Elisa by Boekencentrum Uitgevers

Omslag_Elisa

17-04-2007

10:44

Pagina 1

Dit boekje met bijbelstudies verschijnt in de nieuwe

reeks ‘Luisteroefeningen’. De serie opent met een boekje over de profeet Elisa. De naam ‘Elisa’

Elisa

betekent: mijn God is redder. Het is een naam die klinkt als een belofte; in de geschiedenissen van Elisa gaat het om de openbaring van de levende God. Hij De bijbelstudies over Elisa zijn geschreven met het oog op de praktijk van het christelijke leven. Door uitleg, vragen en gesprekspunten wordt geprobeerd om de betekenis van de woorden van de Schrift op het spoor te komen en te ontdekken wat God ons in deze tijd te zeggen heeft. Vandaar ook de ondertitel Dichter bij God. Ds. W.J. Dekker is protestants predikant te Delft

D S . W. J . D E K K E R

maakt die naam steeds opnieuw waar.

U I S T E R O E F E N I N G E N

Elisa Dichter bij God

(hervormde wijkgemeente Matthëus). De serie ‘Luisteroefeningen’ bevat bijdragen van theologen uit diverse kerkgenootschappen en is geschikt

D S . W. J . D E K K E R

voor gemeenschappelijke en persoonlijke bijbelstudie. De redactie wordt gevormd door ds. W.J. Dekker en ds. G. van Meijeren.

ISBN 978-90-23921-19-6 NUR 707

www.uitgeverijboekencentrum.nl

O E K E N C E N T R U M

Elisa_binnenwerk

10-04-2007

11:07

Pagina 2

Wie de Schriften wil verstaan, moet leren luisteren. Dat is de insteek van de serie 'Luisteroefeningen'. Elk deeltje beoogt een hulpmiddel te zijn bij het verstaan van de tekst. Op heldere en grondige wijze worden bijbelgedeelten belicht met het oog op de praktijk van het christelijke leven. De reeks bevat bijdragen van theologen uit verschillende kerkgenootschappen en is zeer geschikt voor gemeenschappelijke en persoonlijke bijbelstudie.

Elisa_binnenwerk

10-04-2007

11:07

Pagina 3

U I S T E R O E F E N I N G E N

Elisa Dichter bij God

D S . W. J . D E K K E R

I T G E V E R I J

O E K E N C E N T R U M

O E T E R M E E R

Elisa_binnenwerk

10-04-2007

11:07

Pagina 4

www.uitgeverijboekencentrum.nl

Ontwerp omslag en binnenwerk: Mirella Dijkerman, Den Haag

ISBN 978 90 239 2119 6 NUR 707 ÂŠ 2007 Uitgeverij Boekencentrum, Zoetermeer Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieĂŤn, opnamen of op enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.

Elisa_binnenwerk

10-04-2007

11:07

Pagina 5

Inhoud

Woord vooraf

1. Navolging van God

2. De God die wij geloven

3. Ons tekort en Gods overvloed

4. Getuigen van God

5. Geestelijke strijd

6. Leven uit Gods beloften

7. Toewijding aan God

8. De laatste vijand overwonnen!

Elisa_binnenwerk

10-04-2007

11:07

Pagina 7

Woord vooraf

O VER DE SERIE Het boekje dat u in handen heeft, is het eerste deeltje in een nieuw te starten reeks bijbelstudies. Aan deze nieuwe serie is de naam ‘Luisteroefeningen’ meegegeven. Met deze naam wordt uitgedrukt waar het in de boekjes om gaat: zorgvuldig luisteren naar de stem van God die tot ons komt wanneer wij de Schriften lezen. Daarom ligt de nadruk op de uitleg van bijbelgedeelten. Dit aandachtig lezen komt voort uit een verlangen om te horen wat God ons te zeggen heeft in deze tijd. Het gaat om oefeningen. Hiermee wordt erkend dat luisteren een hele inspanning is. Wie weet precies te zeggen wat God ons zeggen wil? Het is aan te bevelen het bijbelgedeelte dat besproken wordt eerst voor uzelf aandachtig te lezen en pas daarna de uitleg in het boekje te lezen. Elk hoofdstuk begint met een vraag. Op deze wijze wordt geprobeerd het gesprek met elkaar goed op gang te krijgen. Het is daarom zinvol deze vraag een plek te geven aan het begin van de kringavond, hetzij vóór hetzij na het lezen van het betreffende bijbelgedeelte. O VER E LISA In dit boekje lezen we de geschiedenissen van de profeet Elisa. We vinden ze in 1 Koningen 19:19-21 en 2 Koningen 2:1-13:25. We weten niet precies wanneer Elisa is geboren. Sommige uitleggers denken aan het jaar 885 voor de geboorte van Christus. Hij is gestorven tijdens de regering van Joas, die koning was van 798 tot 783 voor Christus. Het zou kunnen dat Elisa stierf in een van de eerste jaren van Joas’ regering

