Green Business Westland / 2018
Green Business Westland > GROWING THE FUTURE
Westland is de hoofdstad van hét glastuinbouwcluster van de wereld. Innoveert continu doordat bedrijfsleven, onderwijs en overheid elkaar versterken. Is dé logistieke hub van Europa. Produceert op innovatieve en duurzame wijze kwalitatief hoogwaardig voedsel, bloemen en planten.
Where nature meets innovation
Nieuw: World Horti Center
‘Westland heeft een wereldprimeur met een geweldige dynamiek’ | 8
‘Liever paprika’s dan pillen. Westland heeft goud in handen als versapotheek!’ | 4 In gesprek met huisarts én boegbeeld van het Nationaal Actieplan Groenten en Fruit Tamara de Weijer
‘Kennis wordt belangrijkste exportproduct’ | 7 De visie van oud-burgemeester Sjaak van der Tak
‘500 miljoen consumenten in heel Europa binnen 24 uur bevoorraden!’ | 14 Complete groente- en fruithandelsketens en de grootste bloemenveiling ter wereld.
Baanbrekende oplossingen om wereldwijde uitdagingen aan te gaan
Feiten & cijfers
500 miljoen
consumenten
kunnen binnen 24 uur vanuit Westland gevoed worden
670
glastuinbouwbedrijven
Westland is een krachtige gemeente. Op dit relatief
(CBS feb 2017)
baanbrekende oplossingen voor wereldwijde uitdagingen.
Met de komst van World Horti Center heeft de regio
We produceren op innovatieve en duurzame wijze
haar campus waar bedrijfsleven, onderwijs en overheid
kwalitatief hoogwaardig voedsel, bloemen en planten.
samenkomen. Het belangrijkste innovatiecentrum van de
Wereldwijd worden hierdoor welzijn en welbevinden
internationale glastuinbouwsector waar bedrijven, onder-
van mensen verbeterd.
zoek, demonstratie, onderwijs en educatie samenkomen. De plek ook waar (internationale) glastuinbouwbedrijven,
De regio is hét glastuinbouwcluster van de wereld. In de
overheid en onderwijs samen innoveren, verbinden en
afgelopen 120 jaar heeft Westland zich ontwikkeld tot de
zakendoen.
internationale hotspot als het gaat om bedekte teelten. De geografische ligging van Westland is uniek.
tomatenoogst te verduurzamen. Kennisdeling en -ontwik-
Op korte afstand van Schiphol en de Rotterdamse haven
keling maken innovatie mogelijk. Een cluster van glastuin-
kunnen we als logistieke hub binnen 24 uur 500 miljoen
bouw en aanverwante bedrijven dat zijn weerga niet kent.
Europese consumenten bevoorraden. Onze signatuur
Importeurs, exporteurs, verpakkers, ompakkers, telers,
is onze mentaliteit. Efficiënt en hard werken en vooral
zaadveredelingsbedrijven, R & D, toeleveranciers,
zoeken naar samenwerking om elkaar te versterken.
transporteurs en handelshuizen. En dit is nog maar een
Veel bedrijven kozen Westland al als vestigingsplaats.
greep uit het aanbod. Zo’n cluster geconcentreerd op zo’n klein stukje aarde komt nergens anders ter wereld voor.
www.westlandhortibusiness.com
INHOUDSOPGAVE
3 Onze droom / 4 Interview Tamara de
4500 hectare
glastuinbouw gebied
(CBS feb 2017)
Al in 1918 gingen Westlandse tuinders er toe over om hun
8.2 biljoen euro Import in Nederland
kleine stukje grond van zo’n 9000 hectare bedenken we
16.5 biljoen euro Export vanuit Nederland
Weijer en column Rob Baan / 5 Q&A / 6 Interview Jeroen Smiemans en interview Ruud van der Vliet / 7 Interview Sjaak van der Tak / 8 Interview Jaap van Duijn 10 World Horti Center / 12 Jonge talenten / 13 HortiHeroes en Drones in de kas / 14 Logistiek Westland 2
“The Dutch have become world leaders in agricultural innovation, pioneering new paths to fight hunger.” (National Geographic, September 2017)
Onze droom zero hunger
good health and well-being
clean water and sanitation
affordable and clean energy
decent work and economic growth
responsible consumption and production
climate action
life on land
De wereld verbeteren vanuit een sterk tuinbouwcluster Op de 9000 hectare die Gemeente Westland groot is, wordt met kennis en door innovaties hard gewerkt om een bijdrage te leveren aan de ‘sustainable development goals’. Geen honger meer, goede gezondheid en geluk, minder energie en fossiele brandstoffen gebruiken en schoner water. De bovenstaande acht doelen (van de in totaal zeventien) van de Verenigde Naties lopen als een rode draad door de bedrijvige sector.
Carola Schouten Minister van Landbouw, Natuur & Voedselkwaliteit
Jan Huitema Europarlementariër VVD / ALDE. Vast lid commissie land- en tuinbouw, plaatsvervangend lid commissie milieu
“De Nederlandse tuinbouw staat voor dynamisch en vooruitstrevend ondernemerschap. Dit alles
“Gemeente Westland, Glazenstad van
komt volledig samen in de exportcijfers van onze
Nederland, wat mij betreft Sillicon Valley
landbouw over 2017. Samen behaalden we een
van de tuinbouw. Vanuit Brussel kijken
recordbedrag van bijna 92 miljard euro! Hierin
internationale collega’s op naar de kennis
heeft de Nederlandse tuinbouwsector een
en innovaties van de glastuinbouw in
prominente rol. Steeds meer tuinbouwbedrijven
Nederland. We lopen vijf en misschien wel
werken volgens het principe van “Het Nieuwe
tien jaar uit op de andere EU-landen. Die kop-
Telen”. Een principe waarbij men focust op het
positie moeten we zien te behouden, maar
duurzaam gebruik van energie, water en gewas-
we mogen er vooral ook echt trots op zijn!”
bescherming. Dit kan leiden tot energiebesparingen van wel 35 tot 50%. In Westland werken alle schakels in de keten samen om in 2030 de eerste klimaatneutrale regio van Nederland te worden. Een doelstelling die ik graag uit zie komen.”
Ahmed Aboutaleb Burgemeester van Rotterdam
Maarten Oostenbrink Managing Director Ludvig Svensson BV
“Rotterdam en Westland zijn onlosmakelijk
“Veel ideeën voor innovatieve oplossingen
met elkaar verbonden. Dagelijks eten
komen oorspronkelijk bij telers vandaan. Door
Rotterdammers verse producten uit Westland.
in gesprek te blijven met de sector, weten we
Veel producten uit Westland worden via de
voortdurend tegen welke problemen telers
excellente verbindingen van Rotterdam
aanlopen en wat hun behoeften zijn. Daar
met het achterland doorgevoerd via haven,
spelen we dan op in met nieuwe producten
spoor en wegvervoer. En met de kennis van
en toepassingen. Zeker nu, met steeds
Westlandse tuinbouwondernemers kan op
complexere technische projecten, is samen-
elke plaats in de wereld vers en verantwoord
werking pure noodzaak. Door kennis en
voedsel worden geteeld. Daarmee leveren
ervaring te bundelen versterken we elkaar.”
ze een belangrijke bijdrage aan de wereldvoedselvoorziening.”
3
INTERVIEW TAMARA DE WEIJER
‘Liever paprika’s dan pillen. Westland heeft goud in handen als versapotheek!’ Huisarts Tamara de Weijer én boegbeeld van het Nationaal Actieplan Groenten en Fruit pleit met ruim 500 collega-artsen voor meer bewustwording en aandacht voor gezonde voeding.
