De
Jaargang 58 • nr. 7/8 • juli/augustus 2016
rgelvriend Jaap Brouwer promoveert op Johan van Meurs
Pieter Oosterom bouwt miniatuur Niehoff-orgel
In memoriam Haite van der Schaaf Kasteel Amerongen, Bätz-orgel
Uit de inhoud Jaap Brouwer promoveert op Johan van Meurs
De ziel van Kasteel Amerongen is weer terug
Gerco Schaap interviewt Jaap Brouwer, die op 8 juni jl. zijn proefschrift over de Groninger organist en orgelkenner Johan van Meurs verdedigde. Van Meurs (1903-1986) was organist van de Der Aa-kerk in Groningen en orgeladviseur avant-la-lettre in een tijd dat er veel veranderde op orgelbouwgebied
Op 3 oktober 2015 werd het door Gideon Thomas Bätz voor ‘Huys Amerongen’ gebouwde orgel weer in gebruik genomen na een restauratie door Elbertse Orgelmakers. Het is een van de weinige huisorgels in ons land die nog in hun oorspronkelijke omgeving staan. Bovendien is er nog veel kennis over de eigenaren en bespelers van het orgel
Gouderakker bouwt Niehoff-orgel (1558) Goudse Sint Jan op schaal
Op 23 juli a.s. hoopt André Verwoerd, organist, orgelpedagoog en componist in ruste, 90 jaar te worden. Hij was onder meer organist in Overschie, Rotterdam en Schiedam en leidde een hele organistengeneratie op aan het Rotterdams Conservatorium. Twee van zijn oud-leerlingen, Jaap Kroonenburg en Petra Veenswijk, halen herinneringen op aan ‘mijnheer Verwoerd’
8
Dick den Braber sprak met Pieter Oosterom uit Gouderak, die sinds tweeënhalf jaar bezig is een miniatuur te bouwen van het 16e-eeuwse Niehoff-orgel dat tot 1732 in de Sint Jan in Gouda hing. “Mijn model moet precies de karakteristieke sfeer van het oorspronkelijke orgel krijgen”
14
‘Die melodie moet blijven!’ ‘In memoriam Haite van der Schaaf’, door Gerco Schaap, met een bijdrage van zijn oudleerling Johan G. Koers. “Haite was een man van de oude muziek. Daarmee heeft hij, ook internationaal, furore gemaakt. Maar hij was tegelijkertijd zeer veelzijdig. [...] Een milde man, die zonder kwetsend te zijn een haarscherp oordeel kon vellen en altijd wist waarover hij sprak”
17
Fotoverantwoording omslag Kasteel Amerongen: Gerco Schaap Jaap Brouwer: Lineke van Schaik Orgelminiatuur: Dick den Braber Haite van der Schaaf: Okke Dijkhuizen
1
20
André Verwoerd 90 jaar
36
En verder ... Uit de orgelwereld 2 Muziekbijlage: Psalm 121 (Chiel-Jan van Hofwegen) 27-30 Column ‘Trouwens ...’ 31 Renovatie Pels-orgel Sint-Laurentiuskerk Alkmaar 32 Oud papier (2): De Schat van Schuyt 34 Cd-recensie 39 Wegwijzers en ‘Toegelicht’ 41 Orgelevenementenkalender 57
Op onze website www.orgelvriend.nl: • Download: interview met Rijk van Vulpen • Audio: Haite van der Schaaf speelt Psalm 100 (Speuy) • Video: Het Bätz-orgel terug op Kasteel Amerongen
Het juli/augustusnummer verschijnt op 2 september 2016 In onze volgende nummers onder meer: • Interview met Jan Hage • Orgelrestauratie: IJsselmuiden • Organisten in Westzaan
De Orgelvriend
juli/augustus 2016
Orgelhistorie Interview
Jaap Brouwer promoveert op Johan van Meurs Foto: Truus Brouwer
Op 8 juni jl. verdedigde de Groninger organist en publicist Jaap Brouwer aan de Universiteit van Leiden zijn proefschrift Johan van Meurs – Een studie over een pionierend orgeladviseur. Johan van Meurs (1903-1986) was organist van de Der Aa-kerk te Groningen van 1934 tot zijn overlijden en was in de jaren 1920-1950 bij veel projecten als deskundige betrokken. Bij gebrek aan documentatie over het Nederlandse orgelbezit legde hij een persoonlijk archief van disposities en andere bijzonderheden aan. Toen Jaap Brouwer in de jaren negentig betrokken raakte bij het Groninger orgelinventarisatieproject, dat leidde tot de vijfdelige uitgave Het Groninger Orgelbezit - Van Adorp tot Zijldijk kreeg hij Van Meurs’ dispositieverzameling in handen en vatte hij het plan op om daar ‘iets’ mee te gaan doen. In welke vorm was op dat moment nog niet duidelijk.
