Halfmaandelijks magazine van de Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten vzw - Paviljoenstraat 9 - 1030 Brussel | verschijnt 20 x per jaar | Afgiftekantoor Gent X | P2A9746
NR 7 VAN 16 april 2009
VVSG-MAGAZINE VOOR GEMEENTE EN OCMW
De volksraadpleging gewikt en gewogen
Burgemeesters geven politiehervorming 7,5 op 10 Schepen Karin Temmerman: ‘We hebben meer budgetwoningen nodig.’ Openbare vuilnisbakjes creëren troep
+
+
ANDBOEK HANDBOEK HULDBEMIDDELING SCHULDBEMIDDELING
Inclusief cd-rom met Inclusief berekeningsprogramma’s cd-rom met berekeningsprogramma’s en modellen en modellen Naast modelbrieven Naast en -contracten modelbrieven evenals en -contracten de integrale,evenals gecoördineerde de integrale, gecoördineerde tekst van de voornaamste tekst van wetgeving de voornaamste inzake schuldbemiddeling, wetgeving inzake schuldbemiddeling, bevat de bevat de cd-rom ook een berekeningsprogramma cd-rom ook een berekeningsprogramma voor het jaarlijks kostenpercenvoor het jaarlijks kostenpercentage, een rekenblad voor tage,deeen opstelling rekenbladvan voor eendeaflopstelling ossingstabel vanen eeneen aflproossingstabel en een programma voor het berekenen grammavan voordehet nalatigheidsinteresten berekenen van de nalatigheidsinteresten
chuldbemiddeling Dat schuldbemiddeling een complexe materie een is, complexe daar moeten materie is, daar moeten niet van overtuigen. we u nietDaarom van overtuigen. kunt u maar Daarom beter kunt een beu maar beterNIEUWE een be-PRIJSFORMULE NIEUWE PRIJSFORMULE bare en volledige trouwbare kennispartner en volledige kiezen. kennispartner Zoals het Handkiezen. Zoals het HandHeel wat diensten voor Heelschuldbemiddeling wat diensten voor hebben schuldbemiddeling nood aan meer hebben dan nood aan meer dan Schuldbemiddeling boek Schuldbemiddeling bijvoorbeeld. En om bijvoorbeeld. nog meer tegeEn om nog meer tegeéén abonnement op één het Handboek abonnement Schuldbemiddeling. op het Handboek Schuldbemiddeling. Daarom werd een Daarom werd een te komen aanmoet de verwachtingen te komen aan de vanverwachtingen de vele gebruikers van de vele gebruikers nieuwe prijsformule nieuwe ingevoerd: prijsformule wie meerdere ingevoerd: abonnementen wie meerdere neemt, abonnementen neemt, betaalt minder: betaalt minder: Handboek nuis volledig het Handboek herwerkt. nu volledig Resultaat: herwerkt. een nieuwe Resultaat: een nieuwe op nieuwe het 3de abonnement op hetkrijgt 3de abonnement u 50 % korting krijgt op uhet 50basisboek % korting én op het basisboek én tuur waarin jestructuur in een handomdraai waarin je in de eenweg handomdraai vindt, nieuwe de weg vindt, de bijwerkingen (dit devoordeel bijwerkingen geldt(dit ookvoordeel op het 4de, geldt 5de... ook op boek het+4de, 5de... boek + n en tabbladenkaften en een enapart tabbladen boekdeel en een voor apart de Algemene boekdeel voor de Algemene abonnement) abonnement) eiding. handleiding.
Let wel: de abonnementen Let wel: moeten de abonnementen gefactureerd moeten worden op gefactureerd één en hetzelfde worden op één en hetzelfde adres om van deze kortingen adres omtevan kunnen deze genieten. kortingen te kunnen genieten. voor maatschappelijk Door en voorassistenten, maatschappelijk juristen assistenten, én anderejuristen én Wilt andere u het aantal abonnementen Wilt u het aantal vanabonnementen uw dienst verhogen? van uw dienst verhogen? specialistenpraktijkspecialisten Plaats dan snel uw bestelling, Plaats dan zodat snel uw u debestelling, nieuwe basisboeken zodat u de nieuwe en de basisboeken en de dboek Schuldbemiddeling Het Handboek werd Schuldbemiddeling samengesteld werd door maatschapsamengesteld door maatschapvolgende bijwerking volgende al aan gereduceerde bijwerking al prijs aankunt gereduceerde ontvangen!prijs kunt ontvangen! erkers, juristen pelijk en werkers, terreinspecialisten juristen enuitterreinspecialisten de praktijk en van uit het de praktijkHeeft en van het op Heeft uw dienst dit ogenblik uw dienst al minimum op dit ogenblik 3 abonnementen al minimumen3 wilt abonnementen en wilt Schuldbemiddeling. Centrum Schuldbemiddeling. Juridische én praktijkkennis Juridische verenigd én praktijkkennis dus. verenigd dus. u het bij dat aantaluhouden? het bij dat aantal houden? uitgebreide De juridische zeer uitgebreide handleiding juridische werd gestoffeerd handleiding metwerd talloze gestoffeerd met Dantalloze hoeft u niets te doen. Dan hoeft Wij passen u niets de te doen. kortingen Wij passen automatisch de kortingen toe. automatisch toe. den en praktijktips. voorbeelden Verder enbevat praktijktips. het Handboek Verder bevat reeksen hetkant-enHandboek reeksen Bent kant-enu nog geen abonnee? Bent u nog geen abonnee? delbrieven enklare -contracten, modelbrieven checklists en -contracten, en schema’s checklists voor eenensnelle schema’s voor snelle u dan een Abonneer snelAbonneer en genietu van dan bovenvermelde snel en geniet van kortingen bovenvermelde als u kortingen als u leging. en raadpleging. minimum 3 abonnementen minimum neemt. 3 abonnementen neemt.
stelkaart Bestelkaart
// Ravensteingalerij Politeia 28 // Ravensteingalerij // 1000 Brussel //28 Fax: // 1000 02 289 Brussel 26 19// //Fax: Tel:02 02289 28926 2619 10.// OfTel: bestel 02 289 via 26 www.politeia.be 10. Of bestel via // e-mail: www.politeia.be info@politeia.be // e-mail: info@politeia.be
Ja
ik bestel … ex. ,van ik bestel Handboek … Schuldbemiddeling, ex. van Handboek Schuldbemiddeling, VVSG-leden € 149*,VVSG-leden niet-leden €€ 169* 149*, niet-leden € 169*
Vanaf het derde basisboek/abonnement Vanaf het derde basisboek/abonnement krijgt mijn bestuur 50 krijgt % korting mijn bestuur op de prijs 50 %van korting dit basisboek op de prijsenvan op dit de basisboek bijwerkingen en van op de ditbijwerkingen abonnementvan dit abonnement
Opgelet: als u al abonnee Opgelet: bent, als krijgt u al abonnee u de herwerkte bent, krijgt versie u de automatisch herwerkte versie toegestuurd. automatisch U hoefttoegestuurd. uw abonnement U hoeft danuw niet abonnement te vernieuwen! dan niet te vernieuwen!
Mijn bestuur is lid van Mijndebestuur VVSG: is❏lidJavan❏deNeen VVSG: ❏ Ja ❏ Neen
Datum en handtekening Datum en handtekening ................................................................Functie: Naam: ................................................................Functie: ................................................................... ................................................................... r/Organisatie:Bestuur/Organisatie: ........................................................................................................................... ........................................................................................................................... .................................................................................................................................................. Tel: ...................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................. E-mail: ................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................. Adres: ................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. BTW: ...................................................................................................................................................
n inclusief btw,* exclusief Prijzen verzendingskosten, inclusief btw, exclusief geldig verzendingskosten, tot 31/03/2009. Check geldig voor tot 31/03/2009. exacte prijzen Check steeds vooronze exacte website prijzenwww.politeia.be steeds onze website www.politeia.be etreft hier een** losbladig Het betreft werk.hier De een aanvullingen losbladigworden werk. De mijaanvullingen toegestuurdworden aan 0,46 mijeuro/blz., toegestuurd de cd-updates aan 0,46 euro/blz., aan 27 euro de cd-updates tot schriftelijke aan 27 wederopzegging. euro tot schriftelijke wederopzegging.
INHOUD
LOKAAL NUMMER 7 VAN 16 april 2009
BART LASUY
12 Documentenbeheer: wat zijn documenten anno 2009-2019? MARLIES VAN BOUWEL
De Gentse Werregarensteeg is een vrijplaats voor graffitispuiters. ‘Ja of neen?’ Lokaalfotograaf Bart Lasuy vond er ook een Ja en een Nee.
De definitie van document verandert door de nieuwe trends in communicatie. Hoe gaan we er op het gemeentehuis mee om? Bij elk uitvoeringsbesluit zou een implementatieflowchart moeten zitten.
5 Opinie: OCMW-decreet: eerder consolidatie dan vernieuwing
KORT LOKAAL 6 Nieuws, print & web, perspiraat, column
18
ORGANISATIE
FORUM 18 Interview Herwig Reynaert en Jos Verhulst De volksraadpleging gewikt en gewogen 22 De raadzaal van Bree 23 Lokale raad
De volksraadpleging gewikt en gewogen Lokaal zette de fanatieke voorstander van het referendum Jos Verhulst naast politicoloog Herwig Reynaert om u de voor- en de nadelen van de volksraadpleging te presenteren.
STEFAN DEWICKERE
12 Documentenbeheer: wat zijn documenten anno 2009-2019? 15 Economische crisis zet territoriale cohesie onder druk
WERKVELD 24 Burgemeesters evalueren de politiehervorming 27 Schepen Karin Temmerman over Gentse woonstudie: ‘We hebben meer budgetwoningen nodig.’ 29 Praktijk in Gent en Kortrijk 30 SOS huisvesting Tips voor doorgangswoningen 32 Opvoeden in één week 34 Creëren uw openbare vuilnisbakjes troep?
WETMATIG
37 Berichten, boekbesprekingen 42 Agenda & Triljoen
Burgemeesters evalueren de politiehervorming
STEFAN DEWICKERE
24 Na tien jaar hervorming geven burgemeesters hun politie een 7,5 op 10. Ze zijn tevreden over de dienstverlening maar hebben kanttekeningen bij de wijkwerking, de administratieve taken en het statuut. Ook vragen ze zich af of de politieraad een meerwaarde biedt. 16 april 2009 LOKAAL 3
Nieuw internationaal forum voor vastgoedprofessionals
Bestel uw tick et online met de ze code: A 62521
www.re alty-br ussels.c om
REALTY 2009
De ideale gelegenheid om contacten te smeden, te netwerken en informatie uit te wisselen over vastgoed
5-7 mei 2009 | Tour & Taxis, Brussel | www.realty-brussels.com Van 5 tot en met 7 mei 2009 vindt in Tour & Taxis de nieuwe vakbeurs REALTY plaats. Uniek in zijn soort, want REALTY brengt alle spelers bijeen die actief zijn op de professionele vastgoedmarkt. Exposanten zijn projectontwikkelaars, architecten, banken, consultants, advocaten, vastgoedbeheerders, makelaars, steden & gemeenten, intercommunales, provinciale overheden, andere overheidsinstellingen,.... Tijdens REALTY komen projecten, diensten en producten aanbod op het vlak van industrieel, logistiek commercieel, residentieel en kantoorvastgoed. Er werden 2 grote bezoekersdoelgroepen gedefinieerd: enerzijds de investeerders, zowel uit het binnen- als buitenland, anderzijds de gebruikers, m.a.w. elk bedrijf dat potentieel op zoek is naar een nieuw kantoor, een nieuwe outlet, een nieuwe magazijn,... Organisator Artexis, marktleider op vlak van beursorganisaties in België, is initiatiefnemer. Sinds 2007 zijn er gesprekken met tientallen marktleiders en federaties om het concept op punt te stellen. Begin 2008 werd de beurs gelanceerd. Dankzij de steun van de belangrijkste beroepsfederaties, zoals de BVS, CIB, RICS, Confederatie Bouw,... heeft REALTY een groot draagvlak gecreëerd, wat zich vertaalt in het engagement van de vele bedrijven en overheden die zich al hebben aangemeld als exposant. Ondanks de economische malaise blijkt dat de Belgische vastgoedmarkt nood heeft aan een eigen event waarbij het Belgische vastgoedpotentieel in de kijker wordt gezet. De beursorganisatie werkt momenteel een VIP Privilege Program uit, waarbij buitenlandse top-investeerders persoonlijk worden uitgenodigd om REALTY te bezoeken. Bovendien krijgen zij een volledig programma voorgeschoteld, inclusief verblijf en een aantal randactiviteiten. Artexis maakt zich sterk dat deze investeerders voor de Belgische exposanten een bijzondere meerwaarde kunnen betekenen. Op de beursvloer wordt bovendien een uitgebreid seminarieprogramma ingericht dat vooral de investeringsopportuniteiten in België schetst. Het volledige seminarieprogramma vindt u op de website. Meer info over REALTY vindt u op www.realty-brussels.com.
Enkele quotes van onze exposanten:
“Iedere belangrijke vastgoed professional moet gewoon aanwezig zijn!” Amaury de Crombrugghe, Investment Manager Banimmo “REALTY is een uitgelezen forum om de waarde van het Belgische vastgoed te bevestigen, te ondersteunen maar vooral uit te dragen naar nieuwe partijen, over de grenzen heen.” I. Ceusters-Luyten, Executive President Hugo Ceusters n.v. “Gezien de economische en politieke steun kan REALTY een constructieve dialoog uitbouwen tussen alle beleidsmakers uit de sector.” Serge Fautré, CEO Cofinimmo
Stefan Dewickere
opinie Piet Van Schuylenbergh
Piet Van Schuylenbergh is directeur van de VVSG-afdeling OCMW’s
OCMW-decreet: eerder consolidatie dan vernieuwing O
p 1 juli treedt het grootste deel van het OCMW-decreet in werking. De regels die de werking en organisatie van de OCMW’s beheersen, worden ingrijpend veranderd. Of niet? Het antwoord is genuanceerd: neen, inhoudelijk is er niet zo veel veranderd; ja, veel zaken zijn toch net een beetje anders geregeld dan in de OCMW-wet.
Dit heeft vooral te maken met het gebrek aan visie op de bestuurlijke toekomst van de OCMW’s in Vlaanderen. De taken en opdrachHet OCMW-decreet stimuleert de OCMW’s ten van de OCMW’s zijn voor een groot deel niet een dynamisch beleid te ontwikkelen federaal, met inbegrip van de kernopdracht van de OCMW’s: iedereen in staat stellen een ten behoeve van hun inwoners. menswaardig leven te leiden. We hadden gedacht dat Vlaanderen zich vooraf zou afvragen welke bestuurlijke ingrepen nodig zijn om die kernopdracht uit te voeren, vertrekkend van een goede probleemanalyse: leveren de OCMW’s nu goed werk, wat zijn de plus- en de minpunten en op welke punten moeten de regels van de werking en de organisatie bijgestuurd worden? Die vragen werden niet gesteld, Vlaanderen ging snel over tot de orde van de dag en kopieerde het Gemeentedecreet. Het Gemeentedecreet was voor de gemeenten vrij nieuw: werken met managementteams, budgethouderschap en delegatie van bevoegdheden, een beleids- en beheerscyclus, een internecontrolesysteem, externe audit, het zijn vernieuwende instrumenten om een beter beleid te kunnen voeren, aangepast aan de eigen gemeentelijke organisatie. OCMW’s daarentegen zijn al jaren vertrouwd met deze manier van werken, die sinds 1998 stapsgewijs ingevoerd werd. Dat deze instrumenten nu gekopieerd worden in het OCMW-decreet is dus een consolidatie van de OCMW-wet maar geen vernieuwing. Bovendien werden deze managementinstrumenten op een zeer stroeve en gedetailleerde wijze in teksten omgezet. Een honderdtal artikels uit de OCMW-wet wordt vervangen door 285 nieuwe artikels in het OCMW-decreet. Veel daarvan hadden veel eenvoudiger en helderder geschreven kunnen worden. Het OCMW-decreet stimuleert de OCMW’s niet een dynamisch beleid te ontwikkelen ten behoeve van hun inwoners. Dat is een gemiste kans. I
LOKAAL is het magazine en ledenblad van de Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten vzw en verschijnt tweemaal per maand Paviljoenstraat 9, 1030 Brussel T 02-211 55 00 • F 02-211 56 00 lokaal@vvsg.be www.vvsg.be Verantwoordelijk uitgever Mark Suykens, directeur VVSG
Bladmanagement Jan Van Alsenoy Abonnementen VVSG-leden: 80 euro, vanaf 10 ex. 67 euro; niet-leden: 150 euro VVSG, Nicole Van Wichelen T 02-211 55 43 Regie vacatures Nicole Van Wichelen, nicole.vanwichelen@vvsg.be T 02-211 55 43
Regie advertenties Cprojects&Advertising, Peter De Vester, T 03 326 18 92, media@cprojects.be
Kernredactie Pieter Plas, Inge Ruiters, Jan Van Alsenoy, Marlies van Bouwel, Bart Van Moerkerke
Hoofdredactie Marlies van Bouwel, marlies.vanbouwel@vvsg.be
Columnisten Johan Ackaert, Pieter Bos
Redactiesecretariaat Inge Ruiters, T 02‑211 55 44 Eindredactie Marleen Capelle
Illustraties Bart Lasuy, Stefan Dewickere, Layla Aerts (fotografen), Nix (cartoonist) Vormgeving Ties Bekaert
Drukwerk Schaubroeck (Nazareth) Lokaal wordt gedrukt op het kringlooppapier Cyclus
VVSG-bestuur Jef Gabriels, voorzitter Sas van Rouveroij, voorzitter raad van bestuur Theo Janssens, voorzitter afdeling OCMW’s
Ondertekende artikels verbinden alleen de auteurs. Reacties zijn welkom. De redactie zal deze naar eigen inzicht al dan niet opnemen, inkorten of er melding van maken. Niets uit deze uitgave mag worden gereproduceerd en/ of openbaar gemaakt worden door middel van druk, fotokopie, elektronische drager of op welke wijze dan ook zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.
Met de steun van Dexia en Ethias, partners van de VVSG
16 april 2009 LOKAAL 5
KORT LOKAAL NIEUWS
Stevent België af De Hoge Raad van Financiën is bijzonder pessimistisch over de ontwikkelingen van de overheidsfinanciën de komende jaren. Bij ongewijzigd beleid zou er een tekort zijn van meer dan 4 procent in 2010. Wat betekent dit voor de lokale besturen?
Lokale besturen staan in voor de helft van de publieke investeringen, voor de rest zijn ze in ons land maar een kleine speler.
5,5
STEFAN DEWICKERE
H
et is al langer duidelijk dat de federale begroting structureel deficitair is. Een belangrijke oorzaak is de financieringswet, die steeds meer stromen richting gemeenschappen en gewesten doet ontstaan. Wanneer door de economische crisis bovendien de federale inkomsten uit belastingen stokken en de uitgaven voor onder meer de sociale zekerheid toenemen, is een zich snel uitdiepend tekort onvermijdelijk. Daar komen nog de intrestlasten bij op de schulden die de voorbije maanden werden gemaakt voor een hele reeks reddingsoperaties in de financiële sector. Wanneer de bankactiviteiten wat bijtrekken, zou de Staat hierop echter ook dividenden kunnen verdienen. Laten we even afstand nemen van het huidige politieke debat over wat nu aan de basis ligt van dit oplopende tekort: de economische crisis, het onvoldoende grondig saneren in een periode waarin het economisch beter ging, de politieke instabiliteit en besluiteloosheid van de voorbije twee jaar, of een combinatie van dit alles. Elkaar de zwartepiet toespelen brengt geen zoden aan de dijk. Ingrijpen wordt in elk geval nodig, en wellicht op alle niveaus. We mogen niet vergeten dat de toestand van de overheidsfinanciën wordt beoordeeld voor alle overheden samen, dus inclusief de lokale besturen. Maar internationaal bekeken zijn die lokale besturen in ons land maar een kleine speler, met een relatief beperkt economisch gewicht. Behalve dan wat betreft de publieke investeringen, want daar zijn de gemeenten, OCMW’s, intercommunales en provincies samen goed voor de helft van het geheel. Uit het schuldaandeel van de lokale sector van slechts 7 procent blijkt meteen dat de hoofdoorzaak van de financiële malaise zeker niet op het lokale niveau ligt. Lokale besturen slagen er bovendien momenteel nog wel in om hun budgetten in evenwicht te krijgen. Ze zijn dat trouwens ook wettelijk verplicht. Alleen
Zestigduizend personen ontvangen het gewaarborgd inkomen voor bejaarden (GIB) of de inkomensgarantie voor ouderen (IGO). Het laagste aantal vinden we in Herstappe (1) en het grootste aantal in Antwerpen (5644). Nemen we het percentage van de vijfenzestigplussers dat het GIB/IGO ontvangt, dan is dat in Vlaanderen 5,5 procent. In Vosselaar, Hove, Beersel, Tervuren en Linkebeek zijn er minder dan 2 procent ouderen die deze tussenkomst ontvangen. In Vleteren, Lo-Reninge en Pittem daarentegen ontvangen
meer dan 13 procent van de ouderen een tussenkomst. Meer informatie vindt u op www.lokalestatistieken.be.
