Arakan newsletter september , 2015

Page 1

Volume 1 | Issue 9 | Year 2015 | Arakan Newsletter | English – Burmese (For September, October & November)

EDITORIAL STOP ROHINGYA PERSECUTION, REINSTATE THEIR RIGHTS

For decades the defenseless Rohingya people have been subjected to institutionalized persecution and slow-genocide in Burma/Myanmar. The series of deadly violence carried out against them, since June 2012, were a joint conspiracy of Rakhine extremists headed by Rakhine National Party Chairman Dr. Aye Maung and Thein Sein government aimed at destabilizing the country, annihilating the Rohingya population with intent to turn whole Arakan into a homogenous Buddhist Rakhine land, and damaging the reputation of Daw Aung San Suu Kyi’s National League for Democracy (NLD) -- with the vigorous backup of ‘Ma Ba Tha’ Buddhist ultra nationalist movement -- in a false dream of continuing military rule in the country.

Story Inside IN THIS ISSUE EDITORIAL: STOP ROHINGYA PERSECUTION, REINSTATE THEIR RIGHTS …………………………………..….………….….................... 1 ARTICLE: ROHINGYA ARE INSEPARABLE FROM ARAKAN ….…… 2 STORY FROM COVER PAGE ………………………………………………….3 ARTICLE: LACK OF HEALT CARE DEADLY FOR MYANMAR'S ROHINGYA …………………………………..……………………………….……4

ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ရိုဟင္ဂ်ာလူမ်ိဳးရွိေၾကာင္း တင္ျပခ်က္(လစဥ္)…...... ၆ ရိုဟင္ဂ်ာ၊ ျမန္မာအစိုးရႏွင့္ ေရာင္စံုကတ္ျပားမ်ား(တ-ပိုင္း) …………. ၇ ရိုဟင္ဂ်ာႏွင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံသတင္း အေထြေထြ အခ်ိန္လြန္လို႔ ေသၿပီဆိုလည္း ေဆးကုသခြင့္ေတာ့ ေပးခဲ့တာဘဲ ႐ိုႏွစ္ဦးကိုသတ္၍ တစ္ဦး၏အေလာင္းကို ေဖ်ာက္ထား ……………..…၁၁ ဝီရသူမွ ေနာက္ထပ္မ်ိဳးေစာင့္ဥပေဒမ်ား ျပဌာန္းေပးရန္ ေတာင္းဆိုသြား မည္ ……………………………………………………………………..…….. ၁၁ စစ္ေတြေဆးရံုႀကီး (သို႔) အသံတိတ္ လူသတ္ဌာန ……………......... ၁၂ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ပါတီစံုေ႐ြးေကာက္ပဲြႀကီးက်င္းပ ……………………... ၁၃ ႐ိုတို႔အား ႏိုင္ငံသားေပးရန္ ေတာင္းဆိုမႈ ျမန္မာအစိုးရပယ္ခ် …….… ၁၃ စစ္ေတြတြင္ ဗလီေရွ႕ေဆာင္ဆရာမ်ားအား တိုးခ်ဲ႕ဖိအားေပးလာ….….၁၄ ႐ိုဟင္ဂ်ာျပကၡဒိန္ကိစၥ အာဏာပိုင္တို႔ အေရးယူ …………………….... ၁၄

Despite massive destruction of their lives, properties and settlements, Rohingya are still surviving even as IDPs (internally displaced persons) homeless and jobless without basic freedom. These grave human rights violations of the Rohingya indeed amount to ethnic cleansing, crimes against humanity and genocide according to experts in international law and as reported by various human rights organizations, including Yale School of Law, International State Crime Initiative of Queen Mary University, and Al-Jazeera documentary film ‘Genocide Agenda’. Yet Rakhine extremists are celebrating victory without realizing that it was a boomerang and a shame on them. President Thein Sein and all his accomplices, who allowed hate speech to flourish, Islamophobia to spread, and grant impunity to the perpetrators of ‘atrocity crimes’ must soon face the verdict of the international criminal court with the support of the international community. As a winning party, the NLD is about to form the parliamentary government in Myanmar soon. Its leader Daw Aung San Suu Kyi was heavily criticized by the international community as unethical on her silence over the international crimes committed against Rohingya. Now is the time to see how far she is sincere and steadfast in her long commitment to ‘rule of law’. Conversely, it is disappointing that of late her senior leader U Win Htein had said that NLD had no priority for Rohingya issue. On top of that he accused them as Bangladeshi immigrants without due regards. We remind the NLD stalwarts that human rights are universal and democracy is linked to human rights. Daw Aung San Suu Kyi has to deal with the Rohingya issue, a manmade tragedy of international concern, promptly and fairly. Justice delayed is justice denied! Nevertheless, it is imperative that Rohingya should be able to peacefully co-exist as equals in Arakan with their ‘collective rights’ on par with other ethnic nationalities of the Union of Burma/Myanmar.


VOLUME 1 | ISSUE 9| YEAR 2015 | ARAKAN NEWSLETER | ENGLISH – BURMESE (AN ISSUE OF OCTOBER, NOVEMBER & DECEMBER

Rohingya are Inseparable from Arakan By Nurul Islam (UK) Rohingya, a predominantly Muslim community living in Arakan with a long history, are a borderline people having had connections to the high cultures of Bengal, Persia and Arabia. Their sublime civilization was a gift to the whole people of Arakan, Muslims and Buddhists alike. The heyday of Arakan began with the spread of Muslim civilization during the most successful and glorious period of Mrauk-U dynasty. Its capital city Mrauk-U was built by King Naramithla or Sulaiman Shah, with the help of the army under Gen. Sandi Khan of Bengal Sultan. This city grew to be an international centre inhabited by a mix Arakanese, Bengalis, Afghans, Burmese, Dutch, Portuguese, Abyssinians, Persians, even Japanese Christians from Nagasaki escaping the persecution of Dictator Hideyoshi Toyotomi.

Muslims were kingmakers in Arakan. They virtually ruled it form 1430-1531. It was the Muslim community who developed its agriculture and economy. With Muslim influence Arakan prospered on international trade for centuries, brought in to its people new ideas and learning. Due to ‘Rohingya extermination policy’ of the Burmese military dictatorship, today Arakan is one of the poorest regions in Burma and its Muslim population has become one of the most persecuted minorities in the world. Burmese kings were envious of Arakan; and whenever they attacked Arakan its kings and nobles used to take refuge in Bengal for help. In 1784 the Burmese king Bodawpaya invaded and occupied Arakan, at the invitation of the some royal conspirators. Burmese tyrannical rule lasted only for 40 years teaching nothing to the people of the country. Everything that was materially and culturally Islamic was razed to the ground. Almost all rare documents of historical importance were destroyed. The Mahamuni image of Lord Buddha was carried to central Burma. Hundreds of people were brutally killed and two hundred thousand had fled to Bengal. A number of Muslims living in southern Chittagong are still identified as ‘Roine’ or Arakan origin people. Similarly the Rakhine refugees from Arakan are still living the districts of Cox’s Bazar, Patuakhali, Barisal, and Bandarban hill district of Bangladesh by the ethnic name of Magh, Rakhaing or Mrama.

Having been disgusted by the Burmese rule, the people of Arakan willingly sided with the British colonizers and facilitated the occupation of Arakan in the 1st Anglo-Burmese War of 1824-26. British colonial administration could be said peaceful, with uneasy calm, until 1942 massacre of about 80,000 unarmed Muslim Rohingyas by organized, well-armed Buddhist Rakhine extremists patronized by Burma Independence Army (BIA) led by Bo Yan Aung, when British forces had retreated to India in the course of Japanese advancement to Arakan. Large Rohingya settlements were devastated and a number of fleeing Rohingyas took refuge in British held territory of present Bangladesh. It crosses our minds that the systematic massacre of Rohingya and other Muslims in 2012 has identical ingredients with that of 1942 mass-killing of Muslims in Arakan. Immediately after the British gave independence to Burma on January 4, 1948, Rohingya discovered the disadvantages of their peripheral status in hostile environment that prompted the emergence of a Rohingya revolution popularly known as ‘Mujahid Movement’ in April 1948 after series of incidents and riots. The Mujahids demanded equal rights within Burmese federation. On the categorical assurance of ensuring their rights and freedom as an recognized ethnic group “Rohingya” by the then Burma parliamentary government of U Nu the Mujahids laid down their arms. But they were soon betrayed by military dictator General Ne Win who seized the power in 1962. He subjected the Rohingya to large-scale persecution on racial and religious grounds that propelled the Rohingya freedom struggle again. The current civilmilitary hybrid regime of Thein Sein is the worst. It disenfranchised the Rohingya for the first time, promotes hate speech and encourages the ‘969’ Nazi-like campaign of Buddhist nationalist movement led by infamous monk U Wirathu who preaches dangerous form of religious chauvinism, demanding subjugation of the country’s Muslims in general and expulsion of the Rohingyas in particular. The Firebrand Wirathu, known as ‘the Face of Buddhist Terror’ was shockingly praised by President Thein Sein as the ‘son of God’ thus officially promoting his ‘Rohingya ethnic cleansing policy’. The 2012 one-sided deadly violence left a number of Rohingya dead, massive destruction of their houses and settlements with mosques and madrassas compelling thousands of people to escape by boats a number of whom were drowned, victimized at the hands of human traffickers or ended up in mass graves on Thai-Malaysian border and in several jails in countries within the region. The Thein Sein government had passed four controversial interfaith bills or socalled Religion and Race Protection laws aim at damaging nonBuddhist people particularly Rohingya and other Muslims of the country. Despite being indigenous to Arakan, having their genealogical link with the people of the Chandra dynasty, the Rohingya have been rendered stateless in their historical homeland by controversial and oppressive Burma Citizenship Law of 1982. Credible NGOs have stated that they are a people in most danger of extinction. Experts in international law argue that Rohingyas are facing genocide in Burma. There are several reports that substantiate that the ‘crimes against humanity’, ‘ethnic cleansing’ and ‘crimes of genocide’ have been perpetrated against Rohingya people.

Read at p-3, col-1 WWW.ROHINGYA.ORG | INFO@ROHINGYA.ORG

2


VOLUME 1 | ISSUE 9| YEAR 2015 | ARAKAN NEWSLETER | ENGLISH – BURMESE (AN ISSUE OF OCTOBER, NOVEMBER & DECEMBER

From p-2, col-2: Rohingya is …. It was surprising that Aung San Suu Kyi was silent and avoided telling the truth while Rohingyas were mercilessly killed and exterminated. Rather she made unhelpful statements in a situation of injustice! She could have saved many lives and properties of Rohingyas if she spoke out; nay, at least she could ease the situation. Her actions and behaviors have caused worries and alarms to the international community. Despite disappointing gestures demonstrated by Daw Aung San Suu Kyi and her top aides in the recent past, the Rohingya with the international community expect that good sense prevails in the minds of the NLD stalwarts and reinstate the citizenship and ethnic rights the indigenous Rohingya people in conformity with the international human rights standards and democratic norms. It brooks no delay! Last not least, the Rohingya have physical, emotional and spiritual attachments for Arakan, their only homeland on earth. In spite all conspiracies and use of force, the Rohingya are still living in Arakan and they will be living in it until doomsday. They are an integral part of Arakan.

Story from Cover Page… Khin Nyunt: An Inexcusable Dictator of Myanmar

U Khin Nyunt is an ex-general, ex-prime minister and ousted chief of military intelligence and former secretary (1) of State Law and Order Restoration Council (SLORC) later State Peace and Development Council (SPDC). He was also known as head of the state no (2) and some called him TV hero. He was the dictator who won the status of second in position in military clique in Burma/Myanmar, after former head of the state Sen. Gen. Than Shwe. He was a much feared tyrant in the country who did change the entire profile of Myanmar culturally and religiously. He is the most responsible for all sorts of violations and lawlessness against the people of Burma. No one is capable to mention his crimes in texture except that his destructions of the nation and its people will never be forgettable for next generations in Myanmar.

Indeed he is not a Bamar racially but an ethnic Chinese. For this reason, he never mentioned his parent names in his personal information. He was born on October 11, 1939 from Chinese parents in Kyauktan township of Rangoon Division. He graduated from the 25th batch of the Officer’s Training School in 1960. Since then he served Burma army until October 18, 2004. Ex-general Khin Nyunt was brought to Rangoon in 1984 and appointed as chief of intelligence, after a bomb blast by North Korea in Rangoon on October 9, 1983, , in which at least 19 people including two leading advisers to President Chun Doo Hwan of South Korea and four of his Cabinet ministers –were killed, forty-seven people wounded, many seriously. Since then he was said to be a protégé of Burmese ironman dictator Ne Win. In 1988 democracy uprising, spy-chief Khin Nyunt played a vital role by killing many students and other peaceful demonstrators. On 18 September the military took over the state power and SLORC was formed and Dictator Khin Nyunt became secretary-1 of the state. Again SLORC was renamed as the State Peace and Development Council (SPDC) in 1997 and till August 2003 he remained as secretary-1, and then became the prime minister until he was sacked on October 18 in 2004. One of the records mentioned that from 1988 to 2004, he oversaw the arrest of around 10,000 people. Many were subjected to torture and farcical trials that resulted in decades-long prison sentences. After 1990 election, Khin Nyunt formed the ministry of the development of border area and immigration targeting ethnic nationalities while intending to destroy the Rohingya population. He established NaSaKa (Bama acronym for Nay Sat Kut-kwey Ye) border task force consisting of the police, military intelligence, and internal security or riot police, custom officials, the immigration and manpower department in Arakan/Rakhine state in 1992 under direct command of the SPDC with its headquarters in Sittwe. It subjected the ethnic Rohingya Muslims to various birth control and population control measures, replaced their National Registration Cards (NRCs) with temporary scrutiny ID cards known as ‘While Cards’ on the basis of their religion and ethnicity, with manifest intent to reduce their status to a position of ‘stateless’ in their own homeland. No other ethnic or religious group has been subject to a policy of population, marriage and birth control. Ex-general Khin Nyunt had also caused the rapid demographic changes in North Arakan dotting its nooks and crannies with Buddhist pagodas demolishing Rohingya cultural heritages and religious sites. He curtailed all basic freedoms of the Rohingya, including their right to freedom of movement, education, marriage and other liberties. He had been one of the main masterminds in the persecution, ethniccleansing, crimes of genocide against defenseless Rohingya people.

