Jan D. van Laar
Alle vogels vliegen Bijbelliederen voor jonge kinderen Verzamelbundel met cd
Uitgeverij Boekencentrum, Zoetermeer
www.uitgeverijboekencentrum.nl CD Opname en mastering FJJ Music, Almelo Ingespeeld door Jan D. van Laar Ontwerp omslag en cd-bedrukking: Studio Vrolijk, Margreet Kattouw Illustratie omslag: Studio Vrolijk, Margreet Kattouw ISBN 978 90 239 6733 0 NUR 709, 221 Š 2010 Uitgeverij Boekencentrum, Zoetermeer Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieÍn, opnamen of op enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.
Een woord vooraf Alle vogels vliegen bevat een selectie uit de drie deeltjes Bijbelliederen voor jonge kinderen die eerder bij Uitgeverij Boekencentrum werden uitgegeven. Sommige liederen zijn hier enigszins bijgewerkt of uitgebreid. Alle teksten en melodieĂŤn zijn van mijn hand. Doelgroep en doel Er bestaan tal van verzamelingen met bijbelliederen en andere geestelijke liederen voor de jeugd. Voor het overgrote deel zijn deze bundels voor oudere kinderen bestemd. Voor kinderen van 4 tot 8 Ă 9 jaar is er op dit gebied weinig te vinden. Om in deze leemte te voorzien is Alle vogels vliegen uitgegeven. De liederen in deze verzameling zijn bedoeld om te worden gezongen in de kerk, op school of in het gezin. Ze willen ertoe bijdragen dat jonge kinderen, als aanvulling op het vertellen, met de Bijbel leren omgaan. Geprobeerd is mythologisch geladen bijbelverhalen voor hen realistisch te maken en een plaats te geven in hun belevingswereld. Diversiteit Tussen kinderen kunnen grote verschillen bestaan, ook in ontwikkelingsniveau, zelfs bij hen die even oud zijn. Bij de liedkeus zal men hiermee rekening moeten houden. Taal en toon De taal is eenvoudig, sober en helder gehouden. De melodieĂŤn maken gebruik van elementaire melodiepatronen die jonge kinderen gemakkelijk kunnen herkennen, leren en onthouden, ook zonder begeleiding op een muziekinstrument. Het ritme van de melodie wordt bepaald door het tekstritme. Motoriek Jonge kinderen laten hun beleving graag met het lichaam zien. De motoriek is voor hen een wezenlijk expressiemiddel. Daarom zijn aan sommige liederen spelbeschrijvingen toegevoegd. Deze zijn geen dwingende voorschriften, eerder suggesties. Soms beelden ze iets van de tekst uit.
3
Ook bij liederen zonder spelbeschrijving kunnen de kinderen bewegingen maken: lopen (gewone pas, looppas), huppelen, springen, klappen, zwaaien. Herhaling Jonge kinderen willen korte liederen graag ‘eindeloos’ herhalen als ze erdoor aangesproken worden. Daarom is in deze verzameling gezocht naar beknoptheid en komt het vaak voor dat tekst- en melodiefragmenten in eenzelfde lied worden herhaald. Daarom ook worden in de meeste liederen slechts enkele ‘beelden’ uit de bijbelverhalen zichtbaar gemaakt. Gelaagdheid in de tekst? Er bestaan geestelijke liederen waarin sommige woorden verschillende ‘betekenislagen’ hebben. Zo kan het woord ‘licht’ niet alleen als een natuurkundig verschijnsel worden opgevat, maar ook als een beeld van Christus. Naar mijn mening is een dergelijke gelaagdheid, als die opzettelijk wordt ingebracht, niet wenselijk in liederen die bestemd zijn voor jonge kinderen. Hun fantasiewereld is immers zo rijk dat zij zelfs in triviale woorden – als huis, boom, water – onvermoede betekenissen ontdekken. Zij brengen die op een manier tot uitdrukking die volwassenen niet of nauwelijks kunnen volgen, laat staan evenaren. Daarom is er, om de fantasie van kinderen te stimuleren, eerder ruimte dan invulling nodig. Graag dank ik Petra Flikweert, groepsleerkracht, voor haar kritisch meedenken. Ik wens Alle vogels vliegen een goede vlucht toe! Jan D. van Laar
4
5
6
7
8
9
10
11
12