2016 www.wienerberger.nl/straat
#14
MAGAZINE VOOR INRICHTING BUITENRUIMTE
02 | INHOUD
03 04 06 08 1O 12 14
RONDE KOPSE KANTEN Een passende oplossing om splintering te voorkomen
STADSDIAGONAAL, ZUTPHEN Fietslint voor de ‘argeloze‘ fietser
VU CAMPUS, AMSTERDAM Bindende rol voor de buitenruimte
MET AFSTAND HET BEST BESTRAAT
RONDE KOPSE KANTEN STRAATBEELD DAT MO
ASSENRADE, HATTEM Het creëren van een Hattemse sfeer
CENTRUMPLAN, HOOGKARSPEL Kwaliteitsimpuls voor openbare ruimte
ARTISPLEIN, AMSTERDAM Filter tussen stad en park
CENTRUMVERNIEUWING, EMMEN We wilden een warme stadsvloer
04 12
10
Uw wens en ons doel is een mooie (dus onbeschadigde) bestrating. Alle Wienerberger straatbakstenen zijn voorzien van een ronding aan de kopse kant. Een passende oplossing om splintering te voorkomen. Door het koud tegen elkaar aanleggen van bestrating kan afsplintering optreden. Ook bij intensief (vracht)verkeer kan beschadiging voorkomen. Door de splintervrije koppen van Wienerberger straatbakstenen wordt het risico op afsplintering bij zowel aanleg als gebruik tot een minimum beperkt.
14
Wat is dat dan, zo’n splintervrije kop? Een lichte ronding op de kopse kant. Door de radius raken de hoeken elkaar niet, noch bij het bestraten, noch in het gebruik. Afsplinteren wordt beperkt en de ronding zorgt meteen voor een goede voeg. En een goede voeg zorgt voor een langere levensduur. Bovendien zijn alle keiformaten voorzien van een vellingkant. Hierdoor is de kans op beschadiging nòg kleiner.
SPLINTERVRIJ | 03
VOOR EEN OI IS EN BLIJFT
Ook machinaal te verleggen? Voor het leggen van de ‘ronde kopse kanten’ is geen aanpassing van verwerkingsmethode nodig. Machinaal bestraten is en blijft mogelijk. De radius creëert automatisch een voeg. Bij het klemmen en verwerken van de pakketten voorkomt u beschadigingen, onafhankelijk van het gekozen legverband. Meer onkruid? Nee, de splintervrije kop maakt de voeg niet breder dan normaal. Daardoor ontstaat geen extra groei van onkruid. Meer weten? In dit magazine beschrijven we de projecten in Zutphen en Amsterdam waar splintervrije bestrating is toegepast. U leest meer over deze projecten op de pagina’s 4 en 6.
ALLE WIENERBERGER STRAATBAKSTENEN HEBBEN AAN DE KOPSE KANTEN EEN ZEKERE RADIUS. ALS JE TWEE STENEN LEGT, RAKEN DE HOEKEN ELKAAR NIET
Alle kei-, dik- en waalformaat straatbakstenen van Wienerberger hebben een splintervrije kop. De radius heeft bij het keiformaat weliswaar een andere looprichting dan bij het waal- en dikformaat maar zorgt voor hetzelfde effect.
Voor informatie belt u met Verkoop Infra van Wienerberger 088-118 56 00 of mail naar: straatbakstenen@wienerberger.com.
