De
Jaargang 58 • nr. 4 • april 2016
rgelvriend
Harmonium Museum Barger-Compascuum
Charles-Marie Widor
Dalfsen, Hervormde Kerk Uithuizermeeden, Mariakerk
Orgelhistorie Reportage
Harmonium Museum weer open Sinds 25 maart jl. is het Harmonium Museum Nederland in Barger-Compascuum weer open! Het museum maakt onderdeel uit van openluchtmuseum Het Veenpark, dat vanaf Goede Vrijdag tot en met de herfstvakantie toegankelijk is. Er is hard gewerkt om het Harmonium Museum een nieuw aanzicht te geven. De entree is verruimd, de verkoophoek is verplaatst zodat alles overzichtelijker is geworden en er zijn nieuwe aanwinsten te bewonderen. De collectie omvat nu zo’n 250 harmoniums in alle soorten en maten. Nu is men nog op zoek naar organisten die de instrumenten aan het publiek willen demonstreren. Ik praat met oprichter Jan Vos, maak een rondgang door het museum en vergaap me aan de diverse bijzondere instrumenten die hier worden tentoongesteld.
Gerco Schaap (tekst en fotografie, tenzij anders vermeld)
6
In 1953 kochten de ouders van Jan Vos een harmonium bij Piano- en Orgelhandel Boot in Bodegraven. Het grote meubel bleek echter niet in de kleine voorkamer te passen en dus werd het instrument ingeruild voor een American Organ in een moderne kast. Zo kwam Jan Vos voor het eerst in aanraking met een harmonium. “Mijn vader, die zelf prachtig kon spelen, hoopte dat ik kerkorganist zou worden. Hij liet mij orgelles nemen bij de heer Trots uit Klazienaveen, maar eigenlijk trok het voetbal mij toch meer. Op een dag, toen ik weer eens les kreeg, kwamen enkele straatgenootjes voor het raam staan en hielden uitnodigend de bal omhoog. Toen adviseerde de orgelleraar mijn vader om maar te stoppen met de lessen.” Het harmonium bleef Jan boeien, maar dan meer vanwege de techniek. Toen enkele tonen het niet meer deden, kwam er een reparateur op bezoek. “Met zijn tongtrekker trok hij enkele tongen uit het instrument en liet ze op de marmeren vensterbank vallen. Mijn bewondering voor hem was groot toen de tongen daarna weer geluid gaven.” Jaren later, toen de belangstelling voor het harmonium was afgenomen, onder meer door de opkomst van elektronische instrumenten, ontfermde Jan Vos zich over het instrument van zijn ouders. “Mijn vader kon ’m ook wel uit elkaar halen maar kreeg
De Orgelvriend
’m nooit weer in elkaar. Dat lukte mij wel.” Een museum Wanneer in 1989 de Harmonium Vereniging Nederland wordt opgericht, meldt Jan Vos zich direct aan als lid. Vanaf dat moment komt hij in contact met veel andere liefhebbers. Gaandeweg begint hij harmoniums te verzamelen. Als er ergens een wordt aangeboden, is Vos al snel onderweg. In de winter repareert hij de instrumenten, waarna ze een plaats krijgen in zijn schuur, afgedekt met een oud laken tegen het stof. Inmiddels bezit Jan Vos al zo’n dertig bespeelbare harmoniums, wanneer er plannen worden gemaakt voor een harmoniummuseum in Elburg. Die lopen na vijf jaar vergaderen echter op niets uit vanwege een te hoge huurprijs. Teleurgesteld gaat Vos op zoek in zijn eigen woonomgeving, de provincie Drenthe. “Als je iets wilt bereiken, moet je zelf iets beginnen.” In het jaar 2000 vindt Jan Vos met zijn harmoniums onderdak in de leegstaande Sint-Antoniuskerk in het Drentse Zwartemeer, waar hij 15 harmoniums exposeert. Samen met de eigenaar van het kerkgebouw, dhr. Karremans, en zijn zus Mina
april 2016
Bureauharmonium in gesloten toestand.
Speelklaar bureauharmonium.
