Επισκόπηση της κατάστασης της Ελληνικής Οικονομίας για το έτος 2011
Φεβρουάριος 2012
Περιεχόμενα Περιεχόμενα .............................................................................................................................. 2 Πίνακες ...................................................................................................................................... 3 Διαγράμματα ............................................................................................................................. 3 Μέρος Α: Επισκόπηση Βασικών Μεγεθών................................................................................ 5 Ενότητα 1 και 2: Εκτέλεση Προϋπολογισμού και Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων (ποσά σε εκατ. ευρώ) ............................................................................................................ 5 Ενότητα 3: Κοινωνικά Μεγέθη .............................................................................................. 6 Ενότητα 4: Προσδοκίες ......................................................................................................... 7 Ενότητα 5: Αναπτυξιακά Μεγέθη.......................................................................................... 7 Μέρος 2: Ανάλυση σημείων προϋπολογισμού....................................................................... 10 Ενότητα 1: Εκτέλεση Προϋπολογισμού .............................................................................. 10 1.1 Έσοδα ........................................................................................................................ 10 1.2 Δαπάνες ..................................................................................................................... 16 1.3 Απόκλιση από τους Στόχους...................................................................................... 18 Ενότητα 2: Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων................................................................. 20 Ενότητα 3: Βασικά Οικονομικά Μεγέθη ............................................................................. 23 3.1 Πληθωρισμός ............................................................................................................ 23 3.2 Ανεργία ...................................................................................................................... 25 3.3 Έσοδα Δημοσίου από Τέλη Κινητής Τηλεφωνίας ..................................................... 27 Ενότητα 4: Προσδοκίες ....................................................................................................... 28 4.1 Δείκτης Οικονομικού Κλίματος ................................................................................. 28 4.2 Δείκτες Επιχειρηματικών Προσδοκιών ..................................................................... 30 4.3 Δείκτες Καταναλωτικών Προσδοκιών ....................................................................... 30 Ενότητα 5: Αναπτυξιακά Μεγέθη........................................................................................ 31 5.1 Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν..................................................................................... 31 5.2 Λιανικό Εμπόριο ........................................................................................................ 33 5.3 Εμπόριο Μηχανοκίνητων Οχημάτων ........................................................................ 34 5.4 Κατασκευαστικός Τομέας.......................................................................................... 35 5.5 Βιομηχανική Παραγωγή ............................................................................................ 36 5.6 Δείκτες Κύκλου Εργασιών σε Διάφορους Κλάδους .................................................. 42 5.7 Τουρισμός .................................................................................................................. 43 5.8 Κίνηση Χρηματοδοτικών Μέσων .............................................................................. 45
Φεβρουάριος 2012
Σελ. 2 από 51
5.9 Εισαγωγές – Εξαγωγές............................................................................................... 46 5.10 Αξία Χρηματιστηριακών Συναλλαγών ..................................................................... 47 5.11 Χρηματοδότηση Εγχώριων Επιχειρήσεων από Εγχώρια ΝΧΙ .................................. 49 5.12 Καταθέσεις .............................................................................................................. 49
Πίνακες Πίνακας 1.1: Βασικά Μεγέθη Εκτέλεσης Προϋπολογισμού ................................................... 12 Πίνακας 1.2: Διάρθρωση Άμεσων και Έμμεσων Φόρων......................................................... 14 Πίνακας 1.3: Διάρθρωση Δαπανών......................................................................................... 18 Πίνακας 1.4: Διαφοροποίηση Δαπανών 2011 – 2010 ............................................................ 18 Πίνακας 1.5: Απόκλιση Στόχων Καθαρών Εσόδων ................................................................. 19 Πίνακας 1.6: Απόκλιση Στόχων Πρωτογενών Δαπανών ......................................................... 19 Πίνακας 1.7: Απόκλιση Στόχων Ελλείμματος Κρατικού Προϋπολογισμού ............................. 20 Πίνακας 2.1: Διαφοροποίηση Δαπανών 2011 – 2010 ............................................................ 20 Πίνακας 2.2: Διαφοροποίηση Δαπανών 2011 – 2010 – 2009 ................................................ 22 Πίνακας 3.1: Πληθωρισμός κατά Ομάδα Αγαθών και Υπηρεσιών ......................................... 25 Πίνακας 4.1: Δείκτης Οικονομικού Κλίματος (5/2010 = 100) ................................................. 28 Πίνακας 5.1: Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν ............................................................................. 32 Πίνακας 5.2: Βιομηχανική Παραγωγή (2005 = 100)................................................................ 37 Πίνακας 5.3: Κύκλος Εργασιών στη Βιομηχανική Παραγωγή κατά Αγορά(2005 = 100) ........ 39 Πίνακας 5.4: Δείκτης Κύκλου Εργασιών στον Τομέα Υπηρεσιών Παροχής Καταλύματος και Εστίασης (2005 = 100) ............................................................................................................. 44 Πίνακας 5.5: Εμπορικό Ισοζύγιο.............................................................................................. 47 Πίνακας 5.6: Καταθέσεις σε Εγχώρια ΝΧΙ ............................................................................... 50
Διαγράμματα Διάγραμμα 1.1: Εξέλιξη Καθαρών Εσόδων, Δαπανών και Ελλείμματος ΚΠ 2011 .................. 10 Διάγραμμα 1.2: Απόκλιση Καθαρών Εσόδων – Δαπανών ΚΠ για τα έτη 2010 και 2011 ....... 11 Διάγραμμα 1.3: Διάρθρωση Τακτικών Εσόδων ...................................................................... 12 Διάγραμμα 1.4: Διακύμανση Εσόδων Φόρων Συναλλαγών ................................................... 15 Διάγραμμα 1.5: Διακύμανση Εσόδων Φόρων Κατανάλωσης ................................................. 15
Φεβρουάριος 2012
Σελ. 3 από 51
Διάγραμμα 1.6: Διακύμανση Εσόδων Φόρων Συναλλαγών ................................................... 16 Διάγραμμα 1.7: Διάρθρωση Πρωτογενών Δαπανών .............................................................. 17 Διάγραμμα 2.1: Διακύμανση ΠΔΕ 2011-2010 ......................................................................... 21 Διάγραμμα 2.2: Διακύμανση ΠΔΕ 2011– 2010 – 2009 ........................................................... 23 Διάγραμμα 3.1: Πληθωρισμός ................................................................................................ 24 Διάγραμμα 3.2: Ανεργία.......................................................................................................... 25 Διάγραμμα 3.3: Τάσεις Μη – οικονομικά Ενεργού Πληθυσμού και Απασχολούμενων ........ 26 Διάγραμμα 3.4: Τάσεις Ανεργίας 2011 – 2010 ....................................................................... 27 Διάγραμμα 3.5: Έσοδα Δημοσίου από Τέλη Κινητής Τηλεφωνίας ......................................... 28 Διάγραμμα 4.2: Μεταβολή Οικονομικού Κλίματος 2011-2010 .............................................. 29 Διάγραμμα 4.3: Δείκτες Επιχειρηματικών Προσδοκιών ......................................................... 30 Διάγραμμα 4.4: Δείκτες Καταναλωτικών Προσδοκιών ........................................................... 31 Διάγραμμα 5.1: Τάση Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος ..................................................... 33 Διάγραμμα 5.2: Τάση Λιανικού Εμπορίου το 2011 συγκριτικά με το 2010 ........................... 34 Διάγραμμα 5.3: Δείκτες Λιανικού & Χονδρικού Εμπορίου Αυτοκινήτων & Μοτοσικλετών .. 34 Διάγραμμα 5.4: Κατασκευές σε σταθερές τιμές (2005 = 100) ................................................ 35 Διάγραμμα 5.5: Αθροιστικά Αποτελέσματα στην Κατασκευαστική Δραστηριότητα ............. 36 Διάγραμμα 5.6: Βιομηχανική Παραγωγή (2005 = 100)........................................................... 38 Διάγραμμα 5.7: Κύκλος Εργασιών στη Βιομηχανική Παραγωγή κατά Αγορά(2005 = 100) ... 40 Διάγραμμα 5.8: Νέες Παραγγελίες στη Βιομηχανία (2005 = 100).......................................... 41 Διάγραμμα 5.9: Νέες Παραγγελίες στη Βιομηχανία (2005 = 100).......................................... 42 Διάγραμμα 5.10: Δείκτες Κύκλου Εργασιών σε Διάφορους Κλάδους (2005 = 100) ............... 43 Διάγραμμα 5.11: Ταξιδιωτικές Εισπράξεις σε Τιμές 2005 ...................................................... 44 Διάγραμμα 5.12: Ετήσιες Μεταβολές Δείκτη Κύκλου Εργασιών στον Τομέα Υπηρεσιών Παροχής Καταλύματος και Εστίασης ...................................................................................... 45 Διάγραμμα 5.11: Άμεσες Επενδύσεις ..................................................................................... 45 Διάγραμμα 5.12: Επενδύσεις χαρτοφυλακίου ....................................................................... 46 Διάγραμμα 5.13: Γενικός Δείκτης Χρηματιστηρίου Αθηνών .................................................. 48 Διάγραμμα 5.14: Επενδύσεις χαρτοφυλακίου ....................................................................... 48 Διάγραμμα 5.15: Χρηματοδότηση Εγχώριων Επιχειρήσεων από Εγχώρια ΝΧΙ ..................... 49 Διάγραμμα 5.16: Ποσοστιαία Μεταβολή των Καταθέσεων έναντι του Έτους 2010 .............. 51
Φεβρουάριος 2012
Σελ. 4 από 51
Μέρος Α: Επισκόπηση Βασικών Μεγεθών Ενότητα 1 και 2: Εκτέλεση Προϋπολογισμού και Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων (ποσά σε εκατ. ευρώ)
12μήνο 2011
Έσοδα
Μεγέθη Εκτέλεσης Προϋπολογισμού Αριθμός Απόκλιση % 2011Μεταβολής 2010 2011-2010
% Μεταβολής 2011-2009
Καθαρά Έσοδα
49.993
-864
-1,70
3,15
Τακτικά Έσοδα
53.953
-2.202
-3,92
1,00
Συνολικές Πρωτογενείς Τόκοι Έσοδα
68.881 51.532 16.348 3.770
1.949 -614 3.125 698
2,91 -1,18 23,63 22,72
-4,07 -11,11 32,64 84,71
Έξοδα
6.608 21.726 55.095
-1.846 269 1.166
-21,84 1,25 2,16
-31,08 -29,65 8,99
Συνολικές Δαπάνες
83.807
4.488
5,66
-6,45
Χρηματοδοτικές Ανάγκες
28.712
3.322
13,08
-26,44
Δαπάνες
ΠΔΕ
Έλλειμμα ΚΠ Συνολικές Εισπράξεις
Φεβρουάριος 2012
Σελ. 5 από 51
Ενότητα 3: Κοινωνικά Μεγέθη
Πληθωρισμός (12ος 2011)
Αριθμός
% Μεταβολής 2011-2010
% Μεταβολής 2011-2009
109,63
2,42
7,72
104,78
4,26
6,27
126,24 107,15 118,49
4,57 -0,57 7,89
24,30 1,75 15,98
103,57
-0,14
1,94
100,94 122,95
-0,45 2,00
-0,37 17,42
Επικοινωνίες
103,66
-0,37
1,46
Αναψυχή, πολιτιστικές δραστηριότητες
100,71
-1,14
0,17
Εκπαίδευση
101,16
-0,94
-0,82
Ξενοδοχεία, καφέ, εστιατόρια
107,27
3,07
6,10
Άλλα αγαθά και υπηρεσίες
109,11
1,95
6,76
Εργατικό Δυναμικό Μη Εργατικό Δυναμικό Απασχολούμενοι Άνεργοι % Ανεργίας Έσοδα Δημοσίου από Τέλη Κινητής Τηλεφωνίας
4969,3 4382,4 4065,8 903,5 18,20
-1,67 2,78 -6,95 32,09 34,46
-0,54 2,33 -9,75 83,97 85,71
26,52
-20,8
Γενικός Δείκτης Διατροφή και μη αλκοολούχα ποτά Αλκοολούχα ποτά και καπνός Ένδυση και υπόδηση Στέγαση Διαρκή αγαθά, είδη νοικοκυριού και υπηρεσίες Υγεία Μεταφορές
Απασχόληση (10ος 2011 - σε χιλ. άτομα)
Κινητή Τηλεφωνία (8ος 2011)
Φεβρουάριος 2012
Σελ. 6 από 51
Ενότητα 4: Προσδοκίες Νοέμβριος 2011
Αριθμός
% Μεταβολής 2011-2010
% Μεταβολής 2011-2009
Δείκτης Οικονομικού Κλίματος (Μάιος 2005 = 100) Δείκτης Επιχειρηματικών Προσδοκιών στη Βιομηχανία (2006 = 100)
68,6
-17,48
-11,71
72,6
-2,7
-2,9
Δείκτης Επιχειρηματικών Προσδοκιών στις Κατασκευές (2006 = 100)
37,1
-33,9
-48,8
Δείκτης Επιχειρηματικών Προσδοκιών στο Λιανικό Εμπόριο (2006 = 100)
59,7
8,0
-34,5
Δείκτης Επιχειρηματικών Προσδοκιών στις Υπηρεσίες (2006 = 100)
56,5
-6,3
-21,3
Δείκτης Προσδοκιών Καταναλωτών
-82
-18,8
-115,8
Ενότητα 5: Αναπτυξιακά Μεγέθη
ΑΕΠ Λιανικό Εμπόριο (10ος 2011)
Δείκτες 2005 = 100
(Γ' Τρίμηνο 2011, εκατ. ευρώ σε σταθερές τιμές)
Γενικός Δείκτης (εκτός καυσίμων & λιπαντικών) Είδη Διατροφής - Ποτά - Καπνός Ένδυση - Υπόδηση Έπιπλα - Ηλεκτρικά Είδη Οικιακός Εξοπλισμός Βιβλία - Χαρτικά - Λοιπά Είδη
Εμπόριο Μηχανοκίνητων Οχημάτων
Νέα αυτοκίνητα (9ος 2011) Δείκτης Εμπορίας Αυτοκινήτων Μοτοσικλετών (Γ Τρίμ.) Χονδρικό Εμπόριο (Γ Τρίμ.)