“Als voorzitter van Vereniging Arts en Voeding ben ik enorm blij dat er steeds
Versapotheek
meer aandacht is voor gezonde voeding. Vooral klachten over en medicijn-
Drie jaar geleden wist De Weijer ook niet dat de meeste groenten uit Westland
gebruik bij leefstijlgerelateerde ziektes zoals diabetes type 2, kunnen met
komen. “Ik had geen idee. Samen met Rob Baan ben ik op bezoek gegaan bij
gezonder eten verminderen of zelfs verdwijnen.” De Weijer zit regelmatig bij
tuinders. Ik kwam voor het eerst bij kwekers van tomaten, paprika’s en andere
het ministerie, zorgverzekeraars en ook Humberto Tan aan tafel om deze visie
groenten. Er ging een wereld voor me open! Ik zag dat we met Westland goud
hoger op de agenda te krijgen. “Met alleen pillen, poeders en spuiten lossen
in handen hebben. Dit kleine stukje Nederland kan echt bijdragen aan de
we de problemen niet op. We moeten de oorzaak aanpakken. Dat zit hem
nationale gezondheid. Een ware versapotheek, daar mag de regio nóg trotser
in een stuk preventie, maar ook in kennis van huisartsen (in opleiding) en
op zijn en nog meer voor uitkomen!”
specialisten. En het gaat uiteraard niet alleen om suikerziekte. Onderzoek laat zien dat hart- en vaatproblemen, darmziekten, migraine, psychiatrische
Toekomst
problemen en huidaandoeningen baat hebben bij gezondere voeding!”
Vereniging Arts en Voeding werd in 2016 opgericht. Inmiddels hebben 500 artsen zich bij de visie van De Weijer aangesloten. Ze nam zelf een sabbatical
Kosten
om het gesprek over gezonde voeding op gang te krijgen. “Er is nog een
De huisarts benadrukt dat ‘liever paprika’s dan pillen’, absoluut opgaat.
lange weg te gaan, niet alleen in Nederland maar zeker ook in Europa.
’Uiteraard zijn we als artsen niet tegen medicijnen, maar als het minder kan
We moeten slagen maken in kennisuitwisseling. In Litouwen is er zelfs al
of helemaal niet hoeft, is het uiteraard beter. En dan komt pas het enorme
een Instituut voor Leefstijlgeneeskunde. Dat ambieer ik voor ons land ook.
kostenplaatje in beeld.” De kosten van medicijnen, zorgkosten en ziekte-
We hebben als vereniging al contacten met de Universiteit van Harvard en
verzuim kunnen volgens De Weijer namelijk enorm dalen. ‘’Dat is nood-
met Jamie Oliver, de voorvechter van minder overgewicht bij kinderen.
zakelijk omdat we steeds ouder worden en de bevolkingsomvang
Een geweldig internationaal boegbeeld! Het zou fantastisch zijn als deze
toeneemt. Daarom is het gesprek met het ministerie ook gaande en wordt
mensen straks ook naar Westland komen om een kijkje te nemen bij
gezonde voeding opgenomen in het Nationaal Preventieplan van VWS.”
de wereldverbeteraars: jullie kwekers!” www.voedingleeft.nl
Column
Rob Baan is eigenaar van het internationaal opererende microgroentebedrijf Koppert Cress en maakt zich hard voor een gezondere wereld. Zijn missie: ‘Laten we op een andere manier naar verse voeding en gezondheid kijken.’ Moeder natuur is niet alleen iets van National Geographic of van bordjes ‘niet betreden’ in een park. Ook de mens is natuur. En in de natuur komt geen obesitas voor. Een wild dier is nooit te dik. De natuur regelt zijn eigen weerstand. Daar moeten we als mensen over nadenken. Natuurlijk kun je kantoorlucht reinigen met ozon en elektrische filters. Maar zo’n 200 miljoen jaar geleden zijn al planten ontstaan die dat kunstje veel beter en natuurlijker flikken. Een groene wand, een kantoor met planten en natuurlijke lucht doen veel meer met je qua gevoel en geluidscomfort dan laboratoriumlucht. Het merendeel van de Westerse ziekten wordt veroorzaakt door de lifestyle. Het is dan ook niet meer dan logisch dat dit niet met pillen op te lossen is, maar met een gezonde levensstijl. Het is dan zinvol terug te gaan naar de gebruiksaanwijzing van de mens. Wat kun je als mens nou wel vangen om in leven te blijven? En dan niet smokkelen met een geweer of een hengel. Wat vang je als je alleen die middelen gebruikt die je bij je geboorte hebt meegekregen? Want zo ben je ontworpen. Mogelijk een visje met de hand uit het water slaan, een muisje, eieren in het broedseizoen, honing, een hagedis, mogelijk een eend of een konijn. Maar in de praktijk zul je het moeten doen met veel eetbare planten. Want die horen bij de mens. Het waarom van de glastuinbouw zit hem in het feit dat wij de natuur dicht bij de mens en de stad brengen. Dat doen we inmiddels bijna klimaatneutraal dankzij de techniek en onbespoten dankzij biologische bestrijding. Hier, gewoon in Westland. www.robbaan.com
4
Q&A
Waarmee maakt Westland het verschil? Om antwoord te krijgen op vragen legden we diverse vragen voor aan de sector.
Peet van Adrichem Demokwekerij
Leo Marcelis Wageningen University & Research
Hoe kunnen hier tomaten geteeld worden met vijf keer minder water? In Westland wordt een kilo tomaten geteeld op gemiddeld 12 liter water
Waarom groeien planten beter bij paars licht?
per kilo. In Spanje is voor een vergelijkbare oogst 60 liter water nodig, vijf keer zo veel. Hoe kan dat? Peet van Adrichem van Demokwekerij vertelt.
De lucht kleurt ’s avonds boven steeds meer kassen paars. Waarom is dat?
“Wij telen hier in een kas met een gesloten klimaatsysteem en doseren de
Professor Leo Marcelis van Wageningen Universiteit legt uit.
hoeveelheid water meer exact. Ook speelt de kwaliteit van het water een belangrijke rol. In Westland hergebruiken wij regenwater. In Spanje gebruiken ze
“Al heel lang wordt er in kassen gebruikgemaakt van verlichting. Dat is beter
meestal bodemwater, vuiler water dus. Meststoffen moet je daarom met meer
voor de productie en het levert betere kwaliteit. Traditioneel worden in kassen
water aanlengen. Daarnaast is natuurlijk het klimaat hier veel milder,
lampen gebruikt die een gele of oranje gloed aan de lucht geven. Tuinders
we kunnen het dus niet alleen op de techniek afwenden. Als we hier één
stappen nu langzaam over op led-verlichting. Bij led is de lichtkleur in te stel-
mooie zomerse dag hebben kan het gewas óók per vierkante meter zeven
len en het heeft als voordeel dat het veel energiezuiniger is. Rood licht is voor
liter water verdampen. In Spanje heb je natuurlijk veel van die dagen.
de groei van planten erg goed en door dit te mengen met 5 tot 10 procent
In de toekomst kunnen we met nog minder water per kilo tomaten kweken.
blauw licht, krijg je volgens ons onderzoek momenteel het beste licht. Ook
Wetenschappelijk onderzoek heeft aangetoond dat het met vier liter per
qua energieverbruik is roodblauw de meest efficiënte kleur. Over vijf jaar kan
kilo moet kunnen. Middenin de woestijn hebben ze in volledig gesloten
dat weer anders zijn, want led-lampgebruik is volop in ontwikkeling.”
kassen al een record van vijf liter gehaald!”
Marco van Soerland Trias Westland
Hoe kan het dat de glastuinbouwsector steeds minder fossiele energie nodig heeft?
Angelo Vermeulen TU Delft
Wat kan de tuinbouw leren van de ruimtevaart? De tuinbouw kan veel leren van de ruimtevaart door de principes van
Glastuinbouwbedrijven hebben een grote energievraag en lopen - zeker in
een gesloten kas te hergebruiken, circulair te denken en grondstoffen te
Westland - voorop met innovatieve en duurzame oplossingen. Marco van
hergebruiken. Angelo Vermeulen, onderzoeker, bioloog, ruimtevaart-
Soerland, directeur van aardwarmteproject Trias Westland en Energie Transitie
deskundige en onder meer verbonden aan TU Delft, NASA en ESA, legt uit.
