1
Błysk zimnej stali: chirurgia bez znieczulenia
Zaczęłam krzyczeć i krzyk mój trwał bez ustanku przez cały czas trwania cięcia. — Fanny Burney, 1801 —
Wstęp W swojej autobiografii Charles Darwin następująco ujął wrażenia z obserwacji dwóch operacji przeprowadzanych bez znieczulenia: „Przy dwóch okazjach dane mi było uczestniczyć w okropnych operacjach przeprowadzanych w szpitalu w Edynburgu – jedną z nich wykonywano na dziecku – ale w obu przypadkach opuszczałem salę, zanim dobiegły końca. Nigdy też nie powtórzyłem tego doświadczenia – ponieważ działo się to na długo przed błogosławioną epoką chloroformu, żadne zachęty nie byłyby na tyle silne, by mnie do tego skłonić. Wspomnienia tych wydarzeń nawiedzały mnie jeszcze przez długie lata”.
15
