Harcerska służba by wm.zhp

HARCERSKA SŁUŻBA „WIEMY O SOBIE TYLE, NA ILE NAS SPRAWDZONO…” W. Szymborska

Phm. Katarzyna Dutkowska Hufiec ZHP Morąg

Morąg 2020

Harcerska służba jest tematem, który przewija się przez wiele dyskusji na różnych poziomach rozwoju harcerskiego. Jest zagadnieniem towarzyszącym w życiu każdego instruktora. Wskazany przeze mnie temat pojawił się na jednym ze spotkań instruktorskich w moim hufcu, po którym postanowiłam zająć się wskazanym obszarem. Od najmłodszych lat zachęcamy naszych wychowanków do podejmowania służby. Służby- działania. Służba definiowana jest jako praca na rzecz wspólnoty, wykonywana z poświęceniem. Fakt, że temat służby pojawia się często, wskazuje na to, że powinna ona zajmować istotną rolę w naszej organizacji. Powinna mieć swoje zakorzenienie w pracy metodą harcerską. Wypełniając misję Związku Harcerstwa Polskiego, którą jest wychowanie młodego człowieka instruktorzy swoją pracę i działanie określają jako służbę instruktorską. Każdy instruktor może opisać swoje harcerskie działania opisując je pod jednym hasłem jako służba harcerska. Taka służba niesie za sobą wiele doświadczeń, które wspólnie tworzą wspaniałe historie i piękne przykłady służby pełnionej niekiedy przez większość swojego życia. Służba harcerska na przestrzeni lat zmieniała się. Działania podejmowane przez harcerzy, dawniej były widoczne na każdym kroku. Czy tak jest też współcześnie? Jakie służby były podejmowane kiedyś, a jakie są teraz? Jak pracować ze służbą ze swoją jednostką i zaszczepić pracę na rzecz innych w naszych zuchach lub harcerzach? Co dobrego niesie harcerska służba, a jakie zagrożenia możemy spotkać na jej ścieżce? Pytania te pomogły mi rozpocząć głębsze rozważania na temat służby. W ramach mojej próby harcmistrzowskiej postanowiłam przeprowadzić wywiady z instruktorami na temat harcerskiej służby, postrzeganej jako dwie wskazane wyżej aktywności. Każda opowieść instruktorska była dla mnie wartościowym zdaniem. Często przeniesieniem się w lata dawne, dla mnie lata innej rzeczywistości, a także wskazaniem różnicy między służbą harcerską, która miała miejsce 30 lat temu, a tą obecną. Mam nadzieję, że wszyscy czytelnicy, a szczególnie instruktorzy zastanowią się nad swoją służbą, realizacją jej w codziennej pracy wychowawczej, a wskazane propozycje służby będą wykorzystane w harcerskich działaniach.

Miłego czytania ! Do zobaczenia na harcerskim szlaku Kasia 2

Serdecznie dziękuję za wszystkie rozmowy, wskazówki i odpowiedzi dotyczące służby: Hm. Dorocie Całka Hm. Lucynie Czechowskiej Hm. Rafałowi Jurczykowi Hm Ewa Kapusto Hm. Dorocie Limontas Hm. Sylwia Stankiewicz Phm. Andrzejowi Szatkowskiemu Hm. Waldemarowi Wądzyńskiemu Hm. Dariuszowi Wolskiemu Phm. Paulinie Zborowskiej- Weyhman

