COMO ALMAS EN PENA
O sol xa iluminaba a pequena aldea de Escoiras, no norte da provincia de Lugo. Ás oito e media daquela mañá, toda a aldea estaba preparado para o enterro de Bieito Modia. Cando os dous máis fortes do lugar deixaron o cadaleito no cemiterio parroquial, o cura comezou cos salmos en nome do falecido. Un pouco máis tarde, trala inhumación, pregunteille a meu avó porque morrera Bieito e o ancián comezou a contarme algo que pasara había moito tempo. -Cando eu era un neno, máis ou menos coma ti, nesta pequena vila vivía un home moi raro. Non saía case nunca da súa casa e cando o facía, acostumaba a ser unha vez á semana para dar unha volta polo monte, e facíao de noite. Ao volver, tardaba case un día enteiro, viña moi demacrado e coas roupas todas esgazadas e sucias. O meu pai e mais el foran amigos na infancia, así que un día decidiu ir visitalo a súa casa e preguntarlle o motivo das súas extravagantes saídas. O homiño aceptou a contarlle o que pasaba. Cos trinta anos acabados de cumprir, comprometérase a saír a andar todas as semanas polo menos un día. Uns meses despois, ao anoitecer dun día calquera, mentres camiñaba, atopouse cunha muller sentada a un lado do camiño. -Ola, señora. Atópase ben? -Si, pero é que non encontro o lavadoiro. -Non se preocupe, eu ensinareille o camiño. Así que os dous se dirixiron o lavadoiro da aldea, que estaba nas aforas. Ao chegar alí, a anciá deulle as grazas e de súpeto, no centro do pilón, apareceron dúas mulleres máis, co mesmo aspecto que o da primeira, vellas e engurradas, e nin sequera estaban molladas despois de ter estado mergulladas. Nese momento, o home decatouse de que algo raro sucedía. Saltaba á vista. Pero non fuxiu, esperou ata que unha das mulleres falou. -Axúdanos a limpar as nosas sabas- dixo a primeira, a que parecía a líder do grupo. -E se me nego a facelo?- contestoulle.
I
-Sufrirás as consecuencias que iso trae- dixo a mesma. El supuxo que non tiña outra opción, así que axudounas. Pero cometeu un erro. Estaba a tratar coas lavandeiras, unhas mulleres que aparecían polas noites no medio dos camiños pouco transitados a pedir axuda para lavar as súas sabas manchadas de sangue que non se ía, e se non o facías, morrías. Ademais, se te comprometías a axudalas, non podías retorcer as roupas no mesmo sentido ca elas, pois quedarías preso dos seus meigallos. Equivocouse, ao abaquilar as sabas, fíxoo no mesmo sentido que elas, pois era o que pedían. Ao pasar unha semana, cría que todo fora un soño pero, decidira non saír por se acaso. Ao anoitecer, sentiu alguén petar na porta traseira así que foi mirar, e alí estaban elas. As lavandeiras. Esperándoo. Amarrárono cunhas cordas e tiraron del arrastrándoo ata o lavadoiro. -Tiñamos un trato, e acábalo de incumprir- dixo a de sempre. -Que trato? Eu non me acordo de ter quedado en nada. -Sábelo ben! Ao facer todo o que nos che pediamos, comprometícheste a axudarnos todas as semanas a lavalas roupas- dixo unha que tiña o pelo vermello. -Non me lembro. -A nós tanto nos ten que te lembres ou que non, só sabemos que tes que cumprir o trato- dixo unha terceira. -De acordo. Por canto tempo vai ser? -Até que vexas á procesión das Xas vindo para aquí. -Iso que é? -Son persoas vivas que teñen a morte moi preto. Segundo a vexas, converteraste nunha desas persoas e a túa alma coas súas respectivas promesas xa non nos pertencerá. -Está ben. Imos limpar a roupa dunha vez. E durante tres meses non faltou a ningunha das súas citas con aquelas estrañas anciás, chamadas lavandeiras.
II
Pero unha semana do cuarto mes, de camiño ao lavadoiro, nun cruce, topouse cunha procesión de xente que lle pedía que se unise. A procesión das Xas. Todas as noites a partir de aquel momento, debería ir ao cruce do seu primeiro encontro para unirse a ela e ir de aldea en aldea na busca de persoas que xa non debían seguir máis tempo aquí. Cando o meu pai falou con el, o señor xa estaba baixo a posesión daquela comitiva, polo que non quedaba nada que facer. Trece días despois do seu encontro, toda a aldea chorou a súa perda, pois inda que non era moi coñecido, a maior parte dos anciáns e anciás da aldea vírano crecer. -Avó, e con todo isto que me estás querendo dicir? -Meu querido neto, non te decataches de que Bieito levaba uns cantos meses distante e que case non saía da casa? Pois penso que puido morrer polo mesmo que morreu o amigo do meu pai. -Non sei, avó, porque aínda que é verdade que estaba algo cambiado, eu non creo nesas lerias que me acabas de contar, parécenme incoherentes na súa totalidade. -Non creas, pero Galicia é unha terra moi feiticeira. Ninguén pode coñecer a tódolos seres que se agochan nos bosques e lagoas da nosa encantada Galicia. E vinte cinco anos despois da morte de Bieito, recoñezo que me equivoquei ao chamar lerias a todas esas lendas coas que contamos, porque agora estame a pasar a min. A procesión dás Xas atopoume despois de dous anos baixo a posesión das lavandeiras e co pouco tempo de vida que me queda, quérovos recordar que non sexades coma min, que teñades fe en que as historias dos vosos avós teñen unha parte verdadeira, e as veces, pode que todo o que contan sexa verdade.
