Stadswandeling in Boedapest deel 1

• Afstand: 9.25 km

• Beginpuntpunt: Vásárcsarnok (centrale markthal)

• Eindpunt: Vásárcsarnok (centrale markthal)

• Toegankelijk voor rolstoelen: ja, hoewel de stoep op sommige plaatsen wat smal is.

Je vertrekpunt, de Centrale Markthal (Nagy Vásárcsarnok) is makkelijk te vinden: aan het ene uiteinde van Váci utca, de belangrijkste autovrije winkelstraat, maar ook aan de Vámház körút, een weg die naar een van de bruggen (Szabadság híd) over de Donau leidt.

Nagy Vásárcsarnok, de grote centrale markthal, is maar liefst 150 meter lang en bestaat al sinds 1987. Het bouwwerk werd achter de bakstenen gevel grotendeels opgetrokken uit ijzer en glas. Oorspronkelijk diende de markthal ook als een belangrijk transportknooppunt Een spoorlijn liep tot binnen en er was een tunnel tot aan de nabijgelegen Donau om verswaren aan te voeren.

Het fraaie gebouw onderging in 1984 een grondige restauratie. Vandaag komen hier zowel Hongaren die hun dagelijkse boodschappen doen als toeristen die het mooie gebouw komen bewonderen Het is werkelijk het kloppende hart van de stad en iedereen komt hier langs, van zakenmannen tot daklozen. Op het gelijkvloers heb je een reusachtige selectie uit al het lekkers dat Hongarije te bieden heeft: van tuinverse groenten tot bereide gerechten en van versgeperst fruitsap en net gebakken koekjes tot salami allerhande en heerlijke Tokaj-wijn van 3 tot 6 “puttonyos” (hoe hoger de “puttonyos”, hoe zoeter de wijn). Op de eerste verdieping kan je mooie souvenirs kopen en talloze eettentjes uitproberen. De markthal is gesloten op zondag, maar open op koopzondagen. Op andere dagen kan je er terecht van 6 tot 17 uur (op zaterdag tot 15 u).

 Nagy Vásárcsarnok (centrale markthal), Vámház körút 1-3 (op het einde van Váci utca, de belangrijkse autovrije winkelstraat), Boedapest, Hongarije // GPS: 47.487088, 19.058493

Met je rug naar de markt, sla je rechtsaf in Pipa utca. Vandaag is het een ietwat sobere straat vlak naast de mooie markthal, maar dat was tijdens de Tweede Wereldoorlog helemaal anders.

BBij de communistische machtsontplooiing na de Tweede Wereldoorlog werden onder meer de bewoners van deze smalle straat Pipa utca geconfronteerd met gruwelijke taferelen. Toen ze op een ochtend hun gordijnen openden bengelden er aan de bomen, die er toen nog stonden, lichamen van onschuldige burgers. Iedereen die het communistische bewind niet gunstig gezind was, was meteen gewaarschuwd

 Pipa utca, Boedapest, Hongarije // GPS: 47.487507, 19.058644

Vervolg je wandeling door Vámház körút. Wanneer de straatnaam verandert in Kálvin tér, zie je een kerktoren met een groene spits opduiken, de Református templom (gereformeerde kerk). Net voorbij dit gebedshuis wacht Ráday utca, een straat met veel bars en restaurantjes. Vooral op mooie dagen kan het erg levendig zijn in het autovrije gedeelte van de straat.

Het opvallendste kenmerk van de Reformatus-tempel (Gereformeerde Kerk) is, naast de groene torenspits, de min of meer vierkante gevel. Het plein voor de kerk wordt Kalvin tér genoemd, naar Janos Kalvin (Johannes Calvijn), de protestantse hervormer uit de 16e eeuw. De kerk dateert voornamelijk uit het eerste kwart van de 19e eeuw

 Gereformeerde kerk, Kálvin tér 7, Boedapest, Hongarije // GPS: 47.488721, 19.061229

Op het volgende kruispunt, met de straat Üllői út, zie je rechts in het groen het Magyar Nemzeti Múzeum (het Hongaars Nationaal Museum).

In het Magyar Nemzeti Múzeum (Hongaars Nationaal Museum) ontdek je allerlei voorwerpen en kunstwerken die de Hongaarse geschiedenis illustreren tot aan de val van het communistische regime in 1989. Onder het museum bevinden zich de overblijfselen van oude tempels in de neoklassieke stijl.

In de voorhal zie je een grote Romeinse mozaïekvloer. Een van de meest waardevolle stukken in de collectie is de ceremoniële kleding die de Hongaarse koningen tijdens hun kroning droegen. In het park rondom het museum staan beelden van beroemde figuren zoals geleerden, schrijvers en politici. Het museum is dagelijks open (10.00 uur - 18.00 uur), behalve op maandag.