Read at p-4, col-1 WWW.ROHINGYA.ORG | INFO@ROHINGYA.ORG

3


VOLUME 1 | ISSUE 9| YEAR 2015 | ARAKAN NEWSLETER | ENGLISH – BURMESE (AN ISSUE OF OCTOBER, NOVEMBER & DECEMBER From p-3, col-2: Cover Story After he became the prime minister, Khin Nyunt announced a seven-point roadmap to democracy, called ‘a systematic and step-by-step implementation of the road-map to democracy', but without time-line. It was heavily criticized by the opposition. Despite this he recalled the pending National Convention (NC) to lay down the favorable principles for a new constitution with the intention of keeping the nation under military dictatorship forever. While he was enjoying great popularity in the military dictatorship, he was sacked by one-sentence announcement signed by Sen. Gen. Than Shwe on 18 October 2004. At first he was "permitted to retire on health grounds". But, later he was immediately arrested and kept under protective custody and then on 21 July 2005 he was sentenced to 44 years in prison. Anyhow, he had served his term under house arrest instead of in prison until he was released by President Thein Sein on January 12, 2012 who engaged him in anti-Muslim campaign with Burmese terror monk Wi Ra Thu with a view to creating anti-Rohingya or anti-Muslim deadly violence and religious unrest across the country. Using Khin Nyunt as a tool in the anti-Muslim violence, President Thein Sein wanted to muster the support of all his former companions or spies worked for longtime under Khin Nyunt. Consequently, Khin Nyunt, with the criminal monk U Wirathu and his old intelligent, had machinated crimes of genocide against the Rohingya and other Muslims of the country in 2012 with false and concocted allegation that a Buddhist woman named Ma Thida Tway was raped and killed by three Muslim men. According to the report of the doctor who performed postmortem on the dead body of Ma Thida Tway, there was no suggestion of rape. Also the principal accused that was killed immediately after arrest was not a Muslims. This is a short note of how ex-general Khin Nyunt was ruthless causing colossal damages to the whole nation while in power and after his retirement. He married Dr. Khin Win Shwe, a medical doctor and they have two sons and a daughter. Lack of Health Care Deadly for Myanmar’s Rohingya (Robin McDowell, AP ) When the kicking stopped, Zuhura Begum in a Sittwe IDP camp suspected something was wrong with the twins she was supposed to deliver that month. When the pain started shooting through her body, all doubt was erased. She needed help, but had nowhere to turn. She was trapped with thousands of other Muslim Rohingya in a squalid, dusty camp in western Myanmar’s Rakhine state. The foreign aid workers she had relied on early in her pregnancy were gone — forced out by a distrustful government and extremist Buddhist mobs. Getting help outside the camps, in hospitals run by the Buddhist Rakhine majority, requires special permission that is harder than ever to obtain.

And there is one more obstacle: The fear that has grown over two years in which ethnic violence in Rakhine, mostly by Buddhist mobs against Rohingya, has left up to 280 people dead and forced another 140,000 from their homes. Rohingya worry Buddhist doctors and nurses will hurt or even kill them, though aid workers, now just beginning to return to Rakhine, say there is nothing to suggest that the rumors are true.

All those factors weigh on Rohingya who need medical attention — especially pregnant women like Begum. Her family said that instead of getting the treatment she and her twins needed, the 20-year-old lay at the camp in a “long house” — a shelter of bamboo and corrugated metal where multiple families live. Her mother stroked her hand and placed packs of ice on her huge belly between screams. ------------------------Myanmar, a predominantly Buddhist nation of 60 million, has been gripped by ethnic and religious violence — mostly in Rakhine — since it began its bumpy transition to democracy three years ago. Though many Rohingya here are from families that arrived generations ago, the government considers them all illegal migrants from Bangladesh and has denied them citizenship. Many of those displaced by recent violence live under apartheid-like conditions on the outskirts of Sittwe, the capital of Rakhine. There are reports almost daily about deaths, many of them pregnant women experiencing complications that could have been prevented, according to aid workers and Rohingya in the camps. Before Doctors without Borders was kicked out of Rakhine, pregnant women made up a quarter of the group’s emergency referrals. The government expelled the group in February. It had angered officials by hiring some Rohingya staff, and by saying it had treated victims of an attack on a village in northern Rakhine state early this year. The United Nations has said more than 40 people may have been killed in that attack, but the government says the only death was that of a policeman.

Read at p-5, col-1 WWW.ROHINGYA.ORG | INFO@ROHINGYA.ORG

4


VOLUME 1 | ISSUE 9| YEAR 2015 | ARAKAN NEWSLETER | ENGLISH – BURMESE (AN ISSUE OF OCTOBER, NOVEMBER & DECEMBER From p-4, col-2: lack of Health care….

Weeks later, more than 700 other foreign aid workers were forced to flee after their guest houses, offices and warehouses were attacked by Buddhist mobs.

“They have to create a situation that both communities can accept,” Than Tun said in an interview. “If they keep working the old way, I’m sure there will be more conflict in our state.” It is clear to aid workers that Rohingya in Rakhine state require much more aid than Buddhists, who can get help at government clinics and hospitals with none of the obstacles Rohingya face. Begum married Mohamad Rafis two years ago, just as their world was being turned upside down by hatred. They entered the camp after Buddhist mobs destroyed their village. Like most men in the camps, unable to leave without paying hefty bribes, Rafis was not working.

The government insisted it could fill the gap, though the health care system across the country is still rebuilding after years of neglect. The former military government spent around $1 per person on medical care annually before it was replaced in 2011. The state deployed dozens of its own doctors into Muslim camps, but some initially refused to go, saying they felt unsafe. Now they show up several times a week, but only for a few hours. Long lines form with hundreds of patients, each getting only a few minutes of attention. Some suffer from respiratory infections and diarrhea, the two biggest child-killers worldwide. And experts fear cholera or other waterborne outbreaks will flare when the sprawling camps, now blanketed by choking clouds of dust, turn to mud when the rainy season starts. The government also promised to let aid workers from Save the Children, Oxfam and other humanitarian groups return to Sittwe within days, but few staff have returned so far. Most are working out of hotel rooms with cardboard boxes turned into makeshift filing cabinets. While a few started visiting camps this week with supplies, they say the must operate under greater restrictions than they had before. They point to the Emergency Coordination Center as one of the most worrying signs. Comprised of state and central government officials, as well as representatives from the United Nations, nonprofits and members of the local Buddhist Rakhine community, its role initially was to be an information-sharing mechanism. But last week, one of most influential members, Than Tun, told aid workers their terms of engagement had changed. Now aid groups’ activities must be approved by the center, and must give Buddhists and Rohingya equal amounts of aid.

But Begum managed to hold onto hope. Though many of her friends already had several children by the age of 20, the twins in her bulging belly would be her first and she was thrilled. She was also getting the prenatal care she needed — until Doctors without Borders was forced out in February. As her due date neared, something went wrong with her pregnancy, and when the pain came it was obvious that she needed a doctor. On April 13, Begum’s family took her to a small hospital in Dapaing village, but the doctor wasn’t there. He told the nurses by phone that she should go to Sittwe General Hospital. Like others in the camp, Begum had heard rumors that several Rohingya admitted into the hospital did not make it out alive. Foreign aid workers have not seen evidence of Buddhist doctors treating Rohingya improperly. A more certain risk was not getting medical help. If a hospital cannot be reached for a cesarean section, the risk of death for moms and babies is greatly increased. Begum went home. Her husband and parents took turns holding her hand, rubbing her stomach with ice, trying to console her. “She was screaming, ‘I’m dying! This is so painful! The pain comes from the belly! Help me!'” said Abdul Melik,” a friend of Begum’s family who stayed with them through much of her ordeal. “She screamed so loudly that about 10 long houses could hear her.” When the International Red Cross, which has managed to maintain a tiny presence in Sittwe, learned about Begum’s case, the group was able to convince her that Sittwe General was the only option she had. She went to the Sittwe hospital three days after she had gone to the one in Dapaing. One baby was believed to have died several days before the other, and sepsis may have set in by the time she was admitted. But after her surgery, Begum appeared to be in stable condition. She spent a week in recovery and was supposed to be released April 25.

Read at p-6, col-1 WWW.ROHINGYA.ORG | INFO@ROHINGYA.ORG

5


VOLUME 1 | ISSUE 9| YEAR 2015 | ARAKAN NEWSLETER | ENGLISH – BURMESE (AN ISSUE OF OCTOBER, NOVEMBER & DECEMBER From p-5, col-2: Lack of Health Care….

တမ္းအစဥ္အလာအရ ကိုယ့္မင္းကိုယ္ခ်င္း ေနထိုင္လာၾကသည့္ နယ္

Begum’s aunt Mastaba Khatu, who stayed with her in the hospital, said that hours before her niece was due to go home, a doctor led her to another room, saying he just needed to give her one final injection. Twenty minutes later, pain started surging again through Begum’s stomach. And moments later, she was dead. Tin Aung, an obstetrics doctor at the hospital, would not comment about Begum’s case but said Rohingya and Buddhist Rakhine patients are all treated the same. “We have so many patients here. … Whether we can help them depends somewhat on what condition they were in when they arrived,” he said. “We do the best we can.” Word about Begum’s death spread quickly among Rohingya, adding to the rumors and fear that deterred her from seeking help in Sittwe. On Tuesday, another Rohingya woman died in childbirth, 27year-old Alima Khatu. She, too, went to the Dapaing hospital, but her husband initially refused to have her transferred to the hospital in Sittwe because he was concerned about her wife’s safety. Begum’s father, Abdul Lamin, is simply struggling to understand. “When I was told that she died in the hospital, I felt like the whole world was broken and my heart too,” the 50-year-old said, sobbing. “I keep hearing people say, ‘She was killed. She was killed,'” he said. “But I didn’t see anything with my own eyes. I don’t want to blame anyone. I just want my daughter.”

ခံေျမခံ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးစုတစ္ခုျဖစ္သည္ကို မသိ၍မဟုတ္ပါ။

မွတ္သားစရာ ဗဟုသုတ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ရုိဟင္ဂ်ာလူမ်ဳိးရွိေၾကာင္း တင္ျပျခင္း မည္သည့္ သမိုင္းေၾကာင္းဆိုင္ရာ ခိုင္လံႈေသာ အကိုးအကားမ်ားႏွင့္ သက္ေသသာဓကမ်ားပင္ တင္ျပသည္ျဖစ္ေစ ျမန္မာအမ်ိဳးသားေရးဝါ ဒီမ်ားက ႐ိုဟင္ဂ်ာတို႔၏ ျဖစ္တည္မႈကို လံုးဝဖယ္ရွား လက္မခံဘဲ ႐ခိုင္ ျပည္နယ္ ေျမခံတိုင္းရင္းသား လူမ်ိဳးစုျဖစ္ေသာ ယင္းလူမ်ိဳးစုအား တစ္ ဖက္ႏိုင္ငံမွ ခိုးဝင္ေနထိုင္သူ တရားမဝင္ ဘဂၤါလီမ်ားျဖစ္သည္ဟု ေျပာ ဆိုျခင္းျဖင့္ ယင္းတို႔အား ကန္႔သတ္ခ်ဳပ္ခ်ယ္မႈ အမ်ိဳးမ်ိဳးျဖင့္ ဖိစီးညွဥ္း ဆဲျခင္း၊ ယင္းတို႔၏ အေျခခံ ရပိုင္ခြင့္အရပ္ရပ္ကို ဆံုးရွံဳေစျခင္းႏွင့္ လူ မ်ိဳးတံုးသတ္ျဖတ္မႈမ်ားျပဳလုပ္ၿပီး ေမြးရပ္ဌာေနမွ ေမာင္းထုတ္ရန္ ႀကိဳး

သို႔ ရာတြင္ သိသိႀကီးျဖင့္ ျငင္းဆန္ေနမႈ၏ေနာက္ကြယ္တြင္ ခိုင္မာသည့္ ရည္႐ြယ္ခ်က္တစ္ရပ္ ရွိေနေၾကာင္း သိသာေပၚလြင္ေနၿပီျဖစ္ရာ ယခု လုပ္ေဆာင္ေနမႈအရ ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္ မိမိကိုယ္ကုိ ႐ိုဟင္ဂ်ာပါဟု ေျပာဆိုေနသည့္ လူမ်ိဳးစုတစ္ရပ္ရွိရက္သားႏွင့္ ‘မရွိပါ’ ဟု ပါလီမန္တြင္ ဆံုးျဖတ္အတည္ျပဳၿပီး၊ တဖန္ယင္းတို႔အား ယခင္အစိုးရမ်ားက ထုတ္ ေပးထားသည့္ သက္ေသခံအေထာက္အထား မွတ္ပံုတင္မ်ားကို ရုပ္ သိမ္းကာ ႏွစ္ႏွစ္သက္တမ္းရွိ ယာယီေန ထိုင္ခြင့္လက္မွတ္ ထုတ္ေပး ရန္ နည္မ်ိဳးစံုသံုး ႀကိဳပမ္းလ်က္ရွိေနသည္ကို သံုးသပ္ပါက အလြန္ ေၾကာက္မက္ဘြယ္ေကာင္းသည့္ လူမ်ိဳးတံုးသတ္ျဖတ္မႈတစ္ရပ္ကို ႏိုင္ ငံတကာအသိုင္းအဝိုင္းမ်ားအား အသိမခံဘဲ က်ဴးလြန္ရန္ တာစူေန ေၾကာင္း စိုးရိမ္ေၾကာက္႐ံြ႕ေနရသည္။ သို႔ရာတြင္ အမွန္တရားဟူသည္ ဆိတ္ကြယ္ရာမရွိဟု အဆိုတစ္ရပ္ ရွိဘိသကဲ့သို႔ အမွန္တရားကို နတ္ကေစာင့္သည္ဟူသည့္ အဆိုတစ္ ရပ္လည္း ရွိေနၾကသျဖင့္ ထိုိအမွန္တရားကို ျမတ္ႏိုးသူမ်ားအဖို႔ ယခု လအတြက္ Calcutta တြင္ ၁၈၃၉ ခုႏွစ္က ပံုႏွိပ္ထုတ္ေဝခဲ့သည့္ An Account of The Burman Empire and the Kingdom of Assam စာအုပ္၏ စာမ်က္ႏွာ (၇၉) မွ ေအာက္ပါေဖာ္ျပခ်က္ကို ေကာက္ႏုတ္

ပမ္းေနျခင္း စသည့္ျပစ္မႈမ်ားမ်ိဳးစံုကို လူ႔အသိစိတ္ဓါတ္ကင္းမဲ့စြာ လုပ္

တင္ျပလိုက္ပါသည္။

ေဆာင္ေနၾကေသာ္လည္း ထိုလုပ္ရပ္မ်ားကို မွန္ကန္ေသာလုပ္ရပ္အ

The natives of Arracan Proper call their country Yekein; the

ျဖစ္ ရွဳျမင္ေနၾကသည့္ ျမန္မာႏိုင္ငံသား ဒီမိုကေရစီႏွင့္ လူ႔အခြင့္အေရး ကို ျမတ္ႏိုးသူဆိုသူမ်ားလည္း မ်ားစြာပါဝင္ေၾကာင္း ေတြ႔ရွိရပါသည္။ ထိုကဲ့သို႔ ဇြတ္အတင္း ျငင္းဆန္ေနျခင္းသည္ကို ၾကည့္မည္ဆိုလွ်င္ အ စိုးရအေနျဖင့္ ရခိုင္ျပည္နယ္အတြင္းေန ႐ိုဟင္ဂ်ာတို႔သည္ ဘဂၤလား ေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံမွ ခိုးဝင္အေျခစိုက္ေနထိုင္ၾကသူမ်ား မဟုတ္ဘဲ ကာလၾကာ ရွည္စြာတည္းက ကိုယ္ပိုင္ယဥ္ေက်းမႈ၊ ဘာသာစကားႏွင့္ ဓေလ့ထံုး

Hindoos of Bengal, Rossaun. The latter, who have settled in great numbers in Arracan, are denominated by the original inhabitants Kulaw Yekein, or unnaturalized Arracaners. The Moguls know this country by the name of Rakhang, and the Mohammedans who have been long settled in the country, call themselves Rooinga, or natives of Arracan.