Partners Westland vertelt. “Het circulair denken gebeurt in de ruimtevaartwetenschap al heel lang. “Ondernemers willen duurzamer telen en de energielasten beheersen. In de
Van zweet tot afval, alles wordt in een ruimtestation hergebruikt. Bijvoorbeeld
kassen vind je allerlei maatregelen om de vraag naar elektriciteit en warmte
als voeding voor planten die zuurstof voor astronauten produceren. Als de
terug te dringen én volop duurzame energie te benutten. In Westland en
tuinbouw overstapt op een volledig gesloten systeem waarbij afvalwater
omgeving is genoeg potentieel aan duurzame warmte als grootschalig
gezuiverd wordt, plantenresten worden omgezet tot nieuwe voedingsstoffen
alternatief voor aardgas. Denk aan geothermie, maar ook warmte uit bio-
en warmte dient als energiebron, is het circulair. Alles wordt binnen de kas
massa en afvalstromen. Een bijzonder project is Trias Westland, dat onder-
hergebruikt. Het voedsel wordt niet met fossiele brandstoffen geproduceerd,
zoekt of op vier kilometer diepte genoeg warm water te winnen is om een
ten koste van het milieu. Bovendien zijn er geen pesticiden en bestrijdings-
groot deel van de Westlandse warmtebehoefte in te vullen. Deze diepe
middelen nodig, omdat je de kringloop helemaal sluit. Bij het hergebruik van
boring is een primeur in Nederland. Maar liefst 49 bedrijven zijn (mede)-
water kunnen tuinders vooral een hoop leren van ruimtevaarders, want in de
eigenaar van dit project. Het warme water wordt opgepompt, via een
ruimte is er geen water, dus moet je er heel zuinig mee omgaan. Uiteindelijk
warmtenet naar de bedrijven getransporteerd en het afgekoelde water
levert het de teler meer zekerheid over zijn oogst op, omdat hij de omstandig-
wordt terug de bodem in gebracht en door de aardkern weer opgewarmd.”
heden binnen het gesloten systeem zelf in de hand heeft.”
5
INTERVIEW JEROEN SMIEMANS
“We hebben als bedrijf de Westlandse kennis en kunde nodig om onze concepten te blijven innoveren” Smiemans Projecten bouwt overal ter wereld bijzondere en spraakmakende kasconstructies. Van de woestijnen in het Midden-Oosten tot ver in China en ontwierp ook World Horti Center. Ook voor Queen Elisabeth ontwikkelde het een inmiddels bekend rond kasconcept. De roots van dit familiebedrijf liggen
INTERVIEW RUUD VAN DER VLIET
“Ondernemersschap is in deze sector van essentieel belang”
in Kwintsheul. Roots die eigenaar Jeroen Smiemans absoluut niet verloochent.
“Van toonaangevende zaadbedrijven en veredelaars
“Westland is onze voedingsbodem.”
tot en met verwerkende bedrijven en logistieke dienst-
“Wij bouwen bijzondere glasconstructies, juist voor andere toepassingen dan de tuinbouw. Zo ontwikkelen we tuincentra, atriums, botanische tuinen of publieke gebouwen. De nadruk ligt op de vormgeving. Wij willen altijd iets bijzonders neerzetten.” De traditionele kapvorm zie je niet veel terug in de ontwerpen van Smiemans. Toch koos het bij de bouw van World Horti Center
verleners. De kracht van Greenport West-Holland is dat alle Food & Agri-bedrijven geclusterd zijn. De hele keten bij elkaar,’’ stelt Ruud van der Vliet, directeur bedrijven van Rabobank Westland.
wel voor deze vorm. “Dat past in het beeld hier in de regio, als icoon,” legt hij uit. “Maar door de indeling van het gebouw met verdiepingen, een school en veel publiek, moesten we het technisch heel anders opbouwen. Isolatie en
“Westland heeft in de Greenport West-Holland een dominante
klimaat zijn daarbij belangrijk, dat heeft veel impact op de constructie.”
productie-, verwerkings- en handelsfunctie. De productiefunctie is in de zin van kassen het meest zichtbaar. Westland
Smiemans gebruikt de basisprincipes van de bekende Westlandse kassen
kent ruim 2.300 ha aan kassen en is daarmee wereldwijd nog
bij de ontwerpen. “We gebruiken die technieken en we volgen alle
steeds het grootste aaneengesloten kassengebied in
ontwikkelingen op de voet. Hoe kun je het klimaat anders organiseren?
de wereld!”
We gebruiken die kennis uit de tuinbouw en passen die toe. We werken samen met Westlandse leveranciers voor onder andere computersystemen
Het meest onderscheidende van Westland is volgens Van der
en elektra. De basis voor een goed project is onze achterban. We blijven
Vliet de kennis van het managen van een glastuinbouwbedrijf
vanuit Kwintsheul onze vleugels uitslaan.” www.smiemansprojecten.nl
in de volle breedte. “Kennis van onder andere teelttechniek, arbeidsinzet, energiegebruik en plantenfysiologie zijn aanwezig en worden efficiënt en effectief over de gehele wereld ingezet. Ondanks automatisering bepaalt deze kennis het verschil tussen succes of falen!”
‘Kennis maakt het verschil tussen succes of falen’ Rabobank Westland is van oudsher dé tuinbouwbank van Nederland en faciliteert ongeveer 60% van alle glastuinbouwbedrijven in Nederland. “Zowel sierteelt als glasgroente. In tijden van economische voorspoed en toenemende consumptie van sierteeltproducten en glasgroente profiteren wij van de positieve ontwikkelingen in de sector.” Rabobank heeft er belang bij dat het in de sector goed blijft gaan. “Ondernemerschap is in deze sector ook van essentieel belang. De verdere schaalvergroting, samenwerking en internationalisering ondersteunen wij waar mogelijk en waar verantwoord. De sector wordt in onze ogen alleen maar sterker als we de beter georganiseerde bedrijven met een goede afzetstructuur blijven ondersteunen.” Samenwerking blijkt steeds meer een voorwaarde voor succes, aldus Van der Vliet. “Als Rabobank stimuleren en promoten we samenwerking dan ook, zowel horizontaal als verticaal in de keten, bijvoorbeeld in World Horti Center. ” Foto: Glenn Mostert
6
www.rabobankwestland.nl
INTERVIEW SJAAK VAN DER TAK
Internationaal de markt op met strategie
“Kennis wordt belangrijkste exportproduct”
Dertien jaar lang was hij de burgemeester van de tuinbouwhoofdstad. Sinds oktober 2017 heeft Sjaak van der Tak een nieuwe functie. Hij werd voorzitter van LTO Glaskracht en behartigt nu de belangen van alle Nederlandse tuinders. Hiermee kijkt hij vanuit een andere kant naar de regio. Tijd voor een gesprek over de kansen, ontwikkelingen en uitdagingen die hij vanuit zijn nieuwe positie ziet.
“Overal waar ik kom, van Friesland in het noorden tot Limburg in het
Door kennis in te zetten als exportproduct kan Westland zich ook
zuiden, kijkt men op naar Westland. De gemeente vormt de voorhoede
in de toekomst blijven verzekeren van haar leidende marktpositie.
van de Nederlandse glastuinbouw. Een positie die de regio wel moet
“De Brexit bijvoorbeeld zal het de sector niet makkelijk maken. Met
bewaken. Dat zie ik in mijn nieuwe functie nog beter.”
een ‘licence to produce’ kunnen we onze kennis en kunde ook elders inzetten. Op steeds meer plekken bouwen ze kassencomplexen,
Vaak wordt gedacht dat de Westlandse mentaliteit de succesfactor
Zuid-Duitsland is in opkomst en sierteelt vindt al in Afrika plaats.
is. Volgens Van der Tak is dat niet zo. “Ook in alle andere tuinbouw-
Slimme Westlandse bedrijven openen al buitenlandse vestigingen.
gebieden is er sprake van een ondernemersmentaliteit en wordt er
Zo werk je ‘local for local’, maar wel volgens Westlandse standaarden.”
net zo hard gewerkt. Ze hebben daar zelfs nog meer uitdagingen omdat het als economie nog onderbelicht is. De kracht van Westland zit hem in kennis en innovatie. Iedereen die ik meeneem op bezoek naar het
“Ze laten miljoenen mensen gezond
Westland, komt tot dezelfde conclusie: ‘wat zijn ze hier ver vooruit’.”
en gelukkig leven. En ze doen dat nog
De voormalige burgemeester is blij met de komst van World Horti
duurzaam ook”
Center. “Het is prachtig om te zien dat een plan op papier werkelijkheid is. De dynamiek is nu al waanzinnig. De kennis is nu echt dichtbij.
