Wapad - 21 Julie 2016 by Wapad

LEES JOU KAMPUS

21 Julie 2016

Trotse wenner van die 2016 ATKV Mediaveertjie vir die beste studentekoerant WAPAD® IS DIE STUDENTEKOERANT VAN DIE NWU-POTCHEFSTROOMKAMPUS

JAARGANG 70

SMS-LYN 31750 MET WOORD ‘WAPAD' VOOR

WAPAD@NWU.AC.ZA

‘Om te onderrig is om te leer’

Kenners voorspel #FeesMustFall rondte twee COLETTE COMBRINK

@CombrinkColette

ie NWU-Puk Forum het Maandagaand die ideale waarna oudpres Nelson Mandela destyds gestreef het, probeer voortsit. Dit was nie toevallig die herdenking van oudpres Nelson Mandela se verjaarsdag, sowel as die NWU-Puk se 147ste bestaansjaar, nie. Hoewel prof Michael Heyns, direkteur van die Skool vir Filosofie aan die Potchefstroomkampus van die Noordwes-Universiteit (NWU), gesê het die donker wolk wat oor die Suid-Afrikaanse universiteite hang, het nog nie ’n silwerrandjie nie, het die sprekers almal “’n normatiwiteit raakgesien” wat die

Voor die kwessies by die universiteite kan verbeter, moet die boublokke van die staat en die samelewing stabiel wees. stand sal verbeter. Prof Nick Grové, registrateur van die Universiteit van Pretoria (UP), het klem gelê op die toekoms van tersiêre onderrig indien dié negatiewe koers voortduur. “Wat in die land gebeur is die produk van keuses,” het Grové gesê. “Die keuses wat ons maak, gaan sekere uitkomste bewerkstellig.” Grové het akademiese vryheid bespreek en die tweede rondte van #feesmustfall voorspel. Volgens Grové word daar van universiteite verwag om die oplossings vir die huidige sosioekonomiese stand in Suid-Afrika

Iets om te sê?

v.l.n.r: Prof André Duvenhage, dr Justin Sands, prof Fika Janse van Rensburg, Tiego Kgoma, prof Rantoa Letšosa, prof Nick Grové, en prof Linda du Plessis. bied, terwyl dit slegs akademiese instellings is. Hy het gesê vreedsame protes skakel te vinnig in fasisme om. “Op sy beurt sal dit na die privatisering van universiteite lei – die staat het reeds nie direkte beheer oor universiteite nie en kan dus nie die betrokke akademici beskerm nie.” Prof André Duvenhage, politieke ontleder aan die NWU, het gesê universiteite word deur toestande in die samelewing en hul verhouding met ander instellings bepaal. Die staat is een so ’n voorbeeld.

SMS 31750

Hy het gesê Suid-Afrika is weens die hoë misdaadsyfer en politieke onstabiliteit ’n gewelddadige samelewing. “Voor die kwessies by die universiteite kan verbeter, moet die boublokke van die staat en die samelewing stabiel wees,” het Duvenhage gesê. Dr Justin Sands van die Verenigde State van Amerika (VSA) het die taalbeleid by die Universiteit van Leuven in Vlaandere in die twintigste eeu met die studenteproteste in Suid-Afrika vergelyk. Hoewel Frans die onderrigtaal

met die woord ‘wapad’ vooraan

van dié universiteit was, het die studentegemeenskap in 1969 geprotesteer dat die klasse in Vlaams aangebied word. Die akademici het egter daarteen gestry.Vandag funksioneer die universi-teit in Vlaams en Engels om internasionaal kompeterend te wees. Sands het gesê akademici moet hulle nie van die breër samelewing verwyder nie, “want positiewe ver-andering sal slegs deur samewerking, kommunikasie, ’n respek vir geskiedenis en ’n verantwoordelikheidsin kan plaasvind”. Hy het gesê die

Volg Wapad® op sosiale media

FOTO: DORÉ SCHOLTZ universiteitsbestuur moet na die protesteerders luister en ’n middeweg kry waar wedersydse respek kan seëvier. Tiego Kgomo, ’n NWU-Raadslid, het oor die veiligheid asook die depolitisering van die drie NWUkampusse gepraat. “Studente moet toegelaat word om net (studente) te wees, sonder om deur politiese agendas mislei te word,” het Kgomo gesê. Hy meen studente – die toekomstige leiers – moet juis op kampusse veilig voel, sodat hulle die opvoeding kan verbeter.

Nuus

21 Julie 2016

Oktoberfees áárd in Potchefstroom TYRAH JACOBS

@JacobsTyrah

is g’n geheim dat die Aardklopfees vroeër vanjaar gekanselleer is nie, maar volgens Aardklopfeesbestuurder, Alexa Strachan, is die bal weer aan die rol. Strachan is ’n onafhanklike vervaardiger, skrywer, entreprenteur, sanger en akteur. Sy is bekend vir die bestuur, samestellings en tekste van onder meer Sarie se Voorbladgesig, FNB se Night of the Starts en Rust en Vrede se Versnit-konserte. Sy gaan ook die 70ste verjaarsdagkonsert van Anton Goosen, Liedjieboer, by die Universiteit Stellenbosch (US) Woordfees vervaardig. Die belanghebbendes, insluitende borge en ander betrokke partye, het vir die fees se redding en herlewing geveg. “Ons wil baie graag die fees vir die dorp teruggee,” het Strachan gesê. Die Potchefstromers het glo gevoel die fees word van hulle weggeneem. Die voor- en nadele van die vorige Aardklopfeeste kan egter nie op die huidige bestuur se skouers geplaas word nie. “Ek kan nie pa staan vir wat met die fees gebeur het nie, hetsy posi-

Aardklopfeesbestuurder Alexa Strachan. tief of negatief,” het Strachan gesê. Strachan en haar span het besluit om die fees juis na Potchefstroom

FOTO: HEINZ SCHOEMAN-STRUWIG

terug te bring: “’n Fees is nie franchise nie. Jy kan hom mos nie hier vat en dan plak jy hom in ’n ander

dorp nie.” Die feesterrein skuif terug na die Bult, “waar sy wortels en hartklop

is”. Wat die ingangsfooi betref, gaan die oorspronklike prys van R20 weer gevra word. Dit was verlede jaar R180. Strachan sê sy weet nie hoekom dit deur die jare so duur geword het nie. Strachan en haar span wil dit so bekostigbaar moontlik maak en wil graag hê studente moet die fees ondersteun. “’n Student kan darem ’n R20’tjie bekostig.” Vir haar voel dit asof sy ’n reusekonsert reël. Die span is onder geweldige tydsdruk, maar dis goeie druk en die ontvangs is positief. Sy kon ongelukkig niks oor die program verklap nie, maar een of twee nuwe produksies, soos die taxiteater, is by die program gevoeg. “Mense het hierdie persepsie dat Potch die Bult is.” Die toeskouers sal dus vanuit taxis na vertonings in Primosa en Ikageng kyk. Baie plaaslike kunstenaars, insluitende studente, neem in die produksies deel. Die feesgangers kan ook uitsien na skerpskertsery (stand-up-komedie). Die NWU-Puk is meer as ’n borg – dit is ’n vennootskap. Die programbekendstelling is op 26 Julie in die galery.

#WatSêJy: Studente lug hul menings oor roosterwysigings TYRAH JACOBS

@JacobsTyrah Die #WatSêJy-gesprek van die Studenteraad (SR) se Akademiese Raad het Maandagaand oor die gewysigde klasroosters gehandel. Corneels Schabort, ’n dosent aan die Fakulteit Ingenieurswese op die Potchefstroomkampus van die Noordwes-Universiteit (NWU), was die gasspreker. Hoewel hy nie betrokke by die roosterwysigings was nie, het hy sy perspektief as dosent op die klagtes en menings gegee. Die topbestuur het die nuwe klasroosters in e-posse aan die dosente gemotiveer: “Daar was nie genoeg spasie in die lokale om al die studente in die ou rooster te akkommodeer nie,” het Schabort gesê. Die voor- en nadele is uitgelig.

Voordele Die parallelmediumklasse gaan volgende jaar op tweede- en derdejaarsvlak uitgebrei word, wat plek

sal maak vir 15 minute se wisseltyd in plaas van die huidige 10 minute. Die nuwe rooster akkommodeer interaktiewe klasaanbiedings in plaas van die tradisionele aanbiedings waar studente slegs sit en na die dosent luister.

Nadele Klasse gaan langer wees: 75 minute en 105 minute in plaas van 50 minute en 100 minute. Die etenstye wat weggeval het, maak dit moeilik om koshuispligte, soos kantoordiens of telefoondiens, te doen. Dit kan selfs jou kanse verbrou om op die studenteraad (SR), huiskomitee (HK) of uitvoerende komitees (UK) te dien. “Selfs die aksies in die amfiteater en Lovers’ Lane word geaffekteer.”

Studentemenings Heelwat studente het hul ongelukkigheid uitgespreek: Die dosente gee klas selfs ná die periode geëindig het.

