai trong soá caùc ngöôøi laøm vieäc cho Hoäi ñöôïc traû chuùt gì sao? Ñaùp : Cho ñeán giôø khoâng moät ai ñöôïc gì caû. Nhöng vì moãi ngöôøi ñeàu phaûi coù caùi aên, caùi maëc, taát caû nhöõng ai khoâng coù ñöôïc baát cöù phöông tieän naøo cho rieâng hoï vaø coáng hieán heát thì giôø cuûa hoï vaøo coâng vieäc cuûa Hoäi, thì ñöôïc Toång Haønh Dinh ôû Madras, AÁn Ñoä, caáp cho nhu caàu sinh hoaït, maëc duø caùc “nhu caàu” (“necessaries”) naøy thöïc ra töông ñoái khieâm toán! (xem caùc ñieàu leä cuûa Hoäi ôû cuoái saùch). Nhöng giôø ñaây coâng vieäc cuûa Hoäi ñaõ taêng leân raát nhieàu vaø vaãn tieáp tuïc taêng leân (ghi chuù: nhôø söï vu khoáng ñaáy) ôû Chaâu AÂu, chuùng toâi caàn coù theâm nhöõng baøn tay bieát laøm vieäc. Chuùng toâi hy voïng coù moät vaøi hoäi vieân töø ñaây veà sau seõ ñöôïc traû thuø lao (remunerated)– neáu thuaät ngöõ naøy coù theå ñöôïc duøng trong caùc tröôøng hôïp ñang noùi ôû ñaây. Vì moãi ngöôøi trong soá caùc hoäi vieân naøy laø keû saün loøng ñeå coáng hieán heát thì giôø cuûa hoï cho Hoäi, neân hoï töø boû heát caùc ñòa vò chính ñaùng toát laønh ñaày caùc trieån voïng huy hoaøng, ñeå laøm vieäc cho chuùng toâi vôùi ít hôn phaân nöûa soá löông tröôùc kia cuûa hoï. Hoûi : Ai seõ cung caáp kinh phí cho vieäc naøy? CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

309

218

Ñaùp : Moät soá hoäi vieân khaù giaû hôn keû khaùc ñoâi chuùt. Nhöõng ai tính toaùn ñeå taïo ra tieàn döïa vaøo Hoäi seõ khoâng xöùng ñaùng ôû laïi trong haøng nguõ chuùng toâi. Hoûi : Nhöng chaéc chaén laø baø phaûi taïo ra tieàn baèng saùch vôû, taïp chí vaø caùc aán phaåm khaùc chöù? Ñaùp : Trong soá caùc taïp chí, chæ coù taïp chí Theosophist ôû Madras laø taïo ra lôïi nhuaän vaø ñem laïi doanh thu ñeàu ñaën cho Hoäi töøng naêm nhö baûn quyeát toaùn cho thaáy. Taïp chí Lucifer thì chaäm chaïp nhöng vöõng vaøng nhaän chìm tieàn baïc, chöa bao giôø traû noåi chi phí cho noù ñöôïc – do söï hieän höõu cuûa noù bò nhöõng ngöôøi baùn saùch ngoan ñaïo vaø caùc quaày haøng treân ñöôøng taøu hoûa taåy chay. Tôø Lotus ôû Phaùp – ñöôïc khôûi ñaàu baèng phöông tieän rieâng tö vaø khoâng ñöôïc roäng raõi laém cuûa moät hoäi vieân Hoäi Thoâng Thieân Hoïc, ngöôøi naøy duø ñaõ coáng hieán heát troïn thì giôø vaø coâng söùc cuûa mình – nhöng hôõi oâi cuõng khoâng toàn taïi ñöôïc vôùi cuøng lyù do! Taïp chí Path ôû New York cuõng khoâng töï trang traûi ñöôïc, trong khi tôø Revue Theosophique ôû Paris chæ môùi vöøa baét ñaàu, cuõng do phöông tieän rieâng cuûa moät hoäi vieân nöõ. Hôn nöõa, khi naøo coù baát cöù taùc phaåm naøo do Theosophical Publishing Company ôû London phaùt haønh maø coù lôøi, thì tieàn thu ñöôïc seõ ñöôïc daønh cho vieäc phuïng söï cuûa Hoäi. Hoûi : Vaø baây giôø xin cho bieát veà caùc Mahatmas. Raát nhieàu ñieàu voâ lyù vaø traùi ngöôïc ñöôïc ñoàn ñaõi veà caùc Ngaøi, ngöôøi ta khoâng bieát tin vaøo ñaâu, coøn moïi thöù chuyeän vôù vaån laïi trôû thaønh thònh haønh. Ñaùp : Ñöôïc roài, baïn coù theå goïi caùc chuyeän ñoù laø “vôù vaån”!

CAÙC QUAN NIEÄM SAI LAÀM VEÀ HOÄI THOÂNG THIEÂN HOÏC

TIEÁT XIV

219

Caùc Ñaïi Thaùnh Minh Trieát Thieâng Lieâng 

Caùc Ngaøi laø Tinh Quaân AÙnh Saùng hay Ma Quyû bò ñoïa? Hoûi : Roát cuoäc caùc Ngaøi laø ai, coù phaûi laø caùc vò maø baø goïi laø “Chaân Sö” khoâng? Moät soá ngöôøi goïi caùc Ngaøi laø “Spirits”, moät soá khaùc goïi caùc Ngaøi laø moät loaïi thöïc theå sieâu nhieân (supernatural beings), moät soá khaùc nöõa goïi laø “caùc nhaân vaät thaàn thoaïi” (“myths”). Ñaùp : Caùc Ngaøi khoâng thuoäc loaïi naøo caû. Coù laàn toâi nghe moät ngöôøi ngoaøi Hoäi (outsider) noùi vôùi moät ngöôøi khaùc raèng caùc Ngaøi laø moät loaïi nhaân ngö nam (male mermaids), cho duø moät sinh vaät nhö theá coù theå coù hay khoâng. Nhöng neáu baïn nghe nhöõng gì maø ngöôøi ta noùi baïn seõ khoâng bao giôø coù ñöôïc moät khaùi nieäm ñuùng veà caùc vò aáy ñaâu. Thöù nhaát, caùc Ngaøi laø nhöõng ngöôøi soáng (living men), ñöôïc sinh ra gioáng nhö chuùng ta vaø coù soá phaän phaûi cheát gioáng nhö moïi chuùng sinh höõu töû khaùc. Hoûi : Vaâng, nhöng ngöôøi ta ñoàn raèng moät soá caùc vò ñoù coù caû ngaøn tuoåi. Ñieàu naøy coù ñuùng khoâng? Ñaùp : Ñieàu ñoù cuõng ñuùng nhö söï moïc toùc huyeàn dieäu treân ñaàu Shagpat cuûa Meredith (vaên só Anh cuoái theá kyû XIXND). Quaû vaäy, gioáng nhö “caùi töông ñoàng” (the “Indentical”), töø tröôùc ñeán giôø, khoâng coù maûnh vuïn minh trieát naøo coù theå caét ñöôïc noù. Chuùng ta caøng phuû nhaän nhöõng chuyeän ñoù, chuùng ta caøng coá gaéng ñöa con ngöôøi ñeán choã hieåu ñuùng thì caùc bòa ñaët chaéc chaén caøng trôû thaønh voâ lyù hôn. Toâi coù nghe noùi Methuselah(1) ñöôïc 969 tuoåi, nhöng vì khoâng bò baét buoäc tin vaøo ñieàu ñoù, toâi xem thöôøng chuyeän ñoù, vì leõ (1)

Methuselah hay Mathusala hay Mathusalem, moät toäc tröôûng, con trai cuûa Enoch vaø oâng noäi cuûa Noeù (Noah), theo kinh Cöïu ÖôùcND

311

220

ñoù maø ngay laäp töùc toâi bò nhieàu ngöôøi xem laø keû theo taø giaùo vaø coù yù baùng boå. Hoûi : Noùi moät caùch nghieâm tuùc, caùc vò ñoù coù soáng laâu hôn laø tuoåi thoâng thöôøng cuûa con ngöôøi khoâng? Ñaùp : Baïn goïi tuoåi thoâng thöôøng (ordinary age) laø gì? Toâi nhôù ñoïc trong taïp chí Lancet coù moät ngöôøi Meã (Mexican) soáng gaàn 190 tuoåi, nhöng toâi khoâng bao giôø nghe thaáy moät ngöôøi thöôøng, hay moät vò Adept coù theå soáng thaäm chí phaân nöûa soá naêm cuûa Methuselah. Moät soá vò Adept chaéc chaén laø vöôït quaù, baèng moät soá lôùn, caùi maø baïn goïi laø tuoåi thoâng thöôøng, tuy nhieân khoâng coù gì huyeàn dieäu trong ñoù, vaø raát ít vò ñeå yù ñeán chuyeän soáng thaät laâu. Hoûi : Nhöng töø ngöõ “Mahatma” thöïc ra coù nghóa gì? Ñaùp : Chæ coù nghóa laø “linh hoàn vó ñaïi” (“great soul”), vó ñaïi nhôø söï cao caû veà ñaïo ñöùc vaø thaønh töïu taâm linh. Neáu danh hieäu vó ñaïi ñöôïc daønh chæ moät quaân nhaân say söa nhö Alexander, thì taïi sao chuùng ta khoâng goïi caùc vò naøy laø “vó ñaïi”, nhöõng vò ñaõ ñaït ñöôïc caùc chinh phuïc lôùn lao trong caùc bí maät cuûa Thieân Nhieân, vó ñaïi hôn nhieàu so vôùi caùc chinh phuïc maø Alexander ñaõ töøng laøm ñöôïc treân chieán tröôøng? Ngoaøi ra, thuaät ngöõ naøy laø moät töø ngöõ AÁn Ñoä raát coå. Hoûi : Taïi sao baø goïi caùc vò ñoù laø “Masters”? Ñaùp : Chuùng toâi goïi caùc Ngaøi laø “Masters” bôûi vì caùc Ngaøi laø caùc baäc thaày (teachers) cuûa chuùng toâi, vaø vì chuùng toâi nhaän ñöôïc taát caû caùc chaân lyù Minh Trieát Thieâng Lieâng töø nôi caùc Ngaøi, maëc daàu coù moät soá ngöôøi trong chuùng toâi coù theå ñaõ trình baøy khoâng ñuùng vaø moät soá ngöôøi khaùc hieåu sai caùc chaân lyù ñoù. Caùc Ngaøi laø nhöõng ngöôøi coù kieán thöùc uyeân baùc (great learning) maø chuùng toâi goïi laø caùc baäc ñieåm ñaïo (initiates) vaø coù ñôøi soáng coøn thaùnh thieän hôn nhieàu. Caùc Ngaøi khoâng phaûi laø caùc nhaø tu khoå haïnh (ascetics) theo nghóa thoâng thöôøng, maëc duø caùc Ngaøi chaéc chaén laø vaãn giöõ caùch bieät vôùi söï xaùo troän vaø tranh chaáp cuûa theá giôùi Taây Phöông. Hoûi : Nhöng nhö theá coù phaûi laø ích kyû khoâng khi töï caùch ly chính caùc ngaøi? CAÙC ÑAÏI THAÙNH TRONG MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

312

221

Ñaùp : Ñaâu laø ích kyû? Soá phaän cuûa Hoäi Thoâng Thieân Hoïc khoâng ñuû chöùng minh raèng theá giôùi khoâng saün saøng nhaän bieát caùc ngaøi, cuõng nhö khoâng hoïc hoûi ñöôïc giaùo huaán cuûa caùc ngaøi ñoù sao? Neáu giaùo sö Clerk Maxwell(1) maø phaûi ñi daïy moät lôùp hoïc toaøn laø treû con hoïc baûng cöûu chöông thì phoûng coù ích gì? Vaû laïi caùc ngaøi chæ caùch ly khoûi Taây Phöông thoâi. Trong xöù sôû caùc ngaøi, caùc ngaøi ñi laïi ñoù ñaây coâng khai nhö bao nhieâu ngöôøi khaùc. Hoûi : Baø khoâng cho laø caùc ngaøi coù caùc quyeàn naêng sieâu nhieân sao? Ñaùp : Chuùng toâi khoâng tin vaøo moät caùi gì sieâu nhieân caû, nhö toâi ñaõ coù noùi vôùi baïn. Neáu Edison soáng vaø phaùt minh ra maùy haùt caùch ñaây 200 naêm, thì chaéc chaén laø oâng bò thieâu soáng cuøng vôùi caùi maùy cuûa oâng ta vaø toaøn theå moïi ngöôøi ñeàu cho oâng ta laø yeâu quæ gì ñoù. Quyeàn naêng maø caùc Chaân Sö coù ñöôïc, chæ laø söï phaùt trieån caùc naêng löïc naèm tieàm taøng trong moãi ngöôøi thoâi, vaø ngay caû khoa hoïc chính thöùc cuõng baét ñaàu nhaän bieát söï hieän höõu cuûa noù nöõa. Hoûi : Coù ñuùng laø caùc vò naøy taïo linh höùng (inspire) cho moät soá caùc nhaø vieát saùch trong nhoùm cuûa baø, vaø nhieàu taùc phaåm veà Minh Trieát Thieâng Lieâng, neáu khoâng noùi laø taát caû, ñöôïc vieát ra theo lôøi ñoïc cuûa caùc ngaøi khoâng? Ñaùp : Coù moät soá tröôøng hôïp nhö theá. Coù nhieàu ñoaïn hoaøn toaøn do caùc ngaøi ñoïc ra vaø ñuùng töøng lôøi (verbatim), coøn ña soá caùc tröôøng hôïp caùc ngaøi chæ gôïi ra yù töôûng (inspire the ideas) vaø chöøa laïi hình thöùc vaên chöông cho ngöôøi vieát. Hoûi : Nhöng chính baûn thaân ñieàu naøy laø söï huyeàn dieäu thöïc söï roài. Caùc ngaøi laøm ñöôïc ñieàu ñoù nhö theá naøo? Ñaùp : Naøy oâng baïn, baïn laø naïn nhaân cuûa moät laàm laãn lôùn ñaáy, vaø chính khoa hoïc seõ phaûn baùc caùc luaän cöù cuûa baïn vaøo moät ngaøy khoâng xa. Taïi sao baïn goïi ñoù laø moät “ñieàu huyeàn dieäu”? Moät vieäc ñöôïc cho laø huyeàn dieäu khi noù vöôït treân thieân nhieân, trong khi ñoù thöïc söï khoâng coù yù gì treân hay vöôït quaù Thieân Nhieân vaø caùc luaät (1)

James Clerk Maxwell (1831–1879), nhaø vaät lyù hoïc Toâ Caùch Lan taùc giaû cuûa thuyeát ñieän töø veà aùnh saùng. (ND) CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

313

Thieân Nhieân caû. Trong soá nhieàu hình thöùc cuûa “huyeàn dieäu” maø khoa hoïc hieän ñaïi nhaän bieát, coù thuaät thoâi mieân (hypnotism) vaø moät giai ñoaïn cuûa maõnh löïc thoâi mieân ñöôïc bieát döôùi teân “aùm thò” (“suggestion”), moät hình thöùc cuûa vieäc chuyeån di tö töôûng (thought transference), voán ñöôïc duøng moät caùch thaønh coâng ñeå choáng laïi caùc beänh ñaëc bieät veà theå xaùc v.v… Khoâng coøn bao laâu nöõa theá giôùi khoa hoïc seõ baét buoäc thöøa nhaän raèng coù toàn taïi bieát bao söï töông taùc giöõa moät theå trí naøy vôùi moät theå trí khaùc, baát luaän laø bao xa, cuõng nhö giöõa moät theå xaùc naøy vôùi moät theå xaùc khaùc coù tieáp xuùc chaët cheõ nhaát. Khi hai theå trí ñöôïc lieân keát baèng söï ñoàng caûm, vaø khi caùc khí cuï maø qua ñoù chuùng taùc ñoäng ñöôïc ñieàu hôïp ñeå ñaùp öùng veà maët töø löïc vaø veà maët ñieän löïc vôùi nhau, thì khoâng coù gì ngaên chaän ñöôïc vieäc truyeàn tö töôûng töø ngöôøi naøy sang ngöôøi kia moät caùch tuøy yù; vì khi theå trí (mind) khoâng coù baûn chaát höõu hình, thì khoaûng caùch ñoù coù theå chia noù ra khoûi ñoái töôïng chieâm nghieäm cuûa noù, ñöôïc suy ra laø söï dò bieät duy nhaát coù theå toàn taïi giöõa hai theå trí laø söï dò bieät veà Traïng Thaùi (State). Theá neân, neáu chöôùng ngaïi sau naøy ñöôïc vöôït qua, thì xaûy ra söï “huyeàn dieäu” cuûa vieäc chuyeån di tö töôûng ôû baát luaän khoaûng caùch naøo. Hoûi : Nhöng baø coù thöøa nhaän raèng thuaät thoâi mieân khoâng taïo ra ñöôïc caùi gì huyeàn dieäu hay laï thöôøng nhö vieäc ñoù chöù? Ñaùp : Traùi laïi, ñoù laø moät söï kieän ñöôïc thieát laäp roõ raøng cho thaáy moät nhaø thoâi mieân coù theå taùc ñoäng ñeán boä oùc cuûa ngöôøi ñöôïc thoâi mieân ñeå taïo ra moät aán töôïng cuûa chính tö töôûng mình, ngay caû lôøi noùi cuûa mình nöõa, thoâng qua cô theå cuûa ngöôøi bò thoâi mieân, vaø maëc duø hieän töôïng coù lieân quan ñeán phöông phaùp chuyeån di tö töôûng hieän nay naøy cho ñeán nay, haõy coøn hieám coù, toâi cho laø khoâng moät ai daùm caû quyeát raèng haønh ñoäng cuûa hoï coù theå keùo daøi trong töông lai ra sao, khi caùc luaät chi phoái vieäc taïo ra chuùng ñöôïc thieát laäp moät caùch khoa hoïc hôn. Vaø vì theá, neáu caùc keát quaû nhö theá coù theå ñöôïc taïo ra do söï hieåu bieát haõy coøn thoâ thieån cuûa thuaät thoâi mieân, thì ñieàu ñoù coù theå ngaên caûn ñöôïc vò Chaân Sö coù quyeàn naêng thoâng linh vaø taâm linh khoâng taïo ra ñöôïc keát quaû maø vôùi kieán thöùc coù CAÙC ÑAÏI THAÙNH TRONG MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

314

giôùi haïn hieän nay cuûa baïn veà caùc luaät ñònh, baïn coù khuynh höôùng goïi laø “huyeàn dieäu”? Hoûi : Vaäy thì taïi sao caùc nhaø y hoïc cuûa chuùng ta khoâng thöû nghieäm vaø coá tìm xem hoï coù theå laøm ñöôïc nhö theá khoâng? Chaúng haïn nhö laø giaùo sö Bernheim vaø tieán só C. Lloyd Tuckey cuûa Anh; caùc giaùo sö Beauni vaø Liegeois ôû Nancy; Delboeuf ôû Liege; Burot vaø Bourru ôû Rochefort; Fontain vaø Sigard ôû Bordeaux; Forel ôû Zurich; vaø Despine ôû Marseilles; Van Renterghem vaø Van Eeden ôû Amsterdam; Wetterstrand ôû Stockholm; Schrenck– Notzing ôû Leipzig, cuøng nhieàu y só vaø vaên só noåi tieáng khaùc. Ñaùp : Bôûi vì, tröôùc tieân hoï khoâng phaûi laø caùc Chaân Sö coù söï hieåu bieát toaøn dieän veà caùc bí nhieäm vaø caùc ñònh luaät thuoäc caùc lónh vöïc thoâng linh vaø taâm linh, maø chæ laø caùc nhaø duy vaät, e sôï phaûi böôùc ra ngoaøi caùi khe chaät heïp cuûa vaät chaát; vaø thöù ñeán laø vì hoï phaûi thaát baïi trong hieän taïi vaø chæ khi naøo hoï thöïc söï nhaän bieát ñieàu ñoù thì hoï môùi coù theå ñaït ñöôïc caùc quyeàn naêng nhö theá. Hoûi : Hoï coù theå ñöôïc daïy khoâng? Ñaùp : Khoâng, tröø khi naøo hoï ñöôïc chuaån bò tröôùc tieân baèng caùch queùt heát caën baû vaät chaát maø hoï chaát chöùa trong oùc ñeán taän nguyeân töû cuoái cuøng. Hoûi : Ñieàu naøy raát lyù thuù. Xin cho bieát coù phaûi caùc Chaân Sö taïo höùng caûm hay ñoïc cho nhieàu hoäi vieân Thoâng Thieân Hoïc vieát ra giaùo lyù hay khoâng? Ñaùp : Khoâng, traùi laïi, raát ít khi xaûy ra vieäc ñoù. Caùc hoaït ñoäng nhö theá caàn coù caùc ñieàu kieän ñaëc bieät. Moät vò Adept thieáu ñaïo ñöùc nhöng kheùo leùo cuûa Haéc Phaùi (“Huynh ñeä boùng toái” vaø phaùi Dugpas, chuùng toâi goïi hoï nhö vaäy) gaëp ít khoù khaên hôn ñeå laøm chuyeän ñoù. Vì khoâng coù caùc ñònh luaät naøo thuoäc loaïi taâm linh ñeå ngaên caûn caùc haønh ñoäng cuûa y, neân moät nhaø “phuø thuûy” Dugpa nhö theá seõ khoâng ngaàn ngaïi trong vieäc chieám laáy baát cöù theå trí naøo vaø ñaët noù hoaøn toaøn döôùi caùc söùc maïnh baát chính cuûa mình. Nhöng caùc Ñöùc Thaày cuûa chuùng toâi seõ khoâng bao giôø laøm theá. Caùc Ngaøi CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

315

223

khoâng coù quyeàn ( tröø khi naøo rôi vaøo Haéc Phaùi) cheá ngöï hoaøn toaøn Chaân Ngaõ baát töû cuûa baát cöù ai, do ñoù chæ coù theå taùc ñoäng leân baûn chaát vaät chaát vaø taâm thoâng (physical and psychic nature) cuûa ñoái töôïng (subject), baèng caùch ñoù, caùc ngaøi hoaøn toaøn khoâng ñuïng tôùi phaàn töï do yù chí cuûa ñoái töôïng. Nhö vaäy, tröø phi moät ngöôøi laäp ñöôïc moái lieân laïc taâm thoâng vôùi caùc Chaân Sö vaø nhôø bôûi ñöùc tin hoaøn toaøn cuûa mình vaø loøng suøng kính ñoái vôùi Ñöùc Thaày cuûa mình maø ñöôïc döï vaøo moái lieân heä ñoù, baát cöù khi naøo muoán truyeàn chuyeån caùc tö töôûng cuûa caùc Ngaøi cho moät ngöôøi maø caùc ñieàu kieän naøy khoâng ñöôïc ñaùp öùng ñaày ñuû, thì caùc Chaân Sö gaëp raát nhieàu khoù khaên khi xaâm nhaäp vaøo khoái caàu hoãn ñoän ñaày maây muø cuûa ngöôøi ñoù. Nhöng ôû ñaây khoâng phaûi laø choã ñeå baøn veà ñeà taøi coù baûn chaát nhö theá naøy. Chæ caàn noùi raèng, neáu quyeàn naêng maø coù ñöôïc thì baáy giôø coù trí thoâng minh (duø nhaäp theå hay thoaùt xaùc) ñeå daãn daét quyeàn naêng ñoù vaø phaûi coù caùc khí cuï höõu thöùc linh hoaït maø qua ñoù noù ñöôïc truyeàn chuyeån vaø bôûi ñoù noù ñöôïc thu nhaän. Chuùng ta chæ phaûi coi chöøng ma thuaät (black magic). Hoûi : Nhöng yù nghóa thöïc söï cuûa “ma thuaät” laø gì? Ñaùp : Ñôn giaûn chæ laø söï laïm duïng caùc quyeàn naêng thoâng linh hay laïm duïng baát cöù bí maät naøo cuûa thieân nhieân; ñuùng ra laø duøng caùc maõnh löïc cuûa Huyeàn linh hoïc vaøo caùc muïc ñích ích kyû vaø toäi loãi. Moät nhaø thoâi mieân, töùc keû lôïi duïng caùc quyeàn naêng “aùm thò” cuûa mình, ñeå thuùc eùp moät ñoái töôïng ñi aên caép hay gieát ngöôøi chaúng haïn, seõ ñöôïc chuùng toâi goïi laø nhaø ma thuaät. “Phöông phaùp laøm treû laïi” (“rejuvenating system”) noåi tieáng cuûa T.S. Brown Sequard ôû Paris qua moät vieäc ñaùng tôûm laø chích maùu con vaät vaøo maùu ngöôøi– moät phaùt hieän maø hieän nay taát caû caùc saùch baùo y hoïc cuûa AÂu Chaâu ñang baøn caûi– neáu ñuùng nhö theá, laø moät taø thuaät voâ yù thöùc.. Hoûi : Nhöng ñaây laø nieàm tin thôøi trung coå: tin vaøo taø thuaät vaø phuø thuûy! Coù phaûi chính luaät phaùp cuõng ñaõ chaám döùt tin vaøo caùc ñieàu nhö theá khoâng? Ñaùp : Ñaùng ñôøi cho luaät phaùp, vì do thieáu phaân bieän, luaät phaùp ñaõ bò daãn vaøo vieäc sai phaïm coøn nhieàu hôn laø moät laàm laãn vaø troïng CAÙC ÑAÏI THAÙNH TRONG MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

316

224

toäi phaùp lyù. Chính moät mình thuaät ngöõ ñoù ñaõ laøm cho baïn sôï haõi vôùi caùi voøng “meâ tín” cuûa noù trong ñoù. Luaät phaùp coù tröøng phaït vieäc laïm duïng caùc naêng löïc thoâi mieân nhö toâi vöøa ñeà caäp ñeán hay khoâng? Khoâng ñaâu, noù ñaõ tröøng phaït nhö theá ôû Phaùp vaø Ñöùc; tuy nhieân noù phaån noä phuû nhaän raèng noù ñaõ aùp duïng hình phaït ñoái vôùi moät toäi phuø thuûy bò baét quaû tang. Baïn khoâng theå tin vaøo hieäu quaû vaø thöïc taïi cuûa caùc khaû naêng aùm thò cuûa caùc nhaø y hoïc vaø caùc nhaø thoâi mieân (mesmerisers or hypnotisers) vaø keá ñoù töø choái tin vaøo cuøng caùc khaû naêng khi duøng cho caùc ñoäng löïc taø vaïy. Vaø neáu baïn laøm ñieàu ñoù, thì baáy giôø baïn tin vaøo thuaät phuø thuûy. Baïn khoâng theå tin vaøo ñieàu toát laønh vaø khoâng tin vaøo caùi xaáu xa, chaáp nhaän tieàn thaät vaø khoâng tin tieàn giaû. Khoâng gì coù theå toàn taïi maø khoâng coù caùi töông phaûn vôùi noù, seõ khoâng coù ngaøy, khoâng coù aùnh saùng, khoâng coù ñieàu thieän naøo coù theå hieän höõu trong taâm thöùc baïn neáu khoâng coù ñeâm, khoâng coù boùng toái cuõng nhö khoâng coù ñieàu aùc ñeå trieät tieâu vaø taïo söï töông phaûn giöõa chuùng. Hoûi : Ñuùng nhö vaäy, toâi bieát coù haïng ngöôøi, trong khi hoaøn toaøn tin vaøo nhöõng gì maø baïn goïi laø caùc ñaïi quyeàn naêng thoâng linh hay huyeàn thuaät, hoï laïi cöôøi nhaïo khi nghe nhaéc ñeán chính ma thuaät (witchcraft) vaø baøng moân (sorcery). Ñaùp : Vieäc ñoù chöùng minh ñieàu gì? Ñôn giaûn hoï chæ laø keû thieáu lyù luaän. Laïi ñaùng ñôøi hoï. Coøn chuùng toâi, nhôø bieát chaéc veà söï hieän höõu cuûa caùc Chaân Sö thaùnh thieän, hoaøn toaøn tin vaøo söï hieän höõu cuûa caùc Adepts xaáu xa vaø khoâng thaùnh thieän, töùc laø caùc Dugpas. Hoûi : Nhöng neáu coù caùc Chaân Sö thì taïi sao caùc Ngaøi khoâng xuaát hieän tröôùc moïi ngöôøi vaø baùc boû töùc khaéc taát caû caùc caùo giaùc (charges) voán ñöôïc taïo ra ñeå choáng laïi baø Blavatsky vaø Hoäi Thoâng Thieân Hoïc? Ñaùp : Caùc caùo giaùc gì theá? Hoûi : Caùc caùo giaùc cho raèng Chaân Sö khoâng coù thaät vaø baø Blavatsky ñaõ bòa ra caùc Ngaøi. Caùc caùo giaùc ñoù coøn cho raèng caùc ngaøi laø nhöõng ngöôøi noäm (men of straw), “caùc oâng thaùnh baèng vaûi the vaø bong CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

317

boùng” (“Mahatma of muslin and bladders”). Moïi caùo giaùc naøy khoâng laøm haïi cho thanh danh cuûa baø sao? Ñaùp : Thöïc ra laøm caùch naøo maø moät caùo giaùc nhö theá laïi coù theå laøm haïi ñöôïc thanh danh cuûa baø aáy? Baø aáy coù bao giôø lôïi duïng söï hieän höõu cuûa caùc Chaân Sö ñeå taïo ra tieàn baïc hoaëc thu ñöôïc lôïi loäc hay tieáng taêm töø ñoù ñaâu? Toâi bieän minh raèng baø chæ nhaän ñöôïc nhöõng lôøi xuùc phaïm, laêng maï vaø vu khoáng, seõ laøm cho baø raát khoå sôû neáu töø laâu baø khoâng hoïc ñöôïc caùch giöõ cho hoaøn toaøn döûng döng tröôùc caùc caùo giaùc giaû doái nhö theá. Xeùt cho cuøng, ñieàu ñoù chung qui laø taïo ra ñöôïc gì? Hoùa ra laø moät söï ngôïi khen ngaám ngaàm (implied compliment) maø thoâi, lyù do laø neáu nhöõng keû ngoác kia, töùc nhöõng ngöôøi caùo giaùc baø, neáu khoâng bò thuùc ñaåy bôûi söï oaùn thuø vu vô cuûa hoï, neáu hoï bieát nghó hai laàn tröôùc khi noùi thì hoï khoâng laøm theá. Khi noùi raèng baø ñaõ bòa ra caùc Chaân Sö, thì baét buoäc phaûi ñi tôùi keát luaän naøy: baø ñaõ phaûi bòa ra moïi maãu trieát lyù ñaõ töøng ñöôïc ñöa ra trong caùc taøi lieäu veà Minh Trieát Thieâng Lieâng. Baø phaûi laø taùc giaû cuûa caùc böùc thö maø quyeån “Phaät Giaùo Noäi Moân” ñöôïc vieát ra döïa theo ñoù; baø phaûi laø nhaø phaùt minh duy nhaát ñoái vôùi moïi giaùo lyù trong boä “Giaùo Lyù Bí Nhieäm”, maø neáu theá giôùi nghieân cöùu kyõ, seõ nhaän bieát laø boä saùch aáy ñang cung caáp ñöôïc nhieàu caùi khoen khuyeát tòch cho khoa hoïc maø ngöôøi ta seõ khaùm phaù ra ñöôïc trong moät traêm naêm nöõa. Baèng caùch truyeàn ñaït nhöõng gì maø hoï ñang laøm, hoï cuõng ñang coâng nhaän baø taøi gioûi vöôït xa hôn haøng traêm ngöôøi (nhieàu ngöôøi raát taøi gioûi vaø khoâng ít caùc nhaø khoa hoïc trong ñoù) ñang tin vaøo nhöõng ñieàu baø vieát ra – bôûi vì baø phaûi löøa gaït taát caû nhöõng ngöôøi naøy! Neáu lôøi cuûa hoï ñuùng söï thaät, thì baáy giôø baø phaûi trôû thaønh nhieàu vò Thaùnh ñöôïc qui tuï vaøo trong moät, gioáng nhö moät boä hoäp gioáng in nhau xeáp choàng leân nhau, vì trong soá caùc “Thaùnh thö” (“Mahatma letters”), coù nhieàu thö hoaøn toaøn khaùc nhau veà vaên phong (styles), maø nhöõng keû toá caùo baø tuyeân boá raèng baø ñaõ vieát ra taát caû caùc thö ñoù. Hoûi : Quaû laø ñuùng nhöõng gì hoï noùi. Nhöng ñoù khoâng phaûi laø ñieàu raát ñau ñôùn cho baø khi bò toá giaùc tröôùc coâng chuùng laø “keû bòp bôïm CAÙC ÑAÏI THAÙNH TRONG MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

318

225

thaønh coâng nhaát thôøi ñaïi, danh ñaùng löu truyeàn cho haäu theá” nhö ngöôøi ta ñaõ ghi trong phuùc trình cuûa “Hoäi Söu Khaûo Taâm Linh” sao? Ñaùp : Coù theå laø ñau khoå neáu ñieàu ñoù ñuùng söï thaät hoaëc laø xuaát phaùt töø nhöõng ngöôøi keùm phaàn duy vaät cöïc ñoan vaø coù thaønh kieán. Rieâng caù nhaân baø, baø xem toaøn boä vaán ñeà vôùi thaùi ñoä khinh thöôøng, trong khi caùc Thaùnh Sö (Mahatmas) chæ móm cöôøi. Thöïc ra, ñoù laø ñieàu khen taëng to taùt nhaát maø ngöôøi ta coù theå ñem laïi cho baø. Toâi xin laëp laïi nhö theá. Hoûi : Tuy nhieân nhöõng keû choáng ñoái baø tuyeân boá laø hoï ñaõ chöùng minh roõ raøng caùc tröôøng hôïp. Ñaùp : Vaâng, quaû thaät laø deã daøng ñeå ñöa ra moät tuyeân boá nhö vaäy khi baïn töï boå nhieäm mình laø thaåm phaùn, boài thaåm ñoaøn (jury) vaø hoäi ñoàng khôûi toá cuøng moät luùc nhö hoï ñaõ laøm. Nhöng xin hoûi, ngoaïi tröø nhöõng ngöôøi theo hoï tröïc tieáp vaø nhöõng ngöôøi choáng ñoái chuùng toâi, ai laø ngöôøi tin vaøo ñieàu ñoù? Hoûi : Nhöng hoï coù gôûi moät ñaïi dieän ñeán AÁn Ñoä ñeå ñieàu tra vaán ñeà, khoâng ñuû hay sao? Ñaùp : Hoï coù laøm ñuû thaät ñaáy vaø keát luaän cuoái cuøng cuûa hoï hoaøn toaøn döïa vaøo caùc phaùt bieåu khoâng ñöôïc kieåm tra laïi vaø caùc xaùc quyeát khoâng ñöôïc kieåm chöùng laïi cuûa ngöôøi ñaïi dieän treû tuoåi naøy. Moät luaät sö coù ñoïc heát tôø töôøng trình cuûa anh ta ñaõ noùi vôùi moät ngöôøi baïn cuûa toâi raèng vôùi moïi kinh nghieäm cuûa mình, luaät sö naøy khoâng bao giôø thaáy “moät taøi lieäu loá bòch vaø chöùa ñaày vieäc töï leân aùn (self–condemnatory) nhö theá”. Ngöôøi ta tìm thaáy ôû ñoù ñaày daãy caùc giaû ñònh vaø “caùc giaû thuyeát ñaày ñuû” ñeå huûy dieät laãn nhau. Coù phaûi ñaây laø söï toá giaùc nghieâm xaùc chaêng? Hoûi : Tuy nhieân, tôø töôøng trình ñoù ñaõ gaây moät toån thöông lôùn cho Hoäi. Taïi sao luùc ñoù baø Blavatsky khoâng minh oan cho baø ít nhaát tröôùc Toøa AÙn Luaät Phaùp? Ñaùp : Moät laø, vôùi tö caùch moät hoäi vieân Thoâng Thieân Hoïc, baø coù boån phaän laø khoâng ñeå yù ñeán taát caû caùc söï laêng maï caù nhaân. Hai laø, CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

319

226

Hoäi Thoâng Thieân Hoïc laãn baø Blavatsky ñeàu khoâng coù tieàn ñeå laõng phí cho moät vuï kieän tuïng nhö theá. Vaø sau cuøng, vì vieäc ñoù seõ trôû thaønh loá bòch cho caû hai nhaø laõnh ñaïo khi khoâng trung thaønh vôùi caùc nguyeân taéc cuûa hoï, vì moät söï coâng kích vaøo hoï do moät baày tröøu giaø ngu ngoác xöù Anh laïi do moät con tröøu non cuûa xöù UÙc daãn daét. Hoûi : Ñaây laø moät söï ca tuïng. Nhöng baø coù nghó raèng ñieàu ñoù coù taïo ñöôïc lôïi ích thöïc söï cho ñaïi cuïc cuûa Minh Trieát Thieâng Lieâng khoâng neáu baø chính thöùc baùc boû toaøn boä söï vieäc chæ moät laàn thoâi? Ñaùp : Coù theå laém. Nhöng baïn coù tin raèng baát cöù boài thaåm ñoaøn hay thaåm phaùn naøo cuûa nöôùc Anh coù bao giôø coâng nhaän söï coù thöïc cuûa hieän töôïng thoâng linh hay chaêng, cho duø tröôùc ñaây hoï hoaøn toaøn khoâng coù thieân kieán? Vaø khi baïn nhôù laïi raèng hoï ñaõ saép xeáp ñeå choáng laïi chuùng toâi do bôûi söï lo sôï “giaùn ñieäp Nga”, vôùi toäi theo Thuyeát Voâ Thaàn vaø thieáu ñöùc tin, cuøng taát caû caùc vu khoáng khaùc ñöôïc loan truyeàn choáng laïi chuùng toâi, thì baïn coù theå thaáy tröôùc raèng moät coá gaéng ñeå coù ñöôïc coâng lyù nôi moät Toaø AÙn Luaät Phaùp nhö theá seõ coù keát quaû teä haïi ra sao! Nhöõng Nhaø Söu Khaûo Taâm Linh ñeàu bieát roõ moïi ñieàu naøy vaø hoï ñaõ lôïi duïng vò theá cuûa hoï moät caùch heøn haï vaø baàn tieän ñeå töï naâng cao hoï vaø töï cöùu laáy hoï baèng caùch laøm thieät haïi chuùng toâi. Hoûi : Hieän giôø Hoäi Söu Khaûo Taâm Linh hoaøn toaøn phuû nhaän söï hieän höõu cuûa caùc Thaùnh Sö (Mahatmas). Hoï noùi raèng töø ñaàu ñeán cuoái, caùc Ngaøi chæ laø moät chuyeän töôûng töôïng maø baø Blavatsky ñaõ deät neân töø boä oùc cuûa chính baø, coù phaûi vaäy khoâng? Ñaùp : Toát thoâi, coù theå baø ñaõ laøm nhieàu ñieàu keùm khoân kheùo hôn ñieàu naøy. Duø sao ñi nöõa, chuùng toâi khoâng moät maûy may baùc boû thuyeát naøy. Nhö hieän nay baø luoân luoân noùi, baø gaàn nhö thích thaáy ngöôøi ta khoâng tin vaøo caùc Chaân Sö. Baø thaúng thaén tuyeân boá raèng baø muoán ngöôøi ta thaø laø nghieâm trang nghó raèng vuøng ñaát duy nhaát cuûa Thaùnh Sö laø chaát xaùm trong boä oùc cuûa baø, vaø toùm laïi, baø ñaõ trieån khai caùc Ngaøi töø caùc chieàu saâu cuûa noäi taâm thöùc cuûa chính baø, hôn laø thaáy raèng thaùnh danh vaø lyù töôûng vó ñaïi cuûa caùc Ngaøi bò baùng boå nhö hieän nay. Luùc ñaàu baø thöôøng phaûn khaùng moät caùch CAÙC ÑAÏI THAÙNH TRONG MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

