Als het leven verder gaat
Dr. C.G. Geluk
Als het leven verder gaat Dagboek om vol te houden
Uitgeverij Boekencentrum, Zoetermeer
www.uitgeverijboekencentrum.nl
Ontwerp omslag: Studio Anton Sinke ISBN 978 90 239 2587 3 NUR 711 Š 2011 Uitgeverij Boekencentrum, Zoetermeer Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieÍn, opnamen of op enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.
Inhoud 1. Het leven gaat verder 2. Een veelbelovend teken 3. Gods zegen vasthouden 4. Onvervulde verlangens 5. Mank verder door het leven 6. Veranderingen aankunnen 7. God bewerkt het goede door het kwade heen 8. Gods naam zegt wie Hij is 9. De Here achter ons en voor ons 10. Gedragen op arendsvleugels 11. Uitgaan 12. Leven onder zegenende handen 13. Zonder God niet verder 14. Anders in het leven staan 15. God rekent anders 16. Positieve aandacht ontvangen 17. Uit je grot komen 18. Beperkt maar vruchtbaar 19. Meer zien dan je ziet 20. Vreugde als bron van kracht 21. De gave van het slapen 22. De Here voor ogen stellen 23. Een bergtopgeloof bestaat niet 24. Onze tijden in Gods hand 25. Zelfpastoraat 26. Stil zijn tot God 27. Wat beter is dan dit leven 28. Schuilen 29. God blijft die Hij is 30. Gods leiding 31. Schijn bedriegt 32. Voor alles is er een vastgestelde tijd 33. Niet al te rechtvaardig en niet al te goddeloos 34. Niet in het verleden blijven steken 35. Weten en vertrouwen 36. Door God gevormd en geheiligd
9 10 12 13 15 16 18 19 21 22 24 25 27 28 30 31 33 34 36 37 39 40 41 43 44 45 47 48 49 51 52 54 55 57 58 59
37. Rust vinden 38. Wij zijn nooit uit Gods gedachten 39. Verlossing uit benauwdheid 40. God heeft oog voor het kleine 41. Als je al je zekerheden kwijt bent 42. God met ons 43. Liefde voor vijanden 44. Eerste prioriteit 45. Het geloof werkt niet automatisch 46. De steen is weg! 47. Onmogelijke mogelijkheden 48. Wees niet bang! 49. Vertroosting 50. Gods vaderlijke zorg 51. ‘Had ik maar meer geloof…’ 52. Jezus verkeerd begrijpen 53. Reden tot blijdschap 54. Onze plaats midden in de wereld 55. Doel bereikt! 56. De ‘kunst’ van het vergeven 57. Een nieuw lichaam 58. Hoop 59. Weg trots 60. Het beste komt nog 61. Vandaag is de enige tijd die we hebben 62. Het geloof van Jezus 63. Ultieme zekerheid 64. God maakt zijn werk af 65. Niemand is ons zó nabij 66. De finish voor ogen 67. Danken 68. Sterkte ontvangen 69. Engelen 70. Overwonnen angst 71. ‘Ik wou dat ik het óver kon doen…’ 72. Het onzichtbare is wezenlijker dan het zichtbare 73. Bezonnen en nuchter 74. Overwinnen 75. Kom!
61 62 63 65 66 68 69 71 72 74 75 77 78 80 81 83 84 85 87 88 90 91 93 94 96 97 98 100 101 103 104 105 107 108 110 111 113 114 116
Woord vooraf Niemand ervaart het leven als probleemloos. Je kunt perioden hebben zonder of met weinig rimpelingen in je leven, maar vroeg of laat krijgt iedereen te maken met dingen die moeilijk en verdrietig zijn en een domper op je levensvreugde zetten. Je leven kan er fundamenteel door worden veranderd of beperkt. We kunnen denken aan het verlies van een geliefde, een ziekte die beperkingen met zich meebrengt, een ongeluk waardoor je gehandicapt bent geraakt, een psychisch probleem waar je mee worstelt. Hoe vind je een weg om verder te gaan? Maar ook: hoe vind je zin om verder te gaan? Hoe ga je in die nieuwe situatie om met jezelf, met je gevoelens, met je mogelijkheden en onmogelijkheden? Hoe vind je ruimte om te leven binnen grenzen die – tijdelijk of blijvend – dichterbij zijn gekomen? Als het leven verder gaat wil hierin een handreiking bieden. Vanuit de Bijbel worden gedeelten belicht waarin het gaat om de vraag: hoe vind ik een weg in de veranderde en veranderende omstandigheden? Dit boek bevat 75 overdenkingen die speciaal geschreven zijn om op deze vraag een antwoord te zoeken. Het leven wordt geplaatst in het perspectief van Gods beloften. En dat perspectief is bemoedigend en hoopvol. Elke meditatie wordt voorafgegaan door een bijbelgedeelte en afgesloten met drie kerngedachten om vast