Tribune juli/augustus 2012 by Socialistische Partij

tribune Nieuwsblad van de SP • jaargang 48 augustus 2012 • €1,75 • www.sp.nl 47 • nr. 76 • juli juni/2011 • €1,75 • www.sp.nl

XIX SP-congres

met … Nieuw Vertrouwen de zomer in De SP heeft De Moed. U ook? … De wietpas: het lachertje van Ivo Opstelten … tribune juli-augustus 2012

VERKIEZINGSMATERIAAL TIJDIG BESTELLEN Vanaf zaterdag 7 juli kunnen afdelingsvoorzitters, via de speciale bestelpagina op SPnet, het campagnemateriaal voor de Tweede Kamerverkiezingen van 12 september 2012 bestellen. Om er voor te zorgen dat het materiaal in de juiste hoeveelheden wordt ingekocht en tijdig in de afdeling is, doen we een dringend beroep op de afdelingen om campagnemateriaal voor 20 juli 2012 te bestellen.

Ben jij een jonge SP’er, maar geen ROOD-lid? Sluit je nu gratis aan en steun de meest actieve politieke jongerenorganisatie van Nederland!

Ga je mee op ROOD-trip? Deze zomer zullen veel parken, stranden, festivals en andere plekken waar jongeren komen ROOD kleuren. ROOD, jong in de SP, organiseert namelijk een spetterende campagnetour! We trekken het hele land door om met jongeren in gesprek te gaan over de aankomende verkiezingen. We delen zomerse campagne-artikelen uit en hebben natuurlijk gedacht aan een lekker

tribune is een Uitgave van de Socialistische Partij (SP) en verschijnt 11 maal per jaar

opvallende aankleding van onze tour! Zo zullen we de komende maanden zoveel mogelijk jongeren laten weten dat zij voor een socialer Nederland op 12 september zeker SP moeten stemmen! Ben jij ROOD-lid en lijkt het je leuk om deze zomer met ons op pad te gaan? Meld je dan gauw aan voor ons campagneteam via rood@sp.nl, want we kunnen je hulp

Redactie Diederik Olders (h), Jola van Dijk, Rob Janssen, Daniël de Jongh

Illustraties Arend van Dam, Marc Kolle, Wim Stevenhagen

Vormgeving Antoni Gracia, Robert de Klerk, Gonnie Sluijs

De Tribune op Internet www.sp.nl/nieuws/tribune

Aan dit nummer werkten mee Henk van Esch, Rob de Kruif, Sander van Oorspronk, Paul Peters, Anouk Pross, Bas Quaedvlieg, Bas Stoffelsen, Karen Veldkamp Foto cover Henk van Esch

Abonnement € 5,00 per kwartaal (machtiging) of € 24,00 per jaar (acceptgiro). Losse nummers € 1,75. SP-leden ontvangen de Tribune gratis

goed gebruiken! Ook ontvangen we via dit e-mailadres graag tips over locaties en evenementen in jouw omgeving die populair zijn bij jongeren en waar ROOD beslist niet mag ontbreken!

rood.sp.nl

SP algemeen T (088) 243 55 55 F (033) 462 55 12 sp@sp.nl www.sp.nl

Redactie Tribune Snouckaertlaan 70 3811 MB Amersfoort T (088) 243 55 42 F (033) 462 55 12 E tribune@sp.nl

Abonnementen- en ledenadministratie Snouckaertlaan 70 3811 MB Amersfoort T (088) 243 55 40 E administratie@sp.nl

De Tribune in gesproken vorm Belangstellenden voor de Tribune op cd kunnen contact opnemen met de SP-administratie.

in dit nummer

column XIX Congres ‘Bouwen aan nieuw vertrouwen’

Limburgs nieuwe snelweg In de ban van de Ring

De Moed, Amersfoort Midden tussen de mensen, midden in het land

Flexwerk PvdA en SP willen zekerheid voor 1,8 miljoen mensen

Horror-verhalen SF over de SP

De tijd is rijp Wordt het liberaler of socialer? Dat is de vraag die we hebben neergelegd op het congres van 30 juni. De komende verkie zingen lijken steeds meer een serieuze strijd te worden tussen de liberale politiek van de VVD en het sociale alternatief dat wij daar tegenover zetten. Meer dan ooit valt er dus echt iets te kiezen! Ik heb enorm veel energie gekregen van onze beide congressen in juni. Zoveel enthousiasme en zoveel actieve SP’ers die klaarstaan om te knallen in de komende campagne. Eensgezind, vol energie en met een groeiend zelfvertrouwen gaan we de campagne in en maken we ons klaar voor een hele mooie uitslag. En laat niemand nu nog zeggen dat tijd daarvoor niet rijp is. De tijd is altijd rijp om het goede te doen. Die uitspraak leen ik van mijn grote inspiratiebron, dominee Martin Luther King. Hij schreef dit toen hij in de gevangenis zat, omdat hij had gedemonstreerd voor een ander Amerika. Een jaar later vertelde hij de wereld over de droom die hij had. Over een land waar menselijke waardigheid, gelijkwaardigheid en solidariteit belangrijke begrippen zijn. Dromen die nog altijd actueel zijn en ideeën die bij ons in de partij breed worden gedeeld. Wij werken samen aan een beter Nederland en wij durven de daad bij het woord te voegen en daarvoor te strijden. Dat doen wij elke dag opnieuw en 12 september wordt voor ons een belangrijke stap om die dromen te gaan realiseren. Laten we het samen waarmaken: de tijd is rijp! Emile Roemer fractievoorzitter SP

4 OV: Marktdwang van de baan in grootste steden 20 Drugsbeleid: ‘De wietpas is een illusie’ 24 Nieuwe vakbond: ‘Men heeft elkaar weer gevonden’ 41 Uitgelicht: Spanjaarden in de prijzen 42 Campagne-energie: De hele partij ziet uit naar augustus 44 Bekroond bestuur: SP-wethouders scoren op sociaal beleid 58 Asbest: Hoe een slachtoffer een jaar aan het lijntje werd gehouden 60 LinksVoor: Kamerkandidaat Arnold Merkies vindt cijfertjes niet saai 50 t/m 55 Nieuws 61 Brieven 62-63 Zomerpuzzel 64 Theo de buurtconciërge

tribune juli-augustus 2012

Eindelijk: marktdwang ov grote steden van de Nederlands vier grootste steden kunnen hun eigen gemeentelijke vervoersbedrijf behouden. Ze zijn niet langer verplicht hun bus-, tram- en metrovervoer Europees aan te besteden, dankzij een aangenomen wetsvoorstel van PvdA, SP, GroenLinks en D66. ‘Amsterdam krijgt nu waar eigenlijk heel Nederland recht op heeft’, zegt een tevreden Laurens Ivens, SP-fractievoorzitter in de hoofdstad. Hij is buitengewoon opgelucht dat een Kamermeerderheid onlangs akkoord ging met het initiatiefvoorstel van PvdA, SP, GroenLinks en D66. Het voorstel houdt immers in dat Amsterdam – evenals Rotterdam, Den Haag en Utrecht – voortaan zelf mag beslissen welk bedrijf het stadsvervoer gaat uitvoeren. Met andere woorden: de vier grote steden hebben vanaf nu de mogelijkheid om het openbaar vervoer uit te laten voeren door het eigen gemeentelijk vervoerbedrijf. Dat lijkt nogal wiedes, maar was het allang niet meer.

tribune juli-augustus 2012

Op voorspraak van de opeenvolgende kabinetten was Europese aanbesteding norm en medicijn tegelijk geworden – niet alleen in het openbaar vervoer overigens. ‘Voor het kabinet-Rutte was het aanbesteden zelfs een doel op zich geworden’, vertelt SP-Tweede Kamerlid Farshad Bashir, initiatiefnemer en een van de indieners van het wetsvoorstel. ‘Verkeersminister Schultz (VVD) drong steeds aan op de aanbesteding, die volgens haar tot een besparing van 120 miljoen euro per jaar zou leiden. Maar er is inmiddels al veel meer bezuinigd op het openbaar vervoer; die 120 miljoen werd al gehaald zónder aan te besteden. Toch bleef de minister vasthouden aan die aanbesteding. Dan weet

je genoeg: aanbesteding was een doel op zich geworden.’ Bashir wijst er fijntjes op dat niet de minste partijgenoten van Schultz blij zullen zijn met de aangenomen wet. ‘Lokale VVD-wethouders stonden ook aan onze kant: die willen ook niet aanbesteden. Ons wetsvoorstel geeft hen dan ook de mogelijkheid om een eigen afweging te maken om wel of niet aan te besteden.’ Op basis van het wetsvoorstel hoeven de vervoersbedrijven in Rotterdam (RET), Den Haag (HTM) en Amsterdam (GVB) niet verkocht te worden; verkoop is namelijk geen ondenkbaar scenario wanneer die bedrijven gedwongen zouden worden tot de markt toe te treden en noodgedwongen elders in Nederland naar mogelijkheden moeten gaan vissen. Het GVU in Utrecht is al geprivatiseerd, maar met genoemd wetsvoorstel heeft de stadsregio de mogelijkheid om het vervoer voortaan weer zelf te gaan organiseren. Ook in Rotterdam reageert menigeen op getogen op de initiatiefwet. In die stad

column

In juni 2010 voerden de mensen van de gemeentelijke vervoersbedrijven in Amsterdam (GVB), Den Haag (HTM) en Rotterdam (RET) actie tegen bezuinigingen en aanbestedingen. Emile Roemer verwisselde onder luid gejuich op het podium in Rotterdam zijn das voor een RET-das. Farshad Bashir (SP) en Jacques Monasch (PvdA) vertelden op hetzelfde podium over hun plannen voor de wet die de marktdwang moet afschaffen.

e baan zouden tram en metro in 2017 verplicht aanbesteed moeten worden. Nu dus niet meer. ‘Ik ben blij dat dat zwaard van Damocles ons niet meer boven het hoofd hangt’, zegt de Rotterdamse SP-fractievoorzitter Leo de Kleijn. ‘In de gemeenteraad is sowieso de meerderheid voor onderhandse aan besteding, dus voor gunning van het ov aan bestaande vervoerders in de stad. Het voordeel is nu dat onze oude wens weer tot de mogelijkheden behoort, namelijk het hele openbaar vervoer in de stadsregio onderbrengen bij de RET, dat eerder al de aanbesteding van het busvervoer won. Zo kunnen we toe naar een integrale concessie, zodat bus, tram en metro in de toekomst beter op elkaar aansluiten’, aldus De Kleijn. Henk van der Maden, or-voorzitter van Rotterdams vervoerder RET, verklaart eveneens ‘heel blij’ te zijn: ‘Vorig jaar staakten we en voerden we nog flink actie tegen de verplichte aanbesteding. Kijk, als het om aanbestedingen gaat is het personeel altijd de klos. Bij aanbestedingen is het constant een gevecht

om de arbeidsvoorwaarden overeind te houden. Waarom? Omdat vervoerders op de concessie zelf geen geld verdienen. Dan doen ze het maar op de arbeidsvoorwaarden.’ Laurens Ivens ziet nog drie andere voor delen als in Amsterdam gemeentelijk vervoerder GVB de concessie krijgt. ‘Ten eerste heeft de burger veel directer inspraak in het openbaar vervoer als het bedrijf gewoon in Amsterdam zit. Ten tweede is gemakkelijker te voorkomen dat er ergens geld dat voor ov bedoeld is elders aan de strijkstok blijft hangen. Ik bedoel: ik weet wat de GVB-directeur verdient. Weet jij dat ook van de directeur van Connexxion of Veolia? En tot slot: als het GVB dé vervoerder in Amsterdam wordt, dan ziet dat bedrijf ook het belang van een langetermijnvisie en zal het ook voor de lange termijn investeringen willen doen. Verplichte aanbesteding betekent namelijk een concessie voor maar zes jaar. Nu kunnen we het bedrijf langer laten rijden en kan het toewerken naar een situatie waarin reizigers en personeel tevreden zijn, in plaats van alleen de aandeelhouders.’ Blijft de vraag waarom de wet alleen voor de vier grootste steden geldt en niet voor de rest van Nederland. Farshad Bashir: ‘Ik ga me zeker inspannen om de wet naar andere regio’s uitgebreid te krijgen. Hopelijk krijg ik na de verkiezingen dan ook voldoende steun hiervoor in de Tweede Kamer.’ De initiatiefwet, die werd ingediend door de Kamerleden Jacques Monasch (PvdA), Kees Verhoeven (D66), Ineke van Gent (GroenLinks) en Farshad Bashir werd overigens gesteund door de PVV. Die partij was voor de Kamerverkiezingen van 2010 faliekant tegen de verplichte aanbesteding, maar ontpopte zich als gedoogpartner van het kabinet-Rutte tot voorstander. Dat de PVV ook in de Haagse gemeenteraad – waar de partij niet gebonden was aan een coalitieakkoord – ineens vóór was, leidde toen tot woedende reacties van HTM-werknemers. Marktdwang of niet; de gemeente Den Haag is niet van plan de geplande aanbesteding van het openbaar vervoer te heroverwegen. Uit protest legden buschauffeurs op 4 en 5 juli het werk neer.

12 – 09: Rutte of Roemer Nog een paar weken en dan weten we het: wordt het (nog) liberaler of wordt het socialer? De vooruitzichten voor onze partij zijn prima. Niet alleen zijn de peilingen onverminderd gunstig, ook het ledental stijgt fors (sinds januari bijna 2.000 leden netto erbij!). We hebben twee uitzonderlijk eensgezinde congressen achter de rug waarop de kandidatenlijst en het verkiezingsprogramma zijn vastgesteld. En de partij is het helemaal eens over de te volgen strategie, namelijk: ons nadruk kelijk kandideren voor regeringsdeelname. Op die mooie congressen van ons, maar ook bij de opening van De Moed, moet ik onwillekeurig terugdenken aan hoe we ooit aan dit avontuur zijn begonnen, toen niet wetende dat we veertig jaar later hier zouden staan. Ik denk dan aan die duizenden mensen die in voor- en tegenspoed trouw zijn gebleven aan ons ideaal, en zich met heel veel tijd en energie hebben ingezet voor de partij. Niet als doel op zich, maar als gereedschap voor de constructie van een betere wereld. Nu staan we aan de vooravond van weer een nieuwe stap vooruit, een nieuwe fase in de ontwikkeling: regeringsdeelname. Oké, voor het zover is zullen we eerst nog flink aan de bak moeten in de campagne, en we zullen de formatie met succes moeten kunnen bekronen, maar dan breekt er een belangrijke maar ook ingewikkelde en moeilijke situatie aan voor de partij. Het gesternte waaronder een nieuw kabinet moet aantreden is niet bepaald gunstig: de andere partijen, zij die het neolibera lisme zo omarmd hebben, hebben een puinhoop achtergelaten. De hele publieke sector verkeert in doodsnood, het vertrouwen van mensen is lager dan ooit: somberheid troef. Maar er is geen keus. We kúnnen ons land simpelweg niet langer toevertrouwen aan VVD, PVV en CDA. Het is nu aan anderen, het is nu aan de SP, het is nu aan Roemer! Jan Marijnissen

tekst Rob Janssen foto Diederik Olders

tribune juli-augustus 2012

XIX Congres stelt kandidatenlijst en verkiezingsprogramma vast

‘Het vertrouwen dat je er niet alleen voor staat’ De koers van de partij werd tijdens het Congres op 2 juni in Breda vastgelegd, de uitwerking daarvan is het verkiezingsprogramma dat op 30 juni werd vastgesteld in de Brabanthallen in Den Bosch. De titel, ‘Nieuw vertrouwen’, zegt in feite al genoeg. De SP wil het vertrouwen van de burger in de politiek terugbrengen. Met een optimistisch en realistisch programma om samen sociaal uit de crisis te komen. Nu is het aan de kiezer om te bepalen welke kant het op gaat met Nederland: liberaler of socialer? Het nieuwe verkiezingsprogramma van de SP is het eindresultaat van een maand lang discussiëren in alle geledingen van de partij. Ook tijdens het Congres wordt er nog volop

tribune juli-augustus 2012

gediscussieerd door de afgevaardigden en de congrescommissie. Over de koers zijn we het allemaal eens, die is op 2 juni al vastgesteld. Maar hoe kunnen we die het beste vertalen

in een verkiezingsprogramma? Waar ligt de komende vier jaar de balans tussen idealisme en realisme? ‘Gemakkelijk zal het niet zijn’, houdt lijsttrekker Emile Roemer de 950 afgevaardigde SP’ers voor. ‘Een land besturen in diepe crisis is moeilijk. Het is moeilijk je eigen huis te bouwen op de puinhopen van een ander. Maar we doen het toch, omdat we Nederland niet rechts willen laten liggen. Natuurlijk kunnen we niet toveren. We kunnen niet in vier jaar alle schade oplossen die de afgelopen 25 jaar is aangericht. Maar we kunnen wel opnieuw beginnen het vertrouwen in de politiek en vooral in elkaar op te bouwen, het is onze plicht om de komende tijd te gaan bouwen aan nieuw vertrouwen. Beste mensen, houd er ook maar vast rekening

mee dat we de komende tijd echt wel weer gaan horen wat een ramp het zal worden als de SP het voor het zeggen krijgt. Dat het niet kan wat we zeggen. Mogelijk gaan de lampen weer uit, zoals ze zeggen. Houd er maar rekening mee dat het erger zal worden de komende tijd. Maar één ding wil ik zeggen: kijk waar we staan met Nederland en Europa. Kijk naar wie last heeft van de crisis en er voor op moet draaien. En kijk vooral welke partijen daarvoor verantwoordelijk waren. Dat was niet de SP!’ Ware woorden van Roemer, want de standpunten van de SP worden nauwlettend gevolgd door de media en andere partijen. Zo hebben acht Jonge Democraten, actieve leden van de ‘vrijzinnig liberale’ politieke jongerenorganisatie die gelieerd is aan D66, de moeite genomen om vanuit het hele land naar Den Bosch te komen om de SP-afgevaardigden te waarschuwen. ‘Pas op, geld lenen kost geld.’ Ze vinden de ideeën van de SP sympathiek, maar vinden niet dat iedere Nederlander daaraan mee moet betalen. De crisis noopt volgens hen tot moeilijke keuzes, zoals bijvoorbeeld bezuinigingen op onderwijs. Lieke Smits, de kersverse nieuwe voorzitter van ROOD, kan de interesse van de Jonge Democraten wel waarderen. Samen met wat andere ROOD-

jongeren verwelkomt ze hen met koffie – in een mok met het opschrift ‘Doe effe sociaal man!’ – en gaat ze de discussie aan.

