13e jaargang nr. 1 januari1992
0
1 1
Niu j» tispraak DMEOB 1992 Evenals voorgaande jaren hield DMEOB aan het einde van de eerste werkdag in het nieuwe jaar een toe spraak voor het gehele personeel tij dens de ,iieu~iaarsreceptie. Een ieder die dat wilde kon om 15.30 uur naar de kantine gaan om de directeur aan te horen. Velen maken van deze gele genheid tevens gebruik om een ieder de hand te drukken en daarbij het be ste voor het nieuwejaar toe te wensen. “DAMES EN HEREN,
Ik wens u en de uwen een zeer gezond en voorspoedig 1992 toe. 1991 ligt achterons. Ik vond 1991 een onrustig jaar en ik ben bang dat 1992 niet veel rustiger zal worden.”
Onrust Vn
t
MEOBTIEK IS EEN PERIODIEKE UITGAVE VAN ETMARINE ELEKTRONISC EN OPTISC BEDRIJF EO T EKjanuari 1992
“ONRUST in 1991 omdat er een nieu we directeur in buis was gehaald, van wie u nog maar moest afwachten hoe hij het bedrijf zou gaan “dirigeren”. ONRUST omdat de Golfoorlog ook voor ons bedrijf een spannende tijd betekende. ONRUST vanwege de Defensienota die een paar maanden langer op zich liet wachten dan aangekondigd. ONRUST vanwege de twee geplande reorganisatie-onderzoeken. Ten eerste het onderzoek naar een mogelijke fu sie tussen het MEOB Den Helder, de Bewapeningswerkpiaatsen en een ge deelte van het Centrum voor Automa tisering van Wapen- en Commandosystemen. Ten tweede het onderzoek naar een samengaan van de drie onder houdsbedrijven van landmacht, lucht macht en marine.
1
i~
GROTE ONRUST door de herhaling van het verbod om zelf op de afdeling koffie te zetten. Maar bovenal ONRUST omdat ieder een door alle aangekondigde bezuini gingen, inkrimpingen en afslankingen bang werd voor zijn of haar eigen hachje (ofwel baan). Helaas kan ik op dit moment de onze kerheid over de vorm van het toekom stige MEOB niet wegnemen, omdat ik hier zelf ook niet meer over weet dan u.
1
Een terugblik “1991. Niet mijn eerste jaar bij het MEOB, maar wel mijn eerste jaar als directeur van dit schitterende bedrijf. Ik heb niet de illusie dat ik hier volle dig kan zijn in een overzicht over het afgelopen jaar, maar toch wil ik enkele gebeurtenissen in uw herinnering te rugroepen.” Hierbij noemde DMEOB de start van de bouw van de tweede fase Huygens, de herziening van het Plan van Aanpak die is opgesteld voor de nieuwbouw van de oppervlakte-behandelings werkplaats. Ook noemde hij dat als alles goed gaat ook dit jaar nog zal worden begonnen met het nieuwe multifunctionele bedrijfsgebouw; als voorproefje hiervan is onlangs de kan tine geverfd en ingericht met nieuw meubilair. Binnen enkele weken zal ook de uitgiftebalie ingrijpend worden gemoderniseerd, waardoor bestellin gen sneller en efficiënter kunnen wor den afgehandeld. Verplichtingen die in het Convenant zijn aangegaan zijn voor het grootste deel waargemaakt: de oplevering van een prachtig jaarverslag, realisering van het werkpakket voor de KL, daling van het aantal medewerkers, het afge sproken aantal uren (930.000) wordt waarschijnlijk gehaald, de toegezegde verbetering van de afleverbetrouw baarheid heeft niet tot spectaculaire resultaten geleid, het overwerk is te ruggebracht en er is nogal wat achter stallig verlof opgenomen. Het lijkt niet waarschijnlijk dat 1991 een doelmatigheidswinst zal opleve ren (geen extra directe uren en geen verlaging van de kosten). Het CAD/CAM-systeem is het afgelo pen jaar operationeel geworden. Het BBS/PRODSUB en het DCS zijn in 1991 operationeel in werking gesteld. Momenteel wordt het CAE-systeem voor het ontwikkelen en ontwerpen van elektronische schakelingen geïm plementeerd. Het gaat hier met name om printkaartrn voor modificaties en aanmaak-opdrachten. In Den Helder: meetopstellingen ten behoeve van het communicatie-sys teem op de M-fregatten. Het MEOB heeft een SQR 0 1/00 sys teem ontworpen, ontwikkeld en ge produceerd. Dit is een sonarinstallatie voor Hr.Ms. Mercuur. Doorlooptijd 7 jaar; f 9 miljoen. De officiële over dracht aan de DMKM gebeurde in de2
cember. Het systeem wordt begin 1992 aan boord geplaatst. Tevens hebben wij in zeer korte tijd een zogenaamd Project Definition Do cument opgesteld voor de “Auxiliary Oiler Replenisher’, de vervanger van het bevoorradingsschip Hr.Ms. Poolster, een stukje samenwerking tussen Nederland en Spanje. De buitendienst van het MEOB heeft zich ingespannen voor het inbe drijfsteilen van Sewaco-A, inclusief SMART, aan boord van Hr.Ms. Karel Doorman, het le M-fregat. Begin dit jaar gaat het schip op “Sewaco-proef tocht”. Ook aan de volgende M-fregat ten en aan de Walrusklasse onderzee boten is veel werk verricht. Het begin van 1991 stond ook in het teken van de verkiezingen voor een nieuwe dienstcommissie. In april ging een, gedeeltelijk nieuwe, groep en thousiastelingen aan de slag om de belangen van ons allen te behartigen. In het afgelopen jaar heeft een groot aantal hoogwaardigheidsbekleders ons bedrijf bezocht. Ten eerste was daar natuurlijk Prins Claus, die zich in februari zeer geïnteresseerd toonde in het MEOB. Hij werd in de loop van het jaar onder anderen gevolgd door de DGE&F, de toekomstige DOM, de DMKLu, de DMKL, de DEBKL, de CLAS, de IGK en de SG. Wij brachten met een grote groep een bezoek aan minister Ter Beek toen deze op uitnodiging van de PVDAfractie van de Oegstgeester gemeente raad in Oegstgeest op bezoek was. In 1991 vonden er wisselingen plaats in de staf. Onze nieuwe HBEB was nog maar enkele maanden opgenomen in de MEOB-gelederen toen hij pro moveerde tot doctor in de economie met een proefschrift dat helemaal ge richt was op defensie. “Helaas verlieten twee mensen ons be drijf op een wel heel onplezierige ma nier. Ten eerste Gerard den Os, mede werker huishoudelijke dienst, die in maart volkomen onverwacht overleed. Ten tweede onze chef kantine, Arie van Delft, die na een slopende ziekte in april toch nog plotseling stierf.” 1992: Nog steeds veel onrust, weinig duide lijkheid. “Men lijdt het meest door het lijden dat men vreest”. Na dit bekende spreek woord noemde DMEOB een aantal
punten: “Nieuwe BDZ, SBN Buis (nu DPKM) in juni. De Zweedse DMKM bezoekt in april ons bedrijf in het kader van de jaarlijkse gesprekken met onze DMKM. Herevaluatie AQAP. Werk voor “derden”fVerkeer en Waterstaat. Aanwijzing DGM “concurrentie parti culiere industrie”. Vervolg van de re organisatie-onderzoeken: SEWACO-bedrijf: “voornemen” eind januari in de AR. Daarna in detail uitwerken en realisatie-plannen op stellen (1 ~ 2 jaar), dan geleidelijk invoeren vanaf 1 januari 1994. Geheel gerealiseerd 1996. MEOB/O: PMC-discussies afron den, 14 februari stafbijeenkomst, te rugkoppeling, nader uitwerken. Herstructurering bevoorradingsfunc tie KM fietst hier dwars doorheen. Personele reductie zal de komende ja ren doorgaan: 1992 970, 1993 950, 1994 930.” -
-
-
-
-
-
Begroting “De begroting MEOB voor 1992 is gesteld op f78 miljoen, waarvan: -f13 miljoen betaald wordt door “der den” ruim f 63 miljoen voor personele kosten (80%). De reductie kan maar ten dele worden bereikt door vermindering van het werkpakket. verder grotere efficiency groter kostenbewustzijn kritischer kijken “of het wel nodig is”. Mentaliteitsombuiging: van produktgericht naar klantgericht.” Daarbij gaf DMEOB als voorbeeld: “Je hebt je auto naar de garage gebracht voor een onderhoudsbeurt en je krijgt te horen: het duurt nog twee maanden langer, maar dan is hij wel helemaal overge spoten. Dat pikt de KM nog wel (die kunnen nergens anders heen), maar externe klanten jaag je hiermee de poort uit!” “DAMES EN HEREN, Laten wij met elkaar in 1992 werken aan die nodige mentaliteitsombuiging, zodat wij ons ook in de komende jaren het beste bedrijf van de NATO kunnen blijven noemen. DAMES EN I{EREN, op een gezonde toekomst van het MEOB !“+ -
-
-
Wil van Elk
januari 1992 MEOBTIEK
Van de redactie Bij hei verschijnen van dit blad heeft inmiddels iedere leidinggevende, in ieder geval al degenen die de TMV (Training Management Vaardighe den) gedaan hebben, de vervoigdag meegenwakt bij het Haagse Schouw.
De hoofdzaak was vervolg TMV, maar met een bijzondere opdracht waardoor velen al weken aan was ge werkt namelijk; hoe breng je de PMC gedachte in praktijk, zijner communi catielijnen te bedenken die een gunsti ge invloed kunnen hebben en hoe zou een organisatieschema er dan uit moe ten zien. De bedoeling was om daar over te praten en door gesprekken een visie op tafel te krijgen en een moge lijk beleid voor de toekomst uit te stip pelen. De staf van het bedrijf gaat zich nu buigen over alles wat naar boven is gekomen en daar zullen we ongetwij feld nog wat van horen.