Studente het hul ongelukkigheid uitgespreek “As ’n dosent oor die tydlimiet gaan, moet ’n student of ’n klasverteenwoordiger die inisiatief neem om die dosent daarvan in kennis te stel,” het Schabort gesê. Privaatstudente kon huis toe gaan om middagete te eet, nou moet hulle kos koop. Dit is nou moeiliker om afsprake met dosente te skeduleer. Die fasilitering is soms 18:00 die aand weens die middagete wat van die studente ontneem is. Die topbestuur se swak kommunikasie teenoor die studente. “Waarom prof Fika Janse van Rensburg, waarnemende kampusrektor, nie soos gewoonlik die gewysigde rooster in ’n video bevestig nie?” het ’n student in die gehoor gevra. Sommige studente het gevra

Corneels Schabort, gasspreker by die #WatSêJy-gesprek. waarom die universiteit meer studente inneem. Schabort het gesê die staatsubsidies het afgeneem en die studente aan ander NWU-kampusse het geboue afgebrand wat die uni-

FOTO: YOUTUBE

versiteit miljarde rande in die sak gesteek het. “Die dosente moet steeds betaal word. Die universiteit kan dié kostes slegs dek deur nog studente in te neem.”

Potchvegas music festival soon here BOUDINE KRUGER

@BoudineKruger The well anticipated Potch-vegas student musical festival will be taking place in this upcoming term, with performances from artists such as Francois van Coke, Veranda Panda and the world famous Black Coffee. Black Coffee is the winner of the 2016 SAMA for the best engineered album, the 2016 Sunday Times Generation NEXT Award for Coolest DJ and the 2016 BET Awards for best international act: Africa, his appearance on the Potch-vegas stage is an exciting and nail-biting event. Potch-vegas will also be hosting a DJ competition with great opportunities to promote upcoming talent.

Black Coffee wil be preforming at Potchvegas. The first prize includes a spot on the main stage at the Partyfest X in September, 4 star accommodation and R5000. For more information on the competition visit http://www. potchvegas.com and take a look at the Potch-vegas DJ search page. More great news on the subject is

PHOTO: 8C.CO.ZA

that Potch-vegas will also be offering day passes as well, along with the weekend passes. So if you can’t afford to attend the entire four days, you can still enjoy the festival. The prices and events of the individual days are also available on the Potch-vegas website.

21 Julie 2016

Nuus

Tradisioneel Afrikaanse universiteite sluit hul deure vir dié taal

BOUDINE KRUGER

@BoudineKruger

erskeie universiteite het in die afgelope paar maande hulle taalbeleid aangepas sodat Engels die primêre onderrigtaal is. Die Universiteit van die Vrystaat (UV) het in Maart aangekondig dat Engels vanaf 2017 as primêre onderrigmedium gebruik sal word. Kort op die UV se hakke het die Universiteit van Pretoria (UP) ook Engels as primêre onderrigtaal aanvaar, terwyl die Universiteit Stellenbosch (US) hul taalbeleid na oorwegend Engels verander het. Volgens ’n verklaring op die US se webblad gaan die nuwe beleid vir 2017 “verseker dat geen student wat nie vaardig in Afrikaans of Engels is, uitgesluit word nie, en dat die twee tale (Afrikaans en Engels) dus van 2017 af gelyke status sal deel”.

Potchefstroom is egter nog oorwegend Afrikaans en die taal behoort vir die volgende agt tot tien jaar redelik veilig te wees.

Juis daarom sal die US steeds Afrikaanse klasse aanbied. Luidens EWN het die EFF gesê

Studente aan die Universiteit van Pretoria ten gunste van die behoud van Afrikaans vroeër vanjaar. die UP se besluit om Afrikaans as ’n onderrigtaal te skrap is “’n stap in die regte rigting”. Anna-Retha Bouwer, UP-woordvoerder, het gesê die universiteit hoop die verandering in taalbeleid sal sosiale kohesie en inklusiwiteit bevorder. Volgens Lacea Loader, UVwoordvoerder, is die universiteit se nuwe taalbeleid gebaseer op die kernwaardes van inklusiwiteit en

veeltaligheid. “Veeltaligheid sal onder meer deur ’n uitgebreide onderrigstelsel, wat vir eerstejaars ontwerp is, bevorder word,” het Loader gesê. Die forum LitNet het berig dat Theuns Eloff, voorsitter van die Dagbreektrust, onlangs op ’n dinkskrum in Stellenbosch oor die voortbestaan van Afrikaans gesê het dié taal kan op akademiese vlak by die vyf jaar by die US uitsterf.

Die hutsmerk word vandag op verskeie sosiale media platvorms gebruik om Afrikaans te beskerm. FOTO: TWITTER

FOTO: YOUTUBE Die dinkskrum het gefokus op die rol van die Afrikaanse universiteit, Akademia, se rol in die voortbestaan van Afrikaans as akademiese taal. Eloff voorspel die druk op Afrikaans in Potchefstroom sal ook vererger. Potchefstroom is egter nog oorwegend Afrikaans en volgens Eloff behoort die taal vir die volgende agt tot tien jaar redelik veilig te wees.

Freedom of SA press under threat BONOLO MANONE

@Grumplezz The new editorial policty of the South African Broadcasting Commission (SABC) involvles banning the footage of violent protests and broadcasting 90% local content. The ban on violent strikes has received wide news coverage for its infringements on the democratic processes of policy making. According to prof Barry Hanyane, associate lecturer of public management and governance at the North-West University (NWU), the move by the SABC shows “inconsistencies in the application of policy”. Civil rights activist groups such as Right To Know (R2K) have complained that the public was never called on to give commentary on the changes. “This is a dilemma for party, administrative, executive and government policy and perhaps an action designed to protect the image of the majority party from being tainted by public opinion,” Hanyane said. The decision to ban this sort of footage was justified by SABC’s chief of operations, Hlaudi Motsoeneng, with the reasoning that when people see cameras they become excited and violent. René van Jaarsveld, a third-year

Banning the footage won’t stop any of the violent protests. If people want to protest they will protest – even if the SABC doesn't display it. in BA political science, disagrees: “Banning the footage won’t stop any of the violent protests. If people want to protest they will protest. Even if the SABC doesn’t display it, there will be footage all over social media.” Hanyane discounts the entire logic behind the move, pointing out that no scientific inquiry was made to establish whether there is a direct link between violent protests and the presence of television cameras. Furthermore, acting chairman of the Independent Communications Authority of South Africa (Icasa), Rubben Mohlaloga, dismissed the editorial policy change as it is

inconsistent with his democratic ethos. “A subject may never be blocked from SABC TV or radio absolutely – South Africa is not a dictatorship,” he said. The media is in a sense the last hope for communities who want government action or response, and Motsoeneng’s decision is a cruel way to keep their voices silent. Icasa’s ruling for the SABC to recuse its policy is legally binding and cannot be ignored, but the national broadcaster is standing by its actions. The African National Congress has so far distanced itself from this policy shift, despite the controlling hand of ANC Minister of Communications, Faith Muthambi, in the matter. “This does not necessarily show limitations inherent in our system, but government has not strengthened civic education to teach people about responsibility, democracy, and a sense of belonging,” Hanyane said. The new editorial policy should be taken as one of many stepping stones on the road to solidifying our democracy. It is not simply a matter of getting the SABC to comply with public interests, but learning how to deal with our dissatisfaction through other means.

Jacmarlo • • • • • •

16 volgemeubileerde kamers Binne veiligheids kompleks 600 m van kampus af 12 maande huurkontrak R3000 per maand R3000 sleutel deposito

BESKIKBAAR VANAF 1 AUGUSTUS 2016

• 2 volgemeubileerde batchelors woonstelle in veiligheids kompleks • 600m van kampus af • 12 maande kontrak • R3500 per maand • R3500 sleutel deposito Vir verder inligting skakel Jetta Du Plessis by 018 788 3117 of 071 240 1602

Eksperiment spruit uit vyftigs

Nuus

21 Julie 2016

RONÉ VAN WYK

@RonePink

ie Noordwes-Universiteit se langlewendste eksperiment vier vanjaar sy 64ste verjaarsdag. Prof PH Stoker het dié eksperiment in 1952 in samewerking met sy mededosente en nagraadse studente begin. “Jy kan nie man-alleen navorsing doen nie,” het Stoker, navorsingsprofessor emeritus aan die universiteit, gesê. “Die insette van ’n span is onmisbaar. Kennis word brokkie vir brokkie gebou en dít kan jy slegs doen deur op hoogte te bly van ander se werk.” Die eksperiment, wat spruit uit navorsing in Antarktika, lê veral klem op ruimtefisika sowel as ionosferiese fisika. Ionosferiese fisika het te make met ’n laag in die atmosfeer waar ’n hoë konsentrasie ione en vry elektrone voorkom. “’n Neutronmonitor word gebruik om die neutrone te meet wat kosmiese strale in die atmosfeer veroorsaak, terwyl radiogolwe gebruik word om navorsing oor die ionosfeer te doen,” het Stoker gesê. Kosmiese strale verwys na ener-

Die doel van ons navorsing is om kennis te bou en oor te dra.