Samenwerken
Met MBO Westland is er een grote stap gemaakt. Nu moeten ze
Als voormalig burgervader ziet Van der Tak uiteraard een rol voor
stappen maken richting een hbo-vestiging. Westland heeft die jonge,
de overheid weggelegd. “Ik ben heel blij dat er binnen het huidige
slimme mensen heel hard nodig. Verjonging van de regio is echt
regeerakkoord aandacht is voor Westland. Met de nieuwe minister
noodzakelijk!”
van Landbouw hopen we als sector slagen te kunnen maken en de aandacht te vergroten.” Ook voor Gemeente Westland is er een rol.
“Iedereen die ik meeneem op bezoek
“De glastuinbouwgebieden moeten verder moderniseren, ze moeten
naar Westland, komt tot dezelfde
van de veilingroute. Ze moeten zorgen dat de campus van World
conclusie: wat zijn ze hier ver vooruit.”
strategie moet het bedrijfsleven uitzetten. Dat kunnen bedrijven
De boer op Naast tomaten en bloemen heeft Westland veel meer als handelswaar
de wegenstructuur aanpakken, waaronder de uitbreiding en verbreding Horti Center verder groeit met een hbo-opleiding. De marketingprima met elkaar doen, samen met de lokale tak van LTO en de telersverenigingen. Een ‘cluster to cluster’ werkwijze zou dan heel goed kunnen werken.”
te bieden. “Tuinbouwkennis wordt in de toekomst het belangrijkste exportproduct, of dat nu over duurzaamheid of energie gaat. Daar-
Toch is de samenwerking tussen bedrijfsleven en overheid in Westland
mee moet de sector internationaal de boer op. Westland heeft heel wat
al heel bijzonder. “Binnen de clusters worden al zulke mooie
te betekenen voor de wereld. Ze kunnen wereldproblemen oplossen!
verbindingen gemaakt. Voor het vestigingsklimaat is dat echt uniek.
Dat is wat mij betreft dan ook dé marketingstrategie. Miljoenen mensen
Met die dynamiek kunnen ze een hoop potentiële investeerders en
gezond en gelukkig laten leven en ze doen dat nog duurzaam ook.”
bedrijven over de streep trekken!” www.ltoglaskracht.nl
7
INTERVIEW JAAP VAN DUIJN
“Westland heeft een wereldprimeur met een geweldige dynamiek”
Terwijl Jaap van Duijn als mede-initiatiefnemer rondloopt in World Horti Center, vertelt hij over zijn visie. “Het is zo uniek omdat de werelden van overheid, onderwijs, ondernemers en onderzoek hier samenkomen. Een echte wereldprimeur. Alles komt in een stroomversnelling en de dynamiek tussen onderwijs, overheid en bedrijfsleven is stimulerend!” Het iconische gebouw World Horti Center opent in maart
de techniektoepassingen, zaden en veredelingsbedrijven
2018 officieel de deuren. Vier O’s komen samen op een
en logistieke sector zijn hier permanent aanwezig. Het is
campus in Westland, naast Royal FloraHolland. School
echt de crème de la crème bij elkaar! Tot slot heeft Proef-
en onderwijs, proeftuinen voor onderzoek, de jaarrond
tuin Zwaagdijk een prominente onderzoeksplaats in het
vakbeurs en een ontmoetingsplek voor brede doel-
centrum. Een werelds glastuinbouwcentrum, op neutraal
groepen. Van Duijn vindt het meer dan logisch dat
terrein, waar we met z’n allen kennisdelen, innoveren en
Westland de plek is. “Niet alleen in cijfers heeft Westland
nog beter samenwerken!”
als tuinbouwsector een groot aandeel. De innovatie vindt hier vaak plaats en de sterke lokale ondernemersmentaliteit helpt ons wereldwijd verder. We doen dit overigens voor de hele Nederlandse tuinbouw en zijn vooral toekomstgericht. Duurzaamheid en internationalisering zijn vanzelfsprekend opgenomen in alle facetten. Eindelijk stappen we over onze bescheidenheid heen, openen we onze deuren en vertellen we dit aan de hele wereld. Samen kunnen we mondiale doelen realiseren.”
8
“Jaarlijks koppelen we 25.000 vakmensen aan elkaar in World Horti Center om wereldwijd het verschil te maken.”
World Horti Center omarmt de volledige Nederlandse
Jong talent
glastuinbouwsector onder één dak. Van Duijn legt uit:
World Horti Center heeft een belangrijke focus op jong
“Jaarlijks koppelen we hier 25.000 vakmensen aan elkaar
talent. “Zonder een nieuwe instroom van jonge mensen
om wereldwijd het verschil te maken. De overheid kan
kan onze branche zich niet verder en snel genoeg
hier projecten initiëren en betrokkenheid tonen. We
ontwikkelen,” legt Van Duijn uit. “Talent hoort dus altijd
willen een structureel platform zijn en het gesprek richting
en overal centraal te staan. We moeten talent kweken.
provincie, ministerie van Landbouw en Brussel faciliteren.
Dat begint bij de juiste opleidingen, afgestemd op de
Het onderwijs is hier tuinbouwgericht en vernieuwend. We
daadwerkelijke behoeften van bedrijven, maar ook door
integreren dit op alle niveaus, van mbo tot universiteiten
het stimuleren van de motivatie bij studenten. Dan halen
in de sector. Het aanwezige bedrijfsleven in World Horti
we echt het talent naar boven.”
Center vertegenwoordigt zowat de helft van de totale
De aansluiting van hbo-opleidingen op de reeds
exportomzet van de glastuinbouw in bloemen, planten,
beschikbare, middelbare beroepsopleidingen noemt
groenten en fruit. Veel toeleveranciers uit de geavanceer-
de grondlegger een geschiedkundig moment. “Hoger
World Horti Center Europa 1 2672 ZX Naaldwijk, Westland www.worldhorticenter.nl
BIOGRAFIE Van 1971 tot 2008 was Jaap van Duijn CEO en mede-eigenaar van Dutch Flower Group. Als initiatiefnemer en voorzitter van Stichting Greenport Food & Flower Xperience zet hij zich in om het imago van de tuinbouwsector te verbeteren en brede doelgroepen te verbinden en te bereiken
“We hebben die jeugd nodig. Ze kunnen echte wereldverbeteraars worden!”
door een uitgekiende combinatie van bedrijvigheid en onderwijs. “Westland is de bakermat van mijn zakelijke successen. Persoonlijk ben ik blij iets terug te kunnen doen voor wat de glastuinbouw en export in
onderwijs naar Westland brengen is geschiedenis die dit jaar geschreven wordt.
mijn leven me hebben gebracht. In
Een wens die eindelijk vervuld wordt. De toestroom van nieuwe leerlingen is fantastisch.
mijn werkzame leven heb ik gezien
Zij kunnen ons het hightech tuinbouwvak bijbrengen. Met de komst van World Horti Center
wat het brengt als mensen echt
komen initiatieven in een stroomversnelling!” Van Duijn is ook laaiend enthousiast en vooral
samenwerken en elkaar opzoeken
enorm trots over de oprichting van de Greenport Hub, een samenwerkingsverband van
om vooruitgang te bewerkstelligen.”
de universiteiten Leiden, TU Delft en Erasmus. “Vanuit het hoogste onderwijsniveau is er voor het eerst daadwerkelijk belangstelling voor tuinbouwbedrijven. Die samenwerking gaan we hechter maken met hackathons en interactieve colleges voor studenten en bedrijven. Bijzondere colleges waar je gewoon gratis naar toe kunt, ik had er niet van durven dromen! En nu is het al werkelijkheid…”
“Met de komst van World Horti Center komen initiatieven in een stroomversnelling!” Het imago van de tuinbouw als innovatieve sector moet volgens Van Duijn vooral buiten Westland verbeteren. “Hightech bedrijven zoals Rijk Zwaan, Priva, Koppert Cress, Nature’s Pride, Hoogendoorn, DFG en vele anderen hebben dringend jong talent nodig. Je kunt hier een kansrijke carrière maken, maar jonge professionals weten gewoonweg niet hoe gaaf het hier is. Ik geloof heilig in de groei van onze sector, maar dat kan alleen met de juiste mensen. Goede mensen zijn het grote kapitaal in elk bedrijf.”