Read at p-7, col-1 WWW.ROHINGYA.ORG | INFO@ROHINGYA.ORG

6


VOLUME 1 | ISSUE 9| YEAR 2015 | ARAKAN NEWSLETER | ENGLISH – BURMESE (AN ISSUE OF OCTOBER, NOVEMBER & DECEMBER From p-6, col-2: ျမန္မာႏိုငင ္ ံတြင္ ႐ိုဟင္ဂ်ာ…..မွ

ယင္းကဲ့သို႔ သမိုင္းေဝဖန္စာမ်ားအနက္ Dr Buchanan က သူ၏စာ

အထက္ပါစာပိုဒ္အရ ရခိုင္ျပည္တြင္ ေရွးပေဝသဏီကတည္းက အေျခ

အုပ္တစ္အုပ္လံုးတြင္ အဆိုပါ Rooinga ဟူသည့္အသံုးအႏႈန္းကို ရွား

စိုက္ေနထိုင္လ်က္ရွိသည့္ မိုဟာေမဒင္တို႔က မိမိကိုယ္ကို Rooinga

ရွားပါးပါး တစ္ႀကိမ္သာလွ်င္ ေဖာ္ျပခဲ့ေၾကာင္း၊ တစ္ႀကိမ္ထက္မပိုေသာ

(ရိုအင္ဂါ) သို႔မဟုတ္ ရခိုင္ေဒသခံမ်ားဟု ေခၚဆိုေလ့ရွိေၾကာင္း ျပတ္

ယင္း၏ ထိုအသံုးအႏႈန္းေၾကာင့္ ႐ိုဟင္ဂ်ာတို႔အား ရည္ညႊန္းသည္ဟု

သားရွင္းလင္းစြာ ေဖာ္ျပထားသည္ကို ေတြ႕ရွိရပါသည္။

အဓိပၸာယ္မေဖာ္ေဆာင္ႏိုင္ေၾကာင္း အစရွိသည္ျဖင့္ အဆင့္အတန္း မ ရွိေသာ နလပိန္းတုံး အေရးအသားမ်ားျဖင့္ ေဝဖန္ေရးသားလာမႈမ်ား ကိုေလ့လာေတြ႕ရွိရသည့္နည္းတူ ထိုအသံုးအႏႈန္းသည္ ဘဂၤလီမ်ား က ရခိုင္တို႔ကို

ေခၚဆိုၾကျခင္းျဖစ္သည္ဟု

မဆိုင္ရာဆီလူး

ေရးသား

ခ်က္ကိုလည္း ေလ့လာေတြ႔ရွိရသည္။ ဤေနရာတြင္ ေမးစရာျဖစ္လာသည့္ ေမးခြန္းတစ္ရပ္မွာ စာအုပ္တစ္ အုပ္တြင္ စာေရးသူက အသံုးအႏႈန္းတစ္ရပ္ကို အေရအတြက္ အားျဖင့္ အႀကိမ္မည္မွ် ထည့္သြင္းေဖာ္ျပ ပံုႏွိပ္ထုတ္ေဝမွ အရာေရာက္သနည္း ဟူ၍ျဖစ္ပါသည္။ ယင္းကဲ့သို႔ ကန္႔သတ္ခ်က္တစ္ရပ္ အမွန္ပင္ ရွိေန ၾကၿပီလား။ Dr Buchanan က ယင္း၏စာအုပ္တြင္ Rooinga ဟူသည့္ အသံုးအ ႏႈန္းကို တစ္ႀကိမ္သာလွ်င္ မွတ္တမ္းတင္ေရးသားထားသည္မွာ မွန္ပါ ေသာ္လည္း ယင္းတစ္ႀကိမ္တည္းတြင္ ယင္းလူမ်ိဳးစုတို႔၏ လူမ်ိဳးအ မည္၊ အေျခခ်ေနထိုင္မႈကာလ၊ ကိုးကြယ္သည့္ဘာသာႏွင့္ ေျပာဆို သည့္ ဘာသာစကား စသည္တို႔ကို ႏွံႏွံစပ္စပ္ ၿပီးျပည့္စံုလင္စြာႏွင့္ ၾကည္လင္ျပတ္သားစြာ ခိုင္ခိုင္မာမာ ေရးသားေဖာ္ျပထားသည္ျဖစ္ရာ ယခုကဲ့သို႔ ႐ိုဟင္ဂ်ာလူမ်ိဳးစုအေပၚ စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး၏ ဖိႏွပ္ညွဥ္းဆဲမႈ မ်ားကို ခံုမင္ေနသူ၊ လူသားစိတ္ဓါတ္ကင္းမဲ့ေနသည့္ စစ္ကၽြန္မ်ား၏ အေရးအသားမ်ားကို

အမိႈက္ျခင္းထဲသို႔

ထည့္ထားရန္သာရွိေၾကာင္း

တင္ျပလိုက္ပါသည္။ ထို႔အျပင္ Rossaun (႐ိုေဆာင္း)၊ Kulaw Yekein (ရခိုင္ကုလား)၊ ဘဂၤါ လီဟူေသာ အစရွိသည့္ အသံုးအႏႈန္းမ်ားသည္လည္း ႐ိုဟင္ဂ်ာႏွင့္ မ သက္ဆိုင္သကဲ့သို႔ ႐ိုဟင္ဂ်ာတို႔သည္ ရခိုင္ျပည္အတြင္းသို႔ ေနာက္

ရိုဟင္ဂ်ာ၊ ျမန္မာအစိုးရႏွင့္ ေရာင္စံုကတ္ျပားမ်ား (တတိယပိုင္း)

ဆံုးအခ်ီ ဝင္ေရာက္အေျခခ် ေနထိုင္လ်က္ရွိသူမ်ား မဟုတ္ေၾကာင္းကို လည္း ထင္ထင္ရွားရွား ေရးသားေဖာ္ျပထားသည္။

ကိုကိုလင္း (ရန္ကုန္တကၠသိုလ္) ျမန္မာစစ္အာဏာရွင္တို႔သည္

ယင္းတို႔လက္ထဲတြင္

ႏိုင္ငံေတာ္အုပ္ခ်ဳပ္

ကနဦးက ျမန္မာႏိုင္ငံ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးမ်ားစာရင္းတြင္ ႐ိုဟင္ဂ်ာဟူ

ေရးအာဏာ တည္ၿမဲေစေရးအတြက္ အစြန္းေရာက္ အမ်ိဳးသားေရးဝါဒကို

သည့္ လူမ်ိဳးတစ္မ်ိဳးမရွိေၾကာင္း၊ မည္သည့္ ၿဗိတိသွ် မွတ္ရာမွတ္တမ္း

ဆက္လက္ ရွင္သန္ႏိုင္ရန္ Burmanization ကိုလုပ္ေဆာင္လာခဲ့ရာ၌ မိမိ

မ်ား၌လည္း ထိုအသံုးအႏႈန္းမေတြ႔ရွိခဲ့ေၾကာင္း၊ ထိုလူမ်ိဳးအမည္သည္

တို႔က်ဴးလြန္ရမည့္

၁၉၅၀ ႏွစ္မ်ားကာလအတြင္း မည္သူမည္ဝါက တီထြင္လိုက္ျခင္း ျဖစ္

ေနာင္အခ်ိန္တြင္ အျပစ္ေပးခံရမႈ ကင္းမဲ့ေစရန္ စစ္တကၠသိုလ္ကို ဗဟိုျပဳ ၍

ေၾကာင္း လူမ်ိဳးလိမ္၊ လူမ်ိဳးအတု စသည္ျဖင့္ အသိတရားေခါင္းပါး စြာ ေရးသားထားသည့္ သမိုင္းပညာရွင္အမည္ခံမ်ားက ယခု Dr Francis Buchanan ၏ ၁၇၉၉ ခုႏွစ္ထုတ္ ‘ျမန္မာအင္ပါယာအတြင္း ေျပာဆို သည့္ ဘာသာစကားမ်ား’ ေခါင္းစဥ္ပါစာအုပ္တြင္ Rooinga ဟူသည့္ အသံုးအႏႈန္းကို ထုတ္ေဖာ္လိုက္သည္ကို ေတာင္စဥ္ေရမရျဖစ္ၿပီး အ မ်ိဳးမ်ိဳးေသာ ေဝဖန္သံုးသပ္ခ်က္မ်ားျဖင့္ လုပ္ႀကံစာတမ္းမ်ား အသစ္ ျပန္လည္ေရးသားလာသည္ကို ေတြ႔ရသည္။

လူမႈေဖာက္ျပန္မႈမ်ားႏွင့္

အျခားဒုစရိုက္မႈမ်ားေၾကာင့္

စစ္အာဏာရွင္မ်ား အစီအရီကို ေမြးထုတ္လာခဲ့သလို ေဖာင္ႀကီး တြင္ ဗဟိုႏိုင္ငံေရးတကၠသိုလ္ သင္တန္းေက်ာင္းတစ္ခုကိုလည္း ဖြင့္လွစ္ ၍ ႏိုင္ငံတဝွမ္းလံုးရွိ ေမာ္ကြန္းဝင္ အရပ္သားအရာရွိမ်ားကိုလည္း ထိုဝါဒ အား ေတာက္ေလွ်ာက္ ရိုက္သြင္းေပးလာခဲ့သည္။ ဤတြင္ စစ္အာဏာရွင္တို႔၏ ႏိုငင ္ ံေရးဦးတည္ခ်က္ကို ဆန္႔က်င္ဖီလာလုပ္ လာသူမ်ားအား သတ္၊ ျဖတ္ေခ်မုန္းျခင္း၊ ေရရွည္ဖမ္းဆီ ေထာင္နန္းစံေစ ျခင္းတို႔ကို အတားအဆီးမဲ့ က်ဴးလြန္လာခဲ့မႈေၾကာင့္ ျပည္တြင္းႏိုင္ငံေရးသ

Read at p-8, col-1 WWW.ROHINGYA.ORG | INFO@ROHINGYA.ORG

7


VOLUME 1 | ISSUE 9| YEAR 2015 | ARAKAN NEWSLETER | ENGLISH – BURMESE (AN ISSUE OF OCTOBER, NOVEMBER & DECEMBER From p-7, col-2: ႐ိုဟင္ဂ်ာ၊ ျမန္မာအစိုးရ…..မွ

ယင္းကဲ့သို႔ ထြက္ေျပးသူမ်ားႏွင့္ပတ္သက္၍ ျမန္မာစစ္အစိုးရက ယင္းတို႔

မား အေတာ္မ်ားမ်ားသည္ ေတာခိုသြားျခင္း၊ ျပည္ပသို႔ ထြက္ခြါသြားျခင္း

သည္ တစ္ဖက္ႏိုင္ငံမွ ခိုးဝင္ေနထိုင္သူမ်ားျဖစ္ၿပီး ယခုကဲ့သို႔ မွတ္ပံုတင္

မ်ား အႀကီးအက်ယ္ရွိလာခဲ့သည္။

မ်ား စစ္ေဆးသည္ကို ေၾကာက္ရံ႕ြ သျဖင့္ မိမိတို႔ေနရပ္သို႔ ျပန္လည္ထြက္ ခြာသြားျခင္းျဖစ္သည္ဟု ရွင္းလင္းတင္ျပခဲ့ဘူးသည္။ သို႔ရာတြင္ ႏိုင္ငံတ ကာက အေသခ်ာစံုစမ္းစစ္ေဆးမႈမ်ား ျပဳလုပ္လာေသာအခါ ျမန္မာအစိုးရ အေနျဖင့္ မည္သို႔မွ လိမ္လည္ေျပာဆိုျခင္း မတတ္ႏိုင္သာေတာ့ဘဲ ေနာက္ ဆံုးတြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္း အိုးအိမ္အတည္တက်ေနထိုင္သူမ်ားဟု ေျပာ ဆိုကာ စိတ္မပါစြာျဖင့္ ျပန္လည္လက္ခံလိုက္ရသည္။ ထို႔ေနာက္ တဖန္ ၁၉၈၂ ႏိုင္ငံသားဥပေဒကို ေရးဆြခ ဲ ့ၿဲ ပီး အႀကံအစည္ရွိ သူပီပီ အေကာင္အတည္မေဖာ္ဘဲ မသိမသာပစ္ထားခဲ့သည္။ ၁၉၉၀ ျပည့္ ႏွစ္ ပါတီစံု ဒီမိုကေရစီေ႐ြးေကာက္ပဲြအၿပီး ရခိုင္ျပည္နယ္အတြင္း ရခိုင္ဗုဒၶ ဘာသာဝင္မ်ားအား ေသြးေႏွာမ်ိဳးေဖာက္ျခင္းလုပ္ငန္းကို အႀကီးအက်ယ္ လုပ္ေဆာင္လာခဲ့ၾကၿပီး၊ အျခားတဖက္တြင္ ေသြးေဖာက္မ်ိဳးစပ္ရန္ မျဖစ္ ႏိုင္ေသာ ႐ိုဟင္ဂ်ာတို႔အား တိုင္းျပည္ကိုစြန္႔ခာြ သြားေစရန္ နည္းမ်ိဳးစံုျဖင့္ ညွဥ္းဆဲလာၿပီး

ကန္႔သတ္ခ်ဳပ္ခ်ယ္မႈမ်ား

အေလးေပးလုပ္ေဆာင္လာမႈ

ေၾကာင့္ ရိုဟင္ဂ်ာ သံုးသိန္းေက်ာ္ ထြက္ေျပးခဲ့ရျပန္သည္။ ယင္းကဲ့သို႔ စစ္အာဏာရွင္မ်ားႏွင့္ ဝိဝါဒကြဲလမ ြဲ ႈရွိသည့္ တသီးပုဂၢလႏွင့္ အ

ထိုစဥ္က ႏိုင္ငံေတာ္အာဏာကို သိမ္းယူခ့သ ဲ ည့္ နဝတ အစိုးရကလည္း ထိုထြက္ေျပးသူမ်ားႏွင့္ပတ္သက္၍ ယခင္ကေျပာခဲ့ဘူးသည္အတိုင္း တ