Hier is die span besig om meetonstrument in ’n Hercules C130 vliegtuig van die SuidAfrikaanse Lugmag te laai vir metings op kosmiese strale hoog in die atmosfeer. gieke atomiese kerne wat teen ’n spoed beweeg naby aan dié van lig. “Die doel van ons navorsing is

om kennis te bou en oor te dra vir die volgende geslag, sodat die vraag uiteindelik beantwoord kan

FOTO: VERSKAF

word: Waar kom kosmiese strale vandaan?” Die navorsing en kennis wat met

die eksperiment opgedoen is, het die universiteit en verskeie lede van die navorsingspan al menige toekenning besorg. Die Havengaprys, wat sedert 1945 aan kandidate vir uitsonderlike en oorspronklike navorsing toegeken word, sowel as eredoktorsgrade, is slegs enkeles. “Enigeen kan by die eksperimente betrokke raak, solank jy besig is met nagraadse studie in óf fisika óf ingenieurswese,” het Stoker gesê. “Heelwat van die span bestaan uit studente wat skripsies doen vir hul meesters- en doktorsgrade. “Dit is ’n seëning om te sien hoe die jongelinge die veld van fisika verryk veral met hul ionosferiese navorsing.” Die Skool vir Fisiese en Chemiese Wetenskappe hoop om die wêreld van fisika met nuwe navorsing te hervorm wat in die nabye toekoms steeds meer resultate kan lewer.

Selfies: are we narcissists? CHARMAINE JACOBS

@charmaine95J

As jy graag Brittanje toe wil gaan, is dit nou jou kans.

FOTO: HEINZ SCHOEMAN-STRUWIG

Britse ekonomie verlig Suid-Afrika RONÉ VAN WYK

@RonePink Met die Verenigde Koninkryk (VK) se onttrekking vanuit die Europese Unie (EU) ontduik Suid-Afrika – vir die eerste keer vanjaar – die kritiek van ekonomiese kenners. Britse burgers het tydens hul landswye verkiesing besluit om die EU eerder te verlaat, met die voorneme om hul onafhanklikheid terug te kry. Prof Raymond Parsons, ’n dosent in besigheid en korporatiewe bestuur aan die NWU, het gesê die afstigting vanaf die EU “het’n onverwagse onsekerheid geskep, wat dien as algemene faktor in die verswakking van die pond,” Die verswakking van die pond

Die skikking... kan veral die landboubedryf in Suid-Afrika sterk beïnvloed. het egter terselfdertyd ’n voordelige- en ’n nadelige effek op die Suid-Afrikaanse mark, aangesien invoere vanaf die VK nou aansienlik goedkoper is maar die uitvoere ook nou skade ly. “Die skikking tussen die VK en die EU kan veral die landboubedryf in Suid-Afrika sterk beïnvloed, dus sal dit verstandig wees vir Suid-Afri-

kaners om intussen die kat uit die boom te kyk,” het Parsons gesê. “Dit is die eerste keer wat ’n hoofland uit die EU wil onttrek. Suid-Afrika het groot handels- en beleggingsbelange in beide die VK en die EU, daarom veroorsaak die nuus ’n rimpeleffek. “Tog is dit belangrik om te onthou dat die meerderheidstem vir Brexit gegrond was op die verwerping van die EU se migrasiebeleid en dus nie op ekonomiese onstabiliteit nie.” Ten spyte van die risiko’s verbonde aan die onderhandelinge tussen die VK en EU, behoort SuidAfrika eerder sy aandag te fokus op die meer drukkende besoek van die kredietwaarderingsagentskap in Desember en die moontlike toekenning van rommelstatus.

Whether it is the “show you my good side” selfie or the “I eat, therefore I am” selfie – our selfie obsessions are taking over social media. According to the Oxford Dictionary, a selfie is a photograph one has taken of oneself, “typically with a smartphone”. Although students seemingly have no limits when it comes to taking selfies, the desire to take the perfect selfie may cost more than we realize. Colleen Potgieter, a lecturer in psychology at the Potchefstroom Campus of the North-West University (NWU), says one’s self-concept – how you see yourself in relation to society – is where everything starts. Potgieter says selfies can be negative or positive. “It can boost self-presentation, the goals individuals want to achieve or it can effect social change,” Potgieter said. #SocialChangeActivism for examples. Carte Blanche recently raised awareness on the dangers of our society’s selfie-addiction and consequently provided safety tips on taking selfies. According to Carte Blanche’s website, more people have died trying to take a selfie than from shark attacks last year. According to Lelanie Malan, a senior lecturer in psychology at the NWU Potchefstroom Campus, individuals suffer self-damage from selfies, because of the physical danger it sometimes causes, as well as the potential negative feedback on the selfies. “People will go through extreme measures in order to gain that selfworth from selfies. It is similar to people who become work addicts,” says Malan. According to voxdotcom, 49 people lost their lives since 2014 due to the so-called “death by selfie”. Selfies are not only an imminent danger worldwide, but students on

The bottom-selfie, also known as the belfie, is the latest trend. According to Urban Dictionary, the belfie is a photo of the buttocks, usually posted by female celebrities on social media networks. You can now also buy special "belfie sticks", which makes it easier for you to take a selfie of your bottom. PHOTO: BELFIESTICK.COM

campus seem to be endangering their lives for this fad. According to News5Everywhere, a 19 year-old mass communication student from Adamson University in Manilla, Philippines, died after falling off the rooftop of a condominium while she tried to take a selfie on the building. The trend of taking photos is an attempt to seek the approval of one’s peers, and has caused emotional trauma for selfie takers. Lesego Modiakgotla, a student at the NWU, said she does not take pictures to gain approval from her peers, but to show her friends what she is up to. “It becomes the norm,” Modiakgotla said. “Every day I wake up, I take a picture and I upload. Today you get 50 likes, tomorrow you post a picture and get a 100 likes. You want to show people you are here – that you are alive.”

21 Julie 2016

Nuus

Forget about loyalty – vote for you LINZETTA CALITZ

Democratic Alliance (DA)

@LinzettaC

eople tend to vote like they have always voted. Loyalty towards a certain party is common – not only amongst South Africans, but across the world. If you were born a certain race or speak a certain language, it is sometimes even expected of you to vote for the party that fits your demographic. However, as a voting member of society, it is your duty to familiarize yourself with what exactly you are voting for. The Gathering is an annual event held by the Daily Maverick and sponsored by Nando’s. According to Politics Web this event is “a rare opportunity to see a collection of the country’s decision makers address each other and the audience under the watchful eye of seasoned journalists”. Given the upcoming municipal elections, the even was highly anticipated this year. Key speakers included ANC Treasurer General, dr Zweli Mkhize, and party leaders Mmusi Maimane of the DA and Julius Malema of the EFF. This of course begs the question: (rooidruk) Where was the leader of the ruling party? Avoiding the seasoned journalists perhaps? All three parties take different roads, but make similar promises eventually. Their manifestos all focus on service delivery, job creation, fighting fraud and corruption, minimizing crime, promoting education – all promises one would expect of a functional municipality. The manifestos of the ANC and DA can be compared with the promises and results of previous years. Yet there is no way of knowing how a municipality would function under the EFF’s rule. The respective party representatives made some aspects clear at this year’s Gathering:

One of the DA’s strong points is, of course, pointing out the mistakes of others. One can’t deny however, that regions governed by them do tend to show better results than those of their ANC counterparts. This makes up a major part of their manifesto. Maimane said their support is growing and proclaims the DA is a home for all South Africans. Although the DA does not grab headlines with everything they do, their leader maintains that they are the sensible choice for all South Africans. One cannot be radical in every sense of one’s strategy.

Economic Freedom Fighters (EFF) Democracy is about electing a representative to represent you, not your demoraphic.

PHOTO: HEINZ SCHOEMAN-STRUWIG

African National Congress (ANC) The ANC acknowledges that mistakes have been made, but the party maintains they have made a difference in the past 22 years. It simply has not been enough time to right the wrongs of the past. The manifesto therefore does not contain many new initiatives, but promises more effective implementation of existing ones. But any manifesto can sound good on paper; it’s the implementa-

If you were born a certain race or speak a certain language, it is sometimes even expected of you to vote for the party that fits your demographic.

tion thereof that distinguishes the average from the good. The dissatisfaction amongst the citizens has been noted, but they remind people to focus on what has gone right rather than pointing out the negative. In defending what they stand for, both the DA and the EFF could be described as passionate whereas the ANC seems... comfortable. Despite the fact that the two major opposition parties have been on the same side of fights (against the ANC) in the recent past, they still strongly advocate against each other when it comes to ruling municipalities.

It seems the EFF has adopted a Robin Hood type strategy: take from the rich and give to the poor. Malema mentioned that equality cannot be achieved when, for example, something costs both the poor and the rich citizen R1, the difference being that the one has no income to spend while the other has the salary of a parliamentarian. With some of what the EFF plans, a municipality seems like some wealthy company, but Malema contends that he will find all the money needed from the places where it has been misspent – like bicycle lanes. Although not all facets of the EFF manifesto sound idealistic, it once again comes down to the implementation – are the plans realistic and implementable? They might just get the opportunity to prove themselves.