Nieuw meubilair Inmiddels heeft u ook kunnen zien dat dc kantine en petit restaurant van nieuw meubilair is voorzien, hetgeen zeker een vooruitgang mag worden genoemd. Het is ofje wat ruimer zit en ook de indeling van de kantine schijnt meer ruimte op te leveren, maar dat heeft misschien wel te maken met het feit dat alles weer eens helemaal ge schilderd is.
1.
1
Kantine MEOBIO krijgt nieuw meubilair
Rijp voor de sloop Vorige week werd ik aangesproken door iemand die gezien had dat er nogal wat activiteit was bij de vroege re VERIFICATIE of als u wilt MEOB/W We hebben daar een kijkje genomen en het is toch wel triest dat deze gebouwen gesloopt moeten wor den. Over de historie daarvan volgen de keer meer. Op het moment van schrijven zit ik tegen een winters landschap aan te kijken en ieder weet wat dat betekent: koud, ‘s morgens ijs krabben, wat lan .
ger mist in de ochtend en meer mensen met griep. Maar ook: schaatsen slij pen, ijspret en het is een prachtig ge zicht. We zijn pas aan een nieuw jaar begon nen en we hopen er allemaal het beste van, daarom wens ik u, mede namens de redactie, een gezond 1992 toe en een jaar waarop u met tevredenheid zult kunnen terugzien. De hoofdredacteur
KWALITEITSZORG IS...
:~OEN W1~t i~
MEOBTIEK januari 1992
3
NATO Binnen ons bedriff wordt wel eens genwpperd over het feit dat doelstel lingen niet altijd even snel kunnen worden bereikt. Het realiseren van doelstellingen in internationaal sa menwerkingsverband gaat veelal nog veel nweizanier.
4
.
Zo werd begin 1980 een NATO-pro jectgroep geformeerd met als doelstel ling de ontwikkeling en produkctie van ecn traagheidsnavigator voor schepen, die voor zo veel mogelijk deelnemende landen praktisch en ope rationeel inzetbaar zou zijn en boven dien qua aanschaf en exploitatie zo kosteneffectief mogelijk. Het duurde een jaar om een gemeen schappelijke operationele doelstelling te formaliseren. Daarna duurde het nog twee en een half jaar om daaruit een technische specificatie (NATO STAFF REQUIREMENT) te genere ren. Dit alles vond plaats in samenwer king tussen de NATO-partners Canada, Engeland, Frankrijk, Italie, Nederland, Noorwegen, Spanje en de Verenigde Staten van Amerika. Ver volgens werd getracht in deze groep een gemeenschappelijk contract voor samenwerking (Memory of Under standing) te formaliseren. Anderhalf jaar later, rond de jaarwis seling 85/86, trad een aantal signifi cante wijzigingen in de NATO-pro jectgroep naar voren, te weten: De aangekondigde komst van het NAVSTAR GLOBAL POSITIO -
NING SYSTEM ondergraaft ten dele de eerder overeengekomen operatio nele doelstelling; Diverse industrieën hebben de komst van een ontwikkelingsopdracht niet afgewacht en komen met vergaande uit-ontwikkelde “off the shell” pro dukt aanbiedingen. De NATO-partners Frankrijk, Italië, Noorwegen en, last but not least, de Verenigde Staten van Amerika haken af van het gezamenlijke NATO-pro ject. De voorzitter van de projectgroep vraagt en krijgt van de Verenigde Sta ten de toezegging dat traagheidsnavi gatiesystemen van deze kwali teitsklasse, waarvan de Verenigde Staten vooralsnog de enige realisti sche producent lijken te zijn, zonder -
-
export-beperkende maatregelen aan de deelnemers in deze NATO-project groep zullen worden geleverd. Op basis van bovenstaande feiten gaan de resterende NATO-partners door met het formaliseren van een gemeen schappelijke aankoop in plaats van een ontwikkelingsproject. Dit leidt begin 1987 tot een geaccordeerde “Memory of Understanding”. Een gemeenschappelijk “Project Offi ce’ vervaardigt de gecombineerde uit nodiging tot prijsopgave (U~P) en evalueert de reacties hierop. Na een tweede ronde (Best And Final Offer) verkrijgt FERRANTI de order die voor 95% wordt doorgegeven naar SPERRY in de Verenigde Staten. Deze merkwaardige constructie is het gevolg van Europese protectionisti sche maatregelen. Uiteindelijk wordt begin 1989 de ge meenschappelijke order geplaatst voor 50 stuks NATO-SINS, met nog een optie voor 25 stuks tegen een vast gelegde prijs. Het eerste systeem voor Nederland had in de herfst van 1990 moeten worden geleverd. 0p6 augus tus 1991 was dit, na veelvuldig uitstel, eindelijk een feit. Dit feit is door de scheidende HWCS, CDR J.G. Nanninga, de aankomende HWCS, KTZE P.G. Roodhuijzen, de huidige HNAVGI, LTZ1 J.C. Mossel, en di verse betrokken MEOB-medewerkers gevierd met een glas champagne.• Ir. JA.M. ter Horst, HSET
4
januari 1992 MEOBTIEK
Sonar/SQRO1100 Op 19 december 1991 vond de off7ciële overdracht plaats van de passieve sonar SQR 01/00 door middel van het overhandigen van het Faclory Accep lance Test rapport aan HWCS, K7ZE Mr. P.G. Roodhuyzen.
DMEOB, Ir. P.R. Hogendoom, me moreerde in zijn toespraak dat de SQR 01/00 eigenlijk bedoeld was als mo dernisenng van de LWS 10 aan boord van de één-cylinder onderzeeboten “Zwaardvisklasse”. Ten behoeve daarvan had WCS al in 1982 het MEOB om een kostenraming ge vraagd (raming 44.000 manuren). Me dio 1984 kwam de opdracht voor het ontwikkelen en produceren van een aangepaste SQR 01/00 ten behoeve van Hr.Ms. Mercuur. Omdat het dui delijk was dat de ontwikkeling en aan maak veel tijd zouden vergen werd de opdracht in twee fasen uitgevoerd. In september 1987 werd de eerste fase afgesloten met het opleveren van de interim oplossing bestaande uit het ontwikkelde SQR array en de gemodi ficeerde LWS 10 en LWS 20 installa tie. Het ontwerpen en produceren van de overige systeemdelen fase 2 is gestart in januari 1988. De tweede fase wordt nu afgesloten met deze over dracht. Al met al heeft dit project een doorlooptijd gekend van bijna 7 1/2 jaar. Enkele andere gegevens zijn dat er 60 manjaren werk in zitten (75.000 manuren) en dat de totale kosten circa 9 miljoen gulden bedragen. Daarmee is een, door de verscherpte specifica ties tijdens de ontwikkeling, moeilijk uitvoerbare opdracht tot een goed ein de gebracht. De SQR 01/00 kan wor den gezien als een van de belangrijkste MEOB-ontwikkelingen, die technisch een hoogstandje is en tevens zo uniek dat het tot de modernste passieve so narinstallaties binnen de NATO be hoort. Ook wanneer we de kosten van 9 miljoen gulden afwegen tegen de kosten van bijvoorbeeld een stand-alo ne medium range sonar die 11 miljoen gulden kost, hebben wij het zo slecht nog niet gedaan. Tijdens de overhandiging van het FAT-rapport aan HWCS memoreerde DMEOB dat deze destijds als hoofd van het bureau OBS de eerste aanzet tot dit project heeft gegeven en nu als -
MEOBTIEK januari 1992
-
HWCS het einde hiervan kan meema ken. DMEOB sprak de hoop uit dat de klant, in dit geval de onderzeedienst, met deze zeer specifieke passieve so nar tot in lengte van dagen en tot volle tevredenheid profijt van de installatie mag hebben. HWCS bedankte DMEOB voor het acceptatierapport en sprak er zijn vreugde over uit dat het MEOB deze opdracht op zo’n goe de wijze had uitgevoerd. Dat dit pro ject voor het MEOB als belangrijk kan worden aangemerkt bleek o.a. uit de aanwezigheid van oud-DMEOB, Ir. LJ. Antonides, en oud-Hoofd Advies, Ir. C.G. Beljaars. De overdracht werd tevens bijgewoond door alle MEOB ers die hebben meegewerkt aan dit project. Hoofd Sectie Sonar, Ing. F. Beurze, die vanaf het prilste moment deze op dracht als projectleider heeft gestuurd, kreeg uit handen van Hoofd Advies, Drs. P.C. Bleecke, als blijk van extra waardering een kleine attentie aange boden. De heer F. Beurze op zijn beurt zei dat zo’n project alleen maar kans van sla gen heeft met de steun en de hulp van velen. Hij bedankte de opdrachtgever, de projectleiders van WCS en de ge bruikersgroep voor het in het MEOB gestelde vertrouwen, en bood de heer Eysackers het concept “gebruikers handleiding SQR 01/00” aan. Zijn dank ging uiteraard ook uit naar alle medewerkers van het MEOB, on derstrepend dat hun inzet een wezen-
lijke bijdrage heeft geleverd om van deze opdracht een succes te maken. Speciale dank met name voor de perio de 1988-1990 sprak hij uit aan het adres van de heren Antonides en Beljaars voor hun steun en vertmuwen en verder wilde hij niet nalaten de naam van de heer Choufoer te noemen voor zijn inzet bij het verwerven van het ontwikkelsysteem. Daarna werd iedereen in de gelegen heid gesteld om nader kennis te maken met de installatie die daartoe in een van de werkplaatsen was opgesteld en waarmee een demonstratie werd gege ven. Heel aardig ook was dat alle medewer kers aan het project uit handen van HADV eenzelfde attentie mochten ontvangen waarna onder de bijna tra ditionele borrel nog gezellig werd nagepraat.. J.W.M.E. van Laarhoven
LWS Luister waarschuwing OBS Onderzeebootbestrijding WCS Wapen- en communicatiesys temen -
-
-
5
Bijzonder bezoek Op vrijdag 29 november 1991 vond er een voor ons bedrijf bijzondere gebeurtenis plaats. Onder begeleiding van ons hoofd secretarie en ondergete kende bezocht een groepje dames het MEOB. Het waren secretaresses van marinebedrijven in Den Helder en van DMKM-afdelingen in Den Haag. In 1990 zijn we begonnen met deze “secretaressedag DMKM”. In Den Helder werden we toen rondgeleid bij BW en Rijkswerf, en maakten we een tochtje per sleepboot door de haven. Logischerwijs volgde in 1991 ons be drijf, waar ook op 29 november jl. weer heel veel te zien was. Overal
waar we kwamen werden we enthou siast ontvangen en kregen we uitge breid uitleg over apparatuur en werk zaamheden. Alle dames waren het er aan het eind van de dag over eens: indrukwekkend, wat er binnen de MEOB -hekken wordt gepresteerd.• Anka Riedel
.-. —
1~
1 •
1~
januari 1992 MEOBTIEK
Uw verhaal voor de MEOBTIEK De lay-out van de MEOBT!EK komt lot stand niet behulp van een compu ter. Deze computer is uitgerust niet het programma Ventwa en een laserprin ter. Deze combinatie werkt uitstekend. Voordat een bladzijde van de MEOB TIEK ‘drukkiaar’ uit de printer komt moet er nog wel het een en ander ge beuren.