သင္းအဖြဲ႕မ်ားကို ေခ်မုန္းရာတြင္ ျပႆနာတစ္စံုတစ္ရာ ႀကီးႀကီးမားမားမရွိ

ဖက္ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံမွ ခိုးဝင္ေနထိုင္သူမ်ား မိမိတို႔ဌာေနျပန္ျခင္း၊ ႐ိုဟင္

ခဲ့ေသာ္လည္း Burmanization လုပ္ငန္းစဥ္၌ အဓိက ယင္းတို႔ရင္ဆိုင္ ေနရ

ဂ်ာ လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔အစည္းမ်ားက မက္လံုးေပးစည္း႐ံုးၿပီး ထြက္ေျပးေစ

သည့္ အခက္အခဲတစ္ခုမွာ လူမ်ိဳးႏြယ္စုအရ ေသာ္လည္းေကာင္း၊ ကိုးကြယ္

ခဲ့ျခင္း အစရွိသည့္ ထြက္ဆိုခ်က္မ်ားကို လူယံုေတာ္မ်ားေမြးစားကာ ျမန္မာ့

သည့္ ဘာသာတရားႏွင့္ ယဥ္ေက်းမႈစရိုက္လကၡဏမ်ားအရေသာ္လည္း

ရုပ္ျမင္သံၾကားမွတဆင့္ ထုတ္လႊင့္ျပသခဲ့သည္ကို လူတိုင္းမွတ္မလ ိ ိမ့္မည္။

ေကာင္း ယင္းတို႔ႏွင့္ ကြျဲ ပားလ်က္ရွိေသာ အစၥလာမ္ဘာသာဝင္၊ မူဆလင္

သို႔ရာတြင္ ယခုတစ္ႀကိမ္တြင္လည္း ႏိုင္ငံတကာ၏ ေစ့စပ္ေဖ်ာင္းဖ်မႈ၊ ဖိ

မ်ားအား ေသြးေဖာက္ျခင္းႏွင့္ မ်ိဳးစပ္ျခင္း၊ ဘာသာကူးေျပာင္းခိုင္းျခင္း အစ

အားေပးမႈတို႔ေၾကာင့္

ရွိသည္တို႔ျဖစ္ပါသည္။

ထိုဒုကၡသည္အမ်ားစုကို

ျပည္လည္ေခၚေဆာင္ယူ

သြားေသာ္လည္း ယင္းတို႔အနက္ ဌာေနျပန္ရန္ သေဘာတူညီမႈ ရရွိခ့သ ဲ ည့္

သို႔ျဖစ္၍ ယင္းတို႔အဓိက အေျခစိုက္ေနထိုင္လ်က္ရွိသည့္ အရပ္ေဒသမ်ား၊

ဒုကၡသည္ေသာင္းဂဏန္း ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံအတြင္းရွိ UNHCR စခန္းမ်ား

အထူးသျဖင့္ ရိုဟင္ဂ်ာတို႔ စုပံုေနထိုင္လ်က္ရွိသည့္ ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္

တြင္ ေသာင္တင္လ်က္က်န္ရစ္ေနခဲ့သည္။

ေသြးခြဲအုပ္ခ်ဳပ္မႈစနစ္ကို က်င့္သံုးလာခဲ့လ်က္ရွိၿပီး သမိုင္းတေလွ်ာက္ အ

ျမန္မာအစိုးရသည္ နကိုယ္က ထိုဒုကၡသည္မ်ားကို ျပန္လည္ေခၚေဆာင္

တူတကြ ပူးေပါင္းေနထိုင္လာခဲ့ၾကသည့္ အဓိက လူမ်ိဳးစုႏွစ္ခုအၾကား ရခိုင္ ဗုဒၶဘာသာဝင္တို႔အား

အုပ္ခ်ဳပ္သူလူတန္းစားႏွင့္

ရိုဟင္ဂ်ာမူဆလင္တို႔

အား အုပ္ခ်ဳပ္ခံမ်ားအျဖစ္ ပံုစံေဖာ္ေဆာင္ကာ အခြင့္အေရးမ်ား ေပးေဆာင္ ျခင္းအရာတြင္ ခြဲျခားဆက္ဆံမႈမ်ား ရွိလာေစခဲ့သည္။ တဆက္တည္းမွာပင္ ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္ ၁၉၆၂ ခုႏွစ္မွစ၍ ေအာက္ေျခ တန္းစား ႐ိုဟင္ဂ်ာတို႔အား သက္ေသခံကတ္ျပားမ်ား ထုတ္ေပးျခင္းကို ရပ္ ဆိုင္းထားခဲ့ရာ ေနာင္ေမြးတိုးလာသည့္ ယင္းတို႔သားသမီး၊ ေျမးုျမစ္မ်ား သည္ အေထာက္အထားမဲ့ လူတန္းစားတစ္ရပ္ တိုးပြားလာခဲ့ရေလသည္။ သို႔ေသာ္ ၁၉၇၇-၇၈ ခုႏွစ္အတြင္း နဂါးမင္းစစ္ဆင္ေရးကို ဆင္ႏခ ႊဲ ့ၿဲ ပီး မ ေမွ်ာ္လင့္ဘဲ သက္ေသခံလက္မွတ္မ်ား စစ္ေဆးခဲ့ရာ ယင္းမ်ားျပားလာ သည့္ မွတ္ပံုတင္မ့သ ဲ ူ လူတန္းစားမ်ားအား

ဖမ္းဆီးခ်ဳပ္ေႏွာင္ျခင္းမ်ား၊

မတရားႏွိပ္စက္မႈမ်ားျပဳလုပ္ၿပီး လူႏွစ္သိန္းေက်ာ္ကို ထြက္ေျပးေစခဲ့သည္။

လိုျခင္းမရွိေသာ္လည္း ႏိုင္ငံတကာမွ ဖိအားေပးတိုက္တြန္းျခင္းကို အာခံပါ က မူလက စစ္တပ္အာဏာသိမ္းမႈ၊ ေ႐ြးေကာက္ပဲြအႏိုင္ရ NLD ပါတီကို အာဏာလႊဲေပးရန္ ပ်က္ကြက္မႈတို႔ေၾကာင့္ စီးပြားပိတ္ဆို႔ခံရသည္အထိ ျပ ႆနာမ်ား ရင္ဆိုင္ေနရသည့္အခ်ိန္အခါမ်ိဳးတြင္ ေနာက္ထပ္အျပည္ျပည္ ဆိုင္ရာ ျပႆနာႀကီးတစ္ရပ္ႏွင့္ ရင္ဆိုင္ဘြယ္ရွိသျဖင့္ မတတ္ႏိုင္သာ၍ ျပန္လည္လက္ခံလိုက္ရျခင္းျဖစ္သည္။ သိ႔ရ ု ာတြင္ ဒုကၡသည္ဦးေရ သံုး ေသာင္းနီးပါးအထိ ေလွ်ာ့ခ်လာသည့္အခါ ၎တို႔အား ဆက္မေခၚေတာ့ ဘဲ ႏွစ္ႏိုင္ငံအစိုးရအၾကား သေဘာတူညီခ်က္အား လစ္လ်ဴရွဳထားသည္ ကို ၾကည့္ျခင္းအားျဖင့္ ျမန္မာအစိုးရ၏ သေဘာထားမွာ ယင္းတို႔အား ျပန္ ေခၚေဆာင္ရန္မဟုတ္ဘဲ ထပ္မံ ေမာင္းထုတ္ရန္သာျဖစ္ေၾကာင္း သိသာ လြန္းပါသည္။

Read at p-9, col-1

WWW.ROHINGYA.ORG | INFO@ROHINGYA.ORG

8


VOLUME 1 | ISSUE 9| YEAR 2015 | ARAKAN NEWSLETER | ENGLISH – BURMESE (AN ISSUE OF OCTOBER, NOVEMBER & DECEMBER တိုင္းရင္းသားလူမ်ိုးစု ေခါင္းေဆာင္မ်ား အားလံုးႏွင့္ တိုင္းမွဴးမ်ားအပါအဝင္

From p-8, col-2: ရိုဟင္ဂ်ာ၊ ျမန္မာအစိုးရ …… ယင္းကဲ့သို႔ ေမာင္းထုတ္ခ့သ ဲ ည့္ ရိုဟင္ဂ်ာတို႔အား ျပန္လည္ လက္ခံစရာမ လိုအပ္ရန္ မည္ကဲ့သို႔ ေဆာင္႐ြက္ရမည္ကို စီမံကိန္းခ်ၿပီး အေကာင္အ တည္ေဖာ္ေဆာင္ႏိုင္ရန္ ၁၉၈၉ ခုႏွစ္က ရခိုင္ဓနသဟာယအဖြဲ႔က တင္ျပခဲ့ သည့္ အခ်က္(၁၀) ခုပါ အႀကံျပဳစာတမ္းကို စတင္ အေကာင္အတည္ ေဖာ္ေဆာင္လာလ်က္ရွိသည္။ ရခိုင္ျပည္နယ္

ဓနသဟာယအဖြဲ႔အား

ေမာင္ေတာၿမိဳ႕နယ္မ်ားတြင္

အထူးသျဖင့္

တဖက္ႏိုင္ငံမွ

စစ္တပ္ေခါင္း ေဆာင္ပိုင္းအားလံုးသို႔ မိတၱဴမ်ားပိ႔ေ ု ပးေစခဲ့သည္။ အလားတူ ျပည္တြင္း ျပည္ပရွိ ရခိုင္အဖြဲ႔အစည္းမ်ားႏွင့္ ရခိုင္လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႕အ စည္းမ်ား အားလံုးအျပင္ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္အုပ္စုမ်ား အားလံုး ႏွင့္ ႏိုင္ငံေရး၊ လူ႔အခြင့္အေရးလႈပ္ရွားသူ အဖြ႔ဲအစည္မ်ား​းအားလံုးကိုလည္း မိတၱဴမ်ားေပး ပိ႔ခ ု ့ပ ဲ ါသည္။

ဘူးသီးေတာင္ႏွင့္

ေ႐ႊ႕ေျပာင္းေနထိုင္လ်က္ရွိ

သည့္ အထင္ကရ ရခိုင္လူမ်ိဳးစုမ်ားက ဦးေဆာင္ေနျခင္းျဖစ္ၿပီး မူလေဒသ ခံ ရခိုင္လူမ်ိဳးစုမ်ားအထဲမွ ဘာသာေရး၊ လူမ်ိဳးေရးအစြန္းေရာက္သူမ်ား လည္း ပါဝင္ၾကသည္။ အဆိုပါ အႀကံျပဳစာပါ အခ်က္အလက္ (၁၀) ခုမွာ ၁။ ရိုဟင္ဂ်ာတို႔၏ လြတ္လပ္စာြ အိမ္ေထာင္ျပဳျခင္းကို ကန္႔သတ္ခ်ဳပ္ခ်ယ္ ရန္၊ ၂။ ႐ိုဟင္ဂ်ာမ်ား သားသမီးထြန္းကားရာတြင္ (၂) ဦးထက္မပိုေစရဟု ကန္႔ သတ္ခ်က္ထားရန္၊

ထို႔ေနာက္ ရခိုင္ျပည္နယ္သို႔ ေရာက္ရွိလာခဲ့ေသာ တပ္မေတာ္ ေထာက္

၃။ ရိုဟင္ဂ်ာတို႔၏ ခရီးသြားလာျခင္းကို ကန္႔သတ္ခ်ဳပ္ခ်ယ္ရန္၊ ၄။ ႐ိုဟင္ဂ်ာတို႔အား အစိုးရတာဝန္မ်ား ထမ္းေဆာင္ရာ၌ မခန္႔အပ္ရန္ႏွင့္ လက္ရထ ွိ မ္းေဆာင္လ်က္ရွိသူမ်ားကိုလည္း တာဝန္မွ ရပ္ဆိုင္းရန္၊ ၅။ အစၥလာမ္ဘာသာဝင္မ်ားအား ဗလီေက်ာင္းကန္မ်ားအပါအဝင္ ဘာ သာေရးအေဆာက္အဦးမ်ား အသစ္ေဆာက္လုပ္ျခင္း၊ ျပန္လည္ျပင္ဆင္ မြမ္းမံျခင္း စသည့္ကိစၥရပ္မ်ားကို ခြင့္မျပဳရန္၊ ၆။ ႐ိုဟင္ဂ်ာေက်ာင္းသားမ်ားအား အသက္ေမြးဝမ္းေက်ာင္းႏွင့္ အျခားအ ဆင့္ျမင့္ဘာသာရပ္မ်ား သင္ၾကားခြင့္မျပဳရန္၊ ၇။ ႐ိုဟင္ဂ်ာတို႔ထံမွ မေ႐ႊ႕မေျပာင္းႏိင ု ္ေသာပစၥည္းမ်ား၏ ပိုင္ဆိုင္မႈမ်ားကို ရုပ္သိမ္းရန္၊ ၈။ ႐ိုဟင္ဂ်ာတို႔အား ေပးကိုင္ေစမည့္ သက္ေသခံလက္မွတ္မ်ားအား ရ ခိုင္ (သို႔) တိုင္းရင္းသားတို႔ ကိုင္ေဆာင္မည့္ သက္ေသခံလက္မွတ္ႏွင့္ ခြဲချြဲ ခား ျခား ရွိေစရန္၊

လွမ္းေရး ဦးစီးခ်ဳပ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ခင္ညႊန႔္ကို ခ်ဥ္းကပ္၍ ေတာင္းဆိုမႈမ်ားျပဴလုပ္ လာခဲ့မႈေၾကာင့္ နယ္စပ္ေဒသ ဖြ႔ံၿြ ဖိဳးေရးႏွင့္ လူဝင္မႈ ႀကီးၾကပ္ေရးအမည္ခံ နစကအဖြဲ႔ကို ထူေထာင္ကာ ႐ိုဟင္ဂ်ာလူမ်ိဳးစုမ်ားအေပၚ ကန္႔သတ္ခ်ဳပ္ ခ်ယ္မႈမ်ား၊ ခြျဲ ခားဆက္ဆံမႈမ်ားႏွင့္ ဖိႏွိပ္ညွဥ္းဆဲမႈမ်ားကို စတင္ခ့ျဲ ခင္းျဖစ္ ေလသည္။ တဆက္တည္းတြင္ ႐ိုဟင္ဂ်ာလူမ်ိဳးစု တစ္ခုတည္းအေပၚ သီးသန္႔ျပဳလုပ္ သည္ဟု မထင္မွတ္ေစရန္ တစ္ႏိုင္ငံလံုးအတိုင္းအတာျဖင့္ ႏိုင္ငံသားစီစစ္ ေရးေလွ်ာက္လႊာမ်ား တင္သြင္းခိုင္းၿပီး အမ်ိဳးသားမွတ္ပံုတင္ကတ္ျပားမ်ား ျပန္လည္ရုပ္သိမ္းကာ လူတိုင္းကို လူမ်ိဳးတိုင္းကို ပန္းႏုေရာင္ ႏိုင္ငံသားစိ စစ္ေရးကတ္ျပားမ်ား