04 | STADSDIAGONAAL, ZUTPHEN
STADSDIAGONAAL, ZUTPHEN
EEN HERKENBARE EN WAARDIGE ENTREE
STADSDIAGONAAL, ZUTPHEN | 05
Een nieuwe stadsdiagonaal verbindt het centrum van Zutphen met het nieuwe woon-werkgebied van de Noorderhaven. De nieuwe openbare ruimte, een ‘lint’ van zo’n 750 meter, werd ontworpen door Barbara van Dijk landschapsarchitecte bij SAB. De nieuwe inrichting maakt Zutphen (48.000 inwoners) aantrekkelijker en zorgt voor een economische gebiedsimpuls. Interessant is het onderscheid tussen zogenoemde slimme en argeloze fietsers: “De slimme fietser, gekomen vanaf het station, koos zelf een route om aan de andere kant van het centrum te komen. Nu vormen de achter elkaar liggende straatjes ook voor de argeloze fietser een vanzelfsprekende route. Een route die is uitgebreid en een fietstunnel onder het spoor door kreeg.” NIEUWE WATERWERK Met die, trouwens mooi verlichte, spoortunnel werd de genoemde verbinding met de ruim 800 nieuwe woningen in Noorderhaven gerealiseerd. De door SAB geadviseerde straatbakstenen – met splintervrije koppen - sluiten aan bij de (deels) historische bebouwing. Centraal in de stadsdiagonaal ligt het nieuwe waterwerk op de Overwelving. Het waterwerk maakt de relatie tussen de Berkel en de oude singelstructuur weer zichtbaar. LEVENDIG PLEIN De voormalige verkeersknoop de Overwelving is veranderd van een barrière in een aantrekkelijk en levendig plein; een herkenbare en waardige entree van de oude binnenstad van Zutphen. De historie van Zutphen is langs de stadsdiagonaal ‘leesbaar’ gemaakt door deze te begeleiden met in natuursteen gebeitelde teksten. De teksten worden aangelicht in het donker. OPLAADPALEN De diagonaal is ook een mooie stimulans voor niet-gemotoriseerd verkeer. De wandelaar passeert meer groen en kan uitrusten op kekke bankjes. Het aantal beugels om de fiets te stallen verdubbelde. De route voert langs drie oplaadpalen voor twaalf fietsen. En op de Overwelving kwam een USB-paal gekomen voor het opladen van de mobiele telefoon. Rots maatwerk (Brummen) tekende voor de zitelementen, de watertafel en de productie van de historische teksten.
In het trottoir van de Bornhovestraat zijn de gebakken klinkers hergebruikt. PROJECTGEGEVENS Ontwerp
SAB, Arnhem
Opdrachtgever
Gemeente Zutphen
Aannemer
Sallandse Wegenbouw, Haarle
Van Gelder, Elburg
Sorteringen
Wienerberger - Bruno, Mastiek en Ravenna vormbak dikformaat
en Argenti strengpers dikformaat
Realisatie
2015
Het nieuwe waterwerk op de Overwelving.
U vindt meer informatie op wienerberger.nl. Ook voor referenties verwijzen wij u graag door naar onze website.
06 | VU CAMPUS, AMSTERDAM
VU CAMPUS, AMSTERDAM
DE WOONKAMER VAN DE UNIVERSITEIT De VU ontwikkelt een nieuwe stadscampus nabij de Amsterdamse Zuidas. Met topfaciliteiten voor onderzoek en onderwijs: het hypermoderne laboratoriumgebouw O|2, het volledig duurzame en multifunctionele nieuwe universiteitsgebouw en een bruisend campusplein. De oorspronkelijke campus was ooit bedoeld voor 12.000 studenten. Dat zijn er anno 2016 24.500. De campus verdubbelt in oppervlakte. “De ontwikkeling van de VU Campus is ‘inhoudelijk gedreven’. De campus moet de primaire processen onderwijs en onderzoek ondersteunen”, zegt de VU-woordvoerder. “Investeringen in infrastructuur sluiten aan op de ambities in het instellingenplan en de onderwijsagenda.”
een kenniswijk annex levendig deel van de Zuidas. De campus stimuleert kruisbestuiving tussen wetenschap en bedrijfsleven. Studenten, medewerkers, bezoekers én patiënten vinden hier een aantrekkelijke omgeving. De plannen krijgen vorm met een autovrije, stedelijke omgeving met groene daken, pleinen, ondergrondse auto- en fietsgarages en open gebouwen.
