LOOP BAAN architectuur
Een nieuwe baan overkomt je niet,
die creĂŤer je!
WIX factor is supporter van de PsychoSociale Arbeidsomstandigheden(PSA) campagne van het Nederlands Focal Point (TNO) en het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid met als doel het voorkomen van ziekte en (langdurige) arbeidsuitval door PSA, het vergroten van leiderschap bij leidinggevenden en het vergroten van mentale weerbaarheid, werkplezier en arbeidsproductiviteit van medewerkers.
In deze brochure schetsen we de recente ontwikkelingen op de arbeidsmarkt. Het is een korte weergave. Aansluitend vertellen we hoe je jouw levensloopbaan kan vormgeven. We streven daarbij bewust niet naar volledigheid, maar benoemen aandachtspunten: elke situatie vraagt immers een individuele benadering. Die persoonlijke aanpak (maatwerk!) vind je terug in onze werkwijze; een werkwijze die is gebaseerd op zorgvuldig onderzoek ĂŠn vijftien jaar ervaring met het adviseren en begeleiden van mensen en organisaties. Het vormgeven van je levensloopbaan noemen wij Loopbaanarchitectuur.
Robert; was fysiotherapeut maar wilde meer ‘uit zijn handen’ laten komen, hij werd aannemer.
Marijke; werkte jaren in het onderwijs en heeft zich gespecialiseerd in het werken met jongeren in de puberteit. Zij heeft nu een succesvolle eigen praktijk.
Daniel; was opgeleid tot ICT specialist maar gaf ruimte aan zijn passie, fotografie. Hij is nu succesvol fotograaf die exposities heeft in binnen en buitenland.
Martijn; hij heeft een drukke functie als Sales Representative en koos er voor om 4 dagen te werken en 2 dagen zich bezig te houden met restaureren en verkopen van ‘oldtimers’.
Jeannette; werkte op een alarmcentrale en ontdekte haar affiniteit met Chinese geneeskunde. Zij liet zich omscholen en is nu zelfstandig therapeute.
Gerard; heeft zich ontwikkeld tot SAP specialist en verhuurd zich zelf voor drie dagen in de week. Daarnaast gaat hij een zeilschool beginnen.
Kees Jan; was internationaal vrachtwagenchauffeur maar wilde meer tijd bij zijn gezin zijn. Hij is nu broeder en chauffeur bij een ambulance dienst.
(ivm privacy zijn namen gefingeerd)
4
5
Carrière, loopbaan of levensloopbaan? Inleiding Mijn oom werkte 46 jaar voor dezelfde werkgever, een elektronicafabrikant in het zuiden des lands. Hij was in die tijd geen uitzondering. Als je een goede werkgever had, was je tevreden. En zat je gebeiteld. Een leraar van mijn middelbare school adviseerde om ambtenaar te worden. Hij sprak over zekerheid en de mogelijkheid carrière te maken. Maar de tijden zijn veranderd. Zeker het afgelopen decennium is de zekerheid van inkomen veranderd. Mogelijk dat je nu denkt aan de recessie van de afgelopen jaren. Dit is echter niet de enige oorzaak van veranderingen op de arbeidsmarkt. Mensen denken anders over hun werkbare leven. Hun privéleven is sinds de jaren 70 belangrijker geworden: aandacht voor persoonlijke ontwikkeling, gelukkig zijn, het gezin en genoegdoening krijgen van je werk. Het maken van een carrière is voor een aanzienlijk aantal mensen niet meer ‘the main factor’. Bovendien: het inkomen wordt nu steeds meer door partners samen verdiend. Of het ‘carrière maken’ belangrijk voor je is of niet, de veranderingen op de arbeidsmarkt maken het noodzakelijk om bewust keuzes te maken. Loopbaanregie (of loopbaanmanagement) is noodzakelijk. Had vroeger een werkgever een zorgrol tot je pensioen, nu komen initiatief en verantwoordelijkheid steeds meer bij het individu te liggen. We spreken daarom tegenwoordig wel over ‘levensloopbaan’, waarmee je aangeeft dat het gaat om een integrale invulling van wat je met je leven doet én de rol die arbeid hierin speelt. Werkgevers denken anders over hun werkgeversrol. Ook aan de kant van werkgevers is er veel veranderd. Kern van die verandering is dat men capaciteit inhuurt wanneer het nodig is. De arbeidsverhouding wordt steeds vaker tijdelijk, de relatie is vluchtiger. Het arbeidsrecht biedt ook meer mogelijkheden om kortlopende arbeidsrelaties aan te gaan en om eenvoudiger afscheid te nemen van werknemers. Ook al werken ze al 20 jaar ‘bij de baas’.