Gerco Schaap
8
Jaap Brouwer tussen het resultaat van bijna zestig jaar verzamelen en ordenen: bijna 1.000 multomappen met foto’s en gegevens en 40 ordners met werklijsten etc.
“Het is allemaal begonnen in de Hervormde Nieuwe Badkapel in mijn toenmalige woonplaats Scheveningen. Als kind was ik zeer onder de indruk van het grote Van Dam-orgel – 1926, in een door de kerkarchitect W.Ch. Kuijpers ontworpen kast – dat een prominente plaats boven de preekstoel had. Niet alleen het front en de klank fascineerden me, ik vroeg me ook af hoe het bespeeld werd. Soms zag ik namelijk wat geheimzinnige bewegingen achter het gordijntje aan de rechterzijde. Het werd me ook snel duidelijk dat een orgel een zeer kwetsbaar en kostbaar instrument was, want op de meeste geelkoperen collectebussen die in de kerk hingen, was de tekst ‘voor de armen’ op een later moment veranderd in ‘voor het orgel’, hetgeen door de zondagschooljeugd vervolgens werd verbasterd tot ‘voor het arme orgel’. Terwijl mijn toenmalige klasgenoten postzegels gingen
De Orgelvriend
verzamelen, of suikerzakjes of sigarenbandjes, begon ik met een verzameling afbeeldingen van orgels. Gelukkig waren die in die jaren vaak te vinden in de NCRV-gids en in de toenmalige Nieuwe Haagsche Courant. In de loop der jaren nam mijn verzameling drastisch in omvang toe en ging ik mijn kennis over het fenomeen orgel verdiepen: ik raadpleegde archieven, bezocht tijdens mijn vakanties orgelmakers in binnen- en buitenland en op gegeven moment assisteerde ik orgeladviseur Willem Talsma (1927-2005), die ik als organist regelmatig in de Zorgvlietkerk verving, bij het opmeten van historisch pijpwerk. Met mijn verhuizing naar Groningen in 1973 brak een andere periode aan. In deze provincie, niet voor niets geroemd als ‘de Orgeltuin van Europa’, trof ik in vergelijking met Scheveningen en ’s-Gra-
juli/augustus 2016
juli/augustus 2016
Na de opleiding HBS-B aan het Johan de Wittlyceum te Scheveningen (1971) en zijn militaire dienstplicht trad Jaap Brouwer in dienst bij de rijksoverheid. Hij doorliep alle stappen van archiefmedewerker tot afdelingshoofd en is momenteel werkzaam als tactisch adviseur informatiebeveiliging. Na tal van bedrijfsopleidingen, onder meer bij IBW en Siemens, rondde hij in 2002 de post-HBO-opleiding Bedrijfskunde af aan Hanze Connect (Hanze Hogeschool Groningen). Muziekonderwijs ontving hij vanaf zijn vierde levensjaar, allereerst van Lily van Vloten (piano), daarna van Riek van der Vlies (piano en orgel), Ben Fey (orgel) en ten slotte van Dirk Molenaar (orgel). Na van 1970-1973 als plaatsvervangend organist Jaap Brouwer aan het intussen gesloopte verbonden te zijn geweest aan de Zorgvlietkerk in orgel van de Vor Frue-kirke in het Deense Scheveningen, was hij organist van de Hervormde Oksbøl, 1969. Kerk te Winsum (1977-1979) en organist-cantor van de Hervormde kerk van Adorp (1980-1986). Van 1977-1996 maakte hij deel uit van de orgelcommissie van de Stichting Oude Groninger Kerken, eerst als lid, later als secretaris. Jaap Brouwer schreef bijdragen op orgelgebied in De Orgelvriend, De Mixtuur, Het Orgel en de Friese Orgelkrant. Hij was betrokken bij de samenstelling van de orgelinventarisatie van de provincie Groningen: Het Groninger Orgelbezit van Adorp tot Zijldijk (1994-1998 en 2009). In 2004 publiceerde hij een Duitstalige biografie over de orgelbouwer Julius Strobel.