320

227

coâng phaån choáng laïi baát cöù söï nghi ngôø naøo veà söï hieän höõu cuûa caùc Thaùnh Sö. Nhöng hieän nay baø khoâng bao giôø di leäch khoûi con ñöôøng cuûa baø laø chöùng minh hoaëc baùc boû ñieàu ñoù. Maëc cho ngöôøi ta muoán nghó sao thì nghó. Hoûi : Nhöng, dó nhieân caùc Chaân Sö naøy coù thöïc hay khoâng? Ñaùp : Chuùng toâi quaû quyeát raèng caùc Ngaøi coù thaät. Tuy nhieân vieäc naøy khoâng giuùp ích gì nhieàu. Nhieàu ngöôøi, thaäm chí moät vaøi hoäi vieân Thoâng Thieân Hoïc vaø cöïu hoäi vieân Thoâng Thieân Hoïc noùi raèng hoï khoâng bao giôø coù baát luaän baèng chöùng naøo veà söï hieän höõu cuûa caùc Ngaøi. Raát ñuùng; theá neân baø Blavatsky ñöa ra ñöôøng loái löïa choïn theá naøy: neáu baø ñaõ bòa ñaët ra caùc Chaân Sö thì baáy giôø baø cuõng bòa ñaët ra trieát lyù cuûa caùc Ngaøi vaø bòa ñaët kieán thöùc thöïc tieãn maø moät soá ít ngöôøi ñaõ hoaïch ñaéc ñöôïc; vaø neáu xeùt nhö theá thì baát luaän laø caùc Chaân Sö coù thaät hay khoâng coù gì laø quan troïng ñaâu, vì leõ chính baø ñang ôû ñaây vaø söï hieän höõu cuûa chính baø, baèng baát cöù giaù naøo, khoù coù theå bò phuû nhaän ñöôïc, coù ñuùng khoâng? Neáu kieán thöùc ñöôïc cho laø do Chaân Sö truyeàn ñaït coù baûn chaát laø toát laønh vaø noù ñöôïc nhieàu ngöôøi coù trí thoâng minh hôn trung bình chaáp nhaän, thì taïi sao laïi phaûi laøm ruøm beng leân veà vaán ñeà ñoù? Vieäc ngöôøi ta cho baø laø moät keû maïo danh ñaõ khoâng bao giôø ñöôïc chöùng minh vaø seõ luoân luoân vaãn coøn chöa ngaõ nguõ; trong khi ñoù coù moät söï thaät chaéc chaén vaø khoâng theå choái caûi laø duø cho baát cöù ngöôøi naøo saùng taùc ra, trieát lyù do caùc “Chaân Sö” thuyeát giaûng laø moät trong caùc trieát lyù cao sieâu nhaát vaø thaùnh thieän nhaát moät khi ngöôøi ta hieåu noù moät caùch caën keõ. Nhö vaäy nhöõng keû vu khoáng, trong khi bò thuùc ñaåy bôûi caùc caûm xuùc thaáp keùm vaø heøn haï nhaát – caùc tình caûm nhö caêm gheùt, haän thuø, aùc taâm, loøng kieâu caêng bò thöông toån hoaëc tham voïng bò thaát baïi – thì nhöõng keû vu khoáng naøy döôøng nhö khoâng heà bieát raèng hoï ñang bieåu loä loøng khaâm phuïc to taùt nhaát ñoái vôùi caùc naêng löïc trí tueä cuûa baø. Caàu cho ñöôïc nhö vaäy, neáu nhöõng keû khôø khaïo khoán khoå seõ coù ñöôïc yù töôûng nhö theá. Thöïc ra, baø Blavatsky khoâng maûy may phaûn baùc vieäc ñang ñöôïc caùc keû thuø cuûa CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

321

baø daøn döïng baø nhö laø moät cao ñoà caáp ba (triple Adept) vaø laïi coøn laø moät “Thaùnh Sö” nöõa. Chæ coù ñieàu laø baø bò baát ñaéc dó ñaët döôùi caùi nhìn cuûa chính baø nhö laø moät ñaùm ñoâng ñang ñi dieãu qua trong boä loâng cuûa con coâng khieán cho baø thaäm chí cho tôùi baây giôø cöù nhaán maïnh vaøo söï thaät. Hoûi : Nhöng neáu baø coù ñöôïc nhieàu ngöôøi saùng suoát vaø toát laønh nhö theá ñeå daãn daét Hoäi Thoâng Thieân Hoïc, thì taïi sao coù raát nhieàu loãi laàm bò phaïm nhö theá? Ñaùp : Caùc Chaân Sö khoâng daãn daét (guide) Hoäi, thaäm chí cuõng khoâng daãn daét caùc Nhaø Saùng Laäp cuûa Hoäi nöõa, khoâng moät ai xaùc nhaän raèng caùc Ngaøi ñaõ laøm ñieàu ñoù bao giôø: caùc Ngaøi chæ troâng chöøng vaø baûo veä Hoäi maø thoâi. Ñieàu naøy ñöôïc chöùng minh moät caùch huøng hoàn bôûi söï kieän laø khoâng moät loãi laàm naøo coù theå laøm teâ lieät ñöôïc Hoäi, vaø khoâng moät vuï tai tieáng naøo töø beân trong, cuõng nhö khoâng moät coâng kích toài teä nhaát naøo töø beân ngoaøi coù theå ñaùnh baïi ñöôïc Hoäi. Caùc Chaân Sö nhìn vaøo töông lai chöù khoâng nhìn vaøo hieän taïi, vaø hôn theá nöõa moãi loãi laàm ñeàu trôû thaønh minh trieát ñöôïc tích tröõ cho nhöõng ngaøy saép tôùi. Coù laàn moät “oâng chuû’ noï giao cho ngöôøi giuùp vieäc naêm ñoàng talents (moät loaïi tieàn coå–ND) maø khoâng baûo y laøm caùch naøo ñeå taêng soá tieàn ñoù leân gaáp ñoâi, oâng chuû cuõng khoâng caûn ngöôøi tôù ngoác ngheách khaùc ñöøng choân ñoàng talent duy nhaát cuûa y vaøo trong ñaát. Moãi ngöôøi phaûi thu löôïm minh trieát baèng chính kinh nghieäm vaø coâng söùc rieâng cuûa mình. Caùc Giaùo Hoäi Cô Ñoác, töï cho laø moät “oâng chuû” (“master”) cao xa hôn nhieàu, chính oâng chuû laø Chuùa Thaùnh Thaàn kia maø, ñaõ töøng vaø vaãn coøn phaïm toäi khoâng nhöõng do “caùc sai laàm” maø coøn do moät loaït caùc troïng toäi ñaãm maùu qua khaép caùc thôøi ñaïi. Tuy nhieân, daàu vaäy khoâng moät ngöôøi theo Cô Ñoác Giaùo naøo muoán phuû nhaän nieàm tin cuûa mình vaøo “Vò thaày” ñoù caû, toâi cho laø maëc duø söï coù thöïc cuûa vò thaày naøy coøn döïa treân giaû thuyeát nhieàu hôn laø söï coù thöïc cuûa caùc Thaùnh Sö nöõa; vì khoâng moät ngöôøi naøo ñaõ töøng thaáy ñöôïc Chuùa Thaùnh Thaàn (Holy Ghost) bao giôø, vaø hôn theá nöõa, söï dìu daét cuûa Ngaøi ñoái vôùi Giaùo Hoäi, lòch söû cuûa chính giaùo hoäi phuû nhaän moät caùch roõ reät. Sai CAÙC ÑAÏI THAÙNH TRONG MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

322

laàm laø baûn chaát cuûa con ngöôøi (Errare humanum est). chuùng ta haõy trôû laïi ñeà taøi cuûa chuùng ta.

Laïm Duïng Thaùnh Danh Vaø Thuaät Ngöõ

228

Hoûi : Toâi coù nghe noùi raèng coù nhieàu vò trong soá caùc taùc giaû thuoäc hoäi vieân Thoâng Thieân Hoïc cho laø ñaõ ñöôïc caùc Ñöùc Thaày naøy truyeàn linh caûm, hoaëc laø ñaõ ñöôïc dieän kieán vaø ñoái thoaïi vôùi caùc Ngaøi, ñieàu ñoù ñuùng khoâng? Ñaùp : Coù theå ñuùng maø cuõng coù theå khoâng. Laøm theá naøo toâi bieát roõ ñöôïc? Baèng chöùng cuûa vieäc ñoù tuøy thuoäc nôi hoï. Moät soá ít nhöõng ngöôøi ñoù – thöïc ra raát ít – roõ raøng laø noùi doái hoaëc bò aûo giaùc khi cao rao laø coù ñöôïc linh höùng nhö theá; coøn moät soá khaùc thöïc söï ñöôïc caùc Ñaáng Cao Caû ñoù truyeàn cho linh höùng. Ngöôøi ta bieát ñöôïc caây laø nhôø quaû cuûa noù, cuõng nhö taát caû caùc hoäi vieân Thoâng Thieân Hoïc phaûi ñöôïc xeùt ñoaùn baèng caùc haønh vi cuûa hoï chôù khoâng phaûi baèng nhöõng gì maø hoï vieát hay noùi ra, cuõng theá taát caû caùc saùch veà Minh Trieát Thieâng Lieâng phaûi ñöôïc chaáp nhaän döïa vaøo coâng lao cuûa chuùng, chôù khoâng döïa theo baát cöù lôøi tuyeân xöng döïa treân uy quyeàn naøo maø caùc saùch ñoù coù theå ñöa ra. Hoûi : Nhöng coøn baø Blavatsky coù duøng caùch naøy cho caùc taùc phaåm cuûa chính baø khoâng, chaúng haïn nhö boä Giaùo Lyù Bí nhieäm? Ñaùp : Chaéc chaén laø coù. Trong Lôøi Noùi Ñaàu cuûa boä saùch, baø coù noùi roõ raøng raèng caùc trieát lyù maø baø trình baøy trong boä saùch treân laø do baø ñaõ hoïc ñöôïc nôi caùc Chaân Sö; nhöng khoâng cao rao laø coù söï linh höùng baát cöù veà nhöõng gì maø baø ñaõ vieát ra gaàn ñaây. Ñoái vôùi caùc hoäi vieân Thoâng Thieân Hoïc öu tuù nhaát cuûa chuùng toâi, trong tröôøng hôïp naøy, hoï cuõng muoán toát hôn laø thaùnh danh cuûa caùc Chaân Sö ñöøng bao giôø neân ñöôïc troän laãn vôùi caùc saùch cuûa chuùng toâi baèng baát cöù caùch naøo. Vôùi moät vaøi ngoaïi leä, ña soá caùc taùc phaåm nhö theá chaúng nhöõng khoâng hoaøn haûo, maø coøn cöïc kyø sai soùt vaø laàm laãn nöõa. Thaùnh danh cuûa hai Ñöùc Thaày ñaõ bò maïo phaïm raát nhieàu. Gaàn nhö khoâng coù moät nhaø ñoàng boùng naøo (medium) maø khoâng cao rao laø ñaõ nhìn thaáy caùc Ngaøi. Moïi Hieäp Hoäi löøa ñaûo, giaû maïo, vôùi caùc CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

323

229

muïc ñích thöông maïi, hieän nay ñang khoe khoang laø mình ñaõ ñöôïc höôùng daãn vaø chæ ñaïo bôûi caùc “Ñöùc Thaày” thöôøng ñöôïc cho laø coøn cao troïng hôn laø caùc Chaân Sö cuûa chuùng toâi nöõa! Toäi loãi cuûa nhöõng keû daùm ñöa ra caùc tuyeân boá naøy do vieäc ham muoán lôïi loäc, kieâu caêng hoaëc do traïng thaùi ñoàng coát voâ traùch nhieäm, quaû laø nhieàu vaø naëng neà bieát bao! Nhieàu ngöôøi ñaõ bò caùc hieäp hoäi nhö theá cöôùp ñoaït tieàn taøi, caùc hieäp hoäi ñoù ngoû yù baùn caùc bí maät veà quyeàn naêng, tri thöùc vaø chaân lyù taâm linh ñeå ñoåi laáy ñoàng vaøng voâ giaù trò. Teä hôn caû laø caùc teân goïi linh thieâng cuûa Huyeàn Linh Hoïc vaø nhöõng ngöôøi troâng giöõ thaùnh tích (holy keepers) vì ñoù maø bò loâi keùo vaøo trong khoái buøn nhô naøy, trôû neân oâ nhieãm do bò lieân keát vôùi caùc ñoäng cô thaáp heøn vaø caùc thöïc haønh phi ñaïo lyù, trong khi haøng ngaøn ngöôøi ñaõ bò caûn trôû khoâng böôùc leân ñöôïc con ñöôøng chaân lyù vaø aùnh saùng do tai tieáng vaø tieáng xaáu maø caùc maùnh khoùe löøa gaït, bòp bôïm nhö theá ñaõ mang laïi cho toaøn boä vaán ñeà. Toâi laëp laïi, ngaøy nay moïi nhaø nghieân cöùu Minh Trieát Thieâng Lieâng thaønh taâm ñeàu hoái tieác, töø taän ñaùy loøng mình, giaù maø caùc thanh danh vaø caùc söï vieäc thieâng lieâng naøy ñöøng bao giôø ñöôïc noùi ñeán tröôùc coâng chuùng vaø hoï coù caùi mong muoán nhieät thaønh raèng hoï seõ giöõ bí maät trong moät giôùi nhoû goàm caùc baïn beø tín caån vaø coù loøng suøng kính maø thoâi. Hoûi : Taát nhieân roài, ngaøy nay bieát bao teân tuoåi xuaát hieän raát thöôøng xuyeân vaø toâi nhôù laø chöa töøng nghe thaáy nhöõng nhaân vaät nhö caùc “Ñöùc Thaày” ñoù maõi chæ raát gaàn ñaây thoâi. Ñaùp : Chính theá, neáu chuùng ta haønh ñoäng theo nguyeân taéc khoân ngoan laø giöõ im laëng thay vì ñoå xoâ vaøo tieáng taêm vaø coâng boá taát caû nhöõng gì chuùng ta bieát vaø nghe, thì söï maïo phaïm nhö theá seõ khoâng bao giôø xaûy ra. Haõy xem, chæ caùch ñaây 14 naêm thoâi, tröôùc khi Hoäi Thoâng Thieân Hoïc ñöôïc thaønh laäp, ngöôøi ta chæ noùi ñeán “caùc vong linh” (“spirits”). Chuùng coù maët khaép nôi, treân moâi moïi ngöôøi; vaø coù leõ khoâng moät ngöôøi naøo thaäm chí mô thaáy noùi ñeán caùc vò “Adepts”, “Mahatmas” hoaëc “Masters” ñöông thôøi naøo caû. Thaäm chí ngöôøi ta khoù maø nghe ñeán teân Hoa Hoàng Thaäp Giaù, trong khi söï hieän höõu cuûa moät söï vieäc thuoäc “Huyeàn linh hoïc” nhö theá haõy coøn bò ngôø CAÙC ÑAÏI THAÙNH TRONG MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

324

vöïc cho duø bôûi raát ít ngöôøi. Ngaøy nay moïi söï ñeàu thay ñoåi. Voâ phuùc thay, caùc hoäi vieân Thoâng Thieân Hoïc chuùng toâi laø nhöõng ngöôøi ñaàu tieân noùi veà caùc söï vieäc naøy, ñeå chöùng minh söï thaät veà söï hieän höõu ôû phöông Ñoâng cuûa caùc “Adepts” vaø “Masters” cuøng tri thöùc huyeàn linh ñaõ bieát, ñeå roài ngaøy nay caùc teân goïi naøy trôû neân thoâng duïng. Ngaøy nay, phaûi chaêng nghieäp quaû, töùc caùc haäu quaû cuûa vieäc xuùc phaïm ñeán thaùnh danh vaø caùc ñieàu thaùnh thieän, ñaõ ñoå aäp leân chuùng toâi. Ngaøy nay, taát caû nhöõng gì maø baïn tìm thaáy veà caùc vaán ñeà nhö theá trong taøi lieäu thoâng thöôøng – vaø coù khoâng ít vieäc ñoù – taát caû ñeàu ñöôïc truy nguyeân ñeán taän xung löïc ñöôïc ñöa ra theo chieàu höôùng naøy bôûi Hoäi Thoâng Thieân Hoïc vaø caùc Nhaø saùng laäp cuûa Hoäi. Thaäm chí cho tôùi baây giôø, caùc keû thuø cuûa chuùng toâi cuõng coøn lôïi duïng loãi laàm cuûa chuùng toâi. Quyeån saùch gaàn ñaây nhaát nhaém vaøo vieäc choáng laïi caùc giaùo lyù cuûa chuùng toâi ñöôïc cho laø do moät vò Adept hai möôi tuoåi vieát ra. Giôø ñaây ñoù laø moät söï laùo toeùt roõ raøng. Chuùng toâi bieát ngöôøi bieân cheùp (amanuensis) vaø nhöõng keû taïo höùng (inspirers) cho anh ta laø ai (vì chính anh ta quaù doát naùt khoâng theå vieát baát cöù gì thuoäc loaïi ñoù). Nhöõng ngöôøi taïo höùng naøy laø nhöõng ngöôøi coøn soáng, ñaày loøng haän thuø vaø voâ löông taâm, töông xöùng vôùi caùc khaû naêng trí tueä cuûa hoï; vaø caùc Adepts giaû maïo (bogus) naøy khoâng phaûi chæ coù moät maø raát nhieàu. Chu kyø cuûa caùc “Adepts” naøy, ñöôïc duøng nhö laø caùc buùa taï (sledg–hammers) ñeå ñaùnh ñoå caùc vò laõnh ñaïo Hoäi Thoâng Thieân Hoïc, ñaõ baét ñaàu caùch ñaây 12 naêm, vôùi baø Emma Hardinge Britten’s “Louis” cuûa quyeån Art Magic (Ma Thuaät) vaø GhostLand (Vuøng Ñaát Ma), vaø baây giôø keát thuùc vôùi “Adept” vaø “Taùc giaû” cuûa “AÙnh saùng Ai Caäp”, moät taùc phaåm do caùc nhaø giaùng ma hoïc vieát ra ñeå choáng laïi Minh Trieát Thieâng Lieâng vaø caùc giaùo lyù cuûa khoa naøy. Nhöng thaät laø voâ ích maø hoái tieác nhöõng gì ñaõ xaûy ra, vaø chuùng toâi chæ coù theå chòu ñau khoå trong caùi hy voïng raèng caùc sô hôû cuûa chuùng toâi coù theå ñaõ taïo ñöôïc moät ít deã daøng hôn cho nhöõng keû khaùc muoán tìm kieám con ñöôøng ñi ñeán caùc Chaân Sö, maø thaùnh danh caùc Ngaøi hieän nay khaép nôi ñeàu söû CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

325

230

duïng moät caùch voâ ích vaø döôùi caùi voû ñoù raát nhieàu söï baát coâng ñaõ ñöôïc taïo ra. Hoûi : Coù phaûi baø khoâng cho “Louis” laø moät Adept khoâng? Ñaùp : Chuùng toâi khoâng toá giaùc moät ai caû, maø daønh caùi nhieäm vuï cao ñeïp(1) naøy cho keû thuø chuùng toâi. Taùc giaû cuûa quyeån Art Magic laø nhaø giaùng ma hoïc, v.v…, coù theå hay khoâng theå quen bieát vôùi moät vò Adept nhö theá – vaø khi noùi nhö theá, laø toâi noùi ít hôn nhieàu so vôùi nhöõng gì maø vò phu nhaân ñoù ñaõ noùi vaø vieát veà chuùng toâi vaø Minh Trieát Thieâng Lieâng trong nhieàu naêm qua– ñoù laø coâng vieäc cuûa rieâng baø aáy. Chæ khi naøo trong khung caûnh trang nghieâm cuûa linh thò thaàn bí, moät vò “Adept”, ñöôïc gaùn cho nhö theá, coù leõ môùi thaáy ñöôïc caùc “hoàn ma” ôû Greenwich, nöôùc Anh, qua kính vieãn voïng cuûa Huaân töôùc Rosse, kính naøy ñöôïc xaây döïng taïi vaø khoâng bao giôø di chuyeån khoûi Parsonstown ôû Ireland, (xem “Ghost Land”, phaàn I, trang 133 vaø keá tieáp). Toâi xin ñöôïc pheùp laáy laøm laï veà söï doát naùt cuûa vò “Adept” ñoù trong caùc vaán ñeà khoa hoïc. Ñieàu naøy khuaáy ñoäng leân moïi loãi laàm vaø laàm laãn maø ñoâi khi caùc ñeä töû cuûa caùc Huaán sö cuûa chuùng toâi phaïm phaûi! Vaø chính vò “Adept” naøy hieän giôø ñöôïc duøng ñeå phaù vôõ caùc giaùo lyù cuûa caùc Ñöùc Thaày chuùng toâi! Hoûi : Toâi hoaøn toaøn caûm thoâng vôùi xuùc caûm cuûa baø trong vaán ñeà naøy vaø nghó raèng ñoù chæ laø ñieàu dó nhieân. Vaø baây giôø xeùt veà nhöõng gì baø ñaõ noùi vaø giaûi thích cho toâi, coù moät vaán ñeà maø toâi muoán ñöa cho baø vaøi caâu hoûi. Ñaùp : Toâi seõ traû lôøi neáu toâi bieát ñöôïc. Ñoù laø gì?

(1)

noble task = nhieäm vuï cao ñeïp, chöõ noble ñaùng leõ phaûi ôû trong ngoaëc keùpND CAÙC ÑAÏI THAÙNH TRONG MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

231

KEÁT LUAÄN Töông lai cuûa Hoäi Thoâng Thieân Hoïc  Hoûi : Xin cho bieát, baø mong ñôïi ñieàu gì cho Minh Trieát Thieâng Lieâng trong töông lai? Ñaùp : Neáu baïn noùi ñeán Minh Trieát Thieâng Lieâng, toâi xin traû lôøi raèng vì Minh Trieát Thieâng Lieâng ñaõ toàn taïi moät caùch vónh vieãn qua caùc chu kyø voâ taän naøy ñeán caùc chu kyø khaùc trong quaù khöù, neân noù seõ maõi maõi toàn taïi suoát caùc chu kyø voâ taän cuûa töông lai, bôûi vì Minh Trieát Thieâng Lieâng ñoàng nghóa vôùi Chaân lyù Vónh Cöûu (Everlasting Truth). Hoûi : Xin thöù loãi, toâi coù yù muoán hoûi baø veà trieån voïng cuûa Hoäi Thoâng Thieân Hoïc. Ñaùp : Töông lai cuûa Hoäi Thoâng Thieân Hoïc haàu nhö seõ hoaøn toaøn tuøy thuoäc vaøo möùc ñoä queân mình, söï thaønh taâm, söï taän tuïy vaø cuoái cuøng nhöng khoâng keùm phaàn quan troïng, tuøy thuoäc vaøo soá löôïng tri thöùc vaø minh trieát maø caùc hoäi vieân sôû ñaéc ñöôïc, tuøy thuoäc vaøo nhöõng ngöôøi seõ baét ñaàu tieáp tuïc coâng vieäc vaø ñieàu khieån Hoäi sau khi caùc Nhaø saùng laäp qua ñôøi. Hoûi : Toâi hoaøn toaøn caûm nhaän ñöôïc söï quan troïng cuûa nhöõng ngöôøi bieát hy sinh vaø taän tuïy, nhöng toâi hoaøn toaøn khoâng hieåu taïi sao söï hieåu bieát cuûa nhöõng ngöôøi naøy laïi laø moät nhaân toá thieát yeáu trong vaán ñeà gioáng nhö hai tính chaát kia. Chaéc haún laø vaên lieäu (veà Minh Trieát Thieâng Lieâng – ND) ñaõ coù roài vaø vaãn luoân ñöôïc boå tuùc theâm, nhö vaäy khoâng ñuû hay sao? Ñaùp : Toâi khoâng ñeà caäp ñeán söï hieåu bieát chuyeân moân veà trieát lyù noäi moân, maëc daàu trieát lyù ñoù quan troïng vaøo haøng ñaàu. Toâi muoán noùi ñeán nhu caàu lôùn lao maø nhöõng ngöôøi keá thöøa cuûa chuùng toâi trong vieäc daãn daét Hoäi caàn phaûi coù, ñoù laø söï phaùn ñoaùn roõ raøng vaø

327

232

khoâng thieân leäch. Moïi coá gaéng maø töø tröôùc ñeán nay Hoäi Thoâng Thieân Hoïc ñöa ra ñeàu keát thuùc baèng thaát baïi, bôûi vì sôùm hay muoän gì noù cuõng thoaùi hoaù thaønh moät phe phaùi (sect), taïo neân moät trieát lyù khaéc khe cuûa rieâng noù, vaø theá laø bò thaát baïi do caùc möùc ñoä tinh teá voán laø sinh khí maø chæ coù chaân lyù sinh ñoäng môùi coù theå mang laïi ñöôïc. Baïn neân nhôù raèng taát caû caùc hoäi vieân cuûa chuùng toâi ñeàu ñaõ ñöôïc nuoâi döôõng vaø sinh ra döôùi aûnh höôûng cuûa moät ñöùc tin hay toân giaùo naøo ñoù, duø nhieàu duø ít, taát caû ñeàu thuoäc veà theá heä cuûa hoï caû veà vaät chaát laãn tinh thaàn, vaø taát nhieân söï phaùn ñoaùn cuûa hoï cuõng raát coù theå bò leäch laïc vaø bò nhuoám thaønh kieán moät caùch voâ tình bôûi moät vaøi hay taát caû caùc aûnh höôûng naøy. Vì vaäy, neáu hoï khoâng theå thoaùt khoûi thaønh kieán coá höõu ñoù, hoaëc ít nhaát ñöôïc chæ daïy ñeå nhaän bieát ñieàu ñoù ngay laäp töùc vaø nhôø theá traùnh ñöôïc vieäc bò thaønh kieán ñoù daãn daét, maø keát quaû chæ coù theå laø Hoäi seõ bò cuoán ñi leân treân moät baõi caùt tö töôûng naøo ñoù vaø trôû thaønh moät caùi xaùc maéc caïn treân baõi ñeå bò beå vuïn ra vaø taøn taï ñi. Hoûi : Nhöng neáu caùi nguy cô naøy ñöôïc ngaên ngöøa thì sao? Ñaùp : Baáy giôø Hoäi seõ toàn taïi vaø vöôït qua ñöôïc theá kyû hai möôi. Hoäi seõ daàn daàn laøm sinh ñoäng (leaven) vaø thaám nhuaàn quaõng ñaïi quaàn chuùng goàm nhöõng ngöôøi bieát suy tö vaø saùng suoát, baèng caùc yù töôûng cao thöôïng vaø trí oùc phoùng khoaùng veà Toân giaùo, Boån phaän vaø Loøng nhaân aùi. Moät caùch töø töø nhöng chaéc chaén, Hoäi seõ phaù vôõ thaønh maûnh nhoû caùc xích saét cuûa caùc tín ñieàu vaø giaùo ñieàu, cuûa caùc thaønh kieán veà giai caáp vaø veà xaõ hoäi; Hoäi seõ ñaùnh ñoå ñöôïc caùc aùc caûm vaø caùc ranh giôùi cuûa quoác gia vaø chuûng toäc, ñoàng thôøi seõ môû ra con ñöôøng ñöa ñeán vieäc nhaän thöùc thöïc tieãn veà Tình Huynh Ñeä cuûa moïi ngöôøi. Nhôø giaùo huaán cuûa Hoäi, nhôø caùc trieát lyù maø Hoäi ñaõ laøm cho trôû neân deã tieáp caän vaø deã hieåu ñoái vôùi trí oùc hieän ñaïi, Taây Phöông seõ hoïc ñöôïc caùch hieåu vaø ñaùnh giaù Ñoâng Phöông theo giaù trò ñích thöïc cuûa noù. Theâm nöõa, vieäc môû ñöôïc caùc naêng löïc vaø khaû naêng thoâng linh, maø caùc trieäu chöùng baùo tröôùc cuûa noù ñaõ coù theå thaáy ñöôïc ôû Myõ Chaâu, seõ tieáp dieãn moät caùch laønh maïnh vaø bình thöôøng. Nhaân loaïi seõ ñöôïc cöùu khoûi caùc hieåm nguy khuûng khieáp, caû TÖÔNG LAI CUÛA HOÄI THOÂNG THIEÂN HOÏC

328

233

veà tinh thaàn laãn theå xaùc, voán khoâng theå traùnh khoûi khi vieäc khai môû ñoù xaûy ra, nhö noù ñang ñe doïa laøm theá, trong moät caùi loø ích kyû vaø moïi thò duïc xaáu xa. Söï phaùt trieån trí tueä vaø taâm linh cuûa con ngöôøi seõ tieán trieån moät caùch haøi hoaø vôùi söï caûi thieän ñaïo ñöùc cuûa con ngöôøi, trong khi moâi tröôøng vaät chaát cuûa con ngöôøi seõ phaûn chieáu söï hoaø bình vaø moái thieän chí huynh ñeä seõ ngöï trò trong trí con ngöôøi, thay vì söï baát hoaø vaø tranh chaáp nhan nhaõn ôû khaép nôi chung quanh chuùng ta nhö ngaøy nay. Hoûi : Quaû laø moät hình aûnh thi vò bieát bao! Nhöng xin cho bieát, baø coù thöïc söï mong moûi moïi ñieàu naøy seõ ñöôïc thaønh töïu trong moät theá kyû ngaén nguûi hay khoâng? Ñaùp : Tuyeät nhieân khoâng. Nhöng toâi xin nhaéc baïn raèng trong phaàn tö choùt cuûa moãi theá kyû, coù moät coá gaéng ñöôïc ñöa ra bôûi caùc “Chaân Sö”, caùc Ñaáng maø toâi ñaõ noùi ñeán, ñeå giuùp vaøo vieäc tieán hoaù taâm linh cuûa nhaân loaïi theo moät caùch thöùc roõ reät. Vaøo luùc keát thuùc moãi theá kyû, bao giôø baïn cuõng seõ thaáy raèng coù moät söï tuoân traøn hay khuaáy ñaûo ñoái vôùi tính chaát taâm linh (spirituality) – hay neáu thích, baïn cöù goïi noù laø huyeàn bí hoïc (mysticism) – seõ xaûy ra. Moät hay nhieàu nhaân vaät (persons) ñaõ xuaát hieän treân theá giôùi vôùi tö caùch laø caùc vò thöøa haønh (agents) cuûa caùc Ngaøi, ñoàng thôøi moät soá kieán thöùc vaø giaùo lyù huyeàn linh, nhieàu hoaëc ít, ñaõ ñöôïc ñöa ra. Neáu baïn löu taâm ñeán vieäc ñoù, baïn coù theå truy cöùu laïi caùc phong traøo naøy, töøng theá kyû moät, baïn seõ tìm ñöôïc caùc taøi lieäu lòch söû vôùi chi tieát roõ raøng cuûa chuùng toâi. Hoûi : Nhöng ñieàu naøy coù lieân quan ñeán töông lai cuûa Hoäi Thoâng Thieân Hoïc ra sao? Ñaùp : Neáu coá gaéng hieän taïi, döôùi hình thöùc Hoäi Thoâng Thieân Hoïc cuûa chuùng toâi, maø thaønh coâng toát ñeïp hôn laø caùc vò tieàn boái cuûa noù ñaõ laøm ñöôïc, thì baáy giôø noù seõ toàn taïi döôùi hình thöùc moät ñoaøn theå coù toå chöùc, linh hoaït vaø laønh maïnh khi ñeán thôøi ñieåm cho noå löïc cuûa theá kyû XX. Tình traïng chung cuûa trí vaø taâm con ngöôøi seõ ñöôïc caûi thieän vaø thanh luyeän baèng vieäc truyeàn baù giaùo lyù, vaø, nhö toâi CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

329

ñaõ noùi, caùc thaønh kieán vaø caùc aûo töôûng coù tính caùch giaùo ñieàu cuûa chuùng seõ ñöôïc taåy saïch ít nhaát ôû moät phaïm vi naøo ñoù. Khoâng nhöõng theá, maø caïnh ñoù moät loaïi taøi lieäu roäng raõi vaø deã tieáp caän ñöôïc saün saøng ñeán tay con ngöôøi, söùc thoâi thuùc keá tieáp seõ tìm ñöôïc moät ñoaøn ngöôøi ñoâng ñaûo vaø ñoaøn keát, saün saøng chaøo ñoùn vò söù giaû mang boù ñuoác Chaân lyù môùi. Vò naøy seõ tìm thaáy taâm trí con ngöôøi ñöôïc chuaån bò saün saøng cho thoâng ñieäp cuûa mình, moät thöù ngoân ngöõ saün saøng cho vò söù giaû naøy ñeå khoaùc laáy caùc chaân lyù môùi maø ngaøi ñang ñem laïi, moät toå chöùc ñang chôø ñoùn söï taùi laâm cuûa ngaøi, seõ laáy ñi caùc chöôùng ngaïi vaø caùc khoù khaên cuûa vaät chaát cô khí ra khoûi con ñöôøng cuûa ngaøi. Haõy suy nghó moät chuùt, moät cô hoäi nhö theá ñöôïc ñöa ra cho ngaøi coù theå thaønh töïu hay chaêng. Haõy löôïng ñònh vieäc ñoù baèng caùch so saùnh vôùi nhöõng gì maø hoäi Thoâng Thieân Hoïc hieän nay ñaõ ñaït ñöôïc trong 14 naêm qua, maø khoâng coù baát cöù thuaän lôïi naøo vaø bò bao vaây bôûi voâ soá caùc chöôùng ngaïi, voán seõ khoâng caûn trôû nhaø laõnh ñaïo môùi. Haõy xem xeùt kyõ moïi ñieàu naøy vaø keá ñoù haõy noùi cho toâi bieát xem toâi coù quaù laïc quan chaêng khi toâi noùi raèng neáu Hoäi Thoâng Thieân Hoïc toàn taïi vaø soáng thöïc vôùi nhieäm vuï cuûa mình, vôùi caùc thoâi thuùc ban ñaàu cuûa noù xuyeân qua moät traêm naêm tôùi ñaây– haõy cho toâi bieát, toâi noùi, toâi coù ñi quaù xa chaêng khi khaúng ñònh raèng traùi ñaát seõ trôû thaønh moät thieân ñaøng trong theá kyû hai möôi moát so vôùi nhöõng gì ñang xaûy ra hieän nay!

HEÁT.

TÖÔNG LAI CUÛA HOÄI THOÂNG THIEÂN HOÏC

234

Ngöõ giaûi A Absoluteness (Tính tuyeät ñoái) Khi xaùc nhaän veà Baûn Nguyeân Vuõ Truï (Universal Principle), noù chæ moät söï tröøu xuaát (abstraction), voán chính xaùc vaø hôïp lyù hôn laø duøng tính töø “tuyeät ñoái” (“absolute”) ñeå chæ nhöõng gì coù theå khoâng coù caùc thuoäc tính maø cuõng khoâng coù caùc giôùi haïn. Adam Kadmon (Heb.) “Con ngöôøi nguyeân hình, Nhaân loaïi. “Thieân nhaân” (“Heavenly man”) khoâng sa vaøo toäi loãi. Caùc tín ñoà Do Thaùi Bí Giaùo qui noù cho Möôøi Sephiroth treân coõi nhaän thöùc cuûa con ngöôøi”. Trong kinh Kabala, Adam Kadmon laø Thöôïng Ñeá bieåu loä töông öùng vôùi Thöôïng Ñeá Ngoâi Ba cuûa chuùng ta, Baûn theå voâ hieän (unmanifested being), con ngöôøi lyù töôûng kieåu maãu ñaàu tieân, vaø töôïng tröng cho vuõ truï in abscondito, hay laø trong söï “thieáu thoán” cuûa noù theo nghóa cuûa tröôøng phaùi Aristotle. Thöôïng Ñeá Ngoâi Moät laø “aùnh saùng Traàn gian”, Thöôïng Ñeá Ngoâi Hai vaø Ngoâi Ba laø caùc hình boùng daàn daàn saâu ñaäm theâm cuûa Ngoâi Moät. Adept (Lat.adeptus) : Trong Huyeàn linh hoïc, chæ ngöôøi ñaõ ñaït ñeán giai ñoaïn ñieåm ñaïo vaø trôû thaønh moät Ñöùc Thaày trong khoa Trieát hoïc Noäi Moân. Aether (Gr.): Theo coå nhaân, ñaây laø chaát phaùt saùng (luminiferous Substance) ñang thaám nhuaàn toaøn theå vuõ truï; “boä aùo” (“garment”) cuûa Thöôïng Ñeá Toái Cao, Zeus hay Jupiter. Theo Con Ngöôøi Hieän Ñaïi (modern) laø Dó Thaùi (Ether), veà yù nghóa cuûa noù trong vaät lyù hoïc vaø hoaù hoïc, xin xem Töï Ñieån Webster hay moät soá töï ñieån khaùc. Trong Huyeàn Bí Hoïc (Esotericism), Aether laø nguyeân khí thöù ba cuûa Vuõ Truï Thaát Phaân, vaät chaát (thoå) laø caùi thaáp nhaát, Akasa laø caùi cao nhaát. Agathon (Gr.) : Thöôïng Ñeá Toái Cao cuûa Plato, nghóa ñen “thaùnh thieän” (“the good”). Alaya cuûa chuùng ta hay laø Linh Hoàn Theá Giôùi.