Mandarin: What does the course entail? RENERA LOUWRENS

Wapad about the short course in Mandarin to be presented on the Potchefstroom Campus of the North-West University (NWU) from July 25 to September 12. With approximately 1,2 billion The course is mostly focused on speakers, Mandarin is the language speaking and listening skills, while with the most speakers worldwide. also using multimedia for the transThus, it is possible to learn it on ference of the language. the Potchefstroom Campus of the Su-Chuan was recently appointNorth-West University (NWU). ed at the NWU to teach Mandarin “I would also like to teach to beginners. students more about1the2016/07/19 Chinese RP_WapadAd.pdf 11 2016/07/19 RP_WapadAd.pdf 2016/07/19 11:33 AM AM RP_WapadAd.pdf 11:33 11:33 AM Prof Wannie Carstens, director culture,” Sonia Su-Chuan said to

@JuanitaLouwrens

of the School of Languages, said this short course will benefit students in economics, tourism, as well as those who would want to work in the East. “If you know a community’s language, you have access to their culture. It also applies here,” Carstens said. Earlier this year, he told Wapad that the university hopes to present Mandarin as part of a degree course by 2017 or 2018. Su-Chuan gave Mandarin in Bang-

Mandarin is the language with the most speakers worldwide. kok from 2004 to 2014 and received her degree in Chinese literature at National Taiwan University.

“The course mostly consists of everyday, common conversations that will help students to expand their vocabularies and improve their communicative abilities,” SuChuan said. Students can enquire about this short course at the secretaries in room 109 in E9 or by sending an e-mail to Desire Steyn at desire. steyn@nwu.ac.za.

open Moontlike Moontlike Portefeuljes Portefeuljes 2016 2016/ 2017 Moontlike Portefeuljes 2016 Redakteur Redakteur Redakteur Nuusredakteur Nuusredakteur Nuusredakteur Webnuusredakteur Webnuusredakteur Webnuusredakteur Fotografie Fotografie Fotografie Sluitings Sluitings datums datums vir viraansoeke aansoeke Sluitings datums vir aansoeke Advertensies Advertensies Advertensies is55Augustus Augustus 2016 2016 is 5 is Augustus 2016 Bemarking Bemarking Bemarking Subredakteur Subredakteur Subredakteur Aansoekvorms Aansoekvorms beskikbaar beskikbaar Aansoekvorms beskikbaar by byWapad-kantoor Wapad-kantoor (F25) (F25) by Wapad-kantoor (F25)

Sportredakteur Sportredakteur Sportredakteur Kuns Kuns en enVermaak Vermaak Kuns en Vermaak K&V-redakteur K&V-redakteur K&V-redakteur Uitleg Uitleg Uitleg Interne Interne Koordineering Koordineering Interne Koordineering en enKantoor Kantoor Bestuur Bestuur en Kantoor Bestuur

Advertensie

21 Julie 2016

Nuus

Studenteraad se waarde neem toe INGE-AMÉ SCHOEMAN

@ingeame12

ie funksies van die portefeuljes Aktuele Sake (AKSA), Kunsteraad en Skakeling is in die vorige uitgawe van Wapad onder aandag gebring. Die klem verskuif dié keer na die funksies wat die SJGD, Media & Kommunikasie (MEK) en Koshuisraad bied en hoe dit die gewone student op die Noordwes-Universiteit (NWU) se Potchefstroomkampus bereik.

hulle is “redelik” bewus van die aktiwiteite wat die SR loods, maar hulle “verkies om eerder op akademie te fokus” en kies daarom om nié by die SR se aktiwiteite betrokke te raak nie.

KOSHUISRAADVOORSITTER vir die termyn 2015/2016

MEDIA & KOMMUNIKASIEVOORSITTER vir die termyn 2015/2016

Studente se menings Raven Dharsey & Jodie Daniels: Daniels is ’n eerstejaar in BA psigologie en sosiologie. Dharsey is in Karlien vrouekoshuis en is bewus van die aksies wat die Studenteraad reël. “Ek is deel van die SJGD-komitee by die koshuis. Daar is altyd kommunikasie tussen ons en die SR oor aksies wat gaan plaasvind. ” Bibi de Villiers: De Villiers is ’n tweedejaar in LLB regte. Sy is ’n privaatstudent, maar sê sy is wel by die Verenigingsraad betrokke en woon aksies by wanneer sy kan. “Die SR se bemarking is effektief en hul entoesiasme beïnvloed ’n mens.” Rhoda Mokoena: Mokoena is ’n tweedejaar in BCom ekonomie en internasionale handel. Sy sê die rede waarom sy nie baie ingelig is oor die funksie van die SR nie, is omdat sy “nie op kampus woon nie”. Dié privaatstudent sê: “Ek kan agterkom die SR doen hul werk goed al is ek nie goed ingelig nie. “Hulle lig ons altyd in oor aktiwiteite wat by die universiteit plaasvind – veral oor ons veiligheid – en ek hou baie daarvan.” Brett Nell & Heinrich Loest: Beide tweedejaars in BSc rekenaarwetenskap en wiskunde sê

in die betrokke koshuis ontstaan. Die vyf gemeenskaplike probleme was WiFi, die waskamers, drukfasiliteite, parkering op kampus en sekuriteit. “Die probleme is aangespreek en teen die einde van die jaar gaan die huiskomitee(HK)-lede terugvoer oor die vordering gee. As jy ’n probleem in jou koshuis het waar jy voel die primaria of huisouer is nie toeganklik nie, is dit hoekom koshuisraad daar is.”

portefeuljes van die Studenteraad,” daarom is daar nog geleentheid vir studente-inisiatiewe. “Die sosiale media waarmee ons werk is webtuistes en die SR se Facebook-blad. Ons monitor dat die beeld van die NWU-Puk ten alle tye professioneel en eties op sosiale media uitgebeeld word. MEK bestuur dus die SR-blad van alle portefeuljes; ons is ’n kommunikasiemedium vir studente,” sê Van Vuuren.

SJGD-VOORSITTER vir die termyn 2015/2016 –

FOTO: MARIANNE STEYN

Jacques Hugo: Die funksie van die Koshuisraad is om koshuisstudente se behoeftes te verteenwoordig. “My portefeulje is soos ’n uurglas. As die bokant die bestuurskant is die onderkant die studente is, dan is die Koshuisraad in die middel en die verbinding tussen die twee,” het Hugo gesê. Die Koshuisraad is verantwoordelik vir die aanpassing van die koshuisreglement indien veranderinge moet plaasvind. “Ons moet seker maak die reglement is regverdig en dat dit ’n weerspieëling van koshuisstudente se behoeftes is.” Hugo sê dit is ’n prioriteit vir die raad dat studente gelukkig is. ’n Raamwerk van ’n optimale ervaring moet in koshuise geskep word. Hulle vergader elke Maandag met die verskillende primariusse en primarias waar probleme deurgegee kan word. Kampusbestuur is ook betrokke. Vanjaar is die sogenaamde vyfpuntplan op dié vergaderings bespreek: Elke koshuis moes vyf probleme rapporteer wat

FOTO: HEINZ SCHOEMAN-STRUWIG

Liané Van Vuuren: MEK fokus op individue wat verskuilde talente wil uitleef, soos fotografie, videografie. As jy ’n rekenaargenie is, is daar ook plek vir jou. Die sosiale media wat MEK moet bestuur, behels soms dié vaardighede en hoër kennisvlakke om met sekere tegnologieë te werk. Van Vuuren sê al het jy geen kennis oor tegnologie nie, maar jy wil byvoorbeeld ’n fotograaf vir MEK wees, “dan maak ons ’n plan sodat jy betrokke kan wees”. Van Vuuren sê dié portefeulje fokus op ’n nismark studente wat miskien voel hulle is nie besonders goed in sport of akademie nie, maar hulle talente op ander maniere wil uitleef deur by MEK betrokke te raak. “Dit is een van die nuutste

FOTO: HEINZ SCHOEMAN-STRUWIG

Janine Möller: Möller sê dié portefeulje behels die geleentheid vir studente om betrokke te raak by die gemeenskap, nie net op die Potchefstroomkampus nie, maar ook by die groter Potchefstroomgebied waar mense hulp nodig het. “Dit bied enige student ’n platform om gemeenskapsdiens te doen, want andersins is daar géén platform nie. Ons is die enigste kampus in Suid-Afrika wat SJGD aanbied.” Möller sê SJGD is spesifiek ’n studentgedrewe organisasie en geen personeel is betrokke nie. SJGD bestaan dus uit studente se inisiatief en daar is 87 projekte waarby studente betrokke kan raak. Die projekte val onder koshuiskomitees, ASV-komitees en Projekleier-

SJGD is spesifiek ’n studentgedrewe organisasie en geen personeel is betrokke nie. komitees (dit is vir individue wat hulle eie projekte wil behartig). "Dit is jou voorkeur of jy met oumense of kinders of eerder met diere wil werk. Dit gaan oor jou eie persoonlikheid en ons gee jou net die platform om betrokke te raak,” vertel Möller. Studente kan hul studierigting as hulpmiddel gebruik. Onderwysstudente kan byvoorbeeld motoriese vaardighede vir kinders aanleer of onderwysprogramme ontwikkel. Studente wat belangstel daarin om by die SJGD betrokke te raak kan op die SJGD-webtuiste navorsing doen of die Facebook-blad dophou. “Die eerste keer wat jy sien jy gee hoop in mense se oë – dit is ’n gevoel wat jy nie kan koop nie. As jy nog nie betrokke was by een van dié aksies nie, het jy nog nie ’n studentelewe gehad nie,” het Möller gesê.

Inge-Amé Schoeman is ’n politieke verslaggewer by Wapad.

