MEOBtiek 03 1995

Page 1

16e

jaargang nr. 3, mei 1995

Een ere-medewerker

E t’e In dit nummer:

*

*

Personeelsvereniging

6

Een dagje uit naar de Batavia

7

Verbindingsnetwerk Nederlandse Antillen geautomatiseerd

14

*

Vakantieverlof en ADV

15

*

Inkopen in “MEOB 2000” 16

*

Een vakbondsconsulent

17

Dagje uit met oud-medewerkers

18

*

Familierecht

20

*

Puzzel

23

*

En nog veel meer.

*

*

C. Graas, man van het eerste uur. Door: Klaas Meijer

MEOBTIEK IS EEN PERIODIEKE UITGAVE VAN ET MARINE ELEKTRINISCH EN OPTISCH BEl RIJF

Voor de receptie op Koninginnedag had DMEOB als speciale gast de heer Cees Graas uitgenodigd. C. Graas behoorde tot het drietal militairen dat, tezamen met een twaalftal gevangengenomen en tewerkgestelde NSB-ers, voor het eerst de Nederlandse driekleur officieel hees in de Morsebelpokier bij Oegstgeest. C. Graas blijkt een wel zeer boeiend figuur te zijn. Nadat hij zich na het einde van de oorlog weer had gemeld bij de Alexander Kazerne, kreeg hij opdracht om zich samen met majoor van Arnhem, sergeant Van de Broek en J. Dost naar Oegstgeest te begeven om daar de gebouwen, in 1939 gebouwd voor de Koninklijke landmacht, geschikt te maken voor een zend-ontvangstation voor de Marine Radio Dienst.

Bedrijfsbrandweer In oktober 1945 vertrok hij voor een korporaalsopleiding elektromonteur naar Eastbourn in Engeland. Daarna werd hij overgeplaatst naar Amsterdam voor een sergeantsopleiding. Na diverse omzwervingen, onder andere naar Indië, werd hij te werk gesteld bij VRZLI. Aanvankelijk in Leiden, later in Wassenaar. Daar hield hij zich bezig met het oprichten van de bedrijfsbrand weer. Toen hij daarna naar Den Helder opgeplaatst dreigde te wbrden, nam hij ontslag bij de Koninklijke marine. Hij werd verkoper in elektronica onderdelen bij V&D. Die periode gebruikte hij om te solliciteren. Hij werd aangenomen bij HSA in Hengelo. Daar was hij werkzaam bij de Audio Visuele Dienst. Hij richtte eerst een zwart-wit videostudio in, later een studio geschikt voor kleur. Op zestigjarige leeftijd ging hij met VUT. Een week nadat hij met VUT gegaan was, bleek HSA hem al weer nodig te hebben. Tot de dag van vandaag, Cees is thans 73. heeft hij zich bezig gehouden met het inrichten van een Signaal museum. Hij is thans ere-,nedewerker van Signaal, en ook een beetje van de Marine in Oegstgeest.+


Van de directie Door: P.R. Hogendoorn

“Wij waren geen krakers, we wer den gewoon gestuurd door de ma rine.” Dat was de reactie van de heer Graas, toen ik hem op de Ko ninginnedagreceptie voorstelde als één van de eerste krakers in Nederland. De heer Graas was één van de militairen die 50 jaar geleden naar de Morsebel polder in Oegstgeest werd gestuurd. Daar moesten ze de enorme rommel opruimen die de Duitsers hadden ach tergelaten. Dat was op het defensieter rein dat net voor de oorlog bestemd was als munitie-opslag voor de Koninklijke landmacht. Het terrein waar in de oorlog de Duitsers een kolossaal hoofdgebouw hadden neergezet voor het Marine Ar tillerie Zeug Amt van de Duitse kriegs marine. Het terrein waar vlak na de oor log de marine gewoon introk, want daar moest de Marine Radio Dienst komen. Daar werd op zondag 24juni 1945 voor

het eerst de Nederlandse vlag gehesen en een driewerf hoera voor Rare Maje steit de Koningin geroepen. Volgende maand vieren we dat. “50 jaar Marine Oegstgeest, 50 jaar kraakbeweging in Nederland.” Eigenlijk moeten we dat op zaterdag 24 juni a.s. vieren, dat is bo vendien wel zo doelmatig. Na lang aan dringen van een aantal medewerkers ben ik echter toch gezwicht. Vrijdag 23 juni a.s. hoop ik met u het glas te heffen op de volgende 50 jaar Marine Oegstgeest.

Sterke afslanking? Het was trouwens een erg geslaagde Koninginnedagreceptie. Natuurlijk door het spontane optreden van de heer Graas, maar ook door de aanwezigheid van de vele oud-gedienden en vrienden van ons bedrijf. Jammer dat er zo weinig MEOB’ers aanwezig waren. Zo hard is die afslanking de afgelopen jaren toch niet gegaan. Het lijkt wel of ieder jaar minder mensen het kunnen opbrengen

De Bedrijfsgenccskundige Zorg Door: C.F. Verbokkem, HPZ

De bedrjfs- en verzekerings ge neeskundige zorg voor het MEOB personeel wordt reeds geruime tijd ingevuld door de Rijks Be drijfsgezondheid- en Bedrijfsvei ligheidsdienst (RBB). Deze dienst van het ministerie van Bin nenlandse Zaken, zal binnen afzienbare tijd worden geprivatiseerd en als zelf standige onderneming voor haar dien sten geld gaan berekenen. Vanaf dat moment is het tevens niet langer ver plicht om genoemde zorg voor de bur germedewerkers door de RBB te laten invullen.

Medisch team Deze verandering was voor de Konink lijke marine aanleiding om na te gaan of een integratie met de militaire genees kundige zorg mogelijk is. Een voorstel hiervoor is door de Admiraliteitsraad aanvaard en met de invoering is dit jaar een start gemaakt. Voor het MEOB be tekent dit dat er vanaf 1 september a.s. een medisch Team de bedrijfsgenees kundige zorg zal gaan invullen. Dit team bestaat uit een bedrijfsarts, een bedrijfsgeneeskundige en een verzuimbegeleider. Deze burger medewerkers zijn in dienst van de KM. In de volgende MEOBtiek zullen de leden van het team zich aan u voorstellen en zal op hun manier van werken worden ingegaan.• ,

‘t

~

t

Rijks bedrijfsgezondheids en bedrijfsveiligheidsdienst MEOB Oegstgeest Spreekuren alleen na telefonische afspraak tst. 2234 W. Stol, ans.

2

hun betrokkenheid bij het bedrijf ook op een vrije dag te tonen.

Staf op bezoek Als u deze MEOBtiek leest, is het derde rondje de stafkomt naarje toe achter de rug. (Iedere werkeenheid wordt dan door twee stafleden bezocht om over een bepaald onderwerp te praten). Ik neem aan dat de oud/nieuw-lijst vol doende stof voor discussie geeft. Hope lijk vindt u deze bijeenkomsten net zo nuttig als de staf en komen er voldoende suggesties om “MEOB 2000” nog beter te maken. Ons reorganisatievoorstel wordt overigens op 16 mei a.s in de Admiraliteitsraad besproken. De be doeling is dat het voorstel daarna in de vergadering van 29 juni a.s. door de Bijzondere Commissies (burger en mi litair personeel) wordt behandeld. U ziet, na de zomer starten met de implementatie en 1januari1996 star ten met een nieuw bedrijf, zit er nog steeds in.+

Koos van Laarhoven ere-speld van gemeente Valkenburg Een berichtje in de krant: “J.W.M.E. van Laarhoven en de locoburgemeester van Valkenburg kregen op 24 april een speld van de gemeente Valkenburg. Deze zilveren ere-speld met het wapen van Valkenburg kregen zij voor 12,5 jaar zitting in de gemeen teraad.”+

Saamhorigheidsbarbecue Even leek het op een bivak van mari niers. Achter de bedrijfskantine werd namelijk op 12 mei een legertent opge zet. De Vereniging Hoger Personeel bij Defensie (VHPD), een onderdeel van de vakbond Centrale voor Middelbare en Hogere Functionarissen (CMHF), had op zaterdag 13 mei een puzzeltocht en een barbecue georganiseerd. Na een puzzelrit in de omgeving van Ijmuiden, lieten de 36 gasten zich het eten goed smaken. Als beloning mochten zij na derhand helpen om de tent af te bre ken.• mei 1995 MEOBTIEK


Vanee

‘ce

Kort maar krachtig

Door: Wil van Elk, Hoofdredacteur

beleid te creëren.” Misschien krijgt hij alsnog zijn zin.

De MEOBTIEK bestaat 15 jaar. Dit staat in de schaduw van het jubileum van het bedrijf. Dat be staat namelijk 50 jaar.

Geschiedenis

In mei 1980 kwam de eerste MEOBTIEK uit. Toen nog in eigen huis gemaakt. Later, toen Van de Plas het bedrijf ver liet, is het blad buiten het bedrijf ge drukt. In augustus 1990 werden de eer ste pogingen gedaan met desktop publishing (DTP). Nu wordt de MEOB TIEK geheel met de computer samenge steld.

Fuseren Het eerste DTP-artikel was een artikel uit het Leidsch Dagblad van 2 augustus 1990. De kop van dat artikel was: “MEOB Oegstgeest moet mogelijkfuse ren.” In de afgelopen vijfjaar is er veel gebeurd, maar de kranten hebben nog steeds dezelfde koppen. A. Gazenbeek zei toen in de Nota van december 1986: “Ik zou uniforme de fensieprocedures willen voor een betere samenwerking tussen de krijgsmachtdelen, en daarnaast gestroomlijnde or ganisatievormen om een slagvaardiger

Op 24juni 1945 werd geschiedenis ge schreven. Dit wordt op vrijdag 23 juni 1995 in de kantine gevierd. De afgelo pen weken is er hard gewerkt aan een boekwerk met de titel: “50 jaar marine Oegstgeest.” Dit boek zal aan iedere werknemer en oud-werknemer worden uitgereikt. Klaas Meijer heeft daar veel onderzoekwerk voor gedaan. Hij heeft veel feiten boven water gekregen. Veel leeswerk, maar ook interviewen van oud-werknemers, foto’s uitzoeken, kortom, hij leek wel een journalist. Ook Jan Bakker heeft de nodige Oldtimers aangeleverd. Niet allemaal konden wor den gebruikt. De rest komt in de MEOB TIEK. Klaas kon het niet laten om voor de MEOBTIEK nog een paar artikelen te schrijven, het eerste gaat over erfrecht.

Nog meer Oldtimers Nog meer nostalgie in dit nummer. Antoon Koch is back. Hij heeft een ver slag ingeleverd van de uitgaansdag van oud-werknemers. De inmiddels zelf ge pensioneerde Antoon ging zelf ook mee. Het is meer dan vijfjaar geleden dat hij een stuk schreef voor de MEOBTIEK.,

Elders denken ze nog in hokjesgeest. Wij denken alleen aan Oegstgeest.

Salaris 1995 23 mei 1995 (vakantiegeld) 22juni 1995 (Interim) 24juli 1995 23 augustus 1995 22 september 1995 23 oktober 1995 22 november 1995 20december 1995 (Interim)

Cursus Veertien cursisten zijn geslaagd voor het eerste deelcertificaat van de cur sus Middelba Elektronicus. De acht die zijn gezakt volgen een opfriscur sus. Zij kunnen op 8juni een herexa men afleggen. 22 cursisten nemen deel aan deze cursus van het instituut Dirksen. Bij de MTS Tinbergen Techniek in Den Haag wordt een hal ve dag per twee weken praktijkles gevolgd.

WachtgeldNUT De Wachtgeld/V -maatregel (SBK) is verlengd tot 1 oktober 1995. 55 jarigen o ouderen kunnen onder be paalde voorwaarden de dienst uit. De oude regeling (VU 61 jaar of 40 dienstjaren tegen 75%) blijft van kracht.

Musea Den Helder In Den Helder zijn de volgende mu sea te bezoeken: Marinemuseum, nationaal reddingsmuseum Doris Rijkers en Fort Kijkdijn.

Borreluur Op iedere eerste vrijdag van de

maand is er een gezellig samenzijn in het Petit Restaurant. Een maande lijks terugkerende gelegenheid om collega’s en oud-collega’s te ont moeten. De kantinecommissie buigt zich nu nog steeds over een nieuwe naam.

Tot ziens op 2juni. A. Koch (rechts), goed voor de eerste tien jaar MEOBTIEK

MEOBTIEK mei 1995

3


Ik heb recht op een beoordeling Door: Jan Willem van der Haar

Een ieder heeft behoefte aan een stukje erkenning en waardering. Hierbij komen vragen naar boven als: -

hoe denken ze over mij; hoe denken mijn collega’s over mij; heb ik een goede reputatie?