Służba harcerska- czym tak naprawdę jest ? Służba harcerska jest działaniem, które my harcerze realizujemy na swojej drodze. Nie można stać w miejscu i pełnić służby, trzeba działać, podejmować wyzwanie, chcieć działać i coś zmieniać. Służba jest działaniem dla kogoś, które wykonujemy z poświęceniem, poczuciem bycia potrzebnym dla kogoś innego. Jest to praca na rzecz innego człowieka, bliźniego. Czasami też na rzecz czegoś. Wykonywanie zadań, działań, pracy w każdej, nawet trudnej sytuacji to właśnie służba. Niewątpliwie służba wpisana jest w nasze harcerskie ideały. W słowach Przyrzeczenia Harcerskiego obiecujemy pełnić służbę Bogu i Polsce, nieść pomoc bliźnim. Jest podstawą w harcerskim systemie wychowania. Ta obietnica służby powinna być wykonywana w harcerskich zasadach wychowania czyli takich, gdzie kompasem jest nam Prawo Harcerskie. Służba powinna być obecna w pracy każdej jednostki, bo tylko wtedy daje nam możliwość kształtowania charakteru naszych wychowanków- zuchów i harcerzy. Metoda harcerska bez służby jest układanką w której brakuje puzzli, której nie zastąpi się niczym innym. Element metody harcerskiej. Sól wędrownictwa, narzędzie do kształtowania postaw i charakteru, możliwość wpływania na lokalne środowisko.

Hm. Rafał Jurczyk- Komendant Hufca ZHP Elbląg

Gotowość, praca na rzecz drugiego człowieka.

Hm. Ewa Kapusto- Przewodniczącą Komisji Rewizyjnej Chorągwi Warmińsko- Mazurskiej

Służba harcerska to nie tylko zbiórka, zlot, obóz, mundur, to codzienne życie zgodnie z Prawem Harcerskim dla nauki w pokonywaniu trudności oraz rozwoju charakterów.

Phm. Andrzej Szatkowski Instruktor Hufca ZHP Kwidzyn

To zasada harcerskiego wychowywaniaczyli fundament tego, co robimy. Powinna być obecna w programie każdej drużyny i gromady.

Hm. Lucyna Czechowska Zastępczyni Naczelniczki ZHP

Służba to działanie służące pomocy innym, drugiemu człowiekowi, bliźniemu. To możliwość dawania coś od siebie innym, szczególnie w przypadku, gdy ten ktoś samodzielnie nie jest w stanie sam sobie pomóc. Służba to bycie potrzebnym, pomocnym. Służba to zmienianie świata na lepsze. Hm. Dorota Limontas Zastępczyni Komendanta Chorągwi Warmińsko- Mazurskiej ZHP

Harcerska służba to zarówno ideał do którego wychowujemy, otwierając młodego człowieka na innych, uczenie dostrzegania potrzeb, kształtowania wrażliwości i empatii na całe życie jak i forma działania wychowawczego. Wychowanie do służby powinno być realizowane przez służbę. Służba musi być bezinteresowna, wtedy kształtuje człowieka. Hm. Dorota Całka Wiceprzewodnicząca Związku Harcerstwa Polskiego

Służba harcerska dawniej i dziś … Dzisiejsze harcerstwo różni się od harcerstwa sprzed 100 lat. Pomimo zmian cywilizacyjnych nasze ideały zostają takie same. Każde pokolenie harcerzy wystawiane jest na różne próby. Harcerski system wychowania nakazuje nam niesienie pomocy bliźnim i tak dzieje się do dnia dzisiejszego. Dawne działania służby

nacechowane

obowiązkiem

niesienia

pomocy.

Dzisiaj

już

nikt

z harcerzy czy instruktorów nie musi bronić kraju w czasach wojny, niewoli i walczyć o wolną Polskę, nie musimy odbudowywać kraju czy podtrzymywać Polskości. Pomimo, że służba przebiega w różnych sytuacjach, to jednak zawsze jest dla innych. Obecnie służby jest dużo mniej niż dawniej, kiedyś była zadaniem długotrwałym, podejmowanym regularnie. W ostatnim czasie w naszej organizacji instruktorzy pracują nad tym, aby służba nie była tylko jednorazowym zadaniem w pracy drużyny, ale tak jak dawniej długotrwałym procesem. Pomimo lat zawsze harcerze pełnią służbę starannie i ofiarnie. Zdarza się tak, że współcześnie harcerze

przez

pryzmat

dawniej

podejmowanych

służb,

pracy

naszych

harcerskich przodków traktowani są z szacunkiem i uznaniem. Chociaż aktualnie służba u młodych harcerzy to wykonywanie zadań, które im się często podobają, a nie wynikają z obowiązku, tak jak było to dawniej. Dzisiejsza służba bywa też bardzo medialna i koniecznie musi być zauważona, kiedyś po prostu była. Bez względu na czas przynależności do harcerstwa słowo służba pojawia się bardzo często i to się nie zmienia. Na

przestrzeni

lat

harcerze

podejmowali

liczne

służby.

