Nr 2/2016 29 VII 2016
TURYSTY
GWIAZDA PÓŁNOCY
Jastrzębia Góra
BEZPŁATNA WAKACYJNA GAZETA INFORMACYJNO-REKLAMOWA 4000 egz. wydawca: Fundacja Rozwoju Jastrzębiej Góry e-wydanie: www.jastrzebiagora.info, facebook.com/jastrzebiagora.info
95 lat Jastrzębiej Góry Oddajemy w Państwa ręce drugi tegoroczny numer Vademecum. Mamy nadzieję, że tak jak w poprzednich latach lektura gazetki pozwoli Wam lepiej poznać Jastrzębią Górę, jej historię, walory przyrodnicze i tradycję oraz posłuży jako przydatny informator. Vademecum Turysty dostępne również w wydaniu internetowym www.jastrzebiagora.info. Życzymy wszystkim bardzo udanego wypoczynku oraz wspaniałej pogody i wyśmienitego humoru.
OD FUNDATORÓW
R
ok 2016 jest kolejnym, 13 już rokiem działalnosci Fundacji Rozwoju Jastrzębiej Góry. Przystąpiliśmy do niego z nowymi nadziejami na efektywną kontynuację naszych przedsięwzięć, które podjęliśmy w latach ubiegłych. Na dzień dzisiejszy możemy poszczycić się udostępnieniem odcinka ścieżki spacerowej na gabionach, pomiędzy zejściami na plażę nr 26 i 27 oraz wykonaniem utwardzenia wejść na ścieżkę pomiędzy zejściem nr 25 i 26, które zrealizowano dzięki współpracy z Urzędem Miasta Władysławowa. Kolejnym zakończonym zadaniem była budowa lokalnego kompleksu rekreacyjno-sportowego w Tupadłach dla mieszkńców Rozewia, Tupadeł i Jastrzębiej Góry, który oddano do użytku w maju 2015 r. Podobnie jak w latach ubiegłych będziemy współuczestniczyć w realizacji XI Międzynarodowego Letniego Festiwalu Muzycznego „Słowo i muzyka u Jezuitów". Będziemy kontynuować edycję naszej bezpłatnej gazetki „VADEMECUM TURYSTY" w formie papierowej, a także w wersji elektronicznej. Ponadto uruchomimy nasz sezonowy punkt Informacji Turystycznej, w budynku na Promenadzie Światowida. Chcemy zwiększyć nasze wysiłki w kierunku lepszego rozpropagowania wycieczek autokarowych do znanych miejsc na Pomorzu Gdańskim, takich jak: Trójmiasto, Ziemia Pucka, Półwysep Helski, Szymbark, Malbork i Łebę. Plany i zamierzenia mamy bardzo ambitne. Jednak do ich realizacji potrzebne są określone środki finansowe. Nie na wszystkie cele posiadamy niezbędne fundusze, dlatego apelujemy o wsparcie do tych wszystkich, którym nie jest obojętne jak wygląda nasz miejscowość, jak chcielibyśmy ją urządzić, żeby bała jeszcze piękniejsza i przyciągała coraz większe grono wczasowiczów i turystów. Wszystkie nasze działania zmierzaja w kierunku poprawy wizerunku Jastrzębiej Góry, jako atrakcyjnego kurortu i miejsca wypoczynku, które ma bardzo wiele do zaoferowania i w którym przebywanie wzbudza niemało pozytywnych wrażeń oraz niezapomnianych wspomnień. DZIAŁANIA FUNDACJI JASTRZĘBIEJ GÓRY - pomoc w pozyskaniu aparatu do mierzenia poziomu cholesterolu dla Przychodni TOP-Med w Jastrzębiej Górze ( 2003 r. ) - zakupiła 30 szt. koszy na śmieci (2005 r. ) - dofinansowano zakup poiszczałki organowej ( 2010 r. ) - dofinansowała Ochotnicza Straż Pożarną w zakupie motopompy ( 2011 r. ) - dofinansowała Oddział Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego w Jastrzębiej Górze w zakupie strojów ludowych dla zespołu folklorystycznego ( 2011 r. ) - wsparła finansowo Oddział ZK-P Jastrzebia Góra w zakupie sztandaru ( 2011 r. ) - sfinansowała opłaty za zagospodarowanie ścieżki spacerowej ( 2013 r. ) - zakup nagród dla uczniów - uczestników konkursu malarskiego o tematyce marynistycznej ( 2013 r. ) - przeprowadzenie prac brukarskich,utwardzenie i montaż barierek ochronnych w obu sektorach zejść nr 26 i 27 ( 2014 r. ) - dofinansowała zakup defibrylatora dla potrzeb Ochotniczej Straży Pożarnej ( 2014 r.) - przy pomocy środków pozyskanych z unii zrealizowano budowę Centrum Rekreacji i Sportu w Tupadłach (2015 r. ) - Zawsze wspomagamy finansowo lokalne imprezy okolicznościowe.
Pomóż zbudować uzdrowisko XXI wieku w Jastrzębiej Górze - przekaż 1% podatku Co robimy : - odbudowujemy Bulwar Nadmorski - I etap - przygotowujemy projekt windy plażowej - prowadzimy punkt informacji turystycznej - Promenada Światowida - wydajemy letnią bezpłatną gazetkę informacyjną "Vademecum Turysty" nakład - 3x4 tyś egz. - organizujemy wycieczki autokarowe - wspieramy finansowo Letni Festiwal Muzyczny oraz inne lokalne inicjatywy kulturalne.
Co zamierzamy zrobić: - odbudować Bulwar Nadmorski - etap II i III - zbudować centrum kultury i informacji - zbudować windę plażową przy Promenadzie Światowida wraz z molem i mariną - zbudować wyciąg plażowy na przedłużeniu Drogi Rybackiej - zagospodarować Strondowy Jar na park rozrywki i sportu - przygotować koncepcję uzyskania statusu uzdrowiska dla Jastrzębiej Góry.