 Magyar Nemzeti Múzeum, Múzeum krt. 14-16, Boedapest, Hongarije // GPS: 47.491220, 19.062476

Wil je meer zien van Boedapest? Boek nu je voordelige Budapest Card online

Onbeperkt reizen met het openbaar vervoer + gratis toegang tot musea van Boedapest + thermaalbaden van St. Lukács. Boek je Budapest Card hier online

Boedapest bezoeken met een lokale gids of een boottcht maken op de Donau? Dat kan, bekijk hier de tours en excursies die je kan doen

De wandelroute steekt hier de soms drukke straat over naar Kecskeméti utca. Daar vervolg je de wandeling door een wat rustigere winkelstraat. Als je rechtdoor wandelt in Kecskeméti utca bereik je Egyetem tér waar je op nr. 1-3 een prachtig universiteitsgebouw, het rectoraat, aantreft. Op de linkerhoek ernaast, grenzend aan de Papnövelde utca, zie je de Egyetemi templom (Universiteitskerk) met zijn deels bruine gevel.

Kenners geven aan dat de barokke Egyetemi templom (Universiteitskerk), uit het tweede kwart van de 18e eeuw, twee van de belangrijkste kunstwerken uit de Hongaarse barok huist: de rijkelijk versierde eikenhouten toegangsdeur en een bijzonder mooie preekstoel van lindehout.

In deze kerk, die vooral door jongeren wordt bezocht, moet je ook de tijd nemen om de prachtige plafondschilderingen uit 1776 van Johann Bergl te bewonderen. Doet de naam van deze Boheemse schilder een belletje rinkelen? Dat kan, want naast het tongewelf in deze kerk werkte hij ook aan de marmeren zaal van de abdij van Melk, de privévertrekken van keizerin

Maria-Theresa in de Hofburg in Wenen en drie kamers van het wereldberoemde paleis Schönbrunn

 Egyetemi templom, Papnövelde u. 8, Boedapest, Hongarije // GPS: 47.490873, 19.057684

Vervolg de wandelroute rechtdoor in de Károlyi Mihály utca. Het Petőfi Literair Museum is gevestigd op nummer 16, in het Károlyi Paleis. Neem een kijkje op de rustige binnenplaats.

In het Petőfi Literair Museum worden vooral dichters in de verf gezet, met Petőfi Sándor in de hoofdrol. Hij schreef een vaderlandslievend lied op 15 maart 1848 waarin hij zijn landgenoten opriep om te vechten voor hun vrijheid. Het feit dat zijn lichaam verdween tijdens de Slag bij Segesvár het jaar daarop en dat hij huwde met Szendrey Júlia tegen de wil van haar vader, maakte van hem al snel een mythologische figuur. Nu we het thema taal aansnijden, weet dat in Hongarije de familienaam voor de voornaam geschreven wordt. Het is dus Petőfi Sándor en niet Sándor Petőfi.

Het statige paleis van Károlyi werd vernoemd naar graaf Károlyi Mihály die hier in 1875 werd geboren. Van 1918 tot 1919, nadat de monarchie van de troon gestoten was, werd hij de leider van de Hongaarse Republiek. De geschiedenis van het gebouw gaat terug tot het einde van de 17e eeuw, maar het complex werd herbouwd in de jaren 1832-1841 en ontpopte zich toen tot een van de belangrijkste stadspaleizen.

 Petőfi Literair Museum, Károlyi utca 16, Boedapest, Hongarije // GPS: 47.491704, 19.058022

Wie is de grootste artistieke held van de Hongaren?

Mocht je de titel van grootste Hongaar toekennen aan de persoon die het grootste aantal gedenktekens heeft, dan is de hiervoor vermelde dichter Petőfi Sándor wellicht een kandidaatwinnaar. Sommige van zijn teksten zijn vandaag nog steeds populair.

Iemand die ook op zeer veel gedenktekens kan bogen is Franz Liszt, in het Hongaars Liszt Ferenc. Hij werd geboren in Doborján in het toenmalige Hongarije, maar het plaatsje ligt nu in Oostenrijk en heet Raiding. De wereldvermaarde componist en pianovirtuoos verklaarde ooit: “Ik ben Hongaar naar hart en ziel, van wieg tot graf”. Liszt zei dat in het Duits, omdat hij, zoals veel van zijn landgenoten in die tijd, geen Hongaars sprak.

Er wacht veel leesvoer op je wanneer je aan het kruispunt rechtdoor gaat. Het opvallende okergele gebouw voor je maakt namelijk deel uit van de universiteitsbibliotheek. Iets verderop rechts op de hoek staat de Belvárosi Ferences templom (Franciscanerkerk).

De Franciscanen leefden al in de 13e eeuw op de plek waar vandaag hun kerk staat, de Belvárosi Ferences templom. In het midden van de 16e eeuw werd het gebouw tijdelijk omgebouwd tot een moskee en in de periode 1727-1743 werd de kerk in barokke stijl herbouwd. Een gedenksteen met daarop het jaar 1838 herdenkt de grote overstroming van de Donau die toen honderden slachtoffers maakte in de wijk Pest. De highlights van de kerk zijn de gevel met beelden van Maria en Franciscanessen, de fresco's en het hoofdaltaar.

 Belvárosi Ferences templom, Ferenciek tere 9, Boedapest, Hongarije // GPS: 47.493168, 19.056413

De veiligste manier om Kossuth Lajos utca over te steken naar Petőfi Sandor utca is door de voetgangerstunnel te nemen. Aan de linkerkant staat Párisi Udvar, ooit een stijlvolle winkelgalerij.

