2
http://womaninblogs2.blogspot.gr/
«Κι αν δεν μπορείς να κάμεις τη ζωή σου όπως τη θέλεις, τούτο προσπάθησε τουλάχιστον: Μην την εξευτελίζεις μες στην πολλή συνάφεια του κόσμου, μες στις πολλές κινήσεις κι ομιλίες.»
Κωνσταντίνος Καβάφης
γράφει η
Woman
Συχνά επιβιβάζομαι σε μια ψυχή, σ’ ένα μαρκαδοράκι, σ’ ένα τραγούδι, σ’ ένα βιβλίο και ταξιδεύω στον πλανήτη Β 612, στην παιχνιδούπολη (παρελθόν), στην ονειρούπολη (μέλλον). Καθημερινά προσπαθώ να γεμίζω την επιβίωση με πολλές στιγμές ζωής.
3
Woman’s covers
4
Φθινόπωρο! φαίνονται κουραστικά, Σημαίνει σχολείο και… ελπίδα! τότε αφεθείτε στη ζεστασιά της αχτίδας που Κι επειδή είναι και η σκάει μύτη μέσα από τα καλύτερη εποχή για να σύννεφα και… μυρίζει ταξιδέψει κανείς, θα ελπίδα, ψιθυρίζει πως κάνουμε εκπαιδευτικά κάτι μπορεί να αλλάξει… ταξίδια για να μάθουμε, αλλά, κυρίως, για να μη μάθουμε τους ίδιους μύθους… Κι αν αυτά τα ταξίδια σας φαίνονται κουραστικά,
5
με μια ματιά
6
7
λόγια
8
Αυτό το παιδί γεννήθηκε ανάμεσα στα ακρωτηριασμένα μέλη των αδελφών του. Το νανούριζαν οι σειρήνες και το ξυπνούσαν οι βομβαρδισμοί.
μια σχολική τσάντα γεμάτη πέτρες
Έκανε τα πρώτα του βήματα μες στα χαλάσματα, τις πρώτες του βουτιές μες στα αίματα. Μόνο πέτρες τριγύρω για να παίξει.
«Palestine» by Paul Autodore
9
Έμαθε την ιστορία στις κηδείες, τη γλώσσα στα μοιρολόγια, τα μαθηματικά στις λίστες με τους νεκρούς. «Palestine» by hadiarts (devianart)
Καμιά μάνα δεν μπόρεσε να το ταΐσει και να το ξεδιψάσει. Τα στήθια ήταν γεμάτα σφαίρες, τα δάκρυα είχαν στερέψει από χρόνια.
Έμαθε τον πατέρα, τους συγγενείς και τους φίλους σκαλίζοντας κάτω από τις πέτρες, εκεί όπου βρίσκονταν σκορπισμένα τα κορμιά και οι ψυχές τους.
10
Έμαθε τον κόσμο στις ανεφάρμοστες συμφωνίες και στα μάτια ενός καλού ανθρώπου, γιατί υπήρχαν και τέτοιοι έξω από τα χαλάσματα. Του είχε χαρίσει μια σχολική τσάντα. «Τι θα βάλουμε εδώ μέσα;» «Πέτρες.» Δεν υπήρχε κάτι άλλο για να αποθηκεύσει. «Βιβλία και τετράδια και μολύβια! Θα σου φέρω… Θα χτίσουμε σχολεία… Θα ζητήσουμε… Θα…»
«I Resist I exist» by yaldiz (devianart)
Τα μάτια του είναι τώρα δυο κόκκινες φλόγες. Αναρωτιέται, άραγε, αν θα μπορούσε να είχε διαλέξει άλλο δρόμο;
11
άραγε, αν θα μπορούσε να είχε διαλέξει άλλο δρόμο;
«Free Palestine» by suue-pics (devianart)
Μα, το μόνο που μπορούσε να διαλέξει ήταν θάνατο. Γιατί ποτέ δεν είδε κανένα δρόμο. Μόνο πέτρες.
Άκουσε μονάχα για το δρόμο ανθρωπιστικής βοήθειας που παρέμενε κλειστός ακόμα και για τους ελεύθερους που βρίσκονταν έξω από τα χαλάσματα.
Διάλεξε θάνατο. Εκείνο το πρωινό που έχασε τα δυο δάχτυλα του αριστερού χεριού. Είχε σταθεί τυχερός, γιατί θα μπορούσε να είχε σκοτωθεί, αν δεν είχε ξημερώσει η κατάπαυση πυρός. Η πρώτη του σκέψη ήταν να τους σκοτώσει όλους. Πέτρες είχε αρκετές.
12
Να τους σκοτώσει όλους με τα ίδια του τα χέρια. Και μάνα κι αδέλφια. Να μην αφήσει κανέναν να πάει από χέρι εχθρού. Να μην αφήσει καμιά ελπίδα να διαμελιστεί ξανά. Να μην αφήσει άλλο τον πόνο και τις σφαίρες να καίνε τα σωθικά τους.
13
«Gaza and Palestine cartoons» by ademmm (devianart)
Να αρπάξει τις πέτρες και να σκοτώσει όλους τους ζωντανούς νεκρούς του λαού του, να τους
στείλει στο θάνατο όπου κανένας πια δεν θα μπορούσε να τους απαγορεύσει τη ζωή.
Τον βρήκε η νύχτα να γεμίζει πέτρες τη σχολική τσάντα. Χάθηκε ανάμεσα στα χαλάσματα. «Δεν μπορείς να τους πολεμήσεις με τις πέτρες!» ακούστηκε μια φωνή.