Wśród

wspomnianych przez instruktorów można wskazać m.in.: Białą Służbę podczas wizyt Papieża w Polsce polegająca na obsłudze logistycznej i medycznej, Akcję Zeszyt dla powodzian- zbiórka dla osób potrzebujących rzeczy w 1997 roku, czyny społeczne m.in. odbudowa miasta Frombork czy budowa harcerskich ośrodków, sadzenie lasu, sprzątanie nieznanych grobów w ramach akcji „Ocalić od zapomnienia”, służbę podczas Pierwszych Wolnych Wyborach w 89 roku, służba w Domach Pomocy dla Bezdomnych, służba podczas Uroczystości Pogrzebowych i dni żałobnych po Katastrofie Smoleńskiej, współpraca i opieka

nad Stowarzyszeniem Kombatantów oraz służbę harcerską związaną z Covid-19 polegającą na robieniu zakupów, roznoszeniu jedzenia czy telefonach zaufania. Nasi poprzednicy tworząc harcerstwo podtrzymywali tradycje, historię i język Polski w zaborach, w czasie wojny- walczyli z okupantem, po wojnie odbudowywali Polskę. Służba, którą my podejmowaliśmy na przestrzeni lat była różna, podejmowana z potrzeby czasu, serca i sytuacji. Powinniśmy cały czas mieć oczy szeroko otwarte i poszukiwać nowych pól działania. To chyba jest istotą harcerskiego działania.

Hm. Waldemar Wądzyński- Instruktor Hufca ZHP Braniewo Zmienia się nasze podejście do służby, bo zmienia się świat, zmienia się młodzież na płaszczyźnie priorytetyzacji wartości. Jednak w realnej potrzebie ona wciąż jest taka sama. Widać to było przez ostatnie miesiące epidemii, gdzie pomimo ogromnych obaw jak się ona rozprzestrzeni i jak działać, harcerskie środowiska oddolnie, sercem, ale i rozumem ruszyły do jej pełnienia.

Hm. Dorota Całka- Wiceprzewodnicząca ZHP Mam takie wrażenie, że przybiera ona często formę zadania, które należy wykonać sprawnie, dobrze, ofiarnie. Harcerze to potrafią jak nikt. Myślę, że są środowiska harcerskie, w których służba jest dobrze rozumiana i wypełniania. Jednak obserwuję, że na co dzień w znanym mi środowisku jest z tym problem- może dzień powszedni i zaabsorbowanie wieloma sprawami utrudnia realizowanie służby. Natomiast, gdy pojawia się jakiś trudny moment, sytuacja, zapotrzebowanie- harcerze wychodzą ze służbą w takie miejsca, w których nie ma innych instytucji i spisują się na medal.

Hm. Sylwia Stankiewicz- Instruktorka Hufca ZHP Bartoszce Zapomnieliśmy jak szukać celu służby i jak wpływać nią na nas samych i ludzi wokół, jak pełnić służbę prawdziwą, u podstaw, miast spektakularnej, dorywczej i medialnej. Nadal uważam, że jest to ogromnie ważny element wychowania młodego człowieka.