Elisa_binnenwerk

10-04-2007

11:07

Pagina 8

(2 Koningen 13:14vv). Elisa was al die jaren profeet in het Tienstammenrijk. Over Elisa’s achtergronden weten wij niet zoveel. Zijn vader heette Safat en zijn geboorteplaats was Abel-Mehola, een plaatsje in het Jordaandal (1 Kon. 19:16). Wat we wel weten, is dat Elisa geroepen wordt op het moment dat koning Achab nog altijd aan de macht is. Met de dienst aan de Heere, de levende God, is het slecht gesteld. Ondanks het vurige optreden van Elia (1 Kon. 18) breken de Israëlieten niet met de Baäldienst. De radicale toewijding aan God is ver te zoeken. De naam ‘Elisa’ is een prachtige naam. Deze betekent: mijn God is redder, of: mijn God redt. Een mooie belijdenis is dat en een al even mooie boodschap. We kunnen de betekenis van Elisa’s naam zien als het grote thema van zijn geschiedenissen. We zullen ontdekken hoe God zelf deze naam steeds weer waarmaakt. De ondertitel van dit boekje is ‘Dichter bij God’. Voor deze ondertitel is gekozen omdat de geschiedenissen van Elisa voor alles openbaring zijn van de God van Elisa. De Heere God zelf komt tot ons. We hopen dat de beweging ook andersom zal zijn: dat deze onvergetelijke geschiedenissen ons dichter brengen bij Hem. W.J. Dekker Delft, januari 2007 8

Elisa_binnenwerk

10-04-2007

11:07

Pagina 9

1 Navolging van God

Lezen: 1 Koningen 19:19-21 en 2 Koningen 2:1-14

V RAAG ‘Goedkope genade is genade zonder navolging, genade zonder kruis, genade zonder de levende, mens geworden Jezus Christus’, schrijft Dietrich Bonhoeffer in zijn boek Navolging. Geloven in Jezus Christus kost wat. Christen zijn is niet vrijblijvend. Voor Bonhoeffer zelf betekende dit dat hij in verzet kwam tegen Hitler. Dit kostte hem zijn leven. Vlak voor de bevrijding, op 9 april 1945, werd Bonhoeffer opgehangen, 39 jaar oud. Zijn dood is een indringende vraag aan ons vandaag: wat is Jezus Christus óns waard? I NLEIDING Het bijbelgedeelte waarin we lezen dat Elisa geroepen wordt (1 Kon. 19:19-21) sluit direct aan op het voorafgaande gedeelte. Op een indrukwekkende wijze heeft de Heere God zich aan Elia geopenbaard (19:9-18). Deze profeet meende dat al zijn inzet voor de Heere en zijn dienst voor niets was geweest. Hij zou nog maar de enige zijn die God trouw was. Maar Elia vergiste zich. Er zijn er nog zevenduizend die de Heere alleen dienen! Hoe dat mogelijk is? Tegenover het ‘ik’ van Elia (vss. 10 en 14) staat het ‘Ik’ van God (vs. 18). Hij, de levende God zelf, is het geheim. Elia heeft de opdracht gekregen om Hazaël te zalven tot koning over Syrië, Jehu tot koning over Israël en Elisa tot profeet in zijn plaats (vss. 15-16). Elia begint met het laatste. Hij gaat onmiddellijk op zoek naar Elisa.