6 LOKAAL 16 april 2009
PRINT & WEB
op een faillissement? met de andere overheidsuitgaven. Het is moeten we er rekening mee houden dat bedroevend dat de Hoge Raad in zijn analyse de berekening van dat evenwicht anders niet verder komt dan dat. De concentratie op gebeurt in een gemeente dan federaal of de ‘negatieve’ impact van de investeringen bij de deelstaten. Een gemeente mag lenen kan zelfs als effect hebben dat wanneer het om te investeren, als ze ervoor zorgt dat de gevolgen van die lening (aflossingen en debat over de oplossingen voor de budgetintresten) samen met de andere courante taire crisis op gang komt, precies aan de uitgaven kunnen worden gedragen door de lokale besturen gevraagd wordt dat deel van courante ontvangsten. Een gemeente die hun uitgaven te matigen. Gezien het grote daaraan voldoet, is in evenwicht. Voorts is aandeel binnen de totale overheidsinveshet toegelaten om in een bepaald jaar een teringen kan dat een nefaste impact op de deficit te hebben, wanneer het opgebouwde economische activiteit hebben. Daarbovenoverschot uit het verleden groot genoeg is. op komen dan de gevolgen op het vlak van De berekening van het vorderingensaldo op de huisvesting voor senioren, waterzuivering of verkeersveiligheid, allemaal andere overheidsniveaus gebeurt terreinen waar gemeenten en helemaal anders. Ten eerste kijkt Uit het schuldaandeel OCMW’s nog aanzienlijke inmen daar niet naar overschotten of tekorten van vorige jaren, al- van de lokale sector vesteringsinspanningen zullen leen naar het jaar zelf. Ten twee- van slechts 7 procent moeten leveren. de is er geen onderscheid tussen De werkwijze van de Hoge een gewone en een buitengewo- blijkt meteen dat de Raad roept nog wel meer ne dienst. Ten derde tellen op- hoofdoorzaak van vragen op. Nergens komt ter genomen leningen niet mee bij sprake dat de lokale financiĂŤn de ontvangsten en tellen aflos- de financiĂŤle malaise ook onder druk komen door de economische crisis. Het singen niet mee bij de uitgaven. zeker niet op het lokale wegvallen van de dividenden Ten vierde wordt de aankoop van Dexia en de Gemeentelijke van financiĂŤle activa niet als een niveau ligt. Holding, de verwachte daling uitgave beschouwd die het saldo beĂŻnvloedt. Vandaar dat de kapitaalpartici- van de inkomsten uit de personenbelaspaties die de federale en gewestoverheden de ting, het effect van het toenemende aantal voorbije tijd in een aantal banken namen, niet mensen dat een beroep doet op het leefloon: op het saldo wogen. De intrest op de lenin- ze hebben blijkbaar geen vermeldenswaargen die ze daarvoor aangingen, deed dat wel. dige impact op de financiĂŤn van gemeenten Deze uitleg is belangrijk voor het volgende. en OCMW’s. En dan zwijgen we nog over De Hoge Raad van FinanciĂŤn maakt in zijn de toenemende kosten voor de financiering meest recente rapport ook enkele vooruitvan de pensioenen van de statutairen en de zichten voor de ontwikkeling van de lokale contractanten. financiĂŤn. Alleen, hij komt niet verder dan Maar misschien kon de Hoge Raad van wat voorspellingen over het verloop van de FinanciĂŤn ook geen preciezere analyse aflelokale investeringen, met een verwachte veren. Al jaren stellen we immers vast dat de stijging in de jaren 2011 en 2012, en opnieuw kwaliteit van de macro-economische gegeeen daling daarna (de ‘electorale cyclus’). vens over lokale financiĂŤn zwaar te wensen In eerste instantie verslechteren de lokale overlaat. De Raad komt immers niet veel besturen dus het saldo, daarna zorgen ‘we’ verder dan wat extrapolaties van steekproeven van jaren terug. Wie zich daar te veel op voor een verbetering. baseert, moet zich al snel beperken tot wat Laten we er even van uitgaan dat dit ook nietszeggende slogans. Zwijgen is dan een zou kloppen, ook al bleek bij de laatste betere optie. verkiezingsperiode dat de investeringscyclus een heel stuk minder duidelijk was dan Jan Leroy de voorbije periodes. We veronderstellen dus, een beetje tegen beter weten in, dat de gemeenten en OCMW’s de financiĂŤle ruimte zullen vinden om de komende twee tot drie jaar hun investeringsvolume fors op ĂŽĂŽAdvies over de begrotingsvooruitzichten voorafgaand te drijven. Zoals gezegd worden die investeaan het Stabiliteitsprogramma 2009-2014, ringen macro-economisch gelijkgeschakeld maart 2009, http://docufin.fgov.be
Ruimte: nieuw blad over ruimtelijke ordening en stedenbouw Het nieuwe vakblad Ruimte verschijnt vier keer per jaar en is een uitgave van de Vlaamse Vereniging voor Ruimte en Planning (VRP), de organisatie van de Vlaamse stedenbouwkundigen en planologen. Het tijdschrift besteedt aandacht aan theorie en beleid, maar vooral aan goede praktijkvoorbeelden in binnenen buitenland. Hoofdredacteur is gewezen Knack-journalist Peter Renard. Het eerste nummer (maart-april-mei 2009) bevat onder meer artikels over de afbakening van Ieper, nieuwe plannen voor Thurn & Taxis in Brussel, de inplanting in het landschap van het verkeersknooppunt in Lummen, de beoordeling van duurzame wijken en het voorontwerp Masterplan voor de Antwerpse Scheldekaaien. Er is voorts aandacht voor het nieuwe decreet grond- en pandenbeleid. www.vrp.be, www.ruimte-magazine.be
Online: vernieuwde Dito-website De afdeling Communicatie van de Vlaamse overheid heeft haar vernieuwde Dito-website gelanceerd. Dito is al sinds 1999 het kanaal met (campagne)nieuws van de Vlaamse overheid voor de lokale besturen. Naast de Ditosite en nieuwsbrief was er vroeger ook de pasklaarsite met pasklare teksten en beelden voor de lokale infobladen. Nu zijn die twee sites versmolten tot ĂŠĂŠn site. Dito nieuwe stijl verschijnt in blogvorm en er is een RSS-functie. Op die manier geraakt het nieuws nog sneller bij de lezers. www.vlaanderen.be/dito
16 april 2009 LOKAAL 7
KORT LOKAAL NIEUWS
STEFAN DEWICKERE
Door de vergrijzing, maar vooral door de toename van contractanten in verhouding tot statutaire werknemers, wordt de pensioenuitgave voor lokale besturen een zware klus.
Pensioenfactuur wordt onbetaalbaar Gemeenten en OCMW’s zien hun uitgaven de komende jaren fors toenemen door de verwachte bijdragestijging voor de pensioenen van de statutairen. Dexia heeft hierover nieuwe berekeningen klaar.
W
e weten intussen al jaren dat 2010 een scharnierjaar wordt voor de financiering van de pensioenen, zowel in de private sector als bij de overheid. Uiteraard heeft de vergrijzing hier veel mee te maken. Maar er zijn nog andere oorzaken die de toekomstige factuur verder opdrijven. Zo zien we bij de lokale besturen al veel langer het fenomeen dat de statutaire werkgelegenheid min of meer stabiliseert, terwijl het aantal contractanten blijft toenemen. Omdat lokale besturen hun pensioenlasten zelf dragen – laten we er nog maar even aan herinneren dat de Vlaamse overheid dat voor haar eigen personeel zelf nauwelijks doet – wordt
een stijging van het bijdragepercentage op de lonen van de huidige statutairen voor de financiering van de huidige pensioenen stilaan onvermijdelijk. De reserves die binnen het omslagstelsel van de RSZPPO nog bestaan, raken trouwens ook stilaan op. Die buffer is dus opgebruikt. Vandaag bedraagt de werkgeversbijdrage voor pensioenen voor de statutairen in de meeste gemeenten en OCMW’s 20 procent. Afhankelijk van de gehanteerde scenario’s kunnen die tegen 2050 stijgen naar 80 procent en meer, zo bleek uit de zogenaamde Exsyspenstudie over de toekomst van de pensioenen van de lokale overheid.
Dexia actualiseert fiches met uitdagingen lokale besturen Bij de gemeenteraadsverkiezingen van 2007 maakte Dexia een reeks fiches met de belangrijkste uitdagingen waarmee gemeenten en OCMW’s tijdens deze bestuursperiode te maken zouden krijgen. De stormachtige economische en financiële ontwikkelingen van de voorbije periode leidden ertoe dat een deel van dat materiaal alweer achterhaald is. Intussen heeft Dexia enkele van de fiches bijgewerkt. Dat gebeurde voor de macro-economische context (met uiteraard fel neerwaartse groeivooruitzichten), de pensioenvooruitzichten en de vergrijzing. Er kwam ook een nieuwe fiche over duurzame ontwikkeling. De bank heeft de bedoeling om in samenwerking met de VVSG de komende periode nog andere fiches te actualiseren. JL ÎÎDe fiches met uitdagingen voor lokale besturen zijn beschikbaar op www.dexia.be, knop onze studies, specifieke dossiers, de financiële uitdagingen voor de gemeentebesturen.
8 LOKAAL 16 april 2009
Dexia heeft nu berekend welk effect dat kan hebben op de lokale budgetten. De bank werkt daarbij met twee scenario’s. Bij een toename van de werkgeversbijdrage voor pensioenen (die zoals gezegd vandaag meestal op 20 procent ligt) naar 50 procent zouden de personeelskosten van de gemeenten stijgen met 7,8 procent. De gemeenten zouden hun totale uitgaven zien groeien met 3,3 procent. Wanneer de werkgeversbijdragen zouden stijgen naar 70 procent, kan dit een toename van de personeelsuitgaven met 12,9 procent en van de totale uitgaven met 5,6 procent betekenen. Deze berekeningen houden geen rekening met het engagement dat de Vlaamse lokale besturen op zich hebben genomen om vanaf 2010 werk te maken van de opbouw van een tweede pensioenpijler voor de contractuele medewerkers, via een bijkomende werkgeversbijdrage op hun loon van ten minste 2 procent. In elk geval geeft dit nog eens aan dat een oplossing van het pensioenprobleem van de lokale sector heel dringend is. Dat zal een inspanning vergen van alle partijen: de federale en Vlaamse overheid, de lokale besturen en de werknemers. Het heeft geen zin om het probleem nog langer voor ons uit te schuiven. Jan Leroy ÎÎDe Exsyspenstudie over de pensioenen voor de lokale besturen is beschikbaar op www.pdos. fgov.be, knop professionals, publicaties.
PRINT & WEB
Vallen op 1 juli de OCMW-betalingen stil? Om op 1 juli problemen te voorkomen, moeten de OCMW’s zeer dringend aan de slag om een aantal bepalingen van het OCMW-decreet in de praktijk te brengen. Zonder die maatregelen dreigen OCMW’s komende zomer geen lonen, facturen of steun meer te kunnen betalen.
T
ot nu toe gebeuren de girale betalingen van het OCMW door een betaalopdracht aan de ontvanger. Die controleert de wettelijkheid en voert de betaling uit. De decreetgever vond, in navolging van wat al geldt bij de gemeenten trouwens, dat dit geen goed systeem is. In het kader van de functiescheiding moeten er voortaan twee handtekeningen op de betaalopdrachten staan: de eerste van de secretaris of zijn gemachtigde, de tweede van de ontvanger of zijn gemachtigde. Door te tekenen bevestigt de secretaris trouwens dat de betaling wettelijk en regelmatig is. Strikt genomen is deze nieuwe regeling al sinds 1 januari van kracht, al verscheen het decreet pas op 24 december 2008 in het Staatsblad. De decreetgever vond deze zaak blijkbaar zo dringend dat langer wachten echt niet kon. Gelukkig kregen de OCMW’s wel zes maanden tijd om zich aan te passen, tot 1 juli. De regeling van de dubbele handtekening geldt voor alle betalingen die het OCMW verlaten, maar niet voor betalingen tussen OCMW-rekeningen. Ook voor het ‘voeden’ van een provisierekening voor kleine uitgaven en dringende steun zijn twee handtekeningen nodig. Een bank kent natuurlijk wel de rekeningen die een bestuur
zelf bij haar aanhoudt, maar niet die bij de andere kredietinstellingen. Daarom zullen de OCMW’s aan elke bank waarmee ze werken, de rekeningnummers van het OCMW bij alle andere banken moeten doorgeven. Zo kan een bank weten of ÊÊn dan wel twee (elektronische) handtekeningen nodig zijn om een betaling uit te voeren. Maar er zijn ook andere zaken nodig: een bank heeft de gegevens van de secretaris nodig (die van de ontvanger heeft hij al) en moet ook weten wie als gemachtigde namens de secretaris of de ontvanger kan tekenen. Dat allemaal inbrengen en programmeren vergt binnen een bank wel wat tijd. Besturen krijgen dus de raad om niet langer te talmen en onmiddellijk met de voorbereidingen te starten. Verschillende banken, waaronder Dexia, stuurden de OCMW’s de voorbije maanden al informatie over wat hun te doen staat. Wie twijfelt over de beste werkwijze, kan misschien ook eens contact opnemen met het eigen gemeentebestuur, want daar kennen ze die al. Nog langer wachten is uit den boze, want betaalopdrachten zonder de twee vereiste handtekeningen zullen vanaf 1 juli door de banken onherroepelijk worden geweigerd.
Vademecum integraal toegankelijk openbaar domein Het Agentschap Wegen en Verkeer en vzw Enter herwerkten het Vademecum naar een integraal toegankelijk openbaar domein. Bij de herziening werden ook meerdere gebruikersorganisaties betrokken. Een publiek domein is integraal toegankelijk wanneer het door iedereen op een gelijkwaardige en zelfstandige manier kan worden bereikt, betreden, gebruikt en begrepen. Niet de gemiddelde mens maar uitzonderingen en verschillen (ouderen, personen met een handicap, zwakke weggebruikers) zijn daarbij het uitgangspunt. Het vademecum gaat in op de ontwerpcriteria voor trottoirs en voetgangerszones, oversteekplaatsen, aangepaste parkeerplaatsen, halteplaatsen voor het openbaar vervoer en straatmeubilair. Het behandelt onderhoudsvriendelijke ontwerpen, onderhoud en herstelling, en bouwwerven. www.wegen.vlaanderen.be, knop documenten/ publicaties
Jan Leroy
Online: UiTinVlaanderen.be
Meer communicatie over correcte inzameling van AEEA
G
STEFAN DEWICKERE
emeenten en intercommunales zullen vanaf nu de burger intensiever moeten informeren over de correcte inzameling van AEEA (afgedankte elektrische en elektronische apparaten). Deze afspraak maakt integraal deel uit van het samenwerkingsakkoord tussen Recupel en de afvalintercommunales (zie Wetmatig, p. 39). Het Recupelcircuit is het enige legale circuit waarin de particulier zijn AEEA mag aanbieden. Dat is dus via de containerparken, de kringloopcentra en de eindverkopers van apparaten. De inzamelpunten zijn verplicht de AEEA mee te geven met de ophalers aangeduid door Recupel. Vandaag belanden nog te veel apparaten in illegale inzamelcircuits. Recente nieuwsberichten maakten melding van afgedankte apparaten die onder het mom van hergebruik in Ghana terechtkwamen en daar in onaanvaardbare omstandigheden ontmanteld werden. Liesbet NoĂŠ
CultuurNet Vlaanderen heeft UiTinVlaanderen.be, de opvolger van cultuurweb.be, gelanceerd. Met een nieuwe naam en design, verbeterde functionaliteiten en een uitgebreider vrijetijdsaanbod wil UiTinVlaanderen.be dÊ referentie worden voor cultuur en vrije tijd in Vlaanderen. Steeds meer steden, gemeenten, regio’s en provincies communiceren onder het herkenbare label UiT over het lokale en regionale cultuur- en vrijetijdsaanbod. Binnen dit UiTnetwerk is UiTinVlaanderen.be de draaischijf met de meest volledige vrijetijdsagenda voor Vlaanderen en Brussel. Het ezine UiTmail en de nieuwe gepersonaliseerde UiTzoekers brengen de tips tot in de mailbox, inclusief aanraders op kindermaat, gelabeld met het icoontje Vlieg. www.uitinvlaanderen.be
16 april 2009 LOKAAL 9
PERSPIRAAT
KORT LOKAAL NIEUWS
“ Een volksraadpleging is wettelijk
op geen enkele manier bindend, maar de moreel-politieke waarde is enorm groot. Een stad met een half miljoen inwoners en een paar honderdduizend kiezers kun je onmogelijk negeren. Politicoloog Johan Ackaert over het Antwerpse referendum over de Oosterweelverbinding – De Morgen 31/3/09
Topwerken uit MuHKA op VISITE
D
”
“ Eigenlijk zijn wij de kabouters van de overheid. We zorgen voor vele dingen die niet gezien worden en toch moeten gebeuren. Bart De Nijn, gedeputeerde van de provincie Antwerpen – Gazet van Antwerpen 19/3
”
“ In veel Vlaams-Brabantse ge-
meenten zal het personeel een Fins of Lets echtpaar dat rechtstreeks uit zijn land arriveerde om in een Europese instelling te werken, liever afblaffen dan één regel Engels te spreken. Dat is het nieuwe gelaat van het moderne Vlaanderen: bars, onbeleefd, achterlijk. Politiek redacteur Walter Pauli – De Morgen 24/3
”
lijst afgeslagen omdat ik vind dat je het ambt van burgemeester moeilijk kan combineren met een parlementair mandaat. Burgemeester is een stiel van zeven op zeven. Piet Buyse (CD&V), burgemeester van Dendermonde – De Morgen 30/3
”
“ Ik sta het liefst dicht bij de
mensen en leef graag tussen de resultaten van de beslissingen van de overheid waarvan ik deel uitmaak: dat kan enkel in een stad. Voor mij geldt echt: all politics are local. Patrick Moenaert (CD&V), burgemeester van Brugge – Het Nieuwsblad 27/3
”
“ Iemand die zijn job graag doet, straalt dat ook uit naar de mensen, en dat is belangrijk. Iedereen moet altijd en overal een beroep kunnen doen op de lokale politie. Korpschef Eddy Baelemans van de Antwerpse politie – Gazet van Antwerpen 19/3
”
10 LOKAAL 16 april 2009
© MuHKA
“ Ik heb een plaats op de Vlaamse
Grunewald is een video uit 2006 van Jimmie Durham en Maria Thereza Alves waarin ze met gevonden voorwerpen een eigen interpretatie maken van de geluiden uit het bos. De film zal afgespeeld worden in CC Den Blank in Overijse.
oor verbouwingswerken sluit het Museum van Hedendaagse Kunst Antwerpen (MuHKA) van april tot september zijn deuren. Het MuHKA is een grote Vlaamse instelling die een belangrijk deel van de hedendaagse beeldende kunstcollectie van de Vlaamse Gemeenschap beheert. Tijdens de verbouwing leent het 250 topwerken gratis uit aan de Vlaamse cultuurcentra. Enkele kunstenaars uit de selectie zijn Sergeï Bratkov, Berlinde De Bruyckere, Richard Deacon, Luc Deleu, Lili Dujourie, Jimmie Durham, Jan Fabre, Robert Filliou, Andrea Fraser, Bruce Nauman, Michelangelo Pistoletto, Thomas Ruff, Cindy Sherman, Toon Tersas, Sven ’t Jolle en Dan Van Severen. Voor zijn project VISITE ontvangt het MuHKA een extra subsidie van de Vlaamse minister van Cultuur. Met dit budget neemt het MuHKA niet alleen het transport en de verzekering van de werken voor zijn rekening, het begeleidt de veertig deelnemende centra ook bij hun keuzeproces en de ontwikkeling van een omkadering bij de werken. Elk cultuurcentrum kiest een werk dat een link legt met de eigenheid van de stad, de gemeente of het centrum zelf en bepaalt de plaats van presentatie. Dat kan een tentoonstellingsruimte zijn maar evengoed een publiek toegankelijke ruimte in de eigen infrastructuur, een buitenlocatie of een andere publieke ruimte zoals de bibliotheek of de balie van de stadsdiensten. Met een relatief geringe inspanning geeft VISITE de hedendaagse beeldende kunst letterlijk en figuurlijk overal in Vlaanderen een plaats. Inge Ruiters ÎÎwww.locusnet.be
Tot 8 mei Davignon-steun voor time-outprojecten Het Fonds Amélie Davignon, beheerd door de Koning Boudewijnstichting, ondersteunt time-outprojecten in het secundair onderwijs van de Vlaamse Gemeenschap, gericht op de reïntegratie van de leerling in de school. Het Fonds Amélie Davignon wil met deze oproep tegemoetkomen aan de vraag naar meer korte time-outbegeleiding. Het wil ook lange time-outprojecten stimuleren om met lokale partners samen te werken. Die samenwerking versterkt het algemene preventieve kader en de hulp aan de jongere. ÎÎwww.kbs-frb.be
JOHAN ACKAERT column
Juristen spelen niet soloslim
D
e Vlaamse Juristenvereniging VJV telt vooral traditionele juristen onder de leden, maar wil zich nu ook specifiek richten op juristen in gemeenten en OCMW’s. ‘Vooral in lokale besturen, maar ook in bedrijven, hebben juristen vaak geen confraters, ze spelen solo, waardoor het hun aan een klankbord ontbreekt,’ zegt Frank Judo, voorzitter van de VJV. ‘Met de VJV proberen we een ontmoetingsplaats te creëren. Precies omdat niet alle juristen hetzelfde beroep uitoefenen, verliezen ze onderling contact. Omdat niet iedereen in de samenleving van juristen houdt, willen we debatteren over wat we de samenleving als juristen kunnen bieden.’ Om de vijf jaar wil de VJV een Vlaamse Juristendag organiseren (de eerste in het najaar van 2013) en twee keer per jaar een activiteit. De volgende activiteit is op 26 juni en wordt een debat over recht en vrede.
Marlies van Bouwel ÎÎwww.vjv.be
Erfgoeddag Uit vriendschap!?
H
et jumelagecomité van de stad Halle heeft de erfgoeddag 2009 aangegrepen om zijn jumelagevriendschappen in de kijker te zetten. Kunstenaars uit de Franse, Duitse en Tsjechische zustersteden doen mee aan de tentoonstelling die plaats vindt in het historische stadhuis van Halle op de Grote Markt. Jean Pierre Laporte, de bezieler van het comité, leidt de erfgoeddag in met een debat op 26 april. De Europese vriendschappen houden al meer dan vijftig jaar stand.