Collectie Dirk Molenaar
Wie was Johan van Meurs en hoe kwam je met hem in aanraking? “Van Meurs werd in 1925 organist in Eenrum. In de jaren daarna besloot hij van de muziek zijn beroep te maken. In 1934 maakte hij de overstap naar de Groninger Der Aa-kerk. Van Meurs gold in de jaren '50 en '60 als de nestor van het Groninger orgelleven. Hij had een grote reputatie als opleider en hoewel hij zelf geen toporganist was, heeft hij vele groten in de orgelwereld lesgegeven, zoals de vier broers Edskes, Klaas Bolt, Folkert Grondsma, Piet Wiersma, Jan Zuidema en Stef Tuinstra. Hij was vooral het gezicht van de vele activiteiten die in de Der Aa-kerk op orgelgebied plaatsvonden, zoals de Schnitgerherdenking van 1969, een manifestatie die internationale aandacht trok. Als je in Groningen met orgels bezig was, kwam je Van Meurs vroeg of laat tegen. Dat overkwam ook mij: het eerste orgelconcert dat ik in Groningen bijwoonde, was een door hem gegeven concert op het orgel van de Der Aa-kerk. De eerste kerkdienst die ik begeleidde was op een instrument waarbij hij als adviseur betrokken was geweest en in 1977 werd ik lid van de orgelcommissie van de Stichting Oude Groninger Kerken, waarvan hij ook deel uitmaakte. Van Meurs bleek een zeer toegankelijke persoonlijkheid te zijn; hij was bovendien een wandelende encyclopedie die graag vertelde over de Groningse orgels en het Groningse orgelleven zoals hij dat in zijn lange actieve leven als kerkmusicus had meegemaakt. Hij kon je precies vertellen wie wat aan welk orgel had veranderd en wanneer. Helaas trok hij zich een aantal jaren later in stilte uit deze commissie terug. In de jaren negentig, toen ik betrokken was bij het orgelinventarisatieproject Het Groninger Orgelbezit van Adorp tot Zijldijk, stelde Van Meurs’
BIOGRAFIE Collectie Jaap Brouwer
venhage een veelkleuriger palet aan van orgels uit allerlei stijlperioden. Instrumenten waar ik bovendien – zeker in vergelijking tot het westen – gemakkelijk toegang kreeg.”
oudste zoon Hans de dispositieverzameling van zijn in 1986 overleden vader beschikbaar aan de samenstellers. Bij bestudering van die verzameling bleek dat Van Meurs bij veel meer orgelprojecten betrokken was geweest dan mij voordien bekend was. Op dat moment ontstond bij mij het plan om ‘iets’ met Van Meurs’ adviseurschap en dispositieverzameling te gaan doen. Dat ‘iets’ heeft uiteindelijk geleid tot het proefschrift.” Kun je wat meer vertellen over Van Meurs als orgel-
Johan van Meurs aan het Lohman-orgel in de Hervormde Kerk van Eenrum, ca. 1940.
De Orgelvriend
9
De ziel van Kasteel Amerongen is weer terug Op 3 oktober 2015 werd het door Gideon Thomas Bätz gebouwde huisorgel van Kasteel Amerongen weer officieel in gebruik genomen met een concert door de Soester organist Jan Jansen, waaraan ook Mieneke van der Velden (viola da gamba) en Heiko ter Stegge (dwarsfluit) meewerkten. Het orgel werd gerestaureerd door Elbertse Orgelmakers uit Soest, bij wie het orgel sinds 2007 was opgeslagen. Het is een van de weinige huisorgels in ons land die nog in hun oorspronkelijke omgeving staan. Bovendien is er nog veel kennis aanwezig over de eigenaren en bespelers van het orgel en in welke muzikale omgeving het functioneerde.