«Δεν θέλω να τους πολεμήσω. Να τους μιλήσω θέλω, να τους πω τι νιώθω…, όχι, να τους φοβερίσω θέλω… όχι, να τους πολεμήσω θέλω…»
«Who is Goliath now?» by anatolian (devianart)
14
Κανείς δεν το ξαναείδε μέχρι που ο καλός άνθρωπος της ανθρωπιστικής βοήθειας έφερε στη μάνα του μια εφημερίδα. Αυτό το παιδί έγινε τρομοκράτης. Εμφανίστηκε στη μέση της πλατείας μ’ ένα σακίδιο και οι αστυνομικοί νόμιζαν πως ήταν γεμάτο εκρηκτικά.
15
Τον γάζωσαν. Και βρήκαν μόνο πέτρες. Έτσι κι αλλιώς ήταν τρομοκράτης. Περίμενε το σύνδεσμο να του φέρει τα εκρηκτικά… «Free Palestine» by houdashams (devianart)
Τα μάτια του είναι τώρα δυο κόκκινες φλόγες. Κλαίει. Όχι για τον εαυτό του. Όχι για όσους χάθηκαν κάτω από τις πέτρες. Για τους ζωντανούς νεκρούς κλαίει που είναι καταδικασμένοι να διαλέγουν μόνο θάνατο… και να κατηγορούνται που δεν διάλεξαν άλλο δρόμο… «Palestine Tears» by hadiarts (devianart)
16
17
με τα μάτια στον τοίχο
ώρα να γεμίσω ξανά τα ράφια μου
-Σας παρακαλώ κύριε… περιμένετε στη σειρά σας! Άλλη μία αίθουσα αναμονής και πάλι κάποιος να μου ζητάει να περιμένω στη σειρά μου. Όχι πια! Όχι άλλο! Τώρα είναι η σειρά μου! Είναι η ώρα να ξεκινήσω το δικό μου σχολείο! Τα παιδιά θα πάρουν τη σάκα με τα μολύβια και τα τετράδια!
18
Εγώ θα πάρω μία βαλίτσα με όνειρα, ανασφάλειες και 30 τόσων χρόνων γνώσεις. Σε κάποιους κάνει εντύπωση η τόση γνώση του περιττού…
19
Ίσως θα ‘πρεπε να σκέφτομαι κάτι απ’ το «The wall»… ή μήπως αυτό σκέφτομαι; Σεπτέμβρης σημαίνει σχολείο. Έτσι μάθαμε από παιδιά! Ε, λοιπόν θα πάω κι εγώ σχολείο… Αλλά δε θυμάμαι πού είναι και πώς το λένε… Την ώρα της ανάγκης σού είναι τόσο άχρηστη η γνώση.
Αυτό μου το χάρισε η ζωή και κοίτα να δεις που θέλει να με τραβήξει. Θα με πάει εκείνο στο νέο μου σχολειό! Καθώς φεύγουμε ακούω από το διπλανό σύμπαν μία γνωστή μουσική…
20
21
η
απαγορευμένη
εκπαίδευση
Ας φανταστούμε ένα διαφορετικό σχολείο. Ή μάλλον πολλά διαφορετικά σχολεία, τόσα όσα και τα διαφορετικά παιδιά! Αδύνατο! Αφού κάθε ανθρώπινο ον είναι
μοναδικό. Ώστε είμαστε καταδικασμένοι να συνθλίβουμε την προσωπικότητα κάθε παιδιού σε αυτή του μέσου-ανύπαρκτου μαθητή;
22
Φυσικά όχι! Κι αυτή την προοπτική, ενός σχολείου που θα ανταποκρίνεται στις ανάγκες του κάθε παιδιού ξεχωριστά και θα ενισχύει τη διαφορετικότητά του, αντί να την ενοχοποιεί, μας παρουσιάζει με έξυπνα κόμικς,
μια δραματοποιημένη ιστορία με μαθητές και δασκάλους και απόψεις εκπαιδευτικών που διδάσκουν σε ’’διαφορετικά’’ σχολεία η Απαγορευμένη Εκπαίδευση.
«Η λογική είναι πάντα ή ίδια: η σύγκριση. Η σύγκριση του ατόμου, της διαδικασίας μάθησής του με μια τυποποιημένη κλίμακα που μετρά τι; Δεν είμαστε αριθμοί. Ας δούμε ποιος θα το κάνει πρώτος αυτό… Όλοι μιλούν για την ειρήνη, αλλά κανένας δεν φαίνεται να τη διδάσκει.
23
Οι άνθρωποι εκπαιδεύονται για τον ανταγωνισμό και ο ανταγωνισμός είναι το πρώτο βήμα προς τον πόλεμο.»
«Έρευνες δείχνουν ότι το 98% των πεντάχρονων μπορούν να θεωρηθούν ως ιδιοφυΐες. Είναι περίεργα, δημιουργικά και μπορούν να σκέφτονται με ποικιλία τρόπων για την επίλυση προβλημάτων. Το πρόβλημα είναι ότι στα δεκαπέντε τους, μόνο το 10% από αυτά διατηρούν αυτές τις ικανότητες.»
24
«Από όσα μάθαμε στο σχολείο ελάχιστα είναι πραγματικά απαραίτητα στην καθημερινή ζωή.
Μπορούμε να ζήσουμε και χωρίς να ξέρουμε τους λογάριθμους, αλλά δεν μπορούμε να ζήσουμε χωρίς να ξέρουμε πώς να σχετιζόμαστε με άλλους ανθρώπους.»