Voor wie nog stemmen, vandaag? Wie met de uitspraak: ‘Binnenkort terug keus!’ dezer dagen over een handig hulpmiddel hoopt te beschikken om een stokkend gesprek aan de tapkast nieuw leven in te blazen, loopt bij onoordeelkundig gebruik van dit instrument grote risico’s. Voor hetzelfde geld komt van de verhoopte gezellige babbel immers helemaal niets in huis of ontvlamt hij zelfs tot een uitslaande ruzie. Om die laatste mogelijkheid uit te sluiten bied ik u als ervaringsdeskundige graag een praktische tip aan. Vermijd tot elke prijs dat de deelnemers aan het debat de indruk krijgen dat u naar hun politieke gezindheid polst. Het seksleven en de financiële positie van Vlamingen sneuvelden als taboeonderwerpen (met dank respectievelijk aan Goedele Liekens en Maurice Lippens). Dit is echter geenszins het geval voor de partijpolitieke geaardheid van onze medeburgers, tot grote wanhoop overigens van alle opiniepeilers. Waak er dus over dat u bij het opperen van de vraag ‘Voor wie nog stemmen vandaag?’ de focus verschuift van de partijen naar de instellingen. In de mate dat de deelnemers aan dit forum nog voldoende helder van geest zijn, krijgt u prompt Europa en ’t Gewest als antwoord. Spontaan is eenieder geneigd om die antwoorden goed te keuren. (We gaan nu niet vitten over verschillen tussen Gewesten en Gemeenschappen, laat staan over de fusie tussen beide aan Vlaamse kant.) En toch vergissen de olijkerds in de kroeg zich. Of tenminste, het correcte antwoord op die vraag hangt af van de streek waar het café ingeplant is. In Vlaamse gemeenten stemmen we inderdaad voor het Europees Parlement en het Vlaams Parlement. Maar toch ook niet helemaal. Een inwo-
ner in Voeren kan zijn stem voor Europa in Aubel gaan uitbrengen en daarna terug naar Voeren fietsen om voor het Vlaams Parlement te stemmen. En dan hebben we het niet over de Nederlander die in Voeren woont en daar stemt voor het Europees Parlement, maar niet voor het Vlaamse. Voorzitters van de stembureaus moeten in Voeren zeer stressbestendig zijn bij het uiteenhouden van de diverse types kiezers die zich aanbieden. Niet zo heel ver van Voeren ligt Duitstalig België. Zij zijn de superdemocraten, wellicht bij wijze van Wiedergutmachung. Zij krijgen drie stembrieven: niet alleen voor Europa en voor het Parlement van de Duitstalige Gemeenschap maar ook nog eentje voor het Waals Parlement. De Vlaamse Brusselaars delen overigens in dat geluk. (Of zou dit een doelbewuste strategie zijn om meer Vlamingen naar Brussel te lokken?) Zij kiezen afgevaardigden voor het Europees Parlement, het Brussels Hoofdstedelijk Parlement maar ook voor het Vlaams Parlement. Deze variant op het meervoudig algemeen stemrecht behoorde overigens pas tot de mogelijkheden na de introductie van het elektronisch stemmen. Pas na uw keuze op een Nederlandstalige lijst voor het Brussels Hoofdstedelijk Parlement krijgt u immers van de computer nog een schermpje Vlaams Parlement als toemaatje. Zonder elektronisch stemmen zou het ‘geheim der stemming’ geschonden worden. Zo zie je maar dat de technologie de democratie kan verfijnen, al lost ze toch ook niet alles op. Want wat gebeurt er immers indien u (zij het nu in de Nederlandse of Franse taalgroep) blanco stemt? Met die vraag geeft u de dialoog aan de bar ongetwijfeld een heel andere wending. Als het maar gezellig blijft. I
Betty De Wachter
16 april 2009 LOKAAL 11
ORGANISATIE ARCHIEFBEHEER
Documentenbeheer: wat zijn documenten anno 2009-2019? Hoe veranderen de nieuwe trends in communicatie het werk op het gemeentehuis? Zijn sms-berichtjes bestuursdocumenten? Als burgers met elkaar communiceren op Facebook en LinkedIn, moet een lokaal bestuur dan ook niet veel meer interactief de hort op om het beleid een nieuw elan te geven? Maar moet vooral de regelgever niet veel duidelijkere richtlijnen geven zodat er ruimte en tijd vrijkomt voor interessantere taken dan het analyseren van de nieuwe regels? Roel Verhaert
anvankelijk werd het woord document omschreven als een schriftelijk bewijs. Onder invloed van onze tekstverwerkers evolueerde de betekenis naar een geschreven of uitgeprinte tekst. Volgens Wikipedia is een document een verzameling van gegevens. Het decreet over openbaarheid van bestuur spreekt over bestuursdocumenten en interpreteert dit begrip heel ruim. Dat gesavede tekst, een webpagina en een e-mail bestuursdocumenten kunnen zijn, daarover bestaat er geen twijfel. Over sms-berichtjes wordt in het decreet niet gesproken; in de archiefwet evenmin. Nochtans is sms uitgegroeid tot een belangrijk communicatiemiddel. Kan een sms een bestuursdocument zijn? Technologie zwengelt verandering aan Ambtenaren en politici moeten vraaggestuurd denken en de problemen vanuit het standpunt van de burger bekijken. Als de samenleving verandert, moeten zij daar 12 LOKAAL 16 april 2009
tijdig op inspelen. Het gsm-parkeren is daar een prima voorbeeld van. Dergelijke nieuwe mogelijkheden verhogen het comfort van de burger en verlagen de administratieve kosten. De belastingbetaler krijgt meer waar voor zijn geld. Backoffice-taken zullen op termijn nagenoeg allemaal kunnen verdwijnen. Het digitaliseren en automatiseren van de backoffice-activiteiten, zoals het besluitvormingsproces of de inkomende stukken, kan aanzienlijke personeelsbesparingen opleveren, die nodig zijn om personeel in te zetten waar de samenleving het vraagt. Welzijnswerkers, buurttoezichters, parkwachters, jeugdconsulenten of opbouwwerkers zijn allemaal redelijk recente beroepen. En er zullen er nog wel volgen. Nieuwe generatiekloof op komst Nieuwe technologieën veroorzaken telkens een kloof tussen jonge en oude werk-
nemers. Als de twintigers van nu het binnen het managementteam voor het zeggen krijgen, zal er wellicht opnieuw een kloof ontstaan. Deze generatie spreekt immers anders, communiceert anders, leeft anders en zal de bedrijfscultuur een nieuwe schwung geven: samenwerking buiten het bedrijf; samenwerking op basis van netwerking binnen een mondiale en ‘virtuele’ omgeving. Van beeldcultuur naar schrijfcultuur… en terug? Eeuwen hebben onze voorouders hun boodschappen hetzij mondeling, hetzij via beeld doorgegeven. Door de alfabetisering heeft de schrijfcultuur vorige eeuw het overwicht gehaald op de beeldcultuur. Maar verdwenen is de beeldcultuur nooit, integendeel. Zeker tijdens de laatste decennia kwam ze er als communicatiedimensie (opnieuw) bij. Denken we maar
www.zonnebeke.be marlies van bouwel
A
aan digitale fotografie, stripverhalen, cinema… Waar je ook zit, overal op de aarde is er satellietbereik. Iedereen wordt overal en altijd bereikbaar en volgbaar. Met andere woorden, het visueel benaderen van objecten en subjecten wint veld op het opzoeken in registers en bestanden. Een vreemd soort taalgebruik: netglish en smileys Het internet en andere nieuwe media hebben veel vreemde en nieuwe woorden in onze taal ingevoerd: eerder Netglish dan King’s English. De sms en de mms (multimediavariant op sms) zijn de mailcommunicatie aan het inlopen. Belangrijk hierbij is dat de gsm-gebruikers wegens ruimtegebrek een eigen taal ontwikkelden: beelden, tekens en af kortingen. Sommige zijn al in ons administratief taalgebruik binnengedrongen: asap (as soon as possible), nimby (not in my backyard), jit (just in time). Smileys zijn een nieuw soort hiëroglyfen. De nieuwe gsm’s hebben er een aantal standaard aan boord. Eén emoticon drukt gevoelens uit waarvoor anders vele woorden nodig zijn. Internetten als netwerk De kracht van het internet ligt in het participeren aan netwerken, het online interageren. Het levert in een stroomversnelling nieuwe kennis en geactualiseerde informatie op. Patiënten zoeken hun symptomen via het internet op, voordat ze naar hun huisdokter gaan. De huisdokter moet in concurrentie treden met de informatie van het net. Dokters zouden echter ook de kracht van het internet kunnen aanwenden om met andere collega’s wereldwijd symptomen te bespreken.
maar ook in hun professionele wereld, bijvoorbeeld op LinkedIn. Inspiratie voor de gemeentelijke dienstverlening Zijn we (bijvoorbeeld) ons gemeentelijk wijkoverleg nog steeds aan het voeren in parochiezaaltjes en turnzalen? Moeten onze inwoners rekening houden met ónze agenda en met óns tijdstip? Of zijn
Zijn we al zover dat we de bewonersgroepen aanmoedigen virtueel te participeren aan het beleid en hen online in overleg met elkaar te brengen, op het tijdstip dat het hún schikt? we al zover dat we de bewonersgroepen aanmoedigen virtueel te participeren aan het beleid en hen online in overleg met elkaar te brengen, op het tijdstip dat het hún schikt? Onze websites moeten asap gepersonaliseerd en toegankelijk gemaakt worden en de burger moet interactief kunnen participeren. Degenen die niet online kunnen, moeten we leren werken met de nieuwste technologieën. We zouden verkeerd bezig zijn als we onze overheidsactiviteiten afstemmen op de groep die niet kan volgen. We moeten ons immers richten naar de groep die wel mee is met de nieuwe trends. Misschien moeten we ons wel richten op de groep die vooroploopt. Als je bedenkt hoe snel een nieuwe trend zoals Facebook gemeengoed wordt, dan kunnen we als overheid niet snel genoeg gaan.
Als we gewoon minder documenten produceren, dan hoeven we ze niet in te scannen en ook niet te klasseren. Een van de kenmerken van persoonlijke netwerken is ongetwijfeld: iedereen doet mee, ongeacht leeftijd of stand. Er wordt een interrealiteit gecreëerd, de vermenging van de werkelijke wereld en een virtuele wereld. Het internet brengt geïnteresseerde mensen niet enkel in hun vrije tijd samen op bijvoorbeeld Facebook, Netlog, Second Life, e-bay, datingsites,
buiten de organisatie te raadplegen. Een satellietbeeld om naar de ruimtelijke ordening van je gemeente te kijken en kunnen inzoomen op je wijk, straat, huis of tuin is klantvriendelijker dan een saaie inhoudsopgave op de stedelijke website raadplegen. Een mooi voorbeeld van visuele benadering van de burger is de animatiefilm in de luchthaven van Zaventem, waar elke
Visuele benadering van de backoffice-info Internetnetwerken wordt ongetwijfeld een verplichte raadpleging, een basisvaardigheid. Google, specifiek Google Scholar, Google Book Search, Google Maps, Google Earth, Google Docs… zal het vaste werkinstrument worden van elke ambtenaar om creatief met zijn werk om te springen en om de slimme mensen van
passagier met zijn bagage door de scanner moet. De clip is verstaanbaar voor elke passagier, ongeacht zijn afkomst of taal. Mooi toch als overheidstoepassing? Waarom doen we dit niet aan onze loketten ‘vreemdelingen’ of in het straatbeeld? En wat te denken van een ‘geanimeerde’ politiecodex om de burger via zijn gsm tot het juiste gedrag aan te zetten? Is kennis nog wel macht? In welke mate is de informatie op het internet juist, of nog juist, op het ogenblik dat ik ze raadpleeg? Deze overweging geldt uiteraard ook voor een boek, tijdschrift of wetenschappelijke bijdrage. Wat vandaag waar is, wordt morgen door anderen ontkend. Waar vroeger kennis ‘macht’ was, geldt deze macht nog maar voor een korte tijdspanne. De informatie- en kennisberg is onoverzichtelijk. Googelen op een term als ‘backoffice’ geeft 10,4 miljoen resultaten. Door verfijnd te googelen kunnen we het aantal resultaten beperken tot een aanvaardbaar peil. Het wordt een vaardigheid van elke bijdehante medewerker om doelgericht te filteren. Personeelsleden die gestructureerd kunnen denken en bijvoorbeeld een f lowchart of een beslissingstabel kunnen opstellen, zijn zilver waard in een organisatie. Zijn ze bovendien generiek geïnteresseerd of opgeleid, dan worden ze van goud. Minder documenten produceren: er minder moeten verwerken Het lijkt heel eenvoudig: als we de papierberg willen verminderen, scannen we ge16 april 2009 LOKAAL 13
ORGANISATIE ARCHIEFBEHEER
woon alles in. Deze simplistische redenering biedt echter geen oplossing. Als we gewoon minder documenten produceren, dan hoeven we ze niet in te scannen en ook niet te klasseren. Het lijkt evident, maar het is dat niet in de praktijk. Ons dagelijkse kantoorwerk kan immers nog veel efficiënter. Het aantal documenten dat nodig is om de overheid te laten functioneren, moet drastisch beperkt worden. We zouden het proces van minder documenten danig kunnen versnellen indien
alle overheden in dit land op eenzelfde golflengte zouden zitten. Interbestuurlijke samenwerking via het internet is zo makkelijk te organiseren. Eén Vlaamse enterprise architecture lanceren over alle overheden in Vlaanderen heen, zou bergen verzetten die nu te hoog en onoverkomelijk zijn. Het is een kwestie van willen.
ook aan dat de overheid bij maatschappelijke of technologische evoluties achterop hinkt. Bij elk uitvoeringsbesluit zou standaard een implementatie-flowchart moeten zitten, zodat niet elke gemeenteambtenaar in Vlaanderen de teksten op zijn beurt moet analyseren en bediscussiëren.
Veel bureaucratie is het gevolg van regelgeving. De vele reparatiedecreten wijzen op een zekere onzorgvuldigheid en tonen
Roel Verhaert is stadssecretaris van Antwerpen
Klantvriendelijke dienstverlening Deze tekst is een samenvatting van de bijdragen van Roel Verhaert in de VVSG-Politeia-gids Klantvriendelijke dienstverlening, naar aanleiding van de studiedag Wie klasseert, die vindt. Reageren op dit artikel kan via redacteur@politeia.be. Interessante reacties worden opgenomen in de gids. Op 5 mei zal er opnieuw een studienamiddag Wie klasseert, die vindt worden georganiseerd in Mechelen. Meer informatie op www.vvsg.be
advertentie
3/11/09
10:33 AM
NNBXL.COM
stadsvern_A5formaat:Layout 1
Page 1
CON GRE S /// 29. 5.2009
6 jaar stadsvernieuwing in Vlaanderen leid leid en het team Stedenbe Vlaams minister van Stedenbe nieuwing in Vlaanderen. sver stad over res cong nodigen u graag uit op het
vernieuwingsprode ondersteuning van stads regering het ‘Decreet houdende , zichtbare en significante In 2002 keurde de Vlaamse volle iteits kwal op deren stadsontwikkeling in Vlaan partner. Zes jaar jecten’ goed met als doel de en met de private sector als stad in de rol van regisseur tellingen van doels e tieuz wijze te ondersteunen, met de ambi rd of en hoe de e projecten wordt geëvaluee t na de indiening van de eerst nieuwe Vlaamse Regering word een van vond voora de waargemaakt. Aan toen op het terrein werden toekomst. tevens vooruitgeblikt op de Waar en wanneer Flageygebouw Brussel Vrijdag 29 mei 2009 Praktisch
gratis svernieuwing ontwerp aan zet' Deelname en publicatie ‘Stad thuisindestad.be www. via kan rijven insch en Meer informatie
14 LOKAAL 16 april 2009
ORGANISATIE EUROPA
Economische crisis zet territoriale cohesie onder druk In het verleden trok de Europese Unie met het territoriale cohesiebeleid alle Europese landen naar een gelijkaardig welvaartspeil. De voorbije twintig jaar kregen vooral de vroegere Oostbloklanden een flinke economische duw in de rug. Maar welke invulling krijgt territoriale cohesie in de toekomst, of nu al, tijdens de huidige crisis? Daarover boog het Comité van de Regio’s zich op zijn Top in Praag begin maart. Marlies van Bouwel
varez dat Asturias pas na de Franco-dictatuur aan democratie en economie kon werken: ‘Daarbij hebben we veel aan Europa gehad.’ Dat geldt ook voor Madeira, dat 31 jaar geleden maar 29 procent van het Europese BNP/capita haalde en nu dankzij Europa 97 procent. ‘Europa bestaat wel degelijk,’ zegt regiopresident Alberto Jardim. Ook voorzitter Luc Van den Brande vindt dat we niet over Europa mogen klagen:
different, all equal.” Als je in de bergen wilt wonen of in een achtergesteld gebied, dan heb je dat recht ook. Van de Unie moet je niet naar het centrum of de stad verhuizen.’ De druk ‘Toen het Comité van de Regio’s deze Top voorbereidde, zagen we de financiële aardbeving van vorige herfst nog niet aankomen,’ zegt Claudio Martini, minis-
Vaira Vike-Freiberga, ex-presidente Letland: ‘Met de huidige crisis moeten we opnieuw nadenken hoe we de welvaart kunnen verdelen en de financiële wereld herinrichten, zonder een beroep te doen op Karl Marx of John Keynes.’
‘We hebben jaren genoten van de reconversieplannen, zowel in Henegouwen als in Limburg. Wanneer je geen steun meer krijgt, betekent het dat je boven de mediaan van Europa leeft. Delen is moeilijk maar anderzijds, als je al genoten hebt van wat werd gedeeld, moet je ook de anderen wat gunnen. Hiermee wil ik niet zeggen dat je steunmaatregelen van de ene dag op de andere mag stopzetten. Dan creëer je het probleem van de bruggen waar geen straat op aansluit.’ ‘Een goede definitie voor territoriale cohesie hebben we niet, maar het is de ommezijde van de pijler van de Unie met zijn vrij verkeer van goederen, diensten en mensen. Europeanen hebben het basisrecht om te leven en te werken op die plaats waarnaar hun voorkeur uitgaat: “All
Committee of the regions
‘Mijn generatie liep als kind tussen de ruïnes van de Tweede Wereldoorlog,’ zegt de Letse oud-presidente Vaira Vike-Freiberga. ‘Als vluchtelingen waren we alles kwijt. Ons land was kapot, we hadden honger en we werden vernederd.’ Aan het einde van de Tweede Wereldoorlog vluchtte haar familie uit Letland, als jong meisje groeide Vike-Freiberga op in Duitse vluchtelingenkampen, later studeerde ze in Frans-Marokko, daarna werd ze professor in het Canadese Montreal. Bij de val van de Muur keerde ze naar haar geboorteland terug en werd er meteen president. Ze speelde een actieve rol in het EU- en Navo-lidmaatschap van Letland: ‘In de meeste omstandigheden wordt iemand rijk op iemand anders’ kap. In Europa is dat niet zo. De basis van Europa is veiligheid, wederzijds begrip, samenwerking en solidariteit. Gegroeid vanuit kolen en staal, vanuit de EGKS, heeft de Unie fantastische dingen bereikt. Met respect voor de individuele identiteit zijn we zo het verleden, met de genocide, te boven gekomen en richten we ons op de toekomst. Dat zijn geen lege woorden of loze beloften. Het is gemeend. Europa heeft een concept voor elke burger in dit continent. Met de huidige crisis moeten we opnieuw nadenken hoe we de welvaart kunnen verdelen en de financiële wereld herinrichten, zonder een beroep te doen op Karl Marx of John Keynes.’ Volgens Vaira Vike-Freiberga hinkt geen enkele streek zo achterop of ze kan een bijdrage leveren voor een relance: ‘We moeten innovatie aanmoedigen en kritisch zijn over onze instellingen. We moeten de platgetreden paden verlaten en uitzoeken wat wel werkt en wat niet.’ Na het Letse verhaal vertelt Vicente Al-
ter-president van Toscane. ‘Nu worden we getroffen door de werkloosheid, de automobielsector stuikt ineen, het gaat slecht met de bouw. Als burgemeesters en regionale vertegenwoordigers moeten we een sneeuwbaleffect vermijden door in te zetten op schone energie, innovatie, onderzoek, milieu en op morele economische regels om de schizofrene financiële markten te doen stoppen.’ Op dit moment worden vooral de welvarendste regio’s met de tot voor kort meest florerende industrieën het hardst getroffen. De vertegenwoordigers van deze regio’s vinden dat ze volgens het principe van territoriale cohesie nu recht hebben op extra ondersteuning van Europa. Anderen vragen zich af of Europa zich nog wel een territoriaal cohesiebeleid kan ver16 april 2009 LOKAAL 15
ORGANISATIE EUROPA
Committee of the regions
oorloven. Oldrich Vlasak, Europees parlementslid en voorzitter van de Tsjechische vereniging van steden en gemeenten vindt van wel: ‘We moeten voorkomen dat de jaren dertig zich herhalen. We moeten lokale bedrijven volop kansen geven. Bureaucratische regelgeving mag het ondernemerschap in niets belemmeren. De leuze van het Tsjechische voorzitterschap is niet voor niets Europa zonder grenzen.’
tilevel governance: ‘Alle bestuursniveaus moeten samenwerken in de nationale herstelprogramma’s. Het bewustzijn groeit dat de lokale overheden moeten meedoen, niet alleen door op de problemen te reageren maar ook door erop te anticiperen. Lokale politici komen als eersten in contact met de miserie na ontslagen of faillissementen. Een derde van de overheidsuitgaven gebeurt op lokaal
Luc Van den Brande, voorzitter Comité van de Regio’s: ‘Je moet zien dat de boot blijft varen en alle hens aan dek roepen, maar ook nieuwe projecten voorbereiden zodat die er staan zodra het weer beter gaat.’
Ook voor Luc Van den Brande is het evident dat de bank- en automobielsector ondersteund worden zodat ze overeind blijven: ‘Maar dit is ook het moment om extra middelen vrij te maken en nieuwe bedrijven te creëren. Driekwart van de vijf honderd machtigste wereldspelers zijn geboren in de diepste crisissituatie. Je moet dus zien dat de boot blijft varen en alle hens aan dek roepen, maar ook nieuwe projecten voorbereiden zodat die er staan zodra het weer beter gaat.’ Volgens hem is dit een paradox: ‘Maar als het crisis is, word je creatiever met je mogelijkheden.’ In elke toespraak heeft Luc Van den Brande het over mul-
en regionaal niveau, twee derde van de overheidsinvesteringen ook. De helft van het Europese budget moet naar de achtergestelde gebieden blijven gaan.’ Toch geeft hij toe dat er maar weinig cohesie bestaat tussen de verschillende beleidssectoren in de Unie: ‘Ik ben voorstander van meer samenhang of in elk geval een sterkere kruisbestuiving tussen het kaderprogramma, de territoriale cohesie, de Lissabonstrategie. Op dat vlak is de versnippering groot. De objectieven zijn goed, maar er bestaat niet genoeg binding tussen de verschillende sectoren in het beleid, de doelstellingen en de instrumenten die de EU inzet.’
Genoeg impact? Het Comité van de Regio’s en Steden werd door het Verdrag van Maastricht in het leven geroepen, het bestaat vijftien jaar. Dat is jong. Volgens Luc Van den Brande is er nog een hele weg af te leggen om de impact ervan te vergroten. ‘Het Comité wordt om advies gevraagd bij de verdragen. Daar kan natuurlijk veel of weinig mee gebeuren. Daarom heb ik bij de Commissie aangedrongen op een impact assessment (effectenbeoordeling). Een voorbeeld is het groenboek over territoriale cohesie waarop iedereen in Europa tot eind februari zijn mening mocht geven en dat later dit jaar het witboek wordt voor het nieuwe beleid voor territoriale cohesie. Dat is een manier om onze impact in de commissie te vergroten. Tot voor kort werden we door het parlement enkel geconsulteerd over het regionale beleid, maar dat is maar een deel van ons takenpakket. We willen ook samen zitten met het parlement als het over energie en klimaat gaat. Vooral de koppeling met de raad willen we vergroten.’ ‘Daarnaast proberen we zelf een rol te spelen. Op het nieuwe Lissabon Monitoring Platform wisselen honderd gebieden ervaringen uit. Hun analyse is dat lidstaten die in hun nationale programma’s ook regionale programma’s aan boord nemen, meer effect sorteren dan de landen die alles centraal leiden. Het subsidiariteitsplatform geeft in mei een Witboek uit. Het Covenant of Mayors zal ervoor zorgen dat in onze steden en gemeenten de Commissiedoelstelling 2020 op het
Lokale besturen en Europese verkiezingen Lokale besturen willen volwaardige gesprekspartners zijn van alle bestuursniveaus, dus ook op Europees vlak. De lokale besturen vragen aan de Vlaamse leden van het Europees Parlement een lokale reflex te houden of te krijgen in het vroegste stadium van de Europese regelgeving, vooral als het gaat over de diensten van algemeen belang want dit thema raakt aan de wezenlijke opdracht van lokale besturen. Vlaamse Europarlementsleden vragen in discussies meer armslag voor de lokale besturen en houden in de debatten over maatschappelijke thema’s zoals klimaatwijziging of migratie rekening met de gevolgen voor de lokale besturen. Belgisch voorzitterschap De lokale besturen en de OCMW’s in het bijzonder zijn in hun dagelijkse praktijk voortdurend bezig met de problematiek van sociale uitsluiting. Wanneer België in de tweede helft van 2010 het voorzitterschap van de Europese Unie
16 LOKAAL 16 april 2009
heeft, zal armoedebestrijding centraal staan. Dit is een uitgelezen kans om de rol van de lokale besturen onder de aandacht te brengen. Het Comité van de Regio’s De VVSG vraagt dat bij de nieuwe samenstelling van het Comité van de Regio’s meer lokale vertegenwoordigers deel zullen uitmaken van de delegatie want het Comité werd opgericht met een tweeledig doel: ‘Ten eerste wordt ongeveer driekwart van de EU-wetgeving op decentraal niveau ten uitvoer gelegd, zodat het zinvol is vertegenwoordigers van lokale en regionale overheden bij de totstandkoming van nieuwe communautaire wetgeving te betrekken. Ten tweede werd gevreesd dat de burgers de sprongen voorwaarts van de EU niet konden bijbenen. Eén manier om die afstand weg te werken, was gekozen bestuursorganen die het dichtst bij de burger staan een rol te geven in de beleidsvorming.’ BDW VVSG-memorandum: www.vvsg.be
vlak van energie en klimaat gerealiseerd wordt. Het is goed dat de Unie globale doelstellingen opstelt, maar de realisatie vindt plaats op lokaal vlak.’ Het Comité probeert steden en regio’s meer te betrekken bij de verdere ontwikkeling van Europa. ‘Omdat de lokale overheden niet meededen is het Barcelonaproces voor de samenwerking in het Middellandse Zeebekken de mist ingegaan. Daarom heeft Sarkozy een nieuwe Unie voor de Middellandse Zee opgericht waarbij de 43 regio’s rondom de Middellandse Zee wel betrokken zijn. Ze komen op 14 mei in Brussel samen. Het Europa van de verdragen is maar een stuk van wat we willen realiseren. Zo spelen we ook een concrete rol in de samenwerking met de zes landen van Oost-Europa die geen lid zijn van de Unie.’