Herkenbaar of niet? In feite beoordelen we allemaal op elk moment van de dag. Piet vind ik aardig, maar soms slordig. Peter is sympathiek en een prima vak man. Het laatste model van de Opel Astra Station vind ik lelijk. Ik hou niet van Ajax. Een oordeel wordt dus gevormd door onze eigen waarden en normen.

maken met zaken als goed of minder goed werk, moeilijke of eenvoudige werkzaamheden en natuurlijk de waar den en normen van onze chef. Volgens het Voorschrift Loopbaanbe geleiding Burgerpersoneel Ministerie van Defensie (VLBD 1986), dient er jaarlijks een functioneringsgesprek ge voerd te worden en moet er periodiek een beoordeling opgemaakt worden over het functioneren van elke ambte naar. Dus regelmatig horen wij van onze chef hoe hij/zij over ons denkt. Helaas ziet de praktijk er anders uit. Op dit moment is er sprake van een inhaalsiag. Zonde dat er tot nu toe zo weinig is beoordeeld. Immers elke chef moet in staat zijn de capaciteiten van zijn mede werkers in te schatten.

coaching Persoonlijke meetlat Wij hebben als het ware een persoon lij ke meetlat die wordt gebruikt om tot een oordeel te komen. Op maandag merken we tijdens de gesprekken met onze col lega’s al gauw dat deze persoonlijke meetlatten onderling flink kunnen af wijken. Als medewerker krijgen we ver volgens te maken met waarden en nor men die ons worden opgelegd. Het MEOB heeft de meeste spelregels schriftelijk vastgelegd in MEOB-rege lingen. Op de werkplek hebben we te

Bijna elke medewerker krijgt te maken met ontwikkelingen binnen zijn vakge bied en sommigen hebben grote moeite het hoge tempo van de huidige techno logische ontwikkelingen bij te houden. In dit licht gezien is een goede coaching door de chef noodzakelijk. Het is wel degelijk nuttig om jaarlijks tijd te reserveren om een functione ringsgesprek te voeren (tijdens een inwerkperiode zelfs vaker). Het is wel degelijk nuttig om duidelijke afspraken

te maken over de toekomst (bijvoor beeld te volgen opleidingen/cursussen). Het is wel degelijk een goede zaak om ter afsluiting de mening van je chef te vernemen in een beoordeling. Maar dan wel een eerlijke mening en niet een rou tinematige beoordeling omdat het moet van PZ. Het is de verantwoordelijkheid van de chef om zijn/haar medewerkers tijdig te beoordelen, zodat bekend is welke werkzaamheden zijn gedaan en de wijze waarop deze zijn uitgevoerd.

Structuur Door middel van het voeren van func tioneringsgesprekken en beoordelings gesprekken worden er structuren aange bracht om regelmatig van gedachten te wisselen over elkaars functioneren, waarbij de chef zijn/haar verantwoorde lijkheid natuurlijk niet verliest. Dat het tot nu toe niet genoeg is gedaan is wellicht te wijten aan de onbekend heid van de voordelen en de (onterech te) wil om de prioriteit te leggen op de techniek, waardoor niet genoeg werd geïnvesteerd in personele aspecten. Gelukkig zijn we op de goede weg, maar soms vergt het veel overredings kracht en inspanning om de noodzaak van het beoordelen aan te tonen. Beoordelen moet dus, maar er is wel lef voor nodig en het kost energie.+

Het FINSUB-systeem Het eerste deel van het FINSUB is vrijwel zonder problemen in ge bruik genomen. Vanaf 27 maart werkt het bedrijf met het ver nieuwde financieel afhandelings gedeelte van het Bedrjfs Beheer Systeem (BBS). Het BBS is een grote database waarin allerlei ge gevens zijn opgeslagen. Het FINSUB bevat de gegevens uit de zo genaamde B-systemen die nu anders worden benaderd. Tijdelijke dip Een tijdelijke dip, die ontstond bij de Bedrijfsadministratie omdat er altijd

4

wel iets fout gaat bij nieuwe automati seringssystemen, is bijna achter de rug. Conclusie: het gaat toch wel goed. Ver beteringen, eenduidiger, logischer, alle maal toverwoorden die het leven aange namer maken voor de mensen die met het BBS moeten werken. De verbeterin gen zullen het extra werk snel doen ver geten, vooral bij de Bedrijfsadministratie.

inmiddels aan dat het gaat werken. Voor de tweede fase gaat alles geleidelijk. Is een module, of functionaliteit gereed, dan wordt het direct in gebruik geno men. Na de vakantie wordt aan de derde fase begonnen. Hierin zal de convenantrapportage aan de orde komen.•

Tweede fase Het open staan voor nieuwe systemen, een MEOB-er eigen, plus de introduc tiecursussen vooraf, zorgen voor een goede acceptatie. De eerste verschijnse len, in de vorm van overzichten, tonen

mei 1995 MEOBTIEK


e hens “Ik weet niet meer,” zei DMEOB tijdens een Alle hens op dinsdag 9 mei, “de rest lezen we vanavond wel in de krant.” Daags ervoor heeft de marineleiding alle directeuren en afdelingshoofden geïnformeerd. Ook is er een persbericht gemaakt voor de belangenverenigin gen.

derhouds taak.” Hij stelde dat de DC Oegstgeest zal blijven promoten. DMEOB ging er verder niet in en zei: “Personele consequenties moeten zo snel mogelijk worden opgelost. Zonder gedwongen ontslagen, maar dat bete kend niet zonder gedwongen verhui zing!”

Den Helder P.R. Hogendoorn, DMEOB: “Naast dat er tamboers en pijpers verdwijnen en dat Nieuwe Sluis dicht gaat, is het voor u en mij interessant wat er met de onder houdsbedrijven gaat gebeuren. Er is een aanbeveling gedaan om een nader on derzoek te doen naar concentratie van hogere onderhoudsbedrijven. 1 septem ber moet er worden gerapporteerd. Dat lukt nooit, dat wordt waarschijnlijk pas aan het eind van het jaar. De grootste winst moet worden geboekt in de oplei dingssfeer: 160 miljoen gulden.” A. Vink, voorzitter van de dienstcom missie pleitte voor werk, werk en nog eens werk. Maar dan wel in Oegstgeest: “Overhevelen van werk zijn we zat. Al die discussies over doelmatigheid, is het MEOB dan niet doelmatig en effectief? Een bredere inzet van de krijgsmacht kan niet zonder goede logistieke en on

In Den Helder heeft Kolonel Marsman, bijgestaan door Commandeur Spaans, het personeel van MEOBIH en de Be wapeningswerkplaatsen toegesproken. Ook de Commandeur probeerde de la chers op zijn hand te krijgen, maar of dat werkelijk lukte? Er komt waarschijnlijk één onderhoudsbedrjf in Den Helder door de BW, Rijkswerf en het MEOBIH samen te voegen. In hoeverre Oegstgeest blijft bestaan is niet duidelijk. Er wordt gedacht aan een nationaal onderhoudsbedrijf. Of dat één bedrijf wordt op twee lokaties, is daarbij niet bekend. Het munitiebedrijf kreeg extra aandacht. Het samenvoegen van de onderhoudsbedrijven in Den Helder moet een besparing opleveren van 100 ~ 150 man. 0p 1januari1997 moet het SEWACO-bedrjf er zijn. Op 1 januari 1998 wordt het personeelsbestand ge peild. De hele defensie levert fors in. De

•_ao

werkgelegenheid in Den Helder blijft een teer punt. De toehoorders kregen een kopje koffie om de bittere smaak weg te werken. De defensiekrant spreekt over het ver dwijnen van 3300 functies. Aanzienlijk minder dan dat de novemberbrief aan kondigde. 0K, geen gedwongen ontsla gen. En de doelmatigheid vergroten om aantasting van operationele capaciteit van de krijgsmacht te voorkomen. En samenwerking tussen de krijgsmachtdelen klinkt ook wel leuk. Maar hoe gaat dat straks in de praktijk? Voorlopig kan een marine-auto nog steeds niet tan ken bij een landmachtpomp en dat geeft toch te denken.

MARTRADI Bij de marine transportdienst weten ze al iets meer. Het Marine Transport Cen trum blijft in Oegstgeest als onderdeel van Verkeer en Vervoer. Op 1 januari 1996 moet er één Defensie Verkeer en Vervoer Organisatie bestaan met een aantal knooppunten in Nederland: Soesterberg, Harskamp, Dongen, Den Haag en Den Helder. De marine trans portdienst neemt hierin het voortouw om dat zij sluitende gegevens kan tonen.•

1

~1

~:

~

R

—--

MEOBTIEK mei 1995

~

ETMAG Leo Nachtegeller van Interne Controle ziet Abraham.

5


PVMBO

PERSONEELSVERENIGING MARINEBEDRIJVEN OEGSTGEEST Opgericht 22 mei 1979 gironummer 346806

Contactpersonen van de afdelingen (01 711-5....) K. Keller

Voorzitter A.J.M. Koek Secretaris l.F. Flohr Penningmeester J.E. Slot Vice-voorzitter J.T.C.P. v.d. Hoorn 2e secretaris A. Bal lid J.P. Bijker 2e

Autohobbyclub Computerhobbyclub Radiozendamateurs Hobbyclub algemeen Badminton Bridge Klaverjassen en sjoelen Schietsport Vissen 2454

Watersport Zaalvoetbal

T.J. Borreman J.J.J. Mullers C.M.J. v.d. Ploeg C.H.J. Tânzer L.C. van Duin A. v.d. Poel A. Bal J. Uitterdijk B. Schaap R. Knijnenburg

2238 2144 2126 2207 2207 2121 2370 2476 2314 2211 2414

2337 2238 2372 2476

Jaarprogramma 1994- 1995

2484

penningmeester

Koek Materiaalbeheer v.d. Hoorn Ledenadministratie Bal Contactpersoon F.B. T. 0. Koek Contactpersoon K & 0 Flohr CoĂśrdinator FPP Koek

Vol leybaltoernooi

Maandag

29 mei

Donderdag 22 juni

2e Algemene leden vergadering tevens bespreking jaarprogramma Vol leybaltoernooi

Clubavonden Maandag + Vrijdag Dinsdag Woensdag

Donderdag Vrijdag

Afd. Bridge Afd. Schieten Elke laatste woensdag van de maand Computer Hobby Club (behalve in de maanden juli en decembe,, dan is er geen computeravond.) Afd. Badminton Afd. Klaverjassen/Sjoelen

De PV organiseer samen met de PV marine Den Haag, een recreatief volley baltoernooi. Dit wordt gehouden op 22 juni in de sporthal De Vliethorst in Voorschoten.Het begint om 18.00 uur. De inschrijving sluit op: 1 juni 1995. Inlichtingen en opgave bij: Ingrid Flohr, toestel 2337.

6

mei 1995 MEOBTIEK


Een dagje uit naar het VOC Schip de Batavia Door: Wilma Bijker Foto ‘S: Ben Leijerweert

Onze watersportvereniging had op zaterdag 11 maart een dagje uit georganiseerd naar de Batavia, een zeventiende eeuwse Oost indiëvaarder die gereconstrueerd is in Lelystad. Met een diapresentatie liet men zien hoe men het schip in vroeger tijden bouwde en hoe het nu is herbouwd. De scheeps bouwers gebruikten vroeger geen teke ningen op de werf. Door research via schilderijen en documentatie kon er nu wel met een tekening worden gewerkt.

/

1/~

.~“

.‘

Â

Van dik hout De planken van de romp zijn ongeveer tien centimeter dik en werden vroeger met een trekzaag gezaagd, bediend door twee man. Hiervan komt ook het spreekwoord: “van dik hout zaagt men planken.” Nu werd er met de cirkelzaag gewerkt, dit ging toch wel wat sneller. Voor het buigen van de planken werd vroeger een vuurtje gestookt van resthout onderaan de plank en boven de plank werden emmers water er over heen gegoten om stoom te maken. Nu werd er gewerkt met butagas en een hogedrukspuit. Op de werf stond buiten een stellage voor het buigen van de planken. De stellage was verstelbaar omdat iedere plank in een andere vorm gebogen moest worden. De planken voor de romp met een flauwe bocht en voor de voorsteven planken die 145 gra den gebogen moesten worden. Een plank, die anno 1995 145 graden moet worden gebogen, begint pas na één dag wat te buigen en in de voorsteven zit wel wat meer dan één plank.