Opengewerkte harmoniums.
april 2016
De Orgelvriend
11
Orgelbouwnieuws Orgelhistorie
Orgelbouw in kort bestek In de zomermaanden van 2015 voerde Orgelmakerij Reil te Heerde uitgebreid technisch herstel uit aan het orgel van de Waalse Kerk in Zwolle. Het orgel werd in 1820 door Johannes Wilhelmus Timpe gebouwd voor de Dominicuskerk in Groningen, een katholieke schuilkerk. In 1840 werd het gekocht door de Waalse Kerk van Zwolle en vervolgens door Petrus van Oeckelen naar Zwolle getransporteerd en daar opgebouwd. In 1884 zocht de Waalse gemeente contact met Zwier van Dijk uit Kampen inzake restauratie en uitbreiding; deze werkzaamheden werden uiteindelijk door de compagnons Van Dijk en Jan Proper in 1892 voltooid, waarbij een tweede manuaal als ‘dwarswerk’ boven de klaviatuur werd geplaatst. In 1977 en 1987 werd het orgel in twee fasen gerestaureerd door Flentrop Orgelbouw. De werkzaamheden van Reil hadden tot doel het orgel in optimale conditie te brengen. Het pijpwerk werd van de laden genomen, schoongemaakt en waar nodig gerepareerd. Veel stemranden van het pijpwerk moesten worden hersteld omdat ze bij stemwerkzaamheden beschadigd waren geraakt. Incidentele pijpen ondergingen een intonatiecorrectie. De pijpvoeten werden tegen aantasting beschermd door ze in verdunde lak te dopen. Een aantal pijpen van de Woudfluit werd van nieuwe voeten voorzien. De speelmechaniek behoefde de nodige verbetering: uitgedroogd dempingsmateriaal werd vervangen en de stotermechaniek van het hoofdwerk werd stiller gemaakt door het aanbrengen van geweven ringen. Ook de registermechaniek werd verbeterd door het opheffen van het teveel aan speling. De registerknoppen werden opnieuw gezwart. Bij het dwarswerk werd een ontbrekende stempel tussen pijpstok en rooster bijgeplaatst. De stemming van de Cornet discant van het dwars-
30
Foto: Lex Gunnink
Zwolle, Waalse Kerk
Zwolle, Waalse Kerk.
werk was al lange tijd problematisch, omdat het pijpwerk (te) dicht staat opgesteld naast de deurtjes boven de klaviatuur. Gevolg was dat de stemming met ‘deuren open’ anders was dan met ‘deuren dicht’. Daarom werd er nu een eiken schot geplaatst tussen het pijpwerk en de deurtjes. De orgelbank werd gestabiliseerd door het bijmaken van ontbrekende houten delen aan de onderzijde. Een grote verbetering vond plaats bij de windvoorziening. De bestaande motorkist werd opnieuw bekleed met dempend materiaal en de kanalisatie
De Orgelvriend
werd verbeterd door het verwijderen van een bocht uit het windkanaal. Voorts plaatste Reil een frequentieregelaar waardoor de windvoorziening nu veel meer ontspannen is geworden. De tremulant werd hersteld zodat deze thans geruisloos functioneert en met een veel fraaiere slag bovendien. Adviseurs bij de werkzaamheden waren Rudi van Straten en Theo Jellema uit Leeuwarden, die tevens op zaterdag 7 november 2015 het ingebruiknameconcert gaf. Op zondag 22 november gaven wijlen Jaap Remmel-
april 2016
Foto: Lex Gunnink
zwaal en Lex Gunnink een informeel concert voor de kerkgangers in de Waalse Kerk. [Lex Gunnink] Bronnen: Lex Gunnink, Het orgel van de Waalse Kerk in Zwolle (brochure) en het restauratierapport van Theo Jellema.
Dalfsen, Grote Kerk Op 24 september 2015 werd het Holtgräve-orgel in de Grote Kerk van Dalfsen weer in gebruik genomen na een uitvoerige “restauratie/rehabilitatie” door de orgelmakers Gebr. Van Vulpen te Utrecht. Het orgel werd in 1844 als één-manuaals instrument met aangehangen pedaal gebouwd voor de Hervormde Kerk van Hengelo (Ov.) door Johann Heinrich Holtgräve. Bij de bouw gebruikte hij veel pijpwerk uit de tweede helft van de 18e eeuw. In 1878 werd het orgel ingrijpend hersteld en verplaatst door Hermanus Gerhardus Holtgräve, de zoon van de oorspronkelijke bouwer. In 1893 breidde de firma Bakker & Timmenga het orgel uit met een tweede manuaal en pedaal; het oorspronkelijke front werd met zijvelden uitgebreid en de kas grotendeels vernieuwd. Omdat men in Hengelo na verloop van tijd een groter orgel wenste, werd het oude orgel in 1930 verkocht aan de Hervormde Kerk van Dalfsen, ter vervanging van het in 1808 door J.C.
Dalfsen, Grote Kerk.
