Gimnazjum Gminne w Pakosławiu Szkolny program profilaktyki Rok szkolny 2015/2016
Podstawa prawna: 1.
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz.U. z 1997 r. Nr 78 poz. 483 ze zm.),
2.
Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz.U. z 2004 r. Nr 256 poz. 2572 ze zm.),
3.
Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta nauczyciela (tj. Dz.U. z 2014 r. poz. 191 ze zm.),
4.
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 27 sierpnia 2012 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz.U. z 2012 r. poz. 977 ze zm.),
5.
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31.01. 2003 r. w sprawie szczegółowych form działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem (Dz.U. z 2003 r. Nr 26 poz. 226),
6.
Ustawa z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego (tj. Dz.U. z 2011 r. Nr 231 poz. 1375 ze zm.),
7.
Ustawa z dnia 24 kwietnia 1997 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (tj. Dz.U. z 2012 r. poz. 124), 8.
Ustawa z dnia 9 listopada 1995 r. o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych (Dz.U. z 1996 r. Nr 10 poz. 55 ze zm.).
I. Wstęp. Założeniem szkolnego programu profilaktyki dla gimnazjum w Pakosławiu jest wyposażenie uczniów w niezbędną wiedzę na temat zdrowego rozwoju, stworzenie warunków bezpiecznego funkcjonowania szkoły i monitorowanie skuteczności działań podjętych w placówce. Jego ideą jest wykształcenie u uczniów umiejętności podejmowania takich wyborów, które ochronią ich przed ryzykiem zahamowania lub zakłócenia rozwoju. Uznając, że każdy jest odpowiedzialny za własne życie, widzą swoją rolę we wspomaganiu i tworzeniu warunków do rozwoju oraz inicjowaniu pewnych zmian, dzięki którym proces rozwoju ucznia sam będzie mógł się toczyć. Program nie narusza praw ucznia. Program wymaga uaktywnienia rodziców i uczniów. Program jest otwarty i może ulegać modyfikacji. Konieczność stworzenia programu wynika z ankiety przeprowadzonej wśród uczniów, nauczycieli i rodziców. Program stanowi integralną część programu wychowawczego szkoły. Program jest spójny wewnętrznie i wiąże się z problematyką poszczególnych przedmiotów, godzin wychowawczych. II. Cele programu. dbałość o zapewnienie uczniom bezpiecznych warunków nauki, 2) kształtowanie postaw etycznych 3) rozwijanie ważnych umiejętności życiowych. 4) systematyczne diagnozowanie zachowań uczniów, w szczególności zachowań ryzykownych, 5) wzmacnianie pozytywnych zachowań uczniów, dostarczanie przykładów właściwych postaw, 6) zwracanie uwagi na kulturalne zachowania, 7) zapobieganie i prowadzenie profilaktyki uzależnień , 8) zapobieganie nadmiernemu spędzaniu czasu przy komputerze, przestrzeganie przed cyberprzemocą, 9) promowanie zdrowego trybu życia, 10) promowanie zdrowej żywności, 11) utrwalenie postaw i zachowań społecznych warunkujących prawidłowy rozwój. 12) przygotowanie do podjęcia decyzji o karierze zawodowej. 1)
III. Zadania. 1) wypracowanie szkolnego kodeksu dobrego wychowania, 2) systematyczne uświadamianie uczniom szkodliwości używania wulgaryzmów, 3) promowanie szacunku do języka ojczystego, 4) przeprowadzenie cyklu lekcji wychowawczych poświęconych szkodliwości zachowań ryzykownych, w