Wereldverbeteraars in spe De visie om bij de volgende generaties talent te scouten gaat volgens Van Duijn verder dan een verbreding van het opleidingsaanbod in Westland. “Er is een belangrijke rol weggelegd voor de jeugd, dan heb ik het al over kinderen van 8 jaar. Soms denken zij al na over de vraag wat ze later willen worden. We moeten ze bewuster maken van de wereldproblematiek en de ontwikkelingsdoelen van de VN. Museon in Den Haag heeft een prachtige tentoonstelling over deze onderwerpen. Wat zou het goed zijn als onze Westlandse kinderen Museon bezoeken en zo in aanraking komen met de toekomst. En dat de Haagse kinderen op hun beurt in ons centrum met al die mooie bedrijven en het onderzoek kennis maken. Wij moeten hen het tuinbouwverhaal vertellen! Die verbinding met de glastuinbouw zou gestalte moeten krijgen. De techniek en de kennis om honger op te lossen met gezond voedsel dat op duurzame wijze geproduceerd wordt is hier aanwezig. We hebben nog jaren nodig om dit te realiseren, dat ga ik misschien niet eens meer meemaken… daarom hebben we die kleine jongens en meisjes nodig! Zij kunnen echte wereldverbeteraars worden!” De ontwikkeling van een educatief programma in samenwerking de gemeente, scholen, Tomatoworld, Museon en World Horti Center, ligt daarom voor de hand, aldus Van Duijn.
Samenwerking en cocreatie Nederland heeft met de tuinbouw als prominente sector goud in handen. “We werken er hard aan om ons beter te profileren en positioneren. We hebben een hoge kwaliteit en sterke innovatieve ontwikkelingen,” gaat Van Duijn verder. “Testlabs, vertical farming en de digitalisering zijn in volle gang. De agrologistiek is al goed voor circa 20 procent van de totale Nederlandse uitvoer (cijfers CBS), maar dat kan nog meer worden als we aansluiten op de grotere wereld en we samen uitdagingen aangaan. World Horti Center kan dit alles een enorme boost geven. We zetten vol in op samenwerking om innovatie te versnellen. Het is niet meer ieder voor zich.” Rondkijken en ook de cocreatie aangaan met andere sectoren is een must voor Van Duijn. “We wensen dan ook dat uiteindelijk andere sectoren zich rond deze campus gaan vestigen. Kennisinstellingen, ICT of innovatieve start-ups passen hier uitstekend. Er is een enorme vraag en noodzaak in de tuinbouw naar robotisering, mechatronisch of biobase industrie. We staan nu echt aan het begin van de toekomst.”
9
WORLD HORTI CENTER
Danny van Uffelen Participant
Een levendige beurs, maar dan jaarrond ‘Dynamiek die je nergens anders hebt’, zo omschrijft Zentoo marketeer Danny van Uffelen de sfeer van World Horti Center. De chrysantenkwekersvereniging is een van de participanten van het Food & Flowers-plein. Van Uffelen werkt sinds de opening van het gebouw vrijwel dagelijks in de stand van de vereniging en krijgt bijval van zijn collega’s. De eerste etage van World Horti Center heeft een professionele uitstraling. “Op 50 m2 leggen we ons hele teeltproces uit, presenteren we het assortiment en laten we de ontwikkelingen in digitalisering en duurzaamheid zien.” “Nieuwe producten en diensten implementeren is altijd een uitdaging geweest. Vakbeurzen waren er maar enkele dagen per jaar en dan heb je niet de gelegenheid iedere klant of lead nieuwe concepten te introduceren. Nu hebben we een jaarrond vakbeurs waar wij zelf, maar ook alle verkoopschakels, iedere dag onze relaties kunnen ontvangen.”
“We hebben veel sterke schakels in een zwakke keten. Hiermee kunnen we echt een slag slaan in samenwerken en partnerships.”
World Horti Center is op alle facetten ‘groen’
Van Uffelen ziet ook veel kansen in de kruisbestuiving onder zijn collegastandhouders. “De collega’s hier op het plein ontvangen ook iedere dag klanten. Die zijn natuurlijk ook interessant voor ons en vice versa. Juist doordat ze vanuit een andere sector, bijvoorbeeld de potplanten of bloembollen komen, kunnen we nieuwe concepten ontwikkelen en aan cocreatie doen. Met name voor de retail is de potentie enorm! Als dat lukt hebben we de
Het gebouw staat bol van de duurzame toepassingen. Zo is gebruik-
innovatiekracht van World Horti Center te pakken. Dan kunnen we de
gemaakt van duurzame bouwmaterialen als aluminium en recyclebaar
consument nog beter bedienen.”
dubbel glas (HR++). Het dak bestaat uit zeer isolerend stegdoppelplaat dat naast een isolerende werking ook voor 40% aan licht en warmte
De samenwerking met MBO Westland, Demokwekerij en Greenport Hub
van buitenaf reduceert. Hierdoor blijft het gebouw in de zomer op
bevalt Van Uffelen goed. “We kunnen ter plekke studenten enthousiasmeren
aangename temperatuur. Ook is het gebouw voorzien van vloer-
en scouten voor stages. Het is heel laagdrempelig om met elkaar in contact
verwarming en koeling, die aangesloten zijn op een warmtepomp.
te komen. En er gebeuren veel dingen hier. Van deelname aan een hackathon
De pomp draait op 150.000 watt van de zonnepanelen.
had ik nooit gehoord, laat staan gedacht. Nu krijg je de crème de la crème van universiteitsstudenten in je schoot geworpen om voor jou oplossingen
De onderzoeksafdeling in de kas van 6.500 m² is uitgevoerd met
voor de bedrijfsvoering te bedenken, waanzinnig!” www.zentoo.nl
state-of-the-art toepassingen. Voor het telen van de gewassen wordt hemelwater gebruikt. Klimaatgestuurde ramen zorgen voor natuurlijke ventilatie en in combinatie met schermdoek kan optimaal geprofiteerd worden van de weersinvloeden. De aanleg van de vier kilometerdiepe aardwarmtebron Trias Westland, aan de nabij gelegen Lange Broekweg, zorgt in de toekomst voor de energievoorziening van het pand.
