vandalen op het spoor by Boekencentrum Uitgevers

Omslag_vandalen_final_outline.indd 1

12-5-2009 11:39:53

opmk.VandalenSpoor

18-05-2009

12:12

Pagina 3

Vandalen op het spoor Rob Visser

Met illustraties van Walter Donker

MOZAĂ?EK JUNIOR - ZOETERMEER

opmk.VandalenSpoor

18-05-2009

12:12

Pagina 4

Van dezelfde auteur verscheen eerder bij Mozaïek Junior: Virus!? Vlucht! Asiel voor Joshua

Leeftijd 11+ Vormgeving omslag, tekeningen omslag en binnenwerk Walter Donker Lay-out/dtp binnenwerk Gerard de Groot © 2009 Uitgeverij Mozaïek, Zoetermeer Mozaïek Junior is een imprint van uitgeverij Mozaïek Deze uitgave kwam tot stand in samenwerking met

opmk.VandalenSpoor

18-05-2009

12:12

Pagina 7

Hoofdstuk 1

ls een kapitein op zijn schip, zo stond Sam midden op de spoorbrug. Hij klemde zijn handen stevig rond de koude stalen buizen van de brugleuning en zoog zijn longen vol. Langzaam blies hij de lucht weer uit en keek hoe het condenswolkje even verderop bleef hangen en langzaam oploste. Hij snoof de vertrouwde lucht op die altijd rond het spoor hing. Het deed een lichte tinteling door zijn buik gaan. Altijd als hij hier stond voelde hij een zekere spanning. Hij stelde zich dan voor dat hij te ver voorover zou buigen en zijn evenwicht zou verliezen, net voordat… Hij schudde de gedachte zijn hoofd uit. De drie gele lichten, die eerst als speldenknopjes boven het einde van de rails hadden gehangen, groeiden al snel uit tot het vertrouwde beeld van de Intercity 740 op weg naar Schiphol. Wie zou er op de bok zitten? Henk? Gerard? Of misschien Annemiek wel. Zijn vader in ieder geval niet, die reed vandaag op de lijn naar Den Haag. ‘Netjes op tijd,’ mompelde hij, zijn ogen nu strak op de snel naderende trein gericht. Zijn hart klopte altijd net iets sneller dan normaal wanneer hij oog in oog met zo’n naderend gevaarte stond. Wie zou er geen ontzag voor hebben? Maar dat was niet het enige dat hij voelde. Boven alles was hij trots. Zijn vader was immers machinist! Hij was nooit erg spraakzaam, maar wanneer het over treinen ging, dan was hij niet te stoppen. Al de spreekbeurten die hij ooit op school 7

opmk.VandalenSpoor

18-05-2009

12:12

Pagina 8

had gehouden gingen over het spoor. De prachtige Hondekop, die ooit het hele land doorkruiste, maar die nu alleen nog in het museum te vinden was, de supersnelle ICE, de Hoge Snelheidslijn, de Betuweroute, modeltreinen. Er was bijna geen onderwerp dat hij niet had besproken. Hij schrok van het geluid van de tweetonige toeter. De machinist had hem zien staan. Lachend stak Sam een hand op en in een flits dacht hij het bebaarde gezicht van Gerard te zien. Zeker weten kon je het nooit, het raampje was maar klein en op dit punt reed hij al zo’n honderd kilometer per uur. De trein denderde onder zijn voeten door en deed de brug schudden. Tenminste zo voelde het. Maar hij voelde wel vaker dingen die anderen niet voelden. Dat zei zijn moeder en dan was het dus zo. Hij wachtte tot het laatste treinstel was gepasseerd en draaide zich op zijn hakken om. De Intercity schoot met een vaart tussen de hoge kantoorgebouwen door. Stond zijn school maar op de plaats van een van die gebouwen. Dan zou hij vast en zeker een plek bij het raam kiezen. Ze woonden wel dicht bij het spoor, maar jammer genoeg kon hij door zijn zolderraampje geen treinen zien. Horen kon hij ze wel, vooral ’s nachts. Als hij treinen wilde zien, moest hij voorlopig maar genoegen nemen met zijn favoriete plekje op de brug. De voetgangersbrug ging over vier sporen heen, een eindje voorbij het rangeerterrein. Er maakten maar weinig mensen gebruik van, maar voor Sam betekende de brug een mooie onderbreking op weg naar school. ’s Morgens lukte het lang niet altijd om op tijd 8