De prachtige winkelgalerij Párisi Udvar werd aan het begin van de 20e eeuw gebouwd. Tot 2011 vond je er een veelvoud aan winkels onder een indrukwekkend glazen dak Sinds 2011 wordt het gebouw echter gerestaureerd en omgebouwd tot hotel. Laten we hopen dat de prachtige architectuur van weleer, met smeedijzer en glas, behouden blijft.

 Párisi Udvar, Boedapest, Hongarije // GPS: 47.493377, 19.055326

In de voetgangersstraten van Petőfi Sandor utca ontdek je tal van cafés en restaurants met of zonder terras. Blijf rechtdoor wandelen naar Bécsi utca, een chiquere winkelstraat, waar welgestelde stedelingen en bezoekers gaan shoppen.

Volg Deák Ferenc utca naar links en je bereikt Vörösmarty tér, een prachtig plein vol terrassjes waar altijd iets te beleven valt. Ga zeker naar het grote koffiehuis Gerbeaud Cukrászda op nummer 7.

In het midden van het prachtige Vörösmarty tér prijkt een beeld van de dichter naar wie het plein vernoemd werd. Op de sokkel staat een van de beroemdste passages uit een patriottisch gedicht van zijn hand gegraveerd: "Liefde en loyaliteit voor het vaderland zullen altijd in vervulling gaan, O Magyaar." Op nummer 7 staat een van de beroemdste koffiehuizen van de stad, Gerbeaud Cukrászda. Al meer dan anderhalve eeuw worden er koffie en heerlijke gebakjes geserveerd in een prachtig interieur met sprookjesachtige roodfluwelen zitjes. Bijna de hele maand december wordt op dit plein de belangrijkste kerstmarkt van de stad georganiseerd.

 Vörösmarty tér, Boedapest, Hongarije // GPS: 47.496562, 19.050722

Bekende koffiehuizen

Gerbeaud Cukrászda op Vörösmarty tér is slechts één van de beroemde koffiehuizen in Boedapest. Er zijn er nog veel meer! Naast het serveren van koffie en gebak is er nog iets wat deze bars gemeen hebben: een mooi, weelderig interieur. De opkomst van de koffiehuizen vond vooral plaats in de tweede helft van de 19e eeuw. Een "kávéház" (koffiehuis) was toen een plaats waar kunstenaars, journalisten en rijke mensen elkaar ontmoetten om er allerhande onderwerpen te bespreken. Hoe vaak zou de wereld hier zijn verbeterd? Je zal meteen begrijpen waarom de koffiehuizen niet gedoogd werden door de communistische heersers die het land een groot deel van de 20e eeuw in een ijzeren greep hielden.

Hieronder volgen enkele koffiehuizen waar je neus en smaakpapillen in de watten gelegd worden. Wie nog meer koffie wil, kan één van de "koffiehuisroutes" volgen door de stad

New York Café

Dit luxueuze koffiehuis in neobarokke stijl opende in 1896, eerder laat dus, maar het groeide al snel uit tot een plek met legendarische allures. Volgens een stadslegende gooide de auteur Molnár Ferenc de sleutels van dit koffiehuis in de Donau op de eerste dag zodat het nooit meer gesloten kon worden.

 New York Kávéház, Erzsébet korut. 9-11, Boedapest, Hongarije // GPS: 47.498733, 19.070466 // www.newyorkcafe.hu

Ruszwurm Cukrászda

Vergeleken met andere gerenommeerde koffiehuizen valt dit exemplaar uit 1827 eerder klein uit. Opvallend aan dit beschermde gebouw is het interieur in Biedermeier-stijl. Mede door de ligging in het Kasteeldistrict trekt dit etablissement nu vooral toeristen en geen Hongaren. Er wordt gezegd dat koningin Sissi (van Hongarije) hier soms langskwam, maar haar wespentaille suggereert dat ze slechts zelden taarten at.

 Ruszwurm Cukrászda, Szentháromság utca 7, Boedapest, Hongarije // GPS: 47.501280, 19.033053 // www.ruszwurm.hu

Wandel naar rechts in Jozsef Attila utca waar je enkele fraaie pleintjes passeert. Bij Erzsebet tèr, zeg maar het Elisabethplein, wacht links de straat Oktober 6 utca. Die straatnaam verwijst naar 6 oktober 1849 toen in de indertijd Hongaarse stad Arad (nu in Roemenië) 13 generaals werden geëxecuteerd in opdracht van de Habsburgers die toen het land controleerden. De generaals gingen de geschiedenis in als de “13 martelaren van Arad”.

Ga vervolgens in de Zrinyi utca naar rechts. Die straat brengt je naar de indrukwekkende Szent Istvan Bazilika (Sint-Stefaanbasiliek).

Net voorbij Erzsebet tèr, buiten de wandelroute dus, gaat Jozsef attila utca over in Andrássy út, zonder twijfel de mooiste boulevard van de stad. Ruim drie kilometer verder mondt deze laan (deels voorzien van parallelwegen) uit bij Hősök tere (Heldenplein). Net achter dat plein bevindt zich het stadspark Városliget waar in 1896 de Milleniumtentoonstelling doorging.