Hoe lokaal is de vertegenwoordiging? Op de top van het Comité van de Regio’s in Praag op 5 en 6 maart lopen vijfhonderd burgemeesters, minister-presidenten van regio’s en afgevaardigden van deelstaten rond. België heeft twaalf afgevaardigden in het Comité van de Regio’s, netjes verdeeld over de verschillende deelparlementen. Ik herken de immer glunderende Karl-Heinz Lambert. Ik kom geen burgemeesters uit Vlaanderen tegen tot ik op de trappen van het Zofinpaleis het woord collegebesluit hoor. Freddy Sarens, burgemeester van SintAmands, belt naar zijn medewerkers thuis. Tijdens de vorige Vlaamse beleidsperiode zetelde Sarens vanuit het Vlaams Parlement in het Comité van de Regio’s. Op deze top werd hij als gast uitgenodigd. Hij vond het Comité altijd zeer interessant: ‘Op zulke fora merk je dat je collega’s in heel Europa met dezelfde problemen worstelen en vaak ook te weinig armslag hebben. Hier doe je ook ideeën op of zie je op welke domeinen je achterop hinkt of vooruit loopt. Je pikt de laatste trends op, maar ook zie je hoe verschillend de zaken internationaal worden ingevuld.’ De voorzitter van het Comité is momenteel een andere Vlaming: Luc Van den Brande. Hij wijst me erop dat de meeste regionale vertegenwoordigers een lokaal mandaat hebben. ‘De volgende Vlaamse regering zou voor een evenwichtigere samenstelling moeten zorgen. Voor Nederland en Scandinavië zijn er wel veel lokale en provinciale vertegenwoordigers, maar net zoals bij de Belgen zetelen er voor Duitsland, Italië en Spanje vooral regionale vertegenwoordigers.’ Betrokkenheid en doorstroming vindt Van den Brande belangrijk en daarom haalt hij in de aanloop van de Europese verkiezingen ook lokale en regionale correspondenten naar Brussel. ‘Dan komen de verkozenen ook meer in beeld. Een lokale politicus moet een Europese politicus zijn. Maar je bent pas een goede Europese politicus als je ook de lokale benadering kent en weet uit welke hoek daar de wind waait.’ MvB
Marlies van Bouwel is hoofdredacteur van Lokaal
advertentie
Verkiezingen 7 juni 2009 Vlaams en Europees parlement Schaubroeck staat garant voor : • Feilloos verkiezingsdrukwerk zoals kiezerslijsten en oproepingskaarten; • Het aanleveren van de noodzakelijke formulieren voor de stembureaus, de stemopnemingsbureaus en het kantonhoofdbureau; • De levering van de kiesbenodigdheden; • Een juridische begeleiding doorheen het hele verkiezingsproces; • Softwareondersteuning met onze WinBevtoepassing.
www.schaubroeck.be Steenweg Deinze 154 l 9810 Nazareth l tel: +32 (0)9 389 03 49 l fax: +32 (0)9 389 02 04 l e-mail: verkiezingen@schaubroeck.be
16 april 2009 LOKAAL 17
STEFAN DEWICKERE
18 LOKAAL 16 april 2009
FORUM INterview HERWIG REYNAERT & JOS VERHULST
De volksraadpleging gewikt en gewogen Burgers zamelden de voorbije weken met succes handtekeningen in voor een volksraadpleging over de Oosterweelverbinding in Antwerpen. De inwoners van Poperinge mogen zich binnenkort uitspreken over de heraanleg van hun Grote Markt. Lokaal bracht twee mannen met een mening over volksraadplegingen en referenda samen: Jos Verhulst en Herwig Reynaert. Bart Van Moerkerke
A
ls ik Jos Verhulst contacteer voor het interview waarschuwt hij me lachend. ‘Pas op, ik ben een fanatiekeling.’ Hij schreef ruim tien jaar geleden een boek over het referendum. Het is onlangs opnieuw uitgegeven. Jos Verhulst is geen politicoloog. ‘Ik haalde een doctoraat in de theoretische scheikunde. Politiek ben ik een amateur in de betekenis van het Latijnse amare, liefhebben. Ik ben een vurig verdediger van burgerreferenda op volksinitiatief. Met enkele geestesgenoten kwam ik in 1995 in vijf arrondissementen op bij de federale verkiezingen onder de naam Wit. Ons enige programmapunt was het bekendmaken van het instrument van het referendum. Om diezelfde reden stond ik in 2003 ook op de lijst van Vivant. Maar ik ben geen politicus.’ Naast Jos Verhulst neemt Herwig Reynaert plaats, Gents hoogleraar van de vakgroep Politieke Wetenschappen en voorzitter van het Centrum voor Lokale Politiek. Enkele weken geleden liet hij naar aanleiding van het referendum over de Oosterweelverbinding in De Morgen volgende uitspraak optekenen: ‘Op referenda wordt doorgaans conservatief gestemd. Als je verandering wilt, ben je vaak meer met politici dan met burgers.’ De professor wil op basis van deze ene uitspraak zeker niet gecatalogiseerd worden als een tegenstander van volksraadplegingen. ‘Mijn standpunt is genuanceerd, er zijn pro’s en contra’s verbonden aan het instrument.’ Toch zal hij in het ruim twee uur durende gesprek vooral zijn contra’s moeten verdedigen om tegengewicht te bieden aan het vurige pleidooi van Jos Verhulst. De uitslag van een referendum is bindend, een volksraadpleging heeft de waarde van een advies. In Vlaanderen zijn enkel volksraadplegingen mogelijk op lokaal en provinciaal vlak. Jos Verhulst: ‘Eigenlijk gaat het over een flauw afkooksel van een authentiek referendum. Allerlei onderwerpen zijn uitgesloten. Jos Verhulst en Herwig Reynaert
De mensen mogen zich bijvoorbeeld niet uitspreken over wat er met hun belastinggeld gebeurt. Er zijn ook allerlei beperkingen wat de termijnen betreft. Zo kan het niet in de periode rond de verkiezingen.’ Herwig Reynaert: ‘Die tijdsbeperking vind ik een pluspunt. Zo vindt de volksraadpleging in een meer serene sfeer plaats zonder dat ze als een element in de kiesstrijd wordt uitgespeeld.’ Jos Verhulst: ‘De Zwitsers gaan drie, vier keer per jaar stemmen. Daar worden vertegenwoordigende verkiezingen gegroepeerd met lokale, kantonale of federale referenda. Dat is daar geen probleem. In Frankrijk draaide het referendum over de Europese grondwet inderdaad uit op een debat voor of tegen de regering en de president. Waarom? Omdat de burgers zo weinig gelegenheid krijgen om zich rechtstreeks uit te spreken. Als ze de kans hebben, steken ze in die ene stem alles wat op hun lever ligt. De oplossing is eenvoudig: geef mensen de mogelijkheid zich uit te spreken over alles waarover ze zich willen uitspreken.’ Zijn politici dan overbodig? Jos Verhulst: ‘Helemaal niet. Zwitserland heeft verkozen politici. Zij nemen de beslissingen behalve als een zeker percentage van de bevolking via ingezamelde handtekeningen vraagt dat er over een bepaald punt een referendum wordt georganiseerd. Jaarlijks spreken de Zwitsers zich op die manier uit over enkele tientallen federale, kantonale en lokale aangelegenheden. Die punten worden gebundeld zodat de burgers per keer over een tiental zaken stemmen. Ik zeg niet dat dit systeem perfect is maar het komt toch voor 95 procent overeen met wat ik van een democratie verwacht. Ik ben voor het principe van de volkssoevereiniteit: de verzameling van de burgers is de hoogste autoriteit. Voor mij is België met zijn grondwet waarin staat dat de natie soe16 april 2009 LOKAAL 19
FORUM INterview HERWIG REYNAERT & JOS VERHULST
verein is en niet het volk, geen democratie. De burgers kunnen niet, zoals in Zwitserland, kiezen op welke manier beslissingen worden genomen. Bij verkiezingen worden wij gedwongen ons medebeslissingsrecht bij het wetgevende werk af te staan aan de politici. Ik vergelijk het met een situatie waarin je tegenover vijf overvallers staat, maar je mag wel kiezen aan wie van de vijf je je portefeuille afgeeft. Je kunt dus niet kiezen of je hem afgeeft of niet. Zwitsers kunnen dat wel. Ze kunnen over elk beleidspunt vrij beslissen of ze de besluitvorming overlaten aan de politiek of het zelf doen via een referendum.’
Jos Verhulst: ‘Het vrouwenstemrecht is een klassieker, maar zelden wordt het hele verhaal verteld. Verschillende Amerikaanse staten voerden het vrouwenstemrecht al voor de Eerste Wereldoorlog in, na een referendum. Dat Zwitserland zo laat was, heeft niets te maken met het instrument referendum maar met de lokale normen en waarden. Zwitsers zijn over het algemeen vrij conservatief.’
Herwig Reynaert: ‘Dus als slechts vijf procent van de kiezers zou komen opdagen, dan heeft u daar geen probleem mee.’ Jos Verhulst: ‘Neen, omdat iedereen voor zichzelf heeft kunnen uitmaken of hij stemt of niet. Als er een referendum georganiseerd zou worden over bijvoorbeeld de jacht zou ik wellicht ook niet gaan, omdat ik daar niets van afweet. Dan laat ik de beslissing liever over aan mensen die er wel iets van kennen.’
STEFAN DEWICKERE
Herwig Reynaert: ‘Ik ben wel voor het model van representatieve democratie, ik ben geen voorstander van de mogelijkheid om alles te laten bepalen via een referendum. België is geen voorloper inzake vrouwenstemrecht maar in Zwitserland werd het pas in de jaren zeventig een feit. Ook over de regels van de solidariteit, zoals het beschermen van minderheden, moet de politiek de beslissingen nemen.’
is dat toch een groot verschil. En dat laatste is wel democratie? Dat is gewoon een systeem dat in de negentiende eeuw door een elite werd ingesteld en dat behouden is tot nu. Bovendien doet iedere Zwitser die niet deelneemt aan een referendum, dat uit vrije wil. Hij geeft eigenlijk een mandaat om te beslissen aan de veertig procent die wel gaan stemmen. Hij schenkt vertrouwen, zonder enige dwang.’
Jos Verhulst: ‘Voor mij is België met zijn grondwet waarin staat dat
Herwig Reynaert: ‘Daar heb ik toch problemen mee. In theorie is het systeem misschien wel democratisch, de regels zijn democratisch maar het resultaat is dat niet. Het bevoordeelt de mondige, geschoolde burgers die politiek geïnteresseerd zijn. Mensen uit lagere sociale klassen, mensen met een lage scholingsgraad gaan niet. Daarom ben ik ook voor opkomstplicht bij verkiezingen. Uit onderzoeken in de VS bijvoorbeeld blijkt toch duidelijk dat bepaalde groepen in de samenleving niet gaan stemmen, met als gevolg dat de thema’s die hen aanbelangen ook niet meer op de politieke agenda geplaatst worden. Als politicus kun je er namelijk geen stemmen mee halen.’
Moeten politici op die domeinen geen voortrekkers de natie soeverein is zijn? en niet het volk, Jos Verhulst: ‘Ik zou niet weten waarom. Verandering is geen waarde op zich. Is een verandering geen democratie.’ goed, prima. Maar een slechte verandering heb ik liever niet. Trouwens, politici en politieke partijen Willen burgers zelf beslissen? kunnen bij een referendum zonder problemen een Jos Verhulst: ‘Ik zag deze week nog een BBC-peistemadvies uitbrengen, net als andere groepen in de samenleling over de vraag of het volk moet kunnen beslissen of Grootving. De Zwitsers krijgen bij elk referendum een brochure met Brittannië meer macht moet geven aan de EU. 84 procent wilde het onderwerp en de vraag, en met de stemadviezen van de bezelf beslissen, dertien procent niet. In een enquête in Knack van langrijkste betrokken groeperingen. Mensen die gaan stemmen, intussen een tiental jaar geleden gaf 74 procent van de Belgen oriënteren zich daarop.’ aan voor directe besluitvorming te zijn.’ Herwig Reynaert: ‘Dat goed informeren van de burgers is zeker een van de voordelen van een referendum of een volksraadpleging. Ze dwingen de politiek om rechtstreeks met de bevolking te communiceren, dat is positief. Ik zou zelfs geen tegenstander zijn van opkomstplicht bij referenda om de legitimiteit van een beslissing te verhogen. Hoe hoog is de gemiddelde opkomst bij de referenda in Zwitserland?’ Jos Verhulst: ‘Bij heel belangrijke onderwerpen heb je pieken tot 85 procent, maar gemiddeld komen zo’n veertig procent van de mensen stemmen.’ Herwig Reynaert: ‘Dat is eigenlijk niet veel. Dat is toch ook niet de stem van hét volk?’ Jos Verhulst: ‘Als je veertig procent vergelijkt met de paar honderd parlementsleden die in België de beslissingen nemen, dan 20 LOKAAL 16 april 2009
Herwig Reynaert: ‘Als je zou vragen of mensen voor de rechtstreekse verkiezing van de burgemeester zijn, zou wellicht het merendeel ja antwoorden. Maar als je dan uitlegt hoe de burgemeester nu verkozen wordt, de facto bijna rechtstreeks, dan zou een groot deel het misschien wel liever bij het oude laten. Uit onderzoek blijkt ook dat burgers relatief veel vertrouwen hebben in politici. Ze willen in de eerste plaats goed geïnformeerd worden. Is dat gebeurd, dan willen ze dossiers gerust doorschuiven naar de politici. Dat blijkt toch ook uit de magere opkomst bij sommige volksraadplegingen in Vlaanderen. Soms moet er zelfs niet eens tot een telling worden overgegaan omdat er te weinig mensen komen opdagen.’ Jos Verhulst: ‘Dat heeft er natuurlijk mee te maken dat wij hier zo’n halfslachtig systeem van volksraadpleging hebben. Als je weet dat het beleid niet eens verplicht is rekening te houden met de uitslag, dan werkt dat zeer demotiverend. Bovendien zijn deel-
namedrempels ingesteld die boycotacties kunnen uitlokken. Ik vind dat er geen deelnamequotum mag zijn. Zelfs al stemmen er maar enkele procenten, dan nog is dat een zeer groot aantal in vergelijking met het aantal parlementsleden.’
Een veel gehoorde kritiek op volksraadplegingen en referenda is dat ze alles zwart-wit voorstellen, het is ja of neen. Jos Verhulst: ‘Dat hoeft niet zo te zijn. In Zwitserland kun je soms kiezen uit verschillende alternatieven. Trouwens, is dat in het parlement anders? Daar hebben de parlementsleden ook een groene en een rode knop. Uiteindelijk komt het toch altijd neer op een keuze tussen ja of neen.’
STEFAN DEWICKERE
Herwig Reynaert: ‘Je zult me niet horen zeggen dat de representatieve democratie perfect is. Zowel vóór de verkiezingen – wanneer de politieke partijen bepalen voor welke kandidaten we mogen kiezen –, als erna – wanneer de coalitie wordt gevormd – zijn er nadelen aan het systeem.’
ligt dat percentage ongelofelijk hoog: we hebben het wereldrecord handtekeningen verzamelen voor een nepvolksraadpleging. Je moest eens weten hoeveel moeite tientallen mensen zich maandenlang getroost hebben om de 50.000 handtekeningen te verzamelen voor de volksraadpleging over de Oosterweelverbinding.’ In het begin van het gesprek, mijnheer Verhulst, haalde u aan dat burgers zich ook over de belastingen moeten kunnen uitspreken. Jos Verhulst: ‘Absoluut. In Zwitserland of de VS gebeurt dat, en dus zie je dat in sommige kantons of staten de belastingen hoger zijn dan in andere. Maar nergens worden ze afgeschaft, mensen weten dat koken geld kost.’ Herwig Reynaert: ‘Gaat dat dan niet ten koste van de solidariteit tussen groepen in de samenleving?’ Jos Verhulst: ‘Gedwongen solidariteit is geen solidariteit. Als je verplicht wordt geld af te staan, kan van solidariteit geen sprake zijn. Ik ben een groot voorstander van het verzekeringsprincipe in maatschappelijk verband, van de wieg tot het graf. Er zijn nu eenmaal periodes in het leven waarin je hulp van de samenleving kunt gebruiken.’
Politici gebruiken vaak het argument dat een volksraadHerwig Reynaert: pleging maar over een deeltje van het beleid gaat. Dat één facet eruit gelicht wordt. ‘In theorie is een Herwig Reynaert: ‘Ik ben het daarmee eens. Het is een taak van de politiek om het geheel te overvolksraadpleging zien en niet te focussen op één dossier, wat volksraadplegingen soms wel doen. Ik wil een algemeen democratisch, maar het en geen dossiergericht beleid en daarvoor kies ik Herwig Reynaert: ‘Kan dat verzekeringsprincipe vertegenwoordigers. Ik zeg er meteen bij dat ik het ook het onderwerp zijn van een referendum?’ resultaat is dat niet. Ze Vlaamse beleid met zijn vele vakministers veel te bevoordeelt de mondige, sectorieel vind. Bij volksraadplegingen heb ik ook Jos Verhulst: ‘Natuurlijk.’ een probleem met wie wel en niet mag stemmen. geschoolde burgers.’ Neem het voorbeeld van de Oosterweelverbinding. Herwig Reynaert: ‘En wat als de meerderheid De Antwerpenaren zullen hun zeg mogen doen, beslist die solidariteit af te schaffen?’ maar niet de inwoners van de randgemeenten die ook de gevolgen van de uiteindelijke keuze zullen dragen op het Jos Verhulst: ‘Dan moet je dat aanvaarden, maar ik ben er zeker vlak van mobiliteit. Je kunt alleen maar hopen dat enkele politici van dat dit niet zal gebeuren. Mensen zijn geen engelen maar de verzuchtingen van die gemeenten zullen meenemen in de ook geen wolven. Eigenlijk komt alles neer op vertrouwen in de uiteindelijke beslissing. Directe democratie lost dit probleem mens. In ons representatief systeem wordt ervan uitgegaan dat niet op.’ mensen onredelijk zijn en dat politici dus in hun plaats moeten beslissen.’ Welke vraag wordt gesteld? Dat is zeer belangrijk bij een volksraadpleging of referendum. Hoe doe je dat? Herwig Reynaert: ‘In het model van directe democratie creëer Herwig Reynaert: ‘Dat blijft inderdaad een probleem. Ondanks je ook een participatie-elite: de hooggeschoolden beslissen en het feit dat er controle is op de vraag, kan ze bepalend zijn voor kiezen. Dat is geen democratie.’ de uitslag. Ze is soms ook te ingewikkeld geformuleerd.’ Jos Verhulst: ‘De parlementairen vormen ook een elite. De Public Jos Verhulst: ‘Zoals in Zwitserland moet de vraag geformuleerd Choice-theorie leert dat de belangen van de politieke klasse en worden door hen die het initiatief nemen voor het referendum, van de burger kunnen uiteenlopen.’ die de nodige handtekeningen verzamelen. Dat kunnen dus ook politieke partijen zijn. De vraag wordt er gecontroleerd door een Herwig Reynaert: ‘Die mensen zijn verkozen.’ administratief orgaan. In onze karikatuur van een volksraadpleging verzamelen we handtekeningen voor een bepaalde vraag, Jos Verhulst: ‘Na dwangverkiezingen. Ik aanvaard die niet, u wel. die dan vervolgens door het stadsbestuur wordt herschreven. Ik Daarover zullen we het niet eens raken.’ ben het er wel mee eens dat er een bepaald percentage handtekeningen moet worden verzameld, om te zien of het onderwerp maatschappelijk belangrijk genoeg is om er een volksraadpleging of referendum over te organiseren. Maar in Vlaanderen Bart Van Moerkerke is redacteur van Lokaal
16 april 2009 LOKAAL 21
DE RAADZAAL VAN BREE
Icoon op zolder O
p het Vrijthof van Bree werd in 1657 begonnen met de bouw van het augustijnenklooster met Latijnse school. In de daaropvolgende vijftig jaar kwamen er nog kloostergangen, een refectorium en een kapel bij. Toen de paters in 1797 door de Fransen werden verdreven, werd het klooster een rijkswachtkazerne. In 1815 werd het Koninkrijk der Nederlanden eigenaar van het complex dat koning Willem I in 1820 aan de stad schonk. De gebouwen bleven dienst doen als kazerne maar werden ook voor een deel gebruikt voor het lager onderwijs. Vanaf 1830 werden er pogingen ondernomen om er weer middelbaar onderwijs in te richten, maar dat kwam niet van de grond, totdat
22 LOKAAL 16 april 2009
het Bisdom het gebouw in 1887 kocht en er het bisschoppelijke college Sint-Michiel onderbracht. In 1992 sloot de school. Na de restauratie werd het nieuwe stadhuis in april 2004 plechtig geopend. De zolder werd door de paters eeuwenlang verhuurd voor het opslaan van graan, hooi, stro en andere goederen. Vanaf 1887 werd hij verboden terrein voor de studenten, het was een stapelplaats met archief. Vanaf 1970 kwamen er klassen in. Sinds de restauratie zitten de vergaderzalen op zolder. De belangrijkste ruimtes zijn de trouwzaal en de Kim Clijsterszaal of de gemeenteraadzaal. Alle vergaderruimtes zijn voorzien van mobiel meubilair en audiovisuele installaties
LOKALE RAAD ?
Hoe kan de voorzitter de orde in de gemeenteraad handhaven?
!
De voorzitter van de gemeenteraad is verantwoordelijk voor het ordelijke verloop van de gemeenteraad. Zowel ten aanzien van de raadsleden als ten aanzien van het publiek dat op de gemeenteraad aanwezig is, kan de voorzitter optreden. Hij zorgt ervoor dat de aanwezigen de regels uit het Gemeentedecreet en het huishoudelijke reglement van de gemeenteraad respecteren.
STEFAN DEWICKERE
De vergadering in goede banen leiden
zodat ze als congresruimtes kunnen worden gebruikt. Voor Bree is de naam Kim Clijsters een icoon dat wordt verbonden aan het icoon van de raadzaal. Niet alleen als een welverdiend eerbetoon aan de jonge tennisster maar ook als een symbool voor de kwaliteit die het bestuur wil bieden aan zijn bevolking. Tegelijk profiteert het gebouw van deze naambekendheid waardoor het gebouw en Bree nog meer als een icoon ervaren worden. Zeker nu Kim Clijsters aan haar comeback begint, zijn de stadsdiensten trots een Kim Clijsterszaal onder dak te hebben. MvB
Het komt aan de voorzitter toe het woord te geven aan de raadsleden die tijdens de vergadering willen spreken. Hij bepaalt de volgorde waarin de raadsleden tussenkomen in de debatten, kan de raadsleden aanmanen hun betoog af te ronden en kan hen eventueel zelfs het woord ontnemen. Een goede voorzitter waakt over de agenda, laat alle punten aan bod komen, rondt discussies af en zorgt dat de raadsleden over elk punt een beslissing nemen. Bovendien houdt hij de klok in het oog zodat de vergadering op een redelijk uur kan worden gesloten. Maar soms zijn ondanks een laat nachtelijk uur nog altijd een aantal punten niet besproken. Dan mag de voorzitter, ook al is de agenda nog niet volledig afgehandeld, de vergadering toch beĂŤindigen. Uiteraard moeten de punten op een latere vergadering alsnog worden behandeld. De voorzitter kan een vergadering eventueel ook schorsen. Hoewel het Gemeentedecreet hier niets over zegt, kan het huishoudelijke reglement van de raad dit wel regelen. Maar ook als het reglement hierover niets bepaalt, kan de voorzitter dit nog beslissen. Gewoonlijk gebeurt het op vraag van een raadslid of een fractie, maar het is ook mogelijk dat de voorzitter schorst om de secretaris de kans te geven een en ander in de regelgeving op te zoeken. Een schorsing duurt beter niet te lang, een kwartiertje is redelijk. Maar het mag langer zijn. De voorzitter moet zorgen dat agendapunten die de persoonlijke levenssfeer raken zonder publiek worden behandeld. Normaal gesproken vermeldt de agenda dat de raadsleden deze punten op het besloten deel van de vergadering bespreken. Wanneer tijdens het openbare gedeelte een punt aan de orde komt dat eigenlijk in het gesloten deel aan bod moet komen, vraagt de voorzitter het publiek de zitting te verlaten. Hoewel de voorzitter de raadsleden tot de orde kan roepen, mag hij geen raadsleden uit de vergadering zetten. Ook de raad mag dit niet beslissen.
