Gimnazjum Gminne w Pakosławiu Szkolny program profilaktyki
Rok szkolny 2013/2014
Spis treści: 1.
Wstęp
2. 3. 4.
1.
Cele ogólne Programu Zadania Treści Programu a. wiadomości b. działania i postawy c. osiągnięcia d. uwagi o realizacji Plan profilaktyki w roku 2013/2014
I. Wstęp. Założeniem szkolnego programu profilaktyki dla gimnazjum w Pakosławiu jest wyposażenie uczniów w niezbędną wiedzę na temat zdrowego rozwoju, stworzenie warunków bezpiecznego funkcjonowania szkoły i monitorowanie skuteczności działań podjętych w placówce. Jego ideą jest wykształcenie u uczniów umiejętności podejmowania takich wyborów, które ochronią ich przed ryzykiem zahamowania lub zakłócenia rozwoju. Uznając, że każdy jest odpowiedzialny za własne życie, widzą swoją rolę we wspomaganiu i tworzeniu warunków do rozwoju oraz inicjowaniu pewnych zmian, dzięki którym proces rozwoju ucznia sam będzie mógł się toczyć. Program nie narusza praw ucznia. Program wymaga uaktywnienia rodziców i uczniów. Program jest otwarty i może ulegać modyfikacji. Konieczność stworzenia programu wynika z ankiety przeprowadzonej wśród uczniów, nauczycieli i rodziców. Program stanowi integralną część programu wychowawczego szkoły. Program jest spójny wewnętrznie i wiąże się z problematyką poszczególnych przedmiotów, godzin wychowawczych.
II. Cele ogólne Programu. 1. 2. 3. 4.
Kształtowanie postaw etycznych Rozwijanie ważnych umiejętności życiowych. Promowanie zdrowego stylu życia. Przygotowanie do podjęcia decyzji o karierze zawodowej.
III. Zadania. 1. Przeciwdziałanie zjawisku przemocy i agresji wśród uczniów. 2. Przygotowanie ucznia do wyboru odpowiednich wartości etycznych. 3. Wyposażenie ucznia w umiejętności umożliwiające mu prawidłowe funkcjonowanie w społeczeństwie.
IV. Treści Programu. Wiadomości:
1. Zdrowy styl życia. Pojęcie, zalety, zagrożenia. Uzależnienia, stres, złe nawyki żywieniowe. 2. Umiejętności życiowe. Pojęcie, rodzaje – asertywność, empatia, sposoby radzenia sobie ze stresem. Samopoznanie i samoświadomość. 3. Uzależnienia: alkoholizm, nikotynizm, narkomania, lekomania. Przyczyny, skutki, możliwości terapii. Używanie a nadużywanie. 4. Agresja: werbalna, fizyczna. Definicja, przyczyny, przejawy zachowań, sposoby radzenia sobie z agresją, pozytywne efekty zachowań nieagresywnych. 5. Stres. Definicja, przyczyny, objawy, sposoby radzenia sobie ze stresem. 6. Wagary. Przyczyny, skutki, konsekwencje prawne i faktyczne niezrealizowania obowiązku szkolnego. 7. Asertywność. Definicja, zasadność postaw asertywnych, schemat zachowania asertywnego. 8. Komunikacja międzyludzka. Definicja, bariery komunikacyjne, znaczenie poprawnej komunikacji. 9. Organizacja czasu wolnego. Planowanie czasu wolnego, informacje n/t sposobów spędzania wolnego czasu. 10. Media. Pojęcie, rodzaje, zagrożenia (manipulacja, reklama). Korzyści z udziału mediów w naszym życiu. 11. Grupy rówieśnicze. Definicja, rola grupy rówieśniczej w danym etapie rozwoju ucznia, subkultury. 12. System wartości. Definicja. Wartości chrześcijańskie i uniwersalne. Rola autorytetów, wzorców. Rola rodziny. 13. Pomoc specjalistyczna. Informacje na temat źródeł uzyskania pomocy. 14. Kariera zawodowa. Przedstawienie oferty szkół. Działania i postawy: 1. Przyjmowanie wzorów zdrowego stylu życia. Identyfikowanie siebie ze zdrowym stylem życia. 2. Propagowanie postawy zdrowego stylu życia bez używek. Uczestnictwo w akcjach promujących zdrowy styl życia (np. gazetka szkolna, plakaty). 3. Kształtowanie umiejętności rozpoznawania zachowań agresywnych. Kształtowanie postawy radzenia sobie bez agresji w sytuacjach trudnych, oraz radzenia sobie z agresją skierowaną w jego (ucznia) stronę. 4. Kształtowanie umiejętności rozpoznawania stresu jako stanu psychofizycznego. Radzenie sobie w sytuacjach stresowych. Mówienie „nie” w różnych sytuacjach. 5. Planowanie i organizowanie czasu wolnego. Aktywne uczestnictwo w zajęciach pozalekcyjnych. 6. Kształtowanie krytycznej postawy wobec informacji medialnych. 7. Kształtowanie postawy tolerancji. 8. Integracja z niepełnosprawnym. 9. Kształtowanie postawy dojrzałego chrześcijanina, umiejącego zło nazywać złem, dobro dobrem; pracującego nad sobą, nad swoim zachowaniem..