Φεβρουάριος 2012
Αριθμός
% Μεταβολής 2011-2010
% Μεταβολής 2011-2009
48.095
-5,0
-
79,8
-8,90
-18,24
68,1 62,4
-19,69 -29,81
-23,31 -37,35
72,9
-14,94
-26,95
66,1
-12,80
-16,33
7.454
9,10
-43,32
38,9
-6,49
-57,11
95,2
-10,86
-23,96
Σελ. 7 από 51
Κατασκευαστική Δραστηριότητα
Γενικός Δείκτης (Γ Τρίμ.)
57,8
-8,25
-42,26
Οικοδομικά Έργα (κτίρια) (Γ Τρίμ.)
20,5
-41,09
-68,56
Έργα Πολιτικού Μηχανικού (Γ Τρίμ.)
97,9
4,82
-28,90
Ιδιωτική Οικοδομική Δραστηριότητα Σύνολο Χώρας (όγκος σε χιλ. κυβ. μέτρα) (9/2011)
2.331
-21,75
-39,81
Ιδιωτική Οικοδομική Δραστηριότητα Νομός Αττικής (όγκος σε χιλ. κυβ. μέτρα) (9/2011)
343
-36,95
-63,89
Παραγωγή Τσιμέντου (όγκος σε χιλ. τόνους) (8/2011)
355
-52,28
-49,87
Εκταμιεύσεις ΠΔΕ (τρέχουσες τιμές σε εκατ. ευρώ) (10/2011)
225
-63,12
-72,85
Γενικός Δείκτης
74,7
-7,78
-15,31
Ενέργεια Ενδιάμεσα Αγαθά Κεφαλαιουχικά Αγαθά Διαρκή Καταναλωτικά Αγαθά Μη Διαρκή Καταναλωτικά Αγαθά
82,9 70,1 53,0 56,4 77,0
-5,15 -12,38 -14,24 -15,70 -4,94
-9,40 -14,20 -39,57 -31,47 -15,57
Σύνολο Αγοράς
107,5
-0,92
8,48
Εγχώρια Αγορά Εξωτερική Αγορά Εξωτερική αγορά: ζώνη ευρώ Εξωτερική αγορά: εκτός ζώνης ευρώ
95,5 140,4 139,2
0,32 -9,77 -5,82
-0,42 29,52 33,21
143,4
-11,10
28,04
Σύνολο Αγοράς
85,8
-10,53
-5,71
Εγχώρια Αγορά Εξωτερική Αγορά
55,7 133,1
-34,70 7,25
-34,08 33,90
Δείκτες Κύκλου Εργασιών σε Κλάδους
Τηλεπικοινωνίες
81,0
10,29900332
-17,18
(Γ Τρίμηνο 2011)
Νομικές - Λογιστικές και Υπηρεσίες Παροχής Συμβούλων Διαχείρισης
95,6
5,402425579
-0,52
Βιομηχανική Παραγωγή (11/2011)
Κύκλος Εργασιών στη Βιομηχανία (11/2011)
Νέες Παραγγελίες στη Βιομηχανία (11/2011)
Φεβρουάριος 2012
Σελ. 8 από 51
Τουριστική Κίνηση
Δραστηριότητες Αρχιτεκτόνων Μηχανικών
64,3
15,83769634
-39,79
Υπηρεσίες Διαφήμισης και Έρευνας Αγοράς
42,7
1,612903226
-34,41
Ταξιδιωτικές Εισπράξεις σε τιμές 2005 (8/2011)
2245,7
4,80
5,04
Δείκτης Κύκλου Εργασιών στον Τομέα Υπηρεσιών Παροχής Καταλύματος και Εστίασης (Γ. Τριμ)
156,5
-1,20
Άμεσες Επενδύσεις
-119,6
-57,32
-291,67
Επενδύσεις Χαρτοφυλακίου Χρηματοοικονομικά Παράγωγα Λοιπές Επενδύσεις
-1855,6 -8,2 1981,8
-84,75 -102,89 -84,68
-29,35 -70,61 -23,72
Ισοζύγιο
-2.170
6,91
-4,75
Εξαγωγές Εισαγωγές Εμπορικό Ισοζύγιο χωρίς Καύσιμα
1.835 4.004 -1.210
35,10 18,20 -7,31
48,41 13,95 -16,99
Αξία
17.986
-37,27
-47,58
Γενικός Δείκτης ΧΑ
798
-45,75
-70,01
Σύνολο
121.352
-3,27
-8,16
Γεωργία Βιομηχανία Εμπόριο
2.002 25.096 24.661
-8,63 1,76 -7,40
-49,34 4,77 -25,54
Σύνολο
188.574
-11,47
-20,15
Όψεως Ταμιευτηρίου Προθεσμίας
20.211 58.493 109.870
-9,03 -15,68 -9,51
-17,64 -19,74 -20,80
Κίνηση Χρηματοδοτικών Μέσων (8/2011) (ποσά σε εκατ. ευρώ)
Εισαγωγές Εξαγωγές (8/2011)
Χρηματιστηριακές Συναλλαγές (9/2011) Χρηματοδότηση Εγχώριων Επιχειρήσεων (8/2011)
Καταθέσεις (8/2011)
Φεβρουάριος 2012
Σελ. 9 από 51
Μέρος 2: Ανάλυση σημείων προϋπολογισμού Ενότητα 1: Εκτέλεση Προϋπολογισμού 1.1 Έσοδα
Στοιχεία 12μηνου 2011 για την εκτέλεση του κρατικού προϋπολογισμού (ποσά σε εκατομμύρια ευρώ). Πηγή ενότητας: Δελτία Εκτέλεσης Κρατικού Προϋπολογισμού, Υπουργείο Οικονομίας
Οι δαπάνες το 12μήνο του 2011, έχουν ξεπεράσει τα 68 δισεκατομμύρια ευρώ (Διάγραμμα 1.1), ενώ τα έσοδα ανήλθαν στα 49 δις. ευρώ. Υπενθυμίζεται πως το 2010, στο αντίστοιχο χρονικό διάστημα (12μηνο) οι δαπάνες ανέρχονταν στα 66.932 εκατομμύρια ευρώ και τα καθαρά έσοδα στα 50.857 εκατομμύρια ευρώ. Παρουσιάζεται υστέρηση καθαρών εσόδων της τάξεως άνω του 1,7% μεταξύ 2011-2010, ενώ η αύξηση των δαπανών ανέρχεται στο 2,91%.
Διάγραμμα 1.1: Εξέλιξη Καθαρών Εσόδων, Δαπανών και Ελλείμματος ΚΠ 2011 78.000
68.881 68.000
62.706 57.465
58.000
52.486 49.993
47.399 48.000
40.969
38.000
33.155 27.590
28.000
21.022 15.755
18.000
9.324 8.000
-2.000
18.358
11.123 4.846 10.260 5.090 7.943 7.246 4.701 -165 1.028
Φεβρουάριος 2012
12.747
43.860
34.980 30.694
26.846 21.818
14.473
Καθαρά εσοδα
39.271
20.092 20.490 21.726
15.571 18.086
Δαπάνες
19.161
Έλλειμα ΚΠ
Σελ. 10 από 51
Η διαφορά μεταξύ καθαρών εσόδων και δαπανών διευρύνεται κατά 1,25% το 2011 έναντι του 2010, με έλλειμμα κρατικού προϋπολογισμού στα 21.726 εκατομμύρια ευρώ, έναντι 21.457 εκατομμύρια ευρώ. Όπως είναι εμφανές και από το Διάγραμμα 1.2, το χάσμα – ψαλίδα μεταξύ των δύο μεγεθών, παρόλο που περιορίζεται, δεν κλείνει ούτε το Νοέμβριο του 2011.
Διάγραμμα 1.2: Απόκλιση Καθαρών Εσόδων – Δαπανών ΚΠ για τα έτη 2010 και 2011 9.500 8.500 7.500 6.500 5.500 4.500 3.500
Ιανουάριος 2009 Φεβρουάριος 2009 Μάρτιος 2009 Απρίλιος 2009 Μάιος 2009 Ιούνιος 2009 Ιούλιος 2009 Αύγουστος 2009 Σεπτέμβριος 2009 Οκτώβριος 2009 Νοέμβριος 2009 Δεκέμβριος 2009 Ιανουάριος 2010 Φεβρουάριος 2010 Μάρτιος 2010 Απρίλιος 2010 Μάιος 2010 Ιούνιος 2010 Ιούλιος 2010 Αύγουστος 2010 Σεπτέμβριος 2010 Οκτώβριος 2010 Νοέμβριος 2010 Δεκέμβριος 2010 Ιανουάριος 2011 Φεβρουάριος 2011 Μάρτιος 2011 Απρίλιος 2011 Μάιος 2011 Ιούνιος 2011 Ιούλιος 2011 Αύγουστος 2011 Σεπτέμβριος 2011 Οκτώβριος 2011 Νοέμβριος 2011 Δεκέμβριος 2011
2.500
Καθαρά εσοδα
Δαπάνες
Το έλλειμμα αν και από πρώτης πλευράς φαίνεται να σταθεροποιείται συγκριτικά με την αντίστοιχη περίοδο του 2010 πρώτο 10μήνο του 2010, στην πραγματικότητα παρουσιάζει αύξηση 1,25%. Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός, πως ενώ τα Καθαρά Έσοδα μειώνονται 1,70% συγκριτικά με το 2010 (παρά την αυξημένη φορολογία και τα έκτακτα φορολογικά μέτρα), οι Πρωτογενείς Δαπάνες μειώθηκαν μόνο 1,18%, θέτοντας ξεκάθαρο ζήτημα σχετικά με την κυβερνητική αποτελεσματικότητα όσον αφορά το ζήτημα του περιορισμού των δαπανών. Η αδυναμία περαιτέρω μείωσης του ελλείμματος οφείλεται στην αδυναμία περιορισμού των δαπανών, σε συνδυασμό με την οικονομική ύφεση που μειώνει τα καθαρά έσοδα του Δημοσίου.
Φεβρουάριος 2012
Σελ. 11 από 51
Πίνακας 1.1: Βασικά Μεγέθη Εκτέλεσης Προϋπολογισμού 2010 2011 % Μεταβολής Ποσά σε εκατ. Ευρώ 2011/2010 12μηνο 12μηνο
Απόκλιση 2011/2010
Καθαρά Έσοδα Δαπάνες
50.857 66.932
49.993 68.881
-1,70 2,91
-864 1.949
Πρωτογενείς Δαπάνες
52.146
51.532
-1,18
-614
Δαπάνες ΠΔΕ Έλλειμμα Κρατικού Προϋπολογισμού
8.454
6.608
-21,84
-1.846
21.457
21.726
1,25
269
Το μεγαλύτερο μέρος των Τακτικών Εσόδων προέρχεται από την Έμμεση Φορολογία και δευτερεύοντος από την Άμεση Φορολογία. Βάσει της διεθνούς βιβλιογραφίας η έμμεση φορολογία υποθάλπτει τις κοινωνικές ανισότητες και αφετέρου τη φοροδιαφυγή, αφού εναπόκειται στη φορολογική συνείδηση των πολιτών και επαγγελματιών, ενώ προϋποθέτει την ύπαρξη ελεγκτικών και εισπρακτικών μηχανισμών.
Διάγραμμα 1.3: Διάρθρωση Τακτικών Εσόδων 35.000
28.587
30.000
25.543 25.000
23.413 20.617
20.000
20.157
18.487
15.827
16.276 15.000
13.594 11.474 9.496
10.000
7.064
5.000
0
2.840
Άμεσοι Φόροι
Φεβρουάριος 2012
11.836 10.249
6.864
3.239 1.926
14.313
8.382
5.029
17.709
3.927
4.890
Έμμεσοι Φόροι
Απολήψεις από ΕΕ
Λοιπά μη Φορολογικά Έσοδα
Σελ. 12 από 51
Ο Πίνακας 1.2 παρουσιάζει τη διάρθρωση των άμεσων και έμμεσων φόρων. Όπως είναι αναμενόμενο η συντριπτική πλειοψηφία των εσόδων από άμεσους φόρους προέρχεται από τους φόρους εισοδήματος (63,41%). Σημαντικές Παρατηρήσεις: α) τα έσοδα από άμεσους φόρους μειώνονται ελάχιστα (0,53%) συγκρίνοντας τα 12μηνα 2011 – 2010, β) η μείωση των εσόδων παρουσιάζεται παρά τη σημαντική αύξηση των φορών στην περιουσία και των λοιπών άμεσων φόρων, γ) τα έσοδα από τη φορολογία εισοδήματος μειώνονται σημαντικά (10,72%) παρά την ένταση της κυβερνητικής φορολογικής πολιτικής (τα έσοδα από τη φορολογία εισοδήματος φυσικών προσώπων μειώνεται από τα 9.430 εκατομμύρια ευρώ το 2010 στα 8.160 το 2011 – μείωση 13,47%, ενώ στα έσοδα από τη φορολογία νομικών προσώπων μειώνεται από τα 3.167 εκατομμύρια ευρώ στα 2.760 – μείωση 12,85%).