Elisa_binnenwerk

10-04-2007

11:07

Pagina 10

1 Koningen 19:19-21 en 2 Koningen 2:1-14

Het begin van de geschiedenissen van Elisa is dat het laatste stukje van Gods opdracht voor Elia wordt uitgevoerd. Pas tegen het einde van deze geschiedenissen lezen we dat de rest van Gods bevel wordt uitgevoerd (2 Kon. 8:7-15 en 9:1-13). Deze opbouw van de geschiedenissen van Elisa is opvallend. Ik denk dat die opbouw ons iets te zeggen heeft: vanaf het allereerste begin moeten wij weten dat gebeurt wat God zegt. Het kan even duren, maar ten slotte zal geschieden wat Hij bevolen heeft. Zie verder hoofdstuk 7 van dit boekje.

In dit eerste hoofdstuk lezen we twee gedeelten: dat over de roeping van Elisa en dat over het begin van zijn optreden als profeet. In de Bijbel liggen beide gedeelten een stuk uit elkaar. Toch meen ik dat we ze dicht bij elkaar moeten houden. Al zit er een tijdje tussen Elisaâ&#x20AC;&#x2122;s roeping en intrede, beide gebeurtenissen zijn nauw met elkaar verbonden. Let op de mantel van Elia! U ITLEG

Vers 19 Onderweg naar de woestijn van Damascus (vs. 15) treft Elia Elisa. Deze is aan het werk op de akkers van zijn vader. Er wordt geploegd. Met wel twaalf span ossen! De akkers van Elisaâ&#x20AC;&#x2122;s vader beslaan blijkbaar een grote oppervlakte. Vader Safat is kennelijk een rijke boer. Op het moment dat Elia langs komt, bevindt Elisa zich bij het twaalfde (en achterste?) span. Dit zou kunnen betekenen dat hij de leiding heeft. Elia loopt op Elisa af en werpt hem zijn mantel toe. Het gaat hier om de bekende, harige profetenmantel (1 Sam. 28:14; 2 Kon. 1:8; Zach. 13:4; Matth. 3:4). Wie iemand hiermee gekleed zag, wist: dit is een profeet. Deze mantel is het symbool van geroepen en toegerust zijn door God. De vraag is nu wat het betekent wat Elia doet. Wordt Elisa hier geroepen tot profeet? Uit de Hebreeuwse tekst kunnen we opmaken dat Elia Elisa de mantel niet om of over de schouders werpt (zo Statenvertaling en NBV), maar dat hij deze Elisa toewerpt. Uit 2 Koningen 2:13-14 blijkt dat Elisa deze mantel pas later gaat dragen, namelijk op het moment dat hij Elia daadwerkelijk opvolgt. Dit betekent mijns inziens het volgende: Elisa wordt in 1 Koningen 19:19 geroepen tot profeet, maar gaat niet onmiddellijk als profeet aan het werk. Het slot van

Elisa_binnenwerk

10-04-2007

11:07

Pagina 11

Luisteroefeningen 1 Koningen 19:19-21 bevestigt dit. We lezen in vers 21 dat Elisa Elia navolgt en hem dient. Vooralsnog is Elia de profeet. Elisa hoeft dat niet meteen te zijn. Hij mag eerst een poosje met Elia meelopen. Hij krijgt de tijd zich voor te bereiden op zijn taak als profeet. Kortom, wat Elia doet is een veelzeggend gebaar: God roept Elisa. In plaats van zijn vader op te volgen, wordt hij geroepen God na te volgen. Wat zal Elisa nu doen? Vers 20 Elisa gehoorzaamt onmiddellijk. Hij verlaat de ploeg en de ossen en rent Elia achterna. Hij vraagt Elia of hij zijn ouders kussen mag. Is hij een van de navolgers die wil vasthouden aan wat hem lief is (Luk. 9:57-62)? Naar mijn idee niet. De kus die hij zijn ouders wil geven, is een afscheidskus. Velen zijn er die Baäl kussen (vs. 18). Maar er is er gelukkig ook één die de levende God liefheeft. Hij is daarom bereid niet alleen zijn ploeg en ossen, maar ook zijn vader en moeder los te laten. Het slot van vers 20 is moeilijk te begrijpen. Geeft Elia Elisa toestemming om afscheid te nemen of juist niet? In elk geval realiseert ook Elia zich dat het niet niets is wat hij zojuist gedaan heeft. Sommige bijbeluitleggers verwijzen hier naar Lukas 9:57-62. De vergelijking ligt voor de hand. Toch is voorzichtigheid geboden. Want mijns inziens kunnen we Elisa niet op één lijn zetten met de mensen die Jezus op het oog heeft. ‘Niemand die de hand aan de ploeg slaat en achterom kijkt is bekwaam tot het Koninkrijk’, zegt Hij. Dit lijkt mij bij Elisa juist niet het geval. Uit alles blijkt dat hij in gehoorzaamheid aan God bereid is alles achter te laten wat hem lief is (20-21). Er is dan ook geen reden Elia te laten reageren zoals Jezus reageert: afwijzend. Vers 21 Nadat Elisa afscheid van zijn ouders genomen heeft en bij Elia teruggekeerd is, neemt hij ook afscheid van de ossen, de ploeg en het personeel. Hij doet dat op een bijzondere wijze. Hij hakt de ploeg in stukken om er een vuurtje van te maken, slacht de ossen waarmee hij ploegde en kookt het vlees ervan op het vuurtje. Vervolgens geeft hij het vlees aan de knechten met wie hij samenwerkte. Op de afscheidskus (20) volgt een afscheidsmaal (21). Op een indrukwekkende manier laat Elisa ons zien dat de Heere God werkelijk vóór alles gaat.