Hm. Rafał Jurczyk- Komendant Hufca ZHP Elbląg 7

Czy warto podejmować harcerską służbę? Jakie błędy pojawiają się przy podjęciu takich działań? Podejmowanie harcerskiej służby niesie za sobą wiele pozytywnych doświadczeń. Odpowiedź jest prosta: Zawsze warto !!! Na tej pozytywności chciałabym się przede wszystkim skupić. Jednym z elementów metody harcerskiej jest pozytywność właśnie, a jak już było wspomniane wcześniej służba musi mieścić się w naszym wychowaniu. Służba jest czasem poświęconym dla innych, ale też dla siebie. Pomagamy innym i już sama

radość

niesienia

pomocy

powinna

być

największą

satysfakcją

oraz powodem do podejmowania takich działań. Dzięki służbie możemy odkryć świat, którego nie znamy, w którym normalnie nie funkcjonujemy- np. bieda, choroba czy inne trudności. Służba harcerska daje nam możliwość rozwoju, a także sprawdzenia samego siebie, kształtuje nasz charakter, pozwala przełamać bariery naszego działania. Wisława Szymborska powiedziała kiedyś „Wiemy o sobie tyle, na ile nas sprawdzono”. Słowa poetki mam głęboko zakorzenione w moim stylu życia. Jesteśmy harcerzami, którzy mają idee pracy dla innych wpisaną w swoje ideały. Służba powinna odzwierciedlać działania harcerskie, być działaniem, które pomaga i odzwierciedla rzeczywiste potrzeby. Nasze harcerskie oczy powinny być szeroko otwarte na otaczający nas świat i zawsze powinniśmy czuwać i zauważyć, gdzie jesteśmy potrzebni. Służba będzie wyjątkowym sprawdzianem dla naszego charakteru, któremu warto jest się poddać.

Każda służba to nowe doświadczenie i umiejętności, nabywa się je przez działanie, a umiejętności i doświadczenia nikt nam nigdy nie zabierze. Nawet jeśli nie będą to dobre wspomnienia zawsze będą warte podjęcia wysiłku.

phm. Paulina Zborowska- Weychman Komendanta Hufca ZHP Mrągowo

Uważam, że warte podjęcia są tylko te działania, które wpisują się w misję ZHP oraz przede wszystkim te, które są bezpieczne dla wolontariuszek i wolontariuszy.

hm. Dorota Limontas Zastępczyni Komendanta Chorągwi Warmińsko- Mazurskiej ZHP

Podejmowanie służby nie jest zadaniem łatwym, ale wartym podjęcia takiego wysiłku. W obliczu zmęczenia, dużego nakładu pracy powstaje wiele złych emocji, które mogą powodować, że służba wydaje nam się czymś złym i zaczynamy wątpić w podejmowane działania. Pojawiają się często błędy informacyjne, źle przygotowane i zaplanowane zadania, brak autentycznej potrzeby jej podejmowania, nadmierna biurokracja, które dezorganizują pracę, a przede wszystkim demotywują działanie. Największym błędem jest podjęcie się służby bez chęci, tylko dlatego, że ktoś na nas to wymusza. Nie jest to działanie płynące z serca, a jedynie z przymusu. Niedopuszczalne jest działanie, które niezgodne jest z naszymi ideałami, społeczeństwem i takie, które zagraża bezpieczeństwu harcerzy. Jesteśmy tylko ludźmi i błądzić jest rzeczą ludzką, a każde błędy i negatywne sytuacje są dla nas lekcją życiową, doświadczeniem z którego powinniśmy wyciągnąć wnioski i iść dalej.

Przede wszystkim wtedy, kiedy wydaje się nam, że wiemy lepiej czego ktoś komu pomagamy potrzebuje. Kiedy więcej mówimy niż słuchamy. Kiedy moje ja jest ważniejsze. Kiedy robię to dla siebie, a nie dla kogoś.

hm. Dorota Całka

Nie da się nie popełniać błędów, zawsze pojawiają się u tych co coś robią. Nie należy się ich wstydzić, trzeba umieć przyznać się i szukać rozwiązań. Brak konsekwencji w realizacji, nie traktowanie wszystkich jednakowo, stawianie zadań, kontrola i sprawdzenie wystawienie rzetelnej oceny, negacja i chwalenie. phm. Andrzej Szatkowski