Scheuer gebouwde orgel. Het Holtgräve-orgel kwam vóór het achtergebleven schijnfront van Scheuer te staan. In 1966/’67 herstelden de orgelmakers Hendriksen & Reitsma het orgel, waarbij o.m. de windvoorziening en de registermechaniek werd vernieuwd, de speelmechanieken gemoderniseerd en de frontpijpen vernieuwd. In juni 2014 startten de orgelmakers Gebr. Van Vulpen met een restauratie onder advies van Aart van Beek. Uitgangspunt voor de restauratie was
Dalfsen, Grote Kerk Bouwer: J.H. Holtgräve, voor Hervormde Kerk Hengelo Uitbreiding: fa. Bakker & Timmenga, 1893 Restauraties: Hendriksen & Reitsma, 1967; Gebr. Van Vulpen, 2015 Hoofdwerk (C-f³) Bourdon 16 vt Prestant 8 vt Holpijp 8 vt Octaaf 4 vt Fluit 4 vt Quint 3 vt Octaaf 2 vt Mixtuur 3-4 st Cornet 4 st Trompet 8 vt Achterwerk (C-f³) Roerfluit 8 vt Viola 8 vt Prestant 4 vt
C-B 1844, H-f³ 2015 18e eeuw/1844/1966 1893 1844 18e eeuw/1844 1878 1878 18e eeuw/1844/1966 1844 1910 1893 1893 1966
Roerfluit Woudfluit Klarinet Pedaal (C-d¹) Subbas Prestant Octaaf Fagot Trombone
4 vt 2 vt 8 vt
1966 1893 2015
16 vt 8 vt 4 vt 16 vt 8 vt
1893 1967 1893 1967 2015
Werktuiglijke registers Manuaalkoppel Koppel Pedaal-Hoofdwerk Tremulant
in hoofdzaak de klankstructuur van 1893. Van later materiaal is een deel gehandhaafd. Het schijnfront werd schoongemaakt en hersteld. Van deze restauratie zult u in De Orgelvriend helaas geen uitgebreid verslag aantreffen. Onze redacteur Lex Gunnink bezocht de avond van de ingebruikneming maar kreeg geen inzage in het restauratierapport. Ook was het niet mogelijk een aparte afspraak te maken om het orgel te bezoeken zonder de aanwezigheid van de betrokken adviseur. Al met al een merkwaardige gang van zaken voor een restauratie die mogelijk is gemaakt door subsidies van overheden, sponsoracties, benefietconcerten, kortom door gemeenschapsgeld. Een beknopte beschrijving van de orgelhistorie en -restauratie door de organist van de kerk, Gerrit Hoving, staat op www.orgeldalfsen.nl. En ook al is het citaatrecht vastgelegd in de Nederlandse Auteurswet, “het is niet toegestaan zonder overleg met de auteur uit deze tekst te citeren”. [Gerco Schaap] Bronnen: Peter van Dijk (eindred.), Het Historische Orgel in Nederland 1840-1849, Amsterdam 2002;
april 2016
De Orgelvriend
31
Cd-recensies
Foto: Gerco Schaap
Op zijn nieuwste cd bespeelt de Belgische organist Bart Jacobs een bescheiden instrument van een grootse allure, in 2004 gebouwd in de St.-Katharinakerk te Hoogstraten door de Belgische orgelmaker Thomas uit Francorchamps die zich vooral laat inspireren door de kleine Noord-Duitse instrumenten van eind 17e, begin 18e eeuw. Het bedrijf bouwt het ene prachtige instrument na het andere, onder meer in de Belgische steden Spa, Leffe, Villers-laVille, Florennes en Bornem, maar ook in Frankrijk, Monte Carlo en Nederland (Vianen 2010). Het instrument in Hoogstraten bezit slechts vijftien stemmen, waarvan de Principal 8’ en Trompete 8’ óf op het hoofdwerk óf het pedaal kunnen worden gebruikt. Maar wat een klank! En wat een zeldzaam mooie intonatie! Bart Jacobs (1976), sinds 2012 organisttitularis van de Sint-Michiels- en SintGoedelekathedraal te Brussel en winnaar van vier internationale prijzen (o.a. in Alkmaar 2009), stelde een interessant Bach-
Het Thomas-orgel in Hoogstraten.