Hoekom moet ek stem? INGE-AMÉ SCHOEMAN

@ingeame12 Kontakstudente aan die NoordwesUniversiteit (NWU) se Potchefstroomkampus kan nuwe inisiatiewe vanaf die Studenteraad (SR) tydens die komende SRverkiesing verwag. Wat bemarking betref, poog die SR vanjaar om video’s op te neem waar die betrokke kandidate uit die hart moet praat en sê waarom hulle staan om deel van die SR te word. Die kandidate sal ook ’n vraag beantwoord in dié video’s. “Die SR het voorheen slegs oor hul beleidsverklarings gepraat,” het Annemarie Hoogenboezen, ’n lid van SR:MEK se Uitvoerende Komitee (UK), gesê. “Gereelde bemarkingsvideo’s, soos dié van prof Fika Janse van Rensburg (waarnemende kampusrektor), sal die bemarkingsveldtog ’n hupstoot gee,” het Ruan Meyer, adjunkvoorsitter van die SR en hoofverkiesingsbeampte, gesê. Die SR beoog ook om ’n #JOUSTEMTEL-veldtog te loods, waar dié vorm van bemarking studente kan motiveer om te stem. Geen individuele video’s van die kandidate sal op Facebook gedeel word nie.

Dit sal volgens portefeulje gegroepeer word en verseker regverdigheid omdat die kandidate dan op ’n gelyke voet meeding. “Ons is streng daarop dat kandidate nie hulself kan bemark nie,” het Meyer gesê. Aansoeke om vir die volgende SR-termyn te staan, het reeds op 11 Julie geopen. Daar word van potensiële kandidate verwag om ’n CV en ’n beleidsverklaring saam met die aansoekvorm in te handig. ’n Minimum indekspunt van 65% is een van die vereistes waaraan kandidate moet voldoen. Meyer het gesê dit is vir die SR belangrik om die regte persone te kry: “Mense met ervaring op NWUPuk strukture.” Hulle teiken is vanjaar 4 000 stemme. “Ons het ’n ‘geen stem’-opsie.” Studente hoef nie vir ’n kandidaat te stem as daar slegs een kandidaat is wat vir die portefeulje staan nie. Volgens die reglement moet daar in so ’n geval ’n sekere persentasie stemme wees voor hy of sy as voorsitter van die betrokke portefeulje kan dien. “Ek wil studente verseker dat die stemblad sekuriteit waarborg. My mandaat as hoofverkiesingsbeampte is dat studente ’n vry en

regverdige verkiesing moet hê,” het Meyer gesê. Minder as 10% van studente het in die laaste paar jaar gestem. Volgens Meyer kan dit weens oningeligtheid of apatie wees. DATUMS/PROGRAM: SWETE: 26, 27, 28 Julie in die Amfiteater tussen 13:00 en 14:00. Die aandsessie op 28 Julie is van 18:00 – 21:30 in E8- G42. Dit is ’n geleentheid waar dorpskoshuise, PUKDorp, Soetdorings en ander privaatstudente na kandidate kan luister om te hoor hoe hulle die vrae oor die onderskeie portefeuljes beantwoord. Studente kan vrae vra. Jy kan van 29 Julie tot 12 Augustus op kampus stem: Die datums vir dié wat op die internet wil stem, sal deur die loop van die swete bevestig word. 12 Augustus: Die stempunte op kampus sluit. 15 Augustus: 10:00 is jou laaste kans om op die internet te stem. Die AANKONDIGING van die nuwe SR vind om 13:00 in die amfiteater plaas.

21 Julie 2016

Kuns & Vermaak

FOTO’S: HEINZ SCHOEMAN-STRUWIG

Swaartekrag en somer – onmisbare dinge LINZETTA CALITZ

@LinzettaC Spoegwolf het van die rolbalklub by Oudtshoorn se Absa KKNK in 2012 tot die openingsvertoning vir Francois van Coke en Karen Zoid by Carnival City (voor 3 500 mense) gevorder. Hulle hét al slegte resensies gehad en is ’n keer “’n musikale melktert” genoem – maar wie hou nou nie van melktert nie? Een van dié berigte het selfs ’n raam in ’n vorige huis besit. Om die lede kortliks te beskryf het hulle ’n paar dinge laat blyk: Albert Van der Merwe – baski-

taar en stem – kopieskrywer en musiekmaker. Danie (hoofsanger) beweer hy het die “meeste weggesteekte talente in die wêreld” wat, volgens Albert self, “of no use to anyone” is. Sy kletsrymvaardighede bewys hom egter verkeerd. Chris von Wielligh – kitaar en stem – studeer ingenieurswese en is, in Danie se woorde, die “most innovative ou wat ek nog ooit ontmoet het”. Hy brei sy r’e, doen baie houtwerk en die band se logistieke reëlings val op sy skouers. Danie du Toit – hoofstem, lirieke en kitaar – handig binnekort sy tesis in oor die geskiedenis van wyn. Dié einste tesis is ook die rede vir hulle OppiKoppi afwesigheid. Hy het ’n

Oor hulle naam is daar verskeie verhale, vanaf Danie wat die bynaam “Wolf” wou hê, tot sy blog met ’n soortgelyke titel en ’n meisie met die van, “Wolfaard”. buitengewone liefde vir hoede en beskrywingsvaardighede wat seker net ’n liriekskrywer kan hê. Moskou du Toit – dromme en

stem – sjef, wat hom die logiese keuse vir die kookwerk in die huis maak. Chris, Danie en Moskou woon saam in Stellenbosch, terwyl Albert in Kaapstad bly. Moskou is “hardwerkend en smooth” en “is gewoonlik die ekstrovert” tussen die vier – wanneer hy nie ’n week laas geslaap het nie. Oor hulle naam is daar verskeie verhale, vanaf Danie wat die bynaam “Wolf” wou hê tot sy blog met ’n soortgelyke titel en ’n meisie met die van, “Wolfaard”. Chris het gesê “die woord was net amper dáár”. Almal het die hoofstem se woorde beaam: “Baie keer as jy ’n naam met betekenis kry, dan het mense daai konnotasie.”

Hulle het dít probeer vermy. “En as jy dit neerskryf – dit lyk mooi,” het Chris bygevoeg. Al die lede was saam op skool, waar hulle in verskeie bands gespeel het. In 2012 het hulle amptelik bymekaar gekom – ’n besluit waarsonder elke Spoegwolf -aanhanger se lewe ’n leemte in sou hê. Gaan luister bloot na hulle albums Swaartekrag en die nuutste, Somer, om dié bymekaarkoms te waardeer. “Wyn, selfoonsein, fyn bruin meubels, groot stewels, groen heuwels, rooi hemele, en hemelse kos in helse porsies,” val onder Spoegwolf se belangstellings. Jy kan hulle 11 Augustus by Mnr. en Mej. Kampus sien.

Refentse se hart bly in ’n taal TYRAH JACOBS

@JacobsTyrah “Optimisties”, “passievol” en "’n musiekliefhebber” is hoe Refentse Morake homself beskryf. Met net sy konsertina en kitaar het hy Saterdag 16 Julie die Patria July-gehoor met sy suiwer Afrikaanse stem vermaak. Tydens die optrede het hy saamsingliedjies soos Matthew Mole se gewilde “Take Yours and I’ll Take Mine” gesing. “Ek sal nie in ’n ander genre musiek maak nie, maar wel in ander tale,” het Morake gesê. Hy sal graag ook in IsiZulu en Engels wil skryf en sing. Morake het slegs twee self-

geskrewe liedjies gehad toe Select Musiek hom geteken het en het vandag reeds twaalf liedjies vir die tweede album gereed. Die groot treffer “Baby Wat Eet Ons Vanaand?” op sy eerste vollengte album, My Hart Bly in ’n Taal, is deur ’n meisie wat sy hart gebreek het, geïnspireer. Dié album bestaan hoofsaaklik uit reedsbekende liedjies soos onder meer “Sonvanger”, “Ou Ryperd”, “Halala Afrika”, asook Laurika Rauch- en Koos du Plessis -keurspelle. Volgens Morake sal hy graag in die toekoms saam met Coenie de Villiers, Jan Blohm en Ryno Velvet musiek wil maak. Hy is die oudste van vier sibbe en kan Afrikaans, Engels, Sesotho en IsiZulu vlot praat. Sy gunsteling

stokperdjies is om musiek te skryf en te maak, en buitemuurse sport. “Let it be” is sy lewensleuse en hoe hy die roem as ’n nuutgevonde kunstenaar hanteer. Liefde, geluk, hoop en soms mense se dronkpraatjies inspireer hom om sy liedjies te skryf. “Werk jou boud af en net wanneer hy afval dan werk jy bietjie weer,” is Morake se raad aan jong kunstenaars wat dit ook in die musiekbedryf wil maak. Hy was vroeër dié maand by die Huisgenoot Tempo-toekennings en later vanjaar tree hy weer by die Krone-konsert op. Wees op die uitkyk na sy volgende album.

Refentse Morake op die verhoog by Patria July.

FOTO: ALDUS SMITH

Ontgin geraamtes en verskuilde skatte COLETTE COMBRINK

@CombrinkColette

“Does this mirror have a memory 3” deur Gladys Mgudlandlu

FOTO: MARIANNE STEYN

Kemang Wa Lehulere, Standerdbank se jong kunstenaar van die jaar vir visuele kunste in 2015, se nuutste uitstalling History will Break your Heart word sedert 14 Mei tydelik deur NWU-Galery gehuisves. Lehulere se werke fokus op die spanning tussen die individu en die geskiedenis. Prominente werke soos die waterskoene, skoolbanke en goudgeverfde honde bring die persoonlike, soos Lehulere se frustrasie met opvoedkundige instellings, en die wyer sosio-politiese kwessies bymekaar. Dié kwessies sluit onder meer mynbou, armoede en Suid-Afrika se geskiedenis van geweld en onderdrukking in.