Όσον αφορά τους έμμεσους φόρους, η συντριπτική πλειοψηφία των εσόδων προέρχεται από τους φόρους συναλλαγών (κυρίως το ΦΠΑ) και τους φόρους κατανάλωσης (κυρίως ΕΦΚ καυσίμων, καπνού και τα λοιπά). Για το 2011, τα έσοδα από φόρους συναλλαγών εμφανίζουν μείωση της τάξεως του 3,86% έναντι του 2010, ενώ τα έσοδα από φόρους κατανάλωσης καταβυθίζονται 14% περίπου. Το στοιχείο αυτό, που σε μεγάλο βαθμό οφείλεται σε μείωση της κατανάλωσης, αποστέρησε από το δημόσιο άνω των 2,3 δις. ευρώ. Αποτελεί ένα από τα πρώτα, εύκολα μετρήσιμα στοιχεία της υφεσιακής πολιτικής που ακολουθήθηκε.
Ιδιαίτερη εντύπωση προκαλεί το γεγονός πως ενώ είναι πασιφανής η αδυναμία επίτευξης των στόχων που έχουν τεθεί εξ αρχής, η κυβέρνηση επιμένει να θέτει μεγαλεπήβολους στόχους στις προβλέψεις του προσχέδιο προϋπολογισμού του 2012. Οι στόχοι αυτοί υπερβαίνουν σε πολλές περιπτώσεις του στόχους που το Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο Δημοσιονομικής Στρατηγικής έχει θέσει. Εκ των αριθμητικών δεδομένων κρίνεται σχεδόν αδύνατη η επίτευξη των οικονομικών στόχων που η Κυβέρνηση είχε θέσει, είτε αρχικά είτε κατόπιν αναθεωρήσεως.
Φεβρουάριος 2012
Σελ. 13 από 51
Πίνακας 1.2: Διάρθρωση Άμεσων και Έμμεσων Φόρων 2010
2011
Αναθ. Στόχοι Προϋπολογισμού 2011
12μηνο
12μηνο
% Μεταβολής 2011/2010
1) Άμεσοι Φόροι
20.265
20.157
-0,53
-108
Φόρος Εισοδήματος
14.317
12.782
-10,72
-1.535
ως ποσοστό επί των Άμεσων Φόρων
70,65
63,41
-10,24
-7,24
Φόροι Περιουσίας
487
1.172
140,66
685
ως ποσοστό επί των Άμεσων Φόρων
2,40
5,81
141,95
3,41
Άμεσοι Φόροι ΠΟΕ
2.890
1.917
-33,67
-973
ως ποσοστό επί των Άμεσων Φόρων
14,26
9,51
-33,31
-4,75
Λοιποί Άμεσοι Φόροι
2.571
4.285
66,67
1.714
ως ποσοστό επί των Άμεσων Φόρων
12,69
21,26
67,56
8,57
2) Έμμεσοι Φόροι
31.004
28.587
-7,80
Φόροι Συναλλαγών
18.457
17.744
ως ποσοστό επί των Έμμεσων Φόρων
59,53
Φόροι Κατανάλωσης
Ποσά σε εκατ. Ευρώ
Απόκλιση 2011/2010
Στόχοι Προϋπολογισμού
ΜΠΔΣ
Προβλέψεις Προσχεδίου Προϋπολογισμού
20.880
20.554
20.677
14.820
12.656
12.837
910
732
1.128
2.700
2.724
2.050
2.450
4.442
4.662
-2.417
31.980
30.219
29.143
-3,86
-713
19.290
18.372
17.855
62,07
4,27
2,54
11.824
10.131
-14,32
-1.693
11.640
10.813
10.395
ως ποσοστό επί των Έμμεσων Φόρων
38,14
35,44
-7,07
-2,70
Έμμεσοι Φόροι ΠΟΕ
384
375
-2,34
-9
530
389
400
ως ποσοστό επί των Έμμεσων Φόρων
1,24
1,31
5,91
0,07
Λοιποί Έμμεσοι Φόροι
384
337
-12,24
-47
520
426
341
ως ποσοστό επί των Έμμεσων Φόρων
1,24
1,18
-4,82
-0,06
Παρά την αύξηση των συντελεστών ΦΠΑ, τα έσοδα από φόρους συναλλαγών μειώνονται συνεχώς συγκρινόμενα με αυτά του 2010. Αποτελεί εύλογο ερώτημα το εάν στις αρχές του
Φεβρουάριος 2012
Σελ. 14 από 51
2012 τα στοιχεία θα δείξουν πορεία καλύτερη από αυτή που καταγράφηκε στις αρχές του 2011.
Διάγραμμα 1.4: Διακύμανση Εσόδων Φόρων Συναλλαγών 14,00
11,49
12,00 10,00 8,00
6,27
6,00
3,55
4,00 2,00
2,66 1,95 0,39 -0,85 -1,23 -1,76 -2,97 -3,44 -3,86
0,00 -2,00 -4,00 -6,00
Φόροι Συναλλαγών
Τα έσοδα από φόρους κατανάλωσης παραμένουν σε πολύ χαμηλότερα επίπεδα συγκριτικά με το 2010. Ο ρυθμός μείωσης του είναι φθίνων ήταν φθίνων μέχρι τον Οκτώβριο του 2011, εν μέρει λόγω και της περιοδικότητας της ελληνικής οικονομίας, αλλά εν συνεχεία η μείωση ακολούθησε αύξων ρυθμό.
Διάγραμμα 1.5: Διακύμανση Εσόδων Φόρων Κατανάλωσης 0,00 -5,00 -10,00 -15,00
-15,88 -15,01 -13,14 -13,77 -14,32
-20,00 -22,60 -22,05
-25,00 -27,48
-30,00 -31,79
-35,00 -40,00
-18,53
-37,08
-38,39
-45,00
Φόροι Κατανάλωσης
Φεβρουάριος 2012
Σελ. 15 από 51
Αντίστοιχη πορεία ακολούθησαν και τα έσοδα από τους φόρους εισοδήματος, τα οποία παρά τα μέτρα που έλαβε η κυβέρνηση κατά τη διάρκεια της χρονιάς, σε κανένα σημείο δεν πλησίασαν καν τα αντίστοιχα του 2010. Εν τέλει παρατηρήθηκε μείωση τους, της τάξεως του 10,72%.
Διάγραμμα 1.6: Διακύμανση Εσόδων Φόρων Συναλλαγών 0,00 -5,00 -7,92
-10,00 -10,86 -15,00
-10,00
-7,38
-8,66 -8,49 -10,72
-13,49 -16,77 -17,28
-20,00
-18,66 -21,38
-25,00
Φόρος Εισοδήματος
1.2 Δαπάνες
Το 12μηνο του 2011, το μεγαλύτερο μέρος των δαπανών κατευθύνεται σε αποδοχές και συντάξεις (42,34%) και σε δαπάνες ασφάλισης, περίθαλψης και κοινωνικής προστασίας (33,21%). Το 13,58% αφορά λειτουργικές και λοιπές δαπάνες και 9,7% αποδιδόμενους πόρους.
Φεβρουάριος 2012
Σελ. 16 από 51
Διάγραμμα 1.7: Διάρθρωση Πρωτογενών Δαπανών 1,16% 9,70% 13,58%
42,34%
33,21%
Αποδοχές και Συντάξεις Ασφάλιση, Περίθαλψη, Κοινωνική Προστασία Λειτουργικές και Λοιπές Δαπάνες Αποδιδόμενοι Πόροι
Ο Πίνακας 1.3 παρουσιάζει τη διάρθρωση των δαπανών. Μέχρι την ολοκλήρωση του έτους οι πραγματοποιηθείσες πρωτογενείς δαπάνες είχαν καλύψει το 97,91% των αρχικών προβλέψεων του προϋπολογισμού. Μεγαλύτερο ποσοστό κάλυψης παρουσιάζουν οι δαπάνες για ασφάλιση, περίθαλψη και κοινωνική προστασία, που έχει δαπανηθεί το 106,62% των προϋπολογισθέντων κεφαλαίων, οι αποδοχές και συντάξεις που έχει δαπανηθεί το 101,04% των προϋπολογισθέντων αλλά και η Αντιπαροχή έναντι παρουσίας στους τομείς ασφάλισης ΔΕΗ (ποσοστό 100%).
Φεβρουάριος 2012
Σελ. 17 από 51
Πίνακας 1.3: Διάρθρωση Δαπανών Ποσά σε εκατομμύρια ευρώ
31/10/2011
30/11/2011
31/12/2011
Προβλέψεις Προϋπολογισμού 1/1/2011
Ποσοστό Κάλυψης
ΜΠΔΣ
Αποδοχές και Συντάξεις
17.928
19.737
21.817
21.593
101,04
21.633
Ασφάλιση, Περίθαλψη, Κοινωνική Προστασία
14.298
15.950
17.115
16.052
106,62
16.814
Λειτουργικές και Λοιπές Δαπάνες
4851
5.526
6.999
7830
89,39
7.221
Αποδιδόμενοι Πόροι
3917
4.598
5.000
5978
83,64
5.162
Αντιπαροχή Έναντι Παρουσίας Στους Τομείς Ασφάλισης ΔΕΗ
572
600
600
600
100,00
600
Αποθεματικό
0
0
0
Σύνολο Πρωτογενών Δαπανών (Α+Β+Γ+Δ+Ε)
41.565
46.412
51.532
52633
97,91
52.010
Η κυβέρνηση κατόρθωσε να μειώσει τις πρωτογενείς της δαπάνες κατά 0.28% συγκριτικά με το 2010.
Πίνακας 1.4: Διαφοροποίηση Δαπανών 2011 – 2010 2010
2011
12μηνο
12μηνο
Διαφορά 2011 2010
Σύνολο Πρωτογενών Δαπανών
51.679
51.532
-147
-0,28
52.010
52.633
Σύνολο Δαπανών και τόκων
65.247
68.315
3.068
4,70
68.462
69.003
Σύνολο Δαπανών με Χρεωλύσια
87.701
139.442
51.741
59,00
141.721
120.438
Ποσά σε εκατομμύρια ευρώ
% Μεταβολή
ΜΠΔΣ
Αρχική Πρόβλεψη Προϋπολογισμού
1.3 Απόκλιση από τους Στόχους
Όσον αφορά τα καθαρά έσοδα, παρουσιάστηκε απόκλιση -10,02% έναντι των αρχικών στόχων του προϋπολογισμού του 2011, -7,49% έναντι των προβλέψεων του ΜΠΔΣ, -3,08% έναντι των αναθεωρημένων στόχων του προϋπολογισμού (Σεπτέμβριος 2011) και -2,56% έναντι των τελικών εκτιμήσεων της εισηγητικής έκθεσης του προϋπολογισμού του 2012. Στον τομέα αυτό υπήρξε σημαντική και αρνητική απόκλιση από τους στόχους.
Φεβρουάριος 2012
Σελ. 18 από 51
Καθαρά Έσοδα
Πίνακας 1.5: Απόκλιση Στόχων Καθαρών Εσόδων Ποσό σε εκατ. ευρώ
Απόκλιση Πραγματοποιηθέντος από Στόχο
Αρχικός Στόχος Προϋπολογισμού
55.560
-10,02
Πρόβλεψη ΜΠΔΣ
54.042
-7,49
Αναθεώρηση Προϋπολογισμού Σεπτέμβριος 2011
51.582
-3,08
Τελικές Εκτιμήσεις Εισηγητικής Έκθεσης Προϋπολογισμού 2012
51.308
-2,56
Πραγματοποιηθέντα (προσωρινά στοιχεία 12/2011)
49.993
-
Όσον αφορά τις πρωτογενείς δαπάνες αυτές παρουσιάζονται μειωμένες έναντι των προϋπολογισθέντων, με απόκλιση -2,09% έναντι των αρχικών στόχων του προϋπολογισμού του 2011, -0,92% έναντι των προβλέψεων του ΜΠΔΣ, -0,52% έναντι των αναθεωρημένων στόχων του προϋπολογισμού (Σεπτέμβριος 2011) και -0,57% έναντι των τελικών εκτιμήσεων της εισηγητικής έκθεσης του προϋπολογισμού του 2012. Στον τομέα αυτό οι στόχοι επιτεύχθηκαν.
Πρωτογενείς Δαπάνες
Πίνακας 1.6: Απόκλιση Στόχων Πρωτογενών Δαπανών Ποσό σε εκατ. ευρώ
Απόκλιση Πραγματοποιηθέντος από Στόχο
Αρχικός Στόχος Προϋπολογισμού
52.633
-2,09
Πρόβλεψη ΜΠΔΣ
52.009
-0,92
Αναθεώρηση Προϋπολογισμού Σεπτέμβριος 2011
51.799
-0,52
Τελικές Εκτιμήσεις Εισηγητικής Έκθεσης Προϋπολογισμού 2012
51.830
-0,57
Πραγματοποιηθέντα (προσωρινά στοιχεία 12/2011)
51.532
-
Ως αποτέλεσμα των ανωτέρω το έλλειμμα του κρατικού προϋπολογισμού παρουσιάζει αποκλίσεις (μεγαλύτερο έλλειμμα έναντι του αρχικά προϋπολογισθέντος) της τάξεως του 9,69% έναντι των αρχικών στόχων του προϋπολογισμού του 2011, 9,68% έναντι των προβλέψεων του ΜΠΔΣ, -3,69% έναντι των αναθεωρημένων στόχων του προϋπολογισμού (Σεπτέμβριος 2011) και -5,37% έναντι των τελικών εκτιμήσεων της εισηγητικής έκθεσης του προϋπολογισμού του 2012. Οι δύο πιο πρόσφατες εκτιμήσεις εμφανίζονται πιο ακριβείς ως προς την κατεύθυνση της απόκλισης (θετική ή αρνητική), αλλά αδυνατούν να προβλέψουν το μέγεθος του ελλείμματος.