Oorspronkelijke materialen de bouw van het schip heeft men geprobeerd zoveel mogelijk oorspron kelijke materialen te gebruiken. Zoals eikenhout voor de romp, tropisch hardhout voor de talie’s (oliehoudcnd zodat de blokken zelfsmerend zijn en niet uitdrogen op het water) en lindehout voor het beeldhouwwerk. Alleen is het hout geïmpregneerd zodat het schip wat lan ger meegaat. Ook de spijkers verschil len met die van vroeger. In de zeven tiende eeuw hadden ze nog geen Bij

MEOBTIEK mei 1995

De Batavia, eindelijk af. gegalvaniseerde spijkers, nu gelukkig wel. De leeftijd van het schip wordt er tien keer mee verlengd. Ging een schip vroeger acht ~ tien jaar mee, nu hopen we de honderd jaar te halen. Vroeger werd tot de waterlijn op de romp koeie huid gespannen om houtrot te voorko men. In de tropische wateren zwemt een groter broertje van de houtworm, die het hout onder water aantastte. Was een schip aangetast dan ging het maar één ~ twee jaar mee. Een zeer kostbare zaak. Op de werkplaats werd ook uitgelegd hoe de zeilen werden gemaakt en waar om er zoveel beelden op het schip wa ren. De beelden dienden niet alleen als versiering maar ook om, bijgelovig als we toen waren, boze geesten op afstand te houden.

Tewaterlating Vroeger lag het schip in stutten en bij de tewaterlating moesten die stutten van achter naar voor weggeslagen worden. Het laatst werden de voorste stutten weggeslagen. Dat was niet zonder risi co. Er konden doden bij vallen. Deze stutten werden weggeslagen door een ter dood veroordeelde. Overleefde hij het dan was hij weer een vrij man. De ter dood veroordeelde mocht kiezen tus sen de strop of de stutten wegslaan. De keuze was dus makkelijk voor de ter dood veroordeelde, daar hij ook kans had om het te overleven, zij het een zeer kleine. Dat kwam alleen zelden voor. Nu werd er een stelling op wielen ge-

bouwd om hem ter water te laten. Het tewaterlaten gebeurde begin april.

Rondleiding Na de diapresentatie en de rondleiding op de scheepswerf begon de rondleiding op het schip. Op het dek staat de WC van de matrozen. Een vierkant gat in de open lucht. Ook liepen er vroeger var kens en klein vee rond (Proviand). Op het tussendek was de slaapplaats van de matrozen. Het tussendek was een slecht geventileerde ruimte waar de matrozen op elkaar gepakt zaten en lagen. Ook konden ze zich niet verschonen. Begrij pelijk dus dat het er na een reis van een paar maanden vreselijk stonk. Ze moch ten ook niet bovenwinds van de kapitein gaan staan, dat was uitdrukkelijk verbo den. Hiervan komt ook het bekende spreekwoord: “hij stinkt een uur in de wind.” In het tussenruim, op sommige plekken niet hoger dan 1.4 meter, werden vroe ger de goederen opgeslagen die droog moesten blijven tijdens het vervoer, zo als: kruiden, specerijen, zijde, katoen en in oorlogstijd wapens en soldaten. De soldaten werden achterin het ruim ge propt en mochten per dag één uurtje luchten op het dek. De goederen op het tussendek bleven droog door een ruimte tussen de scheepswant en het tussenruim van ongeveer dertig centimeter waarlangs het overspoelende water naar beneden gutste.

7


Platbodem Omdat de batavia een platbodem was en dus geen (verzwaarde) kiel had, werden in het ruim altijd de zwaarste lasten geladen om het schip stabiliteit te ge ven. Onder andere kratten vol met chi nees porselein, dat in de zeventiende eeuw nog geen waarde had. Pas in de achttiende eeuw werd chinees porselein handelswaar en verhuisde het naar het tussenruim. Als er gelost was werden er ook stenen in het ruim geladen als er niks anders voor handen was. In het ruim lopen ook de kimwegers. Dit zijn balken die over de hele lengte van het schip, aan beide kanten, onderaan de romp in het ruim zitten om het schip te verstevigen. Alleen de Hollandse sche pen hadden het in die tijd en waren daardoor de sterkste schepen. De franse en engelse schepen hadden dit niet en waren daardoor ook sneller versleten. In het ruim bevonden zich ook het onderste deel van de lenspomp en het onderste deel van het roer. Twee man bediende de lenspomp de gehele dag en nacht, om zo het schip drijvende te houden. Het water liep dan door de spuigaten met liters naar buiten, vandaar het spreek woord: “het loopt de spuigaten uit.”

Kolder Na de bezichtiging van de pomp gingen we naar het hok waar een roerganger het roer bediende. Bij slecht weer deden ze dat met drie man. De stok van het roer heette in die tijd geen helmstok zoals nu, maar de kolderstok. De zeventiende eeuwse schepen hadden nog niet het stuurmansrad, zoals je die in veel klas sieke films nog wel eens ziet. Het stuur mansrad kwam pas in de achttiende eeuw op de boten voor. De roerganger die dus de kolderstok bediende had als taak de bevelen op te volgen van de stuurman en moest ook voortdurend op zijn kompas kijken of hij de goede koers aanhield. Zelf kon hij niet zien waar heen hij vaarde omdat het open raam werk net boven zijn gezichtsveld lag. De roerganger had het zwaarste beroep van het schip, dus ook veel stress. Al leen had het toen een andere naam, dan had je de kolder in de kop. Hierna gingen we via het gedeelte van het schip dat voor de grote mast ligt, het gedeelte van het gewone volk, naar het gedeelte dat achter de grote mast ligt, de campagne, de kapiteinshut en de ver blijven van de passagiers en de officie

8

ren. Als eerste gingen we naar de kapiteinshut, de laagst gelegen van de offi ciershutten en het enigste verblijf op het schip waar ramen in zaten met glas. Hier was genoeg ruimte om een tafel in te zetten. Dit was dan ook de ruimte waar de officieren en passagiers aten, navigeerden en in tijd van oorlog strategische plannen maakten. Aan weerszijden van de ka piteinshut lagen de toiletten van de officieren. Deze za gen er heel wat comfortabe ler uit dan de gaten op het dek van de matrozen. Echt een ruimte waar je, bij wijze van spreken, heerlijk je krantje kan gaan zitten le zen. Het enigste ongerief was, dat er geen wc papier aanwezig was. Om toch de billen schoon te kunnen houden (en de wc pot) hing er aan een lijn door de pot heen een pluche kwast in het zeewater zodat de billen der heren officieren met fris zee water schoon werden gewassen. De overige verblijven van de officieren la gen boven de kapiteinshut. Hoe hoger het verblijf was, des te lager de rang.

Bloedrood Het geschutsdek loopt over het tussenruim, onder de kapiteinshut, tot de ver blijven van de matrozen. Dit dek was bloedrood geverfd. Dit was gedaan, om dat het wel eens gebeurde dat een kanon volledig uit elkaar spatte en onder de bemanning een enorme slachting aan richtte en het bloed rijkelijk vloeide. Door de kleur van het dek viel het dan minder op en werden de andere beman ningsleden minder gauw onpasselijk. Dit was ook nodig want je moest toch alert blijven.

Als laatste gingen we naar het midden schip waar iedere zondag na de mis de straffen werden uitgedeeld die sommige matrozen hadden opgelopen. Als minst zware straf gold het ra lopen. Een ma troos moest dan met gewichten aan zijn voeten en een touw om zijn middel, van de ene kant van de ra naar de andere kant lopen en dan in het water springen. Zijn collega’s trokken hem dan weer op aan het touw. De zwaarste straf was kielha len, je werd dan onder de boot door getrokken. Verdrinken gebeurde hierbij niet veel, maar je rug lag helemaal open en je moest zelf de doktersrekening be talen.

Handjevol masten We kregen ook nog uitleg over de stand van de masten. Die stonden niet recht, maar in de vorm van een hand: de duim: boegspriet de wijsvinger: fokkemast de middelvinger: grote mast de ringvinger: bezaan mast de pink: vlaggemast * *

Onder de kapiteinshut in het grote ruim, midden in het schip, zat de veiligste plaats van het schip. Daar werd de mu nitie bewaard in een grote vaste kast. Om de munitie te halen moest een ma troos langs een smalle steile trap naar beneden gaan om een vat buskruit te halen en met het vat op de rug weer terug.

* *

*

Na de rondleiding konden we zelf nog even rondneuzen op de Batavia. Daarna gingen we met zijn allen een kop koffie drinken op de Mark Twain. Dat is een Missisippi raderboot uit 1896, dat was ingericht als restaurant. Hier hebben we de machinekamer bekeken.•

mei 1995 MEOBTIEK


Oranjebal 1995 Traditiegetrouw organiseert de P.V.M.B.O. op de eerste zaterdag na Koninginnedag het Oranjebal.

1

Voorzitter Fon Koek memoreerde dit in zijn openingswoord en voegde er aan toe dat op deze zaterdag 6 mei 1995 de avond natuurlijk ook een beetje in het teken zou staan van vijftig jaar bevrij ding.

II t

Dixie Het show- en dansorkest Final Touch zorgde als eerste dat de stemming er in kwam en de dansvloer werd gevuld. Daarna was het de beurt aan The Dutch Dixieland All Stars. Zij brachten onver valste dixielandmuziek uit de jaren veertig en bekende nummers van Glenn Miller passeerden de revue. Dit tot groot enthousiasme van het publiek dat mas saal meeklapte en meezong. De voorzit ter beloofde nog twee optredens van deze Dixielanders later op de avond. Na weer een optreden van het dansorkest kondigde de voorzitter de illusionist Manro aan. Duiven, een eend, een ko nijn en een beeldschone assistente liet

1

_.1

hij in het niets verdwijnen of haalde ze eruit te voorschijn. Met zijn show wist hij het publiek een half uur lang te boei en.

Conny Vink Nog nauwelijks van de verbazing beko men klonken al weer de tonen van het dixieland-orkest. En dan was er het op treden van Conny Vink. In veertig mi nuten liet zij al haar tophits horen en besloot haar optreden met een grote pot-

pourri van het Vera Lynn-repertoire. Uit volle borst zong het publiek de ever greens van toen mee zoals: White clijfof Dover, Lilly Marleen, We ‘II meet again en From the time you say goodbey. Tot ver na middernacht werd daarna nog gedanst op de muziek van The Dutch Dixieland en Final Touch. De PVMBO kan terugzien op een zeer geslaagd Oranjebal 1995.+

Motoren geweld(ig) Op de dag dat toch twee mensen in de 1 aprilgrap trapten en kwa men kijken naar de brandoefe ning in de OBW, werden op het terrein van het MEOB rijproeven gedaan met motoren. De rijproe ven waren georganiseerd door het Orion Motor College van het Ma rine Vliegkamp Valkenburg. t

Rob Kievit, Cees van der Ploeg en Johan Barnhoorn deden samen de Orga nisatie. Clubleden konden onder toe ziend oog van de deskundige vrijwilli gers Martijn van Denzen (motorpolitie) en Kees Onvlee (rij-instructeur) vaar digheden met de motor opdoen. De rijproeven waren: achtjes draaien, slalom, stapvoets rijden, remproef met uitwij

1 ~

-

~

T

~.

.~.

~ —

.-,

-

AI~I N

. ‘.~

MEOBTIEK mei 1995

-. ‘-~

-

“~

:~~-

.

.“‘-.

~ ~ ~

‘1~ ~

-.-

.E~.

~

••~ ~

~

\

-

~—~--

;-

.~. ~-.

~..

.:,~

~

~ ..

-

~IIlI(II~ONI~, ~-SCH BEDI~!

1~

~ -~

-

-

.. .‘t~

~

ken, gymnastiek op de motor, over band rijden en een hellingproef. Over een band rijden, of over een steen, blijkt met een snelheid boven de dertig 1cm/uur nauwelijks waarneembaar. Tijdens de test konden de bestuurders ervaren hoe dat aanvoelt.

Valpartijen Verder werd de ‘bok’-stand gedemon streerd, motor neerzetten met het wiel dwars. Ook werd er geleerd van elkaars fouten. Er waren twee kleine valpartij en. Bij allerlei rijvaardigheidstesten bleek dat je soms snel moest nadenken, wat moet ik doen in bepa~Ide situaties? Maar daar waren de oefeningen voor. Velen hadden enige moeite met de vra gen tijdens het uurtje theorie. Degenen die meededen waren dankbaar voor de extra kennis. Eind 1995 wordt het her haald. Kees van de Ploeg: “Graag nog een woord van dank aan het MEOB, vooral aan de MBK.”,

9


Teiinistoernooi Op donderdag 20 april organi seerde de PVMBO, op initiatief van een paar enthousiaste tennis sers, een recreatief toernooi. Dit vond plaats in het Frijlink tennis center te Noordwijkerhout.

den opgemaakt. Toen bleek dat er slechts één deelnemer kans had gezien om alle partijen te winnen en dat was Jaap de Vos. De voorzitter Fon Koek, die zelf ook meespeelde, feliciteerde hem en gaf hem een heerlijke fles wijn.