25
«Η διαδικασία μάθησης γεννιέται από μια ερώτηση μέσα στο χάος, όχι από μια απάντηση μέσα στην τάξη. Αν η αγάπη είναι ζωτικής σημασίας για την ανάπτυξη και τη μάθηση, γιατί συνήθως προσπαθούμε να εκπαιδεύσουμε με απειλές, τιμωρία, ένταση; »
«Η μελέτη δεν είναι πράξη απορρόφησης ιδεών, αλλά δημιουργίας και αναδημιουργίας τους.» Πάουλο Φρέιρε
«Το να έχουμε ίσα δικαιώματα δε σημαίνει απαραίτητα ότι όλοι μας πρέπει να κάνουμε τα ίδια πράγματα. Πολλά παιδιά με ενδιαφέροντα και συμπεριφορές διαφορετικές από τις αναμενόμενες έχουν διαγνωστεί με ψυχιατρικές παθήσεις. Είναι μια αυθεντική επιδημία, μια μανία, σε ορισμένες περιοχές περίπου
ορισμένες περιοχές περίπου το 10% των μαθητών καταναλώνουν ψυχοτρόπα φάρμακα για την υποτιθέμενη υπερκινητικότητά τους. Απλά επειδή ταιριάζουν ορισμένα διαγνωστικά κριτήρια, κάποιος αποφασίζει ότι είσαι υπερκινητικός, ότι είσαι χαρισματικός.»
26
27
Τζον Τέιλορ Γκάτο
«Το πρόβλημά μας στο να κατανοήσουμε την υποχρεωτική εκπαίδευση προέρχεται από ένα ενοχλητικό γεγονός: ότι το κακό που κάνει, από την ανθρώπινη σκοπιά, είναι σωστό, από τη σκοπιά του συστήματος.»
Αυτά και πολλά ακόμα στο εξαιρετικά ενδιαφέρον ντοκιμαντέρ που (δίχως καθόλου να κουράζει) τινάζει στον αέρα τα θεμέλια του θεσμού του σχολείου και των μεθόδων του και αποκαλύπτει εναλλακτικές πρακτικές εκπαίδευσης (που εφαρμόζονται στην Ισπανία και τη Λατινική Αμερική).
28
Πρόκειται για την πρώτη ισπανική παραγωγή (2012) που χρηματοδοτήθηκε μέσω crowdfunding. Προβλήθηκε ταυτόχρονα σε 13 χώρες (130 πόλεις)!
Στο ντοκιμαντέρ θα βρείτε ακόμη μια σύντομη ιστορική αναδρομή. Ιδιαίτερα κατατοπιστική η αναφορά στη δημιουργία σχολείων όπως τα ξέρουμε σήμερα, στα πρωσικά σχολεία του τέλους του 18ου αι. • δείτε το ντοκιμαντέρ εδώ: • δείτε σχετικά:
Δεν υπήρξα μια επιπόλαιη μαθήτρια σχετικά με τις απουσίες. Δεν έλειψα ποτέ μια ώρα μονάχα!
(εξω) σχολικές αναμνήσεις
Από το Δημοτικό ως το Λύκειο ’’αρρώσταινα’’ και απουσίαζα οργανωμένα, κολλητά σε αργίες και γιορτές. Και από αυτές τις μέρες έχω τις καλύτερες
έχω τις καλύτερες (εξω)σχολικές αναμνήσεις.
29
Αναμνήσεις γεμάτες βιβλία που επέλεγα να διαβάσω. Γεμάτες τετράδια στα οποία έγραφα τις πρώτες μου εντυπώσεις από τη ζωή. Γεμάτες βόλτες και πικ-νικ στην πόλη και την εξοχή.
την εξοχή.
30
Γεμάτες ενδιαφέρουσες συζητήσεις. Γεμάτες από όμορφους κόσμους που έφτιαχνα στο παιδικό μου δωμάτιο με το κάθε τι.
Οι καλές σχολικές μου αναμνήσεις δεν θα μπορούσαν να δημιουργηθούν παρά μονάχα έξω από το σχολείο.
31
Στους ανοιχτούς ορίζοντες, σε περιβάλλον που η φαντασία και η δημιουργικότητα, η αμφισβήτηση και η αλληλεγγύη δεν αποδίδονται στον τεμπέλη, τον απροσάρμοστο, στον κακό μαθητή και το προβληματικό παιδί. Γιατί «εκεί που ανοίγει ένα σχολείο κλείνει» ένας ορίζοντας, ένας άνθρωπος μετατρέπεται σε υπάκουο πολίτη.
32
Handala, αυτός ο κόσμος δεν θα αλλάξει ποτέ;
Ο Χαντάλα είναι χρόνια τώρα δέκα χρονών. Και θα παραμείνει δέκα χρονών, μέχρι η Παλαιστίνη να ελευθερωθεί, μέχρι να μπορέσει να γυρίσει στην πατρίδα του. σκλαβωμένου αραβικού Ο Χαντάλα είναι το κόσμου. δημιούργημα του σκιτσογράφου Ναζί ΑλΑλί. Και η ψυχή του παλαιστινιακού λαού, ένα σύμβολο όλου του καταπιεσμένου και
33
34
35
«Ο Χαντάλα» μας λέει ο δημιουργός του, «γεννήθηκε
σαν δεκάχρονο παιδί κι έτσι θα μείνει για πάντα. Σε αυτή την ηλικία άφησα την πατρίδα μου και, όταν θα επιστρέψω, ο Χαντάλα θα είναι πάλι δέκα χρονών και τότε θα αρχίσει να μεγαλώνει. Τον παρουσίασα στους φτωχούς και τον ονόμασα Χαντάλα σαν μία ένδειξη πικρίας.
Είναι ένα απλό αλλά και σκληρό παιδί, και αυτός είναι ο λόγος που ο λαός τον έκανε δικό του και ένιωσε ότι εκφράζει τη συνείδηση του.»
36
«Είναι ξυπόλητος όπως όλα τα
απέκτησε έναν εθνικό και στη συνέχεια παγκόσμιο ορίζοντα.