Allereerst zal iemand een verhaal moeten schrijven. De rol perkament en daarbij gebruikte ganzeveer is al heel lang uit de tijd, de pen en papier nog net niet. Velen zullen echter een com puter gebruiken om hun verhalen te verwerken. Er zijn heel wat tekstver werkers in de handel waarmee op een computer de mooiste documenten tot stand kunnen komen. Van enige stan daard is helaas geen sprake en uitwis selen van documenten onderling is zeer lastig en meestal onmogelijk. Maakt u een verhaal met tekstverwer ker X op b.v. een ATARI-homecom puter dan zal uw verhaal overgetyped worden. Dit is dubbel werk en is zonde van de tijd. De dames van de afdeling secretarie zullen met het typewerk niet veel moeite hebben, maar het is wel zonde van de tijd, in ieder geval van uw tijd want dat typewerk is geheel
verloren gegaan. De enige troost die u dan heeft is dat het goed leesbaar was, beter als sommige handschriften, maar het blijft zonde van het werk.
Hoe moet het dan wel? Sinds kort zijn de PC’s bij de afdeling secretarie uitgerust met de tekstver werker WordPerfect. Documenten die met deze tekstverwerker gemaakt zijn kunnen zonder problemen door Ven tura gelezen worden. Documenten die b.v. met Lex gemaakt zijn moeten eerst bewerkt worden in WordPerfect voordat ze bruikbaar zijn voor Ventu ra. De afdeling secretarie verwerkt in principe alle tekst die voor de MEOB TIEK bestemd is, ook als de tekst op het Nederlands gecontroleerd is. Dus uw verhaal voor de MEOBTIEK kan het beste op diskette (3,5” DS/DD of 3,5” DS/HD graag) aangeboden wor den, het liefst aangemaakt met WordPerfect.
Zo kaal mogelijk Als uw verhaal uit WordPerfect rolt zal het niet veel opmaak nodig hebben. Alle opmaak wordt namelijk in Ven tura geregeld. Zo wordt bijvoorbeeld iedere harde return (Als een keer op de ENTER- of RETURN-toets is ge-
Dankwoord Ruim 9 jaar als militair bij het MEOB werkzaam zijn is geen kleinigheid. In het begin is het erg onwennig. Zeker als je afkomstig bent van een varende plaatsing. Maar langzamerhand begin nen de vraagtekens te verdwijnen en krijg je steeds meer een gevoel van herkenning. Wel blijft heel lang de verbazing over de onderlinge naijver tussen Den Helder en Oegstgeest. Je moet oppassen dat je jezelf er niet aan bezondigt. Gelukkig zijn er zeer veel goede dingen die gezamenlijk tot stand komen. Al die 9 jaar heb ik met bijzonder veel plezier mijn werk bij het MEOB en voor de KM gedaan. Zelfs een tweetal bijdragen aan de MEOBTIEK zijn ge realiseerd. En dan nu wellicht de laat ste. Ik ben helaas niet in staat geweest om persoonlijk afscheid te nemen van MEOBTIEK januari 1992
een ieder die ik kende. Daarom bedank ik alsnog langs deze weg iedereen met wie ik heb samengewerkt, overleg heb gevoerd of anderszins contact heb ge had voor de loyale medewerking en plezierige en hartelijke omgang. In het bijzonder dank ik degenen die on danks de slechte weersomstandighe den toch door hun aanwezigheid op mijn afscheidsreceptie blijk gaven van hun belangstelling. Ten slotte wens ik u allen een gezonde en voorspoedige toekomst toe.+
drukt) als einde alinea gezien en wordt extra witruimte ingelast. Heeft u nog eens een extra lege regel tussen twee alinea’s ingelast dan wordt het daar in Ventura wel erg leeg want die harde return wordt ook als alinea gezien. Tekst onderstrepen wordt niet toege past in de MEOBTIEK, vette tekst kan wel, mits spaarzaam gebruikt. Bij ge bruik van WordPerfect dient het uitvullen op ‘links’ te staan en afbreken op ‘uit’. Indien u Lex als tekstverwer ker gebruikt zijn deze instellingen noodzakelijk, anders wordt het een rommeltje en kost het veel tijd om alles weer normaal te krijgen. Eigenlijk komt het hier op neer: alleen een harde return bij het einde van een alinea, aan het einde van regel dient gewoon door getyped te worden. Een “kopje” wordt ook als alinea gezien en dient dus ge heel alleen op een regel te staan, afge sloten door een harde return. Niet iedereen heeft de mogelijkheid om teksten met behulp van een com puter te maken. Schrijft u nog gewoon met de pen op papier dan wordt uw verhaal ook geaccepteerd, overgety ped en geplaatst.. Wil van Elk
Bedankt Graag willen mijn vrouw en ik langs deze weg de collega’s en DMEOB bedanken voor de geschenkbon en bloemstuk die wij mochten ontvangen naar aanleiding van de geboorte van onze dochter Marieke. Ook de kraamvisite werd door ons hooglijk gewaardeerd! Bedankt mensen! + familie Gerritsen, OKLO
H. Mulder, ex-HBD.
7
Kalibratie van trillingsopnemers Sinds gebruik wordt gemaakt van ma chines en motoren houdt men zich be zig met het isoleren en onderdrukken van de hierdoor opgewekte trillingen om zodoende overnwtige geluidspro duktie en slijtage tegen te gaan. Om dit effectief te kunnen doen is het noodza kelijk trillingen nauwkeurig te kunnen meten en analyseren. De elementen die de trillingen omzetten in eenvoudig meeibare, elektrische signalen wor den trillingsopnemers genoemd.
,
~
pe
.*~
,
,, -.
Versneilingsopnemers Aangezien de beweging van een ob ject uitgedrukt kan worden in verplaat sing, snelheid of versnelling bestaan voor het meten van trillingen verplaat sings-, snelheids- en versnellingsop nemers. Het type opnemer dat tegen woordig voor vrijwel alle trillingsmetingen wordt toegepast is de piëzo-elektrische versnellingsop nemer. In de basisuitvoering geeft deze opnemer een lading af waarvan de grootte evenredig is met de aange boden versnelling.
Kalibratie van trillingsopne mers Voor de kalibratie van versnellingsop nemers bestaan verschillende metho den. De meest gangbare methode voor de uitvoering van een kalibratie is de zogenaamde back-to-back kalibratie. Hierbij wordt de onbekende, te kali breren opnemer gemonteerd op een gekalibreerde standaardopnemer zo als voorgesteld in de figuur. Het geheel wordt gemonteerd op een triltafel zodat beide opnemers worden onderworpelT aan dezelfde versnel ling. Uit de verhouding van de beide uitgangssignalen volgt dan direct de gevoeligheid van de onbekende opne mer ten opzichte van de standaardop onbekende opnemer
nemer. Met behulp van de back-toback kalibratie kunnen niet alleen ver snellingsopnemers maar ook snel heids- en, hoewel ongebruikelijk, verplaatsingsopnemers gekalibreerd worden. Wanneer voor de aansturing van de triltafel gebruik gemaakt wordt van een sinusvormig signaal wordt de ge voeligheid van de opnemer bij slechts één frequentie gemeten. Om de fre quentie-afhankelijkheid (vlakheid) van de opnemer te onderzoeken zou het nodig zijnde kalibratie bij meerde re frequenties uit te voeren, hetgeen een tijdrovende zaak is. Daarom wordt tegenwoordig bij de back-to-back ka libratie vaak gebruik gemaakt van ruisvormige aansturing van de trilta
~I
—
T~
fel. Omdat ruis beschouwd kan wor den als een verzameling sinussen met verschillende frequenties wordt de ge voeligheid van de opnemer bij al deze frequenties tegelijkertijd gemeten. Op de gewone back-to-back kalibratie bestaat een aantal varianten om de nauwkeurigheid van de kalibratie te verhogen. Eén van deze methodes is de substitutie-methode. Bij deze me thode wordt. de meting herhaald waar bij in plaats van de onbekende opne mer een bekende standaardopnemer gemonteerd wordt. Uit de beide metin gen wordt de gevoeligheid en de vlak heid van de onbekende opnemer door berekening verkregen. Omdat de on bekende opnemer en de standaardop nemer via hetzelfde kanaal gemeten worden valt een groot deel van de (sys tematische) meetfouten bij de bereke ning uit het eindresultaat weg.
