Koningin Máxima

maxima.indd 1

12-08-2009 10:38:58

jeroen Snel Samenstelling: Marie Verheij-van Beijnum

U itgeverij Boekencentrum , Z oetermeer | Blauw Bloed

www.uitgeverijboekencentrum.nl

Vormgeving: Studio Vrolijk, Margreet Kattouw Foto’s omslag en binnenwerk: Royal Press Europe | Albert Nieboer en Albert van der Werf

ISBN 978 90 239 2410 4 NUR 698 © 2009 Uitgeverij Boekencentrum, Zoetermeer Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of op enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.

inhoud PROLOOG 11 MÁXIMA, KONINGIN VAN BLAUW BLOED Het royaltyprogramma van de Evangelische Omroep ‘Blauw Bloed’ viert in 2009 een lustrum. Dat is alle reden voor een jubileumuitgave. Het onderwerp van dit boek is niemand minder dan de vrouw van de toekomstige koning Willem IV van Nederland. Zij heet Máxima, de koningin van Nederland en van ‘Blauw Bloed’.

HOOFDSTUK 1 MÁXIMA, KONINGIN UIT ARGENTINIË

17

‘Hij zit wat strakjes in de Noord-Europese heupen,’ zegt ze niet heel lang na haar entree in Nederland en ze doelt daarmee op haar vriend en verloofde prins Willem-Alexander.

De dan nog toekomstige prinses der Nederlanden, prinses van Oranje-Nassau, mevrouw Van Amsberg is de eerste binnen het Nederlandse Koninklijk Huis die uit Zuid-Amerika komt en dat is te merken ook. In alles brengt zij Argentijns temperament naar de Lage Landen. ‘Ik ben Latijns-Amerikaans en ik blijf Latijns-Amerikaans.’ Voor de Nederlandse immigranten in Argentinië is Máxima ook ‘hun koningin’.

En op een vraag hoe koningin Beatrix het land van haar schoondochter ervaart, antwoordt ze dat ze apetrots is.

HOOFDSTUK 2 MÁXIMA, KONINGIN VAN FAMILIE EN GEZIN

45

Ze is net in de dertig als haar oudste wordt geboren: Amalia.

Alexia en Ariane volgen. Drie dochters, die drietalig worden opgevoed – Nederlands, Spaans en Engels. Moeder Máxima heeft het liefst ook nog Frans en Italiaans erbij. Thuis op De Eikenhorst omringt de prinses haar kinderen met zorg en aandacht: zelf koken als het personeel tijdens de weekenden vrij is. Op school is ze luizen- en oppasmoeder en helpt ze mee met Sinterklaas. Ze wil de wereld van haar kinderen leren kennen. Prinses Máxima kiest voor ‘quality time’. Dat betekent dat ze liever een paar keer een lange reis maakt dan vele keren een korte. Hoeft ze tenminste niet zo vaak afscheid te nemen van haar prinsessen.

HOOFDSTUK 3 89 MÁXIMA, KONINGIN NAAST DE KONING Prins Willem-Alexander is de toekomstige koning bij de gratie Gods en prinses Máxima mag zich eens koningin noemen. Haar rol is in die zin gelijkwaardig, nevengeschikt, ondergeschikt, het is maar hoe je het bekijkt. Schoonvader prins Claus kreeg het moeilijk met zijn positie als de man van, maar met prinses Máxima mag het zo niet gaan. Zij kan haar talenten besteden aan een baan en dat mag een novum worden genoemd in de annalen van het Koninkrijk der Nederlanden.

HOOFDSTUK 4 107 MÁXIMA, KONINGIN VAN MINIMA EN DUURZAAMHEID Haar opleiding staat borg voor haar passie: financiën en het bankwezen. In haar rol als VN-ambassadeur van het microkrediet glorieert prinses Máxima: hoe kun je vrouwen in ontwikkelingslanden met een fonds op de rit helpen? Ook bemoeit ze zich met jongeren en vrouwen in achterstandssituaties, met bijstandsvrouwen en moeders. Over moeders gesproken: ze zegt dat ze door het moederschap echt moeite heeft gekregen met onrecht en onveiligheid op de wereld.

Verder hamert ze op oude en klassieke waarden als integriteit en dienstbaarheid. Die heeft ze op school geleerd. En ze wil die doorgeven aan haar eigen kinderen. De verbindende schakel bij prinses Máxima is de duurzaamheid van het bestaan.