Osiągnięcia: 1. Uczeń rozpoznaje sytuacje zagrożeń: alkoholizmem, nikotynizmem, narkomanią, lekomanią. Charakteryzuje sytuację zagrożeń. Wskazuje przyczyny sięgania po środki
psychoaktywne. Określa możliwości przeciwdziałania zagrożeniom oraz uzyskania pomocy. 2. Uczeń propaguje ideę życia bez używek (np. w formie plakatu, folderu, gazetki). Zabiera głos w dyskusji n/t używek. Wypowiada sądy wartościujące n/t uzależnień i argumentuje. 3. Uczeń w sytuacjach symulowanych ilustruje postawę asertywną. Analizuje sytuację agresji. 4. Uczeń wypowiada się kulturalną polszczyzną. 5. Uczeń charakteryzuje sytuacje stresujące, określa wpływ stresu na swoje działanie. Stosuje techniki relaksacyjne. 6. Uczeń bierze udział we wszystkich zajęciach. 7. Uczeń uczęszcza na zajęcia pozalekcyjne. 8. Uczeń współtworzy szkolne media, np. redaguje gazetkę szkolną, opracowuje stronę internetową, audycję w radiowęźle – związane z tematyką profilaktyki. 9. Uczeń prezentuje postawę tolerancji wobec odmienności – w tym w stosunku do osób niepełnosprawnych. 10. Uczeń określa różne zawody, rozpoznaje swoje możliwości, predyspozycje zawodowe, zainteresowania. Wiąże swoje zainteresowania ze sposobem spędzania wolnego czasu. 11. Uczeń kształtuje swój kręgosłup moralny i osiąga cechy dojrzałego człowieka, rozumie i dobrze ocenia role cnót w procesie wychowania, pracuje nad charakterem. Treści Programu trzeba traktować elastycznie, niektóre treści można rozszerzać ze względu na potrzeby klasy, a inne zawężać. Uwagi o realizacji. Dążąc do osiągnięcia celów programu, należy określić warunki jego realizacji, zastosować różnorodne formy, metody pracy, określić czas, przewidzieć różne rozwiązania organizacyjne. Realizacja programu wymaga współdziałania nauczycieli przedmiotów, wychowawców, innych pracowników szkoły oraz współpracy z rodzicami. Treści programowe należy realizować na godzinach wychowawczych (całościowo lub wycinkowo), na zajęciach dydaktycznych (a w szczególności na lekcjach religii, wychowania do życia w rodzinie, biologii, języka polskiego i wychowania fizycznego), a ponadto na zajęciach pozalekcyjnych, imprezach rekreacyjno – sportowych, imprezach plenerowych, itp. Nauczyciele w pracy z uczniami powinni stosować metody podające, poszukujące oraz te, które służą rozwiązywaniu problemów. Zakłada się też wykorzystanie technik psychoterapeutycznych (opartych na muzyce, ruchu, słowie). Dużą rolę w realizacji programów odgrywa metoda projektów, polegające na przeprowadzeniu wszelkiego rodzaju akcji. Działanie szkoły w kierunkach wskazanych w programie wymaga odpowiedniego wyposażenia placówki i zapewnienia środków finansowych. Dla osiągnięcia zamierzonych celów konieczna jest współpraca realizatorów programu z organizacjami szkolnymi i instytucjami pozaszkolnymi takimi jak: Policja, GOPS, Pełnomocnik ds. Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, Komisja Oświaty RG, kuratorzy sądowi.