WHC in cijfers
1200 studenten
100 participerende bedrijven
6500 m2 onderzoekscentrum
266 zitplaatsen Rabotorium 10
25.000 (internationale) vakbezoekers jaarlijks
15 meeting faciliteiten
WORLD HORTI CENTER
“De bedrijven op dit platvorm vormen gezamenlijk een compleet en krachtig aanbod van wat BV
Wendy Meijer Participant
Investering in de toekomst
Nederland te
“Met elkaar de Nederlandse glastuinbouw op hoog
bieden heeft.”
kennis laten maken met de branche,’’ is voor Certhon
en vooruitstrevend niveau houden en jong talent de belangrijkste reden om te participeren in World Horti Center. Certhon neemt deel als participant van Demokwekerij op de jaarrond vakbeurs op de begane grond. Wendy Meijer vertelt namens het bedrijf dat het vooral een investering in de toekomst is. ‘De bedrijven op dit platvorm vormen gezamenlijk een compleet en krachtig aanbod van wat BV Nederland te bieden heeft op het gebied van techniek en toelevering in de glastuinbouw.” “Wij ontwerpen en realiseren moderne kassen voor de glastuinbouw en zijn innoverend in de ontwikkeling van indoor farms en technische installaties. Met onze specialisten in huis verbinden wij constructie-, klimaat-, irrigatie- en elektratechniek met agronomie. Mede door World Horti Center houden we de Nederlandse glastuinbouw op het hoge en vooruitstrevende niveau, waar we
Simon Kok Student
met zijn allen wereldwijd bekend om staan,’’ licht Meijer toe. “Bij evenementen zullen we onze stand bemannen zodat we ons als bedrijf kunnen pitchen, maar wij hebben ook geïnvesteerd in virtuele standbemanning. Zo is er
Bedrijven willen ons leren kennen
24/7 iemand op locatie aanwezig!” De samenwerking met de scholen ziet Certhon ook als investering in de toekomst. “Door de studenten enthousiast te maken voor de branche zal de toekomst van de glastuinbouw versterkt worden.” www.certhon.com
‘Dit is niet een gewoon schoolgebouw,’, vertelt derdejaars student Simon Kok die sinds september 2017 met zijn klasgenoten verhuisde naar de campus. ‘’Als je even de gang oploopt of pauze hebt, kom je allerlei zakenmensen tegen. Daar zitten een hoop toffe voorbeelden bij. Je komt makkelijk met hen in gesprek, want ze willen graag van ons horen hoe we het hier vinden.” De jonge student volgt bij MBO Westland de opleiding Business & Management. Volgens hem is de opleiding hier echt anders. ‘’Alles binnen de opleiding is gericht op de handel in het Westland, de hele keten. Stages zijn heel belangrijk geworden, dus een netwerk opbouwen is heel handig en we doen veel projecten. Als je bij je stage je best doet, helpt dat in je carrière. De bedrijven willen ons ook graag leren kennen, wij zijn de werknemers van later,” vertelt Kok heel wijs.
“Als je een stageplek wil, kun je die hier heel makkelijk vinden. Maar je moet wel willen.” Kok zag het gebouw steeds verder ontwikkelen en vindt het heel leuk dat het nu echt klaar is. “We mogen altijd de Demokwekerij binnenstappen en ook bij de evenementen mag je bijna altijd wel naar binnen. Het is echt toegankelijk en een verzamelplek voor iedereen. Je komt interessante mensen tegen!” De student barst van de ambitie en heeft een duidelijke visie voor zijn toekomst. “Ik wil later bij een bedrijf als Dutch Flower Group of Best Fresh Group werken, een groot en professioneel bedrijf. Ik wil kunnen groeien en hogerop komen, maar het moet wel persoonlijk blijven. Eerst ga ik verder studeren, commerciële economie. Helaas kan dat nog niet in Westland en moet ik naar Rotterdam, Den Haag of Leiden. Die opleiding zal helaas ook veel minder op de tuinbouw gericht zijn. Wie weet komt dat ook in de toekomst nog hier, ik zou dat wel tof vinden!” www.mbo-westland.nl
11
JONG TALENT
Brug slaan tussen universiteit en tuinbouw met hackathons en interactieve lezingen Universiteitsstudenten doen onderzoek of studeren in het hart van de sector
Mbo-studenten starten bedrijf om voedselverspilling tegen te gaan Vier ambitieuze studenten van MBO Westland hebben een droom: minder voedselverspilling. Daarom startten ze voor een schoolproject een eigen bedrijf, Out of the Box. Een van de bedenkers, Rens Knijnenburg vertelt: “Wij halen fruit en groenten op bij verschillende kwekerijen en logistieke bedrijven. Dit fruit heeft een ‘kwaaltje’, ze zijn te krom, te rijp of hebben een verkeerde kleur. Met de smaak is echter niets mis. Toch kan het niet
De komst van World Horti Center brengt de volledige breedte van het onderwijs naar het hart van de tuinbouw. De nieuwe Greenport
verder in de handel. Wij nemen dit af en verpakken dat in een box, die bezorgen we thuis of bij bedrijven.”
Hub is onderdeel van het universitaire samenwerkingsverband
Knijnenburg volgt de opleiding Business & Management.
Leiden-Delft-Erasmus Centre for Sustainability. Coen Hubers
Voor het project ondernemen moesten ze een fictief
leidt dit initiatief en geeft uitleg.
bedrijf bedenken. “Maar ons bedrijf werd al gauw een echt bedrijf.” Het netwerk van de jonge honden hielp hen aan producten en een stuk distributie. “Het bleek dat een hoop kwekers en logistieke bedrijven met een
“Deze hub maakt het voor studenten mogelijk om onderzoek te doen of te studeren in het hart van de
overschot van goed, maar niet goed genoeg fruit
tuinbouwsector,” vertelt Hubers. “We zijn begin 2017 begonnen en samen met participanten van World
kampen. Ook willen veel bedrijven hun medewerkers
Horti Center geven we de leerlijn vorm en inhoud. Met de studenten gaan we oplossingen bedenken voor
meer fruit laten eten. Wij leveren dan een box met
complexe vraagstukken in de tuinbouw. Dat kan op het vlak van robotica, bedrijfskunde of biologie zijn.”
40 stuks fruit.”
De interdisciplinaire Greenport Hub is begin 2017 tot stand gekomen om een brugfunctie te vervullen
De studenten zitten in World Horti Center en dat
tussen de tuinbouwsector en de universiteiten Leiden, TU Delft en Erasmus. “De universiteit is dan naast
geeft veel voordelen. “Hierdoor kregen we gelijk veel
de hbo- en mbo-opleidingen op de campus World Horti Center aanwezig. Dat is uniek in de wereld! We
publiciteit en komen we makkelijk in gesprek met
richten ons met het lesprogramma op vier thema’s, Tuinbouw 4.0, Circulaire Economie, Gezondheid en
bedrijven,’’ gaat Knijnenburg verder. “Ze komen hier voor
Welbevinden en Sustainable Urban Delta’s.”
congressen en dan delen we flyers uit aan de mensen in pak. We hebben een grote gunfactor als jonge broekies,”
Hackathons zijn onderdeel van het lesprogramma. De eerste vond in december 2017 plaats. “Veertig
lacht hij. De studenten verwachten hier wel mee verder te
studenten van Erasmus Universiteit werkten 30 uur aan tien opdrachten van Westlandse bedrijven. In korte
gaan. “Ook als we straks ons diploma hebben, want we
tijd zijn de studenten tot gedegen analyses en oplossingen van de businesscases gekomen. Niet alleen
gaan wel verder studeren. Het contact met de klanten is
wijzelf waren onder de indruk van de studenten, maar de deelnemende bedrijven waren werkelijk lyrisch!”,
bij de aflevering veel te leuk om er nu mee te stoppen!”
aldus Hubers. “Confronterend, maar enorm inspirerend. Ze hebben goed naar ons geluisterd. We hebben
www.outoftheboxfruits.nl
ze ook meegenomen naar ons familiebedrijf en in korte tijd hebben ze die kennis vertaald naar een meerjarenplan. Ik ben echt onder de indruk. Dit is de manier om zulke high potential studenten kennis te laten maken met de tuinbouw,” reageerde Erik Persoon van Forever Plants als een van de deelnemers. Studenten Willemien Houtsma en Ferdy Wilbrink, beide tweedejaars student Bedrijfskunde reageren: “We hadden geen idee dat de tuinbouw zo’n innovatieve wereld is. Deze hackathon heeft echt mijn ogen geopend. Dit is echt vernieuwend en ook supervet! Ik hoop dat we dit vaker gaan doen en van deze sector willen we zeker meer weten”. De eerste hackathon vormde als onderdeel van het Honours programma van de RSM (Rotterdam School of Management) de aftrap van een langdurige samenwerking. “Als nieuwe combinatie van onderwijs en bedrijfsleven, is dit zeker niet de laatste. In 2018 zullen nieuwe hackathons voor studenten biologie van Universiteit Leiden en techniek van TU Delft volgen. En daarnaast organiseren we inspirerende en interactieve lezingen. Zo kijken we wat de tuinbouw kan leren van de ruimtevaart,” besluit Hubers.
www.centre-for-sustainability.nl
12
JONG TALENT
Dynamische arena voor talentontwikkeling HortiHeroes brengt jong talent start-up mindset en innovation skills bij In het voorjaar van 2018 start HortiHeroes. Tien Westlandse tuinbouwbedrijven dagen een lichting van jonge, getalenteerde medewerkers uit in een dynamische arena. Een uniek talentenprogramma moet hen opleiden volgens start-up principes om de tuinbouw nog meer te laten innoveren. Tijd om meer te weten te komen over deze helden. Bas Allart is als coördinator van HortiHeroes aangesteld.