Het publiek in toom houden
Wanneer het publiek het in de raadzaal te bont maakt, kan de voorzitter toehoorders laten verwijderen, na een voorafgaande waarschuwing. In het uiterste geval kan hij een proces-verbaal opmaken tegen een weerbarstige toehoorder. De politierechter kan zelfs een geldboete of een gevangenisstraf opleggen. In sommige raadzalen is een politieagent aanwezig. Dit is veeleer traditie, het is niet verplicht. Het kan een goede optie zijn als een vergadering woelig dreigt te verlopen. De voorzitter zal immers niet zelf mensen uit de vergadering zetten maar schakelt hiervoor de politie in. Komt er zodanig veel publiek opdagen dat er niet voldoende plaats is in de vergaderzaal, dan kan de voorzitter degenen die niet meer binnen kunnen de toegang ontzeggen. Geluidsopnames zijn in principe toegelaten want ze verstoren de orde niet, de apparatuur is immers klein. Cameraploegen hebben een veel grotere impact en hebben wel toelating van de voorzitter nodig. Art. 25 gemeentedecreet Mail uw vraag over de werking van de gemeenteraad naar marian.verbeek@vvsg.be
16 februari 2009 LOKAAL 23
STEFAN DEWICKERE
WERKVELD VEILIGHEID
Burgemeesters evalueren de politiehervorming Ongeveer tien jaar geleden hertekende de wet op de geïntegreerde politie het Belgische politielandschap grondig. De politiehervorming vernieuwde structuren en spelregels op het lokale niveau: de creatie van politiezones, het opmaken van een zonaal veiligheidsplan in de zonale veiligheidsraad, vergaderingen in het politiecollege en de politieraad. Lokaal ging na hoe de Vlaamse burgervaders de politiehervorming op lokaal niveau evalueren. Koen Van Heddeghem
V
oormalig minister van Binnenlandse Zaken Patrick Dewael gaf in 2008 de opdracht aan de federale politieraad om de politiehervorming grondig te evalueren. De voorbije maanden organiseerde de raad hoorzittingen met alle betrokkenen en sleutelfiguren in het politielandschap (korpschefs, bestuurlijke en gerechtelijke overheden). Ook de VVSG heeft haar standpunten toegelicht. Momenteel werkt de federale politieraad aan zijn eindverslag. Het is de bedoeling dat hij dit tegen half april aan de bevoegde ministers en het parlement bezorgt. Daarna zal het parlement het bespreken. Lijst vragen voor burgemeesters Omdat de burgemeesters een sleutelrol vervullen bij de politiehervorming was het zeer belangrijk om hun mening te horen. In overleg met de adviesraad van burgemeesters organiseerde de VVSG een elektronische enquête bij de Vlaamse burgemeesters. De enquête bestond uit 24 LOKAAL 16 april 2009
25 gesloten en twee open vragen. De focus lag vooral op de dienstverlening, de financiering en het personeel van de politiezone. Daarnaast was er ook aandacht voor de werking van bestuursorganen en de organisatie van de politiezone. De tijd om de enquête in te vullen was kort. Ongeveer een op drie burgemeesters vulde de vragenlijsten in. Omdat dit een enquête was bij alle burgemeesters en geen steekproefenquête waren de resultaten representatief en leverden ze een betrouwbaar beeld. Bovendien waren zowel de grote en middelgrote politiezones als de (meer) landelijke politiezones vertegenwoordigd in de resultaten. Alle vijf categorieën politiezones (op basis van de verstedelijkingsgraad) waren gelijk vertegenwoordigd. De volledige resultaten van de enquête kunt u lezen op www.vvsg.be (knop veiligheid). Tevreden over de dienstverlening Voor een dienstverlenende organisatie zoals de politie is de kwaliteit van de dienst-
verlening aan de bevolking een zeer belangrijk criterium. Meer dan vier op de vijf burgemeesters (83%) vinden dat hun gemeente op voldoende dienstverlening van de lokale politie kan rekenen. Is die betere dienstverlening te danken aan de politiehervorming? Een meerderheid van de burgemeesters (62%) meent van wel. Men kan nu alle dagen van de week en de klok rond rekenen op professionele en indien nodig ook gespecialiseerde dienstverlening. Uit de evaluatie blijkt dat de tevredenheid over de dienstverlening daalt naarmate de politiezone minder verstedelijkt is. Wijkwerking zwakke broertje De meeste burgemeesters (75%) zijn tevreden tot zeer tevreden over de uitoefening van de basistaken van de lokale politie. De hervorming leidde duidelijk tot een betere slachtofferzorg en een verhoogde kwaliteit van de lokale recherche en openbare ordehandhaving. Maar de wijkwerking is duidelijk het zwakke broertje: een op de drie burgemeesters is er niet tevreden over. Het is blijkbaar moeilijk om gemotiveerde wijkagenten te vinden en bovendien moeten ze te veel administratieve taken (onder meer kantschriften) uitvoeren die hun werking niet verbeteren. Verscheidene burgemeesters vinden het belangrijk dat de afstand tussen de gemeentelijke diensten en de politiezone niet te groot wordt.
Nu kan de burgemeester alle dagen van de week en de klok rond rekenen op professionele en indien nodig gespecialiseerde dienstverlening.
Te veel gerechtelijke administratieve taken De afgelopen jaren is het debat aangezwengeld over de taken die de politie moet uitvoeren (het zogenaamde kerntakendebat). Volgens een meerderheid van de burgemeesters (56%) kan de politie betere dienstverlening bieden door zich niet te beperken tot haar kerntaken. Andere burgemeesters (28%) zijn van mening dat de politie dat juist wel moet doen. Maar de meeste burgemeesters (80%) zijn het erover eens dat de lokale politie te veel belast wordt met gerechtelijke administratieve taken (kantschriften). Een kleine meerderheid (52%) vindt het een goede zaak dat de gemeente bepaalde administratieve taken (zoals uittreksels strafregister) uitvoert, zodat de politie zich daar niet langer mee bezig hoeft te houden. Schaalgrootte van de politiezones Ongeveer drie kwart van de burgemeesters (72%) vindt de schaalgrootte van zijn politiezone goed om een hoogstaande basispolitiezorg te verzekeren. Een kleine minderheid van de burgemeesters is niet tevreden met de grootte van zijn zone: sommigen (15%) vinden hun zone te klein, andere burgemeesters menen dan weer dat hun zone te groot is om goede basisdienstverlening te bieden. Uit grafiek 1 blijkt dat de burgemeesters die van oordeel zijn dat hun politiezone te klein is, zich vooral situeren in landelijke politiezones. De burgemeesters die van oordeel zijn dat hun politiezone te groot is, behoren eerder tot de meer verstedelijkte zones. Vragen bij de meerwaarde van de politieraad Sinds de politiehervorming kennen we nieuwe bestuurs- en overlegorganen zoals politieraad, politiecollege en zonale veiligheidsraad. Als politieke eindverantwoordelijke voor het lokale veiligheidsbeleid moet de burgemeester het beleid kunnen aansturen. Twee op drie burgemeesters (65%) vinden dat ze voldoende mogelijkheden hebben om het lokale politiebeleid mee te bepalen. De bestuurlijke krijtlijnen van dat lokale politiebeleid worden vooral in het politiecollege uitgetekend, en blijkbaar verloopt dat zonder veel problemen. Want volgens drie op de vier burgemeesters functioneert het politiecollege goed. Sommigen vinden echter dat ze te weinig in de pap te brokken heb
Grafiek 1: De schaalgrootte van de politiezones 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0%
grote steden goed
3
2 te klein
te groot
4
landelijk gebied
geen mening
andere
ben ten gevolge van het systeem van het Kosten wegen (te) zwaar door toegekende stemgewicht. Uit de enquête blijkt dat de financiering Over de werking van de politieraad zijn de van de politiezones de burgemeesters 100% burgemeesters duidelijk kritischer: velen grote zorgen baart. Ongeveer 85% van 90% vragen zich af wat er de meerwaarde van de burgemeesters vinden dat de gemeen80% is.70% Ze wijzen op de beperkte bevoegdhetelijke politiedotatie (te) hoog is of zwaar den weegt op de gemeentelijke begroting. Uit 60%en op het feit dat er weinig of geen 50% discussie en interactie is, want geen pografiek 2 blijkt dat ongeveer 50% van de 40% tegenstelling tussen meerderheid litieke politiezones die behoren tot de typolo30% en20% oppositie. Bovendien beslissen de gegie 1, 2, 3 en 4 de dotatie hoog maar aanmeenten feitelijk over de gemeentelijke vaardbaar vinden. In de meest landelijke 10% politiedotaties. Sommigen pleiten resozones (type 5) is dat slechts 1 op 5. On0% 3 4 zones uit steden landelijk gebied 5 luut voor degrote afschaffing ervan 2en zouden geveer 25% van de typologie de bevoegdheden van de politieraad hun en/of onaanvaardbaar hoog maar overte hoog vindt te hoog en politiedotatie weegt zwaarte op hoogandere aanvaardbaar onaanvaardbaar de begroting hevelen naar het politiecollege. Dit zou aanvaardbaar. dan meer gelijk lopen met de krachtlijnen Ondanks die hoge druk op het budget 100%het Gemeentedecreet. De gemeentevan menen drie kwart (76%) van de burge90% kan dan zijn rol van democratisch raad meesters dat de verdeling van de kosten 80% orgaan weer opnemen en het lokale veitussen de gemeenten onderling (in een 70% ligheidsdebat ten volle voeren. meergemeentezone) correct en billijk is. 60% In50% de zonale veiligheidsraad leggen de Moeilijker ligt het feit dat de gemeente40% burgemeester, de procureur en de korpslijke dotatie sneller stijgt dan de federale. 30% de prioriteiten van hun zonale veichef Omdat de federale dotatie een ‘gesloten 20% ligheidsplan vast. De burgemeesters zijn enveloppe’ is, moeten de gemeenten het 10% over verschil almaar bijpassen via de gemeen0% het algemeen tevreden tot zeer te3 4 die manier landelijk gebiedhet vreden overgrote ditsteden overlegorgaan.2 Ongeveer telijke dotatie. Op stijgt 20% van de burgemeesters waarschuwen aandeel van de gemeentelijke begroting goed te klein te groot geen mening andere ervoor dat dit geen ‘praatbarak’ mag worin verhouding tot de totale gemeentelijke den zonder toegevoegde waarde. begroting. De conclusie is dat de burgeGrafiek 2: De dotatie 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0%
grote steden aanvaardbaar
3
2 hoog maar aanvaardbaar
te hoog
4 te hoog en onaanvaardbaar
landelijk gebied
weegt zwaar op de begroting
andere
16 april 2009 LOKAAL 25
WERKVELD VEILIGHEID
meesters duidelijk bereid zijn om diep in de gemeentelijke beurs te tasten voor de werking van de lokale politie maar ze vrezen dat de financiële limieten voor de gemeenten bereikt of al overschreden zijn. Bovendien kunnen ze die zware financiële inspanningen maar verantwoorden zolang de afstand tussen de gemeente en de politie niet te groot wordt en zij mee het beleid kunnen bepalen. Statuut, werving en selectie te bureaucratisch We hebben de burgemeesters ook hun mening gevraagd over enkele personeelsaspecten die vooral federaal geregeld en gestuurd worden. Bij de werving en selectie van nieuw politiepersoneel wijst men vooral op de (te) beperkte instroom, maar ook het selectieprofiel stemt niet altijd overeen met de verwachtingen op het terrein. De vele schommelingen in het personeelsbestand – omwille van de mobiliteit – komen de lokale inbedding niet ten goede: de burger kent de agent niet meer en vice versa. De tuchtprocedure
is momenteel ook te complex en te omslachtig waardoor slechte elementen dikwijls de dans kunnen ontspringen. Ten slotte vinden velen een vereenvoudiging van het geldelijke statuut noodzakelijk (te veel vergoedingen en premies) en wijzen ze op de groeiende discrepantie met het gemeentelijke personeel. Bovendien betreuren vele burgemeesters het feit dat het statuut federaal wordt bepaald zonder overleg en inspraak van de lokale werkgever. Een financiële-effectenrapportage bij wijzigingen aan het geldelijke statuut zou toelaten de kostprijs ervan voor de werkgever vooraf te schatten. Als je weet dat de lokale besturen twee derde van de politiekosten betalen, zou je een Belfortprincipe (wie betaalt bepaalt) verwachten. 7,5 op 10, maar met verbeterpunten De Vlaamse burgemeesters maken duidelijk een positieve balans op van de politiehervorming. De lokale politiezones verlenen goede en professionele dienstverlening aan de bevolking. De zones
zijn goed georganiseerd en stippelen hun beleid uit via een moderne bedrijfsuitvoering. De grootste bekommernis van de burgemeesters blijft de financiering van de politiezones. Omdat de gemeentelijke financiën nu zwaar onder druk komen, voorzien ze problemen. Ook de afstand tussen de gemeente en de politiezone mag niet te groot worden of het wordt moeilijk om de kosten te blijven verantwoorden in de gemeenteraad. Andere verbeterpunten zijn de werving en selectie en het logge personeelsstatuut. Ten slotte verwachten de burgemeesters terecht meer van de wijkwerking. Zoals een octopus moet de politiezone dus de hand blijven reiken aan de vele betrokkenen in de lokale gemeenschap. Met een gemeenschapsgerichte politiezorg als basisfilosofie zou dat moeten lukken.
Koen Van Heddeghem is VVSG-stafmedewerker veiligheidsbeleid
advertentie
een nieuw product Meer dan wie ook bent u op de hoogte dat de collectieve schuldenregeling mensen moet helpen bij het herstel van hun financiële toestand. Maar u bent evengoed geplaatst om te weten dat de regeling tijdrovend is. RADA Schuld is een nieuwe dienstverlening die OCMW’s en CAW’s als hulpverlener tegemoet wil treden en de aanvraag collectieve schuldenregeling op zich wil nemen. Op die manier kan u zich concentreren op onder meer het persoonlijk contact en de begeleiding van de hulp-behoevende.
RADA Schuld omvat tal van voordelen in elke stap die de collectieve schuldenregeling behelst. Wij stellen ons op als partner van het OCMW of CAW zodat we in directe dialoog tot het beoogde resultaat kunnen komen. Graag maken we met u een afspraak om onze dienstverlening meer in detail te bespreken zodat u een betere kijk krijgt op RADA Schuld. We nemen niet alleen alle schuld op ons, maar vooral het werk. P.S.: aarzel niet om zelf contact op te nemen met RADA Schuld.
RADA Advocaten tel. 070 222 327 fax 070 222 258 info@rada.be www.rada.be
26 LOKAAL 16 april 2009
VMSW - de goede werkmanswoning
WERKVELD WOONBELEID
Schepen Karin Temmerman over Gentse woonstudie:
‘We hebben meer budgetwoningen nodig.’ Hoe zorgen we voor voldoende betaalbare woningen? Moeten we ingrijpen op de private huurmarkt? Kunnen we medioren en senioren stimuleren om hun ruime eengezinswoning sneller over te laten aan jonge gezinnen? Dat zijn enkele vragen waarover experts zich zullen buigen op een colloquium in Gent op 12 mei. Zij zullen een insteek geven voor het Gentse woonbeleid, maar hun conclusies zullen ongetwijfeld ook voor andere steden bruikbaar zijn. Bart Van Moerkerke
D
e stad Gent werkte het voorbije jaar samen met enkele studiebureaus aan een uitgebreide woonstudie. Woonvraag en -aanbod in de stad werden in kaart gebracht via vier deelonderzoeken: de kwantitatieve analyse van de bevolking, de woonbehoeften, de betaalbaarheid van het wonen, en de analyse van het woonaanbod. Na besprekingen met de stadsdiensten, de gemeenteraadscommissie Wonen en de Stedelijke Woonraad Gent wil schepen voor Wonen Karin Temmerman de discussie over het Gentse woonbeleid opentrekken naar iedereen die met wonen bezig is. Dat gebeurt op een colloquium op 12 mei. De woonstu
die en de conclusies van het colloquium zullen vervolgens als basis dienen voor het politieke debat in het college en de gemeenteraad. De schepen wil in het najaar een actieplan voor het Gentse woonbeleid aan de gemeenteraad voorleggen. Voor Lokaal licht ze de belangrijkste conclusies van de woonstudie toe. Andere grote en middelgrote Vlaamse steden zullen er zonder twijfel verschillende elementen in herkennen. Druk op de huurmarkt Een eerste belangrijke conclusie van de studie is dat bijna de helft van de inwoners van Gent op basis van hun inkomen
in aanmerking komt voor een sociale huur- of koopwoning. Met elf procent sociale huurwoningen scoort Gent ruim boven het Vlaamse gemiddelde maar duidelijk onder de behoefte. Tweede conclusie: de stad ziet haar inwonersaantal stijgen maar verliest jonge dertigers met kinderen. Drie kwart geeft nochtans aan in de stad te willen blijven maar vindt er geen betaalbare woning. De buurten waar ze die betaalbare woning wel vinden, missen dan weer voorzieningen, groen, speelruimte. ‘We moeten dus zeker in de 19deeeuwse gordel mikken op open ruimte en voorzieningen,’ zegt Karin Temmerman. ‘We zijn daar nu wijk per wijk mee bezig en dat werkt. Ik stel vast dat bijvoorbeeld in de Brugsepoort het aantal vergunningsaanvragen voor verbouwingen procentueel hoger ligt dan in wijken waar we nog niet aan toe kwamen. Daar is echt een verjonging van de bevolking aan de gang. Hetzelfde zie je in Ledeberg. Met stadsvernieuwing alleen zullen we er echter niet komen. Er zal in de eerste plaats iets moeten gebeuren aan de betaalbaarheid van 16 april 2009 LOKAAL 27
WERKVELD WOONBELEID
de woningen, en niet alleen voor jonge gezinnen. De druk op de huurmarkt is de voorbije jaren exponentieel gestegen. Mensen met een laag inkomen, eenoudergezinnen en alleenstaanden moeten vaak op zoek naar een woning op de private
koopmarkt terechtkunnen. Op het colloquium willen we met de eigenaarssyndicaten, de huurdersbonden en de experts bekijken wat we voor die categorie kunnen doen en welke rol de stad daarin kan spelen. Kunnen we bijvoorbeeld naar een
Met elf procent sociale huurwoningen scoort Gent ruim boven het Vlaamse gemiddelde maar duidelijk onder de behoefte.
huurmarkt want met onze elf procent sociale huurwoningen kunnen we niet aan de vraag voldoen. Komt daarbij dat de aanwezigheid van studenten de druk nog verhoogt omdat het voor een eigenaar veel lucratiever is zijn huis op te delen in kamers dan het te verhuren aan een gezin.’ Ingrijpen op de private huurmarkt? Met de universiteit en de hogescholen bekijkt de stad hoe bijkomende huisvesting voor studenten kan worden gecreëerd. Zo zal de universiteit aan de De Pintelaan een nieuw gebouw optrekken. In afwachting van de realisatie komen er studentenkamers in containers. De stad verbiedt ook dat eengezinswoningen vanaf 250m² nog worden opgedeeld in kamers, de dienst Stedenbouw kijkt daar streng op toe. Karin Temmerman: ‘Over die regel is er maar weinig discussie. De vraag of we moeten ingrijpen op de private huurmarkt om de druk wat weg te nemen, ligt politiek veel moeilijker. Moet je ingrijpen op het mechanisme van vraag en aanbod? En zo ja, hoe? De socialeverhuurkantoren leveren heel goed werk voor de laagste inkomens, we moeten hun stimulansen geven zodat ze meer woningen aankunnen. Daarnaast moet er ook wat gebeuren voor de iets hogere inkomens, die net buiten de dienstverlening van de socialeverhuurkantoren vallen maar toch niet op de
systeem van richthuurprijzen gaan zoals in Nederland of Duitsland? Kunnen we huursubsidies voor de huurders invoeren en er tegelijkertijd voor zorgen dat de huurprijzen niet de hoogte ingaan omdat anders de overheid de huiseigenaars betaalt? Moeten we de kleine huiseigenaars op een of andere manier helpen en beschermen tegen bijvoorbeeld wanbetalers, zodat ze hun woning blijven verhuren in plaats van ze te verkopen?’ Meer sociale woningen Op vraag van de stad is er een fusie op til van de socialehuisvestingsmaatschappij-
luidere stem kunnen spreken in Brussel. Voor schepen Temmerman maakt de woonstudie duidelijk dat er meer sociale woningen moeten komen, ook in private woonprojecten. ‘Met het nieuwe gronden pandendecreet kan de stad haar richtlijn om vanaf vijftig woningen twintig procent sociale woningen te realiseren, hard maken. Daarenboven biedt het decreet mogelijkheden om budgetwoningen te bouwen voor mensen met een iets groter inkomen. In de projecten van het Stadsontwikkelingsbedrijf zullen we bovenop twintig procent sociale woningen zeker ook twintig procent budgetwoningen bouwen. Ik hoop alleen maar dat Vlaanderen ons niet in de kou laat staan. De Vlaamse regering zal een budget ter beschikking stellen van de gemeenten om meer sociale woningen te realiseren. Ik vrees echter dat ze zal zeggen dat wij met onze elf procent al voldoende sociale woningen hebben. Dat zou een ramp zijn. De cijfers geven aan dat we er meer nodig hebben. Ik wil een deel van dat budget.’ Senioren en medioren Wat Karin Temmerman zeker ook ter sprake wil brengen op het colloquium is het feit dat de senioren en de medioren ‘te lang’ in hun ruime gezinswoning blijven wonen. Hoewel het grote huis met tuin
Karin Temmerman: ‘Met stadsvernieuwing alleen komen we er niet. Er moet in de eerste plaats iets gebeuren aan de betaalbaarheid van de woningen.’ en met zetel in Gent. Drie van de vijf hebben toegezegd. Ook de stad zal de woningen die ze in eigendom heeft inbrengen. De nieuwe maatschappij zal ongeveer 10.000 woningen in portefeuille hebben. Ze zal een grotere slagkracht hebben dan de afzonderlijke maatschappijen en met
Gent, 12 mei Woonstad, nieuwe woontrends Het colloquium ‘Gent: Woonstad, nieuwe woontrends’ is een organisatie van de stad Gent en de VVSG. Het heeft plaats op dinsdag 12 mei in de Bijloke in Gent. www.vvsg.be
vaak een last is, zijn er grote drempels om het aan jonge gezinnen te verkopen of te verhuren. ‘De last van het verhuizen is één probleem, het vinden van een betaalbaar alternatief een tweede. Wat kunnen we doen om een betere rotatie van die woningen te verkrijgen? Zijn er fiscale stimulansen mogelijk?’ De schepen wil op het colloquium voldoende ideeën verzamelen om de politieke discussie over het Gentse woonbeleid te stofferen. Experts, huurders, eigenaars en politici zullen er een dag lang van gedachten wisselen. Bart Van Moerkerke is redacteur van Lokaal
28 LOKAAL 16 april 2009
PRAKTIJK
GENT – Mensen met budgetproblemen weten vaak niet waar naartoe omdat ze onvolledig of verkeerd geïnformeerd zijn. Aangezien iedereen recht heeft op een menswaardig bestaan, op gepaste hulp en dus ook op de juiste informatie om die hulp te vinden, geeft Samenlevingsopbouw het adresboekje Met weinig geld (over)leven in Gent uit.