tym wszelkim przejawom przemocy i agresji, 5) realizacja zajęć poświęconych szkodliwości używek, 6) zorganizowanie zajęć pozalekcyjnych, rozwijających zainteresowania i pasje uczniowskie, przeprowadzenie diagnozy potrzeb, 7) przeprowadzenie zajęć dotyczących cyberprzemocy, szkodliwości nadmiernego spędzania czasu przy komputerze, 8) kształtowanie postaw tolerancji wobec inności, zasad demokracji, sprawiedliwości społecznej i zasad moralnych,
9) doskonalenie umiejętność efektywnej komunikacji, podejmowania decyzji oraz radzenia sobie ze
stresem, 10) budowanie własnego wizerunku i wiary we własne możliwości, 11) zdobywanie wiedzy o zdrowym trybie życia, 12) rozwijanie umiejętności interpersonalnych, asertywności, empatii, rozładowania negatywnych emocji, 13) kształcenie umiejętności radzenia sobie w sytuacjach konfliktowych, wspieranie rodziców w procesie
wychowania uczniów, przeprowadzenie pogadanek, szkoleń, warsztatów, w szczególności dotyczących trudnych zachowań dzieci i młodzieży
IV. Treści Programu. Wiadomości: 1.Zdrowy styl życia. Pojęcie, zalety, zagrożenia. Uzależnienia, stres, złe nawyki żywieniowe. 2.Umiejętności życiowe. Pojęcie, rodzaje – asertywność, empatia, sposoby radzenia sobie ze stresem. Samopoznanie i samoświadomość. 3.Uzależnienia: alkoholizm, nikotynizm, narkomania, lekomania. Przyczyny, skutki, możliwości terapii. Używanie a nadużywanie. 4.Agresja: werbalna, fizyczna. Definicja, przyczyny, przejawy zachowań, sposoby radzenia sobie z agresją, pozytywne efekty zachowań nieagresywnych. 5.Stres. Definicja, przyczyny, objawy, sposoby radzenia sobie ze stresem. 6.Wagary. Przyczyny, skutki, konsekwencje prawne i faktyczne niezrealizowania obowiązku szkolnego. 7.Asertywność. Definicja, zasadność postaw asertywnych, schemat zachowania asertywnego. 8.Komunikacja międzyludzka. Definicja, bariery komunikacyjne, znaczenie poprawnej komunikacji. 9.Organizacja czasu wolnego. Planowanie czasu wolnego, informacje n/t sposobów spędzania wolnego czasu. 10.Media. Pojęcie, rodzaje, zagrożenia (manipulacja, reklama). Korzyści z udziału mediów w naszym życiu. 11.Grupy rówieśnicze. Definicja, rola grupy rówieśniczej w danym etapie rozwoju ucznia, subkultury. 12.System wartości. Definicja. Wartości chrześcijańskie i uniwersalne. Rola autorytetów, wzorców. Rola rodziny. 13.Pomoc specjalistyczna. Informacje na temat źródeł uzyskania pomocy. 14.Kariera zawodowa. Przedstawienie oferty szkół. Działania i postawy: 1.Przyjmowanie wzorów zdrowego stylu życia. Identyfikowanie siebie ze zdrowym stylem życia. 2.Propagowanie postawy zdrowego stylu życia bez używek. Uczestnictwo w akcjach promujących zdrowy styl życia (np. gazetka szkolna, plakaty). 3.Kształtowanie umiejętności rozpoznawania zachowań agresywnych. Kształtowanie postawy radzenia sobie bez agresji w sytuacjach trudnych, oraz radzenia sobie z agresją skierowaną w jego (ucznia) stronę. 4.Kształtowanie umiejętności rozpoznawania stresu jako stanu psychofizycznego. Radzenie sobie w sytuacjach stresowych. Mówienie „nie” w różnych sytuacjach. 5.Planowanie i organizowanie czasu wolnego. Aktywne uczestnictwo w zajęciach pozalekcyjnych. 6.Kształtowanie krytycznej postawy wobec informacji medialnych. 7.Kształtowanie postawy tolerancji. 8.Integracja z niepełnosprawnym. 9.Kształtowanie postawy dojrzałego chrześcijanina, umiejącego zło nazywać złem, dobro dobrem; pracującego nad sobą, nad swoim zachowaniem.. Osiągnięcia: 1.Uczeń rozpoznaje sytuacje zagrożeń: alkoholizmem, nikotynizmem, narkomanią, lekomanią. Charakteryzuje sytuację zagrożeń. Wskazuje przyczyny sięgania po środki psychoaktywne. Określa