την Παλαιστίνη, αλλά συνείδησή του ωρίμασε και
Παρότι είναι σκληρός, μυρίζει σαν κεχριμπάρι.»
παιδιά στο στρατόπεδο προσφύγων και είναι ένα σύμβολο το οποίο με προστατεύει από το να κάνω λάθη. Στην αρχή ήταν απλά ένα παιδί από
η
37
«Τα μαλλιά του είναι σαν του σκαντζόχοιρου, που χρησιμοποιεί τα αγκάθια του σαν όπλο. Τα χέρια του είναι σταυρωμένα πίσω στην πλάτη του σαν μία ένδειξη απόρριψης, σε μία εποχή που οι λύσεις μας παρουσιάζονται απλόχερα κατά τον αμερικάνικο τρόπο.»
38
39
40
διαβάστε σχετικά: Handala, ένα παιδί απ’ την Παλαιστίνη Who is Handala?
Naji al- Ali
Ο Ναζί Αλ- Αλί γεννήθηκε το 1936 σ’ ένα χωριό της Παλαιστίνης, το οποίο ισοπεδώθηκε το 1948, μαζί με πολλά ακόμα κατά τη διάρκεια της Νάκμπα. Ο Ναζί, δέκα χρονών τότε, απελάθηκε με τους γονείς του από την πατρίδα του κι εγκαταστάθηκε σε στρατόπεδο προσφύγων στο Λίβανο.
41
Άρχισε να σκιτσάρει για να εκφραστεί πολιτικά όντας κρατούμενος στις φυλακές του Λιβάνου. Εκεί ανακάλυψε το ταλέντο του ο ποιητής Καναφάνι. Στις αρχές της δεκαετίας του ‘70 πήγε στο Κουβέιτ για να εργαστεί στο περιοδικό Al-Taliah .
Το 1971 επέστρεψε στο Λίβανο, εργάστηκε στην εφημερίδα AlSafir και έζησε μια πολύ παραγωγική περίοδο ως το 1982.
42
Στα μέσα της δεκαετίας του ‘70 άρχισε να δημιουργεί κινούμενα σχέδια με θέμα την τραγωδία των Παλαιστινίων και κεντρικό ήρωα το δεκάχρονο Χαντάλα. Τα έργα του είναι σκληρά, όσο και η φρίκη των θηριωδιών
43
του πολέμου, τρυφερά και καθαρά ως προς το μήνυμά τους, όσο και η ματιά ενός παιδιού.
Κριτικά τόσο προς την πλευρά του Ισραήλ και της Αμερικής, όσο και προς την πλευρά του ηγετών του Αραβικού κόσμου.
44
Το 1982 κατά την εισβολή του Ισραήλ στο Λίβανο, έζησε από κοντά τις σφαγές, εγκατέλειψε ξανά τη χώρα κι εγκαταστάθηκε στο Κουβέιτ απ’ όπου εκδιώχτηκε για πολιτικούς λόγους το 1985. Επόμενος και τελευταίος του
45
του σταθμός ήταν το Λονδίνο και η κουβεϊτιανή εφημερίδα Al-Qabas.
Το 1987 κι ενώ είχε πολλές φορές δεχτεί απειλές κατά της δικής του ζωής και της οικογένειάς του, δολοφονήθηκε έξω από τα γραφεία της εφημερίδας. Στην Παλαιστίνη ξεκινούσε η πρώτη Ιντιφάντα.
«Αυτός ο άνθρωπος σχεδιάζει με πένα τα οστά των ανθρώπων.» Έγραψε το TIME και μια ιαπωνική εφημερίδα: «Ο Ναζί Αλ-Αλί σκιτσάρει χρησιμοποιώντας φωσφορικό οξύ.»
Naji al- Ali by Nader Al Hathweh
46
47
διαβάστε σχετικά: Handala, ένα παιδί απ’ την Παλαιστίνη Naji al-Ali
Ένα από τα αναγνώσματα της δικής μου παιδικής ηλικίας, όταν ακόμα η λογοτεχνία για παιδιά θεωρούνταν στην Ελλάδα ασήμαντη και ανώφελη, ήταν η «Όμορφη πορτοκαλιά μου» του Χοσέ Μάουρο ντε Βασκονσέλος. όμορφη πορτοκαλιά μου
Ο συγγραφέας στηρίζεται σε προσωπικά βιώματα και πλέκει μια ιστορία τρυφερή και σκληρή, που δίνει με πραγματικά γεγονότα στο μικρό αναγνώστη να
48
καταλάβει πως ο «κακός» μπορεί να αλλάξει, αν αλλάξουμε κι εμείς τη συμπεριφορά μας απέναντί του.
Ο μικρός Ζεζέ είναι σκανταλιάρης και άτακτος, όμως ταυτόχρονα γεμάτος συναισθήματα και φαντασία, που αναδεικνύονται, όταν το επιτρέπουν οι συνθήκες του περιβάλλοντός του. Μέλος μιας πάμφτωχης, πολυμελούς οικογένειας, μεγαλώνει δίπλα στην ανισότητα και την αδικία, με
όνειρο να γίνει ένας ποιητής με παπιγιόν! Σύντροφός του πολύτιμη μια πορτοκαλιά, που της λέει τα μυστικά του και μια δασκάλα που καταφέρνει να δει την καλοσύνη, την εξυπνάδα και το χιούμορ κάτω από τα βρώμικα ρούχα και τον ατίθασο χαρακτήρα του.