Φεβρουάριος 2012
Σελ. 19 από 51
Έλλειμμα ΚΠ
Πίνακας 1.7: Απόκλιση Στόχων Ελλείμματος Κρατικού Προϋπολογισμού Ποσό σε εκατ. ευρώ
Απόκλιση Πραγματοποιηθέντος από Στόχο
Αρχικός Στόχος Προϋπολογισμού 2011
19.806
9,69
Πρόβλεψη ΜΠΔΣ
19.808
9,68
Αναθεώρηση Προϋπολογισμού Σεπτέμβριος 2011
22.558
-3,69
Τελικές Εκτιμήσεις Εισηγητικής Έκθεση Προϋπολογισμού 2012
22.959
-5,37
Πραγματοποιηθέντα (προσωρινά στοιχεία 12/2011)
21.726
-
Ενότητα 2: Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων Το πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων του 2011 συνεχίζει να υστερεί σημαντικά έναντι αυτού του 2010. Δεδομένου ότι το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων αποτελεί το βασικό αναπτυξιακό μοχλό της χώρας, η υστέρηση του, συνεπάγεται πάγωμα της οποιαδήποτε αναπτυξιακής προοπτικής της χώρας. Το πάγωμα του ΠΔΕ στραγγίζει την αγορά από την απαραίτητη ρευστότητα, αλλά παράλληλα περνά αρνητικό «μήνυμα» - κλίμα και στους ιδιώτες επενδυτές. Πίνακας 2.1: Διαφοροποίηση Δαπανών 2011 – 2010 Ποσά σε εκ. ευρώ
2010
2011
Ιανουάριος
130
111
Φεβρουάριος
663
144
Μάρτιος
723
422
Απρίλιος
792
651
Μάιος
922
373
Ιούνιος
465
430
Ιούλιος
506
489
Αύγουστος
474
639
Σεπτέμβριος
763
273
Οκτώβριος
609
254
Νοέμβριος
1115
501
Δεκέμβριος
1285
2321
Φεβρουάριος 2012
Σελ. 20 από 51
Το ΠΔΕ είναι εμφανώς μικρότερο από το αντίστοιχο του 2010, με μόνη εξαίρεση το μήνα Δεκέμβριο. Το Δεκέμβριο του 2011 οι Δαπάνες του ανήλθαν στα 2.321 εκατομμύρια ευρώ, την ώρα που τον ίδιο μήνα του προηγούμενου έτους ανέρχονταν στα 1.285 εκατομμύρια ευρώ. Όπως φαίνεται και από το Διάγραμμα 4.1 μόνο το Δεκέμβριο του 2011 οι δαπάνες εμφανίζονται αυξημένες έναντι όλων των υπόλοιπων μηνών, αλλά και του 2010.
Διάγραμμα 2.1: Διακύμανση ΠΔΕ 2011-2010 2500
2321
2000 1500
1.115 922
1000 663
723
763
792
639 465
500 422 111
609
506 273
651
130 0
1.285
373
430
489
474 254
144
ΠΔΕ 2010
501
ΠΔΕ 2011
Παρόλα αυτά, οι επενδυτικές δαπάνες είναι ακόμα μικρότερες αν συγκριθούν με αυτές του 2009. Παρά τις όποιες φωνές, που καλούσαν την προηγούμενη κυβέρνηση να αναθεωρήσει το μίγμα της οικονομικής της πολιτικής, αυτή συνειδητά διατηρούσε το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων περίπου στο μισό του αντίστοιχου που υπήρχε το 2009. Μόλις στο τέλος του 2011 πραγματοποιήθηκε μεγάλη αύξηση των δαπανών του προγράμματος, χωρίς βέβαια αυτό να φτάσει στα μεγέθη είτε του 2010, είτε του 2009.
Φεβρουάριος 2012
Σελ. 21 από 51
Πίνακας 2.2: Διαφοροποίηση Δαπανών 2011 – 2010 – 2009 2009
2010
2011
Ιανουάριος
829
130
111
2/μηνο
1,900
793
255
3/μηνο
2,927
1,516
677
4/μηνο
3,791
2,308
1,328
5/μηνο
4,590
3,230
1,701
6/μηνο
6,140
3,695
2,131
7/μηνο
6,593
4,201
2,620
8/μηνο
6,958
4,675
3,259
9/μηνο
7,805
5,438
3,532
10/μηνο
8,022
6,047
3,786
11/μηνο
8,153
7,162
4.287
12/μηνο
9,588
8,447
6.608
Η προηγούμενη κυβέρνηση επέλεξε να μειώνει σταδιακά τις δαπάνες του ΠΔΕ προκειμένου να κλείνει «τρύπες» ελλείματος του Κρατικού Προυπολογισμού. Η αδυναμία περιορισμού των πρωτογενών και άλλων δαπανών, την οδήγησε στη μείωση των αναπτυξιακών δαπανών. Με τις μεθοδολογίες αυτές υποσκάπτεται όμως η δυνατότητα του κράτους να παράγει μελλοντικά κέρδη μέσω της ανάπτυξης. Ο βραχυπρόθεσμος κυβερνητικός προσανατολισμός περιόρισε την αναπτυξιακές δυνατότητες και έστειλε λανθασμένο μηνυμα στους ιδιώτες, αποτρέποντας και την ανάπτυξη των ιδιωτικών επενδύσεων. Η κυβερνητική αλλαγή φαίνεται να έφερε και αλλαγή στην ακολουθούμενη πολιτική όσον αφορά το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων.
Φεβρουάριος 2012
Σελ. 22 από 51
Διάγραμμα 2.2: Διακύμανση ΠΔΕ 2011– 2010 – 2009 12.000 9.588
10.000 7.805
8.000 6.140 6.000
3.695 4.201
3.791 2.927 1.900 829
0
1.516
6.047
4.675
8.447
3.786
7.162 4.287
6.608
3.230 2.308
793 677
8.153
6.958 5.438
4.590
4.000 2.000
6.593
8.022
1.328
1.701
2011
2.131
2.620
2010
3.259
3.532
2009
Ενότητα 3: Βασικά Οικονομικά Μεγέθη 3.1 Πληθωρισμός
Ο Πληθωρισμός βάσει των στοιχείων της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής κυμαίνεται στο 2,4% για τον μήνα Δεκέμβριο. Στο επόμενο διάγραμμα παρουσιάζεται η πορεία εξέλιξης του πληθωρισμού από τον Ιανουάριο του 2009 μέχρι και τον Δεκέμβριο του 2011. Η παρουσίαση γίνεται με βάση του έτος 2009 ως έτος βάσης (2009 = 100). Για το 12μηνο Δεκεμβρίου 2011 – Δεκεμβρίου 2010 ο πληθωρισμός παρουσιάζει ανοδική τάση της τάξεως του 2,4% περίπου οδηγώντας σε περαιτέρω μείωση της αγοραστικής δύναμης των καταναλωτών.
Φεβρουάριος 2012
Σελ. 23 από 51
Διάγραμμα 3.1: Πληθωρισμός 5,43
5,49
5,57 5,54
5,21 5,17
5,20
5,22 4,84 3,93
4,92
4,50 4,39 3,93 3,34 3,05
3,29 2,64
2,77
2,90
3,00 2,40
2,00
1,76
2,38
2,42
1,60 1,30 1,22 0,96
1,67
0,78 0,53 0,57
0,71
1 2009 2 2009 3 2009 4 2009 5 2009 6 2009 7 2009 8 2009 9 2009 10 2009 11 2009 12 2009 1 2010 2 2010 3 2010 4 2010 5 2010 6 2010 7 2010 8 2010 9 2010 10 2010 11 2010 12 2010 1 2011 2 2011 3 2011 4 2011 5 2011 6 2011 7 2011 8 2011 9 2011 10 2011 11 2011 12 2011
0,49
Τα υψηλότερα επίπεδα πληθωρισμού (άνω του 3%) παρουσιάζουν η «Στέγαση» (7,89%), η «Διατροφή και τα μη Αλκοολούχα Ποτά» (4,26%) και τα «Αλκοολούχα Ποτά και Καπνός» (4,57%), καθώς και τα «Ξενοδοχεία, καφέ, εστιατόρια» (3,07%). Οι δύο από τις τέσσερις αυτές κατηγορίες αποτελούν σημαντικό στοιχείο στην καθημερινή ζωή των πολιτών και επιδρούν ιδιαίτερα επιβαρυντικά στους οικογενειακούς πληθωρισμούς. Είναι τομείς στους οποίους οι πολίτες υποχρεωτικά ξοδεύουν μέρος ή και το σύνολο των εισοδημάτων τους, οπότε κάθε πληθωριστική αύξηση οδηγεί σε άμεση υποβάθμιση του επιπέδου ζωής τους. Αντίθετα, όπου υπάρχει μείωση των τιμών, αυτή δεν είναι μεγάλη αλλά κινείται σε οριακά επίπεδα. Είναι σημαντικό όμως ότι παρουσιάζεται μείωση σε τομείς όπως η «Υγεία» (0,45%) και η «Εκπαίδευση» (-0,94%), αν και οι δύο αυτοί κλάδοι έχουν μεγάλο κομμάτι συμμετοχής στη «παραοικονομία». Σε αποπληθωριστικές τάσεις πέρασε για πρώτη και φορά και η «Ένδυση και υπόδηση» (-0,57%), ενώ οριακά αρνητικός είναι και ο δείκτης για τα «Διαρκή αγαθά, είδη νοικοκυριού και υπηρεσίες» (-0,14%)
Φεβρουάριος 2012
Σελ. 24 από 51
Πίνακας 3.1: Πληθωρισμός κατά Ομάδα Αγαθών και Υπηρεσιών Ομάδες αγαθών και υπηρεσιών
Σεπτ.
Οκτ.
Νοέ.
Δεκ
Μέσος 2011
1 Διατροφή και μη αλκοολούχα ποτά
2,21
3,14
3,76
4,26
3,11
2 Αλκοολούχα ποτά και καπνός
5,79
5,22
4,53
4,57
7,65
3 Ένδυση και υπόδηση
2,80
2,25
2,41
-0,57
-0,54
4 Στέγαση 5 Διαρκή αγαθά, είδη νοικοκυριού και υπηρεσίες 6 Υγεία
8,31
9,17
9,32
7,89
8,91
0,82
0,63
0,38
-0,14
1,15
-0,68
-0,69
-0,98
-0,45
-0,56
7 Μεταφορές
4,76
3,78
2,70
2,00
6,30
8 Επικοινωνίες
0,64
0,64
0,64
-0,37
1,64
9 Αναψυχή, πολιτιστικές δραστηριότητες
-0,34
-0,63
-0,80
-1,14
0,00
10 Εκπαίδευση
-0,41
-0,88
-0,94
-0,94
-0,14
11 Ξενοδοχεία, καφέ, εστιατόρια
2,89
2,83
3,21
3,07
2,01
12 Άλλα αγαθά και υπηρεσίες
2,66
2,03
2,02
1,95
3,04
3.2 Ανεργία
Η ανεργία έχει εκτιναχτεί. Βάσει των στοιχείων της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής, το Γ Τρίμηνο του 2011 η ανεργία ανερχόταν στο 17,7 του εργατικού δυναμικού. Για τον Οκτώβριο του 2011 οι εκτιμήσεις της αφορούσαν 903 χιλιάδες ανέργους. Το μέγεθος είναι σαφώς μεγαλύτερο από το μέσο ετήσιο και το τριμηνιαίο νούμερο.
Διάγραμμα 3.2: Ανεργία 20,0 18,0 16,3
16,0
15,9 14,2
14,0 12,0 10,0 8,0
17,7
11,3 11,2 11,2 11,4 10,2 10,4 10,2 10,4 9,7 10,4 9,9 10,2 9,9 9,8 10,1 9,6 9,3 8,8
6,0
12,4 11,8
11,7 9,1 8,8 8,3
8,1 7,9
10,3 9,3
9,3
8,3
7,9
8,9
7,2
4,0 2,0 0,0
Φεβρουάριος 2012
Σελ. 25 από 51
Ακόμα πιο ανησυχητικό είναι το γεγονός πως ο μη – οικονομικά ενεργός πληθυσμός παρουσιάζει αύξηση, την ώρα που οι απασχολούμενοι μειώνονται σημαντικά. Πρακτικά αυτό σηματοδοτεί πως ολοένα και λιγότεροι εργαζόμενοι θα σηκώσουν στα επόμενα έτη το βάρος της οικονομικής συντήρησης ολοένα και μεγαλύτερου πληθυσμού. Το στοιχείο αυτό συνεπικουρείται και από το γεγονός πως η ανεργία αυξάνεται, αλλά και πως οι μισθοί λόγω οικονομικής κρίσης έχουν δεχτεί σημαντική μείωση σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα. Μικρή αναστροφή της αυξητικής τάσης του μη – οικονομικά ενεργού πληθυσμού εμφανίζεται τον Οκτώβριο του 2011, χωρίς να έχει παρουσιαστεί πάντως κάποια σημαντική αύξηση των απασχολουμένων.
Ενδεικτικά αναφέρεται, το εργατικό δυναμικό της χώρας έχει μειωθεί σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2010 κατά 1,67% (και λόγω οικονομικής μετανάστευσης, ειδικά των νέων), το μη – εργατικό δυναμικό (άνθρωποι που συντηρούνται από τις οικογένειες τους) έχει αυξηθεί κατά 2,8%, οι απασχολούμενοι έχουν μειωθεί κατά 7% και οι άνεργοι έχουν αυξηθεί κατά 32,1%. Συγκριτικά με τον προηγούμενο μήνα, ενώ οι άνεργοι αυξάνονται κατά περίπου 50 χιλιάδες, οι απασχολούμενοι αυξάνονται κατά 14 χιλιάδες, ενώ το εργατικό δυναμικό έχει μειωθεί περίπου κατά 60 χιλιάδες άτομα. Την ίδια ώρα ο μη – οικονομικά ενεργός πληθυσμός μειώνεται περίπου κατά 17 χιλιάδες άτομα.