Błądzić jest rzeczą ludzką. Niedopuszczalne są jedynie błędy łamiące prawo- harcerskie i społeczne.

hm. Rafał Jurczyk

Wskazówki do podjęcia służby Rozpoczęcie działania ze służbą należy rozpocząć od analizy, od zauważenia drugiego

człowieka

znalezieniu

miejsca,

gdzie

potrzebna

jest

nasza

bezinteresowna pomoc. Nie jest to proste działanie. Musimy mieć oczy i uszy szeroko otwarte na otaczający nas świat. Podjęcie służby powinno rozpocząć się od wyznaczenia pola służby. Wspomniane pole służby musi być polem, które jest jeszcze niezagospodarowane i powinno być takie, którego chcemy się podjąć, które przyniesie nam radość oraz satysfakcję z wykonywanej pracy. Zarówno my jako instruktorzy oraz nasi wychowankowie muszą wyrazić chęć podjęcia się służby. W przypadku wyboru służby warto pamiętać o tym, że najlepiej, aby służba było blisko nas- nie musimy wtedy tracić czasu na dojazdy i wspieramy nasze środowisko lokalne, a także, aby obszar pola służby był obszarem na którym się znamy. Kiedy już wiemy, co i gdzie będziemy robić warto jest dobrze zaplanować służbę. Pomyśleć o zasadach współpracy, o osobach, które będą służbę podejmować, aby wiedziały dokładnie co robić. Nie można zapomnieć o materiałach, narzędziach do naszych działań, a przede wszystkim o bezpieczeństwie. Musimy pamiętać 10

o tym, że to my wyciągamy przysłowiową pomocną dłoń w potrzebie i to my musimy od siebie wymagać. Powinniśmy kierować się zasadą: słuchać, słuchać, a potem działać i być w tym konsekwentni. Jeśli już podejmujemy się służby to należy zadbać o to, aby była przeprowadzona do końca, aby dotrzymać danego słowa. Służba nie powinna być jednorazowym działaniem, czy też akcją, ale szeregiem podejmowanych przez nas działań. Chodzi tylko o zauważenie drugiego człowieka. Zarówno tego dla którego się coś robi, jak i tego, z którym się coś robi. Warto być empatycznym, wyrozumiałym na rzecz kogoś lub czegoś.

hm. Lucyna Czechowska

Przede wszystkim należy pamiętać o tym, że służba ma sens tylko wtedy, kiedy prowadzona jest w sposób rozważny. To znaczy, że jest bezpieczna, zorganizowana i przemyślana. Trzeba ją dobrze zaplanować, często nawet sformalizować i spisać sobie zasady, przygotować się do niej.

hm. Dorota Limontas

Służbę należy traktować całościowo- ważny w niej jest każdy z etapów rozpoczynając od planowania, po realizację i jej podsumowanie. Uświadamianie własnym przykładem, że to co robimy ma sens jest nieocenione dla naszych harcerzy. Nasi wychowankowie chętniej podejmą służbę działając w mniejszych grupach- zastępach czy patrolach, kiedy będą mogli bardziej odważyć się na działanie, każdy będzie mógł się wtedy zaangażować. Często w czasie służby towarzyszą nam różne emocje- łatwiej będzie się z nimi zmierzyć w mniejszej grupie, osób zaufanych (zastęp). Ważne okazuje się też nagradzanie za osiągnięty sukces- często wystarczą słowa pochwały, gratulacji czy też proste słowo dziękuję. Wśród naszych harcerzy służba może stać się elementem pracy ze 11

stopniem i sprawnościami, a także znakami służb. Z roku na rok powinniśmy stopniować poziom trudności służby, aby każda kolejna służba była dla nas kolejnym wyzwaniem, ale na miarę możliwości oraz potrzeb naszych harcerzy. Wszyscy ludzie potrzebują akceptacji, wyróżnienia, pochwały i uznania. Harcerza ponadto będzie pociągać element przygody. Rozmowa o służbie konkretnego harcerza, pomoc w pokonywaniu trudności, motywowanie i zrozumienie dla słabości- to są moje pomysły. Można też zrobić mapę służby (na przykład w drużynie) i nanieść na nią najważniejsze informacje, powiesić w widocznym miejscu i od czasu do czasu o tej służbie rozmawiać.