te houden. Wat volgorde betreft volg ik de lijn van de bijbelboeken. Bij de keuze van teksten heb ik gezocht naar afwisseling, om het Woord van God in zo veel mogelijk verschillende situaties te laten spreken. Deze uitgave – die aansluit bij Als het leven anders gaat – is bedoeld voor zowel persoonlijk gebruik als voor lezing tijdens pastorale bezoeken. In het citeren van bijbelverzen heb ik gebruik gemaakt van de Herziene Statenvertaling. In mijn eigen tekst volg ik de spelling zoals ik die gewend ben te gebruiken. Een enkele keer heb ik gekozen voor de Statenvertaling (sv), de vertaling van het Nederlands Bijbelgenootschap van 1951 (nbg ’51) en de Nieuwe Bijbelvertaling (nbv). Bij het citeren van de tekst heb ik dit dan aangegeven. 7
Van harte hoop ik dat degenen die dit boek in handen krijgen en gebruiken, gestimuleerd worden en een weg vinden om verder te gaan als het leven opgebroken lijkt te zijn. C.G. Geluk
8
1. Het leven gaat verder Lezen: Genesis 3:1-15 ‘En Ik zal vijandschap teweegbrengen tussen u en de vrouw, en tussen uw nageslacht en haar Nageslacht; dat zal u de kop vermorzelen, en u zult Het de hiel vermorzelen’ (vers 15). Als ergens het leven verder gaat, dan is dat in het paradijs. Door een eigen weg te gaan ontnemen Adam en Eva zich een goed leven en een heerlijke toekomst. Die eigen weg is een doodlopende weg. Dit realiseren zij zich op het moment dat zij deze weg zijn ingeslagen. Maar zij kunnen niet meer terug. Dat is de tragiek van het gaan van een eigen weg. Je kunt niet meer terug. Omdat het een weg zonder God is. Maar God geeft zijn plannen niet op. Hij zoekt Adam en Eva op. En Hij opent een nieuwe weg voor hen, die vooralsnog alleen uit een belofte bestaat. Die belofte ligt besloten in bovenstaande woorden die Hij tot satan richt. Het gaat over het nageslacht van satan en het nageslacht van de vrouw. Voor ‘nageslacht’ staat in de grondtekst ‘zaad’. In onze taal gebruiken wij ‘zaad’ niet voor ‘nageslacht’. Toch is het goed om het woord ‘zaad’ hier naar voren te halen, omdat er een dimensie in zit die in de vertaling met ‘nageslacht’ niet meekomt. Het zaad van satan: degenen die zich door hem laten inspireren en gebruiken. Het zaad van de vrouw: Christus. Wonderlijk dat over het zaad van de vrouw gesproken wordt. De vrouw heeft geen zaad. Dat komt bij de man vandaan. De Zoon van God komt wel in de lijn van de geslachten, maar wordt niet verwekt door het zaad van de man. Hij wordt verwekt door de Heilige Geest. Bij de verwekking van het goddelijk leven in mensengestalte wordt de man aan de kant gezet. God heeft hem niet nodig. Zo komt het goddelijke van Gods werk naar voren. Hij kondigt een nieuwe weg voor de mens aan. Een weg die door Christus wordt gebaand in de grootste strijd in de geschiedenis, de strijd tussen Hem en satan. In deze strijd wordt de kop van satan vermorzeld: hij wordt helemaal overwonnen. Het lukt satan slechts om de ‘hiel’ van Christus te verbrijzelen: de spijkers die door de handen en voeten van Jezus worden geslagen, de schade die hij aan de gemeente van Christus toe9
brengt, die desondanks door Hem vastgehouden en gedragen wordt. Die nieuwe weg wordt geopend in deze belofte. In de geschiedenis zien we wat deze belofte waard is: zij is in Christus vervuld. God doet wat Hij belooft. Deze belofte is de eerste belofte in de Bijbel. Ze wordt daarom wel ‘moederbelofte’ genoemd, de moeder van alle beloften die wij in de Bijbel vinden. Mooi is wat we bij Luther lezen: ‘Als wij aan de boom van Gods beloften schudden, vallen ze ons als rijpe vruchten in de schoot.’ Geloven is leven uit Gods beloften. Wat ons ook overkomt en hoe moeilijk ons leven ook is: aan zijn beloften mogen we ons vasthouden. Levend uit zijn beloften weten wij: het leven gaat verder. Hiermee kunnen wíj verder. Om vast te houden: 1. In de eerste belofte in de Bijbel wordt een nieuwe weg voor ons geopend. 2. Deze nieuwe weg is door Christus gebaand. 3. Geloven is leven uit Gods beloften.