FUNCTIEVERMENGING Geld moet worden uitgegeven aan onderwijs en niet aan stenen. Aan de andere kant: op dit moment wordt wel bepaald hoe mensen over 100 jaar door dit stukje stad lopen. In 1994 begint het nadenken over de stedenbouwkundige mega-operatie. Zo’n tien jaar later ziet het masterplan het licht – voor een gebied van 40 hectare en 960.000 m2. Citaat uit dit plan: “De campus verbindt, nodigt uit tot ontmoeting en is slim geordend.” Functievermenging is essentieel: leren, werken en ontspannen in
INFORMELE SETTING De Facilitaire Campus Organisatie, de ‘corporate real estate’ organisatie van de VU: “Binnen zie je wat buiten gebeurt en buiten kom je elkaar tegen. Duurzaamheid komt terug in flexibele gebouwen, trias energetica en de kwaliteit van stedenbouw, architectuur en (technische)infrastructuur. De campus moet bruisen. Een stedelijke dynamiek en het profiel van een internationale topuniversiteit gaan hand in hand.” karres+brands wordt in die dagen gevraagd om een concept voor de openbare ruimte
VU CAMPUS, AMSTERDAM | 07
SPLINTERVRIJ BESTRATEN De bestrating bestaat uit Wienerberger straatbakstenen met splintervrije kopse kanten. De koppen met lichte ronding voorkomen afsplintering. Belangrijk bij het aanleggen en behouden van mooie, onbeschadigde bestrating. Kijk ook op pagina 3 voor meer info.
EN HOGE CONCENTRATIE INTELLECT VRAAGT INTERACTIE, INTERACTIE VRAAGT EEN INFORMELE SETTING PROJECTGEGEVENS Ontwerp
karres+brands landschapsarchitecten bv, Hilversum
Opdrachtgever
Gemeente Amsterdam
Vrije Universiteit Amsterdam
Aannemer
Schadenberg Infra BV, Hem
Sorteringen
Wienerberger - Gala wasserstrich dikformaat en Gala noppenstenen
Realisatie
2013 - 2018
De blindegeleidestenen waarschuwen voor de aankomende trappartij.
van de nieuwe kenniswijk. Een concept dat mensen moest samenbrengen. Het statement van de ontwerpers: “Een hoge concentratie intellect vraagt interactie en interactie vraagt een informele setting. Van binnenplaats tot kantine, van sportveld tot bibliotheek.” STAD IN DE STAD Als hart van de ‘nieuwe’ universiteit wordt het campusplein tussen 2013 en 2018 gefaseerd opgeleverd. Patrick van Oostvoorn, voor de VU programmamanager openbare ruimte: “De buiteninrichting wordt actueel en groen. Waarbij we ons ook laten inspireren door de nieuwe of vernieuwde faculteitsgebouwen.” Het ‘elkaar ontmoeten’ wordt gestimuleerd door van het plein de woonkamer van de universiteit te maken: de plek voor tijdsbesteding en het maken van ontmoetingen. Stimuli zijn horeca, winkels, een hotel en faciliteiten voor rust en lichaamsbeweging. “De campus is een groene plek waar mensen zich thuis voelen, elkaar tegen komen en nieuwe samenwerkings-
vormen ontstaan. Naast de promoties, inauguraties, symposia en congressen, zijn er sportevenementen en culturele programma’s zoals openlucht cinema en theater. Nieuwe onderwijs- en werkstijlen vinden nu en in de toekomst hun vorm in de foyers, werktuinen en coffee corners. Met de komst van studentenwoningen en een uitgebreider sport- en cultuurprogramma, is de campus een stad in de stad.” CAMPUSPLEIN Het campusplein wordt ingericht als voetgangersgebied. De parkeerplaatsen voor auto’s verdwijnen van het maaiveld, evenals een deel van de stallingen voor fietsen en scooters. Van Oostvoorn: “Voor de bestrating hebben we een aantal proefvakken laten maken. Deze straatsteen vonden we het mooiste, qua kleur en uitstraling. De kosten en het visuele gaven de doorslag. Daarbij vormen deze stenen een mooi contrast met de betonnen banden.”
U vindt meer informatie op wienerberger.nl. Ook voor referenties verwijzen wij u graag door naar onze website.
08 | ASSENRADE, HATTEM
ASSENRADE, HATTEM
HET CREËREN VAN EEN HATTEMSE SFEER Hattem is een puik vestingstadje aan de noordrand van de Veluwe. Assenrade is de laatste uitbreidingswijk, met 275 woningen en kavels. De wijk is verweven met het weidelandschap, op de overgang tussen de Veluwe en de IJssel. De briefing aan de (landschap)architecten destijds was ruim: “Het creëren van een Hattemse sfeer.”