Ruim voor zeven uur waren alle vierde banen al volop in gebruik om in te slaan. Toen iedereen zijn of haar speelschema had gekregen, kon precies op tijd met het toernooi worden begonnen. Ieder een speelde vier keer een half uur met steeds wisselende partner en tegenstan der. Nadat om 11 uur de laatste partijen waren afgewerkt kon de eindstand wor

De tweede fles wijn had de voorzitter bestemd voor de pechvogel die alle par tijen zou verliezen. Het bleken er twee te zijn. De keuze werd hem echter niet moeilijk gemaakt want één daarvan was al naar huis vertrokken. Dus kon hij enige troostende woorden richten tot Petra Vugts en haar de fles overhandigen.

Pechvogel

P. ‘ •ve badminton

Onder het genot van een drankje en een hapje werd nog even nagepraat. Una niem was men van oordeel dat het een sportieve en zeer gezellige avond was en zeker voor herhaling vatbaar. De voorzitter zal dit binnen het bestuur be pleiten maar op voorwaarde dat dan ie dereen die nu heeft meegespeeld zorgt dat nog een tennissend lid van de PVMBO meedoet. Want naar zijn me ning moeten er onder de leden toch ze ker véél meer dan twintig tennissers zijn. •

W~d 7%

“Voor de vijfde keer al dat jij dit toernooi organiseert, bedankt!” Dit zei de voorzitter van de bad mintonclub Laurien Mooijman tegen Martin Dofferhoif. Hij kreeg net als de prijswinnaars een buisje met paaseieren.

t,. .,h

/

De vijftig deelnemers speelden op 6 april in zes poules een gezellig toernooi. De winnaars van iedere poule kregen een buisje met paaseieren. Ieder deelne mer kreeg na afloop een doos met tien verse eieren mee naar huis.

1~ %,~/,

3 ~

4

De club speelt inmiddels tien jaar in de Apollohal in Oegstgeest. Zij spelen van september tot half mei gezellig recrea tief badminton op de donderdagavon den. Ook bij het MVKV kan worden gespeeld. De afdeling van de PVMBO kan wel weer wat fris bloed gebruiken. Het ledenbestand bestaat voor de helft uit MEOB’ers en de andere helft zijn introducés. Dus als je één keer per week een gezellig avondje uit wilt.... Ook wordt er onder deskundige leiding ge richt getraind. Dus ook beginners kun nen goed terecht bij deze club, voor de kosten hoef je het niet te laten. Regel matig wordt er gespeeld op toernooien bij of met andere verenigingen. De Paasdrive is een traditie, evenals de recreatieve wedstrijden tijdens de herfst- en kerstdrive’s.•

10

mei 1995 MEOBTIEK


Kaarten De klaverjas- en sjoelclub heeft ook een paasdrive gehouden, evenals de bridgers. De bridgers bestaan uit een kleine groep. Zij spelen meestal in het Petit Restau rant. De 72 klaverjassers en negentien sjoe Iers vermaken zich iedere week opper best, vrjdags in de kantine op de kaartavonden. Zij spelen telkens tegen een andere vereniging, zoals de voetbalver eniging Oegstgeest. En dat vijftien avonden lang. Na de pauze weer snel aan de tafel aanschuiven, die is aange wezen door een nummer op een alumi nium plaatje, om weer een potje te spe len tegen nieuwe tegenstanders met een nieuwe maat.

De bridgeclub heeft niet zoveel ruimte nodig...

~

~

H ~

t,

de klaverjassers wel.

Sjoelen De negentien sjoelende dames vermaken zich tijdens deze avonden ook prima. Schijnbaar achteloos verdwijnen de ronde schijven één voor één in de vak jes.

Slotavond Het seizoen is op zaterdag 20 mei afge sloten met een feest- en bingo-avond. Er waren 158 gasten, waaronder diverse genodigden van bevriende klaverjasclubs. De gezellige dansmuziek werd verzorgd door het duo Pleasure. De eerste prijs bij het sjoelen was voor Nel van der Poel. Corrie Helfensteijn ging met de eerste prijs en de wisselbe ker van het klaverjassen naar huis.+ MEOBTIEK mei 1995

II


Uit de koker van de DC voorzitter Door: Albert Vink, Vz. DC

Het wordt steeds tastbaarder. Met de besprekingen van de oud! nieuwlijst met DMEOB komt het “MEOB 2000” weer een stap dich terbij. Omdat de directie, in week 19 en 20, zelf met de oud/nieuwlijst naar u toe komt, heeft de dienst commissie besloten om de oud!nieuwlijst tot op bureau hoofdenniveau te bespreken. Dit houdt ondermeer in dat de dienst commissie niet het gehele overzicht heeft. Er kunnen dus zaken over het hoofd worden gezien. Daarom is het belangrijk dat de dienstcommissie heeft afgesproken dat u zelf een bezwaar kunt indienen bij de bezwarencommissie. Als u het niet eens bent met de plaatsing, of met het feit dat u niet bent geplaatst, kunt u een bezwaar indienen bij HPZ. Dit bezwaar zal dan door de bezwarencommissie worden behandeld. Tevens zal deze commissie toetsen of de regel geving juist is toegepast. In deze com missie zitten DMEOB, HPZ en namens de dienstcommissie Theo den Haan en Albert Vink.

Overleg vergadering De overlegvergadering van 30 maart is op verzoek van de dienstcommissie ver schoven naar4 mei. Op de agenda stond ondermeer: Instellen en taken van de bezwaren-, de interne herplaatsings- en privacycommissie. LEOKJTNO-medewerkers Verbetering werkoverleg Uitspraak DPKM Beleid “MEOB 2000”

gevallen is het zaak dat u schriftelijk, met argumentatie het bezwaar indient bij HPZ. De taak van de herplaatsingscommissie was door de dienstcommissie anders in geschat dan door DMEOB. De dienst commissie wilde zo snel mogelijk een herplaatsingscommissie ingesteld zien om de plaatsing te begeleiden. DMEOB is van mening dat de bezwarencommis sie hier voor is en dat de herplaatsings commissie aan het eind van de imple mentatie een oplossing gaat zoeken voor de medewerkers die niet te plaat sen waren in het “MEOB 2000”. De dienstcommissie zal intern dit nog eens bespreken en DMEOB later informeren over het standpunt. Ook is er gesproken over de instelling van de privacycommissie. Er is door het MEOB al enigejaren geleden een priva cy regelement gemaakt maar deze is formeel nooit ingesteld omdat er in het Haagse een regelgeving wordt gemaakt. De dienstcommissie heeft aangegeven niet langer te willen wachten en heeft voorgesteld een privacycommissie in te stellen. DMEOB is het hier mee eens en heeft HPZ opdracht gegeven de com missie op te starten. De dienstcommis sie heeft tevens gevraagd een termijn aan de benoeming van de leden te kop pelen. Er wordt een termijn van drie jaar aangehouden.

-

-

1. Instellen en taken van de be

zwaren- , de interne herplaat sings- en privacycommissie. Met DMEOB is vastgesteld wat de taak is van de bezwarencommissie. De be langrijkste taak zal zijn, het toetsen of de genomen besluiten in overeenstem ming zijn met het beleidsplan personele implementatie. Naast het persoonlijke bezwaar dat u kunt indienen, na het rondje “De staf komt naar u toe”, kunt u bezwaar maken tegen het plaatsingsbe sluit in het “MEOB 2000”. In beide

12

2. LEOKITNO-medewerkers De dienstcommissie is door DMEOB geïnformeerd over het tewerkstellen van oud medewerkers van het LEOK. De dienstcommissie heeft van DMEOB de verzekering gekregen dat de mede werkers van het LEOK niet meedingen tijdens het plaatsingsproces “MEOB 2000”. Pas op het allerlaatste moment als de vacatures na toetsing van de in terne herplaatsingscommissie niet te vullen zijn en deze aangemeld worden bij de decentrale herplaatsingscommis sie in Den Haag komen de oud mede werkers van LEOK net zo goed als alle andere herplaatsers binnen defensie in aanmerking voor plaatsing binnen het MEOB. Tot die tijd is er alleen de vraag aan het MEOB of het mogelijk is om deze mensen zinnig bezig te houden in plaats van ze thuis te laten zitten.

3. Verbetering werkoverleg De dienstcommissie heeft aangedron gen om de aanbevelingen die zijn ver woord in de evaluatie werkoverleg door Karin Dreef bedrijfsbreed te gaan in voeren. Door HPZ is hiervoor een plan van aanpak opgesteld. DMEOB heeft aangegeven dat dit gezien de drukke tijd en de reorganisatie niet kan worden ver wacht van de organisatie. Een uitzonde ring wordt gemaakt voor die delen van het bedrijf waar het onderzoek heeft plaatsgevonden. De dienstcommissie geeft aan dan liever te wachten tot na de implementatie van het “MEOB 2000” en te starten met een plan van aanpak voor het gehele bedrijf. Dit past dan goed in het gehele personeelsbeleid voor het “MEOB 2000”. DMEOB stem t hier mee in. 4. Uitspraak DPKM De DPKM heeft een uitspraak gedaan op de vraag van DMEOB om de men sen, die op een functie zitten die naar het SEWACO-bedrijf gaat, niet verplicht hun functie te laten volgen. Omdat an ders de problemen in Den Helder met overtolligheid nog groter worden. De DPKM heeft hierop negatief gerea geerd. DMEOB legt aan de dienstcom missie voor, wat eventueel de conse quenties van dit besluit kunnen zijn. Dit houdt ondermeer in dat men niet meer vrijblijvend zou kunnen zeggen dat men de functie naar het SEWACO-bedrijf niet wil volgen, hier kunnen dan conse quenties aan verbonden zijn. De dienst commissie heeft de toezegging, van DMEOB, dat de secties waar dit speelt geïnformeerd zullen worden.

5. Beleid “MEOB 2000” De directie is bezig met het maken van beleid voor het “MEOB 2000”. In eerste instantie is er beleid gemaakt op het gebied van kwaliteitszorg. Er moet ook beleid worden gemaakt voor milieu, personeelszorg, enz. Naar aanleiding van dit beleid zullen doelen worden ge steld en er wordt een tijdspad aan de realisatie gegeven. De dienstcommissie wordt regelmatig op de hoogte gehou den van de voortgang.

mei 1995 MEOBTIEK


Gesprek IGK Het gesprek met de IGK was uitgesteld door tijdgebrek bij generaal Maas. De dienstcommissie is daarna uitgenodigd om op 1 mei naar Hilversum te komen om het gesprek af te maken. Er is verder gesproken over:

UBM De dienstcommissie heeft de IGK ge vraagd na te gaan waarom of er zo wei nig gebruik wordt gemaakt van de UBM regeling, en waarom of er in sommige gevallen geen toestemming wordt ver leend om met UBM te mogen gaan. De IGK zal dit uitzoeken. De dienstcom missie wordt hierover geïnformeerd.

SBK Er bereiken de dienstcommissie mid dels een aantal kanalen steeds meer be richten dat defensie het SBK wil open breken. De regeling zou te duur zijn en in strijd met het kabinetsbeleid om ou deren langer te laten werken. De dienst commissie heeft bepleit om in ieder ge val zolang de reorganisaties lopen het SBK te handhaven in zijn huidige vorm, met de huidige hoogte van de uitkering. De IGK zei dat er bij wijziging van de SBK-regeling in ieder geval overleg ge voerd moet worden met de bonden. Te vens zal hij dit nog eens met de minister bepraten.

Convenanten De dienstcommissie heeft met de IGK het conflict over de huisves tingsparagraaf uit het convenant be sproken. Hierbij heeft de dienstcommis sie aangegeven dat het antwoord van de Bevelhebber Der Zeestrijdkrachten (BDZ) niet in overeenstemming is met de uitgangspunten van het zelfbeheer. De dienstcommissie is van mening dat er wel degelijk overleg gevoerd moet worden, tussen DMEOB en de dienst commissie, bij het totstandkomen van het convenant. De IGK heeft toegezegd dit te bespreken met de bevelhebber en de dienstcommissie nader te informe ren. Verder heeft de dienstcommissie aange drongen dat een convenant maatwerk moet zijn. Het MEOB is een ander be drijf dan de Rij kswerf en zal dus ook een ander convenant moeten hebben. De lOK heeft aangegeven dat we dit be spreekbaar moeten maken bij de DMKM. De dienstcommissie zal zo spoedig mogelijk een afspraak maken MEOBTIEK mei 1995

met de DMKM om het totstandkomen van het convenant te bespreken.