Ff
2. Een veelbelovend teken Lezen: Genesis 9:1-17 ‘Mijn boog heb Ik in de wolken gegeven; die zal dienen als teken van het verbond tussen Mij en de aarde’ (vers 13). God maakt een nieuw begin. Hiermee is het evangelie getypeerd. God maakt een nieuw begin in het paradijs, na de zondvloed, na de torenbouw van Babel, in de roeping van Abraham. Het nieuwe begin maakt Hij in zijn Zoon, de Here Jezus Christus. In de verkondiging van het evangelie roept Hij uit: Ik wil met u en met jou ook een nieuw begin maken. Is het geen wonder om dit te mogen horen? Na de zondvloed geeft de Here de regenboog als teken van een nieuw begin. Een teken be-teken-t iets. Wat het betekent, kunnen we aan het teken zelf niet zien. Dat moet ons verteld worden. 10
En wat betekent de regenboog? We zien de regenboog aan het einde van een regenbui, als de zon door de regenwolken heen breekt. In de zondvloedgeschiedenis hebben de regenwolken te maken met het oordeel van God. De mensen hadden met God gespot. Maar Hij laat niet met zich spotten. Noach had niet meegedaan. Hij had naar God geluisterd en Hem gehoorzaamd. In opdracht van de Here had hij een ark gebouwd. Die was zijn redding geweest toen de wereld ten onder ging. Door die ark was hij met zijn gezin gespaard. Voor hem ging het leven verder, door de zondvloed heen. In de regenboog zien wij een samengaan van regenwolken en zon. We zien de zon van Gods genade door de regenwolken van zijn oordeel heen schijnen. Dat is precies wat wij op Golgotha zien: de zon van zijn genade schijnt door de donkere wolken van zijn oordeel over de zonde heen. De boodschap van het kruis is: de God van het gericht treedt ons tegemoet met zijn genade. Hij maakt met ons een nieuw begin. Aan de regenboog zit een belofte vast: de aarde zal nooit meer door een zondvloed vergaan. De regenboog is eigenlijk een cirkel. In Openbaring 4 lezen wij dat Johannes God op zijn troon ziet en de regenboog rondom de troon. Een cirkel is een lijn zonder begin en zonder einde. Dat is kenmerkend voor de liefde en de trouw van God. Wij zien de helft van deze cirkel als wij de regenboog zien. De andere helft is voor ons verborgen. Maar wat nu verborgen is, zal ons geopenbaard worden als Jezus terugkomt. De regenboog is de aankondiging daarvan, de belofte van een totaal nieuwe aarde. Van een wereld zonder oordeelswolken, maar vol van de heerlijkheid van God. Zo is de regenboog een veelbelovend teken. Door het geloof in Christus mogen wij zeggen: Het komt toch goed! Om vast te houden: 1. De regenboog is een teken van Gods trouw. 2. De zon van Gods genade schijnt door de regenwolken heen. 3. Als Jezus terugkomt, zal ons geopenbaard worden wat nu nog verborgen is.
Ff
11
3. Gods zegen vasthouden Lezen: Genesis 28:10-22 ‘Deze steen, die ik als gedenkteken overeind gezet heb, zal een huis van God zijn’ (vers 22a). Er zijn hulpmiddelen om iets moois vast te houden dat je hebt meegemaakt: een ring, een speldje, een streepje bij een bijbeltekst die je aansprak, een tekst aan de wand, een gedicht of een lied in je portemonnee, een souvenir op je vensterbank of op je bureau, een datum die je op een opvallende plaats hebt opgeschreven… Jakob gebruikt een steen als zichtbaar hulpmiddel om innerlijk de zegen die hij van God ontvangen heeft vast te houden. Een steen als gedenkteken. God is in een droom aan hem verschenen. In die droom heeft Hij de beloften die Hij aan Abraham deed bevestigd aan Jakob. De belofte van land, van zegen voor de volken en van zijn nabijheid, waar dan ook. Deze bevestiging is wel heel bijzonder. Wat heeft Jakob zijn vader en zijn broer niet aangedaan! Zijn vlucht is een teken van angst en schuldbesef. Nee, de beloften van God heeft Hij niet verdiend. Hier komt scherp naar voren hoe trouw en genadig God is. Hij heeft zich aan Abraham, Izak en Jakob verbonden met zijn beloften. En Hij komt zijn beloften na. En dat is nog steeds zo. Hij heeft zich met zijn beloften ook aan ons verbonden. En ook in ons leven komt Hij die na. Als Jakob ’s morgens wakker wordt, zet hij de steen overeind waarop hij ’s nachts het hoofd had neergelegd. Hij giet er olie overheen als teken van toewijding. Hierin geeft hij zich helemaal over aan God. Deze steen markeert het beste dat Jakob ooit in zijn leven heeft gekregen. Op deze steen droomde hij zijn grote droom. Op deze steen kwam de Here persoonlijk tot hem. ‘Jakob, je kunt op Me rekenen!’ Van de opgerichte steen zegt Jakob dat deze een huis van God (Bethel) zal wezen. Gewoon een plaats in de open lucht. Geen prachtig gebouw, geen kathedraal, maar het open veld. Bethel kan overal zijn. Onze slaapkamer, onze auto, ons kantoor… Het huis van God is daar waar wij Hem ontmoeten, Hem aanbidden, met Hem in gesprek zijn.
12