Goedkoop overleven ‘Via het adresboekje worden mensen op een toegankelijke manier wegwijs en zelfredzaam gemaakt in het kluwen van de hulp- en dienstverlening,’ verduidelijkt beleidsmedewerker Kris Dom. ‘In 2005 lanceerde het Project Budget van Samenlevingsopbouw Gent vzw de eerste editie. De vrolijke vormgeving en de concrete thema’s van de huidige editie zijn gelijk gebleven. Dit kleurrijke en figuratieve boekje is een ontwerp van de projectgroep Budget samen met een tiental mensen in armoede. Het boekje is heel duidelijk door het eenvoudige en concrete taalgebruik en erg handig vanwege het zakformaat. In een oogopslag zie je onder de verschillende rubrieken wie je kan helpen. De belangrijkste thema’s zijn Basishulp, Onthaal, Kleding, Eten, Wonen, Gezondheid, Geld, Ontmoeting, Werk, Leren, Vervoer, Kinderen en Jongeren en Vrije Tijd. Met behulp van een stadsplannetje van De Lijn weet je ook onmiddellijk Zowel het beeld van het kompas als de beeldspraak is door gebruikers van hoe je met het openbaar vervoer of te voet op je bestemhet zakboekje bedacht. ming geraakt.’ Dit laagdrempelige informatiekanaal helpt mensen in armoede goede beslissingen te nemen en zelf stappen te zetten naar een oplossing. Het gratis adresboekje wordt verdeeld via vrijwilligersorganisaties en basisdiensten als OCMW’s, CAW’s en de vereniging waar armen het woord nemen. Naast mensen in armoede zelf zijn ook hulpverleners geregeld op zoek naar bijkomende toegankelijke informatie over de hulp- en dienstverlening in Gent om vlot te kunnen doorverwijzen. Om aan die vraag te voldoen is op 17 februari www.metweiniggeld.be gelanceerd. Deze site bevat dezelfde informatie als het adresboek, maar met een paar muisklikken vind je er ook meer achtergrondinformatie over de hulpverleningsinstanties, de fiches van de sociale kaart en een aantal rechten. Het grote voordeel van de website is dat de gegevens eenvoudiger en dus sneller bijgewerkt kunnen worden. Het zakboekje verschijnt maar om de drie jaar. Uit de vele positieve reacties blijkt dat het adresboekje en de website gepaste kanalen zijn om de verschillende kwetsbare groepen in Gent te informeren. Veel mensen blijken het boekje permanent op zak te hebben. De gebruikers bevestigen dat het hun leven veel gemakkelijker maakt. Omdat deze communicatiekanalen werken, stelt Samenlevingsopbouw haar knowhow graag gratis ter beschikking aan andere steden en gemeenten. Inge Ruiters
Gids voor daklozen Kortrijk – Sinds februari geeft het OCMW van Kortrijk een daklozengids uit. Via het netwerk van lokaal sociaal beleid en vrijwilligersorganisaties worden 500 exemplaren zeer gericht verspreid onder daklozen en mensen met financiële problemen. Het idee is ontstaan vanuit het winternoodplan. Straathoekwerk, dienstencentra, CAW’s, vzw de Kier en buurthuizen namen gezamenlijk het initiatief om een gids te maken over de mogelijkheden in de stad voor materiële hulpverlening. Gemeenschapswachten, straathoekwerkers, wijkagenten, woonbegeleiders en andere hulpverleners die op straat actief zijn, vinden het ook een handig instrument om hun
cliënten gericht informatie te geven. Door zijn handige zakformaat neem je de gids gemakkelijk mee op pad. De folder is vervaardigd uit duurzaam synthetisch papier (AGFA Synaps – OM 170), scheurvrij en weerbestendig. De rubrieken zijn heel doelgericht gekozen en herkenbaar door het gebruik van eenvoudige pictogrammen: maaltijd, soep, douche, was, verpleegkundige hulp, winterpakket en kledij. Alle locaties zijn met foto afgebeeld en op een kaartje gesitueerd. Op www.sociaalhuiskortrijk.be (nieuws) is de gids digitaal beschikbaar. U kunt de gratis gids bestellen via daklozengids@sociaalhuiskortrijk.be. Inge Ruiters
ii Kris Dom, beleidsmedewerker samenlevingsopbouw Gent vzw, T 09-233 95 15, kris.dom@samenlevingsopbouw.be Nele Hofman, stafmedewerker lokaal sociaal beleid Kortrijk, nele.hofman@ocmwkortrijk.be, www.sociaalhuiskortrijk.be (nieuws)
16 april 2009 LOKAAL 29
STEFAN DEWICKERE
WERKVELD SOCIAAL BELEID
SOS huisvesting - Tips voor doorgangswoningen Het gebeurt dagelijks. Vóór de maatschappelijk werker van het OCMW zit iemand in nood. Door een ongeluk, natuurramp of intrafamiliaal geweld heeft hij of zij geen dak meer boven het hoofd. Bij familie of vrienden kan hij of zij niet terecht. En dan zitten de onthaalcentra vol. Nathalie Debast, Erna Poesmans en Geert De Bolle
W
ie opeens dakloos wordt, komt bij het OCMW terecht en van het OCMW van Aalter, vond het noodzakelijk om een andere hoopt er weer een eigen woonst te krijgen. De meeste oplossing te vinden: ‘Naar aanleiding van een concrete situatie OCMW’s ontwikkelden in de loop van de jaren goede vormen kwamen we tijdens onze zoektocht naar een geschikte opvang van samenwerking met andere diensten en kunnen mensen getot de vaststelling dat we in het ontmoetingscentrum een apparricht doorverwijzen naar opvangcentra, bouwmaatschappijen tement hebben dat ingericht kan worden als noodwoning. Voor of private verhuurders. Andere OCMW’s beschikken over eigen de inrichting hebben we subsidies aangevraagd bij de POD Maattijdelijke huisvesting: crisiswoningen, noodwoningen, transitschappelijke Integratie. Omdat het pand al eigendom is van het woningen of doorgangswoningen. Maar geregeld overtreft de OCMW, hoefden we geen extra financiële middelen vrij te mavraag het aanbod. ken voor de aankoop van De POD Maatschappelijke Integratie het gebouw.’ De noodwois zich van het probleem bewust en Het is voor mensen in een noodsituatie niet ning zal gebruikt worden probeert via subsidies het aanbod aan voor mensen die getrofdoorgangswoningen te vergroten. Het evident naar onthaaltehuizen in andere fen zijn door een natuurOCMW van Aalter ging op de oproep ramp. Ineke Poelman: ‘We verhoging van het aantal doorgangswonin- gemeenten te gaan, ver van hun vertrouwde bekijken nu intern verder gen van de POD in. Het had al enkele of we ze ook zullen openjaren de afspraak met de plaatselijke omgeving, werk, school of vrienden. stellen voor een andere vastgoedkantoren en het rusthuis dat doelgroep, bijvoorbeeld die in een noodsituatie in de mate van mensen die getroffen zijn het mogelijke plaats ter beschikking stellen. Bij brand of natuurdoor intrafamiliaal geweld. We zijn ervan overtuigd dat dit een ramp en in andere noodsituaties worden deze organisaties dan aanwinst is voor ons OCMW en de inwoners van Aalter. Het is gecontacteerd. Maar vastgoedkantoren zijn alleen bereikbaar voor mensen in een noodsituatie immers niet evident om naar tijdens de kantooruren en kunnen niet altijd een geschikt pand de onthaaltehuizen van de CAW’s van Gent, Deinze of Eeklo te aanbieden. Het rusthuis kan hooguit voor enkele dagen ondergaan, ver van hun vertrouwde omgeving, werk, school, vriendak bieden aan bejaarde personen. Ineke Poelman, secretaris den of organisatie waar ze hun hobby uitoefenen. De meeste 30 LOKAAL 16 april 2009
Een noodhotel geeft meer ademruimte om een menswaardige opvang te vinden en moet ervoor zorgen dat de normale werking van de onthaalcentra en welzijnsdiensten niet volledig wordt ontregeld.
slachtoffers willen in Aalter blijven wonen.’ De opening van de noodwoning wordt binnenkort op de OCMW-raad besproken en het advies van het schepencollege wordt ingewonnen. Ineke Poelman: ‘We moeten nog een resem thema’s verder uitwerken voor we echt kunnen opstarten, zoals de dagprijs, het contracttype en het interne huurreglement.’
Inschrijfstrook Studiedag ‘SOS huisvesting’
Fax
euro
Workshop 1
Praktisch
Voor wie?
- beleidsverantwoordelijken en maatschappelijk werkers van de OCMW’s - welzijnswerkers die met deze problematiek bezig zijn
Plaats en datum
- Schaarbeek, vrijdag 8 mei 2009 - De Factorij, Huart Hamoirlaan 13 De Factorij ligt op wandelafstand van het station van Schaarbeek. Een routebeschrijving vindt u op http://www.hig.be/instituut/factorij.htm
Prijs
- 60 euro inclusief lunch en VVSG-Politeia-publicatie SOS huisvesting
Inschrijven
- inschrijven vóór donderdag 30 april, bij voorkeur via www.vvsg.be (kalender) - via bijgevoegde inschrijvingsstrook
Annuleren
Kan kosteloos tot vrijdag 1 mei. Bent u onverwacht verhinderd en is het te laat om te annuleren: laat u vervangen door een collega.
Info
Workshop 3
ondernemingsnummer 0451.857.5473
Workshop 2
Voor 1 mei faxen of mailen naar: VVSG-congrescentrum, Linda Francx, Paviljoenstraat 9, 1030 Brussel, F 02/211.56.00, linda.francx@vvsg.be
Bestuur
Tel
Adres
Voornaam
x 60 euro =
schrijft volgende personen in voor de studiedag ‘SOS huisvesting’
Naam
Deelnameprijs van
Handtekening
wordt gestort op rekeningnummer 091-0115696-04 van VVSG vzw, met vermelding studiedag ‘SOS huisvesting’
Annuleren kan kosteloos tot en met 1 mei. Nadien blijft u het volledige inschrijvingsgeld verschuldigd. Een collega mag uw plaats altijd innemen.
Uw gegevens worden opgenomen in een bestand voor administratieve doeleinden en voor communicatie over VVSG-activiteiten en worden niet doorgegeven aan derden. Overeenkomstig de wet op de privacy van 8/12/92 tot bescherming van de persoonlijke levenssfeer hebt u het recht op inzage en verbetering van de over u bewaarde gegevens.
wordt vereffend op basis van de factuur gericht aan
Datum
Ieper was een van de eerste OCMW’s die tijdelijke huisvestingsvormen organiseerden. Het OCMW startte er in 1976 met twintig studio’s in het vroegere rusthuis Belle-godshuis. ‘Hier konden alleenstaande moeders met hun kind terecht,’ zegt Paul Hoorelbeke, hoofd sociale dienst van het OCMW van Ieper. In 2000 werd dit initiatief stopgezet omdat de accommodatie niet meer beantwoordde aan de hedendaagse eisen van wonen en comfort. Een jaar eerder had het OCMW al een noodhotel geopend. Paul Hoorelbeke: ‘Dit biedt kortstondige opvang aan alleenstaanden of gezinnen in bepaalde dringende noodsituaties. We bieden voor maximaal drie nachten noodopvang aan, in afwachting van een meer permanente en passende oplossing. Het noodhotel is een volledig huis, met voldoende capaciteit. Het is ook een service voor de Ieperse welzijnsdiensten. Vooral voor grotere gezinnen is het moeilijk om passende opvang of huisvesting te vinden. Het noodhotel geeft de aanvragende dienst meer ademruimte om een menswaardige opvang te vinden en moet ervoor zorgen dat de normale werking van de onthaalcentra en welzijnsdiensten niet volledig wordt ontregeld.’ Naast het noodhotel heeft het OCMW nog twee doorgangswoningen en enkele studio’s voor alleenstaanden ter beschikking. Paul Hoorelbeke zag al een hele evolutie: ‘Maar helaas blijft de behoefte aan opvang van de daklozen groot.’
Praktisch: linda.francx@vvsg.be, T 02-211 55 56 Inhoudelijk: nathalie.debast@vvsg.be, T 02-211 55 77
Organisatie
De VVSG met de steun van de Vlaamse minister van Welzijn.
Nathalie Debast is VVSG-stafmedewerker armoede, energie en wonen, Erna Poesmans is projectmedewerker modelontwikkeling doorgangswoningen en maatschappelijk werker OCMW van Hasselt en Geert De Bolle is projectmedewerker modelontwikkeling doorgangswoningen en woonzorgbemiddelaar bij het OCMW van Harelbeke SOS huisvesting3003.indd 1
SOS Huisvesting Voor welke doelgroep is een doorgangswoning bestemd, hoelang verzorg je de noodopvang, welke begeleiding bied je de mensen aan? OCMW’s zitten met veel praktische vragen, los van de financiële gevolgen van een dergelijke noodwoning. Daarom gaf het kabinet van de Vlaamse minister voor Welzijn aan de VVSG en een werkgroep van 25 OCMW’s een onderzoeksopdracht over de doorgangswoningen als hulpverleningsvorm. Om een juist zicht te krijgen op het aanbod en de werkwijze van de OCMW’s kregen alle OCMW’s in juli 2008 een vragenlijst over hun aanbod, doelgroep, termijn, begeleiding en eventuele samenwerkingsovereenkomsten met andere organisaties. Ondanks de grote verschillen zijn er toch een aantal tendensen terug te vinden in de invulling van het concept doorgangswoning. Alle informatie werd gebundeld en verwerkt in SOS Huisvesting, Modellen en tips voor de organisatie van tijdelijke huisvesting door het OCMW. Hiermee kunnen de OCMW’s verder aan de slag. Deze publicatie is een leidraad voor OCMW’s die hun aanbod willen evalueren en bijsturen of willen beginnen met het aanbieden van tijdelijke opvang. Het geeft toelichting bij de verschillende deeltypes die er bestaan, en somt de mogelijkheden betreffende gebouw, doelgroep, duur en invulling van begeleiding op. Ook de zeer praktische tips van de werkgroep werden opgenomen in dit werk. Tijdens de studiedag SOS huisvesting op 8 mei schetst de werkgroep de belangrijkste resultaten van de enquête en licht ze de verschillende types van het concept doorgangswoning toe. Ze probeert u op weg te zetten om de eigen werking kritisch te bekijken en geeft suggesties vanuit de praktijk. Ook de contracten of Studiedag SOS huisvesting overeenkomsten worden bekeken. In de namiddag zijn er drie workshops met een praktische invalshoek: de begeleiding van de bewoners in de doorgangswoning, de opstart of de evaluatie van de werking en een aantal praktische knelpunten waar we een compromis zoeken tussen de visie van de bewoner en de belangen van het OCMW. Brussel – vrijdag 8 mei
Mensen met acute woonproblemen komen bij het OCMW aankloppen in de hoop dat het OCMW hun onderdak kan bezorgen. Veel OCMW’s ontwikkelden daardoor een woningaanbod dat mensen tijdelijk opvangt.
De studiedag SOS huisvesting schetst een beeld van deze tijdelijke opvang en gaat vooral in op werkwijzen om een goede opvang te organiseren. Tot welke doelgroepen kunt u zich het best richten? Welke contracten of overeenkomsten maakt u met de tijdelijke bewoners? Hoe kan de begeleiding er uitzien? De inhoud van deze dag komt mee uit een bevraging die de VVSG in 2008 bij de Vlaamse OCMW’s organiseerde. Door de grote respons kunnen we u voor de eerste keer een volledig beeld schetsen van de mate waarin OCMW’s tijdelijke opvang aanbieden. Op de eerste plaats nodigen we u met deze studiedag uit tot een uitwisseling van ideeën en een ontmoeting tussen iedereen die werk wil maken van goede tijdelijke huisvestingsmogelijkheden.
Deze studiedag heeft plaats in De Factorij te Schaarbeek. Meer informatie bij Erna Poesmans, T 011-30 81 24 of op www.vvsg.be. 30/03/09 14:45
advertentie
Dé referentie in energierecht en de lokale sector www.belgischenergierecht.info
www.publius.be
16 april 2009 LOKAAL 31
WERKVELD OPVOEDINGSBELEID
Resultaten opvoedingstop 10
DANIEL GEERAERTS
Wat vinden ouders in Oostende het belangrijkst in de opvoeding van hun kind(eren)? De antwoorden van driehonderd ouders op deze vraag leveren volgende top tien op: 1 Warmte en affectie geven en krijgen 2 Waarden en normen bijbrengen 3 De ontwikkeling van je kind opvolgen en stimuleren 4 Respect hebben en geven 5 Samen dingen doen 6 Vertrouwen geven 7 Duidelijke regels en afspraken hanteren 8 Luisteren naar elkaar 9 Ruimte geven en krijgen voor emoties 10 Zelfstandigheid
Opvoeden in één week Om positief opvoeden en opvoedingsondersteuning in de kijker en op de maatschappelijke agenda te zetten wordt jaarlijks de Week van de Opvoeding georganiseerd. Dit jaar heeft ze plaats van zaterdag 16 tot zaterdag 23 mei. Met de Week van de Opvoeding wil de Vlaamse regering vooral ouders en opvoedingsverantwoordelijken bereiken. Ann Lobijn
O
uders zijn dagelijks bezig met opvoeden. Het is een continu, natuurlijk proces. Toch loopt het niet altijd even vlot. Ouders stellen zich geregeld vragen, zijn soms onzeker of ervaren moeilijkheden. Dat blijkt uit de vragen aan hulpverleners over opvoedingsondersteuning en uit de grote belangstelling voor tvprogramma’s, boeken en lezingen over opvoeding. Het is belangrijk ouders te versterken in hun rol als opvoeder. Zij hebben het beste voor met hun kind en kennen hun kind het best. De Week van de Opvoeding is een initiatief dat ertoe
moet bijdragen de taboes over opvoeding weg te nemen en een boodschap over positief ouderschap uit te dragen. Een positieve interactie tussen ouders en kinderen bevordert de ontwikkelingskansen en het welzijn van kinderen. Om het idee van positief opvoeden te beklemtonen lanceert het Expertisecentrum Opvoedingsondersteuning in het kader van de Week van de Opvoeding onder andere een ludieke quiz. Daarnaast wil het centrum ook het aanbod aan opvoedingsondersteuning dat er in Vlaanderen is in de kijker plaatsen. Maar uiteraard kunnen
er ook lokaal tussen 16 en 23 mei allerlei evenementen in verband met positief opvoeden georganiseerd worden. Dit is dus zeker een warme oproep aan lokale besturen en opvoedingswinkels om in de Week van de Opvoeding zelf een activiteit te organiseren. Ter inspiratie een verslagje van wat er vorig jaar allemaal gebeurde. Feest Vorig jaar organiseerde Antwerpen een groot feest van de opvoeding op de Antwerpse Groenplaats. Daar konden ouders terecht met hun vragen over kleine en grote opvoedingsproblemen. Ze namen samen met hun kinderen deel aan toffe activiteiten en wisselden ervaringen uit. Maar ze maakten er vooral kennis met organisaties die steun, tips en advies geven over opvoeding. En dat zijn er tegenwoordig een heleboel. Zo bestaan er verschillende websites over opvoeden, worden er
Oproep: Week van de opvoeding Organiseert u een activiteit voor de Week van de Opvoeding, dan kunt u die laten opnemen in de activiteitenkalender. U bezorgt daartoe volgende gegevens aan Nele Travers van het Expertisecentrum Opvoedingsondersteuning: de datum van het evenement, de provincie en de gemeente, een korte omschrijving van de activiteit of het initiatief, de doelgroep, de locatie en de contactgegevens. ÎÎnele.travers@kindengezin.be
32 LOKAAL 16 april 2009
cursussen over opvoeden in avondonderwijs aangeboden en organiseert Kind en Gezin speciale opvoedingsspreekuren. Ook de Antwerpse opvoedingswinkel, een samenwerkingsverband tussen de stad Antwerpen en CAW De Terp, met de steun van de Vlaamse overheid, stelde zich voor op het feest van de opvoeding. Top tien It takes a whole village to educate a child, onder die titel nam Oostende in 2008 deel aan de opvoedingsweek. Op woensdag 4 juni werden enkele straten verkeersvrij gemaakt zodat ze gebruikt konden worden als speelstraten. Ongeveer 1500 ouders en kinderen kwamen daar naartoe. Er waren activiteiten zoals een speelkoffer, een springkasteel, een circusshow, skeelers en skateboards, een reuzendomino en een ballonwedstrijd. Ouders met kinderen die gebruik maken van de kinderdagverblijven en de buitenschoolse opvang, werd gevraagd een fiche in te vullen in verband met opvoeding. De resultaten hiervan werden verwerkt tot een opvoedingstop 10 en bekendgemaakt tijdens de slothappening op zaterdag 7 juni. Driehonderd ouders vulden de enquête in. Er werden opvoedingspalen geplaatst in verschillende winkels met informatieve scheurfolders over verschillende thema’s (zoals voeding, spel en zakgeld). Heel veel mensen brachten tijdens de opvoedingsweek een bezoek aan de opvoedingswinkel in Oostende, namen brochures en folders mee of maakten een afspraak voor een adviesgesprek. Ook de weken erna vonden meer ouders de weg naar de Opvoedingswinkel en waren er opvallend meer deelnemers op de informatieavonden die de Opvoedingswinkel maandelijks organiseert. De Week van de Opvoeding in heel Vlaanderen Ganshoren organiseerde in het kader van de Week van de Opvoeding 2008 een informatiesessie voor ouders over straffen en belonen en over praten met kinderen. In Peer gingen vooral de begeleidsters en de kinderen van het IBO aan de slag met de Week van de Opvoeding. De begeleidsters deden hun best om de kinderen op een speelse manier te informeren over opvoeding, met als orgelpunt donderdag 5 juni. Dan werd er een heuse spelnamiddag georganiseerd met als thema ‘de jeugd van 1950’. De kinderen konden deelnemen aan spelletjes uit de oude doos, zoals bikkelen. De meeste oude
Handleiding opvoedingsondersteuning voor lokale besturen Het Expertisecentrum Opvoedingsondersteuning ontwikkelde een Handleiding opvoedingsondersteuning voor lokale besturen. In de handleiding staat informatie en duiding over de organisatie van het lokale overleg opvoedingsondersteuning, over de manier waarop opvoedingsondersteuning gecoördineerd kan worden en wat de taak en rol kunnen zijn van de lokale coördinator opvoedingsondersteuning en van de verschillende lokale betrokkenen in de opvoedingsondersteuning. Naast een theoretisch luik bevat de handleiding ook veel praktische tips. Het Methodiekenboek Onder collega’s: opvoedingsondersteuning, een initiatief van het Limburgs Steunpunt Opvoedingsondersteuning is ook opgenomen. Elk lokaal bestuur ontving een exemplaar. Dit boek helpt lokale besturen, lokale overleggen, organisaties en samenwerkingsverbanden om handen en voeten te geven aan opvoedingsondersteuning. De handleiding is geen eindproduct. Ze zal aangevuld worden met nieuwe kennis en inzichten en lokale praktijken. Enkel de Handleiding opvoedingsondersteuning voor lokale besturen kun je downloaden via www.kindengezin.be, knop nuttige links, opvoedingsondersteuning professionals
Een nieuwe Gids voor Gezinnen Waarom nog kiezen voor huwen als we al samenwonen, wat is het verschil met wettig samenwonen? Waar kan ik terecht bij twijfels over opvoeding? Hoe krijg ik de zorg voor mijn gezin en mijn werk gecombineerd? Wat moet er allemaal geregeld worden bij de geboorte van een kind? Kan ik een sociale lening krijgen? Hoe verloopt een adoptieprocedure? Welke ontwikkelingsfasen maken kinderen door? Welke mogelijkheden zijn er als het slecht gaat in onze relatie? Kan ik als alleenstaande ouder op extra steun rekenen? Hoe word ik ondersteund bij de zorg voor een ziek familielid? In de Gids voor Gezinnen, een uitgave van het Hoger Instituut voor Gezinwetenschappen, kunnen alle gezinnen – gehuwden of samenwonenden, alleenstaande ouders, nieuw samengestelde gezinnen, gezinnen die een kind verwachten of die kinderen hebben, gezinnen die zorgen voor een familielid – een antwoord vinden op vragen uit het dagelijkse leven. Duidelijke en concrete informatie is samengebracht en via adressen en links wordt doorverwezen naar diensten die kunnen helpen. Deze gids is niet alleen interessant voor mensen die meer willen weten over het leven in een gezin, maar ook voor organisaties die met gezinnen werken. Alle informatie die anders verspreid beschikbaar is, wordt hier gebundeld. Met een papieren publicatie en een internetversie zet het HIG de traditie van de Gids voor Gezinnen verder. De eerste werd gepubliceerd in 1993 naar aanleiding van het Internationaal Jaar van het Gezin. Binnenkort is de nieuwe versie ter beschikking. Misschien een goed idee om de Gids te overhandigen aan jonggehuwden in uw gemeente? Meer informatie bij het Hoger Instituut voor Gezinswetenschappen, info@hig.be, T 02-240 68 44 of www.hig.be, knop projecten
spelletjes waren nieuw voor de kinderen, dus was de interesse ook heel groot. De dag werd afgesloten met een spetterend smoutebollenfestijn. In Hasselt hield de opvoedingswinkel een opendeurdag om zijn werking en organisatie voor een breder publiek uit de doeken te doen. Een deel van de straat was afgezet om plaats te maken voor animatie- en schminkstandjes, springkastelen, een gocartcircuit en nog veel meer voor de speelse pret.