Hattem heeft een gezellig stadscentrum met historische gevels, vele restaurants en winkeltjes. De beeldkwaliteit wordt gekenmerkt door een informele, bijna nonchalante situering van de woningen. Woningen met een bijna archetypische vorm: een of twee lagen met zadel- of schilddaken. Het metselwerk kent verschillende tinten of zijn wit gepleisterd. Verschillende vormen van ornamentiek zijn aanwezig. Maar hoe die sfeer te vertalen naar nieuwbouw? Zonder te kopiëren of voor retro-architectuur te kiezen? KLASSIEKE HANDTEKENING Daartoe werden richtinggevende beeldkwaliteiten opgesteld. Het basistype van de woningen werd twee lagen met kap. De basistypen werden samengevoegd tot blokken van maximaal vijf woningen. De gevelindeling moest een klassieke handtekening krijgen. Ieder blok(deel) kreeg een pakket eigen ornamentiek. Uitbreiding van de basisvorm werd mogelijk met een pakket appendages: erkers, veranda’s, balkons en uitbouwen. IJkpunt voor de materialisatie was het gebruik van vier basiskleuren metselwerk. INTEGRATIE FUNCTIES Bij ‘dorps-klassiek’ wonen vragen juist de overgangszones van de woning naar het openbaar strikte invulling. Letterlijk: “Het totale erf moet worden gezien als een groen gebied waarop de bouwmassa bijna achteloos is neergezet.” Instrumenten bleken
DE WIJK OOGT RUIM EN SCHURKT LEKKER AAN TEGEN HET BUITENGEBIED verdiepte groene zones (wadi’s), overdekte buitenruimtes aan de voorzijde en hagen langs de buitenranden. De parkeerfunctie werd achter hagen weggezet op binnenterreinen van de bouwblokken. Voor het openbaar gebied werd gestreefd naar een integratie van de functies lopen, rijden, parkeren en verblijven. “De scheiding der functies dient tot uitdrukking te worden gebracht in subtiele verschillen in hoogten en materiaaltinten en mag niet leiden tot een grote scheiding in het materiaalgebruik.” GEMOEDELIJK We vermoeden dat Assenrade een geslaagd plan is. De wijk oogt ruim en schurkt lekker aan tegen het buitengebied. Als we Assenrade moeten samenvatten, komen we tot ‘gemoedelijk’. Een mooi wijkje, mede mogelijk gemaakt door de gemeente Hattem, Bouwfonds Ontwikkeling en Woonstichting Triada. Wienerberger leverde Latina dikformaat en Nero dikformaat. Gebakken klei derhalve, passend bij de sfeer van Assenrade en bij de duurzame ambities van de gemeente.
Laat u verder inspireren op wienerberger.nl.
ASSENRADE, HATTEM | 09
Scheiding van functies in openbare ruimte door subtiele hoogteverschillen en materiaaltinten. PROJECTGEGEVENS Ontwerp
Buro Noord, Steenwijk
Opdrachtgever
Gemeente, Hattem
Aannemer
Bastiaan Infra, Wezep
Van Gelder, Elburg
NTP Infra, Hattem
Sorteringen
Wienerberger - Latina vormbak dikformaat en Nero vormbak dikformaat
Realisatie
2012 - heden
Gebakken klei past bij de sfeer van Assenrade en de duurzame ambities van de gemeente.
10 | CENTRUMPLAN, HOOGKARSPEL
CENTRUMPLAN, HOOGKARSPEL
KWALITEITSIMPULS VOOR OPENBARE RUIMTE Een nieuw gemeentehuis als aanjager voor het nieuwe dorpshart van Hoogkarspel. Gemeentehuis, kerk en winkels zijn geconcentreerd rond een nieuw herkenbaar dorpsplein. Hoogkarspel, 8.000 inwoners, ligt in de West-Friese fusiegemeente Drechterland. Het oude gemeentehuis werd gesloopt en maakte plaats voor een nieuw in te richten plein. Het plan werd geënt op de strokenverkaveling van het weidelandschap in West-Friesland. Er kwamen twee nieuwe ‘stroken’ met bebouwing, waarvan het gemeentehuis er één is.