‘Samen de strijd aangaan’ We worden misschien aangevallen door andere politieke partijen, maar de steun van de straat hebben we. Tijdens het congres deelt Smits haar ervaringen: ‘Jongeren willen in een land opgroeien waar ze wat over te zeggen hebben. Daarom blijft ROOD met al deze jongeren de strijd aangaan tegen de hoogste jeugdwerkloosheid ooit (10 procent) en huisjesmelkers die hun huurders uitmelken. Meer dan 300.000 kinderen groeien in armoede op. Al deze jongeren hebben op 12 september de keuze: wil je leven in het land van Rutte, of in het land van Roemer?’ Ook Christina Monk, SP-lid en een van de schoonmakers die vooropliepen in de schoonmakersprotesten spreekt de zaal toe. ‘Honderdenvijf dagen hebben wij marsen gelopen en gestaakt voor respect. Het resultaat werd in één klap weggehaald door de bezuinigingen van het Kunduzakkoord. De regering moet voor de mensen staan, en ik sta honderd procent achter de SP. Ik motiveer mensen nu om te gaan stemmen 12 september. Op de SP!’ De zaal

reageert laaiend enthousiast op zowel Smits als Monk. En ook als even later SP-Tweede Kamerlid (nummer 2 op de kandidatenlijst) Renske Leijten vragen beantwoordt over de thuiszorg. ‘Ondanks de nieuwe SP-wetten verplichten veel gemeentes thuiszorgmedewerkers om twintig procent van hun loon in te leveren, of te vertrekken. Wij zullen met nieuwe wetsvoorstellen komen, maar het is een probleem dat in de gemeentes speelt, dus niet zonder de afspraak te maken dat jullie ook die strijd voeren. Laten we met z’n allen de wetsovertreders aanpakken!’

‘Ruim 250 keer ja tegen elkaar gezegd’ De discussies tijdens het Congres vormen het slotakkoord van een maand lang discussiëren binnen de hele partij. Voor een aantal nieuwe afdelingen is het nog even aftasten hoe je dat nou het best aan kunt pakken. Ze hebben veel tijd in de voorbereiding van de twee congressen gestoken. Elisabeth Deussen, die namens afdeling Leudal de zaal probeerde te overtuigen voor hun voorstellen te stemmen, vertelt: ‘We willen niet met een zure nasmaak thuiskomen omdat maar een klein deel van al onze voorstellen gesteund wordt.’ Maar ook al kregen uiteindelijk maar vijf van de bijna

tribune juli-augustus 2012

foto Jonge Democraten Boven: ROOD verwelkomt Jonge Democraten. Onder: Lieke Smits in ‘Het land van Roemer’.

zeshonderd wijzigingsvoorstellen steun van een meerderheid van de afgevaardigden, dat wil zeker niet zeggen dat al het werk dat afdelingen investeren in het maken en verdedigen van wijzigingsvoorstellen voor

niets is geweest. Ronald van Raak, voorzitter van de congrescommissie: ‘We hebben de uitkomsten van de discussies in de afdelingen gebruikt om het concept-programma te verbeteren. Een deel van de amendementen

Christine Monk: voorop in protesten.

hebben we al overgenomen. Voordat we tijdens het Congres over de amendementen gingen discussiëren en stemmen, hadden we al zo’n 250 keer ja gezegd tegen voorstellen uit de afdelingen. En tijdens het Congres

Wat er nog meer in het verkiezingsprogramma staat In ‘Nieuw vertrouwen’ worden begroting en staatsschuld in lijn met Europese afspraken gebracht, ‘maar er worden geen overhaaste stappen gezet om eurocraten in Brussel te plezieren’. De SP wil een nieuw akkoord in de Europese Unie over de beste voorwaarden voor economisch herstel en bescherming van het sociale karakter van de samenleving. In Nederland bepleit de SP een investeringsprogramma van 3 miljard euro om economie en werkgelegenheid op gang te krijgen. De partij wil geplande investeringen in onderhoud van woningen, (spoor)wegen en scholen en universiteiten naar voren halen om de economie te stimuleren. Daarnaast staat een breed ‘sociaal contract’ met vakbonden en werkgeversorganisaties op het verlanglijstje. Daarin moeten komend jaar afspraken worden gemaakt

tribune juli-augustus 2012

over werk, inkomen en zekerheid, inclusief AOW- en pensioenvoorwaarden. De AOWleeftijd gaat, als het aan de SP ligt, in ieder geval tot 2020 niet omhoog. En mensen die redelijkerwijs aan het einde van het arbeidzame leven zijn gekomen vanwege zwaar werk of een lang arbeidsverleden kunnen er dan nog steeds met 65 uitstappen, ook als wordt beslist dat de algemene pensioenleeftijd omhoog gaat. Andere speerpunten uit het verkiezingsprogramma: hoogwaardige zorg, hooggekwalificeerd onderwijs, huisvesting voor iedereen en behoud van ons sociale stelsel. Er komt een einde aan de voortschrijdende marktwerking in de zorg en de uit de hand gelopen bureaucratie. Hypotheekrenteaftrek wordt in tien jaar tijd afgetopt voor hypotheekschulden boven 350.000 euro, daaronder kan worden

afgetrokken tegen 42 procent. Er komt een toptarief voor inkomens boven anderhalve ton en aan vermogende mensen wordt een extra bijdrage gevraagd. Het minimumloon wordt beschermd. Voor salarissen boven tweemaal modaal in de publieke en semipublieke sector komt een nullijn. De BTW blijft op 19 procent. De SP wil jaarlijks 2 procent energiebesparing maar vindt afschaffen van de onbelaste reiskostenvergoeding ‘dom’. Duurzaam economisch herstel is alleen mogelijk als de financiële markten aan banden worden gelegd. Dat kan, aldus de SP, door scheiding van sparen en speculeren, een hogere bankenbelasting en een nieuwe speculatiebelasting en een extra bijdrage van grote ondernemingen in de kosten van de samenleving. Kansrijke economische initiatieven wil de SP

Met de klok mee: Elisabeth Deussen: veel tijd in de voorbereiding. Dagvoorzitters-tandem: Bob Ruers en Riet de Wit. Hebbeding: de SP-stropdas. Succesvol met hun amendementen: Arnout Hoekstra, Petroesjka Sterk en Bob van Vliet met Emile Roemer op de foto.

zijn ook nog een aantal voorstellen alsnog overgenomen.’ Een voorbeeld daarvan is het voorstel van onder meer de afdeling Utrecht om de Belastingdienst actiever de aangiftes van bedrijven te laten controle-

stimuleren en er komt een perspectiefrijk industriebeleid. Europese samenwerking wordt gericht op het behoud van de vrede, de bescherming van de veiligheid en de bevordering van welvaart en welzijn voor iedereen. Een socialer Europa vereist samenwerking, maar ook respect voor diversiteit, subsidiariteit en soevereiniteit. Internationale solidariteit en bevordering van de internationale rechtsorde horen hoeksteen van het buitenlands beleid te zijn. De SP wil segregatie tegengaan, veiligheid bevorderen, agenten van het bureau naar de buurt brengen, een raadgevend referendum invoeren en een ‘Huis voor klokkenluiders’. De BTW op kunst en cultuur gaat naar 6 procent.

ren, omdat die dienst er op dit moment van uitgaat dat bedrijven wel te vertrouwen zijn en daardoor belastinginkomsten misloopt. Ook worden veel amendementen tijdens het Congres ingetrokken na verduidelijking van de reden voor de afwijzing door de congrescommissie. Zo hield de afdeling Purmerend aan het begin van de dag een vurig betoog tegen vreemdelingendetentie. Nadat SP-Tweede Kamerlid Sharon Gesthuizen namens de congrescommissie het standpunt toegelicht had en vertelde over de vele voorstellen die ze al ingediend had, had Purmerend voldoende vertrouwen in de wijze waarop de visie van de SP verwoord is in het verkiezingsprogramma en werd het wijzigingsvoorstel ingetrokken. Zo’n betoog houden op het podium, voor een zaal met meer dan duizend mensen, is voor veel afgevaardigden best spannend omdat ze maar kort de tijd krijgen om hun wijzigingsvoorstellen toe te lichten. Arnout Hoekstra en Bob van Vliet slaagden er in om de zaal ervan te overtuigen hun amendementen, over respectievelijk onderwijshuisvesting en softdrugs, te steunen. Beide heren hebben al vaker als afgevaardigde wijzigingsvoorstellen verdedigd en geven als tip dat je je kostbare spreektijd het best kunt gebruiken om een of twee echt goede voorstellen te verdedigen. Meer voorstellen proberen uit te

leggen heeft volgens hen geen zin, want dan komt geen enkel argument echt goed uit de verf. Beter een of twee echt goede voorstellen dan negen wel aardige ideeën, luidt hun advies.

‘Realisten voor het heden, optimisten voor de toekomst’ Over de visie van de SP is weinig discussie tijdens het congres, die is 2 juni al vastgesteld. Nu gaat het alleen nog over de vraag hoe je die het best kunt verwoorden in een verkiezingsprogramma voor de komende vier jaar. Waar de balans tussen idealisme en realisme ligt, is daarbij vaak punt van discussie. Zo houden SP-senatoren Eric Smaling en Arjan Vliegenthart namens de congrescommissie de leden voor: ‘We zijn realisten voor het heden, en optimisten voor de toekomst. Je kunt standpunten wel heel scherp stellen, maar dan weet je zeker dat je na 12 september meteen weer bakzeil moet halen. Wat heeft het dan voor zin om het erin te zetten? Het moet wel haalbaar zijn. Als partij ben je op een gegeven moment ook niet meer geloofwaardig als je alleen maar zo veel mogelijk en zo ver strekkend mogelijke voorstellen in wil blijven dienen.’ Dat de afgevaardigden zich hier terdege van bewust zijn, blijkt wel uit de manier waarop over de verschillende kernenergie-

tribune juli-augustus 2012

Stemmen voor de kandidatenlijst.

Vicepremier Steingrímur speciaal naar Nederland ge

amendementen van de afdeling Middelburg gestemd wordt. Het standpunt over kernenergie is aangescherpt, zodat nog duidelijker is dat we als partij deze vorm

Eric Smaling.

van energie geen oplossing vinden; nu niet en in de toekomst niet. Het voorstel om het ondergronds opslaan en verplaatsen van kernafval te verbieden kan ook op steun

Nils Müller.

Leo de Kleijn.

van een meerderheid van de afgevaardigden rekenen. Alleen het voorstel om de bestaande kerncentrale in Borssele binnen vier jaar te sluiten kan niet op een meerderheid

Jos van der Horst.

SP-kandidatenlijst: jong en ervaren Met de kandidatenlijst kiest de SP voor continuïteit, ervaring en jong talent. De top van de lijst bestaat uit de zittende Kamerleden, met uitzondering van Ewout Irrgang, die besloten heeft te stoppen als Kamerlid (zie Tribune juni). Op lijsttrekker Emile Roemer volgt Renske Leijten als nummer twee, de plek die zij bij de Kamerverkiezingen in 2010 met voorkeurstemmen behaalde. Op nummer drie en vier staan respectievelijk Ronald van Raak en Harry van Bommel. Op de verkiesbare plaatsen zijn verder veel huidige fractiemedewerkers te vinden. Van hen is financieel specialist Arnold Merkies de hoogste nieuwe binnenkomer op num-

tribune juli-augustus 2012

mer 15. Hij wordt gevolgd door SP-senator Eric Smaling, hoogleraar Duurzame Landbouw. Heeft hij het wel gezien in de Eerste Kamer? ‘Integendeel’, reageert Smaling. ‘Ik voelde al een tijdje: de senaat smaakt naar meer. De Tweede Kamer biedt de mogelijkheid om er helemáál voor te gaan.’ Niet dat de lijst enkel bevolkt wordt door mensen die gepokt en gemazeld zijn in Den Haag. Op plek 19 en 20 vinden we bijvoorbeeld een Rotterdams blok, bestaande uit SP-fractievoorzitter Leo de Kleijn en energiedeskundige Ike Teuling, die nu nog als campagneleider bij Greenpeace werkt. De Kleijn: ‘Remi Poppe was zo’n beetje de laatste Rotterdammer die voor de SP in de

Kamer zat. Ik vind het weer tijd voor een Rotterdams geluid in Den Haag.’ Ook opvallend: bijna de helft van de kandidaten is jonger dan 35 jaar. Van hen is Nils Müller uit Zutphen met zijn 21 jaar de allerjongste; hij staat op nummer 45 als regionale kandidaat in zijn kieskring. ‘Het is een hele eer, zeker. Maar wees gerust: ik ben geen carrière-tijger. Ambitie heb ik zeker, maar dat kan bij de SP ook op straat.’ Lijstduwer is Jos van der Horst uit Drachten. ‘Wel een bijzondere positie’, zegt de Fries. ‘Ik bedoel: een lijstduwer springt toch wel een beetje in het oog. Ik hoop dan ook op flink wat voorkeurstemmen uit mijn provincie Friesland.’

te steunen, is de boodschap dat we in tijden van crisis in Nederland en Europa niet op hen bezuinigen belangrijk.’

Hoe IJsland sociaal uit de crisis kwam

ekomen.

rekenen. Dat zou een miljard euro kosten en dat geld kan volgens de congrescommissie en de afgevaardigden op dit moment beter aan andere dingen besteed worden. Aan het einde van de dag zijn zowel indiener Petroesjka Sterk uit Middelburg als Eric Smaling van de congrescommissie tevreden over de manier waarop het Congres de knoop heeft doorgehakt. Dat het uiteindelijk altijd de leden zijn die beslissen waar de balans precies ligt tussen idealisme en realisme, bleek ook uit het aangenomen voorstel om weer als vanouds 0,8 procent van het bruto nationaal product aan ontwikkelingssamenwerking te besteden, in plaats van mee te gaan met de verlaging naar 0,7 procent van het kabinet-Rutte. Zoals Emile Roemer zegt in zijn speech direct na de stemmingen: ‘We hebben het beste programma van Nederland, alleen is dat het afgelopen half uur wel wat duurder geworden.’ Algemeen secretaris van de SP Hans van Heijningen kijkt tevreden terug op de discussies tijdens het Congres: ‘De programmacommissie en het partijbestuur hebben er alles aan gedaan om een programma voor te leggen aan onze afgevaardigden dat haalbaar en betaalbaar is. Onze 950 afgevaardigden hebben dat verhaal goed begrepen en een inhoudelijke bijdrage van niveau geleverd. Natuurlijk is het voor de congrescommissie en het partijbestuur ingewikkeld om dan geconfronteerd te worden met een wijzigingsvoorstel dat ruim zeshonderd miljoen euro kost en waar niet zomaar dekking voor te vinden is. Maar op het politieke signaal dat daarvan uitgaat ben ik best trots. Hoewel je je zeker af kunt vragen of ontwikkelingshulp wel de beste manier is om de armste mensen in de wereld

Dat het Congres met het verkiezingsprogramma de juiste brug heeft weten te slaan tussen idealisme en realisme blijkt wel uit het verhaal dat Steingrímur Sigfússon de afgevaardigden vertelt. De vicepremier en minister van Financiën van IJsland is – op de dag van de presidentsverkiezingen in zijn land – speciaal naar Nederland gekomen om de aanwezige SP-leden te vertellen hoe het IJsland de afgelopen vier jaar is gelukt om op een sociale manier uit hun crisis te komen. IJsland was er eind 2008 nog veel erger aan toe dan Nederland op dit moment. De financiële sector was binnen een paar dagen vrijwel volledig ingestort en de overheid had een enorm tekort op zich moeten nemen om de grootste problemen voor de burgers op te vangen. Steingrímur vertelt dat zijn linkse regering de puinhopen van jarenlang rechts beleid direct te lijf gegaan is met een mix van belastingverhogingen en drastische bezuinigingen. ‘We hebben bewust de armsten ontzien. En we wilden per se de verzorgingsstaat overeind houden.’ Volgens Sigfusson is dat niet alleen om goed te doen, maar ook een kwestie van gezond verstand. Bij wie ga je het geld halen om de crisis op te lossen? Bij degenen die het kunnen missen natuurlijk. Economisch is het steunen van huishoudens die weinig inkomen hebben ook veel zinvoller, volgens Steingrímur. Iedere euro die zij extra krijgen, geven ze immers direct uit aan goederen en diensten, waardoor de economie gestimuleerd wordt.