ထုတ္ေပးခဲ့ေသာ္လည္း

႐ိုဟင္ဂ်ာတစ္မ်ိဳးလံုးကို

သာလွ်င္ အျဖဴေရာင္ ယာယီသက္ေသခံလက္မွတ္မ်ား ထုတ္ေပးခဲ့သည္။ ယင္းကတ္ျပားမ်ားထုတ္ေပးစဥ္က

ရန္ပံုေငြမလံုေလာက္၍၊

ကတ္ျပားပံု

ႏွိပ္ထုတ္ေဝျခင္း မျပဳႏိုင္၍ စသည္ျဖင့္ အစိုးရဘက္က ေဖ်ာင္းဖ်ခဲ့သည့္အ

၉။ ႐ိုဟင္ဂ်ာတို႔၏ မဲေပးပိုင္ခင ြ ့္ကို ရုပ္သိမ္းရန္​္ … ႏွင့္ ၁၀။ ရိုဟင္ဂ်ာတို႔အား ေ႐ြးေကာက္ပဲြမ်ားတြင္ ဝင္ေရာက္ယွဥ္ၿပိဳင္ခင ြ ့္ မျပဳ ရန္ … စသည္တို႔ျဖစ္သည္။ အထက္စီမံကိန္းပါစာတမ္းကို ေရးသားသူ မူလ လက္ေရးပိုင္ရွင္မွာ ဘူသီး ေတာင္မွ ဦးစံေ႐ႊဆိုသူျဖစ္ၿပီး ယခုလက္ရွိ ရခိုင္ျပည္နယ္ ယာယီဝန္ႀကီး

ျပင္ ႏိင ု ္ငံတကာ အဖြ႔ဲအစည္းအခ်ိဳ႕ကလည္း ယင္းယာယီကတ္ျပားကို ေခတၱလက္ခံရန္ စည္း႐ံုးေျပာဆိုခ့သ ဲ ည္။ တစ္ဖက္တြင္ ကန္႔သတ္ခ်ဳပ္ခ်ယ္မႈမ်ားႏွင့္ ခြဲျခားဆက္ဆံမႈဒဏ္ကို အလူး အလဲခံေနၾကရသည့္

႐ိုဟင္ဂ်ာတို႔သည္

အျခားတစ္ဖက္တြင္

ယင္းတို႔

ခ်ဳပ္ျဖစ္ေသာ ေမာင္ေတာမွ ဦးျမေအာင္ႏွင့္ ဘူးသီးေတာင္မွ အမ်ိဳးသား

လယ္ယာလုပ္ကိုင္ ထြန္ယက္စားေသာက္သည့္ လယ္ယာေျမမ်ားႏွင့္ အ

လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္အမတ္ ဦးေမာင္ေအးထြန္းတို႔က လက္မွတ္ေရး

ျခားမေ႐ႊ႕ေျပာင္းႏိုင္သည့္

ထိုးခဲ့သည္။

ေဆာက္ေသာ ေမာ္ဒယ္ေက်း႐ြာသားမ်ားအား ေပးကမ္းမႈ၊ ႐ိုဟင္ဂ်ာတို႔၏

ဤစာတမ္းပါအခ်က္အလက္မ်ားကို အေကာင္အတည္ေဖာ္ေဆာင္ရန္ အ

အက်ိဳးစီးပြားကို နည္းမ်ိဳးစံုျဖင့္ ေႏွာင့္ယွက္ဖ်က္ဆီးမႈမ်ားလည္း ခံေနၾက

ဓိက အႀကံရွိသူ ဦးျမေအာင္တို႔က ႀကံခိုင္ေရးပါတီသို႔ ဝင္ေရာက္ေနရာမ်ား ရယူသကဲ့သို႔ သီးသန္႔ ထူေထာင္ထားသည့္ပါတီမ်ားကိုလည္း

စည္းရံုး

သိမ္းသြင္းၿပီး လုပ္ေစခဲ့သည္။ အထက္ေဖာ္ျပပါစာတမ္းကို နဝတ အစိုးရအ ဖြ႕ဲ အႀကီးအကဲအားလံုး၊ ဝန္ ႀကီးမ်ားႏွင့္ ဝန္ႀကီးဌာနအားလံုး၊ တႏိုင္ငံလံုးရွိ ဌာနဆိုင္ရာအႀကီးအကဲ မ်ားအားလံုး၊ ဘုန္းေတာ္ႀကီးေက်ာင္း မ်ားအားလံုး၊

ပစၥည္းမ်ားကို

အသိမ္းခံရ၍

အစိုးရမွတည္

ရသည္။ ဤသို႔ျဖင့္ အာဖရိက အသားေရာင္ခဲြျခားမႈကဲ့သို႔ ရခိုင္ျပည္နယ္ တြင္လည္း အုပ္ခ်ဳပ္သူလူတန္းစားႏွင့္ အုပ္ခ်ဳပ္ခံလူတန္းစားအသြင္ လူ တန္းစား ႏွစ္ရပ္ျဖစ္ေပၚေစခဲ့ၿပီး လူေနမႈအဆင့္ကို အလွမ္းျခားနားေစခဲ့ လ်က္ရွိသည္။

Read at p-10, col-1

WWW.ROHINGYA.ORG | INFO@ROHINGYA.ORG

9


VOLUME 1 | ISSUE 9| YEAR 2015 | ARAKAN NEWSLETER | ENGLISH – BURMESE (AN ISSUE OF OCTOBER, NOVEMBER & DECEMBER From p-9, col-2: ရိုဟင္ဂ်ာ၊ ျမန္မာအစိုးရ ……

ရခိုင္သုေတသီ လူငယ္တစ္ဦး၏ ရင္ဖြင့္သံ ဒီလူေတြက ေဝသာလီစကားကိုဘဲ ေျပာတတ္တာ အနနၷစျနၵားေက်ာက္ စာပါစာသားရဲ့ အသံထြက္ကို ေဒါက္တာပန္မလါဂါတ္မင္းက အငံထုတ္ ျပေတာ့ ေဝသာလီစကါး ျဖစ္ေနလို႔ အဓိပၸါယ္ကို သူတို႔ဘဲ နားစလည္ တယ္။ ေဝသာလီဆိုတာ ေရွးေခါတ္ကရခိုင္ေတြပါဘဲ၊ AD1400 ေက်ာ္ က ဆြထ ဲ ားတဲ႔ World Map ထဲမွာ ရခိုင္ေဒသေ​ေရာက္ဖူးတဲ႔ ရီေနာဆို သူက အဝက်ြန္းကေန စစ္ေတြထိကို မြတ္ဆလင္လို႔ ေနရာအျဖစ္ ျပ ထားတာေတြ႕တယ္။ ပဒုံမင္းက ရခိုင္သိမ္းေတာ့ ရခိုင္ေဒသအုပ္ခ်ဳပ္ ေရးမွူးျဖစ္တဲ႔ ရွိွုက္ရွဴဂါဂ်ာဃာဇီရဲ့ အေဖကို အမရပူရနန္းေတာ္ထိန္း ခန္႔ ထားတယ္လို႔ Papton ရဲ့ 10th June 1784 အစီရင္ခံစာမွာေတြ႕ရ တယ္။ 1823 မတိုင္မွီက သူတို႔ Rohingya အေႀကာင္းနဲ႔ ဗုဓၵဘာသာဝင္

Dead bodies of Rohingya boat people in Thailand ႐ိုဟင္ဂ်ာဟူသည့္ အေခၚအေဝၚကို ၁၉၆၂ ခု ဦးေနဝင္း အာဏာသိမ္းယူခ့ဲ စဥ္မွစ၍ Black List လုပ္ထားခဲ့ၿပီး ယင္းအေခၚအေဝၚကို အသံုးျပဳသူမ်ား၊ အထူးသျဖင့္ တကၠသိုလ္၊ ေကာလိပ္ေက်ာင္းေလာကမွ ႐ိုဟင္ဂ်ာေက်ာင္း သူ၊ ေက်ာင္းသားမ်ားအား သက္ဆိုင္ရာ စစ္ေတာက္လွမ္းေရးမ်ားက မည္

Risswan and mugg အေႀကာင္ေရးထားတ႔ဲ မွတ္တမ္မူရင္းက ကူးထား တဲ႔ certified copy ေတြလါႀကည္႔နိုင္တယ္ ကၽြန္ေတာ္ကေတာ့ ေဝသာ လီစကါးမတတ္တဲ႔ ယိုးဒယားေသြးေနွာ ရခိုင္တစ္ဦးပါ။ တစ္ေန႔ သမိုင္း တြန္မွာ ေႀကာက္ပါတယ္။

သို႔မည္ပံု ဒုကၡေပးသည္ကို သိရွိၾကပါသည္။ ယင္းအထဲတြင္ စာေရးသူ လည္း

တစ္ဦးအပါအဝင္ျဖစ္သည္။

ထိုမွ်မကဘဲ

ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္းရွိ

လက္လွမ္းမီသမွ် ႐ိုဟင္ဂ်ာဟူသည့္ အသံုးအႏႈန္းမ်ား၊ ယင္းတို႔၏ ျဖစ္ တည္မႈဆိုင္ရာ သက္ေသသာဓကမ်ား၊ သမိုင္းေၾကာင္းဆိုင္ရာ ေနာက္ခံ

ရိုဟင္ဂ်ာဆို ႐ိုက္သတ္ခြင့္ရွိတယ္၊ တိုင္တည္ျခင္းမလုပ္ရ

အခ်က္အလက္မ်ားႏွင့္ အေၾကာင္းအရာမ်ားကို အႀကီးအက်ယ္ ဖ်က္ဆီး

ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕နယ္၊ ယဥ္သည္ေက်းရြာေန ယာဆိန္း (ခ) ေမာင္မ်ိဳးဝင္း

လိုက္သည္။ ယုတ္စအ ြ ဆံုး ထိုေခတ္ကာလမွစ၍ ရခိုင္ျပည္နယ္ႏွင့္သက္

(၂၅) ႏွစ္အား ေအာက္တိုဘာ (၂၂) ရက္ေန႔၊ ညေန (၆) နာရီခန္႔တြင္

ဆိုင္သည့္ မည္သည့္အခင္းအက်င္းမ်ားတြင္မဆို ယင္းျပည္နယ္အတြင္း

ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕ အမွတ္ (၃၁) ရဲတပ္ရင္းမွ ဒု-ရဲအုပ္တစ္ဦး အပါအဝင္ လံု

ဒုတိယ လူမ်ားစုျဖစ္သည့္ အစၥလာမ္ဘာသာဝင္ ရိုဟင္ဂ်ာမူဆလင္မ်ား ေနထိုင္လ်က္ရွိေၾကာင္းကို သိရွိေပၚလြင္ေစမည့္ အေၾကာင္းတရားမ်ားကို ေဖာ္ျပေရးသားျခင္းႏွင့္ ျပသျခင္းမ်ားကို တမင္ပင္ ခ်န္ရစ္ထားလ်က္ခရ ့ဲ ွိ သည္။ ရခိုင္ဘုရင္မ်ားေခတ္က အသံုးျပဳသည့္ ေငြဒဂၤါးမ်ားကိုလည္း အစၥ

ၿခံဳေရးတပ္သား (၆) ဦးမွ အေၾကာင္းျပခ်က္ တစ္စုံတစ္ရာမရွိဘဲ လူမ ဆန္စြာ ႐ိုက္ႏွက္ညွဥ္းဆဲခဲ့မႈေၾကာင့္ အသက္အႏၱရာယ္ရွိလာသည္အ ထိ ဒဏ္ရာမ်ားျဖင့္ သတိလစ္ေနခဲ့သည္။

ေမွာက္

ထိုအခင္းႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍ အဆိုပါေမာင္မ်ိဳးဝင္၏မိဘမ်ားက ေက်းရြာအုပ္

လ်က္သားထား၍ ခင္းက်င္းျပသလ်က္ရွိခ့သ ဲ ည္။

ခ်ဳပ္မွဴးကိုအပါေခၚၿပီး နီးစပ္ရာ အနီးအနားရွိ ရဲတပ္ၾကပ္တစ္ဦးအား

သို႔ျဖစ္၍ ယင္းကဲ့သို႔လုပ္ရပ္မ်ားကို ယေန႔အခ်ိန္အခါတြင္ လုပ္ေဆာင္ခ်က္

တိုင္ ၾကားခဲ့ရာ၊ ထိုရဲတပ္ၾကပ္ႀကီးမွ ဒုစရိုက္က်ဴးလြန္သူ မိမိတို႔တပ္

မ်ားႏွင့္တြဲၿပီး စဥ္းစားႀကည့္ပါက ျမန္မာအစိုးရအဏာရွင္မ်ားသည္ ရခိုင္

သားမ်ားအား တစ္စံုတစ္ရာ အေရးယူ ေဆာင္႐ြက္ရမည့္အစား “မင္းတို႔

လူမ်ိဳးအစြန္းေရာက္မ်ားႏွင့္

ကုလားေတြကို အဲလိုလုပ္မွ ေတာ္ရာက်တယ္” ဟု ျပန္ေျပာလႊတ္လိုက္

လာမ္အထိမ္းအမွတ္ျဖင့္

ေရးထိုးထုလုပ္ထားသည့္အျခမ္းကို

ပူးေပါင္း၍

႐ိုဟင္ဂ်ာတို႔အား မိမိတို႔ေမြးရပ္

ဌာေနမွ နယ္ေျမကိုယူၿပီး လူကိုေမာင္းထုတ္ရန္ စည္းဝါးကိုက္ညီစြာ လက္ ပြန္းတစ္တီး လုပ္ေဆာင္လာေနသည္မွာ တမင္တကာ ရည္႐ြယ္ခ်က္မ်ား ထားကာ ကာလၾကာရွည္စာြ ကတည္းက ႀကိဳးပမ္းလာေနေၾကာင္း သိသာ လွပါသည္။ ဤနည္းအားျဖင့္ စစ္အာဏာရွင္မ်ားသည္ အစြန္းေရာက္အမ်ိဳး၊ သာသနာ ေရးဝါဒကို ေရွ႕တန္းတင္ၿပီး ရခိုင္ဓနသဟာယအဖြဲ႔မွ တင္သြင္းလာသည့္

သည္။ ထို႔အျပင္ အဆိုပါ ရဲတပ္ၾကပ္ႀကီးက အဲဒီကိစၥကို ေနာက္ထပ္တစ္ေန ရာရာတြင္ တိုင္တည္ျခင္း၊ အစီရင္ခံျခင္း၊ ေျပာျပျခင္း စသည္အတိုင္း လုပ္လာပါက ဥပေဒဖီဆန္မႈျဖင့္ အခ်ဳပ္ခန္းထဲထည့္ထားမည္ဟု ၿခိမ္း ေျခာက္ခဲ့သည္။