VORM EN UITSTRALING Uit het stedenbouwkundig plan: “Hoogkarspel is ontstaan langs een lint. Het landschap wordt getekend door langwerpige kavels, rechthoekige bouwblokken met de kopse gevels en nokrichtingen richting het lint bepalen de vorm en uitstraling van het nieuwe centrum.” Waar eerst het oude gemeentehuis stond, kwam een plein met een zogenoemd middenblok met winkels en daarboven appartementen. Een pleindeel is voor parkeren, het andere werd een autoluw verblijfsplein voor evenementen. Een half-verdiepte parkeerkelder onder het nieuwe gemeentehuis biedt plaats aan 56 auto’s.
CENTRUMPLAN, HOOGKARSPEL | 11 Verbinding van gemeentehuis en plein door open vormgeving.
Gemeente Hoogkarspel koos voor hoogwaardige materialen.
PROJECTGEGEVENS Ontwerp
HB Adviesbureau, Alkmaar
Opdrachtgever
Gemeente Drechterland, Hoogkarspel
Aannemer
Schadenberg Infra BV, Hem
Sortering
Wienerberger - Gala wasserstrich langformaat
Realisatie
2015
HET BUITENLEVEN KRIJGT ALLE RUIMTE, DAT PAST BIJ ONZE PLATTELANDSGEMEENTE
Rechthoekige bebouwing is bepalend in de vorm van het nieuwe centrum. OPEN VORMGEVING De gemeente Drechterland: “Het buitenleven krijgt in het nieuwe ontwerp alle ruimte, hetgeen goed past bij onze plattelandsgemeente. Door de open vormgeving wordt het gemeentehuis verbonden met het plein. Een levendig dorpsplein waar inwoners komen en gaan, hun boodschappen doen en straks op het terras van de zon genieten.” HOOGWAARDIGE MATERIALEN Landschapsarchitecte Maithe Vos: “De gemeente wilde met de nieuwe inrichting boven zichzelf uitstijgen. Daarom is gekozen voor hoogwaardige materialen. Gebakken
materiaal gecombineerd met betonstraatstenen, bijzondere verlichting en speciaal ontworpen zitelementen rond de bomen, die het plein een groene uitstraling geven.” KWALITEITSIMPULS Nogmaals de gemeente, terugblikkend op een binnenstedelijke herontwikkeling van circa drie hectare: “Het doel reikte verder dan de nieuwbouw van het gemeentehuis. We wilden een kwaliteitsimpuls aan de openbare ruimte geven, de lokale economie stimuleren en het verblijfsklimaat in het centrum verbeteren.”
12 | ARTISPLEIN, AMSTERDAM
ARTISPLEIN, AMSTERDAM
FILTER TUSSEN STAD EN PARK Door de sloop van het Geologisch Museum en de Flamingoserre ontstond een open verbinding tussen de stad en ARTIS. Iedereen kan nu ontspannen op het prijswinnende Artisplein. Met gratis zicht op de flamingo’s en lepelaars.
HET NIEUWE PLEIN IS VRIJ TOEGANKELIJK EN LIGT MIDDEN IN HET STADSCENTRUM
ARTISPLEIN, AMSTERDAM | 13
“Deze oase van rust, midden in het centrum, is teruggegeven aan de Amsterdammers en kent een goede balans tussen architectuur, natuur en recreatie. De historische elementen zijn er in acht genomen en de verfijnde inrichting van het plein maakt het tot een prachtig filter tussen stad en park.” Aldus de jury over het Artisplein, winnaar van de publieksprijs Amsterdamse Architectuur Prijs in 2015. Een jaar eerder won ARTIS ook de Best Client Award. De prijs beloont goed opdrachtgeverschap in relatie tot design. Criteria zijn professionaliteit, strategie, duurzaamheid en innovatie. De jury: “ARTIS is op alle vlakken van design - van huisstijl en bewegwijzering tot merchandise en nieuwe paviljoens - op zoek naar de hoogst haalbare kwaliteit. We prijzen de keuze om te werken met een groep externe (ontwerp) adviseurs die de organisatie structureel bijstaat. De resultaten zijn indrukwekkend. Aan het hoofd van de organisatie staat een bevlogen directie met een duidelijke visie. Ontwerpers omschrijven de aanpak als grondig en professioneel.” VERTROUWEN Landschapsarchitect Michael van Gessel, een van ARTIS’ vaste ontwerppartners: “Je krijgt de ruimte en de directie gaat niet op de stoel van de ontwerpers zitten. Ze zijn kritisch, wispelturig en niet gemakkelijk, maar laten iedereen in hun waarde. Het is een instelling van vertrouwen geven en iedereen de vrijheid geven zijn rol te laten vervullen. Ik