Elisa_binnenwerk

10-04-2007

11:07

Pagina 12

1 Koningen 19:19-21 en 2 Koningen 2:1-14

Het verband van 2 Koningen 2:1-14 De geschiedenissen van Elia worden afgerond. Die van Elisa gaan nu echt beginnen. Dit bijbelgedeelte kunnen we zien als de overgang van de ene reeks verhalen naar de volgende. Ondertussen maken we met dit gedeelte een sprong in de tijd. Het is een paar jaar na Elisa’s roeping. Het is niet eenvoudig na te gaan hoeveel jaar er precies tussen Elisa’s roeping en intrede ligt. Wat we weten is dat Achab inmiddels overleden is (1 Kon. 22). Ook zijn zoon Ahazia, die hem opvolgde en twee jaar regeerde, is alweer van het politieke toneel verdwenen (2 Kon. 1). Hieruit kunnen we opmaken dat er minstens twee jaar voorbij zijn gegaan als Elisa Elia opvolgt.

Vers 1-6 De tijd dat Elisa Elia gaat opvolgen is gekomen. Let er op dat het God zelf is die hiertoe het initiatief neemt. Híj gaat Elia wegnemen (vss. 1, 3, 5). Híj zendt hem van de ene naar de volgende plek (vss. 2, 4, 6). Op Gods tijd moet Elia terugtreden. Op Gods tijd moet Elisa de profetenmantel oppakken. Elisa en de profetenzonen blijken reeds op de hoogte van het aanstaande vertrek van Elia.

Behalve Elia en Elisa waren er nog meer profeten. Uit de geschiedenissen van Elisa kunnen we opmaken dat deze ‘profetenzonen’ in groepen bij elkaar woonden en samenkwamen voor onderricht (2 Kon. 6:1). Elisa was hun leermeester (2 Kon. 4:38). Te midden van veel afval houden zij vast aan het geloof in de Heere, de God van Israël. Het zou kunnen dat het om een in sociaal en economisch opzicht arme groep mensen ging.

Drie keer probeert Elia Elisa ervan te weerhouden met hem mee te gaan. Wil Elia graag alleen zijn nu hij weet dat zijn einde aanstaande is? Wil hij Elisa het verdriet van een afscheid besparen? Of wil hij misschien Elisa’s vastberadenheid en toewijding testen? Wat Elia ook motiveert, Elisa laat zich niet tegenhouden. Ook de profetenzonen proberen Elisa ervan te weerhouden met Elia mee te gaan. Elisa legt ze bits het zwijgen op.