De arbeidsmarkt in beweging Beweeg jij mee? Velen van ons zijn opgegroeid met de opvatting dat werken goed voor je is. Arbeid adelt. Je verdient er je geld mee en mogelijk draagt het bij tot een zekere status. Er zijn nog steeds veel mensen die denken in hiërarchie, die opkijken naar ‘de baas’. Op ons kantoor spreken we veel werknemers die, zeker in de leeftijdscategorie vanaf circa 45 jaar, moeite hebben met alle veranderingen. Ze hebben soms meerdere reorganisaties meegemaakt en nog steeds ervaren ze geen volledige zekerheid. Sterker nog, hun positie wordt steeds onzekerder. Het feit dat een gemiddelde werknemer in de jaren zeventig gemiddeld vier werkgevers gedurende zijn loopbaan had, en een huidige werknemer voor zijn 35ste al gemiddeld vijf werkgevers heeft gehad, is voor hen moeilijk te plaatsen. Maar we moeten er rekening mee houden dat iedereen (met enige regelmaat) moet gaan zoeken naar een andere baan en een sollicitatieprocedure moet ‘overleven’. De focus op pensioen, of dat nu met 65 of 67 jaar is, is eigenlijk ook niet meer van deze tijd. Het is niet alleen de wetgeving die veranderd is, mensen worden ook steeds ouder en vitaler. En kunnen zowel fysiek als mentaal langer doorwerken. Of beter gezegd, tot latere leeftijd actief blijven. Je focus hoeft niet op de wettelijke pensioendatum gericht te zijn maar op de vraag ‘met welke activiteiten wil ik tot op latere leeftijd bezig zijn?’. Het gaat om activiteiten (werkzaamheden) die je sociaal betrokken houden, eventueel aanvullend inkomen geven, en die je een goed gevoel geven, kortom: activiteiten die je gelukkig maken. Zeker ook door de sterke vergrijzing in Nederland is het vooruitzicht op doorwerken na je wettelijke pensioendatum een serieus scenario.
6
7
55,9%
van de werknemers van 65 jaar en ouder zijn zowel bevlogen als betrokken. bron: Effectory, het verborgen potentieel van werkend Nederland
Lees meer over bevlogenheid en betrokkenheid op onze blogpagina.
Het aantal zzp’ers (Zelfstandigen Zonder Personeel) in Nederland groeit explosief. Jaarlijks starten er tussen de 120.000 en 140.000 Nederlanders een onderneming,
95%
start als zzp’er.
Einde 2013 telde Nederland bijna 800.000 zzp’ers. Van die 800.000 is 65% man en 35% vrouw, het aantal zzp’ers met een baan in loondienst naast een onderneming is ongeveer 15%.
Bron : http://www.ikwordzzper.nl/zzp-kennisbank/cijfers-en-kengetallen/hoeveel-zzp-ers-zijn-er-in-nederland
8
9
Arbeidsmobiliteit Een term die frequent wordt aangehaald. Hiervoor spraken we over het veranderen van werkgever en het flexibel omgaan met een arbeidsrelatie, of het werken als ingehuurde kracht. Dit is externe arbeidsmobiliteit. Bij grotere organisaties, met name bij de overheid, wordt interne arbeidsmobiliteit toegepast. Je blijft in dienst van de werkgever, maar kan, meestal voor een vaste periode, veranderen van werklocatie. Je werklocatie Den Haag wordt dan Amersfoort of Groningen. Ook hier wordt verwacht dat werknemers zich plooibaar opstellen. Werken, nu en in de toekomst, vraagt flexibiliteit van de werknemer. Flexibiliteit met betrekking tot het op latere leeftijd doorwerken, meerdere malen van werkgever en werklocatie veranderen, of zelfs het afzien van werken in loondienst. Het als zelfstandige ingehuurd worden, als zzp’er aan de slag, is de trend van de afgelopen jaren. Het vraagt een ondernemende instelling: je moet jezelf nu echt gaan verkopen.
Het hoofd boven water houden Word loopbaanarchitect van je eigen loopbaan. Door alle zich snel opvolgende ontwikkelingen wordt het vormgeven van je loopbaan steeds belangrijker: werkelijk weten wat je wilt en hieraan sturing geven! Loopbaanadvies en -begeleiding zijn instrumenten die snel aan populariteit winnen. Want hoe hou je het hoofd boven water? Je kan nu zelf starten met sturing te geven aan je toekomst. Veel informatie is op internet te vinden. Met de vragenlijsten en tips hierna kan je daadwerkelijk aan de slag om ‘de touwtjes in handen te nemen’ en je focus te versterken.