HOOFDSTUK 5 131 MÁXIMA, KONINGIN VAN HAAR AGENDA Haar dagelijkse agenda zit complex in elkaar en de draaiboeken zijn onverbiddelijk. Bezoeken die een heel divers karakter hebben, wisselen elkaar af. Hoe lukt haar dat: dit tempo te continueren en ook nog haar dossiers bij te houden? Natuurlijk, er is een Rijksvoorlichtingsdienst, een kamenierster, een secretaresse – een bekwame staf die de noodzakelijke helpende hand biedt als het gaat over haar management.

HOOFDSTUK 6 163 MÁXIMA, KONINGIN VAN DE WERELD Prinses Máxima is een kosmopoliet, een wereldburger. Van Buenos Aires gaat zij naar New York en op een feest in het Spaanse Sevilla ontmoet ze prins Willem-Alexander. Ze vliegt met het grootste gemak de wereld rond, en stapt de ene cultuur uit en de andere binnen, past zich moeiteloos aan. Kennelijk is Oss voor prinses Máxima net zo dichtbij als Abu Dhabi. Haar rol te midden van de andere toekomstige koninginnen in Europa staat vast: Letizia, Mary, Mathilde en Mette-Marit. Ze spreekt vloeiend Spaans en Engels en ze redt zich redelijk in het Nederlands.

HOOFDSTUK 7 MÁXIMA, KONINGIN VAN DE MODE

173

Hoe je het wendt of keert, prinses Máxima introduceert de broek in het paleis. En dat is een stukje revolutie. Met haar komst in de koninklijke gelederen raakt het beenbedekkende kledingstuk geaccepteerd. Koningin Beatrix draagt ’m voornamelijk alleen in haar vrije tijd; haar schoondochter trekt de pantalon ook in het openbaar aan. Onmiskenbaar is de invloed van prinses Máxima op de kleding van de Nederlandse royals en misschien ook wel van heel het volk. Haar allure is in alles die van een Latina en dat merk je tot in het detail: grote zonnebrillen, brede armbanden en opvallende hangers. Ze houdt ook rekening met de gevoelens van het moment. Als het een tijd is van rouwen, draagt de prinses zwart, al dan niet gecombineerd met wit.

Wordt er gelachen, dan draagt ze rood en fuchsia, maar, als het mooi is, ook zwart en wit.

HOOFDSTUK 8 197 MÁXIMA, KONINGIN VAN DE EMOTIE Humor heeft ze en lachen kan ze ook. Relativeren dat prins Willem-Alexander ‘een beetje dom’ is… De beroemde traan die op haar wang naar beneden biggelt, tijdens haar huwelijk, bij de eerste klanken van de bandoneón raakt bij Nederlanders een gevoelige snaar. Prinses Máxima brengt emotie met zich mee, ze beroert het publiek. Net zoals de Engelse prinses Diana destijds is prinses Máxima nu een vriendin geworden van veel Nederlanders. Via ‘Blauw Bloed’ komt ze de huiskamer binnen en in de supermarkt kijkt ze je vanaf de covers tegemoet.

HOOFDSTUK 9 233 MÁXIMA, KONINGIN VAN NEDERLAND In een razend korte tijd verovert prinses Máxima de harten van de Nederlanders. Vanaf het eerste moment van haar entree in de samenleving is ze een van de populairste leden van het Koninklijk Huis. De Argentijnse burgert snel in en leert Nederlands te spreken waarbij ze een typisch innemend accentje behoudt. In korte tijd bekleedt ze tal van functies, zoals een stoel in de Raad van State. Zij en de prins organiseren informele diners op De Eikenhorst en praten met de fine fleur van toekomstig Nederland: de ceo’s van morgen en de leiders van overmorgen. De sfeer is verrassend relaxed, het toetje overheerlijk en de wijn goed.

DANKWOORD

256

BIBLIOGRAFIE

258

10

e midden van een select gezelschap genodigden doopt prinses Máxima op vrijdag T 24 april 2009 op de werf van IHC Merwede in Kinderdijk de Vox Máxima. Het vaartuig is het grootste baggerschip dat ooit in Nederland is gebouwd. Foto: PPE/ Nieboer

P R O L OO G

Maxima, koningin

van ‘Blauw Bloed’ Het royaltyprogramma van de Evangelische Omroep ‘Blauw Bloed’ viert in 2009 een lustrum. Dat is alle reden voor een jubileumuitgave. Het onderwerp van dit boek is niemand minder dan de vrouw van de toekomstige koning Willem IV van Nederland. Zij heet Máxima, de koningin van Nederland en van ‘Blauw Bloed’.