Toepassing binnen de KM
t s tendaardopnemer
8
:/
1
Ook binnen de KM wordt veel gebruik gemaakt van trillingsmeetapparatuur. Trillingsopnemers worden onder an dere toegepast bij het testen van de trillingsbestendigheid van apparatuur, de periodieke en de permanente bewa king van de machines en motoren aan januari 1992 MEOBTIEK
boord van de schepen, het onderzoe ken van de specifieke trilvormen van objecten en het balanceren van rote rende objecten.
Kalibratle opnemers bij het MEOB Sinds 1990 is de kalibratie van de Iril lingsopnemers binnen de KM als ge volg van een reorganisatie onderge bracht bij het MEOB. Eind vorig jaar is de voor dit doel in 1989 aangeschaf te meetapparatuur uitgebreid met extra apparatuur en software zodat het MEOB nu beschikt over een vrijwel volledig geautomatiseerd systeem voor de kalibratie van trillingsopne mers. Het hart van dit systeem wordt ge vormd door een FFT-analyzer (FFT = Fast Fourier Transformation). Net als de “traditionele” spectrumanalyzer
geeft dit apparaat de gmotte van een signaal als functie van de frequentie weer. Het verschil is echter dat de FFI’-analyzer op een andere, met name voor laagfrequente signalen be tere, manier tot het resultaat komt. De analyzer geeft een elektrisch ruissig naal af dat na versterking wordt toege voerd aan één van de twee triltafels van het systeem. Op de triltafel wor den de onbekende, te kalibreren opne mer en een bekende standaardopne mer gemonteerd. De uitgangssignalen van de beide opnemers worden na ver sterking toegevoerd aan de ingangen van de FFI’-analyzer. Deze geeft de gevoeligheid van de onbekende opne mer als functie van de frequentie ten opzichte van de standaardopnemer weer. De hierbij gevolgde kalibratie methode is de hierboven geschetste
Profei v 24april1991 was een hiswrische dag, niet alleen omdat er toen DC-verkie zingen werden gehouden, maar tevens omdat op die dag voor het eerst een vrouw zitting nam in de DC sinds de oprichting van deze commissie. De in breng van een vrouw in de DC is van belang omdat er op ons bedrijf ook functies door vrouwen worden bezet. Wel is het zo dat de verhouding van vrouwen en mannen op ons bedrijfver in het nadeel van de vrouwen is, hoe wel ons bedrijf velefuncties heeft (zo niet alle) die evengoed door vrouwen als door mannen vervuld zouden kun nen worden. Het vrouwelijk DC-Iid waar ik u mee wil laten kennismaken is al vrij bekend omdat zij enkelejaren werkzaam is geweest in de kantine en daardoor niet velen van u in aanraking is gekomen. Haar naam is
Tineke Paats-Rietkerk
back-to-back kalibratie met substitu tie. Het systeem wordt bediend met be hulp van gebruikersvriendelijke me nugestuurde software zodat de kali bratie van trillingsopnemers met een minimaal aantal handelingen van de bedienaar bijzonder snel en effectief kan plaatsvinden. De gemiddelde testduur per opnemer bedraagt ongeveer 15 minuten. In de software is een door de gebruiker zelf uit te breiden biblio theek opgenomen met de specificaties van de meest voorkomende trillings opnemers. Met de ingebruikneming van dit systeem door het Kalibratiecentrum neemt het MEOB ook op dit gebied in Nederland een unieke plaats in.. Perry van Akkeren, BMA
ee IC-li
“Hoeveel jaar ben je al werkzaam bij het MEOB?”
“Heb je ook opleidingen of cursussen gevolgd om het DC-werk te doen?”
“Ik werk hier nu ruim 7 jaar, waarvan de laatste jaren op de afdeling secreta rie.” ‘Wamens welke lijst zit je in de DC?” “Ik vertegenwoordigde ABVAKABO in de DC. Het gezin waaruit ik aficom stig ben had het vakbondsgebeuren hoog in het vaandel staan en toen ik hier kwam werken heb ik mij bijna gelijktijdig bij deze bond aangemeld.”
“Ik ben wel met de DC op cursus ge weest maar verder heb ik nog geen opleiding gehad. Wel probeer ik zo veel mogelijk de stof op te nemen die men mij toeschuift en probeer ik daar zoveel mogelijk wat mee te doen.”
“Wat wasje motivatie om het DC-werk te gaan doen?”
“De motivatie was, dat er zoveel on recht in bepaalde zaken is en daar kan ik met de DC proberen wat aan te doen.” “Denk je dat de mensen in het bedrijf weten wat er in de DC gebewi?” “Nee, dat is te merken als er iets fout gaat op de afdelingen en men weet er geen raad mee. Je stelt dan voor het in de DC te brengen, zodat men er mis schien uitkomt. Nu dan moet je ze raar zien kijken, zo van “goh kan dat dan”! Men weet niet wat een DC kan doen in bepaalde situaties.” “Is het DC-werk te combineren niet je werk?”
“Profileert de DC zich voldoende naar de werkvloer?’”’
“Volgens mij kan dat veel meer maar!!!!!!, daar heb je dat woord “maar” weer, je moet er veel meer tijd voor kunnen uittrekken om op de werkvloer contacten te leggen bij de mensen.” “Wat vind je het moeilijkst aan het DC-werk?”
“De personeelsleden te overtuigen dat de invloed van de DC best overtuigend kan werken en dat het ten gunste van hen zelf werkt.” Tot zover dit eerste interview met het eerste vrouwelijke DC-lid. Ik hoop dat zij niet de enige vrouw zal blijven als er weer een nieuwe DC gekozen wordt.• Gerrit Molema
“Dit is met medewerking van mijn col lega’s wel te doen; als zij niet zouden meewerken zou het niet lukken.” 1 MEOBTIEK januari 1992
9
Een Ziekenhuis voor Tanks Reeds lang voordat er sprake was van Medisch Centrum West bestond er een ziekenhuis voor tanks. Daar worden echter geen mensen opgelapt maar tanks. Wegens het vijfenderrigjarig bestaan van de tankwerkpiaats is een boekwerk uitgegeven over deze tankwerkplaats.
Een Ziekenhuis voor Tanks
Een speciaal opgerichte lustrumcom missie besloot om een fotoboek samen te stellen over 35 jaar onderhoud aan rupsvoertuigen. Er moest bepaald worden wat er in het fotoboek opgeno men moest worden, welke foto’s (Ton van Zeijl AVC/MEOB-O), welke tek sten (Cor Ottens, HONS/Landmacht) en in welke volgorde het erin moest komen.
-
Multifunctioneel project Tijdens diverse fotosessies heeft Ton van Zeiji een visuele verslaglegging gemaakt van diverse produktieproces sen bij de 574-Tankwerkpiaats in Leusdcn. Hierbij is een schat aan illus tratief materiaal ontstaan wat gebruikt kon worden voor het te maken boek werk. Door technische fotografie ontstaat een produkt dat gebruikt kan worden bij lesdoeleinden, maar ook als bewijs materiaal bij fouten in een produktie proces of bij verslaglegging van een produktieproces. “Hier is goed te zien hoe met behulp van UV-licht materi aal onderzocht wordt op haarscheur tjes.” Hij toonde een foto waarop dui delijk in een blauwe lichtschijn haarscheurtjes te zien waren. “Dit was zuiver toeval, het schijnt niet zo vaak voor te komen dat er haarscheurtjes in zitten.”
•
&
—~-
~
573
De cover van het boek “Een Ziekenhuis voor Tanks”
Geschiedenis Door een weloverwogen samenstel ling van het boek krijgt men goed in zicht over de geschiedenis van de tankwerkpiaats. Heel aardig is dat vanuit het gedeelte over “toen” geke ken wordt naar “nu” en vanuit het ge deelte “nu” teruggekeken wordt naar “toen”. Er is veel archiefonderzock gedaan om historische gegevens boven water te krijgen. Het is zelfs gelukt om een foto te bemachtigen van de eerste tank. 10
Het boek laat goed zien dat de visie over het onderhoud in de loop der ja ren steeds veranderde. Ook het milieu spreekt daarin een hartig woordje mee. Het MEOB werkt hier duidelijk mee aan een stuk geschiedschrijving. Ondanks een computer crash waar door veel over gemaakt moest worden, weer een bewijs dat je altijd een back up moet maken, is het project op tijd opgeleverd en oogste veel lof.+ Wil van Elk
januari 1992 MEOBTIEK
Convenant Zeifbeheer MEO 1992 Al weer sinds 1987 kent het MEOB ze(jbeheer. Het opstellen van het jaar lijkse Convenant, waarin wederzijdse verplichtingen tussen opdrachtgever en uitvoerder zijn vastgelegd, begint welhaast op een routine-activiteit te lijken. Niets is echter minder waar, want hei MEOB verkeert in turbulenie tijden. liet Convenant 1992 bevat dan ook voldoende interessante gegevens die het waard zijn om even apart in het voetlicht geplaatst ie worden. In dit artikel wordt hiervan in vogelvlucht een impressie gegeven.