Gerco Schaap
juli/augustus 2016
Het “Huys Amerongen” was vanouds een leen van de Graven van Holland. Op 20 juli 1286 verklaarde Floris V dat Borre en Diederik van Amerongen zijn leenmannen waren geworden “van den huyse, dat si doen timmeren te Amerongen en van het erf, daar zij het op doen timmeren”. Zij kregen hierbij vier bunders land in leen en er werd bepaald dat het Huys een open huis van de Graaf zou zijn. In die vroege jaren is het kasteel meerdere malen verwoest en weer herbouwd. In 1557 werd het Huys verkocht aan Goert van Reede van Saesveld. De eerste kaart waarop Kasteel Amerongen is afgebeeld, dateert uit 1597, het jaar waarin het Huys werd erkend als ridderhofstad. Frederik van Reede erfde het Huys van zijn vader en liet het op zijn beurt na aan zijn zoon Goert. Met Goerts zoon Godard Adriaan van Reede, die het Huys in 1641 in bezit kreeg, brak er een nieuwe tijd aan. Samen met zijn vrouw Margaretha Turnor verfraaide hij het Huys. In februari 1673 staken Franse troepen met takkenbossen het Huys in brand. Na de verwoesting begon men onder supervisie van Margaretha direct met de herbouw. Het huidige Kasteel Amerongen werd gebouwd in de Hollands-classicistische stijl van die tijd en was in 1680 gereed. Elf jaar later overleed Godard Adriaan van Reede. Zijn zoon Godard van ReedeGinckel volgde zijn vader op als heer van Amerongen. Godard van Ginckel was een van de vertrouwelingen van Stadhouder Willem III. Hij was succesvol in het leger van de prins en behaalde in Ierland belangrijke overwinningen. Hij werd onderscheiden en kreeg de titel ‘Graaf van Athlone’. Kasteel Amerongen.
De Orgelvriend
Kasteel Amerongen vanaf de 18e eeuw Na het huwelijk van Van Ginckels zoon Frederik Christiaan van Reede, tweede Graaf van Athlone, met Henriëtte Gravin van Nassau Zuylenstein, werd het Huys van binnen geheel naar de eisen van die tijd aangekleed. Uit een inventarislijst uit 1748 rijst een beeld op van een verfijnde en weelderige smaak. Er staat bijzonder fraai meubilair en de kasten zijn gevuld met porselein, zilver en damast. Toen in 1795 de Fransen de Nederlanden binnenvielen vertrokken de Oranjegezinde mannelijke leden van de familie samen met Willem V naar Engeland, al snel gevolgd door de vrouwelijke gezinsleden. Dit vertrek naar Engeland betekende voor Huys Amerongen een langdurige afwezigheid van de eigenaren. Het beheer kwam in handen van de rentmeester. Het Bätz-orgel Muziek was een belangrijk tijdverdrijf voor de familie Van Reede, getuige de nog steeds op Kasteel Amerongen aanwezige muziekbibliotheek. Graaf Frederik van Reede was lid van het Utrechtse stadsmuziekcollege en bespeelde waarschijnlijk een strijkinstrument. Zijn vrouw Anna Elisabeth Christina van Tuyll van Serooskerken (Annebet) was een klavierspeler. Zij had waarschijnlijk les van de in Den Haag wonende en werFoto: Kasteel Amerongen
Foto: Gerco Schaap
Orgelhistorie Restauratie
21
Orgelhistorie Restauratie foto’s: Gerco Schaap
kende Italiaanse componist Francesco Pasquale Ricci (1732-1817). De familie was al in het bezit van een Kirkman klavecimbel uit 1766. In 1780 kreeg Gideon Thomas Bätz opdracht voor de bouw van een orgel voor de Bovengalerij van Kasteel Amerongen. De overeenkomst bleef niet bewaard maar in de kwitantie bij de oplevering in 1813 wordt 1780 als jaar genoemd waarin het “accoort” was gesloten. Waarom het orgel pas in 1813 in Amerongen werd geplaatst, is nog een raadsel maar denkbaar is dat de levering werd verstoord door het vertrek van de graaf en zijn familie naar Engeland.
Portret van Frederik Christiaan van Reede (1743-1808) die opdracht gaf voor de bouw van het orgel.