“Westland bedient de hele wereld, alleen dat weet bijna niemand. Jongeren tot circa
bedrijven hebben een eigen talentenprogramma ontwikkeld, maar volgens Allart ligt
35 jaar al helemaal niet,” legt Bas Allart uit. “Je kunt in Westland echt een mooie
de kracht van HortiHeroes elders. “Juist doordat we nu de muren om die bedrijven
carrière maken, op alle niveaus. Voor het programma HortiHeroes werken toon-
heen openbreken. Je werkt samen met andere talenten en kijkt bij andere bedrijven
aangevende bedrijven zoals Best Fresh Group en RijkZwaan samen. Al deze bedrijven
binnen. Zo ontstaat een sterk netwerk en meer samenwerking. Noodzaak bij innovatie.”
vaardigen straks een selectie medewerkers af. Vroeger was het hebben van kennis macht, nu ligt de macht in het kennis delen.”
“Innoveren kun je alleen door te doen.”
“Vroeger was het hebben van kennis macht,
Het programma moet de jonge medewerkers vooral een start-up mindset en innovation
nu ligt de macht in het kennis delen.”
skills bijbrengen. Tuinbouwbedrijven uit heel Nederland kunnen een selectie talenten aanmelden. “Innoveren kun je alleen door te doen. Dat is waarom alle bekende bedrijven als AirBnb, Tesla en Spotify het zo goed doen. Het intensieve programma duurt 12 weken,
HortiHeroes is bijna twee jaar bezig met de voorbereidingen, een aantal founding fathers
een dag per week en de inhoud is direct toepasbaar in hun dagelijkse werkzaamheden.
maakt zich sterk voor de uitrol. Allart vertelt: “We hebben gesproken met medewerkers,
Gastsprekers van binnen en buiten de sector haken aan. En na een kwartaal volgt
personeelszaken, directeuren en gemeente. Uit al die gesprekken kwamen duidelijk de
een-op-een coaching.” Daarnaast gaat HortiHeroes intensief samenwerken met World
wensen naar voren. De voedingsbodem voor innovatie moet verbeteren om talenten een
Horti Center en Westland Marketing. “We moeten de buitenwacht nog meer vertellen
meer uitdagende werkomgeving te bieden en aan te trekken. Het is ook belangrijk om
over wat voor moois hier gebeurt,” besluit Allart. www.hortiheroes.com
nieuwe bedrijven aan te trekken en de huidige te behouden.” De meeste Westlandse
60 studenten gaan werken aan vervolgonderzoek drones in de kas Op 1 oktober 2017 startte een groots vervolgonderzoek naar de inzet van drones in de kas. Maar liefst 60 studenten van InHolland gaan de komende twee jaar meewerken aan dit onderzoek. Onderzoeksleider Lucien Fesselet vertelt: “Ons doel is om met drones interne processen binnen de kas te verbeteren. Hiermee kan de teeltomzet verbeteren, de kwalitatieve oogst vergroten en kan de hoeveelheid bestrijdingsmiddelen afnemen.” Fesselet startte zelf als student het onderzoek maar kreeg zoveel aandacht en zelfs een subsidie om het uit te breiden. “Voor het eerst kan InHolland zo’n omvangrijk onderzoek dat uitstijgt over de verschillende onderwijsdisciplines, opzetten en uitvoeren. We geven de studenten een unieke kijk op het vak. Studenten doen echt op een start-up manier onderzoek en dat biedt ze veel vrijheid.” De inzet van drones wordt getest in de praktijk in het Westland. “We doen niet alleen onderzoek op de schoollocaties zelf, maar ook bij drie kwekers. Onder andere bij een orchideeënteler. Studenten zijn van verschillende opleidingen afkomstig. Leuk is dat ook alle schoolvakken gemixt worden in dit project. Van robotica tot mechatronica, communicatie tot financiën!” www.inholland.nl
13
LOGISTIEK
“500 miljoen consumenten in heel Europa binnen 24 uur bevoorraden!” Westland is niet alleen een begrip door de glastuinbouwteelt, ook in de agrologistieke sector heeft de regio een unieke positie. De draaischijf van producent naar consument. In slechts 24 uur kan Westland 500 miljoen consumenten in heel Europa bevoorraden. De bedrijventerreinen in Westland maken volop gebruik van de nabijgelegen infrastructuur. Zij vormen de schakels naar het hele continent. De ligging van Westland ten opzichte van logistieke hotspots is een van de succesfactoren voor de agrologistieke sector. De haven van Rotterdam, de vliegvelden en een directe aansluiting op het wegennetwerk dragen bij aan het succes.
ABC Westland Agri & Food
Businesspark Honderdland
Royal Flora Holland
Waar de complete groente- en fruithandelsketen samenkomt.
Ruimte voor groei, letterlijk en figuurlijk in agrologistiek.
De grootste bloemenveiling ter wereld
Sorteren, verpakken, rijpen, koelen en transporteren. ABC
Gerenommeerde bedrijven in agrologistiek zoals
In de sierteeltsector is Royal Flora Holland de grootste
Westland is de spil binnen de keten en is daarbij omgeven
Greenpack, Nature’s Pride, Cool Control, LBP en Quality
dienstverlener en marktplaats. Bloemen en planten worden
door dienstverlenende bedrijven, telersverenigingen en
Queen kozen de afgelopen jaren voor een vestiging
vanuit de vestiging in Naaldwijk over de hele wereld
Food Center Westland, een groothandelcentrum voor
op Businesspark Honderdland. Het terrein pal aan de
verhandeld. Vestiging op dit terrein betekent dat bedrijven
de detailhandel en horeca. Van productie, import tot
snelweg A20 is volop in ontwikkeling om een van de
zich in het hart van de internationale handel- en distributie
consument, alles is hier op 55 hectare te vinden.
grootste bedrijventerreinen van West-Europa te worden.
begeven en profiteren van de facilitaire diensten.
www.abcwestland.nl
www.honderdland.nl
www.royalfloraholland.com
Voordelen van vestigen:
Voordelen van vestigen:
Voordelen van vestigen:
100+ bedrijven uit de agf sector
Mix van grote (internationale) bedrijven én kleine
Direct verbonden met distributieketen
Faciliteiten van de hele agf-keten
Korte aflevertijden en lage transportkosten
Korte lijnen en efficiënt samenwerken
De aankomende 10 jaar groeit het terrein
Infrastructuur ingericht op transport
Dicht op de ontwikkelingen in de markt
Eigen bedrijfspand met eigen architectuur realiseren
Bedrijfsruimtes kopen én huren
Direct aangesloten op de consumentenmarkt
Strategische ligging aan snelweg
Aansluiten op stabiel marktplaatsnetwerk
Verlaging CO2 footprint door duurzaamheid
Nabij ferry naar Engeland en haven van Rotterdam
Facilitaire zaken uitbesteden (o.a IT, catering, beveiliging)
24/7 toezicht op hygiëne en veiligheid
Infrastructuur blijft ontwikkelen zoals komst
Meeprofiteren van kennis en innovatie
14
specialisten in diverse sectoren.