Doorloop nu de volgende stappen; wat is je Bagage?, Passendheid van Arbeid, 5 Kwaliteiten, eigenschappen van een Ondernemer?, Opleiding en jouw CV. (Je kan je uitwerking ook meenemen als je een advies gesprek met ons hebt of traject volgt.)
CHRONOLOGISCHE OVERZICHT FUNCTIES:
WAT IS
JE BAGAGE
Het is belangrijk om goed in beeld te hebben wat je bagage is. Wat neem je mee aan ervaring?
Passen de functie en de organisatie bij jou? De impact van passendheid van arbeid wordt vaak onderschat. De werksituatie en sfeer zijn namelijk van grotere
Maak een chronologisch overzicht van alle (tijdelijke) functies die je hebt gehad. Ook de bijbaantjes uit je jeugd. En ook de functie die je hebt gehad bij een vereniging of bijvoorbeeld bij het organiseren van een reünie. Nadat je dit chronologisch hebt weergegeven, benoem je in welke functies je het meest succesvol bent geweest. Analyseer waarom. Zijn dit ook de functies waar je je het gelukkigst hebt gevoeld? Of zijn er andere werksituaties te noemen waar je, voor je eigen gevoel, meer op je plaats was?
[
] …is Mijn favoriete functie. Omdat…
mijn ideale werksistuatie:
passendheid
van arbeid
invloed op ons functioneren en onze gezondheid dan voorheen werd aangenomen. De psychosociale arbeidsbelasting krijgt van overheidswege de komende jaren meer aandacht. Werkgevers en werknemers zijn hier samen verantwoordelijk voor. Het is goed om je te realiseren dat een derde van al het werkgerelateerde ziekteverzuim veroorzaakt wordt door werkstress. Onderzoek vooraf aan een sollicitatie of de functie bij jou past. Word je enthousiast als je aan de functie denkt? Zou je morgen al direct aan de slag willen?
Welke eisen stel jij aan een organisatie? Denk aan werksfeer, locatie en reistijd, en de werksituatie (werk je graag binnen of buiten? Werk je graag in een kantoortuin of liever in een fabriekshal? Wil je een ambulante functie? Wat zijn je werkdagen en werktijden?) Schets de ideale werksituatie voor jezelf.
JOUW
CV
Er is veel geschreven over het samenstellen van een CV. Een ultieme vorm bestaat niet. Waar je rekening mee moet houden, is dat de gemiddelde personeelsfunctionaris de eerste beoordeling in 11 seconden doet! Je CV moet dan ook overzichtelijk, upto-date en onderscheidend zijn. Onderscheidend kan je CV zijn door een foto op te nemen of je favoriete ‘one-liner’ te noemen. Maar overdaad schaadt. Hou rekening met de soort organisatie en hoe je jezelf wilt presenteren. Lees ook eens dit artikel: http://www.wixfactor.nl/blog/9/Solliciteren-hoe-dan
Benoem 5 kwaliteiten waar je je nadrukkelijk in onderscheidt.
1 2 3 4 5
Maak een overzicht van alle opleidingen en cursussen die je hebt gevolgd. Ook die cursussen die niet direct betrekking hebben op je huidige werkomgeving. Is er een rode draad tussen deze opleidingen/cursussen? Welke onderwerpen spraken je het meest aan?
Zijn dit eigenschappen van een ondernemer? Zie je jezelf als zzp’er aan de slag gaan?
Ja
nee
Nu we de eerste overzichten hebben, kan je beginnen met je CV samen te stellen. Je kan tegenwoordig op internet sites vinden om je CV direct op te stellen. Een voorbeeld is http://www.nationalevacaturebank. nl/informatie/artikel/sollicitatietips-enadvies/293394/curriculum-vitae-makenrichtlijnen-voor-een-goed-cv.html Maar let op, hiermee is je CV nooit écht onderscheidend. Omdat de tijd en aandacht die de personeelsfunctionaris aan jouw CV besteedt, beperkt is, kan je ook kiezen voor een alternatief CV. Een goed voorbeeld staat op de site van Intermediair (www.intermediair.nl) Of Google eens de tekst “CV infographic” en kijk bij Afbeeldingen. En laat je inspireren.