49
50
Η ιστορία εξελίσσεται στη Βραζιλία, στα 1920, όμως παραμένει ένα ενδιαφέρον παιδικό ανάγνωσμα (μεταφρασμένο από την Άλκη Ζέη), που θα παρασύρει τους μικρούς αναγνώστες και θα τους προσφέρει πολλά. Ο Ζεζέ και ο αδελφός του Λούις σε κορεάτικο κόμικ
Είναι ένα ιδιαίτερα δημοφιλές βιβλίο στη Βραζιλία, ενταγμένο σε εκπαιδευτικά προγράμματα, έχει μεταφραστεί σε πολλές γλώσσες και διασκευαστεί για τον κινηματογράφο, την τηλεόραση και το θέατρο.
51
Στην εποχή του όμως, το 1968, οπότε και δημοσιεύτηκε, το βιβλίο θεωρήθηκε αρκετά εμπορικό και επικρίθηκε από τους κριτικούς για την απλή του γλώσσα, γεγονός που το έκανε αμέσως αγαπητό στο αναγνωστικό κοινό της Βραζιλίας και εκτόξευσε τις πωλήσεις της πρώτης έκδοσης σε 217.000 αντίτυπα.
Ο Χοσέ Μάουρο ντε Βασκονσέλος, αυτοδίδακτος, έχοντας ταλέντο στην αφήγηση, στρέφεται από νωρίς στη συγγραφή και δημοσιεύει στα 22 του το πρώτο βιβλίο. Γεννημένος το 1920 στο Ρίο ντε Ζανέϊρο, από μητέρα Ινδιάνα και πατέρα Πορτογάλο, κάνει διάφορες δουλειές για να επιβιώσει (μποξέρ, εργάτης, ψαράς), ταξιδεύει πολύ και ζει αρκετό καιρό με τους Ινδιάνους, η επιρροή των οποίων είναι φανερή στα βιβλία του.
52
Μετά το θάνατό του, το 1984, βιβλιοθήκες και πολιτιστικοί σύλλογοι σε όλη τη Βραζιλία παίρνουν το όνομά του.
53
Στα τέλη του ’60 κυκλοφορούν στο Σάο Πάολο λεωφορεία με τους τίτλους των βιβλίων του Χοσέ Μάουρο ντε Βασκονσέλος. Στη φωτό ο συγγραφέας στο λεωφορείο με τον τίτλο του πιο δημοφιλούς βιβλίου του, της «Όμορφης πορτοκαλιάς μου».
54
Ο Χοσέ Μάουρο ντε Βασκονσέλος υπογράφει αυτόγραφα το 1967 στο βιβλιοπωλείο Brasita της Juiz de Flora.
55
Η «Όμορφη πορτοκαλιά μου» έχει μεταφερθεί δύο φορές στη μεγάλη οθόνη. Το 1970 διασκευάζεται από το συγγραφέα και το Braz Chediak.
Το μικρό Ζεζέ ερμηνεύει ο Julio Cesar Cruz υπό τις σκηνοθετικές οδηγίες του Aurelio Teixeira.
56
1970: προβολή της ταινίας με συνοδεία μουσικής
57
Το 2012 διασκευάζεται από τους Marcos Bernstein (σενάριοσκηνοθεσία) και Melanie Dimantas (σενάριο). Ο Joao Guilherm Avila στο ρόλο του Ζεζέ.
Η ταινία αυτή ξεκινά με το συγγραφέα να παίρνει στα χέρια του το δημοσιευμένο βιβλίο του και να θυμάται.
58
«Θα εκπλαγείτε από το μεγαλείο της φαντασίας του Ζεζέ», σημειώνει ο σκηνοθέτης.
περιηγηθείτε στο site ταινίας: http://meupedelaranjalima.com.br/
Το 1970, το 1980 και το 1998 η «Όμορφή πορτοκαλιά μου» διασκευάζεται και για τη μικρή οθόνη.
59
Κάθε σειρά παίζεται σε πολλές επαναλήψεις σημειώνοντας πάντα υψηλά ποσοστά τηλεθέασης.
60
η δημοκρατια διαβάζει τα συνθήματα της δικτατορίας
Ξανά τα ίδια. την εγκαταλείπουν. Σουβλάκια, επεισόδια, αναλύσεις, Η γενιά του Πολυτεχνείου. αμφισβήτηση. Νοσταλγοί Που βολεύτηκε. και πολέμιοι, Που ξεπούλησε τους αγώνες της. αγωνιστές και βολεμένοι. Που μας έφερε στο αδιέξοδο. Γκρίνια. Συνέλθετε! Ενώ η χώρα παραμένει Ποιος έχει όρεξη στο γύψο, για ένα ακόμα λάθος, υπό επιτήρηση αφιέρωμα στο Πολυτεχνείο; ήθελα να πω. Ενώ οι νέοι, Ποιος αντέχει μία από τα ίδια; τσακισμένοι,
61
Ξανά τα ίδια...
62
Ποιος αντέχει μία από άλλα;
Βασάνισαν δίχως έλεος. Τι απέγιναν; Τιμωρήθηκαν; Θεραπεύτηκαν;
Βασανίστηκαν δίχως έλεος. Τι απέγιναν; Δικαιώθηκαν; Θεραπεύτηκαν;
Δεν είναι παρελθόν. Ζουν ανάμεσά μας. Κρύβοντας ή και τα ανάθρεψαν… αποκαλύπτοντας την ταυτότητά Στα χέρια που τσάκισαν στο τους. ξύλο… Στα χέρια που Κράτησαν στα χέρια τους παιδιά τσακίστηκαν από το ξύλο…
63
Τολμάς να ονειρεύεσαι έναν καλύτερο κόσμο, όταν η δημοκρατία έχει αποκατασταθεί; Ακόμα δεν απογοητεύτηκες, δεν κουράστηκες, δεν τρόμαξες αρκετά; Τολμάς να αμφισβητείς τη δημοκρατία; Ε, είσαι ο νέος εχθρός της πατρίδας! Και πρέπει να τιμωρηθείς!