hm. Sylwia Stankiewicz

Przykłady służby do podjęcia Służba przede wszystkim powinna być solą wędrownictwa. W tej grupie wiekowej powinna być na pierwszym planie naszej pracy w drużynie. Wędrownicy świadomie powinni określać służbę, której chcą się podjąć. Służba wędrownicza ma bardzo rozległe horyzonty i możliwości. Jednak nic nie stoi na przeszkodzie, aby idee służby podejmować już od najmłodszych lat. Możemy w naszych zuchach wprowadzać poczucie służby poprzez udział w pracach pożytecznych na rzecz kogoś lub czegoś. Nie będzie to przez nie podejmowanie w pełni świadomej służby, ale na pewno w przyszłości zaowocuje pracą na rzecz bliźnich i chętnie podejmowanym działaniem na rzecz czegoś. Harcerze poprzez realizację służby będą mogli wcielić w życie słowa Harcerskiego Przyrzeczenia. Należy jednak pamiętać o osobistym przykładzie instruktora, który powinien ten kierunek swoim harcerzom wskazać i udowadniać swoim przykładem oraz działaniem.

Kilka pomysłów na służby: Zuchy- najmłodsi członkowie naszej organizacji, którzy ciekawi są wszystkiego co dzieje się dookoła i najczęściej bawią się w coś lub kogoś mogą poznawać służbę w czasie wcielania się w odpowiednie role w zabawie oraz pomoc. Dzieci w wieku 6-10 lat chętnie pomagają i angażują się w

działania,

lubią

być

bohaterami,

dlatego

realizacja

sprawności czy zadań wymagających podjęcia elementów służby nie powinna być trudna do wcielenia w życie.

ZUCHY mogą wziąć udział m.in. w • Segregacji śmieci wraz z rodzicami • Zbiórkach żywności na rzecz osób ubogich • Tworzenie zabawek dla innych • Uczestnictwa w kiermaszach na rzecz osób potrzebujących • Akcjach ekologicznych.

Harcerze- członkowie naszej organizacji w wieku 10-13 lat chętnie angażują się w działania, poznają nowe umiejętności, które później mogą zastosować w praktyce. Zdobywanie nowej

wiedzy

warunków

dla

umiejętności, harcerza,

gdzie

następnie te

stworzenie

umiejętności

będą

pożytecznie zastosowane pozwoli nam na podjęcie działań służby w drużynie harcerskiej. Dzieci lubią być zauważone, docenione i potrzebne. Warto pamiętać i przypominać często 3 punkt Prawa Harcerskiego „Harcerz jest pożyteczny i niesie pomoc bliźnim”. Wspomniane Prawo pomoże wprowadzić harcerzy w idee służby.

HARCERZE mogą podjąć się służy mającej na celu: • Promowanie zdrowego stylu życia 13

• Współpracę ze schroniskiem m.in. wyprowadzane psów, zbieranie dla nich karmy i materiałów do schroniska • Dbanie o zwierzęta np. budowanie poidełek dla pszczół, tworzenie karmników • Pomoc rówieśniczą w nauce • Oczyszczanie lasów, sadzenie lasów, działania ekologiczne • Pomoc osobom starszym.