NGÖÕ GIAÛI

235

331

Agnostic : Ngöôøi theo thuyeát baát khaû tri. Moät töø ngöõ ñöôïc Giaùo sö Huxley duøng tröôùc tieân ñeå chæ ngöôøi khoâng tin vaøo ñieàu gì maø khoâng ñöôïc caùc giaùc quan chöùng thöïc. Ahankara (B.Phaïn) : YÙ nieäm veà “caùi toâi” (“I”), töùc ngaõ thöùc (self– consciousness) hay laø yù thöùc veà caù tính (self– identity); “caùi toâi” hay laø nguyeân khí taïo ngaõ vaø taïo aûo giaùc (egoistical and mayavic principle) trong con ngöôøi, do bôûi söï voâ minh cuûa chuùng ta – noù taùch bieät “caùi ngaõ” cuûa chuùng ta ra khoûi Caùi Ngaõ Ñaïi Ñoàng Duy Nhaát. Cuõng goïi laø phaøm ngaõ (personality), ngaõ tính (egoism). Ain–Soph (Heb.). Thöôïng Ñeá “Voâ Bieân” hay “Voâ Haïn” toûa roäng vaø traûi daøi. Ain–Soph cuõng coøn vieát laø En–Soph vaø Ain–Suph, vì khoâng moät ngöôøi naøo, ngay ñeán caùc giaùo só Do Thaùi (Rabbis), hoaøn toaøn chaéc chaén veà caùc nguyeân aâm cuûa chuùng. Trong sieâu hình hoïc toân giaùo cuûa caùc trieát gia Hebrew coå, Baûn Nguyeân Duy Nhaát laø moät tröøu xuaát gioáng nhö Parabrahm, maëc daàu Tín ñoà Do Thaùi bí giaùo hieän ñaïi ñaït ñöôïc thaønh coâng chæ nhôø vaøo söï nguïy bieän vaø caùc nghòch lyù trong vieäc taïo ra moät “Thöôïng Ñeá Toái Cao” ñoái vôùi noù vaø khoâng coù gì cao sieâu hôn. Nhöng ñoái vôùi tín ñoà Do Thaùi bí giaùo thuôû ñaàu ôû Chaldea, Ain– Soph voán “khoâng hình töôùng hay baûn theå” vôùi “khoâng gioáng vôùi baát cöù gì khaùc”. (Die Kabbala cuûa Franck, trang 126). Ain– Soph ñoù khoâng bao giôø ñöôïc xem nhö “Ñaáng Saùng Taïo” ñöôïc chöùng minh moät caùch coù söùc thuyeát phuïc bôûi söï kieän laø moät ngöôøi Do Thaùi chính thoáng nhö Philo goïi “Ñaáng saùng taïo” laø Logos, ngaøi ñöùng keá “Ñaáng Voâ Haïn” (“Limitless One”) vaø laø “Ñeä Nhò Thöôïng Ñeá”. Trong Quaest Solut, Philo noùi: “Ñeä Nhò Thöôïng Ñeá ôû trong minh trieát cuûa noù (cuûa Ain– Soph)”. Thöôïng Ñeá laø Hö Voâ (No–Thing); chính vì voâ danh (nameless) do ñoù ñöôïc goïi laø Ain–Soph – thuaät ngöõ Ain coù nghóa laø khoâng coù gì caû (nothing). (Cuõng xem Kabbala cuûa Franck, trang 153). Alchemy (kim ñan), theo tieáng AÛ Raäp laø Ul–Khemi, nhö danh xöng gôïi cho thaáy, ñoù laø hoaù hoïc cuûa thieân nhieân. Ul–Khemi hay Al– Kimia, tuy theá, thöïc ra laø moät töø ngöõ ñöôïc AÛ Raäp hoaù, möôïn töø tieáng Hy Laïp chemeia do chöõ chumos, “nöôùc eùp” (“juice”), trích ra töø thaûo moäc. Khoa Kim ñan coù lieân quan ñeán caùc maõnh löïc tinh anh cuûa thieân nhieân vaø caùc tình traïng vaät chaát khaùc nhau maø caùc löïc tinh anh TÖÔNG LAI CUÛA HOÄI THOÂNG THIEÂN HOÏC

332

236

ñoù ñang taùc ñoäng. Trong luùc tìm kieám döôùi böùc maøn ngoân ngöõ, ít nhieàu ñeàu do con ngöôøi taïo ra, ñeå truyeàn ñaït cho ngöôøi khoâng coù kinh nghieäm raát nhieàu Bí Maät Troïng Ñaïi (Mystereium Magnum) maø vaãn ñöôïc an toaøn trong tay cuûa moät theá giôùi ích kyû, nhaø luyeän ñan maëc nhieân cho ñoù nhö laø nguyeân taéc ñaàu tieân cuûa mình, ñoù laø söï hieän höõu cuûa moät loaïi Dung Moâi Vuõ Truï (Universal Solvent) naøo ñoù trong chaát lieäu ñoàng nhaát maø töø ñoù caùc nguyeân toá phaùt trieån ra, nhaø luyeän ñan goïi chaát ñoù laø vaøng roøng, hay vaät chaát toaøn myõ (summum materiae). Dung moâi naøy cuõng ñöôïc goïi laø dung moâi vuõ truï (menstruum universale) coù khaû naêng laáy ñi moïi maàm beänh ra khoûi cô theå con ngöôøi, ñoåi môùi söï treû trung vaø keùo daøi söï soáng. Ñoù laø lapis philosophorum (hoøn ñaù cuûa trieát gia). Khoa hoïc luyeän ñan du nhaäp tröôùc tieân vaøo AÂu Chaâu nhôø Geber, moät ñaïi trieát gia vaø laø hieàn giaû AÛ Raäp, vaøo theá kyû thöù taùm ôû kyû nguyeân chuùng ta; nhöng khoa naøy ñaõ ñöôïc bieát tôùi vaø thöïc haønh tröôùc ñoù töø laâu ôû Trung Hoa vaø Ai Caäp. Nhieàu baûn vaên vieát treân chæ thaûo (papyri) veà Khoa Luyeän Ñan vaø caùc baèng chöùng khaùc cho thaáy raèng ñoù laø khoa nghieân cöùu ñöôïc öa thích cuûa Vua Chuùa vaø caùc Vò Tö Teá (Priests), ñaõ ñöôïc khai quaät leân vaø baûo quaûn döôùi teân goïi chung laø caùc luaän aùn cuûa Hermes. (Xem Tabula Smaragdina). Khoa Luyeän Ñan ñöôïc khaûo cöùu döôùi ba khía caïnh rieâng bieät, noù thöøa nhaän nhieàu caùch giaûi thích khaùc nhau, cuï theå laø veà vuõ truï, con ngöôøi vaø traùi ñaát. Ba phöông phaùp naøy ñöôïc tieâu bieåu döôùi ba ñaëc chaát ñeå luyeän ñan– löu huyønh (sulphur), thuûy ngaân vaø muoái. Caùc taùc giaû khaùc thì noùi raèng caùc tieán trình naøy laàn löôït laø ba, baûy, möôøi vaø möôøi hai; nhöng taát caû ñeàu ñoàng yù chæ coù moät muïc tieâu trong Khoa Luyeän Ñan ñoù laø chuyeån hoaù caùc kim loaïi thöôøng thaønh vaøng nguyeân chaát. Nhöng vaøng ñoù thöïc söï laø gì, raát ít ngöôøi hieåu ñöôïc moät caùch chính xaùc. Chaéc chaén laø coù moät caùi gì ñoù trong thieân nhieân duøng ñeå chuyeån hoaù kim loaïi thöôøng thaønh kim loaïi quí hôn, nhöng ñaây chæ laø moät khía caïnh cuûa Khoa Luyeän Ñan, khía caïnh traàn tuïc hay laø khía caïnh thuaàn vaät chaát, vì veà maët lyù luaän, chuùng ta thaáy cuøng moät dieãn trình gioáng nhö theá ñang xaûy ra trong ruoät ñòa caàu. Tuy nhieân, beân ngoaøi vaø beân kia caùch dieãn giaûi naøy, trong khoa luyeän ñan coøn coù moät yù nghóa töôïng tröng, thuaàn tuùy thoâng linh vaø tinh thaàn. Trong khi CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

NGÖÕ GIAÛI

333

nhaø luyeän ñan cuûa Do Thaùi Bí Giaùo tìm caùch hieåu caùi tröôùc, thì nhaø luyeän ñan kieâm nhaø huyeàn linh hoïc (the Occultist–Alchemist) baùc boû vaøng cuûa coõi traàn, ñaët heát moïi chuù taâm cuûa mình vaø chæ höôùng caùc noå löïc cuûa mình vaøo vieäc chuyeån hoaù töù haï theå thaønh Tam Thöôïng Theå thieâng lieâng cuûa con ngöôøi, ñeå sau roát hoaø nhaäp thaønh moät. Caùc coõi tinh thaàn, trí tueä, coõi thoâng linh vaø coõi traàn cuûa cuoäc soáng con ngöôøi trong khoa luyeän ñan ñöôïc so saùnh vôùi töù ñaïi (four elements), – hoûa, phong, thuûy vaø ñòa, ñoàng thôøi moãi yeáu toá (ñaïi) coù theå coù caáu taïo ba phaàn, nghóa laø chaët chòa (fixed), khoâng chaët chòa (unstable) vaø deã bay hôi (volatile). Theá gian bieát ít hay khoâng bieát gì lieân quan ñeán nguoàn coäi cuûa ngaønh trieát hoïc coå naøy, nhöng chaéc chaén raèng noù khoâng bieát tröôùc söï caáu taïo cuûa baát cöù Hoaøng Ñaïo (Zodiac) ñaõ ñöôïc bieát naøo, vaø khi baøn ñeán caùc maõnh löïc ñöôïc nhaân caùch hoaù cuûa thieân nhieân, coù leõ cuõng laø baát cöù thaàn thoaïi naøo cuûa theá giôùi. Cuõng khoâng coù baát cöù nghi ngôø naøo cho raèng caùc bí maät thaät söï cuûa söï chuyeån hoaù (treân coõi traàn) ñaõ ñöôïc bieát roõ vaøo thôøi coå vaø ñaõ bò thaát tung tröôùc khi môû ñaàu thôøi kyø lòch söû. Moân hoaù hoïc ngaøy nay ñang nôï khoa luyeän ñan do caùc khaùm phaù caên baûn lyù thuù nhaát cuûa noù, nhöng khoâng ñeå yù ñeán söï thaät khoâng theå choái caûi cuûa hoaù hoïc, ñoù laø chæ coù moät yeáu toá duy nhaát trong vuõ truï, hoaù hoïc saép caùc kim loaïi vaøo lôùp caùc yeáu toá, vaø chæ baây giôø môùi baét ñaàu tìm ra caùc loãi laàm sôø sôø cuûa noù. Thaäm chí moät soá nhaø soaïn töï ñieån baùch khoa baét buoäc thuù nhaän raèng neáu haàu heát caùc taøi lieäu veà söï chuyeån hoaù ñeàu laø löøa phænh giaû doái, tuy theá moät soá taøi lieäu ñoù laïi ñöôïc keøm theo baèng caùc chöùng côù laøm cho chuùng trôû thaønh khaû höõu. Nhôø cheá ra pin ñieän, hôn nöõa pin kieàm, ngöôøi ta ñaõ tìm ra laø coù caên baûn kim loaïi. Vieäc coù theå coù ñöôïc kim loaïi töø caùc chaát khaùc voán chöùa caùc thaønh phaàn caáu taïo noù, ñeå thay ñoåi moät kim loaïi naøy thaønh kim loaïi khaùc… do ñoù phaûi bò boû dôû chöa xong. Khoâng phaûi taát caû caùc Nhaø luyeän ñan ñeàu bò xem laø nhöõng keû maïo danh. Nhieàu ngöôøi ñaõ laøm vieäc caät löïc döôùi söï xaùc tín laø muïc tieâu cuûa hoï seõ ñöôïc ñaït tôùi, vôùi söï kieân nhaãn khoâng meät moûi vaø taám loøng trong saïch, ñöôïc caùc Nhaø luyeän ñan khuyeán caùo moät caùch roõ raøng, caùc ñöùc tính treân chính laø söï ñoøi hoûi chính cho söï thaønh coâng cuûa coâng lao hoï. (Baùch Khoa Töø Ñieån Phoå Thoâng). TÖÔNG LAI CUÛA HOÄI THOÂNG THIEÂN HOÏC

334

Alexandrian Philosophers (hay Tröôøng phaùi). Tröôøng phaùi trieát hoïc tröù danh naøy xuaát hieän ôû Alexandria, Ai Caäp, töø laâu, thaønh phoá naøy ñaõ laø trung taâm cuûa kieán thöùc vaø trieát hoïc. Noù noåi danh vì caùi thö vieän cuûa noù, do Ptolemy Soter thaønh laäp ngay luùc baét ñaàu trieàu ñaïi cuûa oâng (Ptolemy maát naêm 283 tröôùc T.C) – moät thö vieän ñöôïc cao rao laø coù 700.000 cuoän saùch hay quyeån saùch (Aulus Gellius) vì baûo taøng cuûa noù, töùc Haøn Laâm Vieän Khoa Hoïc vaø Ngheä Thuaät ñích thöïc ñaàu tieân daønh cho caùc hoïc giaû noåi danh treân theá giôùi chaúng haïn nhö Euclid, cha ñeû cuûa khoa hình hoïc, Apollonius ôû Perga, taùc giaû cuûa coâng trình vaãn coøn toàn taïi veà caùc maët caét hình noùn (conic sections); Nicomachus, nhaø soá hoïc (arithmetician): vì caùc nhaø thieân vaên, caùc trieát gia töï nhieân, caùc nhaø giaûi phaãu nhö laø Herophilus vaø Erasistratus; caùc y só, nhaïc só, ngheä só v.v… Nhöng noù coøn noåi danh hôn vôùi tröôøng phaùi chieát trung hay tröôøng phaùi taân Plato, do Ammonius Saccas thaønh laäp naêm 173 sau T.C., goàm caùc moân ñeä nhö Origen, Plotinus vaø nhieàu ngöôøi khaùc maø ngaøy nay noåi danh trong lòch söû. Caùc tröôøng noåi danh nhaát cuûa Phaùi Baát Khaû Tri (Gnostics) ñeàu coù coäi nguoàn ôû Alexandria. Philo–Judaeus, Josephus, Iamblichus, Porphyry, Clement ôû Alexandria, nhaø thieân vaên hoïc Erathosthenes, Hypatia, trieát gia nguyeân sô (virgin philosopher) vaø voâ soá caùc ngoâi sao haïng hai khaùc nöõa, taát caû ñeàu thuoäc veà caùc tröôøng phaùi lôùn naøy ôû caùc thôøi kyø khaùc nhau vaø giuùp vaøo vieäc bieán Alexandria thaønh moät trong caùc trung taâm kieán thöùc noåi tieáng ñuùng ñaén nhaát maø theá giôùi töøng taïo ra. Altruism (chuû nghóa vò tha), do Alter: khaùc (other). Moät tính chaát ngöôïc vôùi vò kyû (egoism). Caùc haønh ñoäng coù khuynh höôùng laøm ñieàu toát laønh cho keû khaùc, khoâng nghó ñeán mình. Ammonius Saccas : Moät trieát gia vó ñaïi vaø thaùnh thieän soáng ôû Alexandria giöõa theá kyû 2 vaø 3 thuoäc kyû nguyeân chuùng ta, nhaø saùng laäp tröôøng phaùi Taân Plato cuûa ngöôøi Philalethians hay “nhöõng keû yeâu chaân lyù” (“lovers of truth”). OÂng thuoäc doøng doõi ngheøo haøn, cha meï goác laø ngöôøi Thieân Chuùa Giaùo, nhöng ñöôïc phuù baåm cho thieân tính thaùnh thieän noåi baät ñöôïc goïi laø Theodidaktos, “Thaàn huaán” (“God – taught”). OÂng toân vinh nhöõng gì thaùnh thieän trong Cô Ñoác Giaùo,

CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

NGÖÕ GIAÛI

238

335

nhöng töø boû noù vaø caùc giaùo hoäi vaøo tuoåi raát sôùm, vì khoâng theå tìm thaáy trong Cô Ñoác Giaùo baát cöù ñieàu gì cao sieâu hôn laø caùc toân giaùo coå. Analogeticists : Trieát gia loaïi suy. Caùc moân ñoà cuûa Ammonius Saccas (X. ñoaïn treân) thöôøng ñöôïc goïi nhö theá bôûi vì caùch thöïc haønh cuûa hoï laø trình baøy moïi truyeàn thuyeát, thaàn thoaïi vaø ñieàu huyeàn bí linh thieâng baèng moät nguyeân taéc loaïi suy vaø töông hôïp (principle of analogy and correspondence), qui taéc hieän nay ñang thaáy coù trong heä thoáng Do Thaùi Bí Giaùo vaø noåi baät leân trong caùc tröôøng phaùi Trieát hoïc Noäi Moân ôû Ñoâng Phöông. (Xem “Möôøi Hai Cung Hoaøng Ñaïo” cuûa T.Subba Row trong “Naêm naêm vôùi Minh Trieát Thieâng Lieâng”). Ananda (B.Phaïn): Chí phuùc, laïc phuùc (bliss, joy, felicity). Moät thaùnh danh cuûa moät ñeä töû thaân thieát cuûa Phaät Thích Ca. Anaxagoras : Moät trieát gia noåi danh ôû Ionia (phía Taây Tieåu AÙ– ND) soáng vaøo khoaûng 500 tröôùc T.C, nghieân cöùu trieát hoïc döôùi aûnh höôûng cuûa Anaximenes ôû Miletus, vaø coù moät thôøi soáng vôùi Pericles, ôû Athens (Hy Laïp). Socrates, Euripides, Archelaus vaø caùc nhaân vaät cuøng caùc trieát gia loãi laïc khaùc thuoäc trong soá caùc moân ñoà cuûa oâng. OÂng laø moät nhaø thieân vaên hoïc thoâng thaùi nhaát vaø laø moät trong nhöõng ngöôøi ñaàu tieân giaûi thích coâng khai nhöõng gì maø Pythagoras giaûng daïy moät caùch bí maät– cuï theå laø chuyeån ñoäng cuûa caùc haønh tinh, nhaät thöïc vaø nguyeät thöïc, v.v… Chính oâng daïy ra thuyeát hoàng nguyeân khí (theory of chaos), döïa vaøo nguyeân taéc “khoâng vaät gì ñeán töø hö voâ” (“nothing comes from nothing” – ex nihilo nihil fit) vaø thuyeát nguyeân töû, vôùi tö caùch laø tinh tuùy vaø chaát lieäu aån beân döôùi moïi vaät theå (bodies) “coù cuøng baûn chaát nhö laø caùc theå maø chuùng taïo thaønh”. OÂng daïy laø caùc nguyeân töû naøy tröôùc tieân ñöôïc khôûi ñoäng baèng nous (trí tueä vuõ truï, töùc Mahat cuûa AÁn giaùo), maø nous laø moät thöïc theå phi vaät chaát, vónh haèng, thuoäc tinh thaàn. Bôûi söï keát hôïp naøy maø theá giôùi ñöôïc taïo ra, caùc theå vaät chaát thoâ thieån chìm xuoáng, coøn caùc nguyeân töû tinh anh (hay laø hoûa dó thaùi– fiery ether) noåi leân vaø traûi roäng ra trong caùc vuøng trôøi cao. Ñi tröôùc khoa hoïc hieän ñaïi khoaûng hôn 2000 naêm, oâng ñaõ daïy raèng caùc tinh tuù coù cuøng chaát lieäu nhö ñòa caàu cuûa chuùng ta, coøn maët trôøi laø moät khoái noùng röïc, oâng coøn daïy raèng maët traêng laø moät theå toái ñen khoâng theå cö truù ñöôïc, ñang nhaän aùnh saùng töø maët trôøi. Ngoaøi phaàn TÖÔNG LAI CUÛA HOÄI THOÂNG THIEÂN HOÏC

336

239

khoa hoïc noùi ôû treân, oâng coøn thuù thöïc raèng oâng hoaøn toaøn tin töôûng coù söï soáng thöïc söï cuûa caùc söï vaät (the real existence of things), tuy caùc giaùc quan cuûa chuùng ta caûm nhaän ñöôïc nhöng khoâng theå chöùng minh moät caùch roõ reät ñöôïc. Vaøo naêm 72 tuoåi oâng cheát trong khi löu ñaøy ôû Lampsacus. Anima Mundi (Lat.): “Linh hoàn Theá Giôùi”, gioáng nhö Alaya cuûa Phaät giaùo Baéc Toâng. Ñaây laø tinh hoa thieâng lieâng (divine Essence) toûa khaép, thaám nhuaàn, laøm linh hoaït, ñem sinh löïc cho vaïn vaät, töø nguyeân töû teá vi nhaát cuûa vaät chaát cho ñeán con ngöôøi vaø thaùnh thaàn. Chính theo yù nghóa “Töø Maãu coù baûy lôùp da” (“the seven skinned Mother”) cuûa caùc ñoaïn kinh (stanzas) trong Secret Doctrine. Tinh hoa cuûa baûy coõi höõu tình, taâm thöùc vaø söï bieán phaân, caû tinh thaàn laãn vaät chaát. ÔÛ traïng thaùi cao nhaát cuûa noù chính laø Nieát Baøn; ôû traïng thaùi thaáp nhaát cuûa noù chính laø Tinh Tuù Quang (Astral Light). Noù thuoäc nöõ (feminine) ñoái vôùi ngöôøi theo Thuyeát Baát Khaû Tri, ngöôøi Cô Ñoác ban sô vaø ngöôøi Nazarennes; thuoäc löôõng phaùi theo caùc moân phaùi khaùc, caùc phaùi naøy xem noù nhö laø chæ ôû trong boán coõi thaáp cuûa noù, coù baûn chaát laø löûa vaø dó thaùi trong theá giôùi saéc töôùng ngoaïi caûnh, vaø coù tính chaát thieâng lieâng vaø taâm linh trong ba coõi cao cuûa noù. Khi noùi raèng moãi linh hoàn con ngöôøi ñöôïc sinh ra baèng caùch töï taùch rôøi khoûi Anima Mundi, thì veà maët noäi moân, ñieàu ñoù coù nghóa raèng Thöôïng Ngaõ (higher Egos) cuûa chuùng ta coù baûn chaát töông ñoàng vôùi Noù, vaø Mahat laø moät huyeàn xaï (radiation) cuûa caùi Tuyeät Ñoái Ñaïi Ñoàng haèng voâ hieän. Anoia (Hy Laïp): laø “thieáu hieåu bieát vì keùm thoâng minh” (“want of understanding folly”); teân goïi naøy ñöôïc Plato vaø caùc trieát gia khaùc duøng ñeå chæ haï trí khi keát hôïp quaù chaët cheõ vôùi Kama (duïc voïng), voán ñöôïc ñaëc tröng baèng tính phi lyù (irrationality) (agnoia). Goác Hy Laïp agnoia hieån nhieân laø moät daãn xuaát cuûa Baéc Phaïn ngöõ ajnana (phaùt aâm laø agnyana), töùc laø voâ minh (ignorance), phi lyù vaø thieáu hieåu bieát. Anthropomorphism : Thuyeát thaàn nhaân ñoàng hình. Do tieáng Hy Laïp Anthropos, con ngöôøi. Haønh vi gaùn cho Thöôïng Ñeá hoaëc thaàn thaùnh hình daïng con ngöôøi vaø caùc thuoäc tính hay tính tình cuûa con ngöôøi. Anugita (B.Phaïn): Moät trong caùc kinh Upanishads. Moät boä luaän raát huyeàn bí (Xem Clarendon Press, “Caùc Thaùnh Thö Ñoâng Phöông”). CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

NGÖÕ GIAÛI

337

Apollo Belvidere. Thuoäc trong soá caùc töôïng coå cuûa Apollo, con trai cuûa thaàn Jupiter vaø Latona, ñöôïc goïi laø Phoebus, Helios, söï röïc rôõ, vaø Maët Trôøi– thaàn loãi laïc vaø hoaøn haûo nhaát laø vò thaàn coù danh xöng naøy, voán ôû trong phoøng trieån laõm Bevidere ôû Vatican, La Maõ. Ñöôïc goïi laø Pythian Apollo, vì vò thaàn naøy töôïng tröng thôøi vinh quang cuûa thaàn qua con maõng xaø Python. Töôïng ñöôïc tìm thaáy trong caùc pheá tích ôû Antium vaøo naêm 1503. Apollonius ôû Tyana. Moät trieát gia phi thöôøng, sinh ôû Cappadocia vaøo khoaûng ñaàu theá kyû thöù nhaát, moät ngöôøi theo phaùi Pythagore nhieät thaønh, hoïc caùc khoa hoïc cuûa ngöôøi Phoenician theo söï chæ daãn cuûa Euthydemus, hoïc trieát hoïc cuûa Pythagore vaø caùc moân khaùc döôùi söï chæ daãn cuûa Euxenus ôû Heraclea. Tuaân theo caùc hoïc thuyeát cuûa phaùi Pythagoras, oâng giöõ giôùi chay tònh suoát ñôøi, chæ aên traùi caây cuøng rau coû, khoâng heà uoáng röôïu, maëc quaàn aùo chæ laøm baèng sôïi thöïc vaät, ñi chaân traàn vaø ñeå toùc moïc daøi gioáng nhö moïi ñeä töû ñieåm ñaïo ñaõ laøm tröôùc vaø sau ngaøi. Ngaøi ñöôïc ñieåm hoaù bôûi caùc vò tö teá cuûa ñeàn thôø Aeculapius (As clepios) ôû Aegae vaø hoïc ñöôïc nhieàu “pheùp huyeàn dieäu” ñeå chöõa trò beänh nhaân maø OÂng Toå cuûa y hoïc (God of medicine) ñaõ töøng laøm. Do vieäc töï doïn mình cho moät cuoäc ñieåm ñaïo cao baèng moät cuoäc tònh khaåu (a silence) trong naêm naêm, vaø do vieäc du hoaù – vieáng Antioch, Ephesus vaø Pamphylia cuøng caùc nôi khaùc– xuyeân qua Babylon, ngaøi tôùi ñöôïc AÁn Ñoä chæ moät mình, taát caû caùc ñeä töû cuûa ngaøi ñeàu boû rôi ngaøi vì hoï sôï phaûi ñi ñeán “vuøng ñaát meâ hoaëc” (“land of enchantments”). Moät ñeä töû tình côø laø Damis maø ngaøi gaëp gôõ treân ñöôøng ñi, ñaõ ñi theo ngaøi, tuy nhieân, chæ ôû treân caùc cuoäc du hoaù. Theo Damis, ôû Babylone ngaøi ñöôïc ñieåm hoaù bôûi ngöôøi Chaldea vaø Magi, sau ñoù 100 naêm caâu chuyeän töôøng thuaät cuûa Damis ñöôïc moät ngöôøi teân laø Philostratus cheùp laïi. Sau khi töø AÁn Ñoä trôû veà, ngaøi toû ra laø moät Ñeä Töû Ñieåm Ñaïo thöïc söï nôi nhöõng ñieàu maø ngaøi tieân ñoaùn nhö beänh dòch, caùc traän ñoäng ñaát, caùi cheát cuûa caùc vua chuùa vaø caùc bieán coá khaùc nöõa ñeàu xaûy ra raát ñuùng. ÔÛ Lesbos, caùc tö teá cuûa Orpheus ghen gheùt ngaøi, vaø khoâng chòu ñieåm hoaù cho ngaøi vaøo caùc bí phaùp ñaëc bieät cuûa hoï, daãu cho hoï laøm nhö theá nhieàu naêm sau ñoù. ÔÛ Athens vaø nhieàu nöôùc khaùc, ngaøi thuyeát TÖÔNG LAI CUÛA HOÄI THOÂNG THIEÂN HOÏC

338

giaûng cho daân chuùng hieåu bieát caùc ñaïo lyù thanh khieát vaø cao thöôïng nhaát, coøn caùc hieän töôïng maø ngaøi taïo ra vöøa kyø dieäu vöøa nhieàu vaø ñöôïc xaùc nhaän laø ñuùng. Trong côn maát tinh thaàn, Justin Martyr ñaët caâu hoûi: “Laøm theá naøo maø caùc linh phuø (talismans) cuûa Apollonius coù ñöôïc quyeàn naêng, vì nhö chuùng ta thaáy, chuùng ngaên ñöôïc möùc thònh noä cuûa côn ba ñaøo, söùc hung haõn cuûa traän cuoàng phong vaø caùc cuoäc taán coâng cuûa loaøi daõ thuù; vaø trong khi caùc huyeàn dieäu cuûa vò Chuùa Teã cuûa chuùng ta ñöôïc baûo toàn bôûi chæ moät mình truyeàn thuyeát, coøn caùc huyeàn dieäu cuûa Apollonius thì raát nhieàu vaø thöïc söï ñöôïc theå hieän trong caùc söï kieän hieän höõu?” (Quest. XXIV). Nhöng caâu hoûi naøy thaät deã traû lôøi, thaät söï laø sau khi ñi ngang qua Koosh cuûa AÁn Ñoä (Hindu Koosh), Apollonius ñaõ ñöôïc moät vò vua (King) höôùng daãn ñeán truù sôû (abode) cuûa caùc Nhaø Hieàn Trieát (Sages), coù theå laø ngaøi löu laïi ñoù raát laâu, vaø caùc hieàn giaû naøy daïy ngaøi khoa tri thöùc voâ song cuûa hoï (unsurpassed knowledge). Caùc cuoäc ñoái thoaïi cuûa ngaøi vôùi hieàn giaû Menippus xöù Corinth (ôû Hy Laïp coå – ND) ñaõ mang laïi cho chuùng ta saùch giaùo lyù vaán ñaùp noäi moân ñích thöïc vaø heù loä (khi hieåu ñöôïc) nhieàu bí nhieäm quan troïng cuûa thieân nhieân. Apollonius laø thaân höõu, ngöôøi töông thoâng (correspondent) vaø laø thöôïng khaùch cuûa caùc vua vaø caùc hoaøng haäu, khoâng moät quyeàn naêng kyø dieäu hay “phaùp thuaät” (wonderful or “magic” powers) naøo ñöôïc chöùng thöïc laø hay hôn quyeàn naêng cuûa ngaøi. Vaøo khoaûng cuoái cuoäc ñôøi daøi vaø kyø dieäu cuûa Ngaøi, Ngaøi coù môû moät tröôøng noäi moân ôû Ephesus vaø töø traàn vaøo khoaûng naêm ngaøi ñöôïc 100 tuoåi. Archangel (Nhaát ñaúng Thieân Thaàn). Thieân thaàn cao sieâu nhaát. Do hai töø ngöõ Hy Laïp: arch, “haøng ñaàu” (“first”) vaø angelos, “söù giaû” (“messenger”). Arhat (La Haùn, B.Phaïn): cuõng ñöôïc phaùt aâm vaø vieát laø Arahat, Arhan, Rahat v.v… “ngöôøi xöùng ñaùng” (“the worthy one”); moät ngöôøi Arya hoaøn thieän, moät ngöôøi heát luaân hoài; “xöùng ñaùng vôùi danh vi thieâng lieâng”. Ñaây laø teân goïi tröôùc tieân daønh cho ngöôøi theo ñaïo Jain vaø sau ñoù duøng chæ thaùnh nhaân theo ñaïo Phaät ñöôïc ñieåm hoaù vaøo caùc bí phaùp noäi moân. La haùn laø ngöôøi ñaõ tieán nhaäp vaøo con ñöôøng cuoái cuøng vaø cao sieâu nhaát vaø nhö theá thoaùt khoûi taùi sinh. CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

NGÖÕ GIAÛI

241

339

Arians : Moân ñoà cuûa Arius, moät tröôûng laõo (presbyter) cuûa Giaùo Hoäi ôû Alexandria vaøo theá kyû thöù tö. Arius laø keû chuû tröông raèng Ñöùc Christ laø moät con ngöôøi vaø laø moät thöïc theå ñöôïc saùng taïo, döôùi Ñöùc Chuùa Cha, maëc duø laø moät ngöôøi cao quyù, moät vò adept, thoâng thaïo moïi bí phaùp thieâng lieâng. Aristobulus : Moät ngöôøi vieát vaên thaønh Alexandria vaø laø moät trieát gia taàm thöôøng. Moät ngöôøi Do Thaùi (Jew) coá chöùng minh raèng Aristotle ñaõ giaûi thích caùc tö töôûng bí hieåm cuûa Moses. Aryan (B.Phaïn): nghóa ñen “ngöôøi thaùnh thieän” (“the holy”); nhöõng ngöôøi ñaõ thaønh thaïo Töù Dieäu Ñeá (Aryasatyani) vaø ñaõ tieán nhaäp vaøo thaùnh ñaïo (Aryamarga path) ñöa ñeán Nieát Baøn hay Giaûi thoaùt toái haäu (Moksha), boán con ñöôøng vó ñaïi. Thoaït ñaàu, caùc vò naøy ñöôïc bieát döôùi teân laø caùc vò Thaùnh Trieát (Rishis). Nhöng ngaøy nay teân goïi naøy trôû thaønh hình dung töø chæ moät chuûng toäc, vaø caùc nhaø Ñoâng Phöông hoïc cuûa chuùng ta, trong khi töôùc ñi giai caáp Baø La Moân AÁn Ñoä quyeàn thöøa keá cuûa hoï, laïi bieán ngöôøi Aryans thaønh taát caû ngöôøi AÂu Chaâu. Vì leõ, theo noäi moân hoïc, boán con ñöôøng hay boán giai ñoaïn naøy chæ coù theå ñöôïc tieán nhaäp vaøo qua söï phaùt trieån taâm linh lôùn lao vaø “söï phaùt trieån thieâng lieâng”, chuùng ñöôïc goïi laø Thaùnh Ñaïo (Aryamarga). Caùc trình ñoä tieán ñeán quaû vò La Haùn (Arhatship) ñöôïc goïi theo thöù töï laø Tu ñaø hoaøn (srotapatti), Tö ñaø haøm (sakridagamin), A na haøm (Anagamin) vaø La Haùn, hay laø boán ñaúng caáp Aryas, töông öùng vôùi boán thaùnh ñaïo vaø chaân lyù. Aspect : Hình töôùng (rupa) maø theo ñoù baát cöù nguyeân khí naøo trong con ngöôøi hay baûn chaát thaát phaân bieåu loä ra ñöôïc goïi laø moät traïng thaùi (aspect) cuûa nguyeân khí ñoù theo Minh Trieát Thieâng Lieâng. Astral body (Dó thaùi hình). Ñoái phaàn baèng chaát dó thaùi (ethereal counterpart) hay dó thaùi hình (double) cuûa baát cöù vaät theå naøo treân coõi traàn (physical body). Doppelganger. Astrology (Chieâm tinh hoïc). Moân hoïc vaïch roõ taùc ñoäng cuûa caùc thieân theå treân caùc söï vieäc traàn theá vaø coù khaû naêng noùi tröôùc caùc bieán coá töông lai do nôi vò trí cuûa caùc tinh tuù. Tính chaát coå (antiquity) cuûa noù xöa ñeán ñoä phaûi ñaët noù trong soá caùc taøi lieäu coù sôùm nhaát trong voán kieán thöùc cuûa nhaân loaïi. Töø laâu noù vaãn laø moät khoa hoïc huyeàn bí ôû TÖÔNG LAI CUÛA HOÄI THOÂNG THIEÂN HOÏC

340

Ñoâng Phöông vaø caùch dieãn ñaït roát raùo cuûa noù vaãn y nguyeân nhö theá ñeán taän ngaøy nay, coøn aùp duïng huyeàn bí cuûa noù chæ coù ñöôïc moät möùc ñoä hoaøn thieän naøo ñoù ôû Phöông Taây trong khoaûng thôøi gian töø khi Varaha Mihira vieát ra saùch Chieâm tinh hoïc cuûa ngaøi caùch ñaây khoaûng 1400 naêm. Claudius Ptolemy, nhaø ñòa lyù hoïc vaø toaùn hoïc noåi danh, saùng laäp ra heä thoáng Thieân vaên hoïc ñöôïc bieát döôùi teân cuûa ngaøi, ñoù laø Tetrabiblos, heä thoáng ñoù vaãn coøn laø neàn taûng cuûa Chieâm tinh hoïc hieän ñaïi, vaøo naêm 135 sau T.C. Khoa töû vi ñaåu soá (Horoscopy) ngaøy nay ñöôïc nghieân cöùu theo boán ñeà muïc cuï theå laø: 1. Traàn tuïc (mundane), döïa theo öùng duïng cuûa noù ñoái vôùi khí töôïng hoïc (meteorology), ñòa chaán hoïc (seismology), troàng troït chaên nuoâi (husbandry) … 2. State hay laø Civic lieân quan tôùi töông lai cuûa caùc quoác gia, vua chuùa vaø caùc nhaø caàm quyeàn. 3. Horary, lieân quan ñeán vieäc giaûi ñaùp caùc nghi ngôø naûy sinh trong trí döïa vaøo baát cöù ñoái töôïng (subject) naøo. 4. Genethliacal, lieân heä ñeán töông lai cuûa caùc caù nhaân töø luùc sinh ñeán luùc töø traàn. Ngöôøi Ai Caäp vaø ngöôøi Chaldea thuoäc trong soá ngöôøi ham thích khoa chieâm tinh laâu ñôøi nhaát, maëc daàu caùc caùch giaûi ñoaùn tinh tuù cuûa hoï vaø caùc phöông phaùp hieän ñaïi khaùc nhau raát nhieàu. Caùch cuûa hoï cho raèng Belus, töùc Bel hay Elu cuûa ngöôøi Chaldea, haäu dueä (scion) cuûa Trieàu Ñaïi Thieâng Lieâng (Divine Dynasty) hay trieàu ñaïi cuûa caùc Thaùnh Vöông (King– gods) thuoäc veà ñaát ñai cuûa Chemi, vaø ñaõ rôøi boû noù ñeå laäp ra moät thuoäc ñòa töø Ai Caäp treân bôø soâng Euphrates, nôi maø moät ñeàn thôø, do caùc nhaø tö teá cai quaûn ñeå phuïng söï caùc “tinh quaân” (“lords of the stars”), ñöôïc döïng leân. Veà nguoàn coäi cuûa moân hoïc naøy, moät maët ngöôøi ta bieát raèng Thebes chuû tröông caàu coù söï toân troïng vieäc tìm kieám khoa chieâm tinh hoïc; trong khi ôû maët khaùc, taát caû ñeàu ñoàng yù raèng chính ngöôøi Chaldea ñaõ daïy khoa hoïc ñoù cho caùc quoác gia khaùc. Ngaøy nay Thebes ñi tröôùc hôn nhieàu, khoâng nhöõng chæ “Ur cuûa ngöôøi Chaldea”, maø coøn Nipur, nôi maø Bel ñöôïc thôø phuïng ñaàu tieân– Sin, con trai cuûa y CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

NGÖÕ GIAÛI

341

(maët traêng), voán laø thaàn linh chuû quaûn cuûa Ur, vuøng ñaát chaøo ñôøi (nativity) cuûa Terah, ngöôøi Sabean vaø tín ñoà Baùi tinh giaùo (Astrolater) vaø cuûa Abram, con trai cuûa y, nhaø chieâm tinh hoïc vó ñaïi cuûa truyeàn thuyeát Thaùnh kinh. Nhö theá, taát caû ñeàu coù khuynh höôùng xaùc ñònh söï khaúng ñònh cuûa ngöôøi Ai Caäp. Neáu veà sau teân tuoåi cuûa nhaø chieâm tinh naøy bò hoen oá ôû Rome vaø nôi khaùc, ñoù laø do söï gaït gaãm cuûa nhöõng ngöôøi muoán kieám ñöôïc nhieàu tieàn ñoái vôùi nhöõng gì laø phaàn maáu choát cuûa Khoa Hoïc Thaùnh Thieän cuûa caùc Bí Phaùp, coøn nhöõng ngöôøi, do khoâng bieát ñöôïc caùi sau, ñaõ phaùt trieån moät heä thoáng hoaøn toaøn döïa vaøo toaùn hoïc, thay vì sieâu hình hoïc sieâu vieät vôùi caùc thieân theå vaät chaát ñoùng vai troø nhö laø hieän theå (upadhi) hay neàn taûng vaät chaát. Tuy nhieân, baát chaáp moïi haønh haï ngöôïc ñaõi, con soá ngöôøi uûng hoä chieâm tinh hoïc trong soá nhöõng ngöôøi trí thöùc vaø coù ñaàu oùc khoa hoïc luoân luoân raát ñoâng ñaûo. Neáu Cardan vaø Kepler ôû trong soá caùc uûng hoä vieân nhieät thaønh cuûa chieâm tinh hoïc thì sau ñoù nhöõng ngöôøi coù nhieät taâm khoâng coù gì ñeå hoå theïn vì thaäm chí ngaøy nay noù vaãn coøn ôû döôùi hình thöùc baát toaøn vaø leäch laïc. Nhö ñaõ noùi trong Isis Unveiled (q.I, tr. 259) “ Chieâm tinh hoïc coù ñoä chính xaùc so vôùi thieân vaên hoïc nhö theá naøo, thì nhaø taâm lyù hoïc coù ñoä chính xaùc so vôùi sinh lyù hoïc cuõng nhö theá aáy. Trong chieâm tinh hoïc vaø taâm lyù hoïc, ngöôøi ta phaûi vöôït quaù theá giôùi vaät chaát höõu hình vaø tieán vaøo lónh vöïc tinh thaàn sieâu vieät.” Athenagoras: Moät trieát gia thuoäc phaùi Plato ôû Athens, ngöôøi ñaõ vieát baûn bieän hoä (apology) cho nhöõng tín ñoà Cô Ñoác Giaùo vaøo naêm 177 sau T.C., göûi cho Marcus Aurelius ñeå chöùng minh raèng caùc toá giaùc ñaõ ñöôïc ñöa ra choáng vôùi hoï, cuï theå laø hoï coù lieân keát sai traùi vaø aên thòt treû con bò gieát, ñeàu laø thaát thieät. Atman hay Atma (B. Phaïn): Tinh Thaàn Vuõ Truï, Chaân Thaàn thieâng lieâng, ñöôïc goïi laø “nguyeân khí thöù baûy” trong caùch phaân haïng “thaát phaân” theo coâng truyeàn cuûa con ngöôøi. Linh hoàn toái cao (supreme Soul).