Kunstenaar en skrywer, Tim Leibbrandt het na Luhelere as ŉ diep waarnemer verwys,“Wat dié werk besonders interessant maak, is dat dit – ten spyte van die kompleksiteit en amperse abstraksie daarvan – tog direkte betekenis het".

Dié uitstalling kan daagliks tot 18 Augustus in die NWU-Galery besigtig word. Opvallend is Lehulere se gebruik van bordkryt op normale swartborde wat 'n tipe nostalgie in ’n mens opwakker.

Lehulere het gesê hy gebruik dit juis omdat dit kommunikeer, maar ook weer verdwyn: “Bordkryt se lewensduur is beperk. Dit is kortstondig, dieselfde as ons herinneringe.” In History will Break your Heart het Lehulere saam met verskeie kunstenaars soos sy tannie, Sophia Lehulere, en oorlede kunstenaars Ernest Mancoba en Gladys Mgudlandlu gewerk. Hy doen dit as ’nŉ liefdesdaad, het hy gesê, want dit sal sy hart breek as sulke groot invloede in sy lewe uit die geskiedenis begin verdwyn. Deurgaans spreek die uitstalling oor die kragtige sin van skuld oor ons eie en gesamentlike geskiedenis, sowel as die begeerte om aan te hou om hierdie ou geraamtes en verskuilde skatte te ontdek en te onthul.

21 Julie 2016

Leefstyl

FOR THE LOVELY YOUNG TAKEN TO

0pPikOPpI

thE uNSEa

How to be ‘oppit’ at OppiKoppi this year MARITA HERSELMAN

@MaritaHerselman

he time to experience one of South Africa’s biggest music utopias is fast approaching. We are so close to being stroked by the Northam sun, sitting on the straw among friends and mystical beings, falling in love with music, being abducted from reality and having the time of our lives. However, you need to keep a few things in mind when going to the place where pretty much anything goes. Remember your ticket Tickets aren’t sold at the gate. Print your online ticket and keep it safe until you have your Oppi -bracelet around your wrist. Under no circumstances should you post your ticket on social media. Pack appropriate clothes Even though you are camping, it shouldn’t necessarily look like it. Your look can vary from hobo to Lady Gaga, as long as you own it. Don’t wear clothes of the lightest colour unless you are going for

the “I’ve been wearing this for a month” look. Also don’t take your best shoes. They will never be the same again. Closed shoes, because the sand between your toes isn’t the same as at the beach. During the day it will feel like summer but remember to put warmer clothes in your backpack so you don’t have to return to your campsite just to fetch it. Look clean, even if you aren't You might feel like you’ve bathed in dust but you still want to stay

fresh, even if you aren’t going to take the option to stand in a cue for a cold shower. This is where wet wipes and dry shampoo become your secret weapon. A quick wet wipe “bath” a day will create the illusion that you are clean. The shower you take before you leave for the festival must be a good one. One that last for three/four days. Also, brush your teeth. Every. Day. Protect yourself You’ve probably heard about the dust at Oppi and thought “how bad can it be?”. It’s no exaggeration. You

will need something like a buff/ bandana/scarf to cover your mouth while roaming these dusty streets and good shades to cover your eyes. The sun can be harsh, so head wear and sunscreen are a must. Sanitizing products to use for your hands and toilet could make you more comfortable. A medical bag with some headache remedies, pain killers and plasters – just in case. Take a Flashlight It’s no joke finding your tent at night. Take a flashlight or even make use of your phone’s video

5,6,7 AuG PHOTO: RYNO DE WEERDT

camera for light, which can turn into an interesting documentary of you struggling to find your tent and going to the porter loos. Take camping stuff Even if you don’t think you’ll sleep, take a tent in case you want some shut eye. Remember a camping chair and braai equipment for chilling at your campsite. Toilet paper For blowing your nose. Actually go see some bands It’s not every day that you have the opportunity to see so many artists perform. Do research and make a list of people you have to see. Otherwise you might as well just have had a huge party at home for a lot cheaper. Squeegee bottle Glass bottles aren’t allowed on the festival grounds. So you need an alternative way of carrying your beverages. Just make sure it’s big enough. Then you don’t have to go all the way for a refill every five seconds.

Whisky on the rocks, met niks of met water? LINZETTA CALITZ

@LinzettaC Whisky is simbolies van klas – selfs meer as ’n glas droë rooiwyn. Waar dan nou ’n beter plek om van jou whiskyonkunde ontslae te raak as by ’n aand gewy aan die proe van dié statuswater? Whisky het sy oorsprong in Skotland waar die Skotte dit beskryf as die water of life. Hoekom “whisky” en nie “whiskey” nie? Blykbaar mors ekstra vokale kosbare drinktyd... Whisky-ambassadeur, Walter Palk, het die Potchefstroom Studente Wyngilde se whiskyproe gelei. Hy het die geskiedenis sowel as die brouproses agter elk van die vyf whiskies verduidelik. Die whiskies geproe, was Scottish Leader, Three Ships, Black Bottle, Bain’s en Bun-

nahabhai. Volgens Palk is daar nie ’n regte of verkeerde manier van whisky drink nie – hy is reg “net soos jy hom verkies”. So, drink hom on the rocks, drink hom met niks anders, drink hom met water – ál vereiste is jou waardering.

Whisky het sy oorsprong in Skotland waar die Skotte dit beskryf as die water of life. Om ’n whiskykenner of selfs -liefhebber te word, gebeur ook

nie bloot oornag nie. Dit gaan oor “proe, proe, proe”. “Mens proe nie ’n whisky net die eerste keer en vorm jou mening nie. Jy moet jouself aanhoudend meer daaroor leer,” het Palk gesê. Palk het bywoners van die aand bewus gemaak van die bestaan van ’n “Angels’ share” in whisky. Dit is die ongeveer 2% alkohol wat per jaar tydens die verouderingfase verdamp. Hoe warmer die temperatuur waarteen die whisky gestoor word, hoe groter die engele se aandeel. In Suid-Afrika kan dié aandeel tot 5% wees. Die Wyngilde bied die geleentheid om kenner of liefhebber van verskeie vloeistowwe te word. Daar was ’n wynproe in April, gevolg deur die whiskyproe in Mei en gisteraand het selfs brandewyn sy opwagting by Oukraal – die Wyngilde se proebestemming – gemaak.

Statuswater gaan oor gewoonte.

FOTO: COLETTE COMBRINK

Birthday bash with minimum cash and a great attitude CHARMAINE JACOBS

@Charmaine95J Remember waking up extremely early, only to pretend you’re asleep while “happy birthday” resounds in your ears? Your parents pushing a bicycle, someone waving a colourful cupcake with six candles in? Birthdays seem like too much effort and frustration now that you are older. Not to mention your small varsity budget – you can barely afford a new student card

when yours are lost. Here are seven fun and inexpensive ways to celebrate your special day with your friends or loved ones: Identify your close friends. Regardless of your age, list all your childhood games and play them with your friends. Although this may seem silly at first, you will relive quality memories and awaken your inner child. Instead of an overpriced meal at a fancy restaurant, make your own food and indulge your senses by rounding it off with a great bottle

Instead of an overpriced meal at a fancy restaurant, make your own food and indulge your sense by rounding it off with a great bottle of wine.

of wine. Have fun while cooking – there’s an opportunity for creating great and authentic memories. For those that are not that energized, ordering a pizza and watching a movie is comfortable and affordable. If you love sport, organize a sport day with your friends. Although they may not enjoy sport, this is your day and it will be fun to see your friends make a fool out of themselves. Pictionary is an interesting situation where you realize who

everybody really is. For lovebirds, a picnic at the Potchefstroom dam may be ideal. Pack a basket with your partner’s favourite snacks and beverages. Remember to pack sunscreen, otherwise a romantic birthday picnic may turn into you swimming with the ducks. Our most memorable times are usually the unplanned ones. So get your friends together and go where the wind blows you. It may be fun to see what your friends come up with.

Redaksioneel

21 Julie 2016

Moenie kla nie, stem Dit is maklik om apaties te staan. Trouens, wat is makliker as om op die bank te sit en kla oor alles en wat. Kla oor die studenteraad, die regering van die land, die koerant wat jy nou in jou hand vashou en sommer net in die algemeen oor alles. Want dit is maklik. Of jy kan ’n verskil maak. In die volgende paar weke is daar verkiesings wat ’n direkte invloed op die gehalte lewe wat jy gaan lei hê. Op 3 Augustus is dit die munisipale verkiesings en in die weke daarna gaan jy die geleentheid kry om vir volgende jaar se studenteraad te stem. Wapad het in die laaste uitgawe

begin om die onderskeie portefeuljes van die studenteraad onder die vergrootglas te plaas. Juis omdat ons studente wil help om ingeligte besluite te neem. Ook die termyn van die huidige Wapad-redaksie nader sy einde. Daar is dikwels die wanpersepsie dat slegs kommunikasiekundestudente by Wapad welkom is. Allermins! Daar is altyd onder lesers die behoefte aan berigte en artikels oor onderwerpe soos ingenieurswese, plante of diere. Onderwerpe waarvan BA-studente nie kenners is nie. So, doen aansoek. Dit klink dalk afgesaag, maar die toekoms is in my jou se hande.