Διάγραμμα 3.3: Τάσεις Μη – οικονομικά Ενεργού Πληθυσμού και Απασχολούμενων 4.500 4.365,1 4.383,4 4.385,6
4.363,9
4.400
4.382,9 4.403,5
4.440,1
4.382,4
4.335,5
4.302,3 4.300 4.200
4.267,6
4.100
4.178,3
4.185,3 4.183,3
4.161,1 4.131,5
4.140,0 4.051,1 4.065,8
4.000
4.034,5
3.900 3.800
Απασχολούμενοι
Μη οικονομικά ενεργοί
Από το Διάγραμμα 3.4 είναι εμφανές ότι μέχρι το τέλος του 2009 η ανεργία βρισκόταν σε λογικά επίπεδα ή έστω συγκρατούνταν. Στις αρχές του 2010 ξεκινά η μεγάλη αύξηση της, με το αριθμό των ανέργων να ξεπερνά του 600 χιλιάδες για πρώτη φορά το Φεβρουάριο του 2010, ενώ το Δεκέμβριο του ίδιου έτους οι άνεργοι ξεπερνούν τους 700 χιλιάδες και τρεις μήνες αργότερα τους 800 χιλιάδες. Στα τέλη του 2011, η ανεργία φαίνεται να
Φεβρουάριος 2012
Σελ. 26 από 51
σταθεροποιείται πάνω από τις 800 χιλιάδες άτομα, γεγονός που προβληματίζει για τα επίπεδα που αυτή θα διαμορφωθεί στην έναρξη του 2012.
Διάγραμμα 3.4: Τάσεις Ανεργίας 2011 – 2010 1.000
908,0
900 800 700
756,8 567,1
787,2 605,3
600
811,3 786,5
578,7
597,0
457,0
466,9
822,7 793,7 602,2
582,4
820,3
607,0
857,7
903,5 733,6
613,1
684,0
692,6
491,1
532,0 505,1
627,7
500 400
465,7
300
451,0
420,4
427,7 476,7
452,7
456,8
200 100 0
2011
2010
2009
3.3 Έσοδα Δημοσίου από Τέλη Κινητής Τηλεφωνίας Τα έσοδα του δημοσίου από τα τέλη κινητής τηλεφωνίας αποτελούν ένα δείκτη χρησης της συγκεκριμένης υπηρεσίας, η οποία με τη σειρά της αποτελεί έναν δείκτη κοινωνικής ευημερίας. Είναι χαρακτηριστική η μείωση που εμφανίζεται ήδη από το 2010. Ενδεικτικά αναφέρεται πως η μείωση για τη χρονική περίοδο Αύγουστος 2011 – Αύγουστος 2010 είναι της τάξεως του 20,8%, τόσο σε μηνιαίο όσο και σε αθροιστικό επίπεδο. Σημειώνεται ότι η τελευταία αύξηση των τελών κινητής τηλεφωνίας πραγματοποιήθηκε τον Αύγουστο του 2009.
Φεβρουάριος 2012
Σελ. 27 από 51
Διάγραμμα 3.5: Έσοδα Δημοσίου από Τέλη Κινητής Τηλεφωνίας 40 34,65 35 30
32,92
30,51
29,62
30,58
30,26
30,29
25
29,36
27,59 25,29
30,53 27,08
25,94
23,57
24,93
25,37 25,25
26,52
20 15 10 5 0
Ενότητα 4: Προσδοκίες 4.1 Δείκτης Οικονομικού Κλίματος Ο δείκτης οικονομικού κλίματος παρουσιάζει μία σταθερή μείωση από το Α’ Τρίμηνο του 2010. Είναι εμφανές ότι σε κάθε δεδομένη χρονική στιγμή της υπό εξέταση περιόδου το οικονομικό κλίμα στην Ελλάδα υπολείπεται του αντίστοιχου Ευρωπαικού. Μεταξύ Οκτωβρίου και Νοεμβρίου 2011, ο δείκτης οικονομικού κλίματος στην Ελλάδα παρουσιάζει οριακή αύξηση της τάξεως του 1,63%.
Πίνακας 4.1: Δείκτης Οικονομικού Κλίματος (5/2010 = 100) Δείκτης Οικονομικού Κλίματος (5/2010 = 100) Ευρωπαϊκή Ένωση Α Τρίμηνο 2009 68,8 Β Τρίμηνο 2009 74,2 Γ Τρίμηνο 2009 84,3 Δ Τρίμηνο 2009 92,2 Α Τρίμηνο 2010 98,0 Β Τρίμηνο 2010 100,4 Γ Τρίμηνο 2010 103,0 Δ Τρίμηνο 2010 105,3 Α Τρίμηνο 2011 106,9 Β Τρίμηνο 2011 105,0 Γ Τρίμηνο 2011 97,9 Οκτώβριος 2011 93,8 Νοέμβριος 2011 92,8
Φεβρουάριος 2012
Ελλάδα 64,3 66,9 72,9 78,5 78,8 72,6 74,4 74,5 78,0 72,7 71,7 67,5 68,6
Σελ. 28 από 51
Παρά τη μικρή αυτή αύξηση, η ετήσια μείωση συγκριτικά με τον Οκτώβριο του 2010 είναι 8,29%. Το Οικονομικό κλίμα στην Ελλάδα για το 2011 είναι σταθερά χαμηλότερο από το αντίστοιχο του 2010. Αντίθετα την Ευρωπαική Ένωση, το κλίμα υπήρξε θετικό μέχρι και τον Ιούλιο του 2011 ξεκινώντας πτωτική πορεία έκτοτε. Οι διακυμάνσεις του οικονομικού κλίματος όμως είναι πολύ πιο έντονες στην περίπτωση της Ελλάδας με σημαντικές μεταπτώσεις από τρίμηνο σε τρίμηνο, γεγονός που είναι επιβαρυντικό για την εθνική οικονομία.
Διάγραμμα 4.2: Μεταβολή Οικονομικού Κλίματος 2011-2010 120,0 98,0
100,4
103,0
106,9
105,3
105,0
97,9
100,0
93,8
92,8
80,0 78,8 60,0
72,6
74,5
74,4
78,0
72,7
71,7
68,6 67,5
40,0
20,0
0,0 Α Τρίμηνο Β Τρίμηνο Γ Τρίμηνο Δ Τρίμηνο Α Τρίμηνο Β Τρίμηνο Γ Τρίμηνο Οκτώβριος Νοέμβριος 2010 2010 2010 2010 2011 2011 2011 2011 2011 Ευρωπαική Ένωση
Ελλάδα
6,00 4,00
4,70 2,48
2,53
2,23
1,63
2,00 1,52
0,00 0,04
-2,00
-1,72
-1,37
-1,07 -4,16
-4,00 -6,00
-6,71
-7,91
-8,00
-6,82
-5,90
-10,00 Α Τρίμηνο Β Τρίμηνο Γ Τρίμηνο Δ Τρίμηνο Α Τρίμηνο Β Τρίμηνο Γ Τρίμηνο Οκτώβριος 2010 2010 2010 2010 2011 2011 2011 2011 Ευρωπαική Ένωση
Φεβρουάριος 2012
Ελλάδα
Σελ. 29 από 51
4.2 Δείκτες Επιχειρηματικών Προσδοκιών
Οι δείκτες επιχειρηματικών προσδοκιών εμφανίζουν τέσσερις βασικούς κλάδους της ελληνικής οικονομίας. Τα αποτελέσματα δείχνουν μία σχετική στάσιμη κατάσταση κατά τη διάρκεια του 2011. Αν και το επιχειρηματικό κλίμα έδειξε τάσεις ανάκαμψης μετά από μία πολύ δύσκολη χρονιά (2010), ξεκίνησε εκ νέου πτώση μετά τον Ιούλιο του 2011 στη Βιομηχανία και τις Υπηρεσίες, μετά τον Αύγουστο στις Κατασκευές και μετά το Σεπτέμβριο στο Λιανικό Εμπόριο.
Ως προς το 2010, τα αποτελέσματα του 11μήνου του 2011, ο δείκτης επιχειρηματικών προσδοκιών στη βιομηχανία είναι χαμηλότερος κατά 2,68%, ο δείκτης επιχειρηματικών προσδοκιών στις κατασκευές μικρότερος κατά 33,87%, ο δείκτης επιχειρηματικών προσδοκιών στο λιανικό εμπόριο μεγαλύτερος κατά 7,96% και ο δείκτης επιχειρηματικών προσδοκιών στις υπηρεσίες μικρότερος κατά 6,30%. Αισθητά μικρότερος όλων είναι ο δείκτης που αφορά τις κατασκευές, που αποτελούσαν και έναν από τους βασικότερους κλάδους οικονομικής ανάπτυξης της χώρας για πολλά έτη. Διάγραμμα 4.3: Δείκτες Επιχειρηματικών Προσδοκιών 90 80 70
76,6
80,6
80,5
78,3
78,1
66,7 62,9 61,9
60,1 64,8
76,2
77,5
64,0
57,5
57,5
59,2
62,0 55,0
52,9
56,9
57,2
40
20
29,1
34,5 26,3
29,4
57,0 44,3
36,4
30
76,2
65,4 69,1 66,8
60 50
81,0
29,9
28,8
74,0 62,8 62,1
40,6
72,6 59,7 56,5
37,1
33,6
10 0
ΔΕΠ στη Βιομηχανία
ΔΕΠ στις Κατασκευές
ΔΕΠ στο Λιανικό Εμπόριο
ΔΕΠ στις Υπηρεσίες
4.3 Δείκτες Καταναλωτικών Προσδοκιών
Οι προσδοκίες των καταναλωτών διολισθαίνουν σταθερά παρά τη μικρή ανάκαμψη που παρατηρείται από τον Οκτώβριο στο Νοέμβριο του 2011. Είναι χαρακτηριστικό πως οι καταναλωτικές προσδοκίες είναι κατά 18,84% μειωμένες συγκριτικά με το
Φεβρουάριος 2012
Σελ. 30 από 51
2010, ενώ η μείωση τους ξεπερνά το 115% συγκριτικά με το 2009. Όσον αφορά το μέλλον τους, αλλά και το μέλλον της χώρας (επόμενοι 12 μήνες), τα νοικοκυριά διατηρούν υψηλή επιφυλακτικότητα, αν όχι απαισιοδοξία. Οι δείκτες προσδοκιών για την κατάσταση του νοικοκυριού τους επόμενους 12 μήνες είναι κατά 28,81% μειωμένος συγκριτικά με την αντίστοιχη περίοδο του 2010, ενώ ο αντίστοιχος δείκτης για τη μελλοντική κατάσταση της χώρας είναι κατά 18,57% μειωμένος συγκριτικά με το 2010. Τα νοικοκυριά είναι περισσότερο απαισιόδοξα για την κατάσταση τους, συγκριτικά με την κατάσταση της χώρας, αλλά η αισιοδοξία τους μειώνεται πολύ ταχύτερα όσον αφορά τη δική τους μελλοντική κατάσταση έναντι αυτής της χώρας.
Διάγραμμα 4.4: Δείκτες Καταναλωτικών Προσδοκιών 0 -10 -20 -30 -40 -50 -60
-47 -51 -58
-70
-61
-61 -67 -67
-72
-69
-80
-72
-67 -66 -70
-75
-90
-69 -75
-71
-74 -82
-77
-84
Δείκτης Προσδοκιών Καταναλωτών
Ενότητα 5: Αναπτυξιακά Μεγέθη 5.1 Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν
Ο Πίνακας 5.1 παρουσιάζει την εξέλιξη του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος σε τρέχουσες και σταθερές τιμές (σταθερές τιμές 2005). Τα στοιχεία δείχνουν πως η χώρα βρίσκεται σε βαθιά ύφεση είτε μελετηθεί το ΑΕΠ σε τρέχουσες, είτε σε σταθερές τιμές. Για το Γ’ Τρίμηνο του 2011 η ύφεση αγγίζει το 5,0% παρουσιάζοντας σχετική βελτίωση συγκριτικά με το Α’ και το Β’ Τρίμηνο του 2011. Πρέπει να σημειωθεί πως ιστορικά το Γ’ Τρίμηνο κάθε έτους το
Φεβρουάριος 2012
Σελ. 31 από 51
ΑΕΠ της χώρας εμφανίζει τις μεγαλύτερες τιμές του, καθώς σε αυτό περιλαμβάνονται και οι καλοκαιρινοί μήνες που λόγω τουριστικής κίνησης αυξάνουν τα εθνικά μεγέθη.
Πίνακας 5.1: Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν % Μεταβολή ως Σε προς το σταθερές αντίστοιχο 3μηνο τιμές του 2005 προηγούμενου έτους Α Τρίμηνο 2006 46.679 4,4 Β Τρίμηνο 2006 51.131 7,4 Γ Τρίμηνο 2006 53.021 3,9 Δ Τρίμηνο 2006 52.920 6,5 Α Τρίμηνο 2007 49.107 5,2 Β Τρίμηνο 2007 52.647 3,0 Γ Τρίμηνο 2007 54.980 3,7 Δ Τρίμηνο 2007 53.121 0,4 Α Τρίμηνο 2008 49.188 0,2 Β Τρίμηνο 2008 52.928 0,5 Γ Τρίμηνο 2008 54.972 0,0 Δ Τρίμηνο 2008 52.438 -1,3 Α Τρίμηνο 2009 47.024 -4,4 Β Τρίμηνο 2009 50.605 -4,4 Γ Τρίμηνο 2009 53.063 -3,5 Δ Τρίμηνο 2009 52.022 -0,8 Α Τρίμηνο 2010 47.202 0,4 Β Τρίμηνο 2010 50.228 -0,7 Γ Τρίμηνο 2010 50.605 -4,6 Δ Τρίμηνο 2010 47.549 -8,6 Α Τρίμηνο 2011 43.273 -8,3 Β Τρίμηνο 2011 46.496 -7,4 Γ Τρίμηνο 2011 48.095 -5,0
Σε τρέχουσες τιμές
% Μεταβολή ως προς το αντίστοιχο 3μηνο του προηγούμενου έτους
47.871 52.127 54.473 54.423 51.148 55.552 58.606 57.465 54.250 58.785 61.533 58.353 51.638 58.611 60.247 61.145 53.841 58.099 59.559 55.820 50.136 54.864 57.354
8,0 9,5 6,9 8,5 6,8 6,6 7,6 5,6 6,1 5,8 5,0 1,5 -4,8 -0,3 -2,1 4,8 4,3 -0,9 -1,1 -8,7 -6,9 -5,6 -3,7
Η απεικόνιση της μεταβολής των ανωτέρω μεγεθών συγκριτικά με το αντίστοιχο τρίμηνο του προηγούμενου έτους, φαίνεται στο Διάγραμμα 5.1 όπου και παρουσιάζεται το ΑΕΠ από το 2006. Είναι εμφανές πως από τις αρχές του 2010, όπου η προηγούμενη κυβέρνηση ξεκίνησε να εφαρμόζει την οικονομική της πολιτική και ειδικά από το Β’ Τρίμηνο του 2010, η χώρα έχει εισέλθει στη σκληρότερη φάση της ύφεσης. Η αλλαγή οικονομικής πολιτικής προκειμένου να βγει η χώρα από τη κατάσταση αυτή, θεωρείται επιβεβλημένη. Η κατάσταση στα τέλη του 2011, εμφανίζεται βελτιωμένη συγκριτικά με την αντίστοιχη στην αρχή του έτους.