စာတမ္းပါစီမံကိန္းမ်ားကို အခ်ိန္ကာလ အပိုင္းအျခားအလိုက္ တစ္ခုခ်င္း စီ

အဆိုပါအႏွိပ္စက္ခံ ေမာင္မ်ိဳးဝင္းသည္ ေဆးဝါးကုသမႈ ခံယူႏိုင္ျခင္း

အေကာင္အတည္ေဖာ္ေဆာင္လာခဲ့လ်က္ရွိရာ ႐ိုဟင္ဂ်ာတို႔အား နဂိမ ု ွတ္ပံု

လည္းမရွိခဲ့သျဖင့္ ေနာက္ပိုင္း သူ႔ကံၾကမၼာမည္သို႔ရွိသည္ကို မသိရေသး

တင္ကတ္ျပားကိုင္ေဆာင္ရာမွ အျဖဴေရာင္ ယာယီကတ္ျပားကိုင္ေဆာင္

ေသာ္လည္း ႐ိုဟင္ဂ်ာဆိုလ်င္ အသက္ေသသည္အထိ ႐ိုက္သတ္ခြင့္

သူမ်ားအျဖစ္ ေအာင္ျမင္စာြ ေဆာင္႐ြက္ႏိုင္ခ့သ ဲ ည္။

ရွိၿပီး တိုင္တည္ျခင္းမလုပ္ရဟူသည္ကိုမူ သိရွိလာရေလသည္

နိဂံုးခ်ဳပ္အပိုင္းကို ဆက္လက္ဖတ္ရွဳပါရန္။

WWW.ROHINGYA.ORG | INFO@ROHINGYA.ORG

10


VOLUME 1 | ISSUE 9| YEAR 2015 | ARAKAN NEWSLETER | ENGLISH – BURMESE (AN ISSUE OF OCTOBER, NOVEMBER & DECEMBER

အခ်ိန္လြန္လို႔ ေသၿပီဆလ ို ည္း… ေဆးကုသခြင့္ျပဳခဲ့တာဘဲ ရေသ့ေတာင္ၿမိဳ႕နယ္၊ အေနာက္ျပင္အုပ္စု၊ ေညာင္ပင္ႀကီးေက်းရြာေန ေဒၚဇူရာခါတူ (ဘ) ဦးေအဇါရ္မ်ာ (၆၅) ႏွစ္သည္ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္မွစ၍ မိမိ ၏ဘယ္ဖက္ေျခေထာက္တြင္ ကင္ဆာေရာဂါခံစားေနရသျဖင့္ ေဆးဝါး ကုသခံယူႏိုင္ျခင္းမရွိဘဲ အခ်ိန္လြန္မွ စစ္ေတြေဆးရံုႀကီးသို႔ ေဆးဝါးကု သခြင့္ျပဳလိုက္သည္ျဖစ္ရာ ေျခေတာက္ျဖစ္လိုက္ရၿပီး နာရီပိုင္းအတြင္း ေသဆံုးခဲ့ရသည္။ အဆိုပါ႐ိုဟင္ဂ်ာအမ်ိဳးသမီးသည္ ရွားရွားပါးပါးႏွင့္ ခက္ခက္ခဲခဲျဖင့္ စစ္ ေတြသို႔သြားေရာက္ ေဆးဝါးကုသခြင့္ ရရွိခဲ့ၿပီျဖစ္ေသာ္လည္း စစ္ေတြ ေဆး႐ံုႀကီးသို႔ေရာက္ၿပီး ႏွစ္ရက္ၾကာမွ ဆရာဝန္ႏွင့္ေတြ႔ဆံုခြင့္ရရွိခဲ့၍ ေျခေတာက္ျဖစ္လိုက္ရၿပီး နာရီပိုင္းအတြင္း ယခုကဲ့သို႔ အသက္ဆံုးရွဳံး ခဲ့သျဖင့္ ႏိုဝင္ဘာလ (၇) ရက္ေန႔က အေလာင္းကိုထုတ္ေပးခဲ့ရာ ထိုေန႔ ညေန (၅း၀၀) နာရီတြင္ စစ္ေတြရွိ မန္စီမူဆလင္သခႋ်ဳင္းတြင္ ေျမျမဳပ္

အထိ အိမ္ျပန္ေရာက္မလာေသာေၾကာင့္ မိဘေဆြမ်ိဳးမ်ားႏွင္ ႐ြာသား မ်ားက စိုးရိမ္မကင္ ျဖစ္ခဲ့ၾကသည္။ သို႔ျဖစ္၍ ေနာက္ေန႔ မိုးလင္းေသာ္ ထိုလူငယ္ႏွစ္ဦးကို ရွာေဖြရန္ ႐ြာသား မ်ား သြားေရာက္ခဲ့စဥ္ မနက္ ဂး၀၀ နာရီခန္႔တြင္ ၄င္းတို႔အနက္ မူဟာမတ္ ဆာဒဲက္ဆိုသူ၏ ေခါင္း ျဖတ္ထားသည့္ အေလာင္းကို စိုက္ခင္းတစ္ခုအတြင္းရွိ စပါးပင္မ်ားအ ၾကား၌ ေတြ႔ရွိခဲ့ေသာ္လည္း၊ ေရွာမ္ရွဳလ္အာ ေလာင္(မ) သည္ အစအန မရွိ ေပ်ာက္ဆံုးလ်က္ရွိသည္။ မည္သို႔ပင္ျဖစ္ေစ အဆိုပါေက်းရြာမွ ရြာသူ/သားမ်ားက ယင္းေရွာမ္ရွဳလ္ အာေလာင္(မ)ကိုလည္း အဆိုပါအုပ္စုက သတ္ျဖတ္ၿပီး အေလာင္းကို ေဖ်ာက္ဖ်က္ထားသည္ဟု ယံုၾကည္ၾကသည္။ အံ့ၾသစရာေကာင္းသည္မွာ အဆိုပါအခင္းကို သက္ဆိုင္ရာ ေဒသတာ ဝန္ခံ ရဲစခန္းသို႔ တိုင္ၾကားခဲ့ေသာ္လည္း လူသတ္တရားခံကို ေဖာ္ထုတ္ ရန္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ ေပ်ာက္ဆံုးေနေသာ ေရွာမ္ရွဳလ္အာေလာင္(မ)

သၿဂႋဳဟ္လိုက္သည္။

ကို ရွာေဖြေဖာ္ထုတ္ရန္ေသာ္လည္းေကာင္း တစ္စံုတစ္ရာ ေဆာင္႐ြက္

ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္မွစ၍ ႐ိုဟင္ဂ်ာလူမ်ိဳးစုမ်ားအေပၚ ခရီး

၂၀၁၂ ခုႏွစ္မွစ၍ ရခိုင္ျပည္နယ္ ေနရာအႏွံ႔တြင္ ႐ိုဟင္ဂ်ာလူမ်ိဳး တစ္ဦး

သြားလာခြင့္ႏွင့္ ေဆးဝါးကုသခံယူခြင့္တို႔ကို တင္းတင္းၾကပ္ၾကပ္ ပိတ္ ပင္ထားမႈေၾကာင့္ မလိုလားအပ္ဘဲ အသက္ေပါင္းမ်ားစြာ ဆံုရွံဳးခဲ့ရ ေသာ္လည္း အထက္ပါအမ်ိဳးသမီး၏ ျဖစ္ရပ္ကား ပညာသားပါလွသည့္ လူသတ္မႈပင္ျဖစ္ေလသည္။ -----------------------------------------------------------------------------

႐ိုႏွစဥ ္ ီးကိုသတ္၍ (၁) ဦး၏အေလာင္းကို ေဖ်ာက္ထား မင္းျပားၿမိဳ႕နယ္၊ နဂါးေက်း႐ြာေန မူဟာမတ္ ဆာဒဲက္ (ဘ) ေရွာ္ဖီအာ ေလာင္(မ) (၂၀ ႏွစ္) ႏွင့္ ေရွာမ္ရွဳလ္အာေလာင္(မ) (ဘ) ဒိလ္မူဟာ မတ္ (၁၈ ႏွစ္) တို႔ႏွစ္ဦးကို အစြန္းေရာက္ ရခိုင္ႏွင့္ ဒိုင္နက္မ်ားပါဝင္ သည့္ အုပ္စုတစ္ခုက ႏိုဝင္ဘာလ (၂) ရက္ေန႔တြင္ ရက္ရက္စက္စက္ သတ္ျဖတ္လိုက္သည္။ အဆိုပါေန႔ ညေနပိုင္းတြင္ လူမ်ိဳး၊ ဘာသာအစြန္းေရာက္ အယုတ္တမာ လူ႐ိုင္းအုပ္စု၏ သားေကာင္ျဖစ္ခဲရ ့ ေသာ ထိုအျပစ္မဲ့ ႐ိုဟင္ဂ်ာလူငယ္ ႏွစ္ဦးသည္ မိမိတို႔၏ ကၽြ၊ဲ ႏြားမ်ားအဖို႔ ျမက္ပင္ရိတ္သိမ္းရန္ အေတာ္ အသင့္ ေဝးကြာသည့္အရပ္သို႔ သြားေရာက္ခဲ့ရာ မိုးအေတာ္ခ်ဳပ္သည္

ခဲ့ျခင္း လံုးဝ ကင္းမဲ့လ်က္ရွိေနသည့္ အခ်က္ပင္ျဖစ္သည္။

မွ သံုးဦးအထိ ေန႔စဥ္ႏွင့္အမွ် အစြန္းေရာက္ရခိုင္ သို႔မဟုတ္ လံုၿခံဳေရး လက္နက္ကုိင္တပ္ သို႔မဟုတ္ စစ္တပ္တို႔၏ လက္ခ်က္ျဖင့္ ပံုမွန္ သတ္ ျဖတ္ခံေနရလ်က္ရွိေသာ္လည္း ထိုလူမ်ိဳးတံုးသတ္ျဖတ္မႈကို ႏိုင္ငံေတာ္ အတြင္းရွိ မည္သည့္အဖြဲ႔အစည္းကမွ် တစ္စံုတစ္ရာ အကာအကြယ္ေပး ေဆာင္ျခင္း လံုးဝ မရွိေပ။

ဝီရသူမွ ေနာက္ထပ္ မ်ိဳးေစာင့္ဥပေဒမ်ား ျပဌာန္းေပးရန္ ေတာင္းဆိုသြားမည္ ျမန္မာ့အၾကမ္းဖက္ေခါင္းေဆာင္ မဘသဘုန္းေတာ္ႀကီး ဝီရသူသည္ ေအာက္တိုဘာလ (၇) ရက္ေန႔က မႏၱေလးၿမိဳ႔ရွိ ၄င္း၏မစိုးရိမ္ေက်ာင္း တိုက္သို႔ သတင္းမီဒီယာမ်ားကို ေခၚယူၿပီး သူ႔အေနျဖင့္ ေနာက္ထပ္မ်ိဳး ေစာင့္ဥပေဒမ်ား ျပဌာန္းေပးရန္ ဦးသိန္းစိန္အစိုးရကို ေတာင္းဆိုသြား မည္ဟု ေျပာၾကားခဲ့သည္။ ၎ေတာင္းဆိုသြားမည့္ ဥပေဒမ်ားမွာ ကၽြ၊ဲ ႏြားမ်ား လွီးျဖတ္၍ ယစ္ပူ

Read at p-12, col-1 WWW.ROHINGYA.ORG | INFO@ROHINGYA.ORG

11


VOLUME 1 | ISSUE 9| YEAR 2015 | ARAKAN NEWSLETER | ENGLISH – BURMESE (AN ISSUE OF OCTOBER, NOVEMBER & DECEMBER (From p-11, col-2: ႐ိုႏွစ္ဦးကိုသတ္၍…..မွ) ေဇာ္ျခင္း (ကုရ္ဘာနီလုပ္ျခင္း)၊ မူဆလင္အမ်ိဳးသမီးမ်ား ပုဝါၿခံဳျခင္းႏွင့္ အမ်ိဳးသားမ်ား အေရျပားျဖတ္ေတာက္ျခင္း (ခတၱနာလုပ္ျခင္း) တို႔ကို ပိတ္ပင္ေပးရန္ျဖစ္သည္။

စစ္ေတြေဆး႐ံုႀကီး သို႔မဟုတ္ အသံတိတ္လူသတ္ဌာန ရခိုင္ျပည္နယ္၊ ၿမိဳ႕ေတာ္စစ္ေတြရွိ ျပည္သူ႔ေဆးရံုးႀကီးတြင္ ေဆးဝါးကု သရန္ ေရာက္ရွိလာေသာ ႐ိုဟင္ဂ်ာဒုကၡသည္မ်ားကို အဆိပ္ေဆးမ်ား ထိုး၍ ရက္ရက္စက္စက္ သတ္ျဖတ္လ်က္ရွိေၾကာင္း ဟိုေလးတေက်ာ္

သူသည္ သတင္းမီဒီယာမ်ားအား ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္းရွိ မြတ္စ လင္မ်ား ေၾကာင့္ တိုင္းျပည္နစ္နာရသည့္ အခ်က္မ်ားဟုဆိုကာ ကြ်ဲ၊ ႏြား ယစ္ပူ ေဇာ္ျခင္း ဓေလ့ေၾကာင့္ ျမန္မာ့လယ္ယာလုပ္ငန္းခြင္တြင္ လယ္ထြန္ရန္ ကြ်ဲ၊ ႏြားမ်ား ရွားပါးလာျခင္းေၾကာင့္ ေနာက္ထပ္ အႏွစ္ (၂၀) အတြင္း ဆန္စပါးရရန္ လုံးဝမျဖစ္ႏိုင္သျဖင့္ တိုင္းျပည္မ်က္ႏွာ၊ ျပည္သူမ်က္ႏွာ ကိုၾကည့္ၿပီး ယစ္ပူေဇာ္ျခင္းဓေလ့ကို ဖ်က္သိမ္းႏိုင္ဖို႔ လႊတ္ေတာ္မွာတင္ ျပသြားပါမည္ဟု အေၾကာင္းျပ ေျပာၾကားခဲ့သည္။