Ombudsman Ons ombudsman is Jan-Jan Joubert, die parlementêre burohoof van Times Mediagroep. Hy kan gekontak word met enige klagtes by JoubertJ@sundaytimes.co.za

Wapad

Uitlegspan

WAPAD-KANTOOR: 018 299 2875 HOOFREDAKTEUR: Jeanelle Greyling ADJUNKREDAKTEUR: Marnus Kok NUUSREDAKTEUR: Linzetta Calitz KUNS & VERMAAK-REDAKTEUR: Marita Herselman FOTOREDAKTEUR: Jaco-Mari Futcher UITLEGREDAKTEUR: Bianca Visagie TEKSREDAKTEUR: Hardus Ludick WEBREDAKTEUR: Heinz Schoeman-Struwig Teksversorging: Colette Combrink, Jo-Riëtte Jacobs, Madelein van Straaten. Uitleg: Inge Janse van Rensburg, Heinz Schoeman-Struwig, Roné van Wyk.

Brief, nie Facebook iemand nie, glad nie, ek glo in sulke soppy lovestories, maar wanneer jy sê jy het iemand lief – bedoel dit. Skryf eerder ’n private liefdesbrief aan die persoon. Waarom wil jy jou liefdeslewe vir die wêreld bekendmaak? Jou verhouding is tussen die twee van julle en jou 1 200 vriende op Facebook het niks daarmee uit te waai nie. ’n Geskrewe brief beteken soveel meer as ’n Facebook-plasing wat FOTO: VERSKAF JACO-MARI FUTCHER

@jacomarifutcher Ek wil glad nie soos ’n klakous klink nie, maar soms maak die lewe my depressief. Dit is asof alles estetiese menservarings as gevolg van sosiale media hulle waarde verloor het. Ek weet ons lewe nou in ’n tegnologiese era en mense sê gereeld vir my ek is outyds, maar is ek verkeerd om te sê dat liefde en beloftes saakmaak? Dit het te maklik geword om te sê “ek het jou lief”. As mens op Facebook kyk sien jy hoe jongmense hul ‘onvoorwaardelike’ liefde vir mekaar verklaar ná die eerste date en mekaar dan op die sosiale platform belowe dat hulle harte altyd aan mekaar gaan behoort – net om dit oor ’n maand vir die volgende een te sê. Ek sê nie dit is onmoontlik om na een dag werklik lief te wees vir

Dit is asof alles estetiese menservarings as gevolg van sosiale media hulle waarde verloor het. jou twee minute geneem het om te tik. Go the extra mile. Maar deesdae is “ek belowe” net ’n gesegde wat onverantwoordelik gebruik word. Ek is nie onskuldig nie; dit is menslik om dinge te sê om ander te laat beter voel. Maar weet dit: die woorde wat jy sê, spreek lewe of dood, dit gee hoop en dit stel teleur, so pasop wat jy sê en

21 Julie 2016

Is Afrikaans aan die NWU veilig? MARNUS KOK & JEANELLE GREYLING @MARNUSKOK & @JEANELLEGREY

it blyk die tradisioneel Afrikaanse universiteite het ná Suid-Afrika ’n demokratiese land geword het, hul deure stelselmatig vir Afrikaans gesluit. Beide die universiteite van die Vrystaat en Pretoria asook Unisa het vanjaar – ná jare van parallelmediumonderrig – besluit om hul onderrig van 2017 uitsluitlik in Engels aan te bied. Boonop het die Universiteit Stellenbosch (US) ’n taalbeleid aanvaar wat in die afsienbare toekoms moontlik die einde van Afrikaans as gelyke onderrigtaal by dié universiteit kan beteken. In reaksie op talle studente se kommer oor dié taal se voortbestaan op die laaste oorwegend Afrikaanse universiteitskampus, het Wapad dit nodig geag om dieselfde vraag oor te vra: Watter kans tot oorlewing het Afrikaans op die Noordwes-Universiteit (NWU) as hy op gelyke voet met Engels moet meeding? Die Institusionele Kantoor van die NWU sê hy het sy belangegroepe by herhaling van Afrikaans se voortbestaan verseker, “solank daar ’n genoegsame vraag na Afrikaans is”. Wapad wou aanvanklik ’n onderhoud met die visekanselier, prof Dan

Kgwadi, skeduleer. Kgwadi het immers verlede jaar gesê ons is altyd welkom. Hoewel die onderhoud nie toegestaan is nie, het sy kantoor hul antwoorde op die agtergrondinligting in die versoek verskaf. Benewens die terugvoer, het hulle

Die NWU hou vol ons is ’n meertalige universiteit gevra dat ons “weens die supersensitiwiteit van die saak” die finale berig met hulle sal “uitklaar vir feitelikheid”. Ons vind dié terugvoer nie gerusstellend nie, omdat dit nie ons kommer genoegsaam aanspreek nie. Om ons geloofwaardigheid te behou, het ons besluit om die voorafbereide berig nie aan ons lesers deur te gee nie. Die NWU hou vol ons is ’n meertalige universiteit. Die ander universiteite wat in dié opsig gefaal het, het

bewys dié ideaal is nie haalbaar nie. Voorstelle is vroeër vanjaar gegee om die strewe na dié meertaligheidsideaal te verwesenlik, soos dat die dosente die studiegidse voortaan in drie tale – selfs in Setswana – beskikbaar sal stel. Sommige dosente stel hul studiegidse egter reeds uitsluitlik in Engels op. Boonop het Wapad verneem dat Setswanasprekende akademici nie belangstel om hul taal op tersiêre vlak te bevorder nie, omdat hulle onderdrukking vrees. In die strewe na meertaligheid het die klasroosters hierdie semester verander om parallelmedium te akkommodeer. Historikus prof Herman Giliomee, het reeds by verskeie geleenthede gewaarsku dat “parallelmediumonderrig onvermydelik tot Engelsmedium lei”. Op die NWU-Puk geskied die openbare geleenthede soos die toneelweek en die aankondiging van die Varsitybekerwenners in Afrikaans. By beide geleenthede het die meerderheid van die gehoor uit wit studente, en ’n handjievol swart Afrikaanssprekendes, bestaan. ’n Mens kan dus redeneer dat Afrikaans steeds ’n uitsluitende taal op die NWU-Puk is. Ten slotte streef ons nie na voorkeur van Afrikaans óf Engels nie – ons streef na deursigtigheid en helderheid in die NWU se hiërargiese kommunikasie aan die studente.

• Marnus en Jeanelle dien op die hoofredaksie van Wapad.

Lig loop by Potch-liggies CHRIZELLE JOUBERT

@chrizelle46

it is ’n Woensdagaand, in semesterweek, en ek sit onrustig by my lessenaar. My kop is orals behalwe by die BMAN-bulletjie wat die volgende dag vir my wag. Terwyl ek verveeld na my leerwerk staar, onderbreek ’n WhatsApp my deurmekaar gedagtes: “Kan ek kom koffie?” “Yes!” dink ek by myself terwyl ek verlig opspring om uit my pajamas te kom. Ek wil eintlik ook uit hierdie woonstel kom. ’n Hele dag van weet-jy-moet-leer put ’n mens nogal uit. Ek vra hom toe of hy vir my die wel-bekende Potch-liggies sal wys. Vanaand kan BMAN maar wag. ’n Paar minute later is ons altwee baie gelukkig met ’n SteriStumpi in die kar op pad na “die mooier Potch-liggies waarvan niemand weet nie.” Gelukkig ken ek die ou darem goed, anders sou dit vir my ook bietjie dodgy geklink het. ’n Paar liedjies later is ons op die Paryspad en staan en kyk met verwondering na ’n studentedorp se liggies wat soos flikkerende sterre in die hemelruim dans. As alles dié aand maar net so mooi en sprokiesagtig soos daardie oomblik kon bly... Dit hét – tot ’n wit Honda ons agtervolg. Ons besluit die veiligste opsie is om die stopstrate op die afgeleë Paryspad oor te slaan. ’n Koue gevoel spoel deur my lyf toe ek in die truspieëltjie sien die ou Honda volg ons voorbeeld. Toe ons by ’n verkeerslig stop, hou die Honda langs ons stil. Ek loer teen my sin na die kar en sien hoe sy venster afgedraai word. Dit is tóé dat ons besef dit is moontlik ’n kaping. “Ry!” skree ek met ’n bewerige stem en gelukkig is my bestuurder ’n gehoorsame ou. Oor ’n rooi lig.

FOTO: VERSKAF Ons hou by Mooirivier Mall se verlate parkeerarea stil en lag vir ’n oomblik histeries – verlig omdat ons die kar verloor het en stomgeslaan dat so iets met ons kon gebeur.

’n Koue gevoel spoel deur my lyf toe ek in die truspieëltjie sien die ou Honda volg ons voorbeeld. Maar ons lag word koud toe twee motorligte soos gloeiende oë ons rûe deurboor.