64
Αν κάνεις πολύ θόρυβο, με τις παλιές καλές μεθόδους. Κυνηγητά, ξύλο, λάσπη, περιθωριοποίηση. Αν είσαι μπερδεμένος, με τα ναρκωτικά. Αν θες να πάρεις μια ανάσα, με το life style. Έχει αναλυτικές οδηγίες επιβίωσης στη δημοκρατία.
65
Κι αν το έχει η κούτρα σου να αμφισβητείς, με την πραγματικότητα. Και με τη σύγκριση: μήπως θες να έρθει πάλι κανένας Παπαδόπουλος;
66
‘’Ξέρεις τι θα πει απαγόρευση κυκλοφορίας; Τέτοια είχαμε στη χούντα!’’ ‘’Ξέρω!’’, θα απαντήσει κάποιος με κινητικά προβλήματα. Κανένας νόμος δεν του απαγορεύει, απλά η πραγματικότητα δεν του επιτρέπει…
67
Ένα από τα βασανιστήρια των χουντικών ήταν η απειλή εκπαραθύρωσης και η παρουσίασή της ως αυτοκτονία. Όχι πια. Οι άνθρωποι αυτοκτονούν ομαδικά από μόνοι τους…
Λεωνίδας Καλλιβρετάκης:
«Οι
διεθνείς και εσωτερικές συνθήκες σήμερα είναι τελείως διαφορετικές από το 19671974 και δεν αφήνουν, νομίζω, περιθώρια για ένα πραξικόπημα τύπου συνταγματαρχών. Αυτό που ζούμε σήμερα είναι ίσως πιο επικίνδυνο, καθώς δημιουργεί τις προϋποθέσεις
πιθανής επιβολής ενός αυταρχικού καθεστώτος όχι μέσω πραξικοπήματος μιας συνωμοτικής ομάδας, αλλά μέσω της ανάπτυξης ενός "μαζικού" κινήματος (κάτι που δεν θα τολμούσαν καν να ονειρευτούν οι συνταγματάρχες), του τύπου των αντίστοιχων κινημάτων που αναρριχήθηκαν στην εξουσία κατά τον μεσοπόλεμο.»
68
Σημασία δεν έχει αν τα Μ.Μ.Ε. θα προβάλουν μια από τα ίδια. Το διαδίκτυο προσφέρει πολλά διαφορετικά αφιερώματα.
Σημασία έχει ότι ζούμε μια από τα ίδια. Αξία έχει να μη βολευτούμε στο βόλεμα της γενιάς του Πολυτεχνείου.
69
εδώ Πολυτεχνείο
Πρόκειται για ένα δραματοποιημένο ντοκιμαντέρ (που περιέχει και πραγματικά πλάνα) γυρισμένο με σκοπό να ενημερώσει τη διεθνή κοινή γνώμη για την κατάσταση στην Ελλάδα την εποχή της εξέγερσης του Πολυτεχνείου. Αποτελεί σήμερα ένα ενδιαφέρον ντοκουμέντο για όσους θέλουν να ’’πάρουν μια μυρωδιά’’ εκείνων των ημερών.
70
71
δείτε το ντοκιμαντέρ εδώ:
δείτε περισσότερες πληροφορίες εδώ:
Πάμε Ικαρία. Μην πάρετε μαζί σας το ανάθεμα για τη γενιά του Πολυτεχνείου που βολεύτηκε. Μια βόλτα στην Ικαρία, λοιπόν, για να συναντήσουμε έναν άγνωστο γνωστό μας, το Γιώργο Κυρήκου, με το παρατσούκλι Αλμπάνο. ν’ αστράψει τ’ όραμα
Ένα νέο του Πολυτεχνείου, που το όνομά του πρωτοσυναντήσαμε στη λίστα με τους νεκρούς. Μη βιαστείτε να βγάλετε συμπεράσματα…
72
Δουλεύει στις οικοδομές. Του αρέσει να γράφει στίχους και να τους τραγουδάει συντροφιά με την κιθάρα του. Να ‘τος! Ανεβασμένος στη μια κολώνα του Πολυτεχνείου! Το τανκ ισοπεδώνει την πόρτα και ο Γιώργος Κηρύκου χάνεται.
73
Τρέχει, κρύβεται σε έναν φωταγωγό, τελικά τον συλλαμβάνουν, τον φυλακίζουν, τον βασανίζουν. Πιο πολύ τον χτυπούν στο στομάχι (θα του προκαλέσουν χρόνιο πρόβλημα υγείας). Μετά από μέρες καταφέρνει να επικοινωνήσει με τους δικούς του και να τους ενημερώσει πως είναι ζωντανός.
74
Αποφυλακίζεται, γυρίζει σπίτι με τα ρούχα του μες στα αίματα. Προσπαθεί να συνέλθει. Δύσκολο. Μπαρκάρει, επιστρέφει, μεταναστεύει στην Αμερική, επιστρέφει ξανά και εγκαθίσταται μόνιμα στην Ικαρία.
75
«Άντε ν’ αστράψει το όραμα,
να φωτιστεί η ύπαρξη μας, μπας και πάρει φωτιά ο κόσμος»,
τον θυμάται η αδερφή του, η Όλγα, να λέει.
Το καλοκαίρι του 1993 η Ικαρία παραδίδεται σε φονικές πυρκαγιές. Ο Γιώργος Κυρήκου προσπαθεί να σώσει τους συνανθρώπους του. Και καίγεται. Και μαθαίνουμε πως ήταν ένας από τους νέους του Πολυτεχνείου… Διαβάστε περισσότερα: • Πολυτεχνείο 1973, Ικαρία 1993 • Ο αφανής ήρωας Γιώργος Κηρύκου
76
Πάμε Εξάρχεια. Πάρτε οπωσδήποτε μαζί σας ταυτότητα.