40
programma samen. Liet hij op zijn vorige cd Bachs beste leerlingen aan het woord, ook al op een Thomas-orgel, nu kiest hij wederom voor een originele invalshoek. Op deze nieuwe cd vinden we niet de grote werken uit Weimar en Leipzig, maar een selectie van orgelmuziek uit Bachs jeugdjaren in Ohrdruf, Arnstadt en Mühlhausen, gecomponeerd tussen circa 1700 en 1708. In deze jaren onderging de jonge Bach niet alleen invloeden van de Midden- en ZuidDuitse klaviermuziek van zijn tijd, maar via zijn leraar Böhm in Lüneburg, zijn contact met de Hamburgse organist Reincken en zijn langdurige bezoek aan Buxtehude in Lübeck leerde hij ook de 17e-eeuwse Noord-Duitse orgelstijl kennen. Al deze vroege invloeden zullen later met die van o.a. De Grigny en Vivaldi door Bach worden geabsorbeerd en leiden tot een onvervreemdbare stijl die door de beroemde musicoloog Manfred Bukofzer wordt gekenschetst als een unieke ‘Fusion of National Styles’. In de koraalbewerking Wie schön leuchtet der Morgenstern BWV 739, Praeludium en Fuga in g BWV 535a en Praeludium en Fuga in a BWV 551 en de meerdelige virtuoze Toccata in g BWV 915 horen we het vrije passagespel, de briljante improviserende stijl en de echowerkingen van de zo karakteristieke ‘Stylus Phantasticus’, eigen aan de Noord-Duitse orgelschool. De kleurrijke variatiekunst in de Partita ‘Ach was soll ich Sünder machen’ BWV 770 wordt sterk bepaald door Böhm en Reincken hoewel Bach tegelijk zijn voorbeelden ruimschoots weet te overtreffen. Zuid-Duits is de tweedelige veel vocaler gedachte Canzona in d BWV 588 waarin een fugathema in een binair ritme in het tweede deel door een variant in een ternair ritme wordt vervangen. En opnieuw kunnen we ook op deze cd weer vaststellen hoe fraai de vroege koralen uit de Neumeister-Sammlung zijn. Een vondst is de keuze van de vier korte Sinfonia’s uit Bachs vroegste cantates, geschreven in Arnstadt en Mühlhausen, bewerkingen die het op orgel uitstekend doen. Terwijl we in de meeste composities een onstuimige en virtuoze Bach horen, die als een jonge hond springt en rent, zorgen deze vier korte werken telkens voor de broodnodige rust en ontspanning. Bart Jacobs weet al deze compositorische
De Orgelvriend
eigenschappen in zijn uitermate verzorgde spel uitstekend te verklanken, vooral in de partita waarin hij tevens alle kleuren van het orgel schitterend etaleert. Het is briljant en extravert als er behoefte is aan brille en uitbundigheid, bezonken en verstild als terughoudendheid en ingetogenheid worden verlangd. De boeiende inleiding door Bart Jacobs zelf is te lezen in het Nederlands, Frans en Engels. De informatie over het orgel had wel wat uitgebreider mogen zijn. Lourens Stuifbergen
George Frideric Handel Six Concertos Geert Bierling G.F. Handel: 6 Concertos Op. 7 (Walsh transcriptions 1761) Geert Bierling, Flentrop-orgel De Doelen, Rotterdam Classical Records 092015 speelduur 79’ - prijs € 15,00 Verkrijgbaar in o.m. de Doelen-winkel. Geluidsvoorbeelden en bestellen via www.geertbierling.nl
De orgelconcerten van Handel zijn eigenlijk gecomponeerd als ‘pauzemuziek’: Handel schreef ze om de pauzes tussen de delen van zijn oratoria aangenaam te vullen voor het publiek. Maar waarschijnlijk ook om zelf, als solist, even flink in de schijnwerpers te staan. Al snel werden de concerten geliefd, zelfs zozeer dat in krantenadvertenties waarin een uitvoering van een oratorium werd aangekondigd óók werd vermeld dat Handel in de pauze een nieuw orgelconcert zou gaan uitvoeren. Hierdoor ontstond de behoefte bij organisten om deze werken ook op orgel solo, dus zonder orkest, uit te kunnen voeren. Daarom verschenen er in 1738 meteen twee gedrukte versies van de orgelconcerten opus 4: een voor orgel en orkest en een bewerking voor orgel solo. Het succes van de uitgave was groot en dus verscheen er in 1761, twee
april 2016
Foto: Gérard van Betlehem
jaar na Handels dood, een vergelijkbare uitgave van opus 7 voor orgel solo. Als u de naam Geert Bierling hoort, denkt u dan ook meteen aan arrangementen voor en op orgel? U bent vast niet de enige, want Bierling heeft een grote reputatie op dit gebied, ook toen veel organisten hier nog met een enigszins scheef oog naar keken. Door zijn grote ervaring in het maken en uitvoeren van arrangementen heeft Bierling een prettig wijde blik weten te ontwikkelen, zowel in zijn kijk op de muziek als in zijn kijk op het orgel als een (maar niet per se hét) medium om muziek tot klinken te brengen. En ik verbeeld me dat ik die brede blik in zijn spel terug hoor: muziek maken, dat staat bij hem op de eerste plaats. Bierling vermeldt in het booklet dat Handel zich een grote vrijheid permitteerde om de solopartij bij deze concerten min of meer improviserend uit te voeren. Daarbij betrof het, bij opus 7, met name de langzame delen, die Handel niet eens meer noteerde maar ter plekke improviseerde. Op deze plaatsen schreef hij “Organo ad libitum”, waarmee hij de organist uitnodigde (uitdaagde?) om ter plekke een orgelsolo te improviseren. Bierling is de uitdaging aangegaan en heeft deze langzame delen al improviserend tussengevoegd, die echter qua idioom niet van Handel te onderscheiden zijn. Het booklet vermeldt dat Bierling hier geen “uitgeschreven improvisaties” speelt, maar werkelijk ter plekke improviseert. Dat moet je durven!