Ook in Wetteren was de Week van de Opvoeding de gelegenheid voor de Opvoedingswinkel om buiten te komen: zij waren present tijdens de wekelijkse donderdagmarkt. De Opvoedingswinkel deelde cake en warme chocomelk uit en had natuurlijk allerlei documentatie liggen over opvoeden. Ann Lobijn is VVSG-stafmedewerker kinderopvang 16 april 2009 LOKAAL 33
Creëren uw openbare vuilnisbakjes troep? Een goed onderhouden openbaar domein maakt elke gemeente aantrekkelijker. Openbare vuilnisbakjes zijn maar één element in het totale beeld. Die bakjes plaats je bovendien niet lukraak maar weloverwogen, en ook het beheer verdient de nodige aandacht. Zo niet zijn de vuilnisbakken alleen een bron van ergernis voor omwonenden en passanten. En dan wordt de remedie een echte kwaal. Liesbet Noé
O
penbare vuilnisbakjes bieden een service aan voorbijgangers die buiten consumeren en snel van hun klein afval af willen. Voor de netheid van de omgeving lijkt het logisch om veel vuilnisbakjes te plaatsen op locaties waar veel mensen passeren en samenkomen. Dit is echter niet altijd het geval. In bepaalde gevallen zullen de bakjes net vuilnis aantrekken dat er niet in thuishoort. Daarom is het zo belangrijk om goed over de plaatsing van straatkorven na te denken.
en de ledigingsfrequentie indien ze gekend was. Deze gedetailleerde inventaris vormde voor de gemeente het uitgangspunt om de zwerfvuilproblematiek te bestuderen. Steden zoals Lier en Aalst beschikken al langer over zo’n spreidingsplan. In Gent is de inventaris gedigitaliseerd en gekoppeld aan een GIS-programma dat de optimale ledigingsroutes en -frequentie voor de vuilnisbakjes berekent. Een inventaris biedt mogelijkheden voor de verdere uitvoering.
Vuilnisbakkeninventaris Weet uw gemeente waar alle vuilnisbakjes op haar grondgebied staan? De gemeente Mol inventariseerde twee jaar geleden voor het eerst alle gemeentelijke vuilnisbakjes op basis van de standplaats, het type, het volume, de montage, de staat van onderhoud
Overal vuilnisbakken? Gemeentebesturen zetten gewoonlijk hun praktijkervaring in om te beslissen waar ze straatkorven plaatsen. Knelpuntlocaties zijn meestal goed gekend, maar vaak worden vuilnisbakken ook op vraag van de inwoners geplaatst. Om af te wegen of de
Huisvuil in openbare vuilnisbakjes gooien, is sluikstorten Burgers die zich van hun afval willen ontdoen, zien in openbare vuilnisbakjes soms een handig en goedkoop alternatief om huisvuil op kosten van de gemeenschap te dumpen. Nochtans is het duidelijk dat openbare vuilnisbakjes daar niet voor dienen. Dergelijk ontwijkgedrag is
34 LOKAAL 16 april 2009
even goed te beschouwen als sluikstorten. Het dumpen van huisvuil in openbare vuilnisbakjes kan vanaf nu bestraft worden met gemeentelijke administratieve sancties voor zover de gemeente dit opneemt in het politiereglement. Als een gemeente in haar reglementen géén ad-
ministratieve sanctie heeft opgenomen, geldt een strafsanctie van 250 euro (45,45 euro vermeerderd met de opdeciemen, hetzelfde maximumbedrag als voor GAS). Meer informatie over GAS: www.vvsg.be, knop omgeving, milieu, milieuhandhaving
Interafval
WERKVELD AFVALBELEID
Overweeg vuilnisbakjes weg te nemen bij misbruik en communiceer dit ook.
plaatsing van (meer) vuilnisbakken verantwoord is, geven we een aantal richtlijnen. Vuilnisbakken plaats je alleen wanneer er een gegronde reden voor is: op plaatsen en routes waar veel volk passeert of waar specifieke afvalstromen vrijkomen. Voorbeelden van dergelijke locaties zijn bushokjes, winkelstraten en betaalautomaten. Je vermijdt plaatsen zonder sociale controle. Dit voorkomt dumping van huisvuil in de bakjes. Voor verkooppunten is het beter een regel in het gemeentelijke politiereglement op te nemen dat de handelaars zelf voor een vuilnisbak moeten zorgen. Het afval dat in die buurt vrijkomt, hangt immers onlosmakelijk samen met de automatenwinkels of frietkramen in kwestie. Er hoeven ook niet overal even veel vuilnisbakjes te staan. Maar in drukke wandelstraten of parken is een grotere dichtheid wenselijk. Wanneer inwoners vuilnisbakjes systematisch misbruiken om huisvuil te dumpen, kan het bestuur overwegen ze weg te nemen. Aalst brengt in eerste instantie een boodschap aan op de vuilnisbak. Daarin kondigt de stad aan dat ze de vuilnisbak zal wegnemen als er nog huisvuil in wordt gedumpt. Deze aanpak werkt meestal. Vaak is het voor gemeentebesturen moeilijk om vragen van inwoners voor extra vuilnisbakken te weigeren. Toch is het aangewezen om eerst de context af te wegen. De gemeente kan ook proefbak-
ken plaatsen. Het bestuur spreekt dan met de inwoners af dat de bakken worden weggenomen bij misbruik. Wanneer vuilnisbakken niet of bijna niet worden gebruikt, kunnen ze ook beter weg. Als de gemeente het openbare domein wil herinrichten, kan ze van die gelegenheid gebruik maken om de inplanting van het straatmeubilair te herbekijken. Planmatig aanpakken Hoe zorg je ervoor dat straatvuilnisbakken efficiënt en tijdig leeggemaakt worden zodat ze niet overvol raken en het straatbeeld ontsieren? In 2007 en 2008 registreerde de gemeente Mol de vullingsgraad van de verschillende vuilnisbakjes op haar grondgebied intensief. Deze informatie werd elektronisch verwerkt. Uit dit overzicht leidden de onderzoekers af dat er op bepaalde locaties meer ‘volume’ nodig was. Daarnaast stelde het bestuur ook vast dat het goed was in bepaalde gebieden de ledigingsfrequentie op te drijven en ze in andere gebieden te verminderen. Daardoor werd het mogelijk het personeel veel doelgerichter in te zetten. Ook in Gent meet IVAGO tweemaal per jaar de vullingsgraad van de vuilnisbakken. Aan de hand van de resultaten past IVAGO de ledigingsfrequentie of het volume van de korf aan of beslist ze een korf weg te nemen of bij te plaatsen. In Aalst is er eveneens een opdeling in welomschreven zones. In bepaalde delen van de stad maken de arbeiders de vuilnisbakjes dagelijks leeg, in andere delen één of enkele keren per week.
E vo en or pr W im al eu lo r ni ë
advertentie
INDUSTRIE & ENVIRONNEMENT 3 FACETTEN VAN EEN WAALSE INDUSTRIE IN BEWEGING NAMUR EXPO - 06 & 07/05/2009
Programma: • • • • • •
(Afval)waterbehandeling Emissiebehandeling Grond- en bodemwatervervuiling Recyclage & afvalmanagement Meet- & controleapparatuur Energiemanagement & herwinning energie
• • • • • •
Gratis online badge-aanvraag Gratis learnShopsTM Gratis catalogus Centrale locatie Geen lange wachttijden! Samen met easyFairs® PROCESSING & easyFairs® MAINTENANCE
easyFairs.com/IE-NAMUR
186_130_I&E_Namur_BE_2009_NL.indd 1
Vraag nu uw GRATIS toegangsbadge aan op easyFairs.com/IE-NAMUR
Mediapartners:
Met de steun van: LOGO.eps
26/05/08
16:50:56
MITECH
IF ONLY ALL TRADE SHOWS WERE THIS EASY!
01/04/2009 15:42:35
16 april 2009 LOKAAL 35
WERKVELD AFVALBELEID
Verhuizen… dat nooit!
Alles in de vuilnisbak?
Alle verdiepingen weer bereikbaar Vraag vrijblijvend informatie
0800 94 365 - GRATIS
Overal in België - 24u/24u! Esthetisch en discreet! Eigen fabricaat!
Met de indevuilbak-campagne willen de Vlaamse overheid en het bedrijfsleven mensen aansporen om hun afval niet op straat achter te laten, maar het in de vuilnisbak te gooien. Gemeenten kunnen gebruik maken van de logistieke en financiële ondersteuning en het communicatiemateriaal dat dit initiatief aanbiedt. Meer informatie: www.indevuilbak.be
Trapliften
www.monolift.be ook voor smalle trappen
Platformliften
Aantrekkelijke en praktische vuilnisbakken Een vuilnisbak moet proper zijn en in goede staat om mensen uit te nodigen hun afval erin achter te laten. De vormgeving (modelkeuze) en het onderhoud (reiniging) zijn dus ook van belang. De capaciteit van de vuilnisbak moet afgestemd zijn op de ledigingsfrequentie of omgekeerd. Wie van zijn afval af wil, moet de vuilnisbak ook kunnen vinden. Het bestuur kiest dus beter voor een ietwat opvallend exemplaar dat toch in harmonie is met de omgeving. Om ontwijkgedrag te vermijden gebruikt men exemplaren met een kleine inwerpopening. Communicatie met pictogrammen of de boodschap ‘geen huisvuil’ werken verduidelijkend voor de burger. Voor het comfort van de arbeiders moet de vuilnisbak vlot te openen en te sluiten zijn en moet er een vuilniszak in passen die makkelijk te vervangen is. Uiteraard gaat de voorkeur naar een stevig exemplaar dat tegen een windstootje kan en vandalismebestendig is. De samenwerkingsovereenkomst In de samenwerkingsovereenkomst met de Vlaamse overheid krijgt de gemeente twee punten in het onderscheidingsniveau als ze een doordacht beleid opstelt voor plaatsing en beheer van straatvuilbakjes en dit ook uitvoert. Via het subsidiebesluit afval subsidieert de Vlaamse overheid de gemeentebesturen tot 50 procent bij de aankoop en plaatsing van voorzieningen voor de bestrijding van zwerfafval.
Huisliften
Vuilnisbakkenbeheer is één aspect van een totaal netheidsbeleid waarop gemeenten impact kunnen hebben. Naast het klassieke veegbeleid vindt intensieve communicatie over ontwijkgedrag almaar meer ingang. Gemeentelijke administratieve sancties maken het voor gemeenten nu ook mogelijk ontwijkgedrag eenvoudiger te sanctioneren. Ook producenten van zwerfvuilgevoelige producten en andere overheden moeten mee inspanningen blijven leveren om de problemen op te lossen.
www.thyssenkruppmonolift.be
Liesbet Noé is VVSG-stafmedewerker afvalbeleid LOK
Ja, stuur mij uw GRATIS documentatie NAAM ADRES TEL. ThyssenKrupp Monolift nv - Kaleweg 20 - 9030 Gent - Fax 09 216 65 75 - info@monolift.be Regionale centra: 02 217 37 84 - 03 239 21 43 - 011 25 25 43 - 09 216 65 65 - 050 34 54 50
36 LOKAAL 16 april 2009
Oproep Ter voorbereiding van een publicatie over openbare netheid zoekt de VVSG inspirerende voorbeelden voor de aanpak van zwerfvuil bij de Vlaamse gemeentebesturen. Heeft uw bestuur zo’n voorbeeld, mail het dan naar liesbet.noe@vvsg.be.
! NIEUWOEK HANDB L LOKAEALEID B AFVAL
NIET IN UW GEMEENTE? Eén van de kerntaken van uw gemeente is het afvalbeleid in goede banen te leiden. Maar het traject tussen de preventie van afval en de definitieve verwerking ervan is lang en complex. Welke doelstellingen moet u ten minste halen? Welke inzamelingen moeten selectief gebeuren? Is er keuze tussen verschillende systemen? Waarvoor kunt u vergoedingen of subsidies krijgen? Hoe zorgt u ervoor dat de vervuiler echt betaalt? Welke reglementen heeft u nodig? En doet u het als gemeente alleen, of werkt u samen met andere partners? Het losbladige handboek 'Lokaal Afvalbeleid' wijst u de weg in de wettelijke verplichtingen en mogelijkheden en biedt u steun bij het werken aan een nette omgeving. De structuur van het handboek volgt de cruciale fasen van afvalverwerking: van preventie, inzameling, vervoer, recyclage en storten tot uiteindelijk de verbranding van afval. Daarnaast wordt uitgebreid stilgestaan bij de financiering van het lokale afvalbeleid en de mogelijkheden tot toezicht en sanctionering bij bv. ontwijkingsgedrag en sluikstorten. Ook de nieuwe Europese kaderrichtlijn en de ambitieuze Europese energiedoelstellingen (bv. elektriciteits- en warmte -
BESTELKAART
productie uit biologisch afval) komen aan bod, net als de nieuwe heffingen en subsidiemogelijkheden. Het boek bevat ook een reeks handige beleidsadviezen en modellen, die u op weg kunnen helpen om concrete problemen aan te pakken. Die worden eveneens opgenomen op de cd-rom bij het handboek, zodat u ze desgewenst gemakkelijk kunt aanpassen aan uw eigen situatie. De redactie van het boek staat onder leiding van Christof Delatter, VVSG-stafmedewerker Afvalbeleid en coördinator van Interafval.
Stuur of fax deze strook naar: Uitgeverij Politeia, Ravensteingalerij 28, 1000 Brussel, fax 02 289 26 19
JA, ik bestel … ex. van het Handboek Lokaal Afvalbeleid (VVSG-leden 49 euro*, niet-leden 59 euro*)
Naam Functie Bestuur/Organisatie E-mail
Tel.
Adres
* Prijzen inclusief btw, exclusief verzendingskosten. Losbladige publicatie met abonnement. Bij intekening op een abonnementsformule worden de bijwerkingen u automatisch toegestuurd tegen 0,46 euro per bladzijde en 29 euro per cd-update, en dit tot schriftelijke wederopzegging. Prijzen geldig tot 01/07/2009. Check voor actuele prijzen steeds onze website www.politeia.be
BTW Datum Handtekening
Uw gegevens worden door ons in een bestand bijgehouden en niet aan derden doorgegeven. Overeenkomstig de wet op de privacy heeft u inzage- en correctierecht.
16 april 2009 LOKAAL 37
De gemeente Boom, met Brussel op nauwelijks 25 km en Antwerpen en Mechelen in een straal van 15 km, is een dynamische centrumgemeente van meer dan 16.000 inwoners. Boom heeft heel wat troeven, zowel op sociaal, cultureel als sportief gebied. Kortom, een fijne gemeente om te wonen en te werken. Als lokaal bestuur trachten we de dienstverlening naar de bevolking zo optimaal mogelijk te organiseren. Hiertoe bouwden we een stevige organisatie uit met zo’n 150 medewerkers. Wilt u samen met ons mee stroomopwaarts varen, wilt u ons team versterken, stel dan uw kandidatuur voor de functie van :
Deskundige Ruimtelijke Ordening en Stedenbouw B1-B3 Uw taak U heeft een belangrijke rol in de materie van vergunningen. U bereidt beslissingen van het college van burgemeester en schepenen voor en draagt zorg voor een aantal procedurele aspecten, zoals openbaar onderzoek, opvragen adviezen van diverse instanties. Uw profiel U bent in het bezit enerzijds van een specifiek HOKT-diploma (of daarmee gelijkgesteld) en anderzijds van het vereiste diploma ruimtelijke planning of stedenbouw en ruimtelijke ordening. Indien u niet het specifieke diploma van ruimtelijke ordening heeft : OFWEL tenminste zes jaar werkzaam zijn geweest bij een gewestelijke, provinciale of gemeentelijke administratie met als hoofdtaken de beoordeling van stedenbouwkundige vergunningsaanvragen en/of de opmaak van ruimtelijke structuurplannen en aanlegplannen; en de opleiding voor provinciale en gemeentelijke stedenbouwkundige ambtenaren volgen; OFWEL binnen de zes jaar na de aanstelling het diploma ruimtelijke planning of stedenbouw en ruimtelijke ordening behalen. U beschikt over vaktechnische vaardigheden, zoals een architecturaal ontwerp kunnen interpreteren, stedenbouwkundige kwaliteiten kunnen beoordelen, kunnen werken met planologische visies en concepten en juridischadministratieve aspecten van stedenbouwkundige dossiers kunnen verzorgen. U beschikt over persoonlijkheidskenmerken zoals organisatievermogen, verantwoordelijkheidszin, zin voor analyse, zorgvuldigheid en kwaliteit. Ons aanbod U wordt aangeworven met een berekend brutojaarloon aan de index van 25.706,07 euro. U geniet van verschillende sociale voordelen zoals maaltijdcheques, gratis hospitalisatieverzekering, fietsvergoeding. U kunt rekenen op loopbaangerichte opleidingen, gunstige vakantieregeling en aangename werksfeer. Interesse? Kandidaturen met cv, kopie diploma, attesten en een uittreksel uit het strafregister moeten gericht worden aan het college van burgemeester en schepenen, Antwerpsestraat 44, 2850 Boom. We verwachten uw kandidatuur vóór 30 april 2009.
38 LOKAAL 16 april 2009
Kortrijk beschikt over een dynamisch en ondernemend OCMW dat mensen sterker wil maken en frequent pioniert in nieuwe dienstverlening voor iedereen die in Kortrijk woont, met bijzondere aandacht voor mensen met minder welzijnskansen en voor senioren. Wij zijn op zoek naar een (m/v):
DIRECTEUR MAATSCHAPPELIJKE DIENSTVERLENING Uw functie
U leidt het departement maatschappelijke dienstverlening en werkt mee de beleidslijnen uit. U maakt deel uit van het managementteam. U zorgt voor een vlotte samenwerking en teamvorming. U staat in voor de goede interne en externe communicatie van het departement. U werkt mee aan de uitbouw van het lokaal sociaal beleid en de gebiedswerking in Kortrijk.
Uw profiel
U beschikt over een masterdiploma (conformiteit met de diplomavereisten wordt onderzocht bij de kandidatuurstelling). U hebt minstens vier jaar relevante ervaring in een leidinggevende of kaderfunctie van een openbare of private organisatie. Uw leiderschaps- en managementcapaciteiten koppelt u aan de visie en ingesteldheid om het departement welzijn te leiden. U bezit zin voor samenwerking en communicatie. U bent creatief, sociaal voelend en innoverend.
We bieden u
Een bijzonder boeiende en maatschappelijk belangrijke, voltijdse job in statutair verband, met heel wat uitdagingen en verantwoordelijkheden. Een aantrekkelijke verloning met extralegale voordelen (maaltijdcheques, hospitalisatieverzekering, fietsvergoeding, terugbetaling van het openbaar vervoer).
JURIST DIENST RECHTSHULP Uw functie
U staat in voor: de juridische ondersteuning van de schuldhulpverlening; de eerstelijnsrechtshulp, voornamelijk in materies van familierecht en huurzaken; de vertegenwoordiging van het OCMW bij de arbeidsrechtbank bij beroepen individuele dienstverlening; juridisch advies aan de interne diensten U werkt nauw samen met de maatschappelijk werkers van de sociale dienst en participeert aan het teamoverleg. U zorgt voor een transparante werking van de dienst rechtshulp en hebt een signaalfunctie naar het beleid, onder de leiding van de directeur maatschappelijke dienstverlening.
Uw profiel
U beschikt over een diploma master of licentiaat in de rechten. U bent klantgericht. U kan zowel autonoom werken als in teamverband. U hebt inlevingsvermogen en geeft blijk van betrokkenheid en loyauteit. U bent sociaalvoelend. U bent discreet en flexibel. U geeft blijk van communicatieve vaardigheden.
We bieden u
Een voltijds contract van bepaalde duur, met zicht op een contract van onbepaalde duur. Een boeiende en maatschappelijk belangrijke job met heel wat uitdagingen en verantwoordelijkheden. Een aantrekkelijke verloning met extralegale voordelen (maaltijdcheques, hospitalisatieverzekering na 1 jaar, fietsvergoeding, terugbetaling van het openbaar vervoer).
Interesse?
We verwachten uw sollicitatie met cv, een afschrift van uw diploma en een recent bewijs van goed zedelijk gedrag uiterlijk op 24 april 2009, per aangetekende brief, gericht aan de voorzitter van het OCMW, Budastraat 27 te Kortrijk of per mail aan de selectieverantwoordelijke op het adres: carine.callemin@ocmwkortrijk.be.
Info
Alle informatie over de functie, de diplomavereisten en de selectieprocedure kan u bekomen bij Carine Callemin, T: 056 24 48 24, M: carine.callemin@ocmwkortrijk.be
www.ocmwkortrijk.be
wetmatig berichten
Milieubeleidsovereenkomst verbetert inzamelvergoeding elektrische apparatuur Gemeenten en intercommunales ontvangen vanaf de inwerkingtreding van de nieuwe milieubeleidsovereenkomst een betere vergoeding voor de inzameling en overslag van afgedankte elektrische en elektroni-
STEFAN DEWICKERE
Voor de inzameling van AEEA op de containerparken wordt de vergoeding voor lokale besturen fors verhoogd.
sche apparaten (AEEA). Na vijf jaar onderhandelen ondertekenden de Vlaamse overheid en de federaties van producenten van elektrische en elektronische apparaten op 26 maart die nieuwe overeenkomst. In de praktijk verandert er voor de lokale besturen niet zo veel. Financieel wel. In uitvoering van de nieuwe milieubeleidsovereenkomst onderhandelde de VVSG over nieuwe vergoedingen met Recupel. Voor de inzameling op de containerparken ontvangen de lokale besturen nu een vergoeding die gebaseerd is op het Ministerieel Besluit voor de vergoeding van de containerparken van 18 juli 2005. Deze vergoeding is bijna drie keer hoger dan vandaag en sluit nauwer aan bij de realiteit. Voor de overslagactiviteiten kwam de VVSG tot een forfaitaire vergoeding. De afspraken worden momenteel geformaliseerd in een samenwerkingsakkoord tussen Recupel en de afvalintercommunales. We verwachten dat deze milieubeleidsovereenkomst eind april in werking treedt. Dan worden ook de nieuwe vergoedingen van kracht. liesbet.noe@vvsg.be
Erkenning lokale dienstencentra: wijzigingen in het advies lokale besturen Voor de erkenning van een lokaal dienstencentrum heeft elke initiatiefnemer een gemotiveerd advies nodig van het college van burgemeester en schepenen en van het OCMW van de gemeente waar het lokale dienstencentrum wordt ingeplant. Bij het inwinnen van het advies zullen de lokale besturen rekening moeten houden met de mate waarin dit lokale dienstencentrum past binnen het sociale beleid van de gemeente en bijdraagt tot de realisatie ervan. Bovendien moet de initiatiefnemer de bereidheid hebben om zowel bij de oprichting als bij de werking van het
lokale dienstencentrum nauw samen te werken met het lokale bestuur. Het Ministerieel Besluit van 30 september 2008 leidt tot een aantal wijzigingen in het advies. Ten eerste moet de initiatiefnemer bij de vraag tot adviesverstrekking minstens een kopie toevoegen van de aanvraag tot erkenning. Wanneer het college van burgemeester en schepenen en/of het OCMW negatief advies verlenen, kan de minister toch een erkenning verlenen, op voorwaarde dat de initiatiefnemer een gemotiveerde vraag indient en die past binnen de programmatie. Wanneer zes maanden na de
aangetekende aanvraag tot adviesverstrekking nog geen advies werd verleend, wordt het advies geacht positief te zijn. Initiatiefnemers die vanuit de lokale besturen een negatief advies kregen, kunnen een nieuwe aanvraag tot adviesverstrekking indienen. Is het advies weer negatief, dan kan de minister het toch nog altijd erkennen. elke.verlinden@vvsg.be
Ministerieel Besluit van 30 september, BS van 18 maart 2009, maar de inwerkingtreding is al vanaf 1 januari 2009
advertentie
Snel ruimte nodig??