Elisa_binnenwerk

10-04-2007

11:07

Pagina 13

Luisteroefeningen Vers 7-12 Nu wordt ons duidelijk waarom Elisa bij Elia wil blijven. Let op zijn emotionele reactie wanneer Elia met paard en wagen in de hemel wordt opgenomen. Hij schreeuwt het uit en scheurt zijn kleren als teken van rouw. Elia’s heengaan is voor hem een groot verlies. Elia is hem meer waard dan een leger van wagens en paarden (vgl. 2 Kon. 13:14). Elisa heeft het begrepen: wat is een volk wanneer de profeet en zijn Godswoord er niet meer zijn? Echt veilig is het volk pas wanneer het het Godswoord der profeten hoort en gehoorzaamt. Elisa ziet er tegenop om Elia op te volgen, zo kunnen we opmaken uit vers 9. Hij vraagt dan ook om twee delen van de geest van Elia. Wanneer er een erfenis viel te verdelen kreeg de oudste zoon een dubbel deel van die erfenis (Deut. 21:17). Zoals de oudste zoon een dubbel deel ontvangt, zo wil ook Elisa een dubbel deel ontvangen van wat Elia nalaat. Uit deze wens van Elisa kunnen we twee dingen opmaken. In de eerste plaats dat Elisa zichzelf ziet als de oudste zoon en dus de opvolger van Elia. Zo laat hij weten bereid te zijn Elia op te volgen. In de tweede plaats dat Elisa er tegenop ziet om profeet te worden. Hij vraagt om een dubbel deel van Elia’s geest. Dat betekent niet dat hij vraagt om twee keer zoveel geest als Elia had, maar wel om een flink deel ervan. Elisa hoeft dus niet alles te hebben wat Elia had. Zoals Elia is er maar één. Maar een flinke portie van wat Elia had is al heel veel! De geest van Elia is de geest van de profetie, de heilige Geest van God. Alleen door die Geest zal Elisa kunnen doen waartoe God hem roept. Elia maakt Elisa duidelijk dat hij daar niet over gaat. Indien Elisa getuige zal zijn van zijn hemelvaart zal hij krijgen wat hij vraagt. Anders niet. Over de gave en de gaven van de Heilige Geest gaat God alleen. Terwijl zij samen lopen te praten aan de andere kant van de Jordaan, is daar ineens een vurige wagen met vurige paarden (vs. 11). Behalve vuur is er ook een stormwind. Vuur en stormwind zijn tekenen van Gods tegenwoordigheid (Ex. 19; Hand. 2). De levende God zelf komt tussenbeide en neemt Elia op een van zijn strijdwagens (2 Kon. 6:17) mee naar de hemel. Vuur en stormwind doen ook denken aan het optreden van Elia. Zoals zijn optreden was, zo is zijn einde. Een strijd-

Elisa_binnenwerk

10-04-2007

11:07

Pagina 14

1 Koningen 19:19-21 en 2 Koningen 2:1-14

baar profeet wordt door God op een strijdwagen als een overwinnaar ingehaald. Elia’s laatste tocht is een triomftocht. Als vanzelf doet de hemelvaart van Elia ons denken aan de hemelvaart van Christus. Naar de beschrijving van Paulus gaat ook Jezus als overwinnaar heen en laat ook Hij een bijzondere erfenis na (Ef. 4:8vv.). Nu Elisa getuige is van Elia’s hemelvaart weet hij dat hij ontvangen zal wat hij vroeg. Uit het vervolg blijkt dat Elisa inderdaad de geest van Elia gekregen heeft. Vers 13-14 Twee keer wordt geschreven dat Elisa de mantel van Elia oppakt. Deze herhaling onderstreept Elisa’s bereidheid en gehoorzaamheid: hij pakt op wat God hem te doen geeft namelijk zijn profeet te zijn. Verrassend is het wat er bij de Jordaan gebeurt. Tweemaal lezen we dat er met de mantel op het water wordt geslagen. Eerst door Elia (vs. 8) en even later door Elisa (vs. 14). Beide keren ontstaat er een pad door het water. Beide gebeurtenissen brengen de doortocht van het volk Israël door de Schelfzee (Ex. 14) en door de Jordaan (Joz. 3-4) in herinnering. Het is alsof de schrijver ons wil vertellen dat de geschiedenis zich herhaalt.

Let op de route die Elia en Elisa afleggen: van Gilgal gaan ze naar Bethel, van Bethel naar Jericho, van Jericho naar de Jordaan en vervolgens gaan ze de Jordaan over en komen ze uit in de woestijn. Het is de route die Jozua eens ging, maar dan omgekeerd! Ze komen uit op het punt waar eens Mozes stierf – ook hij is op een wonderlijke wijze heengegaan - en waar ’t voor Jozua begon. We zijn terug bij af. God maakt een nieuw begin.