Geert Bierling.
Geert Bierling maakte de opname op ‘zijn’ orgel in de Doelen, want als stadsorganist van Rotterdam is hij de vaste bespeler van dit orgel. Het instrument werd door Flentrop gebouwd in de hoogtijdagen van de neobarok maar werd in 2008-2010 gerenoveerd, waarbij het klankbeeld werd
april 2016
“bijgebogen”. Dat is ondertussen met veel neobarokorgels gebeurd: door ingrepen in dispositie, winddruk en intonatie werden de scherp(st)e kantjes eraf gevijld. Terecht hebben deskundigen ondertussen kanttekeningen geplaatst bij deze ontwikkeling en de vraag opgeworpen of we daarmee niet bezig zijn de fouten van de generaties voor ons te herhalen, namelijk: een orgel van zijn oorspronkelijke karakter beroven omdat wij denken dat het anders moet. Hoe u hier ook over mag denken: het Doelenorgel is ook na deze klankcorrectie een uitermate geschikt instrument om de concerten van Handel op te spelen, zeker in de uitvoering van Geert Bierling. Hij verstaat de kunst om vele ‘kleine’ registraties uit dit grote orgel te toveren met een voortdurend wisselend palet aan klankkleuren. De opname werd gemaakt door Aad van der Waal en is dus van zeer hoog niveau. Steeds weer krijgt hij het voor elkaar om zowel het orgel als de ruimte er omheen perfect weer te geven. Dat moet een lastige klus geweest zijn: de ruimte is vrij droog en de microfoons stonden redelijk dicht bij het orgel. Niettemin is de opname van audiofiele kwaliteit! Een ontwikkeling waar ik niet enthousiast over ben is het ‘verschuiven’ van informatie die in het booklet thuishoort naar internet. Ditmaal is de dispositie van het Doelenorgel plus de informatie over de gebruikte registraties uitsluitend terug te vinden op de site van Geert Bierling. Weinig dingen zijn zo vergankelijk als informatie op internet … Ooit gold Handel als een tweederangs en oppervlakkig componist, zeker in vergelijking met de grote Bach. In Handels orgelconcerten hoor je immers vaak thema’s voorbij komen die zó ongelooflijk simpel lijken … maar als die zogenaamd simpele melodietjes zich eenmaal tussen je oren genesteld hebben, blijken ze wel degelijk over kwaliteiten te beschikken: ze laten je niet meer los. Mijn favoriete opname van Handels concerten is nog steeds die van de Academy of Ancient Music onder leiding van Richard Egarr, die tevens solist is. Evenwel vooral vanwege het fantastische spel van het orkest in deze opname. Ook bij Egarr horen we geïmproviseerde orgelsoli als langzame tussendelen tussen de genoteerde snelle delen, maar hier is Bierling duidelijk de
De Orgelvriend
winnaar met zijn grote stijlbesef. Als u Handels orgelconcerten graag hoort in een orgelsolo versie, hoeft u geen moment te twijfelen: ga genieten met Geert! Lex Gunnink
Het Geneefse Psalter gespeeld en gezongen - Gerben Budding B. Bartelink: Psalm 66; J.Th. Lemckert: Psalm 22; Psalm 146; A.J. Keijzer: Psalm 19; N. van den Hooven: Psalm 136; A. van der Horst: Psalm 8; D. Troost: Psalm 30; Psalm 28; F. Grondsma: Psalm 61; J. Kleinbussink: Psalm 6; G. Kok: Psalm 19; G. Budding: Improvisatie (orgel en cantorij) Psalm 42/43; R. Smits: Psalm 43; G. Muts: Psalm 31; B. de Vroome: Psalm 16; Psalm 33; W. Dalm: Psalm 52; J. Neels: Psalm 100; W. Kamp: Psalm 130 Gerben Budding, Bätz-/Witte-orgel Grote Kerk Gorinchem, m.m.v. kamerkoor Canticum Amicorum o.l.v. Patrick van der Linden; solisten: Marjon van der Linden, Margreet Rietveld en Geert Rolfes. VDG20150414-2 (2 cd’s) Prijs € 22,50 Te bestellen bij Landgoed Gerianna www.landgoedgerianna.nl