Loopbaanbeleid De dienstcommissie heeft bij de IGK nogmaals aangedrongen dat er invulling gegeven zal moeten worden aan het loopbaanbeleid voor burgers bij defen sie. Bij het MEOB wordt alleen invul ling gegeven aan functioneringsge sprekken en beoordelingen. De lOK heeft begrip getoond voor het standpunt van de dienstcommissie en deelde mee dat men voornemens is om een geheel nieuw loopbaanbeleid voor burgers bij defensie te introduceren. De dienstcom missie heeft de hoop uitgesproken dat het deze keer niet alleen bij het op papier zetten van beleid blijft maar dat er ook invulling aan gegeven wordt.

Toekomst MEOB

Reisbesluit De dienstcommissie heeft aan de IGK gevraagd om aan de orde te stellen dat bij de totstandkoming van een regelge ving als het reisbesluit ook eens geke ken moet worden naar de bedrijfsvoe ring van overheidsbedrijven zoals de marinebedrijven. Het huidige reisbe sluit is gebaseerd op zo nu en dan eens een dag een dienstreis maken. Maar het MEOB zit met problemen dat mensen die iets langer weg gaan (meer dan vier weken) nu zelf geld mee moeten nemen. Verder wordt op het MEOB de regeling uitgelegd dat, als voorspelbaar iemand meer dan vier weken naar het zelfde adres gaat, bijvoorbeeld de akoestische meetploeg naar Nootdorp, men onder het verplaatsingskostenbesluit valt en geen vergoeding meer krijgt voor lunch, niet meer eerste klas met de trein mag reizen, enz. De lOK heeft toegezegd dit tot de bodem toe uit te zoeken en komt hier op terug.

Door het steeds maar inkrimpen van de Organisatie komen we binnen het MEOB steeds dichterbij het punt dat we ons moeten afvragen of we alle tech niekgroepen die wij hier beheersen wel in stand kunnen houden. De dienstcom missie pleit voor het uitbreiden van het werken voor derden. Als het personeel dat voor derden werkt een deel van de defensiebegroting kan terug verdienen, geeft dit diverse voordelen. Dit betekent immers behoud van werkgelegenheid, bezuinigen op de defensie begroting (dit is kabinetsbeleid) en er is behoud van de techniekgroepën. Dit laatste is voor de fensie belangrijk en voor de KM in het bijzonder.

Jaarverslag

De IGK zal dit, wat hij noemde “stok paardje van de dienstcommissie” nog eens bespreken met de DMKM.

In de volgende koker zal ik u verslag doen van het gesprek met de DMKM dat binnenkort op het programma staat.•

Na afloop van het gesprek bedankte de dienstcommissie de lOK. Er heerste een ontspannen open sfeer tijdens het ge sprek.

Een elk jaar terugkerend fenomeen is het maken van het jaarverslag. Omdat de verkiezingen van de dienstcommis sie altijd in april worden gehouden is er gekozen om het tijdspad van hetjaarver slag van 1 mei tot 30 april te laten lopen. Binnenkort ligt het jaarverslag van de dienstcommissie voor u ter inzage.

L~ ~~1-~O2415~—pBMp RFDPTJF H~IPt F~Tp~ f~GSTG~zST? 34~

Het is soms wonderlijk hoe Post toch nog aankomt, maar wie is nou het lek?

13


Verbindingsnetwerk Nederlandse Antifien geautomatiseerd “Sorry,” zei Bertus Beitgens, chef Cryptowerkplaats, “ik was helaas verhinderd voor de receptie op ko ninginnedag in Oegstgeest.” Hij had daar een goede reden voor. Hij was toen op Curaçao. Keurig in een wit gala-uniform stond hij aangetreden voor alle hens op de marinebasis Parera. Hij was daar van 30 maart tot 11 mei, samen met Emiel Dubois van zijn afde ling. Emiel ging 15 april weer terug. Zij hebben in opdracht van de Directie Ma terieel Koninklijke marine (DMKM) het verbindingsbureau opnieuw inge deeld, bekabeld en voorbereid voor een nieuw computergestuurd systeem, het Message Handling System (MHS). Albert Kromhout van de Dienst Onder houd Elektronische Walinstallaties in Nederland (DOEWINED), heeft vooraf bij de stafheuvel de glasvezelkabel ge legd en op de juiste plaatsen aansluitin gen gemaakt. Personeel van het Cen

4’)

Links:

Verbindingsof ficier LTZ2 H. Castel. Rechts: AOOBDIC

H. Beltgens -

trum voor Automatisering Wapen en Communicatie Systemen (CAWCS) hebben na 15 april de computer in be drijf gesteld. Op5 mei werd het systeem operationeel opgeleverd. Bertus: “Dat was best wel spannend. Op een bepaald moment werden de oude kabels doorge knipt en werd het nieuwe systeem aan gezet. Het werkte in één keer.” Loes Bavelaar en Alwin Giezen van de Tekenkamer hebben alle revisies op te kening gezet. De aanpassingen zijn later in Oegstgeest verder uitgewerkt. Paul

Thompson van Projecten was de pro jectleider. Hij heeft de nodige proble men op Suffisant opgelost. Bij Savaneta op Aruba is een stukje van het verbin dingsnetwerk aangepast evenals op Hato Airport waarde luchtmacht zit met twee F27’s en de marine met een Orion. Bertus: “We hebben met zijn allen pri ma samengewerkt. Dat geldt ook voor de plaatselijke bedrijven en twee korpo raals WDE van de materieelsdienst die net zo hard meewerkten.”•

MEOB en ITEC 1995 Door: Joost Burger

De ITEC (International Training Equipment Conference and exhi bition) is een jaarlijks in Europa terugkerende ontmoeting van trainings- en simulatiedeskundi gen van over de hele wereld. Dat de ITEC 1995 van 25 tot en met 27 april plaats vond in het Congresgebouw in Den Haag, was voor MEOB een uit stekende gelegenheid om zijn activitei ten op dat gebied nationaal en interna tionaal te presenteren. Meteen artikel in de proceedings en een presentatie op de conferentie hebben we onze activiteiten op het gebied van trainers en simulato ren dan ook onder de aandacht gebracht van een breed publiek. De ITEC brengt internationaal ontwer pers en gebruikers van trainers op de

14

hoogte van nieuwe ontwikkelingen en de toepassing ervan. Niet alleen de grote gerenommeerde leveranciers van simu latoren zijn te vinden op de beurs en de conferentie, maar zeker ook de kleinere. Hoewel het aantal getoonde trainers en simulatoren voor civiele toepassingen groeit, is de ITEC nog altijd sterk op defensie gericht. Op de beurs waren on der andere vluchtsimulatoren, rijsimu latoren, schietsimulatoren en virtual reality toepassingen te zien.

voor de Walrusklasse-onderzeeboten en de kruisvaartdieselmotor-onderhouds trainer voor de M-fregatten uitgebreid ter sprake gekomen. De ruim 150 toe hoorders van de presentatie toonden zich geïnteresseerd door het stellen van een aantal vragen na afloop en het geven van opbouwende reacties.

Kortom: MEOB heeft zijn activiteiten op de ITEC aan een breed publiek kun nen presenteren, een actie die we vol gend jaar zeker moeten herhalen!+

Trainers Het artikel en de presentatie in de vorm van een lezing gaven een beeld van de door MEOB ontwikkelde onderhouds trainers en het gebruik van die trainers door de Technische Opleidingen KM in Amsterdam. Met als uitgangspunt een uitleg over hoe de KM omgaat met het trainen van onderhoudstechnici, zijn de koudwatermaker-onderhoudstrainer

mei 1995 MEOBTIEK


Helikopter maakt noodlanding in weiland Even was het landelijk nieuws: “Helikopter maakt noodlanding in weiland.” Het landen was zo gebeurt. Het opruimen duurde iets langer. Het Marine Transport Centrum in Oegstgeest regelde groot materieel om de helikopter uit het weiland te verwij deren. De helikopter lag in het weiland van peenbedrjf Marel. Vanaf de Val kenburgseweg moesten er platen wor den gelegd om te voorkomen dat de gehuurde kraanwagen en de MARTRA DI bakwagen en opleggercombinatie tot de assen in de klei zouden zakken. Bijelkaar toch honderd ton platen, goed voor driehonderd meter. Om de heli kopter te kunnen vervoeren moest hij gedeeltelijk worden gedemonteerd. Hij stond nog maar op één landingswiel en kon zo niet worden vervoerd. Dus de

v

-

~ — 1 •

j:~•

~ —

.

— — —

~

wieken en de gearbox eraf, bijelkaar bleef er van de vijf ton wegende vlieg-

9

machine zo’n drie ton over. Een stuk handelbaarder voor de kraanwagen..

tieverlofen ADV

Door: C.F. Verbokkem, HPZ

In aansluiting op eerdere artike len over het (vakantie-)verlof eni ge aandacht voor Arbeids Duur Verkorting (ADV), al dan niet in combinatie met ander verlof. De huidige (5%) ADV bestaat sedert 1 augustus 1985. Voor veertig uur wer ken per week, waar een betaling van 38 uur tegenover staat, ontvangt men op jaarbasis twaalf zogenaamde ADV-da gen. Voor deze extra dagen wordt dus twee uur per week langer gewerkt. Voor de besteding van deze ADV-dagen be staan verschillende varianten. Bij het MEOB wordtjaarlijks bepaald in goed overleg met de dienstcommissie wel ke dagen het bedrijf gesloten zal zijn. Deze dagen worden aangewezen als verplichte ADV-dagen. Voor ditjaar is dat 26 mei, de dag na Hemelvaartsdag. Hoewel de overige dagen vrij opneem baar zijn, moeten zij worden inver diend. Als alle ADV-dagen in het begin van een jaar worden opgenomen, kan er een correctie komen als mocht blijken dat niet alle dagen zijn inverdiend. —

MEOBTIEK mei 1995

ADV en ziekte

ADV en deeltijd

Aangezien de ADV wordt inverdiend door twee uur per week langer te wer ken, is het logisch dat bij ziekte geen opbouw van ADV plaatsvindt. Om de toepassing hiervan hanteerbaar te hou den is bepaald dat per dertig dagen één ADV-dag is ingeroosterd (de jaarvari ant). Bij ziekte langer dan dertig dagen wordt men geacht per periode van dertig dagen één ADV-dag genoten te hebben. Deze is dus niet meer beschikbaar voor vrije opname.

Evenals bij het ouderschapsverlof wordt bij de bepaling van de werktijd bij deeltijdwerk er van uitgegaan dat er geen opbouw van ADV plaatsvindt (de deeltijdwerkers die thans ADV opbou wen behouden dit recht). Ook hierbij is een maximale werktijd van 38 uur per week bepalend.

Als men ziek is gedurende een dag of dagdeel waarop men vrij van dienst is vanwege ADV, dan heeft men geen aan spraak op enige compensatie, omdat de ADV deel uitmaakt van de werktijdre geling.

ADV en ouderschapsverlof Bij het toekennen van ouderschapsver lof wordt een dusdanige werktijdrege ling afgesproken dat er geen opbouw van ADV plaatsvindt. Dit wordt bereikt, door bij de bepaling van het ouder schapsverlof uit te gaan van een arbeids duur van maximaal 38 uur per week.

ADV en collectieve sluiting Bij aanspraak op ADV zal bij een col lectieve dag een ADV-dag moeten wor den ingeleverd. Hoeft men op zo’n dag toch al niet te werken (bijv. een deeltijdwerker) dan hoeft er ook geen compen satie te worden gegeven. Heeft men geen aanspraak op ADV dan bestaat er geen compensatieplicht voor degenen met ouderschapsverlof/deel tijdwerk die op zo’n dag zouden moeten werken. Dus ook niet door: op een ander tijdstip te werken; ôf vakantieverlof op te nemen; ôf salaris in te leveren. Indien er in een andere situatie kortin gen worden toegepast, zal de afdeling Personeelszaken hiervoor zorgen. Ook als het vorenstaande aanleiding mocht zijn om vragen te stellen, is deze afde ling hiervoor beschikbaar.+ -

15


Inkopen in “MEOB 200(Y’ Door. Peter Choufoer Hoofd Inkoop

ren verifiëren, betalen, enz. nog worden geregeld.