TÖÔNG LAI CUÛA HOÄI THOÂNG THIEÂN HOÏC

342

243

Aura : (Hy Laïp vaø La Tinh): Moät tinh chaát hay löu chaát voâ hình thanh nheï, toûa ra töø thaân xaùc cuûa con ngöôøi, con vaät vaø vaät theå khaùc. Ñoù laø moät löu khí taâm linh (psychic effluvium) cuøng chia seõ tính chaát cuûa theå trí vaø theå xaùc, vì noù coù caû haøo quang ñieän sinh (electro–vital aura) cuøng luùc vôùi haøo quang ñieän trí (electro–mental aura); trong Minh Trieát Thieâng Lieâng noù ñöôïc goïi laø Akasha hay haøo quang töø löïc (Akasic or magnetic aura). Trong R.C.Martyrology, ñoù laø vò thaùnh (Saint). Avatara (B. Phaïn): Hoaù thaân thieâng lieâng. Söï giaùng haï cuûa moät vò thaàn hay moät Ñaáng cao caû naøo ñoù voán ñaõ tieán hoaù vöôït qua söï caàn thieát phaûi taùi sinh, ñi vaøo thaân xaùc cuûa moät con ngöôøi moäc maïc (simple mortal). Ñöùc Krishna laø moät Hoaù thaân thieâng lieâng cuûa Vishnu. Ñaït Lai Laït Ma ñöôïc xem nhö moät Hoaù thaân thieâng lieâng cuûa Avalokitesvara, coøn Ban Thieàn Laït ma (Teschu– Lama) ñöôïc xem nhö Hoaù thaân cuûa Tson–kha–pa hay Amitabha. Caû hai hình thöùc Hoaù thaân naøy: moät ñöôïc taùi sinh ra töø nöõ nhaân, coøn hình thöùc kia thì “voâ phuï maãu” – Anupadaka.

B Beness (Baûn theå. Chaân nhö). Moät thuaät ngöõ do caùc nhaø nghieân cöùu Minh Trieát Thieâng Lieâng ñaët ra ñeå dieãn giaûi moät caùch chính xaùc hôn yù nghóa coát yeáu cuûa moät töø ngöõ khoâng theå dòch ñöôïc laø Sat. Sat khoâng coù nghóa laø “Being”, vì “Being” haøm yù moät taâm thöùc höõu tình (sentient consciousness) cuûa hieän toàn (existence). Nhöng vì Sat ñöôïc duøng moät caùch ñoäc nhaát ñeå chæ Baûn Nguyeân tuyeät ñoái (absolute principle), caùi Baûn Nguyeân Vuõ Truï, khoân löôøng (unknown) vaø haèng baát khaû tri (ever unknowable) maø Phieám thaàn luaän trieát hoïc maëc nhieân thöøa nhaän, goïi noù laø coäi nguoàn caên baûn cuûa vuõ truï vaø chính laø Vuõ truï, noù khoâng theå ñöôïc dòch baèng thuaät ngöõ ñôn giaûn laø “Being”. Thöïc ra, Sat cuõng khoâng neân ñöôïc dòch laø “Thöïc theå baát khaû tö nghò” (“the incomprehensible Entity”) nhö moät soá nhaø Ñoâng Phöông hoïc ñaõ dòch; vì noù khoâng coù nhieàu “Thöïc theå tính” hôn laø tính phi thöïc theå, maø laø caû hai. Nhö ñaõ noùi treân, Tuyeät ñoái Beness (absolute Beness), CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

NGÖÕ GIAÛI

244

343

khoâng phaûi laø “Being”; caùi Toång Theå (All) ñoäc nhaát voâ nhò, toaøn veïn vaø baát khaû phaân– coäi reã cuûa baûn theå (nature) caû höõu hình laãn voâ hình, ngoaïi caûnh vaø noäi taâm, coù theå hieåu ñöôïc vaø – khoâng bao giôø hieåu ñöôïc ñaày ñuû. BhagavatGita (B.P): Saùt nghóa : ”Baøi ca cuûa Ñaáng Chí Toân” (“The Lord’s Song”), moät phaàn cuûa Mahabharata, ñaïi anh huøng ca cuûa AÁn Ñoä. Noù chöùa moät cuoäc ñoái thoaïi maø trong ñoù Krishna– “ngöôøi ñieàu khieån xe” (“charioteer”) vaø Arjuna, ñeä töû cuûa ngaøi, coù moät cuoäc thaûo luaän veà trieát lyù tinh thaàn cao sieâu nhaát. Ñaây laø taùc phaåm xuaát saéc veà maët huyeàn linh hoaëc noäi moân. Black Magic : Thuaät phuø thuûy (sorcery); thuaät chieâu hoàn hay laø vieäc ñi leân cuûa ngöôøi cheát vaø caùc laïm duïng ích kyû khaùc ñoái vôùi caùc quyeàn naêng khoâng bình thöôøng. Vieäc laïm duïng naøy coù theå khoâng coá yù; khi baát cöù ñieàu gì ñöôïc taïo ra moät caùch phi thöôøng chæ ñeå thoaû maõn rieâng cho mình thì cuõng vaãn laø “ma” thuaät. Boehme (Jacob): Moät trieát gia thaàn bí vaø vó ñaïi, moät trong nhöõng nhaø nghieân cöùu Minh Trieát Thieâng Lieâng (Theosophists) kieät xuaát nhaát cuûa caùc thôøi trung coå (mediaeval ages). OÂng ra ñôøi vaøo khoaûng 1575 ôû Old Diednberg, caùch Gorlitz (Silesia) chöøng hai daëm, vaø maát vaøo naêm 1624, luùc ñöôïc gaàn naêm möôi tuoåi. Luùc coøn beù, oâng laø moät ngöôøi chaên cöøu bình thöôøng. Sau khi hoïc ñoïc vaø vieát trong moät tröôøng laøng, oâng trôû thaønh moät ngöôøi taäp söï cho moät ngöôøi thôï ñoùng giaày ngheøo ôû Gorlitz. OÂng laø moät ngöôøi coù nhaõn thoâng töï nhieân vôùi naêng löïc raát ñaùng ngaïc nhieân. Maëc duø khoâng coù hoïc vaán hay coù söï hieåu bieát veà khoa hoïc, oâng ñaõ vieát ra caùc taùc phaåm maø ngaøy nay ñaõ ñöôïc chöùng minh laø chöùa ñaày caùc chaân lyù khoa hoïc. Theo chính lôøi oâng noùi veà nhöõng gì maø oâng vieát, caùc chaân lyù naøy oâng “ñaõ thaáy ñöôïc nhö laø ôû trong Thaùi Uyeân (great deep) thuoäc Vónh Cöûu”. OÂng coù “moät caùi nhìn toaøn dieän veà vuõ truï, ôû döôùi traïng thaùi hoãn mang”, tuy nhieân noù töï khai môû trong oâng vaøo moät ñoâi luùc, oâng noùi “gioáng nhö ôû trong moät haønh tinh treû”. OÂng coù khaû naêng thaàn bí hoaøn toaøn baåm sinh vaø hieån nhieân coù moät caáu taïo raát hieám coù. Ngöôøi naøo coù ñöôïc baûn chaát tinh anh naøy thì lôùp voû vaät chaát cuûa hoï khoâng heà caûn trôû söï töông giao tröïc tieáp, cho duø chæ ñoâi luùc, giöõa Chaân Ngaõ trí tueä vôùi Chaân Ngaõ taâm TÖÔNG LAI CUÛA HOÄI THOÂNG THIEÂN HOÏC

344

245

linh. Chính chaân ngaõ naøy maø Jacob Boehme, gioáng nhö raát nhieàu nhaø thaàn bí khoâng ñöôïc luyeän taäp khaùc, ñaõ nhaàm laãn vôùi Thöôïng Ñeá. OÂng vieát: “Con ngöôøi phaûi thöøa nhaän raèng tri thöùc cuûa con ngöôøi khoâng phaûi laø cuûa chính con ngöôøi, maø xuaát phaùt töø Thöôïng Ñeá, Ñaáng ñang bieåu loä caùc Tö Töôûng Minh Trieát cho Linh hoàn con ngöôøi theo möùc ñoä naøo maø ngaøi thaáy laø thích hôïp”. Neáu nhaø nghieân cöùu Minh Trieát Thieâng Lieâng vó ñaïi naøy ñöôïc sinh ra muoän hôn 300 naêm, thì oâng coù theå dieãn taû ñieàu ñoù theo caùch khaùc. OÂng seõ bieát ñöôïc raèng vò “Thöôïng Ñeá” ñang noùi qua boä oùc khoâng ñöôïc taäp luyeän vaø keùm hieåu bieát kia laø Chaân Ngaõ Thieâng Lieâng cuûa chính oâng, vò Thöôïng Ñeá toaøn tri trong chính oâng, vaø nhöõng gì maø vò Thöôïng Ñeá ñoù ñöa ra khoâng phaûi “theo möùc ñoä naøo maø ngaøi thaáy laø thích hôïp”, maø laø theo möùc ñoä cuûa caùc khaû naêng cuûa caùi truù sôû taïm bôï vaø phaûi chòu töû vong maø Chaân Ngaõ Thieâng Lieâng ñoù ñang laøm linh hoaït. Book of the key (Bí quyeát kinh). Moät taùc phaåm coå cuûa Do Thaùi Bí Giaùo. Baûn nguyeân thuûy khoâng coøn toàn taïi nöõa, daàu vaäy coù theå coù caùc baûn sao cheùp giaû vaø leäch laïc cuûa kinh ñoù. Brahm (B.P): ñaïo sinh phaûi phaân bieät giöõa Brahma trung tính (neuter) vôùi Ñaáng Saùng Taïo döông tính cuûa Phieám Thaàn Ñieän AÁn Ñoä, töùc laø Brahma. Brahma tröôùc hay Brahman laø Linh hoàn cuûa Vuõ truï, voâ ngaõ, Toái cao vaø khoâng theå nhaän bieát ñöôïc, vaïn vaät phaùt toûa ra töø tinh hoa cuûa noù, vaø vaïn vaät qui hoài veà noù. Noù voán phi hình theå (incorporeal), phi vaät chaát (immaterial), baát sinh hoaù (unborn), vónh haèng, voâ thuûy vaø voâ chung. Noù thaám nhuaàn vaïn vaät, laøm linh hoaït vò thaàn cao nhaát cuõng nhö nguyeân töû khoaùng chaát nhoû nhaát. Traùi laïi, Brahma, döông tính, ñöôïc cho laø Ñaáng Saùng Taïo (the male and the alleged Creator), chæ toàn taïi trong cuoäc bieåu loä theo chu kyø thoâi, vaø ñi vaøo chu kyø hoaïi khoâng (pralaya), nghóa laø tan bieán (disappears) vaø chòu huûy dieät (annihilated) theo chu kyø. (Xem tieáp beân döôùi) Brahma’ s Day (Ngaøy cuûa Brahma). Moät chu kyø daøi 2.160.000.000 naêm, luùc ñoù Brahma ra khoûi Kim Noaõn (Hiranya Garbha) saùng taïo vaø töôïng hình (create and fashions) theá giôùi vaät chaát (vì ngaøi chæ laø löïc saùng taïo vaø laøm cho maøu môõ trong Thieân nhieân maø thoâi). Sau chu kyø naøy, ñeán

CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

NGÖÕ GIAÛI

345

löôït theá giôùi bò huûy dieät baèng löûa vaø nöôùc, Ngaøi tan bieán theo thieân nhieân ngoaïi caûnh (objective nature), vaø keá ñoù ñeán Brahma’ s Night (Ñeâm cuûa Brahma). Moät chu kyø coù ñoä daøi baèng vôùi Ngaøy cuûa Brahma, trong ñoù Brahma ñöôïc cho laø ñang hoân thuïy (asleep). Khi tænh thöùc, Ngaøi laïi baét ñaàu tieán trình, vaø tieán trình naøy tieáp tuïc trong moät Kieáp (Age) cuûa Brahma goàm “caùc Ngaøy” vaø “caùc Ñeâm” luaân phieân vaø keùo daøi trong 100 naêm (years) vôùi moãi Ngaøy hoaëc Ñeâm daøi 2.160.000.000 naêm. Caàn ñeán 15 con soá ñeå dieãn taû kyø gian (duration, thôøi haïn) cuûa moät kieáp nhö theá, sau khi maõn moät kieáp, thì kyø Mahapralaya hay Ñaïi Tan Bieán (Great Dissolution) baét ñaàu vaø ñeán phieân noù keùo daøi cuøng moät thôøi gian coù 15 con soá. BrahmVidya (B.Ph): Tri thöùc hay Khoa hoïc huyeàn bí veà baûn chaát thöïc söï cuûa hai Brahmas. Buddha (B.Ph): “Ñaáng Toaøn Giaùc”. Thöôøng ñöôïc bieát döôùi danh hieäu Phaät Coà Ñaøm (Gautama Buddha), Hoaøng töû xöù Kapilavastu, Ñaáng saùng laäp Phaät giaùo hieän ñaïi. Möùc ñoä tri thöùc vaø thaùnh thieän cao sieâu nhaát. Muoán trôû thaønh moät Ñöùc Phaät, ngöôøi ta phaûi khaéc phuïc söï raøng buoäc cuûa giaùc quan vaø phaøm ngaõ; ñeå coù ñöôïc tri thöùc hoaøn toaøn veà chaân ngaõ vaø hoïc ñöôïc caùch khoâng taùch bieät noù ra khoûi moïi Baûn Ngaõ khaùc; ñeå hoïc ñöôïc baèng kinh nghieäm caùi giaû taïm hoaøn toaøn cuûa moïi hieän töôïng, caùi quan troïng nhaát cuûa moïi vuõ truï höõu hình; ñeå ñaït ñöôïc haïnh döùt boû hoaøn toaøn ra khoûi taát caû nhöõng gì phuø du vaø höõu haïn vaø ñeå soáng, trong khi vaãn coøn treân coõi traàn, chæ trong söï baát töû vaø vónh haèng. Buddhi (B.Ph): Linh hoàn hay Trí tueä Vuõ truï. Mahabuddhi laø moät danh xöng cuûa Mahat (xem muïc töø naøy); cuõng laø Hoàn Tinh Thaàn (Spiritual Soul) trong con ngöôøi (theo coâng truyeàn laø nguyeân khí thöù saùu), hieän theå cuûa Atma, töùc nguyeân khí thöù baûy, theo caùch ñeám ngoaïi moân. Buddhism (Phaät giaùo): Phaät giaùo laø trieát lyù toân giaùo do Ñöùc Phaät Thích Ca daïy ra. Hieän nay Phaät giaùo chia laøm hai giaùo hoäi roõ reät: Nam toâng vaø Baéc toâng. Nam toâng ñöôïc cho laø gaàn vôùi nguyeân thuûy hôn vì ñaõ baûo toàn moät caùch caån thaän hôn caùc giaùo huaán ban ñaàu cuûa Ñöùc Phaät. Phaät giaùo Baéc toâng ñöôïc giôùi haïn vaøo caùc nöôùc nhö Taây Taïng (Thibet), Trung Hoa TÖÔNG LAI CUÛA HOÄI THOÂNG THIEÂN HOÏC

346

(China) vaø Neâ–pan (Nepaul). Nhöng söï phaân bieät naøy khoâng chính xaùc. Ngoaïi tröø phaàn giaùo lyù taàm phaøo (trifling dogmas), coù leõ Phaät giaùo Nam toâng ñi gaàn vaø thöïc söï khoâng ñi leäch khoûi caùc giaùo huaán daønh cho ñaïi chuùng hay hieån giaùo (the public or exoteric teachings) cuûa Ñöùc Phaät Thích Ca Maâu Ni (Sakyamuni), nhôø bôûi nhieàu cuoäc kieát taäp (councils, keát taäp) ñöôïc toå chöùc sau khi Ñöùc Boån Sö nhaäp dieät (death). Giaùo hoäi Baéc toâng laø keát quaû cuûa giaùo huaán bí truyeàn cuûa Ñöùc Phaät maø Ngaøi chæ daïy rieâng cho caùc Tyø Khöu (Bikshus) vaø caùc La Haùn ñöôïc tuyeån choïn cuûa Ngaøi. Trong thôøi ñaïi chuùng ta, Phaät giaùo khoâng theå ñöôïc phaùn ñoaùn moät caùch ñuùng ñaén thöïc söï baèng hình thöùc naøy hoaëc hình thöùc kia trong soá caùc hình thöùc ñaïi chuùng coâng truyeàn cuûa noù. Phaät giaùo chaân chính chæ coù theå ñöôïc ñaùnh giaù baèng caùch phoái hôïp phaàn trieát hoïc cuûa Nam toâng vaø phaàn sieâu hình hoïc cuûa Baéc toâng. Neáu moät beân coù veû quaù ñaû phaù thaàn töôïng (too iconoclastic) vaø quaù cöùng nhaéc, thì beân kia laïi quaù sieâu hình vaø sieâu vieät, caùc söï kieän bò chaát chöùa ñaày coû daïi cuûa hoïc thuyeát ngoaïi lai (exotericism) cuûa AÁn Ñoä – nhieàu vò thaàn cuûa Ñeàn Thôø Phieám Thaàn ñaõ ñöôïc ñem troàng vaøo maûnh ñaát Taây Taïng döôùi caùc teân goïi môùi– ñoù laø caùch dieãn taû trong ñaïi chuùng cuûa Phaät giaùo trong caû hai giaùo hoäi. Moät caùch töông töï, caû hai giaùo hoäi coù moái lieân heä vôùi nhau nhö ñaïo Tin Laønh vôùi Thieân Chuùa giaùo La Maõ. Caû hai ñeàu sai laàm do quaù nhieät taâm vaø do caùc giaûi thích laàm laïc, maëc daàu khoâng moät tu só Nam toâng laãn tu só Baéc toâng naøo coá tình ñi leäch khoûi chaân lyù, vaû laïi hoï coøn haønh ñoäng theo caùc meänh leänh cuûa giai caáp taêng löõ, theo tham voïng hay theo lôïi loäc vaø quyeàn haønh caù nhaân nhö caùc giaùo hoäi sau naøy ñaõ laøm. BuddhiTaijasi (B.Ph) Moät thuaät ngöõ raát bí hieåm, coù theå coù nhieàu caùch giaûi thích. Tuy nhieân, trong Huyeàn Linh Hoïc vaø lieân quan tôùi caùc “nguyeân khí” (beân ngoaøi) cuûa con ngöôøi, ñoù laø moät thuaät ngöõ ñeå dieãn taû traïng thaùi cuûa Trí Tueä (Manas) keùp cuûa chuùng ta, khi ñöôïc hôïp nhaát trôû laïi trong kieáp soáng cuûa con ngöôøi, noù taém trong aùnh quang huy (radiance) cuûa Buddhi, töùc Hoàn Tinh Thaàn. Vì “Taijasi” coù nghóa laø toûa chieáu (radiant), vaø Manas trôû neân toûa chieáu do keát quaû söï hôïp nhaát cuûa noù vôùi Buddhi, taïm goïi laø nhôø ñöôïc hoaø nhaäp vaøo, noù trôû neân huyeàn CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

NGÖÕ GIAÛI

347

ñoàng (identified, ñoàng nhaát hoaù huyeàn bí) vôùi Buddhi; tam nguyeân trôû thaønh nhaát nguyeân; vaø vôùi tö caùch laø thaønh phaàn cuûa Buddhi, caùi cao nhaát, noù trôû thaønh Buddhi Taijasi. Toùm laïi, chính nhaân hoàn (human soul) ñöôïc chieáu saùng baèng aùnh saùng choùi loïi (radiance) cuûa hoàn thieâng (divine soul, hoàn tinh thaàn), lyù trí cuûa con ngöôøi ñöôïc soi saùng baèng aùnh saùng cuûa Tinh thaàn hay Ngaõ Thöùc Thieâng Lieâng (Divine Self  Consciousness).

247

Caste (Taäp caáp, giai caáp) : Ñaàu tieân ñaây laø heä thoáng goàm boán taàng lôùp keá thöøa maø ngöôøi daân AÁn Ñoä ñöôïc chia thaønh: Baø la moân (Brahman), Saùt ñeá lò (Kshatriya), Vaisya vaø Thuû ñaø la (Shoodra). (a) haäu dueä cuûa Brahma; (b) chieán só, (c) thöông nhaân (mercantile), vaø (d) taàng lôùp Shoodra thaáp nhaát chuyeân ngheà noâng. Haøng traêm caùch phaân chia vaø caùc taäp caáp nhoû baét nguoàn töø boán taäp caáp naøy. Causal body (Theå nguyeân nhaân, theå linh hoàn) : Thöïc ra “theå” naøy khoâng phaûi laø theå (body) chuùt naøo, duø laø ngoaïi caûnh hay noäi taâm, nhöng Buddhi, Hoàn Tinh Thaàn, ñöôïc goïi nhö theá bôûi vì noù laø nguyeân nhaân tröïc tieáp cuûa traïng thaùi Sushupti, ñöa ñeán traïng thaùi Jurya, traïng thaùi cao nhaát cuûa Samadhi (Nhaäp ñònh). Noù ñöôïc nhaø Yoga “Taraka Raj” goïi laø Karanopadhi, “neàn taûng cuûa nguyeân nhaân”, vaø trong heä thoáng Vedanta, noù töông öùng vôùi caû Vignanamaya laãn Anandamaya Kosha (hieän theå sau naøy tieáp theo Atma, do ñoù trôû thaønh hieän theå cuûa Tinh Thaàn Vuõ Truï). Chæ moät mình Buddhi thì khoâng theå ñöôïc goïi laø moät “causal body”, maø chæ khi noù hôïp nhaát vôùi Manas, Thöïc theå luaân hoài hay Chaân ngaõ luaân hoài. Chela (B.Ph): Moät ñeä töû. Ñoà ñeä cuûa moät Guru hay Hieàn trieát, moân ñoà (follower)cuûa moät Adept, hay moät tröôøng phaùi trieát hoïc. Chrestos (Hy Laïp): Thuaät ngöõ ban sô cuûa phaùi theo thuyeát baát khaû tri ñeå chæ Ñöùc Christ. Thuaät ngöõ chuyeân moân naøy ñöôïc duøng trong theá kyû thöù naêm TÖÔNG LAI CUÛA HOÄI THOÂNG THIEÂN HOÏC

348

tröôùc T.C. bôûi Aeschylus, Herodotus vaø caùc vò khaùc nöõa. The Manteumata pythocresta, hay “Saám ngoân do moät Thaàn ôû ñeàn thôø Delphe (Pythian God) noùi ra“ qua moät nöõ tieân tri (pythoness), ñöôïc nhaéc ñeán bôûi ngöôøi tröôùc (Cho 901), vaø Pythocrestos ñöôïc daãn xuaát töø chrao. Chresterion khoâng nhöõng laø “traéc nghieäm veà moät saám ngoân”, maø coøn laø moät daâng hieán cho, hay daønh cho saám ngoân. Chrestes laø ngöôøi coù chuù giaûi caùc saám ngoân, moät “nhaø tieân tri vaø ngöôøi noùi tieân tri” (“prophet and soothsayer”), coøn Chresterios, keû truyeàn ñaït moät saám ngoân hay keû phuïng söï Thöôïng Ñeá. Justin Martyr, moät taùc giaû Cô Ñoác giaùo thuôû ban sô nhaát, trong taùc phaåm ñaàu tieân cuûa oâng, oâng goïi ngöôøi cuøng ñaïo vôùi oâng laø Chrestians. Lactantius noùi (lib. IV, cap. VII.): ”Chính chæ do thieáu hieåu bieát maø con ngöôøi môùi goïi chính mình laø Christians, thay vì laø Chrestians”. Thuaät ngöõ Christ vaø Christians, thoaït ñaàu ñöôïc taïo ra töø Chrest vaø Chrestians, ñöôïc vay möôïn töø ngöõ vöïng duøng trong ñeàn thôø cuûa ngöôøi Ngoaïi giaùo (Pagans). Trong ngöõ vöïng ñoù, Chrestos coù nghóa laø “moät ñeä töû taäp söï”, moät öùng vieân cho ñòa vò teá leã (hierophantship); ngöôøi maø khi ñaït ñöôïc ñòa vò ñoù, qua cuoäc ñieåm hoaù, qua caùc thöû thaùch vaø ñau khoå laâu daøi vaø ñaõ ñöôïc xöùc daàu thaùnh (nghóa laø “ñöôïc xoa baèng daàu”, gioáng nhö caùc ñeä töû ñieåm ñaïo vaø thaäm chí caùc töôïng thaùnh theo laàn tieáp xuùc cuoái cuøng cuûa nghi thöùc toân giaùo), ñöôïc ñoåi thaønh Christos – “keû ñöôïc thanh luyeän” (the “purified”) theo ngoân ngöõ huyeàn bí hoïc hay ngoân ngöõ noäi moân. Trong bieåu töôïng hoïc thaàn bí, thöïc ra Christes hay Christos coù nghóa laø “con ñöôøng” (the “way”), Thaùnh Ñaïo (the Path) ñaõ ñöôïc böôùc leân vaø muïc tieâu ñöôïc ñaït ñeán; khi caùc keát quaû cuûa coâng lao khoù nhoïc, töùc laø keát noái phaøm ngaõ baèng ñaát seùt deã raõ vôùi Bieät ngaõ khoâng theå bò huûy dieät, nhôø ñoù bieán ñoåi noù thaønh Chaân ngaõ baát töû. “ÔÛ cuoái con ñöôøng laø Christes”, Chuû Theå Thanh Luyeän, vaø söï hôïp nhaát moät khi ñöôïc hoaøn thaønh thì Chrestos, “con ngöôøi ñau khoå” (“man of sorrow”) trôû thaønh chính Christos. Paul, vò ñeä töû ñieåm ñaïo, ñaõ bieát ñöôïc ñieàu naøy vaø hieåu noù moät caùch chính xaùc, khi ngaøi ñöôïc cho laø ñaõ noùi trong moät baûn dòch khoâng ñöôïc ñuùng “Ta laïi chòu ñau ñôùn cuûa söï sanh nôû, cho ñeán chöøng naøo Ñaáng Christ thaønh hình trong caùc con.” (Baûn dòch Thaùnh Kinh 2003, trang 195) (“I travail in birth again until Christ be formed CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

NGÖÕ GIAÛI

248

349

in you”, Gal IV, 19), neáu dòch ñuùng thì choã naøy laø: “... cho ñeán khi caùc con taïo ñöôïc (form) Christos trong chính caùc con”. Nhöng keû theá tuïc, töùc laø keû chæ bieát raèng baèng moät caùch naøo ñoù Chrestos ñöôïc lieân keát vôùi vò tö teá vaø nhaø tieân tri, vaø khoâng bieát gì veà yù nghóa aån giaáu cuûa Christos, laïi nhaán maïnh vaøo thöïc theå (being) ñöôïc goïi laø Chrestians thay vì Christians nhö Lactantius vaø Justyn Martyr ñaõ laøm. Do ñoù moïi caù nhaân toát laønh coù theå tìm thaáy Ñaáng Christ trong “con ngöôøi noäi taâm” cuûa mình, nhö Thaùnh Paul dieãn taû ñieàu ñoù (Ephes. iii, 16, 17) duø cho y laø ngöôøi Do Thaùi, ngöôøi Hoài Giaùo, AÁn Ñoä hay ngöôøi Cô Ñoác giaùo. Christ (xem Chrestos) Christian Scientist (Nhaø khoa hoïc Cô Ñoác) : Moät thuaät ngöõ môùi ñöôïc ñaët ra ñeå chæ caùc nhaø thöïc haønh thuaät chöõa trò baèng yù chí. Danh xöng naøy bò duøng sai, vì ngöôøi theo Phaät giaùo, hoaëc Do Thaùi giaùo, AÁn giaùo hoaëc nhaø duy vaät ñeàu coù theå thöïc haønh hình thöùc môùi naøy cuûa Yoga Taây Phöông vôùi söï thaønh coâng gioáng nhö vaäy neáu y coù theå höôùng daãn vaø kieåm soaùt yù chí cuûa mình vôùi söï kieân ñònh ñaày ñuû. “Caùc nhaø khoa hoïc taâm trí” (“Mental Scientists”) laø moät tröôøng phaùi ñoái thuû khaùc. Nhöõng nhaø khoa hoïc naøy hoaït ñoäng baèng moät söï phuû nhaän chung ñoái vôùi moïi beänh taät vaø tai hoaï coù theå töôûng töôïng ñöôïc, vaø baèng pheùp tam ñoaïn luaän (syllogistically), hoï cho raèng vì Tinh thaàn Vuõ truï khoâng theå chòu phuï thuoäc vaøo caùc beänh taät cuûa nhuïc thaân, vaø vì moïi nguyeân töû ñeàu laø Tinh Thaàn vaø ôû trong Tinh Thaàn, vaø sau roát vì hoï – nhöõng ngöôøi chöõa trò vaø ñöôïc chöõa trò– taát caû ñeàu ñöôïc thaám nhuaàn trong tinh thaàn naøy hay laø Thöôïng Ñeá, do ñoù khoâng coù, cuõng nhö khoâng theå coù caùi gì goïi laø beänh taät caû. Vieäc naøy hoaøn toaøn khoâng ngaên ngöøa ñöôïc cho caû caùc nhaø Khoa hoïc Cô Ñoác laãn nhaø Khoa hoïc Taâm trí khoûi cheát vì beänh taät vaø chòu caùc beänh kinh nieân trong nhieàu naêm nôi cô theå cuûa hoï gioáng nhö con ngöôøi thoâng thöôøng khaùc. Clairaudience (Nhó thoâng) : Naêng löïc  duø laø baåm sinh hay coù ñöôïc baèng caùch luyeän taäp theo huyeàn linh hoïc– ñeå nghe ñöôïc caùc söï vieäc ôû baát luaän khoaûng caùch naøo. TÖÔNG LAI CUÛA HOÄI THOÂNG THIEÂN HOÏC

350

Clairvoyance (Nhaõn thoâng): Naêng löïc ñeå thaáy vôùi con maét beân trong hay laø nhaõn quan tinh thaàn. Theo caùch duøng hieän nay, ñoù laø moät thuaät ngöõ mô hoà vaø khieám nhaõ, yù nghóa cuûa noù bao goàm caû söï phoûng ñoaùn vui veû do söï saéc beùn töï nhieân hay tröïc giaùc, vaø cuõng laø naêng löïc ñoù maø Jacol Boehme vaø Swedenborg thi thoá moät caùch ñaëc saéc. Clemens Alexandrinus : Moät Linh muïc vaø nhaø vaên vieát nhieàu saùch, oâng laø ngöôøi theo phaùi Taân Plato vaø laø moät ñeä töû cuûa Ammonius Saccas. OÂng laø moät trong soá vaøi trieát gia Cô Ñoác giaùo giöõa theá kyû thöù hai vaø ba cuûa kyû nguyeân chuùng ta ôû Alexandria. College of Rabbis : (Tröôøng ñaøo taïo giaùo só Do Thaùi giaùo) Tröôøng ñaët taïi Baylon, noåi tieáng nhaát trong khoaûng caùc theá kyû ñaàu cuûa Cô Ñoác giaùo, nhöng möùc huy hoaøng cuûa noù bò toái ñi phaàn lôùn do söï xuaát hieän ôû Alexandria caùc huaán sö Hy Laïp nhö Philo–Judaeus, Josephus, Aristobulus vaø caùc huaán sö khaùc. Cycle (Hy Laïp) : Kuklos Coå nhaân phaân chia thôøi gian thaønh caùc chu kyø voâ taän, tình traïng roái bôøi, taát caû caùc chu kyø nhö theá thuoäc veà caùc kyø gian (durations) khaùc nhau vaø moãi kyø gian ñaùnh daáu söï baét ñaàu vaø keát thuùc cuûa moät bieán coá naøo ñoù thuoäc vuõ truï, traàn tuïc, vaät chaát hay sieâu hình. Coù caùc chu kyø chæ vaøi naêm, coù caùc chu kyø coù kyø gian voâ cuøng roäng lôùn, ñaïi chu kyø huyeàn bí (great Orphic cycle) lieân quan ñeán söï thay ñoåi nhaân chuûng (ethnological change) cuûa caùc gioáng daân keùo daøi ñeán 120.000 naêm vaø chu kyø Cassandrus coù 136.000 naêm, noù mang laïi moät thay ñoåi toaøn dieän trong caùc aûnh höôûng cuûa haønh tinh vaø caùc moái töông quan cuûa chuùng giöõa con ngöôøi vôùi caùc thaàn (gods) – moät söï kieän bò caùc nhaø chieâm tinh hoc hieän ñaïi hoaøn toaøn boû soùt.

D Deist (ngöôøi duy thaàn) Laø ngöôøi thöøa nhaän coù theå coù moät Thöôïng Ñeá (a God) hay caùc thaàn thaùnh (gods), nhöng cho laø khoâng theå bieát gì veà Thöôïng Ñeá CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

NGÖÕ GIAÛI

250

351

hoaëc thaàn thaùnh vaø khoâng nhaän coù söï thieân khaûi. Ñoù laø ngöôøi theo thuyeát baát khaû tri (an agnostic) cuûa caùc thôøi xa xöa. Deva (B.Phaïn) Moät vò thaàn (god), moät thieân thaàn “choùi loïi” (“resplendent”), Deva – Deus, do ngöõ caên div, “toûa chieáu” (“to shine”). Deva laø moät thöïc theå coõi trôøi (celestial being) – coù theå toát, xaáu hoaëc khoâng toát khoâng xaáu – hoï cö truù ôû “ba theá giôùi” (the three worlds) hay ba coõi (three planes) beân treân chuùng ta. Coù 33 nhoùm hay haøng trieäu thieân thaàn. Devachan (B.Phaïn). “Truù sôû cuûa caùc thaàn” (“Dwelling of the gods”). Moät traïng thaùi trung gian giöõa hai kieáp soáng traàn gian (earth – lives) maø Chaân Ngaõ (Atma – Buddhis, Manas, hay Tam boä hôïp nhaát) tieán nhaäp vaøo ñoù sau khi taùch ra khoûi Kama Rupa (caûm duïc theå, sinh hoàn), vaø caùc nguyeân khí thaáp tan raõ sau caùi cheát cuûa xaùc thaân treân coõi traàn. Dhammapada (B.Ph): Kinh Phaùp Cuù Moät taùc phaåm chöùa caùc caâu caùch ngoân ruùt ra töø caùc kinh Phaät (Buddhist Scriptures). Dhyana (B.Ph) :Thieàn ñònh Moät trong saùu ba la maät (Paramitas, luïc ñoä) ñöa tôùi hoaøn thieän. Moät traïng thaùi tröøu xuaát ñöa ngöôøi tu taäp tích cöïc theo noù vöôït leân khoûi lónh vöïc nhaän thöùc cuûa giaùc quan vaø ra khoûi theá giôùi vaät chaát. Nghóa ñen: "chieâm ngöôõng" ("contemplation"). Saùu giai ñoaïn thieàn ñònh naøy chæ khaùc nhau ôû möùc ñoä tröøu xuaát cuûa phaøm ngaõ (personal Ego) ra khoûi cuoäc soáng giaùc quan. Dhyan Chohans (B.Ph): Nghóa ñen: "Chuùa Teã Aùnh Saùng" ("The Lords of King"). Caùc thieân thaàn cao nhaát töông öùng vôùi caùc Nhaát Ñaúng Thieân Thaàn (Thieân Söù) cuûa Thieân Chuùa giaùo La Maõ (Roman Catholic Archangels). Caùc Ñaáng Thoâng Tueä thieâng lieâng phuï traùch vieäc troâng coi vuõ truï. Double : Dó Thaùi hình. Töông töï nhö astral body hay "Doppelganger".