możliwości przeciwdziałania zagrożeniom oraz uzyskania pomocy. 2.Uczeń propaguje ideę życia bez używek (np. w formie plakatu, folderu, gazetki). Zabiera głos w dyskusji n/t używek. Wypowiada sądy wartościujące n/t uzależnień i argumentuje. 3.Uczeń w sytuacjach symulowanych ilustruje postawę asertywną. Analizuje sytuację agresji. 4.Uczeń wypowiada się kulturalną polszczyzną. 5.Uczeń charakteryzuje sytuacje stresujące, określa wpływ stresu na swoje działanie. Stosuje techniki relaksacyjne. 6.Uczeń bierze udział we wszystkich zajęciach. 7.Uczeń uczęszcza na zajęcia pozalekcyjne. 8.Uczeń współtworzy szkolne media, np. redaguje gazetkę szkolną, opracowuje stronę internetową, audycję w radiowęźle – związane z tematyką profilaktyki. 9.Uczeń prezentuje postawę tolerancji wobec odmienności – w tym w stosunku do osób niepełnosprawnych. 10.Uczeń określa różne zawody, rozpoznaje swoje możliwości, predyspozycje zawodowe, zainteresowania. Wiąże swoje zainteresowania ze sposobem spędzania wolnego czasu. 11.Uczeń kształtuje swój kręgosłup moralny i osiąga cechy dojrzałego człowieka, rozumie i dobrze ocenia role cnót w procesie wychowania, pracuje nad charakterem. Uwagi o realizacji. Dążąc do osiągnięcia celów programu, należy określić warunki jego realizacji, zastosować różnorodne formy, metody pracy, określić czas, przewidzieć różne rozwiązania organizacyjne. Realizacja programu wymaga współdziałania nauczycieli przedmiotów, wychowawców, innych pracowników szkoły oraz współpracy z rodzicami. Treści programowe należy realizować na godzinach wychowawczych (całościowo lub wycinkowo), na zajęciach dydaktycznych (a w szczególności na lekcjach religii, wychowania do życia w rodzinie, biologii, języka polskiego i wychowania fizycznego), a ponadto na zajęciach pozalekcyjnych, imprezach rekreacyjno – sportowych, imprezach plenerowych, itp. Nauczyciele w pracy z uczniami powinni stosować metody podające, poszukujące oraz te, które służą rozwiązywaniu problemów. Zakłada się też wykorzystanie technik psychoterapeutycznych (opartych na muzyce, ruchu, słowie). Dużą rolę w realizacji programów odgrywa metoda projektów, polegające na przeprowadzeniu wszelkiego rodzaju akcji. Działanie szkoły w kierunkach wskazanych w programie wymaga odpowiedniego wyposażenia placówki i zapewnienia środków finansowych. Dla osiągnięcia zamierzonych celów konieczna jest współpraca realizatorów programu z organizacjami szkolnymi i instytucjami pozaszkolnymi takimi jak: Policja, GOPS, Pełnomocnik ds. Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, Komisja Oświaty RG, kuratorzy sądowi. Treści Programu trzeba traktować elastycznie, niektóre treści można rozszerzać ze względu na potrzeby klasy, a inne zawężać
V. PLAN PROFILAKTYKI I. Propagowanie zdrowego stylu życia . Uczeń: - Rozpoznaje i charakteryzuje sytuacje zagrożeń - Wskazuje przyczyny zagrożeń - Określa możliwości uzyskania pomocy - Udziela pierwszej pomocy Zadanie i sposób realizacji I. Dostarczenie wiadomości na temat zdrowego stylu życia: 1/ Informacje na stronie internetowej szkoły 2/ Przygotowanie plakatu 3/Przeprowadzenie pogadanki 5/ Organizacja konkursów, II. Zorganizowanie spotkania z higienistką szkolną, pracownikiem Stacji Sanitarno Epidemiologicznej w Rawiczu, III. Przeprowadzenie zajęcia warsztatowych z terapeutą uzależnień zapobieganie narkomani.