Bij het plannen maken voor de reorganisatie “MEOB 2000” is er ook voor de inkoopfunktie geke ken naar hoe dit het beste kon worden georganiseerd. Uitgaande van de stelling decentraal tenzij zijn alle voor- en nadelen van de centralisatie van de inkoopfunctie tegen elkaar afgewogen. Daarbij is ook rekening gehouden met al lerlei (beperkende) overheids- en KM-regelgeving.

Er is een aantal afroepcontracten waar van vrijwel zeker vaststaat dat hiervan slechts één Unit gebruik zal maken. Ik denk daarbij bijvoorbeeld aan de Pro dukt-Unit Kalibratie voor het op afroep bestellen van onderdelen voor reparatie van meetapparatuur. Dit is zowel orga nisatorisch als financieel vrij makkelijk te realiseren.

Rekening houdend met al deze aspecten is besloten om dc inkoopfunktie welis waar centraal te houden, maar waar mogelijk en zinvol gebruik te maken van afroepcontracten, ook wel raamcontracten genoemd. Hierbij is het de bedoeling dat de toekomstige units zelf standig zonder tussenkomst van bureau Inkoop, bij diverse leveranciers bestel lingen kunnen doen via afroepen. Die bestellingen kunnen zowel goederen als diensten zijn.

Dit ligt anders bij die afroepcontracten waarvan meerdere units gebruik wil len maken (bijvoorbeeld kantoorartike len of bevestigingsmiddelen). Om te voorkomen dat er, zonder het van elkaar te weten, meerdere keren per dag of per week wordt afgeroepen, zal voor derge lijke contracten een vast bestelpunt moeten worden benoemd, waar met een vaste frequentie (bijvoorbeeld één ~ twee keer per week) wordt besteld. Of dit bestelpunt bij het bureau Inkoop komt of elders in de organisatie wordt ondergebracht, is op dit moment nog niet bekend.

werktuigbouwkundige den, drukwerk, enz.

werkzaamhe

Primeur Eigenlijk willen we niet wachten totdat het “MEOB 2000” een feit is en het decentraal afroepen nu al uitproberen. Hiervoor had de MEOBtiek in januari de primeur. Op basis van het afroepcon tract wordt per uitgave van de MEOB tiek door de redacteur een orderformu her opgemaakt. Levertijden en budget worden door hem zelf bewaakt. De af deling verwerving heeft hier geen om kijken meer naar. Dit is, zeker in dit bijzondere geval, voor beide partijen erg prettig. Immers, pas op het laatste moment is precies bekend hoeveel tekst en foto’s moeten worden gedrukt. De redacteur kan aan de hand van de con tractvoorwaarden zelf berekenen wat de omvang van de afroep wordt. In het verleden betekende dit altijd spoed voor verwerving of vaak zelfs een afroep achteraf. Afgezien van de interne pro blemen komt zoiets bij een leverancier natuurlijk erg onprofessioneel over.

Afroepcontracten Aanpassen Is het MEOB er klaar voor? Nee, voor dat het decentrale afroepen kan starten, moet er nog heel wat gebeuren: momen teel worden bijvoorbeeld alle inkoopge gevens (leveranciersgegevens, ont vangst van goederen, keuringsgegevens, deelleveringen, retouren, enz.), dus ook de raamcontracten zelf en de afroepen die hierop worden gepleegd, vastgelegd in het BBS-MATSUB. Met het BBS MATSUB worden ook de afroepen (be stellingen) geprint. Ook veel van de aanvragen van de huidige afdelingen en werkplaatsen worden via het BBS MATSUB aan bureau verwerving (straks dus Inkoop) bekend gesteld. De “MEOB 2000” organisatie zal dus over een geautomatiseerd systeem moe ten beschikken waarin de units deze ac tiviteiten zelf kunnen verrichten. Het is op dit moment nog niet bekend of hier voor (tijdelijk) het BBS-MATSUB wordt aangepast, of dat het “IVM 2000” of een (aangepast) VAS gaat fungeren. Daarnaast moeten zaken als wie mag bestellen en tot welke bedragen, factu

16

Overigens, het zelf afroepen door de MEOB-Units is niet alleen maar balIe lujah, wat fijn. Er komt wel een stukje zelfzorg om de hoek kijken. De besteller zal zelf moeten bewaken of de leveran cier op tijd en het goede levert en zal dus ook op tijd moeten bestellen. Ook in cidentele klachten over niet correcte le veringen zal hij zelf moeten oplossen. Bij repeterende of grove klachten moet natuurlijk bureau Inkoop worden inge schakeld.

Waar wordt nu aan gewerkt en komt er nog meer? Momenteel wordt gewerkt aan afroepcontracten voor: bevestigingsartikelen, onderdelen voor meetapparatuur, beeld scherm- en veiligheidsbrillen. Verder is het de bedoeling dat er ook nog afroepcontracten komen voor onder andere elektronische componenten en metalen. Gaat er nog verder nog iets verande ren?

Niet wachten Wachten we tot alles is geregeld? Nee, alleen al om te voorkomen dat straks alles tegelijk moet gebeuren, is bureau verwerving (straks bureau inkoop) reeds begonnen het aantal afroepcon tracten uit te breiden. Om een indruk te geven waarvoor mo menteel reeds afroepcontracten be staan, noem ik onder andere: ijzerwaren, gereedschappen, elektro technische materialen, verf, sanitair, printplaten, fotowerk, boeken, normbladen, veiligheidsschoenen, kalibratie-, loodgieters-, elektrotechnische- en

Ja, het ligt in de verwachting dat in de nabije toekomst ook bij het MEOB het fenomeen Inkopen met Electronic Data Interchange (ED!) zijn intrede zal doen. Eigenlijk is er al een begin mee ge maakt. Zo wordt er binnen bureau ver werving reeds gebruik gemaakt van een rechtstreekse modem-verbinding (via video-tex dienst) met een leverancier voor het op afroep leveren van elektro technische materialen. Met behulp van deze on-hine verbinding kunnen uit de leveranciersdatabank zaken als: prijzen, typenummers, voorraadgegevens, enz.

mei 1995 MEOBTIEK


van de diverse artikelen worden opge vraagd.

maakt en daarna naar de leverancier worden verstuurd.

Dit is een groot voordeel omdat in de praktijk blijkt dat voor reguliere afroe pen van technische materialen toch nog veel telefonisch overleg en/of schrifte lijke correspondentie (faxen en offertes) nodig is om de juiste gegevens te ver krijgen.

Hè, zult u nu roepen! Een van de voordelen van zo’n methode is toch dat je ook elektronisch kunt bestellen?

Gezien deze problematiek zal het duide lijk zijn dat de EDI-methode voor beide partijen, dus ook voor de toekomstige MEOB-units, een aantrekkelijke optie is.

Ja, u hebt gelijk. Dat kan inderdaad en is natuurlijk ook de meest efficiënte me thode. In principe zou bureau verwer ving nu al elektronisch kunnen bestel len. Deze optie is voorlopig geblokkeerd. Dit omdat er momenteel overleg wordt gevoerd met het Hoofd van de Afdeling Materieelverwerving in Den Haag of toepassing van deze optie mogelijk is binnen de bestaande regelgeving en hoe aspecten als financiële vastlegging en commerciële verantwoording (dossier vorming) moeten worden geregeld.

Immers, op basis van de meest actuele prijsgegevens en levertijden kan met het BBS direct een afroeporder worden ge-

Deze problematiek beperkt zich overi gens niet alleen tot eventueel bestellen

Ook zijn prijsoverzichten of catalogi met vaste prijzen van het gehele assor timent van de diverse fabrikanten vaak niet beschikbaar.

via een on-line modemverbinding, maar richt zich ook op de vraag hoe de KM denkt om te gaan met commerciële ac tiviteiten via een netwerk als Internet. Mijn inschatting is dat inkopen via een modemverbinding op korte termijn zal worden toegestaan. Het gebruik van In ternet zal waarschijnlijk wat langer du ren omdat het Internet-systeem bij een aantal beleidsbeslissers nog relatief on bekende materie is en het systeem, van wege z’n stormachtige ontwikkeling, zowel in positieve als in negatieve zin in de schijnwerpers staat. Of men lang de tijd krijgt om hierover na te denken betwijfel ik, omdat in dat geval de markt de regelgeving uiteinde lijk zal sturen. Het gebruik van Internet wordt nu al door het bedrijfsleven zoda nig opgestuwd, dat de overheid wel zal moeten volgen. •

Internettaal

Een vakbonds consulent Door: Wil van Elk

M.F. Brouwer is vakbondsconsu lent bij het MEOB. Hij is 50 jaar, getrouwd en heeft twee getrouwde dochters. Hij werkt bij het Be drijfsbureau, sectie orderbehan deling voor Natuurkundige en Nautische Instrumenten. Naast het werk waarvoor hij wordt be taald, doet hij nog heel wat aan

t.

Ç~

,1 ,J ii

~1

4

vrijwilligerswerk. Als actief lid van de vakbond AbvaKa bo is hij voorzitter van Rijnstreek Leiden. Ook heeft hij zitting als plaats vervangend lid in de bondsraad, het hoogste orgaan van de bond. Het is een besluitvormende raad en ieder lid (3) of plaatsvervangend lid (3) draagt zijn steentje bij op het gebied van zijn exper tise. Brouwer: “Besturen is een echte hobby van me. Ik ben een echte vereni gingsman, altijd al geweest. Ik ben door de bond aangesteld als vakbondsconsu lent. Het voordeel van een consulent op de werkplek, is dat je makkelijker aan spreekbaar bent omdat je dichter bij de mensen staat. Mijn persoonlijk specia lisme is Arbo, pensioen en VUT, ook

MEOBTIEK mei 1995

alles wat met loonstroken en sociale voorzieningen te maken heeft.

aan te pas. Ik moet zeggen, het is een goed georganiseerd systeem.”

Regiofunctie

Helpen Brouwer: “Een vakbondsconsulent staat

Ook personeel van het MVKV, Belas tingdienst en Defensie Pijpleidingen, kortom alle rijkspersoneel uit deze re gio, wordt naar mij doorverwezen. Een consulent weet de weg binnen de vak bond en kan mensen met problemen goed doorverwijzen. Maar zelf heeft hij ook kennis van zaken. Je moet het niet zien als concurrentie voor de afdeling personeelszaken, meer als aanvulling. Als er iets misgaat en er financiële scha de wordt geleden door foutief handelen, komt er een verzekering van de bond

niet alleen voor de taak om collega’s met raad en daad bij te staaq. J.W.N. van Nobelen en J.E. Slot weten over belas tingtechnische zaken ook het nodige te vertellen. Iedereen kreeg laatst een mededeling in de bus van het pensioenfonds. Dat ging onder andere over bijverzekeren voor een pensioen. Als mensen daar vragen over hebben, kunnen ze langs komen.”•

17


Een dagje oud-medewerkers: delta, abdij en ‘Britania’ Door: Antoon Koch

verdwenen. Conform het programma gingen wij in zuid-westelijke richting.

Maandag 8 mei. Vroeg uit de ve ren met een hoofd vol 50 jaar be vrijding, Canadezen, ‘Land of hope and glory’, Vera Lynn, ‘Old soldiers never die’ en ‘Ouwe jon gens, krentenbrood.’ Na alle festi viteiten echter nog niet helemaal terug naar de alledaagsheid van het bestaan vanwege een door het MEOB georganiseerde ‘Dag van de oud-medewerkers.’ De animo daarvoor veroorzaakte het parke ren van een viertal BOVO-bussen voor de bedrijfskantine aan de Haarlemmerstraatweg.

‘~.

daar ooit een scharreltje had? “You ne ver know,” zeggen de niet niets, maar gewoon vermoedende Engelsen.

Sluiproute Via een file-ontwijkende sluiproute werd het Prins Clausplein overgevlogen en zagen wij nog net bij Ypenburg een spandoek hangen ter bestendiging van de werkgelegenheid bij Fokker. “Hoe ven wij ons geen zorgen meer over te maken...,” aldus een collega die opmer kelijk bij de pinken was. Rotterdam, Schiedam, Vlaardingen. De werf Wil ton waar ooit de kruiser de Ruyter werd gebouwd lag er verlaten bij. Goede tij den, slechte tijden. Wij dachten aan no vember 1953 toen koningin Juliana, op een werf in volle glorie, de kruiser in ontvangst nam. Nu is de bouwplaats het

~

H

:~

t’

-1-

Antonides Middelburg is een parel. Een stad die veel oorlogsgeweld heeft doorstaan. Het oude gedeelte is tot in de puntjes gerestaureerd. Nabij de abdij werden wij welkom geheten door de oud-direc teur van het MEOB, ir. L.J. Antonides, daarin bijgestaan door zijn echtgenote. Dit werd op prijs gesteld. Vervolgens traden wij het gebouwencomplex bin nen om ons via de gewelven op de hoog te te stellen van een aanzienlijk stuk Middelburgse geschiedenis. Een kort maar hevig bezoek, dat niet leidde tot het ontluiken van late roepingen. Der halve verlieten allen het klooster om op zoek te gaan naar de echte Zeeuwse boterbabbelaars of om een kaartje naar de achterblijvers te sturen. “De zon schijnt, het is lekker weer. Jongens, wat willen wij eigenlijk nog meer,” dichtte een Katwijker ons voor op de antiekmarkt bij het oude raadhuis.