V. PLAN PROFILAKTYKI I. Propagowanie zdrowego stylu życia . Uczeń: - Rozpoznaje i charakteryzuje sytuacje zagrożeń - Wskazuje przyczyny zagrożeń - Określa możliwości uzyskania pomocy - Udziela pierwszej pomocy Zadanie i sposób realizacji I. Dostarczenie wiadomości na temat zdrowego stylu życia: 1/ Informacje na stronie internetowej szkoły 2/ Przygotowanie plakatu 3/Przeprowadzenie pogadanki 5/ Organizacja konkursów,
Dokumentowanie Zapisy w dzienniku lekcyjnym, sprawozdania, protokoły, strona internetowa szkoły, zdjęcia,
II. Zorganizowanie spotkania z higienistką szkolną, pracownikiem Stacji Sanitarno Epidemiologicznej w Rawiczu, III. Przeprowadzenie zajęcia warsztatowych z terapeutą uzależnień zapobieganie narkomani,
Zapis w dokumentach szkolnych, materiały edukacyjne Zapis w dokumentach szkolnych,
IV. Realizacja Programów prozdrowotnych: „ Trzymaj formę”, „Bądźmy zdrowi – wiemy, więc działamy”, „Znajdź właściwe rozwiązanie” VI. Przeprowadzenie zajęć pozalekcyjnych (np. koła zainteresowań, rajdy, zajęcia w organizacjach szkolnych . IX. Przeprowadzenie szkoleń z zakresu udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej – lekcje edukacja dla bezpieczeństwa.
zapisy w dziennikach lekcyjnych, sprawozdania, Kronika, lista obecności uczniów na zajęciach pozalekcyjnych Zapisz w dziennikach lekcyjnych.
Odpowiedzialni M. Leciejewska A. Sójka
M. Leciejewska M. Leciejewska Dyrektor szkoły
Termin cały rok
III-IV 2014
GOPS, R. Pawlak Dyrektor szkoły M. Leciejewska M. Leciejewska H. Babierczuk, A. Sójka Nauczyciele prowadzący zajęcia
II 2014
M. Grędziak
Cały rok
cały rok Cały rok
Uwagi
II. Zapobieganie zachowaniom agresywnym i propagowanie zachowań akceptowanych społecznie. Uczeń: - rozpoznaje rodzaje zachowań agresywnych, - charakteryzuje sytuacje agresji, - określa jej przyczyny i skutki, - zna sposoby radzenia sobie z agresją Zadanie i sposób realizacji I. Przeprowadzenie przez zaproszonego specjalistę pogadanki n/t zachowań akceptowanych społecznie,
Dokumentowanie wpisy w dzienniku
II. Projekcja filmu edukacyjnego n/t agresji III. Objęcie uczniów agresywnych opieką poprzez przydzielanie odpowiedzialnych zadań: - organizacja akcji sportowych, zajęć i gier na sali sportowej lub boisku - informacje na stronie internetowej szkoły, - motywowanie do udziału w działaniach samorządu, w organizacji imprez szkolnych i środowiskowych, udział w apelach i ich organizowanie - oglądanie filmów o wymowie edukacyjnej
wpisy w dzienniku św. Dziennik świetlicy, Dzienniki lekcyjne, dzienniki zajęć pozalekcyjnych,
Odpowiedzialni Pedagog R. Pawlak Psycholog G. Sójka M. Rybacka J. Kusztelak R. Pawlak, Nauczyciele przygotowujący apele i imprezy,
Termin
Uwagi
Cały rok Cały rok
III. Komunikacja, zachowania asertywne, radzenie sobie ze stresem i przeciwdziałanie wagarom. Uczeń: - rozpoznaje stres jako stan psychofizyczny i jego skutki, - charakteryzuje cechy zachowań asertywnych, - określa sposoby radzenia sobie ze stresem, - zachowuje się asertywnie. Zadanie i sposób realizacji I. Zorganizowanie spotkania ze specjalistą – psychologiem n/t stresu, asertywnych zachowań. II. Przeprowadzenie zajęć n/t komunikacji międzyludzkiej, stresu i jego skutków na godzinach wychowawczych, religii:
