3550
Jaaropdracht Grafische vormgeving ‘ERROR - ILLUSIE’ De klasgroep analyseerde, documenteerde en onderzocht als groep het onderzoeksbegrip. We presenteerden het resultaat via een weloverwogen medium. Iedereen ontwikkelde een individueel project vanuit zijn eigen interesse waarbij we een concrete toepassing ontworpen en een relevant medium kozen. D.m.v meerdere brainstorms werd het begrip in al zijn mogelijke facetten ontrafeld. Er werd een matrix/mindmap opgesteld om alle mogelijke relaties en verbanden op te zoeken en te verduidelijken.
Iedereen onderzocht -zowel in team als individueel- de diverse geselecteerde deeldomeinen of begrippen en verzamelde de nodige documentatie. Op basis van deze documentatie bepaalde de groep hoe hiermee een boeiende en verhelderende presentatie kon worden samengesteld in het jaarboek. Dit boek was samen met de procesfolio in het tweede semester de publicatie van het gevoerde onderzoek. Gelijktijdig buigde elke student zich over zijn of haar individuele
h o l u s
p2 - p13 p14 - p23 p26 - p39 p40 - p67 p68 - p95 p96 - p117
keuze die moest leiden tot een individueel uitvoerbaar project. Dit project kon alle mogelijke vormen hebben en is een veruitwendigen van de eigen persoonlijke visie. Het kon een product zijn, een grafisch systeem, een campagne, een publicatie een website, een technologische toepassing, een identiteit, een animatie, een generiek een publicatie, een, ... De nadruk hier ligt niet enkel op een eindproduct maar toont tevens het proces/ onderzoek en hoe dit tot stand gekomen is. Beide zijn even belangrijk.
b o l u s
De Klassieke Beeldhouwkunst en zijn kopie Post-Mortem fotografie Stedenbouw en architecturale fouten Massa & Hysterie Experimenteel Lettertype Mens & Zwerm: een experiment
De klassieke beeldhouwkunst en zijn kopie
Venus van Milo - 130 V.C.
De klassieke beeldhouwkunst en zijn kopie
Beeldenpark Beerse
De klassieke beeldhouwkunst en zijn kopie
Nikè van Samothrake - 200 V.C.
tuinbeeld, 21e Eeuw
Beeldenpark Beerse
De klassieke beeldhouwkunst en zijn kopie
foto’s: Wim Helderweert.
De klassieke beeldhouwkunst en zijn kopie
De klassieke beeldhouwkunst en zijn kopie
De klassieke beeldhouwkunst en zijn kopie
Venus van Milo - 130 V.C.
De klassieke beeldhouwkunst en zijn kopie
Beeldenverkoop Schilde, 21e Eeuw.
De klassieke beeldhouwkunst en zijn kopie
de problematiek van het origineel ten opzichte van zijn reproductie
Post-Mortem Fotografie
Post-Mortem Fotografie
Post-Mortem foto’s, einde 19e Eeuw.
Post-Mortem Fotografie
Jacques-Louis David - De Dood van Marat, 1793
Post-Mortem Fotografie
Post-Mortem van meisje
Oppossum (Didelphimorphia)
Post-Mortem Fotografie
John Everett Millais - Ophelia 1851-1852
Post-Mortem Fotografie
Post-Mortem Fotografie
Post-Mortem Fotografie
Is dit een ontkennen van de dood net zoals de beeldhouwkunst een ontkennen van de dood is?
PROCESFO Deze Processfolio is tot stand gekomen door het sporadisch opzoeken en uitspitten van uiteenlopende thema’s die in essentie een zelfde basis hebben: “chaos”. Error betekend voor mij ‘iets onmogelijks’, ‘iets onbegrijpelijks’ of ‘iets wat je ontkent’. De verschillende thema’s die ik behandel zijn via dit uitgangspunt tot stand gekomen.