E Ecstasis (Hy Laïp): Xuaát thaàn TÖÔNG LAI CUÛA HOÄI THOÂNG THIEÂN HOÏC

352

Moät traïng thaùi taâm lyù  tinh thaàn (psycho  spiritual state); moät söï ñôø ñaãn ôû theå xaùc (physical trance) ñöa ñeán hieän töôïng nhaõn thoâng, vaø moät traïng thaùi haân hoan töï taïi (beatific state) gaây ra caùc linh thò (vision). Ego (La Tinh): "Caùi toâi" ("I"); taâm thöùc nôi con ngöôøi khi noùi "Toâi laø toâi" ("I am I") hay laø vieäc caûm nhaän veà tình traïng caùi toâi (I amship). Trieát lyù noäi moân daïy raèng coù söï hieän höõu cuûa hai Egos nôi con ngöôøi, moät caùi thuoäc veà traàn tuïc hay höõu ngaõ (mortal or personal), caùi kia thì cao sieâu, thieâng lieâng hay voâ ngaõ (impersonal), caùi tröôùc goïi laø "phaøm ngaõ" ("personality"), caùi sau goïi laø "bieät ngaõ" ("individuality"). Egoity : (phaùt xuaát töø thuaät ngöõ “Ego”) Egoity coù nghóa laø "bieät ngaõ" ("individuality") – trung tính (indifferent) – khoâng bao giôø laø "personality", vì noù laø caùi ñoái ngöôïc vôùi Egoism töùc laø "ích kyû" ("selfishness") ñaëc ñieåm noåi baät cuûa personality. Eidolon (Hy Laïp): Gioáng nhö caùi maø chuùng ta goïi laø con ma (human phantom), dó thaùi hình (Astral form). Elementals : Tinh linh. Töùc laø phaàn tinh thaàn (spirits) cuûa caùc haønh toá (Elements). Caùc sinh linh (creatures) tieán hoùa trong boán giôùi, hay caùc Elements (ñaïi) – Ñòa (Earth), Phong (Air), Hoûa (Fire) vaø Thuûy (Water). Nhöõng ngöôøi theo Do Thaùi Bí Giaùo goïi chuùng laø Gnomes (Thoå tinh linh, cuûa Ñaát), Sylphs (Phong tinh linh, cuûa khoâng khí), Salamanders (Hoûa tinh linh, cuûa Löûa), vaø Undines (Thuûy tinh linh, cuûa Nöôùc), tröø moät soá ít thuoäc caùc loaïi tieán hoùa cao vaø caùc vò ñieàu khieån chuùng, chuùng laø caùc löïc (forces) cuûa thieân nhieân hôn laø nhöõng ngöôøi nam vaø nöõ tinh anh. Vôùi vai troø laø caùc taùc nhaân thaáp keùm cuûa nhaø huyeàn linh hoïc, caùc maõnh löïc naøy coù theå taïo ra caùc hieäu quaû khaùc nhau; nhöng neáu bò caùc aâm ma (elementaries / Kamarupas) vaän duïng – trong tröôøng hôïp chuùng baét caùc ñoàng töû laøm noâ leä – chuùng seõ phænh löøa. Taát caû caùc sinh linh (beings) thaáp keùm voâ hình ñöôïc sinh ra treân caùc coõi thöù 5, 6, vaø 7 thuoäc baàu khí quyeån hoàng traàn cuûa chuùng ta ñeàu ñöôïc goïi laø Tinh CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

NGÖÕ GIAÛI

251

353

Linh (Elementals) – Peris, Devs, Djins, Sylvans, Satyrs, Fauns, Elves, Dwarfs, Trolls, Norns, Kobolds, Brownies, Nixies, Goblins, Pinkies, Banshees, Moss people, White Ladies, Spooks, Fairies, v.v…, v.v… Eleusinia : (Hy Laïp) Caùc Bí Phaùp Eleusinia noåi danh nhaát vaø coå xöa nhaát trong taát caû caùc bí phaùp Hy Laïp (tröø bí phaùp cuûa Samothrace) vaø ñöôïc xuùc tieán gaàn thoân aáp ôû Eleusis, khoâng xa Athens. Epiphanius truy ñuoåi theo chuùng tôùi thôøi Iacchos (1800 tröôùc T.C). Chuùng ñöôïc xem nhö ñeå toân vinh Demeter, Ceres vó ñaïi vaø thaàn Isis cuûa Ai Caäp, vaø taùc ñoäng cuoái cuøng cuûa thaønh tích coù lieân quan ñeán naïn nhaân hy sinh chuoäc toäi thay vaø söï phuïc sinh, khi vò ñaïo ñoà ñöôïc chuaån nhaän vaøo caáp cao nhaát cuûa Epopt. Leã hoäi cuûa caùc bí phaùp baét ñaàu trong thaùng Boedromoin (thaùng 9), muøa thu hoaïch nho, keùo daøi töø ngaøy thöù 15 ñeán ngaøy 22 – baûy ngaøy. Leã Tebernacle cuûa ngöôøi Hebrew – Leã thu hoaïch (feast of ingatherings) – vaøo thaùng Ethanim (thaùng thöù baûy) cuõng baét ñaàu vaøo ngaøy 15 vaø keát thuùc vaøo ngaøy 22 cuûa thaùng ñoù. Theo moät soá ngöôøi thì teân cuûa thaùng (Ethanim) phaùt xuaát töø Adonim, Adonia, Attenim, Ethanim vaø ñeå toân vinh Adonai hay Adonis (Tham), caùi cheát cuûa ngaøi ñöôïc ngöôøi Hebrews toû ra thöông tieác trong caùc khu röøng ôû Eleusinia vaø trong buoåi Leã cuûa caùc Ñeàn thôø (tabernacles). Emanation (Phaân thaân): Döôùi yù nghóa sieâu hình cuûa noù, trieát lyù veà phaân thaân ñoái nghòch vôùi söï tieán hoùa, tuy nhieân laïi ñoàng nhaát vôùi noù. Veà phöông dieän sinh lyù hoïc thì khoa hoïc daïy raèng söï tieán hoùa thaêng thöôïng laø moät caùch thöùc sinh saûn trong ñoù maàm phaùt trieån ra caùc phoâi (foetus) ñaõ coù tröôùc trong cha meï, söï phaùt trieån, hình thöùc sau cuøng vaø caùc ñaëc ñieåm cuûa maàm ñoù ñöôïc thieân nhieân hoaøn thaønh, vaø raèng (theo trong vuõ truï hoïc cuûa noù) tieán trình xaûy ra moät caùch muø môø (blindly), qua söï töông heä cuûa caùc yeáu toá vaø caùc keát hôïp khaùc nhau cuûa chuùng. Huyeàn linh hoïc daïy raèng ñaây chæ laø caùch thöùc ôû beân ngoaøi (apparent), tieán trình thöïc söï laø söï phaân thaân ñöôïc caùc maõnh löïc thoâng tueä höôùng daãn theo moät ñònh luaät baát bieán. Do ñoù, trong khi caùc nhaø huyeàn linh hoïc vaø caùc nhaø nghieân cöùu Minh Trieát Thieâng Lieâng hoaøn toaøn tin vaøo trieát lyù veà söï tieán hoùa theo nhö Kapila vaø Manu ñöa ra, thì hoï laø caùc nhaø theo TÖÔNG LAI CUÛA HOÄI THOÂNG THIEÂN HOÏC

354

thuyeát phaân thaân (Emanationists) hôn laø caùc nhaø theo thuyeát tieán hoùa (Evolutionists). Trieát lyù veà phaân thaân coù moät thôøi ñöôïc phoå caäp. Noù ñöôïc daïy ra bôûi ngöôøi Alexanria, cuõng nhö bôûi caùc trieát gia AÁn Ñoä, caùc ñaïo tröôûng Ai Caäp, Chaldea vaø Hy Laïp, vaø cuõng ñöôïc daïy ra bôûi ngöôøi Hebrews (trong kinh Kabala cuûa hoï vaø thaäm chí trong Saùng Theá Kyù nöõa). Chæ vì do söï coá yù dòch sai maø töø ngöõ cuûa ngöôøi Hebrew asdt ñöôïc dòch thaønh “angels” töø baûn dòch Cöïu Öôùc ra tieáng Hy Laïp (Septuagint), trong khi noù coù nghóa laø Emanations, Aeons (Phaân Thaân), gioáng nhö laø vôùi ngöôøi theo thuyeát Baát Khaû Tri. Thöïc ra, trong Deuteronomy (xxxiii, 2) töø ngöõ asdt hay ashdt ñöôïc dòch thaønh “fiery law”, trong khi caùch dòch ñuùng cuûa ñoaïn noùi treân phaûi laø “from his right went (not a fiery law, but) a fire according to law”, cuï theå laø löûa (fire) cuûa ngoïn löûa duy nhaát (one flame) ñöôïc phaân phaùt ra vaø ñöôïc naém baét bôûi ngoïn löûa khaùc – gioáng nhö trong moät veät daøi chaát chaùy ñöôïc. Chính xaùc ñaây laø phaân thaân, nhö coù neâu roõ trong Isis Unveiled. “Trong coâng cuoäc tieán hoùa nhö ngaøy nay ngöôøi ta ñang baét ñaàu hieåu, ngöôøi ta cho laø trong moïi vaät chaát ñeàu coù moät xung löïc ñeå baét ñaàu moät hình thöùc cao hôn – moät giaû ñònh ñaõ ñöôïc Ñöùc Manu vaø caùc trieát gia AÁn Ñoä khaùc cuûa thôøi xa xöa nhaát dieãn ñaït moät caùch roõ raøng. Caây sô ñoà cuûa trieát gia minh hoïa ñieàu ñoù trong tröôøng hôïp cuûa dung dòch keõm. Söï tranh caõi giöõa caùc moân ñoà cuûa tröôøng phaùi naøy vôùi caùc nhaø theo thuyeát phaân thaân, coù theå ñöôïc phaùt bieåu vaén taét nhö sau: Nhaø Tieán Hoùa hoïc ngöng moïi thaåm tra ôû ranh giôùi cuûa “caùi baát khaû tri” (“the unknowable”); ngöôøi theo thuyeát phaân thaân tin raèng khoâng coù gì coù theå tieán hoùa, hay laø theo nhö yù nghóa cuûa töø ngöõ ñoù, khoâng saùng taïo (unwombed) hay sinh ra – tröø phi noù ñaõ tieán hoùa tröôùc, nhö vaäy cho thaáy raèng söï soáng xuaát phaùt töø moät söùc maïnh tinh thaàn leân treân vaïn vaät”. Esoteric (noäi moân, bí truyeàn): AÅn taøng, bí maät. Do tieáng Hy Laïp Esotericos – “ôû beân trong” (“inner”), aån giaáu (concealed). Esoteric Bodhism : (Minh trieát noäi moân) Minh trieát hay thoâng tueä huyeàn bí, do tieáng Hy Laïp Esotericos, coù nghóa “beân trong”, vaø Baéc Phaïn ngöõ Bodhi : “hieåu bieát” CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

NGÖÕ GIAÛI

355

(“knowledge”), töông phaûn vôùi Buddhi, “quan naêng (faculty) hieåu bieát hay trí tueä (intelligence)”, vaø Buddhism, trieát lyù hay giaùo phaùp (law) cuûa Ñöùc Phaät (Ñaáng Toaøn Giaùc). Cuõng vieát laø “Budhism” do Budha (trí tueä, minh trieát), con cuûa Soma. Exoteric : (Hy Laïp) Ngoaïi moân, coâng truyeàn. Beân ngoaøi (outward), coâng coäng (public); ngöôïc vôùi noäi moân hay che giaáu (hidden). Extra–cosmic : nghóa laø beân ngoaøi vuõ truï hay thieân nhieân. Moät töø ngöõ voâ nghóa ñöôïc ñaët ra ñeå khaúng ñònh söï hieän höõu cuûa moät Thöôïng Ñeá höõu ngaõ (personal god) ñoäc laäp vôùi thieân nhieân hay töï ôû ngoaøi thieân nhieân; vì leõ Thieân Nhieân hay vuõ Truï voán voâ haïn (infinite vaø voâ bieân (limitless) neân khoâng coù gì ôû beân ngoaøi noù ñöôïc. Thuaät ngöõ naøy ñöôïc ñaët ra ñeå ñoái khaùng vôùi yù nieäm Phieám Thaàn thuyeát cho raèng toaøn boä vuõ truï ñöôïc laøm cho linh hoaït (animated or informed with) baèng tinh thaàn cuûa Thöôïng Ñeá, Thieân Nhieân chæ laø lôùp aùo (garment), coøn vaät chaát chæ laø caùi boùng haõo huyeàn cuûa Baûn Lai Dieän Muïc thöïc söï voâ hình. Eurasians : Vieát taét cuûa “European–Asians” (“ngöôøi Aâu – AÙ”). Caùc gioáng daân coù maøu da troän laãn; con caùi cuûa cha da traéng vaø meï da ñen ôû AÁn Ñoä vaø ngöôïc laïi.

F Ferho :(Gnostic, ngöôøi theo thuyeát Ngoä Ñaïo) Quyeàn naêng saùng taïo cao sieâu nhaát vaø vó ñaïi nhaát ñoái vôùi Nazarene Gnostics (Code Nazaraeus). Fire–Philosophers: Trieát gia toân suøng löûa. Danh xöng naøy ñöôïc gaùn cho nhöõng ngöôøi theo trieát phaùi Hermess vaø nhöõng nhaø Luyeän Ñan thôøi Trung Coå, cuõng duøng ñeå chæ nhöõng hoäi vieân Hoàng Hoa Giaù (Rosicrucians). Nhöõng ngöôøi sau naøy, töùc nhöõng ngöôøi theo goùt caùc nhaø thoâng thaàn hoïc (Theurgists), xem löûa nhö laø bieåu töôïng cuûa Thöôïng Ñeá. Ñoù laø coäi nguoàn, khoâng nhöõng cuûa caùc 253

TÖÔNG LAI CUÛA HOÄI THOÂNG THIEÂN HOÏC

356

nguyeân töû vaät chaát, maø coøn laø caùi bao truøm cuûa caùc maõnh löïc Tinh Thaàn vaø Thoâng Linh ñang laøm linh hoaït chuùng. Phaân tích roäng hôn, löûa laø moät nguyeân khí tam phaân; veà maët noäi moân, ñoù laø moät thaát boä döôùi hình thöùc laø taát caû caùi coøn laïi cuûa caùc yeáu toá. Gioáng nhö con ngöôøi ñöôïc caáu taïo baèng Tinh Thaàn, Linh hoàn vaø Thaân Xaùc, coäng vôùi moät traïng thaùi töù phaân, thì löûa cuõng theá. Theo nhö trong caùc taùc phaåm cuûa Robert Flood (de Fluctibus), moät trong caùc nhaø Hoàng Hoa Giaù noåi tieáng, löûa chöùa ñöïng, thöù nhaát moät ngoïn löûa höõu hình (xaùc thaân), vaø thöù hai moät löûa voâ hình, tinh anh (linh hoàn), vaø thöù ba, tinh thaàn (spirit). Boán traïng thaùi (aspects) laø: a) Nhieät (söï soáng) b) Aùnh saùng (trí tueä) c) Ñieän khí (caùc söùc maïnh phaân töû hay caûm duïc) d) Caùc tinh hoa toång hôïp, vöôït quaù tinh thaàn, hay laø nguyeân nhaân goác reã cuûa söï hieän toàn vaø bieåu loä cuûa noù. Ñoái vôùi ngöôøi theo phaùi Hermes (Hermetist) hay ngöôøi phaùi Hoàng Hoa Giaù, khi moät ngoïn löûa taét ngaám treân coõi bieåu loä (objective plane), noù chæ ñi qua töø theá giôùi thaáy ñöôïc sang theá giôùi khoâng thaáy ñöôïc, töø caùi khaû tri sang caùi baát khaû tri (unknowable).

G Gautama (B.Ph): Coà Ñaøm. Moät thaùnh danh ôû AÁn Ñoä. Ñoù laø thaùnh danh cuûa Hoaøng Töû ôû Kapilavastu, con trai cuûa Sudhodana, quoác vöông Sakhya cuûa laõnh ñòa nhoû ôû bieân giôùi Nepaul, sinh ra vaøo theá kyû thöù 7 tröôùc T.C., ngaøy nay ñöôïc goïi laø “Ñaáng Cöùu Theá” (“Saviour of the World”). Gautama hay Gotama laø teân goïi luùc ñi tu (sacer dotal name) cuûa gia toäc Sakya. Ñöôïc sinh ra nhö moät ngöôøi bình thöôøng, ngaøi vöôn tôùi quaû vò Phaät do coâng lao töï löïc cuûa rieâng Ngaøi; moät con ngöôøi – thöïc söï vó ñaïi hôn baát cöù Thaàn Thaùnh naøo! Gebirol : Goïi theo vaên hoïc Avicebron laø Salomon Ben Jehudah. Moät trieát gia, thi só vaø ngöôøi theo Do Thaùi Bí giaùo, goác ngöôøi Do Thaùi; moät taùc CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

NGÖÕ GIAÛI

254

357

giaû vieát nhieàu saùch vaø laø moät nhaø thaàn bí. OÂng ra ñôøi vaøo theá kyû XI ôû Malaga (1021), theo hoïc ôû Saragossa vaø maát ôû Valencia naêm 1070, bò moät ngöôøi theo Hoài giaùo gieát cheát. Nhöõng ngöôøi suøng tín cuûa oâng goïi oâng laø Salomon, ngöôøi Sephardi hay ngöôøi Taây Ban Nha, vaø ngöôøi AÛ raäp goïi laø Abu Ayyub Suleiman–ben ya`hya Ibn Dgebirol, trong khi caùc hoïc giaû goïi oâng laø Avicebron (xem Quabbalah cuûa Myer). Chaéc chaén Ibn Gebirol laø moät trong caùc trieát gia vaø hoïc giaû vó ñaïi nhaát vaøo thôøi cuûa oâng. OÂng vieát nhieàu saùch baèng tieáng AÛ Raäp vaø haàu heát caùc thuû baûn cuûa oâng ñeàu ñöôïc baûo quaûn laïi. Taùc phaåm coù giaù trò nhaát cuûa oâng coù teân laø The Megoy Hayyim, Nghóa laø Nguoàn Soáng (The Fountain of Life), “moät trong caùc tieát loä sôùm nhaát veà caùc bí phaùp cuûa kinh Kabbalah Suy Lyù” theo caùc nhaø vieát tieåu söû cuûa oâng cho chuùng ta bieát. Gnosis (Hy Laïp): Tri Thöùc thuaàn tuùy. Nghóa ñen laø “tri thöùc” (“knowledge”). Ñaây laø thuaät ngöõ chuyeân moân ñöôïc caùc tröôøng phaùi trieát hoïc toân giaùo söû duïng caû tröôùc laãn trong caùc theá kyû ñaàu cuûa Cô Ñoác Giaùo ñeå chæ ñoái töôïng söu khaûo cuûa hoï. Tri thöùc tinh thaàn vaø thieâng lieâng naøy, töùc Gupta Vidya cuûa AÁn giaùo, chæ coù theå hoaïch ñaéc ñöôïc baèng cuoäc Ñieåm Hoùa (Initiation) vaøo caùc Bí Phaùp tinh thaàn maø caùc “Bí Phaùp” veà leã laïc laø moät loaïi trong ñoù. Gnostics (Hy Laïp) Caùc trieát gia dieãn giaûi vaø giaûng daïy “Gnosis” hay tri thöùc. Hoï raát höng thònh trong ba theá kyû ñaàu cuûa Kyû Nguyeân Cô Ñoác. Noåi baät laø caùc vò sau: Valentinus, Basilides, Marcion, Simon, Magus, v.v… Golden Age: Thôøi Hoaøng Kim. Coå nhaân chia chu kyø soáng thaønh caùc kyû nguyeân Vaøng, Baïc, Ñoàng, vaø Saét. Thôøi Hoaøng Kim laø thôøi thanh khieát, hoàn nhieân ban ñaàu vaø noùi chung laø haïnh phuùc. Great Age: Ñaïi Kieáp Coå nhaân ghi nhaän coù nhieàu “Ñaïi Kieáp”. ÔÛ AÁn Ñoä noù bao haøm toaøn theå Maha–Manvantara, “kieáp cuûa Brahma” (”Age of Brahma”), moãi “Ngaøy” cuûa noù töôïng tröng cho chu kyø soáng cuûa moät daõy haønh tinh, nghóa laø noù chöùa moät chu kyø (periode) goàm Baûy Cuoäc Tuaàn Hoaøn (xem “Phaät Giaùo Bí Truyeàn” cuûa A.P. Sinnett). Nhö vaäy trong TÖÔNG LAI CUÛA HOÄI THOÂNG THIEÂN HOÏC

358

khi moät “Ngaøy” vaø moät “Ñeâm”, töùc laø Manvantara vaø Pralaya, 8.640.000.000 naêm, thì moät “kieáp” (“age”) keùo daøi suoát moät chu kyø 311.040.000.000.000 naêm; sau ñoù Pralaya hay chu kyø tan raõ cuûa vuõ truï xaûy ra. Theo ngöôøi Ai Caäp vaø Hy Laïp, “Ñaïi Kieáp” chæ duøng cho naêm Tropical hay naêm vuõ truï (Tropical or Sideral year), kyø gian cuûa noù laø 25.868 naêm maët trôøi (Solar year). Veà kyû nguyeân ñaày ñuû – kyû nguyeân cuûa caùc Thieân Ñeá (Gods) – coå nhaân khoâng coù noùi ñeán vì ñoù laø moät vaán ñeà phaûi ñöôïc baøn baïc vaø chæ ñöôïc tieát loä ôû caùc nghi leã huyeàn bí (Mysteries) vaø trong caùc nghi leã Ñieåm Hoùa. “Ñaïi Kieáp” cuûa ngöôøi Chaldee coù cuøng caùc con soá nhö cuûa AÁn Giaùo. Guhya Vidya (B.Ph): Minh Trieát thaàn chuù. Tri thöùc bí maät veà caùc thaàn chuù huyeàn bí. Gupta Vidya (B.Ph): gioáng nhö Guhya Vidya. Khoa hoïc, tri thöùc bí maät hay thaàn bí. Gyges: “Chieác nhaãn Gyges” ñaõ trôû thaønh moät aån duï quen thuoäc trong vaên hoïc AÂu Chaâu. Gyges laø moät ngöôøi xöù Lydya, sau khi gieát vua Candaules, oâng cöôùi vôï goùa cuûa vua. Plato cho chuùng ta bieát raèng coù laàn Gyges ñi xuoáng moät keõ nöùt saâu döôùi ñaát, tìm thaáy moät con ngöïa baèng ñoàng, ôû maët hoâng môû ra laø boä xöông cuûa moät ngöôøi coù taàm voùc khoång loà, ngöôøi naøy coù moät caùi nhaãn treân tay. Khi ñeo chieác nhaãn naøy vaøo, noù laøm cho oâng trôû neân voâ hình.

H 255

Hades (Hy Laïp) : Hay laø Aides, “voâ hình”, vuøng ñaát cuûa boùng toái; moät trong caùc vuøng cuûa noù laø Tartarus, moät choã hoaøn toaøn toái ñen, cuõng laø vuøng hoân thuïy voâ moäng thaâm saâu ôû Amenti (luyeän nguïc). Noùi theo caùch moâ taû boùng baåy veà caùc hình phaït phaûi chòu nôi ñoù, choán nay thuaàn tuùy thuoäc veà nghieäp quaû. Khoâng phaûi Hades maø cuõng chaúng phaûi Amenti laø Ñòa Nguïc maø moät soá giaùo só vaø taêng löõ laïc haäu vaãn coøn CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

NGÖÕ GIAÛI

359

thuyeát giaûng; vaø duø cho ñöôïc tieâu bieåu baèng nôi traøn ñaày haïnh phuùc (Elysian Fields) hay baèng Tartarus, chuùng chæ coù theå ñöôïc ñaït tôùi baèng caùch vöôït qua soâng ñeán “bôø beân kia” (“other shore”). Nhö ñöôïc dieãn taû trong “Nieàm tin Ai Caäp” (the “Egyptian Belief”), caâu chuyeän veà Charon, ngöôøi laùi ñoø (ôû soâng Styx) khoâng nhöõng coù trong taùc phaåm cuûa Homer, maø coøn trong thi ca cuûa nhieàu nöôùc. Phaûi baêng qua soâng tröôùc khi ñeán ñöôïc ñaûo Laïc Phuùc (Isles of the Blest). Saùch nghi leã cuûa Ai Caäp coù moâ taû Ngöôøi cheøo ñoø (Charon) vaø chieác ñoø cuûa oâng aáy töø thôøi xa xöa tröôùc thôøi cuûa Homer. Ngöôøi ñoù laø Khu–en–na, “ngöôøi laùi ñoø coù ñaàu chim öng”. (X. Ñòa Nguïc) Hallucinations = AÛo giaùc Moät traïng thaùi ñoâi khi do caùc roái loaïn sinh lyù gaây ra, ñoâi khi do caùc traïng thaùi ñoàng coát (mediumship) vaø ñoâi khi do tình traïng say röôïu. Nhöng nguyeân nhaân taïo ra caùc linh thò phaûi ñöôïc tìm kieám saâu xa hôn laø sinh lyù hoïc. Moïi hieän töôïng nhö theá, ñaëc bieät laø khi ñöôïc taïo ra qua traïng thaùi ñoàng coát, ñeàu ñöôïc ñi tröôùc baèng moät söï nôùi loûng (relaxation) cuûa heä thaàn kinh, vieäc nôùi loûng naøy bao giôø cuõng sinh ra moät tình traïng töø ñieän baát bình thöôøng (abnormal magnetic condition) voán dó thu huùt ñeán naïn nhaân caùc laøn soùng tinh tuù quang. Chính caùc soùng tinh tuù quang naøy môùi mang laïi caùc aûo giaùc khaùc nhau, tuy nhieân khoâng phaûi nhö caùch giaûi thích cuûa caùc nhaø y hoïc, aûo giaùc khoâng phaûi luoân luoân chæ laø caùc giaác mô troáng roãng vaø khoâng xaùc thöïc. Khoâng moät ai coù theå thaáy ñöôïc ñieàu gì voán khoâng hieän höõu – nghóa laø ñieàu gì khoâng taïo ñöôïc aán töôïng – trong hoaëc treân caùc laøn soùng tinh tuù quang (astral waves). Nhöng ngöôøi coù linh thò (seer) coù theå caûm nhaän ñöôïc caùc ñoái töôïng vaø quang caûnh (scenes) (duø cho thuoäc veà quaù khöù, hieän taïi hay töông lai) voán khoâng coù moái lieân heä baát keå nhö theá naøo vôùi chính y. Hôn nöõa, y coøn caûm nhaän ñöôïc nhieàu ñieàu hoaøn toaøn khoâng coù lieân quan vôùi nhau ôû cuøng moät luùc, ñeán möùc taïo ra caùc keát hôïp voâ lyù vaø quaùi dò nhaát. Ngöôøi say röôïu vaø ngöôøi coù linh thò, ngöôøi ñoàng coát vaø vò cao ñoà ñeàu thaáy ñöôïc caùc linh thò (visions) cuûa hoï thuoäc rieâng töøng ngöôøi trong tinh tuù quang; chæ coù ñieàu laø trong khi ngöôøi say röôïu, ngöôøi bò beänh taâm thaàn (madman) vaø ngöôøi ñoàng töû khoâng ñöôïc luyeän taäp, hoaëc ngöôøi ñang bò vieâm naõo (brain TÖÔNG LAI CUÛA HOÄI THOÂNG THIEÂN HOÏC

360

256

fever) tuy thaáy (bôûi vì hoï khoâng theå caûn laïi vieäc thaáy ñoù) vaø nhaéc laïi caùc linh thò loän xoän ñoù moät caùch voâ yù thöùc cho chính hoï maø khoâng theå kieåm soaùt ñöôïc chuùng, thì vò cao ñoà vaø nhaø Thaáu Thò (Seer) coù taäp luyeän cuõng thaáy nhöng coù söï löïa choïn vaø kieåm soaùt caùc linh thò nhö theá. Hoï bieát caàn taäp trung nhaõn löïc cuûa hoï nôi ñaâu, bieát ñöôïc caùch naøo ñeå laøm oån ñònh caùc caûnh töôïng maø hoï muoán quan saùt, vaø bieát laøm caùch naøo ñeå thaáy ñöôïc phía beân kia caùc lôùp phuû beân treân vaø beân ngoaøi cuûa tinh tuù quang. Ñoái vôùi haïng ngöôøi tröôùc, caùc thoaùng thaáy nhö theá vaøo caùc soùng (cuûa tinh tuù quang – ND) ñuùng laø caùc aûo giaùc; coøn ñoái vôùi haïng ngöôøi sau, chuùng trôû thaønh söï taùi taïo ñaùng tin caäy cuûa nhöõng gì thöïc söï ñaõ xaûy ra, ñang xaûy ra hoaëc seõ xaûy ra. Caùc thoaùng nhìn moät caùch ngaãu nhieân ñoù do ngöôøi ñoàng töû nhaän ñöôïc vaø caùc linh thò chaäp chôøn cuûa y döôùi aùnh saùng deã nhaàm laãn, thì döôùi yù chí coù ñieàu khieån cuûa caùc vò cao ñoà vaø ngöôøi coù nhaõn thoâng (seer), chuùng ñöôïc chuyeån ra thaønh hình aûnh vöõng vaøng, thaønh caùch trình baøy trung thöïc veà nhöõng gì maø vò naøy muoán thaáy beân trong ñieåm taäp trung söï nhaän thöùc cuûa mình. Hell = Ñòa nguïc Moät thuaät ngöõ maø gioáng daân Anglo–Saxon roõ raøng ñaõ laáy töø teân goïi cuûa nöõ thaàn cuûa mieàn Scandinavia1, thaàn Hela, gioáng nhö töø ad, trong ngoân ngöõ Nga (Russian) veà caùc ngoân ngöõ Slave khaùc dieãn taû cuøng moät yù nieäm, ñöôïc daãn xuaát töø Hades cuûa Hy Laïp, söï dò bieät duy nhaát giöõa ñòa nguïc laïnh (cold Hell, laõnh nguïc) cuûa vuøng Scandinavia, vôùi ñòa nguïc noùng (hot hell, hoûa nguïc) cuûa ngöôøi Thieân Chuùa giaùo laø do caùc nhieät ñoä rieâng cuûa nhöõng vuøng naøy. Nhöng ngay caû yù töôûng veà caùc vuøng quaù noùng naøy laïi khoâng xuaát phaùt töø vuøng AÂu Chaâu, nhieàu ngöôøi laïi laáy laøm thích thuù vôùi yù nieäm veà khí haäu ôû aâm phuû; cuõng nhö chuùng ta coù theå, neáu chuùng ta xaùc ñònh vò trí ñòa nguïc cuûa chuùng ta ôû trung taâm cuûa ñòa caàu. Moïi toân giaùo coâng truyeàn – caùc tín ñieàu cuûa ngöôøi Baø La Moân, ngöôøi theo Phaät giaùo, Hoûa Giaùo, Hoài giaùo, Do Thaùi 1

Goàm caùc nöôùc Ñan maïch (Denmark), Na Uy (Norway), Thuïy Ñieån (Sweden) vaø Baêng Ñaûo (Iceland). CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

NGÖÕ GIAÛI

257

361

Giaùo vaø caùc toân giaùo coøn laïi, ñeàu baét ñòa nguïc cuûa hoï phaûi noùng vaø toái, daãu cho nhieàu ñòa nguïc coù tính chaát thu huùt hôn laø gaây khieáp sôï. YÙ töôûng veà Hoûa nguïc laø moät yù töôûng môùi coù sau naøy (an afterthought), söï boùp meùo cuûa moät bieåu töôïng veà thieân vaên. Theo ngöôøi Ai Caäp, Ñòa nguïc trôû thaønh moät choã tröøng phaït baèng löûa, khoâng xuaát hieän sôùm hôn vaøo trieàu ñaïi thöù 17 hoaëc 18, khi Typhon bò bieán ñoåi töø moät vò Thaàn thaønh moät AÙc Quyû (Devil). Nhöng duø baát cöù luùc naøo ñi nöõa, chuùng cuõng gieo raéc ñieàu meâ tín dò ñoan gaây kinh hoaøng naøy vaøo taâm trí quaàn chuùng ngheøo khoå doát naùt, vieäc ñeà ra moät hoûa nguïc vôùi caùc linh hoàn bò haønh haï trong ñoù chæ laø do ngöôøi Ai Caäp. Ra (Maët Trôøi) trôû thaønh chuùa cuûa Hoûa loø, trong Karr, Ñòa nguïc cuûa caùc Pharaohs, coøn toäi nhaân bò ñe doïa phaûi chòu khoå “trong caùi noùng cuûa löûa ñòa nguïc”. Dr. Birch coøn noùi “ÔÛ ñoù coøn coù maõnh sö, vaø ñöôïc goïi laø quaùi vaät ñang gaàm theùt”. Ñoaïn khaùc, moâ taû choã ñoù laø “hoá saâu khoâng ñaùy vaø hoà löûa, nôi maø toäi nhaân bò neùm vaøo” (ñoái chieáu vôùi Khaûi Huyeàn). Tieáng Hebrew gai–hinnom (ñòa nguïc, gehena) khoâng bao giôø thöïc söï coù yù nghóa ñöôïc gaùn gheùp cho noù trong Cô ñoác Giaùo chính thoáng. Hermas, moät taùc giaû thôøi coå Hy Laïp, hieän nay chæ coù moät vaøi taùc phaåm laø coøn ñöôïc löu truyeàn. Hierogrammatists (Hy Laïp) Töôùc vò (title) ñöôïc daønh cho caùc vò leã sö (priest) Ai Caäp, töùc laø nhöõng ngöôøi ñöôïc giao cho vieäc vieát ra vaø xöôùng leân caùc kinh vaên linh thieâng vaø huyeàn bí. Theo nghóa ñen, ñoù laø “nhöõng ngöôøi sao cheùp kinh vaên huyeàn bí” (“Scribes of the secret records”). Hoï laø caùc huaán sö cuûa caùc taân ñeä töû ñang chuaån bò cho cuoäc ñieåm hoùa (initiation) Hierophant = Ñaïo Tröôûng Do tieáng Hy Laïp Hierophantes, theo nghóa ñen laø “ngöôøi giaûi thích caùc ñieàu linh thieâng”; moät töôùc vò thuoäc veà caùc vò chaân tu cao caáp nhaát (highest adepts) trong caùc ñeàn thôø coå, caùc vò naøy laø caùc huaán sö vaø caùc nhaø thuyeát minh (expounders) caùc Bí Phaùp vaø caùc nhaø ñieåm hoùa vaøo caùc Ñaïi Bí Phaùp sau cuøng. Vò ñaïo tröôûng thay theá cho Demiurge vaø giaûi thích cho caùc öùng vieân ñieåm ñaïo (postulants for Initiation) caùc hieän töôïng saùng taïo khaùc nhau voán ñöôïc taïo ra cho söï giaûng daïy (tuition) cuûa hoï. “OÂng laø nhaø thuyeát minh duy nhaát veà caùc bí nhieäm TÖÔNG LAI CUÛA HOÄI THOÂNG THIEÂN HOÏC

362

vaø caùc trieát lyù ngoaïi moân. Ngay caû vieäc thoát leân danh hieäu cuûa oâng tröôùc moät ngöôøi chöa bò ñieåm hoùa cuõng bò nghieâm caám. OÂng toïa vò (ngoài) ôû höôùng Ñoâng vaø ñeo moät quaû caàu vaøng ôû tröôùc muûi nhö laø bieåu töôïng cuûa uy quyeàn. OÂng cuõng ñöôïc goïi laø Mystagogus”. (Keneth R.H. Mackenzie, IX, hoäi vieân hoäi Thoâng Thieân Hoïc, trích trong The Royal Masonic Cyclopoedia). Hillel: Moät ñaïi giaùo só Do Thaùi giaùo ôû Babylone thuoäc theá kyû tröôùc Kyû Nguyeân Thieân Chuùa. OÂng laø nhaø saùng laäp moân phaùi Pharisees, moät ngöôøi thoâng thaùi vaø thaùnh thieän. Hinayana (B.Phaïn) “Coå xe nhoû” (“Smaller Vehicle”, Tieåu thöøa, tieåu thaëng); moät kinh Phaät vaø moät phaùi cuûa Phaät Giaùo, ngöôïc laïi vôùi Mahayana, “Coå xe lôùn” (“Greater Vehicle”, Ñaïi Thöøa, Ñaïi Thaëng). Caû hai phaùi (schools) ñeàu thaàn bí. (Xem Mahayana). Cuõng theo söï tin töôûng sai laàm beân ngoaøi (esoteric superstition), ñaây laø hình thöùc hoùa kieáp thaáp nhaát (lowest form of transmigration). Homogeneity: Tính ñoàng nhaát, thuaàn traïng Do tieáng Hy Laïp homos, “ñoàng thuaàn” (“the same”) vaø genos, “thöù, loaïi” (“kind”). Chæ nhöõng gì coù cuøng baûn chaát suoát töø ñaàu ñeán cuoái, khoâng bieán dò, khoâng hoãn hôïp, nhö vaøng leõ ra phaûi coù. Hypnotism (Hy Laïp): Thoâi mieân Moät teân goïi maø T.S. Braid duøng ñeå chæ tieán trình maø theo ñoù moät ngöôøi coù naêng löïc yù chí maïnh meõ thuùc ñaåy (plunge) moät ngöôøi khaùc coù trí löïc yeáu hôn ñi vaøo traïng thaùi ñôø ñaãn (trance); moät khi ôû vaøo traïng thaùi nhö theá thì ngöôøi coù trí löïc yeáu seõ laøm baát cöù chuyeän gì do ngöôøi thoâi mieân (hypnotiser) gôïi ra cho y. Tröø tröôøng hôïp ñöôïc taïo ra vôùi caùc muïc ñích giuùp ích, coøn trong caùc tröôøng hôïp khaùc, caùc nhaø huyeàn linh hoïc seõ goïi ñoù laø ma thuaät (black magic) hay taø ñaïo (sorcery). Veà maët ñaïo ñöùc (morally) vaø theo quy luaät thieân nhieân (physically), ñoù laø loái thöïc haønh nguy haïi nhaát vì noù can döï vaøo caùc löu chaát thaàn kinh (nerve fluids).

I CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

NGÖÕ GIAÛI

363

Iamblichus : Moät nhaø nghieân cöùu Minh Trieát Thieâng Lieâng vó ñaïi vaø laø moät vò Ñeä töû Ñieåm ñaïo thuoäc theá kyû thöù ba. Ngaøi vieát raát nhieàu saùch veà caùc loaïi ma quyû (demons) khaùc nhau, chuùng xuaát hieän qua söï truïc trieäu (evocation), nhöng Ngaøi nghieâm khaéc phaûn ñoái caùc hieän töôïng nhö theá. Caùc khoå haïnh, söï thanh khieát trong ñôøi soáng vaø söï nghieâm chænh (earnestness) cuûa Ngaøi raát to taùt. Ngöôøi ta cho laø Ngaøi coù theå khinh thaân leân khoûi maët ñaát cao ñeán 10 cubits (= 4,6m), gioáng nhö moät vaøi vò yogi vaø ñoàng töû thôøi ñoù. Illusion : Haõo huyeàn. Theo Huyeàn linh hoïc, moïi söï vaät höõu haïn (nhö laø Vuõ truï vaø vaïn vaät trong ñoù) ñöôïc goïi laø haõo huyeàn hay Maya. Individuality : Bieät Ngaõ. Trong khoa Minh Trieát Thieâng Lieâng vaø Huyeàn linh hoïc, ñaây laø moät trong caùc danh xöng ñeå chæ Thöôïng Ngaõ (Higher Ego) cuûa con ngöôøi. Chuùng ta caàn phaân bieät giöõa Ego baát töû vaø thieâng lieâng vôùi Ego höõu töû cuûa con ngöôøi (the mortal human Ego), Ego naøy seõ bò huûy dieät. Ego sau hay "phaøm ngaõ" ("Personality", personal Ego) soáng laâu hôn xaùc cheát (dead body) nhöng chæ trong thôøi gian ôû Kama Loka thoâi, coøn Bieät ngaõ toàn taïi maõi maõi. Initiate : Do tieáng La tinh initiatus. Chæ baát cöù ngöôøi naøo ñöôïc nhaän vaøo vaø ñöôïc tieát loä cho y caùc bí phaùp vaø caùc ñieàu huyeàn bí cuûa Hoäi Tam Ñieåm (Masonary) hoaëc Huyeàn linh hoïc. Vaøo thôøi coå, hoï laø nhöõng ngöôøi ñaõ ñöôïc ñieåm hoùa (initiated) vaøo tri thöùc bí aån do caùc vò Ñaïo Tröôûng daïy ra; coøn trong thôøi hieän ñaïi cuûa chuùng ta, chæ nhöõng ngöôøi ñöôïc caùc vò cao ñoà khai taâm vaøo tri thöùc thaàn bí, maø maëc duø coù söï queân laûng cuûa caùc thôøi ñaïi, tri thöùc naøy haõy coøn coù ñöôïc moät vaøi ngöôøi coù nhieät taâm thöïc söï giöõ ñöôïc treân coõi ñôøi. Iswara (B.Ph): "Ñöùc Chí Toân" ("Lord") hay laø Thöôïng Ñeá höõu ngaõ, tinh thaàn thieâng lieâng trong con ngöôøi. Theo nghóa ñen laø söï soáng toái cao (rieâng bieät). Moät töôùc vò daønh ñeå chæ Siva vaø caùc thaàn khaùc ôû AÁn Ñoä. Siva cuõng coøn ñöôïc goïi laø Iswara deva hay laø Thieân Thaàn Toái Cao (Sovereign deva). TÖÔNG LAI CUÛA HOÄI THOÂNG THIEÂN HOÏC

364

IuKabar Zivo : Thuaät ngöõ cuûa phaùi Gnostic. Trong heä thoáng Nazarene, noù ñöôïc duøng ñeå chæ "Chuùa Teã cuûa caùc Phaân thaân" ("Lord of the Aeons"). Ngaøi laø Ñaáng Saùng Taïo (Emanator) cuûa baûy Ñaáng Thaùnh Thieän (baûy vò Dhyan Chohans ñaàu tieân hay Archangels, moãi vò tieâu bieåu cho moät trong caùc ñöùc haïnh cô baûn( vaø chính Ngaøi ñöôïc goïi laø Nguoàn Soáng thöù ba (Thöôïng Ñeá Ngoâi Ba). Trong Baûn Kinh Coå (Codex), Ngaøi ñöôïc goïi laø Helm vaø Vine (caây nho), thöùc aên cho söï soáng. Nhö vaäy, Ngaøi gioáng heät Ñöùc Christ (Christos) vì Ñöùc Christ noùi: "Ta laø goác nho thaät (true vine), coøn Cha Ta laø ngöôøi troàng nho (husbandman)". (John xv, 1). Caàn neân hieåu roõ raèng trong Giaùo Hoäi Thieân Chuùa La Maõ, Ñöùc Christ ñöôïc xem nhö "Laõnh Tuï cuûa caùc Phaân Thaân" ("Chief of the Aeons"), cuõng nhö laø Michael, "ngöôøi trôû thaønh nhö Chuùa" ("who is as God"). Ñoù cuõng laø nieàm tin cuûa nhöõng ngöôøi theo thuyeát Ngoä Ñaïo (Gnostics).