Portret van Anna Elisabeth Christina van Tuyll van Serooskerken (“Annebet”, 1745-1819). Zij bespeelde het orgel.
De maker van het Amerongse orgel: Gideon Thomas Bätz (1751-1820) De orgelmaker Gideon Thomas Bätz was de oudste zoon van Johann Heinrich Hartmann Bätz (1709-1770), een uit Frankenroda afkomstige Duitse orgelmaker, die zich in 1739 als zelfstandige in Utrecht had gevestigd. Gideons vader was tot 1739 werkzaam bij Christian Müller, de bouwer van het orgel in de Bavo in Haarlem. Toen Johann in 1770 overleed was Gideon Thomas net 19 jaar, hij werd op 8 juni 1751 geboren. Zijn oom en moeder leidden het bedrijf na het overlijden van J.H.H. Batz tot 1772, daarna nam Gideon Thomas de leiding op zich. De boekhouding bleef tot 1774 in handen van zijn moeder. Gideons vier jaar jongere broer Christoffel werkte eerst ook in het bedrijf, maar werd later zelfstandig orgelmaker. Christoffel had de grootste moeite om het hoofd boven water te houden. Na het overlijden van zijn vrouw in 1795 moest hij zijn huis verkopen en werden zijn kinderen ondergebracht bij Gideon Thomas en diens vrouw Sara Schuurman. Een van die kinderen, Jonathan, werd de opvolger van zijn oom en onder zijn leiding zou het bedrijf, met name nadat C.G.F. Witte als compagnon toetrad, uitgroeien tot een van de meest productieve en meest gevraagde orgelmakerijen van het land. Geleid door C.G.F. Witte en later diens zoon J.F. Witte bestond het bedrijf Bätz & Co tot 1912. Een bedrijfsgeschiedenis dus van ruim 170 jaar. Gideon Thomas werkte in de door zijn vader doorgegeven traditie van Christian Müller. Dat is met name zichtbaar aan de makelij van de orgelpijpen. In de kasontwerpen van zijn grotere kerkorgels volgde hij de heersende modes op de voet. Op het gebied van de klank was hij echter minder avontuurlijk, iets dat overigens ook voor de latere generaties Bätz en hun opvolgers Witte gold. In de periode van 1770 tot aan het overlijden van Gideon op 31 januari 1820 werden ongeveer 15 kerkorgels gebouwd en een kleiner aantal huisorgels, waaronder die voor Middachten en Amerongen. Dat is een relatief bescheiden aantal vergeleken bij de periode voor 1770. Daar zal met name de economische teruggang gedurende de Franse tijd debet aan zijn. Een andere reden zou kunnen zijn dat Gideon Thomas als zakenman niet zo bedreven was. Hij stuurde rekeningen soms pas jaren later of deed werk voor niets en hij ondernam geen stappen als een opdrachtgever contractbreuk pleegde. Gelukkig was Gideon Thomas als orgelmaker wel zeer getalenteerd en het bewaard gebleven werk getuigt van groot vakmanschap. Te noemen zijn de orgels in Heukelum (1779), Breukelen (1787) en Vleuten (1811). [Uit drs. Wim Diepenhorst, Het Orgel van Huys Amerongen]
22
De Orgelvriend