Klaar voor 12 september Nu duidelijk is wat volgens de SP haalbaar is de komende tijd, zijn we volgens Emile Roemer helemaal klaar voor de verkiezingscampagne. ‘Er liggen nog 74 dagen te wachten tussen nu en de verkiezingen. En dan beslist Nederland hoe we uit de crisis gaan komen en vooral waar we de komende tijd aan gaan bouwen. Natuurlijk kunnen we niet toveren, we kunnen niet in vier jaar alle schade oplossen die de afgelopen 25 jaar is aangericht. Maar we kunnen wel opnieuw beginnen het vertrouwen op te bouwen in de politiek en vooral in elkaar. Het is onze plicht om de komende tijd te gaan bouwen aan nieuw vertrouwen. Het vertrouwen dat je geld, je baan en je toekomst weer veilig zijn. Het vertrouwen dat je er niet alleen voor staat als het even tegen zit. Het vertrouwen dat de politiek er ook voor jou is en niet alleen voor een select gezelschap. Deze verkiezingen gaan ergens over, en steeds meer mensen re-

onze kanidaten: 1. Emile Roemer, Sambeek, 1962 2. Renske Leijten, Haarlem, 1979 3. Ronald van Raak, Amsterdam, 1969 4. Harry van Bommel, Diemen, 1962 5. Jan de Wit, Heerlen, 1945 6. Sadet Karabulut, Amsterdam, 1975 7. Sharon Gesthuizen, Den Haag, 1976 8. Jasper van Dijk, Amsterdam, 1971 9. Paul Ulenbelt, Leiden, 1952 10. Henk van Gerven, Oss, 1955 11. Manja Smits, Den Haag, 1985 12. Paulus Jansen, Utrecht, 1954 13. Farshad Bashir, Zoetermeer, 1988 14. Nine Kooiman, Den Haag, 1980 15. Arnold Merkies, Amsterdam, 1968 16. Eric Smaling, Weesp, 1957 17. Michiel van Nispen, Breda, 1982 18. Tjitske Siderius, Zwolle, 1981 19. Leo de Kleijn, Rotterdam, 1958 20. Ike Teuling, Rotterdam, 1982 21. Nicole van Gemert, Utrecht, 1975 22. Henri Swinkels, Vught, 1963 23. Maureen van der Pligt, Amsterdam, 1962 24. Maarten Hijink, Utrecht, 1983 25. Tiers Bakker, Amsterdam, 1969 26. Erik de Vries, Helmond, 1979 27. Daniël de Wit, Den Haag, 1979 28. Anneke Wezel, Amsterdam, 1975 29. Thijs Coppus, Horst, 1981 30. Meta Meijer, Amsterdam, 1969 31. Patrick van Lunteren, Breda, 1970 32. Chris Schaeffer, Amsterdam, 1955 33. Femke Reudler Talsma, Amsterdam, 1982 34. Hugo Polderman, Roosendaal, 1951 35. Peter Kwint, Amsterdam, 1984 36. Pim Siegers, Nieuwe Pekela, 1986 37. Lies van Aelst, Gorinchem, 1988 38. Bart van Kent, Den Haag, 1983 39. Niels Jongerius, Amsterdam, 1984 40. Lieke van Rossum, Delft, 1982 41. Hans Martin Don, Waalre, 1959 42. Eelco Eikenaar, Groningen, 1979 43. Willem Bouman, Doesburg, 1960 44. Trix de Roos-Consemulder, Vlissingen, 1957 45. Jamila Yahyaoui, Amsterdam, 1983 46. Bert Peterse, Weert, 1983 47. Arjan Vliegenthart, Amsterdam, 1978 48. Saïd Afalah, Rotterdam, 1972 49. Robin van der Velden, Amsterdam, 1976 50. Jos van der Horst, Drachten, 1957

aliseren zich dat en steunen ons in de strijd. Op 12 september beslist Nederland of het de komende tijd liberaler of eindelijk socialer wordt. Ik ga daarvoor de benen onder m’n kont uit lopen. En een ding weet ik zeker: dat hoef ik volgens mij niet alleen te doen.’

tribune juli-augustus 2012

foto Sander van Oorspronk

1. De CG-raad, die opkomt voor de belangen van chronisch zieken en gehandicapten, deelt informatie over hun politieke wensen uit bij alle congressen van politieke partijen. Hun belangen gaan immers veel verder dan alleen zorg. Ook op het gebied van arbeid, inkomen en onderwijs verandert er momenteel veel. Dorien Kloosterman van de CG-raad: ‘Er mist heel weinig in het verkiezingsprogramma van de SP, hooguit op details zouden we het iets anders willen, maar er zijn ook partijen waar dat heel anders ligt.’ SP-Tweede Kamerlid Renske Leijten komt tijdens de middagpauze gebakjes brengen, ‘op een goede uitkomst’, en praat met hen over de belangen van mensen met een beperking. Leijten: ‘Ze zitten al veel te lang in het verdomhoekje. Het is heel goed dat ze zich zichtbaar maken, op hun belangen hameren en hun plek in de samenleving opeisen.’ Leijten is overigens geen onbekende voor de actievoerders van de CG-raad. Een van hen roept onmiddellijk uit: ‘Hee, jij was twee jaar geleden ook op óns congres!’

tribune juli-augustus 2012

2. In binnen- en buitenland is er veel aandacht voor de standpunten van de SP. Aan het begin van het Congres spreekt Evo Morales, de linkse president van Bolivia, de zaal toe in een videoboodschap: ‘Ik vertrouw erop dat de partij, haar leider en de bevolking van Nederland de antwoorden zullen vinden die nodig zijn om de crisis te overwinnen. Respect en bewondering voor de partij die sterk is geworden door de bevolking van Nederland te verbinden.’ Ook de IJslandse vicepremier Steingrímur Sigfússon sluit zijn speech af met lovende woorden over de SP: ‘Het duurt niet lang voordat je de energie en begeestering voelt in de partij. Ik hoop jullie in september in de regering te zien.’ 3. Ewout Irrgang neemt afscheid van de Tweede Kamer, na veertien jaar voor de SP-fractie gewerkt te hebben – eerst als medewerker, later als Kamerlid. Zowel zijn fractievoorzitter Emile Roemer als

Laurens Ivens van de afdeling Amsterdam roemen tijdens het Congres deze toonaangevende financieel woordvoerder. Ivens: ‘Omdat je altijd het sociale antwoord vond voor de neoliberale crises.’ Irrgang in zijn laatste bijdrage tijdens dit Congres: ‘Dank jullie wel voor het gestelde vertrouwen in mij, het was me een eer om uw volksvertegenwoordiger te zijn. En vergeet niet: ik verlaat de Kamer, maar niet de partij.’

opgehaald en wordt hun actie gesteund door 28 bedrijven. Alleen de gemeenteraad steunt hun strijd niet en vindt in meerderheid dat burgers solidair moeten zijn met de gemeente. ‘Alles kost nu eenmaal geld’, was het argument volgens Nieuwland. Van de SP krijgen ze wel steun. De kersverse SP’ers zijn enthousiast over het verkiezingsprogramma, waarin voorgesteld wordt veel eigen bijdrages in de zorg af te schaffen. Je kiest er immers niet voor om ziek te worden.

4. Rob en Jolanda Nieuwland uit Olst-Wijhe zijn sinds anderhalve maand lid van de SP en nu al afgevaardigd namens hun afdeling, Raalte. Ze zijn lid geworden nadat ze een actie waren begonnen tegen de eigen bijdragen die te pas en te onpas geëist worden van hulpbehoevenden. Rob Nieuwland: ‘We kennen mensen zonder benen die hun huis en rolstoel uit moeten omdat ze de eigen bijdragen niet kunnen betalen.’ In Olst-Wijhe hebben ze al 1317 handtekeningen

tekst Jola van Dijk en Rob Janssen foto’s Henk van Esch

tribune juli-augustus 2012

Limburg in de ban van de Ring Limburg is in de ban van de Ring. Terwijl het maatschappelijk en politiek verzet tegen de aanleg van een nieuwe snelweg rond Parkstad Limburg met de dag groter wordt, blijft de provincie doodgemoedereerd op ramkoers. Voor kritische geluiden zijn ze in Maastricht stokdoof. Intussen stijgen de verwachte kosten van de Buitenring enorm.

tribune juli-augustus 2012

Bijschrift Frans Kamkes: ‘Dit is weggegooid geld.’

Tot aan het begin van de twintigste eeuw was het gebied rond Heerlen een lieflijke streek met heuvels en glooiende weilanden, boerenhoeven, vreedzame gehuchten, steile bossen en kristalheldere beekjes. Toen kwamen de mijnen. De steenkoolrijke bodem werd ontgonnen. Duizenden mannen, van dichtbij tot uit het oosten van Europa, vonden er werk. De mijnstreek was tot in de jaren zeventig de motor van de Nederlandse economie. Met de vondst van aardgas werden de fundamenten onder de welvaart in een vloek en een zucht opgeblazen. Nagenoeg alles wat herinnerde aan een bloeiende episode viel ten prooi aan de slopershamer. Het mijnwerkersverleden verdween onder de grond, de mijnstreek lag op apegapen, kompels met stoflongen werden zonder financiële compensatie aan hun lot overgelaten. SP-Tweede Kamerlid Jan de Wit zette zich destijds als advocaat voor deze groep in, met het Actiecomité Ereschuld Mijnwerkers. Anno 2012 loopt Zuid-Limburg leeg. Nergens slaat de vergrijzing zo hard toe als in Parkstad Limburg, een samenwerkings verband tussen zeven gemeenten. Met gladde tv-spotjes wordt gepoogd Nederlanders ertoe te bewegen zich in het zuiden te vestigen. Het landschap is daarin de belangrijkste troef en uitgerekend het groen dat ondanks de expansie van de mijnstreek onbebouwd bleef en de naam Parkstad nog enigszins rechtvaardigt, zal door de Buitenring worden vermorzeld. De löss moet het veld ruimen voor asfalt, voor een volstrekt overbodige rondweg van 26 kilometer. De politieke besluitvorming tart elke beschrijving. Tot maart 2011 stormde de gedeputeerde Ger Driessen als een bulldozer door alle overlegstructuren.

tribune juli-augustus 2012

In veel tuinen staat dit protestbord. De provincie Lim

Nadat Driessen na de Statenverkiezingen van 2011 uit de provinciale politiek verdween, was de Buitenring niet van de baan. Integendeel: Bert Kersten, lid van Gedeputeerde Staten namens de PvdA, ondertekende in dezelfde maand een contract met MNO Vervat, een van de acht ingeschreven aannemers; zonder ontsnappingsclausule. ‘En zo gaat het nu al jaren’, zegt Edwin Bus, sinds 1999 lid van Provinciale Staten en

SP-woordvoerder op het Buitenringdossier. ‘De provincie beweert dat er geen weg terug is, dat er al veel geld is uitgegeven en dat Zuid-Limburg alleen kan overleven als de Buitenring er komt.’ Een rondgang langs het toekomstige tracé, met Bus als gids, voert langs huizenblokken die al door de provincie zijn aangekocht en antikraak worden bewoond of staan te verpauperen. ‘De provincie denkt van de hon-

Bij dit viaduct over de Nieuwenhagerheidestraat in Landgraaf sneuvelen vijftien, voor een deel al aang

mburg houdt zich stokdoof voor kritiek.

derd miljoen euro voor aankopen van grond en opstallen er twintig terug te verdienen aan restverkoop. Die redenering is zo krom als een hoepel, zoals talloze argumenten er met de haren worden bij gesleept.’ De in Parkstad deelnemende gemeenten hebben inmiddels de buik vol van de machtsspelletjes van de provincie en weigeren nog langer de portemonnee te trekken.

gekochte, panden voor een afslag van de Buitenring.

Deze woning is al opgekocht. Hier komt het tracé tussen Hoensbroek en Amstenrade te lopen.

‘Krankjorum, er zijn amper files in deze regio’ Ze worden keer op keer voor voldongen feiten geplaatst, zonder beraadslagingen. Nuth voelt zich niet serieus genomen, de zienswijze van Heerlen ging onbesproken de

papierversnipperaar in en Brunssum vat het bij monde van wethouder Eric Geurts (PvdA) als volgt samen: ‘Wat de provincie doet, is aanbesteden zonder noodrem.’ Kerkrade, bevreesd voor verminking van woonwijken, reageert ronduit gefrustreerd omdat beroep bij de Raad van State, als gevolg van de Crisis- en herstelwet niet mogelijk is. ‘Sabotage’, zeggen ze op het gemeentehuis. Schinnen, dat geen rechtstreeks belang heeft bij de Buitenring, stelt onomwonden dat constructieve voorstellen domweg worden genegeerd. De provincie pokert met kostenposten en geldpotten en trekt er een stalen gezicht bij. Edwin Bus kijkt uit over de akkers tussen de hellingbossen bij Hoensbroek en Vaesrade, een van de kwetsbaarste plekken in het toekomstige traject. ‘Wat daar beneden dreigt te gebeuren, tart elke beschrijving. Daar komt de verbinding van de Buitenring op de A76, een ingewikkelde en peperdure constructie, zoals al die andere ingetekende rotondes, verkeerspleinen en verdiepte liggingen.’ De SP stelde in 2008 al een veel goedkopere variant voor. Bus: ‘Ook wij vinden dat doorgaande verkeersstromen zoveel mogelijk uit woonkernen moeten worden geweerd. Het kan allemaal aanmerkelijk goedkoper, door optimaal gebruik te maken van bestaande wegen, door de Buitenring te beperken tot twee rijstroken, door een maximum snelheid van 80 kilometer per uur aan te houden en door alles gelijkvloers te houden.’ Natuurmonumenten en de Milieufederatie Limburg

tribune juli-augustus 2012

Vakwerkhuis in Amstenrade: nu nog idyllisch gelegen, straks op een steenworp afstand van de Buitenring.

gaan nog een paar stappen verder, wijzen nieuwe tracés resoluut af en willen alleen de bestaande wegenstructuur verbeteren (geschatte kosten: 125 miljoen euro). Een half miljard, Frans Kamkes strijkt met zijn vingers langs zijn baard. Hij woont praktisch zijn hele leven aan de rand van Amstenrade. De Buitenring loopt straks, verdiept, op een steenworp afstand van de mooie boerenwoning van Frans en zijn vrouw Hermien. Hun woongenot zal er zwaar onder lijden. Toch windt Frans zich daar niet het meest over op. ‘Ik kan er met de pet niet bij, dit is weggegooid geld. Natuurlijk heeft onze streek nieuwe impulsen nodig, probeer je er eens een voorstelling van te maken wat je allemaal met die honderden miljoenen kunt doen. Straks ligt die Buitenring er, is het geld op en zit de bevolking opgescheept met een rondsnelweg waar niemand op zit te wachten.’ Ron Meijer, fractievoorzitter van de SP in de gemeenteraad van Heerlen én rekenmeester, heeft becijferd dat de Buitenring 19.000 euro per meter en 450 euro per inwoner van Limburg zal kosten. De aanleg levert welgeteld 180 banen op. ‘Krankjorum, er staan in deze regio zelden files en het verkeer zal door de krimp beslist niet toenemen. Kerkrade en Heerlen zijn trouwens dankzij de stadsautoweg en Binnenring prima bereikbaar. Je hebt er veel politieke moed, gezond verstand en realisme voor nodig om het tij te keren; maar ja, het CDA en de VVD hebben de bestelling van het asfalt al de deur uit gedaan.’ Vooralsnog weten de tegenstanders de Raad van State aan hun zijde. Twee keer zette het hoogste bestuursorgaan van ons land een streep door de plannen. Tot nu toe met

tribune juli-augustus 2012

succes wezen de milieuorganisaties op de gevolgen voor natuur en mens (uitstoot fijnstof, lawaai). Volgend jaar maart doet de Raad van State opnieuw een uitspraak. En dan nog een paar kille cijfers: volgens het

Edwin Bus: ‘De provincie redeneert zo krom als een ho

onderzoeks- en adviesbureau Ecorys wegen de kosten van 488 miljoen voor aanleg en beheer niet op tegen de maatschappelijke baten van 474 miljoen; waarmee bijvoorbeeld wordt gedoeld op winst in reistijd,

‘Iedereen, van vriend tot vijand, vindt een half miljard euro absurd veel geld’ De Krichelbergsweg in Kerkrade loopt het dal in dat door de Buitenring onherstelbaar zal worden verminkt.

oepel.’

Zo verbloemen bewoners de verpaupering.

verbetering van de veiligheid en de effecten op de leefomgeving, natuur, landschap en recreatie. ‘Veiligheid en het milieu wegen voor ons uiteraard ook zwaar,’ zegt Edwin Bus, ‘maar die winst in reistijd is absoluut flauwekul.’ Het SP-statenlid wijst de weg langs de Brunssummerheide, paradijs voor wandelaars, fietsers en recreanten. ‘Deze lange verbinding tussen Brunssum en Kerkrade kan uitstekend als Buitenring fungeren, daar hoef je nauwelijks aan te sleutelen. Alleen moet het wel veiliger worden gemaakt, ze

Antikraakhuizen in Landgraaf.

noemen dit niet voor niets de dodemansweg. Met vrij eenvoudige ingrepen kun je een heel eind komen.’ Verderop, aan de rand van Kerkrade, ligt een nieuw buurtje rond Kaalheide, waar ooit Roda JC voetbalde – en nog altijd traint. De Krichelbergsweg loopt naar beneden, een prachtig dal in. Een moeder maakt met haar pasgeborene in de kinderwagen een wandelingetje. Als haar kind zelf kan lopen, is het uit met de pret; dan ligt daar de Buitenring, op een talud dat het dal onherstelbaar zal verminken. Zou Limburg niet massaal actie

moeten voeren tegen de machtspolitiek en prestigestrijd op het provinciehuis? Edwin Bus: ‘Limburgers zijn van nature niet zulke actievoerders, ze voelen zich machteloos en denken dat het toch geen zin heeft, dat ze daar in Maastricht toch gewoon doen wat ze willen. Maar iedereen, vriend en vijand, vindt een half miljard euro wel absurd veel geld.’ De kritische burgers hebben zich verenigd in de Stichting Buitenring Nee, een actiecomité met veel kennis van zaken en deskundigheid. De Buitenring, ooit een droom, is verworden tot een sprookje. Nog even en de nachtegaal durft echt niet meer te zingen ‘wie sjoen os Limburg is’. Intussen is onlangs bekendgemaakt dat 89,4 procent van alle kinderen in Heerlen opgroeit in een achterstandswijk en dat een bovengemiddeld aantal van hen met Jeugdzorg te maken krijgt, om maar eens een van de vele problemen aan te stippen waarmee de mijnstreek worstelt. Liever die kinderen op weg helpen dan een extra lading fijnstof over hen uitstrooien. In Schaesberg, een van die voormalige gehuchtjes van voor de steenkoolmijnen, staan de restanten van een kasteel. Parkstad Limburg steekt 450.000 euro in een nieuwe vakopleiding voor jongeren. Zij mogen onder deskundige leiding dat kasteel en een bijbehorende hoeve herbouwen. In een nabijgelegen schoolgebouw worden een informatie- en studiepunt plus scholingscentrum en werkplaats voor dit meerjarenproject ondergebracht. Stenen stapelen in plaats van asfalt leggen, daar is Zuid-Limburg bij gebaat. Ban die Ring! tekst Robin Bruinsma foto’s Bas Quaedvlieg

tribune juli-augustus 2012

foto Koen Verheijden / Hollandse Hoogte

De wietpas-blues Op 1 mei is in Zuid-Nederland de wietpas ingevoerd. VVD-minister Ivo Opstelten van Veiligheid en Justitie wil op die manier de strijd aanbinden met drugsoverlast en â&#x20AC;&#x201C;geweld. Klinkt goed, maar ondertussen dreigt precies het tegenovergestelde.

tribune juli-augustus 2012

Enkele seconden duurde het maar. Er kwam een scootertje aanscheuren, de bestuurder stopte bij een voetganger die een ogenblik later met een zak wiet in zijn hand vrolijk verder wandelde. Bij toeval zag het Maastrichtse SP-raadslid Leny Eijssen het laatst gebeuren. Gewoon voor haar neus. ‘Vroeger gebeurde het nog stiekem. Tegenwoordig wordt er openlijk gedeald; je ziet mensen ongegeneerd met grote zakken wiet over straat lopen.’ Met ‘vroeger’ bedoelt Eijssen de tijd vóór de invoering van de omstreden wietpas in Noord-Brabant, Zeeland en Limburg. Sinds 1 mei moet je daar een wietpas hebben om softdrugs te kunnen kopen. Alleen Nederlanders komen voor zo’n pas in aanmerking en bovendien moet je (geregistreerd) lid worden van een coffeeshop. De coffeeshop mag vervolgens alleen aan leden verkopen. Volgend jaar wordt de pas in heel Nederland verplicht.