voel me een onderdeel van ARTIS, ik voel dat men mij vertrouwt in mijn rol van esthetische supervisor. Ik krijg de ruimte om met voorstellen en aanpassingen te komen.” EIGEN ARTISKLINKER Diederik van den Bouwhuijsen stond ARTIS bij als projectleider voor het Artisplein. Taken waren de inkoop, procesbegeleiding, het bewaken van budget en de kwaliteit. “Het is inderdaad een mooie werkgever met unieke projecten. Een park met 178 jaar historie dat in alles kwaliteit of grandeur wil uitstralen. Dan kom je vanzelf bij keramiek uit. De directie weet wat men wil. Zelfs voor de bestrating is een boekwerk met richtlijnen gemaakt. De, zeg maar eigen ARTIS-klinker, Euroton Brons, ligt vast. Een mooie gelige baksteen die in keperverband moet worden gelegd. Overal – maar niet op het Artisplein, vanwege het tapijt.”
Bij het Artisplein gaat het niet alleen om de bestrating maar ook om het planten van een aantal bijzondere bomen. Voor deze bomen is extra aandacht besteed aan goede voorzieningen van de groeiplaats.
Voor meer informatie en referenties verwijzen wij u graag door naar wienerberger.nl.
Wienerberger draagt haar steentje bij door adoptie van de Alpensteenbok in ARTIS. Met deze steun verbindt Wienerberger zich aan ARTIS en steunt zo het voortbestaan van dit prachtige instituut.
ONTWERP MET LEF Op het Artisplein kwam een 62 meter lange en 2 meter brede natuurstenen watertafel waarin vier spiegelende watervlakken worden afgewisseld met fonteinen, bedriegers, nevel, watervallen en cascades. Leuk voor de kleintjes. Maar laten we wel wezen, de oudere kinderen onder ons worden ook blij van de keramische bestrating, in de vorm van een oosters tapijt met nonchalant gedrapeerd tuinmeubilair. Een vrij ontwerp dat ook van lef getuigt. Van Gessel: “Het heeft zich goed gehouden.” Onzekerheden bij de totstandkoming? “Natuurlijk, maar dat kun je samen verwerken, bespreken en uitleggen.” PROJECTGEGEVENS Ontwerp
Landschapsarchitect Michael van Gessel, Amsterdam
Opdrachtgever
Nature Artis Magistra, Amsterdam
Projectbegeleiding
Buro Bouwhuijsen, Bergen op Zoom
Aannemer
Schadenberg Infra BV, Hem
Sorteringen
Wienerberger - Euroton Brons vormbak dikformaat
en Nero wasserstrich vormbak dikformaat
Realisatie
2014
Watertafel met gele ARTIS-klinker in keperverband.
14 | CENTRUMVERNIEUWING, EMMEN
CENTRUMVERNIEUWING, EMMEN
”WE WILDEN EEN WARME STADSVLOER”
CENTRUMVERNIEUWING, EMMEN | 15
Emmen stak de nek uit met de investeringen in het oude Marktplein en het nieuwe Raadhuisplein. Een onderzoeksbureau maakte een maatschappelijke kosten/baten-analyse van de gedane centrumvernieuwing. Het bureau kwam uit op 820 manjaren arbeid en een toename van de bestedingen met circa e 92 miljoen per jaar. Gerolf Menzo, ontwerper openbare ruimte bij de gemeente Emmen, over de immateriële waarde: “Er was scepsis, maar de reacties zijn on-Emmens. We zijn hier bescheiden. Vanaf de eerste dag zie je trotse mensen. Ik werk vijftien jaar in Emmen. Dit breed gedragen gevoel van trots heb ik niet eerder ervaren.” METAMORFOSE Centrumvernieuwing Emmen is dan ook een regelrecht wow-project. Met een metamorfose voor het Raadhuisplein, een vernieuwing van het Marktplein, het verplaatsen van de Emmer dierentuin, het onder de grond stoppen van de noord/zuid-as (Hondsrugtunnel) en waanzinnig mooi licht. Menzo: “Twee open ruimtes in elkaars verlengde. Ze vullen elkaar aan. Een uitbundig Raadhuisplein gaat moeiteloos over in een ingetogen Marktplein.” COMPLETE HERINRICHTING Edoch, dit magazine gaat primair over keramiek en daarmee werd het historische Marktplein bekleed. Met de nieuwe riolering werd ook de bestrating vernieuwd. En met ‘plots’ vrijgekomen gelden van de provincie werd het een complete herinrichting – onder grote tijdsdruk, inclusief archeologisch onderzoek, flora- en faunawetgeving over vleermuizen en het willen aanlichten van de monumenten en de noodzaak tot blijvende bereikbaarheid.