Harcerze starsi- młodzież w wieku 13-16 lat, która w czasie swojej harcerskiej drogi poszukuje. Wspomniane poszukiwanie nie musi dotyczyć tylko zainteresowań czy harcerskich działań, ale przede wszystkich otwarcia oczu na potrzebny drugiego człowieka i otaczającego nas świata. Harcerze starsi są grupą w której bardzo istotne jest znaczenie grupy rówieśniczej. Warto podsunąć pomysł podjęcia służby kilku harcerzom, którzy zachęcą pozostałą część drużyny do podjęcia działania. Pomocnym może okazać się narzędzie jakim jest projekt starszoharcerski, który wskaże kierunki działania i podział zadań w czasie służby.

HARCERZE STARSI mogą podjąć się (np.): • Stałej pomocy sąsiedzkiej • Pomocy rówieśniczej w nauce • Działań ekologicznych oraz ich promocji • Akcji wolontariackich, zbiórek na rzecz osób potrzebujących • Współpracy ze schroniskiem- systematycznym wyprowadzeniem psów ze schroniska.

Wędrownicy- to młodzież od 16 roku życia. Służba jest u nich fundamentem

pracy

harcerskiej.

Jedno

polan

wędrowniczej watrze symbolizuje właśnie służbę. Dewiza wędrownicza wskazuje wędrownikowi: Wyjdź w świat, zobacz, pomyśl- pomóż czyli działaj! Wędrownicy są w wieku, który kształtuje ich charakter i określa ich tożsamość. Realizacja służby pozwoli wędrownikom poznać siebie, otaczający ich świat i być potrzebnym tam, gdzie znajdą swoje miejsce.

WĘDROWNICY w swoim działaniu mogą podejmować się: • Służby na polu miejskim- kampanii i działania, które spowoduje zmianę sytuacji zastanej • Współpracy z Domem Dziecka • Akcji „Ocalić od zapomnienia”- opieki nad grobami i cmentarzami • Opieki nad kombatantami, seniorami • Współpracy z bankiem krwi • Organizacji zajęć dla osób niepełnosprawnych, pomoc takim osobą • Służby w rodzinie, szpitalu, świetlicy socjoterapeutycznej, domach opieki

Hm. Dorota Całka

Nie wskazuje żadnego pola służby, bo to zamyka kreatywność i otwartość na realne potrzeby. Takie wskazówki powodują, że potem np. na każdym drzewie wiszą przygotowane przez zuchy karmniki. Tylko ptaków do nich brakuje . Powiem tylko tyle, że pole służby musi być dopasowane do możliwości intelektualnych, ale w szczególności emocjonalnych młodych ludzi. I że oni zwykle mogą więcej niż nam się wydaje.

Znaki służb Znaki służb są instrumentem metodycznym wykorzystywanym do pracy z wędrownikami. Znaki służb skupiają się w 10 obszarach, które wskazują pole działania służby oraz pozwalają poznać ten obszar. Wędrownicy mogą zdobywać znaki służb w patrolach zadaniowych. Rozpoczęcie zdobywania znaku służb rozpoczyna się od zaplanowania działań służby (Karty próby znaku służby)- mogą to być zadania z wybranego znaku służby lub podjęte własne podobne inicjatywy, na

podobnym

poziomie

trudności

tych,

które

zaproponowane

są

w regulaminie zdobywania znaków służb. Zdobywanie znaków służb jest dobrowolne, a zakończenie działań służby kończy się przyznaniem znaku służby i otrzymaniu odpowiedniego odznaczenia. Zadania wskazują na podjęcia działań na rzecz innych oraz otaczającego nas środowiska. Wyróżniamy następujące znaki służb: • znak służby przyjaźni, • znak służby turystyce, • znak służby kulturze, • znak służby nauce, • znak służby zdrowiu, • znak służby gospodarce, • znak służby dziecku, • znak służby pamięci, • znak służby wspólnocie lokalnej, • znak służby przyrodzie.

Bycie instruktorem … Bycie instruktorem to bycie świadomym wychowawcą, który w swoich wychowankach

zaszczepi

harcerską

iskierkę

działania.