Jip. Die wit Honda. Soos ons vorentoe ry, probeer die kar ons aftrek. Die venster draai weer stadig af. Met ’n diep trap van petrol en ’n ramp oor ’n hobbel kry ons dit reg om verby die kar te skuur. Dit was die eerste keer dat ek verby McDonalds jaag sonder om ’n honger kol op my maag te voel. Op pad kampus toe verloor ons die kar en in ’n oogknip voel die gebeurtenis maar net soos ’n nare droom. Darem weet ek ek is nie heeltemal mal nie toe ek die outjie langs my se wit gesig sien. Ek kan nie help om te giggel nie. Ek het lanklaas so hard geleer soos daardie aand toe ek uiteindelik weer by my lessenaar sit.

21 Julie 2016

Sport

Sigi Burger: Van Bredasdorp tot in VSA RENERA LOUWRENS

@JuanitaLouwrens

ié Van Bredasdorpsportfanatikus het al netbal begin speel toe sy vier jaar oud was. “Ek onthou my ma het my laat netbal speel vir die 0/7’s toe ek vier was. Ek was uit die voorskoolse klas uit om netbal te gaan speel,” vertel Sigrid Burger, sternetbalspeler van die NWU-Puk. Sy speel al sedert 2015 vir die universiteit se eerste netbalspan en is in April vanjaar gekies om aan die Wêrelduniversiteit Kampioenskappe deel te neem in Miami. Die kampioenskappe is 13 tot 17 Julie by die St. Thomas Universiteit gehou. Op 13 Julie het die SA-span reeds teen die VSA gespeel en het 93–17 gewen. Volgens Burger sal die kwarteindrondte ’n uitdaging wees,

Sigi Burger.

FOTO: FACEBOOK

omdat hulle in ’n swakker poel is as Australië, Engeland en Jamaika. Ander lande wat deelneem aan die kampioenskappe sluit Trinidad, Tobago, Uganda en Namibië in. “Om met ’n oop kop te gaan speel en net te fokus op wat ek doen, is ál hoe ek ontslae raak van spanning voor enige groot wedstryd,” vertel Sigrid van hoe sy oor elke wedstryd voel. Haar mikpunt is om goud huis toe te bring en ook net om haar ouers trots te maak. Sy is dan ook besig met haar tweedejaar in BCom internasionale handel. Daar is egter na Sigrid se mening faktore wat in ag geneem moet word in hierdie kampioenskappe: “Die humiditeit in Miami is baie hoog en dit kan ook ons algehele prestasie beïnvloed. Binne-in die geboue is daar heeltyd lugversorging en buite is dit ongelooflik warm – binne is dit

Haar mikpunt is om goud huis toe te bring en ook net om haar ouers trots te maak. soos Singapoer en buite is dit soos Thailand. Ons kan siek raak. En as jy in ’n lugverkoelde netbalkamer speel, koel dit jou spiere af en dit kan ’n besering veroorsaak.” Haar hoogste mikpunt is om eendag uitgenooi te word na die Australiese en Nieu-Seelandse kampioenskappe. Natuurlik speel sy nie net netbal nie. “As ek tyd het, kyk ek Pretty Little Liars. Ek wil só graag weet wie A is! Ek het ook altyd baie kompeterend gedans, so ek kyk ook Dance Moms.”

Kleinsporte presteer by Universiteitsport Suid-Afrika ALTA GRUNDLING

@AltaG100 NWU-Puk studente het die afgelope vakansie aan die USSA (Universiteitsport Suid-Afrika)-toernooie deelgeneem en met verskeie medaljes huiswaarts gekeer.

Karate

Die karatetoernooi het 1 tot 4 Julie in Durban plaasgevind. Volgens Johann Sauer, bestuurder van die

sportsentrum, is die NWU-Pukspan vir die 17de jaar agtereenvolgend as algehele wenner aangewys. Beide die mans en vrouens het eerste plekke verwerf in kata, sowel as kumite, wat verskillende karatesoorte is. Volgens Sauer het lede van die NWU-Pukspan ook individueel 9 goue medaljes, 1 silwer medalje en 3 brons medaljes verower.

“NWU-Puk het die toernooi in 2014 en 2015 gewen, maar het egter teen ’n veel sterker span van die Universiteit Stellenbosch (Maties) vasgeval en moes met die tweede plek tevrede wees,” het Sauer gesê. Volgens Sauer was die NWU-Puk tweede in die spanreeks wat ook deur Maties gewen is.

Gimnastiek

Gholf het vanaf 3 tot 8 Julie in Port Elizabeth plaasgevind. “Die NWU-Puk gholfspanne het ’n baie moeilike toernooi gehad

Die gimnastiektoernooi het vanaf 4 tot 8 Julie in Stellenbosch plaasgevind.

Gholf

Puk-studente het aan die USSA-toernooie deelgeneem en met verskeie medaljes huiswaarts gekeer. en gespeel, met ’n toernooi wat in winde van 70-80 km per uur beslis

is,” het Sauer gesê. Die NWU-Puk het twee spanne gehad wat deelgeneem het. Volgens Sauer het NWU-Puk1 tweede geëindig in die B-afdeling, terwyl NWU-Puk2 derde geëindig het in die B-afdeling. Eben-Paul Zietsman, ’n vierdejaar in BSc geologie en chemie, is aangewys as die Mees Waardevolle Speler (MVP). “Om ’n medalje te kon terugbring, was net die kersie op die koek,” het Zietsman gesê.

Sport 21 Julie 2016

Heimat maak gereed om die bal by die lynstaan in te gooi verlede Vrydagaand in hulle kragmeting teen Patria.

FOTO: MARIANNE STEYN

Koshuisrugby hervat ná vakansie Villagers oorrompel Excelsior MARNUS KOK

@MarnusKok

n wat kwalik as ’n opwindende wedstryd beskryf kan word, het Villagers-manskoshuis verlede week vir Excelsior-manskoshuis kous oor die kop huis toe gestuur, deur hulle met 32–6 te verslaan. Ná ’n onderbreking in die rugbyseisoen van agt weke verwag mens kwalik sjampanjerugby. Immers staal mens jou daarvoor dat spelers

verroes gaan wees. Beide spanne het hulle skuldig gemaak aan ’n magdom aanslane, dit dikwels met ’n oop doellyn voor hulle. Villagers het teen lemoentyd reeds drie drieë ingeryg, om heel gerieflik met 17–6 voor te loop. Die slot Gustav Vogel en agsteman JD Wolmarans het hulle harte uitgespeel en in die losgemale baljaar. Praat van losgemale, Excelsior het telkens daar balbesit verloor. Dít omdat hulle nie besit beskerm het nie. En dít, sal enige rugbyafrigter jou vertel, is om jou eie gat op ’n rugbyveld te grawe.

Vir Excelsior het die losskakel Pierre Strydom en heelagter Louis van Zyl gewys daar is niks met hulle aanvoeling vir die spel verkeerd nie.

Patria oorrompel Heimat EMETIA ENGELBRECHT

@emetia_brecht Die groot wedstryd van verlede week was die kragmeting op die Dveld waar Patria- en Heimat-manskoshuis mekaar aangevat het. Hulle het die woord “naelbytwed-

stryd” fisies gedefinieer. Patria het Heimat met 40–22 verslaan. Die wedstryd is goed deur Heimat begin, maar die Patriane het gate in Heimat se verdediging blootgelê. Patria het eerste bloed geruik. Dit was vroeg in die wedstryd reeds duidelik dat dit nie ’n maklike een sou wees nie en die Patria-manne het goed daarin geslaag om hulle stempel af te druk. Met die telling 3–14 in Patria se guns teen halftyd was dit duidelik dat dit ’n epiese stryd sou wees. Heimat het ook karakter getoon en dit was Micheal Fulton wat weer hoop aan die Heimat-manne gegee

Hulle het die woord “naelbytwedstryd” fisies gedefinieer. het toe hy agter die doellyn gaan kuier het. Chris Jenkinson, die stut van Heimat, het in sy voetspore gevolg en kort daarna het Eddie van Rooyen die laaste drie van die aand gedruk. Die Patria-manne het egter soos tiere aan hulle voorsprong vasgeklou.

Top achievement for karate at the USSA MARIANNE STEYN

@marianne_steyn The NWU-Puk Karate team recently showed what they are made of when they took home the title of best university team at the USSA (University Sports South Africa) championships – for the 17th year in a row. Wapad held an interview with Kiah Bengis, chairperson of NWUPuk Karate and also the team captain of the women karate team. How did it feel when you won? It was really emotional for a lot of us, because for a lot of the seniors it would be their last year competing. But once we won, it was just such a

great feeling. We continued our winning streak and made the university proud.

We continued our winning streak and made the university proud.

How did you prepare for this tournament? We have extra classes and training hours with our sensei. The team also got together to go on a team building camp. So this team feels more like a family. How is the team compiled? At the beginning of the year our coach puts together a training group. After the training camp the sensei decides how the team members will compete, with some doing the kata’s (movements) and others the

The NWU-Puk Karate team, who took home the title of best university team at the USSA championships. PHOTO: SUPPLIED kumite (which is the fighting). Boys and girls are also separate

and you compete in your weight group.

Were there any special moments? Training and stretching on the beach in Durban after the long drive to relax and clear our minds were also very special. We are a really strong team because we don’t just go there to compete. We go there as a team and win as a team.

Kontak: Marnus Kok 076 520 4296