Naast deze boulevard ontdek je onder meer de prachtige Opera, het Fotografiemuseum, Miniversum Boedapest (zoiets als het Hongaarse Mini-Europa of Madurodam), het Milleniummonument (naar aanleiding van 1000 jaar Hongarije), een aantal vrijstaande villa’s en Terror Háza (Huis van de Terreur). In de kelders van dit gebouw waren ooit de folterkamers van de fascisten en de communisten ondergebracht. Onder het regime van de zeer rechtse premier Viktor Orban werd er in 2002 een interactief museum over de fascistische en communistische terreur opgezet. Omdat bleek dat er al te weinig aandacht was voor de extreemrechtse fascistische terreur werd elders een Holocaustmuseum gebouwd, ditmaal niet op initiatief van de premier.

De boulevard draagt de naam van minister-president Gyula Andrássy, die in 1870 het initiatief nam tot de aanleg ervan. Naar aanleiding van de Milleniumtentoonstelling van 1896 werd net onder de weg een metrolijn aangelegd, de allereerste op het Europese vasteland. Pas vanaf 1970 werd de metro van Boedapest verder uitgebreid

In de Szent István Bazilika (Sint-Stefanusbasiliek) op het gelijknamige plein (Szent István tér) vereren de Hongaren hun eerste christelijke koning. De bouw van deze kerk, de grootste van de stad, begon in 1851. József Hild zorgde voor het plan, maar het duurde meer dan een halve eeuw totdat de kerk klaar was. Waar je ook loopt in de stad, je hebt bijna van overal uitzicht op de 96 meter hoge koepel. In die koepel bevindt zich een uitkijkplatform op 65 meter hoogte vanwaar je een panoramisch uitzicht hebt over de stad. Om er te komen moet je meer dan 300 treden overwinnen, maar gelukkig is er ook een lift.

De linkse toren bevat 5 klokken, de andere slechts één, maar dan wel een hele zware. Met een gewicht van meer dan 9 ton is het zelfs de zwaarste klok van het land. Je krijgt slechts 2 keer per jaar de kans om hem te horen luiden: op 20 augustus om 17.00 uur en op oudejaarsavond om middernacht. 20 augustus is de nationale feestdag, want op die datum in het jaar 1083 werd koning Stefaan (István) heilig verklaard.

Als je de basiliek binnenkomt via de massieve deur bij de hoofdingang (naast de toren), heb je een goed overzicht van het interieur. Boven het hoofdaltaar staat een beeld van de heilige koning. Links, in de Heilige Rechterhandkapel (Szent Jobb-kápolna), ligt een van de meest vereerde objecten van het land: de gemummificeerde onderarm van Szent István

 Szent István Bazilika, Szent István tér 1, Boedapest, Hongarije // GPS: 47.500883, 19.053967

Na je bezoek aan de basiliek zet je de kennismaking met Boedapest verder naar rechts, via de Hercegprímás utca. De straat eindigt bij Szabadság tér (Vrijheidsplein), dat deels wordt ingenomen door de Magyar Nemzeti Bank. Naar links wandel je verder naar het mooie park met een nieuw Herdenkingsmonument getiteld 19 maart 1944, de dag waarop het Duitse leger het land binnenviel. Het grote gebouw met huisnummer 17, naast het groene, was tot voor enige tijd de hoofdzetel van de Hongaarse Nationale Televisie (Magyar Televízió: MTV), maar werd recent gerenoveerd.

Het Herdenkingsmonument voor Slachtoffers van de Duitse Bezetting werd in juli 2014 opgericht. Het is tamelijk controversieel en de belangrijkste onderdelen werden uit vrees voor weerstandige manifestanten zelfs 's nachts geplaatst. Officieel is het een herinnering aan de Duitse invasie van 19 maart 1944 en de daaropvolgende bezetting. Vergeet niet dat het Duitse nazi-regime en de Hongaarse regering in die tijd bondgenoten waren. Je herkent wellicht de aartsengel Gabriël, die Hongarije vertegenwoordigt, en door een Duitse adelaar werd aangevallen.

De meningen over dit herdenkingsmonument zijn zeer verdeeld. Aan de ene kant zijn er mensen die denken dat de huidige extreemrechtse regering van premier Orbán de samenwerking van de nazi’s met de toenmalige Hongaarse regering wil verdoezelen en meteen ook hun verantwoordelijkheid bij de Holocaust onder de mat willen vegen. Aan de andere kant zijn er de altijd aanwezige bloemen en foto's van slachtoffers van de nazi's, geplaatst door mensen die hun vermoorde familieleden willen herdenken. Geef toe, het is een beetje vreemd: een monument dat officieel een inval en de daaropvolgende bezetting herdenkt in plaats van de slachtoffers.

 Herdenkingsmonument voor Slachtoffers van de Duitse Bezetting, Szabadság tér 5, Boedapest, Hongarije // GPS: 47.503179, 19.050742

Herdenkingsmonument

De straatnaam verandert in Széchenyi utca; daar vind je rechts al snel de straat Akadémia utca die je naar het plein bij het zeer mooie Parlement brengt: Kossuth Lajos tér.