Om te laten zien dat het menens is, zette de politie in steden als Maastricht, Breda en Roermond direct na 1 mei een controleoffensief in. Het regende waarschuwingen aan het adres van de coffeeshops die de nieuwe regels overtraden. Sommige coffeeshops sloten hun deuren; ofwel uit protest, ofwel op last van de politie. In Breda zou de omzet in de acht coffeeshops al met negentig procent zijn afgenomen. Dat kan twee dingen betekenen: óf er worden nauwelijks nog softdrugs verkocht in de turfstad, óf de handel heeft zich simpelweg verplaatst. Dat laatste lijkt het geval. Het nieuwe ‘business centre’: de straat. Volgens SP-raadslid Patrick van Lunteren is dat alleen al vanuit privacy-overwegingen van de klanten niet meer dan logisch. ‘Ik kan me voorstellen dat zij niet op controles zitten te wachten. Voorbeeld: stel dat je je paspoort moet laten zien. Daar staat ook je burgerservicenummer op, waarmee ook eventuele boetes zijn na te trekken.’ En dus vinden klanten hun weg op straat, waar het criminele circuit volgens de SP’ er inmiddels welig tiert en waar de politie nauwelijks vat op heeft. ‘Meteen vanaf de invoering van de wietpas zijn criminele handelaren bezig geweest om in de stad hun verkoopgebied af te bakenen, om als het ware ‘hun’ wijk veilig te stellen. Soms lopen ze zelfs al met een pistool rond.’

‘De wijk zit weer met de overlast’ Trouwens: Van Lunteren kreeg tijdens een raadsdebat van burgemeester Van der Velden van Breda de toezegging dat controle

foto Marco Okhuizen / Hollandse Hoogte

De straat als business centre

‘Klanten zitten niet op controles te wachten.’

op de wietpas geen prioriteit voor het lokale politiekorps wordt. ‘Wij wilden niet dat onze kostbare en schaarse politiemensen daarvoor ingezet zouden worden. De burgemeester zei dat hij vlak na de invoering wel even duidelijk wilde laten blijken dat de overheid er bovenop zit, maar dat daarna geen extra lokale politiemensen zich met controles op de wietpas zouden gaan bezighouden’, aldus de SP’er. Maar de vraag is dan welke politiemensen dat dan wel moeten gaan doen. Weliswaar heeft het korps Midden- en Westbrabant er met het oog op de invoering

van de wietpas zestien speciale agenten bij gekregen, maar volgens Van Lunteren blijft er wel degelijk lokaal extra inzet nodig, van zowel politie als ambtenaren. ‘Dit terwijl de werkdruk van het korps al zo groot is door alle bezuinigingen’, zegt het raadslid. En dat in een stad waar nu al dealers hun territoriale wensen met een pistool kenbaar maken. Dat het illegale ciruit al op het vinkentouw zit, verbaast Ton Heerschop, SP-raadslid in Venlo, niks. ‘Drugsrunners hebben zich hier al lang vóór de invoering warmgelopen. Ze

tribune juli-augustus 2012

‘De scheiding tussen harddrugs en softdrugs valt hierdoor weg’

‘Drugsoverlast Maastricht in maand verviervoudigd – schuld wietpas’, kopte NRC op 31 mei. Het aantal meldingen van drugsoverlast bij de gemeente was een maand na de invoering van de wietpas bijna verviervoudigd: 619 meldingen in de maand tegenover gemiddeld 166 meldingen vorig jaar. Niettemin toonde de Maastrichtse burgemeester Onno Hoes zich tevreden, omdat er minder buitenlanders in de stad zouden zijn om drugs te kopen. Bovendien zou het aantal parkeerboetes met twintig procent gedaald zijn. Tegelijkertijd ontstond in Nijmegen juist een run op de coffeeshops. De Waalstad ligt niet alleen gunstig voor Brabantse en Limburgse klanten die zich niet willen registreren, maar ook voor Duitsers die niet meer in steden als Venlo of Roermond terecht kunnen. En dus schreef dagblad De Gelderlander: ‘Nijmegen wordt wietstad nummer 1 door wietpas.’

Juridische haken en ogen

Coffeeshop Easy Going in Maastricht spande een kort geding aan tegen de gemeente, omdat deze de zaak had gesloten wegens overtreding van de nieuwe regels. Easy Going verloor het kort geding, maar stelt zich op het standpunt dat weigering van buitenlanders discriminatie is. Ook zou het in strijd met de wet zijn om registratie van klanten te eisen. Immers, zo redeneert de coffeeshop: officieel is verkoop en bezit van cannabis verboden, waardoor je bezoekers van een coffeeshop feitelijk verzoekt om lid te worden van een criminele club. De coffeeschop heeft inmiddels een bodemprocedure aangekondigd, waarvan volgens rechtsdeskundigen de afloop onvoorspelbaar is.

foto Flip Franssen / Hollandse Hoogte

Hoezo waterbed-effect?

Nijmegen wietstad nummer 1?

spreken af met een dealer ergens in een of andere straat en ziedaar: de wijk zit weer met de overlast. Dat is vervelend, maar nu is het nog te overzien. Maar ik voorspel je: de kleine dealertjes van nu worden straks de grote jongens. Ik zie de ripdeals al voor me.’ Tot voor kort hadden de vijf gedoogde coffeeshops in Venlo samen 90.000 klanten. Het gemeentelijke project ‘Hektor’ behelsde onder meer de verplaatsing van twee grote coffeeshops naar een terrein vlak aan de Duitse grens, ook goed bereikbaar voor de vele duizenden oosterburen die voor drugs een bezoek aan de Limburgse stad brengen. De wietpas doorkruist nu het door velen geprezen Hektor. Heerschop: ‘Het was hier goed geregeld. Maar nu vrees ik het ergste voor de stad.’

‘Crimineel: tel uit je winst’ ‘In Venlo was eigenlijk iedereen tevreden’, beaamt Hans van Duijn. Van Duijn is voor-

tribune juli-augustus 2012

malig voorzitter van de Nederlandse Politiebond en is internationaal expert op het gebied van drugsbeleid. ‘Er waren wel klachten in Venlo, met name over parkeeroverlast, maar nadat de coffeeshops verplaatst waren was eigenlijk iedereen tevreden. In mijn ogen leveren coffeeshops in Nederland sowieso relatief weinig overlast op en zijn ze redelijk veilig. Met de wietpas hoopt Nederland de omvang van de drugsproblemen te beheersen door voor buitenlandse afnemers de toegang te bemoeilijken. Nou, ik kan je zeggen: dat is een illusie’, aldus Van Duijn. Hij somt op: ‘Ten eerste hebben ervaringen in andere landen uitgewezen dat een heftiger verbod op drugs geen lager verbruik tot gevolg heeft, maar leidt tot bevordering van de illegale handel. Dat betekent: meer rondgang van cannabis en ook het gevaar van slechtere kwaliteit. Denk ook aan meer diefstal van elektriciteit en meer brandgevaar. Uiteindelijk dus meer risico’s voor de

foto Evelyne Jacq / Hollandse Hoogte

‘Het klinkt wel ferm en stoer, maar er is niet over nagedacht’

Hans van Duijn: ‘Dit beleid is een illusie’.

volksgezondheid. Met het oog op dat laatste: ik denk dat de scheiding tussen soft- en harddrugs weg zal vallen, omdat in de illegale handel meer aangeboden wordt dan alleen cannabis.’ Leny Eijssen: ‘In Nederland is het gebruik van harddrugs relatief gering en deskundigen zeggen dat dat komt door het gedogen van de wietverkoop. Ik geloof dat. Softdrugsgebruikers kwamen niet in het harddrugscircuit terecht en kwamen in de regel dus ook niet in de verleiding om harddrugs te gaan gebruiken. Ik sluit niet uit dat het nu met die scheiding gedaan is. Menig drugsrunner was namelijk vóór de wietpas al actief in de handel met harddrugs.’ Volgens Hans van Duijn wordt de positie van de criminelen alleen maar sterker door het Nederlandse beleid. In toenemende mate zullen zij ‘een keertje zitten’ op de koop gaan toenemen, gezien de winsten die gemaakt kunnen worden, zo verwacht hij. ‘Als ze geld kunnen verdienen, dan doen ze dat. Als jij

duizend gebruikers bedient die 5 gram in de week willen hebben, dan kun je wekelijks 5 kilo verkopen. Verkochten coffeeshops voor 10 tot 12 euro per gram, op straat kun je grif 15 euro per gram vangen. Tel uit je winst.’

Bovendien paste het wel bij het rechtse kabinet in Nederland. Het klinkt wel ferm en stoer: we gaan de overlast te lijf, we willen doorpakken. Alleen jammer dat er niet over is nagedacht.’

Freeze! Miami Vice!!

De Nederlandse overheidscampagne die buitenlandse drugstoeristen duidelijk moet maken waar het op staat, heeft ook al zo’n stoere titel meegekregen: New rules, no drugs. Klinkt als: ‘Freeze! Miami Vice!!’ Als de rechercheurs uit die tv-serie dat riepen, dan keken de Colombiaanse drugscriminelen al bibberend in de loop van een politiepistool. En toch bleef je ook bij Miami Vice maar al te vaak met een naar gevoel zitten, als de boeven uiteindelijk weer aan het langste eind trokken en per speedboot of cabriolet geamuseerd uit beeld verdwenen.

Maar waaróm dan toch deze wietpas, als iedereen blijkbaar op z’n vingers kan natellen dat alleen de criminaliteit erbij gedijt? Leny Eijssen: ‘In Maastricht was de inzet het tegengaan van drugsoverlast, maar volgens mij was het échte doel het opvijzelen van het imago van de stad. Maastricht wilde niet langer te boek staan als het drugswalhalla van Europa.’ Ook Hans van Duijn denkt dat zorg om de internationale reputatie centraal heeft gestaan. ‘Nederland wil met dit beleid de Verenigde Staten, maar ook Duitsland en Frankrijk (die in het verleden nogal eens met Nederland overhoop lagen over het drugsbeleid -red.) tevreden stellen.

tekst Rob Janssen

tribune juli-augustus 2012

kwartiermaker bij de vakbeweging

‘Klaar met navelstaren’ SP-Eerste Kamerlid Tuur Elzinga was als ‘kwartiermaker’ betrokken bij de omvorming van de FNV. Na vele gesprekken kwam er een advies waar veruit de meeste bonden een handtekening onder konden zetten. ‘Als je niet af en toe een vuist maakt, dan gaat de tegenpartij twijfelen of je daar nog wel toe in staat bent.’ ›› Wat doe je bij de vakbond waardoor je voor deze belangrijke commissie gevraagd werd? ‘Ik werk bij FNV Mondiaal. Daar adviseer ik ons bestuur over samenwerking en projecten met bonden in het buitenland. En dan specifiek in Afrika en Oost-Europa. FNV Mondiaal werkt aan internationale vakbondssolidariteit. Een voorbeeld dat je misschien wel kent is de grote groep dagloners die soms al twintig jaar vrijwel rechteloos in een Unilever/Lipton-theefabriek in Pakistan werkten. Met onze steun hebben zij een internationaal netwerk opgebouwd, zodat over de hele wereld Unilever hierover werd aangesproken. Uiteindelijk heeft dat een fatsoenlijk vast contract opgeleverd. Aan zulke netwerken werk ik dus.’ ››Wat was het probleem nou eigenlijk, behalve dan de ruzie in de FNV? ‘Dat was het ’m juist. Het probleem was dat de federatieraad van de FNV al een tijdje verdeeld was. Het pensioenakkoord, waarbij we er als vakbond niet in slaagden een gezamenlijke vuist te maken maar rollend over straat gingen, was de aanleiding. Maar het onderliggende probleem was er ook zonder pensioenakkoord wel uitgekomen. Het probleem heeft een diepere oorzaak. Als vakbondsactivist die over de grens actief is, weet ik dat de Nederlandse vakbeweging lang niet de enige is die worstelt met de uitdagingen die de globalisering biedt. Veel buitenlandse bonden kampen met ledenverlies en beraden zich over hun positie. In Nederland valt het mee, in zoverre, dat de invloed van de vakbeweging relatief groot is. Dat komt door de cultuur: veel overleg, luisteren naar elkaar. Maar als je niet af en toe een vuist maakt, dan gaat de tegenpartij twijfelen of je daar nog wel toe in staat bent. Dan luistert de tegenpartij niet meer en wordt de vakbond minder invloedrijk. In de basis van de grootste bonden was er onvrede: we moeten ons vaker strijdbaar tonen. Bestuurders namen steeds meer die lijn

tribune juli-augustus 2012

over. De herontdekking van organizing is daar een gevolg van. De zeer zichtbare acties van de schoonmakers zijn een goed voorbeeld. Tussen de bonden ontstonden verschillen van mening over de juiste strategie. Op federatieniveau was dat niet vruchtbaar. Want de veranderingen op de arbeidsmarkt gaan razendsnel en we moeten als vakbond krachtig kunnen optreden.’ ››Dus? ‘We zijn gaan praten met heel veel mensen en organisaties. Bij leden op de werkplaats langsgegaan, met niet-leden gesproken, met internationale partners, met de jongeren van FNV Jong, met wetenschappers. Met die kennis hebben we een voorstel gedaan. Namelijk dat je de bond in kleinere een heden moet organiseren, om herkenbaar te zijn en dicht bij de mensen. Dat betekent ook: meer een beweging van leden zijn en je realiseren dat onze kracht uit onze leden komt. We moeten dus die leden vaardigheden geven om zich individueel en collectief te kunnen verweren. Maar bij die kleinere eenheden moet wel het besef zijn dat er regelmatig gezamenlijke belangen zijn – bijvoorbeeld het ontslagrecht. Met een plattere, meer democratische organisatie kan ook het bestuur van de koepel krachtig optreden, zonder dat het de voeling met de leden verliest. Wij stellen dan ook een ledenparlement voor, dat het hoogste orgaan wordt. Dat controleert het bestuur op hoofdlijnen. En bij heel belangrijke besluiten kan er nog steeds een ledenreferendum worden gehouden. En de voorzitter moet voortaan rechtstreeks gekozen worden, zodat de leden zo ook invloed op de koers hebben. Bijna alle bonden hebben hun handtekening onder dit voorstel gezet en de nieuwe interim-voorzitter Ton Heerts is nu aan de slag om het zo te organiseren.’ ››Is de FNV-actie tegen het Kunduz- akkoord een voorbeeld van wat de nieuwe vakbond gaat worden? ‘Inhoudelijk niet per se. Maar wat je wel ziet is dat dit weer een actie is van de hele FNV. Het feit dat we dit samen doen laat zien dat men elkaar weer gevonden heeft. Er is afgelopen jaar veel gebeurd: grote manifestaties, de langste staking ooit, maar bijna allemaal vanuit één of twee bonden. De mensen in de FNV hebben nieuwe energie om zich te richten op problemen van buiten. Klaar met navelstaren. Dat moest even maar nu zetten we weer samen de schouders eronder. Moedig voorwaarts!’ tekst Diederik Olders foto Bas Stoffelsen

uitgelicht

Europese prijzen Het doet wat pijn voor de Neder landse voetbalfan, maar ieder een is het er over eens dat de Spanjaarden terecht Europees kampioen zijn geworden. Dat hun banken ook een Europese prijs kregen, is vele voetballiefheb bers misschien ontgaan. Een troostprijs eigenlijk – niet omdat ze het zo goed deden, maar zo slecht – van 100 miljard euro uit de noodfondsen. Daar zit Neder lands belastinggeld bij en premier

Rutte schat de kans dat we ons geld terugkrijgen tussen de 95 en 100 procent. Dat verhaal kennen we. Wie echt steun verdienen zijn de Spaanse jongeren, in mei bedroeg de jeugdwerkloosheid 52 procent. Zij gaan de straat op – heel even om het kampioen schap te vieren, maar daarna weer om te demonstreren tegen de groteske bezuinigingen. Misschien kunnen de voetbal miljonairs wat meer bijdragen? foto © AGF s.r.l. / Rex Features / HH

tribune juli-augustus 2012

We mogen weer! Campagne voeren is voor SP’ers gesneden koek. Ook als er geen verkiezingen zijn. Maar toch, de energie van een verkiezingscampagne is aanstekelijk. Daarom op deze pagina’s wat inspirerende campagne-acties uit het verleden. Was het maar vast augustus.

s Middelburg 2011 – OV-actie Wat doe je als je wilt dat het openbaar vervoer in je provincie gratis wordt? Dat kun je uiteraard met folders en persberichten uitdragen. Maar je kunt het ook zelf doen! Gewoon voor de verkiezingen met de SP-bus, voor de normale bus uit, langs alle bushaltes rijden en iedereen gratis meenemen, zoals het Zeeuwse campagneteam in 2011 deed. En de journalisten en camera’s van de lokale en regionale pers die massaal op de actie afkwamen? Die mochten natuurlijk ook gratis mee.

foto’s Archief SP

s Goes 2010 – Beamer-actie De meeste acties zijn overdag, maar ook in de avonduren is genoeg leuks uit te halen. Tijdens een koopavond, of een raadsvergadering waar sowieso al veel publiek en media aanwezig zijn, kun je zoals de afdeling Goes in 2010 deed de verkiezingsleus bijvoorbeeld op een grote witte of grijze muur projecteren. Licht uit, spot aan!

s Purmerend 2010 – Jij, ik, wij, en schapen Voor bedrijventerreinen zijn grote (snel-)wegen door het platteland A-locaties, want dan ben je zo goed zichtbaar voor alle voorbijrazende klanten. Een betere plek dan een goed uitgekozen weiland (of voortuin) voor je verkiezingsbord is dus bijna niet te bedenken. De schapen vinden het in ieder geval prachtig.

tribune juli-augustus 2012

s Daglicht in je woning? Jammer, maar de campagne gaat voor… Je ramen zijn het perfecte canvas om je eigen posterkunstwerk creëren.

s Rotterdam 1998 – Circus De Lachende Tomaat Niet alleen in Rotterdam maar in heel het land trad in 1998 het (kinder)circus De Lachende Tomaat op. De kinderen een ballon, de ouders een verkiezingsfolder en een gesprek. De SP-fractievoorzitter van de bezochte gemeente trad telkens op als spreekstalmeester.