Fundacja Rozwoju Jastrzębiej Góry Organizacja Pożytku Publicznego znajduje się na liście organizacji pozarządowych uprawnionych do otrzymywania wpłat 1% podatku (www.bazy.ngo.pl) NON PROFIT NIP 587 15 59 486
KRS 0000169543 REGON 1922935629
84-104 Jastrzębia Góra, ul. Droga Rybacka 43 tel. kom.: +48 604 057 420, fax: 58 674 92 18 fundacja@frjg.pl www.frjg.pl
Bank Spółdzielczy Krokowa: 26 8349 0002 0034 3400 2000 0010
Historia Jastrzębiej Góry
D
awne pustkowie, zwane po kaszubsku Pólicą, po raz pierwszy wzmiankowane jest w roku 1848. Na mapie tkz. "Teritorium Pileuse" pojawia się nazwa najwyższego wzniesienia między Rozewiem a Chłapowem - Habichtsberg, co w dosłownym tłumaczeniu znaczy Jastrzębia Góra. Sama miejscowość powstała w 1921 roku, kiedy to inż Jerzy Osmołowski z Warszawy wykupił zachodni skraj klifowego brzegu i zarejestrował swoją posiadłość pod nazwą najwyższego punktu na tym obszarze. W 1924 roku teren ten został przekazany spółce akcyjnej, która przyjęła nazwę "Jastgór". Spółka ta rozparcelowała go i przekazała pod zabudowę letniskową. Pierwszy dom o nazwie "Kaszubka" wybudował w latach 1921-1922 pan Szymański. Ten piękny drewniany domek, ze spadzistym dachem i modrymi okiennicami pomalowanymi w kaszubskie kwiaty stoi po dziś dzień. Początkowo nazwa "Jastrzębia Góra" obowiązywała tylko wschodnią część osiedla. Część zachodnią określano mianem Jasnego Wybrzeża. Nie była ona rozwijana aż do roku 1930 kiedy to została rozparcelowana. Błyskawicznie zaczęły się tam pojawiać nowoczesne wille letniskowe. W 1924 roku do Jastrzębiej Góry sprowadzili się księża jezuici. Odkupili i przystosowali do działalności duszpasterskiej drewniany budynek wybudowany przez Niemca Winkenhagena przy ulicy Kaszubskiej. Budynek ten służył mieszkańcom jako kaplica pw. św. Andrzeja Boboli. Przez długi czas msze były w nim prowadzone tylko w sezonie letnim, w pozostałych miesiącach mieszkańcy musieli się udawać do kościoła w Strzelnie. Kaplicę później wielokrotnie przebudowywano, a w dniu dzisiejszym mieści się tam Dom Zakonny Sióstr Nazaretanek. Lata dwudzieste i początek lat trzydziestych to czas niezwykle dynamicznego rozwoju miejscowości. Powstało wówczas bardzo wiele znanych w całej Polsce domów i ośrodków letniskowych, z których największą sławę z d o b y ł " B a ł t y k ". Postawiony na wysokiej skarpie z widokiem na morze, dysponował 53 pokojami. Posiadał również baseny wypełnione morską wodą. Na zabudowanym tarasie z oknami chroniącymi przed wiatrem można było posiedzieć podziwiając piękne widoki. Dom zdrojowy "Bałtyk" gościł jedynie "grube ryby" ze świata burżuazji krajowej i zagranicznej. W rozbudowującym się kąpielisku otwarte zostały niebawem liczne lokale gastronomiczne i rozrywkowe, zaspokajające całkowicie potrzeby letników, kuracjuszy i turystów. Z uwagi na najliczniejszy udział warszawskich przedsiębiorców w rozbudowie kąpieliska oraz przewagi liczebnej gości z Warszawy zaczęto nazywać żartobliwie kąpielisko "Nową Warszawą". W roku 1938 spółka "Jasgór" wybudowała nad morzem wieżę wyciągową "Światowid". Winda ta zwoziła wczasowiczów z wysokiej skarpy na plażę. Po wojnie winda uruchomiona została dopiero w 1966r. i funkcjonowała niespełna trzy sezony. Niestety na skutek m.in. niszczącej działalności fal morskich w 1982 roku winda runęła na plażę. Jastrzębia Góra prawa osiedla uzyskała w 1963 r. a od roku 1975 została włączona w administracyjne granice Władysławowa. Wieża wyciągowa Światowid już przed rozpoczęciem II wojny światowej wyposażona miała zostać w nowoczesną jak na tamte czasy windę. Ta zawoziłaby turystów z wysokiej skarpy na pobliską plażę i z powrotem. Wybuch wojny zaprzepaścił plany, które zrealizować się udało dopiero
w 1966 roku. Wieża działała jedynie pięć lat, rocznie przewożąc około 60 tysięcy osób. W styczniu 1981 roku podczas silnego sztormu winda się odchyliła, a wieży groziło zawalenie. Runęła na początku 1982 roku z powodu sztormu o sile 8 stopni w skali Beauforta. Całkowitego zniszczenia dokonało więc morze, które sukcesywnie przez lata podmywało niezabezpieczony klif. Wieża wyciągowa była niegdyś znana plażowiczom i cieszyła się ogromną popularnością. Obecnie na sam szczyt dostaniemy się dzięki wysokim (około 300 stopniowym) schodom. Przez te wszystkie lata od jej zawalenia pojawiały się plany rekonstrukcji, jednak do dzisiaj nie udało się ich wykonać. Póki co nadal istnieje w pamięci osób, którym udało się z niej korzystać i których przyciągnęła do Jastrzębiej Góry.