Strategisch plan In het strategisch plan wordt het ver beteren van de bedrijfsvoering als een belangrijke voorwaarde gezien om tot een doelmatiger uitvoering van het on derhoud te komen. Dit is in wezen de conclusie van twee onderzoeken die in 1991 bij het MEOB zijn uitgevoerd. Deze twee onderzoeken hadden tot on derwerp (1) het oprichten van édn sys teemgericht (SEWACO) marinebe drijf, te formeren uit de huidige Bewapeningswerkplaatsen en de ves tiging MEOB/H en (2) het integraal doelmatigheidsonderzoek Elektro nisch en Optronisch Onderhoud. Op dit moment verkeren beide rapporten nog in de besluitvormingsfase, maar het is duidelijk dat het MËOB op de drempel staat van grote veranderin gen.
Rijks bedrijfsgezondheids~ en bedrijfsveiligheidsdienst (RBB) M~OB Oegstgeest Spreekuren alleen na teJefoni~che afspraak tst. 2234 W Stel, arts maandag na 14.00 uur donderdag na 09.00 uur Mevr~ C.I-l. Paardekoper-Bonnan, bed ijfwerpleegkundige
MEOB Den Helder Spreekuren alleen na telefonische afspraak 02230-25141 R..E. Weber. ~is Maandag,dinsdag, woensdag, vrijdag yan~ 0830 uur - 09.00 uur en van~ 13.30 uur - 16.30 uur.
MEOBTIEK januari 1992
Voor het verbeteren van de bedrijfs voering zal vooral aansluiting worden gezocht bij de aanbevelingen van liet als tweede genoemde onderzoek, na melijk het organiseren rond de pro dukt/marktcombinatie-gedachte. Wellicht de grootste uitdaging voor het MEOB in 1992 is het ontwerpen van een organisatie-structuûr die aan sluit bij de veranderde eisen ten aan zien van doelmatigheid, kosteneffecti viteit, flexibiliteit en slagvaardigheid. Er zijn talrijke methoden om de doel matigheid te vergroten. Een manier is om, zoveel als mogelijk en wenselijk is, verantwoordelijkheden en be voegdheden naar de lijnmanager te de legeren. Door te organiseren rond de produkt/marktcombinatie-gedachte wordt het mogelijk gemaakt produkt verantwoordelijken aan te wijzen en budgetten aan afdelingshoofden te verstrekken. Een tweede manier is om geleverde prestaties niet te meten in (directe) uren, maar in concrete aantallen pro dukt en prijzen. Voor het eerst is nu als proef in het Convenant opgenomen een vaste prijs voor het ATH-werk. De vaste prijs voor het ATH-werkpakket 1992 bedraagt f 14 miljoen bij een aanbod van 6600 NSN’s. Het is be langwekkend om in de loop van het jaar te bezien hoe de realisatie zal plaatsvinden. Het is de bedoeling twee jaar proef te draaien en daarna een besluit te nemen om hier al dan niet mee door te gaan. In het kader van het vergroten van de kosteneffectiviteit zal er tevens naar gestreefd worden om de overheadkos ten voor een groter deel te laten medefinancieren door werk dat voor “der den” wordt uitgevoerd. Vooruitlopend op nadere regelgeving die door de Centrale Organisatie zal worden opge steld, voert een door DMEOB inge stelde werkgroep een sterkte/zwakte analyse uit van de MEOB-activiteiten. Als wetenswaardigheden uit het stra tegisch plan is verder nog te melden dat medio 1992 zal worden aangevan gen met de nieuwbouw voor de opper vlaktebehandelingswerkplaats en dat omstreeks diezelfde tijd het schetsont werp voor het multifunctionele be drijfsgebouw door DGW&T zal wor den opgeleverd.
Activiteitenplan Bij het opstellen van het Convenant is de invulling van het activiteitenplan opgevat als een gemeenschappelijke verantwoordelijkheid van het MEOB en de interne KM-opdrachtgevers. In de nabije toekomst zullen door middel van contractvorming de wederzijdse verplichtingen tussen opdrachtgever, uitvoerder en klant verder gestalte krijgen. De prognoses zijn gebaseerd op de huidige onderhoudsbehoefte zonder rekening te houden met het nog nieuw te vormen SEWACO-bedrijf. Zodra hierover duidelijkheid bestaat zullen de cijfers worden geactuali seerd. Nieuw in dit Convenant is de opname van meerjarenramingen (1992 tot en met 1997). De onderhoudscapaciteit zal van 910.000 directe uren in 1992 teruglopen tot 710.000 uur in 1997. Deze niet onaanzienlijke daling wordt vooral veroorzaakt door de dramati sche afname van nieuwbouw-activi teiten. Er zullen inspanningen verricht worden om deze trend te doorbreken, een onderdeel hiervan wordt gevormd door werk voor “derden” aan te trek ken. Belangrijker is echter de vraag hoede nieuwbouwplannen van de KM zullen gaan verlopen.
Outputkengetallen In vergelijking met het vorige Conve nant is de rapportageplicht voor kengetallen met twee teruggebracht. Het kengetal NGVU is afgevoerd omdat dit getal geen enkele relevante stuurinformatie bevat voor het MEOB. Het kengetal voor gerealiseerde diensten bleek in 1992 sterk te fluctueren zon der dat daarvoor aanwijsbare redenen waren aan te voeren en is derhalve eveneens komen te vervallen. De norm voor het kengetal “bedrijfs inzet” is teruggebracht van 87,8 naar 86,5. De oorzaak hiervan is gelegen in de ‘stuwmeren’ van verlof die wegge werkt moeten worden en het streven om overwerk uit te betalen in verlof in plaats van in ‘cash’.
Personeel De benodigde bezetting voor de ko mende jaren is in de eerste plaats ge baseerd op de activiteitenplannen en het bedrijfsinzetgetal. Daarnaast is een 11
zekere spanning aangebracht tussen verwacht werkaanbod en beschikbare capaciteit. Het personeelspian voor de komende jaren ziet er als volgt uit: 1992 t/m 1997: 970, 950, 930, 865, 820 en 770. Het personeelspian geldt onder voor behoud van de consequenties van de besluitvorming inzake het SEWACO bedrijf en het rapport “Audit MEOB’.
Overig Te noemen is nog het beheersplan. In de overgedragen bevoegdheden inza ke de PIOFAH-functies zijn echter geen noemenswaardige veranderin gen gekomen. Verder is in bijlage 4 van het Convenant de berekeningswij ze voor het doelmatigheidsresultaat opgenomen. De reden hiervan is om voor alle drie de marinebedrijven een zelfde methodiek te hanteren. Ten slotte is in bijlage 6 een verhandeling opgenomen van het vaste prijs ATH werkpakket.
College van Overleg De procedure voor de behandeling van het Convenant is enigszins gewijzigd. In de eerste plaats wordt het Conve
nant voortaan besproken in samen hang met de begroting. In de tweede plaats is, om te voorkomen dat in het College van Overleg over detailzaken wordt gesproken, een vooroverleg in gelast met de Souschef Materieelsex ploitatie en zijn controller. In dit vooroverleg, dat eind vorig jaar is gehouden, werden enkele scherpe kantjes bijgevijld. Het resultaat was dat in het College van Overleg op 19 december van het afgelopen jaar het Convenant met enkele kleine tekstwij zigingen werd goedgekeurd. De alge mene indruk bij de deelnemers van MEOB-zijde is, dat de besprekingen van zowel het Convenant als de begro ting zeer soepel en in een prettige sfeer zijn verlopen. Besluit Hoewel het op het eerste gezicht lijkt dat in het Convenant 1992 veel het zelfde is gebleven, zijn er toch enkele essentiële verschillen met het voor gaande jaar. Het is een noodzaak ge worden om te zoeken naar wegen om de bedrijfsvoering te verbeteren. Dit vindt zijn oorsprong in de bezuini gingsdruk en het daarmee gepaard
gaande streven naar doelma tigheidsverbeteringen. In de jongste defensienota is een beleid neergelegd dat vermindering van, dan wel wijzi ging in, de vaderlandse defensieve ca paciteit beoogt en dat heeft zijn weer slag op de onderhoudsbehoefte van de KM en uiteindelijk ook op het MEOB zelf. In het strategisch plan is weergegeven hoe het MEOB op de veranderende situatie denkt in te spelen. Dit schept verplichtingen, want in het Convenant 1993 zal over de vorderingen daarvan verantwoording moeten worden afge legd. Aan de ene kant bezien staat het MEOB voor grote uitdagingen, aan de andere kant biedt het huidige klimaat kansen om een vitale en levenskrach tige Organisatie te scheppen, om zo doende met behoud van hoogwaardige technologie, kennis en kunde een we zenlijke rol te blijven spelen in de on derhoudsbehoefte van de KM en zo mogelijk daar buiten.+ HBEB, AJ. Hofman HPZ, C.F. Verbokkem
Wie, Wat, Waar Een MEOBTIEK zonder deze rubriek kan eigenlijk niet; het laatste nummer van 1991 was dus niet helemaal com pleet. Veel gepensioneerde ex-MEOB men sen hebben vele dienstjaren achter de rug en zitten volfantastische verhalen. Ze hebben allemaal meegewerkt aan de geschiedenis, in ieder geval aan de geschiedenis van het MEOB. Een van die historiemakers is:
Frits Balsters G.H. Balsters, beter bekend als Frits, heeft 40 dienstjaren vol gemaakt en ge niet sinds 1985 van zijn verdiende pensioen, geridderd en wel. Frits is Brabander en is geboren in 1920 in Tilburg. “Ik heb een opleiding gevolgd als elektrisch-bankwerker op de ain bachtsschool en kwam daardoor bij Philips terecht als instrumentmaker. In die tijd was er veel mechanisch werk te doen aan radio’s, vooral aan die grove schakelaars aan de voorkant. In 12
g
T .1
-.1
de oorlog moest ik gaan werken bij Krupp in Duitsland in een gieterij. Tij dens een verlofperiode ben ik ondergedoken en daarna ben ik als oorlogs vrijwilliger naar Engeland gegaan en bij de Marine terechtgekomen. Na de oorlog zijn mijn vrouw en ik getrouwd aan boord van Hr.Ms. Heemskerck. Je
kon in die tijd alleen maar een woning huren als je getrouwd was. Via mijn chef aan boord van de Heemskerck (Knopper) ben ik aan het solliciteren gegaan, maar dat lukte niet zo best. Op een gegeven moment werd ik geplaatst bij de Marine Radio Dienst in
januari 1992 MEOBTIEK
Oegstgeest, zoals zovele militairen waar ze mee omhoog zaten.” Militair bedrijf “In die tijd bestond het bedrijf voorna melijk uit militairen. Er waren toen maar vier burgers. De MBK opereerde vanuit een bus zonder wielen op de plaats waar nu de oude poort is. Aan de overkant was een grote kombuis en waar nu de bedrijfsschool is, was toen een slaapverblijf. Ook in het voorma lige PZ-gebouw was een slaapverblijf; dat gebouw moest een paar jaar gele den samen met gebouw A wijken voor gebouw Huygens en is afgebroken. In gebouw A stond een zender, met een link naar Den Haag, waarmee verbin dingen gemaakt werden met Curaçao en Indië. Ik kwam in de radarwerk plaats terecht bij de heer Verbeek en ben daar later als burger ook geplaatst. We gingen naar de Piet Heyn in Vlissingen die daar in reparatie lag. De radarinstallatie werd door ons zelf van boord gehaald om met marmnetrans port naar Oegstgeest gebracht te wor den. Het logementschip de Drebbel zorgde voor onderdak. In die tijd was Sjaak Barten daar schrijver le klas. De installatie werd bovenin gebouw A be handeld. Alles werd opgeknapt, gal vanisch werk werd uitbesteed en bijv. de tandwielen gingen naar Cor van Duin in de mechanische werkplaats. Voor onderdelen kon je bij adjudant Bakker terecht. Daar stonden blikken vol met weerstanden en hele bergen radio’s die in de oorlog in beslag ge nomen waren door de Duitsers. Het plaatwerk werd met de hand geschil derd, grijs. Het LEOK zat ook bovenin gebouw A en had antennes op het dak om de radarinstallatie uit te kunnen testen. We hadden soms een prachtig plaatje, dan kon je de trein zien rijden en ook de auto’s op de rijksweg. Met behulp van VERI waren afstanden op genomen zodat de “PPI’s” afgeregeld konden worden. Na behandeling van de radarinstallatie werd hij door ons weer aan boord geplaatst.”