Onder het plaveisel rondom de Grote Kerk liggen de restanten van een oude begraafplaats. “Bij de werkzaamheden werd een middeleeuws grafveld opgegraven. De contouren van het grafveld zijn ingetogen gemarkeerd, met straatbakstenen met een gefreesd kruisje.” Inspiratie voor de nieuwe bestrating? “De pleinbebouwing vertelt de historie: van monumentale villa’s tot moderne horecapanden en winkels met appartementen. Blikvanger is de Grote Kerk. Zo’n kerk vraagt om een straatsteen die meegaat in de rustieke uitstraling. Er lag grijs beton, oud en versleten. Terwijl gebakken bestrating door verwering alleen maar mooier wordt. Die keuze was snel gemaakt.” En voor welke rustieke baksteen is dan gekozen? “Ha, we wilden een warme stadsvloer. Daarna een wasserstrich, omdat die net meer karakter heeft. En we wilden iets anders dan de rodere stenen die je elders zo vaak ziet. De vloer is even bruiner met een kleine nuance.” Is het Marktplein net zo spectaculair aangelicht als het Raadhuisplein? “Misschien nog wel mooier.”
PROJECTGEGEVENS Ontwerp
Gemeente Emmen
Opdrachtgever
Gemeente Emmen
Aannemer
Hemmen, Emmen - Lareco, Hardenberg
Sorteringen
Wienerberger - Mix DF: Incana wasserstrich en Mastiek wasserstrich
Messing/goudkleurig geglazuurde straatbakstenen
Realisatie
2015
Zichtbare herinnering aan middeleeuws grafveld.
Het Marktplein is het oude centrum van Emmen. Menzo: “Groen, open, met eeuwenoude eiken. De bomen, een groen baldakijn, wilden we tegen elke prijs behouden. Binnen de mogelijkheden is het Marktplein groener gemaakt, met meer gras en vakken met vaste planten. Wat ook behouden moest worden: het cultuurhistorisch erfgoed, de verstilde sfeer en – tegelijkertijd – de locatie bij uitstek voor de gezellige drukke weekmarkt.”
DIT BREED GEDRAGEN GEVOEL VAN TROTS HEB IK NIET EERDER ERVAREN
Steensnippers wijzen bezoekers de weg.
MESSING STROOISTENEN Speciaal voor dit project heeft Wienerberger geglazuurde straatstenen geproduceerd. De ‘steensnippers‘ wijzen de onbekende bezoekers de weg van het oude stadskern naar het nieuwe centrum in het zuiden. De vraag kwam van de lokale winkeliers, die de gemeenten verzochten de ‘oversteek’ te verduidelijken. De warme messing kleur is uitgestrooid over de route.
Meer referentieprojecten vindt u op wienerberger.nl.
Bewuste keuze voor een gebakken, warme stadsvloer met karakter.
#14
2016 www.wienerberger.nl/straat
Wienerberger B.V. Verkoop Bestrating Openbare Ruimte Kijfwaard 10 6911 KE Pannerden
Wienerberger B.V. Verkoop Bestrating Tuin Kijfwaard 10 6911 KE Pannerden
T 088-118 56 00 T 088-118 56 80 F 088-118 50 40 F 088-118 50 70 straatbakstenen@wienerberger.com gebakkenbestrating@wienerberger.com www.wienerberger.nl/straat www.gebakken-bestrating.com