RECEPTEN uit GROOT MOEDERS keuken Uitgave naar aanleiding van ‘ de Week van de Smaak 2018’
RECEPTEN MET EEN VERHAAL In deze bundel staan recepten uit grootmoeders keuken centraal. Recepten met een verhaal, of met een herinnering aan fijne feesten met familie of vrienden. Tijdens de twaalfde Week van de Smaak zal ‘Gezondtijd’ centraal staan. Van 15 tot en met 25 november 2018 nemen we naar jaarlijkse gewoonte met z’n allen de tijd om even stil te staan bij onze voeding en onze gezondheid. Deze publicatie kon tot stand komen met veel dank aan alle Harelbekenaren die met veel liefde het verhaal van hun mama, papa, opa, oma, meter, nonkel... kwamen vertellen.
PAARDENGEHAKTBALLETJES met ajuinsaus, gekookte aardappelen & appelmoes INGREDIËNTEN • • • • •
600 gram paardengehakt 2 grote uien 8 aardappelen 1 kg stoofappels eventueel wat suiker
BEREIDING • Rol grote gehaktballen van het paardengehakt. • Snij de uien fijn. • Schil de aardappelen en laat gedurende 20 minuten koken tot ze gaar zijn. • Schil de appels en snij in kleine blokjes. • Stoof de appels gaar en voeg suiker toe naar smaak. • Bak de gehaktballen bruin in wat boter. • Voeg de uien toe en laat mee bruinen. • Zet het deksel op de pot, zodat er een jus ontstaat.
recept: Frederik Bossuyt
KLUTS (HUTSEPOT) van Klein Meterke INGREDIËNTEN voor 6 personen • 100 gram boter • 1 savooi • 2 stalen prei • 1,5 wortel • 1 ajuin • 24 aardappelen • een schel geregeld (= spek) van 2cm • 5 schellen geregeld van 1 cm BEREIDING • Kuis de groenten en zet dit een dag vooraf in een vergiet in de koelkast. De dag nadien is het meeste achtergebleven water er dan al uitgelopen. • Neem een grote pot en doe er de boter in. Wacht tot ze mooi bruin is en leg de dikke schel geregeld in de boter. Laat mooi aanbakken aan de twee kanten. • Leg om de zoveel tijd een deel van de savooi errond. Kneus de savooi door ze te breken in je handen vooraleer je ze in de pot legT. • Roer regelmatig, zodat de onderste laag niet aanbakt. Zet het vuur nie te hoog. • Snij de prei in stukjes en voeg ze toe. De gehakte
• • • • • •
• •
wortel mag er even later ook bij. Snij de ajuin in blokjes en doe hem er ook bij. Controleer af en toe of er nog genoeg kookvocht in de pot staat. Wanneer het kookvocht bijna op is leg je de aardappelen bovenop het geheel. Giet kokend water op het geheel (de patatjes mogen nog met een heel klein stukje uitsteken). Doorroer het geheel, zet het deksle op de pot en draai het vuur wat harder open. Wanneer het water kookt wacht je nog 20 minuten, dan zijn de aardappelen zacht. Als er daarna nog teveel water in de pot staat kan je dit uitscheppen met een pollepel. Eenmaal het water weg is, zet je het vuur af en mag je het geheel stampen. Doe dit grondig, zodat je een mooie vaste hutsepot krijgt. Kruid af moet veel zout en peper. Bak de dunne schellen geregeld en serveer het geheel met een sneetje wit brood en wat mosterd.
recept: Elizatbeth Bekaert (met dank aan Eline Maes)
PANNENKOEKEN VAN ROSETTE INGREDIËNTEN • • • • • •
2 eetlepels arachideolie 70 gram suiker 0,5 liter melk 4 eieren 200 gram bloem 20 gram boter
BEREIDING • Smelt de boter in een pot en doe de bloem, eieren, suiker, melk en de olie erbij. Goed roeren tot alle klonters uit het deeg zijn. Doe een beetje arachide-olie in de pan en laat goed warm worden. • Doe een schep van het deeg in de pan en begin onmiddellijk te draaien met de pan, zodanig dat het deeg mooi verdeeld is. Gebruik een spatel voor het draaien en snij de pannenkoek los langs de randen. recept: Rosette van WZC Ceder aan de Leie
FRIETJES MET MAYONAISSE INGREDIËNTEN • • • • • • • •
2 eidooiers zout peper 5 kilo patatten 250 ml neutrale olie 1 theelepel mosterd 2-3 theelepels citroen of azijn frietvet
BEREIDING • Schil de patatten en was ze af met koud water. • Snijd ze in frietvorm, dik of dun, naar eigen keuze. • Voor de mayonaise: doe de eidooiers, zout, peper, citroen en mosterd in een kom. Goed roeren met de staafmixer. Dan olie in een dunne straal langzaam bijgieten tot er een homogene massa ontstaat. Blijven roeren! • Frieten 2x bakken en met mayonaise (of ketchup) opdienen. recept: WZC Ceder aan de Leie
BRUSSELSE WAFELS INGREDIËNTEN • • • • • •
500 gram bloem 200 gram weekgemaakte boter 30 gram gist, opgelost in lauwe melk + wat suiker 6 eieren, waarvan het wit in sneeuw geslagen 3/4 liter lichtjes lauw gemaakte melk vooral geen zout