Je netwerk Laat je netwerk van waarde zijn. Onderzoek welke contacten je verder kunnen helpen en maak daarbij bijvoorbeeld gebruik van LinkedIn. Eventueel kan je gebruikmaken van Facebook maar let hierbij op dat privé en zakelijk niet door elkaar gaan lopen. Wees je ervan bewust dat ook werkgevers gebruikmaken van social media en dat alles wat je plaatst in principe voor iedereen zichtbaar is. Gebruik van social media vraagt om zorgvuldig handelen. Voor gebruik van LinkedIn is deze site aan te raden: http://www.networking-coach.com Personeelsfunctionarissen en bijv. recruters zetten ook hun netwerk in. Welke contacten heb jij in het netwerk van personeelsfunctionarissen? Denk eens aan (sport)verenigingen, projectgroepen waar je aan hebt deel genomen of cursussen die je hebt gevolgd. Ook kun je gebruik maken van vacaturesites om je vindbaarheid te vergroten, maar verwacht hier geen wonderen van.
Inzicht door onderzoek Meestal zijn we ons voldoende bewust van de kennis en ervaring die we hebben; het is relatief eenvoudig deze naar voren te laten komen in een CV. Een stuk lastiger wordt het als het gaat om je drijfveren en talenten. Je intrinsieke vermogen en verlangen kunnen last hebben van ‘een grauwsluier’. Door allerlei invloeden lijken we kwijt te zijn geraakt wat we werkelijk willen. Door inzet van de juiste (test)methodieken kan je op basis van intrinsiek vermogen je koers hervatten. En vormgeven aan je leven en loopbaan. Vandaar dat wij spreken over loopbaanarchitectuur. Er zijn veel testen op internet te vinden. Wil je optimaal rendement dan is het belangrijk de juiste testvorm te kiezen. Ook de interpretatie van een testuitslag en de vervolgens te nemen actiepunten vragen zorgvuldigheid. Wij adviseren om het testen altijd te laten samengaan met professioneel advies en begeleiding.
12
13
Bereid zeker deze vragen voor: 14
Wat is jouw affiniteit met de branche?
Waarom heb je op deze baan gesolliciteerd?
Beschrijf een succesvol project of opdracht waar je aan hebt bijgedragen. En wat was jouw rol daarin?
Waarom zouden we voor jou kiezen?
Hoe ga je om met tijdsdruk?
Wat zijn je drie beste eigenschappen?
Wat heb jij nodig om je werk goed uit te oefenen?
Hoe ga jij je in het komende jaar ontwikkelen?
15
Het sollicitatiegesprek Welke unieke eigenschappen wil jij in het sollicitatiegesprek naar voren laten komen? Wees je bewust van je loopbaankoers - en wat je inzet is om dit te realiseren. Hoe zet je je beste beentje voor? Dat is de vraag. Het is beter om zo natuurlijk mogelijk over te komen in een sollicitatiegesprek. Wees concreet over wat jouw wensen zijn en of je een doel hebt. Bijvoorbeeld je specialiseren in je vakgebied. Voer in ieder geval geen toneelstukje op. Wees goed voorbereid. Met wie heb je een gesprek? Wat weet je over de organisatie en haar rol op de markt? Toon interesse en vraag de werkplek te mogen zien. Wat voor gevoel geeft dit je? Schrijf je vragen op zodat je niets vergeet. Informeer naar het verloop van de sollicitatieprocedure. Evalueer achteraf en wees je bewust dat het krijgen van een (tijdelijke) functie geen gunst is. Er moet een match bestaan van beide kanten. Zie ook de website werk.nl bij solliciteren.
Succes is niet het verkrijgen van ‘zomaar’ een functie. Het kan alleen succesvol voor de werkgever en voor jou zijn als de klik er is. Een functie en een organisatie moeten bij je passen. De meest succesvolle mensen zijn de mensen die werkelijk weten wat ze willen en wat bij hen als persoon past. Investeer dan ook eerst in jezelf door de tijd te nemen om je bagage in kaart te brengen. En voor jezelf concreet te maken welke eisen jij stelt aan werk en welke rol het in je leven speelt. Wees positief-kritisch. De mensen aan de overkant van de tafel zijn dat ook. Bepaal een heldere richting voor jezelf door een (levens)loopbaan-koersplan te maken. Word de architect van je leven éen je carrièere. Het is de moeite waard en kan je veel brengen.
Succes! Wick Lichtveld
(Loopbaanarchitect/directie WIX factor)
Contact We hopen dat dit ebook jou een stap dichterbij een nieuwe uitdaging brengt. Mocht je echter professionele hulp willen bij jouw loopbaanarchitectuur, dan kun je via onderstaande gegevens contact met ons opnemen.
Bredewater 16, 2715 CA Zoetermeer telefoon 079 - 362 0758 gsm 06 24 74 60 14 e-mail info@wixfactor.nl web www.wixfactor.nl