Miejsca, które warto zobaczyć w Jastrzębiej Górze • Zespół trzech willi rodziny gen. Rozwadowskiego - szefa sztabu armii polskiej, wsławionego zwycięstwem w bitwie z armią radziecką, znana pod nazwą „Cudu nad Wisłą” (ul. Klonowa 14, 17) • Zespół urbanistyczny ulicy Bałtyckiej - zespół willi i pensjonatów w stylu modernistycznym z pierwszej połowy XX wieku. Własność rodzin: Osmołowskich, Iwaszkiewiczów, Makomaskich, Kuncewiczów. • Dworek „Mewa” - wybudowany przez J. Osmołowskieg dom podarowany pierwszej żonie marszałka J. Piłsudskiego - obecnie na terenie ośrodka „Bałtyk”. Wewnątrz dworku Izba Pamięci J. Piłsudskiego. • Willa „Nadmorska" - obecnie pensjonat i restauracja „Victor" (ul. Bałtycka) - słynne miejsce pobytu bohemy artystycznej przedwojennej Polski.Z balkonu budynku śpiewał min. Jan Kiepura. • Pensjonat „Zew Morza” (ulica Pucka) przykład budownictwa letniskowego. • Wąwóz polodowcowy „Strondowy Jar” pomiędzy ulicami Pucką i Drogą Rybacką. Porośnięty pięknymi okazami jałowców, żarnowców i pomorskich buków kępiastych. Z najwyższego wzniesienia ściany wąwozu rozciąga się wspaniała panorama na łąki przymorskie Bielawa, Wzgórza Żarnowieckie i lasy Puszczy Darżlubskiej. • Kościół pw. św. Ignacego Loyoli (ul. Piastowska) zbudowany w eklektycznym stylu w latach 80-tych budynek kościelny. Miejsce koncertów organowych i letniego festiwalu muzycznego. • Zespół willi i domów wypoczynkowych na terenie wschodniej dzielnicy Jastrzębiej Góry, zwanej „Jasnym Wybrzeżem”- przykład budownictwa międzywojennego w stylu modernistycznym. m.in. wille: „Bratek", „Kujawianka”, „Barbara”, „Jaskółka”, „Orlik”, „Krysia”, „Orzeszek”, „Jasna”, „Fala”, „Morskie Oko”. • „Pensjonat Kaszubski" - obecnie Dom Wypoczynkowy „Kaszubski" (ul. Rutkowskiego 2) wybudowany przez Augustyna Krukowskiego, wykonawcę wielu domów na „Jasnym Wybrzeżu" W okresie II wojny światowej siedziba placówki „Hitlerjugend". Wpiwnicachdomu w okresie wojny ukrywali się młodzi Kaszubi, uciekający od obowiązkowej służby wojskowej w Wehrmachcie. • Północno-zachodnia rubież ulic Pomorskiej i Spacerowej - miejsce widokowe z panoramą Rozewia i Jastrzębiej Góry oraz Bałtyku.
Szlak Latarni Morskich w Polsce
W
szystkie latarnie polskiej części Bałtyki zostały połączone Szlakiem Latarni Morskich. Jest to doskonała propozycja dla osób chcących w aktywny sposób zwiedzić atrakcje polskiego wybrzeża. Szlak Latarni Morskich biegnie przez całe polskie wybrzeże Bałtyku, od Krynicy Morskiej aż po Świnoujście, oferując turystom zwiedzanie siedemnastu latarni morskich. Przebycie szlaku jest dobrym pomysłem zarówno dla turystów zmotoryzowanych, jak i zapalonych rowerzystów. Orientacyjna długość biegnącego przez dwa województwa (zachodniopomorskie i pomorskie) szlaku wynosi 669 kilometrów. Ze wzglądu na fakt, że znajdujące się na trasie szlaku latarnie znajdują się zazwyczaj w okolicach najpiękniejszych morskich kurortów, jego przebycie stanowi wspaniałą okazję do zwiedzenia wszystkich zakątków polskiego wybrzeża. Siedemnaście latarni jest bowiem zlokalizowanych w takich miejscowościach, jak Krynica Morska, Gdańsk, Darłowo, Jastarnia, Ustka czy Kołobrzeg, a także w mniej obleganych – Osetnik/Stilo i Czołpino (tamtejsza latarnia zlokalizowana jest w Słowińskim Parku Narodowym, co stanowi dodatkową atrakcję). Każda latarnia jest inna – budowane były przez Polaków i Niemców, z czerwonej, czasem żółtej cegły. Latarnie posiadają jedno lub dwa światła (w niektórych latarniach można z bliska przyjrzeć się sposobom wysyłania sygnałów świetlnych), są owalne lub prostokątne – każda z nich jest wyjątkowa, a zobaczenie wszystkich umożliwi właśnie wyprawa Szlakiem Latarń Morskich. Szlak obejmuje obiekty w następujących lokalizacjach: Krynica Morska - latarnię na najwyższym wzniesieniu Krynicy Morskiej, wybudował rzemieślnik z Elbląga Edward Stach. Odbudowana po wojnie latarnia zainicjowała działanie w dniu 25 sierpnia 1951 roku. Wysoka na 26,5 m latarnia morska, w latach 1957-1997 pełniła także funkcję radiolatarni wysyłając w eter rozpoznawczy sygnał „KM" (wg alfabetu Morse'a). Gdańsk - Port Północny - latarnia działa od roku 1984 i jest najmłodszą na polskim wybrzeżu. Ze względu na usytuowany w jej wnętrzu kapitanat portu nie jest możliwe zwiedzanie tej latarni. Gdańsk – Nowy Port - w Porcie Gdańskim w 1894 roku zbudowano latarnię w kształcie ośmiokątnej wieży, wysoką na 27 m, z ciemnoczerwonej licowanej cegły. Na jej maszcie była tzw. kula czasu wzorowana na kuli londyńskiej. W lecie 1984 roku, latarnię z Portu Gdańskiego zastąpiła ta z Portu Północnego. Nowoczesna niebieska, czworokątna z przeszkloną galerią, skąd widać panoramę Zatoki Gdańskiej. Wewnątrz latarni w Nowym Porcie, jedynej prywatnej latarni w Polsce, jest niewielkie, ale bardzo ciekawe muzeum. Ta wysoka na 31,3 m latarnia jest repliką latarni z Cleveland (Ohio, USA) zbudowaną przez gdańszczan w 1893 roku. We wrześniu 1939 roku w gdańskiej latarni były stanowiska ostrzału polskich placówek na Westerplatte.