Als je het Britse Parlement in Londen al eens zag, dan komt dat in Boedapest je beslist bekend voor. Het Hongaarse Parlement werd gebouwd tussen 1884 en 1902, naar een ontwerp van Imre Steindl dat sterk geïnspireerd was op het Britse voorbeeld. Het complex telt bijna 700 kamers waarvan de “Nationale Vergaderzaal” beschouwd wordt als de indrukwekkendste, maar de Koepelzaal en de grote Congreszaal moeten daarvoor weinig onderdoen. Opvallend aan de buitenzijde zijn de vele gevelspitsen die het gebouw een apart karakter bezorgen.

Het gebouw behoort tot de fraaiste monumenten ter wereld en dat zegt natuurlijk al genoeg. Het is 268 meter lang, 118 meter breed en 27 meter hoog. De centrale koepel torent maar liefst 96 meter boven de stad uit. In totaal beslaat het Parlement ongeveer 1,8 hectare! In de zijvleugels van het gebouw vindt je de zittingszalen, allemaal gebouwd in gotische stijl, en aan de kant van de Donau zijn er nog een heleboel andere zalen. Breng ook een bezoekje aan de bibliotheek van het parlement die wel 400.000 boeken bevat.

Tickets voor een bezoek zijn verkrijgbaar bij het bezoekerscentrum aan de ingang op Kossuth Lajos tér 1-3. Online tickets bestellen kan ook (www.legymester.hu/parlament), maar dan betaal je een toeslag van 200 HUF (ongeveer 0.50 EUR). Er zijn dagelijks rondleidingen in het Engels om 10.00 uur, 12.00 uur, 13.00 uur, 14.00 uur en 15.00 uur.

 Hongaars parlement, Kossuth Lajos tér 1-3, Boedapest, Hongarije // GPS: 47.507121, 19.045669 // www.parlament.hu

Margit-sziget: groen eiland met muziek

Ongeveer een kilometer voorbij het parlement kan je op Margit híd (Margit-brug) via een trap afdalen naar het ongeveer 2,5 kilometer lange Margit-sziget (Margaretha-eiland). De brug is ook bereikbaar met de trams 4 en 6 en bus 26. Dat het eiland de tijd relatief ongedeerd heeft doorstaan is mede te danken aan de rust die de bewoners er genoten. Er woonden fazanten voor de keizerlijke jacht, haremvrouwen van een Turkse heerser, en nonnen, onder wie de heilige Margit. Die 13e-eeuwse koningsdochter wordt ook wel Sint-Margaretha van Hongarije genoemd. Verwar haar niet met de andere Margaretha van Hongarije uit de 12e eeuw die trouwde met keizer Isaak II van Byzantium.

Ontspanning is troef op het eiland. Je kan er joggen, fietsen, wandelen, maar ook tennissen en zwemmen. Er is ook een kleine dierentuin, enkele oude ruïnes, een watertoren uit 1911, diverse horecagelegenheden, een muzikale fontein met een gevarieerd repertoire en vooral veel groen.

Sziget Festival, medio augustus, is het absolute hoogtepunt van de activiteiten op het eiland. In korte tijd is dit festival uitgegroeid tot een van de belangrijkste multiculturele evenementen in Europa. Op het grote openluchtpodium en de andere podia staan artiesten uit de hele wereld. De nadruk ligt op muziek, maar er is ook theater en circus en je kan er in heel wat leuke restaurantjes gerechten van over de hele wereld proeven. Tegelijkertijd is het eiland ook een geschikte plek om te genieten van de zon, het water en het strand.

Ga van bij het parlement terug naar het stadscentrum, parallel aan de Donau. Je wandelt het beste langs de boulevard Széchenyi rkp. Die ligt ietwat verwijderd van de oever, maar je hebt er een prachtig uitzicht op de rivier en de Kasteelheuvel aan overkant. Meer informatie over de bezienswaardigheden daar vind je aan het einde van deze routebeschrijving.

Ter hoogte van de kettingbrug (Széchenyi Lanchid), die het verkeer vanaf de andere oever aanvoert, is het uitkijken naar de veiligste oversteekplaats.

Bij het Sofitel staat het standbeeld van Baron Eötvös József, schrijver en politicus. Wandel daarna op de Donau-oever naast en tussen de terrassen van de cafés en restaurants in de richting van de Elisabethbrug.

Baron Eötvös József (1813-1871) zette zich in voor zowel de moderne Hongaarse literatuur als voor een democratische staat. Hij geloofde dat literatuur een sociale missie had en was minister van Onderwijs tijdens het revolutionaire bewind van 1848 en opnieuw in 1867, toen hij probeerde het onderwijssysteem te moderniseren.

 József-standbeeld, Id. Antall József rkp, Boedapest, Hongarije // GPS: 47.505095, 19.044950

De collectie schoenen op de Donaubank is een schrijnend gedenkteken ter ere van de Joden die tijdens de Tweede Wereldoorlog door de fascistische Arrow Cross-milities werden gedood. Het werd opgericht in 2005 en is het geesteskind van filmregisseur Can Togay en het werk van beeldhouwer Gyula Pauer. De Joden kregen de opdracht hun schoenen uit te trekken en werden aan de rand van het water neergeschoten, zodat ze in de rivier vielen. Deze installatie stelt hun achtergelaten schoenen voor, gegoten in ijzer, en brengt de wreedheden van die tijd terug naar de voorbijgangers.