Pełnienie

służby

instruktorskiej to duża odpowiedzialność. Każde nasze działanie, każde pole służby, które świadomie wybieramy ma służyć wychowaniu naszych zuchów i harcerzy. Ważne jest to, aby nie zapomnieć, po co to wszystko robimy. Wybierane przez nas działanie kształtuje, wzbogaca i rozwija, ale tylko wtedy, kiedy zapomnimy o nastawieniu tylko na siebie. Bycie instruktorem to ciągłe szukanie i dostrzeganie służby z pozoru niedostrzegalnej. Działanie własnym przykładem, zachęcanie do podejmowania służby jest niezastąpioną wartością w naszej pracy wychowawczej. Wskazówka do służby instruktorskiej jest prostapostępować zgodnie z Prawem i Przyrzeczeniem Harcerskim, a także według Zobowiązania Instruktorskiego. Myśląc o służbie instruktorskiej na myśl nasuwają mi się słowa piosenki: „Ramię pręż, słabość krusz i nie zawiedź w potrzebie. Podaj swą pomocną dłoń, tym co liczą na Ciebie. Zamieniaj świat, zawsze bądź, sprawiedliwy i odważny. Śmiało zwalczaj wszelkie zło, niech Twym bratem będzie każdy”. Bycie instruktorem Związku Harcerstwa Polskiego wskazuje nam podjęcie pola służby, określa kierunek działania i własnego rozwoju w organizacji. Nie można pełnić

służby

harcerskiej

dobrze,

bez

obrania

pola

służby

realizacji

zaplanowanych działań. Wskazówki, jakie ukazują jak powinna przebiegać służba instruktora ZHP według mnie jest prosta. Szczególnie powinna opierać się o Przyrzeczenie i Prawo Harcerskie, a także o Zobowiązanie Instruktorskie. Te elementy powinny być światłami przewodnimi do bycia instruktorem jak i działania na rzecz kogoś czy czegoś. hm. Dariusz Wolski Instruktor Hufca ZHP Ostróda

Służba harcerska- podsumowanie Każdy z nas lubi mieć wpływ na coś lub na kogoś, na otaczający nas świat. Służba taki wpływ właśnie ma i nam go udostępnia. Bezpośredni na rzecz podejmowanego pola naszej służby, który zmienia otaczający świat na lepsze, ale także pośredni na nas i naszych wychowanków. Budujące jest to, jak wspaniała potrafi być harcerska siła, która w obliczu potrzeby jednoczy harcerską brać do pełnienia służby oraz pomocy tam, gdzie jesteśmy potrzebni. Służba, która ukazuje umiejętność bezinteresownej pomocy innym ludziom, Bogu i Polsce. Współcześnie musimy działania służby wcielać bardziej w naszą pracę harcerską. Daje nam to bardzo wiele pozytywnych aspektów wychowawczych i pozwala ukierunkować rozwój naszych harcerzy. Na pewno znajdzie się bardzo wiele powodów, aby tego nie robić, dużo obaw, trudów, niejasności. Należy jednak pamiętać, że kto chce szuka sposobu

Pomimo wielu wątpliwości, na pewno

„plusów” będzie o wiele, wiele więcej. Podejmując się służby, stajemy w nowej sytuacji, która wymaga od nas nowego wyzwania. Myślę, że samo podjęcie się służby zasługuje na duże uznanie, bo dzięki podjęciu się niej jesteśmy już o kilka kroków dalej, kilka doświadczeń do przodu w przeciwieństwie co tych, którzy takich działań nie podejmują. Zachęcam Was do porozmawia o służbie z instruktorami bogatymi w doświadczenie, aby opowiedzieli o dawnej służbie. Na pewno wspomniane opowieści staną się inspiracją do kolejnych Waszych aktywności oraz pięknych historycznych chwil. Chociaż podejście do służby uległo zmianie służba nadal jest niezastąpionym elementem wychowawczym, który powinien towarzyszyć pracy każdej drużyny oraz każdego instruktora.

Podejmij służbę, a sam się przekonasz, że naprawdę warto!