Vlissingen 2010 – Zuunig De Zeeuwse SP-afdelingen werken in campagnes altijd samen. Zo staat er bij deze actie een hele batterij aan Zeeuwse meisjes (en jongens) die uitleggen dat Zeeuwen wel zuunig maar niet zot zijn.

s Enschede 2012 – Koekjes Onze allerrijkste landgenoten bezitten samen ruim 700 miljard euro. 60 procent van al het kapitaal, terwijl ruim tien miljoen Nederlanders samen maar 2 procent van het totale vermogen bezitten. Daar kun je boos over worden, maar je kunt ook laten zien hoe de SP de koek zou verdelen. Letterlijk. Door heerlijke zelf gebakken tomaten-koekjes eerlijk te ver delen bij het uitdelen van de verkiezingsfolders. Zuidplas 2010 – Wegwijzer Hoe laat je zien wat de gevolgen van grootschaligheid, ongewenste fusies en bezuinigingen zijn? Door te laten zien hoe ver voorzieningen wegkomen te liggen. Met wat meetkunde, timmer- en schilderwerk wist de afdeling Zuidplas de aandacht van de media te trekken. Voor de SP-campagne, maar ook voor de zaak zelf. Want daar gaat het SP’ers uiteindelijk om.

tribune juli-augustus 2012

In de prijzen Wethouder Hennie Hemmes, Pekela ‘Keiharde eisen’ › Op de tweejaarlijkse ranglijst van de FNV voor gemeenten met het meest sociale beleid eindigde Pekela dit jaar net achter koploper Heerlen. Was je verrast? ‘Nou, ik was vooral heel blij. We doen in Pekela al jaren enorm ons best om sociale keuzes te maken. Toen we als SP in het college van burgemeester en wethouders kwamen, hebben we daar ook keiharde eisen voor op tafel gelegd. Net als alle andere gemeentes moeten we bezuinigen, dat is nou eenmaal niet anders in deze tijd. Maar daarbij kiezen we ervoor om de meest kwetsbare mensen te ontzien. Gelukkig zitten we in een linkse coalitie, dat scheelt. Je ziet dat ook terug in die FNV-monitor van sociale gemeenten: door de bank genomen scoren coalities met de SP het hoogst.’ › Hoe hebben jullie dat zoal aangepakt in Pekela? ‘We hebben een “armoedepact” gesloten met Veendam. Daarin werken onder meer zorginstellingen en Humanitas samen om te signaleren wie er in moeilijkheden raakt en snel in kaart te brengen welke mogelijkheden er zijn voor ondersteuning. Daardoor wordt de bijzondere bijstand nu bijvoorbeeld beter benut. En we werken met de Stichting Leergeld. Daarmee zorgen we dat kinderen uit arme gezinnen niet buiten de

tribune juli-augustus 2012

boot vallen, maar kunnen sporten en mee op schoolreisjes. Ook zorgen we dat al het geld dat door de overheid beschikbaar wordt gesteld voor de uitvoering van de WMO, ook daadwerkelijk daaraan wordt besteed. Zodat ouderen, gehandicapten en anderen die het echt nodig hebben ook hulp krijgen.’ › Gaat Pekela in 2014 Heerlen van de troon stoten als meest sociale gemeente? ‘Haha, dat is een mooi streven! Maar we moeten natuurlijk afwachten hoeveel ruimte we na de landelijke verkiezingen krijgen om weer ons eigen sociaal beleid te voeren. Het is al jaren de trend dat er steeds meer overheidstaken worden overgeheveld naar de gemeenten, die daar vervolgens steeds minder geld voor krijgen. Vooral de voortdurende bezuinigingen op de WMO baren me zorgen, want Oost-Groningen is een regio met veel vergrijzing. Maar we gaan in elk geval ons stinkende best doen om ook de komende jaren sociale keuzes te maken.’

Wethouder Mariska ten Heuw, Hengelo ‘Praktische blik’ › Hengelo viel tot tweemaal toe in de prijzen als gemeente met de beste Sociale Dienst van Nederland. Hoe doen jullie dat? ‘Door heel veel duidelijkheid te creëren. Wie zich in Hengelo meldt voor een uitkering, krijgt te maken met een strenge intake.

foto sxc.hu

Heerlen is uitgeroepen tot meest sociale gemeente van Nederland, Pekela stond op de (gedeelde) tweede plaats. In Hengelo viel de Sociale Dienst al tweemaal in de prijzen. SP-bestuurders scoren goed op sociaal beleid, zelfs in zwaar weer: ‘Het is een kwestie van keuzes maken.’ Vooraf worden alle rechten en plichten helder op een rijtje gezet. Dat voorkomt repressie achteraf en heeft het voordeel dat alles vervolgens ook heel snel geregeld kan worden. Is je aanvraag terecht, dan heb je ook snel geld op je rekening staan.’ › Was je blij met de prijs? ‘Jawel, maar ik vind dat je het belang ervan wel een beetje mag relativeren. We hebben het natuurlijk wel gevierd. We hebben een grote taart gekocht voor alle medewerkers van de Sociale Dienst, want zij zijn het die het beleid uitvoeren. A hell of a job, zeker in deze tijden. Maar vanuit beleidsoogpunt is een goed functionerende Sociale Dienst natuurlijk maar één aspect van ons sociaal beleid.’

› Waarin onderscheidt zich dat van gemeenten waar de SP niet in het bestuur zit? ‘Alle gemeenten krijgen ingrijpende bezuinigingen opgelegd. Hengelo heeft al 22 miljoen euro moeten inleveren en het eind is nog lang niet in zicht. Dus de ruimte voor nieuw beleid is beperkt: het is vooral hervormen en omvormen. Maar omdat we in een linkse coalitie zitten, kunnen we toch verschil maken. Het is een kwestie van keuzes maken: we laten ons steeds leiden door het principe dat de smart eerlijk verdeeld moet worden. Als sommige groepen onevenredig worden getroffen door een opeenstapeling van verschillende bezuinigingen, doen we er alles aan om dat op te vangen. Zo hebben

foto’s Archief SP Hennie Hemmes.

Mariska ten Heuw.

Peter van Zutphen.

we een collectieve zorgverzekering afgesloten waar mensen met een inkomen tot 120 procent van het minimumloon aan kunnen deelnemen. Met een ruim vergoedingenpakket, bijvoorbeeld voor de eigen bijdrage voor de Geestelijke Gezondheidszorg (GGZ) waar recent zoveel over te doen was. Wij hebben een heel praktische blik en proberen waar dat kan problemen collectief op te lossen, risico’s samen te delen. Niet alleen in het minimabeleid, maar bijvoorbeeld ook voor ondernemers.’

op sociaal beleid maar dit was toch nog wel een verrassing. De FNV kwam langs met een grote taart. Die hebben we uitgedeeld op het stadhuis, aan medewerkers en raadsleden die dit beleid hebben mogelijk gemaakt. Want je kunt als college wel van alles willen, maar zonder medewerking ben je nergens.’

recht heeft op een uitkering en hoe iemand weer aan het werk zou kunnen. Tijdens de uitgebreide incheck wordt ook in kaart gebracht of iemand in de problemen zit en hulp nodig heeft.

› Jullie doen in Hengelo iets speciaals voor ondernemers? ‘Ja, ik heb naast Sociale Zaken ook Economische Zaken in mijn portefeuille. Heel strategisch, want het bevorderen van werkgelegenheid is belangrijk om armoede tegen te gaan. Als SP-wethouder werk ik hard aan het verbeteren van het vestigingsklimaat, bijvoorbeeld door te zorgen voor goede bedrijventerreinen en snelle vergunningsprocedures. In de binnenstad heeft de detailhandel het moeilijk vanwege de crisis en ook daar gaan we uit van het principe van samen delen. Zo hebben we samen met ondernemers een bedrijfsinvesteringszone in het leven geroepen, de BIZ, waaraan alle winkeliers deelnemen. Vanuit de BIZ worden de belangen van de winkeliers behartigd, evenementen georganiseerd, feestverlichting opgehangen – dingen waar alle winkeliers van profiteren. Want ook de profitsector in Hengelo willen we laten groeien en bloeien.’

Wethouder Peter van Zutphen, Heerlen ‘Brede steun’ ›Heerlen is de sociaalste; was je trots toen je dat hoorde? ‘Ja, heel trots. We wisten natuurlijk wel dat we in het college heel hard hebben ingezet

› Jullie beleid wordt breed gesteund? ‘Jazeker. Toen we, na een afwezigheid van twee jaar, in 2006 weer in het college kwamen stond Heerlen er op sociaal terrein slecht voor. Er had een enorme kaalslag plaatsgevonden en er stonden nog meer bezuinigingen op stapel. De mensen waren het zó zat dat de SP in 2006 in een klap de meeste stemmen kreeg. Sindsdien durft in de gemeenteraad geen partij meer openlijk tegen sociale maatregelen te pleiten: het kwartje is heel nadrukkelijk gevallen. Aan sociaal beleid tornen is in Heerlen not done. We krijgen steun uit de hele raad; zelfs van de VVD.’

Wat ook zeker het vermelden waard is, is natuurlijk dat mijn collega-SP-wethouder Riet de Wit Economische Zaken doet. Zij heeft werkgelegenheid hoog in het vaandel en onder haar verantwoordelijkheid is de jeugdwerkloosheid in de hele regio spectaculair gedaald. Wij hebben armoedebeleid en sociaal beleid een integraal onderdeel gemaakt van het hele gemeentelijke beleid. In het FNV-onderzoek scoren we verder hoog met het gehandicaptenbeleid, met name waar het de kwaliteit van huishoudelijke hulp betreft. We zitten ook nog vol plannen voor de komende jaren. Zo willen we zorg en welzijn op wijkniveau gaan regelen. Laat de wijkzuster maar bepalen wat voor zorg er nodig is, zonder zich erom

SP’ers scoren goed op sociaal beleid › Waaraan hebben jullie de prijs zoal te danken? ‘In Heerlen is veel armoede, sinds de mijnsluitingen kampt de regio met hoge werkloosheidscijfers. Maar zoals overal weten veel mensen niet waar ze recht op hebben, ze vragen bijvoorbeeld geen huurtoeslag aan. Dat zogeheten ondergebruik van voorzieningen hebben we drastisch terug weten te dringen. Niet door foldertjes, maar door actieve inzet van mensen uit de praktijk, uit de ouderenzorg en de sociale diensten bijvoorbeeld. Ook doen we veel voor jongeren. We investeren in onderwijs en de Heerlense Sociale Dienst heeft een speciaal jongerenloket. Daar wordt niet alleen gekeken of iemand

te hoeven bekommeren of het geld daarvoor uit potjes van de gemeente, de kruiszorg of de verzekeraars moet komen. Op termijn is dat waarschijnlijk goedkoper en het heeft het grote voordeel dat iemand niet met steeds weer andere mensen en verschillende indicatiestellingen te maken krijgt. Maar daarvoor moeten nog wel de nodige belemmeringen uit de weg worden geruimd in Den Haag.’

tekst Daniël de Jongh

tribune juli-augustus 2012

SP-Kamerlid Paul Ulenbelt en PvdA-Kamerlid MariĂŤtte Hamer bieden het wetsvoorstel aan, aan FNV-voorzitter Ton Heerts.

tribune juli-augustus 2012

Zekerheid voor flexwerkers Uitzendbanen, payrolling, steeds weer tijdelijke contracten; voor werkgevers interessant omdat mensen weer gemakkelijk aan de kant kunnen worden gezet. SP-Kamerlid Paul Ulenbelt en PvdA-Kamerlid Mariëtte Hamer hebben een wetsvoorstel ingediend met tien plannen die de kloof tussen vaste werknemers en flexwerkers verkleinen en de doorstroom naar vast werk bevorderen. Ulenbelt: ‘De Kunduz-partijen verkleinen de kloof ook, maar dan door van iedereen flexwerkers te maken.’

››Waarom is er een wet nodig over flexwerk? ‘Het is de hoogste tijd dat iemand opkomt voor de belangen van flexwerkers. Op dit moment is het mogelijk dat twee collega’s jarenlang naast elkaar hetzelfde werk doen en toch verschillend behandeld worden. De collega die vast in dienst is heeft betere a rbeidsvoorwaarden, ontslagbescherming en – het meest belangrijk – zekerheid. Hij/ zij kan ervan uitgaan dat er werk voor hem is en dat hij elke maand weer salaris krijgt. Hierdoor kan hij een hypotheek afsluiten, een gezin stichten en andere grote beslissingen nemen. De flexwerker heeft al deze zekerheid niet. Die zit opgescheept met de stress of er nog werk is en moet belangrijke beslissingen in het leven uitstellen.’ ››Gaat het om veel mensen? ‘Erg veel en het worden er steeds meer. Meer dan een miljoen mensen met flexibele en tijdelijke contracten, oproepkrachten en uitzendkrachten; inclusief zzp’ers (zelfstandigen zonder personeel) zit je al gauw aan de 1,8 miljoen mensen. Het is onvoorstelbaar dat we in Nederland zo’n grote groep tweederangs werknemers hebben die aan hun lot overgelaten worden en niet weten of ze aan het eind van de maand nog wel werk hebben.’

››Is de SP tegen flexwerk? ‘Nee. Sommige mensen kiezen er zelf voor omdat het beter bij hun leven past dan een vaste baan. En voor bedrijven is het een prima manier om ‘ziek en piek’ op te vangen – om ervoor te zorgen dat het werk gedaan kan worden in bijzondere gevallen zoals bij zieke werknemers en bij piekdrukte. Maar wat je nu ziet is dat bij sommige bedrijven maar liefst 80 procent flexwerker is. Vaste contracten worden vervangen door flex contracten en dan heb je oneerlijke concurrentie op de arbeidsmarkt.’ ››Als dit zo’n groot probleem is, waarom is het dan niet eerder aangepakt? ‘Al jarenlang strijden allerlei mensen voor gelijke behandeling van flexwerkers. De vakbonden zijn al heel lang bezig dit onderwerp op de politieke agenda te zetten. De Stichting van de Arbeid, waarin werkgevers en werknemers overleggen, heeft zich al meerdere malen kritisch uitgelaten over de positie van flexwerkers. In de Tweede Kamer hebben mijn collega’s van de PvdA en ik allerlei voorstellen gedaan en geprobeerd een meerderheid te overtuigen. Maar tot op heden is er nog geen regering geweest die het lef had om dit probleem echt aan te pakken. Er waren al lang plannen om samen met de PvdA een wetsvoorstel te schrijven,

maar door de regeringsdeelname van die partij kwam dat in de koelkast. Toen er weer ruimte was, zijn Hamer en ik meteen om de tafel gaan zitten.’ ››Met als resultaat tien voorstellen in één. ‘Als de wet wordt aangenomen, worden er tien dingen verbeterd. Om te beginnen krijgen tijdelijke werknemers ook recht op een ontslagvergoeding en een opzegtermijn. Hierdoor weten de werknemers of hun contract verlengd wordt of niet en kunnen zij op tijd op zoek naar nieuw werk. Bovendien maken we een einde aan de eindeloze opeenstapeling van tijdelijke contracten. Dit stimuleert werkgevers om sneller een vast contract aan te bieden. Vast werk moet gewoon gedaan worden door vaste werk nemers.’ ››Geldt dat ook voor uitzendwerk? ‘Voor uitzendkrachten gaat ook een opzegtermijn gelden zodat zij op tijd op zoek kunnen naar ander werk. Bovendien mag er niet langer onbeperkt gebruik gemaakt worden van het uitzendbeding. Het uitzendbeding betekent namelijk dat een uitzendbureau de werknemer mag ontslaan als de opdracht gever geen werk meer heeft. Een werknemer heeft in die periode geen enkele ontslagbescherming en kan elke dag ontslagen worden. Absurd als er je erover nadenkt.’

tribune juli-augustus 2012

De Kunduz Vijf willen de ziektewet opblazen.

Vakbond: geen sociale woestijn Paul Ulenbelt en Mariëtte Hamer presenteerden hun wetsvoorstel door het aan te bieden aan de nieuwe FNV-voorzitter Ton Heerts. Dat gebeurde tijdens een manifestatie van de vakbond op Het Plein bij het Tweede Kamergebouw in Den Haag. De FNV gaat in de aanval tijdens de verkiezingen. Met een grappig wildwestthema worden de kiezers opgeroepen om op 12 september níét te kiezen voor de sociale woestijn van de ‘Kunduz Vijf’, maar voor een solidaire, leefbare samenleving. Op de manifestatie op 3 juli ondersteunde de FNV het wetsvoorstel van SP en PvdA. Allerlei typen flexwerkers waren beschikbaar om in een saloon met klapdeuren (‘je komt er door binnen, maar je vliegt er net zo gemakkelijk weer uit!’) met Kamerleden en journalisten te praten over hun situatie. Jerveley Coffie bijvoorbeeld. Zij is voedingsassistente, had een vaste baan, maar werd ontslagen: ‘En nu doe ik het zelfde werk op een an-

tribune juli-augustus 2012

dere locatie van hetzelfde zorgbedrijf, maar dan met een flexcontract. En veel minder uren. Ik ben van acht naar drie uren per dag gegaan.’ Coffie maakt zich nog minder zorgen over zichzelf dan over de oude mensen die ze verzorgt: ‘Met zo weinig uren kan ik niet zorgen dat iedereen goed eet. Je moet tijd met mensen doorbrengen, zodat je ze kent en weet wat werkt. ’s Avonds zijn er soms maar twee verzorgenden aanwezig, geen voedingsassistenten. Zij kunnen niet de tijd nemen om te zorgen dat er goed gegeten wordt. Mensen raken ondervoed. Echt, l etterlijk ondervoed.’ PvdA-Kamerlid Mariëtte Hamer vindt het niet gek dat de FNV zich kan vinden in de tien voorstellen: ‘Veel ideeën in ons wetsvoorstel komen ook van de FNV. Het is niet voor niets dat we het wetsvoorstel aanbieden aan de nieuwe vakbondsvoorzitter. We zijn het er over eens – vakbond, SP en PvdA – dat flexwerken op zichzelf bestaansrecht heeft, maar dat het onderhand in de plaats is

gekomen van het vaste contract. En zeker omdat er veel mensen zijn die niet vrijwillig flexen, moet er wat aan de verschillen met vaste contracten gedaan worden.’ Ook Paul Ulenbelt is blij met de steun van de FNV: ‘De bonden zien in dat veel waar zij voor vechten in de Tweede Kamer wordt opgebouwd of juist afgebroken. Dat de vakbond haar pijlen richt op het Kunduz-akkoord is logisch. Neem het plan om het inkomen van flexwerkers die ziek worden sneller te laten dalen, tot slechts 70 procent van het minimumloon. Belachelijk! De Kunduz-partijen zetten dit door, en partijen als GroenLinks en D66, die altijd pleiten voor gelijke behandeling van tijdelijke krachten, doen hieraan mee. Om nog maar te zwijgen van een partij als de VVD, voor wie het verslechteren van arbeidsvoorwaarden gesneden koek is.’

››En hoe zit dat met ‘payrollen’? ‘Payrollen is een nieuwe, ongewenste variant van de arbeidsovereenkomst. In feite is het gewoon een juridisch trucje waarbij de verantwoordelijkheid van een werkgever verdeeld wordt over een salarisadministratiekantoor en een feitelijk werkgever. Een werknemer die vervolgens zijn/haar recht wil halen valt tussen de wal en het schip. Want de werkgever en het salariskantoor wijzen naar elkaar als de werknemer aanklopt. Bovendien heeft de werknemer geen enkele ontslagbescherming meer omdat het UWV aparte regels hanteert voor payrollers. Zo ontduiken werkgevers hun verantwoordelijkheid. Wij willen dat hier simpelweg een einde aan komt door de feitelijke werkgever weer helemaal verantwoordelijk te maken. Je mag nog steeds de administratie uitbesteden als werkgever, maar elke werknemer heeft in ons voorstel voortaan maar één werkgever: het bedrijf waar de werknemer gesolliciteerd heeft en elke dag werkt. Punt. Geen trucjes meer.’