 Schoenen op de Donaubank, Id. Antall József rkp, Boedapest, Hongarije // GPS: 47.504351, 19.045379

Bij het naderen van de Erzsébet híd (Elisabethbrug) zie je op de andere oever het monument van bisschop Gellért staan (Szent Gellért Monument). Het bestaat uit een zuilengang met een standbeeld en een waterval die samen het verhaal van het martelaarschap van Szent Gellért illustreren.

Na de dood van de heilige koning István (Stefaan) vermoordden opstandige, niet-christelijke Magyaren zijn geestelijke adviseur, bisschop Gellért, omdat hij hen probeerde te bekeren. Hij werd in een dichtgetimmerd vat gestoken en vervolgens van de rotsen van wat nu de Gellértheuvel (Gellért-hégy) heet, in de Donau gegooid. Het bekken dat het water van het watervalletje opvangt, is rood gekleurd en geeft daarmee de indruk dat hier Gellérts’ bloed stroomt.

 Szent Gellért-szobor, Szent Gellért rkp 16, Boedapest, Hongarije // GPS: 47.489592, 19.045518

Monument van Bischop Gellért – © Shutterstock

Even voor Erzsebet hid (Elisabethbrug) kruis je Petöfi Tér en ga je naar rechts voorbij de Belvarosi Plébania templom (Parochiekerk van de Binnenstad). Wandel onder de aanvoerweg van de

Elisabethbrug over een parking naar Marcius 15 tér en Szabad sajtó út. Kijk uit bij het oversteken van die drukke weg. Wandel dan naar links, parallel aan de aanvoerweg, onder meer voorbij een hotel. Niet veel verder, bij het kruispunt met Váci utca, volg je de straat naar rechts, Dit is de voornaamste winkelstraat van de stad, maar het eerste deel ervan ligt buiten de wandelroute omdat het geen voetgangerszone is. Behalve shoppen kan je hier ook heel wat mooie gevels spotten.

De bouw van de Belvárosi Plébánia templom (Parochiekerk van de Binnenstad) begon kort na het bewind van de heilige koning István in de eerste helft van de 11e eeuw. De kerk werd opgetrokken boven het graf van de heilige Gellért over wiens wrede levenseinde je daarnet hebt gelezen. Later, in de 14e eeuw, werd er een gotische kathedraal in de plaats neergepoot die al snel door de Ottomaanse bezetters werd omgebouwd tot een moskee. Een van de weinige overblijfselen uit die tijd is een mihrab (een nis die de richting van Mekka aangeeft). Tussen 1725 en 1739 kreeg de kerk een barokke uitstraling toen het gebouw na een gedeeltelijke vernieling door brand in 1723 opnieuw werd opgetrokken

 Belvárosi Plébánia templom, Március 15 tér, Boedapest, Hongarije // GPS: 47.492158, 19.052083

Kelners en aanverwanten kunnen wel eens opdringerig zijn op Váci utca om klanten te winnen, maar ze reageren meestal op een "köszönöm nem" (nee, dank u). Kijk af en toe eens omhoog, je zal een aantal rijkelijk versierde gebouwen ontdekken. In de straat van Szent Mihály templom (SintMichielskerk) op nummer 47b worden regelmatig concerten gehouden. In de kerk uit het begin van de 18e eeuw, gebouwd door de Dominicaanse paters, kan je dan weer even ontsnappen aan de commerciële sfeer.

Aan de andere kant, in het prachtige regeringsgebouw uit 1870 op nummer 62-64, bevindt zich de Regionális Államigazgatási Hivatal. Hier vinden opleidingen voor ambtenaren plaats, maar er is ook een afdeling die de coördinatie verzorgt tussen verschillende overheidsdiensten, waaronder de dienst voor erfgoedzaken.

Blijf Váci utca volgen tot het einde waar deze winkelstraat uitmondt op een klein plein. Aan de andere kant, in Vámház krt., vind je het prachtige marktgebouw Nagy Vásárcsarnok. Geniet er van de architectuur en proef er van het fantastische aanbod lekkernijen.

De beroemde thermen van Boedapest

Als je Vámház krt. volgt in de richting van de Donau na afloop van de wandeling, dan ben je na amper 200 meter bij de Szabadság híd (Vrijheidsbrug), een van de negen bruggen (waaronder twee spoorwegbruggen) over de rivier in Boedapest. Je zal aan de overkant opnieuw de naam Gellért zien opduiken, dit keer als de naam van een van de beroemdste thermale badhuizen van de stad.

Al sinds de Romeinse overheersing 2000 jaar geleden heeft de mens weet van de helende kracht van het water van de thermale baden in Boedapest. De grote doorbraak van de badcultuur kwam er onder het Ottomaans bestuur (1541-1683). Vandaag de dag zijn er 31 baden in de stad.

Een bezoek aan een badhuis in Boedapest is meer dan een genezende en sociale gebeurtenis. Je gaat er ook naartoe om te genieten van de architectuur, de geschiedenis en zeker de sfeer. In de baden worden mannen en vrouwen gescheiden en soms zijn er aparte dagen voor elk geslacht. Met uitzondering van Széchenyi zijn alle gerenommeerde badhuizen in Boeda gevestigd.