Blankenburgtunnel en Veilingroute
16.000 zonnepanelen
270.000 m2
Maakt het terrein duurzaam en de grootste producent van zonne-energie in de provincie Zuid-Holland!
om de aankomende tien jaar te kunnen groeien!
1947 miljoen snijbloemen, 115 miljoen kamerplanten, 59 miljoen tuinplanten
aan kavels is nog beschikbaar
werden verkocht op de bloemenveiling in Naaldwijk in 2016
LOGISTIEK
Het belang van temperatuur in het transport van bloemen over zee
Een zee aan bloemen Dagelijks vervoert Intergreen bloemen over de oceanen, zo vinden ze hun weg naar de consument. In nauwe samenwerking met partnerkwekers heeft Intergreen gezorgd voor een unieke en optimale transportketen. Een reis die tien keer minder CO2-uitstoot heeft! Verse bloemen, verrassen mensen over de hele wereld. Aandacht voor kwaliteit en versheid tijdens het transport is essentieel. De focus ligt op snelheid. Van oudsher
Handel in exotische groenten en fruit
worden bloemen vanuit de hele wereld door de lucht vervoerd, om zo snel mogelijk bij de consument in de vaas te komen.
Duurzaam alternatief Innovatie en duurzaamheid zijn belangrijke waarden bij Intergreen. Daarom is het bedrijf meer dan 10 jaar geleden als eerste gestart met zeetransport als alternatief voor luchtvracht. De CO2-uitstoot van bloementransport via zee is namelijk meer
Bekende handelaren in exotische groenten en fruit zoals Nature’s Pride,
dan tien keer minder dan via de lucht. Er is heel veel getest met diverse bloemen
Westfalia Fruit Africa, Euro West, BUD Holland en Yex kozen mede door
en daarmee ook veel kennis vergaard.
het logistieke netwerk voor een vestiging in Westland. Het distributieproces is binnen deze markt van versproducten ontzettend belangrijk.
Belang van temperatuur
Verpakken, koelen, rijpen en uiteraard het transport komen in een cyclus
Het belangrijkste ingrediënt om bloemen vers te houden tijdens een 14 tot 25
bij de handel van deze vruchten en groenten kijken. Alles in een zo
dagen durende zeereis, is temperatuur. Na de reis moeten de bloemen nog een
kort mogelijk tijdbestek om de producten vers bij de consumenten te
gegarandeerd aantal dagen bij de consument in de vaas staan. Elke stap in de keten
leveren.
moet zeer nauwgezet gevolgd worden. Na de oogst moet de temperatuur van de bloemen zo snel mogelijk naar beneden. Een stabiele lage temperatuur is essentieel
Op de locatie van Euro West en Westfalia Fruit Africa in Poeldijk kunnen
tijdens het hele transport. Intergreen maakt hierbij gebruik van een nauwkeurig
168 pallets van exoten tegelijkertijd rijpen. Verderop bij Honderd-
monitoringsysteem, waarbij de temperatuur continu wordt gemeten. Zo wordt
land heeft de Afrikaanse handelaar haar marketing- en saleskantoor.
gegarandeerd dat de bloemen onder de juiste condities arriveren en voldoen
Zac Bard, manager van Westfalia Fruit Africa over de vestiging in het
aan de verwachting van de consument.
Westland: “De nabijheid van de haven van Rotterdam maakt dat wij konden groeien in onze volumes. De haven heeft een infrastructuur van
Intergreen is met een omzet van ruim 180 miljoen euro en 350 medewerkers,
wereldklasse en een centrale locatie. Dat maakt dat we snel, goed en
één van de grootste werkmaatschappijen binnen Dutch Flower Group. Intergreen
kostenefficiënt onze avocado’s en mango’s kunnen verplaatsen binnen
heeft zich gespecialiseerd in het conceptmatig leveren van kant-en-klare
Europa. Nadat ze gerijpt zijn in het Westland uiteraard. De regio heeft
boeketten, pot- en tuinplanten aan supermarktketens. www.intergreen.nl
veel kennis over versproducten en de lokale bevolking is goed opgeleid en heeft een fantastische werkmentaliteit. ” Nature’s Pride oprichter Shawn Harris zegt over het Westland: “Het is niet alleen de locatie en nabijheid van de haven en luchthaven, maar ook de grote concentratie van gerelateerde versproducenten en de logistieke services. Voor ons betekent het dat we de exoten vers, efficiënt en snel naar consumenten in Duitsland, België, Scandinavië en Oost-Europa kunnen leveren.” www.naturespride.nl
Vestigen in Westland? Sluit je aan bij een agrologistiek cluster van wereldniveau Westland is om uiteenlopende redenen één van de meest interessante vestigingslocaties voor agro-gerelateerde bedrijven. www.westlandhortibusiness.com
15
Stichting Westland Marketing verbindt, etaleert en positioneert de glastuinbouwgemeente nationaal en internationaal.
COLOFON Uitgave van Stichting Westland Marketing, januari 2018. Deze uitgave is met de grootst mogelijke zorgvuldigheid samengesteld. Westland Marketing is niet aansprakelijk voor wijzigingen of onjuistheden in de informatie. © Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd zonder voorafgaande toestemming. Teksten Sanne Bakker, ensanne.nl Redactie Angelique de Wit, Ilse de Wilde Vormgeving Creativiteiten
Duurzaamheid, innovatie en ondernemerschap. Inspirerende succesverhalen. Volop arbeidsmogelijkheden.
Where nature meets innovation. Westland Marketing stelt zich tot doel om Westland op een positieve manier op de kaart te zetten bij haar doelgroepen. Westland Marketing stelt daarbij de thema’s innovatie, duurzaamheid en ondernemerschap centraal om de profilering van het gebied duidelijk te maken. De succesverhalen van de Westlandse bedrijven vormen hiervoor de basis en geven direct ook het kader aan van de arbeidsmogelijkheden voor afstudeerders en professionals die een volgende stap in hun carrière willen maken. Nederland mag trots zijn op haar ondernemend verleden. Met de VOC-mentaliteit en innovatieve geest speelden veel Nederlandse ondernemers en bedrijven van oudsher een leidende rol in de wereldeconomie. Vandaag de dag zetten we nog steeds de toon, maar is het speelveld verplaatst naar internationale voedsel-, water- en energieproblematiek. Eén bedrijfstak steekt hierin boven de rest van Nederland uit. En dat is de glastuinbouw. Met Westland als innovatief, duurzaam dynamisch glastuinbouwcentrum van de wereld.
Drukwerk Groenprint Beeldmateriaal Thierry Schut (cover), Michel Kort, Rolf van Koppen, Arjan de Jager, Glenn Mostert, Gerard Vlekke, Richard Kok World Horti Center, Trias Westland,
En niet zonder reden, want innovatie, duurzaamheid en ondernemerschap zijn dé sleutelbegrippen die in Westland dagelijks zichtbaar worden gemaakt door de vele (internationale) organisaties en ondernemers. Die allen werken met én voor nationale en internationale klanten. Westland vormt zo het raakvlak van natuur, innovatie en ondernemerschap. En geeft hiermee heel Nederland direct een enorme zakelijke boost. Deze boost is geheel te danken aan de mensen die er werken en wonen. Mensen die gedreven zijn, ambitie hebben en de nieuwe trots van Nederland vormen. www.westland.info
Rabobank Westland, Royal FloraHolland, InHolland, HortiHeroes, Out of the Box,
Samenwerken in Westland of daarbuiten? Neem contact met ons op. info@westland.info.
Intergreen e.a.
Wij zijn gevestigd in het hart van de tuinbouw: World Horti Center, Europa 1, Naaldwijk.
Deze krant is CO2-positief geproduceerd op gerecycled papier.
Voor de uitgave van deze kant hebben wij zes bomen geplant. Hierdoor compenseren wij het vrijgekomen CO2 en is deze krant CO2-positief.