Dokumentowanie Zapisy w dzienniku lekcyjnym, sprawozdania, protokoły, strona internetowa szkoły, zdjęcia, Zapis w dokumentach szkolnych, materiały edukacyjne Zapis w dokumentach szkolnych,
Odpowiedzialni M. Leciejewska A. Sójka m. Grędziak
Termin cały rok
M. Leciejewska Dyrektor szkoły
III-IV 2016
GOPS, R. Pawlak Dyrektor szkoły M. Leciejewska IV. Realizacja Krajowego Programu Zapobiegania Sprawozdania Koordynator programu Zakażeniom HIV i Zwalczania AIDS na lata 2012-2016 M. Leciejewska V. Realizacja Programów prozdrowotnych: „ Trzymaj zapisy w dziennikach M. Leciejewska formę”, „Bądźmy zdrowi – wiemy, więc działamy”, lekcyjnych, sprawozdania, H. Babierczuk, „Znajdź właściwe rozwiązanie” A. Sójka VI. Przeprowadzenie zajęć pozalekcyjnych (np. koła Kronika, lista obecności Nauczyciele prowadzący zainteresowań, rajdy, zajęcia w organizacjach uczniów na zajęciach zajęcia szkolnych . pozalekcyjnych VII. Przeprowadzenie szkoleń z zakresu udzielania Zapisz w dziennikach M. Grędziak pierwszej pomocy przedmedycznej – lekcje edukacja dla lekcyjnych. bezpieczeństwa.
II 2016 cały rok cały rok cały rok cały rok
Uwagi
II. Zapobieganie zachowaniom agresywnym i propagowanie zachowań akceptowanych społecznie. Uczeń: - rozpoznaje rodzaje zachowań agresywnych, - charakteryzuje sytuacje agresji, - określa jej przyczyny i skutki, - zna sposoby radzenia sobie z agresją Zadanie i sposób realizacji Dokumentowanie I. Przeprowadzenie przez zaproszonego specjalistę pogadanki n/t zachowań wpisy w dzienniku akceptowanych społecznie, II. Projekcja filmu edukacyjnego n/t agresji III. Objęcie uczniów agresywnych opieką poprzez przydzielanie odpowiedzialnych zadań: - organizacja akcji sportowych, zajęć i gier na sali sportowej lub boisku - informacje na stronie internetowej szkoły, - motywowanie do udziału w działaniach samorządu, w organizacji imprez szkolnych i środowiskowych, udział w apelach i ich organizowanie - oglądanie filmów o wymowie edukacyjnej
wpisy w dzienniku św. Dziennik świetlicy, Dzienniki lekcyjne, dzienniki zajęć pozalekcyjnych,
Odpowiedzialni Termin Pedagog R. Pawlak Psycholog G. Sójka Cały rok M. Grześkowiak- Cały rok Rybacka J. Kusztelak R. Pawlak, Nauczyciele przygotowujący apele i imprezy,
Uwagi
Odpowiedzialni Wych. klas R. Pawlak Wych. klas B. Kubacka Wych. klas
Uwagi
III. Komunikacja, zachowania asertywne, radzenie sobie ze stresem i przeciwdziałanie wagarom. Uczeń: - rozpoznaje stres jako stan psychofizyczny i jego skutki, - charakteryzuje cechy zachowań asertywnych, - określa sposoby radzenia sobie ze stresem, - zachowuje się asertywnie. Zadanie i sposób realizacji I. Zorganizowanie spotkania ze specjalistą – psychologiem n/t stresu, asertywnych zachowań. II. Przeprowadzenie zajęć n/t komunikacji międzyludzkiej, stresu i jego skutków na godzinach wychowawczych, religii: III. Analiza frekwencji w dziennikach szkolnych, obserwacje uczniów na przerwach.
6
Dokumentowanie Zapisy, sprawozdania scenariusze zajęć sprawozdania
Termin
IV. Racjonalne organizowanie czasu wolnego i świadome korzystanie z mediów. Uczeń: - rozpoznaje zasady higienicznego trybu życia, - charakteryzuje sposoby spędzania wolnego czasu, - stosuje zasady higienicznego trybu życia, - wykazuje krytyczny stosunek do mediów Zadanie i sposób realizacji I. Wyposażenie ucznia w wiedzę z zakresu zasad higienicznego trybu życia, tj: - higiena osobista i higiena otoczenia - model zdrowego dnia - higiena pracy umysłowej - zdrowy styl odżywiania się i jego zaburzenia. II. Przeprowadzenie zajęć z higienistką szkolną n/t higieny osobistej
Dokumentowanie Zapisy w dziennikach
sprawozdania
Odpowiedzialni M. Leciejewska Wych. Klas Higienistka szkolna
Wych. klas Higienistka szkolna III. Analiza informacji medialnych pod kątem zgodności z prawdą Zapisy w Wychowawcy, na godzinach wychowawczych dziennikach pedagog szkolny R. Pawlak IV. Opracowanie i przedstawienie oferta zajęć pozalekcyjnych Zapisy w Nauczyciele służących zagospodarowaniu czasu wolnego. dziennikach zajęć realizujący pozalekcyjnych zajęcia, opiekunowie świetlicy terapeutycznej, V. Organizacja zajęć: rekreacyjno - sportowych, teatralnych, Zapisy w Nauczyciele turystyczno – krajoznawczych, ekologicznych., wycieczek. dziennikach, karty realizujący wycieczek, zajęcia oraz wychowawcy klas VI Zdiagnozowanie sposobów spędzania czasu wolnego wśród ankieta R. Pawlak uczniów.