Zoals eens het water van de Schelfzee en van de Jordaan uiteenging, zo splijt ook nu het water zich. Tot twee keer toe. Ik zie dit als een dubbele openbaring van God die de betekenis heeft van een belofte. Tot tweemaal toe laat God Elisa weten: zoals Ik met Mozes was die zijn staf over de Schelfzee uitstrekte en met Jozua die met de ark door de Jordaan trok, zo zal Ik met u zijn. Elisa wordt aan het begin van zijn profeten-

Elisa_binnenwerk

10-04-2007

11:07

Pagina 15

Luisteroefeningen dienst zowel bevestigd en toegerust (let op de mantel), als bemoedigd (let op het pad door het water). Als Elisa opnieuw voor de Jordaan staat, maar nu zonder Elia, slaat hij met de mantel op het water en roept hij: ‘Waar is de Heere, de God van Elia, ja Hij?’ Op deze vraag krijgt hij antwoord: God baant een weg door het water. Nu weet Elisa: ik moet weliswaar zonder Elia verder maar niet zonder God. L IJNEN NAAR ONS LEVEN In dit boekje is Elisa de grote blikvanger. Toch gaan de geschiedenissen die we samen lezen niet over hem alleen. Ze zijn in de eerste plaats verkondiging aangaande God. Hem leren we kennen. En hoe! Daarom vragen we ons bij elke geschiedenis weer af: wat zegt deze ons over de Heere God? In de beide verhalen die we in dit eerste hoofdstuk lezen openbaart God zijn trouw en macht. In een tijd van geestelijk verval zet Hij zijn werk voort. Tegen alle verwachting in zijn er toch nog mensen die alleen Hem dienen. Het zijn er meer dan Elia had durven denken: zevenduizend. Wat heeft dit ons te zeggen wanneer wij nadenken over de kerk en de toekomst van onze eigen kerkelijke gemeente? Eén ding in elk geval: dat onze God groter is dan wij wel eens denken. Onder die zevenduizend mensen bevindt zich Elisa. Hij is nog jong wanneer Elia langskomt. Mogelijk niet veel ouder dan vijfentwintig jaar. Er gebeurt van alles op het moment dat God hem roept, maar mij treft vooral zijn onvoorwaardelijke gehoorzaamheid en radicaliteit. Elisa bedenkt zich geen moment, maar geeft de akkers van zijn vader op om te gaan ploegen op de akker van God. Hoe komt hij zo? Heeft hij ouders gehad die hem hierin voorgingen? Of andere levende voorbeelden van toewijding aan God? Ik weet het niet. Maar één ding weet ik wel: dat zulke voorbeelden heel belangrijk zijn. God houdt zijn gemeente in stand, maar Hij maakt daarbij kennelijk graag gebruik van mensen zoals Elisa. Dit geeft ons te denken wanneer wij nadenken over de kerk en de toekomst van onze eigen gemeente. Hoe komen wíj voor de dag? Hoe zit het met ons christen-zijn? Hoe staat het met ónze gehoorzaamheid en radicaliteit? Dit zijn de vragen die ook Bonhoeffer ons stelt. Wat komt er van de kerk terecht als wij de radicaliteit van Elisa missen?

Elisa_binnenwerk

10-04-2007

11:07

Pagina 16

1 Koningen 19:19-21 en 2 Koningen 2:1-14

Elisaâ&#x20AC;&#x2122;s roeping zet ons stil bij onze eigen roeping. Wat deze inhoudt ontdekken we wanneer we bij 1 Koningen 19:19-21 twee gedeelten uit het Nieuwe Testament lezen. Om te beginnen doet de roeping van Elisa ons sterk denken aan die van de discipelen (Matth. 4:18-22). Ook zij worden in het voorbijgaan geroepen terwijl ze aan het werk zijn. En ook zij leggen onmiddellijk hun gereedschap neer om Hem die hen roept na te volgen. Nu krijgen Elisa en de discipelen een bijzondere opdracht. De een wordt profeet, de ander apostel. Wat God van hen vraagt, vraagt Hij niet van ons. We moeten dan ook voorzichtig zijn de genoemde bijbelgedeelten meteen op onszelf toe te passen. Toch laat Jezus ons weten dat ook wij geroepen worden (Luk. 9:57-62). Al is het dan niet tot profeet of apostel, wij worden wel geroepen tot navolging. Hoe? Ons wordt niet een mantel toegeworpen maar wel het woord van Jezus: volg Mij! De geschiedenis van Elisaâ&#x20AC;&#x2122;s roeping helpt ons ontdekken wat deze navolging concreet betekent.