De tien punten voor zekerder flexwerk 1. Werknemers met een tijdelijk contract krijgen net als vaste werknemers een ontslagvergoeding als hun contract afloopt. Voor elk gewerkt jaar krijgen ze een maandsalaris.

2. Werknemers met een tijdelijk contract en uitzendkrachten krijgen ruim van tevoren te horen of het contract verlengd wordt.

3. Er komt een einde aan het eindeloos geven van tijdelijke contracten. Er mogen nog maar maximaal twee opeenvolgende tijdelijke contracten worden gegeven. Iedereen krijgt na maximaal twee jaar een vast contract. De draaideurconstructie waarbij de werknemer 3 maanden in de WW wordt geparkeerd is ook niet meer mogelijk. Deze termijn wordt namelijk opgerekt naar 12 maanden.

››De werkgevers zullen blij met je zijn… ‘Het is waar dat ze het zichzelf niet meer zo gemakkelijk kunnen maken. Maar we pakken het ook positief aan. We stimuleren werkgevers om mensen vast aan te nemen, door de financiering van de Werkloosheidswet (WW) aan te passen. Nu draagt de werkgever voor elke werknemer een vast bedrag af aan een fonds waar de uitkeringen uit betaald worden. Maar flexwerkers moeten veel vaker gebruik maken van het vangnet van de WW. Wij willen dat de vervuiler gaat betalen: werkgevers betalen voor vaste krachten een lagere premie. Als een werkgever dan veel flexwerkers in dienst heeft, moet die meer premie betalen. Heeft hij dezelfde mensen in vaste dienst, dan betaalt hij veel minder. Werkgevers merken het dus direct in hun portemonnee als ze meer vaste contracten gaan gebruiken.’

het slop te halen; daar zal geen werkgever tegen zijn.’

››Vaste contracten zijn toch ook voor de werkgever beter? ‘Als je een werkgever bent met langetermijnvisie wel. Meer zekerheid voor werknemers betekent dat scholing ook weer interessanter wordt. Als mensen langer bij je bedrijf werken, meer ervaring hebben en ook nog geschoold zijn, is dat goed voor de kwaliteit van het geleverde werk. Economen beargumenteren dat te veel flexwerken slecht is voor de innovatie en de groei van de productiviteit – precies het soort dingen die onze economie versterken. Tel daarbij op dat mensen door de toenemende zekerheid over het inkomen weer geld durven uitgeven en je begint de economie weer uit

››Is het toevallig dat het wetsvoorstel zo vlak voor de verkiezingen wordt ingediend? ‘Nou, het is wel zo dat het voorstel nu zo’n beetje klaar is. Dat was ook zo geweest als het kabinet niet gevallen was. Maar het voordeel is wel dat de kiezer zich over dit belangrijke onderwerp kan uitspreken. Want als het ingediend is, duurt het nog een tijd voor het echt behandeld wordt en erover wordt gestemd. Dat zal pas na de verkiezingen zijn. Onze plannen liggen dus tijdens de verkiezingen en tijdens coalitie-onderhandelingen op tafel. Het is in elk geval één belangrijk onderdeel waar we met de PvdA niet meer over hoeven te onderhandelen.

4. Nadelen van payrollen worden aangepakt. Een werknemer heeft voortaan maar één werkgever: het bedrijf waar hij gesolliciteerd heeft en waar hij elke dag voor werkt.

5. Werkgevers die gebruik maken van vaste contracten worden beloond met lagere WW-premies. Vaste krachten worden hierdoor goedkoper en aantrekkelijker voor werkgevers.

6. Het concurrentiebeding verbiedt een werknemer bij een andere werkgever te gaan werken als zijn contract afloopt. Dit past niet bij tijdelijke contracten en wordt daarom alleen toegestaan bij vaste contracten.

7. De proeftijd, waarbij aan het begin van het contract te allen tijde op gezegd mag worden, wordt verboden bij een contract van minder dan 6 maanden.

8. Uitzendkrachten krijgen meer rechten. Het uitzendbeding, waardoor uitzendkrachten per direct op straat gezet kunnen worden, mag maximaal 18 maanden gebruikt worden.

9. Uitzendkrachten krijgen als er geen werk is eerder recht op loondoor betaling.

10. Elk contract moet op papier gezet worden, zodat alle gemaakte afspraken terug te vinden zijn. Om de werknemer meer rechtszekerheid te bieden en de bewijslast te vereenvoudigen wordt het verplicht om contracten voortaan altijd schriftelijk vast te leggen.

Maar ook als de SP niet in de regering komt, buigt de nieuwe Tweede Kamer zich over onze wet. Kiezers kunnen op 12 september mee laten wegen welke partijen vóór meer zekerheid voor flexwerkers zijn, en welke tegen.’ tekst Diederik Olders foto’s Sander van Oorspronk

Kijk voor de FNV-actie op www.socialewoestijn.nl

tribune juli-augustus 2012

nieuws

SP start campagne op 19 augustus

> SP OPEN AIR Het zal een bijzondere dag worden: SP Open Air 2012 in het Nederlands Openluchtmuseum in Arnhem. Een kans om samen met een heleboel partijleden en hun familie, jong en oud, nieuw of al lang van de partij, kennis te maken met alles wat de SP zo leuk en energiek maakt. Op SP Open Air heeft u de unieke gelegenheid om in gesprek te gaan met onze Kamerleden; zij zijn er helemaal voor u. Er zijn politieke debatten, waar u zelf aan mee kunt doen. Natuurlijk is Emile Roemer er. Hij zal, onder ongetwijfeld grote media-aandacht, onze plannen met Nederland uit de doeken doen. Dit is de officiële aftrap van de verkiezingscampagne, al zijn actieve leden in het hele land dan al volop aan de slag. Alles in een geweldig sfeervolle omgeving, omlijst met muziek en cabaret. En iedereen gaat tijdens dit feest heel bijzonder op de foto; om OPEN AIR 2012 nooit meer te vergeten!

Kaarten bestellen Toegangskaarten kosten slechts vijf euro. Kinderen jonger dan twaalf mogen voor half geld mee. Wel geldt: op is op. Het kan snel gaan, dus wees er snel bij. Bestellen kan op onze ledensite: www.spnet.nl

> Snel succes tegen slecht woningonderhoud foto Bas Stoffelsen

De SP Middelburg heeft een snel succes tegen slecht woningonderhoud geboekt. Zij verrichtten een grondig onderzoek naar de staat van woningen in de Edelstenenbuurt. De woningbouwcorporatie schrok van de

Renske Leijten en Henk van Gerven.

resultaten en zegde snel toe de problemen op te lossen. Het is natuurlijk pas echt een resultaat te noemen als deze toezegging ook wordt nagekomen, dus ook dat zal de SP Middelburg onderzoeken.

> Lijstverbinding GroenLinks, PvdA en SP

> Renske Leijten (SP) populairst voor ministerschap Niet minder dan 294.014 bezoekers van de website Handicapnieuws.net hebben in juni via die site en sociale media gestemd op hun favoriete kandidaat voor minister van Volksgezondheid. Maar liefst drie SP’ers prijken in de top-tien: SP-Tweede Kamerlid Henk van Gerven op 6, voormalig SP-leider Agnes Kant op 2 en SP-Tweede Kamerlid Renske Leijten op 1. Een opvallende uitslag, maar niet onverwacht: deze SP’ers zijn al vaak genoemd als droomkandidaat voor deze ministerspost.

Het nieuwsbericht is gearchiveerd en hier te vinden: sp.nl/9z61m

tribune juli-augustus 2012

De politieke partijen PvdA, SP en GroenLinks gaan een lijstverbinding aan bij de Tweede Kamerverkiezingen van 12 september. Dit hebben de partijvoorzitters Hans Spekman (PvdA), Jan Marijnissen (SP) en Heleen Weening (GL) afgesproken. SP-partijvoorzitter Jan Marijnissen: ‘Ik ben hier erg blij mee. Niet alleen omdat we zo de meeste zetels binnen het links-progressieve kamp kunnen krijgen, maar ook

vanwege het politieke signaal dat ervan uitgaat.’ Door een lijstverbinding is de kans extra groot dat restzetels toekomen aan de drie partijen. Het is voor het eerst dat alledrie de linkse partijen gezamenlijk een verbinding van de kieslijsten aangaan. Wel waren er eerder lijstverbindingen tussen de PvdA en GroenLinks en tussen de SP en GroenLinks.

nieuws

Zorg in de buurt is voor de SP altijd een belangrijk punt geweest. In 2007 zei toenmalig zorg-woordvoerder Agnes Kant: ‘De SP stelt voor dat de verantwoordelijkheid voor hulp en thuiszorg voor ouderen, chronisch zieken en gehandicapten in handen komt van buurtzorgteams van wijkverpleegkundigen.’ Er wordt niet naar geluisterd. Tot eind 2011, als minister Schippers ineens laat weten dat het inzetten van wijkverpleegkundigen een heel goed initiatief is. Zij huldigt nu als uitgangspunt: dichtbij wat kan en verder weg waar nodig.

Splitsen NS In 1995 zei toenmalig SP-Kamerlid Remi Poppe over de mogelijke splitsing van de NS: ‘De samenhang is verdwenen.’ Nog in 2003 waarschuwde SP-Kamerlid Arda Gerkens: ‘Moeten wij niet concluderen dat verzelfstandiging van het spoor een onmogelijkheid is en dat het per definitie alleen maar slechter kan worden als wij hiermee doorgaan?’ Het ging toch door. Toenmalig VVD-woordvoerder Johan Remkes zegt nu: ‘Met de wijsheid achteraf moet je zeggen dat onvoldoende is onderkend dat ProRail en NS tegenstrijdige belangen hebben.’ Wijsheid achteraf?

Bankenbelasting In 2009 pleit Agnes Kant, toen SP-fractievoorzitter ervoor om ‘een bankenheffing in te voeren, zodat de banken gaan meebetalen aan de maatschappelijke schade die zij hebben veroorzaakt.’ CDA, PvdA, VVD, CU, D66 en SGP wijzen het voorstel af. Twee jaar later komt het kabinet-Rutte ineens met een voorstel voor bankenbelasting. Jan Kees de Jager, CDA-minister van Financiën daarover: ‘De sector betaalt het natuurlijk niet graag, maar hebben ze gezien wat er na de crisis in die sector is gestopt?’

De euro Ewout Irrgang, SP-woordvoerder Financiën, zei al in 2001: ‘Invoering van de euro betekent niet alleen dat we met dezelfde munt

foto Arie Kievit / Hollandse Hoogte

Wijkverpleegkundigen

foto Martijn Beekman / Hollandse Hoogte

De SP is er vaak vroeg bij om gevolgen van beleid te doorzien en problemen te signaleren. Vroeg of laat komen andere partijen in de Tweede Kamer er achter dat onze analyse én oplossingen kloppen. De afgelopen jaren hebben we hier in de Tribune regelmatig aandacht aan besteed. In deze speciale zomereditie een overzicht van opvallende ‘vroeg of laatjes’.

foto: Peter Hilz / Hollandse Hoogte

Vroeg of laat

Wijkverpleegkundigen, spoorsplitsing en de coalitie-onderhandelingen van 2006.

betalen, maar ook dat er één monetaire politiek gevoerd wordt. […] Eén centrale Europese bank, die van Lapland tot Sicilië hetzelfde rentepercentage hanteert. Die rente is hét middel om de economische temperatuur te regelen. […] In al die totaal verschillende economieën wordt de kachel nu overal even hoog gezet […] Dat gaat onherroepelijk problemen opleveren, die nauwelijks op te lossen zijn.’ Wat er gebeurde weten we inmiddels…

Afhaken Op 22 november 2006 werd de SP met 25 zetels de grote winnaar van de verkiezingen voor de Tweede Kamer. De onderhandelingen met CDA en PvdA om een regering te vormen mislukten. Volgens de PvdA omdat de SP was ‘afgehaakt’. Onderhandelaar Jan Marijnissens ontkenning werd niet geloofd. Totdat Wikileaks jaren later een zeldzaam inkijkje bood in wat normaal verborgen

blijft. Amerikaanse diplomaten meldden over een gesprek met PvdA’er Frans Timmermans, nog vóór de onderhandelingen: ‘Frans Timmermans wees onomwonden iedere mogelijkheid tot het vormen van een coalitie met de SP af.’

Sociale huurwoningen Remi Poppe, toen SP-Kamerlid, in 1995 over het voorstel waarin de overheid de volkshuisvesting verzelfstandigt: ‘Het Rijk, de overheid, laat de volkshuisvesting over aan de grillen van de markt, waar begrippen als “sociaal”’ en “solidariteit” geen enkele rol spelen.’ Zeventien jaar later: 400.000 naoorlogse sociale huurwoningen gesloopt; wachtlijsten in sommige steden meer dan 18 jaar; topmensen van woningcorporaties steken in zes jaar bijna 30 miljoen euro in eigen zak; de schade door hun onverantwoord gedrag is meer dan 300 miljoen. Het is niet altijd fijn om vroeg of laat gelijk te krijgen.

tribune juli-augustus 2012

nieuws

‘Onverantwoord’, zo kwalificeert SP-Tweede Kamerlid Henk van Gerven het achterhouden van informatie over de besmetting van 100 bedrijven met Q-koorts. De Gezondheidsdienst voor Dieren en het ministerie van Landbouw wisten uit tankmelkonderzoek al een jaar voor de ruimingen dat er sprake was van besmetting. Beide instanties lieten na om die informatie openbaar te maken. Van Gerven: ‘Minder mensen waren ziek geworden en overleden als dit niet onder de pet was gehouden en de overheid eerder in actie was gekomen.’ Uit onderzoek door het nieuwsprogramma Nieuwsuur bleek dat eind 2008 al duidelijk was dat 100 van de 300 onderzochte geitenhouderijen besmet waren met Q-koorts. Dat werd destijds niet bekend gemaakt. De tankmelkmonitoring werd door de toenmalige ministers Klink en Verburg pas verplicht gesteld in 2009. Zij beweerden destijds dat pas eind 2009 een speciale laboratoriumtest beschikbaar was om Q-koorts in geitenmelk vast te stellen. De epidemie veroorzaakte ten minste 25

foto sxc.hu

> Van Gerven: ‘Achterhouden informatie Q-koorts onverantwoord’

doden en 4.000 zieken. Van Gerven: ‘Deze nieuwe feiten maken opnieuw duidelijk dat de overheid nalatig is geweest en dat

bedrijfsbelangen boven volksgezondheid gingen. Het wordt tijd dat de overheid dit erkent. Boeren zijn financieel gecompenseerd voor de ruimingen, maar de slachtoffers hebben geen compensatie gehad. Er moet een Q-koortsfonds komen om slachtoffers schadeloos te stellen.’ Van Gerven wil ook dat de controle anders wordt georganiseerd: ‘Om elke schijn van belangenverstrengeling te vermijden moet de Gezondheidsdienst voor Dieren, die verantwoordelijk is voor de testen, onafhankelijk van de boeren worden. Het is nu een bv die niet onder het ministerie valt en waarvan de aandelen in handen zijn van de Land- en Tuinbouworganisatie (LTO) en andere boerenorganisaties. Onafhankelijkheid moet worden gewaarborgd en vertrouwen in de nieuwe organisatie zal van de grond af aan moeten worden opgebouwd.’ Als reactie op de uitzending liet het kabinet door PriceWaterhouseCoopers onderzoek doen. Mede naar aanleiding daarvan heeft de advocaat van de slachtoffers een schadeclaim bij de overheid aangekondigd, namens vierhonderd slachtoffers.

foto archief SP

> Crimineel geld niet laten liggen

Wat zijn verkiezingen zonder verkiezingsborden?

> Vrijwilligers gezocht om verkiezingsborden te plaatsen Het gemeentebestuur van Wageningen heeft bedacht dat er wel op verkiezingsborden bezuinigd kan worden. Het plaatsen en opruimen van de verkiezingsborden kost immers geld. Een belachelijke bezuiniging, vindt de SP Wageningen. Voor het geval dit niet rechtgezet wordt, roept de SP Wage-

tribune juli-augustus 2012

ningen mensen in Wageningen op om zich te melden als vrijwilliger om de borden te plaatsen. Het Wageningse SP-bestuurslid Nico Bijl hoopt dan wel dat ze van de gemeentelijke aanhangwagen mogen gebruiken.

In het verkiezingsprogramma heeft de SP een investering in honderd extra financieel rechercheurs opgenomen. Volgens SP-Tweede Kamerlid Sharon Gesthuizen is dat hard nodig: ‘De inzet van extra rechercheurs kost natuurlijk geld, maar dat gaan zij dubbel en dwars terug verdienen. De praktijk is nu dat bij veel delicten zoals woninginbraken, roofovervallen of kleine fraudes, het geld niet van de crimineel wordt afgepakt. Van gewone agenten op straat kun je niet verwachten dat zij boekhoudingen door gaan pluizen of na kunnen speuren waar het geld gebleven is. Daar heb je specialisten voor nodig en die zijn er veel te weinig. Daarmee is de overheid een dief van haar eigen portemonnee.’ Gesthuizen vindt dat de rechercheurs vooral in de districten, dicht bij de wijken, aangesteld moeten worden. ‘Vrijwel elk strafbaar feit draait om geld verdienen. De recherche moet niet alleen landelijk maar ook lokaal de jacht openen op de buit van criminelen. Dat is nu niet de praktijk.’ Gesthuizen denkt dat er op termijn meer dan honderd miljoen euro extra verdiend kan worden door criminelen te ‘plukken’.

nieuws

> SP-partijpand officieel geopend En de naam van het partijpand is...: De Moed. Er kwamen vele inzendingen binnen op de prijsvraag die was uitgeschreven. Uiteindelijk was de winnares mevrouw Mevrouw C. Klasema. Zij bedacht niet de naam ‘De Moed’, maar kwam met het voorstel dat de jury op het idee bracht voor deze naam. Zij stelde voor het pand naar Karel Glastra van Loon te noemen; de in 2005 overleden schrijver en SP-activist die de tekst schreef van het bekende SP-lied:

Deze tekst is met grijze letters op de wand van de receptie in het nieuwe partijkantoor geschilderd; het woord ‘moed’ is rood geschilderd. Jan Marijnissen was voorzitter van de jury en legde uit waarom deze naam gekozen is: ‘Er was moed voor nodig om veertig jaar geleden te zeggen: wij gaan Nederland en de wereld veranderen, en daarom richten we een nieuwe partij op; er

foto Sander van Oorspronk

Blijf niet mokkend aan de kant staan Stel een daad en toon je moed Laat je woede hand in hand gaan met het goede dat je doet.