στο ’’άβατο’’ της αμφισβήτησης
Μια βόλτα στα Εξάρχεια, λοιπόν, για να δούμε πώς κύλησε εκεί το μακροβιότερο δημοκρατικό καθεστώς της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας, η μεταπολίτευση. Τα Εξάρχεια αντλούν την… ενοχή τους από το
19ο αι., όμως αυτό είναι θέμα ενός επόμενου τεύχους. Εδώ θα σταθούμε στα πρόσφατα γεγονότα για να δούμε πως η δημοκρατία όχι μόνο δεν έχει αδιέξοδα, αλλά και δεν αφήνει διεξόδους.
77
78
Οι εξεγερμένοι του Πολυτεχνείου όχι μόνο διεκδικούν τις υποσχέσεις της δημοκρατίας, αλλά έρχονται σε επαφή με τον έξω κόσμο που ζει στον απόηχο των Μάηδων του '68 και αναζητούν νέα πολιτικά και ιδεολογικά ρεύματα, διευρύνουν τον κύκλο των ζυμώσεων.
Είναι εχθρός για τις κυβερνήσεις της μεταπολίτευσης που προσέφεραν δημοκρατία ως ανάχωμα στην αγωνιστικότητα που δεν είχαν καταφέρει να κάμψουν
κάμψουν ο πόλεμος και η δικτατορία. Είναι εχθρός για τις ηγεσίες της αριστεράς που προσπαθούν να δρέψουν τις δάφνες της νομιμοποίησής τους. Λόγω θέσης και παράδοσης τα Εξάρχεια συνεχίζουν να τους φιλοξενούν
79
μαζικά και να ελκύουν όσους αμφισβητούν και ονειρεύονται.
Συνεχίζουν να είναι καθημερινός στόχος της αστυνομίας που, όπως και στη χούντα, δίχως να λογοδοτεί, εισβάλλει, προσάγει, ανακρίνει. Και δυσφημεί με τη συνδρομή του κράτους, της
της «επίσημης» αριστεράς και των Μ.Μ.Ε. που παρουσιάζουν τα Εξάρχεια ως άντρο παρανομίας και κράτος αναρχικών. Το 1984 η ανάγκη εισβολής των ΜΑΤ στα Εξάρχεια εμπλουτίζεται από νέους με «μαλλιά κομμένα σα βούρτσα, βαμμένα σε διάφορα χρώματα», από τους πανκς.
80
«Αστυνομικοί εισέβαλαν σε ταβέρνα διέκοψαν το μουσικό πρόγραμμα και προσήγαγαν τον τραγουδιστή κι όλους τους θαμώνες (κάπου 100 άτομα) για εξακρίβωση στοιχείων. Δεν κρατήθηκε κανείς, ανακρίθηκαν όμως όλοι τους ρωτώντας τους «τι δουλειά είχαν εκεί!»
Ξεκινά η «επιχείρηση αρετή» από δεκάδες αστυνομικούς με στολές και πολιτικά που επιτίθενται βίαια στους πανκς, αλλά και σε νέους των οποίων η εμφάνιση τούς φαίνεται ύποπτη. ύποπτη! Οι κάτοικοι των Εξαρχείων διαμαρτύρονται, όμως τα ΜΑΤ συνεχίζουν να συλλαμβάνουν με
81
συλλαμβάνουν με συνοδεία άγριου ξύλου αδιάκριτα. Οι νέοι απαντούν με πέτρες αρχικά, μολότοφ στη συνέχεια. Το 1985 μια ομάδα αναρχικών καλεί σε πορεία με σύνθημα να φύγει η αστυνομία από τα Εξάρχεια. Η πορεία απαγορεύεται και οι διαδηλωτές ξυλοκοπούνται άγρια. Όσοι καταφέρνουν να ξεφύγουν, βρίσκουν καταφύγιο στο Χημείο.
Η περιοχή περικυκλώνεται από δεκάδες κλούβες και αστυνομικούς και νυχθημερόν σημειώνονται βίαια επεισόδια με τη συνδρομή ακροδεξιών (όπως της ΕΠΕΝ και τη ΕΝΕΚ). Ύστερα από διαπραγματεύσεις, μια πορεία χιλιάδων φτάνει στην Χημείο για τον ασφαλή απεγκλωβισμό των καταληψιών..
82
Στην επέτειο του Πολυτεχνείου του 1985 δολοφονείται με μία σφαίρα στο πίσω μέρος του κεφαλιού ο μαθητής Καλτεζάς από τον αστυνομικό Μελίστα. Ομάδες αριστερών και αναρχικών καταλαμβάνουν το Χημείο.
Η δολοφονία του μαθητή κινητοποιεί άμεσα τη δημοκρατία:
δρόμους με βροχή δακρυγόνων, ενώ τους ακροδεξιούς συνδράμουν τώρα οι «αγανακτισμένοι πολίτες» .
πάνοπλες ειδικές δυνάμεις καταλύουν το άσυλο κι από την ταράτσα πνίγουν στα δακρυγόνα τους καταληψίες και τους ξυλοκοπούν. Ακολουθούν συγκρούσεις στους βροχή
Κυβέρνηση, αντιπολίτευση και Μ.Μ.Ε, μετά από την κράτος εν κράτει δράση της αστυνομίας, μιλά για «κράτος των Εξαρχείων» το οποίο οι αναρχικοί έχουν παραδώσει στην
83
ανομία και τα ναρκωτικά. Όντως, τα Εξάρχεια παραδίδονται στους εμπόρους ναρκωτικών και οι νέοι στο θάνατο… «Όταν όμως, στις 17/2/1986 ομάδες αναρχικών έδιωξαν διά ροπάλου τους εμπόρους της ηρωίνης από την πλατεία, τα ΜΑΤ επενέβησαν για να οδηγήσουν στο δικαστήριο τους… αναρχικούς!»