Sopot - w Sopocie jest tyle atrakcji, że nie każdy zauważa tam latarnię morską, Zwłaszcza, że jest ona przebudowanym kominem Instytutu Balneologicznego z lat 1903-1904. Automatyczne światło nawigacyjne ma zasięg 17 Mm. Wieża ma wysokość 30 metrów. Hel - na niebezpiecznym kiedyś Helu latarnie morskie funkcjonowały od średniowiecza. Dziś, helska latarnia rocznik (1942) ma wysokość 41,7 m i zasięg światła 18 Mm. Góra Szwedów - latarnia wybudowana w roku 1936, swoją działalność zakończyła w latach 80 XX w. Obiekt nie jest przystosowany do zwiedzania. Jastarnia - w Jastarni znajduje się jedna z mniejszych latarni morskich polskiego wybrzeża. Pierwotnie służyła jako sygnalizator dźwiękowy dla latarni Stilo, a na jastarniańskiej wydmie stanęła w 1950 roku. Ma wysokość 13,3 m i zasięg światła 15 Mm. Przylądek Rozewie - najpopularniejsza z polskich latarni morskich od 1822 roku stoi w Rozewiu. Latania ma wysokość 32,7 m. W latarni mieści się bardzo ciekawa ekspozycja pokazująca modele wszystkich polskich latarni morskich. Osetnik / Stilo - jedna z najmniej dostępnych i jednocześnie najpiękniejszych latarni morskich w Polsce, funkcjonuje od 1906 roku. Latarnia na zalesionej wydmie na wschód od Łeby, w pobliżu Lubiatowa, ma wysokość 33,4 metra i zasięg światła 23,5 Mm. Wewnątrz znajduje się wystawa fotografii. Czołpino - w Czołpinie latarnia z 1875 roku zdobi wysoką wydmę na terenie Słowińskiego Parku Narodowego, pomiędzy Rowami a Łebą. Latarnia ma wysokość 25,2 m, ale jej położenie na wydmie sprawia, że światło znajduje się na wysokości 75 m, a zasięg światła wynosi 12 Mm. Ustka - niewielka jest też latarnia w pobliżu wejścia do portu w Ustce. Wybudowana w roku 1892 latarnia ma wysokość 22,3 metra i zasięg światła 18 Mm. Jarosławiec - zbudowana w roku 1935. Stanowi element kompleksu obejmującego m.in. domek latarników, oraz pomieszczenia gospodarcze. Darłowo - latarnia położona praktycznie w linii brzegowej, przez co często narażana jest na szkodliwe działanie morskich fal. Oddana do użytku w roku 1885. Gąski - niewielka – bo zaledwie 50 metrowa – latarnia zbudowania w latach 1876 – 78, malowniczo położona wśród pól. Kołobrzeg - latarnia wzniesiona w 1945 roku w miejscu starej latarni, zniszczonej podczas II Wojny Światowej. W jej wnętrzu znajduje się muzeum. Niechorze - zbudowana w roku 1866 latarnia ze względu na położenia na 20 metrowym klifie uważana jest za najpiękniejszą latarnię w Polsce. Kikut - bezobsługowa latarnia zbudowana w roku 1962. Nie jest dostępna dla zwiedzających. Świnoujście - najwyższa i jedna z najstarszych latarni. Zbudowana w latach 1854-57. W przylegającym do Latarni budynku znajduje się muzeum latarnictwa i ratownictwa morskiego Szlak Latarń Morskich to atrakcje: widokowe, dziedzictwa technicznego i marynistycznego, niezależnie od tego czy zdecydujemy się na zwiedzanie całego szlaku, czy też wybierzemy jego fragment.
WAŻNE TELEFONY Jastrzębia Góra Informacja Turystyczna Fundacja Rozwoju Jastrzębiej Góry czynna w godzinach 10.00 - 19.00 Promenada Światowida - budynek koło fontanny tel./fax: 58 674 97 84
ZDROWIE Pogotowie ratunkowe PUCK ul. 1 Maja 13, tel.: 58 673 48 28, 58 673 27 81 Szpital PUCK ul. 1 Maja 13, tel. 58 673 20 71 Pediatra - Justyna Orzech-Siluta wizyty domowe, gabinet prywatny tel.: 605 080 108, Jastrzębia Góra, ul. Kaszubska 18
Poczta ul. Królewska 2, tel.: 58 674 91 03 Przychodnia „TOP-MED” ul. Kaszubska 18, tel.: 58 674 94 22
Internista, specjalista Medycyny Rodzinnej - Wiesław Siluta wizyty domowe, gabinet prywatny, laboratorium tel.: 501 373 888, Jastrzębia Góra, ul. Kaszubska 18
Straż Pożarna tel.: 58 674 95 72 , 998 lub 112 Władysławowo Policja ul. Towarowa 1, tel. : 58 674 01 97 lub 997, 112 Urząd Miasta ul. Gen. Hallera 19, tel.: 58 674 54 15
BANKOMATY Władysławowo Bank Millennium, ul. Sportowa 1, ul. Gen. Hallera 19 Bank PKO BP S.A. ul. Żeromskiego 1 a
DORADZTWO UBEZPIECZENIOWE
Bank Spółdzielczy w Krokowej Władysławowo, ul. 1000-lecia P.P. 48 i Hallera 3 Jastrzębia Góra, ul. Droga Rybacka 54
Profesjonalne i kompleksowe usługi. Indywidualne podejście do klienta. Korzystne warunki dla pensjonatów oraz do 70% zniżki na OC i AC.