De meeste baden dateren uit de 16e en 17e eeuw, hoewel er ook enkele relatief nieuwere baden uit de 19e en 20e eeuw zijn. Breng een bezoek aan ten minste één ervan om Boedapest echt te ervaren.

Wil jij ook graag de baden van Boedapst bezoeken? Bekijk hier de mogelijkheden en boek online je ticket + zo ben je zeker van je toegang.

Gellért-badcomplex

Het Gellért-badcomplex is niet alleen het meest toeristische badhuis, maar mogelijk ook het duurste. De prijs is wel gerechtvaardigd, want je kan er een schitterend art-nouveau-interieur bewonderen. Het badhuis, met zowel zwembaden als thermale baden, behoort tot het gelijknamige hotel, maar is ook toegankelijk voor niet-hotelgasten. Het opende de deuren in 1918. Boek je tickets online

 Gellért Gyógyfürdő, Kelenhegyi út 4-6, Boedapest, Hongarije // GPS: 47.483759, 19.051600 // www.gellertbath.hu

Rudas-badcomplex

Dit badhuis, vlakbij de Elisabethbrug, is een van de weinige die nog uit de Turkse tijd stamt. Bij een renovatie in 2005 werd de sfeervolle oorspronkelijke koepel behouden. In datzelfde jaar werden de baden één dag per week geopend voor vrouwen, te midden van hevig mannelijk protest.

 Rudas Gyógyfürdő, Dobrentei tér 9, Boedapest, Hongarije // GPS: 47.489190, 19.047781 // www.rudasbaths.com

Széchenyi-badcomplex

Iedereen geniet hier van het geneeskrachtige water en het neobarokke decor. Dit kuuroord is beroemd om de foto's van gasten die in het water schaken. Het badhuis dateert uit 1913, het zwembad uit 1927.

Met een dagkaart van 20 euro voor de baden van Széchenyi kan je direct naar binnen zonder in de rij te hoeven wachten; er is een speciale welkomstbalie voor de houders van dit kaartje. Het geeft toegang tot 18 baden in totaal voor een hele dag. Combinatietickets met massage of wellness zijn ook beschikbaar. Boek je tickets online

 Széchenyi Gyógyfürdő, Állatkerti krt. 11, Boedapest, Hongarije // GPS: 47.518671, 19.082379 // www.szechenyispabaths.com

Andere badhuizen die een bezoekje waard zijn:

Irgalmasok Veli Bej of het Császár-badhuis

Het badhuis van Veli Bej was een van de grootste en mooiste baden in Boedapest in de tijd dat de Ottomanen over Hongarije heersten. Het is ook een van de oudste baden van de stad. Het complex werd gebouwd in de 16e eeuw, maar de put wordt al sinds de Romeinse tijd gebruikt. Het complex is onlangs gerenoveerd, waardoor je er nu een mix van oude en nieuwe stijlen terugvindt. In het moderne deel van het gebouw kan je de oorspronkelijke leidingen en muren zien.

De baden van Veli Bej bevinden zich in hetzelfde gebouw als Hotel Császár en een ziekenhuis, waardoor je er niet veel andere toeristen zal tegenkomen. Naast de thermale baden kan je er ook genieten van een Finse sauna, een infraroodsauna, een stoombad, een jacuzzi en diverse behandelingen. Gasten van Hotel Császár hebben gratis toegang tot de baden, anderen kunnen een kaartje kopen.

 Irgalmasok Veli Bej or Császár Baths, Árpád Fejedelem útja 7, on the Danube opposite Margaret Island, Boedapest, Hongarije // GPS: 47.519197, 19.037097 // www.irgalmasrend.hu

Lukács-badcomplex

Als je een badhuis wil bezoeken dat minder toeristisch is dan de Széchenyi- of Gellért-baden, moet je naar Lukács gaan. Veel inwoners van Lukács komen in dit bad tot rust en dat zorgt voor een iets authentiekere ervaring.

Het complex bestaat uit 4 binnen- en 2 buitenbaden en het lijkt een beetje op een doolhof. Het saunagedeelte van het complex heeft een Finse sauna, een infraroodsauna, een ijshut, een gewichtsbad en een Himalaya-zoutwand. Daarnaast worden er ook diverse massages en andere behandelingen aangeboden. Op het dakterras kan je genieten van de zon terwijl je uitkijkt over de stad.

Onze tip: met een Budapest Card heb je gratis toegang tot de Lukács-baden. Zie de sectie “praktische informatie Boedapest” hieronder voor details over die pas.

Het Lukács-badhuis werd in 1880 opgericht, maar de warmwaterbron van het badhuis wordt al sinds de 12e eeuw gebruikt. Buiten het complex vind je verschillende marmeren platen met de namen van bezoekers die door het water werden genezen. Boek je tickets online

 Lukács-badhuis, Frankel Leó út 25-29, on the Danube opposite Margaret Island, Boedapest, Hongarije // GPS: 47.517819, 19.036735 // www.lukacsfurdo.hu

Király-badcomplex

Király is minder bekend dan de andere badhuizen en is ook het kleinste badcomplex in Boedapest. Het werd gesticht in 1565, maar omdat het in die tijd binnen de stadsmuur lag, kon het niet direct gebruik maken van de warmwaterbron. In plaats daarvan werd het met het geneeskrachtige water verbonden door middel van ondergrondse leidingen. De reden hiervoor was dat de Ottomanen wilden baden, zelfs in tijden van oorlog.