Een dubbel-cd met psalmbewerkingen die voor velen anders dan anders zijn, eigenzinniger vooral. Laat ik er geen doekjes om winden: iedereen die het Geneefse Psalter ter harte gaat zou deze cd’s in zijn/haar kast moeten hebben staan. Hier wordt op overtuigende wijze een staalkaart geboden van wat er de afgelopen decennia in Nederland aan ‘ambachtelijke’ psalmcomposities is gemaakt, waarbij zowel concertante als liturgische muziek aan de orde komt. Samensteller Jan Neels verwoordt in het begeleidende boekje op heldere wijze de criteria: “Gezocht is naar werk dat naast gedegen vakmanschap ook enige originaliteit kent of blijk geeft van anderszins vernieuwende frisheid. Wat moderner klankidioom is daarbij eerder gezocht dan geschuwd. (…) Stijlimitaties bleven buiten beschouwing, evenmin als min of meer recent vastgelegd werk.” Er werd dankbaar
41
Wegwijzers
DEVENTER Broederenkerk, Broederenstraat 18, 15.00 u, toegang vrij / collecte 16 apr Edward de Geest DORDRECHT Augustijnenkerk, Voorstraat 216 2 apr 14.00 u Johan den Hoedt mmv Gemengd Koor Nova Voce 9 apr 14.00 u André Keijzer 16 apr 14.00 u Johan Verzendaal 23 apr 14.30 u Martin Mans mmv Chr. Reiskoor “Holland Zingt” olv Adri Poortvliet, Carina Bossenbroek (panfluit) en Mark Brandwijk (piano) 30 apr 14.00 u Jan Peter Teeuw DRACHTEN Grote Kerk, Zuidkade 10, 20.00 u 5 apr Minne Veldman De Fontein, De Kolken 89 22 apr 19.00 u Orgel- en pianoleerlingen uit de regio 23 apr 20.00 u Jochem Schuurman EDE Edesche Concertzaal, Amsterdamseweg 9, 20.00 u 1 apr Gerrit Christiaan de Gier (“Rondom Max Reger”) EINDHOVEN Catharinakerk, Kerkstraat 1, 15.00 u 23 apr Ad van Sleuwen (orgelwerken uit de Biedermeiertijd) 7 mei Studenten van het Fontys Conservatorium Tilburg Muziekgebouw, Heuvel Galerie 140, 13.30 u 30 apr Aart Bergwerff (Bach, Alain en Messiaen) ELBURG Nationaal Orgelmuseum, Gert Boonzaal, Hondegatsteeg, 16.00 u 9 apr Johan Luijmes EPE Grote of Sint-Maartenskerk, Beekstraat 1, 20.00 u 28 apr Ab Weegenaar ERMELO Immanuëlkerk, Stationsstraat. 137, 20.00 u 29 apr Martin Mans mmv de Urker Mans Formatie
46
TOEGELICHT II
Presentatieconcert Gijs Boelen in Haarlem De eerste klankmatige orgelervaring van Gijs Boelen (1984) vond plaats in de Grote of SintBavokerk in Haarlem. Het is in deze kerk waar hij op zaterdag 2 april a.s. om 11.00 uur zijn nieuwe cd Crossing Borders presenteert, die is opgenomen op het beroemde Christian Müllerorgel in de oude Bavo. Tijdens zijn concert brengt Gijs het gehele programma ten gehore dat op de cd staat. De gespeelde werken varieren van William Byrd (The carman’s whistle), Pablo Bruna en Georg Böhm tot Erkki-Sven Tüür en een eigen compositie, alsmede eigen arrangementen van werken van Georges Bizet (delen uit de opera Carmen) en Béla Bartók (Roemeense volksdansen) tot de populaire Ludovico Einaudi. De entree is slechts € 2,50; na afloop is het mogelijk de cd aan te schaffen. Bestellen is mogelijk via e-mail boelengijs@gmail.com
Foto: Gerco Schaap
DEN HAAG-LOOSDUINEN Abdijkerk, Willem III straat 40, 15.30 u 17 ap Jeroen de Haan mmv Sanne Jonker (altviool)
GORINCHEM Grote Kerk, Groenmarkt 7, 20.00 u 1 apr Gerben Budding (paasconcert) 23 apr André van Vliet (cd-presentatie) HAARLEM Grote of Sint-Bavokerk, Grote Markt, 11.00 u 2 apr Gijs Boelen (cd-presentatie). Werken van Böhm, Bartok, Boelen, Bizet, Einaudi e.a. (zie TOEGELICHT II) Pelgrimkerk, Stephensonstraat 1, 20.00 u 15 apr Mark Brandwijk & Reinier Korver (orgel en vleugel) HARLINGEN Grote Kerk, Kerkpad 32, 20.00 u 23 apr Minne Veldman HEERENVEEN Prot. Kerk Trinitas, C. van Scheltingaweg 1, 15.30 u 3 apr Peter van der Zwaag (openingsconcert Drachtster Orgeldagen) Doopsgezinde Kerk, Vermaningssteeg 5, 13.30 u 16 apr Start orgelexcursie langs 3 orgels in Heerenveen, Langezwaag en Nijega (zie maartnummer) HEESWIJK Abdij van Berne, Abdijstraat 49, 16.00 u 1 mei Ines Maidre-Aarvik mmv Ingmar Simson-Valtin (viool) HILVARENBEEK Sint-Petruskerk, Vrijthof 33, 16.00 u 1 mei Leon van den Brand