Φεβρουάριος 2012
Σελ. 32 από 51
Διάγραμμα 5.1: Τάση Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος 15,0
9,5
10,0
8,5
8,0
6,9 7,4
5,0
6,8 6,6
7,6 6,1
3,9
0,0
4,8
4,3
5,6
5,2 4,4
5,8 5,0
6,5
3,0
3,7
1,5
-0,7
-0,3 0,4 0,2 0,5 0,0 -1,3
-1,1
0,4 -0,9 -0,8
-2,1
-3,7 -5,6
-3,5
-5,0 -4,8
-4,4
-4,6
-6,9
-8,6 -10,0
-8,3
-5,0 -7,4
% Μεταβολή ως προς το αντίστοιχο 3μηνο του προηγούμενου έτους - σε σταθερές τιμές 2005 % Μεταβολή ως προς το αντίστοιχο 3μηνο του προηγούμενου έτους - σε τρέχουσες τιμές
5.2 Λιανικό Εμπόριο
Το λιανικό εμπόριο βρίσκεται σε πτωτική τάση από την έναρξη του 2011. Ο Γενικός Δείκτης βρίσκεται στο -8,9% συγκριτικά με την αντίστοιχη περίοδο του 2010. Μεγαλύτερη πτώση παρουσιάζουν οι τομείς που σχετίζονται με την ένδυση και υπόδηση, καθώς και με τα είδη διατροφής – ποτά – καπνό. Τα βιβλία και χαρτικά παρόλο που βρίσκονταν σε μεγάλη πτώση από την αρχή του έτους, παρουσιάζουν σημαντική αύξηση το Σεπτέμβριο κυρίως λόγω εποχικότητας, με συνεπακολουθούμενη εκ νέου μείωση τον Οκτώβριο.
Συγκριτικά με το 2010, όλοι οι επιμέρους δείκτες του λιανικού εμπορίου έχουν υποστεί μείωση. Τα είδη διατροφής – ποτά – καπνός είναι μειωμένα κατά 19,69%, τα είδη ένδυσης και υπόδησης μειωμένα κατά 29,81%, τα έπιπλα – ηλεκτρικά είδη – οικιακός εξοπλισμός είναι μειωμένα κατά 14,94% και τα βιβλία – χαρτικά – λοιπά είδη είναι μειωμένα κατά 12,80%.
Φεβρουάριος 2012
Σελ. 33 από 51
Διάγραμμα 5.2: Τάση Λιανικού Εμπορίου το 2011 συγκριτικά με το 2010 98 93
89,0
88 83 78 73 68
87,2 79,6 77,0
79,8 72,9
73,8
68,1 66,1
63
62,4
58 53 48
Γενικός Δείκτης (εκτός καυσίμων & λιπαντικών)
Είδη Διατροφής - Ποτά - Καπνός
Ένδυση - Υπόδηση
Έπιπλα - Ηλεκτρικά Είδη - Οικιακός Εξοπλισμός
Βιβλία - Χαρτικά - Λοιπά Είδη
5.3 Εμπόριο Μηχανοκίνητων Οχημάτων Ο κλάδος αυτοκινήτου και μοτοσικλέτας έχει πληγεί σημαντικά. Οι πωλήσεις τους σε επίπεδο λιανικής βρίσκονται σε ιστορικά χαμηλά, διαμορφώνοντας μία πρωτόγνωρη κατάσταση ύφεσης. Σε επίπεδο χονδρικού εμπορίου, τα επίπεδα αν και πτωτικά συγκρατούνται ακόμα σε σχετικά υψηλά επίπεδα.
Διάγραμμα 5.3: Δείκτες Λιανικού & Χονδρικού Εμπορίου Αυτοκινήτων & Μοτοσικλετών 140 120 124,8 100
130,8
114,0
119,9
120,5
118,4 106,8
95,8
80 60
125,2
75,1
103,9
106,7
90,7
95,2 76,3 69,7 61,5
40 41,6
41,6
41,4
42,5
20
38,9
0 Α τρίμ. Β τρίμ. Γ τρίμ. Δ τρίμ. Α τρίμ. Β τρίμ. Γ τρίμ. Δ τρίμ. Α τρίμ. Β τρίμ. Γ τρίμ. 2009 2009 2009 2009 2010 2010 2010 2010 2011 2011 2011 Εμπορία Αυτοκινήτων - Μοτοσικλετών
Φεβρουάριος 2012
Χοδρικό Εμπόριο
Σελ. 34 από 51
5.4 Κατασκευαστικός Τομέας
Ο κατασκευαστικός τομέας έχει πληγεί σημαντικά. Ο Γενικός Δείκτης έχει μειωθεί από 89,3 το Α Τρίμηνο του 2009 σε 57,8 το Γ’ Τρίμηνο του 2011. Η κατασκευαστική δραστηριότητα μειώθηκε κατά 8,25% συγκριτικά με το Γ τρίμηνο του 2010, ενώ η μείωση συγκριτικά με την αντίστοιχη περίοδο 2009 υπήρξε 42,26%. Όσον αφορά τα οικοδομικά έργα παρατηρείται μείωση της τάξεως του 41% συγκριτικά με το Γ Τρίμηνο του 2010, ενώ στα έργα πολιτικού μηχανικού παρατηρείται αύξηση για την αντίστοιχη περίοδο της τάξεως του 4,82%. Μέσα σε δύο χρόνια λοιπόν η κατασκευαστική δραστηριότητα έχει υποστεί σημαντική συρρίκνωση. Πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι ο κατασκευαστικός κλάδος δρα πολλαπλασιαστικά στην οικονομική δραστηριότητα καθώς «κινητοποιεί» και «ενεργοποιεί» πολλαπλούς κλάδους. Τα αποτελέσματα της μείωσης της κατασκευαστικής δραστηριότητας συνετέλεσαν σημαντικά στην διαμόρφωση υφεσιακού κλίματος και στη μείωση του ΑΕΠ.
Διάγραμμα 5.4: Κατασκευές σε σταθερές τιμές (2005 = 100) 180
163,5 149,8
160
137,7 140 120
119,6
119,5
111,2 112,2
100
106,8 100,1
89,3 77,4 69,0
77,5
77,0
80 60
97,9
93,4
85,1
78,8 65,2
63,0
68,5
79,5
57,8
42,9
53,1
40
62,6
49,4 34,8
20
49,4
42,4 24,8
23,4
20,5
Α τρίμ. 2011
Β τρίμ. 2011
Γ τρίμ. 2011
0 Α τρίμ. 2009
Β τρίμ. 2009
Γ τρίμ. 2009
Γενικός Δείκτης
Δ τρίμ. 2009
Α τρίμ. 2010
Β τρίμ. 2010
Γ τρίμ. 2010
Οικοδομικά Έργα (κτίρια)
Δ τρίμ. 2010
Έργα Πολιτικού Μηχανικού
Η ιδιωτική οικοδομική δραστηριότητα ξεκίνησε (Ιανουάριος 2011) μειωμένη κατά 71,5% συγκριτικά με την αντίστοιχη περίοδο του 2010 και παρόλο που η κατάσταση βελτιώθηκε με την πάροδο του έτους, παραμένει σημαντικά μειωμένη συγκριτικά με την αντίστοιχη περσυνή (-44,6% τον Ιούνιο του 2011). Αρνητική είναι η εικόνα και από την παραγωγή τσιμέντου στη χώρα. Η παραγωγή τον Ιανουάριο του 2011 ξεκινά σε χαμηλότερα επίπεδα από ότι το 2010 (-8,1%). Η μειωμένη κατασκευαστική δραστηριότητα κατά τη διάρκεια της χρονιάς οδηγεί σε Φεβρουάριος 2012
Σελ. 35 από 51
συστηματική μείωση της παραγωγής τσιμέντου, με αποτέλεσμα τον Αύγουστο του 2011 η παραγωγή να υπολείπεται κατά 37,3% της αντίστοιχης του 2010.
Διάγραμμα 5.5: Αθροιστικά Αποτελέσματα στην Κατασκευαστική Δραστηριότητα 0
-8,1
-10
-19,4
-20
-27,3 -32,7
-30
-34,9
-35,8
-46,1
-44,6
-37,3
-35,4
-40 -50 -49,8
-60 -59,9
-70 -80
-54,2
-71,5
Ιδιωτική Οικονομική Δραστηρίοτητα Σύνολο Χώρας (όγκος σε χιλ. κυβ. μέτρα) Παραγωγή Τσιμέντου (όγκος σε χιλ. τόνους)
5.5 Βιομηχανική Παραγωγή
Η βιομηχανική παραγωγή της χώρας έχει υποστεί καθίζηση, με κάποιους τομείς να ανθίστανται καλύτερα από κάποιους άλλους. Ο Γενικός Δείκτης Βιομηχανικής Παραγωγής έχει πέσει από το 86,4 τον Μάρτιο του 2010, στο 74,7 το Νοέμβριο του 2011. Μόνο το τελευταίο έτος η μείωση της βιομηχανικής παραγωγής ήταν της τάξεως του 7,78%. Όσον αφορά τους επιμέρους βιομηχανικούς τομείς παραγωγής πάνω από το γενικό δείκτη κυμαίνονται μόνο οι τομείς ενέργειας και μη διαρκών καταναλωτικών αγαθών, που είναι και οι τομείς που αφορούν την καθημερινότητα των περισσότερων πολιτών. Βεβαίως ακόμα και στους τομείς αυτούς η μείωση συγκριτικά με την αντίστοιχη περίοδο του 2010 είναι σημαντική και αγγίζει το 5,15% στην ενέργεια και το 4,94% στα μη διαρκή καταναλωτικά αγαθά.
Όσον αφορά τους υπόλοιπους τομείς (ενδιάμεσα αγαθά, κεφαλαιουχικά αγαθά και διαρκή αγαθά), αυτοί κυμαίνονται κάτω του γενικού δείκτη. Οι τομείς αυτοί δραστηριοποιούνται στην παραγωγή αγαθών που χρησιμεύουν είτε στην παραγωγή άλλων προϊόντων, είτε ως κεφαλαιουχικά αγαθά, είτε ως αγαθά διαρκή. Η μείωση στους τομείς αυτούς συγκριτικά με το 2010 είναι της τάξεως του 12,38% για τα ενδιάμεσα αγαθά, του 14,24% για τα κεφαλαιουχικά αγαθά και του 15,70% για τα διαρκή καταναλωτικά αγαθά.
Φεβρουάριος 2012
Σελ. 36 από 51
Πίνακας 5.2: Βιομηχανική Παραγωγή (2005 = 100) Βιομηχανική Παραγωγή (2005 = 100) Διαρκή Μη Διαρκή Γενικός Ενδιάμεσα Κεφαλαιουχικά Ενέργεια Καταναλωτικά Καταναλωτικά Δείκτης Αγαθά Αγαθά Αγαθά Αγαθά Μάρτιος 2010 Απρίλιος 2010 Μάιος 2010 Ιούνιος 2010 Ιούλιος 2010 Αύγουστος 2010 Σεπτέμβριος 2010 Οκτώβριος 2010 Νοέμβριος 2010 Δεκέμβριος 2010 Ιανουάριος 2011 Φεβρουάριος 2011 Μάρτιος 2011 Απρίλιος 2011 Μάιος 2011 Ιούνιος 2011 Ιούλιος 2011 Αύγουστος 2011 Σεπτέμβριος 2011 Οκτώβριος 2011 Νοέμβριος 2011
86,4 82,6 87,0 91,7 92,3 83,9 85,1 82,9 81,0 80,7 73,9 78,2 79,1 73,6 78,1 79,0 89,7 74,4 83,9 71,7 74,7
90,1 83,1 89,7 97,8 104,2 104,7 93,0 88,0 87,4 87,6 86,8 89,0 83,1 71,1 80,5 79,6 100,3 91,5 90,2 76,4 82,9
82,4 81,8 87,3 87,4 82,3 61,8 76,5 81,5 80,0 67,2 69,2 74,7 75,0 71,5 74,7 77,2 76,9 52,4 76,1 70,1 70,1
54,4 49,2 53,1 58,5 49,6 42,3 58,0 59,0 61,8 97,8 32,4 40,0 53,9 50,7 48,9 50,5 55,4 35,6 59,7 52,3 53,0
81,3 71,2 69,8 74,7 68,4 37,2 73,5 72,5 66,9 63,1 46,2 56,4 66,3 58,0 59,7 59,9 65,4 34,3 66,2 54,2 56,4
97,3 95,6 96,1 100,7 103,2 97,1 93,7 86,4 81,0 81,2 77,2 81,6 87,9 89,4 90,6 92,4 102,9 90,1 93,5 75,1 77,0
Τα στοιχεία αυτά καταδεικνύουν ότι μικρότερη πτώση στη βιομηχανική παραγωγή έχουν οι τομείς που σχετίζονται περισσότερο προϊόντα καθημερινής κατανάλωσης και την ενέργεια, ενώ μεγαλύτερη είναι η πτώση σε τομείς που σχετίζονται με ενδιάμεσα, κεφαλαιουχικά και διαρκή αγαθά.