Het complex bestaat uit 4 overdekte zwembaden en een binnentuin met een jacuzzi, waarnaast zich ook een sauna, een stoombad en massageruimtes bevinden. Het badhuis is misschien niet zo mooi als de andere, maar het is zeker niet lelijk. De baden zijn overdekt met een prachtig gewelf en het grootste thermale bad bevindt zich onder een klassieke Ottomaanse koepel met dakramen.

Omdat het badhuis niet erg groot is, is Király beter geschikt voor een kortere badervaring dan voor een volledige kuurdag. De entreeprijs is daarom een stuk lager dan de grotere, bekendere baden.

 Király-badhuis, Főu. 84, near the Ministry of Foreign Affairs, Boedapest, Hongarije // GPS: 47.510555, 19.038055 // www.kiralyfurdo.hu

Palatinus Strand-badcomplex

Het Palatinus Strand-badhuis was het eerste badhuis in Boedapest met buitenbaden. Die werden al in 1919 toegevoegd. Het complex werd al snel razend populair en daardoor legden ook steeds meer andere badhuizen buitenbaden aan. Vandaag de dag zijn er in totaal 11 baden, waarvan vele in de open lucht. Naast de baden vind je ook een wellnesscentrum met een Finse sauna, een geothermische sauna en een stoombad.

In feite doet het Palatinus Strand-badcomplex meer denken aan een waterpark dan aan een thermaal badhuis, want naast de thermen zijn er ook veel waterglijbanen, een wildwaterbaan en een golfslagbad. Het badhuis is ook een van de weinige complexen waar kinderen zijn toegestaan. Het is dus het ideale badcomplex voor een leuk gezinsuitje.

 Palatinus Strand-badhuis, Soó Rezsőstny. 1, on Margaret Island, Boedapest, Hongarije // GPS: 47.527974, 19.046989 // http://en.palatinusstrand.hu

Dandár-badcomplex

De thermale baden van Dandár zijn nog niet door toeristen ontdekt. Ze worden vooral door de lokale bevolking bezocht en dat brengt een authentieke ervaring met zich mee. Het badhuis ligt iets buiten het centrum van Boedapest, maar is de moeite waard. De baden bevinden zich in een prachtig art-decogebouw uit de jaren 30 van de vorige eeuw en bestaan uit 3 binnenbaden, 2 buitenbaden en een wellnesscentrum met een sauna en een stoombad. Dit is een must-see als je de echte Boedapestse spa-ervaring wil beleven.

 Dandár-badhuis, Dandár u. 7, in the district of Ferencváros or Francisstad, Boedapest, Hongarije // GPS: 47.476344, 19.071053 // http://en.dandarfurdo.hu

Danubius Spa Resort

Margitsziget, of Margaretha-eiland, staat bekend als het kuureiland van Boedapest. Op het eiland zijn verschillende badhuizen en kuuroorden te vinden, waaronder het Danubius Health Spa Resort dat deel uitmaakt van het Ensana Health Spa Hotel. Het water wordt uit 3 verschillende natuurlijke bronnen gehaald en vervolgens gebruikt in de thermen en de verschillende zwembaden van het kuuroord. Je kan er ook gebruik maken van een hydrotherapiebad, een sauna, een stoombad en aromabaden.

 Danubius Spa Resort, Margitsziget, Zielinski Szilárd stny, Boedapest, Hongarije // GPS: 47.532460, 19.052943 // https://www.ensanahotels.com/grand-margaret-island/en

Royal Spa, Corinthia Hotel

De Royal Spa van het Corinthia Hotel is, zoals de naam al doet vermoeden, een van de meest luxueuze badhuizen in Boedapest. De baden werden in 1886 geopend als onderdeel van het chique Corinthia Hotel. Ze bestaan uit een zwembad van 15 meter, sauna's, jacuzzi's, een stoombad en verschillende ruimtes waar je terecht kan voor een massage of andere behandelingen. Je kan er ook gebruik maken van het fitnesscentrum,

Tip: het Corinthia Hotel is een halte op de hop-on hop-off bustour en bevindt zich vlakbij andere bezienswaardigheden.

 Royal Spa Corinthia Hotel, Erzsébet krt. 43-49, on the edge of the centre of Boedapest, Boedapest, Hongarije // GPS: 47.502687, 19.066745 // http://corinthia.com/Boedapest

Wil je meer zien van Boedapest? Boek nu je voordelige Budapest Card online

Onbeperkt reizen met het openbaar vervoer + gratis toegang tot musea van Boedapest + thermaalbaden van St. Lukács. Boek je Budapest Card hier online.

Boedapest bezoeken met een lokale gids of een boottcht maken op de Donau? Dat kan, bekijk hier de tours en excursies die je kan doen.