-

Tweehonderdertien toetjes

/

Genoeg belangstelling om vier bussen te vullen. Ondanks het vroege uur werd het nectar van de ambtenaar ofwel de koffie door dé bekende Jan Uiterdijk ingeschonken om daarmee de laatste restjes slaap op gepaste wijze weg te kunnen werken. Bijna een half uur lang was het handen schudden van oud-collega’s, met en zonder echtgenote, indachtig het liedje “Vogeltje wat zing je vroeg.” “Jongens, wij gaan er vandoor,” riep iemand die de meisjes vergat. Geen probleem. Met z’n tweehonderddertienen stapten wij aan boord van de vier comfortabele BEX-BOVO’s en dra was het bedrijf, een stuk van ons leven, aan de horizon

18

domein van meeuwen en ander gevo gelte dat neerstrijkt op loodsen en stilgevallen hijskranen.

Appelgebak Via de eilanden, langs wegen waar oud MEOB-medewerkers niet vaak of hele maal niet komen, passeerden wij dijken op Delta-hoogte en enorme waterkerin gen. Op de Grevelingendam was er een pauze ingelast voor plas en koffie met warm appelgebak. Dat werkte stem mingverhogend. Tegen het middaguur werd Middelburg bereikt. Een van de buspassagiers wilde almaar éérst naar Domburg. Uit nostalgie of omdat hij

Na het aangenaam verpozen reden wij een rondje Abdijstad. Het aardige van Middelburg is dat alle oude woningen in de binnenstad, boven de deurpost, een naam dragen. Een leuke hobby om de oorsprong daarvan na te gaan. De afstand Middelburg-Vlissingen werd snel overbrugd. Beide plaatsen lijken aan elkaar te zijn vastgegroeid. Na wat rondscharrelen vonden de chauffeurs een goede parkeerplaats. Volgde de bestorming van Britania waar het gezelschap neerstreek in de eetzaal, het personeel uitdagende effe tweehonderddertien hongerige magen te vullen... De Zeelandse horeca ging er voor!! Hollen, rennen, draven, haasten en weer stilstaan. Koffie, thee, bier, fris drank en een neut. Het bedienende Luc tor et Emergo werd volop in praktijk gebracht. De glazen werden geheven, de soep gelepeld, de schnitzel aange sneden, de groenten opgeschept, de pa tates genoten en een vals gebit wegge moffeld. Hoe ouder de tafelgenoten, des te eetlustiger ze waren, zo leek het wel. Marinemensen en MEOB’ers hebben daar geen handleiding bij nodig. De re gelmaat zat er bij het personeel goed in.

mei 1995 MEOBTIEK


Echt lang wachten was er niet bij. Van de soep tot en met het ijsbollige toetje werd zo behendig tussen de tafels gela veerd dat de stomerij er niet aan te pas is gekomen. De kwaliteit van het gebo dene was uitstekend. Britania beviel ons best. Alle reden om bij een herhaald bezoek aan Vlissingen daar nog eens een keertje lekker Hollands te gaan eten als tegenhanger van het in een restaurant op zijn Italiaans, Grieks, Mexicaans en Chinees vreemd gaan. “Britania, here we come.”

.j~i

-~ -

Instappen en wegwezen Lang de tijd om, als wijlen Michiel aan het grote wiel, over het Scheldewater naar passerende schepen en Zeeuws Vlaanderen te staren werd ons niet toe gemeten. Instappen en wegwezen. In de bus gezeten maakte de volle maag de reizigers doezelig. Er werd fiks met de ogen geknipperd en geschuddebold. In Veere aangekomen was iedereen, om dit fraaie stadje te aanschouwen, klaarwakker. De chauffeurs wrongen de bus sen door de nauwe straatjes en zagen kans het historisch erfgoed ongeschon den achter zich te laten. Over stuurmanskunst gesproken. Na dit blik sembezoek werd de koers ‘Noord Noord Oost tien graden stuurboord’ in gezet. Richting Zeelandbrug. Wat een

—~

‘-.

-

S-

~

~

~

~

-~

~

fraai uitzicht over de Schelde! Geen wonder dat Zeeland zoveel toeristen trekt tijdens de zomermaanden. Een uurtje later dan het programma ver meldde waren wij, met Jan Wolkers ge sproken, ‘Terug in Oegstgeest.’ Com plimenten voor de reisleidster, chauffeurs en begeleidende MEOB’ers die hopelijk in de toekomst nog eens zullen meedoen als oud-medewerkers. “Hebben wij ook weer gehad, kunnen ze ons niet meer afpakken,” luidde alge meen de conclusie. Delta, Grevelingen dam, abdij, lekker eten en de onderlinge

~

-

~‘—-,:‘-~ ..__~ -— -~

~ —,‘—-

--

—.

-~

~

~

ontmoeting van vutters en gepensio neerden met sterke verhalen over verle den en heden: het was geweldig. Ieder een hoopt nog vele uitstapjes mee te kunnen beleven. Nu maar duimen dat het MEOB niet uit de geestgemeente zal verdwijnen. Daarover werd met enige zorg van gedachten gewisseld. Niet al leen vanwege het dagje uit, maar mede omdat de directeur van het MEOB, ir. P.R. Hogendoorn, in Den Haag de be langen van een goed draaiend MEOB aan het verdedigen was en ons, jammer genoeg, niet kon ontmoeten.+

Beveffiging De eerste camera was geplaatst en nog niet eens aangesloten, of de eerste telefoontjes kwamen reeds binnen bij het MBK. Bij deze tot contactpersoon aangewezen Hans Kloosterman kon de bellers ge ruststellen: “De camera’s staan vast op gesteld en kunnen niet bij de woningen in de Morsebelpolder naar binnen kij ken. Ook komen er geen lichtmasten die de burgers ‘s nacht uit hun slaap houden.” De verontrustte burgers waren hiermee gerustgesteld. Toen hun keukenblokken werden gestolen en de MBK de politie waarschuwde, waren ze er anders maar wat blij mee dat er werd opgelet. Maar goed, geen stiekeme gluurders dus bij het MBK. Het is dat de grond te drassig was, an ders was het hele project al klaar ge weest.

MEOBTIEK mei 1995

-

•‘

1111111 II

-

1

II

II II

—.

i.

.~r

-~

•~~:‘~‘~-.f~,-,.

‘~“•~•

•._::

‘~ç~.•

-

.

••-

‘.‘:.-.,.~

.w.~.-

~ .

‘.

-t

Hans: “De medewerkers van het MBK

zijn blij met de verbeteringen. Vooral de vernieuwingen in het gebouw zullen het leven van de MBK’ers een stuk aange namer maken. Een nieuwe vloerbedek king, wandbekleding en plafond, samen

-.

met het nieuwe meubilair en een grotere leefruimte maken het werken in de wacht een stuk prettiger. Iedereen van

het MEOB die daaraan heeft meege werkt, wordt dan ook vriendelijk be dankt!”• 19


Familierecht Door: Klaas Meijer

Word je wat ouder, zoals ik, dan begin je je een aantal dingen af te vragen zoals: wie zijn mijn erfge namen, moet ik al mijn vermogen opeten als ik in een bejaardente huis terecht kom en hoe zit dat met het testament voor de langstlevende. Ik heb mij de laatste tijd een beetje in deze zaken verdiept. Wellicht kunnen mijn ervaringen van nut zijn voor de groep die straks met VUT gaat in ver band met het bereiken van veertig dienstjaren.

Erfopvolging Wanneer iemand overlijdt gaat zijn ver mogen, de nalatenschap, over op de erf genamen. Overlijdt iemand zonder dat er testament is gemaakt, dan gelden al tijd de regels van het Burgerlijk Wet boek: dit noemt men de erfopvolging bij versterf. Uitgangspunt is hierbij dat slechts erf genamen kunnen zijn de bloedverwan ten en de echtgenoot. Bloedverwanten zijn (groot)ouders, (klein)kinderen, broers, zusters, enzovoorts. Mensen die via een huwelijk, hetzij door het eigen huwelijk van erfiater, hetzij door een huwelijk van een bloedverwant, ver want zijn, zijn aanverwanten. Denk hierbij aan stiefkinderen, schoondoch ters en zwagers. Aanverwanten erven niet van elkaar. De erfgenamen bij versterf worden verdeeld in vier groepen. Leden van de volgende groep worden pas erfgenaam indien in de groep daarvoor niemand meer wordt aangetroffen. De volgorde is ruwweg als volgt: eerste groep: kinderen en de echtge noot; tweede groep: ouders, broers, en zusters; derde groep: grootouders; vierde groep: ooms en tantes.

De kinderen en de echtgenoot erven ieder een gelijk deel. Overlijdt een vrouw met achterlating van een man en drie kinderen, dan krijgt ieder 1/4 deel van haar nalatenschap. Let wel, wan neer de echtgenoten geen huwelijkse voorwaarden hebben gemaakt zijn zij krachtens de wet in algehele gemeen schap van goederen getrouwd. Dan is alles wat zij bezitten van hen samen. Wanneer één van hen overlijdt, is de helft van die gemeenschap van die over ledene. De langstlevende echtgenoot houdt van de andere helft van de nala tenschap eenzelfde deel als elk kind. Kinderen en kleinkinderen van iemand die erfgenaam bij versterf geweest zou zijn, maar die v66r de erfiater is overle den, nemen de plaats in van hun vader c.q. moeder. Dit noemt men plaatsver vulling. Wanneer bijvoorbeeld van een echtpaar met drie kinderen één reeds is overleden met achterlating van twee kinderen, dan erven die twee kinderen samen het deel, dat hun overleden va der of moeder van zijn ouders zou heb ben geërfd. Van iemand die kinderloos is gebleven en ongetrouwd, erven de ouders, broers en zusters ieder voor een gelijk deel, met dien verstande dat één ouder nooit minder dan 1/4 gedeelte krijgt. Laat ie mand dus drie broers als erfgenamen na en de beide ouders, dan erven de beide ouders beiden 1/4 en de broers elk 1/6 deel van de nalatenschap. Ook voor de kinderen en kleinkinderen van eerder overleden broers en zusters vindt plaatsvervulling plaats. Met ongehuwd samenlevenden wordt in de erfrecht geen rekening gehouden.

Ongehuwd samenlevenden moeten dus altijd, als zij elkaar tot erfgenaam willen benoemen, een testament maken.

Testament Ieder die 18 jaar is en over zijn verstan delijke vermogens beschikt, kan een testament maken en daarbij afwijken van de vererving zoals de wet die aan geeft. Dit is door een aantal bepalingen beperkt. Kinderen en ouders hebben al tijd recht op een bepaald minimum deel, de legitieme portie genaamd. Andere legitimarissen zijn er niet. Uw echtge noot, broers en zusters kunt u dus hele maal onterven. In een testament op de langstlevende echtgenoot kan worden bepaald dat deze een schuld krijgt aan de kinderen ter grootte van hun netto erfdeel. De langstlevende echtgenoot is echter niet verplicht die schulden te be talen. De kinderen kunnen hun erfdeel pas opeisen bij het overlijden van de langstlevende. Of een testament op de langstlevende echtgenoot effect heeft, hangt af van de vraag of eventuele legi timarissen berusten of niet. Wanneer een ouder overlijdt met ach terlating van één kind, is diens legitie me portie de helft van het erfdeel bij versterf. Bij twee kinderen bedraagt het minimum deel 2/3 en bij drie of meer kinderen 3/4 gedeelte van hetgeen hij gekregen zou hebben als hij bij testa ment niet in zijn rechten was beperkt. Het minimum deel van ouders bedraagt de helft van het erfdeel, dat zij zouden hebben gehad wanneer zij bij testament niet zouden zijn beperkt of uitgesloten. De volgende keer zal ik het hebben over schenkingen. •

-

-

-

Wanneer er helemaal geen erfgenamen zijn, vererft de nalatenschap aan de staat.