Φεβρουάριος 2012
Σελ. 37 από 51
Διάγραμμα 5.6: Βιομηχανική Παραγωγή (2005 = 100) 120
100
80
60
40
20
0
Γενικός Δείκτης
Ενέργεια
Ενδιάμεσα Αγαθά
Κεφαλαιουχικά Αγαθά
Διαρκή Καταναλωτικά Αγαθά
Μη Διαρκή Καταναλωτικά Αγαθά
Παρά τη πτώση στη βιομηχανική παραγωγή, ο κύκλος εργασιών εμφανίζεται να έχει σταθεροποιηθεί τους δύο τελευταίους μήνες. Σε επίπεδο γενικού δείκτη συγκριτικά με την αντίστοιχη περίοδο του 2010 παρουσιάζεται οριακή μείωση της τάξεως του 0,92% η οποία οφείλεται σε μεγαλύτερο βαθμό στη μείωση του κύκλου εργασιών στο εξωτερικό κατά 9,77%, την ώρα που ο κύκλος εργασιών στο εσωτερικό αυξάνεται οριακά κατά 0,32%. Όσον αφορά τη μείωση του κύκλου εργασιών στη βιομηχανία που προέρχεται από τις εξαγωγές, αυτή προέρχεται κυρίως από τη μείωση του κύκλου εργασιών εκτός ζώνης ευρώ κατά 11,10% και λιγότερο από τη μείωση του κύκλου εργασιών εντός της ευρωζώνης κατά 5,82%. Διαγραμματικά τα αποτελέσματα φαίνονται στο Διάγραμμα 5.7.
Φεβρουάριος 2012
Σελ. 38 από 51
Πίνακας 5.3: Κύκλος Εργασιών στη Βιομηχανική Παραγωγή κατά Αγορά(2005 = 100) Κύκλος Εργασιών στη Βιομηχανία (2005 = 100)
Μάρτιος 2010 Απρίλιος 2010 Μάιος 2010 Ιούνιος 2010 Ιούλιος 2010 Αύγουστος 2010 Σεπτέμβριος 2010 Οκτώβριος 2010 Νοέμβριος 2010 Δεκέμβριος 2010 Ιανουάριος 2011 Φεβρουάριος 2011 Μάρτιος 2011 Απρίλιος 2011 Μάιος 2011 Ιούνιος 2011 Ιούλιος 2011 Αύγουστος 2011 Σεπτέμβριος 2011 Οκτώβριος 2011 Νοέμβριος 2011
Φεβρουάριος 2012
Σύνολο Αγοράς
Εγχώρια Αγορά
Εξωτερική Αγορά
Εξωτερική αγορά: ζώνη ευρώ
Εξωτερική αγορά: εκτός ζώνης ευρώ
114,8 98,6 107,9 112,7 105,6 103,0 92,0 114,7 108,5 117,6 96,9 98,3 123,6 111,6 118,7 114,2 125,8 105,9 109,3 107,4 107,5
110,4 93,8 93,0 101,2 98,4 90,0 86,8 101,9 95,2 102,8 86,9 91,8 102,2 94,9 92,9 94,9 104,4 93,2 92,8 88,2 95,5
134,8 119,1 158,3 154,4 132,9 148,0 112,5 158,6 155,6 168,9 130,9 122,5 195,3 168,1 202,6 178,9 196,7 149,1 162,6 164,1 140,4
136,6 119,4 136,8 130,1 132,0 114,3 101,1 152,2 147,8 149,0 118,4 154,2 162,7 166,4 170,6 163,1 157,9 137,4 141,2 161,0 139,2
133,7 121,5 172,7 173,4 136,6 168,9 120,3 165,8 161,3 180,4 138,9 107,2 218,5 171,2 224,9 191,2 222,5 158,1 177,1 167,2 143,4
Σελ. 39 από 51
Διάγραμμα 5.7: Κύκλος Εργασιών στη Βιομηχανική Παραγωγή κατά Αγορά(2005 = 100) 230 210 190 170 150 130 110 90 70
Σύνολο Αγοράς
Εγχώρια Αγορά
Εξωτερική αγορά: ζώνη ευρώ
Εξωτερική αγορά: εκτός ζώνης ευρώ
Εξωτερική Αγορά
Όσον αφορά τις νέες παραγγελίες μετά από μία πτωτική πορεία τον Ιούλιο του 2011, η κατάσταση σταθεροποιείται τον Αύγουστο και το Σεπτέμβριο του 2011, ενώ εμφανίζεται αύξηση το Νοέμβριο του 2011. Είναι χαρακτηριστικό πως οι παραγγελίες της εγχώριας αγοράς υπολείπονται σημαντικά του γενικού δείκτη, ενώ αυτές της εξωτερικής αγοράς τον υποσκελίζουν. Συγκριτικά με το 2010 εν τούτοις οι νέες παραγγελίες είναι μειωμένες κατά 10,53% εξαιτίας της μεγάλης μείωσης των παραγγελιών της εγχώριας αγοράς (μείωση 34,70%). Οι παραγγελίας από τις αγορές του εξωτερικού παρουσιάζουν αύξηση 7,25%.
Φεβρουάριος 2012
Σελ. 40 από 51
Διάγραμμα 5.8: Νέες Παραγγελίες στη Βιομηχανία (2005 = 100) 137,3
140
134,7
133,6 124,1 115,7
120
113,8 107,4 104,6
107,1
115,7
112,9 103,5
104,3 93,9
93,8
84,8 88,0
80 82,8
95,5
71,8
93,1 85,2
82,8 81,9
78,5
78,2
92,0
83,9 85,3
82,5
60
89,1 90,5 90,1
90,5
97,6 87,2 86,1
114,6
104,5
98,4 95,9
100
133,1
131,3 131,0
135,8 134,5
82,9
85,8
70,5 75,7 66,7
68,7 69,8 69,3
74,9 73,9 75,1
70,5
64,6
61,7 55,6
55,7
40
Σύνολο Αγοράς
Εγχώρια Αγορά
Εξωτερική Αγορά
Το Διάγραμμα 5.9 παρουσιάζει τη σχέση μεταξύ βιομηχανικής παραγωγής και νέων παραγγελιών. Είναι εμφανές ότι μετά τον Οκτώβριο του 2009 η βιομηχανική παραγωγή υπολείπεται των παραγγελιών, όχι σε απόλυτα νούμερα, αλλά σαν τάση.
Φεβρουάριος 2012
Σελ. 41 από 51
Διάγραμμα 5.9: Νέες Παραγγελίες στη Βιομηχανία (2005 = 100) 110
100
90
80
70
60
Ιανουάριος 2009 Φεβρουάριος 2009 Μάρτιος 2009 Απρίλιος 2009 Μάιος 2009 Ιούνιος 2009 Ιούλιος 2009 Αύγουστος 2009 Σεπτέμβριος 2009 Οκτώβριος 2009 Νοέμβριος 2009 Δεκέμβριος 2009 Ιανουάριος 2010 Φεβρουάριος 2010 Μάρτιος 2010 Απρίλιος 2010 Μάιος 2010 Ιούνιος 2010 Ιούλιος 2010 Αύγουστος 2010 Σεπτέμβριος 2010 Οκτώβριος 2010 Νοέμβριος 2010 Δεκέμβριος 2010 Ιανουάριος 2011 Φεβρουάριος 2011 Μάρτιος 2011 Απρίλιος 2011 Μάιος 2011 Ιούνιος 2011 Ιούλιος 2011 Αύγουστος 2011 Σεπτέμβριος 2011 Οκτώβριος 2011 Νοέμβριος 2011
50
Νέες Παραγγελίες
Βιομηχανική Παραγωγή
5.6 Δείκτες Κύκλου Εργασιών σε Διάφορους Κλάδους
Οι κλάδοι υπηρεσιών παρουσιάζουν μικτά αποτελέσματα. Ο κλάδος των τηλεπικοινωνιών παρουσιάζει κάμψη, που για την περίοδο Γ Τριμήνου 2010 – Γ Τριμήνου 2011 είναι της τάξεως του 10,30%. Οι νομικές – λογιστικές και λοιπές συμβουλευτικές υπηρεσίες αντίθετα παρουσιάζουν αύξηση της τάξεως του 5,40% για την ίδια περίοδο. Κάμψη παρουσιάζει και ο κλάδος που αφορά τις δραστηριότητες αρχιτεκτόνων και μηχανικών, η οποία για την περίοδο Γ Τριμήνου 2010 – Γ Τριμήνου 2011 είναι της τάξεως του 15,84%. Οριακή μείωση παρουσιάζει και ο κλάδος των υπηρεσιών διαφήμισης και ερευνών αγοράς, όπου η δραστηριότητα έχει μειωθεί κατά 1,61%.
Φεβρουάριος 2012
Σελ. 42 από 51
Διάγραμμα 5.10: Δείκτες Κύκλου Εργασιών σε Διάφορους Κλάδους (2005 = 100) 180 160 140 120 100 80 60 40 20 0 Α τρίμ. 2009
Β τρίμ. 2009
Γ τρίμ. 2009
Δ τρίμ. 2009
Α τρίμ. 2010
Β τρίμ. 2010
Γ τρίμ. 2010
Δ τρίμ. 2010
Α τρίμ. 2011
Β τρίμ. 2011
Γ τρίμ. 2011
Τηλεπικοινωνίες Νομικές - Λογιστικές & Λοιπές Συμβουλευτικές Υπηρεσίες Δραστηριότητες Αρχιτεκτόνων - Μηχανικών Υπηρεσίες Διαφήμισης & Έρευνας Αγοράς
5.7 Τουρισμός
Η τουριστική κίνηση αποτελεί ένα σημαντικό κομμάτι της ελληνικής οικονομίας. Το 2011 η τουριστική κίνηση υπήρξε αυξημένη συγκριτικά με το 2010. Συγκεκριμένα, μέχρι τον Αύγουστο του 2011 η τουριστική κίνηση υπήρξε αυξημένη κατά 7,2 συγκριτικά με το 2010, ενώ για τους 3 βασικούς ταξιδιωτικούς μήνες η αύξηση των ταξιδιωτικών εισπράξεων ήταν 9,75 τον Ιούνιο, 13,99 του Ιούλιο και 4,80 τον Αύγουστο.
Μέχρι το Β Τρίμηνο του 2011 όμως οι ξενοδοχειακές διανυκτερεύσεις ήταν μειωμένες κατά 9,3% συγκριτικά με την αντίστοιχη περίοδο του 2010, ενώ οι αφίξεις των τουριστών ήταν αυξημένες κατά 13,9% μέχρι τον Ιούλιο του 2011. Το μοντέλο λοιπόν του ελληνικού τουρισμού που φαίνεται να διαμορφώθηκε μέχρι τον Ιούλιο του 2011 περιλάμβανε περισσότερες αφίξεις τουριστών, με λιγότερες διανυκτερεύσεις (ενδεχόμενη αύξηση κρουαζιερόπλοιων ή και του μοντέλου ενοικίασης κατοικιών) αλλά με καλύτερα αποτελέσματα όσων αφορά τις ταξιδιωτικές εισπράξεις.
Φεβρουάριος 2012
Σελ. 43 από 51
Διάγραμμα 5.11: Ταξιδιωτικές Εισπράξεις σε Τιμές 2005 2500
2246
2143 2000
2096
1839
1500 1166
1402
1280
1000 774
800
699
500 313 0
198
144
138
324
134 166
Ταξιδιωτικές Εισπράξεις σε τιμές 2005
Ο Πίνακας 5.4 και το Διάγραμμα 5.12 παρουσιάζουν τις τιμές και τις ετήσιες μεταβολές του δείκτη κύκλου εργασιών στον τομέα υπηρεσιών παροχής καταλύματος και εστίασης. Η πτώση στον κλάδο εμφανίστηκε το 2009, ενώ το 2011 παρουσιάζεται σημαντική αύξηση.
Πίνακας 5.4: Δείκτης Κύκλου Εργασιών στον Τομέα Υπηρεσιών Παροχής Καταλύματος και Εστίασης (2005 = 100) Α τρίμηνο 2009 59,1 Β τρίμηνο 2009 109,4 Γ τρίμηνο 2009 171,2 Δ τρίμηνο 2009 74,6 Α τρίμηνο 2010 60,8 Β τρίμηνο 2010 98,2 Γ τρίμηνο 2010 158,4 Δ τρίμηνο 2010 62,8 Α τρίμηνο 2011 48,3 Β τρίμηνο 2011 96,0 Γ τρίμηνο 2011 156,5
Φεβρουάριος 2012
Σελ. 44 από 51
Διάγραμμα 5.12: Ετήσιες Μεταβολές Δείκτη Κύκλου Εργασιών στον Τομέα Υπηρεσιών Παροχής Καταλύματος και Εστίασης 15,00 10,00 5,00 0,00 -5,00 -10,00 -15,00 -20,00 Γ τρίμηνο 2011
Β τρίμηνο 2011
Δ τρίμηνο 2010
Α τρίμηνο 2011
Γ τρίμηνο 2010
Β τρίμηνο 2010
Α τρίμηνο 2010
Γ τρίμηνο 2009
Δ τρίμηνο 2009
Β τρίμηνο 2009
Α τρίμηνο 2009
Δ τρίμηνο 2008
Γ τρίμηνο 2008
Β τρίμηνο 2008
Δ τρίμηνο 2007
Α τρίμηνο 2008
Γ τρίμηνο 2007
Β τρίμηνο 2007
Α τρίμηνο 2007
Γ τρίμηνο 2006
Δ τρίμηνο 2006
Β τρίμηνο 2006
Α τρίμηνο 2006
-25,00
5.8 Κίνηση Χρηματοδοτικών Μέσων
Οι άμεσες επενδύσεις κινούνται σε χαμηλά επίπεδα. Είναι ενδεικτικό ότι το έτος 2011 υπάρχει σημαντική υστέρηση έναντι των 2 προηγούμενων ετών. Το 2011 μάλιστα η ροή των άμεσων επενδύσεων είναι αρνητική για τη χώρα.