Snel nood aan ruimte? Op zoek naar een snelle, exibele oplossing? Een duidelijke, gedetailleerde offerte binnen de 48u? VeriďŹ eerbare kwaliteit, niet enkel in BelgiĂŤ maar wereldwijd? Frisomat ontwerpt, produceert en bouwt reeds 30 jaar innovatieve gebouwen uit koudgewalst, verzinkt staal. Een juiste prijs en korte levertijd voor elk project. Just in time, in overeenstemming met lokale statische normering.
Snel ruimte nodig, praat met ons. Lokaal08_nl_sept08.indd 1
www.frisomat.be
13/08/2008 16:59:11
16 april 2009 LOKAAL 39
De Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten vzw zoekt een (m/v)
Stafmedewerker financiering OCMW-rusthuizen Functie - Je volgt de regelgeving en evoluties op m.b.t. het financiële beheer van de OCMW-rusthuizen. - Je geeft advies aan de VVSG-leden (gemeenten en OCMW’s) inzake beleidskeuzes, financieel beheer en subsidiëring van OCMW-rusthuizen, o.a. wat betreft de optimale aanwending van de RIZIV-subsidies. - Je schrijft artikels voor de VVSG-publicaties en geeft mondelinge toelichtingen over de financiering en het financiële beheer van OCMW-rusthuizen, maar ook andere ouderenvoorzieningen (serviceflats, RVT’s, centra voor kortverblijf, dagverzorgingscentra). - Je behartigt de financiële belangen van de OCMW-rusthuizen in nauwe samenwerking met de stafmedewerker ouderenzorgbeleid. - Je staat mee in voor de uitbouw van een gegevensbank (zowel financiële als statistische gegevens) over de openbare welzijnsvoorzieningen. Je kunt daarbij de verzamelde gegevens interpreteren en analyseren. Voor meer informatie over de functie kun je bellen naar Elke Vastiau, T 02-211 55 70 Profiel - Je genoot een universitaire opleiding met bij voorkeur een economische of financiële basis of hebt door ervaring een vergelijkbare kennis opgebouwd. - Je kent de context waarin openbare welzijnsvoorzieningen werken, de financiering en het financiële beheer van de rusthuizen en bent in staat om samen met de collega-stafmedewerkers en de directie een visie over de rol en de toekomst van de openbare welzijnsvoorzieningen te ontwikkelen. - Je kunt zelfstandig werken en in teamverband. Je bent klantgericht en omgevingsbewust. - Je bent een goed onderhandelaar, communicatief ingesteld en je hebt een vlotte pen. - Je begrijpt Frans en je hebt praktische kennis van de software nodig voor verwerking van statistische en financiële gegevens en van de algemene informaticatoepassingen zoals Outlook, Excel, Word. Aanbod Een voltijds contract van onbepaalde duur, een aangepast loonpakket en een soepele werkregeling in een omgeving waar een open geest, professionaliteit, realisme en idealisme samengaan. Interesse? Je solliciteert door je motivatiebrief en cv voor maandag 27 april 2009 bij voorkeur per e-mail te zenden naar de VVSG t.a.v. hildegarde.merckx@vvsg.be.
Gemeente Bonheiden gaat over tot de aanwerving van (m/v):
Boekhouder B1-B3 • Voltijds, in contractueel verband De einddatum voor het indienen van de kandidaturen is vastgesteld op 30 april 2009 hetzij tegen ontvangstbewijs, hetzij bij aangetekende brief gericht aan het College van burgemeester en schepenen, Waversesteenweg 13, 2820 Bonheiden. De boekhouder behandelt o.m. de financiële dossiers van de extern verzelfstandigde agentschappen van de gemeente. Deze functie is een knelpuntenberoep, relevante beroepservaring telt dus volledig mee voor de geldelijke anciënniteit. Bruto geïndexeerd aanvangsjaarsalaris bedraagt € 25.706,07 excl. haardof standplaatsvergoeding. De specifieke aanwervingsvoorwaarden, de functiebeschrijving, het functieprofiel en het examenprogramma, kunnen worden aangevraagd op het gemeentehuis, dienst algemene zaken - personeel, tel. 015 50 28 08, fax 015 50 28 29 of op onze website: www.bonheiden.be. Bij de sollicitatiebrief te voegen documenten: - kopie diploma hoger onderwijs van het korte type in een boekhoudkundige, financiële of economische richting - curriculum vitae - pasfoto.
Het OCMW van Wichelen werft aan een gaat over tot de aanwerving van een
voltijds
Hoofdmaatschappelijk werk(st)er in statutair verband
Deze functie draagt bij tot de uitbouw van een effectieve en efficiënte sociale dienstverlening binnen het nieuwe sociaal huis van het OCMW. Inhoud van de functie 1. De secretaris en de voorzitter alle nuttige informatie bezorgen voor beleidsvorming en het signaleren van noden, behoeften en tekorten in de hulpverlening, vastgesteld tijdens het teamoverleg en het werken met cliënten of diverse bevolkingsgroepen 2. Algemene leiding en coördinatie van de sociale dienst 3. Kwaliteitsbewaking van de hulpverlening en bevordering van de deskundigheid van de medewerkers door het ondersteunen van methodische werking 4. Opnemen van individuele dossiers 5. Professionele contacten onderhouden en samenwerkingsverbanden stimuleren met andere welzijnsorganisaties Alle functies staan open voor zowel mannen als vrouwen. Voor deze functie wordt een wervingsreserve van één jaar aangelegd. De volledige aanwervingsvoorwaarden en functiebeschrijving, evenals bijkomende inlichtingen over het indienen van de kandidaturen en het verplichte sollicitatieformulier kunnen opgevraagd worden op T 09-326 97 15 (elke voormiddag) of op www.ocmwberlare.be. Het standaard sollicitatieformulier dient aangetekend opgestuurd te worden naar de voorzitter, Gunther Cooreman, Baron Tibbautstraat 29a, 9290 Berlare ten laatste op 9 mei 2009.
40 LOKAAL 16 april 2009
voltijds OCMW - secretaris (m/v)
Statutair verband (na proefperiode) met wervingsreserve van drie jaar (met maximaal twee jaar verlengbaar) Functie Als hoofd van het personeel staat u in voor de algemene en coördinerende leiding van de OCMW-diensten teneinde de decretale en wettelijke voorgeschreven taken en de beleidsobjectieven van het OCMW zo effectief en efficiënt mogelijk te helpen realiseren. Aanwervingsvoorwaarden Voldoen aan de algemene aanwervingsvoorwaarden - Houder zijn van - hetzij één van de diploma’s of studiegetuigschriften die in aanmerking worden genomen voor de aanwerving in de betrekkingen van niveau 1 in de rijksbesturen, Gemeenschappen en Gewesten, - hetzij een diploma van licentiaat in de ziekenhuiswetenschappen behaald na een studiecyclus van hoger technisch onderwijs A1 of na een universitaire kandidatuur, op voorwaarde dat minstens vier jaar postsecundair onderwijs met volledig leerplan werd gevolgd - in het bezit zijn van een rijbewijs B - minstens drie jaar leidinggevende ervaring hebben in een functie vergelijkbaar met het niveau A in openbare besturen - slagen in een aanwervingsexamen. De schriftelijke kandidaatstellingen met cv en een kopie van het gevraagde diploma dienen ten laatste op 8 mei 2009 aangetekend opgestuurd naar mevr. Conny Beelaert, voorzitter van het OCMW, Oud Dorp 2, 9260 Wichelen. Bijkomende inlichtingen (functiebeschrijving, functieprofiel, examenprogramma…) kunt u verkrijgen bij de personeelsdienst, T 052-43 24 66, via roger.coppens@ocmw-wichelen.be of op www.wichelen.be.
wetmatig berichten Gemeente LOCHRISTI Het college van burgemeester en schepenen maakt bekend dat volgende statutaire betrekking te begeven is:
voltijdse stafmedewerker ruimtelijke ordening en stedenbouw niveau A
Aanwervingsvoorwaarden - Voldoen aan de voorwaarden om aangesteld te kunnen worden als gemeentelijk stedenbouwkundig ambtenaar in een gemeente met 20.000 of meer inwoners, overeenkomstig het decreet van 18 mei 1999, houdende de organisatie van de ruimtelijke ordening en zijn uitvoeringsbesluiten, zoals gewijzigd - Houder zijn van een rijbewijs B. - Slagen in een niet vergelijkend aanwervingsexamen. Laatstejaarsstudenten kunnen kandideren mits voorlegging studiebewijs en eigen verklaring van deelname aan examens voor 11 september 2009. De voor het examen geslaagde kandidaten worden opgenomen in een werfreserve met een geldigheidsduur van drie jaar. De minimum bruto aanvangswedde bedraagt 2705,58 euro per maand (doorstroming naar hogere weddeschalen binnen de functie is mogelijk/ voor het vaststellen van de geldelijke anciënniteit komen, naast openbare diensten ook diensten in de privé-sector of als zelfstandige in aanmerking voor maximum 5 jaar en voor zover rechtstreeks dienstig). Bijkomende voordelen: maaltijdcheques, hospitalisatieverzekering, vakantiegeld, eindejaarstoelage. Gunstige verlofregeling: 33 vakantieverlofdagen per jaar, exclusief 14 feestdagen De proeftijd bedraagt één jaar. De eigenhandig geschreven kandidaturen, vergezeld van een uitgebreid cv en een fotokopie van het diploma, dienen ten laatste op 11 mei 2009 bij aangetekende zending toe te komen bij het college van burgemeester en schepenen, Dorp-West 52, 9080 Lochristi. Meer info (uitgebreide brochure met details) bij de personeelsdienst, T 09-355 51 51 (toestel 370, 371, 373 of 460).
Uw personeelsadvertentie in Lokaal, VVSG-week én op de VVSG-website Inlevering advertenties: Lokaal 9 (16 tot 31 mei 2009): 4 mei Lokaal 10 (1 juni tot 15 juni 2009): 14 mei Informatie: Nicole Van Wichelen T 02-211 55 43 nicole.vanwichelen@vvsg.be
DANIEL GEERAERTS
Beknopte functiebeschrijving: vervangen van diensthoofd bij afwezigheid (ook als gemeentelijk stedenbouwkundig ambtenaar), voorbereiden, uitwerken en evalueren dossiers i.v.m. ruimtelijke ordening en stedenbouw (o.a. gemeentelijk ruimtelijk structuurplan, gemeentelijke ruimtelijke uitvoeringsplannen), secretaris gecoro, …
Gemeente, provincies en de Vlaamse overheid kunnen een vzw oprichten om samen een museum te beheren.
Wijziging Cultureel Erfgoeddecreet: meer op maat en meer samenwerking Het Cultureel Erfgoeddecreet van 23 mei 2008 wijzigde om beter aan te sluiten op ontwikkelingen in het werkveld. De regering bekrachtigde de wijzigingen na de goedkeuring door het Vlaams Parlement op 13 maart 2009.
De eerste wijziging opent de mogelijkheid dat de indeling op Vlaams niveau van musea en culturele archiefinstellingen niet enkel vijfjaarlijks, maar ook tussentijds kan gebeuren. Enkele musea maakten immers meteen de ambitie kenbaar om ingedeeld te worden bij het Vlaamse niveau. Ze voldeden op het moment van de indelingsronde onvoldoende aan de strenge criteria maar zouden dat op relatief korte termijn wel kunnen. Zij dienden zoals alle erkende musea in 2008 een nieuw beleidsplan in op basis van het erfgoeddecreet van 2004. Op grond daarvan deelde de Vlaamse regering de musea een laatste maal in bij het lokale, regionale of Vlaamse niveau voor de beleidsperiode 2009-2013. Het nieuwe decreet legt de verantwoordelijkheid voor de indeling op elk bestuursniveau. Gemeenten delen voortaan in op lokaal niveau, provincies op regionaal niveau, de Vlaamse gemeenschap op Vlaams niveau. De tussentijdse aanvraag voor indeling op het Vlaamse niveau is een stimulans voor ambitieuze erfgoedinstellingen om te voldoen aan de hoge internationale kwaliteitsstandaard. De procedure verloopt in twee stappen. Twee jaar voordat het museum een werkingssubsidie ontvangt, gebeurt de indeling op Vlaams niveau. Het jaar voordat de werkingssubsidie wordt uitgekeerd, wordt de hoogte bepaald op basis van het beleidsplan. Dezelfde redenering geldt voor culturele archiefinstellingen. De tweede wijziging geeft een decretale grond aan de interbestuurlijke samenwerking tussen gemeenten, provincies en Vlaamse overheid. Zo kunnen zij een vereniging zonder winstoogmerk oprichten om samen een museum of culturele archiefinstelling te beheren, samenwerking binnen de Vlaamse erfgoedbibliotheek mogelijk te maken, toe te treden tot het beheer van de Archiefbank Vlaanderen en de Vlaamse kunstcollectie juridisch te verankeren. Op termijn geeft dit de mogelijkheid aan alle cultureel-erfgoedorganisaties om de krachten te bundelen en zo een sterkere speler te zijn. hilde.plas@vvsg.be
www.kunstenenerfgoed.be, Vlaams Parlement stuk 1982, Inforumnummer 229683 Cultureel Erfgoeddecreet van 23 mei 2008, BS van 4 augustus 2008 16 april 2009 LOKAAL 41
AGENDA
Oost-Malle 28 april Dag voor schepenen van jeugd Inspiratie-, denk- en uitwisselingsdag over de rol van schepenen in een positief lokaal jeugdbeleid. www.vvj.be Kortrijk 28 april, Gent 5 mei Antwerpen 12 mei, Genk 19 mei Een design-strategie voor uw gemeente. Kwaliteitsvol aanbesteden Workshops als ondersteuning in de ontwikkeling van een strategie voor gemeentelijk of stedelijk design. www.vvsg.be (kalender) Asse, 29 april Van quad tot erger: welke aanpak voor hinder en schade door quads? Studiedag over lawaaierige recreatiesport op het platteland. Beleid en praktijk. www.vvsg.be (kalender) Gent 5 mei De Gentse lezingen. Politieke partijen: brug tussen burgers en lokale politici? Frank Beke en San van Rouveroij over lokale politiek, politici en partijen. www.vvsg.be (kalender) Mechelen 5 mei Hedendaags documenten archiefbeheer Studiedag over de verwerking en archivering van papieren en digitale documenten. www.vvsg.be (kalender) Mechelen 7 mei Interculturele competenties Opleiding over omgaan met etnisch culturele diversiteit met concrete tips voor cliëntbegeleiding in een interculturele context. www.vvsg.be (kalender)
NIX TrIljoen
42 LOKAAL 16 april 2009
Vlaanderen 7 mei Tussen droom en werkelijkheid PlanDag, het ontmoetingsmoment tussen Vlaamse en Nederlandse planners. www.plandag.be Nieuwpoort van 6 tot 8 mei Coachend leiderschap Residentiële training voor directies en leidinggevenden over vaardigheden bij het voeren van coachingsgesprekken met medewerkers. www.vvsg.be (kalender) Aalst 8 mei Congres Vlaamse lokale ontvangers Over rapportering in de meest brede vorm. www.ontvangers.be Schaarbeek 8 mei SOS Huisvesting Studiedag met workshops over de begeleiding van bewoners, de oprichting of optimalisatie van tijdelijke huisvesting en de praktische knelpunten met oog voor de noden van de bewoners. www.vvsg.be Brugge 12 mei De kerk in het midden houden Studiedag over de ontkerkelijking met toekomst- en transformatievragen over religieus erfgoed. www.west-vlaanderen.be/winvorm Brussel 12 mei Proefproject duurzame tewerkstelling personen met een arbeidshandicap Startsessie en themabepaling. Hoe voer je een personeelsbeleid met aandacht voor personen met een arbeidshandicap? www.vvsg.be (kalender)
Leuven 12 mei Het autonoom gemeentebedrijf (AGB) in het lokaal cultuur-, jeugd-, sport- en toerismebeleid Studiedag over het afwegingskader voor verzelfstandiging, cultuurpactwet, fiscaliteit, financieel beheer, personeelsbeleid en beheersovereenkomst. www.vvsg.be (kalender) Leuven 15 mei Lokale woonzorg van morgen start vandaag Het woonzorgdecreet in de praktijk. Studiedag met concrete lokale voorbeelden van samenwerking omtrent woonzorg. www.vvsg.be (kalender) Mechelen 19 mei Burgers en veiligheid: van toeschouwer tot medespeler Studiedag over de proeftuinen. www.vvsg.be (kalender) De Pinte 26 mei en 3 juni CAF – Kwaliteitsmanagement in lokale besturen Opleiding over het kwaliteitsbeleid voor lokale besturen aan de hand van het Common Assessment Framework als organisatieevaluatie-instrument voor de publieke sector. www.vvsg.be (kalender) Gent 28 mei Reglementering van overheidsopdrachten Basisseminarie door de Vlaamse Vereniging voor Aanbestedingsrecht. www.vva-vzw.be Antwerpen 29 mei 5de kwaliteitscongres voor lokale besturen Ontdek hoe een schijnbare mislukking je grootste succesfactor wordt. www.provant.be
In onze snel evoluerende samenleving dreigen er nog altijd mensen uit de boot te vallen. Als moderne overheidsinstelling wil het OCMW van Mechelen daarom een belangrijke sociale doelstelling waarmaken, zodat iedereen optimaal en op zijn of haar tempo kan participeren aan onze samenleving. Met zijn 750 personeelsleden realiseert het OCMW Mechelen een waaier van diensten inzake maatschappelijke dienstverlening en ouderenzorg. Wil je hierin een cruciale rol spelen, dan kan dat. We zoeken een (m/v):
O C M W MECHELEN OCMW MECHELEN Aanbod: een betrekking met ruime verantwoordelijkheid • een boeiende en uitdagende functie in een aangename werkomgeving en veel contacten in een stabiele omgeving • loon volgens wettelijke barema’s: voor maatschappelijk werker: brutobeginsalaris 2 164,46 euro per maand (voltijds), voor diensthoofd en stafmedewerker financiële dienst: brutobeginsalaris met 4 jaar relevante anciënniteit 2 977,99 euro per maand (voltijds). Anciënniteit uit de openbare sector wordt verrekend, relevante privé-anciënniteit voor maximum 10 jaar • extra’s: een interessante verlofregeling, opleidingsmogelijkheden, maaltijdcheques, hospitalisatieverzekering, terugbetaling abonnement woon-werkverkeer, fietsvergoeding. Interesse? Je motivatiebrief en cv stuur je uiterlijk 24 april 2009 naar: Mevr. Mia Spaey, Lange Schipstraat 27, 2800 Mechelen of naar mia.spaey@ocmwmechelen.be.
maatschappelijk werker
(B1-B2-B3)
contract onbepaalde duur
Jouw functie: je vormt een brugfunctie tussen onze cliënten, de hulpzoekende burgers en het OCMW. Je vertaalt hulpvragen naar hulpverleningsvoorstellen. Je begeleidt cliënten op materieel, administratief en psychosociaal vlak. Je signaleert leemtes in het sociale netwerk aan het lokale beleid. Jouw profiel: je beschikt over een diploma van maatschappelijk werker of sociaal verpleegkundige. Laatstejaarsstudenten kunnen deelnemen, indien zij binnen de 5 maanden hun diploma behalen. Je bent mondeling en schriftelijk communicatief. Je bent betrokken bij de doelgroep en hebt een uitgesproken maatschappelijk engagement. Je hebt kennis van actuele psychosociale begeleidingsmethodieken. Je kunt zowel zelfstandig als in team werken. Je kunt administratieve opdrachten efficiënt verwerken. Meer informatie over de inhoud van deze functie? Britt Perkisas, diensthoofd maatschappelijk werk, tel. 015 44 51 66 of britt.perkisas@ocmwmechelen.be. De schriftelijke proef vindt plaats op woensdagnamiddag 29 april 2009, de mondelinge proef op dinsdag 5 mei en woensdag 6 mei 2009.
diensthoofd financiële dienst
(A1a-A2a-A3a)
statutaire benoeming
Jouw functie: je hebt de dagelijkse leiding over een team van 18 medewerkers. Je plant, organiseert en coördineert de werkzaamheden van de afdeling onder eindverantwoordelijkheid van de ontvanger. Je speelt een actieve rol bij het afsluiten van de dienstjaarrekening en bij het uittekenen van interne procedures. Je bereidt gerechtsdossiers voor. Je verzorgt de rapportering aan de ontvanger en je vervangt de ontvanger bij afwezigheid. Jouw profiel: je hebt minstens 4 jaar relevante beroepservaring voor de functie met kennis van relevante wetgeving m.b.t. het OCMW en financieel beheer. Je bent een motiverende coach. Je kunt teamwerk bevorderen en beschikt over een sterk leervermogen. Kennis van OCMW-boekhouding is geen vereiste, de wil en het potentieel om er zich in te bekwamen wel.
stafmedewerker financiële dienst
(A1a-A1b-A2a)
vervangingscontract 1 jaar, mogelijkheid tot verlenging
Jouw functie: je maakt de financiële beleidsanalyses, adviseert inzake financiële beleidsaspecten en inzake de financieel-administratieve organisatie van het OCMW. Je vertegenwoordigt de dienst in allerlei werkgroepen binnen de organisatie en onderhoudt contacten met andere diensten en diensthoofden. Je werkt mee aan het opzetten van interne controleprocedures. Je verstevigt de positie van het OCMW ter voorkoming van gerechtelijke procedures. Je beheert de verzekeringsportefeuille. Jouw profiel: je hebt minstens 4 jaar relevante beroepservaring voor de functie met kennis van relevante wetgeving m.b.t. het OCMW en financieel beheer. Je bent een organisatietalent en beschikt over een sterk leervermogen. Kennis van OCMW-boekhouding is geen vereiste, de wil en het potentieel om er zich in te bekwamen wel. Meer informatie over beide functies? Ann Gods, ontvanger, tel. 015 44 51 18 of ann.gods@ocmwmechelen.be. De schriftelijke proef is voorzien op woensdag 13 mei 2009, de mondelinge proef op dinsdag 2 juni en woensdag 3 juni 2009. Het assessmentcenter gaat door op 8, 9, 10 of 11 juni 2009.
www.jobpunt.be
Meer info over de concrete functiebeschrijving, de selectieprocedure en de financiële- en aanwervingsvoorwaarden: zie www.ocmwmechelen.be.
IT Line, geef uw financieel
beheer nieuwe perspectieven
O
pl
oss
ingen voo
e re
n
a kr
ch
e g i t
le
on ktr
isch behe er
Het elektronisch beheren van financiële zaken en informatie vormt vandaag een belangrijk onderdeel in de werking van een lokale of regionale overheid. Krachtige en gebruiksvriendelijke tools zijn dan ook een must. Zo heeft Dexia voor u IT Line ontwikkeld: een geheel van producten en diensten om uw beheer zo makkelijk mogelijk te maken. Met IT Line beschikt u over een beveiligde toegang tot alle e-bankingtoepassingen, professionele omgevingen met diensten met een grote toegevoegde waarde, relevante online informatie, simulatie- en beslissingondersteunende tools… Bovendien draagt u met IT Line bij tot het reduceren van het papierverbruik. Kortom, IT Line heeft vele facetten, maar slechts één filosofie: uw partner zijn tijdens de sleutelmomenten van uw opdracht zonder daarbij het milieu uit het oog te verliezen. Meer info? Surf naar PubliLink of www.dexia.be (Professioneel / Public Finance).
PUBLIC FINANCE