ျဖစ္ေနသည့္ၾကားတြင္ ႏိုဝင္ဘာလ (၁၈) ကလည္း တၿပိဳင္နက္တည္း ႐ို

မူဆလင္အမ်ိဳးသမီးမ်ား ပုဝါၿခံဳျခင္းႏွင့္ပတ္သက္၍ သူရွင္းျပသည္မွာ “အီရတ္ႏိုင္ငံေတြလို ဆီးရီးယားႏိုင္ငံေတြလို သူတို႔အမ်ဳိးသမီးေတြ ျခံဳ တဲ႔ပုဝါေတြအုပ္ၿပီး အမ်ဳိးသားေတြက အေသခံဗုံးခြခ ဲ ဲ႔တယ္၊ ျမန္မာႏိုင္ငံ မွာလဲ ဟိုဖက္ကအေလ့အက်င့္လို ဗုံးမခြႏ ဲ ိုင္ဘူးလို႔ စိတ္ခ်လို႔မရႏိုင္ဘူး။ ဒါ့ေၾကာင့္ ပုဝါေတြဖုံးအုပ္ထားတဲ႔ လုပ္ရပ္ေတြကိုလဲ ျပည္သူျပည္သား ေတြ အႏၲရာယ္အတြက္ လႊတ္ေတာ္ထဲေရာက္ဖို႔ ၾကိဳးပမ္းသြားမွာပါ” ဟူ ၍ျဖစ္သည္။

အမ်ားအက်ိဳးေဆာင္ ပရဟိတၱလုပ္ငန္းတစ္ရပ္ျဖစ္ၿပီး အလြန္ပင္ထူးကဲ

ခတၱနာလုပ္ျခင္းကိစၥကို ရွင္းျပရာ၌ သူက “မြတ္စလင္ေတြ က သား ေဖာက္ႏႈံးေကာင္းတဲ႔အတြက္ မိန္းမေတြအမ်ားႀကီးယူၾကတယ္။ ဒီလိုယူ ႏိုင္ဖို႔အတြက္ လိင္အဂၤါမွာ အေရျပားျဖတ္ေတာက္ထားတာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအေရျပားျဖတ္ၿပီး ျမန္မာအမ်ဳိးသမီးေတြကို ျမဴဆြယ္ၾကတယ္။ ျမန္မာ အမ်ဳိးသမီးေတြကေတာ့ အသစ္အဆန္းျဖစ္ၿပီး ပါသြားၾကတယ္ ဒါမ်ဳိး ေတြမျဖစ္ရေအာင္ ကာကြယ္ဖို႔ ဘုန္းႀကီးတို႔မွာ တာဝန္ရွိတယ္။ ျမန္မာ အမ်ဳိးသမီးေတြအေရးဟာ ဘုန္းႀကီးတို႔အေရးျဖစ္တယ္။ အမ်ဳိး၊ဘာသာ သာသနာကိုကာကြယ္ဖို႔ အေသးစိပ္ကအစ ၾကည့္ရမွာ ဘုန္းႀကီးတို႔တာ ဝန္ျဖစ္ပါတယ္။” ဟု ေျပာၾကားခဲ့သည္။ အမွန္မွာ ဝီရသူသည္ မူဆလင္ဆန္႔က်င္ေရးႏွင့္ တိုက္ခိုက္သတ္ျဖတ္ ေရးဝါဒမ်ား ျဖန္႔ခ်ီေနသည္ဟု ေျပာဆိုေနေသာ္လည္း၊ ျမန္မာႏိုင္ငံ၊ ျမန္ မာလူမ်ိဳးႏွင့္ ဗုဒၶဘာသာကို အဓိကဖ်က္ဆီးေနသူတစ္ဦးျဖစ္သည္။ သူ႔ ေၾကာင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံႏွင့္ ဗုဒၶဘာသာဝင္ ျမန္မာတိုင္းရင္းသားမ်ား ကမၻာ့ အလယ္တြင္ အႀကိမ္ႀကိမ္ အရွက္တကြျဲ ဖစ္ခဲ့ရသည္။ သို႔ေသာ္လည္း ဦးသိန္းစိန္အစိုးရက သူ႔ကိုေက်ာေထာက္ေနာက္ခံျပဳၿပီး နိုင္ငံေရးက်ား ကြက္အျဖစ္ က်င္က်င္လည္လည္ ကစားႏိုင္ေနႏိုင္ရန္ ယေန႔အခ်ိန္အ ထိ ေဘးမဲ့လႊတ္ထားသည္။ မၾကာေသးခင္ကာလ၌လည္း ႏိုင္ငံတကာက ဆန္႔က်င္ေဝဖန္ေနသည့္ အၾကားမွာပင္ အဖ်က္သမား ဝီရသူႏွင့္ မဘသအဖြဲ႔ကိုအေၾကာင္းရင္း ခံၿပီး မ်ိဳးေစာင့္ဥပေဒ ေလးရပ္ကို ျမန္မာပါလီမန္တြင္ ျပဌာန္းအတည္ျပဳ ခဲ့ၿပီျဖစ္ရာ ယင္းဥပေဒေလးရပ္မွာ - ဘာသာတရားကူးေျပာင္းကိုးကြယ္ ျခင္း၊ ဗုဒၶဘာသာ ျမန္မာအမ်ိဳးသမီးမ်ား အိမ္ေထာင္ျပဳျခင္း၊ တလင္တ မယားစနစ္ က်င့္သံုးျခင္းႏွင့္ ကေလးရက္ဆက္ျခားယူျခင္း ဥပေဒတို႔ ျဖစ္သည္။

ဟင္ဂ်ာအေလာင္း သံုးေလာင္းကို ထုတ္ယူလာခဲ့ၿပီး သၿဂႌဳဟ္လိုက္ၿပီ ျဖစ္သည္။ အဆိုပါအေလာင္း သံုးေလာင္းမွာ သားဖြားသူအမ်ိဳးသမီးတစ္ဦး၊ ၁၄ ႏွစ္ အရြယ္ မိန္းခေလးတစ္ဦးႏွင့္ အသက္ ၂ ႏွစ္အ႐ြယ္ ကေလးငယ္ တစ္ဦး တို႔ျဖစ္သည္။ ေဆးရံုဟုဆိုလွ်င္ လူ႔အသက္ေပါင္းမ်ားစြာတို႔ကို ကယ္တင္ေပးသည့္ သည့္ ကုသိုလ္ေကာင္းမႈျဖစ္ေၾကာင္း လူမ်ိဳးမေ႐ြး၊ ဘာသာမေ႐ြး ယံု ၾကည္ လက္ခံထားသည္။

ထိုေဆးရံုတြင္ လူ႔အသက္တစ္ေခ်ာင္းကို ကယ္ဆယ္လ်က္ရွိသည့္ ဆ ရာဝန္ဆိုသူမ်ားသည္ မိမိတို႔ကုသလ်က္ရွိေသာ လူနာသည္ အသားျဖဴ သလား မဲသလား၊ ဘယ္ဘာသာကို ကိုးကြယ္သူျဖစ္သနည္း သို႔မဟုတ္ ငါနဲ႔ဘာသာတူသလား၊ ေငြေၾကးခ်မ္းသာသူ လူကုန္ထံလား ဆင္းရဲသူ လူမလ ြဲ ား စသည္အားျဖင့္ ခြခ ဲ ျြဲ ခားျခားလုပ္လာမည္ဆိုလွ်င္ အလြန္ပင္ လူစိတ္ကင္းမဲ့လာၿပီး ေအာက္တန္းက်သည္ဟု ဆိုရမည္။ စစ္ေတြေဆးရံုႀကီးတြင္ တာဝန္ထမ္းေဆာင္လ်က္ရွိသည့္ ဆရာဝန္မ်ား သည္ ထိုကဲ့သို႔ လူအသိစိတ္ ကင္းမဲ့လာၿပီဟု ယူဆရန္ ႐ိုဟင္ဂ်ာ လူမ်ိဳး လူနာမ်ားႏွင့္ ဆက္ဆံရာတြင္ ႏုတ္ၾကမ္းအာၾကမ္းျဖင့္ ရိုင္းစိုင္းေမာက္ မာျခင္း၊ အဆိပ္ျဖစ္သည့္ေဆးမ်ားထိုး၍ သတ္ျဖတ္ျခင္း အစရွိ သည္အ တိုင္းလုပ္ေဆာင္လာမႈေၾကာင့္ မတတ္သာ၍ ေဆးဝါးကုသရန္ ေရာက္ ရွိလာတတ္သည့္ ရိုဟင္ဂ်ာလူမ်ိဳး လူနာမ်ား ၂၀ ရာခိုင္ႏႈန္းသာလွ်င္ ကံေကာင္းေထာက္မစြာ အိမ္ျပန္ေရာက္တတ္သည္။ ထို႔အျပင္ ႏိုဝင္ဘာလ ၁၈ ရက္ေန႔လည္း ဆိုင္ကယ္ျဖင့္တိုက္ခိုက္ခံခဲ့ ရမႈေၾကာင့္ ေျမာက္ဦးမွ ေရာက္ရွိလာေသာ အဒုလ္ဟာမိတ္ (၃၀ ႏွစ္) အား ေဆးဝါးကုသမေပးဘဲ ႏိုဝင္ဘာလ ၂၅ ရက္က ေဆးရံုမွ ရက္ရက္ စက္စက္ ႏွင္ခ်လိုက္သည္။

Read at p-13, col-1 WWW.ROHINGYA.ORG | INFO@ROHINGYA.ORG

12


VOLUME 1 | ISSUE 9| YEAR 2015 | ARAKAN NEWSLETER | ENGLISH – BURMESE (AN ISSUE OF OCTOBER, NOVEMBER & DECEMBER From p-12, col-1: စစ္ေတြေဆးရံုႀကီး….

မ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္တြင္ (၁၁) ေနရာသာရရွိၿပီး အႀကီးအက်ယ္ အေရး

အဆိုးဝါးဆံုးႏွင့္ အယုတ္မာဆံုး ေအာက္တန္းက်သည့္ ယင္းဆရာဝန္

နိမ့္ခဲ့သည္။

တို႔၏လုပ္ရပ္သည္ အျပစ္မဲ့သည္ လူမမယ္ကေလးငယ္မ်ားကိုပင္ မညွာ

ယခုေ႐ြးေကာက္ပရ ြဲ လာဒ္သည္

မတာ သတ္ျဖတ္ျခင္းျဖစ္သည္။

ေျပာင္းေရးအတြက္ အႀကီးအက်ယ္ လမ္းဖြင့္သြားခဲ့ၿပီဟု အမ်ားျပည္သူ

စစ္ေတြေဆး႐ံုႀကီးရွိ ဆရာဝန္မ်ားႏွင့္ ေဆးရံုဝန္ထမ္းမ်ား၏ လုပ္ရပ္မ်ား

မ်ားက ယံုၾကည္ေမွ်ာ္လင့္ေနေသာ္လည္း ရာစုႏွစ္တဝက္မွ် အျမစ္တြယ္

သည္ ေအာ့ႏွလံုးနာက်င္ဘြယ္ရာျဖစ္ၿပီး ဂ်ဴးလူမ်ိဳးမ်ားအေပၚ က်ဴးလြန္

ကပ္ေနသည့္ စစ္အာဏာရွင္မ်ားက အႏိုင္ရပါတီကို အာဏာလႊဲေျပာင္း

ခဲ့သည့္ နာဇီဂ်ာမနီတို႔၏ လုပ္ရပ္မ်ားထက္ပင္ ေအာက္တန္းက်လ်က္

ေပး၊ မေပး ဆိုသည္အခ်က္ကိုမူ အႀကီးအက်ယ္ သံသယျဖစ္ေနၾကသူ

ရွိသည္။ ထိုအခ်က္မ်ားေၾကာင့္ စစ္ေတြေဆးရံုႀကီးကို အသံတိတ္ လူ

မ်ားလည္း ရွိေနသည္။

သတ္ဌာနဟု

ယခုေ႐ြးေကာက္ပႏ ြဲ ွင့္ပတ္သက္၍ ျပည္တြင္းျပည္ပ အကဲခတ္သူမ်ားက

ေျပာဆိုၾကၿပီး

႐ိုဟင္ဂ်ာမ်ားအေနျဖင့္

ထိုေဆး႐ံုသို႔

ျမန္မာႏိုင္ငံ

ဒီမိုကေရစီအသြင္ကူး

သြားေရာက္၍ ေဆးဝါးကုသမႈခံယူရန္ ေၾကာက္႐ံ႕ြ ေနရသည္။

သမိုင္းထြင္သည့္ ေ႐ြးေကာက္ပအ ြဲ ျဖစ္ သတ္မွတ္ေျပာဆိုေနၾကေသာ္

-------------------------------------------------------------

လည္း အဂၤလိပ္ကိုလိုနီလက္ထက္မွစ၍ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ က်င္းပခဲ့သမွ်

ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ပါတီစံု ေ႐ြးေကာက္ပႀြဲ ကီးက်င္းပ ျမန္မာနိုင္ငံတြင္ သမိုင္းထြင္ ပါတီစံု ဒီမိုကေရစီ အေထြေထြေ႐ြးေကာက္ ပြႀဲ ကီးကို ႏိုဝင္ဘာလ (၈) ရက္ေန႔က က်င္းပခဲ့ၿပီျဖစ္၍ ထိုေ႐ြးေကာက္ ပြတ ဲ ြင္ ျမန္မာ့အမ်ိဳးသားေခါင္းေဆာင္ႀကီး လြတ္လပ္ေရးဖခင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ေအာင္ဆန္း၏သမီး၊ ကမၻာၿငိမ္းခ်မ္းေရး နိုဘယ္ဆုရွင္၊ လူထုေခါင္း ေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ဦးေဆာင္သည့္ အမ်ိဳးသား ဒီမိုကေရစီ အဖြ႕ဲ ခ်ဳပ္ (NLD) က မဲအျပတ္အသတ္ အႏိုင္ရရွိကာ အမ်ားျပည္သူ လို လားေတာင္းတသည့္ ႏိုင္ငေတာ္ကို ဒီမိုကေရစီသို႔ ကူးေျပာင္းေရးလမ္း ေၾကာင္းကို ဖြင့္လွစ္လိုက္သည္။

ေသာ ေရြးေကာက္ပတ ြဲ ိုင္းတြင္ မဲေပးခြင့္ႏွင့္ အေ႐ြးခ်ယ္ခံပိုင္ခြင့္ရွိခဲ့ၾက ေသာ ရခိုင္ျပည္နယ္မွ ႐ိုဟင္ဂ်ာလူနည္းစုမ်ားအဖို႔ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္ ေ႐ြး ေကာက္ပြတ ဲ ြင္ ပထမဆံုးအႀကိမ္ ထိုအခြင့္အေရးမ်ား ဆံုးရွံဳးခံလိုက္ရ သည္မွာလည္း ထိုထင္ျမင္ယူဆခ်က္ကို ျဖည့္စြက္ရာေရာက္ပါသည္။