11

Er wordt mij vaak gevraagd waarom onze Oranjes eigenlijk zo populair zijn. Want het is een feit: Oranje scoort.

Waarom liggen we bij koninklijke gebeurtenissen massaal voor de buis? De officiële fotomomenten worden door steeds meer media bezocht. Het publiek wil steeds vaker de laatste foto’s en de nieuwste beelden van Willem-Alexander, Máxima en hun kinderen. De mediacode die is ingesteld om het gezin te beschermen, is wat dat betreft geen overbodige luxe. Hoe kan het dat de Oranjes bij jong en oud zo populair zijn?

Ik denk dat het in de eerste plaats simpelweg komt doordat ze er altijd zijn. Ik bedoel: de roem van een popster of een acteur is vergankelijk. Hun succes hangt af van verkoopcijfers en bioscoopbezoek. Maar de koninklijke familie is er gewoon, ongeacht of ze het nu goed doet of niet.

Maar behalve dàt de Oranjes er zijn, is er nog iets. Hun populariteit danken ze natuurlijk ook aan wie ze zijn.

Koningin Beatrix, prins Willem-Alexander, prinses Máxima en de anderen zijn allemaal vanwege hun persoonlijkheid ongekend populair. Het komt door de manier waarop Beatrix als staatshoofd regeert en hoe ze contact maakt met de mensen die ze in het land ontmoet en op hun gemak stelt. Het komt door haar wil en keuze om direct na een dramatische afloop van een feestelijke Koninginnedag op de televisie te verschijnen. Haar medeleven te tonen aan de nabestaanden van de slachtoffers. Zij werden als toeschouwers geschept door een idioot die met z’n auto op de koninklijke bus wilde inrijden.

Het komt door de manier waarop Willem-Alexander zijn net geboren baby toont. En ons op wintersportvakan12

tie vertelt dat hij gewoon met de kinderen boodschappen doet. Het komt door de charmante lach van Máxima, de wijze waarop zij zich kleedt en door de dingen die ze zegt, of ze nu tot commotie leiden of niet. Er wordt oprecht met de Oranjes meegeleefd. Van geboorte tot overlijden. Van huwelijk tot echtscheiding. Het is een sprookje dat volledig werkelijkheid is en nooit lijkt te eindigen.

Dat is nog niet alles. Want laten we eerlijk zijn. Wij als Nederlanders hebben net als andere volken simpelweg behoefte aan een eigen kleur en identiteit, vooral in een Europa waarin de grenzen steeds meer vervagen. Oranje is voor ons de stabiele kleur, die er altijd was en er altijd zal zijn, ongeacht of linkse of rechtse politici ons land tot wereldnieuws maken.

Verder willen we van de Oranjes houden omdat het gewoon erg prettig is ergens bij te horen. Wie is er nu niet trots op om op vakantie in het buitenland te zeggen dat je uit Nederland komt? Ik heb het zelf ook, zeker als ik met de Oranjes meereis naar het buitenland. Als mensen mij dan vragen: ‘Wie zijn dat en hoort u er ook bij?’ zeg ik met enige trots: ‘Ja, daar hoor ik ook bij.’ Ik vertel vervolgens dat dat onze koningin is en dat Willem-Alexander haar zal opvolgen en dat die flamboyante vrouw prinses Máxima is.

De populariteitscijfers kunnen maar niet op. Ieder jaar blijken de Oranjes weer hun eigen succes te overtreffen, met 13

prinses Máxima voorop. Naast de groeiende populariteit die er al was, heeft Máxima de afgelopen tien jaar onze koninklijke familie, haar man en kinderen tot iconen van deze tijd gemaakt. Vriend en vijand zijn het erover eens dat Máxima het geheime wapen is dat nog lang niet is uitgewerkt. Ook al weet ik dat men zich binnen het paleis wel eens zorgen maakt, voorlopig staat prinses Máxima garant voor de continuïteit en populariteit van ons koningshuis.