Διάγραμμα 5.11: Άμεσες Επενδύσεις 1.670 1.500 884
1.000 782 500 0 -500
72 -28 -112
-1.000 -1.500
1.599
1.369 1.336
1.077
1.092
590 83
26
-85
1.062
1.733
323
258
363
-93
-98 -164
-321 -582
-703
-567 -1.249
1
-105
-1.289 -1.409
-2.000
2009
Φεβρουάριος 2012
2010
2011
Σελ. 45 από 51
Οι επενδύσεις χαρτοφυλακίου με τη σειρά τους κινούνται σε χαμηλά επίπεδα συγκριτικά με το 2009, αλλά σε περίπου ίδια επίπεδα με το 2010. Στα δύο αυτά έτη η αθροιστική κίνηση των επενδύσεων χαρτοφυλακίου είναι αρνητική.
Διάγραμμα 5.12: Επενδύσεις χαρτοφυλακίου 40.000 33.172 30.000 20.000 10.000
19.114
15.260
0 -829 -10.000
24.956
28.666
21.365
9.112 4.003
23.803
23.991
15.796
1.631
5.530
8.135 -2.151
-44 -5.666
-4.701
-6.320 -4.898 -9.127 -9.055 -10.639 -8.783
-20.000
-18.484 -18.723
-21.061
-21.231 -24.524
-30.000
2009
2010
2011
5.9 Εισαγωγές – Εξαγωγές
Ο Πίνακας 5.13 παρουσιάζει το εμπορικό ισοζύγιο της χώρας από τον Ιανουάριο 2009 μέχρι και τον Αύγουστο 2011. Οι εξαγωγές παρουσιάζονται αυξημένες και οι εισαγωγές μειωμένες, αλλά η μεταξύ τους διαφορά παραμένει ιδιαίτερα σημαντική.
Φεβρουάριος 2012
Σελ. 46 από 51
Πίνακας 5.5: Εμπορικό Ισοζύγιο (ποσά σε εκατ. ευρώ)
Ισοζύγιο
Εξαγωγές
Εισαγωγές
Εμπορικό Ισοζύγιο χωρίς Καύσιμα
Ιανουάριος 2009 Φεβρουάριος 2009 Μάρτιος 2009 Απρίλιος 2009 Μάιος 2009 Ιούνιος 2009 Ιούλιος 2009 Αύγουστος 2009 Σεπτέμβριος 2009 Οκτώβριος 2009 Νοέμβριος 2009 Δεκέμβριος 2009 Γενικός Δείκτης 2009 Ιανουάριος 2010 Φεβρουάριος 2010 Μάρτιος 2010 Απρίλιος 2010 Μάιος 2010 Ιούνιος 2010 Ιούλιος 2010 Αύγουστος 2010 Σεπτέμβριος 2010 Οκτώβριος 2010 Νοέμβριος 2010 Δεκέμβριος 2010 Γενικός Δείκτης 2010 Ιανουάριος 2011 Φεβρουάριος 2011 Μάρτιος 2011 Απρίλιος 2011 Μάιος 2011 Ιούνιος 2011 Ιούλιος 2011 Αύγουστος 2011
-2.903 -2.473 -2.334 -2.666 -2.439 -2.548 -2.955 -2.278 -2.598 -2.382 -2.412 -2.773 -30.760 -3.076 -2.466 -2.739 -2.528 -2.247 -2.269 -2.695 -2.030 -2.281 -2.210 -2.342 -1.457 -28.280 -3.232 -2.364 -2.014 -2.262 -2.251 -2.086 -2.561 -2.170
1.158 1.182 1.320 1.200 1.253 1.328 1.337 1.236 1.327 1.292 1.215 1.469 15.318 1.040 1.072 1.394 1.299 1.361 1.567 1.543 1.358 1.494 1.511 1.513 1.869 17.082 1.399 1.226 1.705 1.607 1.789 1.741 1.879 1.835
4.061 3.655 3.654 3.867 3.692 3.875 4.292 3.514 3.925 3.674 3.627 4.242 46.078 4.117 3.539 4.133 3.827 3.608 3.836 4.237 3.388 3.775 3.721 3.855 3.326 45.361 4.630 3.590 3.719 3.869 4.041 3.828 4.440 4.004
-2.084 -1.897 -1.796 -2.041 -1.917 -2.027 -2.246 -1.458 -2.002 -1.698 -1.847 -2.152 -23.164 -2.008 -1.723 -1.854 -1.901 -1.688 -1.710 -1.670 -1.306 -1.415 -1.450 -1.543 -1.446 -19.652 -1.565 -1.298 -1.415 -1.213 -1.579 -1.549 -1.477 -1.210
5.10 Αξία Χρηματιστηριακών Συναλλαγών
Το Διάγραμμα 5.13 παρουσιάζει την πορεία του γενικού δείκτη του ΧΑ από τον Ιανουάριο του 2009 μέχρι το Σεπτέμβριο του 2011. Η καθοδική πορεία του δείκτη ξεκινά το Σεπτέμβριο του 2009
Φεβρουάριος 2012
Σελ. 47 από 51
Διάγραμμα 5.13: Γενικός Δείκτης Χρηματιστηρίου Αθηνών 2.686
2.661 2.500
2.327 2.054
2.000
2.466 2.362
2.263 2.196
2.067
2.210 2.048
1.780
1.870 1.682 1.555 1.547 1.593
1.913
1.684
1.551
1.500 1.536
1.435
1.471
1.434
1.535
1.420
1.279
1.309
1.204
1.000 916 798 Σεπτέμβριος 2011
Ιούλιος 2011
Αύγουστος 2011
Μάιος 2011
Ιούνιος 2011
Μάρτιος 2011
Απρίλιος 2011
Ιανουάριος 2011
Φεβρουάριος 2011
Νοέμβριος 2010
Δεκέμβριος 2010
Οκτώβριος 2010
Σεπτέμβριος 2010
Ιούλιος 2010
Αύγουστος 2010
Μάιος 2010
Ιούνιος 2010
Μάρτιος 2010
Απρίλιος 2010
Ιανουάριος 2010
Φεβρουάριος 2010
Νοέμβριος 2009
Δεκέμβριος 2009
Οκτώβριος 2009
Σεπτέμβριος 2009
Ιούλιος 2009
Αύγουστος 2009
Μάιος 2009
Ιούνιος 2009
Μάρτιος 2009
Απρίλιος 2009
Ιανουάριος 2009
Φεβρουάριος 2009
500
Η αξία των χρηματιστηριακών συναλλαγών το 2011 υπολείπεται σημαντικά των αντίστοιχων τα έτη 2009 και 2010, καταδεικνύοντας των κατάσταση στην οποία έχει βρεθεί η ελληνική οικονομία και οι εισηγμένες στο χρηματιστήριο εταιρείες.
Διάγραμμα 5.14: Επενδύσεις χαρτοφυλακίου 50.794 50.000
46.145 40.590
40.000
34.310
31.257
33.422
35.077
30.000 28.670 20.000 17.986 10.000 0
2009
Φεβρουάριος 2012
2010
2011
Σελ. 48 από 51
5.11 Χρηματοδότηση Εγχώριων Επιχειρήσεων από Εγχώρια ΝΧΙ
Το Διάγραμμα 5.15 παρουσιάζει τη χρηματοδότηση που έλαβαν οι εγχώριες επιχειρήσεις από εγχώρια ΝΧΙ. Ο όγκος χρηματοδότησης είναι σε συνεχή καθοδική τάση από τον Ιανουάριο του 2010, οδηγώντας ουσιαστικά σε έλλειψη ρευστότητας στην αγορά και σε σημαντικά προβλήματα την επιχειρηματική δραστηριότητα.
Διάγραμμα 5.15: Χρηματοδότηση Εγχώριων Επιχειρήσεων από Εγχώρια ΝΧΙ 137.000 135.285
135.000 133.000
134.376 133.182
132.994
132.924 132.718
132.796
132.575
131.000
131.690
132.234
131.530
129.000 127.000 126.525
125.452
125.000 123.361
122.999
123.543
123.000
122.772
122.287
122.894
121.000 120.934
121.352
Ιούλιος 2011
Αύγουστος 2011
Μάιος 2011
Ιούνιος 2011
Μάρτιος 2011
Απρίλιος 2011
Ιανουάριος 2011
Φεβρουάριος 2011
Νοέμβριος 2010
Δεκέμβριος 2010
Οκτώβριος 2010
Σεπτέμβριος 2010
Ιούλιος 2010
Αύγουστος 2010
Μάιος 2010
Ιούνιος 2010
Μάρτιος 2010
Απρίλιος 2010
Ιανουάριος 2010
Φεβρουάριος 2010
Νοέμβριος 2009
Δεκέμβριος 2009
Οκτώβριος 2009
Σεπτέμβριος 2009
Ιούλιος 2009
Αύγουστος 2009
Μάιος 2009
Ιούνιος 2009
Μάρτιος 2009
Απρίλιος 2009
Ιανουάριος 2009
Φεβρουάριος 2009
119.000
5.12 Καταθέσεις
Ο Πίνακας 5.6 παρουσιάζει τις καταθέσεις σε εγχώρια ΝΧΙ, από τον Ιανουάριο του 2009 έως και τον Αύγουστο του 2011. Είναι εμφανές ότι παρατηρείται μία συνεχή μείωση τους, στερώντας από τις ελληνικές τράπεζες την απαιτούμενη ρευστότητα, μέσω της οποίας θα μπορούσε να πραγματοποιηθεί η χρηματοδότηση της επιχειρηματικής δραστηριότητας.
Φεβρουάριος 2012
Σελ. 49 από 51
Πίνακας 5.6: Καταθέσεις σε Εγχώρια ΝΧΙ (ποσά σε εκατ. ευρώ) Σύνολο Όψεως Ιανουάριος 2009 228.576 20678,0 Φεβρουάριος 2009 229.135 20.831 Μάρτιος 2009 230.077 20.746 Απρίλιος 2009 233.782 22.923 Μάιος 2009 232.033 21.703 Ιούνιος 2009 237.261 24.854 Ιούλιος 2009 234.280 23.691 Αύγουστος 2009 236.155 24.540 Σεπτέμβριος 2009 237.583 24.676 Οκτώβριος 2009 235.264 24.091 Νοέμβριος 2009 234.252 25.340 Δεκέμβριος 2009 237.789 26.320 Γενικός Δείκτης 2009 237.789 26.320 Ιανουάριος 2010 232.640 24.347 Φεβρουάριος 2010 229.362 23.904 Μάρτιος 2010 227.200 23.566 Απρίλιος 2010 222.577 23.353 Μάιος 2010 220.106 23.058 Ιούνιος 2010 216.766 24.374 Ιούλιος 2010 212.253 22.525 Αύγουστος 2010 213.003 22.217 Σεπτέμβριος 2010 212.903 23.619 Οκτώβριος 2010 211.515 22.398 Νοέμβριος 2010 209.128 22.524 Δεκέμβριος 2010 209.521 22.865 Γενικός Δείκτης 2010 209.521 22.865 Ιανουάριος 2011 205.438 22.063 Φεβρουάριος 2011 202.815 21.057 Μάρτιος 2011 199.086 20.829 Απρίλιος 2011 196.678 20.098 Μάιος 2011 191.815 20.333 Ιούνιος 2011 188.108 21.071 Ιούλιος 2011 187.143 19.941 Αύγουστος 2011 188.574 20.211
Ταμιευτηρίου 65.526 65.570 66.557 69.222 69.329 71.094 72.080 72.881 73.232 73.104 72.720 75.811 75.811 75.628 74.853 74.292 72.943 72.069 70.595 69.797 69.371 67.785 67.813 66.082 66.706 66.706 65.552 64.428 62.102 62.080 60.569 59.446 58.552 58.493
Προθεσμίας 142.372 142.734 142.775 141.637 141.001 141.313 138.509 138.733 139.675 138.069 136.192 135.658 135.658 132.665 130.605 129.342 126.280 124.979 121.797 119.932 121.415 121.499 121.303 120.522 119.951 119.951 117.823 117.330 116.156 114.499 110.914 107.592 108.649 109.870
Το Διάγραμμα 5.16 παρουσιάζει τη ποσοστιαία μεταβολή των καταθέσεων για το έτος 2011 έναντι του έτους 2010. Σε όλη τη διάρκεια του έτους, η ποσοστιαία μεταβολή διατηρεί αρνητικό πρόσημο, καταδεικνύοντας μία σταθερή φυγή των χρημάτων των Ελλήνων καταθετών.
Φεβρουάριος 2012
Σελ. 50 από 51
Διάγραμμα 5.16: Ποσοστιαία Μεταβολή των Καταθέσεων έναντι του Έτους 2010 -8,0 -9,0
-9,0
-9,3
-9,4
-9,4
-9,5
-10,0 -10,2
-11,0 -12,0
-11,2 -11,7
-11,6 -11,9
-13,0 -14,0
-10,2
-11,3
-11,6
-11,6
-11,8 -12,9
-13,3 -13,9
-11,5
-11,8
-13,2
-12,4
-11,5
-11,7
-13,6
-13,9
-15,0 -14,9
-16,0 -17,0
Σύνολο
Φεβρουάριος 2012
-16,4
-16,0
Όψεως
Ταμιευτηρίου
-15,8
-16,1
-15,7
Προθεσμίας
Σελ. 51 από 51