20

Waar waren Care! Verbokkem, Jan Uiterdijk en Arie Bal in week 20? Zij waren gwoon aan het vissen in Denemarken. Samen met nog een paar vismaten hebben zij hun jaarlijkse vistrip gemaakt. Een weekje vissen, mooi weer en veel vis. Mooier kan het niet!•

mei 1995 MEOBTIEK


Een drie talen bezoek De werkgroep COMLOG van het ontwikkelingsproject ATGW3MR bracht op 29 maart een bezoek aan het MEOB. Deze werkgroep houdt zich bezig met de ontwikkeling van nieuwe generaties anti-tank geleidewapen voor de midde lange afstand. Naast ons eigen land zijn Frankrijk, Engeland en Duitsland bij dit project betrokken. De rondleiding werd dan ook in drie talen gedaan. De bezoe kers komen uit de onderhoudswereld en zijn goed op de hoogte van logistieke zaken, vooral op onderhoudsgebied. Zij waren vooral geïnteresseerd in de meeten testopstellingen. Zij waren onder de indruk en zijn nu goed op de hoogte van ons kunnen.

t

-~ — —

Het nieuwe anti-tank geleidewapen is een vervanger voor de TOW Dragon. Onder andere zal de huidige draadgelei

de besturing worden vervangen door een lasergestuurd systeem. Binnen een paar maanden is een prototype gereed.+

Chemisch afval 1 ,. .,

9

Oldtimer Door: Jan Bakker

In het zonnetje gezet In gebouw C, waar toen nog maar één raam in zat, was tijdelijk een werkplaats ingericht voor de MLD-radar. We moesten daar met vijftien man werken. ‘s avonds overwerken was nodig om een serie zoeklichten van de Neptune op te MEOBTIEK mei 1995

~

.~.

leveren. Ontsteken was nogal riskant, vanwege de grote lichtsterkte van zeven miljoen Kaars, en was niet toegestaan. Tijdens overwerk mocht alles en wij waren toch alleen. Zo gezegd, zo ge daan.

Brandviek Achterin de werkplaats werd met hoge hartsiag de zaak in gereedheid gebracht. Zou die het doen, 70 Volt en 20 Ampè re? Hij mocht maar drie minuten bran den! Dus richtten op de overliggende deur. Lichten uit. Zonnebrillen op of

Het chemisch afval van de oude Opper vlaktebehandelingswerkpiaats (OBW) is afgevoerd. De medewerkers van de ingehuurde firma droegen beschermen de kleding met persluchtmaskers. De verschillende stoffen werden in speciale vaten afgevoerd. Het terrein was ter plaatse afgezet tijdens de werkzaamhe den.•

niet kijken en daar ging ie! Na twee minuten stond de deur in lichte laaie. De brandvlek is nog te zien. Dat viel tegen. Dan maar naar buiten en richten op het magazijn 250 meter ver. In het magazijn liep een wacht zijn rondje met een kleine zaklantaarn. Die zouden we effe bijlichten. De man wist niet wat hem overkwam en vertelde ont hutst dat de bliksem was ingeslagen. De AVQ-2 had zijn werk gedaan. +

21


atcom simula or De eerste fase van het project Sat corn Simulator is afgerond. Op 16 mei werd bij de Operationele School in Den Helder een 66MHz Pentium PC, een Portable PC, een beeldscherm en een remote con trol afgeleverd. Na installatie kan er met twee cursisten tegelijk op worden gewerkt. De lessen begin nen een week later al. Op de dag van aflevering werd gede monstreerd hoe het systeem en de bedie ning werkt. De Simulator is voor de

opleiding van verbindelaren voor de M fregatten en L-fregatten. Ze hoeven nu niet meer naar Erfprins waar in gebouw Cerberus praktijklessen werden gege ven. Soms moest men zelfs bij de sche pen vragen of er alsjeblieft van hun ap paratuur aan boord gebruik gemaakt mocht worden. Een hele verbetering. Nico Carlie heeft nu weer een leeg bu reau. Herman Boers heeft zijn gedeelte van het systeem nog staan. Zij zijn al weer bezig aan de tweede fase van het project. Herman toonde een Compact

Disk waarop de foto’s staan die voor het programma zijn gebruikt. Zij hebben zich volledig verdiept in de werking van het systeem en hebben zelf de foto’s geselecteerd en digitaal bewerkt. Om dat gebruik wordt gemaakt van foto’s van het originele systeem aan boord, is de simulator zeer realistisch, ook al speelt het zich af op een computerbeeld scherm. Herman en Nico weten nu waarschijnlijk beter hoe het aan boord werkt, dan de instructeurs! En de klant? Die is tevreden.+

Wanutebeeld Evenals Egypte heeft ook Bahrein YPR-voertuigen besteld. Beide landen hebben een offerte gekregen voor on derhoud van warmtebeeldapparatuur bij het MEOB. Hierop is nog geen ant woord ontvangen. Vier militairen uit Bahrein, zij volgen een cursus bij de DMKL, waren op 16 mei op bezoek bij het MEOB. Zij waren zeer geïnteres seerd wat er zoal komt kijken bij het geven van onderhoud. Ze waren in ieder geval onder de indruk van het MEOB. Nu maar afwachten of het werk ople vert.+

0—

,~.

7-~

~‘4.~jJ~)

k~.. ~~~‘r-

.~,

1

e~

~

~“: ~ .~\ç.

— ~

Prijsvraag Teamwork, het interne blad van het

4

~

MEOB, had een prijsvraag uitgeschre ven ter ere van het 25-ste nummer. Men kon een verhaaltje inzenden en het leuk ste zou f 25,00 winnen. In het 25-ste nummer stonden zes verhalen die hier voor in aanmerking kwamen. Van de 21 reacties hierop, waren er vijftien voor Erik van der Vos. Hij kreeg op 11 mei van de redactie van Teamwork de prijs officieel uitgereikt tijdens een redactie vergadering.+

,~:‘

- -~-

~?7 ,-

~ ~:.

Origineel idee: het 25-ste nummer van Teamwork, nummeren met een kwartje.

22

mei 1995 MEOBTIEK


PuzzeIhoek~ Oplossing vorige puzzel

Horizontaal 1 Vader, indien 2 Grootvader, Albert Corner 3 Middagmaal 4 Scheld woord 5 Sergeant Majoor Administrateur, Lutetium 6 Een met zachte rulle ijs bedekte streek 7 Het midden van een inrichting in het groot om op uit gebruide schaal produkten uit grondstoffen te vervaardigen 8 Wijngeest vlambek 9 Inrichting tot het fokken van paarde 10 Aan elkaar verbinden 11 Seleen, uitroep 12 Ongeveer 13 IJskorrels uit de lucht 14 Laan 15 Christelijke feestdagen.

AASBEER. KARBOUW R.LIGA.K.MUIS.O AB.GE.BOK.NG.DE BOK. LUIAARD . MOL INKA.IS .EVER EK.AB.AAR.BE.SA R.KRAAN.TAATS.T .LODDE. . .GEH.AK. M.ETAGE.SANOK.J US.OK.LAM.AE.SA STER.BIS .KALK TIL . TAPKAST . HOH AP.SE.SAK.OM.KA N.GLEI.R.ARON.,L GIRAFFE. POOLVOS

I-vL~t~I 1 Aan het eind, schop 2 Kroes, riviertje in Brabant 3 Afkorting van een spanningsbron, bedrijfsingenieur, anonymus 4 Afkorting van een element, Regeringsreglement, noot 5 Bolgewas, hetzelfde, afkorting van EMK 6 Het geheel van kennis, betreffende het volk 7 Amsterdams peil, stad in Duitsland, laatste kwartier, VN in ‘t Engels, steen, op de wijze van 8 Niet uit, onder ander, naaf, stoomschip, onderofficier, rijksgrens, in plaats van het zegel 9 Noot, christelijk jongeren liga, na Christus, bruto, kleine computer, cerium, water in Friesland 10 Beweging van niet weten 11 Tin, aartsbisschop, afkorting van excellentie 12 Greenwich tijd, nieuwe testament, aanduiding voor een spoel (inductie) 13 Heer, lidwoord, aandui ding voor stroom 14 Uitroep van pijn, aanduiding voor spanning, Royal navy 15 Pro memorie, snoer tot een reeks verenigd.

Oplossing inleveren, uiterlijk 30juni1995 bij: Sonja Vlieland, afdeling ORKC.

6

Puzzelladder 4 4 4 5 8 8 10 10 11 12 12 13 16 16 16 17 18 18 18 19 21 23 26 27 27 28 28 33 36 37 38

Mw. P.M. van Duyvenbode Mw. P.G. Grootjans-Martens Hr. R.L. Schippers Mw. J.A.M. Kühn-Grootjans Hr. P. Dijkdrent Hr. C. Ouwehand Hr.A.Bal Mw. T. Paats Hr. P. Middelkoop Hr. C. Haasnoot Hr. P. Guyt Hr. R. van Daalen Hr. D.R. v.d. Neut Hr. J.J.J. Mullers Mw. M. van Voorene-Weymar Mw. C. Schipper-van Duin Hr. J.W. de Groot Hr. D. van Schooneveld Hr. A.L. Sneeuw Hr. C. Moraal Hr. C. Butter Mw. C. de Boer Mw. B. van Kempen Fleur Hr. J. v.d. Zalm Mw. M. Glasbergen Hr. W. Kipping Hr. E. Spierenburg Mw. M. de Haar-Schaap Hr. J.W. Ruben Mw. J.M. Ruben-van Noord Hr. G. Wesselius Met puntenverlies: Hr. C. de Graaf f 25,00 Mw. R. Bekkers f 15.00 Zonder puntenverlies: Hr. C. Butter f 10,00

MEOBTIEK mei 1995

7

8

9

10

1 2 3

4 12345

11

12

13

14

15

6 7 8

9 10

Ontwerp: H.J. van Hoogenhuizen

23


PZetters~

Colofoij Redactie:

Met ontslag A. de Groot

Hoofd- en eindredactie PB

01-04-95

en voringeving W.J. van Elk

Ambtsjubilea 40 Jaar K. Meijer 25 jaar L.H.J. Schelen B.J.M. van Velzen A.N.T. Kolmus 12 1/2 jaar C. Leugering P. Middelkoop

HSNC

01-04-95

REC ELM KLA

0 1-04-95 03-04-95 15-04-95

TD GRO

09-04-95 25-04-95

Redactieraad: J.J.A. Bergen Henegouwen A.A.A. Wijkamp W.J.F. Kinschot

Vaste medewerkers A.J.M. Koek (PVMB€~ H.J. van Hoogenhuizen (~Puzzel) Mw. S. Vlieland (~Puzze1) A. Vink (‘DC) P.R. Hogendoorn ~J~irectie) E.M.L. Geerlings (PZetters~

Medewerkers aan dit nummer: ,1 j~ .~,

K. Meijer, 40 jaar

C.F. Verbokkem K. Meijer J.J. Burger Mw.W.Bijker J. Bakker A. Koch A. Bal J.W. van der Haar P.G. Choufoer

ambtsjubileum:

één van de samenstellers van het boek “50 jaar marine Oegstgeest.”

Redactie-adres: Redactie MEOBTIEK Postbus 1260 2340 BG OEGSTGEEST Telefoon: 01711-52289

Vervolg °B’S~~,T

Foto’s: Audio Visueel Centrum MEOB en van particulieren

Typewerk en verzending: Secretarie MEOB

Gebouw Galvani krijgt er stukje bij beetje weer gebruiksmogelijkheden bij. Het verfspuiten is inmiddels weer routine. De zeefdrukkerj van Otto Bakkenes is weer helemaal schoon en de afzuiging van de zeefdruktafel werkt goed. Bij het zeefdrukken komen schadelijke dampen vrij door het oplosmid del in de inkt. De dampen worden afgezogen aan de zijkanten van de tafel. Ook het droogrek heeft een aansluiting gekregen. De eerste stickers zijn maandag 15 mei gemaakt. De vuile zeeframen worden in een spoelunit gereinigd. Eigenlijk is het een forse vaatwasmachine. Dat systeem werkt nog niet goed en dat ruik je een beetje als je de ruimte binnenkomt. Er wordt aan gewerkt om ook dat nog in orde te maken. Voorheen gebeurde het schoonmaken met een watje met thinner. Wat dat betreft zijn de arbeidsomstandigheden behoorlijk verbeterd.+

Drukwerk: Dekker, Noordwijk

Kopij voor her volgende nummer van MEOBTIEK inzenden uiterlijk: 30juni 1995 De redactie beslist over het al dan niet plaatsen of bewerken van ingekomen stukken en behoudt zich alle rechten voor.

mei 1

5 M OBTIEK


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.