Dokumentowanie Zapisy, sprawozdania scenariusze zajęć
6
Odpowiedzialni Wych. klas R. Pawlak Wych. klas B. Kubacka
Termin
Uwagi
III. Analiza frekwencji w dziennikach szkolnych, obserwacje uczniów na przerwach.
sprawozdania
Wych. klas
IV. Racjonalne organizowanie czasu wolnego i świadome korzystanie z mediów. Uczeń: - rozpoznaje zasady higienicznego trybu życia, - charakteryzuje sposoby spędzania wolnego czasu, - stosuje zasady higienicznego trybu życia, - wykazuje krytyczny stosunek do mediów Zadanie i sposób realizacji I. Wyposażenie ucznia w wiedzę z zakresu zasad higienicznego trybu życia, tj: - higiena osobista i higiena otoczenia - model zdrowego dnia - higiena pracy umysłowej - zdrowy styl odżywiania się i jego zaburzenia. II. Przeprowadzenie zajęć z higienistką szkolną n/t higieny osobistej
Dokumentowanie Zapisy w dziennikach
sprawozdania
Odpowiedzialni M. Leciejewska Wych. Klas Higienistka szkolna
Wych. klas Higienistka szkolna III. Analiza informacji medialnych pod kątem zgodności z prawdą Zapisy w Wychowawcy, na godzinach wychowawczych dziennikach pedagog szkolny R. Pawlak IV. Opracowanie i przedstawienie oferta zajęć pozalekcyjnych Zapisy w Nauczyciele służących zagospodarowaniu czasu wolnego. dziennikach zajęć realizujący pozalekcyjnych zajęcia, opiekunowie świetlicy terapeutycznej, V. Organizacja zajęć: rekreacyjno - sportowych, teatralnych, Zapisy w Nauczyciele turystyczno – krajoznawczych, ekologicznych., wycieczek. dziennikach, karty realizujący wycieczek, zajęcia oraz wychowawcy klas 7
Termin Cały rok
Cały rok Cały rok Cały rok
Cały rok
Uwagi
VI Zdiagnozowanie sposobów spędzania czasu wolnego wśród uczniów.
ankieta
R. Pawlak
II 2014
V. Przygotowanie uczniów do przyjęcia systemu wartości i funkcjonowania w grupie rówieśniczej, uwzględniające rozwój osobowości dziecka. Uczeń: - rozpoznaje sytuacje nacisku grupowego, - charakteryzuje wartości uniwersalne, - charakteryzuje pozytywny i negatywny wpływ grup rówieśniczych, - określa pozycję różnych wartości w swojej hierarchii, - stosuje wartości moralne zgodnie z obowiązującym prawem i tradycją Zadanie i sposób realizacji I. Prowadzenie dyskusji wokół systemu wartości na różnych lekcjach . II. Dostarczenie wiedzy n/t rodzajów grup rówieśniczych i ich pozytywnego i negatywnego wpływu na młodego człowieka i kształtowanie umiejętności interpersonalnych (w tym chronienie siebie w sytuacjach nacisku grupowego) - zajęcia warsztatowe na godzinach wychowawczych, - zajęcia psychoedukacyjne z pedagogiem szkolnym III. Motywowanie do podejmowania osobistych wyborów i postanowień przez ucznia w/g istniejącej hierarchii wartości ukierunkowanej na dobro człowieka. IV. Wskazanie uczniom możliwości uzyskiwania pomocy w sytuacjach zagrożenia: - przekazanie informacji w formie ulotek, adresów instytucji, numerów telefonów itp.
Dokumentowanie Odpowiedzialni Zapisy w dziennikach nauczyciele
Termin Cały rok
Zapisy w dziennikach Wychowawcy klas Cały rok
Zapisy w dziennikach, nauczyciele sprawozdania Zapisy w dziennikach
8
Cały rok
Wychowawcy klas Cały rok
Uwagi
VI. Przygotowanie do wyboru kariery zawodowej. Uczeń: - rozpoznaje własne uzdolnienia, zainteresowania, możliwości - charakteryzuje różne zawody - określa preferowane zawody na rynku pracy - wybiera drogę zawodową zgodnie ze swoimi zainteresowaniami Zadanie i sposób realizacji I Udostępnienie uczniom informacji o istniejących zawodach: - organizowanie wycieczek tematycznych do zakładów pracy - spotkania z przedstawicielami ciekawych zawodów na lekcjach wychowawczych zajęciach w ramach SZOK - kontakt z Powiatowym Urzędem Pracy – informacja na temat lokalnego rynku pracy II. Organizacja zajęć kształtujących umiejętność autoprezentacji, sporządzanie życiorysów, listu motywacyjnego. III. Prowadzenie zajęć służących planowaniu własnej przyszłości, np.: „Jakie predyspozycje niezbędne są w różnych zawodach”, „Moje słabe i mocne strony”. IV Informacje na temat rekrutacji oraz pomoc w działaniach uczniów i rodziców związanych z rekrutacją do szkół ponadgimnazjalnych.
Dokumentowanie Zapis w dzienniku preoriętacji zawodowej
Zapis tematów lekcyjnych
Odpowiedzialni B. Kubacka – nauczyciel prowadzący doradztwo zawodowe
Wych. klas, M. Rybacka, J. Kusztelak Zapis w dzienniku B. Kubacka – preoriętacji nauczyciel zawodowej prowadzący doradztwo zawodowe Zapis w dzienniku B. Kubacka – preoriętacji nauczyciel zawodowej prowadzący doradztwo zawodowe
9
Termin Cały rok
Cały rok Cały rok
II – V 2014
Uwagi
10