84
Το 1986 ξεκινά μια νέα επίθεση στα Εξάρχεια με προληπτικές,
(όπως ονομάζονται από τον υπουργό)
προσαγωγές εκαντοντάδων. Άνθρωποι που περπατούν αμέριμνοι στο δρόμο βρίσκονται στις κλούβες για εξακρίβωση στοιχείων.
Τα επόμενα χρόνια η βίαιη καταστολή εντείνεται και εξαπλώνεται. Η νεολαία πλήττεται από παντού με ναρκωτικά, ξύλο και αποκλεισμό από δημιουργικές διεξόδους. Η φυσική της τάση να αμφισβητεί, το καθήκον της να οδηγεί στην αλλαγή ποινικοποιείται, αφού διανύουμε μέρες οικονομικής
85
ευμάρειας και δημοκρατίας. Κι ας δρουν κι ας δολοφονούν ακόμα οι υποστηρικτές των δικτατοριών (αποκαλυπτική η δολοφονία του καθηγητή Τεμπονέρα και η αντιμετώπιση των μαθητών από το κράτος). Τα Εξάρχεια καταγράφονται πλέον στη συνείδηση του μέσου πολίτη ως τόπος καθημερινών επεισοδίων…
Στη δεκαετία του ‘90 το ξύλο και τα δακρυγόνα είναι η πάγια αντιμετώπιση κάθε πορείας όχι μόνο στα Εξάρχεια… Έμποροι ναρκωτικών και «γνωστοί άγνωστοι» δρουν ανενόχλητοι δίπλα στην μαθητές,ενώ αστυνομία, φοιτητές, εργαζόμενοι συνταξιούχοι,
86
ξυλοκοπούνται, συλλαμβάνονται, δικάζονται, δολοφονούνται. Να, λοιπόν, που η αστυνομική βία, η άγρια καταστολή, βρήκε λόγο ύπαρξης κι εκτός Εξαρχείων, στην υπόλοιπη μεταπολιτευτική – δημοκρατική χώρα…
87
διαβάστε σχετικά: • Eξάρχεια: 35 χρόνια πολιορκία, «αρετή» και αστυνομική βία. • Μια άλλη πλευρά της Μεταπολίτευσης – Έργα και ημέρες του ελληνικού αντεργκράουντ • Από τον Κουμή και την Κανελλοπούλου, στον Καλτεζά • και τα επεισόδια του 1995 • Η ακροδεξιά τρομοκρατία στην Ελλάδα στη μεταπολίτευση • Για την αποκατάσταση των Εξαρχείων (μέσα από τη μεγάλη οθόνη)
88
Τα Εξάρχεια είναι η είδηση. Στα Εξάρχεια υπάρχει η είδηση.
στα Εξάρχεια της μεταπολίτε υσης
Τα σύγχρονα Εξάρχεια σημαδεύτηκαν από τη δολοφονία του μαθητή Γρηγορόπουλου. Οι τοίχοι των σύγχρονων Εξαρχείων σημαδεύονται καθημερινά από τους προσαρμοσμένους και
προσαρμοσμένους και τους ‘’απροσάρμοστους’’, που προσπαθούν να επικοινωνήσουν ζώντας όλοι σ’ έναν κόσμο ασφυκτικό.
Πέντε άνθρωποι (Κική Σκαρμέα, Γεωργία Μπεκριδάκη, Χρήστος Μπουλώτης, Γιάννης Φελέκης, Kurt), αντιπροσωπευτικό δείγμα των κατοίκων των Εξαρχείων, μας ξεναγούν στη γειτονιά τους και οι τοίχοι της περιοχής μάς λένε τη δική τους ιστορία. Στο ντοκιμαντέρ των «Μικροπόλεων» του 2011.
89
δείτε το ντοκιμαντέρ «Εξάρχεια – Οι τοίχοι» εδώ:
«Τελικά μέσα σε δώδεκα λεπτά αποφασίσαμε να μην είμαστε αντικειμενικοί και να δείξουμε ότι μια από τις πιο ιστορικές και ζωντανές, πολιτιστικά και πολιτικά, γειτονιές της Ελλάδας αξίζει καλύτερης τύχης
90
αξίζει καλύτερης τύχης από την περικύκλωσή της από ειδικές δυνάμεις των ΜΑΤ. Δεν έχουμε ψευδαισθήσεις σχετικά με την εν λόγω δημοκρατία, αλλά σίγουρα δεν περιμέναμε ότι θα εγκατέλειπε κάθε πρόσχημα για να
κάθε πρόσχημα για να ενοχλήσει όσους συχνάζουν ή κατοικούν σε μια περιοχή που μέσα στην ποικιλομορφία της περιλαμβάνει και ανθρώπους που δεν συμφωνούν με το περιεχόμενό της εν λόγω δημοκρατίας. Γιατί όταν η αστυνομία μιας χώρας δεν ασχολείται με την πάταξη της εγκληματικότητας, αλλά με την πάταξη της πολιτικής και πολιτισμικής
91
πολιτικής και πολιτισμικής αλλά με την πάταξη της πολιτικής και πολιτισμικής διαφορετικότητας, τότε απλά επιβεβαιώνονται.» δείτε το ντοκιμαντέρ «ΕξάρχειαΠολιτισμικό σοκ» εδώ:
επικοινωνία: womaninblog@gmail.com