De Orgelvriend
HILVERSUM Grote Kerk, Kerkbrink 4, 20.00 u 2 apr Hugo van der Meij & Jan Rozendaal HOOGEVEEN De Opgang, Alteveerstraat 105, 20.00 u 2 apr Martin Mans mmv Martin Zonnenberg (vleugel) HOORN Koepelkerk, Grote Noord 15, 20.30 u 14 apr Joost Langeveld (Orgel en stomme film) KAMPEN Bovenkerk, Koornmarkt 28, 17.00 u 27 apr Ab Weegenaar (Koningsdag) 5 mei Sietze de Vries (Hemelvaartsdag) KAPELLE Hervormde Kerk, Kerkplein 4, 20.00 u 8 apr Henk G. van Putten KOUDEKERK AAN DE RIJN Brugkerk, Dorpsstraat 53, 11.45 u 17 apr Tjaco van der Weerd (koffieconcert) LEEUWARDEN Grote of Jacobijnerkerk, Jacobijnerkerkhof 95, 20.00 u 6 apr Theo Jellema (5e concert “Focus op Frankrijk”) LEIDEN Groot Auditorium Universiteit, Rapenburg 73, 13.00 u, toegang vrij 6 apr Willem Hörmann
april 2016
13 apr Jan Verschuren mmv Lourens la Roi (alt- en tenortrombone) 20 apr Henk Gijzen 4 mei Marieke Stoel mmv Berend Stoel (sopraansaxofoon)
TOEGELICHT III
50 jaar Van Vulpen-orgel Hoflaankerk Rotterdam
LEMELERVELD Willem Hendrik Zwart Hal, Grensweg 17, 20.00 u. Gaarne reserveren: 0572-371838 of 038-4224079 of per e-mail. adhuetink@gmail.com 2 apr Marco den Toom mmv Arjan & Edith Post (trompet). “Muzikale Mix” 30 apr Ad Huetink, Valerius-Oranje-Vaderland, tbv het goede doel MAASSLUIS Groote of Nieuwe Kerk, Kerkplein 2, 20.00 u 23 apr Laureatenconcert Immanuëlkerk, Lange Boonestraat 5, 20.00 u 22 apr Wim Voogd (herdenkingsconcert Koos Bons) NAARDEN Grote Kerk, Marktstraat 13, 20.15 u 5 mei Wybe Kooijmans (Hemelvaartsdag) NOORDBROEK Hervormde Kerk, Noordersingel 1, 20.00 u 23 apr Peter Westerbrink (orgelcultuur van de Hanze: jubilaris Matthias Weckman 1616-1674) NIJKERK De Fontein, Ds. Kuypersstraat 2, 16.00 u 16 apr Jan Jansen (orgel/piano) mmv Maarten Jansen (cello) OOSTERHOUT Sint-Jansbasiliek, Markt 17, 15.00 u 17 apr Jan Willems mmv Ilse Willems (zang) en Eva Bottinga (saxofoon) OPLOO Matthiaskerk, Grotestraat 15, 16.00 u 17 apr Léon van den Brand OUD-BEIJERLAND Dorpskerk, 20.00 u 2 apr Gert van Hoef OUDEGA Sint Agathakerk, Buorren 1, 20.00 u 15 apr Ruthger Franssen mmv Marieke Stens (hobo) en vrouwenensemble FFF OUDERKERK AAN DE AMSTEL Amstelkerk, Kerkstraat 11, 20.00 u 16 apr Aarnoud de Groen
april 2016
Het Van Vulpenorgel in de Rotterdamse Hoflaankerk bestaat dit jaar 50 jaar. Op 21 september 1966 werd het feestelijk in gebruik genomen met bespelingen door Adriaan Verhoef en Piet van den Kerkhoff. Reden voor de orgelcommissie om dit jaar een extra bijzondere concertserie samen te stellen. Op zaterdag 2 april opent de jubileumserie met een concert waarbij vier ‘Kralingse’ organisten betrokken zijn: Anna den Hertog-Karpenko, Gerard Verweij, Jaap de Wit en Wouter van der Wilt. Zij spelen een afwisselend programma, waaronder ook vierhandige stukken en improvisaties. Er staan ook composities op het programma die tijdens de ingebruikname in 1966 werden gespeeld. Aanvang 20.00 uur. Verder treden dit jaar op: Wouter van der Wilt & Ab Brouwer, trompet (7 mei), Tannie van Loon (11 juni), Ludger Lohmann (21 juli), Wouter van der Wilt (1 oktober, o.a. Reger ‘Freu dich sehr op. 30 en transcriptie Mozartvariationen op. 132 ), Sietze de Vries (26 november, adventsconcert met literatuur, improvisaties en samenzang). Daarnaast is er het jaarlijkse wandelconcert i.s.m. de Lambertuskerk op 8 juli. Zie ook www.orgelconcertenhoflaankerk.nl voor meer informatie over het orgel en de concerten.