Bij de gegoede burgerij van de 18e eeuw waren huisorgels vooral in gebruik als begeleidingsinstrument bij kerkdiensten thuis. Zo ook bij de Van Reedes, getuige een uit ca. 1775 daterend bundeltje in de muziekbibliotheek: The hymns, anthems & tunes, with the ode used at the MagdalenChapel, set for the organ, harpsichord, voice, German-flute or violin dat, gezien de staat waarin het verkeert, veel is gebruikt. Het is gesigneerd door Renaud Diederik van Reede, de tweede zoon van Frederik en Anna Elisabeth. Toch duidt de dispositie van het orgel erop dat het ook voor sologebruik was bedoeld. De toonhoogte van het orgel, die sinds de bouw niet meer is gewijzigd, is de toonhoogte die aan het Franse hof werd gebezigd, de zogenoemde Ton de chambre du roy (ca. 409 Hz bij 18° C). Deze toonhoogte was gebruikelijk bij kamermuziekinstrumenten zoals de traverso, een instrument dat Frederik van Reede ook bespeelde. Het orgel in de 19e eeuw In 1743 overleed Frederik van Reede, twee jaar later zijn vrouw Anna Elisabeth. De negende en laatste Graaf van Athlone woonde op Kasteel Middachten (waar ook een door Bätz gebouwd huisorgel stond, thans in het koor van de Utrechtse Domkerk). Daarnaast was hij Heer van Amerongen. In 1844 overleed hij kinderloos. Het Huys kwam daarna via de vrou-
juli/augustus 2016
Wegwijzers In deze rubriek worden alleen orgelconcerten opgenomen, al dan niet m.m.v. solist(en) en/of koor. Concertberichten worden slechts geplaatst na tijdige ontvangst van de opgave en de daaraan verbonden plaatsingskosten. Opgave: Concertberichten dienen, liefst per e-mail, vóór de 1e van de maand voorafgaand aan de maand van publicatie gezonden te worden aan H. van der Weerd (adres in colofon), e-mail orgelvriendwegwijzers@gmail.com Vermeld in de opgave ook het adres van de concertlocatie. Betaling: Per vermeld concert dient 2,25 te worden voldaan. Deze vergoeding dient gelijktijdig met bovengenoemde opgave te worden voldaan op bankrekening nr. NL57 INGB 0663 1548 20 t.n.v. Stichting ‘De Orgelvriend’ te Veldhoven. Op de overboeking dienen plaatsnaam, kerk en datum te worden vermeld. Voor concerten die ook in advertenties in dit blad worden opgenomen, is geen vergoeding verschuldigd.
ALDEN-BIESEN (B) Landcommanderij, Kasteelstraat 6, 20.00 u 12 aug Luc Ponet en Christian Brembeck (orgel/klavecimbel)
10 aug 20.15 u Adriaan Hoek 12 aug 12.00 en 13.00 u Pieter-Jelle de Boer & Anne-Gaëlle Chanon (Parijs) 17 aug 20.15 u Pieter van Dijk & Franz Danksagmüller (Lübeck) 19 aug 12.00 en 13.00 u Matthias Havinga 24 aug 20.15 u Frank van Wijk 31 aug 20.15 u Gijs Boelen Kapelkerk, Laat 80, 20.15 u 24 aug Frank van Wijk ‘Water en Vuur’ (bewerkingen van spektakelstukken, o.a. Slag bij Waterloo) 31 aug Gijs Boelen, ‘Wereldlijke muziek uit de 19e en 20e eeuw’ (o.a. Bizet, Cage, Glass) Orgelzaal Booy, Daalmeerpad 13, 20.00 u 1 juli Evert van de Veen 8 juli Leo Ravensbergen 15 juli Gert van Hoef 22 juli Hugo van der Mei 29 juli Gerwin van der Plaats 5 aug Minne Veldman 12 aug Aarnoud de Groen 19 aug Vincent de Vries 26 aug André Knevel 2 sept André van Vliet 9 sept Jan Rozendaal
ALKMAAR Grote Kerk, Koorstraat 2 (middagconcerten toegang vrij) 1 juli 12.00 en 13.00 u Diederik Blankesteijn 6 juli 20.15 u Bas de Vroome 8 juli 12.00 en 13.00 u Frank van Wijk 13 juli 20.15 u Pieter van Dijk 15 juli 12.00 en 13.00 u Pieter van Dijk 20 juli 20.15 u Jaap Zwart 22 juli 12.00 en 13.00 u Megumi Hamaya 27 juli 20.15 u Pier Damiano Peretti & David Cassan 29 juli 12.00 en 13.00 u David Schlaffke 3 aug 20.15 u Peter Westerbrink 5 aug 12.00 u en 13.00 u Louis-Noël Bestion de Camboulas