Emile Roemer, uitvoerend kunstenaar Bert Fest en bedenker Thomas Widdershoven voor het kunstwerk.

was moed voor nodig om vijfendertig jaar geleden te besluiten een groot pand in Rotterdam aan te kopen; er was moed voor nodig om toen te geloven dat de toen nog kleine partij kon uitgroeien tot een van de grootste partijen van ons land; er was moed voor nodig om Rotterdam in te ruilen voor Amersfoort en om een oude bankbunker om te bouwen tot een modern en transparant partijbureau. Er is moed voor nodig om overal en altijd op te komen tegen onrecht, te spreken als anderen zwijgen, te handelen als anderen wegkijken.’ De officiële openingshandeling is verricht door Emile Roemer. Hij onthulde met het jongste SP-lid, Tanja Rasing (16 jaar) het kunstwerk voor de deur van het pand. ‘Een mens is meer’ is er op de rode kolom van boven naar beneden en van onder naar boven te lezen. In het hart van deze Tribune is het boekje over de verbouwing van ‘De Moed’ en de verhuizing opgenomen. Geschreven door de Osse SP’er Jules Iding en met foto’s van die andere Osse SP’er, Paul Peters.

> ’t Tejaterke in Best voorlopig gered

Op 4 juni zijn 4.000 handtekeningen aangeboden aan de gemeente en toen bleek dat de raadspartijen, met uitzondering van coalitiepartij D66, de sloop niet over hun hart konden krijgen. Besloten werd om ’t Tejaterke voorlopig in stand te houden. D66-wethouder Meeuwis hield het daarop voor gezien en stapte op. ‘Dat de accomodatie ten minste tot het eind van het jaar gered is, is afgedwongen door actievoeren’, zegt de Eindhovense SP’er Henk van der Wal, die de SP-werkgroep in Best begeleidde. ‘Het mooie is dat het culturele leven in Best een nieuwe impuls heeft gekregen. In de verenigingen staan nu alle neuzen dezelfde kant op; ze durven weer’, aldus Van der Wal die hoopt dat de

foto Henk van der Wal

Een handtekeningenactie op de markt, een protestmars door het centrum, een optocht op zondagmorgen met de harmonie voorop; de verenigingsleden, toneelspelers en andere gebruikers van ’t Tejaterke in het Brabantse Best oogsten veel aandacht en sympathie met hun acties voor het behoud van ‘hun’ cultureel centrum. De SP-werkgroep in Best trok samen met hen op om de door de gemeente gewenste sloop te voorkomen.

Theateractie in Best. sloop van ’t Tejaterke straks definitief van de baan is. Het voorlopige succes heeft inmiddels een staartje gekregen. Naast een reeks burgemeesters en de Brabantse Commissaris van de Koningin zijn de SP-Kamerleden Emile Roemer en Jasper van Dijk gevraagd om zitting te nemen in het Comité van Aanbeveling van de grootscheepse voorstelling ‘Oorlogstuig’ van toneelvereni-

ging Ons Eygen Landt uit Best. Daar hoefde het tweetal niet lang over na te denken. ‘Oorlogstuig’ speelt op diverse data in september in Best.

www.oorlogstuig.nl

tribune juli-augustus 2012

nieuws

SP-Tweede Kamerlid Nine Kooiman (foto) krijgt steun van een meerderheid van de Tweede Kamer voor haar voorstellen voor betere jeugdzorg. Iedere jeugdhulpverlener moet zich voortaan registreren in een beroepenregister en valt daardoor ook onder het tuchtrecht. Kooiman: ‘Hiermee komt een eind aan de rare situatie dat iedereen zich zomaar als jeugdhulpverlener kan voordoen.’ Ook het samen met de PvdA ingediende voorstel voor verplichte bij- en nascholing van jeugdhulpverleners kreeg steun. Kooiman: ‘Wanneer de verantwoordelijkheid voor de jeugdzorg binnenkort wordt overgedragen aan de gemeenten, moet veilige en goede zorg ook gegarandeerd zijn. Deze voorstellen voor registratie en scholing van personeel zijn twee belangrijke stappen. De jeugdzorg is geen plek voor charlatans.’

foto Anouk Pross

foto Suzanne van de Kerk

> Betere jeugdzorg

SP’ers met Nick, Iris en Timmy.

> Verspilling waar de honden geen brood van lusten In het hele land was er van tevoren veel over te doen. Veel SP-afdelingen stelden hun gemeente voor om niet mee te doen aan zulke verspilling: het jubileumcongres van de Vereniging Nederlandse Gemeenten. Raadsleden kunnen het entreegeld van achthonderd euro per persoon declareren en de gemeente Den Haag is er sowieso al zes ton aan kwijt. Reden voor

de SP’ers in Den Haag om zich bij de ingang te melden en de bezoekers te vragen om via een doggybag iets terug te geven aan de inwoners van Den Haag. Veel van de bezoekers hadden er duidelijk geen behoefte aan om stil te staan bij de hoge kosten van het feestje. Zij negeerden het speciale ontvangstcomité bestaande uit de honden Nick, Iris en Timmy.

foto sxc.hu

> Kamer volgt SP: geen tv-opnamen op spoedeisende hulp

De minister moet er voor zorgen dat er op plekken waar spoedeisende hulp wordt verleend, zoals in ambulances en op de

tribune juli-augustus 2012

spoedeisende hulp, geen tv-opnamen meer gemaakt mogen worden. De Tweede Kamer heeft een motie hierover van

SP-Kamerlid Renske Leijten gesteund. Schippers wilde de mogelijkheid om te filmen nog openlaten, ook na de storm van kritiek die was ontstaan doordat EyeWorks en het VU Medisch Centrum mensen hadden gefilmd zonder hun toestemming. Nog twee voorstellen van Leijten haalden het. Eén roept de minister op het maximale te doen om de schadeclaim van Eyeworks aan het VU Medisch Centrum van bijna twee ton terug te vorderen. De tweede stelt dat de filmopnamen die gemaakt zijn, vernietigd worden – ook al vond de minister dat ze daar niet over gaat. Leijten: ‘De minister schuift vaak verantwoordelijkheden van zich af, maar nu komt ze daar gelukkig niet mee weg.’

nieuws

Begin juni kreeg SP-Tweede Kamerlid Harry van Bommel van de Boliviaanse ambassadeur bericht dat president Evo Morales tijdens zijn eendaagse bezoek aan Nederland op 12 juni graag SP-leider Emile Roemer wilde ontmoeten. Een uitzonderlijk verzoek, omdat staatshoofden doorgaans geen oppositieleiders van andere landen bezoeken tijdens buitenlandse reizen. Het motief van Morales laat zich raden; ook de Boliviaanse ambassade ziet de opmars van de SP in de peilingen en heeft waardering voor het feit dat de SP zich onafhankelijk opstelt en niet aan de leiband van de Amerikanen loopt. In het gesprek, dat op het Binnenhof plaatsvond, benadrukte de eerste democratisch gekozen inheemse president de grote stappen vooruit die zijn land de afgelopen jaren gemaakt heeft. Niet alleen heeft Morales de overheidsfinanciën op orde gebracht en forse economische groei weten te bewerkstelligen, maar ook heeft Bolivia de eerste stappen gezet op weg naar een maatschappij waar mensen kans hebben op een menswaardig bestaan. Zo gaan steeds meer kinderen naar school en is er een ambitieus plan ter bestrijding van armoede opgezet. Een van de gespreksthema’s was de financiële en economische crisis in Europa en de wereld en de mogelijkheid om een sociale uitweg te vinden. Roemer: ‘Natuurlijk zijn er verschillen tussen ons, en die zijn in het gesprek ook benoemd, maar wat ons

foto Sander van Oorspronk

> Hoog bezoek voor Roemer: president Morales van Bolivia

bindt is het besef dat sociale emancipatie en het eerlijk verdelen van onze rijkdom van essentieel belang zijn.’ Het gesprek – dat flink uitliep – eindigde met de uitnodiging van de president van Bolivia aan Roemer om eens met eigen

ogen te kijken hoe de situatie in Bolivia is. Roemer: ‘Het was een bijzonder bezoek, want het gebeurt natuurlijk niet iedere dag dat een buitenlands staatshoofd bij ons op bezoek komt. In die zin ben ik buitengewoon vereerd.’

> SP-succes > SP-successen op laatste Kamerdag gehandicaptenvervoer Vijf juli was de laatste dag voor het reces VVD, CDA en D66 het tot de laatste snik Meebeslissen over de kwaliteit: dat mogen belanghebbenden in het bovenregionale gehandicaptenvervoer straks, dankzij een voorstel van SP-Kamerlid Renske Leijten. Leijten is blij met de steun van de Tweede Kamer: ‘In de afgelopen jaren hebben we vele problemen gezien. Mensen wachtten soms tevergeefs op vervoer of moesten lang omreizen voor ze op hun bestemming waren. Chauffeurs werden niet of slecht opgeleid. Bij misstanden kregen we telkens te horen dat pas bij een nieuw vervoerscontract de problemen konden worden opgelost. De overheid moet nu een nieuw contract maken, dus nu is de tijd daar om alle belanghebbenden, gebruikers en vervoerders, mee te laten beslissen over de voorwaarden in het contract.’

van de Tweede Kamer. Op de laatste Kamerdag is nog veel besproken. De laatste kans om voor de zomer successen te boeken. De SP haalde enkele belangrijke zaken binnen. Stop met JSF – Een meerderheid heeft voor een motie van PvdA en SP gestemd om te stoppen met de JSF. ‘Nederland is bevrijd van een nodeloos prestigeproject’, aldus SP-Kamerlid Jasper van Dijk. Maximum aan nevenfuncties – De wet was al aangenomen, maar VVD, D66 en CDA probeerden het alsnog af te zwakken: de maximering van het aantal toezichthoudende functies voor grote bedrijven en instellingen. SP-Kamerlid Ewout Irrgang is tevreden over de uitkomst: ‘Het belangrijkste is dat de maximering van het aantal nevenfuncties toch doorgaat en nu snel in werking kan treden. Het is jammer dat

blijven opnemen voor het old boys network. Het doorbreken van de cultuur van grote aantallen commissariaten verzamelen en slecht toezicht houden moet worden doorbroken.’ Controle en toezicht op sociale volkshuisvesting – Er zijn vijf voorstellen gesteund die problemen met financieel wanbeleid in de volkshuisvesting tegengaan. SP-Kamerlid Sadet Karabulut: ‘Ik hoop dat we ook al onze andere voorstellen snel kunnen gaan uitvoeren, zodat debacles zoals bij Vestia en de SS Rotterdam zich niet meer kunnen voordoen.’ Verbod nertsenhouderij – Steun was er ook voor het aanvullende wetsvoorstel van SP en PvdA voor een verbod op de nertsenhouderij. SP-Kamerlid Henk van Gerven: ‘Dit is een mooie dag voor het dierenwelzijn.’

tribune juli-augustus 2012

SP-HORROr

Nu het de SP in de peilingen goed gaat, komt ook de bangmakerij weer op gang. VVD-leider Rutte wordt ’s nachts al zwetend wakker. Het is echter niet voor niets dat horrorverhalen in de boekhandel bij ‘fictie’ te vinden zijn. Hier wat feiten, voor als u tijdens verjaardagen weer met horrorverhalen over de SP wordt geconfronteerd.

Anti-Europa!

Dat de SP kritisch is op de richting die de Europese Unie op gaat, is duidelijk. Het is nu voornamelijk een project dat de grote multinationals bevoordeelt. En de obsessie met bezuinigen die Brussel aan landen oplegt verergert de crisis alleen maar. Maar tegelijk is de SP zeer positief over Europese samenwerking. Grensoverschrijdende problemen wil de SP graag samen aanpakken. SP-europarlementariër Dennis de Jong zet goede stappen vooruit bij het aanpakken van het ondoorzichtige lobbycircus in Brussel, het verbeteren van het Europees strafrecht en het versterken van de positie van coöperatieve bedrijven. SP-Kamerlid Harry van Bommel pleit voor een Europees sociaal groeipakket om uit de crisis te komen. Een pleidooi voor Europese samenwerking dus. Zoals te verwachten zijn er weer anderen die dan gaan roepen: de SP wil Nederland overleveren aan Brussel!

rijken verdwijnen! Help! Als links / de SP aan de macht is worden de rijken weggejaagd! De belastingen zijn al zo hoog en bij nóg meer belasting ontvluchten zij massaal het land. Feit: Nederland werd in 2009 door Obama nog een belastingparadijs genoemd; hoogleraar belastingrecht prof. dr. Michielse gaf hem toen groot gelijk. Een jaar geleden concludeerde econoom Geert Reuten in de Spanning nog dat de Nederlandse belasting op het vermogensinkomen van huishoudens de laagste is in de Europese Unie. De SP pleit niet voor veel hogere belastingen, maar vindt wel dat de mensen die het kunnen missen ook hun steentje moeten bijdragen om uit de crisis te komen. In landen waar dat al zo is, wonen nog steeds genoeg rijken…

tekst Rob Janssen en Diederik Olders illustratie Marc Kolle 56

tribune juli-augustus 2012

mkb vermorzeld! De SP wil de hardwerkende ondernemer pakken! Zoiets beweerde MKB-Nederlandvoorzitter Hans Biesheuvel naar aanleiding van een vergelijking van verkiezingsprogramma’s. SP-Kamerlid Sharon Gesthuizen reageerde verbaasd, omdat er juist veel erkenning is voor de goede MKB-voorstellen in het programma. Biesheuvel kijkt alleen naar de rijkste ondernemers, volgens Gesthuizen: ‘De SP biedt voor kleine en middelgrote ondernemers meer heil dan de VVD. Die partij is er voor het grote geld, wij zijn er voor de gewone zelfstandige.’ Feit (dat Gesthuizen heel chique niet benoemt): Biesheuvel is zelf prominent VVD’er. Nog een feit: Michael van Straalen, vicevoorzitter van MKB-Nederland zei eerder over Gesthuizens plan Hart voor de Zaak: ‘Dit plan zou in geen enkel verkiezingsprogramma misstaan.’

schatkist leeggezogen! Links heeft een gat in de hand, hoor je rechtse politici regelmatig roepen. De feiten halen die mythe genadeloos onderuit. NRC Handelsblad kwam vorige maand op basis van CBS-cijfers tot de volgende conclusie: ‘Er waren in jaren van economische groei relatief minder vaak tekorten bij regeringen met de PvdA dan bij regeringen met CDA en VVD.’ En: ‘De “no-nonsense” kabinetten- Lubbers I en II van CDA en VVD bijvoorbeeld, boekten hoge begrotingstekorten in jaren van economische voorspoed.’ Economen wisten anderhalf jaar geleden al in een artikel in het Nederlands Dagblad over de staatsfinanciën te vertellen: ‘Het rechtse kabinet van Van Agt en Wiegel presteerde verreweg het slechtst.’ Was het niet Wiegel die over Den Uyl zei: ‘Sinterklaas bestaat, daar zit hij’?

zombies die alleen maar tegen zijn! Pas op! De SP is alleen maar overal tegen en wíl zelf niet eens besturen. In de echte wereld levert de SP al jarenlang wethouders, nu in zeventien gemeentes. Bovendien maakt de partij sinds de Statenverkiezingen vorig jaar in de provincies Noord-Brabant en Zuid-Holland deel uit van de colleges van Gedeputeerde Staten. En wat is de volgende stap die de SP na 12 september wil gaan zetten? Juist: meeregeren in het volgende kabinet. Om wat te veranderen. En dáár zijn de bangmakers zelf het bangste voor! tribune juli-augustus 2012

Eindelijk schadevergoeding voor asbestslachtoffer

‘Wij hadden geen idee’ Als loodgieter werkte Jan Wuijts jarenlang met asbest. Nu, tientallen jaren later, heeft hij niet lang meer te leven. Schadevergoeding lag voor de hand, maar hij werd een jaar lang aan het lijntje gehouden. Totdat de zaak bij Bob Ruers op het bureau kwam.

tribune juli-augustus 2012

Het begon vorig jaar april. Ineens voelde Eindhovenaar Jan Wuijts pijn in zijn zij. In eerste instantie dacht hij aan een verrekt spiertje. Tot dan toe deed hij regelmatig aan krachtsport, dus misschien toch een kilootje te veel op de halter genomen? Maar niet veel later kreeg hij plotseling geen adem meer toen hij een plantje in de voortuin wilde zetten. Daarna werd het erger. ‘Het gebeurde

dat ik ’s nachts ineens niet meer kon praten, pijn had, me nauwelijks meer kon bewegen’, vertelt Wuijts (73). ‘Voor de EHBO en de huisarts was het een raadsel. Ze onderzochten mijn bloed en mijn longen en die bleken in orde. Ze konden niks vinden. Toen ben ik zelf maar eens op het internet gaan zoeken en al snel wist ik het eigenlijk al: mesothelioom. Asbestkanker. Ik heb namelijk veel met dat spul gewerkt.’ Na een lange en vermoeiende reeks testen in het ziekenhuis kreeg hij uiteindelijk de zwaarst denkbare boodschap te horen: u heeft nog een jaar te leven. Sindsdien leidt Jan Wuijts, sinds jaar en dag SP-lid, een leven dat steeds moeilijker is geworden. Soms moet hij zwaar hoesten, hij kan niet meer bukken en eten lukt alleen

en verzekeraars. Mensen met mesothelioom hebben recht op smartengeld van de kant van de overheid. Maar als een slachtoffer een (ex-)werkgever aansprakelijk stelt, zoals in Wuijts’ geval gebeurde, dan komt volledige schadevergoeding in beeld. Het was het begin van een jaar lang over en weer bellen, wachten, brief sturen, wachten, nog eens bellen en weer wachten. ‘Achteraf durf ik wel te zeggen dat ik door het IAS gewoon aan het lijntje werd gehouden’, vertelt Jan Wuijts. ‘De tegemoetkoming van de overheid was vrij snel geregeld, maar daarna krijg je met de ex-werkgevers en de verzekeraars te maken. Telkens als ik met het IAS belde, kreeg ik te horen dat ze een aantal vergelijkbare zaken aan het samenvoegen

‘U heeft nog een jaar te leven’ nog maar in kleine porties. Van krachttraining kan geen sprake meer zijn. ‘Ik heb al heel wat schijven (gewichten die krachtsporters aan de halter hangen –red.) weggegeven’, zegt hij. Af en toe een blokje om is het maximale: ‘Ik kan niets meer; het is af.’ Al vanaf zijn vijftiende werkte Jan Wuijts met asbest. Eerst als hulpje bij een loodgietersbedrijf, midden jaren vijftig, toen hij nog maar net van school was. Langzaamaan werd hij specialist in het met asbest isoleren van – toen nog – koperen leidingen en stoombuizen. Later moesten bijvoorbeeld in ziekenhuizen die leidingen in het kader van modernisering schoongemaakt en asbestvrij gemaakt worden. Ook bij dat werk was Wuijts de man. ‘Niemand droeg bij dat werk mondkappen. Handschoenen? Nooit gezien. Wisten wij veel. De bazen, ja, die wisten toen wel hoe gevaarlijk asbest was. Asbestproducent Eternit wist het ook. Maar wij hadden geen idee.’ Het zou tot vorig jaar duren voordat de asbestkanker zich bij hem manifesteerde. Waarmee is aangeduid waarom het vroegere ‘wondermiddel’ asbest ook wel de stille moordenaar wordt genoemd: het kan tientallen jaren duren voordat mesothelioom zich openbaart. Niet lang na de onheilstijding van zijn artsen meldde Wuijts zich bij het Instituut Asbestslachtoffers (IAS). Het IAS werd in het jaar 2000 met steun van de overheid opgericht om, met het oog op smartengeld en schadevergoeding voor asbestslachtoffers, een bemiddelende rol te spelen tussen asbestslachtoffers, hun (voormalige) werkgevers

waren, of dat ze meerdere verzekeraars aan een tafel wilden krijgen en god weet wat nog meer allemaal. “Het kan nog even duren”, zeiden ze steeds.’ Duidelijk werd dat de termijn van een half jaar die het IAS zelf hanteert voor ‘bemiddeling’ ruim overschreden zou worden. Voor het slachtoffer zelf had het al te laat kunnen zijn…

vorige maand bij neer, op voorwaarde dat de naam van de firma geheim zou blijven. Ruers: ‘Het bedrijf wilde negatieve publiciteit voorkomen en wist bovendien dat wij sterk in onze schoenen stonden als het tot een rechtzaak zou komen. Ik wist dat ik met behulp van het arrest Van Hese/Schelde (uit het jaar 2000 –red.) de verjaringstermijn van 30 jaar opzij kon zetten.’ Zo bleef Jan Wuijts een lange en vermoeiende rechtsgang bespaard. ‘En dat is wat het Comité Asbestslachtoffers graag ziet: mensen die al een lange medische lijdensweg achter de rug hebben een juridische lijdensweg besparen’, aldus Bob Ruers. Hij raadt alle asbestslachtoffers aan zich te melden bij het Comité. ‘Slechts eenderde van de asbestslachtoffers die zich melden bij het IAS krijgt uiteindelijk de volledige schadevergoeding; tweederde moet het nog steeds doen met die tegemoetkoming. Schrijnend vind ik dat. Het IAS zegt dat het voor de belangen van de slachtoffers opkomt, maar kan alleen maar bemiddelen en fungeert vaak hooguit als een postadres. In de praktijk krijgt het doodzieke slachtoffer, dat in de regel zijn rechten niet eens kent, maar al te vaak het juridische verweer van de werkgever op zijn bord. Zo van: alsjeblieft, zoek het maar uit. Er is dan in mijn ogen geen sprake meer van equality of arms, rechtsgelijkheid.’