Buitendienst “Voordat u met pensioen ging heeft u bij de afdeling projecten gewerkt; daar kennen de meeste mensen u nog wel val?, maar wat heeft u daarvoor gedaan?” “Bij projecten was ik mate
riaal coördinator S-fregatten. Dat zou voor een periode van drie maanden MEOBTIEK januari 1992
-I 1’
0~. c.,I
zijn. Door vertrek van een aantal per sonen ben ik wat langer aangebleven, dit liep uit tot zes jaar. Hierdoor maak te ik wel mijn veertig dienstjaren vol. Daarvoor heb ik bij de buitendienst gewerkt. Ik begon bij de onderzee dienst en kwam daarna in Vlissingen terecht bij de aanbouw van de onderzeebootjagers, dit was in de vijf tiger jaren. Ik ben acht jaar betrokken geweest bij het installeren van radarapparatuur en was belast met het dage lijks toezicht. Daarna heb ik de bouw meegemaakt van de oceaanmijnenve gers en van de ondiepmijnenvegers en ben ik op vele scheepswerven werk zaam geweest. Bij de Van Speykklas se fregatten had ik het toezicht voor de radar- en sonarinstallaties. Daarna heb ik me vier ~ vijf jaar bezig gehouden met fabrieks- en KM-modificaties. Vele mensen aan boord kenden mij nog, dus over maaltijden e.d. hoefde ik me nooit zorgen te maken, dat werd altijd prima geregeld. Verder heb ik nog gewerkt op de Karel Doorman, op “de witte vloot” en op de Zuiderkruis. Bij de bouw van de Zuiderkruis had ik algemeen toezicht (radar, sonar en ra dio). Toen de radarapparatuur ge plaatst moest worden bleek het pla fond te laag te zijn. De kabelinvoer moest toen helemaal veranderd wor den zodat het wel paste.” Een lange rij wapenschildjes zijn getuigen van de velen schepen waarop Frits gewerkt heeft.
Hobby Niet alleen de Marine kon goed met Frits opschieten. Ook de schietclub van de PV had met hem geen moeite. Voor zijn voorzitterschap over de pe
node van 1968 tot 1982 is hem een herdenkingsbord aangeboden. Hij schoot niet alleen met echte vuurwa pens, ook met luchtwapens staat hij zijn mannetje en hij is na vijftien jaar nog steeds actief bij de PV in Oegstgeest. Bejaardenalarm “Heeft u nog meer hobby’s?” “Ik bouw houten molens op schaal, dat vind ik prachtig om te doen. Bij een hobbyten toonstelling behaalde ik een tweede prijs met een exact op schaal gebouw de molen, daar was ik best trots op. Verder ben ik vrijwilliger bij de SWO (stichting welzijn ouderen) en ik ben lid van de bejaardenalarm. Een bejaar de die zelfstandig woont kan aangeslo ten worden op de bejaardenalarm. Ze krijgen dan een halshanger met een drukknop. Binnen een aantal meters in en om de woning kunnen zij doorver bonden worden met de alarmdienst die dan in direct contact blijft met de be jaarde. Als ze bijv. gevallen zijn kun nen ze direct om hulp vragen, ook al kunnen ze niet bij de telefoon komen. Hulpverleners kunnen snel ter plekke zijn omdat ze in de buurt wonen. In de praktijk blijkt dit ook goed te werken tegen inbrekers. Samen met nog twee heren verricht ik reparaties aan de ap paratuur. Er zijn nu 195 abonnees, dus werk zat. Een zolder vol met hout en machines om te frezen, draaien, zagen en te bo ren, waarbij het zaagsel tijdens het werken direct opgezogen wordt, staan garant voor nog heel wat hobbyuur tjes.+ Wil van Elk
13
Kinderopvang.
HO?
M~JANS~~
Wordt Kinderopvang ook voor medewerkers van het MEOB mogelijk?
de kinderopvang binnen een kinder dagverblijf?
Toen eind 1990 werd geïnventariseerd hoe groot de behoefte was aan kinder opvang, was deze behoefte minimaal. Kinderopvang was op dat moment nog niet aan de orde. In de loop van het jaar bleek toch wel dat de interesse groei de. Nu de Koninklijke Marine een con tract heeft gesloten met Hop Marjan ncke, kunnen de mogelijkheden voor kinderopvang voor kinderen van me dewerk(st)ers nader onderzocht wor den.
In een kinderdagverblijf is het moge lijk op twee manieren opvang te ver krijgen. Ten eerste kunt u zich als par ticulier aanmelden voor opvang. U wordt dan op een wachtlijst geplaatst voor de gesubsidieerde plaatsen. Dit is in het algemeen een lange wachtlijst met wachttijden van een half jaar tot soms wel twee jaar. Ten tweede bestaat er de mogelijkheid van bedrijfsgerichte kinderopvang. Uw werkgever huurt dan een kindplaats voor u. Door de extra inkom sten, die bij het kinderdagverblijf door de verhuur van plaatsen aan bedrijven binnenkomen, is het mogelijk het kin derdagverblijf uit te breiden. Dit heeft als voordeel dat uw wachttijd aanzien lijk kan worden ingekort.
Hop Marjanneke.
Kosten voor kinderopvang
Zoals 11 in de bekendmaking 111/9] heeft kunnen lezen zijn er ontwikkelin gen met betrekking tot bedrijfsgerichte kinderopvang. In dit artikel wordt hie rop nader ingegaan.
Hop Marjanncke is een professionele, landelijk werkende Organisatie die zich bezighoudt met de realisatie en het beheer van kinderdagverblijven. Daarnaast adviseert zij bedrijven en instellingen inzake bedrijfsgerichte kinderopvang.
Bedrijfsgerichte kinderopvang. Wat is het verschil tussen bedrijfsge richte kinderopvang en gesubsidieer
Wat betaalt uw werkgever?
De Koninklijke Marine betaalt voor haar medewerk(st)ers een kindplaats binnen een kinderdagverblijf, d.w.z. de Koninklijke Marine betaalt de res terende kosten van een kindplaats voor haar medewerk(st)ers na aftrek van de gemeentesubsidie en de ouderbijdra ge.
form de ouderbijdragetabel van het Ministerie van WVC. Dit is een inko mens-afhankelijke ouderbijdrage, die uitgaat van het nettogezinsinkomen. Als deze tabel wordt gewijzigd, wij zigt ook de ouderbijdrage.
Mogelijkheden. Als uit de reacties blijkt dat binnen deze regio behoefte is aan kinderop vang, onderzoekt Hop Marjanneke de mogelijkheden voor kinderopvang. Aangezien zij ook nagaat in hoeverre andere bedrijven en instellingen bin nen de regio een dergelijke behoefte hebben kan veel eerder bedrijfsgerich te kinderopvang worden gerealiseerd. De werkgever sluit vervolgens een contract af met het kinderdagverblijf.