Het kan gebeuren dat God ook ons leven zomaar ineens binnenkomt. Terwijl we zoals Elisa aan het werk zijn. We zijn er evenmin als Elisa op voorbereid en hebben er evenmin op zitten wachten. Maar ineens is daar die benoeming tot ouderling. Of ze vragen je de tienerclub te gaan leiden. Wat doen we? Ook vandaag neemt God mensen apart om ze een bijzondere opdracht te geven. Waarom zouden wij dat niet kunnen zijn? Staan we er open voor? Elisa geeft de akkers van zijn vader op. Hoe rijk had hij kunnen worden! Hij heeft een mooie plek binnen het bedrijf van zijn vader. Ook die laat hij schieten. Op het beslissende moment laat Elisa zien wat in zijn leven voorgaat. En dat op zijn vijfentwintigste! Van hem leren we dat navolgen betekent dat God voorgaat. De vraag die vanuit dit bijbelgedeelte op ons afkomt is: waarvoor leven wij? Wat is ons leven: dienen of verdienen? God komt langs. Terwijl we druk zijn met ons alledaagse werk. Waar gaat het in ons leven om? Dat is de vraag. Als we vijfentwintig zijn en belangrijke keuzes maken. Als we rond de veertig zijn en opgaan in het werk en het gezin alle aandacht vraagt. Dat is de vraag als je nog jong bent en nadenkt over je studie en over wat je later wilt gaan doen.

Elisa_binnenwerk

10-04-2007

11:07

Pagina 17

Luisteroefeningen Er komt vanuit deze geschiedenis nog een vraag op ons af. Wat mag het ons kosten om God te dienen? Het mag Elisa alles kosten. Hij neemt afscheid van zijn ouders. Maar ook van zijn werk. En hoe! Hij slaat de ploeg aan stukken, steekt die in brand en slacht de koeien waarmee hij ploegde. Deze radicaliteit van Elisa heeft ons ook al iets te zeggen. Elisa houdt ons voor dat het God gaat om een totale en radicale toewijding aan Hem. God navolgen betekent een nieuw leven beginnen. En dat kan alleen wanneer wij loslaten. Welke plek hebben ouders, heeft onze man, onze vrouw, hebben onze kinderen? Welke plek heeft ons werk? Hoe belangrijk is ons bezit? Navolgen betekent dat dat allemaal op de tweede plek komt. God gaat voor. Moeten ook wij kappen? Moet ook bij ons de brand erin? Dat zou best wel eens kunnen. Is er iets dat u belemmert om God toegewijd te leven? God navolgen is niet niets. Maar let op! Elisa hoeft niet meteen de profeet te zijn. Hij mag eerst een poosje met Elia meelopen. Zo leert hij wat het betekent om Gods profeet te zijn. We hoeven niet een-twee-drie te kunnen waartoe God ons roept. God navolgen mogen we leren. Wat een geluk als er dan in onze omgeving mensen zijn die ons hierin voorgaan! Bovendien rust God de mens die Hij roept ook toe. Elisa ziet enorm op tegen de taak die God hem toevertrouwt. Maar God schenkt hem een dubbel deel van de geest van Elia. Hij geeft zijn heilige Geest. Om te kunnen doen waartoe Hij ons roept: navolger zijn. Let ten slotte op het einde van de beide geschiedenissen. Elisa slaat met zijn mantel op het water van de Jordaan. Op hetzelfde moment baant God een weg door dat water. Dit is een belofte. God zegt tegen een ieder die Hem gehoorzaam volgt: Ik ben met u. V ERWERKING 1. De geschiedenissen van Elisa zijn een indrukwekkende preek over God. Wat zeggen de gelezen bijbelgedeelten u over God? Wat spreekt u in het bijzonder aan en waarom? 2. God gaat door. Kunt u voorbeelden uit uw eigen omgeving geven waaruit blijkt dat God verrassend door-