Nu wilde het toeval dat de dochter van Jan Wuijts juriste is. ‘Begin dit jaar zei ze tegen me: “Pap, wat is hier in godsnaam aan de hand? We zijn al bijna een jaar verder en nog geen stap vooruit gekomen.” Ze is toen eens een rondje gaan bellen en kwam er onder meer achter dat het IAS helemaal niet met de verzekeraar gepraat had. Moet je nagaan! En ze zei ook: “Je moet nu echt Bob Ruers bellen.” En dat heb ik gedaan.’ Ruers, advocaat van het Comité Asbestslachtoffers en tevens SP-senator, vroeg daarop meteen Wuijts’ dossier bij het IAS op. Ruers: ‘Dat dossier puilde uit van de telefoonnotities, doorverwijzingen en andere briefjes, maar bereikt was er niets. Ook bleek dat er al die tijd helemaal geen verzekeraar in beeld was geweest. Absúrd! Ik heb toen tegen het IAS gezegd: “Schiet alsjeblieft een beetje op, anders breng ik de zaak naar de rechter.”’

Hoe moeilijk het misschien ook voor te stellen is; al die tijd bleef Jan Wuijts de zonnige kant van het leven zien. Met zichtbaar plezier vertelt hij de anekdote over de dokter die in de beginfase van zijn ziekte tegen hem zei: “Meneer, ik maak me ernstig zorgen.” Waarop Wuijts antwoordde: “Maar dokter, wat mankeert u dan?” Wrok koestert hij niet. ‘Ik wil niet gaan zitten zeuren. Ik wil een lollig leven met mijn vrouw Elske; we zijn bijna 50 jaar getrouwd. Ik ben allang blij dat haar niks is overkomen. Ik bedoel, zij heeft in de tijd dat ik met asbest werkte altijd mijn werkkleding in de was gedaan. Voor haar had het dus ook verkeerd kunnen aflopen. Dat dat niet gebeurd is, betekent dat we niet mogen mopperen.’

En toen kwam er schot in de zaak. Wuijts’ voormalige werkgever probeerde het eerst nog met een laag schikkingsvoorstel, maar op advies van Ruers accepteerde Wuijts dat niet. Een nieuw aanbod volgde, maar ook dat vond het tweetal te weinig en hij eiste meer. Daar legde het bedrijf zich begin

Comité Asbestslachtoffers: www.comiteasbestslachtoffers.nl

tekst Rob Janssen foto Rob de Kruif

tribune juli-augustus 2012

LINKSVOOR

‘Financiën is zeker geen saai specialisme’

Arnold Merkies (43) startte tien jaar geleden samen met anderen de SP-kerngroep in Amsterdam Oud-West. Nu hoopt hij, na zes jaar als beleidsmedewerker Financiën voor de SP-Kamerfractie gewerkt te hebben, op 12 september zelf als Tweede Kamerlid gekozen te worden. Hij staat op plek 15 en is de hoogste nieuwkomer op de lijst.

tekst Jola van Dijk foto Karen Veldkamp

tribune juli-augustus 2012

› Gespecialiseerd in Financiën, is dat niet saai cijfertjes uitpluizen? ‘Nee joh, en nu met de eurocrisis al helemaal niet. We worden telkens met nieuwe, zulke rigoureuze problemen geconfronteerd dat je vaak met totaal nieuwe oplossingen taboes moet doorbreken.’ › Bijvoorbeeld? ‘Wij zeiden al heel snel dat de schulden van Griekenland kwijtgescholden moesten worden. Omdat anderen dat te lang niet wilden, is de schade extra opgelopen.’ › Heb je nog wel tijd voor hobby’s als je straks Kamerlid bent? ‘Tijd vinden wordt een ramp, maar muziek maken is m’n uitlaatklep. Dat blijf ik zeker doen, alleen ’s avonds laat geen piano. De buren zijn altijd wel heel positief, maar een piano heeft helaas geen volumeknop. Mijn gitaar gelukkig wel.’

Wat is je favoriete plek op de wereld? ‘Het Vondelpark, vanwege de ongedwongen sfeer. Het is praktisch m’n achtertuin dus loop en fiets ik er regelmatig doorheen. Mijn vrouw en ik spreken er ook vaak af met vrienden. In de winter om te schaatsen, in de zomer om te barbecueën en tot laat van muziek te genieten.’ › Wat is jouw SP-moment? ‘Heel veel mensen betaalden zonder het te weten veel te hoge kosten voor hun leningen bij de DSB-bank. Vlak voor de ineenstorting van de DSB-Bank in 2009 luisterden we ’s middags met de andere Tweede Kamerfracties naar een presentatie van banken. Maar ’s ochtends waren wij als SP de enigen die samen met de gedupeerden op de barricade stonden bij de DSB-bank.’

PRIKBORD@SP.NL De oude vrouw In een item van EenVandaag over de stad Charkov tijdens het EK zat iets wat me raakte. Charkov. Oekraïne. Speelstad van het Nederlands elftal tijdens de voorrondes van het EK voetbal 2012. Terwijl de bobo’s druk bezig zijn met het smeren van hun geldmachine, trekt een oude vrouw in de binnenstad haar armetierige marktkraam achter zich aan. Jarenlang stond ze op haar vaste plaats eenvoudige spulletjes te verkopen om een beetje geld te verdienen. Om wat eten te kunnen kopen. Om misschien eens een nieuwe winterjas te kunnen aanschaffen. In Charkov kan het ’s winters erg koud worden. Ze loopt daar in kromme houding en sleept die lelijke

Dag Ewout In de Tribune van juni las ik dat je je bij de komende verkiezingen niet meer verkiesbaar stelt als Tweede Kamerlid. Als financieel woordvoerder van de SPKamerfractie is er vaak een beroep op je gedaan. Zelfverzekerd gaf je je mening over ingewikkelde zaken en ook een

Frank van Gerwen, Castricum

debat ging je niet uit de weg. Ga er maar aanstaan. Mag ik je bedanken voor al je inspanningen en uiteraard wens ik je, en ik sta hier ongetwijfeld niet alleen in, alle goeds voor de toekomst. Wie weet zien we je nog eens terug als staatssecretaris of minister in een kabinet, waar wij nu nog van dromen.

Sorry, Jamila Nog een rekenfoutje in het juninummer. Op pagina 29 staat dat Jamila Yahyaoui 30 jaar oud is. Dat duurt echter nog wel even; Jamila is 28.

Aart Stijntjes, Diemen

BON OM LID TE WORDEN Stuur deze bon naar: SP, Antwoordnummer 407, 3800 VB Amersfoort U kunt deze machtiging stopzetten met een telefoontje of een e-mail aan de SP: (088) 243 55 40, administratie@sp.nl

handtekening datum

rekeningnummer e-mail

Ik wil ook graag lid worden van ROOD (jong in de SP, tot 28 jaar) en sta één van mijn kwartaalbijdragen af aan ROOD.

geboortedatum postcode

adres

plaats

telefoon

m/v voorletters roepnaam

kwartaalbijdrage € 5,– (minimum) € 7,50 € 10, – € 12,50 € 15,– anders € naam

Emile Roemer

In het juninummer staat een foutje in het artikel ‘De Nederlandse zonsverduistering’. Op pagina 19 wordt gesproken over de goedkope prijs voor grote bedrijven, die ‘slechts 0,8 eurocent per kuub’ betalen aan energiebelasting, terwijl dat voor ‘gewone huishoudens iets meer is dan 16 cent; 200 keer zoveel dus’. In werkelijkheid is 16 cent 20 keer zoveel als 0,8 cent. Dat is natuurlijk nog een belachelijk groot verschil, maar toch minder extreem.

Jeroen van Dijken, Apeldoorn

JA, ik word lid van de SP. Ik machtig de SP om per kwartaal onderstaand bedrag af te schrijven van mijn rekening. Ik ontvang een welkomstgeschenk en bovendien krijg ik elke maand het nieuws- en opinieblad De Tribune in de bus.

Dat kan natuurlijk, maar hoeft niet! Als SP-lid ontvangt u de Tribune elf keer per jaar thuis voor maar 5 euro per kwartaal. U steunt dan ook de SP en kunt meebeslissen. Sluit u zich aan bij onze strijd voor een sociaal Nederland? Vul dan meteen de bon hiernaast in en stuur ’m op.

Rekenfoutje

Tribune juli/augustus 2012

Wel Tribunelezer, geen SP-lid?

DE OPLETTENDE LEZER

marktkraam met zich mee. Ze is verdreven door koning voetbal, wiens troon anno nu gestoeld is op geld en corruptie. Voetbal is slechts bijzaak geworden. Ze sleept dat ding niet vrijwillig ergens heen. Ze is verjaagd omdat ze niet in het straatbeeld past. Ze verpest het uitzicht volgens de autoriteiten. De buitenkant van Charkov wordt opgepoetst, zodat de kijkers niets in de gaten hebben. Dat denken diezelfde autoriteiten tenminste. De oude vrouw worstelt verder met haar kraam. Ze is niet rijk. Ze is niet jong en mooi. Ze heeft geen invloedrijke vrienden of familie. Ze probeert te overleven. En niemand die haar ziet. Bijna niemand...

tribune juli-augustus 2012

DE SP-ZOMERPUZZEL De Tribune-zomerpuzzel 2012 is verdeeld in 13 categorieën, elk bestaande uit 2 vragen. De beide vragen binnen elke categorie geven eenzelfde letter als oplossing. De eerste vraag is meestal iets moeilijker (en geeft geen precies aantal letters), de tweede wat makkelijker. In totaal zijn er dus 13 oplossingsletters, dit jaar met als thema ‘Morgen wordt het beter’. Van iedere categorie dient u de letter over te brengen naar het gelijkgenummerde hokje in de tabel genaamd ‘Oplossing’ (onderaan). Bij iedere vraag staat verder tussen haakjes aangegeven op welke plaats in het woord de letter voorkomt. Eventuele leestekens tellen mee als afzonderlijke letter; spaties niet. Een ‘ij’ wordt beschouwd als één letter en bij achternamen wordt een eventueel tussenvoegsel niet meegerekend. De oplossing van de puzzel is het woord van 13 letters. Voorbeeld. ‘Wie schreef: “Alles valt te overleven, behalve de dood.” [2, voornaam]’ geeft als oplossing de letter S (van Oscar Wilde).

U kunt uw oplossing (alleen het woord van 13 letters) opsturen naar de redactie van de Tribune. Categorie 1: Ik wil contact! Op zoek naar buitenaardsen. Welk ruimteschip?

Categorie 4: Waar niemand ooit ging. Twee heel verschillende nieuwe wereldordes.

a. Ging, in een literair en filmisch 2001, op zoek naar monolietbouwers. [5] b. Nummers 10 en 11 van deze ruimtesonde dragen een gouden plaquette met de locatie van de mens en ons zonnestelsel in de melkweg. [3 van 7]

a. In deze eerste bioscoopfilm van George Lucas tracht de protagonist te ontsnappen aan een middels drugs gereguleerde samenleving. [1] b. Hoofdrolspeler uit de originele tv-serie zei tegen fans, tijdens een sketch van Saturday Night Live, “Get a life”. [2 van 4, van 1e woord v.d. serie]

Categorie 2: Slimme jongens? Twee uitspraken, toegeschreven aan slimmeriken. Welke?

Categorie 5: De heilstaat komt! Twee historische visies op wat zou komen. Van wie?

a. “Er is geen reden voor een individu om een computer thuis te hebben.” [2, voornaam] b. “Leer van gisteren, leef voor vandaag, hoop voor morgen”. [6 van 8, achternaam]

a. Beschreef de ‘wereldrede’ (de som van al het menselijk handelen). In de geschiedenis wordt deze zich steeds meer van zichzelf bewust. [2, achternaam] b. Beschreef noodzaak van een Leviathan: een souverein die civiele, militaire, kerkelijke en rechtsmacht zou moeten omvatten. [5 van 6, achternaam]

Categorie 3: Meer tussen hemel en aarde. Niet alleen de kristallen bol geeft inzicht. Welke manieren zijn er nog meer? a. Schelp, gebruikt in West- en Oost-Afrika. [5] b. ‘Morgen’ zit in de getallen. [10 van 11]

tribune juli-augustus 2012

Categorie 6: Stedelijke beslommeringen. De stad van morgen is niet altijd even fantastisch. a. Het Everytown van deze schrijver had een wetenschappelijk Utopia moeten worden. [5, achternaam] b. Filmische stad van Fritz Lang werd bijna de financiële ondergang van de UFA. [10 van 10]

ZOMERPUZZEL 2012 Categorie 7: Tussen hoop en vrees. Morgen wordt het beter, of helemaal niets.

Categorie 11: Ladies first. Eindelijk vrouwen aan de macht. Wie?

a. Nieuw lichaam? Doe aan zielsverhuizing! [10] b. Wit, Rood, Zwart, Grijs. Met z’n vieren kondigen ze het einde der tijden aan. [4 van 7, van 1e van 4 woorden]

a. Ze was moderner dan de paus, deze paus. [2] b. Voormalig premier, en voorvechtster van de rechten van moslimvrouwen in Pakistan kwam in 2007 bij een aanslag om het leven. [6 van 6, achternaam]

Categorie 8: Tegenwind. Progressief zijn is niet altijd makkelijk. Wie? a. Bekritiseerd feministe avant la lettre, ten tijde van Lodewijk XIV, schreef sciencefiction romance. [7, achternaam] b. Werd wegens zijn astronomische ontdekkingen twee keer ondervraagd door de Inquisitie. [4 van 7, voornaam]

Categorie 12: Het einde. We gaan naar de verdoemenis. Volgens wie? a. Amerikaans predikant op leeftijd voorspelde in 2011 tweemaal het einde van de wereld (21 mei en 21 oktober). We zijn er nog! [3, achternaam] b. Onze interpretatie van de einddatum van hun tijdskalender zat er een paar honderd jaar naast. [1 van 5)

Categorie 13: Nieuwe mens, nieuwe werelden. De moedige nieuwe werelden van twee schrijvers. a. Liet haar protagonist een ‘moderne Prometheus’ in elkaar knutselen. [1, achternaam] b. Naar de maan; naar het centrum van de aarde; 20.000 mijl; in 80 dagen: er werd bij hem wat afgereisd. [5 van 5, voornaam]

Oplossing Categorie 9: Hallucinogenen en kakelende wieven. Verschilende zieneressen. Wat en wie? a. Pythia gaf in deze hoedanigheid raad van Apollo door aan derden, bij Delphi. [4] b. Voorspelden gedrieën Macbeth en Banquo (g)een rooskleurig plaatje. [3, van 6]

Categorie 10: Wie schrijft, blijft. Zo ziet overmorgen eruit volgens twee schrijvers. Welke? a. In zijn Micromegas (1752) beschrijft hij reeds buitenaards bezoek van de ster Sirius. [1, van zijn pseudoniem] b. ‘The Good Doctor’ illustreerde, visionair, de wenselijkheid van wetten voor robots. [6 van 6, achternaam]

OPLOSSINGEN JUNI CRYPTOGRAM Horizontaal 3) Fresco 5) Proef 7) Boe 13) Doelsaldo 14) Broodnodig 15) EuropeseGemeenschap 16) Vorst aan de grond 18) Wijsgeren 19) Standje. Verticaal 1) Euroloodvrij 2) Schoothondje 4) Exodus 6) Filesysteem 8) Onbemand 9) Krimp 10) Volume 11) Zorgbanen 12) Kopererts 17) Rank.

SYNONIEMENSLANG 1) kamEr 2) snoEr 3) beNul 4) Kaak 5) bAas 6) Mirakel 7) baaR 8) laBiel 9) peeR 10) kEi 11) raaD 12) idEe 13) Over) 14) Nimmer 15) eEn 16) pRooi 17) gaSt 18) looT 19) bEven 20) geUr 21) kNik 22) dIef 23) Naakt 24) plaaG De uitspraak is: ‘Een kamerbrede ondersteuning.’ De winnaar van de puzzelpagina van juni is M.J.M. Feenstra uit Gouda. Stuur uw oplossing vóór 22 augustus 2012 naar de puzzelredactie van de Tribune; Snouckaertlaan 70, 3811 MB Amersfoort of tribunepuzzel@sp.nl Onder de inzenders van een goede oplossing wordt een gesigneerd boek verloot uit de SP-boekenstal.

tribune juli-augustus 2012