BANKI Bank Spółdzielczy w Krokowej - Krokowa, ul. Żarnowiecka 1 - filia Jastrzębia Góra, ul. Droga Rybacka 54 - oddział Władysławowo, ul. 1000-lecia P.P. 48 Bank Millennium - Władysławowo, ul. Sportowa 1
Magdalena Dodot
DELIKATESY SPOŻYWCZO -MONOPOLOWE
tel. 601 667 113 DOM WCZASOWY
SŁODKI tel.: 58 674 92 18, kom. 604 057 420
OŚRODEK WYPOCZYNKOWY
ROMET
CAŁOROCZNA WYPOŻYCZALNIA ROWERÓW GÓRSKICH WCZASY RODZINNE ZIELONE SZKOŁY OŚRODEK WYPOCZYNKOWY Jastrzębia Góra, ul. Górna 4 tel.: 674 91 99, 602 452 022
www.owromed.pl
Promenada Światowida |3 punkty
www.turystyka.org.pl/slodki
phupgostek@gmail.com
GASTRONOMIA Słoneczna - restauracyjka „U nas zjesz ile chcesz” - bufet sałatkowy b/o. ul. Derdowskiego 7, tel.: 602 48 77 36 www.sloneczna.pl La Siesta Hotel - restauracja J.Góra, ul. Droga Rybacka 58, tel. 58 674 91 97, www.lasiesta.pl Kawiarnia "Pod Kominkiem” urokliwa z klimatem starych lamp zaprasza na ciasta domowe i pyszne desery w godzinach 12.00-23.00, J.Góra, ul. Leśna 2 Gofry "u Jadźki" J.Góra na Promenadzie Światowida Drink Bar KRAKEN Bar z sokami i koktajlami, Bar, Kawiarnia. Niepowtarzalne miejsce w wakacyjnym kurorcie, gdzie czas płynie wolniej. ul. Piastowska 10, tel. 732 855 732
NOCLEGI SŁODKI - Dom Wczasowy - wczasy, pobyty ul. Droga Rybacka 43, tel. 604 057 420 www.turystyka.org.pl/slodki
SPORT I REKREACJA Wypożyczalnia rowerów górskich (Posiłki domowe) tel. 602 452 022 J. Góra, OW Romet, ul. Górna 4, tel. 58 674 91 99 Wypożyczalnia rowerów J. Góra, DW „Zew Morza”, ul. Pucka 4, tel. 58 674 96 69
MUZEA Muzeum Latarnictwa w Rozewiu Latarnia Morska, tel.: 58 674 95 42 Filia Centralnego Muzeum Morskiego w Gdańsku. Muzeum Przyrodnicze Nadmorskiego Parku Krajobrazowego Władysławowo, ul. Morska 6, tel.: 58 674 06 85 Centrum Pamięci Gen. Józefa Hallera i Błękitnej Armii Władysławowo, ul. Ks. Merkleina 1, tel.: 58 674 07 95 Izba Pamięci Portu Władysławowo, teren portu, tel.: 58 674 00 66 Wystawa Rękodzieła Kaszubskiego Władysławowo, ul. Hallera 19
U FRANCISZKA - Willa, wczasy, pobyty, ul. Rutkowskiego 8, tel. 674 95 25, 602 320 477 www.ufranciszka.jastrzebiagora.pl LA SIESTA - Hotel - konferencje, restauracja, wczasy nad morzem, romantyczne weekendy, gabinet odnowy ul. Droga Rybacka 58, tel. 674 91 97, 502 076 777 www.lasiesta.pl
SKLEPY Delikatesy, sklep spożywczo-monopolowy J. Góra, ul. Droga Rybacka 43 tel.: 58 674 92 18, kom.504 327 043
MOTORYZACJA AUTO SERVICE JEKA - naprawa, holowanie, konserwacja, oleje z beczki, spawanie aluminium, wulkanizacja - opony, komputerowe wyważanie kół, obsługa klimatyzacji. ul. Kuracyjna 16 ( za DW Hutnik ), tel. 58 774 44 80, 503 114 301 www.autoservicejeka.republika.pl AUTOLUKAS - mechanika pojazdowa, wulkanizacja, wklimatyzacja, holowanie. tel. 694 964 005, Jastrzębia Góra - Tupadły, ul. Szklolna 13 MECHANIKA POJAZDOWA holowanie całodobowe Jastrzębia Góra, ul. Pucka 5a, tel. 602 852 731
Zjesz ile chcesz, gotujemy z sercem!