Als eerste behandel ik “De Klassieke Beeldhouwkunst en zijn kopie”, over de problematiek van het origineel ten opzichte van zijn reproductie. Waar trek je de grens tussen echt en vals? In tijden van retro denken en maniakale zoektochten naar het origineel tussen zijn honderden koppies zijn we de weg verloren naar de oorsprong er van. De afkeer van symmetrie in het beeld zie ik als een duidelijk teken van deze manie. Ik gebruik het als metafoor voor het probleem ‘origineel vs. Kopie’.
Het is in navolging van deze tegenstrijdigheid dat ik mijn verder onderzoek toeleg op “Post-Mortem Photograpy” Welk gevoel krijgt men bij het zien van een familie die zich comfortabele bij zijn overleden geliefde zet om zich te laten fotograferen? Is dit een ontkennen van de dood net zoals de beeldhouwkunst een ontkennen van de dood is? In “Stedenbouw en architecturale fouten” zet ik een stap in de richting van de fysische fouten uit de stedenbouwkunst. Mensen leven in deze Postmoderne tijden steeds meer in grootsteden en dit uit zich op chaotische wijzen zoals in bouwkundig plannen of in het straatbeeld.
De mens die in zo’n grote getalen gaat samenwonen verliest als automatisch zijn zelfcontrole. In “Mass hysteria & Crowd-management” pas ik dit gebrek aan plaats en overzicht toe op de mens die zich in groep begeeft. De mens pretendeert op alle problemen een antwoord te weten, hij is ambitieus wanneer hij zijn medemensen samenbrengt. Op festivals en massabijeenkomsten wil iedereen als eerste binnen zijn, vooraan het podium staan en ook als eerste buiten geraken.
OLIO? Er komen momenten waar de mens zijn individuele controle verliest en zich onder collectief gedrag tot een kolkende massa vormt. De mens schrijft zichzelf macht en controle toe maar met een constant groeiende wereldbevolking komt er snel een dag dat overbevolking de norm zal zijn. Ik gebruik zwermintelligentie en het visueel verschijnsel van zwermen als metafoor voor dit steeds groter wordende probleem. Het is gekend dat de mensheid zich vasthoudt aan één richting tot het volledig onmogelijk is deze koers aan te houden. Ondanks dit fijt blijven we ons in de traditionele vormen organiseren. De grenzen van onze landen en staten onderscheiden ons van de anderen terwijl er meer en meer chaos ons omringt.
De landsvlag dekt voor mij precies waar mijn onderzoek op staat. Een strak ontworpen visueel symbool voor een identiteit die uiteenvalt in de chaos van zijn eigen blind ontkennen en ambitie. Ter verbetering biedt ik een eerlijk ontwerp voor een vlag aan die de huidige en toekomstige situatie beter zal verbeelden. Het wapperen van een vlag in de wind waar ze zelf geen vat op heeft lijkt mij als statement deze verschillende thema’s samen te vatten.
Op verschillende pagina’s plaats ik een werk uit de westerse kunstgeschiedenis naast een beeld met betrekking tot het onderzoek. Beeldende kunsten hebben me altijd geïnteresseerd en ik vind het interessant om ze in gesprek te laten gaan met andere beelden waarmee ze nieuwe beelden vormen.
Stedenbouw & Architecturale fouten
Moshe Safdie - Habitat 67, 1967
Stedenbouw & Architecturale fouten
Stedenbouw & Architecturale fouten
foto: Wim Helderweert, Barcelona.