7
Termin Cały rok
Cały rok Cały rok Cały rok
Cały rok
II 2016
Uwagi
V. Przygotowanie uczniów do przyjęcia systemu wartości i funkcjonowania w grupie rówieśniczej, uwzględniające rozwój osobowości dziecka. Uczeń: - rozpoznaje sytuacje nacisku grupowego, - charakteryzuje wartości uniwersalne, - charakteryzuje pozytywny i negatywny wpływ grup rówieśniczych, - określa pozycję różnych wartości w swojej hierarchii, - stosuje wartości moralne zgodnie z obowiązującym prawem i tradycją Zadanie i sposób realizacji I. Prowadzenie dyskusji wokół systemu wartości na różnych lekcjach . II. Dostarczenie wiedzy n/t rodzajów grup rówieśniczych i ich pozytywnego i negatywnego wpływu na młodego człowieka i kształtowanie umiejętności interpersonalnych (w tym chronienie siebie w sytuacjach nacisku grupowego) - zajęcia warsztatowe na godzinach wychowawczych, - zajęcia psychoedukacyjne z pedagogiem szkolnym III. Motywowanie do podejmowania osobistych wyborów i postanowień przez ucznia w/g istniejącej hierarchii wartości ukierunkowanej na dobro człowieka. IV. Wskazanie uczniom możliwości uzyskiwania pomocy w sytuacjach zagrożenia: - przekazanie informacji w formie ulotek, adresów instytucji, numerów telefonów itp.
Dokumentowanie Odpowiedzialni Zapisy w dziennikach nauczyciele
Termin Cały rok
Zapisy w dziennikach Wychowawcy klas Cały rok
Zapisy w dziennikach, nauczyciele sprawozdania Zapisy w dziennikach
8
Cały rok
Wychowawcy klas Cały rok
Uwagi
VI. Przygotowanie do wyboru kariery zawodowej. Uczeń: - rozpoznaje własne uzdolnienia, zainteresowania, możliwości - charakteryzuje różne zawody - określa preferowane zawody na rynku pracy - wybiera drogę zawodową zgodnie ze swoimi zainteresowaniami Zadanie i sposób realizacji I Udostępnienie uczniom informacji o istniejących zawodach: - organizowanie wycieczek tematycznych do zakładów pracy - spotkania z przedstawicielami ciekawych zawodów na lekcjach wychowawczych zajęciach w ramach SZOK - kontakt z Powiatowym Urzędem Pracy – informacja na temat lokalnego rynku pracy II. Organizacja zajęć kształtujących umiejętność autoprezentacji, sporządzanie życiorysów, listu motywacyjnego. III. Prowadzenie zajęć służących planowaniu własnej przyszłości, np.: „Jakie predyspozycje niezbędne są w różnych zawodach”, „Moje słabe i mocne strony”. IV Informacje na temat rekrutacji oraz pomoc w działaniach uczniów i rodziców związanych z rekrutacją do szkół ponadgimnazjalnych.
Dokumentowanie Zapis w dzienniku preorientacji zawodowej
Zapis tematów lekcyjnych
Odpowiedzialni B. Kubacka – nauczyciel prowadzący doradztwo zawodowe
Wych. klas, M. Rybacka, J. Kusztelak Zapis w dzienniku B. Kubacka – preorientacji nauczyciel zawodowej prowadzący doradztwo zawodowe Zapis w dzienniku B. Kubacka – preorientacji nauczyciel zawodowej prowadzący doradztwo zawodowe
9
Termin Cały rok
Cały rok Cały rok
II – V 2016
Uwagi