opmk.VandalenSpoor

18-05-2009

12:12

Pagina 9

te zijn voor de trein van 8 uur 15. Hij kwam nu eenmaal moeilijk zijn bed uit en als hij eenmaal was opgestaan, duurde het nog wel een kwartier voordat hij zijn kleren aan had getrokken. ’s Middags had hij meestal wel even tijd om te blijven wachten, zoals nu. Hij moest er een behoorlijk eind voor omlopen, maar wat gaf dat? In het weekend stond hij er ook wel eens en nam dan foto’s van bijzondere treinstellen. Af en toe ging hij ook bij een spoorwegovergang staan. Daar stonden meestal meer treinspotters met wie hij gegevens en foto’s kon uitwisselen. Zijn hele leven draaide om het spoor en dat moest altijd zo blijven. Zijn toekomst had hij al uitgestippeld: hij zou later ook machinist worden. Eerst op de lijnen rond Rotterdam, net als zijn vader. En wanneer hij eraan toe was, dan zou hij op andere trajecten willen rijden. Misschien zelfs op de treinen naar het buitenland. ‘Weet je wel zeker dat je dat wilt?’ had zijn vader gisteren voor de zoveelste keer gevraagd. ‘Ben ik de zoon van een machinist?’ had hij teruggevraagd. Zijn vader had niet geantwoord, maar hij had hem aangekeken met een blik die Sam vaker in zijn ogen had gezien. Te vaak. Hij wist wel dat zijn ouders dachten dat het niets voor hem was. Dat hij het niet zou kunnen. Dat deed hem pijn, meer dan hij zeggen kon. Niet aan denken nu. Hij zou gewoon machinist worden, punt uit. Hoe kon het ook anders? Hij kwam uit een voornaam spoorgeslacht. Hij zou de derde worden van de Oosterhouts die bij het spoor zouden werken. Zijn grootvader was hoofdopzichter eerste klasse geweest. Die was pas echt belangrijk: hij woon9

opmk.VandalenSpoor

18-05-2009

12:12

Pagina 10

de in een dienstwoning en iedereen keek tegen hem op. Sam had maar één foto van hem. Oud en vergeeld, de hoeken krulden omhoog. Grootvader keek streng en recht de camera in. Maar Sam was er zeker van dat onder zijn grote snor een glimlach verborgen zat. Speciaal voor hem. Iedere avond haalde hij de foto uit het laatje van zijn bureau. Dan keek hij er een poos naar en fantaseerde verhalen over zijn grootvader. Daarna borg hij de foto weer zorgvuldig op. Ruim een half uur later dan normaal kwam hij thuis. Hij had ook nog even op de stoptrein gewacht. Vandaag had hij toch geen huiswerk. Voor de wiskundetoets van morgen hoefde hij niets te leren. Dat was gewoon te simpel. Hij kon zich niet voorstellen dat sommige klasgenoten onvoldoende na onvoldoende haalden. Onbegrijpelijk! Hij deed het tuinhek open en zette zich schrap. Twee tellen later sprong Victor tegen hem op en kreeg hij de gebruikelijke slijmerige lik over zijn wang. ‘Ha, ouwe reus. Hoe is het met je?’ Hij veegde met zijn mouw over zijn gezicht. Victor blafte een keer en bleef kwispelend voor hem staan, zijn kop schuin omhoog en zijn roze tong uit zijn bek. Alsof hij wilde zeggen: ‘Goed, hoor. Maar geef me gauw wat te eten, ik rammel!’ Sam bukte zich en aaide de trouwe herdershond over zijn kop. ‘Je weet toch dat het baasje eerst drinken krijgt? Daarna ben jij aan de beurt, schooier. Even geduld.’ Victor was zijn beste vriend, bij hem kon hij echt alles kwijt. Het gebeurde nogal eens dat hij met zichzelf in de knoop zat. Dan hielp het echt om zijn hart bij 10

opmk.VandalenSpoor

18-05-2009

12:12

Pagina 11

Victor uit te storten. Het trouwe dier luisterde rustig en sprak nooit tegen. Dat was belangrijk voor hem, want als zijn gedachten eenmaal in de war waren geraakt, werd het alleen maar erger wanneer iemand iets tegen hem zei. Zijn moeder stond niet in de keuken op hem te wachten. In de kamer dan? Ook niet. Vreemd, ze moest op hem wachten, dat hoorde zo. Hij liep de gang in. Hé, daar stond de tas van zijn vader. Zijn dienst zat er toch nog lang niet op? Wat deed hij dan nu al thuis? ‘Mam?’ riep hij naar boven. ‘Pap?’ Een vervelende rilling kroop over zijn rug omhoog. Hij hield zijn adem in en luisterde. Er kwam iemand de trap af. ‘Sam, ben je daar eindelijk?’ Zijn moeder bleef op de tweede trede staan. Hij haalde zijn schouders op. Hij gaf geen antwoorden op vragen die eigenlijk geen vraag waren. ‘Is pap al thuis?’ ‘Je vader ligt boven op bed.’ ‘Ziek?’ Hij hield niet van lange zinnen. Als je met een of twee woorden duidelijk kon maken wat je wilde weten, waarom zou je er dan meer gebruiken? Wel zo makkelijk. Zijn moeder gaf geen antwoord. Misschien had ze zijn vraag niet gehoord. ‘Ziek?’ vroeg hij nu wat nadrukkelijker. Het viel hem nu pas op dat haar ogen er waterig uit zagen en dat er rode randen omheen zaten. ‘Er is iets op het werk gebeurd.’ Sam merkte de lichte trilling in haar stem op. Het 11