Stedenbouw & Architecturale fouten
Erwin Wurm - House Attack
Stedenbouw & Architecturale fouten
GraďŹ sch werk geinspireerd door M.C. Escher - www.emcheng.com
Stedenbouw & Architecturale fouten
Architecturale fouten, www.forum.skyscraperpage.com
Rocinha favella/ communidade in Rio de Janeiro
Jachson Pollock n. one 1950
Stedenbouw & Architecturale fouten
New-york 18,3 miljoen
Mexico Stad 18,7 miljoen
Buenas Aires 13 miljoen
S채o Paulo 23,8 miljoen
Londen 7,5 miljoen Parijs 2,25 miljoen
Sjanghai 12,8 miljoen Moskou 13,5 miljoen
Antwerpen 0,5 miljoen
Tokio 35,5 miljoen
Berlijn 3,4 miljoen
Istanbul 12,5 miljoen
Mumbai 17,4 miljoen Delhi 14,1 miljoen
Calcutta 13,8 miljoen
Stedenbouw & Architecturale fouten
Casa do ComĂŠrcio - Salvador, Bahia, BraziliĂŤ
Stedenbouw & Architecturale fouten
Het straatbeeld van de wereldstad van morgen
what are we doing here?
what a weird thing to ask!
Massa’s & hysterie
Bernini - Anima dannata, 1619
Brussel - Heizeldrama, 1985
Massa’s & hysterie
Drama tijdens The Love Parade - Duisburg, 24 juli 2010
Massa’s & hysterie
Massa’s & hysterie
P.P. Rubens - De kruisafneming, 1612-1614
Drama tijdens Love Parade - Duisburg, 24 juli 2010
Massa’s & hysterie
Massa’s & hysterie
Pieter Bruegel - De triomf van de dood, 1562
Massa’s & hysterie
HELLO SIR, CAN YOU HEAR ME? -WHAT ARE YOU TALKING ABOUT? - I DON T KNOW Heizeldrama - Brussel, 1985
Massa’s & hysterie
Massa’s & hysterie
er komt een moment waar de mens zijn individuele controle verliest en zich onder collectief gedrag tot een kolkende massa vormt.
Spencer Tunick - Santiago Chili, 2002
Massa’s & hysterie
Massa’s & hysterie
opstand politie
Massa’s & hysterie
/// FIST-model FIST is een acroniem voor Force (kracht van de menigte), Information (informatie waar de menigte op reageertt), Space (ruimte waarin de menigte zich bevindt) en Time (tijd van het gebeuren of incident). Deze vier elementen vormen samen een model waardoor de dynamiek van een menigte kan begrepen worden.
// Force De kracht die een grote massa kan ontwikkelen bij een hoge dichtheid is bijna niet tegen te houden. Een grote mensenmassa die duwt zorgt als het ware voor een domino-effect, de mensen vallen tegen elkaar en zorgen voor een enorme druk aan de randen van de menigte. Die druk kan tot ernstige ongevallen leiden met in het ergste geval de dood tot gevolg. Uit onderzoek blijkt dat de meeste dodelijke ongevallen plaatsvinden door verstikking en niet door vertrappeling. Deze ongevallen vinden meestal niet plaats aan de exacte rand van de menigte, waar ook de omheining staat, maar een paar meter van deze rand weg. Één kant ondervindt druk van de massa en beweegt mee, de andere kant duwt zich hier tegen om zelf geen verstikkingsgevaar op te lopen. De kleine groep die zich hier tussen bevindt draagt bijgevolg de zwaarste gevolgen.