Aanmelding. Wilt u zich aanmelden, dan dient u gebruik te maken van een aanmel dingsformulier. Dit formulier stuurt u door tussenkomst van de afdeling PZ naar de coördinator kinderopvang KM, Ministerie van Defensie, Directie Personeel KM, Afdeling Burgerperso neel, mw. E.GJ. Stem, Postbus 20702, 2500 ES Den Haag. Voor meer informatie of aanmelding zijn er informatiesets beschikbaar. Deze kunt u bij de afdeling PZ, tst. 2299 of 2241, aanvragen. Indien u na lezing van dit informatiepakket nog vragen heeft omtrent kinderopvang dan kunt u contact opnemen met mw. M. Lourens van Hop Marjanneke (tel. 01726-19258).•
Wat betaalt de medewerk(st)er?
Voor opvang in een kinderdagverblijf wordt een ouderbijdrage geheven con-
Namens de personeelsconsulenten, Miranne Verraes
Aangenaam verrast Aangenaam verrast was de waarne mend directeur van de Leidse My tylschool, toen hij hoorde dat “het MEOB” zijn school had uitgekozen als doel voor de opbrengst van de St. Nicolaas-col/ecte. Een collecte die jaarlijks H.’ordt gehouden om kinde ren, die om welke reden dan ook onze belangstelling hard nodig hebben, rond de St. Nicolaastijd een extraatje te kunnen bezorgen.
14
De Leidse Mytylschool is een gewone basisschool voor kinderen die moto risch gehandicapt zijn en door hun handicap het tempo op een gewone basisschool niet kunnen volgen. Op de Mytylscholen, waarvan er zo’n 30 in ons land bestaan, krijgen de leerlingen deskundige hulp en speciale aandacht die hun handicap vereist. Bij sommige van hen is deze handicap tijdelijk, bijv. na een ongeval. Deze kinderen kunnen na hun revalidatieperiode in de meeste
gevallen weer naar hun “gewone” school terugkeren. Voor hen die meer willen weten: er is een brochure “DE MYTYLSCHOOL”, die gratis ver strekt wordt door de Centrale Directie V.B.D. van het Ministerie van Onder wijs en Wetenschappen, Postbus 25000,2700 LZ Zoetermeer. De St. Nicolaascommissie was dan ook verheugd met het bedrag van f 1.212,00 en 4 peseta’s die de Zwarte Pieten, al rollende en met vallen en januari 1992 MEOBTIEK
opstaan, hadden opgehaald. Een dele gatie van die Pieten mocht dus namens u allen dat bedrag gaan overhandigen. Volgens de heer Wolf zal het geld gebruikt worden om aangepast speel goed op te knappen of nieuw aan te schaffen. Ook zouden zo mogelijk nieuwe speciale leesboeken aange
schaft kunnen worden. Iets waarvoor geen subsidie gegeven wordt en waar nu dankzij het MEOB en haar mede werkers toch aan gewerkt kan wor den.+
Van de Mytylschool is een brief ont vangen waarin de waarnemend di recteur A.J.M. deWolff alle mede werkers van het MEOB bedankt voor de gift.
Victor van Denzen
Opmerkelijk huwelijk Dal mensen in het huwelijk treden is niet zo bijzonder. De een pakt het groots aan en houdt een grootfeest dat tot in de kleine uurtjes doorgaat. Een ander trouwt in stilte en stuurt heel bescheiden een kaart achteraf Er zijn ook mensen die er iets heel bijzonders van maken; zoals
Marcel Oudendorp Samen met zijn kersverse bruid, Jolanda Habraken, hadden zij het plan opgevat om in het buitenland te gaan trouwen, het liefst in Italië. Met dit idee liepen zij al jaren rond en toen een reisbureau adverteerde met een reis naar Kenia, met de mogelijkheid om daar romantisch te trouwen, pakten zij dit direct met beide handen aan.
Heel officieel “Het gaat allemaal heel officieel, we moesten van te voren allerlei gegevens overfaxen via het reisbureau. Het hotel wat we op het oog hadden bleek vol te zitten en kregen we een ander hotel, ook aan het strand. Twee dagen van te voren werd alles doorgenomen, dat ging allemaal in het engels. Alles was keurig verzorgd. We kregen een cor sage en een boeket en ik moest in de receptie wachten, keurig in het pak. Toen werd mijn aanstaande bruid ge bracht, ze had een mooie jurk aan, en zijn er foto’s gemaakt in het prachtige park van het hotel. In een hoek van de tuin was een stukje afgezet waar de plechtigheid plaats vond. Een portier en een vrouw van de organisatie waren onze getuigen. Er werd een leuk ver haal verteld en daarna moesten we gaan staan en teksten nasprcken, alle maal in het engels. Het ging allemaal heel serieus en na het tekenen kregen we taart en champagne. Het was mid den op de dag en het was veertig gra MEOBTIEK januari 1992
den, dus een beetje vocht gaat er dan wel in! Daarna zijn er nog wat opna mes gemaakt op het strand. We hadden drie weken vakantie waar van we tien dagen in het hotel hebben doorgebracht en elf dagen op kam peersafari.”
in het hotel dan ook post met felicita tie. Toen we weer in Nederland kwa men stond er familie te wachten op Schiphol en thuis zat het vol met men sen en overal stonden bloemen. Er werd met rijst gestrooid en iedereen was enthousiast, zoveel belangstelling hadden we niet verwacht.”•
Weer thuis “We hadden toen we van Schiphol ver trokken kaarten verstuurd. We kregen
Wil van Elk
Na bijna 6 jaar samenwonen trouwen
Jolanda Habraken
en
Marcel Oudendorp
op 10 oktober 1991 om 15.00 uur in Hotel ..Nyali Seach te Mombasa in Ken,a Omdat wij wet verwachten dat u in de gelegenheid bent ons Ier plaatse te kunnen teliciteren. nodigen wil U Uit OP 18 oktober 1991 van 20.0010100.00 uur in Restaurant la Dihgence, St Aagtenstraat 5 n Leiden te komen t505ten op ons huwelijk
~c~) C
15
QTH MEOB Medio 1989 zijn een aantal medewer kers van het MEOB met als hobby zendaniateurisnie bijeengekomen. De opzet was het idee te bekijken in hoe verre er mogelijkheden waren een af deling van de PV op te richten voor radiozendamateurs.
Het MEOB terrein biedt mogelijkhe den die voor de meeste zendamateurs thuis onmogelijk zijn. Denk maar eens aan het ophangen van antennes of het maken van verbindingen zonder sto ring bij de buren te veroorzaken. Of storing van de buren te hebben met alle PC’s en andere consumenten elektro nica. Na overleg met de toenmalige direc teur Ir. Antonides is overeenstemming bereikt het MEOB terrein buiten werk uren te mogen gebruiken waarna de weg is vrijgemaakt om antennes te kunnen opstellen.
Eerste opzet Allereerst werd een afdeling opgericht onder de vleugels van de PV en een bestuur gekozen. Kees van Daalen PA3FEA voorzitter, Eric van der Velde PA2REH secretaris en Leo Zwanenburg PAOVBS penningmees ter. Na de oprichting van de afdeling en installatie van het bestuur is er flink wat werk verzet. Het ledental loopt op naar 15 hetgeen binnen de zendama leur wereld veel is. Er worden anten
Rick PA3CJL en Eric PA2REH monteren de twee meter beam
fles opgesteld en de shacks (ruimtes waar zendapparatuur opgesteld kan worden) ingericht. Hierbij is zeker een dankwoord op de plaats voor de heren De Mooi en Keller en niet te vergeten enkele medewerkers van DOEWI NED voor al hun adviezen. Het resul taat is zichtbaar. Een beam antenne voor 145 MHz. op de toren en een dipool antenne voor het “korte golf’ spectrum.
De VHF-shack mei Kees (PA3FEA), Jan (PAOANK, Leo (PAOVBS), Eric (PA2REH) en Rick PA3CJL.