Jastrzębia Góra, ul. Derdowskiego 7 tel.: 602 48 77 36 www.sloneczna.pl
53 lata Władysławowa Historia miasta
O
kolice obecnego Władysławowa zasiedlali od dawna Kaszubi. Już w XIII wieku tworzyli oni rybacką społeczność utrzymującą się z połowów ryb i towarzyszących im zajęć. Prawo lokacyjne osada otrzymała w XIV wieku, a w XVII potwierdzenie praw lokacyjnych wydał Władysław IV, którego imię będzie później towarzyszyć tej okolicy. Prawdziwa historia Władysławowa rozpoczyna się podczas zaślubin Polski z morzem, po odzyskaniu niepodległości w 1919 roku. Piękno krajobrazu i podniosły charakter przedsięwzięcia, któremu przewodził Generał Haller, sprawiły, że oficer ppłk. Henryk Bagiński zdecydował się zakupić kilkadziesiąt hektarów ziemi. Powstała w ten sposób osada przyjęła nazwę „Hallerowo”, a znajdowała się w obrębie Wielkiej Wsi, wioski, której dzieje rozpoczynają się jeszcze w XIII wieku. Wspólne przedsięwzięcie Aleksandra Andrzejewskiego, rodziny Trolińskich i kilku innych właścicieli ziemskich z okolicy, pozwoliło stworzyć niewielkie nadmorskie letnisko o wdzięcznej nazwie „Wielka Wieś Hallerowo”. Jeszcze przed 1925 rokiem we wsi, dotąd rybackiej i biednej, poławiają sie pierwsze wille, pensjonaty. Swoje domy, piękne drewniane bryły, posiadali – Jan Dworzański, adiunkt gen. Hallera, Bagińscy, którzy zainwestowali w pensjonat „Warszawianka”, Andrzejewscy posiadali pensjonat „Solmare”. Okoliczna ludność pomna wartości patriotycznych, przepełniona pragnieniem szerzenia kultury, założyła Towarzystwo
www.panoramio.pl
Przyjaciół Hallerowa, które to inicjowało rozwój osady i rozsławienie jej, przynajmniej na terenie Polski. Towarzystwo przyczyniło się do powstania pierwszego w osadzie kościoła, realizując projekt kaplicy p.w. Św. Wojciecha. Dogodne połączenie komunikacyjne z resztą kraju sprawiło, że ludzie kultury, mieszkańcy stolicy i wielkie znakomitości odnalazły w tym zakątku wybrzeża miłą, wakacyjną przystań. W owym czasie, gdy pojawiało się tu coraz więcej turystów, a dach kościoła miał się na ukończeniu, wybudowano brukowaną drogę (obecnie zabytkowy „Bulwar Nadmorski”) łączącą Wielką Wieś Hallerowo z letniskiem Jastrzębia Góra. Jeszcze przed II Wojną Światową miasteczko zamieszkiwało ponad pół tysiąca ludzi, przyjezdni wysiadali z pociągów na murowaną stację kolejową, nocowali w licznych pensjonatach, stołowali się w restauracji, a miejscowe dzieci uczyły się w niewielkiej podstawówce. W 1929 roku rozpoczęto starania o powstanie w Hallerowie portu rybackiego. Już w 1938 roku zakończono budowę sztucznego portu (pozbawionego ujścia rzeki) i nadano mu, a przy okazji i całemu miasteczku, nazwę Władysławowo, na cześć Władysława IV. Pomiędzy portem, a dotychczasową wsią pojawiało się coraz więcej domów, tworzących stopniowo centrum obecnego Władysławowa. Jeszcze przed wybuchem wielkiej wojny wybudowano „Dom Rybaka” z kinem i czytelnią, wybudowano remizę zaopatrzoną w sikawki ręczne, a także zadbano o wydmy i nadbrzeżne tereny. Podczas wojny i okupacji niemieckiej, zamordowano wielu kaszubskich obywateli, rozpoczęto akcję przesiedleńczą, zasiano terror. Miejscowość, zajęta przez Niemców w pierwszych dniach ataku, została wyzwolona w 1945 roku i od tego momentu rozpoczął się żmudny proces odbudowy zniszczeń. Port rybacki nabrał na znaczeniu ze względu na możliwość dostarczenia odbudowującej się Polsce pożywienia, a Towarzystwo Przyjaciół Hallerowa, nie mogąc usankcjonować prawnie swojego istnienia, zebrało się po raz ostatni. W okresie powojennym ugruntowała się nazwa Władysławowo dla portu oraz Hallerowa i Wielkiej Wsi. Dynamiczny rozwój, na który złożyły się – rozbudowa i unowo-cześnienie portu, asfaltowe drogi, rozwój budownictwa mieszkalnego, szkolnictwa i miejsc kultury, sprawiły, że władze Polski nadały osadzie prawa miejskie już w 1963 roku. W 1973 roku miastu nadano herb, kilka lat później utworzono Nadmorski Park Krajobrazowy, obejmujący także Gminę Władysławowo, rozpoczęto starania o zachowanie dziedzictwa zapoczątkowanego przez gen. Hallera – otworzono w „Hallerówce” Izbę Pamięci, a w 1991 roku ponownie rozpoczęło działalność Towarzystwo Przyjaciół Hallerowa. W latach 90-tych miasto postawiło na rozwój turystyczny. Stało się tym sposobem jednym z najpopularniejszych wczasowisk na Polskim Wybrzeżu. Przybywający tu turyści korzystają obecnie z oferty noclegowej, rekreacyjnej, gastronomicznej i sportowej.