PURMEREND Nicolaaskerk, Kaasmarkt 15, 15.30 u 17 apr Frank van Wijk (Bach-programma op het Garrels-orgel) ROTTERDAM Laurenskerk, Grotekerkplein 15, 15.00 u, toegang vrij / collecte 10 apr Hayo Boerema (koraalfantasieën van Reger) De Doelen, Schouwburgplein 50, (gratis, reserveren verplicht via www.dedoelen.nl of 010 217 17 17) 11 apr 14.00 -17.00 uur Geert Bierling & Bert Mooiman (orgel en drukwindharmonium) Masterclass Grand Orgue versus Orgue Expressif
De Orgelvriend
23 apr 13.00 u Geert Bierling (drukwindharmonium) & Bert Mooiman (piano) Hoflaankerk, Oudedijk 2, 20.00 u 2 apr Anna den Hertog-Karpenko, Gerard Verweij, Jaap de Wit, Wouter van der Wilt (jubileumconcert 50 jaar Van Vulpenorgel, zie TOEGELICHT III) Burgerzaal Stadhuis, Coolsingel 40, 12.45 u 25 apr Geert Bierling, “Rotterdam in zwartwit” (historische zwijgende films met live orgelbegeleiding) SCHAGEN Sint-Christoforuskerk, Molenstraat 2, 15.30 u 3 apr Tjeerd van der Ploeg mmv Schola Cantorum (Tournemire, Grunenwald)
47
Stichting Vox Humana organiseert voor u:
Concertserie > Zaltbommel Grote of St. Maartenskerk Hemelvaartsconcert • Arno van Wijk donderdag 5 mei, 20.00 uur
> Utrecht Domkerk
Pinksterconcert • Peter Eilander maandag 16 mei, 15.30 uur
> Haarlem Kathedrale Basiliek
Heringebruiknameconcert • Olivier Latry zaterdag 25 juni, 15.00 uur
> Utrecht Domkerk
Verjaardagsconcert 75 jaar • Herman van Vliet vrijdag 16 september, 20.00 uur
> Amsterdam Ronde Lutherse Kerk Kerstconcert • Peter Eilander dinsdag 27 december, 20.00 uur
Reserveer nu voor de excursie! vol = vol!
> Zwolle Grote of St. Michaelskerk Max Reger concert I • Winfried Bönig dinsdag 29 november, 20.00 uur
> Doesburg Grote of St. Martinikerk Max Reger concert II Jan Hage en Arjen Leistra zaterdag 3 december, 15.00 uur
Workshop - Concours - Excursie > Workshop ‘Hollandse Koraalkunst’ Den Haag • Evangelisch-Lutherse Kerk
Peter Eilander & Herman van Vliet zaterdag 3 september, 11.00 uur
> Ede Johannus Orgelbouw 13e editie Feike Asma concours voorronde zaterdag 27 augustus finale dinsdag 30 augustus
> Najaarsexcursie www.stichtingvoxhumana.nl
Max Reger festival
Datum en daginvulling wordt via onze website bekendgemaakt.
Buitenlandexcursie Parijs
vrijdag 10 en zaterdag 11 juni
We bezoeken een aantal kerken en organisten: - Notre-Dame (Vincent Dubois), hij is pas benoemd als organist van de Notre-Dame - Het huisorgel van Maurice Duruflé en Madeleine (Frédéric Blanc) - Saint-Étienne-du-Mont (Thierry Escaich) onder voorbehoud
v.a. € 249,Reserveer nu via stichtingvoxhumana.nl