16
Activiteiten Het afgelopen jaar heeft reeds een aan tal leuke activiteiten te zien gegeven. Zo is Jan Mullers PAOANK in de weekeinden vaak qrv (= actief) met de seinsleutel op de korte golf amateurbanden. Jan heeft al een flink aantal landen en continenten kunnen werken tot en met de zuidpool aan toe. In november was de jaarlijkse 145 MHz wedstrijd van de MARAC (Ma rine radio amateurclub: een landelijke verenigingen met ca. 350 leden uit de marine gelederen.). De bedoelingen van zo’n wedstrijd is om binnen van te voren vastgestelde tijdsgrenzen zo veel mogelijk leden te werken. Vanaf het MEOB hebben we het vereni gingsstation PI4MRC bemand. Opera tors wai~n Jan Beij PEICEX, Leo PAOVBS, Rick Rabouw PA3CJL en Ene PA2REH. Over die “rare” roep naam codes zal ik straks nog wat ver tellen. We hebben verbinding kunnen maken met werkelijk elke uithoek van Nederland. In december hebben Jan PAOANK en Eric PA2REH hetzelfde gedaan maar nu voor de korte golf amateurbanden waarbij alles met de seinsleutel ge beurde. De 312 verbindingen waren wereldwijd van Zuid Afrika, USA tot diep in Aziatisch Rusland. januari 1992 MEOBTIEK
Al met al raken we aardig op dreef waarbij het een genot is zonder wat voor storing dan ook de verbindingen tot stand te kunnen brengen. Onlangs is de RZMO (radio zend ama teurs marine bedrijven Oegstgeest) een onderdeel van de hobby club ge worden. Tevens is de mogelijkheid nu ook gecreëerd voor luisteramateurs om lid te worden. De coördinator C.N.van Daalen PA3FEA kan daar na dere inlichtingen over verstrekken. (tel. toestel 2455)
Rare roepnamen Nu iets over de roepnamen die door zendamateurs worden gebruikt. Een roepnaam wordt verkregen nadat de persoon een examen met gunstig re sultaat heeft afgelegd bij de HDTP (de voormalige Radio Controle Dienst). De roepnaam wordt verstrekt namens de Minister van Verkeer en Waterstaat
en bindt de zendamateur aan een groot aantal regels m.b.t. het gebruik van de ether. Er zijn 4 verschillende klassen waarbij de examen eisen verschillend zijn en zodoende de mogelijkheden met de machtiging. A-klasse : (Alle roepnamen die begin nen met PAO, PA2 en PA3) Eis is een uitgebreid theoretisch examen (tech nisch) en een praktisch examen nemen en seinen van morse tekens met een snelheid van 12 woorden per minuut. De machtiginghouders mogen op alle voor zendamateurs toegewezen fre quentiebanden uitkomen met een maximaal toelaatbaar zendvermogen (= 600 Watt voor SSB). B-klasse : (Alle roepnamen die begin nen met PBO) Eis is een uitgebreid theoretisch examen (technisch) en een praktisch examen nemen en seinen van morse tekens met een snelheid van
8 woorden per minuut. De machti ginghouders mogen op een beperkt aantal voor zendamateurs toegewezen frequentiebanden uitkomen. C-klasse : (Alle roepnamen die begin nen met PEO en PEl) Eis is een uitge breid theoretisch examen (technisch) waarbij de machtiginghouder mag uit komen op alle frequentiebanden die aan zendamateurs zijn toegewezen bo ven de 144 MHz. Dus niet de korte golf banden. D-klasse: (Alle roepnamen die begin nen met PDO) Eis is een beperkt theo retisch examen (technisch) waarbij de machtiginghouder een beperkt gedeel te binnen de 144 MHz. band mag ge bruiken met alleen gekochte zend/ont vangers met FM modulatie. Dus geen CW of SSB., 73’s Eric PA2REH
ZULUIV KLASSE t:..
t
t:.
t.
.
t
Russische onderzeeër Russische onderzeeër in Den Helder (II) Wij zouden u op de hoogte houden van de ontwikkelingen in de helderse ha ven niet betrekking tot de “FOXTROT” onderzeeër:
Bij inspectie bleek dat de geleverde onderzeeboot geen type was van de “FOXTROT” klasse, maar van de veel oudere “ZULU” klasse. Deze laatste stamt uit de jaren 50. Na veel touw trekkerij en met aanzienlijke korting MEOBTIEK januari 1992
hebben drie helderse ondernemers, te weten Cees Schoemaker (kroegbaas), Jan Dop (begrafenisondernemer) en Alex Oostendorp (pr-man) uiteinde lijk deze “ZIJLU” gekocht. Als u dit stukje leest heeft deze onder zeeër een plekje gekregen in de helder se haven. Het is de bedoeling dat de boot zo spoedig mogelijk opgeknapt en open gesteld wordt tijdens de komende vlootdagen.
Ook zal hij worden gebruikt als decor voor een expositie over de russische marine. Nog enige gegevens over de “ZULU”. Snelheid onder water: 16 knopen. Snelheid boven water: 18 knopen. Aantal gebouwd: 26 stuks. Lengte, breedte en hoogte: 90, 7,9 en 5,7 meter. Voor de komende vbootdagen zullen we nog eens aandacht besteden aan de “ZULU” onderzeeër. + T.A. vaii Zanten
17
Geld voor kunstwerk In het jaarverslag van het praktijkburo beeldende kunstopdrachten (WVC) uitgegeven door het college van advi seurs lazen we dat er door dat praktijkburo na aanvankelijk alleen advies, ook een bijdrage in de kosten is gege ven voor de anamorfose van 3. Shaw die in, en voor gebouw Huygens is gerealiseerd. Veel mensen zullen niet eens op de hoogte zijn van het bestaan van die club, maar toch heeft iemand het gepresteerd om daar f 10.000,00 los te krijgen. Misschien is het een goede gedachte om bij realisering van nieuwe gebouwen in de toekomst re kening te houden met de plaatsing van een kunstwerk en zeker wanneer we daartoe ook kunnen rekenen op een financiële bijdrage van WVC. J.W.M.E. van Laarhoven
~mw —
— ,a •
0 ~ø~U.aÂ. ~— ~
.,._ ‘_t ,,.l .1* ~ni -
~!•~
-~-.
Het kunstwerk bij gebouw Huygens
Kerstpakketten De afdeling Personeelszaken had het in december erg druk met de verdeling van kertpakketten. Tot ieders verrassing was er niet alleen van het bedrijf een pakket, maar ook onze grote baas, de bevelhebber der zeestrijdkrachten Jhr. H. van Foreest, liet zich van zijn beste kant zien.
januari 1992 MEOBTIEK
PUZZELLADDER Met puntcnvcrlics: Mw. J. Kuhn-Grootjans f 25,00 Hr. P. Guyt f 15,00 Zondcr puntcnvcrlics: Hr. P. v.d. Burg f 10,00 Punt en: 0 Hr. J.J.J. Muliers 0 Hr. P. Guyt 0 Mw. J. Kuhn-Grootjans 1 Hr. J.P. Dam 2 Mw. C. van Dijk 4 Hr. A. Bal 4 Mw. C . Schipper- van Duin 5 Hr. C. Duistennaat 5 Hr. F.L. Wiesenfcld 5 Hr. K. Varkevisser 6 Hr. G. Wesselius 6 Mw.D.deGier 8 Hr. J. Jongeleen 9 Mw. M. van Voorene-Weymar
Oplossing puzzel november 1991
Punten: I 0 Hr. H. de Best I 0 Hr P. van der Burg 12 Hr. C.L. Moraal 12 Hr. D.R. van der Neut 12 Hr. J.W. Ruben 12 Hr. T. Borreman 13 Mw. J.M. Ruben-van Noord 16 Hr. J.W. van Markus 16 Mw. M.C.J. Jansen 17 Hr. C. de Graaf 18 Mw. P. Grootjans-Martens 18 Mw. P.M. van Duyvenbode 20 Mw. I. Varkevisser-Kuyt 24 Hr. C. Haasnoot 24 Hr. J.W. de Groot 25 Hr. D. van Schonevcld 25 Mw. C. Naafs-de Boer
[fL E T 0
Is 'L
~
6
I zangstuk; zangstuk; zangstuk 2 hetzelfde; aanbidding; en andere 3 tv-programma; werkgever; ter bedekking van de benen 4 plant; snelvuurpistool 5 plaats in italie; water in NL; indien (Eng.); dee! van een trap 6 afwijking bij honden; lichaamsdeel; telwoord (Eng.); meelprodukt; wereldtaal 7 militair; weglatingsteken; schoon 8 geroosterd broodje; plotseling ontstellen 9 ambtskledij; gelijk; bijwoord 10 windrichting; in een massa; als een groat geheel; de oudere II kleur; militair; keukengerei; voorzetsel 12korte rijzing van het zeewater; gewicht; open plek in bos; kunststuk 13 zoogdier; inenting; vlug 14 app. om water te lozen; tempe!; oude radar
7
I p '
N ll\ R ls
1 2 3 4 5
MEOBTIEKjanuari 1992
It fiT
•
R
• • ' n '0 'R' • 'I • •
·~ I( 0 N T 0 PI E T 'N
'A N E
R
·~ E 0 E L M 1'\1 N IP 0 E A T E I• t E IG IE R IE N ~ 0 'A s ~ 'ls G 'K T 1 'I 'j 't iE t T S IE K
~ L E E
I~
@fiiii@il
•
I'R A A 'K E N
B 'L
'N I t
!rliiif*illi@ii
1
IR
* u "r• I E t) ~ B "p E 0 • p0 MI RE --.-·r t3E rJR '1 I
R vis; vis; vis; beroep; uitbundig feest vliegtuig; lichaamsdeel; voorzetsel lumen; kunstgreep; pestkop; bijwoord moeder; ter plaatse; toeval; tot; nummer; voorzetsel 6 woonplaats; plaats in NL; afstammeling; komt uit de uitlaat 7 strafwerktuig; kampeergerei; middelpunt 8 bloem; vroeger; uitspansel; plaat 9 lokvoer; eiland in de archipel; imitatie 10oude testament; lidwoord; taakomschrijving; hetzelfde; militair; voorzetsel 11 knap; uitzendbureau; titel 12eikschors; europeaan; noot; rij 13 dier; aanspreektitel; tijd van de baas 14 voorzetsel; gas; dwaas; rivier in Spanje
I'E
l'o B I
s 'A
• •*
A M A A K A i< A N 0 N T E IR
I
•
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
2
3 4
5
8 9
0 1
2 3 4
19
• er
•
•
*
•
1 1~
•
••.•
•
.•:
•L•
1.
Reda Ie J.W. .E.van 1 n .G.B
Ojaw
OC
07-01-92 08-01-92
25 jaal Ist s boom
25-12-91 21-12-91 01 -01-92
Aud
1
rt r vi i van 1 pijv van
20
IC, Instrumentmakcr Codedienst, enige jaren geleden opgeheven,
1 n Ksnz d
n
r r
2
Afscheid van AOOBD1C JJ. van der Meer ertrek van Adjudant JJ. v.d. djudant H. Beltens de laatste ctieve dienst. Het dienstvak
kr
~S
o dr ‘ iie be ist OV r her al dan ni 1 ‘laars ‘fbe r en van in gekomen stukken n be uiti ich alle rechten vo.r
januari 1992 MEOB
K