Het lag daarom erg voor de hand juist over haar een boek te schrijven. In de afgelopen vijf jaar dat ik de prinses kon volgen, heb ik haar vele malen de hand geschud. Haar kunnen spreken en interviews over haar werk en privéleven kunnen afnemen. Aan de hand van die momenten ontstond de basis voor dit boek.

Van hieruit probeer ik een eerlijk beeld te schetsen van onze toekomstige koningin.

Niet als fan, maar als iemand die haar kritisch volgt, bewondert en respecteert. Voor de totstandkoming van dit boek put ik ook uit eerder verschenen teksten, interviews, internet en andere bronnen. Om de leesbaarheid van de tekst te bevorderen, maak ik geen gebruik van een notenapparaat, maar verwijs ik naar de bibliografie.

Ik wens u veel leesplezier met dit boek over een vrouw die op vele terreinen eigenlijk al tien jaar lang koningin is. Zo is zij medeverantwoordelijk voor het succes van ons wekelijkse royaltyprogramma ‘Blauw Bloed’. Want het kijkcijfer van een aflevering zonder Máxima is altijd lager dan 14

van een aflevering waarin zij wel te zien is. Dus ook wat dat betreft is Máxima zo’n beetje ons geheime wapen en al lange tijd koningin van ‘Blauw Bloed’.

Jeroen Snel

15

16

oningin Beatrix en prinses Máxima tijdens het staatsbezoek aan Argentinië in K maart 2006. Foto: PPE/Nieboer

HOO F D S T U K 1

Maxima, koningin van Argentinië

‘Hij zit wat strakjes in de Noord-Europese heupen,’ zegt ze niet heel lang na haar entree in Nederland en ze doelt daarmee op haar vriend en verloofde prins Willem-Alexander. De dan nog toekomstige prinses der Nederlanden, prinses van OranjeNassau, mevrouw Van Amsberg is de eerste binnen het Nederlandse Koninklijk Huis die uit Zuid-Amerika komt en dat is te merken ook. In alles brengt zij Argentijns temperament naar de Lage Landen. ‘Ik ben Latijns-Amerikaans en ik blijf LatijnsAmerikaans.’ Voor de Nederlandse immigranten in Argentinië is Máxima ook ‘hun koningin’. En op een vraag hoe koningin Beatrix het land van haar schoondochter ervaart, antwoordt ze dat ze apetrots is.

17

Op

staatsbezoek in

Argentinië 2006

In de Nederlandse immigrantenkolonie Tres Arroyos in Argentinië ga ik op stap met Ida van Mastrigt. Deze aardige vrouw is sinds jaar en dag de honorair consul van Nederland in die stad, waar heel veel Nederlandse immigranten wonen. Haar tuin ziet er Hollands uit met een windmolentje op het gazon. Ida bekent dat de ene helft van haar hart Nederlands is en de andere helft Argentijns. ‘De calvinistische religie, de opvoeding in Hollandse stijl met gevoel voor orde, punctualiteit, verantwoordelijkheid en coöperatie lagen aan de basis van de ontwikkeling van Tres Arroyos,’ hoor ik van haar.

Ida van Mastrigt is in 2006 erg druk met de voorbereidingen van het koninklijke bezoek aan Tres Arroyos – paspoorten controleren, uitnodigingen versturen, een draaiboek maken en de ontmoeting met koningin Beatrix en prins Willem-Alexander en prinses Máxima arrangeren. Ze vindt het leuk mij de Gereformeerde Kerk te laten zien en kruipt daar achter het orgel. Niet lang erna galmen de klanken van het Wilhelmus door het bedehuis. Ida van Mastrigt wijst me erop dat prins Bernhard op 23 april 1951 even langskwam bij de Nederlanders in Tres Arroyos. Dat moet een waar hoogtepunt zijn geweest. Een enkeling weet nog precies hoe Zijne Koninklijke Hoogheid ging paardrijden.

‘Met mijn zeer hartelijke dank voor deze zoo bijzondere aardige ontvangst’, schreef de prins in het gastenboek van 18

de Hollandse school. Je hoort het hem zeggen. Meer dan een halve eeuw later worden er nieuwe pagina’s ingeruimd voor koningin Beatrix, prins Willem-Alexander en prinses Máxima. Vrijdag 31 maart 2006 is het zover en wordt de rode loper uitgerold.