opmk.VandalenSpoor

18-05-2009

12:12

Pagina 12

werk? Iets gebeurd! De woorden echoden door zijn hoofd. Hij staarde langs zijn moeder naar de muur. Daarop werd voor zijn ogen een groot treinongeluk geprojecteerd. Groter nog dan het ongeluk bij Harmelen. Ademloos keek hij toe hoe zijn vader uit de verwrongen resten van de locomotief werd getakeld. Zijn gezicht zag spierwit, zijn ogen waren gesloten en hij lag bewegingloos op de brancard. Een paar mannen schoven hem voorzichtig een ambulance in. Die reed meteen met gillende sirene weg. Daarna werd de muur weer gewoon, zoals hij altijd geweest was. Compleet met de vage vlek die zijn voetbal daar meer dan een jaar geleden had achtergelaten. Hier was hij altijd bang voor geweest. En nu was het dus gebeurd. ‘Een ongeluk?’ piepte hij met dichtgeknepen keel. Zijn moeder kwam naast hem staan en trok hem tegen zich aan. Langzaam streek ze met haar hand over zijn hoofd. ‘Maak je maar geen zorgen. Alles komt goed.’ Maak je maar geen zorgen? Natuurlijk maakte hij zich wel zorgen. Het was zijn vader! Hij rukte zich los en zette een voet op de trap. Maar zijn moeder was er snel bij en trok hem terug. ‘We moeten hem even met rust laten.’ Haar stem klonk strenger dan hij had verwacht. Ze knikte met haar hoofd in de richting van de keuken. Zijn moeder schonk wat voor hem in en zette het zwijgend op de keukentafel neer. Hij bestede er geen aandacht aan. Op zijn netvlies stond het beeld nog gebrand van zijn vader op de brancard. Maar klopte dat eigenlijk wel? Zijn vader lag boven op bed, toch? 12

opmk.VandalenSpoor

18-05-2009

12:12

Pagina 13

Zijn hersens werkten op de een of andere manier anders dan normaal. Altijd wanneer er iets onverwachts gebeurde, leken zijn gedachten het niet meer te kunnen volgen. Dan speelden de dingen zich in slow motion af, zonder dat hij er bij kon. Net alsof de gebeurtenis opeens een film was geworden waar hij zelf geen deel meer van uitmaakte en waar hij vanaf een afstand naar keek. En steeds wanneer hij zichzelf tot de orde wilde roepen, kostte het hem enorm veel moeite om zijn gedachten weer helder te krijgen. Meestal had hij geen idee wat er aan de hand was en wat hij zou moeten zeggen of doen. Het kwam er dan altijd op neer dat hij helemaal niets deed en zijn mond hield. Hij keek dan net zo lang in het luchtledige totdat zijn hoofd weer tot rust kwam. Daarom had hij zichzelf maar aangeleerd om gewoon te wachten. Dan kwam alles vanzelf weer goed. Dat moest hij nu dus ook maar doen. En inderdaad, het kwam weer goed. Dezelfde avond al zat zijn vader weer aan tafel. Alsof er niets was gebeurd. Wel zag hij zijn moeder de hele maaltijd bezorgd kijken en was zijn vader opvallend stil, maar verder leek alles normaal. En ook de dagen daarna waren net als anders. Zijn vader ging gewoon weer naar zijn werk, en wanneer Sam uit school kwam, sprong Victor tegen hem op en wachtte zijn moeder hem op met een verse kop thee. Precies zoals het moest zijn. Af en toe, tijdens de maaltijden, ving hij flarden van fluisterende gesprekken tussen zijn ouders op. Fiets op de rails… paniek… geen gewonden… vandalen... 13

opmk.VandalenSpoor

18-05-2009

12:12

Pagina 14

Woorden die hij liever niet hoorde en die hij direct weer weg stopte. In vakjes in zijn hoofd die hij angstvallig op slot hield. Maar na een week werd het al minder en nog een week later werd er niet meer over gesproken. Alles was weer zoals het hoorde.