DOLORES GONZÁLEZ LÓPEZ
III
O NÚMERO OITO
Algún, probablemente o máis “místico”, atribuiría aquel descubrimento ás “forzas magnéticas do noso incerto destino...” ou algo semellante. Pero nin moito menos. Si, saír dar unha volta ás... Consultou o reloxo: 23:27 -aínda tiña tempo antes de que súa nai regresara do traballo- cando a noite cede paso ás lendas... e aos neóns dos bares todo sexa dito, non podía considerarse algo normal! Mais aquela tola idea tivera unhas orixes simples: a densa brétema do aburrimento, que se abatía sobre el cando intentaba mergullarse no pantano das raíces cadradas e os números irracionais. Un completo pesadelo! E alí, no outeiro que acostumaba frecuentar para observar a impecable imaxe da súa aldea, topárao. Aquel camiño non tiña nada en particular, era coma aqueles tránsitos antigos, sen pavimentar e cheos de vexetación. Unha cousa totalmente normal... se non fose porque nese lugar nunca houbera nada. Deixouse tentar e avanzou, con pasos lentos, barallando calquera posibilidade de dar media volta. As dúbidas perderon rápido a batalla contra a curiosidade ao toparse cara a cara co surrealista traxecto. Onde levaría? Deu o último paso; de todas formas só miraría un pouco, non tiña tempo que... Frío... de súpeto sentía... moito frío... Un descontrolado tremor destruía calquera amago de reacción por parte das súas pernas. Qu-qu-que lle pasaba...? O súbito desconcerto facía do aceite perfecto para engraxar a maquinaria do seu corazón. Pum, pum, pum... Oía con claridade aqueles vertixinosos latexos... uns latexos propios de alguén que acaba de ser ligado á morte. Cando abriu os ollos viuse teletransportado. O frío fuxira e deixárao abandonado nun lugar onde as árbores, semellantes a xigantes mortos, eran tragadas por un sombrío ceo gris sen estrelas. Non tivo tempo a preguntarse onde estaba, pois idéntica a calquera arma afiada, unha mirada agochada entre a nova decadencia paisaxística conseguira ferilo no máis profundo da tranquilidade. ―Ven, meu fillo, axúdame a lavar no río. Era unha muller de cabelos prateados, vestimenta negra e ollos con moitas bágoas inda por chorar; pero sobre todo... que era aquilo vermello nas súas mans? Guiado
IV
por un instinto, lanzou o primeiro obxecto -debía ser unha póla- que topara no chan cara a sinistra figura. Esta desapareceu, pero... ―AAAAHH! Tíñao dentro... tíñao metido na cabeza! Que era iso? QUE ERA ESE SON?! Tambaleouse sen rumbo, movido por aquela dor atroz e, para acabar de fundilo na súa fraxilidade, todo o ceado durante a noite fixo o percorrido de volta, concluíndo coma unha asquerosa regurxitación laranxa. As bágoas pintábanlle cadros de sufrimento e desconsolo na cara. Que querían del...? QUE SE SUPUÑA QUE TIÑA QUE FACER?! De súpeto, divisou unha luz... Unha luz! Nun intento de carreira, esvarou cos seus xugos gástricos. Esa debía ser a saída! Se a cruzaba... seguro que espertaría na casa, igual que nunha película! Quizais se o rapaz houbera mirado o reloxo, podería terse decatado de que as 00:00 non é boa hora para rematar un conto de terror... Máis mulleres foi o que topou ao outro lado, só que esta vez os acabados de nacer que con posesión acollían nos brazos, roubaban calquera atención que puideran depositar nel. Parecían abrirlle paso a algo medio mergullado no... río? Desde cando... Daba igual, xa non tiña caso preguntarse nada a estas alturas. Avanzou, simplemente para descubrir un anaco de tea cun... infinito?, debuxado a dedo nunha cor vermella bastante sospeitosa. O que veu despois escapaba con totalidade á súa imaxinación: ―Sálvate! Vamos, corre! ―berroulle un dos infantes, seguido polos demais. Amarrouse a cabeza. Era... Era igual ao son de antes! Dúas engurradas mans collérono en metade do retroceso. F-frío... volvía sentir mmoito frío...! Comezou a convulsionar. Aos seus pés... un charco de sangue! Estaba...? Estaba morrendo?! Fixou a mirada no líquido carmesí, que era atraído polo río. Na auga formábase unha imaxe... Era un oito? Entón, co derradeiro alento, decatouse de algo: nos brazos das mulleres só había sete nenos.
MÓNICA SANTANA RÚA
V