Land

van prinses

M áxima

Eindelijk leert koningin Beatrix in 2006 het land van haar schoondochter Máxima kennen. La reina Beatriz, en la tierra de Máxima, meldt de krant ‘La Nación’ aan de vooravond van het staatsbezoek. ‘Koningin Beatrix in het land van Máxima.’ De koninklijke familie heeft als uitvalsbasis dertig kamers in het luxe Alvear Palace Hotel, hartje Buenos Aires.

Ter gelegenheid van het bezoek zijn in de lobby van het hotel 25 schilderijen opgehangen van de Hollandse schilder Jacques Witjens, die tot 1956 in Argentinië woonde en werkte.

Het heeft heel wat voeten in de aarde voordat het zover is gekomen: dit staatsbezoek.

De stormachtige periode in de aanloop van het huwelijk ligt nog vers in de herinnering. Toen de koningin in 2003 naar Chili en Brazilië reisde, vloog ze over Argentinië heen, dat tussen deze twee landen ligt. Waarom, vroeg menigeen 19

zich af. Er waren moverende redenen voor. Een ervan was dat het land van Máxima op dat moment in politiek instabiel vaarwater verkeerde. Sinds president Néstor Kirchner aan het roer stond, werd het kalmer en kon worden bekeken of een staatsbezoek haalbaar was.

De dagen voor en na het echte staatsbezoek toert het gezelschap per vliegtuig door Argentinië, van El Calafate in het uiterste zuiden van Santa Cruz tot Purmamarca in het hoge noorden van Tucumán. Na prins Bernhards bezoek in 1951 aan Argentinië is dit het eerste echte staatsbezoek aan het land. Maar lang voordat de koninklijke gasten er voet aan de grond zetten, kwamen er al Nederlanders in Argentinië, en dan heb ik het nog niet eens over Tres Arroyos.

In 1599 arriveerde de grote wereldreiziger Olivier van Noort in Puerto Deseado. Enkele eeuwen later voer het fregat Lynx van koning Willem I de Rio de la Plata op en sprongen twintig matrozen overboord omdat ze in Argentinië wilden blijven. Waar hun voorkeur voor dit land vandaan kwam, weet de Nederlandse koningin in haar tafelspeech niet te vermelden. In de negentiende eeuw bevoeren Groningse schippers de Argentijnse rivieren en rond 1900 emigreerden ongeveer 4000 Nederlanders naar Argentinië om daar een nieuw bestaan op te bouwen. ‘Het is voor iedere Nederlander een bijzondere ervaring dit land, dat twee keer zoveel inwoners heeft als het onze maar bijna zeventig keer zo groot is, te bezoeken. Begrippen als ruimte en stilte krijgen hier een nieuwe betekenis,’ verwoordt koningin Beatrix haar eerste indrukken over het land. En ze heeft gelijk – ik en velen met mij voelen het niet anders.

Het land van herkomst van koningin Máxima is immens 20

lang, van noord naar zuid wel vierduizend kilometer. In de breedte is het ook niet gering. Alle klimaten zijn er vertegenwoordigd en indrukwekkend zijn de vergezichten.

Verre

voorouder van prinses

M áxima

Ik maak een sprong terug in de tijd, naar 17 mei 1971. Niet eens zo heel ver van Tres Arroyos vandaan wordt op die dag Máxima geboren, in het grote en dominante Buenos Aires. Daarmee doet Máxima het lied van Ástor Piazzolla eer aan: Primavera Porteña, het eerste deel van De Vier Jaargetijden in Buenos Aires, waarin de tangokeizer knipoogt naar Vivaldi.

Ze is de oudste dochter uit het tweede huwelijk van Jorge Horacio Zorreguieta Stefanini (1928). Máxima is de oudste dochter van María del Carmen Cerruti Carricart (1944).

Frappant is dat een verre voorvader van Máxima, Domingo Carricart Etchart, de eerste intendente (bewindvoerder) van Tres Arroyos is geweest.

Er komen nog twee broertjes en een zusje: Martín, Juan en Inés. Dolores, María en Angeles zijn halfzusjes uit het eerste huwelijk van Jorge Zorreguieta met Marta López Gil. Máxima groeit op in een appartement in de straat Uriburu, in de wijk Barrio Norte. Niet ver ervandaan bevindt zich het beroemde kerkhof La Recoleta waar Evita Perón ligt begraven in het familiegraf van de Duartes. De bemiddelde familie brengt de zomervakanties 21