AMERSFOORT Sint-Joriskerk, Hof 1 (middagconcerten zijn gratis inloopconcerten) 2 juli 15.00 u Evert van Dijkhuizen mmv Ensemble Cantare 5 juli 20.00 u Wout van Andel 9 juli 15.00 u Jan Drogers mmv Martini Ensemble 12 juli 20.00 u Gerben Mourik 16 juli 15.00 u Aart Bijkerk mmv Liesbeth Bijkerk-de Jong (piano) 19 juli 20.00 u Gerben Budding 23 juli 15.00 u Jan Kees Karels mmv Karel Jan Karels (cello) 26 juli 20.00 u Matthias Havinga (Bachconcert)
AACHEN (D) Annakirche , Annastraße 35, 11.00 u 31 aug Klaus-C. van den Kerkhoff AACHEN-EILENDORF (D) St. Severin, Kirchfeldstraße, 20.00 u 26 aug Henk G. van Putten AALSMEER Dorpskerk, Kanaalstraat 12, 20.00 u 25 aug Wim Magré mmv Wilbert Magré (piano) AKKRUM Herv. Kerk, Om 'e Toer 6, 20.00 u 11 juli Martin Mans 3 aug Marko Hakanpaa (Finland) ALBLASSERDAM Havenkerk, Ieplaan 9 23 juli 19.30 u Martin Mans mmv de Urker Mans Formatie & Mark Brandwijk 20 aug 20.00 u Wim Magré mmv Wilbert Magré (piano)
juli/augustus 2016
De Orgelvriend
30 juli 15.00 u Hans van Haeften mmv Iris Hendriks (fluit) 2 aug 20.00 u Rien Donkersloot 6 aug 15.00 u Diederik Blankesteijn mmv Annemarie van Woudenberg (sopraan) 9 aug 20.00 u Vincent de Vries 13 aug 15.00 u Hein Hof (thema: muziek van Luther) 16 aug 20.00 u Aart Bergwerff 20 aug 15.00 u Tjalling Roosjen mmv Carminis Consort 23 aug 20.00 u Peter Eilander 30 aug 20.00 u Cor Ardesch 6 sept 20.00 u Rien Donkersloot (thematisch Bach-concert) AMSTENRADE OLV Onbevlekt Ontvangen, Aan de Kerk 3, 19.00 u 8 aug Arno Frissen AMSTERDAM Concertgebouw, Concertgebouwplein, 14.00 u 10 juli Leo van Doeselaar (zie TOEGELICHT I). Oude Kerk, Oudekerksplein 23, 18.00 u 31 juli Gerben Gritter bespeelt het Ahrendorgel Nieuwe Kerk, Dam, 16.00 u Info: www.nieuwekerk.nl 19 juli Henk Verhoef (hoofdorgel) 2 aug Franz Raml (hoofdorgel) 16 aug James David Christie (hoofdorgel) 30 aug Bernard Winsemius (hoofdorgel) Van 16 juli t/m 11 sept elke dag (m.u.v. dinsdag) orgelbespeling van 12.00 tot 12.30 uur De Duif, Prinsengracht 756, 16.00 u 10 juli Tobias Horn (Besigheim, D) 17 juli Zsuzsa Elekes (Budapest, H) 24 juli Jan van de Laar 31 juli Stephan van de Wijgert mmv Kees Terlouw (bariton) 7 aug Maurice Clerc (Dijon, F) 14 aug Hans Uwe Hielscher (Wiesbaden, D) 21 aug Jaap Stork (orgel en piano) 28 aug Marc Fitze (Bern, CH) Koepelkerk, Kattengat 2, 16.00 u 10 juli Ton van Eck mmv Stef Feld (acteur), familieconcert Boomkerk, Adm. de Ruijterweg 406, 16.00 u (toegang vrij) 9 juli Martine Kürschner (Berlijn) 23 juli Géraud Guillemot (Chaource) 13 aug Stephan van de Wijgert 3 sept Reinhard Siegert (Keulen) St.-Augustinuskerk, Postjesweg 125 (ingang Nieuw Vredenburgh), 15.00 u 2 juli Jonathan Oldengarm (Montréal)
41
Nieuwsgierig naar de rest van de inhoud? Neem een (proef)abonnement of bestel een los nummer op www.orgelvriend.nl. De Proefabonnement van 3 nummers voor slechts € 10,-
Jaargang 58 • nr. 7/8 • juli/augu stus
2016
rgelvriend Jaap Brouwer promoveer t op Johan van Meurs
Of neem een abonnement. Het eerste jaar voor € 36,- daarna € 52,-
Pieter Oosterom bouw t miniatuur Niehoff-orgel
Kasteel Amerongen,
Bätz-orgel
In memoriam Haite van der Schaaf