SIERPIEŃ
Scena Kulturalna Jastrzębia Góra Promenada Światowida przy fontannie 84-104 Jastrzębia Góra jastrzebiagora@scenakulturalna.pl tel. 735 760 666
01/08 02/08 02/08 03/08 05/08 08/08 10/08 10/08 11/08 11/08 13/08 16/08 16/08 17/08 19/08 20/08 22/08 22/08 23/08 25/08 26/08 28/08
Maciej Maleńczuk - Jazz for idiots Wojtek Zawioła & Karol Jabłoński Przygody Niestraszków Artur Andrus - Recital Kabaretowy Kabaret Młodych Panów Jerzy Iwaszkiewicz Marika Kuba Badach Przygody Niestraszków Kabaret Moralnego Niepokoju Kabaret Ani Mru Mru Przygody Niestraszków Kayah - The Best Anna Jurksztowicz Przedstawienie dziecięce Kabaret Neo-Nówka Dorota Zawadzka Przygody Niestraszków StanisławaCelińska-Atramentowa Przedstawienie dziecięce Spotkanie autorskie Przygody Niestraszków
20:00 17:00 19:00 20:30 20:30 17:00 17:00 20:30 11:00 18:00 17:00 11:00 20:00 17:00 16:00 17:30 17:00 19:00 20:00 16:00 17:00 16:00
wstęp wolny wstęp wolny
wstęp wolny wstęp wolny wstęp wolny
wstęp wolny wstęp wolny
wstęp wolny wstęp wolny
2016 wstęp wolny wstęp wolny
Miejsca, które warto zobaczyć w Jastrzębiej Górze Turysto, oto lista interesujących obiektów i terenów, które powinieneś odwiedzić: • Zespół trzech willi rodziny gen. Rozwadowskiego - szefa sztabu armii polskiej, wsławionego zwycięstwem w bitwie z armią radziecką, znana pod nazwą „Cudu nad Wisłą” (ul. Klonowa 14, 17) • Zespół urbanistyczny ulicy Bałtyckiej - zespół willi i pensjonatów w stylu modernistycznym z pierwszej połowy XX wieku. Własność rodzin: Osmołowskich, Iwaszkiewiczów, Makomaskich, Kuncewiczów. • Dworek „Mewa” - wybudowany przez J. Osmołowskiego dom podarowany pierwszej żonie marszałka J. Piłsudskiego - obecnie na terenie ośrodka „Bałtyk”. Wewnątrz dworku Izba Pamięci J. Piłsudskiego. • Willa „Nadmorska" - obecnie pensjonat i restauracja „Victor" (ul. Bałtycka) - słynne miejsce pobytu bohemy artystycznej przedwojennej Polski. Z balkonu budynku śpiewał min. Jan Kiepura. • Pensjonat „Zew Morza” (ulica Pucka) przykład budownictwa letniskowego.
•
•
•
•
•
Kalwaria Wejherowska Kalwaria Wejherowska (kasz. Wejrowskô Kalwarëjô) jest to zespół 26 kaplic ufundowanych przez wojewodę malborskiego Jakuba Wejhera, założyciela Wejherowa. Została zbudowana w latach 1649 - 1655. Jest ona perłą architektury sakralnej Polski Północnej i obok Kalwarii Zebrzydowskiej i Pakoskiej jest najstarszym sanktuarium Męki Pańskiej w Polsce. Wspólnie z zabudową miejską Wejherowa i zespołem pałacowo - parkowym, tworzy ona jednolity kompleks o dużych walorach krajobrazowo-przestrzennych. Jest jednym z trzech najwybitniejszych tego rodzaju założeń w Polsce. Fundację kaplic rozpoczęto od wytyczenia dróżek kalwaryjskich i wyznaczenia miejsc pod budowę kaplic. Niepotwierdzona naukowo informacja głosi, że odległości pomiędzy poszczególnymi kaplicami równe są odległościom poszczególnych etapów męczeńskiej drogi, jaką przebył Chrystus w Jerozolimie (odległości były mierzone krokami). Pod każdą z kaplic znajduje się garść ziemi pochodząca z Jerozolimy. Wzgórzom Kalwarii Wejherowskiej nadano biblijne nazwy: Góra Oliwna, Syjon, Golgota. Opiekę nad Kalwarią sprawują oo. franciszkanie, których do miasta sprowadził sam Jakub Wejher w 1647 roku, a funkcję kustosza pełni gwardian tutejszego klasztoru. Kalwaria Wejherowska jest częścią Sanktuarium Pasyjno - Maryjnego w Wejherowie.
Wąwóz polodowcowy „Strondowy Jar” pomiędzy ulicami Pucką i Drogą Rybacką. Porośnięty pięknymi okazami jałowców, żarnowców i pomorskich buków kępiastych. Z najwyższego wzniesienia ściany wąwozu rozciąga się wspaniała panorama na łąki przymorskie Bielawa, Wzgórza Żarnowieckie i lasy Puszczy Darżlubskiej. Kościół pw. św. Ignacego Loyoli (ul. Piastowska) zbudowany w eklektycznym stylu w latach 80-tych budynek kościelny. Miejsce koncertów organowych i letniego festiwalu muzycznego. Zespół willi i domów wypoczynkowych na terenie wschodniej dzielnicy Jastrzębiej Góry, zwanej „Jasnym Wybrzeżem”- przykład budownictwa międzywojennego w stylu modernistycznym. m.in. wille: „Bratek", „Kujawianka”, „Barbara”, „Jaskółka”, „Orlik”, „Krysia”, „Orzeszek”, „Jasna”, „Fala”, „Morskie Oko”. „Pensjonat Kaszubski" - obecnie Dom Wypoczynkowy „Kaszubski" (ul. Rutkowskiego 2) wybudowany przez Augustyna Krukowskiego, wykonawcę wielu domów na „Jasnym Wybrzeżu" W okresie II wojny światowej siedziba placówki „Hitlerjugend". W piwnicach domu w okresie wojny ukrywali się młodzi Kaszubi, uciekający od obowiązkowej służby wojskowej w Wehrmachcie. Północno-zachodnia rubież ulic Pomorskiej i Spacerowej - miejsce widokowe z panoramą Rozewia i Jastrzębiej Góry oraz Bałtyku.
Lekcja języka kaszubskiego Mini rozmówki • • • • • • • • • • • • • • • • • •
Zapraszam do środka - Pójce bënë, Rôczã bënë Wyjdźmy na zewnątrz - Pòjmë bùten Ładna (brzydka) dzisiaj pogoda - Dzysô je fejné (lëché) wiodro Mówię po kaszubsku - Gôdajã pò kaszëbskù Mówić po polsku - Gadac pò pòlskù (z wësoka) Idę na randkę - Jidã na wrëjë Idziemy na plażę? - Jidzemë na sztrąd? Nie lubię tego - Jô tegò nie lëdajã Która godzina?- Jaczi mómë czas? Ta dziewczyna bardzo mi się podoba - Ta dzéwcza baro mie sã widzy Ona ma ładne oczy - Òna mô snôżé òczë Gdzie pracujesz? - Gdzeż të robisz? Co to jest? - Cëż to je? Do czego to służy? - Do czegò to je? Co oglądasz? - Cëż të òbzérôsz? Jak dojść do dworca PKP? - Jakùż dóńc na banã? Jak daleko do Gdańska? - Je to dalek do Gdùńska? Jestem studentem (rolnikiem, rybakiem) - Jô jem sztudérą (gbùrã, rëbôkã)
Kalendarz imprez w Jastrzębiej Górze 7 sierpnia - Integracyjny Festyn Muzyczny: SOYKA KWINTET, Jastrzębia Góra, Promenada Światowida W latach 2006-2008 Kalwaria Wejherowska została poddana kompleksowej renowacji w ramach projektu "Zachowanie i udostępnienie dziedzictwa Pomorza poprzez utworzenie Parku Kulturowego w Wejherowie", współfinansowanego przez Unię Europejską.