// Information De reactie van een publiek is ook afhankelijk van welke informatie zij krijgen in een bepaalde situatie. Indien de informatiebronnen niet duidelijk of onvoldoende aanwezig of betrouwbaar zijn, zullen de personen in de menigte de acties volgen van anderen die dicht bij hen staan. Zo zal een individu niet meer een zelfstandige entiteit zijn die rationeel handelt in een panieksituatie, maar een deel van de massa die blindelings volgt in de handelingen van de personen naast hem. Een massa kan op deze manier worden ingedeeld in ‘cellen’ waarbij iedere cel een kleine groep mensen is met slechts een beperkte vorm van communicatie met elkaar. Er is vaak sprake van een ‘celleider’, deze is meer het dominante type en neemt de rest van de cel mee op sleeptouw. Tussen cellen onderling kan er communicatie plaatsvinden, maar deze kan fout zijn en bijgevolg zorgen voor verkeerde reacties. De onmogelijkheid tot overzicht van de situatie door een individu in het publiek is hier de reden voor. In een grote publieksmassa, bijvoorbeeld voor het hoofdpodium van Rock Werchter, is het praktisch onmogelijk om te zien wat er 15 meter verder precies plaatsvindt. De informatie die de menigte ontvangt, kan via meerdere kanalen verzonden worden. Dit
kan via het PA-systeem, licht-kranten, brochures die aan de ingang worden uitgedeeld, inkomtickets, informatieborden, het personeel en stewards…
// Space De ruimte die het individu heeft in de massa speelt ook een belangrijke rol in het begrijpen van de dynamiek van een menigte. Het al dan niet overbevolken van een ruimte is afhankelijk van twee elementen. Het eerste is de kritieke dichtheid of het gemiddelde gebied dat een persoon heeft in een ongecontroleerde massa, het tweede is architectuur
Massa’s & hysterie
van de locatie waar de volkstoeloop plaatsvindt. In een massa staat het individu steeds op een bepaalde afstand van anderen. Wanneer men uitgaat van het ideale gewicht van een
persoon, dan zouden 8,4 personen per vierkante meter ervoor zorgen dat de individuele controle van het menselijk lichaam onmogelijk wordt. de praktijk heeft al aangetoond dat het menselijk lichaam tot een dichtheid van 10 personen per vierkante meter kan geraken.
Wanneer er sprake is van een kritieke dichtheid in de mensenmassa verliest het individu controle over de bewegingen van zijn lichaam. Zware en oncontroleerbare drukgolven worden op volgende wijze door een massa gecreëerd, bij deze incidenten is de kans groot dat mensen door de druk in ademnood komen of zelfs stikken. de architecturale eigenschappen van een gebouw of locatie waar een evenement of crowding plaatsvindt, staat in voor het goed beheer van de ruimte. Het is belangrijk dat de architectuur van de locaties de veiligheid van grote mensenmassa’s kunnen verzekeren. Voldoende ruimte voor het aantal aanwezigen is zeker nodig. de beheerder van een zaal of organisator moet de maximumcapaciteit berekenen en mag niet meer kaartjes verkopen dan er plaats is. ook publieke locaties moeten deze berekening maken, treinstations moeten zorgen dat er voldoende plaats is voor de reizigers en dus
ook hun verwacht aantal bezoekers inschatten. de infrastructuur is eveneens belangrijk, (rol)trappen en gangen moet voldoende breed zijn, er moet een voldoende aantal aan uit- en ingangen zijn en het terrein zelf kan men verdelen in compartimenten om het publiek van elkaar te scheiden. // TIme de verschillen in tijd bij het vormen van massa’s zijn makkelijk te herkennen. Het gestaag opbouwen van een menigte of het meteen vullen of leeglopen van een ruimte, de gevolgen van deze laatste kunnen verstrekkend zijn. door de kortere tijdspanne die een persoon heeft om een complex te verlaten, bijvoorbeeld bij het einde van een optreden, wordt bepaalde punten overbevolkt. de uitgangen laten niet toe om een dergelijke massa vlot naar buiten te leiden. Hier wordt de maximale dichtheid van de massa vaak bereikt, de kritieke dichtheid wordt met momenten