259

Javidan Khirad : (Pers., Ba Tö) Moät taùc phaåm veà caùc chaâm ngoân luaân lyù. Jhana (B.Ph.) hay Jnana, Tri thöùc: Minh trieát huyeàn linh. Josephus Flavius : Moät söû gia thuoäc theá kyû I, moät ngöôøi Do Thaùi ñöôïc Hy Laïp hoùa, soáng ôû Alexandria vaø cheát ôû La Maõ. OÂng ñöôïc Eusebius cho laø coù vieát ra 16 doøng chöõ noåi tieáng lieân quan ñeán Ñöùc Christ, maø raát coù theå ñöôïc chính Eusebius chen vaøo (interpolated), keû laøm giaû vó ñaïi nhaát (the greatest forger) trong soá caùc Ñöùc Cha ôû Nhaø Thôø (Church Fathers). Ñoaïn vaên naøy trong ñoù Josephus, moät ngöôøi Do Thaùi nhieät thaønh vaø cheát cho Do Thaùi giaùo, tuy ñöôïc taïo ra ñeå chaáp nhaän quaû vò Cöùu Theá (Messiaship) vaø coäi nguoàn thieâng lieâng cuûa Ñöùc Jesus, ngaøy nay ñöôïc cho laø gian doái (spurious) caû bôûi ña soá caùc Giaùm Muïc Thieân Chuùa giaùo (Lardner trong soá nhieàu ngöôøi khaùc) vaø laãn bôûi Paley (xem "Baèng chöùng Cô Ñoác giaùo" cuûa oâng). Trong nhieàu theá kyû, ñoù laø moät trong caùc baèng chöùng quan troïng nhaát veà söï hieän höõu thöïc söï cuûa Jesus, Ñaáng Christ. CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

NGÖÕ GIAÛI

365

K Kabbalah hay Kabbala (Heb.): Do Thaùi Bí giaùo. "Minh trieát aån taøng cuûa caùc giaùo só Do Thaùi vaøo thôøi Trung Coå phaùt xuaát töø caùc trieát lyù maät coå xöa lieân quan ñeán caùc ñieàu thieâng lieâng vaø vuõ truï khai tòch luaän (cosmogony), minh trieát naøy ñaõ ñöôïc pha troän thaønh moät thöù thaàn hoïc sau thôøi kyø bò caàm giöõ cuûa ngöôøi Do Thaùi ôû Babylon". Moïi taùc phaåm ñöôïc xeáp vaøo loaïi bí truyeàn ñeàu ñöôïc ñaët teân laø taùc phaåm cuûa Do Thaùi Bí giaùo. Kama Loka (B.Ph.): Duïc giôùi, U linh caûnh. Coõi baùn vaät chaát (semimaterial plane), thuoäc noäi taâm vaø voâ hình ñoái vôùi chuùng ta, nôi maø "caùc phaøm ngaõ" thoaùt xaùc, töùc caùc dó thaùi hình ñöôïc goïi laø Kama Rupa, vaãn coøn laïi cho ñeán khi chuùng tan bieán ra khoûi ñoù do söï hoaøn toaøn caïn kieät caùc hieäu quaû cuûa caùc xung löïc trí tueä voán ñaõ taïo ra caùc boùng ma (eidolons) naøy töø caùc ñam meâ vaø caùc thuù duïc thaáp keùm (Xem Kama rupa). Ñoù laø AÂm phuû (Hades) cuûa ngöôøi coå Hy Laïp vaø Luyeän nguïc (Amenti) cuûa ngöôøi Ai Caäp  U Minh Tòch Ñòa (vuøng ñaát im laëng toái taêm). Kama Rupa (B.Ph.): Ma hình. Veà maët sieâu hình hoïc vaø trong trieát lyù noäi moân cuûa chuùng ta, ñoù laø hình haøi (form) chuû quan ñöôïc taïo ra qua caùc tö töôûng vaø duïc voïng vaät chaát cuøng trí tueä lieân quan vôùi caùc söï vieäc vaät chaát cuûa moïi chuùng sinh höõu tình (sentient beings): moät hình haøi voán thoaùt khoûi caùi cheát cuûa thaân xaùc noù. Sau caùi cheát ñoù, ba trong soá baûy "nguyeân khí"  hay, chaúng haïn nhö, caùc coõi cuûa caùc giaùc quan vaø taâm thöùc maø ñeán löôït baûn naêng vaø yù nieäm con ngöôøi taùc ñoäng treân ñoù  noùi moät caùch khaùc, theå xaùc, töùc nguyeân hình dó thaùi cuûa noù vaø sinh khí hoàng traàn, khoâng coøn ñöôïc duøng nöõa, vaãn coøn treân coõi traàn; ba nguyeân khí cao, taäp hôïp thaønh moät, hoøa nhaäp vaøo traïng thaùi Devachan (xem muïc töø naøy), trong traïng thaùi ñoù. Thöôïng ngaõ seõ coøn laïi cho ñeán laàn luaân hoài môùi, coøn boùng ma cuûa phaøm ngaõ cuõ bò boû laïi moät mình trong truù sôû môùi cuûa noù. Ñaây laø baûn sao lôø môø cuûa con ngöôøi, noù soáng vaát vöôûng trong moät thôøi gian, kyø haïn cuûa noù thay ñoåi theo thaønh phaàn cuûa loaïi vaät chaát voán bò boû laïi trong ñoù vaø voán ñöôïc xaùc ñònh baèng kieáp soáng vöøa TÖÔNG LAI CUÛA HOÄI THOÂNG THIEÂN HOÏC

366

260

qua cuûa ngöôøi quaù coá. Vì thieáu maát thöôïng trí, caùc giaùc quan vaät chaát vaø tinh thaàn cuûa noù, neáu bò boû laïi moät mình cho caùc boä maùy khoâng caûm giaùc cuûa chính noù, noù seõ töø töø taøn taï vaø tan raõ. Nhöng neáu ñöôïc keùo trôû laïi moät caùch maïnh meõ vaøo coõi traàn duø laø baèng caùc duïc voïng soâi noåi vaø caùc tieáng goïi cuûa caùc baïn beø coøn soáng hay baèng caùc thöïc haønh goïi hoàn thöôøng xuyeân  moät trong caùc tình traïng nguy haïi nhaát cuûa vieäc ñoù laø traïng thaùi leân ñoàng  "aâm ma" ("spook") coù theå thaéng theá trong moät thôøi gian phaàn lôùn vöôït quaù quaõng ñôøi soáng töï nhieân cuûa theå xaùc cuûa noù. Moät khi Kama Rupa ñaõ hoïc ñöôïc caùch quay laïi vôùi caùc theå coøn soáng cuûa con ngöôøi, noù trôû thaønh moät ma caø roàng (vampire) soáng baèng sinh khí (vitality) cuûa nhöõng ngöôøi khao khaùt giao du vôùi noù. ÔÛ AÁn Ñoä, caùc con ma Eidolons naøy ñöôïc goïi laø quæ (Pisachas)  vaø gaây ra nhieàu ñieàu ñaùng sôï. Kapilavastu (B.Ph.): Thaønh Ca Tyø La Veä. Sinh quaùn cuûa Ñöùc Phaät, ñöôïc goïi laø "Hoaøng Ñoâ" ("yellow dwelling"), kinh ñoâ cuûa vò vua voán laø phuï vöông cuûa Phaät Thích Ca. Kardec, Allan : Teân thöù hai cuûa Nhaø Saùng Laäp Phong traøo Giaùng ma Phaùp (French Spiritists), teân thaät cuûa oâng ta laø Rivaille. Chính oâng laø ngöôøi taäp hôïp vaø xuaát baûn caùc phaùt bieåu trong luùc xuaát thaàn (trance utterances) cuûa moät soá caùc ñoàng töû vaø sau ñoù taïo ra moät "trieát lyù" ("philosophy") veà chuùng giöõa caùc naêm 1855 vaø 1870. Karma (B.Ph.): Nghieäp, nghieäp quaû. Veà maët vaät chaát laø haønh ñoäng; veà maët sieâu hình laø Luaät Baùo Phuïc (Law of Retribution); Luaät Nhaân vaø Quaû hay laø Luaät Ñaïo Lyù Nhaân Quaû (Ethical Causation). Noù chæ laø Quaû baùo (Nemesis) theo nghóa karma xaáu. Ñoù laø nhaân duyeân (Nidana) thöù 11 trong chuoãi lieân hoaøn (concatenation) caùc nhaân vaø quaû trong Phaät giaùo chính thoáng; tuy nhieân, ñoù laø söùc maïnh chi phoái moïi söï vaät, keát quaû cuûa haønh ñoäng luaân lyù, caên nguyeân sieâu hình (metaphysical samskara), hay laø haäu quaû veà maët luaân lyù cuûa moät haønh ñoäng taän tuïy ñeå ñaït ñöôïc moät ñieàu gì ñoù chieàu theo yù muoán caù nhaân. Coù loaïi nghieäp do coâng vaø loaïi nghieäp do toäi. Nghieäp quaû khoâng tröøng phaït cuõng khoâng töôûng thöôûng; noù chæ laø Ñònh luaät Vuõ truï duy nhaát ñang daãn daét moät caùch khoâng sai laàm, vaø coù theå noùi, moät caùch moø maãm (blindly), taát caû caùc ñònh luaät khaùc CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

NGÖÕ GIAÛI

261

367

ñeàu taïo ra moät soá hieäu quaû theo caùc thoùi quen haèng ngaøy vôùi caùc nguyeân lyù nhaân quaû rieâng bieät cuûa chuùng. Khi Phaät giaùo daïy raèng “Karma laø coát loõi ñaïo ñöùc (moral kernel) (cuûa baát cöù thöïc theå naøo) chæ moät mình noù soáng coøn vaø tieáp tuïc chuyeån kieáp” hay luaân hoài, ñieàu ñoù chæ coù nghóa laø ôû ñoù vaãn laø soá khoâng (naught) sau moãi phaøm ngaõ, nhöng caùc nhaân do noù taïo ra, caùc nhaân naøy voán baát dieät, nghóa laø, chuùng khoâng theå bò loaïi ra khoûi Vuõ truï cho ñeán khi ñöôïc thay theá baèng caùc quaû thích hôïp cuûa chuùng, vaø coù theå noùi laø bò chuùng xoùa saïch. Tröø phi ñöôïc ñeàn buø trong kieáp soáng cuûa ngöôøi ñaõ taïo ra chuùng baèng caùc quaû thích hôïp, caùc nguyeân nhaân nhö theá seõ ñi theo Chaân Ngaõ luaân hoài vaø baét kòp ñöôïc noù trong caùc laàn luaân hoài tieáp theo sau cho ñeán khi söï haøi hoøa ñaày ñuû giöõa caùc quaû vaø nhaân ñöôïc taùi laäp hoaøn toaøn. Dó nhieân khoâng moät “phaøm ngaõ” naøo  ñoù chæ laø moät khoái (bundle) caùc nguyeân töû vaät chaát cuøng caùc tính chaát baûn naêng vaø trí tueä  vôùi tính caùch nhö theá maø coù theå tieáp tuïc toàn taïi trong theá giôùi thuaàn tuyù tinh thaàn. Chæ nhöõng gì coù baûn chaát baát töû vaø coù tinh hoa thieâng lieâng, töùc laø Chaân Ngaõ (Ego) môùi coù theå toàn taïi maõi maõi. Vaø vì chính Chaân Ngaõ ñoù ñöùng ra choïn löïa phaøm ngaõ maø noù seõ laøm cho linh hoaït sau moãi laàn ôû Devachan, vaø qua caùc phaøm ngaõ naøy maø Chaân Ngaõ phaûi laõnh nhaän caùc haäu quaû cuûa caùc nhaân saûn sinh ra nghieäp, do ñoù, chính Ego, töùc Caùi Ngaõ (Self) ñoù môùi laø “coát loõi ñaïo ñöùc” ñöôïc noùi ñeán, vaø bieåu hieän cho chính karma maø “chæ moät mình noù môùi thoaùt cheát.” Kether (Hy Baù Lai): “Vöông Mieän (Crown), cao nhaát trong 10 Sephiroth, caùi thöù nhaát trong Tam Nguyeân sieâu nhieân (supernal Triad)). Noù töông öùng vôùi Macroprosopus, Vast countenance (Thaùi Dung) hay Arikh Anpin, phaân hoùa thaønh Chokmah vaø Binah”. Krishna (B.Ph.): Hoùa thaân (Avatar) noåi danh nhaát cuûa Vishnu, “Ñaáng Cöùu Theá” (“Saviour”) cuûa ngöôøi theo AÁn giaùo vaø laø vò thaàn ñöôïc bieát nhieàu nhaát. Ngaøi laø Hoùa Thaân thöù taùm, con cuûa Devaki, chaùu cuûa Kansa, Herod cuûa ngöôøi AÁn Ñoä, trong khi tìm ra Ngaøi giöõa ñaùm ngöôøi chaên gia suùc, nhöõng ngöôøi ñaõ giaáu Ngaøi, vò naøy ñaõ taøn saùt haøng traêm haøi TÖÔNG LAI CUÛA HOÄI THOÂNG THIEÂN HOÏC

368

nhi môùi sinh cuûa hoï. Caâu chuyeän veà söï hoaøi thai Krishna, luùc sinh ra ñôøi vaø thôøi thô aáu cuûa Krishna laø nguyeân maãu chính xaùc cuûa caâu chuyeän Taân Öôùc. Dó nhieân, caùc nhaø truyeàn giaùo ra söùc chöùng minh raèng ngöôøi theo AÁn giaùo (Hindus) ñaõ aên caép caâu chuyeän veà söï Giaùng Sinh töø nôi nhöõng ngöôøi Cô Ñoác giaùo thuôû ban ñaàu khi hoï ñeán AÁn Ñoä. Kshetragna hay Kshetragneswara (B.Ph.): Tinh thaàn ñöôïc theå hieän trong Huyeàn linh hoïc, Chaân Ngaõ höõu thöùc döôùi caùc bieåu loä cao nhaát cuûa noù; Nguyeân khí luaân hoài hay laø “Ñaáng Chí Toân” (“Lord”) nôi chuùng ta. Kumara (B.Ph.): Moät trinh nam hay ngöôøi ñoäc thaân treû. Caùc ñeä nhaát Kumaras laø baûy phaân thaân (sons) cuûa Brahma, ñöôïc sinh ra töø caùc chi cuûa thaàn naøy trong cuoäc Saùng Taïo Thöù Chín (Ninth Creation). Ñöôïc bieát raèng danh xöng naøy ñöôïc gaùn cho caùc Ngaøi do caùc Ngaøi chính thöùc töø choái “saùng taïo” gioáng loaøi cuûa caùc Ngaøi, vaø nhö vaäy, caùc Ngaøi “vaãn laø Yogis” theo thuyeàn thuyeát.

262

Labro, St : Moät vò Thaùnh La Maõ ñöôïc phong chaân phöôùc (beatified) moät caùch long troïng caùch ñaây vaøi naêm. Söï thaùnh thieän to taùt cuûa oâng goàm trong vieäc oâng ngoài ôû moät trong caùc coång vaøo La Maõ ngaøy vaø ñeâm trong boán möôi naêm vaø vaãn khoâng taém röûa (unwashed) suoát troïn thôøi gian ñoù. Keát quaû cuûa vieäc ñoù laø oâng bò loaøi saâu boï (vermin) gaäm nhaám vaøo xöông tuûy (bones) cuûa oâng. LaoTze (T.Hoa): Moät ñaïi hieàn trieát (great Sage), Ñaïi Thaùnh (Saint), vaø ñaïi Trieát gia (Philosopher), Ngaøi coù tröôùc Ñöùc Khoång Phu Töû (Confucius). Law of Retribution (xem Karma). Linga Sharira (B.Ph.): “Theå dó thaùi” (“Astral body”), töùc laø hình boùng tinh anh (aerial symbol) cuûa xaùc thaân. Thuaät ngöõ naøy chæ doppelganger hay laø “theå dó CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

NGÖÕ GIAÛI

369

thaùi” cuûa con ngöôøi hay con vaät. Noù laø eidolon cuûa ngöôøi Hy Laïp, theå sinh löïc vaø theå nguyeân hình (prototypal body), hình aûnh cuûa con ngöôøi nhuïc thaân. Noù ñöôïc taïo ra tröôùc con ngöôøi xaùc thaân vaø cheát ñi hay tan raõ theo cuøng vôùi söï bieán maát cuûa nguyeân töû cuoái cuøng cuûa nhuïc thaân. Logos (Hy Laïp): Thöôïng Ñeá bieåu loä (manifested deity) vôùi moïi quoác gia vaø con ngöôøi; caùi bieåu loä ra ngoaøi hay laø quaû cuûa Nhaân haèng aån giaáu. Nhö vaäy, ngoân töø (speech) laø Thöôïng Ñeá bieåu loä (logos) cuûa tö töôûng (thought); do ñoù, theo yù nghóa sieâu hình cuûa noù, noù phaûi ñöôïc dòch moät caùch thích hôïp baèng caùc thuaät ngöõ “Verbum” vaø “Word” (Ngoâi Lôøi). Long Face : Moät thuaät ngöõ cuûa Do Thaùi Bí giaùo, tieáng Hebrew laø Areekh Anpeen, hay “Tröôøng Dieän” (“Long Face”); tieáng Hy Laïp laø Macroprosopos (Ñaïi Dung), vì töông phaûn vôùi “Ñoaûn Dieän” (“Short Face”) hay Zeir Anpeen, Microprosopos (Tieåu Dung). Moät ñaøng lieân quan vôùi Thöôïng Ñeá, moät ñaøng lieân quan vôùi con ngöôøi, “hình aûnh nhoû cuûa ñaïi hình theå”. Longinus, Dionysius Cassius : Moät nhaø bình luaän vaø laø trieát gia noåi danh, sinh ra luùc baét ñaàu theá kyû thöù ba (khoaûng naêm 213). OÂng laø moät ngöôøi raát thích ñi ñoù ñaây, ôû Alexandria ñöôïc tham döï caùc baøi dieãn giaûng cuûa Ammonius Saccas, nhaø saùng laäp Phaùi Taân Plato (Neoplatonism) nhöng ñaõ trôû thaønh nhaø pheâ bình hôn laø moân ñoà. Porphyry (Malex hay Malchus cuûa Do Thaùi) laø ñoà ñeä cuûa oâng tröôùc khi oâng trôû thaønh moân ñoà cuûa Plotinus. Coù lôøi ñoàn ñaõi veà oâng raèng oâng laø moät thö vieän soáng vaø laø moät baûo taøng bieát ñi. Vaøo cuoái ñôøi, oâng trôû thaønh huaán sö veà vaên chöông Hy Laïp cuûa Hoaøng Haäu Zenobia, Hoaøng Haäu xöù Palmyra. Baø naøy ñeàn ñaùp cho vieäc phuïng söï cuûa oâng baèng caùch toá giaùc oâng tröôùc Hoaøng Ñeá Aurelius laø oâng ñaõ khuyeân baø noåi loaïn choáng laïi Hoaøng Ñeá, vieäc naøy laøm cho Longinus cuøng vôùi nhieàu ngöôøi khaùc bò Hoaøng Ñeá kheùp vaøo toäi töû hình naêm 273.

TÖÔNG LAI CUÛA HOÄI THOÂNG THIEÂN HOÏC

370

M Macrocosm (Hy Laïp): Nghóa ñen laø Ñaïi Vuõ truï hay Kosmos. Magic : Phaùp thuaät. Ñaïi khoa hoïc. Theo Deveria vaø caùc nhaø Ñoâng phöông hoïc khaùc, “Magic ñöôïc xem nhö laø moät khoa hoïc thieâng lieâng khoâng theå taùch rôøi khoûi toân giaùo” bôûi caùc quoác gia thoâng thaùi coù neàn vaên minh cao nhaát vaø coå nhaát… Phaùp thuaät laø moân hoïc ñeå lieân giao vôùi caùc söùc maïnh sieâu phaøm ôû coõi cao vaø ñieàu khieån caùc söùc maïnh naøy, cuõng nhö chæ huy caùc söùc maïnh thuoäc caùc coõi thaáp. Tri thöùc thöïc tieãn veà caùc huyeàn bí coøn aån giaáu cuûa thieân nhieân chæ co moät soá ít ngöôøi bieát ñöôïc thoâi, bôûi vì khoù maø coù ñöôïc caùc huyeàn bí naøy maø khoâng rôi vaøo toäi nghòch laïi vôùi thieân luaät. Caùc nhaø thaàn bí thôøi thöôïng coå vaø trung coå chia phaùp thuaät thaønh ba loaïi: Theurgia, Goetia vaø Phaùp thuaät töï nhieân (natural Magic). Kenneth Mackenzie noùi: “Theurgia töø laâu ñöôïc ñaùnh giaù nhö laø lónh vöïc ñaëc thuø cuûa caùc nhaø nghieân cöùu Minh Trieát Thieâng Lieâng vaø caùc nhaø sieâu hình hoïc. Goetia laø ma thuaät (black magic), coøn huyeàn linh thuaät (natural or white magic) phaùt trieån cuøng vôùi phöông tieän chöõa trò cuûa noù ñöa tôùi vò theá ñaùng haõnh dieän cuûa moät coâng trình nghieân cöùu chính xaùc vaø tieán boä”… Magic, Black (xem treân). Thuaät phuø thuûy (sorcery), vieäc laïm duïng caùc quyeàn naêng. Magic, Ceremonial : Nghi thöùc Phaùp thuaät. Theo caùc nghi thöùc cuûa Do Thaùi Bí giaùo, phaùp thuaät dieãn ra, theo söï caùo giaùc cuûa phaùi Hoàng Hoa Thaäp giaù vaø caùc nhaø thaàn bí khaùc, baèng caùch caàu khaán caùc Quyeàn naêng cao hôn con ngöôøi veà maët tinh thaàn vaø sai khieán caùc Tinh linh thaáp keùm hôn chính con ngöôøi treân naác thang tieán hoùa. Magic, White hay Beneficent Magic, ñöôïc goïi laø phaùp thuaät thieâng lieâng, khoâng coù söï ích kyû, yeâu söùc maïnh, khoâng coù tham voïng hay haùm lôïi, chæ taäp trung vaøo vieäc laøm ñieàu toát laønh cho theá gian noùi chung vaø ñaëc bieät cho ngöôøi laân caän. Coá gaéng nhoû nhaát ñeå söû duïng

CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

NGÖÕ GIAÛI

265

371

caùc quyeàn naêng baát thöôøng cuûa mình ñeå thoûa maõn cho caù nhaân laø bieán caùc quyeàn naêng naøy thaønh baøng moân vaø ma thuaät. Mahamanvantara (B.Ph.): Ñaïi Chu Kyø Khai Nguyeân. Nghóa ñen: thôøi khoaûng lôùn chen giöõa hai Ñöùc Baøn Coå (Manus)  chu kyø hoaït ñoäng vuõ truï. Manvantara ôû ñaây chæ haøm yù moät chu kyø hoaït ñoäng töông phaûn vôùi Pralaya hay ngôi nghæ  baát chaáp ñoä daøi cuûa chu kyø. Mahat (B.Ph.): Nghóa ñen: “Ñaáng Cao Caû”. Nguyeân khí thöù nhaát cuûa Trí Tueä vaø taâm thöùc vuõ truï. Trong trieát hoïc Purana, saûn phaåm thöù nhaát cuûa baûn chaát goác (rootnature) hay Pradhana (gioáng nhö Mulaprakriti); chuû theå saûn xuaát (producer) Manas, töùc nguyeân khí suy tö, vaø cuûa Ahankara, Caù tính (Egotism) hay laø yù thöùc “Toâi laø toâi” trong haï trí (lower Manas). Mahatma (B.Ph.): Ñaïi Thaùnh Nhaân. Nghóa ñen: “Ñaïi Hoàn” (“Great Soul”). Moät thaùnh nhaân (adept) ôû caáp cao. Moät Ñaáng Cao Caû, ngöôøi ñaõ ñaït tôùi vieäc cheá ngöï caùc nguyeân khí thaáp cuûa Ngaøi, do ñoù, ñang sinh hoaït maø khoâng bò “con ngöôøi nhuïc theå” (“man of flesh”) ngaùng trôû. Caùc Ñaïi Thaùnh nhaân ñang coù kieán thöùc vaø naêng löïc töông xöùng vôùi giai ñoaïn maø caùc Ngaøi ñaõ ñaït ñöôïc trong coâng cuoäc tieán hoùa taâm linh cuûa caùc Ngaøi. Tieáng Nam Phaïn goïi laø Rahats vaø Arthas. Mahayana (B.Ph.): Ñaïi Thöøa. Moät tröôøng phaùi trieát hoïc cuûa Phaät giaùo. Nghóa ñen: “Coå xe lôùn” (“Great vehicle”, Ñaïi Thöøa hay Ñaïi Thaëng). Moät heä thoáng huyeàn bí do Ñöùc Na Tieân (Nagarjuna) saùng laäp. Kinh saùch cuûa phaùi naøy ñöôïc vieát ra vaøo theá kyû thöù hai tröôùc T.C. Manas (B.Ph.): Nghóa ñen: “Trí Tueä” (“Mind”). Naêng löïc trí tueä giuùp cho moät ngöôøi trôû thaønh moät thöïc theå thoâng minh vaø coù ñaïo ñöùc, phaân bieät con ngöôøi vôùi con thuù ñôn thuaàn; moät ñoàng nghóa vôùi Mahat. Tuy nhieân, veà maët bí truyeàn, khi khoâng ñuû phaåm tính (unqualified), noù coù nghóa laø Thöôïng Ngaõ (Higher Ego) hay laø Nguyeân khí luaân hoài höõu caûm thöùc trong con ngöôøi. Khi coù ñuû phaåm tính (qualified), noù ñöôïc caùc nhaø nghieân cöùu Minh Trieát Thieâng Lieâng goïi laø BuddhiManas TÖÔNG LAI CUÛA HOÄI THOÂNG THIEÂN HOÏC

372

hay hoàn tinh thaàn (spiritual soul) töông phaûn vôùi phaûn aûnh con ngöôøi cuûa noù  KamaManas. Manasaputra (B.Ph.): Nghóa ñen laø “Con cuûa Trí Tueä” hay Con ñöôïc sinh ra töø trí tueä (mindborn Sons), moät danh xöng ñöôïc daønh cho Higher Egos cuûa chuùng ta tröôùc khi chuùng laâm phaøm trong nhaân loaïi. Theo Kinh Purana coâng truyeàn, duø laø coù tính caùch aån duï vaø bieåu töôïng (caùc coå thö linh thieâng cuûa AÁn giaùo), ñoù laø töôùc vò (title) daønh cho caùc Con ñöôïc sinh ra töø trí cuûa Brahma, töùc Kumara. Manas sutratma (B.Ph.): Hai töø ngöõ naøy coù nghóa laø “mind” (Manas, trí tueä) vaø “Thread soul” (Sutratma, Hoàn daây). Nhö ñaõ noùi, noù ñoàng nghóa vôùi Ego cuûa chuùng ta, hay laø caùi ñang luaân hoài. Ñoù laø thuaät ngöõ chuyeân moân cuûa trieát hoïc Vedanta. Manas Taijasi (B.Ph.): Theo saùt nghóa laø Manas “toûa chieáu” (“radiant”); moät traïng thaùi cuûa Higher Ego maø chæ duy caùc nhaø sieâu hình hoïc cao sieâu môùi coù khaû naêng nhaän thöùc vaø hieåu ñöôïc. Gioáng nhö “Buddhi Taijasi” (Xem töø naøy.) Mantras (B.Ph.): Linh töø. Caùc caâu ngaén (verses) trích töø Vedas, ñöôïc duøng nhö thaàn chuù (incantations) vaø buøa ngaûi (charms). Mantras haøm yù taát caû caùc phaân ñoaïn (portions) cuûa kinh Vedas voán phaân bieät vôùi Brahmanas, hay laø caùch dieãn dòch cuûa chuùng. Manu (B.Ph.): Ñöùc Baøn Coå. Nhaø laäp phaùp vó ñaïi cuûa AÁn Ñoä. Danh xöng naøy xuaát phaùt töø coäi reã Baéc Phaïn man, nghóa laø suy töôûng (think), thöïc ra MAN chæ thay cho Swayambhuva, vò thöù nhaát trong soá caùc Manus, xuaát phaùt töø Swayambhu, Ñaáng Töï Höõu (the SelfExistent), do ñoù, Ngaøi laø Logos vaø laø toå tieân cuûa nhaân loaïi. Manu laø nhaø laäp phaùp ñaàu tieân  haàu nhö laø moät Ñaáng Thieâng lieâng. Manvantara (B.Ph.): Chu Kyø Khai Nguyeân. Moät giai ñoaïn bieåu loä, ngöôïc laïi vôùi Pralaya (tan raõ hay ngôi nghæ), thuaät ngöõ naøy ñöôïc duøng chæ caùc chu kyø khaùc nhau, nhaát laø chæ moät CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

NGÖÕ GIAÛI

373

ngaøy cuûa Brahma  4.320.000.000 naêm Thaùi Döông  vaø chæ söï trò vì (reign) cuûa moät Ñöùc Baøn Coå  308.448.000, nguyeân vaên laø Manuantara  “giöõa caùc vò Baøn Coå”. (Xem Secret Doctrine, q. II, trang 68 vaø tieáp theo). Master : Chaân sö. Dòch töø tieáng Sanscrit (Baéc Phaïn) Guru, “Huaán sö tinh thaàn”, ñöôïc caùc nhaø Theosophists duøng ñeå chæ caùc Vò Chaân Sö (Adepts), nhôø caùc Ngaøi maø caùc nhaø nghieân cöùu Minh Trieát Thieâng Lieâng môùi coù ñöôïc giaùo lyù. Materialisations : Hieän hình. Trong Giaùng ma thuaät (Spiritualism), töø ngöõ naøy coù nghóa laø vieäc xuaát loä ra ngoaïi caûnh (objective appearance) cuûa caùi ñöôïc goïi laø “hoàn ma (spirits) cuûa ngöôøi cheát”, ñoâi khi caùc hoàn ma naøy töï khoaùc trôû laïi lôùp aùo vaät chaát, töùc laø chuùng taïo ra cho chính chuùng baèng lôùp vaät chaát ôû keá caän naèm trong baàu khí quyeån vaø caùc phoùng xuaát (emanations) cuûa caùc vaät chaát naøy laøm hieän ra moät theå taïm (temporary body) mang ñöôøng neùt gioáng hình ngöôøi cuûa ngöôøi quaù coá, y nhö ngöôøi naøy xuaát hieän luùc coøn soáng. Caùc nhaø nghieân cöùu Minh Trieát Thieâng Lieâng thöøa nhaän hieän töôïng “hieän hình”, nhöng hoï baøi baùc lyù thuyeát cho raèng vieäc ñoù do “caùc linh hoàn” (“Spirits”) taïo ra, töùc laø do caùc nguyeân khí baát töû cuûa nhöõng ngöôøi ñaõ thoaùt xaùc. Caùc nhaø Minh Trieát Thieâng Lieâng chuû tröông raèng khi hieän töôïng ñích thöïc xaûy ra  voán laø moät söï thaät hieám khi xaûy ra hôn laø ngöôøi ta thöôøng tin töôûng  thì chuùng ñöôïc taïo ra baèng hoàn ma (larvae), caùc boùng ma (eidolons) hay laø caùc “hoàn ma” ôû duïc giôùi (Kamalokic “ghosts”) cuûa caùc phaøm ngaõ ñaõ cheát (dead personalities). (Xem muïc töø “kamaloka” vaø “kamarupa”). Vì Kamaloka ôû treân coõi traàn (earthplane) vaø söï dò bieät veà möùc ñoä vaät chaát cuûa noù chæ ôû trong möùc ñoä cuûa coõi taâm thöùc cuûa noù, vì lyù do ñoù noù trôû neân bò che giaáu khoûi nhaõn quang thoâng thöôøng cuûa chuùng ta, vieäc ñoâi khi xuaát hieän caùc ma hình nhö theá cuõng töï nhieân nhö söï xuaát hieän cuûa caùc quaû caàu ñieän vaø caùc hieän töôïng khaùc trong baàu khí quyeån. Ñieän khí döôùi hình thöùc moät löu chaát (fluid), hay chaát lieäu nguyeân töû (vì caùc nhaø Huyeàn hoïc ñoàng yù vôùi Maxwell raèng ñieän khí thuoäc veà nguyeân töû) maëc duø khoâng theå thaáy ñöôïc, bao giôø cuõng hieän TÖÔNG LAI CUÛA HOÄI THOÂNG THIEÂN HOÏC

374

267

höõu trong khoâng khí vaø loä ra döôùi caùc daïng thöùc khaùc nhau, nhöng chæ khi naøo moät vaøi ñieàu kieän coù saün ñeå laøm cho löu chaát ñoù “hieän ra”, khi vieäc hieän hình chuyeån töø coõi rieâng cuûa noù leân treân coõi cuûa chuùng ta vaø laøm cho chính noù töï bieåu loä ra ngoaïi caûnh. Töông töï nhö theá ñoái vôùi caùc boùng ma (eidolon) cuûa ngöôøi cheát. Caùc boùng ma naøy hieän coù maët quanh ta, nhöng vì ôû treân bình dieän (plane) khaùc neân chuùng khoâng thaáy chuùng ta cuõng gioáng nhö chuùng ta khoâng thaáy ñöôïc chuùng. Nhöng khi naøo caùc ham muoán maïnh meõ cuûa ngöôøi ñang soáng vaø caùc ñieàu kieän ñöôïc cung caáp bôûi caùc caáu taïo baát thöôøng cuûa ñoàng töû ñöôïc keát hôïp chung vôùi nhau, baáy giôø caùc boùng ma naøy ñöôïc keùo  thaät vaäy, ñöôïc keùo xuoáng töø coõi cuûa chuùng vaøo coõi cuûa chuùng ta vaø taïo ra bieåu loä. Ñaây laø thuaät chieâu hoàn (necromancy); noù khoâng toát laønh cho ngöôøi cheát maø coøn ñem laïi tai haïi lôùn cho ngöôøi soáng, ngoaøi söï kieän noù gaây caûn trôû cho luaät thieân nhieân. Vieäc thænh thoaûng hieän hình cuûa caùc “theå dó thaùi” (“astral bodies or doubles) cuûa ngöôøi coøn soáng laø vaán ñeà hoaøn toaøn khaùc. Caùc “astrals” naøy thöôøng bò nhaàm laãn vôùi söï hieän hình (apparitions) cuûa ngöôøi cheát, vì leõ, gioáng nhö loaøi taéc keø (chameleonlike), caùc “aâm ma” (“elementaries”) cuûa chính chuùng ta, theo cuøng vôùi caùc aâm ma cuûa caùc Elementals thoaùt xaùc vaø thuoäc vuõ truï, seõ thöôøng thöôøng khoaùc laáy hình daùng cuûa caùc hình aûnh (images) naøo maïnh meõ nhaát trong tö töôûng cuûa chuùng ta. Toùm laïi, ôû caùi goïi laø “caùc buoåi caàu ñoàng coù hieän hình” (“materialization seances”), chính caùc Elementals naøy xuaát hieän coøn ngöôøi ngoài ñoàng (medium) môùi laø ngöôøi taïo ra (create) hieän töôïng hieän hình ñaëc bieät. Caùc hieän töôïng “hieän hình” ñoäc laäp tuøy thuoäc vaøo moät loaïi hieän töôïng thoâng linh (psychic phenomena) khaùc nöõa. Materialist : Ngöôøi duy vaät. Khoâng nhaát thieát chæ coù ngöôøi khoâng tin vaøo linh hoàn hay khoâng tin coù söï toàn taïi cuûa linh hoàn môùi laø ngöôøi duy vaät, maø baát cöù ngöôøi naøo vaät chaát hoùa phaàn tinh thaàn thuaàn tuùy, nhö laø tin vaøo moät Thöôïng Ñeá nhaân hình, tin vaøo linh hoàn coù theå bò thieâu ñoát trong löûa ñòa nguïc, vaø tin ñòa nguïc cuøng thieân ñaøng nhö laø caùc vò trí thay vì laø caùc traïng thaùi taâm thöùc, “Caùc nhaø theo Baûn Theå Luaän” (“Substantialists”) ôû Myõ, töùc moät phaùi Cô Ñoác giaùo, cuõng nhö nhöõng CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

NGÖÕ GIAÛI

375

ngöôøi theo phaùi Giaùng Ma (Spiritualists) cuõng ñeàu laø nhöõng ngöôøi duy vaät. Maya (B.Ph): Haõo huyeàn. AÛo töôûng; maõnh löïc vuõ truï voán laøm cho söï soáng coõi hieän töôïng vaø caùc nhaän thöùc töø coõi ñoù coù theå xaûy ra. Trong trieát hoïc AÁn Ñoä, chæ nhöõng gì coù tính caùch thöôøng truï (changeless) vaø vónh haèng môùi ñöôïc goïi laø thöïc taïi (reality); taát caû nhöõng gì leä thuoäc vaøo söï thay ñoåi do söï suy taøn (decay) vaø phaân hoùa (differentiation), töùc laø coù baét ñaàu vaø coù keát thuùc, ñeàu ñöôïc xem nhö laø Haõo Huyeàn (Maya)  töùc aûo töôûng (illusion). Mediumship : Traïng thaùi ñoàng coát. Moät töø ngöõ hieän nay ñöôïc chaáp nhaän ñeå chæ traïng thaùi taâmsinhlyù (psychophysiological state) baát bình thöôøng, traïng thaùi naøy ñöa con ngöôøi ñeán choã coù caùc aûo töôïng (fancies) ñoái vôùi söï töôûng töôïng cuûa mình, caùc aûo giaùc (hallucinations), thöïc söï hay nhaân taïo, ñoái vôùi caùc thöïc taïi (realities). Moät ngöôøi khoâng hoaøn toaøn khoûe maïnh veà maët taâm lyù vaø sinh lyù coù theå luoân luoân trôû thaønh ngöôøi ñoàng coát. Nhöõng gì maø caùc ñoàng töû thaáy, nghe vaø caûm nhaän, laø “thaät” (“real”) nhöng khoâng ñuùng (untrue); noù hoaëc laø ñöôïc gom laïi töø coõi caûm duïc (coõi naøy coù caùc rung ñoäng vaø caùc aùm thò thaät laø coù tính caùch löøa doái), hoaëc laø ñöôïc goùp nhaët töø caùc aûo giaùc thuaàn tuùy, voán khoâng toàn taïi thöïc söï, maø chæ toàn taïi ñoái vôùi ñoàng töû, töùc laø keû nhaän thöùc chuùng maø thoâi. “Traïng thaùi ñoàng coát” laø moät loaïi traïng thaùi trung gian bò taàm thöôøng hoùa (vulgarized mediatorship), trong ñoù, ngöôøi bò vöôùng vaøo taät naøy (faculty) ñöôïc cho laø trôû thaønh moät taùc nhaân truyeàn thoâng (agent of communication) giöõa moät ngöôøi soáng vôùi moät “Vong Hoàn” ngöôøi cheát (a departed “Spirit”). Coù caùc phöông phaùp luyeän taäp bình thöôøng ñeå phaùt trieån thoùi taät khoâng ñaùng mong muoán naøy (undesirable requirement). Mercavah, hay Mercabah (Heb., tieáng Hi Baù Lai). “Moät loaïi maõ chieán xa (chariot, chieán xa do ngöïa keùo). Tín ñoà Do Thaùi Bí giaùo cho raèng Ñaáng Toái Cao, sau khi ñaõ taïo ra möôøi Sephiroth  toaøn theå voán laø Adam Kadmon, Con ngöôøi Nguyeân Hình (Archetypal Man), Ngaøi ñaõ duøng caùc Sephiroth naøy nhö laø moät maõ TÖÔNG LAI CUÛA HOÄI THOÂNG THIEÂN HOÏC

376

268

chieán xa, hay laø ngai vaøng vinh quang (throne of glory) ñeå ñöa xuoáng vaøo ñoù caùc linh hoàn cuûa con ngöôøi.” Mesmerism : Thuaät ngöõ naøy xuaát phaùt töø Mesmer, ngöôøi taùi phaùt hieän ra (rediscovered) töø löïc naøy vaø ñöa noù vaøo öùng duïng thöïc tieãn vaøo khoaûng naêm 1775 ôû Vienna. Ñoù laø moät luoàng sinh löïc (vital current) maø moät ngöôøi naøy coù theå truyeàn cho ngöôøi kia; qua ñoù, ngöôøi naøy gaây ra moät traïng thaùi baát thöôøng cuûa heä thaàn kinh ñeå giuùp y coù ñöôïc moät aûnh höôûng tröïc tieáp leân trí naõo vaø yù chí (will) cuûa chuû theå (subject) hay ngöôøi ñöôïc thoâi mieân theo phöông phaùp Mesmer naøy. Metaphysics : Sieâu hình hoïc. Do tieáng Hy Laïp meta coù nghóa vöôït qua, sieâu vieät (beyond) vaø physica : caùc söï vaät (things) cuûa theá giôùi vaät chaát beân ngoaøi. Chính vì queân ñi phaàn tinh thaàn vaø chæ naém ñöôïc loái chaáp neâ vaên töï khi dòch töø ngöõ ñoù laø vöôït qua thieân nhieân hay sieâu nhieân (supernatural), vì ñuùng hôn noù naèm beân kia caùi thieân nhieân (the natural), höõu hình hay cuï theå. Trong baûn theå hoïc (ontology) vaø trieát hoïc, sieâu hình hoïc laø thuaät ngöõ ñeå chæ moân hoïc baøn veà caùi baûn theå chaân thöïc vaø thöôøng toàn ñöôïc xem nhö töông phaûn vôùi caùi baûn theå giaû taïm, haõo huyeàn hay coù tính caùch hieän töôïng. Microcosm : Tieåu vuõ truï. Vuõ truï “nhoû” nghóa laø con ngöôøi, ñöôïc taïo ra theo hình aûnh cuûa Ñaáng Saùng Taïo con ngöôøi, töùc Macrocosm, hay “ñaïi” vuõ tru;, tieåu vuõ truï coù chöùa taát caû nhöõng gì maø ñaïi vuõ truï ñang chöùa. Caùc thuaät ngöõ naøy ñöôïc duøng trong Huyeàn Hoïc vaø trong khoa Minh Trieát Thieâng Lieâng. Mishnah (Heb.) : Saùt nghóa: “söï laëp laïi” (“a repetition”), do chöõ shanah nghóa laø “laëp laïi” (“to repeat”) moät ñieàu ñaõ ñöôïc truyeàn khaåu. Toùm taét caùc ñieàu giaûi thích ñöôïc vieát laïi töø caùc ñieàu khaåu truyeàn cuûa ngöôøi Do Thaùi vaø moät taäp kyû yeáu (digest) veà caùc kinh saùch maø kinh Talmud sau naøy ñaët neàn taûng vaøo ñoù. Moksha (B.Ph.)

CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

NGÖÕ GIAÛI

269

377

Töông töï nhö Nirvana, moät traïng thaùi an nghæ vaø phuùc laïc cuûa “keû haønh höông baèng linh hoàn” (“soulpilgrim”). Monad : Ñoù laø söï Hôïp nhaát (Unity), Ñaáng Duy Nhaát (the One). Nhöng trong huyeàn linh hoïc, noù thöôøng haøm yù laø nhò nguyeân hôïp nhaát (unified duad), AtmaBuddhi  hay laø thaønh phaàn baát töû cuûa con ngöôøi voán ñang luaân hoài trong caùc giôùi thaáp vaø töø töø tieán qua khoûi caùc giôùi ñoù ñeán con ngöôøi, töø ñoù tìm caùch ñi ñeán muïc tieâu toái haäu  Nieát Baøn (Nirvana). Monas (Hy Laïp) : Töông ñoàng vôùi Monad cuûa tieáng La tinh; “Ñaáng Duy Nhaát” (“the only”), Ñoäc Nhaát (a Unit). Trong heä thoáng Pythagore, Löôõng nguyeân xuaát phaùt töø Monas cao sieâu vaø ñôn ñoäc, nhö vaäy, ñoù laø Nguyeân nhaân Baûn Sô (the First Cause). Monogenes (Hy Laïp) : Nghóa ñen “Ñaáng Sinh Thaønh Duy Nhaát” (the “onlybegotten”); moät danh xöng cuûa Proserpine cuøng caùc thaàn vaø caùc nöõ thaàn khaùc, cuõng nhö cuûa Jesus. Mundakya Upanishad (B.Ph.) : Nghóa ñen “trieát lyù bí truyeàn Mundaka” (“Mundaka esoteric doctrine”). Moät taùc phaåm raát coå xöa, noù ñaõ ñöôïc Raja Ram Mohun Roy dòch ra. Mysteries (Sacred) : Bí Phaùp linh thieâng. Caùc Bí phaùp naøy ñöôïc thöïc thi trong caùc ñeàn thôø coå bôûi vò Tö Teá ñöôïc ñieåm ñaïo ñeå giuùp ñôõ vaø daïy doã caùc öùng vieân. Caùc Bí Phaùp trang nghieâm vaø huyeàn linh nhaát chaéc chaén laø caùc Bí Phaùp ñöôïc cöû haønh ôû Ai Caäp bôûi “nhoùm baûo quaûn caùc bí maät” (“the band of secretkeepers”) theo nhö caùch Mr. Bonwick goïi caùc Ñaïo Tröôûng. Maurice moâ taû baûn chaát cuûa chuùng moät caùch raát sinh ñoäng baèng vaøi neùt chaám phaù. Ñeà caäp ñeán caùc bí phaùp ñöôïc cöû haønh ôû Philae (the Nileisland), oâng noùi: “Chính trong caùc ñoäng huyeàn aûo naøy maø caùc ñaïi bí nhieäm cuûa vò nöõ thaàn (Isis) ñöôïc khai môû ra cho ngöôøi tìm ñaïo suøng tín, trong khi baûn thaùnh ca ñieåm ñaïo trang nghieâm vang leân khaép chieàu daøi cuûa caùc hoác ñaù saâu kín naøy”. TÖÔNG LAI CUÛA HOÄI THOÂNG THIEÂN HOÏC

378

Töø ngöõ “mystery” ñöôïc daãn xuaát töø chöõ Hy Laïp muo coù nghóa “kheùp kín mieäng” (“to close the mouth”) vaø moïi bieåu hieän lieân quan vôùi chuùng ñeàu coù moät yù nghóa aån giaáu. Theo söï quaû quyeát cuûa Plato vaø nhieàu nhaø hieàn trieát thôøi coå, caùc Bí Phaùp naøy mang tính toân giaùo, luaân lyù vaø giuùp ích raát nhieàu nhö moät tröôøng phaùi luaân lyù. Caùc Bí Phaùp Hy Laïp, töùc caùc Bí Phaùp ôû Ceres vaø Bacchus, chæ laø caùc moâ phoûng cuûa ngöôøi Ai Caäp, vaø taùc giaû cuûa “Nieàm tin Ai Caäp vaø Tö Töôûng Hieän Ñaïi” cho chuùng toâi bieát raèng töø ngöõ cuûa chuùng ta “chapel (nhaø nguyeän) hay capella ñöôïc cho laø do chöõ caphel hay laø college of El (hoïc vieän El), thaàn maët trôøi (solar divinity)”. Kabeiri tröù danh ñöôïc lieân keát vôùi caùc bí phaùp naøy. Toùm laïi, trong moãi quoác gia, Bí Phaùp laø moät loaït caùc nghi thöùc haønh leã gaây aán töôïng saâu saéc (dramatic performances), trong ñoù caùc bí phaùp veà Vuõ truï Khai Tòch Luaän (Cosmogony) vaø thieân nhieân noùi chung, ñöôïc nhaân caùch hoùa bôûi caùc vò tö teá vaø caùc taân ñaïo ñoà, hoï ñoùng vai caùc nam thaàn vaø nöõ thaàn khaùc nhau, laëp laïi caùc maøn caûnh giaû ñònh (caùc lôøi boùng gioù) töø caùc kieáp soáng rieâng leû cuûa hoï. Caùc ñieàu naøy ñöôïc giaûi thích baèng yù nghóa aån giaáu cuûa chuùng cho caùc öùng vieân ñieåm ñaïo vaø ñöôïc keát hôïp thaønh caùc giaùo lyù trieát hoïc. Mystery language : Ngoân ngöõ huyeàn bí. “Bieät ngöõ” (“jargon”) bí maät cuûa giôùi taêng löõ ñöôïc caùc tu só ñöôïc ñieåm ñaïo söû duïng vaø chæ ñöôïc duøng khi baøn baïc caùc ñieàu linh thieâng. Moãi quoác gia ñeàu coù thöù ngoân ngöõ “huyeàn bí” (“mystery” tongue) cuûa chính quoác gia ñoù, maø moïi ngöôøi ñeàu khoâng bieát ñöôïc ngoaïi tröø nhöõng ngöôøi ñöôïc nhaän vaøo caùc Bí phaùp. Mystic : Thaàn bí gia. Xuaát xöù töø tieáng Hy Laïp mysticos. Thôøi coå, thuaät ngöõ naøy duøng ñeå chæ moät ngöôøi laø thaønh vieân cuûa nhoùm ngöôøi ñöôïc thu nhaän vaøo caùc bí phaùp linh thieâng coå ñaïi. Vaøo thôøi cuûa chuùng ta, töø ngöõ aáy ñöôïc duøng ñeå chæ ngöôøi thöïc haønh huyeàn bí hoïc (mysticism), theo quan ñieåm thaàn bí, sieâu vieät, vv… Mysticism : Thaàn bí hoïc, huyeàn bí hoïc.

CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

NGÖÕ GIAÛI

379

Chæ baát cöù trieát lyù naøo coù dính líu ñeán nhöõng ñieàu huyeàn bí vaø sieâu hình hoïc, vaø baøn nhieàu ñeán caùc theá giôùi lyù töôûng hôn laø ñeán vuõ truï hieän taïi, taàm thöôøng cuûa chuùng ta.

270

Nazarene Codex : Kinh thaùnh cuûa ngöôøi Nazarenes vaø cuõng cuûa Nabotheans. Theo vaøi Linh Muïc giaùo hoäi, nhaát laø Jerome vaø Epiphanius, caùc kinh thaùnh ñoù laø caùc giaùo lyù thuoäc dò giaùo, nhöng thaät ra laø moät trong nhieàu caùch hieåu vuõ truï khai tòch luaän vaø thaàn phoå hoïc cuûa ngöôøi theo thuyeát Ngoä Ñaïo (Gnostic), voán taïo thaønh moät phaùi rieâng bieät. Necromancy : Vieäc laøm xuaát hieän caùc hình aûnh cuûa ngöôøi cheát ñöôïc ngöôøi xöa (vaø caû caùc nhaø huyeàn linh hieän ñaïi) xem nhö laø thöïc haønh ma thuaät. Iamblichus, Porphyry vaø caùc nhaø thoâng thaàn hoïc khaùc ñeàu phaûn ñoái vieäc thöïc haønh naøy cuõng nhieàu nhö Moses, chính Moses keát aùn nhöõng “nhaø phuø thuûy” (“witches”) thôøi cuûa oâng vaøo toäi cheát, caùc phuø thuûy ñöôïc noùi ôû treân thöôøng thöôøng chæ laø caùc nhaø ñoàng coát (mediums) nhö tröôøng hôïp phuø thuûy cuûa oâng Endor vaø Samuel. Neoplatonists : Trieát gia phaùi Taân Platon. Moät tröôøng phaùi trieát hoïc xuaát hieän giöõa theá kyû thöù hai vaø thöù ba cuûa kyû nguyeân chuùng ta, do Ammonius Saccas ôû Alexandria thaønh laäp. Gioáng nhö caùc trieát gia Yeâu Chaân lyù (Philalethians) vaø caùc Trieát Gia Töông Suy (Analogeticists); hoï cuõng ñöôïc goïi laø caùc nhaø Thoâng Thaàn hoïc vaø caùc teân goïi khaùc nöõa. Hoï laø caùc nhaø nghieân cöùu Minh Trieát Thieâng Lieâng thuoäc caùc theá kyû ñaàu. Taân thuyeát Platon (NeoPlatonism) laø trieát hoïc cuûa Platon coäng vôùi söï xuaát thaàn nhaäp hoùa (plus ectasy), Rajyoga thieâng lieâng. Nephesh (Heb.) : “Sinh khí (Breath of Life), Anima, Mens Vitae, loøng khao khaùt (appetites). Trong Thaùnh Kinh Thieân Chuùa giaùo (Bible), thuaät ngöõ naøy ñöôïc duøng moät caùch raát loûng leûo. Thöôøng thöôøng noù coù nghóa laø Prana, “söï soáng” (“life”); trong kinh Kabbalah, ñoù laø caùc thuù duïc (animal TÖÔNG LAI CUÛA HOÄI THOÂNG THIEÂN HOÏC

380

271

passions) vaø sinh hoàn (animal soul).”Do ñoù, giaùo lyù Minh Trieát Thieâng Lieâng xaùc nhaän Nephesh laø Nguyeân khí caûm sinh (Pranakamic Principle) hay laø sinh hoàn thieát yeáu (vital animal soul) trong con ngöôøi. Nirmanakaya (B.Ph.) : Trong trieát hoïc bí truyeàn coù moät ñieàu gì ñoù hoaøn toaøn khaùc vôùi yù nghóa phoå caäp gaén lieàn vôùi noù, vaø khaùc vôùi caùc töôûng töôïng cuûa caùc nhaø Ñoâng phöông hoïc. Moät soá ngöôøi goïi Nirmanakaya body laø “Nirvana with remains” (taøn tích) (Schlagintweit), coù leõ döïa treân söï phoûng ñoaùn raèng ñoù laø moät loaïi traïng thaùi Nieát Baøn (Nirvanic condition) maø trong ñoù taâm thöùc vaø saéc töôùng (form) ñöôïc giöõ laïi (retained). Nhöõng ngöôøi khaùc noùi raèng ñoù laø moät Trikaya (three bodies, tam thaân) coù “naêng löïc khoaùc laáy baát cöù hình thöùc saéc töôùng naøo ñeå truyeàn baù Phaät giaùo” (quan nieäm cuûa Eitel). Laïi coù quan nieäm cho raèng “ñoù laø hoùa thaân thieâng lieâng cuûa moät Thöôïng Ñeá” (nhö treân). Maët khaùc, huyeàn linh hoïc noùi (“Voice of the Silence”) Nirmanakaya ñoù, maëc duø theo nghóa ñen laø “moät “thaân” ñöôïc bieán ñoåi (a transformed “body”), song laïi laø moät traïng thaùi. Saéc töôùng (form) laø saéc töôùng cuûa moät Cao Ñoà hoaëc yogi, ñang böôùc vaøo hay choïn laáy tình traïng haäu töû ñoù hôn laø traïng thaùi Dharmakaya hay traïng thaùi Nieát Baøn tuyeät ñoái. Ngaøi laøm ñieàu naøy bôûi vì caùi kaya sau naøy phaân caùch Ngaøi maõi maõi vôùi theá giôùi saéc töôùng, ban caáp cho Ngaøi moät traïng thaùi phuùc laïc ích kyû (selfish bliss), maø khoâng moät thöïc theå sinh ñoäng naøo khaùc coù theå tham döï vaøo, nhö theá, vò cao ñoà bò ngaên chaän khoûi caùi vieãn caûnh giuùp ñôõ nhaân loaïi hay ngay caû caùc devas.. Tuy nhieân, vôùi cöông vò laø moät Nirmanakaya, vò cao ñoà boû laïi ñaøng sau Ngaøi chæ coù xaùc thaân cuûa Ngaøi, vaø giöõ laïi moïi “nguyeân khí” khaùc ngoaïi tröø nguyeân khí duïc voïng (kamic principle) vì Ngaøi ñaõ toáng xuaát nguyeân khí naøy maõi maõi ra khoûi baûn theå cuûa Ngaøi trong kieáp soáng vaø noù khoâng bao giôø coù theå soáng laïi trong traïng thaùi haäu töû cuûa Ngaøi. Nhö vaäy, thay vì ñi vaøo phuùc laïc ích kyû, Ngaøi choïn moät cuoäc soáng töï queân mình, moät cuoäc soáng chæ keát thuùc vôùi chu kyø soáng, ngoõ haàu coù theå giuùp ñôõ nhaân loaïi theo caùch voâ hình, tuy nhieân, laïi laø caùch coù hieäu quaû nhaát. (Xem “Tieáng Noùi Voâ Thinh”, phaàn luaän giaûi thöù ba, “Baûy Caùnh Coång”). Nhö vaäy, khoâng nhö ñaïi chuùng tin töôûng, Nirmanakaya khoâng phaûi laø CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

NGÖÕ GIAÛI

381

caùi thaân (the body) “trong ñoù moät Ñöùc Phaät hoaëc Boà Taùt xuaát hieän treân coõi traàn”, maø thöïc ra laø moät ngöôøi, duø laø moät Chutuktu hay laø moät Khubilkhan, moät cao ñoà, hoaëc moät yogi trong luùc soáng, töø laâu ñaõ trôû thaønh moät thaønh vieân cuûa Taäp Ñoaøn voâ hình ñoù, luoân luoân che chôû vaø troâng coi nhaân loaïi trong voøng caùc giôùi haïn nghieäp quaû. Thöôøng thöôøng coù söï nhaàm laãn vôùi moät “Spirit”, moät Deva, chính Thöôïng Ñeá, vv…, moät Nirmanakaya bao giôø cuõng laø moät vò baûo veä thöïc söï, ñaày loøng thöông xoùt, moät thieân thaàn ñoái vôùi keû xöùng ñaùng ñöôïc söï trôï giuùp cuûa Ngaøi. Duø cho coù theå coù söï baøi baùc naøo ñöôïc ñöa ra ñeå choáng laïi trieát lyù naøy, tuy nhieân, coù nhieàu ñieàu bò phuû nhaän, bôûi vì thöïc ra, töø tröôùc ñeán giôø ñieàu ñoù khoâng bao giôø ñöôïc coâng khai ñöa ra ôû AÂu Chaâu, vaø do ñoù, vì noù khoâng ñöôïc nhaän bieát ñoái vôùi caùc nhaø Ñoâng Phöông hoïc, noù caàn phaûi trôû thaønh moät “thaàn thoaïi cuûa phaùt minh hieän ñaïi”  khoâng moät ai seõ coù ñuû duõng caûm ñeå noùi raèng yù töôûng giuùp ñôõ naøy gaây ñau khoå cho nhaân loaïi vôùi caùi giaù cuûa söï töï hy sinh haàu nhö voâ taän cuûa chính con ngöôøi, khoâng phaûi laø caùi lôùn lao vaø cao thöôïng nhaát bao giôø cuõng phaùt ra töø boä oùc con ngöôøi. Nirvana (B.Ph.). Theo caùc nhaø Ñoâng Phöông hoïc, ñoù laø söï hoaøn toaøn “taét ngaám” (“blowingout”), gioáng nhö löûa cuûa moät ngoïn neán, söï taét ñi hoaøn toaøn cuûa söï soáng (utter extinction of existence). Nhöng trong caùc giaûi thích theo coâng truyeàn thì ñoù laø traïng thaùi hieän toàn tuyeät ñoái (state of absolute existence) vaø taâm thöùc tuyeät ñoái, maø Chaân Ngaõ cuûa moät ngöôøi (ñaõ ñaït ñeán möùc ñoä hoaøn thieän vaø thaùnh thieän cao nhaát trong kieáp soáng) seõ tieán vaøo sau khi xaùc thaân cheát ñi, vaø ñoâi khi, nhö trong tröôøng hôïp cuûa Ñöùc Phaät Coà Ñaøm vaø caùc vò khaùc nöõa, Chaân Ngaõ vaãn ñaït ñöôïc traïng thaùi naøy trong luùc soáng. Nirvanee (B.Ph.) : Ñaáng Nhaäp Nieát Baøn. Ñaáng ñaõ ñaït ñeán traïng thaùi Nieát Baøn  moät Linh hoàn ñaõ giaûi thoaùt (an emancipated Soul). Traïng thaùi Nirvana ñoù haøm yù moät ñieàu gì ñoù hoaøn toaøn khaùc vôùi caùc khaúng ñònh aáu træ (puerile assertions) cuûa caùc nhaø Ñoâng Phöông hoïc, moïi hoïc giaû ñaõ töøng sang AÁn Ñoä, Trung Hoa hoaëc Nhaät Baûn, ñeàu bieát roõ ñieàu naøy. Ñoù laø “thoaùt khoûi ñau khoå”, nhöng chæ thoaùt khoûi ñau khoå veà vaät chaát, thoaùt khoûi klesha hay kama TÖÔNG LAI CUÛA HOÄI THOÂNG THIEÂN HOÏC 272

382

(khaùt soáng) vaø hoaøn toaøn daäp taét caùc thuù duïc. Neáu chuùng ta ñöôïc daïy raèng Abhidharma, ñònh nghóa Nirvana nhö laø “moät traïng thaùi huûy dieät tuyeät ñoái” thì chuùng ta taùn thaønh baèng caùch ñöa theâm vaøo chöõ cuoái cuøng tính chaát “cuûa moïi vieäc lieân quan vôùi vaät chaát hay laø theá giôùi vaät chaát”, vaø ñieàu naøy ñôn giaûn chæ vì caùi sau (cuõng nhö moïi vaät trong noù) laø haõo huyeàn hay Maya. Vaøo luùc cuoái ñôøi Ngaøi, Phaät Thích Ca Maâu Ni coù noùi: “theå tinh thaàn voán baát töû”. (Xem “Töï Ñieån Baéc PhaïnTrung Hoa”). Theo giaûi thích cuûa oâng Eitel, nhaø Trung Hoa hoïc thoâng thaùi, thì: “Caùc heä thoáng coâng truyeàn ñaïi chuùng ñeàu ñoàng yù khi ñònh nghóa Nirvana moät caùch tieâu cöïc nhö laø moät traïng thaùi hoaøn toaøn thoaùt khoûi voøng luaân hoài, nhö laø moät traïng thaùi hoaøn toaøn thoaùt khoûi moïi hình thöùc hieän toàn, tröôùc heát laø khoâng bò aûnh höôûng bôûi moïi ñam meâ vaø noã löïc; moät traïng thaùi döûng döng tröôùc moïi khaû naêng caûm thuï “  vaø oâng coù theå boå tuùc theâm “söï tieâu taùn cuûa moïi loøng traéc aån ñoái vôùi theá giôùi ñau khoå”. Vaø ñaây laø lyù do giaûi thích taïi sao vò Boà taùt naøo thích theå Nirmanakaya hôn laø theå Dharmakaya, seõ ñöôïc ñaùnh giaù cao trong söï meán moä cuûa quaàn chuùng hôn laø caùc Ñaáng Nhaäp Nieát Baøn. Nhöng cuõng vò hoïc giaû ñoù noùi theâm raèng: “Veà maët tích cöïc (vaø veà maët bí truyeàn), hoï lyù giaûi Nirvana nhö laø traïng thaùi phuùc laïc tinh thaàn cao sieâu nhaát, nhö laø söï baát töû tuyeät ñoái nhôø söï thu huùt cuûa linh hoàn (ñuùng hôn laø Tinh thaàn) vaøo chính noù, nhöng vaãn duy trì bieät ngaõ (individuality), sao cho, chaúng haïn Ñöùc Phaät, sau khi nhaäp Nieát Baøn, coù theå taùi hieän treân coõi traàn  nghóa laø trong Chu Kyø Khai Nguyeân töông lai.” Noumena (Hy Laïp). Baûn chaát ñích thaät chuû yeáu cuûa Baûn Theå khi phaân bieät vôùi caùc ñoái töôïng haõo huyeàn cuûa giaùc quan. Nous (Hy Laïp). Chaân Trí. Moät thuaät ngöõ cuûa phaùi Plato chæ Thöôïng Trí hay linh hoàn. Noù coù nghóa laø Tinh thaàn khi taùch ra khoûi sinh hoàn, Psyche; taâm thöùc thieâng lieâng hay laø trí trong con ngöôøi. Danh xöng naøy ñöôïc ngöôøi theo thuyeát Ngoä Ñaïo chaáp nhaän vì Aeon höõu thöùc thöù nhaát cuûa hoï, ñoái vôùi caùc nhaø huyeàn linh hoïc, voán laø Thöôïng Ñeá Ngoâi Ba veà maët vuõ truï

CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

NGÖÕ GIAÛI

383

vaø laø “nguyeân khí” thöù ba (tính töø treân xuoáng) hay laø Manas, trong con ngöôøi. (Xem theâm “Nout”) Nout (Eg.). Trong Ñeàn Thôø Phieám Thaàn Ai Caäp (Egyptian Pantheon), noù haøm yù “OneonlyOne”, bôûi vì noù khoâng noái tieáp trong toân giaùo ñaïi chuùng hay coâng truyeàn cao hôn laø bieåu loä thöù ba voán ñang toûa ra töø Ñaáng Baát Khaû Tri (Unknownable) vaø Ñaáng Huyeàn Vi (the Unknown, Ñaáng Khoân Löôøng) trong trieát hoïc bí truyeàn cuûa moïi quoác gia. Nous (Chaân trí) cuûa Anaxagoras laø Mahat (Ñaïi Trí) cuûa ngöôøi theo AÁn giaùo  Brahma, Thöôïng Ñeá bieåu loä Ngoâi Moät “Chaân Trí hay laø tinh thaàn töï löïc”. Nguyeân khí saùng taïo naøy laø ñoäng cô ñaàu tieân (primum mobile) cuûa moïi vaät trong vuõ truï  Linh hoàn hay söï Töôûng Töôïng (Ideation). (Xem “Baûy Nguyeân khí” trong con ngöôøi).

O Occultism  Xem Occult Sciences. Occult Sciences. Huyeàn linh hoïc. Khoa hoïc veà caùc bí maät cuûa thieân nhieân  vaät chaát vaø taâm linh, trí tueä vaø tinh thaàn; ñöôïc goïi laø Khoa hoïc Hermes vaø Khoa hoïc Huyeàn bí (Hermetic and Esoteric Sciences). ÔÛ Taây phöông, Kinh Kabbala coù theå ñöôïc goïi nhö theá. ÔÛ Phöông Ñoâng thì ñoù laø huyeàn bí hoïc, phaùp thuaät (magic) vaø trieát lyù yoga. Khoa sau cuøng thöôøng ñöôïc caùc Ñeä töû (Chelas) ôû AÁn Ñoä noùi ñeán nhö laø “Darshana” (tröôøng phaùi trieát hoïc) thöù baûy, ôû AÁn Ñoä chæ coù saùu Trieát phaùi (Darshanas) laø ñöôïc theá giôùi phaøm tuïc bieát ñeán. Töø nhieàu thôøi ñaïi, caùc khoa hoïc naøy bò che giaáu khoûi taàm maét quaàn chuùng vì lyù do raát chính ñaùng raèng chuùng seõ khoâng bao giôø ñöôïc giai caáp coù hoïc thöùc nhöng ích kyû ñaùnh giaù cao, vì giai caáp naøy muoán lôïi duïng chuùng cho lôïi loäc rieâng cuûa hoï vaø nhö theá bieán ñoåi khoa hoïc thieâng lieâng thaønh ma thuaät, chuùng cuõng khoâng ñöôïc taàng lôùp keùm hoïc thöùc bieát ñeán vì hoï khoâng hieåu ñöôïc chuùng. Chính Trieát lyù Bí truyeàn cuûa Kinh Kabbala thöôøng bò ñem ra keát aùn vì leõ vaên chöông cuûa kinh aáy ñaày daãy “bieät ngöõ khoâng tinh teá (barbarous jargon) vaø voâ nghóa”, khoâng theå hieåu ñöôïc ñoái vôùi trí oùc thoâng thöôøng. TÖÔNG LAI CUÛA HOÄI THOÂNG THIEÂN HOÏC

273

384

Nhöng caùc Khoa hoïc chính xaùc  nhö y hoïc, sinh lyù hoïc, hoùa hoïc vaø nhöõng khoa hoïc coøn laïi  chaúng khai raèng ñaõ phaïm cuøng moät toäi hay sao? Caùc nhaø khoa hoïc chính thöùc chaúng che giaáu caùc söï thöïc vaø caùc phaùt kieán cuûa hoï baèng caùch duøng thuaät ngöõ HyLa môùi ñaët ra vaø raát khoâng tinh teá ñoù hay sao? Nhö vò Huynh höõu quaù coá cuûa chuùng ta, Kenneth Mackenzie, coù ghi nhaän moät caùch chính xaùc: “Muoán saép xeáp laïi caùc töø ngöõ, khi gaëp caùc söï kieän ñôn giaûn nhö theá, ñoù laø taøi kheùo leùo cuûa caùc khoa hoïc gia thôøi naøy, khi laøm noåi baät söï töông phaûn vôùi nhöõng nhaø khoa hoïc cuûa theá kyû 17, hoï noùi ra moät caùch thaúng thöøng chöù khoâng “quanh co”. Hôn nöõa, trong khi caùc “söï kieän” cuûa hoï seõ trôû neân ñôn giaûn, cuõng nhö deã hieåu neáu ñöôïc dòch ra ngoân ngöõ thoâng thöôøng, caùc söï kieän cuûa Huyeàn linh hoïc coù baûn chaát khoù hieåu ñeán noãi trong ña soá tröôøng hôïp, khoâng moät töø ngöõ naøo hieän coù trong caùc ngoân ngöõ AÂu Chaâu coù theå dieãn taû ñöôïc chuùng. Sau roát, bieät ngöõ cuûa chuùng ta laïi caàn gaáp ñoâi: a/ ñeå moâ taû moät caùch roõ raøng caùc söï kieän naøy cho keû thoâng thaïo thuaät ngöõ huyeàn linh, vaø b/ ñeå che giaáu chuùng khoûi keû phaøm phu. Occultist. Nhaø huyeàn linh hoïc. Ngöôøi thöïc haønh huyeàn linh hoïc, moät cao ñoà trong Khoa huyeàn bí hoïc, nhöng raát thöôøng duøng ñeå chæ moät ñaïo sinh maø thoâi. Occult World : Theá giôùi Huyeàn linh. Teân cuûa quyeån saùch ñaàu tieân baøn veà Minh Trieát Thieâng Lieâng, lòch söû cuûa noù vaø moät soá giaùo lyù cuûa noù. Do A.P. Sinnett vieát ra, luùc baáy giôø oâng laø bieân taäp vieân cuûa tôø baùo haøng ñaàu ôû AÁn Ñoä, tôø Pioneer, ôû Allahabad. Olympiodorus : Danh nhaân cuoái cuøng thuoäc phaùi Taân Platon ôû Alexandria. OÂng soáng vaøo theá kyû thöù saùu döôùi thôøi Hoaøng Ñeá Justinian. Coù nhieàu vaên só vaø trieát gia mang teân naøy vaøo thôøi Tieàn cuõng nhö Haäu Thieân Chuùa. Moät trong caùc vò naøy laø thaày cuûa Proclus, moät ngöôøi khaùc laø moät söû gia trong theá kyû thöù 8, vv… Origen.

CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

NGÖÕ GIAÛI

274

385

Moät tu só Cô Ñoác giaùo, sinh vaøo cuoái theá kyû thöù hai, coù leõ ôû Phi Chaâu, thaät ra teân tuoåi oâng ta ít ñöôïc bieát ñeán vì caùc maåu tieåu söû veà oâng ta ñi vaøo haäu theá caên cöù vaøo thaåm quyeàn cuûa Eusebius, moät ngöôøi giaû maïo hoaøn toaøn nhaát ñaõ töøng toàn taïi trong baát luaän thôøi naøo. Ngöôøi ta cho laø Eusebius ñaõ söu taäp ñöôïc hôn 100 böùc thö cuûa Origen (hay laø Origenes Adamantius), maø ngaøy nay ñöôïc cho laø bò thaát laïc. Ñoái vôùi caùc nhaø nghieân cöùu Minh Trieát Thieâng Lieâng, taùc phaåm lyù thuù nhaát trong taát caû caùc taùc phaåm cuûa Origen laø quyeån “Trieát lyù veà söï Tieàn Taïi (Reexistence) cuûa caùc linh hoàn”. OÂng laø moät moân ñoà cuûa Ammonius Saccas, vaø trong moät thôøi gian daøi coù tham döï caùc buoåi thuyeát giaûng cuûa vò ñaïi huaán sö trieát hoïc naøy.

P Panaenus. Moät trieát gia thuoäc phaùi Platon trong tröôøng phaùi Alexandria cuûa nhoùm ngöôøi yeâu chaân lyù. Pandora. Theo thaàn thoaïi Hy Laïp, thaàn Vulcan taïo ra ngöôøi ñaøn baø ñaàu tieân treân traùi ñaát baèng ñaát seùt ñeå tröøng phaït Prometheus vaø laøm maát taùc duïng moùn quaø cuûa oâng daønh cho con ngöôøi. Moãi vò thaàn ñaõ taïo cho ngöôøi ñaøn baø naøy moät moùn quaø baèng moät ñöùc haïnh naøo ñoù, baø naøy ñöôïc taïo ra ñeå mang chuùng trong moät caùi hoäp ñöa cho Prometheus, tuy nhieân, vò thaàn naøy, nhôø ñöôïc phuù cho söï thaáy tröôùc, ñaõ gôûi traû baø naøy laïi, thay caùc taøi naêng thaønh caùc taät xaáu. Khi anh em cuûa oâng ta laø Epimetheus gaëp vaø cöôùi baø, luùc oâng ta môû hoäp ra, moïi taät xaáu baáy giôø môùi taùc ñoäng vaøo nhaân loaïi laø do tích ñoù, vaø töø luùc ñoù caùc taät xaáu ñaõ ôû laïi treân theá gian. Pantheist : Ngöôøi ñoàng nhaát hoùa Thöôïng Ñeá vôùi thieân nhieân vaø ngöôïc laïi. Neáu chuùng ta phaûi xem Thöôïng Ñeá nhö laø moät Baûn Nguyeân voâ haïn vaø toaøn hieän thì ñieàu naøy khoù maø khaùc ñi ñöôïc; nhö vaäy, thieân nhieân chæ laø traïng thaùi vaät chaát cuûa Thöôïng Ñeá, hay laø theå xaùc cuûa Ngaøi. Parabrahm (B.Ph.).

TÖÔNG LAI CUÛA HOÄI THOÂNG THIEÂN HOÏC

386

275

Thuaät ngöõ cuûa phaùi Vedanta coù nghóa “sieâu Brahma” (“beyond Brahma”). Baûn nguyeân Toái Thöôïng vaø tuyeät ñoái, voâ ngaõ vaø voâ danh. Trong kinh Veda, noù ñöôïc noùi ñeán nhö laø “Caùi Ñoù” (“That”). Paranirvana : Trong trieát hoïc Vedanta, ñaây laø hình thöùc cao nhaát cuûa nirvana  vöôït treân nirvana. Parsees (hay Parsis). Tín ñoà Baùi Hoûa giaùo. Moân ñoà cuûa Giaùo Chuû Zoroaster ôû Ba Tö hieän taïi (töùc IranND), hieän giôø ñònh cö ôû India, nhaát laø ôû Bombay vaø Guzerat; nhöõng ngöôøi thôø maët trôøi vaø löûa. Moät trong soá caùc coäng ñoàng thoâng minh vaø ñöôïc öa chuoäng nhaát trong xöù, thöôøng thöôøng baän roän vôùi vieäc theo ñuoåi thöông maïi. Coù ñoä 50.000  60.000 ngöôøi hieän nay coøn ôû laïi AÁn Ñoä, nôi maø hoï ñònh cö caùch nay chöøng 1.000 naêm. Personality : Phaøm ngaõ. Giaùo lyù cuûa Huyeàn linh hoïc chia con ngöôøi thaønh ba traïng thaùi (aspects)  con ngöôøi thieâng lieâng, con ngöôøi bieát suy tö (the thinking or rational man) vaø con ngöôøi khoâng coù lyù trí (irrational) hay ngöôøi thuù (animal man). Vì caùc muïc ñích sieâu hình, con ngöôøi cuõng ñöôïc xeùt döôùi daïng thaát phaân (septenary division), hay laø, nhö ñöôïc ñoàng yù ñeå dieãn taû theo khoa Minh Trieát Thieâng Lieâng, con ngöôøi goàm coù baûy “nguyeân khí” (“principles”), ba trong soá ñoù taïo thaønh Tam Thöôïng Theå (Higher Triad), boán nguyeân khí coøn laïi hôïp thaønh Töù Haï theå (lower Quaternary).. Chính phaøm ngaõ naèm trong nhoùm sau naøy, noù bao haøm taát caû moïi tính chaát, keå caû kyù öùc vaø taâm thöùc, cuûa moãi kieáp soáng hoàng traàn khi ñeán löôït. Bieät ngaõ (Individuality) laø Higher Ego (Manas) cuûa Triad ñöôïc xem nhö laø moät Nhaát Nguyeân (Unity). Noùi caùch khaùc, Bieät ngaõ laø Chaân Ngaõ baát dieät cuûa chuùng ta, ñang chòu luaân hoài vaø töï khoaùc laáy moät phaøm ngaõ môùi ôû moãi laàn sinh trôû laïi. Phallic Worship or Sex Worship : Thôø sinh thöïc khí. Söï toân kính (reverence) vaø thôø phuïng (adoration) ñöôïc boäc loä vôùi caùc thaàn vaø nöõ thaàn maø, gioáng nhö Siva vaø Durga ôû AÁn Ñoä, laàn löôït töôïng tröng cho hai phaùi. Philadelphians.

CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

NGÖÕ GIAÛI

387

Nghóa ñen : “nhöõng ngöôøi yeâu huynh höõu”. Moät moân phaùi ôû vaøo theá kyû 17, do moät nhaân vaät teân Jane Leadly laäp ra. Hoï phaûn baùc moïi nghi thöùc, hình thöùc hay leã nghi cuûa Giaùo Hoäi vaø thaäm chí ñoái vôùi chính Giaùo hoäi, nhöng töï nhaän laø ñöôïc daãn daét trong linh hoàn vaø tinh thaàn baèng Thöôïng Ñeá noäi taâm, chính Chaân Ngaõ cuûa hoï hay Thöôïng Ñeá beân trong hoï. Philalethians (Xem “Neoplatonists”). PhiloJudaeus. Moät ngöôøi Do Thaùi bò Hy Laïp hoùa ôû Alexandria, moät söû gia vaø trieát gia noåi danh cuûa theá kyû thöù nhaát, sinh vaøo khoaûng naêm 30 tröôùc T.C., maát khoaûng naêm 4550 sau T.C. Bieåu töôïng cuûa Philo veà Thaùnh Kinh raát ñaùng ñeå yù. Caùc loaøi thuù, caàm, boø saùt, caây coû vaø nôi choán ñöôïc nhaéc ñeán trong ñoù ñöôïc cho raèng ñeàu laø “caùc bieåu töôïng veà caùc tình traïng cuûa linh hoàn, veà caùc khaû naêng, caùc khuynh höôùng (dispositions) hoaëc caùc caûm xuùc; caùc caây höõu duïng laø caùc bieåu töôïng cuûa caùc ñöùc tính, tính chaát ñoäc haïi cuûa caùc tình caûm cuûa keû thieáu khoân ngoan, v… qua giôùi khoaùng chaát; qua trôøi, ñaát vaø tinh tuù; qua suoái, soâng, ñoàng ruoäng vaø nôi cö truù; qua kim loaïi, chaát lieäu, tay chaân, quaàn aùo, vaät trang trí, ñoà ñaïc, thaân theå vaø caùc boä phaän thaân theå, phaùi tính vaø tình traïng beân ngoaøi cuûa chuùng ta”. (Dict. Christ. Biog.). Taát caû ñeàu cuûng coá maïnh meõ yù töôûng cho raèng Philo ñaõ quen vôùi kinh Kabbala coå. Philosopher’s stone. Moät thuaät ngöõ trong khoa kim ñan (Alchemy), cuõng coøn goïi laø Boät Phoùng Chieáu (Powder of Projection), moät “nguyeân lyù” huyeàn bí (mysterious “principle”) coù naêng löïc bieán ñoåi caùc kim loaïi thöôøng thaønh vaøng roøng. Trong khoa Minh Trieát Thieâng Lieâng, noù töôïng tröng cho söï bieán ñoåi baûn chaát con vaät thaáp keùm cuûa con ngöôøi thaønh baûn chaát thieâng lieâng cao sieâu nhaát. Phren : Moät thuaät ngöõ cuûa trieát phaùi Pythagore chæ nhöõng gì maø chuùng ta goïi laø trí caûm (kamamanas), vaãn ñöôïc phuû boùng bôûi BuddhiManas. Plane . Do tieáng Latin Planus (level, flat: maët phaúng), söï môû roäng khoâng gian, baát luaän theo nghóa vaät chaát hay sieâu hình. Trong huyeàn linh TÖÔNG LAI CUÛA HOÄI THOÂNG THIEÂN HOÏC

388

hoïc, ñeå chæ phaïm vi hay möùc ñoä cuûa moät traïng thaùi taâm thöùc, hoaëc traïng thaùi vaät chaát töông öùng vôùi caùc naêng löïc nhaän thöùc cuûa moät taäp hôïp ñaëc bieät caùc giaùc quan hoaëc taùc ñoäng cuûa moät maõnh löïc ñaëc bieät. Planetary Spirits. Caùc Ñaáng cai quaûn caùc Haønh tinh, caùc Haønh Tinh Thöôïng Ñeá. Plastic : Bieán hình, hay thay ñoåi. Ñöôïc duøng trong Huyeàn linh hoïc, lieân quan tôùi baûn chaát vaø tinh hoa cuûa theå dó thaùi, hay laø “Hoàn bieán hình” (“Protean Soul”). (Xem Plastic Soul” trong Theosophical Glossary). Pleroma. “Toaøn veïn” (Fullness”, ñaày ñaën); moät thuaät ngöõ cuûa phaùi Ngoä Ñaïo cuõng ñöôïc Thaùnh Paul söû duïng. Theá giôùi thieâng lieâng hay truù sôû cuûa caùc thaàn. Khoâng gian vuõ truï ñöôïc chia thaønh caùc Aeons sieâu hình. Plotinus. Moät trieát gia loãi laïc phaùi Platon thuoäc theá kyû thöù 3, moät nhaø thaàn bí hoïc thöïc tieãn vó ñaïi, noåi danh vì ñöùc haïnh vaø kieán thöùc cuûa oâng. OÂng giaûng daïy moät trieát lyù gioáng vôùi trieát lyù cuûa phaùi Vedanta, töùc laø trieát lyù cho raèng Hoàn tinh thaàn (Spiritual soul) phaùt xuaát töø Baûn Nguyeân Thieâng lieâng Duy nhaát (One Deific Principle). Sau cuoäc haønh höông cuûa noù treân coõi traàn, laïi ñöôïc taùi hôïp nhaát vôùi Baûn Nguyeân Thieâng lieâng naøy. (Xem Theosophical Glossary). Porphyry (Porphyrius). Teân thaät cuûa oâng laø Malek, teân naøy laøm cho oâng ñöôïc xem nhö moät ngöôøi Do Thaùi. OÂng ñeán töø thaønh Tyre vaø tröôùc tieân theo hoïc vôùi Longinus, nhaø pheâ bình kieâm trieát gia loãi laïc, trôû thaønh moân ñeä cuûa Plotinus ôû Rome. OÂng laø ngöôøi theo phaùi Taân Platon vaø laø moät nhaø vieát vaên loãi laïc, ñaëc bieät noåi danh veà cuoäc tranh luaän giöõa oâng vôùi Iamblichus lieân quan ñeán caùc ñieàu taø vaïy ñi keøm theo (attending) vieäc thöïc haønh Thoâng Thaàn Hoïc, tuy nhieân, sau cuøng laïi ñoåi sang quan ñieåm cuûa ñoái thuû cuûa oâng. Voán laø nhaø thaàn bí baåm sinh, gioáng nhö thaày cuûa oâng laø Plotinus, oâng ñi theo heä thoáng RajYoga thuaàn tuùy ôû AÁn Ñoä, ñeå roài nhôø luyeän taäp, seõ ñöa ñeán vieäc hôïp nhaát cuûa linh hoàn vôùi ñaïi hoàn (oversoul) cuûa vuõ truï, vaø cuûa nhaân hoàn (human soul) vôùi hoàn thieâng (divine soul) cuûa noù, töùc BuddhiManas. Tuy nhieân, CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

NGÖÕ GIAÛI

277

389

oâng phaøn naøn raèng maëc duø heát söùc coá gaéng, oâng chæ ñaït ñeán traïng thaùi xuaát thaàn (ecstasy) cao nhaát coù moät laàn thoâi, vaø khi ñoù oâng ñaõ 68 tuoåi, trong khi thaày cuûa oâng laø Plotinus ñaõ traûi qua traïng thaùi laïc phuùc toái thöôïng (supreme bliss) saùu laàn trong cuoäc ñôøi. (Xem “Porphyry” trong Theosophical Glossary). Pot Amum. Moät thuaät ngöõ cuûa Giaùo hoäi Ai Caäp, coù nghóa “ngöôøi xaõ thaân cho thaàn Amun” (“one consecrated to the god Amun”), thaàn Minh-trieát (the Wisdomgod). Teân goïi cuûa moät nhaø tö teá vaø nhaø huyeàn linh hoïc Ai Caäp döôùi caùc trieàu ñaïi Ptolemies. Pragna hay Prajna (B.Ph.). Moät thuaät ngöõ duøng ñeå chæ “Toaøn Linh Trí” (“Universal Mind”). Ñoàng nghóa vôùi Mahat. Pralaya (B.Ph.): Chu kyø qui nguyeân, hoãn nguyeân. Söï tan raõ (dissolution), traùi ngöôïc vôùi Chu Kyø Khai Nguyeân (Manvantara), moät caùi laø `thôøi kyø nghæ ngôi (period of rest), coøn moät caùi laø thôøi kyø hoaït ñoäng ñaày ñuû (cheát vaø soáng) cuûa moät haønh tinh hoaëc cuûa toaøn theå vuõ truï. Prana (B.Ph.). Nguyeân khí söï soáng (Life Principle), sinh khí (breath of life), Nephesh. Protean soul. Moät teân goïi daønh cho Mayavi rupa hay laø theå tö töôûng (thoughtbody), dó thaùi hình cao caáp (higher astral form) voán naém giöõ taát caû moïi hình haøi vaø moïi hình haøi vôùi yù chí cuûa moät tö töôûng cuûa vò cao ñoà. (Xem Plastic soul” trong Theosophical Glossary). Psychism: Traïng thaùi taâm thoâng. Hieän nay chöõ naøy ñöôïc duøng ñeå chæ moïi loaïi hieän töôïng taâm trí, nghóa laø traïng thaùi ñoàng coát cuõng nhö hình thöùc nhaïy caûm cao sieâu. Moät töø môùi ñöôïc ñaët ra. Puranas (B.Ph.). Nghóa ñen “xöa, coå” (the ancient), ñeà caäp tôùi kinh saùch AÁn giaùo, coù raát nhieàu loaïi naøy. Pythagoras. TÖÔNG LAI CUÛA HOÄI THOÂNG THIEÂN HOÏC

390

Trieát gia noåi tieáng thaàn bí nhaát, sinh ôû Samos vaøo khoaûng 586 tröôùc T.C., Ngaøi daïy ra thuyeát thaùi döông trung taâm vaø thuyeát luaân hoài, loaïi toaùn hoïc cao caáp vaø sieâu hình hoïc cao nhaát, Ngaøi laäp ra moät tröôøng phaùi noåi tieáng khaép theá giôùi. (Xem chi tieát ñaëc bieät ñaày ñuû hôn trong Theosophical Glossary).

Q Quaternary : Töù haï theå. Boán nguyeân khí thaáp trong con ngöôøi, caùc nguyeân khí naøy voán taïo thaønh phaøm ngaõ con ngöôøi [ñoù laø: nhuïc theå (body); dó thaùi theå (astral double), Prana hay sinh khí; caùc boä phaän duïc voïng (organs of desire) vaø haï trí hay trí naõo], phaân bieät vôùi Tam Thöôïng Theå (Higher Ternary) hay Triad, goàm coù Hoàn Tinh thaàn cao, Trí tueä (Mind) vaø Atman (Thöôïng Ngaõ).

278

Recollection, Remembrance, Reminiscence. Caùc nhaø huyeàn linh hoïc phaân bieät giöõa ba chöùc naêng naøy. Tuy nhieân, vì phaàn ngöõ giaûi khoâng theå chöùa giaûi thích ñaày ñuû cuûa moïi thuaät ngöõ theo taát caû caùc dò bieät teá nhò vaø sieâu hình cuûa noù, ôû ñaây, chuùng toâi chæ coù theå noùi raèng caùc thuaät ngöõ naøy thay ñoåi trong caùc aùp duïng cuûa chuùng, tuøy theo chuùng coù ñöôïc lieân keát vôùi nguoàn goác quaù khöù hoaëc hieän taïi hay khoâng vaø lieäu giai ñoaïn naøy hay giai ñoaïn khaùc trong caùc giai ñoaïn cuûa kyù öùc phaùt xuaát töø boä oùc tinh thaàn hay laø boä oùc vaät chaát; hoaëc, laàn nöõa, xuaát phaùt töø “Bieät Ngaõ” hay laø “Phaøm ngaõ”. Reincarnation hay Rebirth. Hoïc thuyeát phoå thoâng thuôû xöa. Thuyeát naøy daïy raèng Chaân Ngaõ ñöôïc sinh ra treân coõi traàn naøy voâ soá laàn roài. Ngaøy nay, noù bò ngöôøi Cô Ñoác giaùo phuû nhaän, döôøng nhö nhöõng ngöôøi naøy hieåu sai giaùo lyù cuûa chính caùc phuùc aâm cuûa hoï. Tuy nhieân, vieäc khoaùc vaøo lôùp nhuïc theå theo chu kyø vaø suoát caùc chu kyø daøi cuûa Nhaân hoàn cao (higher human CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

NGÖÕ GIAÛI

391

soul) (BuddhiManas) hay Ego ñöôïc daïy ra trong Thaùnh kinh Thieân Chuùa giaùo cuõng nhö trong taát caû caùc kinh coå xöa khaùc, vaø “phuïc sinh” (“resurrection”) chæ coù nghóa laø vieäc taùi sinh (rebirth) cuûa Chaân Ngaõ döôùi hình haøi khaùc maø thoâi. (Xem Theosophical Glossary) Reuchlin, John : Trieát gia vaø laø nhaø ngöõ vaên hoïc (philologist) vó ñaïi ngöôøi Ñöùc, tín ñoà Do Thaùi Bí giaùo (Kabbalist) vaø laø hoïc giaû. OÂng ra ñôøi ôû Pfortzheim, Ñöùc, vaøo naêm 1455, vaø ngay thôøi raát treû ñaõ trôû thaønh moät nhaø ngoaïi giao. Coù moät thôøi oâng giöõ chöùc vuï cao laø thaåm phaùn ôû toaø aùn Tubingen, nôi maø oâng ôû laïi trong 11 naêm trôøi. OÂng cuõng laø thaày daïy (preceptor) cuûa Melancthon vaø bò giôùi tu só quaáy raày döõ doäi vì oâng ca ngôïi kinh Kabbala cuûa Do Thaùi, maëc duø ñoàng thôøi cuõng ñöôïc goïi laø “Cha Ñeû cuûa Phong traøo Caûi Caùch”. OÂng maát naêm 1522 trong caûnh ngheøo xaùc xô (great poverty), ñoù laø soá phaän chung cuûa taát caû nhöõng keû vaøo thôøi ñoù choáng laïi loái chaáp neâ vaên töï (deadletter) cuûa Giaùo Hoäi.

S Sacred Science : Khoa hoïc thieâng lieâng. Hình dung töø (epithet) naøy daønh chæ khoa huyeàn linh hoïc (occult sciences) noùi chung coøn phaùi Hoàng Hoa Giaù duøng ñeå chæ kinh Kabbala vaø nhaát laø chæ trieát hoïc cuûa Hermes. Samadhi : Nhaäp ñònh, ñaïi ñònh. Teân goïi ôû AÁn Ñoä duøng chæ traïng thaùi xuaát thaàn taâm linh (spiritual ecstasy). Ñoù laø traïng thaùi xuaát thaàn hoaøn toaøn (complete trance), ñöôïc taïo ra baèng caùch ñònh trí thaàn bí (mystic concentration). Samkhara : Haønh uaån. Moät trong naêm uaån (skandhas or attributes) cuûa Phaät giaùo. (Xem “Skandhas”). “Caùc khuynh höôùng cuûa trí” (Tendencies of mind”). Samma sambuddha. Vieäc hoài töôûng ñoät ngoät (sudden remembrance) veà taát caû caùc laàn luaân hoài ñaõ qua cuûa con ngöôøi, moät hieän töôïng nhôù laïi nhôø Yoga môùi coù ñöôïc. Moät thuaät ngöõ huyeàn bí cuûa Phaät giaùo.

TÖÔNG LAI CUÛA HOÄI THOÂNG THIEÂN HOÏC

392

279

Samothrace : Moät hoøn ñaûo trong quaàn ñaûo Hy Laïp, noåi danh vaøo thôøi coå veà caùc bí phaùp ñöôïc cöû haønh trong caùc ñeàn ñaøi cuûa noù. Caùc bí phaùp naøy noåi danh treân theá giôùi. Samyuttaka Nikaya. Moät trong caùc caâu kinh Phaät. Sanna : Töôûng uaån. Moät trong naêm uaån (skandhas or attributes), coù nghóa “yù töôûng tröøu töôïng” (“abstract ideas”) Seance : Buoåi caàu ñoàng. Moät thuaät ngöõ hieän nay ñöôïc duøng ñeå chæ moät cöû toïa vôùi moät ñoàng töû (medium) duøng cho caùc hieän töôïng khaùc nhau. Ñöôïc duøng nhieàu nhaát trong nhoùm caùc nhaø giaùng ma hoïc. Self : Baûn ngaõ. Trong con ngöôøi coù hai thöù Selves  thöù Cao vaø thöù Thaáp, Impersonal Self vaø Personal Self. Moät loaïi coù tính chaát thieâng lieâng, loaïi kia coù tính chaát baùn ñoäng vaät (semianimal). Giöõa caû hai coù moät dò bieät lôùn. Sephiroth. Moät thuaät ngöõ trong kinh Kabaka, chæ möôøi phaân thaân thieâng lieâng töø AinSoph, Baûn Nguyeân vuõ truï voâ ngaõ, töùc Thöôïng Ñeá (Xem Theosophical Glossary). Skandhas : Uaån. Caùc thuoäc tính (attributes) cuûa moïi phaøm ngaõ, sau khi cheát, chuùng taïo thaønh neàn taûng, taïm goïi theá, cho moät kyù taùi sinh môùi do nghieäp quaû. Theo heä thoáng Phaät giaùo coâng truyeàn hay ñaïi chuùng, coù naêm uaån, ñoù laø Rupa, töùc saéc uaån (form or body), voán boû laïi sau noù caùc nguyeân töû töø löïc (magnetic atoms) vaø caùc aùi löïc huyeàn linh (occult affinities); Vedana, thoï uaån (sensations), taùc ñoäng gioáng nhö vaäy, Sanna hay töôûng uaån (abstract ideas), voán laø caùc naêng löïc saùng taïo, taùc ñoäng töø laàn luaân hoài naøy ñeán laàn luaân hoài khaùc; Samkhara, haønh uaån (tendencies of mind), vaø Vinnana, thöùc uaån (mental powers). Somnambulism : Mieân du, thuïy du. “Ñi trong luùc nguû” (“sleep walking”). Moät traïng thaùi taâm sinh lyù, quaù quen thuoäc, khoâng caàn giaûi thích. CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

NGÖÕ GIAÛI

280

393

Spiritism : Thuyeát Duy Linh. Töông töï nhö treân, vôùi söï dò bieät laø caùc nhaø giaùng ma haàu nhö ñoàng loaït baùc boû trieát lyù Luaân hoài, trong khi caùc nhaø theo Thuyeát Duy Linh (Spiritists) choïn trieát lyù ñoù laøm nguyeân taéc caên baûn trong ñöùc tin cuûa hoï. Tuy nhieân, coù söï khaùc nhau raát nhieàu giöõa quan ñieåm cuûa trieát lyù sau naøy vôùi giaùo lyù trieát hoïc cuûa caùc nhaø Huyeàn linh hoïc Ñoâng phöông. Caùc Nhaø Duy Linh thuoäc veà Tröôøng phaùi Phaùp do Allan Kardec saùng laäp, coøn caùc nhaø Giaùng Ma (Spiritualists) cuûa Myõ vaø Anh, thuoäc veà tröôøng phaùi “Fox girls”, nhöõng ngöôøi ñaõ khôûi xöôùng caùc lyù thuyeát cuûa hoï ôû Rochester, USA. Caùc nhaø nghieân cöùu Minh Trieát Thieâng Lieâng, trong khi tin vaøo hieän töôïng ñoàng boùng cuûa caû caùc Nhaø Giaùng Ma laãn caùc Nhaø Duy Linh, laïi baøi baùc yù töôûng veà caùc “vong hoàn” (“spirits”). Spiritualism : Giaùng Ma thuaät. Nieàm tin cuûa phaùi naøy laø caùc vong hoàn cuûa ngöôøi cheát quay veà coõi traàn ñeå thaân maät troø chuyeän (commune) vôùi ngöôøi soáng. (Xem “Thuyeát Duy Linh”). St Germain (Baù Töôùc). Moät nhaân vaät thaàn bí, xuaát hieän vaøo cuoái theá kyû qua (theá kyû 18ND) vaø ñaàu theá kyû hieän taïi (töùc theá kyû 19ND) ôû Phaùp, Anh vaø nhieàu nôi khaùc. Sthula Sharira. Teân goïi baèng Baéc Phaïn chæ theå xaùc con ngöôøi, trong Huyeàn linh hoïc vaø trieát hoïc Vedanta. * Sthulopadhi. Theå xaùc trong luùc tænh thöùc, traïng thaùi höõu thöùc (Jagrat). * Sukshmopadhi. Theå xaùc trong traïng thaùi mô (svapna), vaø Karanopadhi, “theå nguyeân nhaân” (“causal body”). * Caùc thuaät ngöõ naøy thuoäc veà giaùo lyù cuûa Tröôøng Phaùi Taraka Raj Yoga. Summerland : Xöù sôû tröôøng haï. Teân goïi töôûng töôïng do caùc nhaø Giaùng Ma ñaët ra ñeå chæ truù sôû cuûa caùc “vong linh” ñaõ rôøi khoûi xaùc thaân cuûa hoï, caùc vong linh naøy toïa laïc (locate) ôû moät nôi naøo ñoù trong daûi Ngaân haø… TÖÔNG LAI CUÛA HOÄI THOÂNG THIEÂN HOÏC

394

Swedenborg (Emanuel). Moät hoïc giaû vaø nhaø coù nhaõn thoâng tröù danh cuûa theá kyû qua (theá kyû 18ND), moät ngöôøi raát thoâng thaùi, ñoùng goùp raát nhieàu cho khoa hoïc, nhöng khoa huyeàn bí hoïc vaø trieát hoïc sieâu vieät cuûa oâng ñaõ ñaët oâng vaøo haøng nguõ cuûa nhöõng ngöôøi coù taàm nhìn xa bò aûo giaùc (hallucinated visionaries). Hieän nay oâng ñöôïc khaép nôi nhaän bieát nhö laø Nhaø Saùng Laäp phaùi Swedenborg, hay laø Taân Giaùo Hoäi Jerusalem. OÂng sinh ra ôû Stockholm (Thuïy Ñieån) vaøo naêm 1688, cha meï laø ngöôøi coù ñaïo Tin Laønh phaùi Luther, thaân phuï oâng voán laø Giaùm Muïc (Bishop) ôû West Gothland. Teân goïi ban ñaàu cuûa oâng laø Swedberg, nhöng do choã oâng ñöôïc phong töôùc Hieäp Só vaøo naêm 1719, teân goïi ñoù ñöôïc ñoåi thaønh Swedenborg. OÂng trôû thaønh moät nhaø Thaàn bí (Mystic) vaøo naêm 1743, boán naêm sau ñoù (1747), oâng töø boû chöùc vò (Nhaân vieân Tö phaùp Ñaëc Meänh cho Ñaïi Hoïc Haàm Moû) vaø hoaøn toaøn ñaém mình vaøo Huyeàn bí hoïc. OÂng maát naêm 1772.

T Taijas (B.Ph.). Do tejas, “löûa” (“fire”); nghóa: “caùi toûa chieáu” (“the radiant”), “caùi phaùt saùng” (“the luminous”), coù lieân quan ñeán manasa rupa, “theå Manas” (“the body of Manas”), cuõng lieân quan ñeán sao, vaø laø lôùp voû chieáu saùng nhö sao (starlike shining envelopes). Moät thuaät ngöõ trong trieát hoïc Vedanta, coøn coù caùc nghóa khaùc ngoaøi yù nghóa huyeàn linh vöøa neâu treân. Taraka Raj Yoga (B.Ph.). Moät trong caùc heä thoáng Yoga phaùi Brahmanism, heä thoáng coù tính caùch trieát lyù nhaát vaø thöïc söï bí maät nhaát trong soá caùc heä thoáng, vì caùc trieát lyù thöïc söï cuûa noù khoâng bao giôø ñöôïc ñöa ra moät caùch coâng khai. Ñoù laø moät tröôøng phaùi daïy doã thuaàn tuùy trí tueä vaø taâm linh. Tetragrammaton (Hy Laïp): Töù linh töï. Thaùnh danh goàm boán maãu töï, hình thöùc Anh ngöõ cuûa chuùng laø I H V H. Ñoù laø moät thuaät ngöõ cuûa kinh Kabala, treân moät bình dieän vaät

CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

NGÖÕ GIAÛI

281

395

chaát hôn, noù töông öùng vôùi Tetraktys thieâng lieâng cuûa phaùi Pythagore. (Xem Theosophical Glossary). Theodidaktos (Hy Laïp). Do tieáng Hy Laïp theogonia, nghóa ñen laø "caên nguyeân cuûa caùc thaàn" ("Genesis of the Gods"). “Thaàn huaán” (“God taught”), moät töôùc hieäu daønh cho Ammonius Saccas. Theogony : Thaàn phoå hoïc. Theosophia (Hy Laïp): Nghóa ñen “Minh Trieát Thieâng Lieâng hay laø minh-trieát cuûa caùc thaàn”. (Ñeå coù moät giaûi thích ñaày ñuû hôn cuûa caùc töø ngöõ nhö “Theosophy”, “Theosophists”, Theosophical Society” vv…, xin xem Theosophical Glossary). Therapeutae hay Therapeuts (Hy Laïp). Moät tröôøng phaùi goàm caùc nhaø chöõa beänh thaàn bí cuûa Do Thaùi, hay laø caùc nhaø thaàn bí hoïc (esotericists), moät soá ngöôøi ñeà caäp ñeán moät caùch sai laàm laø moät giaùo phaùi (sect). Hoï cö nguï trong vaø gaàn Alexandria, ñeán ngaøy nay, caùc vieäc laøm vaø ñöùc tin cuûa hoï coøn laø moät bí maät ñoái vôùi caùc nhaø pheâ bình vì trieát lyù cuûa hoï döôøng nhö laø söï keát hôïp cuûa caùc thöïc haønh cuûa Orphee, Pythagore, Essen vaø thuaàn tuùy Do Thaùi Bí giaùo. (Xem Theosophical Glossary). Theurgy (do tieáng Hy Laïp theiourgia) : Thoâng thaàn thuaät. Caùc nghi thöùc (rites) ñeå laøm giaùng haï xuoáng ñòa caàu caùc Tinh Quaân thuoäc haønh tinh vaø caùc Tinh quaân khaùc hay caùc Thaàn. Muoán thöïc hieän ñöôïc muïc ñích nhö theá, nhaø Thoâng Thaàn hoïc (Theurgist) phaûi coù caùc ñoäng cô tuyeät ñoái trong saïch vaø khoâng ích kyû. Vieäc thöïc haønh thuaät thoâng thaàn vaøo thôøi hieän taïi laø moät vieäc raát khoâng ñöôïc öa thích vaø thaäm chí coøn nguy hieåm nöõa. Theá giôùi ñaõ trôû neân quaù hö hoaïi vaø toài teä ñoái vôùi vieäc thöïc haønh nhöõng gì maø nhöõng baäc thoâng thaùi vaø thaùnh thieän nhö Ammonius, Plotinus, Porphyry vaø Iamblichus (nhaø Thoâng Thaàn hoïc thoâng thaùi nhaát trong soá caùc vò ñoù) coù theå chæ laøm moät mình maø khoâng bò haïi. Vaøo thôøi cuûa chuùng ta, thoâng thaàn thuaät hay laø phaùp thuaät thieâng lieâng ñem laïi lôïi ích, laïi quaù trôû neân goetic, hay noùi caùch khaùc, trôû thaønh taø thuaät (sorcery). Thuaät thoâng TÖÔNG LAI CUÛA HOÄI THOÂNG THIEÂN HOÏC

396

thaàn laø teá phaân thöù nhaát trong soá ba teá phaân (subdivision) cuûa phaùp thuaät (magic), ñoù laø thuaät thoâng thaàn, taø thuaät vaø phaùp thuaät töï nhieân (natural magic). Thread soul : Gioáng nhö Sutratma, Xem chöõ naøy. Thumos (Hy Laïp) Moät thuaät ngöõ cuûa phaùi Pythagore vaø Platon; duøng cho moät traïng thaùi cuûa nhaân hoàn, ñeå chæ tình traïng ñam meâ thuoäc caûm duïc theå,  haàu nhö töông ñöông vôùi töø ngöõ Baéc Phaïn tamas: “tính chaát toái taêm” (“the quality of darkness”) vaø coù leõ xuaát phaùt töø chöõ sau naøy. Timaeus (ôû Locris). Moät trieát gia phaùi Pythagore, sinh ôû Locris. OÂng hôi khaùc vôùi thaày oâng ôû trieát lyù veà söï chuyeån kieáp (metempsychosis). OÂng coù vieát moät luaän ñeà veà Linh hoàn cuûa Theá giôùi vaø baûn chaát cuøng tinh hoa cuûa noù baèng phöông ngöõ Doric coå, vaø vaãn coøn toàn taïi. Triad or Trinity : Tam vò nhaát theå. Trong moïi toân giaùo vaø trieát hoïc  ba trong Moät.

282

Universal Brotherhood : Tình Huynh Ñeä Ñaïi Ñoàng. Tieâu ñeà phuï cuûa Hoäi Thoâng Thieân Hoïc, vaø laø muïc tieâu thöù nhaát trong ba muïc tieâu ñöôïc Hoäi coâng nhaän. Upadhi (B.Ph.): Neàn taûng. Neàn taûng cuûa caùi gì, khung, neàn (substructure); gioáng nhö trong Huyeàn linh hoïc  vaät chaát (substance) laø neàn taûng cuûa Tinh thaàn. Upanishad (B.Ph.). Nghóa ñen: “Trieát lyù bí truyeàn” (“Esoteric Doctrine”). Taùch Phaân thöù ba (third division) cuûa kinh Vedas, vaø ñöôïc xeáp loaïi vôùi caùc thieân khaûi (revelations) (Scruti hay laø “Lôøi khaûi minh”  “revealed word”). Khoaûng 150 baûn kinh Upanishad vaãn coøn toàn taïi, maëc duø khoâng hôn 20 baûn coù theå ñöôïc hoaøn toaøn tin laø chính truyeàn. Taát caû caùc baûn naøy ñeàu coù tröôùc theá kyû thöù saùu tröôùc TC.

CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

NGÖÕ GIAÛI

397

Gioáng nhö kinh Kabala chuyeân dieãn giaûi yù nghóa huyeàn bí cuûa Thaùnh Kinh (Bible), cuõng theá, caùc Upanishads giaûi thích yù nghóa huyeàn bí cuûa kinh Vedas. Giaùo sö Cowell coù hai phaùt bieåu lieân quan ñeán kinh Upanishads vöøa lyù thuù, vöøa chính xaùc. OÂng noùi: (1) Caùc taùc phaåm naøy coù “moät ñieåm ñaëc thuø ñaùng chuù yù, ñoù laø hoaøn toaøn khoâng coù baát cöù söï rieâng bieät naøo thuoäc ñaïo Baø La Moân (Brahmanical exclusiveness) trong giaùo lyù cuûa chuùng … Chuùng mang laïi moät tinh thaàn hoaøn toaøn khaùc, moät söï phoùng khoaùng cuûa tö töôûng khoâng ñöôïc bieát tôùi trong baát cöù taùc phaåm naøo tröôùc ñoù, ngoaïi tröø chính caùc baøi haùt ca tuïng cuûa Rig Veda, vaø (2) Caùc ñaïi huaán sö coù kieán thöùc cao sieâu (Gupta Vidya) vaø caùc tu só Baø La Moân (Brahmans) lieân tieáp ñöôïc trình baøy nhö laø ñang tieán ñeán caùc vò vua cuûa giai caáp saùt ñeá lî (Kshatriya kings) ñeå trôû thaønh caùc ñeä töû (chelas) cuûa hoï”. Ñieàu naøy ñaëc bieät cho thaáy: (a) Caùc kinh Upanishads ñöôïc vieát ra tröôùc khi coù söï cöôõng cheá (enforcement) cuûa giai caáp vaø quyeàn löïc cuûa Baø La Moân, vaø nhö vaäy, chæ ñöùng thöù hai vaøo thôøi coå so vôùi caùc kinh Vedas. (b) Caùc khoa huyeàn linh hoïc hay laø “tri thöùc cao caáp” theo nhö Cowell neâu ra, laïi xöa cuõ hôn laø ngöôøi Brahmans ôû AÁn Ñoä, hay ngay caû ñoái vôùi hoï döôùi hình thöùc moät taäp caáp. Tuy nhieân, caùc kinh Upanishads ra ñôøi muoän hôn laø Gupta Vidya hay laø “Khoa hoïc Huyeàn bí” (“Secret Science”) voán xöa cuõ nhö laø chính tö töôûng trieát hoïc cuûa con ngöôøi.

V Vahan (B.Ph.). “Hieän theå” (“Vehicle”), moät ñoàng nghóa cuûa Upadhi. Vallabacharyas sect (B.Ph.). Töùc laø “Moân phaùi (sect) cuûa Maharajas”, moät coäng ñoàng phoùng tuùng thôø sinh thöïc khí, chi nhaùnh chính cuûa noù ôû taïi Bombay (AÁn Ñoä). Ñoái töôïng cuûa vieäc thôø phuïng laø haøi ñoàng (infant) Krishna. Chính phuû Anh AÁn nhieàu laàn bò thuùc ñaåy phaûi can thieäp ngoõ haàu TÖÔNG LAI CUÛA HOÄI THOÂNG THIEÂN HOÏC

398

283

chaám döùt caùc nghi thöùc vaø caùc thöïc haønh thoâ tuïc cuûa phaùi naøy, coøn Maharajah ñang thoáng ngöï cuûa noù, moät loaïi Leã Sö cao caáp (High Priest), hôn moät laàn bò giam caàm, vaø thaät coâng baèng maø laøm nhö theá Ñoù laø moät trong caùc ñieåm nhô nhôùp cuûa AÁn Ñoä. Vedanta (B.Ph.). Theo nghóa ñen: “phaàn keát thuùc cuûa moïi tri thöùc” (“end of all knowledge”). Trong soá saùu Trieát Heä (Darsanas) hay tröôøng phaùi trieát hoïc, noù cuõng coøn ñöôïc goïi laø Uttaramimansa, töùc laø Mimansa “sinh sau ñeû muoän” (“later” Mimansa). Coù nhöõng ngöôøi do khoâng theå hieåu ñöôïc phöông dieän bí truyeàn (esotericism) cuûa noù, neân xem noù nhö laø coù tính chaát voâ thaàn (atheistical); nhöng thaät ra khoâng phaûi vaäy, vì Sankaracharya, vò ñaïi toân sö (great apostle) cuûa tröôøng phaùi naøy vaø laø nhaø truyeàn baù noù, laø moät trong caùc nhaø thaàn bí vaø cao ñoà vó ñaïi nhaát cuûa AÁn Ñoä. Vidya (B.Ph.). Tri thöùc hay ñuùng hôn laø “Minh-trieát tri thöùc” (“Wisdom Knowledge”). Vinnana (B.Ph.). Moät trong naêm uaån; theo saùt nghóa: “naêng löïc trí tueä” (“mental powers”). (Xem Skandhas”).

W Wisdom Religion. Gioáng nhö Theosophy. Danh xöng naøy ñöôïc daønh cho trieát lyù huyeàn bí aån beân döôùi moïi kinh saùch vaø toân giaùo coâng truyeàn.

Y Yoga (B.Ph.). Moät tröôøng phaùi trieát hoïc do Patanjali saùng laäp, nhöng laïi toàn taïi nhö moät giaùo lyù vaø heä thoáng rieâng bieät cuûa ñôøi soáng tröôùc nhaø hieàn trieát ñoù raát laâu. Chính Yajnawalkya, moät nhaø hieàn trieát tröù danh vaø raát coå xöa maø ngöôøi ñôøi cho laø taùc giaû cuûa caùc kinh White Yajur Veda, CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

NGÖÕ GIAÛI

399

Satapatha Brahmana vaø Brihak Aranyaka, cuõng ñaõ soáng vaøo thôøi tröôùc khi coù kinh Mahabharata, oâng ñöôïc gaùn cho laø nhôø khaéc saâu caùi caàn thieát vaø nhieäm vuï tích cöïc cuûa vieäc thieàn ñònh moä ñaïo vaø vieäc aån daät trong röøng saâu, do ñoù, oâng ñöôïc ngöôøi ñôøi tin laø ñaõ saùng taïo ra trieát lyù Yoga. Giaùo sö Max Muller noùi raèng chính Yajnawalkya laø ngöôøi ñaõ chuaån bò theá giôùi cho söï thuyeát giaùo cuûa Ñöùc Phaät. Tuy nhieân, Yoga cuûa Patanjali thì roõ raøng hôn vaø ñuùng laø moät trieát lyù, vaø tieâu bieåu nhieàu cho khoa huyeàn linh hoïc hôn laø baát cöù taùc phaåm naøo ñöôïc quy cho Yajnawalkya. Yogi hay Yogin (B.Ph.). Moät keû suøng tín (devotee), ngöôøi thöïc haønh heä thoáng Yoga. Coù nhieàu caáp ñaúng vaø loaïi yogi khaùc nhau, vaø ngaøy nay thuaät ngöõ naøy ñaõ trôû thaønh moät teân goïi thoâng thöôøng ñeå chæ moïi loaïi tu só khoå haïnh ôû AÁn Ñoä. Yuga (B.Ph.): Ngöôn. Moät kyû nguyeân (age) cuûa theá giôùi, goàm coù boán thôøi kyø noái tieáp nhau laøm moät chuoãi, goïi laø Krita (hay Satya) Yuga, töùc thôøi hoaøng kim (golden age), Treta Yuga, Dwapa Yuga vaø sau roát laø Kali Yuga, hay thôøi maït phaùp. (Xem Giaùo Lyù Bí Nhieäm coù moâ taû ñaày ñuû).

Z Zenobia : Hoaøng haäu ôû Palmyra, bò Hoaøng Ñeá Aurelianus ñaùnh baïi. Baø coù ñöôïc thaày daïy laø Longinus, nhaø pheâ bình vaø laø nhaø luaän lyù (logician) noåi danh vaøo theá kyû thöù ba sau TC. (Xem Longinus). Zivo, Kabar(hay Yukabar). Danh xöng cuûa moät trong caùc vò thaàn saùng taïo ôû Nazarene Codex. (Xem Isis Unveiled). Zohar (Heb.). “Book of Splendour”, moät taùc phaåm lieân quan vôùi Kinh Kabala, ñöôïc cho laø cuûa Simeon Ben Iochai, vaøo theá kyû thöù nhaát thuoäc kyû

TÖÔNG LAI CUÛA HOÄI THOÂNG THIEÂN HOÏC

400

nguyeân (era) cuûa chuùng ta. (Xem giaûi thích ñaày ñuû hôn trong Theosophical Glossary). Zoroastrian. Ngöôøi theo ñaïo thôø löûa hay thôø maët trôøi. Quyù ñoäc giaû naøo caàn chi tieát ñaày ñuû hôn veà baát luaän thuaät ngöõ ñaëc bieät naøo, xin tham khaûo Ngöõ Giaûi Minh Trieát Thieâng Lieâng (The Theosophical Glossary) hieän ñang trong tieán trình soaïn thaûo.

CHÌA KHOÙA MINH TRIEÁT THIEÂNG LIEÂNG

Moät minh giaûi döïa vaøo Toân Giaùo Minh Trieát cuûa moïi thôøi ñaïi (A clear exposition based on the wisdom Religion of All Ages)

H.B. BLAVATSKY

 MMV 