12-13 sierpnia - Festyn Kultury Kaszubskiej, Jastrzębia Góra, Promenada Światowida
sierpień
27 sierpnia - Seatunes 2016: KORTEZ, Jastrzębia Góra, Promenada Światowida
Z historii Parafii i Kościoła pw. Ignacego Loyoli w Jastrzębiej Górze
J
astrzębia Góra jest młodym, najbardziej na północ wysuniętym, nadmorskim ośrodkiem wczasowym. Do roku 1920 nie było tu żadnego mieszkańca. Pierwsze domy mieszkalne wybudowano dopiero po roku 1920. Ojcowie Jezuici przybyli tu w roku 1924. Nabyli domek przy ul. Kaszubskiej 9, dobudowali drewnianą kaplicę w kształcie werandy, która zaczęła funkcjonować jako kaplica publiczna p.w. św. Andrzeja Boboli zaspokajając potrzeby duchowe coraz liczniejszych mieszkańców i wczasowiczów. W roku 1971 została erygowana parafia w Jastrzębiej Górze. Z czasem ta mała kapliczka parafialna okazała się za mała i trzeba było pomyśleć o nowym kościele. Po długich staraniach uzyskano zgodę na budowę kościoła, którą rozpoczęto w 1984 roku wg projektu architekta Janusza Kowalskiego z Sopotu. Z ramienia zakonu budową kierował o. Władysław Kaszycki SJ. 20 lipca 1985r. ówczesny Ordynariusz Diecezji ks. bp Marian Przykucki dokonał poświęcenia i wmurowania kamienia węgielnego. Nowym patronem parafii został św. Ignacy Loyola. Pierwszą mszę św. w dolnym kościele odprawiono już w r. 1985, a w kościele górnym w r. 1993. 31 lipca 2001r. ks. abp. Tadeusz Gocłowski dokonał uroczystej konsekracji kościoła. Górny kościół mogący pomieścić 2000 osób przeznaczony jest głównie na sezon letni, gdy w Jastrzębiej Górze liczącej 1500 mieszkańców, przebywa 20 do 30 tys. wczasowiczów. Obraz w głównym ołtarzu przedstawia postać św. Ignacego Loyoli, założyciela Zakonu Ojców Jezuitów, Patrona parafii i kościoła.
Malował go Maksymilian Antonii Pietrowski w 1850r. Obraz znajdował się w jezuickim kościele św. Ignacego w Bydgoszczy. Po zburzeniu kościoła przez hitlerowców w r. 1940 uratowany obraz przechowany był przez Kazimierza Boruckiego powojennego dyrektora Muzeum Wyczółkowskiego w Bydgoszczy. Po konserwacji w Toruniu przywieziony został do Jastrzębiej Góry w roku 1985 i umieszczony w głównym ołtarzu górnego kościoła. Ramę do obrazu wykonał p. Zbigniew Dąbrowski z Ostródy, a ufundował parafianin p. Jan Hepek z Jastrzębiej Góry. Pozostałe obrazy: Jana Chrzciciela, Jezusa Miłosiernego, Serca P. Jezusa, Matki Bożej oraz Drogę Krzyżową malował brat Bronisław Podsiadły SJ. Ozdobną obudowę tabernakulum zaprojektował i wykonał w r. 2000 p. Wiesław Daroch z Kolumny k. Łodzi. Dolny Kościół mogący pomieścić 700 osób używany jest przez parafian w okresie zimowym. W okresie letnim natomiast zamieniany jest na salę teatralno - kinową. Dom zakonny obok kościoła jest jednocześnie domem formacyjnym młodych jezuitów. Tu młodzi jezuici, ojcowie i bracia, odbywają ostatni etap swojej formacji zakonnej (tzw. Trzecią probację).
Msze Święte Kościół Parafialny, ul. Piastowska 14 - w dni powszednie: - w niedziele i święta:
7.30, 18.00 8.00, 9.30, 11.00, 18.00, 19.30, 21.00 Kaplica Sióstr Nazaretanek, ul. Kaszubska 9 - w dni powszednie: 19.00 - w niedziele i święta: 12.00
XI Międzynarodowy Letni Festiwal Muzyczny Jastrzębia Góra 2016
Słowo i Muzyka u Jezuitów Stefano Molardi (Włochy) - organy 03/08 Lindsay Davidson (Szkocja) - dudy szkockie
Caline Malnoury (Francja) - organy 10/08 Krzysztof Kit - obój
Christian Tarabbia (Włochy) - organy 17/08 Luca Magni (Włochy) - flet
Marek Stefański - organy 07/08 Tomasz Ślusarczyk - trąbka
Anna Osińska - organy Gdański Kwartet Smyczkowy: Łukasz Perucki - I skrzypce 14/08 Joanna Aksnowicz - II skrzypce Michał Burdzy - altówka Izabela Joachimowska - wiolonczela
Josef Miltschitzky (Niemcy) - organy 21/08 Susanne Jutz-Miltschitzky (Niemcy) - sopran
patronat medialny
Jastrzฤ bia Gรณra w obiektywnie