႐ိုတို႔အား ႏိုင္ငံသားေပးရန္ ေတာင္းဆိုမႈ ျမန္မာအစိုးရပယ္ခ် သမၼတ ဦးသိန္းစိန္၏ေျပာခြင့္ရ၊ ျပန္ၾကားေရးဝန္ႀကီး ဦးရဲထဋ ြ ္သည္ ၄င္း ၏ ေဖ့ဘုတ္စာမ်က္ႏွာတြင္ ကုလသမဂၢ အဖြ႕ဲ အစည္းမ်ားမွ ျမန္မာႏိုင္ငံ တြင္ ႐ိုဟင္ဂ်ာတိုအ ႔ ား ႏိုင္ငံသားေပးရန္ ေထာက္ခံေတာင္းဆိုမႈကို ပယ္ ခ်လိုက္ေၾကာင္း ႏိုဝင္ဘာ (၂၁) ရက္ေန႔က ေရးသားေဖာ္ျပထားသည္။ ဦးရဲထဋ ြ ္ ေရးသားခဲ့သည္မွာ “ကၽြႏု္ပ္တို႔အစိုးရရဲ့ ခံယူခ်က္က ကၽြႏ္ုပ္တို႔ အေနနဲ႔ ႐ိုဟင္ဂ်ာဆိုတဲ့ အသံုးအႏႈန္းကို လံုးဝ ပယ္ခ်တယ္။ ကၽြႏ္ုပ္တို႔ ရခိုင္ျပည္နယ္အတြင္းေနထိုင္တဲ့ ဘဂၤါလီေတြကိုေတာ့ ၁၉၈၂ ဥပေဒကို အေျခခံၿပီး ႏိုင္ငံသားျဖစ္ခြင့္ေပးမယ္” ဟူ၍ျဖစ္သည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ (ေအာက္လႊတ္ေတာ္) အ တြက္ အမတ္ေပါင္း (၄၄၀) ေနရာႏွင္ အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္ (အထက္ လႊတ္ေတာ္) အတြက္ အမတ္ေပါင္း (၂၂၄) ေနရာ၊ စုစုေပါင္း (၆၆၄) ေန ရာကို သတ္မွတ္လ်ာထားရာ၊ ေ႐ြးေကာက္ပတ ြဲ ြင္ ဝင္ေရာက္ယွဥ္ ၿပိဳင္ ရန္ မလိုအပ္သည့္ တပ္မေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားအဖို႔ ေနရာ၂၅ ရာခိုင္ ႏႈန္းခ်န္ထားပါက က်န္ရွိသည့္ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္၌ ၃၃၀ ေနရာ အနက္ NLD မွ ၂၂၅ ေနရာ (ရာခိုင္ႏႈန္းအားျဖင့္ ၅၈) ကိုလည္းေကာင္း၊ အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္၌ ၁၆၈ ေနရာအနက္ NLD မွ ၁၃၅ ေနရာ (ရာခိုင္ ႏႈန္းအားျဖင့္ ၆၀.၃) ကိုလည္းေကာင္း အသီးသီး အႏိုင္ရရွိကာ အခက္

ဆက္လက္၍ သူက ၁၉၈၂ ဥပေဒႏွင့္ ကိုက္ညီမႈမရွိပါက မည္မွ်ပင္ ႏိုင္ ငံတကာက ဖိအားေပးေစကာမူ မည္သူက ႔ ိုမွ် ႏိုင္ငံသားျဖစ္ခြင့္ေပးမည္ မဟုတ္ေၾကာင္း၊ ထိုအခ်က္သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ အခ်ဳပ္အခ်ာအာဏာ ပိုင္ဆိုင္မႈျဖစ္ေၾကာင္း၊ အေမရိကန္၊ ၿဗိတိန္ႏွင့္ အျခားဥေရာပႏိုင္ငံမ်ား တြင္လည္း ႏိုင္ငံသားဥပေဒမ်ား ကိုယ္စီျပဌာန္းထားေၾကာင္း၊ ထိုဥပေဒ ႏွင့္ မကိုက္ညီပါက ၄င္းတို႔ႏိုင္ငံတြင္လည္း မည္သူ႔ကိုမွ် ႏိုင္ငံသားျဖစ္ ခြင့္မျပဳေၾကာင္း ေဖာ္ျပထားသည္။ ျမန္မာအစိုးရ၏ ယခုကဲ့သို႔ တုန္႔ျပန္လာမႈကို ႏိုင္ငံတကာ လူအ ႔ ခြင့္အ ေရး အဖြ႔အ ဲ စည္းမ်ားက ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ႐ွဳတ္ခ်လ်က္ရွိသကဲ့သို႔ ႐ို ဟင္ဂ်ာအေရးလႈပ္ရွားသူ အဖြအ ႔ဲ စည္းမ်ားကလည္း ျမန္မာအစိုးရကို ယ ခုကဲ့သို႔ ထူးျခားမႈမရွိသည့္ ေတာင္းဆိုမႈမ်ား ျပဳလုပ္မည့္အစား ႏိုင္ငံတ ကာ အသိုင္းအဝိုင္းမ်ားအေနျဖင့္ ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္ ႐ိုဟင္ဂ်ာမ်ားေဘး ကင္းစြာေနႏိုင္ရန္ အစီအမံမ်ားလုပ္သင့္ေၾကာင္း ေဝဖန္ေထာက္ျပေျပာ ဆိုလ်က္ရွိသည္။

အခဲမရွိဘဲ အစိုးရဖြဲ႔စည္းႏိုင္ရန္ ေအာင္ပခ ြဲ ံခဲ့သည္။ ျမန္မာစစ္အာဏာရွင္မ်ား ႀကီးစိုးေသာ လက္ရွိအာဏာရ ႀကံခိုင္ေရးပါ တီ အေနျဖင့္ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္တြင္ အမတ္ေနရာ (၃၀) ႏွင့္ အ

You can send articles both in English & Burmese to us

WWW.ROHINGYA.ORG | INFO@ROHINGYA.ORG

13


VOLUME 1 | ISSUE 9| YEAR 2015 | ARAKAN NEWSLETER | ENGLISH – BURMESE (AN ISSUE OF OCTOBER, NOVEMBER & DECEMBER စစ္ေတြတြင္ ဗလီေရွ႕ေဆာင္ဆရာမ်ားအား တိုးခ်ဲ႕ဖိအားေပးလာ

ျပန္လည္ဖမ္းဆီး၍ အင္စိန္ေထာင္ အခ်ဳပ္ခန္းသို႔ ပို႔ေဆာင္ကာ အာမခံ

ရခိုင္ျပည္နယ္ အာဏာပိုင္မ်ားသည္ ဒီဇင္ဘာလအတြင္း စစ္ေတြၿမိဳ႕ နယ္ရွိ ဗလီေရွ႕ေဆာင္ ဘာသာေရးဆရာမ်ား၏ ကိုယ္ေရးကိုယ္တာ အ ေၾကာင္းအရာမ်ားအေပၚ စိတ္ဝင္စြာ အာ႐ံုစူးစိုက္လ်က္ရွိၿပီး ယင္းတို႔အ ေပၚ ပိုမိုဖိအားေပးလာၾကသည္။ ထိုကိစၥႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍ ဗလီေရွ႕ေဆာင္ဆရာမ်ားသည္ မိမိတို႔၏ကိုယ္ ေရးရာဇဝင္ အျပည့္အစံု၊ ဝင္ေငြရရွိမႈ အေျခအေနႏွင့္ ပင္ရင္းႏွင့္ မိမိတို႔ ဦးေဆာင္ဦးရြက္ျပဳသည့္ ဗလီဝတ္ျပဳေက်ာင္းမ်ား၏ အေျခအေန၊ တည္ ေနရာ၊ အေဆာက္အဦးသ႑ာန္ႏွင့္ မည္သည့္ဝင္ေငြျဖင့္ လည္ ပတ္ေန သည္ စသည့္အေၾကာင္းအရာမ်ားကို ၿပီးျပည့္စံုစြာေရးသား၍ သက္ဆိုင္ ရာ အာဏာပိုင္မ်ားထံတင္ျပရန္ ဒီဇင္ဘာ (၁၄) ကေန႔က အေၾကာင္း ၾကားထားသည္။

မေပးႏိုင္သည့္ ျပစ္မႈဆိုင္ရာပုဒ္မ ၅၀၅ (ခ) “အမ်ားျပည္သူအ က်ိဳးပ်က္ စီးေစမႈ” ျဖင့္ အမႈဖြင့္ ႐ံုးတင္စစ္ေဆးလ်က္ရွိသည္။ အထက္ပါျပစ္မႈေျမာက္ေသာ္ ေထာင္ဒဏ္ (၂) ႏွစ္အထိ က်ခံေစႏိုင္ၿပီး ယင္းတို႔ငါးဦးကို ဒီဇင္ဘာလ (၁) ရက္ေန႔၊ (၉) ရက္ေန႔၊ (၁၇) ရက္ေန႔ ႏွင့္ (၂၃) ရက္ေန႔ အသီးသီးတို႔တြင္ ႐ံုးထုတ္စစ္ေဆးခဲ့သည္။

ရခိုင္ျပည္နယ္အာဏာပိုင္မ်ားသည္ ဗလီမ်ားကို အၾကမ္းဖက္မႈမ်ားအ တြက္ အသံုးခ်ေနသည္ဟု စြပ္စခ ြဲ ်က္ျဖင့္ ၂၀၁၂ ခုေနာက္ပိုင္းမွစ၍ ပိတ္ ပင္ထားခဲ့ေလသည္။ ယခုကဲ့သို႔ ဖိအားသစ္ေပးလာမႈႏွင့္ပတ္သက္၍ အဘယ္ေၾကာင့္ လုပ္ ေဆာင္ေနသည္ကို မသိရေသးေသာ္လည္း ျပည္နယ္အစိုးရအေနျဖင့္ ေနာက္ထပ္ျပႆနာတစ္ရပ္ ဖန္တီးလာရန္ အႀကံအစည္ရွိႏိုင္သည္ဟု ယူဆေသာေၾကာင့္ စစ္ေတြေဒသခံ ႐ိုဟင္ဂ်ာထုမ်ားက စိုးရိမ္မကင္း ျဖစ္လ်က္ရွိသည္။

ရိုဟင္ဂ်ာျပကၡဒိန္ကိစၥ အာဏာပိုင္တို႔အေရးယူ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ၂၀၁၆ ခုႏွစ္ ႐ိုဟင္ဂ်ာျပကၡဒိန္ ပံုႏွိပ္ထုတ္ေဝမည္ဟူ ေသာ ဦးေအာင္ခင္ (စစ္ေတြ) ဆိုသူ၏ Facebook စာမ်က္ႏွာ ေပၚတင္ ထားသည္ Post တစ္ခုကို ျမစ္ဖ်ားခံ၍ မဘသဘုန္းႀကီးမ်ား၏ သတင္း ေပးပို႔ခ်က္အရ ရန္ကုန္တိုင္း၊ ပုဇြန္ေတာင္ၿမိဳ႕နယ္၊ (၅၄) လမ္းရွိ ‘ေက်ာ္’ ပံုႏွိပ္တိုက္ကို ႏိုဝင္ဘာ (၂၁) ရက္ေန႔က ရဲမ်ားဝင္စီးခဲ့ရာ ထိုကိစၥႏွင့္ ဆက္ႏြယ္သူ (၅) ဦးအပါအဝင္ ပံုႏွိပ္စာေဖာ္ေဆာင္ထားသည့္ သတၱဳ ျပား ၅၂ ခုႏွင့္ ပံုႏွိပ္ၿပီးသား စကၠဴ ၃၄၉၀ ႐ြက္တ႔က ို ို ဖမ္းဆီးခဲ့သည္။ အဆိုပါ ဖမ္းဆီးခံရသူမ်ားမွာ ‘ေက်ာ္’ ပံုႏွိပ္တိုက္ပိုင္ရွင္ ဦးေက်ာ္ေက်ာ္ (ခ) ဟုတ္ေ႐ႊ၊ မန္ေနဂ်ာ ရဲသူေအာင္၊ အလုပ္သမား ဝင္းႏိုင္ (ခ) မာမတ္ ႏွင့္ ေဇာ္မင္းဦး(ခ)ဟာနိဖ့္အျပင္ စာအုပ္ခ်ဳပ္ ဝင္းေထြး (ခ) အစၥမိုင္(လ) တို႔ျဖစ္သည္။ သို႔ရာတြင္ ယင္းတို႔အားလံုးသည္ အလုပ္လက္ခံသူမ်ား ျဖစ္ၾကၿပီး အလုပ္အပ္ႏွင္း ဦးေအာင္ခင္ (စစ္ေတြ) မွာမူ ရဲမ်ားက ရွာေဖြ ေနဆဲျဖစ္ေသာ္လည္း ယခုတိုင္ ထိန္းေရွာင္လြတ္ေျမာက္ေနလ်က္ ရွိ ေၾကာင္း သိရသည္။

ယခုကိစၥႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍ ျမန္မာရဲမ်ားႏွင့္ တရားရံုးမ်ားသည္ အမႈမ်ားကိုင္ တြယ္အေရးယူရာတြင္ ဥပေဒပါ ျပဌာန္းခ်က္မ်ားအရ ေဆာင္႐ြက္ေန ျခင္းထက္ မဘသအဖြဲ႔သားမ်ားကို ေက်နပ္ေစရန္ ယင္းတို႔အလိုလိုက္၊ အႀကိဳက္ေဆာင္ ေဆာင္ရြက္ေနသည္ဟု ေဝဖန္ေျပာဆိုလ်က္ရွိသည္။

ေတာင္းပန္ခယျပဳျခင္း ကၽြပ္ႏ္ုပ္တို႔သည္ မလြန္ဆန္ႏိုင္ေသာ အခက္အခဲ မ်ားေၾကာင့္ ဤစာေစာင္ကိုထုတ္ေဝရာ၌ အလြန္ ေနာက္က်သြားၿပီျဖစ္ရာ စာပတ္ပရိႆတ္မ်ားအား အႏူးအညႊတ္ ေတာင္းပန္လိုက္ပါသည္။

ယင္းတို႔ကို ပုဇြန္ေတာင္ရဲစခန္းမွ ကနဦးက ပံုႏွိပ္ထုတ္ေ၀ျခင္း ဥပေဒ ျဖင့္ တရားစြဲဆိုခဲ့ၿပီး၊ ႏိုဝင္ဘာ (၂၃) ရက္ေန႔တြင္ ပုဇြန္ေတာင္ တရား ရံုး က တစ္ေယာက္လွ်င္ ဒါဏ္ေငြ က်ပ္ ၁၀ သိန္းစီ ေပးေဆာင္ရန္ အမိန္႔ခ် မွတ္ခဲ့ေသာေၾကာင့္ ယင္းဒဏ္ေငြမ်ားကို ေပးေခ်ကာ လြတ္ေျမာက္လာ ခဲ့ေလသည္။ သို႔ေသာ္ ယင္းကဲ့သို႔ အေရးယူ ျပန္လႊတ္ေပးျခင္းကို မဘသက မေက်

It is our pleasure to read valuable comments and feedbacks from you

နပ္ေသာေၾကာင့္ ယင္းတို႔ငါးဦးအား လြတ္လာၿပီး ေနာက္တစ္ေန႔တြင္

WWW.ROHINGYA.ORG | INFO@ROHINGYA.ORG

14


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.