BEREIDING • De bloem in een kom gieten, kuiltje maken. • De lauwe melk in het kuiltje gieten en de bloem er, goed kloppend, in verwerken. • De eierdooiers er bijvoegen en de weekgemaakte boter of margarine er onder roeren, daarna de gist toevoegen. • De in sneeuw geklopte eiwitten toevoegen. • Het beslag 3/4 uur laten rijzen. Het beslag moet vloeibaar zijn, als voor pannenkoeken. • wafels bakken en het ijzer aanstonds omkeren. • Na het bakken, de wafels bestooien met fijne suiker of, naar believen, versieren met slagroom of jam. recept: Nova
POST UIT PARIJS... Deze postkaart werd in 1909 verstuurd vanuit Parijs door Madame de markiezin Paul de Radiguès de Saint Quedal de Chennevière aan haar keukenmeid Flavie Coeman in Kortrijk waarin wordt gezegd wat ze moet klaarmaken als ze thuiskomen. Flavie – Nous rentrons samedi soir à Courtrai. Dites à Clara d’être à la gare pour le train qui arrive de Paris à 9 ou 9½ : qu’elle s’informe. Preparez des pommes de terre, des tomates farcies et des oeufs. Recevez (?) pour toutes (? …) mes salutations Mme P de Radiguès
MOSSELEN INGREDIËNTEN • • • • • •
1 kg mosselen 1 snede brood peper en zout wat azijn 1 laurierblad bloem om te binden
BEREIDING • Kuisch mosselen en spoel ze verscheidene malen tot er hoegenaamd geen vuiligheid meer aankleeft. • Stel ze in een ketel op het vuur en voeg er peper en zout bij, alsook eene snede brood door de handen gewreven en een laurierblad. • Laat ze koken in hun eigen sap en houd den ketel gesloten. • Voeg er vervolgens wat azijn bij. • Als de mosselen open komen schud ze eenige malen op, opdat allen den bodem zouden raken en goed openkoken. • Voor het opdienen voegt wat bloem, opgelost in een weinig water, bij het sap om het te binden.Dit verbetert merkelijk de saus.
BOTERKOEKEN INGREDIËNTEN • • • • • •
500 gram bloem 1/2 pinte melk 25 gram suiker 100 gram boter 1 ei 50 gram gist
BEREIDING • • • • •
De melk laten lauw worden. Breek de gist in de melk en meng in de bloem. Voeg het ei toe. Maak den deeg en goed slaan (5 minuten). Dan openrollen en de helft van de boter oversmeren. • Nogmaals openrollen en de rest boter er op doen. • Openrollen en vormen maken.
CAKE (zeer goed) INGREDIËNTEN • • • •
250 gram boter 300 gram cristalisé (suiker) 5 eiers 500 gram fermentante bloem
BEREIDING • • • •
De boter smelten, de suiker toevoegen. Dan de dooiers en de bloem. Klop de witten in sneeuw en voeg als laatste toe. De helft van den deeg in het bakblik doen, dan in een tas wat deeg vermengen met een lepeltje cacao, dan den overigen deeg erboven. • Drie kwartier laten bakken in een matige oven. • De oven verwarmen tot op 200°C, de cake inzetten en kwartier vlam tot 250°C, dan op halve vlam tot hij gaar is.
AZIJNSAUS INGREDIËNTEN • • • • •
Boter Azijn Water Bloem Peper en zout
BEREIDING • Boter laten bruinen - water naar believen toevoegen. • Laten koken, azijn toevoegen en nog eens laten doorkoken. • Los de bloem op in een beetje water en laat de saus binden. • Laat nog eens doorkoken en voeg een lepel mosterd, peper en zout toe. TIP: smaakt zeer lekker bij prinsessenbonen. De bomen niet opstoven maar na het koken war mhouden en de saus op het bord doen, een beetje op de aardappelen en op de bonen. Daar passen heel goed half hardgekookte eieren bij. recept: WZC Ceder aan de Leie
WISTJE DAT... PIZZA MARGHERITA
- Wist je dat pizza vroeger in Italië eigenlijk alleen voedsel voor de arme mensen was? Totdat Koning Umberto I en zijn vrouw Margherita van Savoye een bezoek aan Napels brachten en de befaamde pizza weleens wilden proberen. Nu weet je meteen ook waar de naam pizza Margherita vandaan komt!
OUDE SOEP- 8000 jaar - Zo oud is de oudste soep ter wereld.
De soep bestaat onder andere uit de ingrediënten nijlpaard- en mussenvlees. Deze lekkernij stamt uit het jaar 6000 voor onze jaartelling.
CHOCOLADERIVIER
– Ken je de film Sjakie en de chocoladefabriek? Wist je dat bijna alle chocoladerepen van hout of plastic zijn, maar de beroemde chocoladerivier deels gemaakt is van echte chocolade, water en crème? De Oempa Loempa’s hadden het daarom zo slecht nog niet.
KETCHUP ALS GROENTE
– Tijdens de regering van Reagan in Amerika moesten gesubsidieerde maaltijden voor een deel bestaan uit groenten. Geen probleem voor de pizzeria’s. Een pizza met twee lepels ketchup voldeed aan deze eis, omdat het rode goedje in die tijd als groente telde.