ook overschreden. Voor de aanvang van een evenement vinden dergelijke situaties minder plaats, al moet men ook rekening houden met grootschalige evenementen waar een massa, nog voor de deuren open zijn, al staat te
4 PERSONEN /
8,4 PERSONEN /
M²
M²
wachten aan de ingang. Tijd is een belangrijke factor om de dynamiek van het publiek te begrijpen, organisatoren kunnen de tijd zodanig plannen dat overbevolking aan de uitgang van een complex vermeden wordt. uit crowd management op de gentse feesten een multidisciplinaire aanpak nader bekeken door carl Vandebotermet
Massa’s & hysterie
Heizeldrama - Brussel, 1985
xp ri nt kijk n
experimenteel lettertype
Experimenteel lettertype
Experimenteel lettertype
Experimenteel lettertype
Experimenteel lettertype
Experimenteel lettertype
http://www.ovationtv.com/community/
Experimenteel lettertype
ABCDEF� GHIKLM� NOPQRSTU� VWXYZ
Experimenteel lettertype
Experimenteel lettertype
Experimenteel lettertype
Experimenteel lettertype
Damien Hirst - The Crow, 2009
Experimenteel lettertype
AYLIN Ă–NEL
Experimenteel lettertype
ABCDEFGHIJKLMNOPQRSTUVWXYZ
Experimenteel lettertype
Experimenteel lettertype
IN ORD
Mens & zwerm: een experiment
N DER
http://portfolio.tofslie.com/
Amoebe
O DISOR
Mens & zwerm: een experiment
OF RDER
HUM FLO
MAN OCK
Mens & zwerm: een experiment
4 personen / m² = comforatbel
8,4 personen / m² = geen individuele controle
België
turkije
Duitsland
zwitserland
Benin
Marocco
zweden
nederland
wallonië, Belgie
frankrijk
griekenland
spanje
tsjechië
Vlaanderen, België
italië
Brazillië
Buthan
indië
noordMariana, Vs, puero rico
canada
nepal
andora
Bratislava
catalonië
Dorsel
nederland (onofficieel)
Kyrgystan
libië
Bavarië, duitsland
galicië, spanje
gloucestershire, engeland
guernsey
ijsland
ingushetië, rusland
Man
De scilly eilanden, engeland
liechtenstein
Macedonië
Madeira, portugal
Madrid, spanje
Mecklenburg, Duitsland
Moldavie
Montenegro
noord-ierland
noord-Korea
san Marino
sark, guernsey
slowakije
Vojvodina, servië
wales
joegoslavië
19
19
99
87
Oppervlakte per persoon: 24083,3 m²
6 miljard mensen
Oppervlakte per persoon: 28900 m²
5 miljard mensen
Oppervlakte per persoon: 48166,66 m²
x1,5 per 50 jaar
3 miljard mensen
Bevolkingstoename
59
Oppervlakte per persoon: 72250 m²
2 miljard mensen
Oppervlakte per persoon: 144500 m²
1 miljard mensen
Oppervlakte per persoon: 289000 m²
500 miljoen mensen Land op Aarde
510 miljoen km² 144,5 miljoen km²
19
27
06
00
Aardoppervlak
19
18
15
Mens & zwerm: een experiment
De wereldbevo in cijfers = 510.000.000.000.000 m².
= 144.500.000.000.000 m².
Biologische verwachte 0,2 miljard bevolkingsaantal
50
35
50
27
00
23
50
20
11
20
Oppervlakte per persoon: 0,13 m²
1.097.296 miljard mensen
Oppervlakte per persoon: 0,7 m²
200.000 miljard mensen
Oppervlakte per persoon: 3948 m²
36,4 miljard mensen
Oppervlakte per persoon: 16055 m²
9 miljard mensen
Oppervlakte per persoon: 20642 m²
7 miljard mensen
olking
Evolutie van het bevolkingsaantal op Aarde
Wanneer mensen op elkaar gepakt zitten, verleren ze de mogelijkheid om zelf te beslissen waar zich te bewegen. Wanneer elke persoon niet meer dan 0,1 m² bewegingsruimte heeft, spreken
we niet meer van de mens als een populatie zelfstandige wezens maar over een vlok, een zwerm, een parasiet die de aarde omsluit. In 3550 N.C. zullen we met 1.097.296 miljard zijn.
Wim Helderweert Sint Lucas Antwerpen 2011 - 2012 Processfolio, jaaropdracht ‘ERROR’
N.C.